БАГШИЙН МЭРГЭЖИЛ ДЭЭШЛҮҮЛЭХ ИНСТИТУТИЙН 2016...

1

АГУУЛГА

НЭГ. ТАНИЛЦУУЛГА ....................................................................................................................................... 2

1.1. Тайлангийн зорилго, баримтлах зарчим ........................................................................................... 2

ХОЁР. БМДИ-ИЙН 2016 ОНЫ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ТӨЛӨВЛӨГӨӨНИЙ ХҮРЭЭНД ГҮЙЦЭТГЭСЭН

АЖИЛ ................................................................................................................................................................ 5

2.1. Байгууллагын хүний нөөцийг чадавхжуулах, тогтвортой үйл ажиллагааны нөхцлийг хангах ........ 5

2.1.2. Хүний нөөцийг чадавхжуулах чиглэлээр зохион байгуулсан үйл ажиллагаа .................................. 9

2.2. Мэргэжил дээшлүүлэх сургалт ............................................................................................................ 10

2.2.1.Мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалт ............................................................................................... 10

2.2.2. Төрөлжсөн сургалт .............................................................................................................................. 25

2.2.3. Захиалгат сургалт ................................................................................................................................ 37

2.2.4. Зөвлөн туслах ажил ............................................................................................................................ 39

2.3. Сургалтаас бусад хэлбэрээр багшийн хөгжлийг дэмжих үйл ажиллагаанууд .................................. 43

2.3.1. Багшаар ажиллах, багшлах эрх олгох, сунгах, сэргээх үйл ажиллагаа .................................... 43

2.3.2 Төрөлжсөн сургалтын хөтөлбөрт магадлан шинжилгээ хийх ........................................................... 54

2.3.3 Мэдээллийн технологи, онлайн зайн сургалтын арга зүйг багшийн хөгжлийг дэмжих үйл

ажиллагаанд нэвтрүүлэх ............................................................................................................................... 56

3.4. Зөвлөх багш мэргэжлийн зэрэг олгох үйл ажиллагаа ......................................................................... 61

2.3.5. Оны тэргүүний багш шалгаруулах үйл ажиллагаа ........................................................................... 66

2.3.6. Эрдэм шинжилгээ, онол практикийн бага хурал, судалгаа, шинжилгээний ажил ........................ 66

2.3.6. Хяналт, үнэлгээ, судалгаа, шинжилгээ .............................................................................................. 76

2.3.7. Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах ........................................................................................ 78

ГУРАВ. БСШУСЯ, БУСАД БАЙГУУЛЛАГУУДТАЙ ХАМТЫН АЖИЛЛАГААНЫ ХҮРЭЭНД ЗОХИОН

БАЙГУУЛСАН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ................................................................................................................. 80

3.1. Боловсрол, соѐл, шинжлэх ухаан, спортын яам болон харъяа байгууллагатай хамтран

зохион байгуулсан үйл ажиллагаа ............................................................................................................... 80

3.2. Дотоодын хамтран ажиллагч байгууллага, монгол дахь төсөл, хөтөлбөртэй хамтран

зохион байгуулсан үйл ажиллагаа ............................................................................................................... 83

3.3. БМДИ-ийн арга зүйчдийн боловсруулж хэлэлцүүлсэн илтгэл, хэвлүүлсэн зөвлөмж,

материалууд:.................................................................................................................................................. 85

ДӨРӨВ. ДҮГНЭЛТ, САНАЛ ........................................................................................................................... 89

4.1. Дүгнэлт ............................................................................................................................................... 89

ТАВ. ХАВСРАЛТУУД ..................................................................................................................................... 94

2

НЭГ. ТАНИЛЦУУЛГА

1.1. Тайлангийн зорилго, баримтлах зарчим

Тайлангийн зорилго

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтээс зохион байгуулсан ажлууд, тэдгээрийн үр дүнг

Боловсрол, Соѐл, Шинжлэх Ухаан, Спортын Яаманд танилцуулах, олон нийтэд мэдээлэх

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн үйл ажиллагааны

төлөвлөлтийн биелэлтийг бодит гүйцэтгэл буюу үр дүнтэй нь харьцуулан дүгнэх

Институтийн үйл ажиллагааг цаашид төлөвлөх, хэрэгжүүлэх, гүйцэтгэлийг дүгнэх, үйл

ажиллагааны үр дүн, чанар үр өгөөжийг дээшлүүлэхэд чиглэсэн санал, дүгнэлтийг нэгтгэн

боловсруулахад чиглэгдсэн болно.

Тайлангийн хамрах хугацаа: 2016 оны 01 дүгээр сарын 1-ээс 12 дугаар сарын 25 хүртэл

Тайлан гаргахад баримтлах зарчим:

Тайлан нь институтийн үйл ажиллагааны үндсэн чиглэлд нийцсэн байх

Тайлан нь үнэн бодитой, ил тод байх

Оролцогч талуудын хэрэгцээг хангасан байх зарчмуудыг баримталсан болно.

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн үйл ажиллагааны эрх зүйн үндэслэл,

зорилго, зорилт

Байгууллагын үйл ажиллагааны хууль, эрх зүйн үндэслэл

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институт нь дараах эрх зүйн хүрээнд үйл ажиллагаагаа

төлөвлөж, хэрэгжүүлж, үр дүнг тооцон ажиллана. Үүнд:

1. Боловсролын тухай хуулийн 6/16 дугаар зүйлийн 16.6, 16.7 дахь хэсэг:

16.6. Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх сургалт, арга зүйн байгууллага боловсролын

хөгжлийн бодлого болон сургууль, цэцэрлэгийн багш, ажилтны эрэлт хэрэгцээнд

тулгуурлан мэргэжлийн тасралтгүй хөгжлийг дэмжих үйлчилгээг мэргэжил, арга

зүйн нэгдсэн удирдлага, зохицуулалтаар хангах, зохион байгуулах чиг үүргийг

хэрэгжүүлнэ.

16.7. Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх, арга зүйн байгууллагын дүрэм, бүтцийг

боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага, орон тоог

санхүү, төсвийн болон боловсролын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв

байгууллага хамтран батална.

2. Улсын их хурлын 2012 оны 37 дугаар тогтоолоор батлагдсан Монгол Улсын Засгийн

газрын 2012-2016 онд хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн гуравдугаар

бүлэгт: “Эрдэм боловсролтой Монгол хүн” боловсролын чанарын шинэчлэлийн бодлого-

чиглэлийг хэрэгжүүлэх

https://docs.google.com/document/d/1oo6mBB6O1SfQgjKqbsx-Iv3YaXCmneX5Hxw9_Qs1wGA/edit#heading=h.30j0zll

https://docs.google.com/document/d/1oo6mBB6O1SfQgjKqbsx-Iv3YaXCmneX5Hxw9_Qs1wGA/edit#heading=h.1fob9te

https://docs.google.com/document/d/1oo6mBB6O1SfQgjKqbsx-Iv3YaXCmneX5Hxw9_Qs1wGA/edit#heading=h.3znysh7

https://docs.google.com/document/d/1oo6mBB6O1SfQgjKqbsx-Iv3YaXCmneX5Hxw9_Qs1wGA/edit#heading=h.3znysh7

3

3. Боловсрол, Шинжлэх Ухааны Сайдын 2012 ны A/36 тушаалаар батлагдсан “Багшийн

хөгжил” хөтөлбөрт:

2.1 “Багшийн хөгжил” хөтөлбөрийн зорилго нь хүүхэд нэг бүрийг хөгжүүлэхэд

чиглэсэн багшлах арга зүйд тулгамдаж буй асуудлыг судлан илрүүлж, шийдвэрлэх

арга замыг сонгон ажлын байран дээрээ тасралтгүй хөгжих таатай нөхцөл

бүрдүүлэх, хүүхдийг хөгжүүлдэг багш төлөвшүүлэх, тэргүүн туршлагыг түгээх, нэр

хүндийг нь өсгөхөд оршино.

2.2 Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх зорилт

2.2.1. Хүүхэд нэг бүрийг хөгжүүлэхэд чиглэсэн багшлах арга зүйд тулгамдаж

байгаа асуудлыг судалж, шийдвэрлэхэд арга замыг тодорхойлох

2.2.2. Багш мэргэжил, ур чадвараа хөгжүүлэх нөхцөл, боломжийг бүрдүүлэх

2.2.3. Хүүхэд нэг бүрийг хөгжүүлэх арга барилтай багшийг төлөвшүүлнэ.

4. Засгийн газрын 2013 оны 295 дугаар тогтоолоор батлагдсан “Зөв Монгол хүүхэд”

хөтөлбөрт:

6.4.9. Багш, удирдах ажилтан бүрийг мэргэжил, арга зүй, ур чадвараа дээшлүүлэх

тэгш боломжоор ханган сонголттой, нээлттэй, уян хатан, тасралтгүй үйлчилгээ

авах тогтолцоог бүрдүүлнэ;

6.4.10. Багш, удирдах ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх хэрэгцээг судлах, үнэлгээний

чанар, тулгамдаж буй асуудлыг шийдвэрлэх, туршилт судалгаа явуулах, багш

судлалыг хөгжүүлэхэд мэргэжлийн холбоо, төрийн бус байгууллагын оролцоог

дэмжиж ажиллана.

5. Засгийн газрын 2012 оны 180 дугаар тогтоолоор баталсан “Багшийн мэргжил

дээшлүүлэх институтийн дүрэм”-д заагдсан үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэх гэснийг тус тус

үндэслэв.

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн эрхэм зорилго:

Боловсролын байгууллагын багш, ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх үйл ажиллагааг

боловсролын хөгжлийн бодлого болон нийгмийн эрэлт хэрэгцээнд тулгуурлан, орчин

үеийн мэдээлэл, холбооны технологид суурилж, олон улсын стандартад

нийцүүлэн зохион байгуулж, багшаар дамжуулан боловсролын салбарыг хөгжүүлэх

явдал юм.

Байгууллагын чиг, үүрэг:

Үндэсний түвшинд ЕБС, СӨБ-ын багш, удирдах болон бусад ажилтаны мэргэжлийг,

боловсролын хөгжлийн бодлого, тэдний эрэлт хэрэгцээнд тулгуурлан үндсэн, төрөлжсөн,

онлайн зайны хэлбэрээр байнга, тасралтгүй дээшлүүлэх чиг үүрэг бүхий сургалт, арга

зүй, судалгааны байгууллага мөн.

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн 2016 оны зорилго, зорилт

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн дүрэм, чиг үүргийг хэрэгжүүлэх ажлын

хүрээнд 2016 онд дараах зорилгыг дэвшүүлэн ажиллалаа. Үүнд:

4

1. Багшийн хөгжил хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх, хүүхэд нэг бүрийн хөгжлийг дэмжсэн

багшлах арга зүйг боловсруулах, түгээн дэлгэрүүлэх, багшийн мэргэжил

дээшлүүлэх тогтолцоог бэхжүүлэх ерөнхий зорилгын хүрээнд дараах зорилтуудыг

хэрэгжүүлнэ. Үүнд:

2. Байгууллагын хүний нөөцийг тасралтгүй чадавхжуулж, тогтвортой үйл

ажиллагааны нөхцлийг хангах

3. Мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалт зохион байгуулах, үр дүнг тооцох

4. Мэдээллийн технологи онлайн зайн сургалтын арга зүйг багшийн хөгжлийг дэмжих

үйл ажиллагаанд хэрэгжүүлэх

5. Багшийн хөгжлийг дэмжсэн олон талт үйл ажиллагааг эрчимжүүлэх, чанартай

зохион байгуулах

6. Гадаад харилцаа, хамтын ажиллагаагаа хөгжүүлэх

7. Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх үйл ажиллагаанд судалгаа, шинжилгээ,

хяналт, мониторинг хийх, сургалтын хөтөлбөрт өөрийн үнэлгээ хийж, үр дүнг

сайжруулах

8. Хэвлэл, мэдээлэл олон нийттэй харилцах, боловсролын чанарын шинэчлэлийн

бодлогын хэрэгжилтийн явцыг олон нийтэд таниулах, нийгмийн хөгжилд оруулах

боловсролын салбарын хувь нэмрийг өргөжүүлэх

Дээрх зорилго, зорилтын хүрээнд 2016 онд хийсэн ажлууд, тэдгээрийн гүйцэтгэл, үр

дүнг сайжруулахтай холбоотой санал, зөвлөмжийг энэхүү тайланд тусгав.

5

ХОЁР. БМДИ-ИЙН 2016 ОНЫ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ТӨЛӨВЛӨГӨӨНИЙ ХҮРЭЭНД

ГҮЙЦЭТГЭСЭН АЖИЛ

2.1. Байгууллагын хүний нөөцийг чадавхжуулах, тогтвортой үйл ажиллагааны

нөхцлийг хангах Тус институт нь 2016 онд 6 алба, 1 хэлтэс, захирал 1, дэд захирал 1, алба, хэлтсийн

дарга 7, арга зүйч-38, мэргэжлийн албан хаагчид 17, аж ахуй, техникийн гүйцэтгэх албан

хаагч 3, гэрээт ажилтан 11 нийт 78 хүний бүрэлдэхүүнтэйгээр үйл ажиллагаагаа зохион

байгуулж ирлээ.

Зураг 1. Байгууллагын бүтэц зохион байгуулалт:

БМДИ-ийн захирлын тушаалаар батлагдсан 26 хүний бүрэлдэхүүнтэй орон тооны бус

зөвлөл нь мэргэжил дээшлүүлэх сургалт зохион байгуулахад хамтран ажиллаж байна

2.1.1. Байгууллагын тогтвортой үйл ажиллагааны нөхцлийг хангах

Төлөвлөлт, зохион байгуулалтын чиглэлээр хийсэн ажил:

1. Захирлын дэргэдэх зөвлөлийн шуурхай зөвлөгөөнийг 7 хоног бүрийн Даваа гарагт

тогтмол хийж, мэдээлэл солилцож, байгууллагын жил, сарын төлөвлөгөөнд

тусгагдсан ажлуудын зохион байгуулалт, үр дүн, биелэлтийг хэлэлцэж, сайжруулж

ирлээ. Мөн байгууллагын бүх ажилтан, албан хаагчдын дунд “Мэдээлэл хуваалцах

цаг”-ийг 14 хоног тутамд зохион байгуулж, зохион байгуулсан ажлын үр дүн,

анхаарах зүйл, цаашдын чиглэлийг хэлэлцэн, ажилтан албан хаагчдыг цаг үеийн

шаардлагатай мэдээллээр хангаж байна. Энэ нь БМДИ-ийн албан хаагч бүр адил

тэгш, хүртээмжтэй, мэдээлэлтэй байх, тулгамдсан асуудлыг хамтран шийдвэрлэх,

шийдвэр гаргалтад хамт олны оролцоог хангах зорилготой.

2. Байгууллагын үйл ажиллагааны нэгдсэн төлөвлөгөөг жил, сараар боловсруулан,

хэрэгжүүлэхээс гадна хэлтэс, алба бүр сар бүрийн ажлын төлөвлөгөө батлуулан

Захирал

Дэд захирал

СӨБ, бага боловсролын

сургалтын алба 9 хүн

Хэл, нийгэм, хүмүүнлэгийн

ухааны сургалтын

алба 10 хүн

Захиалгат сургалтын

алба 7 хүн

Байгалийн ухааны

сургалтын алба 8 хүн

Төлөвлөлт, монитрингийн алба 8 хүн

Цахим сургалтын алба 7 хүн

Захиргаа аж, ахуйн хэлтэс

27 хүн

https://docs.google.com/document/d/1oo6mBB6O1SfQgjKqbsx-Iv3YaXCmneX5Hxw9_Qs1wGA/edit#heading=h.2et92p0

https://docs.google.com/document/d/1oo6mBB6O1SfQgjKqbsx-Iv3YaXCmneX5Hxw9_Qs1wGA/edit#heading=h.2et92p0

https://docs.google.com/document/d/1oo6mBB6O1SfQgjKqbsx-Iv3YaXCmneX5Hxw9_Qs1wGA/edit#heading=h.tyjcwt

https://docs.google.com/document/d/1oo6mBB6O1SfQgjKqbsx-Iv3YaXCmneX5Hxw9_Qs1wGA/edit#heading=h.tyjcwt

6

хэрэгжүүлж, биелэлтийг тооцон дүгнэж байна. Байгууллагын үйл ажиллагааны

төлөвлөгөөнд сард дунджаар 45-50 ажил төлөвлөгдөж, түүний 90-95 орчим хувь нь

биелсэн байна. Сарын ажлын төлөвлөгөөнд туссан ажлуудаас төсөв, санхүүтэй

холбоотой аж ахуйн зарим ажлууд болон гадаад хамтын ажиллагааны чиглэлийн

зарим ажлууд тухайн сардаа хийгдэхгүй хойшлогдож дараагийн саруудад хийгдсэн

тохиолдол нэлээд байна.

3. БМДИ-ийн 2017-2021 онд хэрэгжүүлэх стратеги төлөвлөгөөг боловсруулан

баталсан ба уг төлөвлөгөөнд нь 6 зорилгын хүрээнд 21 зорилт, 83 үйл ажиллагаа

тусгагдсан. БМДИ-ийн захирлын 2015 оны А/64 дүгээр тушаалаар байгууллагын

стратеги төлөвлөгөө боловсруулах ажлын хэсэг байгуулагдаж, УА-ийн багш

Ц.Өнөржаргалын зөвлөгөө, удирдлагын дагуу Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх

институтийн өнөөгийн нөхцөл байдалд хийсэн судалгаа шинжилгээ, бодлогын

баримт бичгүүдэд үндэслэн уг стратеги төлөвлөгөөг боловсрууллаа. Стратеги

төлөвлөгөө боловсруулах ажлын хүрээнд байгууллагын давуу талуудыг

бататгахын хамт боломжуудыг ашиглах, сул талуудыг бууруулах замаар өрсөлдөх

чадвараа дээшлүүлж, тулгарч болзошгүй эрсдлийг даван туулахад чиглэсэн үйл

ажиллагааны хөтөлбөр боловсруулж, хэрэгжүүлэх алхмуудыг тодорхойлсон болно.

4. Сургалтын зохион байгуулалтын талаарх мэдээллийг аймаг нийслэлийн

боловсролын газруудад албан тоотоор мэдэгдэж, шаардлагатай зөвлөмж,

тодруулгыг цахим шуудангаар болон утсаар харилцаж цаг тухайд нь өгч

ажилласан. Тухайлбал аймаг, нийслэлийн Боловсролын газруудад багш ажилтны

үндсэн сургалтын хуваарийг мэдэгдэх 4, онлайн бүртгэлийн талаар 2 албан тоот,

БСШУЯ-нд сургалтын хөтөлбөр, төлөвлөгөө, санхүүжилт хүсэх тухай 3 албан

тоотыг боловсруулан хүргэж, боловсролын газруудад сургалтад оролцогчдын

нэрсийг цахим шуудангаар илгээсэн байна.

5. Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад хамрагдах зорилтот бүлгийн статистик судалгаа

авах, сургалтад хамрагдсан багш, ажилтны бүртгэл мэдээллийн сан бүрдүүлэх,

мэргэжил дээшлүүлэх сургалтуудын чанар, үр дүнд мониторинг хийж, санал,

зөвлөмж боловсруулан арга зүйчдэд хүргүүлэх зэрэг ажлыг Төлөвлөлт

Мониторингийн Алба хариуцан зохион байгуулж байна.

Хууль, хүний нөөц, архив, албан хэрэг хөтлөлтийн чиглэлээр хийсэн ажил:

1. 2016 онд байгууллагын хэмжээнд хөтлөх хэргийн нэрийн жагсаалтын дагуу 78

баримт бичиг хөтлөгдөж байна. Цахим албан хэрэг хөтлөлтийн программ ашиглан

3 төрлийн тушаал, ирсэн, явсан бичиг, өргөдөл, гомдол зэрэг 7 төрлийн баримт

бичгийг хөтлөн явуулж байна. Байгууллагын үндсэн үйл ажиллагаатай холбоотой

561 хуудас бүхий 105, хүний нөөцтэй холбоотой 85 хуудас бүхий 78 тушаал, албан

хаагчдынажлын болон цалингийн 79 тодорхойлолтыг тус тус боловсруулж

албажуулсан.

2. Гэрээ байгуулах явцад хяналт тавин 1716 хуудас бүхий 475 гэрээг баталгаажуулж

бүртгэсэн. 73 өргөдөл, гомдол хүлээж авч, шийдвэрлэсэн бөгөөд агуулгын хувьд

дотоодын албан хаагчдын хувийн чанартай 47 өргөдлийг Захиргаа, аж ахуйн

хэлтэс, үндсэн сургалттай холбоотой 8, багшаар ажиллах эрхтэй холбоотой 9,

багшлах эрхтэй холбоотой 6, бусад асуудлаар хандсан 3 өргөдлийг сургалтын

албад тус бүр шийдвэрлэсэн байна. Бичгээр, цахим хуудас, хаягаар, утсаар болон

биечлэн ирсэн нийт 2156 өргөдөл, гомдлын шийдвэрлэлтийн мэдээ, тайланг

БСШУСЯ-нд цахим хэлбэрээр болон албан бичгээр хүргүүлсэн байна.

7

3. Байгууллагын нөөц боломжид тулгуурлан 680 ширхэг хэвлэмэл хуудас, загвар

хэвлэн бэлтгэж ашигласан. Байгууллагын номын санг 10 нэр төрлийн 175 ном,

сургалтын авлагаар баяжуулсан.

4. 2015 оны хөтлөх хэргийн нэрийн жагсаалтын дагуу байнга хадгалах 50, түр

хадгалах 27, 70 жил хадгалах 1 баримтыг тус тус архивд хүлээн авч хадгалсан.

Алба, хэлтэс, ажилтнуудад шаардлагатай үед архивын баримтыг ашиглуулж,

бүртгэл хөтөлж ажиллалаа.

5. Хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлэг болон хөрөнгө, орлогын мэдүүлгийг хуулийн

хугацаанд гаргах ажлыг зохион байгуулснаар 45 албан хаагчийн хөрөнгө орлогын

мэдүүлгийг хуулийн хугацаанд гаргасан байна. Төрийн албан хаагчдын

бүрэлдэхүүн, хөдөлгөөний 2016 оны тайланг нэгдсэн системд оруулж, баазаа

БСШУСЯ-д хүлээлгэн өгөхөд бэлэн болгосон.

6. 2016 онд 12 албан хаагчийг өөрийн хүсэлт болон гэрээний хугацаа сунгагдахгүй

болсон шалтгаанаар ажлаас чөлөөлж, 7 албан хаагч шинээр ажилд авч зохих

баримт бичгийг бүрдүүлж, хөдөлмөрийн гэрээ байгуулсан.

7. Байгууллагын ѐс зүйн зөвлөлийн бүрэлдэхүүнийг шинэчлэн байгуулав.

8. Монголын багш нарын баяр, Боловсролын эрдэм шинжилгээ, арга зүйн төв

байгууллага үүсгэн байгуулагдсаны түүхт 60 жилийн ойн баярыг тохиолдуулан

Засгийн газар болон БСШУСЯ-ны шагналаар 9, Монголын багш нарын холбооны

шагналаар 11, Монголын ахмад багш нарын холбооны шагналаар 5, Монголын

залуучуудын холбооны шагналаар 6 албан хаагчдыг шагнаж урамшуулсан байна.

9. Байгууллагын үйлдвэрлэлийн осол, хурц хордлогын шалтгааныг тогтоох акт,

дүгнэлт гаргах үүрэг бүхий орон тооны бус байнгын комиссыг шинээр байгуулж,

2016 онд гарсан 1 үйлдвэрлэлийн ослыг тогтоож, дүгнэлт гарган Нийслэлийн

мэргэжлийн хяналтын газрын Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын хяналтын хэлтсээр

баталгаажуулсан.

10. Байгууллагын дотоодод мөрдөх захиалгат сургалтын журмыг захирлын 2016 оны

А/90 дүгээр тушаалаар батлуулж эрх зүйн орчныг бүрдүүлэв.

11. Дотоод хяналт шалгалтын журам шинээр боловсруулан байгууллагын үйл

ажиллагаанд хяналт, мониторинг хийх үйл ажиллагааны чиглэл болгон хэрэгжүүлж

байна.

Санхүү, хангамж үйлчилгээний чиглэлээр:

1. Улсын хэмжээнд зохион байгуулагдсан төрийн болон орон нутгийн өмчийн эд

хөрөнгийн улсын үзлэг, тооллогоор Сангийн сайдын 2016 оны А/146 дугаар

тушаалаар батлагдсан “Төрийн болон орон нутгийн өмчийн эд хөрөнгийн тооллого

явуулах журам”-ын дагуу байгууллагын хэмжээнд эд хөрөнгийн тооллого хийж,

төрийн өмчийн хөрөнгийн бүртгэлийн программд бүх хөрөнгийн мэдээллийг

оруулан Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газарт холбогдох тайланг гаргаж

хүлээлгэн өгсөн.

2. Шилэн дансны тухай хуулийг хэрэгжүүлэх зорилгоор www.shilendans.gov.mn шилэн

дансны нэгдсэн цахим хуудаст хуулийн хугацаанд холбогдох мэдээллийг оруулж

тайлан гаргалаа.

3. Үндэсний аудитын газраас хийсэн 2015 оны санхүүгийн аудит болон 2016 оны

завсрын аудитадшаардлагатай баримт болон тайлангуудыг гарган өгч, аудит хийх

нөхцөлийг бүрдүүлэв.

4. 2016 оны үндсэн сургалтын санхүүжилт болох нийт 345,0 сая төгрөгийг дээд шатны

байгууллагаас санхүүжүүлсэн ба эхний, 5, 10 дахь жилийн багш болон бусад

ажилтны үндсэн сургалтын байрны түрээс 90%, сургалтад оролцогчдын хоол 100%,

http://www.shilendans.gov.mn/

8

үндсэн сургалтын гарын авлага, батламжийн зардал 100%, сургалтын

хэрэглэгдэхүүний зардал 100%, сургалтад хичээл заасан багшийн ажлын хөлс 30%

/128 хүнд 19,602,843 төгрөг/, оролцогчдын томилолт, унааны зардал 30% /1,274

хүнд нийт 137,949,890 төгрөг/ тус тус олгогдсон байна.

5. Байгууллагын хэвийн үйл ажиллагааг хангаж ажиллахад санхүүгийн асуудлуудыг

төсөвт багтаан нэхэмжлэх, зарлагын падааныг шалгасны үндсэн дээр үндсэн

данснаас /900015010/ 382 ширхэг, нэмэлт данснаас /900015410/ 302 ширхэг

гүйлгээг тус тус шилжүүлсэн байна.

6. 2015 оны бүтэн жилийн тайлан болон 2016 оны хагас жилийн санхүүгийн тайланг

боловсруулж дээд шатны байгууллагаар баталгаажуулав.

7. 2016 оны үндсэн үйл ажиллагааны төсвийн тодотголыг сангийн яам болон

БСШУСЯ-д хүргүүлж үндсэн цалинд 30 сая төгрөгийн тодотгол хийгдэж, бусдаар

гүйцэтгүүлэх ажил үйлчилгээний зардалд 40 сая төгрөгийн зарцуулах эрхийг

нээлгэв.

8. 2017 оны үндсэн үйл ажиллагааны төсвийн төслийг хүргүүлж батлуулсан ба үндсэн

сургалтын төсвийг оролцогчдын бүртгэл дууссаны дараа тухайн мэдээлэлд

үндэслэн боловсруулж БСШУСЯ-д хүргүүлсэн.

9. Албан хаагчдын цалин хөлсийг сар бүр тооцож олгосон ба багшлах эрхийн

шалгалт зохион байгуулах үйл ажиллагаа, төслөөс санхүүжигдсэн сургалтууд

болон үндсэн сургалтад хичээл заасан багш, албан хаагч нарын нийт 1495 хүний

нийгмийн даатгал, хувь хүний орлогын албан татварын мэдээллийг тайланд

тусгаж ажиллалаа.

Багшийн хөгжлийн ордны ашиглалтын хэвийн нөхцөлийг хангах чиглэлээр:

1. Багшийн Хөгжлийн Ордны шаардлагатай засвар үйлчилгээг хийж гүйцэтгэх,

сургалтын танхимуудын тоноглол, бүрэн бүтэн байдал, ашиглалтыг сайжруулах

ажлыг БМДИ-ийн захиргаа аж ахуйн хэлтсийн инженер, техникийн хэсэг хариуцан

зохион байгуулж байна. Тухайлбал цахилгаан эрчим хүч болон сантехник, дулааны

найдвартай хэвийн үйл ажиллагааг хангах, цахилгааны шугам, щит, сантехникийн

шугам сүлжээ, узель, хаалга, цонх, ширээ, сандал болон бусад тоног төхөөрөмж,

кабель, шугам, усны температур, даралтын хэмжүүрийн ачааллыг байнга шалгаж,

засвар үйлчилгээг тогтмол хийж ирлээ. Үүний үр дүнд Багшийн Хөгжлийн Ордонд

байрлаж буй байгууллагуудыг үйл ажиллагаа хэвийн явагдах таатай орчин нөхцөл

бүрдэж байна.

2. Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтуудыг, анги танхим, техник хэрэгсэл, багшийн

бөгжлийн ордны сургалтын танхимуудын даацад тохируулан зохион байгуулахаас

гадна ерөнхий боловсролын сургуулиуд, багш бэлтгэх их дээд сургуулиудтай

хамтын ажиллагааны гэрээ байгуулах, харилцан тохиролцох замаар шийдвэрлэж

байна.

3. 2016 онд Багшийн хөгжлийн ордныг 552,658.4 квт/цаг цахилгаан эрчим хүч,

6,822.6ккал дулааны эрчим хүчээр тус тус ханган, өрөө тасалгааны дулааныг 20-25

хэмд тогтмол байлгасан бөгөөд 4,053.8 м3 цэвэр ус ашиглаж, мөн хэмжээний бохир

усыг зайлуулж өрөө тасалгаа, заал танхимын агаар сэлгэлтийг найдвартай ханган

албан хаагчдын ажиллах орчин, Багшийн хөгжлийн ордонд зохион байгуулагдсан

арга хэмжээг хэвийн явагдах нөхцөлийг бүрдүүлж ажиллав.

4. Дулааны электрон тоолуур болон цахилгааны гүйдлийн трансформатрыг

баталгаажуулах, багшийн хөгжлийн ордны дээврийн засвар, гэрлүүдийг байнга

соьлж, шинэчлэх, цахилгааны монтаж, засваруудыг зохих хугацаанд нь хийж

байнгын ажиллагааг хангаж ирлээ

9

5. Багшийн хөгжлийн ордны 2 цахилгаан шатыг сард 1 удаа үзлэг оношилгоонд

оруулан засвар үйлчилгээг тухай бүр хийлгэсэн бөгөөд “Хьѐндэ Элеватор Монгол”

ХХК-иар 10 дугаар сард 1 жилийн хугацаатай техникийн магадлагаа хийлгэж,

сунасан троссыг тайруулан аюулгүй ажиллагааг хангав.

6. Барилгын засвар үйлчилгээний чиглэлээр Багшийн хөгжлийн ордны зоорийн

давхарт архив, агуулахын өрөөнд тасалгаа хийх, 8 давхарт архив, номын сангийн

өрөөний засварын ажил, 101 тоот өрөөнд паркетэн шал хийж, хаалгыг бүргэд

хаалгаар сольж, хананд замаск эмульс тавих, агааржуулалтын хоолойн борооны

усны хаалтыг шинэчлэх, гарах хаалганы хагарсан шил солих, бариул, нугас хийх

ажлууд тус тус хийгдсэн. БСШУС-ын сайдын санаачилгаар хэрэгжүүлж буй

Багшийн хөгжлийн ордны дээврийг засварлах, цонхны дулаалга хийх ажлын

гүйцэтгэлд хяналт тавьж ажиллаж байна.

7. Сургалтын өрөө, танхимуудад Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институт болон

ордонд байрлах байгууллагуудын 409 удаагийн сургалт, хурал, уулзалтын

захиалгыг хүлээн авч үйлчилсэн. Эдгээр сургалт, үйл ажиллагаанд 12,500 хүн

хамрагдсан байна.

8. Монгол Улсын Засгийн Газрын хөтөлбөрийн хүрээнд багш бүрт зөөврийн

компьютер олгосноос 47 ширхэг Lenovo компьютерийг хүлээн авч, албадын дарга,

арга зүйч нарт олгож, бүртгэл хөтөлсөн.

9. Байгууллагын өмчийн хоѐр бага оврын автобусаар сургалт семинар, зөвлөн туслах

болон Монгол-Солонгос багш солилцооны хөтөлбөрийн ажлаар хөдөө орон нутагт

албан хаагчдыг тээвэрлэж нийт 28,407 км зам туулсан байна.

10. Багшийн хөгжлийн ордны байгууллагуудын нийт 3,849 м2 талбайд өдөр тутмын

цэвэрлэгээ үйлчилгээ хийхээс гадна 2016 онд дотоодын их цэвэрлэгээ 12 удаа,

гадна их цэвэрлэгээ 4 удаа, В1 давхрын гараашийн их цэвэрлэгээ 4 удаа хийсэн

байна. Багшийн хөгжлийн ордны гадна шилэн фасадыг удаа угаалгаж, хортон

шавьжны устгал, ариутгалыг хийлгэж, 12 удаа хог хаягдал ачуулснаас гадна гадаад

орчныг зүлэгжүүлэх ажлыг зуны улиралд хийсэн байна.

11. Багшийн хөгжлийн ордны харуул хамгаалалтын ажилд 7-14 хоног бүр хяналт тавьж

ажиллалаа.

2.1.2. Хүний нөөцийг чадавхжуулах чиглэлээр зохион байгуулсан үйл ажиллагаа Ажилтан, албан хаагчдын ажлын байрны чиг үүргээ хэрэгжүүлэхэд шаардагдах мэдлэг,

ур чадвар, туршлагыг нэмэгдүүлэхэрдэмтэн, судлаачид болон төсөл хөтөлбөрийн

дэмжлэгт тулгуурлан байгууллагын дотоодын сургалтууд зохион байгуулах, БСШУСЯ

болон бусад байгууллагаас зохион байгуулж буй сургалт семинарт хамруулахаас гадна

гадаад улс орондсургалт, семинарт хамруулах, туршлага судлуулах ажлыг зохион

байгуулав.

Арга зүйч, албан хаагчдын хувь хүний хөгжил болон ажлын байрны чиг үүргээ

хэрэгжүүлэхэддэмжлэг үзүүлэх зорилгоор “Мэдлэгийн цаг”-ийг байгууллагын

төлөвлөгөөнд тусган, эрдэмтэн, судлаач, зөвлөх багш нар, төсөл, хөтөлбөрүүдтэй

хамтран арга зүйч, ажилтнуудыг чадавхжуулах дотоодын сургалтыг зохион байгуулж,

давхардсан тоогоор 786 хүнийг хамруулсан байна. Тухайлбал:

“Асуудал шийдвэрлэх, шинжлэн судлах хичээлийн төлөвлөлт боловсруулах арга

зүй”

"Амьдрах ухаанд суурилсан эрүүл мэндийн боловсрол”

“Сургуулийн менежмент“

10

“Тогтвортой хөгжил ба ТХБ-ын хөгжлийн чиг хандлага”

“Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөрийн үнэлгээ”

“ТХБ-ыг БМДИ-ийн мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтад интеграцчилах, модуль

боловсруулах арга зүй”,

“Ухаалаг харилцаа амжилтын үндэс”,

“Онлайн сургалтын агуулга хөгжүүлэх нь”,

“Хөгжлийн бэрхшээл ба тэгш байдал”

“ТХБ- Суурь, БДБ-ын сургалтын цөм хөтөлбөрийн хэрэгжилт”

“Амьдрах ухааны боловсролын агуулга арга, арга зүйг багш, ажилтны мэргэжил

дээшлүүлэх үндсэн сургалтын хөтөлбөрт тусган хэрэгжүүлэх нь” зэрэг

сургалтуудад нийт арга зүйчид хамрагдсан бөгөөд сургалтын үр дүнг үндсэн

сургалт болон бусад үйл ажиллагаандаа тусган хэрэгжүүлж байна.

2017 онд байгууллагын хүний нөөцийн хөгжлийн хөтөлбөр боловсруулан хэрэгжүүлэхээр

зорьж, стратеги төлөвлөгөөнд тусгасан болно.

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх инститийн арга зүйч, албан хаагчид 2016 онд нь

БСШУСЯ, бусад төрийн болон төрийн бус байгууллага, төсөл хөтөлбөрөөс зохион

байгуулсан 32 төрлийн 220 өдрийн сургалтад давхардсан тоогоор 205 хүнхамрагдсан

байна. БМДИ-ийн дотоодын болонбусад байгууллагын зохион байгуулсан 220 өдрийн

сургалт, семинарт давхардсан тоогоор нийт 991 хүн хамрагдсан байна.

Мөн гадаад оронд буюу Япон, Энэтхэг, БНХАУ-ын ӨМӨЗО, БНСУ, Тайланд зэрэг

улсад 44 ажилтан, албан хаагч, арга зүйч сургалт, туршлага судлах, эрдэм шинжилгээний

хурал зэрэг үйл ажиллагаанд оролцож мэдлэг, чадвараа дээшлүүлжээ.

Дээрхээс БМДИ нь боловсон хүчнийхээ мэдлэг, чадварыг дээшлүүлж, хөгжүүлэхэд

онцгой анхаарч байна гэж үзэж болохоор байна. Цаашид байгууллагын стратеги

төлөвлөгөөнд туссан “Хүний нөөцийн хөгжлийн хөтөлбөр” боловсруулж хэрэгжүүлэх ажлыг

эхлүүлэх, арга зүйчдийн хөгжих бодит хэрэгцээг тодорхойлох, хүний нөөцийг

чадавхжуулах ажлын хүрээнд хийгдэж буй ажлын чанар, үр дүнг тооцож ажиллах

хэрэгцээ, шаардлага байна.

БМДИ-ийн арга зүйч, ажилтан, албан хаагчдын дотоод, гадаадад сургалт семинарт

хамрагдсан байдлыг Хавсралт 4-д үзүүлэв. /Тайлангийн 125-133 дугаар тал/

2.2. Мэргэжил дээшлүүлэх сургалт

2.2.1.Мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалт Сургалтын зохион байгуулалт: Сургалтад хамрагдвал зохих багш, ажилтны бүртгэлийг

2016 оны 10-11 сард орон даяар онлайнаар зохион байгуулж, мэдээллээ бүрэн оруулж

бүртгэгдсэн, сургалтад хамрагдах шаардлага хангасан багш, ажилтны тоонд үндэслэн

хуваарь, төсөв, сургалтын хөтөлбөрийг боловсруулж , мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн

сургалтыг зохион байгууллаа. Байгууллагын хэмжээнд багш, ажилтны мэргэжил

дээшлүүлэх үндсэн сургалтыг дараах ерөнхий хуваарийн дагуу зохион байгуулсан болно.

/Сургалтын батлагдсан хуваарь, ирцийн мэдээллийг хавсралт 1-д үзүүлэв./

Хүснэгт 1. Мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтын ерөнхий төлөвлөлт:

https://docs.google.com/document/d/1oo6mBB6O1SfQgjKqbsx-Iv3YaXCmneX5Hxw9_Qs1wGA/edit#heading=h.3dy6vkm

https://docs.google.com/document/d/1oo6mBB6O1SfQgjKqbsx-Iv3YaXCmneX5Hxw9_Qs1wGA/edit#heading=h.1t3h5sf

11

Хугацаа /сараар/

Эхний жилдээ

ажиллаж буй

багш

5 дахь жилдээ


багш

10 дахь

жилдээ


багш

Удирдах

болон бусад

ажилтан

2016 оны 1-2 дугаар сар

2016 оны 3-4 дүгээр сар

2016 оны 5-6 дугаар сар

Багш, ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх

үндсэн сургалтыг 2014 оноос эхлэн

танхимын болон онлайн хосолсон

хэлбэрээр зохион байгуулж буй бөгөөд

танхимын сургалтын 5 хоногт, мэргэжлийн

онлайн шалгалтын 1 хоног, онлайн

сургалтын 44 хоногийн хамт нийт 50

хоногийн сургалтаар багш, ажилтнуудад

ажлын байрны үндсэн чиг үүргээ

хэрэгжүүлэх арга зүй, багшийн ѐс зүй хувь

хүний хөгжилд дэмжлэг үзүүлж байна.

асан багш нарын бүртгэлийг идэвхжүүлэх

ажлыг ТМА хариуцан зохион байгуулж

байна.

Танхимын сургалтын өмнөх ба дараах онлайн сургалтын www.esurgalt.itpd.mn буюу

Багшийн цахим кампуст зохион байгуулж, онлайн курсуудыг БМДИ-ийн 15 мэргэжлийн 40

арга зүйч хөтлөн Цахим Сургалтын Алба нэгдсэн удирдлага, техникийн зөвлөмжөөр

хангаж ажиллаж байна. Мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтад танхимын болон онлайн

сургалтыг хэлбэрийг хослуулах болсон нь орчин үеийн шаардлага, олон улсын жишигт

нийцсэн алхам болсон гэж үзэж байна.

Танхимын сургалтын дараа мэргэжлийн суурь мэдлэгийг багтаасан агуулгаар онлайн

шалгалтыг авч сургалтын үр дүнг үнэлэн баталгаажуулж буй бөгөөд энэ шалгалт нь тест

болон эсээ бичих хэсгээс бүрдэж байна.

5 болон 10 дахь жилдээ ажиллаж буй багш, ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх сургалтыг

Улаанбаатарт төвлөрсөн хэлбэрээр зохион байгуулсан нь өвлийн улиралд сургалтын

хугацаа төлөвлөгдсөн, бүсэд хичээллэх бүлгийн тоо цөөн байсантай холбоотой.

Эхний жилдээ ажиллаж буй бага анги, сургуулийн өмнөх боловсролын багшийн мэргэжил

дээшлүүлэх бүсийн сургалтыг Ховд, Орхон аймагт, дотуур байрын багшийн мэргэжил

дээшлүүлэх бүсийн сургалтыг Ховд аймагт тус тус зохион байгуулж ойролцоох аймгуудын

багш нарыг хамруулсан бөгөөд бусад багш, ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх сургалтыг

Улаанбаатарт төвлөрүүлэн зохион байгууллаа. Харьцангуй дулаан улиралд хугацаа

таарсан болон, оролцогчийн тоо бүлэг үүсгэхболомжтой тохиолдолд бүсийн сургалтыг

зохион байгуулах нь оролцогчдын томилолт, замын зардлыг тодорхой хэмжээгээр

http://www.esurgalt.itpd.mn/

12

багасгах ач холбогдолтой хэдий ч оролцогчид нийслэлд ирж сургалтад хамрагдах хүсэл,

сонирхол ихтэй байна.

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтын ээлжийн тоог графикаар харуулбал:

Сургалтын ирц:

2016 онд ерөнхий боловсролын сургууль, цэцэрлэгт эхний болон 5,10 дахь жилдээ

ажиллаж буй багш, ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтад хамрагдахаар 4639

багш бүртгүүлснээс 4299 багш танхимын сургалтад хамрагдсан нь 92,9%-ийн ирцийн

үзүүлэлттэй байна. Эдгээрийг сургалтын алба бүрээр харуулбал:

Сургалтад хамрагдсан багш нарын тоог газар нутгийн ангиллаар дараах графикуудаар

харуулав.

23 22 15 16

76

43 39

27 28

137

0

20

40

60

80

100

120

140

160

Эхний жилдээ ажиллаж буй багш

5 дахь жилдээ ажиллаж буй багш


Удирдах болон бусад ажилтан

Бүгд

ээлжийн тоо дэд бүлэг

СӨББСА ХНХУСА БУСА Нийт

1761 1761

1107

4630

1681 1602

1016

4299

95.5 91.0 91.7 92,9

График 2. Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын ирц /нийт/

Нийт хамрагдах Нийт хамрагдсан Нийт Хувь

13

Мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтад 2016 онд аймаг, орон нутгаас 2829, нийслэлээс

1470 багш хамрагдсан бөгөөд өмнөх жилүүдийнхээс нийслэлийн багш нарын ирц илүү

өндөр байна. Орон нутгийн багш нарын ирц нийслэлтэй харьцуулахад харьцангүй бага

байгаа нь хүйтний улиралд ихэнх сургалт зохион байгуулагдсан, холын аймгуудаас

газраар ирэх болсон, онлайн бүртгэлд бүртгүүлэхдээ алдаатай бүртгүүлсэн тохиолдол

харьцангуй олон зэрэгтэй холбоотой байж болох талтай. Түүнчлэн сургалтын онлайн

бүртгэлээс хоцорсон, нэмж бүртгүүлж сургалтад хамрагдахаар өргөдөл, хүсэлт гаргасан

багш нарын нэлээд хувь нь нийслэлийн бага боловсролын багш нар байсан нь сургалтын

ирцийг 103% болоход нөлөөлсөн байна.

Сургуулийн өмнөх боловсролын байгууллага, ерөнхий боловсролын сургуулийн ажилтны

мэргэжил дээшлүүлэх сургалтыг 2016 оны 1-4 дүгээр сард багтаан 1062 хүнийг

хамруулахаар төлөвлөснөөс 947 удирдах болон бусад ажилтан сургалтад хамрагдсан нь

зорилтот бүлгийн 89,2%-ийг эзэлж байна. Ирцийг мэргэжил, жилийн ангиллаар дараах

хүснэгтээр харуулав.


1138 1221

773

3132

1039 1090700

2829

91.3 89.3 90.6 90.3

График 3. Орон нутгийн багш нарын мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын ирц

Аймаг хамрагдах Аймаг хамрагдсан Аймаг Хувь


623540

335

1498

642512

316

1470

103.0 94.8 94.3 98.1

График 4. Нийслэлийн багш нарын мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын ирц

Нийслэл хамрагдах Нийслэл хамрагдсан Нийслэл Хувь

14

Хүснэгт 2. Сургуулийн өмнөх боловсролын байгууллага, ерөнхий боловсролын сургуулийн

ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын ирц

№ Мэргэжил

10 дахь жил 5 дахь жил Эхний жил Нийт

Тө

лө

вл

өсө

н

Ха

м-р

агд

са

н

Хувь

Тө

лө

вл

өсө

н

Ха

м-р

агд

са

н

Хувь

Тө

лө

вл

өсө

н

Ха

м-р

агд

са

н

Хувь

Тө

лө

вл

өсө

н

Ха

м-р

агд

са

н

Хувь

1 ЕБС-ийн захирал 14 11 78.6% 19 15 78.9% 53 40 75.5% 86 66 76.7

%

2

ЕБС-ийн

сургалтын

менежер

45 35 77.8% 48 45 93.8% 112 88 78.6% 205 168 82.0

%

3 СӨББ-ын эрхлэгч 26 30 115% 33 34 103% 51 52 102% 110 116 105%

4

СӨББ-д эхний

жилдээ ажиллаж

буй арга зүйч

8 3 37.5% 17 16 94.1% 49 45 91.8% 74 64 86.5

%

5 ЕБС-ийн нийгмийн

ажилтан 10 10 100% 54 54 100% 60 60 100% 124 124 100%

6 ЕБС-ийн номын

санч 20 17 85.0% 39 31 79.5% 46 38 82.6% 105 86

81.9

%

7 СӨБ,ЕБС-ийн эмч 17 17 100% 36 36 100% 40 40 100% 93 93 100%

8 ЕБС-ийн дотуур

байрын багш 12 10 83.3% 66 48 72.7% 104 90 86.5% 182 148

81.3

%

9 Тусгай сургуулийн

туслах багш Жилийн ангилалгүй

31 31 100%

1

0

Тусгай хэрэгцээт

боловсролын багш 52 51

98.1

%

Нийт (ажилтан) 152 133 87.5% 312 279 89.4% 515 453 88.0% 1062 947 89.2

%

Ерөнхий боловсролын сургууль, сургуулийн өмнөх боловсролын багш, ажилтнуудын

үндсэн сургалтын ирцийн тоо, хувийг дараах графикуудаар үзүүлэв.

Эдгээрийг жилийн ангиллаар харуулбал:

5692

4630

1062

5246

4299

947

92.2 92.9 89.2

Багш ажилтан бүгд Багш Удирдах болон бусад ажилтан

График 5. Мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтад хамрагдсан багш, ажилтнуудын ирцийн тоо ба хувь

төлөвлөсөн Хамрагдсан хувь

15

2277

1762

515

2089

1636

45391.7 92.8 88.0


График 6. Эхний жилдээ ажиллаж буй багш, ажилтны үндсэн сургалтын ирцийн тоо ба хувь


14131261

152

12581125

13389.0 89.2 87.5


10 дахь жилдээ ажиллаж буй багш нарын мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтын ирц /тоо ба хувь/


16

Хүснэгт 3. Багш, ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын ирцийг жилийн ангиллаар, сургалтын алба бүрээр нэгтгэн харуулбал:

Суралтын

алба Мэргэжил

5 жил 10 жил Эхний жил Нийт

төл

өвл

өсө

н

ха

мр

агд

сан

хувь

төл

өвл

өсө

н

ха

мр

агд

сан

хувь

төл

өвл

өсө

н

ха

мр

агд

сан

хувь

төл

өвл

өсө

н

ха

мр

агд

сан

хувь

СӨББСА Бага, СӨБ, хөгжмийн багш 632 632 100.0 329 293 89.1 800 756 94.5 1761 1681 95.5

ХНХУСА Хэл, нийгэм, ДТ, БТ-ийн . багш 562 529 94.1 630 556 88.3 569 517 90.9 1761 1602 91.0

БУСА Мат, МТ, БУ-ны багш 413 377 91.3 302 276 91.4 393 363 92.4 1108 1016 91.7

Нийт багш нар 1607 1538 95.7 1261 1125 89.2 176

2 1636 92.8 4630 4299 92.9

ЗСА

ТХБ багш, туслах ажилтан /жилийн

ангилалгүй/

83 82 98.8

Удирдах болон бусад ажилтан 312 279 89.4 152 133 87.5 515 453 88.0 979 865 88.4

Бүгд 1919 1817 94.7 1413 1258 89.0 227

7 2089 91.7 5692 5246 92.2

Мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтад хамрагдвал зохих нийт 5701 багш, ажилтны 5246 буюу 92 хувь нь сургалтад хамрагдсан байна.

Хамгийн өндөр ирцтэй нь тусгай хэрэгцээт боловсролын багш нарын сургалт байгаа бол хамгийн бага ирцтэй нь удирдах ажилтнуудын

мэргэжил дээшлүүлэх сургалт байгаад дүгнэлт хийх хэрэгтэй байна. Сургууль, цэцэрлэгийн удирдах ажилтнууд нь онлайн бүртгэлд өөрөө

бүртгүүлэхгүй байх, багш нараар бүртгэлээ хийлгэх зэрэг нь бүртгэлд жил тохирохгүй хүн бүртгэгдэх, алдаатай бүртгэгдэх зэрэг сөрөг

нөлөөтэй байгаа нь сургалтын бүртгэлийг хянах явцад ажиглагдсан болно.

17

Сургалтын хөтөлбөрийн зорилго, зорилт , хэрэгжилт, үр дүн

Хүснэгт 3. Мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтын зорилго:

Эхний жилдээ ажиллаж буй

багш, ажилтан

Эхний жилдээ ажиллаж байгаа

багш, ажилтан

Арав дахь жилдээ ажиллаж буй

багш, ажилтан:

Хувь хүний хөгжил болон

ажлын байрны

тодорхойлолтод заасан

үндсэн чиг үүргийг

хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг

үзүүлэхэд оршино.

Ажлын байрны чиг үүргээ

хэрэгжүүлэх арга зүй, ур

чадвараа хөгжүүлэх, харилцан

суралцах, ажлын байрандаа

тасралтгүй хөгжихөд дэмжлэг

үзүүлэхэд оршино.

Мэдлэг чадвар, арга туршлагаа

хуваалцах, харилцан суралцах,

дидактикийн шинэ онол, арга зүй,

туршилт судалгааны ур чадвар,

зөвлөн туслах арга барил

эзэмшихэд чиглэнэ.

Багш, ажилтын мэргэжил дээшлүүлэх журамд заасан дээрх ерөнхий зорилгод нийцүүлэн,

судлагдахуун бүрийн сургалтын хөтөлбөр боловсруулагдсан бөгөөд 2015-2016 оны

хичээлийн жилийн онцлогтой уялдуулан СӨБ, бага, суурь боловсролын цөм хөтөлбөрийг

хэрэгжүүлэх арга зүйд хөтөлбөрийн нийт цагийн 80 орчим хувийг зориулсан

байна.Мэргэжил бүрийн сургалтын хөтөлбөрт дараах зорилтууд нийтлэг байдлаар

тусгагдсан байна.

Багшийн мэргэжлийн ѐс зүй, боловсрол судлалын орчин үеийн асуудлуудын талаарх

мэдлэг, ойлголтоо сайжруулах

Боловсролын чанарын шинэчлэлийн хэрэгжилт, явц, үр дүнгийн талаар мэдээлэлтэй

болох, асуудал, шийдлийг хэлэлцэх

Сургуулийн өмнөх, бага, суурь боловсролын сургалтын цөм хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд

тулгарч буй бэрхшээл, шийдвэрлэх арга замыг хэлэлцэн, туршлага солилцох, цөм

хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх онол, арга зүйн чадамжаа сайжруулах

Хичээл ажиглах, хэлэлцүүлэг хийх замаар суралцахуйг дэмжсэн сургалтын арга зүй болох

хичээлийн болон үйлийн судалгааны арга зүйгээр туршлага солилцон, арга зүйгээ

дээшлүүлэх

Мэдээллийн технологийн чадвараа ахиулах, онлайн зайн сургалтад хамрагдаж, ажлын

байрандаа хөгжихөд шаардагдах мэдлэг, чадвар эзэмших

Зураг 3. Сургалтын хөтөлбөрийн агуулга, чиглэл

18

Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөрүүд нь зорилтот бүлгийн онцлогоос хамааран

дараах бүтэцтэй боловсруулагдаж хэрэгжлээ. Үүнд:

№ Хөтөлбөрийн

төрөл

Хугацаа

/хоног/

Цаг Хөтөлбөрийн бүтэц, агуулгын чиглэл

1 СӨББ, ЕБС-ийн

багшийн мэргэжил

дээшлүүлэх

үндсэн сургалт

6 54 Боловсролын шинэчлэлийн бодлого, хэрэгжилт

Мэргэжлийн онол, арга зүй

Боловсрол судлал, сэтгэл судлал

Мэдээлэл харилцааны технологийн хэрэглээ

Мэргэжлийн шалгалт, сургалтын үнэлгээ


удирдах ажилтны

сургалтын

хөтөлбөр

5 45 Боловсролын шинэчлэлийн бодлого, хэрэгжилт

Удирдлагын онол, арга зүй, менежмент

Мэргэжлийн ѐс зүй, харилцааны ур чадвар

Мэдээлэл харилцааны технологийн хэрэглээ


ажилтны

сургалтын

хөтөлбөр

3 27 Боловсролын бодлого, хэрэгжилт


Мэргэжийн ѐс зүй, харилцааны ур чадвар

4 Ерөнхий

боловсролын

тусгай сургуулийн

багшийн

сургалтын

3 27 Тусгай хэрэгцээт боловсрол, нийгмийн

хамгааллын бодлого хэрэгжилт


Мэргэжлийн ѐс зүй, онцлог чадвар,

Агуулгын чиглэл

Багшийн мэргэжлийн ѐс зүй, боловсрол

судлал

СӨБ, бага, суурь боловсролын цөм

хөтөлбөр, хэрэгжүүлэх арга зүй

Мэдээллийн технологи,

онлайн зайн сургалтын арга зүй

Хичээлийн судалгааны арга зүй, туршлага солилцох, үйлийн

судалгаа

Боловсролын чанарын

шинэчлэлийн хэрэгжилт, явц, үр

дүн

19

хөтөлбөр харилцааны ур чадвар

Хөтөлбөрийг боловсруулахад мэргэжлийн арга зүйчидтэй ТМА-ны хөтөлбөр хариуцсан

мэргэжилтэн, арга зүйчид хамтран ажилласан ба нийт эхний, 5 ба 10 дахь жилийн

танхимын сургалтын 64, онлайн сургалтын 55 хөтөлбөр боловсруулагдсан байна.

Хөтөлбөрийн хэрэгжилт

Сургалт зохион байгуулсан хэлбэр, арга зүйн хувьд боловсролын талаар төрөөс

баримталж буй бодлого, хэрэгжилтийн явц, багшийн мэргэжлийн ѐс зүй, боловсрол

судлалын нийтлэг асуудлуудаар мэдээлэл, хэлэлцүүлгүүд голлон хөтөлбөрийн нийт

цагийн 20%-ийг эзэлж байгаа бол сургалтын цөм хөтөлбөрийн хэрэгжилттэй холбоотой

мэргэжлийн онол, арга зүй, хичээлийн буюу үйлийн судалгаа, хүүхэд оношлох судалгаа,

мэдээлэл харилцааны технологийн хичээлүүд дадлага хэлбэрээр сургалтын нийт цагийн

80%-ийг эзлэхээр сургалтын хөтөлбөрт тусгагдан хэрэгжжээ.

Сургагч багшийн бүрэлдэхүүнд багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн арга зүйчдээс

гадна зочин багш (БМДИ-ийн орон тооны бус зөвлөх багш нар, МУБИС, МУИС-ийн багш

нар, хөтөлбөр, сурах бичиг боловсруулагч багийн гишүүд, лаборатори сургуулийн сургагч

багш нар) ажилласан байна. Эдгээр баг бүрэлдэхүүний үндсэн сургалтад хичээл заасан

цагийн тоон үзүүлэлтийг дараах графикаар харуулав.

1923 22

18 18 19

10 жил 5 жил эхний жил

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөрийн тоо

танхим онлайн

Мэдээлэл20%

Дадлага80%

Сургалтын хэлбэр Мэдээлэл:

Боловсролын талаарх

бодлого, хэрэгжилт

Багшийн ѐс зүй,

харилцаа

Тогтвортой хөгжлийн

боловсрол

Боловсрол судлалын

нийтлэг асуудлуудаас

Дадлага:

Цөм хөтөлбөрийг

хэрэгжүүлэх арга зүй

Судалгааны арга зүй

Мэргэжлийн онол

Хичээлийн судалгаа

Мэдээлэл харилцааны

технологи, онлайн сургалтын

арга зүй

Туршлага судлах, хэлэлцэх

20

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтын хөтөлбөрийн цагийг хэрэгжүүлэхдээ

БМДИ-ийн арга зүйчид дунджаар 78 хувийг, их дээд сургуулиуд, бусад байгууллагын

зочин багш нар 22 хувийг заасан байна. ХНХУСА-ны мэргэжил дээшлүүлэх сургалтуудад

зочин багшийн заасан цаг харьцангуй өндөр байна.

Сургалтын үр дүн:

Сургалтын дараах асуулгын дүн болон арга зүйчдийн сургалтын тайланд дүгнэн

бичсэнээр сургалтын үр дүнг дараах байдлаар томъѐолсон байна. Үүнд:

1. Төрөөс боловсролын талаар баримталж буй бодлого, түүний хэрэгжилт, анхаарах

зүйлүүдийн талаар мэдээлэл, хэлэлцүүлгүүд зохион байгуулснаар тулгамдаж буй

асуудлуудаа тодорхойлон, шийдвэрлэх зарим арга замыг судалж, харилцан

туршлага хуваалцсан.

2. Боловсрол судлалын орчин үеийн асуудлууд, судалгааны арга зүйн мэдлэгээ

нэмэгдүүлсэн.

3. Багшийн ѐс зүй, хандлага, хувь хүний хөгжилд дэмжлэг болох мэдээлэл,

хэлэлцүүлгүүд, ярилцлага зэргийг зохион байгуулсан.

4. Сургуулийн өмнөх, бага суурь боловсролын сургалтын цөм хөтөлбөрийг

хэрэгжүүлэх арга зүйд дэмжлэг үзүүлсэн. Тухайлбал сургалтын хөтөлбөрт шинээр

тусгагдсан хүндэвтэр агуулгуудыг заах онол, арга зүйн зөвлөгөө, ээлжит хичээлийг

суралцагчдын оролцоонд тулгуурлан, мэдлэг бүтээх үйлийн алхмуудаар төлөвлөж,

зааж хэлэлцэх, багшийн нээлттэй асуулт төлөвлөх, явцын үнэлгээг ээлжит

хичээлээр хэрэгжүүлэх, ажлын хуудас, үнэлгээний хуудсыг боловсруулан хичээлд

хэрэглэх, хичээлийн судалгааны арга зүйг туршин хэлэлцэх зэрэг үйл ажиллагааг

бүх мэргэжлийн сургалтын хөтөлбөрт нийтлэгээр тусган хэрэгжүүлсэн.

5. Сургалтыг мэдлэг бүтээх идэвхтэй сургалтын аргуудаар зохион байгуулж хийнгээ

суралцах боломжийг бүрдүүлэн бүтээлч үйл ажиллагаа зонхилсон нь оролцогчдод

мэдлэг бүтээх, сурах арга барил эзэмшүүлэх хандлага, арга зүйг бодитойгоор

ажиглах, турших боломж олгосон.

6. Сурагчдыг үнэлэх олон аргуудад суралцан хичээлийн явцад сурагчдын ахиц,

амжилт, чадварын хөгжлийг болон хөтөлбөрөө үнэлэх замаар багш өөрийн үйл

ажиллагаагаа үнэлэх, боломжуудад суралцсан.

7. Багш нарт хамгийн тулгамдаж буй асуудал болох үнэлгээний даалгавар, шалгуур

боловсруулах арга зүйг Блүүмийн таксономи болон цөм хөтөлбөрийн үнэлгээний

зорилтуудын дагуу шалгуур, даалгавар, үнэлгээний рубрук боловсруулах зэрэг

тодорхой зорилтот үйл ажиллагаануудаар хэрэгжүүлсэн.

81% 74% 81% 78%

19% 26% 19% 22%

СӨБББСА ХНУСА БУСА Бүгд

Үндсэн сургалтад заасан цагийн харьцаа

БМДИ-ийн арга зүйчид Зочин багш

21

8. Багш нар хамтран суралцаж, харилцан туршлагаа солилцох, лаборатори

сургуулийн багш нарын туршлага судлах, үйлийн болон хичээлийн судалгааны

арга зүйн чадвараа дээшлүүлсэн.

9. Ажлын байрандаа бие даан хөгжих, онлайн орчинд мэдлэг, ур чадвараа

дээшлүүлэхэд шаардлагатай арга зүйн дэмжлэг үзүүлсэн. Үүнд, багшийн цахим

кампус онлайн сургалтын системд ажиллах, багшийн хөгжил портал сайт, бусад эх

сурвалжуудыг ашиглах, сургалтын цахим хэрэглэгдэхүүн боловсруулах дадлага

ажлууд зэрэг нь багшийн МХТ ашиглах чадварыг хөгжүүлэх, ажлын байрандаа

хамтран болон бие даан хөгжих арга зүйд ихээхэн ач холбогдолтой болохыг

сургалтын дараах асуулгын дүгнэлтээс харж болохоор байна.

Сургалтын үнэлгээ:

Төлөвлөлт мониторингийн албанаас сургалтын зохион байгуулалт, чанар, ач

холбогдлыг үнэлэх, анхаарах асуудлыг тодорхойлох зорилгоор санал асуулга авч

боловсруулалт хийж, цаашид зохион байгуулах сургалтын агуулга, арга зүй, үр дүнг

сайжруулахад ашиглаж байна. Энэ ажлын хүрээнд эхний болон 5 ба 10 дахь жилийн

мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад хамрагдсан багш, ажилтны үндсэн сургалтын дараах

үнэлгээнд нийт 4073 (10 жил 701, 5 жил 1550, эхний жил 1822) оролцогч хамрагдлаа.

Сургалтын зохион байгуулалт, ач холбогдлыг оролцогчид хэрхэн үнэлсэн байдлыг дараах

хүснэгтээр харуулав.

1. Сургалтын чанар хүртээмж:

Үзүүлэлт 10 жил 5 жил 1 жил Дундаж

Маш сайн 42% 37% 44% 41

Сайн 50% 57% 52% 53

Дунд 3% 2% 2% 2,3

2. Сургалтын төлөвлөлт зохион байгуулалт:


Маш сайн 55% 47% 52% 51

Сайн 38% 47% 42% 42

Дунд 4% 3% 2% 3

3. Сургалтын агуулгууд оролцогчийн ажлын байранд үүсэж буй хэрэгцээг хангаж

чадсан эсэх:


Маш сайн 44% 42% 49% 45

Сайн 47% 49% 45% 47

Дунд 6% 6% 3% 5

22

4. Сургалтын агуулга танд шинэлэг санаа өгч, цаашдын үйл ажиллагааны хөтөч болж

чадсан эсэх:


Маш сайн 54% 48% 48% 50

Сайн 40% 46% 41% 42

Дунд 2% 3% 5% 3

5. Сургалт зохион байгуулж буй арга, аргачлал оновчтой эсэх:


Маш сайн 54% 43% 53% 50

Сайн 39% 48% 40% 42

Дунд 3% 3% 3% 3

6. Гарын авлага ойлгомжтой, ашиглахад хялбар эсэх:


Маш сайн 57% 53% 54% 54

Сайн 30% 38% 39% 35

Дунд 3% 2% 3% 2,6

7. Сургалтын хугацаа оновчтой байсан эсэх.


Маш сайн 41% 39% 42% 40

Сайн 39% 46% 43% 42

Дунд 13% 9% 10% 10.6

Муу 1% 1% - 0.6

8. БМДИ-ийн арга зүйчдийн ур чадвар, харилцаа:


Маш сайн 74% 65% 67% 68

Сайн 22% 30% 28% 26

Дунд 1% 1% - 0.6

23

9. Зочин багш нарын заах ур чадвар, харилцаа:


Маш сайн 58% 51% 60% 56

Сайн 35% 42% 34% 37

Дунд 3% 3% 1% 2.3

10. Өндөр ач холбогдол бүхий болон сургалтын хөтөлбөр дэх цагийг нэмэгдүүлэх,

агуулгыг гүнзгийрүүлэх шаардлагатай агуулгын хувьд:

Шалгуур 10 жил 5 жил 1 жил

Өндөр ач

холбогдол

бүхий сэдэв

агуулга

Үнэлгээний даалгавар

боловсруулах

Цөм хөтөлбөр,


Цахим сургалт




Мэдээллийн

технологийн сургалт

Цөм хөтөлбөр,



Мэдээллийн технологи

Сургалтын

хөтөлбөрт

нэмж оруулах

шаардлагатай

сэдэв агуулга





-Мэргэжлийн ѐс зүй

Судалгааны арга зүй

Заах арга зүй







Заах арга зүй

Мэдээллийн технологийн

сургалтын агуулга

Судалгаат хичээл

Хүснэгтээс харвал 5, 10 дахь жилийн үндсэн сургалтын хувьд үнэлгээний даалгавар

боловсруулах арга зүй болон мэдээллийн технологийн чиглэлийн агуулга нь оролцогчдын

ажлын байран дахь хэрэгцээ шаардлагыг хангасан, үйл ажиллагааны дэмжлэг үзүүлсэн

агуулгууд байсан байна.

Хөтөлбөрт нэмж, оруулах буюу цагийг нэмэгдүүлэх шаардлагатай агуулгад мэргэжлийн

холбогдолтой онол, заах арга зүйн агуулгыг эхний болон 5 дахь жилдээ ажиллаж буй багш

нар, үнэлгээний даалгавар боловсруулах агуулгыг 5,10 дахь жилдээ ажиллаж буй багш

нар илүү их судлах эрмэлзлэлтэй байна. Харин 10 дахь жилдээ ажиллаж буй багш нар

судалгааны арга зүйн талаар, эхний жилдээ ажиллаж буй багш нар судалгаат хичээл

зохион байгуулах арга зүйг илүү их судлах хэрэгцээ байгаа нь харагдаж байна. Гурван

зорилтот бүлэгт аль аль нь мэдээллийн технологийн хэрэглээний чиглэлээр, мэргэжлийн

холбогдолтой программ хангамжийг ашиглах чадварыг дэмжсэн агуулга нэмж оруулах,

цагийг нэмэгдүүлэх санал тодорхой хувьтайгаар дэвшүүлсэн байна.

24

Дээрх хэрэгцээт агуулгуудыг зураглаж үзүүлбэл:

Эхний жил:

Судалгаат хичээлийн арга зүй

5 дахь жил: 10 дахь жил:

- Мэргэжлийн ѐс зүй

- Судалгааны арга зүй

Үнэлгээний

даалгавар


11. Сургалтын давуу тал: Нийт оролцогчдын 18 хувь нь цөм хөтөлбөрийн хэрэгжилттэй

холбоотой арга зүйн дэмжлэг үзүүлсэн, 15 хувь нь сургалтын агуулгад хэрэгцээт

сэдэв агуулгыг багтаасан, 12 хувь нь ажлын байранд тулгамдсан асуудлыг

шийдвэрлэхэд дэмжлэг үзүүлсэн гэж үнэлжээ.

12. Сургалтын сул тал буюу сайжруулах санал: Оролцогчдын 27 хувь хугацаа шахуу

буюу агуулга их, цагтаа багтаагүй гэж хариулжээ.

13. Цаашид анхаарах асуудлын хувьд оролцогчдын 51 хувь ямар нэгэн санал өгөөгүй,

12 хувь сургалтын хугацааг уртасгах гэсэн бол 6 хувь онолын агуулгыг

нэмэгдүүлэх, 6 хувь хялбар туршлага хийх цагийг ахиулах зэрэгт анхаарах гэж

хариулсан байна.

Цөм хөтөлбөр хэрэгжүүлэх арга

зүйн дэмжлэг үзүүлсэн

Хөтөлбөрт хэрэгцээт агуулгууд

багтсан

ажлын байранд тулгамддаг

асуудлуудыг шийдвэрлэхэд

зэмжлэг үзүүлсэн.

1815

12

Сургалтын давуу талыг тодорхойлсон байдал

25

Арга зүйчид дээрх судалгааны үр дүнг сургалтын тайландаа авч тусгасан ба,

цаашид мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөр боловсруулах, арга зүйн төлөвлөлт

хийж, хэрэгжүүлэхдээ анхаарах зүйлсийг өөрийн зүгээс тодорхойлсон нь сургалтын

дараах асуулгын гол ач холбогдол юм. Цаашид сургалтад оролцогчдын онлайн

бүртгэлийн явцад хэрэгцээний судалгаа авч, түүндээ үндэслэн хөтөлбөрөө боловсруулах

саналыг зарим арга зүйч дэвшүүлсэн нь авч хэрэгжүүлэх оновчтой санал гэж

байгууллагын удирдлагын зүгээс дүгнэлээ.

2.2.2. Төрөлжсөн сургалт

Боловсролын бодлого, чиглэлийг таниулах, хэрэгжүүлэх арга зам болон мэргэжлийн

тусгай дидактикийн ур чадвар, хувь хүний хөгжлийг дэмжих зорилгоор 2016 онд БМДИ-ээс

дараах төрөлжсөн сургалтуудыг зохион байгууллаа. Үүнд:

2016 онд БМДИ-ээс зохион байгуулсан төрөлжсөн сургалтууд

№ Сургалт, семинарийн нэр Зорилтот бүлэг Хамрагдсан

хүний тоо

Хугацаа

1 “Орон нутгийн үндсэн сургалт болон

багшийн хөгжлийн үйл ажиллагаанд

тогтвортой хөгжлийн боловсролыг

интеграцчилах арга зүй"

Аймаг, нийслэлийн


газрын

мэргэжилтнүүд

236 3 өдөр

2 “Бүрэн дунд боловсролын сургалтын

хөтөлбөрийг үндэсний хэмжээнд

хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх

сургагч багш нарын бэлтгэл хангах“

семинар

Хөтөлбөр, сурах

бичиг


багийн гишүүд,

үндэсний сургагч

багш нар

120 4 өдөр

3 Бүрэн дунд боловсролынсургалтын

цөм хөтөлбөрийг үндэсний хэмжээнд

хэрэгжүүлэх арга зүй” сургалт

ЕБС-ийн ахлах

ангид хичээл заах

багш нар

14,573 3 өдөр

4 ТХБ ын агуулга арга зүйг багш,

ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх

сургалтын хөтөлбөрт интеграцчилах

БМДИ-ийн арга

зүйчид

40 3 өдөр

Сул тал нэрлээгүй

Сургалтын хугацааг уртасгах

Онолын агуулгыг

нэмэгдүүлэх

Хялбар туршилт хийх цагийг

ахиулах

51%

12%6% 6%

Сул талыг сайжруулах санал

26

арга зүй

5 “Тогтвортой хөгжлийн боловсрол-

суурь, бүрэн дунд боловсролын

хөтөлбөрийн хэрэгжилт” сургалт

Нийслэлийн ЕБС-

д 13 ба түүнээс

дээш жил

ажиллаж буй багш

нар

2023 3 өдөр

6 “Амьдрах ухаанд суурилсан эрүүл

мэндийн боловсролын агуулга, арга

зүйг мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын

хөтөлбөрт тусгах арга зүй дотоодын

цуврал сургалт, үзүүлэх хичээлийн аян

БМДИ-ийн арга

зүйчид

40 4 өдөр

7

Аймаг, нийслэлийн боловсрол, соѐлын

газрын дарга, мэргэжилтнүүдэд

зориулсан сургалт (Боловсролын

бодлого чиглэл, хэрэгжилт, ТХБ, АУ-

ны боловсролыг багшийн хөгжлийг

лдэмжих үйл ажиллагаанд тусгах)

БСУГ-ын дарга,

мэргэжилтнүүд

240 3 өдөр

Нийт 17,272 24 өдөр

Дээрх төрөлжсөн сургалтуудын зохион байгуулалт, үр дүнгийн талаарх товч

мэдээллийг доорх хэсэгт орууллаа. Үүнд:

1. “Орон нутгийн үндсэн сургалт болон багшийн хөгжлийн үйл ажиллагаанд

тогтвортой хөгжлийн боловсролыг интеграцчилах арга зүй" сэдэвт сургалт-ыг

Тогтвортой хөгжлийн боловсрол төслийн санхүүгийн дэмжлэгтэйгээр, аймаг,

нийслэлийн БСГ-ын мэргэжилтнүүдэд зориулан 5 сарын 24 өөс 6 сарын 13-ны хооронд

мэргэжлийн чиглэл бүрээр зохион байгууллаа.

Тус сургалтын зорилго нь Орон нутгийн үндсэн сургалт болон багшийн хөгжлийн үйл

ажиллагаанд тогтвортой хөгжлийн боловсролыг интеграцчилах арга зүйг эзэмшүүлэхэд

дэмжлэг үзүүлэхэд чиглэсэн бөгөөд дараах зорилтуудыг хэрэгжүүлэхээр дэвшүүлсэн.

Үүнд:

Боловсролын чанарын шинэчлэл, тогтвортой хөгжил-ногоон хөгжлийн бодлого,

тэдгээрийн хэрэгжилтийн талаар мэдээлэл хуваалцах, нэгдсэн ойлголттой болох

цаашид хийх ажлын чиглэлтэй болно.

Сургалтын цөм хөтөлбөр хэрэгжилтэд тулгамдаж байгаа асуудлыг хэлэлцэх,

шийдвэрлэх арга замыг талаар мэдээлэлтэй болсон байна.

Орон нутгийн мэргэжил дээшлүүлэх сайн туршлага хуваалцах, тулгамдсан

асуудал, бэрхшээл, түүнийг шийдвэрлэх арга замыг тодорхойлох

Оролцогчид: Сургалтад 21 аймаг, нийслэлийн БСГ-ийн 248 мэргэжилтэн оролцохоос 236

буюу 95.1 хувьтай оролцлоо.

дд Хамрах хүрээ Хугацаа Оролцогчдын тоо

27

Ирэх Ирсэн Үүнээс

багш

1 Гадаад хэлний сургалт хариуцсан мэргэжилтэн V сарын

24-25 30 30

2 Байгалийн ухааны сургалт хариуцсан мэргэжилтэн VI

сарын

06-08

33 32 1

3 Сургуулийн өмнөх боловсролын сургалт хариуцсан

мэргэжилтэн 29 28

4 Бага боловсролын сургалт хариуцсан мэргэжилтэн 31 30 2

5 Математик, мэдээллийн технологийн сургалт

хариуцсан мэргэжилтэн

VI

сарын

09-11

34 28

6 Түүх нийгмийн ухааны сургалт хариуцсан

мэргэжилтэн 21 20 1

7 Монгол хэлнийсургалт хариуцсан мэргэжилтэн 21 19

8

Дүрслэх урлаг технологийн,сургалт хариуцсан

мэргэжилтэн 20 19

9 Дуу хөгжмийн сургалт хариуцсан мэргэжилтэн 16 19 1

10 Биеийн тамирын сургалт хариуцсан мэргэжилтэн 13 11

248 236 5

Сургалтын агуулга, зохион байгуулалт

Сургалтын эхний өдөр Боловсролын чанарын шинэчлэл, тогтвортой хөгжил-ногоон

хөгжлийн бодлого, тэдгээрийн хэрэгжилтийн талаар нэгдсэн ойлголттой болох зорилгоор

нийт оролцогчдод дараах мэдээллүүдийг хүргэлээ. Үүнд:

Агуулга Илтгэгч

Боловсролын чанарын шинэчлэл, тогтвортой

хөгжил-ногоон хөгжлийн бодлого

Боловсрол, соѐл, шинжлэх ухааны сайд Л.

Гантөмөр

БМДИ-ийн захирал Г.Сүглэгмаа

Сургалтын зорилго, агуулга, зохион байгуулалт, БМДИ-ийн дэд захирал О.Оюунтунгалаг

Бага, дунд боловсролын хөтөлбөрийн

шинэчлэл

БСШУЯ-ны Суурь, бүрэн дунд боловсролын

хэлтсийн дарга А.Туяа

Тогтвортой хөгжлийн боловсрол Тэгш таван ухаан ТББ-ын тэргүүн

Н.Нэргүй

Бүрэн дунд боловсролын сургалтын

төлөвлөгөө, сургалтын хөтөлбөр

Боловсролын хүрээлэнгийн сургалтын

хөтөлбөрийн секторын эрхлэгч

А.Энхтогтох

Ногоон хөгжил, тогтвортой хөгжлийн бодлогын

хэрэгжилт, цаашдын чиглэл

БОНХАЖЯ-ны НХБСТГ-ын ахлах

мэргэжилтэнЧ.Уранчимэг

Бага, дунд боловсролын үнэлгээний шинэчлэл Боловсролын үнэлгээний төвийн ахлах

мэргэжилтэн Б.Батсүх

Тогтвортой хөгжлийн боловсрол- Сургуулийн

менежмент

БОМСТ-ийн төслийн гүйцэтгэх захирал Э.

Шинэцэцэг

28

Сургалтын 2 дахь өдөр сургалтын цөм хөтөлбөр хэрэгжилтэд тулгамдаж байгаа асуудлыг

хэлэлцэх, мэргэжил дээшлүүлэх хөтөлбөрт ТХБ-ыг интерацчилах арга зүйд суралцах

зорилгоор дараах ерөнхий агуулгийн хүрээнд мэргэжил тус бүрийн онцлогтой агуулгуудыг

хэрэгжүүлсэн.

Агуулга Чиглүүлэгч

Суурь боловсролын сургалтын цөм хөтөлбөрийн

хэрэгжилтэд тулгамдаж байгаа асуудал, тэдгээрийг

шийдэх арга замын талаар хэлэлцэх

Мэргэжлийн арга зүйчид

Ахлах ангийн сургалтын хөтөлбөрийн шинэчлэл-ТХБ Сургалтын хөтөлбөрийн багийн

төлөөлөл, мэргэжлийн арга зүйчид

Ахлах ангийн сургалтын цөм хөтөлбөрийн залгамж

холбоо, ахлах ангийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх арга

зам


Тухайн мэргэжил хамаарах онол арга зүйн асуудал Сургалтын хөтөлбөр баг,

эрдэмтэн, сурах бичгийн зохиогч,

БМДИ-ын арга зүйчидын боловсруулсан “Мэргэжил

дээшлүүлэх үндсэн сургалтын хөтөлбөрт ТХБ-ын үзэл

санааг тусган интеграцчилах боломж” модулийг зааж

турших , хэлэлцэх


Сургалтын 3 дахь өдөр:Орон нутагт багшийн хөгжлийг дэмжих сургалт, үйл ажиллагааны

туршлагаа хуваалцах, тулгамдсан асуудал, бэрхшээл, түүнийг шийдвэрлэх арга замыг

тодорхойлох зорилгоор чиглэл тус бүрээр туршлага сургамжаа хуваалцан цаашид

хэрэгжүүлэх арга замаа хэлэцэж, үдээс хойш нэгдсэн танилцуулга, хэлэцүүлэг хийн

санал, туршлагаа солилцож, хамтран суралцлаа.

Агуулга Чиглүүлэгч

СӨБ,бага, суурь боловсролын сургалтын цөм

хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн туршлага, сургамж

Хэрэгжилтийн баг

Ахлах ангийн сургалтын хөтөлбөрийг

хэрэгжүүлэх менежмент

БМДИ-ийн дэд захирал О.Оюунтунгалаг,

ТМА-ны дарга Р.Золзаяа

Багшийн цахим кампуст онлайнаар суралцах арга

зүй

Цахим сургалтын болн мэргэжлийн арга

зүйчид

Багшийн мэргэжлийн тасралтгүй хөгжлийн

дэмжих үйл ажиллагааны хэрэгжилт, туршлага,

сургамж

Албадын дарга нар

Орон нутагт багшийн хөгжлийг дэмжих сургалт,

үйл ажиллагааны туршлага хуваалцах

Албадын дарга нар

Мэргэжлийн арга зүйид

Дадлага ажлын нэгдсэн танилцуулга,

хэлэлцүүлэг

БМДИ-ийн дэд захирал О.Оюунтунгалаг

Сургалтын хаалт , Сургалтын дүгнэлт,

29

Сургалтын үр дүн:

Сургалтад оролцогчдоос сургалтын үр дүнг үнэлэх, сайжруулах зорилгоор санал асуулгыг

өдөр бүр авч танилцуулан, нэмэлт, мэдээдэл тодруулга хийх зэргээр эргэх холбоотой

ажилласан бөгөөд гарсан нийтлэг саналуудыг доор нэгтгэлээ. Үүнд:

Оролцогчдоос авсан санал асуулгын нэгтгэл

Өдөр 1 Тогтвортой хөгжил, тогтвортой хөгжлийн боловсрол, түүний үзэл санаа, 17 зорилт,

ногоон хөгжлийн бодлого, бүрэн дунд боловсролын сургалтын төлөвлөгөө, заавал ба

сонгон судлах агуулгын ялгааны талаар ойлголттой болсон.

Ажилд хэрэглэх дараах шинэ санааг олж харсан Үүнд:

ТХБ-н эрх зүйн баримт бичгийг судлах, сургалтын цөм хөтөлбөртэй холбож үзэх,

судлагдахуун бүрийн онцлогтой холбож ТХБ-ын үзэл санааг хэрэгжүүлэх: Тогтвортой

хөгжлийн боловсролын цогц чадамж, чадвар ба судлагдахуун тус бүрийн агуулга,

чадварыг харьцуулан хэрхэн тусаж буйг шинжлэх замаар холбож хэрэгжүүлэх

2, 3, 4 дэх жилийн сургалтын хөтөлбөрт ТХБ-ийн талаар тусгах аргачлал, ТХБ-д багш

сурагч, эцэг эхчүүд, орон нутгийн удирдлагыг татан оруулах

Тухайн орон нутгийн хөгжлийн хөтөч нь тогтвортой хөгжлийн боловсрол болохыг

ойлголоо.

Орон нутагтаа эко сургууль, цэцэрлэгийг бүртгүүлэх, сүлжээ бий болгох

Дараах асуудлууд эргэлзээтэй үлдсэн байна. Үүнд:

ТХБ-н үзэл санааг бүх төвшиний СЦХ-т тусгасан гэж байгаа боловч хэрхэн, яаж ээлжит

хичээл бүр дээр хэрэгжүүлэх вэ?

ТХБ Ахлахын сонголт багш нарын цагт хэрхэн нөлөөлөх, түүнийг хэрхэн эерэгээр

зохицуулах?

ТХБ-ыг СӨБ-д хэрхэн хэрэгжүүлэх вэ?

Сургалтын чанар үр дүнг сайжруулах чиглэлээр дараах саналууд гарсан байна.

БСГ-н мэргэжилтнүүдийг судлагдахуун бүрээр хариуцсан мэргэжилтэнтэй болгох, энэ

маш чухал зүйл даруй шийдвэрлэх

Багшийн мэдлэг, чадварыг сайжруулах зайлшгүй шаардлагатай болж байна.

Өдөр 2 Судлагдахуун бүрээр хөтөлбөр, сурах бичгийн зориогчид, БМДИ мэргэжлийн арга

зүйчид өөрсдөө сургалтаа зохион байгуулж, бодит эх сурвалжаас нь агуулга, арга зүйн

дэмжлэгээ авсан нь маш сайн зүйл байлаа

Судлагдахуун бүрийхээ цөм хөтөлбөрийг судлан хэрэгжүүлэх санаа авлаа

Ногоон хөгжил, ТХБ-ын талаар орон нутаг боловсролын газар, хөтөлбөр, модуль

боловсруулан бүх мэргэжлийн багш нарт мэдээлэл өгөх нь зүйтэй юм байна гэж үзлээ.

Судлагдахуун бүрийн онцлогтой холбож ТХБ-ын үзэл санааг хэрэгжүүлэх, ТХБ-н үзэл

санааг нэгж, ээлжит хичээлийн төлөвлөлтөд тусган хэрэгжүүлэх

Эргэлзээтэй, мэдэхгүй байсан зүйлд тодорхой хариулт авсан

Санал:

Үндсэн сургалтыг 1,5,10,15,20 жилээр хийх

Орон нутгийн ҮС-ын санхүүг хаанаас авах нь тодорхойгүй.

ТХБ-ын агуугыг хичээл бүр дээр тусгах арга зүй

Үнэлгээний шинэчлэл талаар дэлгэрэнгүй мэдэх

Мэргэжилтэнүүдийг хариуцсан чиглэлээр нь тогтмол сургалад хамруулах,

Өдөр 3 Үндсэн сургалтаар олж авсан мэдлэг, чадварыг хөгжүүлэх зорилгоор орон нутгийн

сургалтын хөтөлбөрөө боловсруулах нь чухал юм гэсэн чухал санааг олж авсан.

Бусад аймгуудынхаа сайн туршлага судлаж, өөрийн аймгийн зарим асуудлуудыг

шийдвэрлэх гарцыг олж харлаа.

Энэхүү сургалтын давуу тал нь:

Богино хугацаанд маш их мэдлэг, мэдээлэлтэй болж, туршлагаахуваалцсан.

Багшийн цахим кампуст ажиллах, онлайнаар суралцах арга аргачлалд суралцаж багш

нартаа онлайн сургалтад хамрагдахад нь дэмжлэг үзүүлэх боломжтой болсон.

Цаг хугацаандаа төлөвлөлт сайтай, сонирхолтой, үр дүнтэй сургалт боллоо.

Мэдээлэл, дадлага хосолсон зохион байгуулалт цагийн нягтрал сайн нээлттэй сургалт

30

боллоо.

Санал асуулгыг өдөрт нь нэгтгэж танилцуулж, зарим эргэлзсэн зүйлийг тодруулж өгч

байгаа нь арга зүйчдэд шинэ туршлага байлаа

2. “Бүрэн дунд боловсролын сургалтын хөтөлбөрийг үндэсний хэмжээнд

хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх сургагч багш нарын бэлтгэл хангах“ семинар-ийг

БСШУЯ, Боловсролын хүрээлэнтэй хамтран 2016 оны 06 сарын 15-18 ны өдрүүдэд

зохион байгууллаа. Сургалтад бүрэн дунд боловсролын сургалтын хөтөлбөр

боловсруулагч багуудын 20 судлагдахууны багаас 120 төлөөлөл оролцон, бүрэн дунд

боловсролын сургалтын цөм хөтөлбөрийн сургалтыг үндэсний хэмжээнд зохион

байгуулах бэлтгэл ажлын эхний үе шат болох сургагч багш нарын сургалтын

бэлтгэлийг хангалаа. Сургалтын үр дүнд 8 сарын 04-08 ны сургалтын хөтөлбөрийг

судлагдахуун бүрээр боловсруулж, дадлагын удирдамж, ажлын хуудсуудыг

боловсруулсан.

3. Бүрэн дунд боловсролын сургалтын цөм хөтөлбөрийг үндэсний хэмжээнд хэрэгжүүлэх

бэлтгэл хангах, багш, удирдах ажилтнуудад онол, арга зүйн дэмжлэг үзүүлэх

зорилгоор 21 аймаг, 9 дүүргийн ахлах ангид хичээл заах багш нар болон сургуулийн

захирал, сургалтын менежер, нийгмийн ажилтнуудад зориулсан сургалтыг 2016 оны 08

сарын 10-27 ны өдрүүдэд орон нутгийн 10 бүс, нийслэл хотод тус тус зохион

байгуулсан. Сургалтад нийт 16199 багш, удирдах ажилтан хамрагдахаар

төлөвлөснөөс 14,573 буюу 90% нь хамрагдсан. “БДБ-ын сургалтын цөм хөтөлбөрийг

хэрэгжүүлэх арга зүй” сургалтын сургагч багшаар дараах байгууллагын төлөөлөл

бүхий 237 сургагч багш томилогдон ажиллалаа. Үүнд:

Хүснэгт 1. Сургагч багш нарын тоо ба байгууллагын төлөөлөл:

№ Байгууллага Хүний тоо

1 Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институт 27

2 Боловсролын хүрээлэн 9

3 Нийслэлийн Боловсролын газар болон дүүргийн боловсролын хэлтэсийн

мэргэжилтэн

10

4 Их, дээд сургуулиуд 71

Монгол Улсын Боловсролын Их сургууль 40

Монгол Улсын Их сургууль 20

Шинжлэх ухаан технологийн Их сургууль 8

Соѐл урлагийн Их сургууль 2

Санхүү, эдийн засгийн дээд сургууль 1

5 Ерөнхий боловсролын сургуулийн багш 103

31

Лаборатори сургуулийн багш 41

Олон улсын хөтөлбөрийн сургалттай сургуулиуд 15

Бусад ЕБС 47

6 Төрийн болон төрийн бус байгууллага 17

Хэрэгжилтийн баг 10

Бусад 7

Сургалтын үр дүн

ЕБС-ийн удирдах ажилтнууд бүрэн дунд боловсролын цөм болон хэрэгжүүлэх

хөтөлбөрийн зорилго, зорилт, хэрэгжүүлэх менежментийн талаар нэгдсэн

ойлголттой болж, заавал сонгон судлах судлагдахууны хувьд сургуулийн хөтөлбөр

боловсруулах арга, аргачлалд суралцлаа.

Мэргэжлийн багш нар заавал судлах, заавал сонгон судлах, сонгон гүнзгийрүүлж

судлах хөтөлбөрүүдийн агуулгын шинэчлэл, өргөсөл, гүнзгийрлийг судалж, шинээр

нэмэгдсэн болон заахад хүндрэлтэй сэдвүүдийн онол, заах арга зүйд суралцсан.

Үндэсний хэмжээнд бүрэн дунд боловсролын хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд анхаарах

асуудал, саналууд нэгтгэгдсэн.

Сургалтын дараах санал асуулгаар сургалтад оролцогчид бүрэн дунд боловсролын

сургалтын хөтөлбөрийн хэрэгжилттэй холбоотой дараах саналуудыг дэвшүүлсэн байна.

Үүнд:

Сургалтын цөм хөтөлбөрийн хүрэлцээ хангамжийг нэмэгдүүлэх

Судлагдахууны сурах бичиг, багшийн номыг цөм хөтөлбөртэй нийцүүлэн чанартай

боловсруулж, багш, сурагчдад яаралтай хүргүүлэх, эхний ээлжинд файлаар

ирүүлэх

Хичээл сонголттой холбоотой үүсэх багшийн асуудлыг нэгтгэн зангидах

хувилбаруудыг тодорхойлох

Боловсролын системийн хүрээнд үйлчилж буй дүрэм, журмыг нэгтгэн судалж

уялдаа холбоог нягтлаж, давхардлыг арилгах

Сургуулийн сургалтын хэрэглэгдэхүүний зардлын төсвийг нэмэгдүүлэх,

лабораторийн тоног төхөөрөмжөөр хангах

Багш нарын дэлгэрэнгүй судалгаа, сургалтад оролцсон байдлаас харахад орос

хэлний туршлагатай багш нар тэтгэврийн насных, 70% нь 1-10 жил ажиллаж буй

залуу багш нар байна. Мөн дээрх багш нар англи, орос хэлний багшийн анги

төгссөн учраас орос хэлний онолын төдийгүй хэлний мэдлэг чадварыг дээшлүүлэх

зайлшгүй шаардлагатай байна.

Орос хэлний хичээлийг заавал судлах цагаар оруулах, сонгосон сурагч бүрийн

сонголтыг хүндэлж, гадаад хэлний сургалт цөөн /10-15/ сурагчид хэрэгжүүлэх

боломжоор хангах, 20 сурагч хүрээгүй гэсэн үндэслэлээр сурагчийн сонгох

боломжийг хаагдуулахгүй байх, заавал судлахын 3 багц цагийг 2/1 гэсэн англи 2,

орос 1 багц цагаар заах менежмент хэрэгжүүлж ахлах ангийн сурагч 2 гадаад

хэлтэй төгсөх боломжоор хангах

32

Газар зүйн багш нарын цаг маш бага байна. 6-р ангид газар зүйн хичээл орох эсвэл

7-р ангид 2 цагаар орох хэрэгтэй байна. Шинжлэх ухааны суурь тавихад цаг

хүрэлцэхгүй байна.

Багш бэлтгэдэг их, дээд сургуулийн хөтөлбөрт өөрчлөлт оруулах, багш нарын

онолын мэдлэг дутагдаж буй хүндэвтэр сэдвүүдийн агуулгыг тусгаж, мөн туршилт

хийх арга зүйд сургахад анхаарах

ЕБС-д дутагдалтай мэргэжлийн багш нарыг хангамжийг нэмэгдүүлэх, хөрвөх

сургалтаар ЕБС-д багшлах эрхийг олгох (хөгжим)

Орон нутгийн сумдад ирж байгаа зөвлөмж, гарын авлага, ном дутмаг байдаг. Нийт

багш нарт хүртээмжтэйгээр олгоход анхаарах

Хөдөө орон нутагт БДБ-ын цөм хөтөлбөр хэрэгжилтэнд мэргэжлийн үнэлгээ өгч,

онол арга зүйгээр хангах

БДБ-ын шинэчилсэн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхтэй холбогдуулан эрх зүйн орчныг

боловсронгуй болгох /Багшлах эрхийн асуудал, 11,12 дугаар ангид энэ жил монгол

бичгийн хичээл орох уу? Монгол бичгийг 6-12 дугаар ангид заахаар хуульчилсан

байдаг. Монгол хэл, бичиг, уран зохиолын нэгдмэл хичээлийг журнал, боловсролын

бусад бичиг баримтад хэрхэн тэмдэглэх вэ? тус тусад нь хуучнаараа тэмдэглэх үү?

гэсэн асуултад хариу өгөх.

Сурах бичиг дутмаг, багш нар хичээл сургалт явуулах материаллаг бааз хомс,

цагийн ачаалал их, сурах бичгийн чанар маш муу байгаад анхаарах.

Байгалийн ухааны хичээлийн кабинетын стандартыг үндэсний хэмжээнд

баримтлах

БМДИ, БХ-ийн арга зүйчид, мэргэжилтнүүдийг чадавхжуулах, гадаад оронд явуулж

туршлага судлуулах, сургалтад хамруулах

Боловсрол соѐлын газрын орон тоог нэмэгдүүлэх /судлагдахуун тус бүр өөр өөрийн

онцлогтой, ялгаатай гэдгийг анхаарах, зарим 2-4 судлагдахууныг нэг хүн хариуцаж

байна, тухайлбал Дундговь аймгийн Физикийн арга зүйч математик болон бусад

судлагахууныг хавсран хариуцаж байгаа учир математикийн сургалтад илүү түлхүү

анхаарч байна. Иймээс БДБ-ын физикийн хөтөлбөр хэрэгжүүлэхэд БСГ болон арга

зүйч мэргэжлийн онол, арга зүйн туслалцаа үзүүлэх боломж багасч байна, мөн

түүх, нийгмийн ухааны арга зүйчтэй болох санал дэвшүүлсэн байна.

4. Тогтвортой хөгжлийн боловсрол төсөл, Байгаль орчны мэдээлэл сургалтын төв

(БОМСТ)-тэй хамтран Тогтвортой хөгжлийн боловсролын агуулга, арга зүйг багш,

ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөрт интергацчилах арга зүйн

чиглэлээр цуврал сургалтуудыг БМДИ-ийн 40 арга зүйчдэд зохион байгуулж, үүний үр

дүнд “ТХБ ын агуулга арга зүйг багш, ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын

хөтөлбөрт интеграцчилах нь” сэдэвт арга зүйн 20 модулийг багш, удирдах ажилтны

үндсэн болон төрөлжсөн сургалтын хөтөлбөрүүдэд тусгаж, хэрэгжүүлэхэд зориулан

боловсрууллаа. Энэхүү ажлыг арга зүйчид, мэргэжлийн чиглэлээр болон сонирхлын

дагуу баг болж хамтран гүйцэтгэсэн нь зарим мэргэжлийн хичээл, судлагдахууны

интеграц, ТХБ-д оруулах хувь нэмрийг ойлгох, хамтын бүтээл гаргах эхлэл боллоо.

Боловсруулагдсан 20 модулийг хяналтын бүлэгт туршин, сайжруулсан бөгөөд цаашид

энэ чиглэлээр захиалгат болон төрөлжсөн сургалтад ашиглах, үндсэн сургалтад ТХБ-

ын агуулга, арга зүйг тусгасан интеграцчилсан хичээлүүдийг оруулах боломж бүрдэж

байна.

5. Нийслэлийн ерөнхий боловсролын сургуульд 13 ба түүнээс дээш жил ажиллаж буй 13

мэргэжлийн багшид “Тогтвортой хөгжлийн боловсрол-суурь, бүрэн дунд боловсролын

хөтөлбөрийн хэрэгжилт” сургалт зохион байгуулсан. Энэхүү сургалтын бэлтгэл хангах

хүрээнд 11 сарын 01-02 ны өдрүүдэд 75 сургагч багшийг бэлтгэсэн бөгөөд 11 сарын

33

07-09 ны өдрүүдэд 13 ба түүнээс дээш жил ажиллаж буй нийслэлийн ерөнхий

боловсролын сургуулийн хими, физик, газарзүй, биологи, монгол хэл, орос, англи хэл,

хөгжим, техник технологи, математик, түүх-нийгмийн ухаан, мэдээллийн технологи,

биеийн тамир гэсэн судлагдахууны багш нарт сургалтыг зохион байгуулснаар 2648

багш хамрагдахаас 2023 багш буюу статистик мэдээнд хамрагдсан багш нарын 76.4

хувь нь оролцсон байна.

Сургалтын хөтөлбөрийн дагуу эхний өдрийн сургалтад зорилтот бүлгийн багш

нарын тогтвортой хөгжлийн боловсролын талаарх ойлголтыг дэмжих агуулга бүх

судлагдахууны хувьд мэдээлэл, дадлага ажлын хэлбэрээр зохион

байгуулагджээ.Энэхүү агуулгын хүрээнд тогтвортой хөгжлийн дэлхий нийтийн чиг

хандлага, зорилтууд, Монгол улсын тогтвортой хөгжлийн боловсролын талаар

баримталж буй бодлого, үйл ажиллагаа, тэдгээрийн үр дүн болон тогтвортой хөгжлийн

боловсролд гүйцэтгэх багшийн үүргийг тусгасан сэдвүүдийг багш нар хамтран

судалсан байна.Агуулгын хүрээнд судлагдахууны багийн ахлагч нар нэгдсэн мэдээлэл,

танилцуулга (ТХБ-ын төслийн үйл ажиллагаа)хийж, энэ чиглэлээр хэрэгжиж буй

хөтөлбөр, үйл ажиллагааны талаар хэлэлцүүлэг өрнүүлж, үндсэн мэдээлэлд

тулгуурласан дадлага ажлуудыг багийн зохион байгуулалтаар,ажлын удирдамжийн

дагуу гүйцэтгэсэн нь оролцогчдын мэдлэгийг бататгах, ойлголтын зөрүүг арилгахад

чухал ач холбогдолтой байсан байна.

Сургалтын 2 дахь өдөр суурь, бүрэн дунд боловсролын сургалтын цөм хөтөлбөрийг

хэрэгжүүлэхэд ТХБ-ын үзэл санааг хэрхэн уялдуулан сургалт, үйл ажиллагааг

чиглүүлж ажиллах онол, арга зүйд дэмжлэг үзүүлэх тодорхой чиглэлээр сургалт

зохион байгуулагдсан байна. Үүнд:

Бүрэн дунд боловсролын цөм хөтөлбөр, агуулга, залгамж холбоо, шинээр

нэмэгдсэн болон заахад хүнд сэдвүүдийн онол-арга зүйн асуудал

Хэрэглэгдэхүүн сонгох, бэлтгэх арга, аргачлал

Үнэлгээний даалгавар боловсруулах арга зүй

ТХБ-ыг судлагдахууны агуулгад интеграцчилах

Сургалтыг зохион байгуулахдаа оролцогчдын бие даасан, бүтээлч үйл ажиллагааг

дэмжсэн арга хэлбэр, аргачлалд тулгуурлан зохион байгуулжээ. Суурь болон бүрэн дунд

боловсролын агуулга, арга зүй, үнэлгээ зэргийг харьцуулж ижил болон ялгаатай талд дүн

шинжилгээ хийж ажилласан нь ихээхэн ач холбогдолтой үйл ажиллагаа болсон байгаа нь

судлагдахууны илтгэх хуудаст тусгагаджээ.

Тухайлбал, зарим судлагдахууны хувьд (физикийн хөтөлбөрт цахилгаан соронзон бүлэг,

математикийн хөтөлбөрт матриц сэдвийн онолын тайлбар, монгол хэлний хөтөлбөрт

үгийн утгын хэв шинж, нэр томьѐо болон хэлний нэгжийн утга , үүрэг, хэрэглээ зэрэг

сэдвүүдийг судалсан байна.

Сургалтын 3 дахь өдөр тогтвортой хөгжлийн боловсролынагуулга, арга зүйг нэгж

болон ээлжит хичээлд хэрхэн үр дүнтэй тусгах талаар дэвшүүлэн ажиллажээ.Энэ үйл

ажиллагааны хүрээнд сургалтын багууд ТХБ-ыг интеграцчилсан арга зүйн модулийг

танилцуулан, сайжруулах болон судлагдахууны онцлогт тусган хэрэгжүүлэх арга замыг

хэлэлцэхээс гадна шинээр хичээл болон модуль боловсруулах үйл ажиллагааг

хэрэгжүүлжээ. Жишээ нь, биеийн тамирын судлагдахууны хувьд "Хөдөлгөөн-Эрүүл мэнд"

модуль шинээр боловсруулсан бол, математикийн судлагдахууны хувьд “Ээлжит

хичээлийн төлөвлөлтөд-ТХБ-ын үзэл санааг тусгах нь” сэдвээр, биологийн судлагдахууны

хувьд “Уур амьсгалын өөрчлөлт, байгаль орчинд хүний үйл ажиллаганы нөлөө, үр

дагавар” гэсэн хичээлийн агуулгад интеграцчилах арга замыг туршин ажилласан байна.

34

Сургалтын дараах асуулга судалгааны үр дүнгээс үзэхэд энэ удаагийн сургалт нь багшийн

тогтвортой хөгжлийн талаарх мэдлэг, хандлага, цогц чадамжийг дэмжихэд чухал алхам

болсон төдийгүй, тогтвортой хөгжлийн боловсролыг хэрхэн судлагдахууны агуулгатай

интеграцчилж хичээлээр дамжуулан хэрэгжүүлэх аргачлал, 21-р зууны багшийн цогц

чадамжийн талаар асуудлыг судалж, түүнийг сургалт болон багшийн хөгжлийг дэмжих үйл

ажиллагаандаа хэрэгжүүлэх талаар хэлэлцүүлэг хийж ойлголтоо нэгтгэсэн ихээхэн үр

дүнтэй ажил болсон байна. Сургалт нь оролцогчдын тооноос хамааран зарим

судлагдахууны хувьд олон багаар ажилласан ч жигд мэдээллийг авч, мэдлэг, чадвараа

дээшлүүлж чадсан болох нь сургалтын дараах судалгааны зарим үр дүнгээс илэрч байна.

Тухайлбал, Газарзүйн /70,6%/, Математик /66,1%/, Биеийн тамир /60,8%/ судлагдахууны

хувьд сургалтын хэрэгцээнд хамгийн ихээр нийцсэн агуулгыг боловсруулсан гэж

оролцогчид үзсэн байна.

6. НҮБ-ын Хүн Амын Сангийн “Залуучуудын хөгжил хөтөлбөр”-тэй хамтран зохион

байгуулсан “Эрүүл мэндийн боловсролд суурилсан амьдрах ухааны чадвар”-

олгох агуулга, арга зүйг мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөрт тусгах, арга

зүйчдээ чадавхжуулах ажлын хүрээнд :

Дотоодын цуврал сургалтыг 45 хүнд зохион байгууллаа. Сургалтыг 2016 оны 04 сарын 13-

14, 05 сарын 09-10, 06 сарын 02-03 -ны өдрүүдэд, 3 үе шаттай зохион байгуулсан. Үүнд:

I шатны сургалтын хүрээнд БМДИ-ийн арга зүйчид амьдрах ухаанд суурилсан

эрүүл мэндийн боловсрол, амьдрах ухааны боловсролын “Өөртөө итгэх итгэл”,

“Харилцаа” модулийн агуулга арга зүйгээс судалж суралцаж, мэргэжил

дээшлүүлэх үндсэн болон төрөлжсөн сургалтын хөтөлбөрт судалсан агуулга арга

зүйгээ интеграцчилан тусгах боломжуудыг хэлэлцэв..

II шатны сургалтын хүрээнд Амьдрах чадварт суурилсан эрүүл мэндийн

боловсрол, амьдрах ухааны боловсролын “Холбоо тогтоох”,“Сэтгэлийн

хөдөлгөөнөө хянах” модулийн агуулга арга зүйгээс суралцаж, мэргэжил

дээшлүүлэх үндсэн болон төрөлжсөн сургалтын хөтөлбөрт тусган хэрэгжүүлэх

талаар хэлэлцэж бичил хичээлээр туршсан.

III шатны сургалтын хүрээнд Мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн болон төрөлжсөн

сургалтын хөтөлбөрүүдэд амьдрах ухаанд суурилсан эрүүл мэндийн боловсролын

агуулга, арга зүйг тусган хэрэгжүүлэх арга зүйгээр төлөвлөн бэлтгэсэн үзүүлэх

хичээлүүдээ зааж, хэлэлцүүлэн, харилцан суралцаж түгээн дэлгэрүүлэх боломж,

сайжруулах зөвлөмжүүдийг хэлэлцэв.

Мөн дээрх ажлын хүрээнд БМДИ-ийн захирлын баталсан удирдамжийн дагуу 5 дугаар

сарын 1-ээс 25-ны хооронд үзүүлэх хичээлийн аяныг 2 үе шаттайгаар зохион байгууллаа.

Үүнд:

1-р шат: Арга зүйчид удирдамжийн дагуу 5 сарын 01-25-нд үзүүлэх хичээлүүдээ

бэлтгэж, 5 сарын 25-30 нд сургалтын албан дотроо шалгаруулалт хийж хэлэлцэн,

алба бүрээс 1 үзүүлэх хичээлийг БМДИ-ийн хэмжээнд зааж хэлэлцүүлэхээр тогтов.

2-р шат: Албанаас шалгарсан 6 үзүүлэх хичээлүүдийг нийт арга зүйчдэд зааж, 3

хүний бүрэлдэхүүнтэй баг, боловсруулсан шалгуурын дагуу үнэлгээ хийж байр

эзлүүлэн урамшуулсан. Эдгээр үзүүлэх хичээлүүдийн төлөвлөлт, боловсруулсан

хэрэглэгдэхүүн, аргачлалыг улам сайжруулан мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын

хөтөлбөрт тусгаж, ажиллах чиглэлийг удирдлагын зүгээс арга зүйчдэд өгсөн.

35

7. Орон нутаг, нийслэлийн боловсрол, соѐлын газрын дарга, мэргэжилтнүүдэд

зориулсан сургалт

2016 оны 12 дугаар сарын 19-21 ний өдрүүдэд ТХБ төсөл болон НҮБ-ын Хүн амын сангийн

дэмжлэгтэйгээр дээрх сургалтыг БСШУСЯ-тай хамтран зохион байгуулж 21 аймгийн

боловсрол, соѐл, урлагийн газар, Нийслэлийн Боловсролын газар, 8 дүүргийн

боловсролын хэлтсийн мэргэжилтэн нийт 240 хүнийг хамруулсан. Боловсролын бодлого-

чиглэл болон ерөнхий боловсролын сургуулийн сургалтын хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн

талаар нэгдсэн ойлголттой болох, тогтвортой хөгжлийн боловсрол, амьдрах ухаанд

суурилсан эрүүл мэндийн боловсролын агуулга, арга зүйг багшийн хөгжлийг дэмжих үйл

ажиллагаанд тусгах арга зүйгээс суралцах зорилгын хүрээнд тус сургалтыг зохион

байгуулсан.

Сургалтын эхний өдөр буюу 12 дугаар сарын 19 нд боловсролын талаар баримтлах

цаашдын бодлого, чиглэлийн талаар БСШУС-ын сайд, яамны газар, хэлстийн дарга нар

дараах мэдээллүүдийг танилцууллаа. Үүнд:

Боловсролын бодлогын зорилт, анхаарах асуудал/БСШУСЯ-ны Боловсролын

бодлогын газрын дарга Д.Эрдэнэчимэг/

Сургуулийн өмнөх болон бага боловсролын бодлого, төлөвлөлт, цаашдын чиг

хандлага БСШУСЯ-ны Сургуулийн өмнөх, бага боловсролын хэлтсийн дарга

Ж.Мягмар

Суурь, бүрэн дунд боловсролын бодлого, төлөвлөлт, цаашдын чиг хандлага

БСШУСЯ-ны Суурь, бүрэн дунд боловсролын хэлтсийн дарга С.Болормаа

Дээд боловсролын бодлого, төлөвлөлт, цаашдын чиг хандлага/БСШУСЯ-ны Дээд

боловсролын хэлтсийн дарга Т.Амаржаргалан/

Боловсролын салбарын төсөв, санхүүжилтын бодлого, төлөвлөлт /БСШУСЯ-ны

Санхүү, эдийн засгийн газрын дарга Д.Батмагнай/

Боловсролын салбарын хөрөнгө оруулалтын бодлого, төлөвлөлт /БСШУСЯ-ны

Хөрөнгө оруулалт үйлдвэрлэлийн хэлтсийн дарга Н.Отгонбаяр/

Бодлогын хэрэгжилтийн чиглэлээр анхаарах асуудлууд /БСШУСЯ-ны Бодлогын

хэрэгжилтийг зохицуулах газрын дарга М.Мөнхбаатар/

Соѐл, урлагийн салбарт баримтлах бодлого, зохицуулалт, цаашдын чиг хандлага

/БСШУСЯ-ны Соѐл, урлагийн бодлогын газрын дарга Н.Болд/

Боловсрол, соѐл, урлаг, шинжлэх ухаан, спортын салбарын бодлого, хэрэгжилтийн

асуудлаар чиглэл өгөх /БСШУС-ын сайд Ж.Батсуурь/

Сургалтын хоѐр дахь өдөр буюу 12 дугаар сарын 20 ний өдөр Тогтвортой хөгжлийн

боловсролын агуулга арга зүйг багшийн хөгжлийг дэмжих үйл ажиллагаанд тусгах,

БДБТХБ-ыг сургалтын хөтөлбөрт интеграцчилах арга зүйгээс суралцах зорилтын хүрээнд

нийт мэргэжилтнүүд өөрийн харицдаг судлагдахууны чиглэлээр 7 бүлэгт хуваарилагдан

дадлага ажлууд хийж хамтран суралцав. Үүнд:

Дэлхий нийтийн Тогтвортой хөгжил, Тогтвортой хөгжлийн боловсролын чиг

хандлага, агуулга, арга зүй

Дэлхий нийтийн тогтвортой хөгжлийн боловсролын замнал, чиглэл (ROAD MAP)

Дэлхийн нийтийн үйлийн хөтөлбөр (GAP)

Тогтвортой хөгжлийн 17 зорилт

Монгол улсын “Тогтвортой хөгжлийн үзэл баримтлал-2030”, Тогтвортой хөгжлийн

боловсролын талаарх бодлого, хэрэгжилт, үр дүн

36

ТХБ ба багшлахуй суралцахуй

Хичээлд ТХБ-интеграцичлах арга зүй зэрэг сэдвийн доор хичээлд ТХБ-ыг

интерацчилах боломжуудыг тодорхойлон төлөвлөлт хийж бичил хичээл зааж

хэлэлцлээ.

Сургалтын 3 дахь өдрийн хөтөлбөр нь амьдрах ухаанд суурилсан эрүүл мэндийн

боловсрол, амьдрах ухааны боловсролын агуулга, арга зүйг багшийн хөгжлийг дэмжих

үйл ажиллагаа болон сургуулийн хөтөлбөр, үйл ажиллагаанд тусган хэрэгжүүлэхэд арга

зүйн дэмжлэг үзүүлэхээр төлөвлөгдсөн бөгөөд НТБҮТ-өөс эрхлэн 3 дахь удаагаа

шинэчлэн боловсруулсан Амьдрах ухааны чадвар олгох 12 модулийн хүрээнд

танилцуулга хийх, БМДИ-ийн арга зүйчдийн боловсруулсан үзүүлэх хичээлүүдийн

жишээгээр амьдрах ухааны чадвар олгох хичээлийн онцлог, арга зүйн жишээг үзүүлэх,

хэлэлцүүлэг хийх аргаар хэрэгжсэн болно.

ХНХУСА-ны арга зүйчдийн боловсруулсан “Шийдвэр гаргах чадвар”, БУСА-ны арга

зүйчдийн боловсруулсан “Төлөвлөлт хийх чадвар-мэргэжлээ сонгох нь” үзүүлэх

хичээлүүдийг нийт оролцогчдын оролцоонд тулгуурласан идэвхтэй сургалтын аргаар

зохион байгуулсан. Түүнчлэн мэргэжлийн бүлэг бүрт 2 модулийн агуулга, арга зүйн

онцлогийг үзүүлэх хичээл, хэлэлцүүлэг хийх замаар танилцуулснаар нэг аймаг, дүүргээс

оролцож буй бүх мэргэжилтнүүдэд амьдрах ухааны 12 модулийн агуулга, зорилго, арга

зүйн санааг жишээгээр үзүүлж, цаашид орон нутаг дахь сургалт, үйл ажиллагаандаа

тусган хэрэгжүүлэх арга зүйд дэмжлэг үзүүллээ.

Сургалтын үр нөлөөг тогтворжуулах, цаашид орон нутгийн багшийн хөгжлийг дэмжих

үйл ажиллагаа болон ЕБС-ийн сургалт, үйл ажиллагаанд амьдрах ухааны боловсролын

агуулга арга зүйг тусган хэрэгжүүлэх боломж, шинэ санаа, туршлагыг илрүүлэх түгээн

дэлгэрүүлэх зорилгоор илтгэлийн уралдааныг зарлаж, 2016 оны 1 дүгээр сард дүгнэн

урамшуулахаар удирдамжийг энэ сургалтын хугацаанд танилцуулсан. БСУГ-ын

мэргэжилтнүүдээс эхний илтгэлүүд ирж байгаа байдлаас харахад сургалтын үр дүнг орон

нутагт хэрэгжүүлэх эрмэлзлэл, амьдрах ухааны боловсролын талаарх мэдлэг, ойлголт,

бүтээлч хандлага нэмэгдэж байна гэж дүгнэж болохоор байна.

Дээрх 3 өдрийн сургалтын үр дүнг дараах байдлаар тодорхойлж байна. Үүнд:

1. Монгол улсын БСШУСЯ-аас боловсролын талаар баримтлах бодлого чиглэлийн

талаар ойлголт, мэдээлэлтэй болсон.

2. Тогтвортой хөгжил, тогтвортой хөгжлийн боловсролын талаарх ойлголтоо

нэмэгдүүлсэн.

3. Тогтвортой хөгжлийн олон улсын чиг хандлага, дэлхий нийтийн зорилтууд болон

Монгол улсын тогтвортой хөгжлийн талаарх бодлого шийдвэрийг хэрэгжүүлэхэд

хувь хүн бүр хэрхэн оролцох, хариуцан ажиллаж буй ажлын чиг үүргийн хувьд

хэрхэн үйл ажиллагаандаа хэрэгжүүлэх чиглэл, ойлголттой болсон.

4. Бүрэн дунд боловсролын сургалтын цөм хөтөлбөрийн агуулгын өргөсөл

гүнзгийрлийг судлах, хэрэгжүүлэх арга зүйд дэмжлэг үзүүлсэн.

5. ТХБ-ыг ЕБС-ийн сургалтын хөтөлбөрт интеграцчилах зарим арга зүйн жишээтэй

танилцсан.

6. Тогтвортой хөгжлийн боловсрол, амьдрах ухаанд суурилсан эрүүл мэндийн

боловсролын агуулга, арга зүйг багшийн хөгжлийг дэмжих үйл ажиллагаанд тусгах

санаа, арга зүйн хувилбаруудтай танилцсан. Цаашид орон нутагт хэрэгжүүлэх үйл

ажиллагааны чиглэлээ тодорхойлж хэлэлцсэн.

37

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институт нь 2016 онд төрөлжсөн сургалт зохион

байгуулах, төрөлжсөн сургалтын хөтөлбөр боловсруулах хүрээнд нийт 7 удаагийн

сургалтад давхардсан тоогоор 17,272 хүнийг хамруулж, 20 модуль хөтөлбөр

боловсруулан 6 шилдэг үзүүлэх хичээлийг шалгаруулж, багшийн хөгжлийг дэмжих үйл

ажиллагаа, мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөрт тусган хэрэгжүүлэхээр бэлтгэл

хангасан байна. Дээрх төрөлжсөн сургалтууд нь боловсролын бодлого чиглэлийг

танилцуулах болон бүрэн дунд боловсролын сургалтын хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх арга

зүй, тогтвортой хөгжлийн боловсрол, амьдрах ухаанд суурилсан эрүүл мэндийн

боловсрол, амьдрах ухааны боловсролын агуулга, арга зүйд чиглэсэн байна.

2.2.3. Захиалгат сургалт

Бүх шатны боловсролын байгууллага, төрийн болон хувийн хэвшлийн аж ахуйн нэгжүүдэд

хэрэгцээт агуулгаар захиалгат сургалт зохион байгуулж, боловсролын салбарын бодлого,

чиглэл, хэрэгжилтийг танилцуулах, арга зүйн дэмжлэг үзүүлэх, хувь хүний болон ажлын

байран дахь мэргэжлийн хөгжлийг дэмжих чиглэлээр 2016 онд дараах захиалгат

сургалтуудыг зохион байгууллаа.

№ Сургалтын нэр Сургалтын бүлэг

Ор

ол

цо

г

чд

ын

то

о

Зар

цул

с

ан

өд

өр

Сар, өдөр

1 Бага боловсролын цөм

хөтөлбөр хэрэгжүүлэх арга зүй,

хичээл, төлөвлөлт, туршилтын

арга

СХД-ийн бага

боловсролын сургалтын

менежерүүдэд

26 1 I.27

2 Тэгш хамруулан сургах арга зүй Орхон аймгийн ЕБС-ийн

нийгмийн ажилтан бага

боловсролын багш

80 1 III.19

3 Сургалтын идэвхтэй аргууд Төмөр замын удирдах

газар сургалтын алба

8 1 III.03

4 Сургалтын идэвхтэй аргууд Төмөр замын сургагч

багш нарт

26 1 III.16

5 Сургуулийн хөгжилд эцэг эхийн

оролцоо

БЗД-ийн 20-р сургуулийн

эцэг эхийн зөвлөл \бүлэг

бүрийн\

60 1 III.12

6 БУ-ны хичээлийн туршилт хийх

орчинг сайжруулах нь

БЗД-ийн 87-р сургуулийн

БУ-ны кабинетийн нээлт,

бага боловсролын багш

нарт сургалт

28 1 III.14

7 Хичээл төлөвлөлт ба байгалийн

ухааны туршилт хийх арга зүй

Ховд аймгийн бага

боловсролын багш нарт

/24/

24 1 III.24

8 “СӨБ-ын сургалтын цөм

хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх арга

зүй”

Дархан-уул аймгийн

төрийн бус өмчийн

цэцэрлэгийн удирдах

ажилтан, арга зүйч, багш

60 2 IV.1-IV.2

38

нар

9 “Харилцаа, ѐс суртахууны

боловсрол”

СХД-ийн 62-р сургууль 105 1 I.19

10 “Мэргэжил сонголт” Сэлэнгэ аймаг 2,4

сургууль

30 1 IV.23

11 “Хувь хүний хөгжил “ Сэлэнгэ аймаг 2

дугаар сургууль

20 1 IV.24

12 Боловсролын бодлого чиглэл-

Ёс зүй

Монгол Солонгосын

техник технологийн

коллеж

120 1 V.17

13 Заах арга зүй Төмөр замын удирдах

газар сургач багш нар

68 1 3 сард

14 Сургалтын арга зүй Логарифм БДС 28 1 28-Jan

15 Сургалтын арга зүй Дархан политехник 47 1 26-Feb

16 -СӨБ-ын сургалтын цөм

хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх арга

зүй

Дархан-Уул аймгийн БСГ8

Дархан-Уул аймгийн

хувийн хэвшлийн

цэцэрлэгийн багш нарт

22 2 IV.01-02

17 Зөвлөн туслах сургалт Хөвсгөл аймаг, Ханх

сумын ЕБС

48 5 4 сар

18 “Бүтээлч сэтгэлгээгээр хичээлээ

зохион байгуулах арга зүйн

сургалт

Дархан-Уул аймгийн

политехник коллежийн

багш нар

20 2 5 сар

19 “Үнэлгээ”, “Даалгавар

боловсруулах арга зүй”

Өвөрхангай аймгийн

Уянга сумын багш нар

20 1 V.13

20 БУ-ны хичээлийн туршилт хийх

орчинг сайжруулах нь

Ховд аймгийн 1-р

сургуулийн бага

боловсролын багш нарт

18 1 V.31

21 “Бидний бахархал-манай

сургууль” сургалт семинар:

“Боловсролын тухай хуульд

нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай”

мэдээлэл, “Багш мэргэжлийн

тасралтгүй хөгжил” “Хүүхэд

оношлон судлах арга зүй”

дадлага ажил

Баянхонгор аймгийн

Жаргалант сумын

Байдраг ахлах сургууль

40 2 5 сард

22 “Бага боловсролын чанарыг

дээшлүүлэх” төслийн хүрээнд

багш нарт байгалийн ухааны

судлагдахуунаар

Дундговь аймгийн БСГ,

Мандал сумын ЕБС

20 1 2016.06.11

39

23 Сургалтын хөтөлбөр


Хөвсгөл аймаг, Рашаант

сумын ЕБС /ажлын

байранд/

70

2 2016.

10.14-15

24

Сургалтын идэвхтэй аргууд

Улаанбаатар төмөр зам,

тээврийн үйлчилгээний

төв

/ажлын байранд/

50

6 10.06-08

12.07-09

25

Сургалтын хөтөлбөр


Дундговь аймаг,

4 дүгээр сургууль

/БМДИ/

25

0,5 2016.11.11

26 Хэрэгцээний судалгаанд

үндэслэн математикийн багш

нарын мэдлэг, ур чадварыг

дээшлүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх

Дундговь аймаг, БСГ,

Аймгийн математикийн

багш нар

31

2

2016.11.11

-12

27

Сургалтын хөтөлбөр, цахим

орчинд суралцах арга

Дундговь аймаг, 3 дугаар

сургууль, бага ангийн

багш нар

/БМДИ/

20

0,5

12.02

28 Сургалтын хөтөлбөр, үнэлгээ

Баян-Өлгий аймаг 2

дугаар сургууль

70 2

Нийт

1184 43

2016 онд нийт 28 удаагийн захиалгат сургалтаар нийт 1184 багш ажилтанд боловсролын

бодлого, чиглэл, хэрэгжүүлэх арга зүй, багш, хувь хүний хөгжил, ажлын байрандаа бие

даан хөгжих арга зүйн дэмжлэг үзүүлэх ажилд ажлын 43 өдөр зарцуулсан байна.

БМДИ-ийн захирлын 2016 оны А/90 дүгээр тушаалаар “Захиалгат сургалт”-ын

журмыг батлуулж, 10 дугаар сараас эхлэн ТМА-нд захиалгат сургалтыг хариуцсан арга

зүйч ажиллаж эхлээд байгаа бөгөөд дээрх хугацаанд зохион байгуулсан сургалтын үйл

явц, захиалагч талын ирүүлсэн сургалтын агуулгын хэрэгцээнд дүн шинжилгээ хийж

үзэхэд Бага, суурь, БДБ-ын сургалтын цөм хөтөлбөрийн агуулга, арга зүй, судлагдахууны

үнэлгээ, даалгавар боловсруулах арга зүй, цахим сургалтын агуулга, багшийн ѐс зүй,

харилцаа хандлага, хүүхэд судлах, оношлох арга зүй зэрэг агуулгууд нилээд түгээмэл

эрэлт хэрэгцээтэй байна. Манай байгууллагын аргазүйчид дээрх чиглэлүүдийн хүрээнд

захиалгат сургалтад зориулж модуль боловсруулж, хамтран ажиллах бүрэн боломжтой

хэмээн дүгнэсэн байна.

2.2.4. Зөвлөн туслах ажил 2015-2016 оны хичээлийн жилд зөвлөн туслах ажлын гол зорилго нь сургуулийн өмнөх

болон бага, суурь боловсролын сургалтын цөм хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх арга зүйд

чиглэгдлээ. Үүнд:

40

1. БСШУЯ-аас зохион байгуулсан Боловсролын үндэсний чуулганы хүрээнд Сайн

хичээл, үйл ажиллагааны улсын зөвлөгөөнд оролцох 240 хичээлийн төлөвлөлтийг

хүлээн авч, туршилт хичээлүүд заалгаж, ажиглан, сайжруулах зөвлөгөө өгөх,

төлөвлөлтийг сайжруулах ажлыг хийж гүйцэтгэлээ. Боловсролын хүрээлэн,

хэрэгжилтийн багаас зохион байгуулсан бага, суурь боловсролын сургалтын цөм

хөтөлбөрийн хэрэгжилтэд зөвлөн туслах ажилд БМДИ-ийн бүх арга зүйчид

оролцож, 8 аймаг, 9 дүүргийн нийт 62 сургуульд мэргэжлийн чиглэлээр зөвлөн

тусалсан. Энэхүү зөвлөн туслах ажлын явцад, ээлжит хичээл, нэгж хичээлийн

төлөвлөтөд анализ хийх, ээлжит хичээлийг ажиглах, багш нарын боловсруулсан

үнэлгээний даалгавруудад анализ хийх зэрэг ажлуудыг тусгай ажлын хуудасны

дагуу хийж, тэдгээрт тулгуурлан багш нарт зөвлөгөө өгч ажиллалаа. Зөвлөн

тусалсан ажлын явцаас багш нарт дараах чиглэлүүдээр арга зүйн дэмжлэг

шаардлагатай байгаа нь ажиглагдлаа. Үүнд:

Үнэлгээний зорилтуудыг тусгасан шалгуур болон даалгавар, ажлын хуудас

боловсруулах, сурагчдын сурах арга барил, сонирхол, хандлагыг үнэлэх

тодорхой аргачлал, жишээг үзүүлэх

Ээлжит хичээлийн төлөвлөлтөд багшийн асуулт, сурагчдаас гарах боломжит

хариултууд, нээлттэй асуулт, явцын үнэлгээний аргачлал, хичээлийн дүгнэлтийг

үр дүнтэй хийх арга, аргачлалыг тусгах

Ажлын хуудсыг хэрхэн хичээлийн зорилго, зорилтод нийцүүлэн сурагчдын

үйлийн алхмуудыг чиглүүлэх, сурах арга барил эзэмшүүлэхэд чиглүүлэн

боловсруулах(зарим сургалтын менежерүүд бүх нэгж хичээлүүдэд ажлын

хуудас боловсруулах шаардлага тавьж, багшийн ажлын үнэлгээнд оруулсан

тооцсонтой холбоотойгоор ажлын хуудасны чанар, ач холбогдлыг бууруулах,

тоог чухалчлах хандлага ажиглагдсан)

2. Хөвсгөл аймаг, Ханх сумын ЕБС-ийн багш, удирдах ажилтан нийт 48 хүнд суурь

боловсролын сургалтын цөм хөтөлбөр хэрэгжүүлэх арга зүй, сургуулийн

менежмент, хувь хүний хөгжлийн чиглэлээр 5 хоногийн зөвлөн туслах ажлыг ажлын

байранд нь очиж зохион байгууллаа.

3. Бүрэн дунд боловсролын сургалтын цөм хөтөлбөр 2016 оны 9 дүгээр сараас

хэрэгжиж эхэлсэнтэй холбоотойгоор хэрэгжилтийн эхний үеийн мэдээлэл

цуглуулах, сургуулийн түвшинд үүсч буй асуудлуудыг тодорхойлон, боломжтой

арга зүйн дэмжлэг үзүүлэх зорилгоор зөвлөн туслах, мониторингийн ажлыг 2016

оны 09 сарын 25-аас 10 сарын 05-ны хооронд 21 аймаг, 9 дүүргийн нийт 87

сургуулийг хамруулан зохион байгуулав. Үүний үр дүнд орон нутаг болон

нийслэлийн сургуулиудын онцлогоос хамааран болон нийтлэгээр сургуулийн

менежмент, багшийн цагийн ачаалал, орон тоо зэрэгтэй холбоотой тулгамдаж буй

бэрхшээл, шийдлүүдийг илрүүлж, мэргэжлийн багш нарын хувьд онол арга зүйн

шаардлагатай дэмжлэгийн чиглэлийг тодорхойлж, ажлын байранд нь зөвлөн

тусалсан. Мөн сургуулийн санхүү, орон тоо, багшийн хүрэлцээ, хангамж,

хөтөлбөрийн хэрэгжилт, сурагчдын хичээл сонголттой холбоотой үүсч буй

асуудлуудыг тодорхойлон тайланг БСШУСЯ-нд хүргүүлсэн болно. Энэхүү зөвлөн

туслах, мониторингийн ажлын үр дүнд цуглуулсан мэдээлэлд үндэслэн ахлах ангид

хичээл зааж буй мэргэжлийн багш нарт зориулсан зөвлөмжүүдийг мэргэжил бүрээр

боловсруулан цахим хэлбэрт оруулж, сургуулийн өмнөх болон бага, дунд

боловсролын сургалтын байгууллагын багш, ажилтанд зориулсан онлайн

зөвлөмжийн цахим хуудас http://bagsh.itpd.mn/-д байршуулан багш нарын хүртээл

болгосон. Одоогоор 12 мэргэжил тус бүрийн багшид зориулсан нийт 24 зөвлөмжийг

байршуулаад байгаа бөгөөд цаашид энэхүү хуудсаар багш нарт зориулсан онол,

41

арга зүйн цуврал зөвлөмжүүдийг түгээж ажиллах юм. Зөвлөмжийн цахим хуудсыг

11 дүгээр сард нээснээс эхлэн 12 дугаар сарын 25 ны байдлаар цахим хуудас дахь

хандалтын тоо 41,400 байгаа нь багш нарын онлайн зөвлөмжид өгч буй ач

холбогдол, хэрэгцээг илэрхийлж буй нэг үзүүлэлт юм гэж дүгнэж байна.

4. Дээрх нэгдсэн үйл ажиллагаануудаас гадна сургалтын алба бүр түшиц сургуулийн

багш нарт цөм хөтөлбөр хэрэгжүүлэх арга зүйн зөвлөгөө өгч, хичээлд сууж,

ажиглаж, хамтран хэлэлцэж, сайжруулах аргаар зөвлөн тусалсан байна. Үүнд:

№ Сургалт

ын алба

Зөвлөн тусалсан сургуулиуд Бүгд

42

Нийслэл Орон нутаг

ХНХУСА СБД-ийн 2 дугаар сургууль

Буянт-Ухаа ЦС

БГД-ийн 40 дүгээр

сургууль

Нийт 3 сургууль

Баян- Өлгий аймгийн Сагсай

сум, Улаанхус сумын ЕБС

Сэлэнгэ аймгийн 1-р сургууль

Дулаанхаан, Ерөө сумын ЕБС


5 сургууль

БУСА БЗД-ийн 21 дүгээр

сургууль,

БГД-ийн 20 дугаар

сургуулийн байгалийн

ухааны багш нар


Өмнөговь аймгийн 3 сургууль

/1-а.т, 2-сум/

Дундговь аймгийн 3 сургууль

/1-а.т, 2-сум/

Хөвсгөл аймгийн Чандмань-

Өндөр, Цагаан-үүр сумын

ЕБС

Сэлэнгэ аймгийн 1-р

сургууль, Хөтөл тосгон,

Орхон сумын ЕБС


31 сургууль

СӨББСА Нийслэлийн

Сонгинохайрхан,

Баянзүрх, Багануур

дүүргийн

нийт 9 цэцэрлэг,

Нийслэлийн Ирээдүй

Цогцолборын 2-р бага

сургууль, 14, 21, 37,752,

115,130,23,45 Шавь

цогцолбор, 21-р сургууль,

БНД-ийн Гүн галуутай,

Боловсрол, 125-р сургууль

нийт 13 сургууль

Архангай, Завхан, Дундговь,

Өмнөговь, Төв аймгийн 16

цэцэрлэг,

Баянхонгор аймгийн 2-р сургууль,

Баацагаан, Өлзийт сумын ЕБС,

нийт 3 сургууль

25 цэцэрлэг,

16 сургууль

ТМА СХД-ийн 65, 9,124,106

дугаар сургуулийн

математикийн багш нар,

БЗД-ийн 14 дүгээр

сургуулийн түүх, нийгмийн

ухааны багш нар


Хөвсгөл аймгийн Баянзүрх

сумын ЕБС

Өвөрхангай аймгийн 2 дугаар

бүрэн дунд сургууль, Уянга

сумын 2 дугаар сургууль,

Уянга, Зүүнбаян-Улаан сумын

ЕБС


8 сургууль

Бүгд 23 сургууль, 9 цэцэрлэг 21 сургууль, 16 цэцэрлэг 44 сургууль,

25 цэцэрлэг

2016 онд БМДИ-ийн сургалтын албаны арга зүйчид 21 аймаг, нийслэлийн 23 сургууль, 9

цэцэрлэг, орон нутгийн 21 сургууль, 16 цэцэрлэгт буюу нийт 44 сургууль, 25 цэцэрлэгийн

удирдлага, багш нарт зөвлөн тусалсан байна.

43

Зөвлөн туслах ажил нь багш, ажилтны ажлын байран дахь тасралтгүй хөгжлийг дэмжих,

үйлчлүүлэгчдийн хэрэгцээ, бодит байдлыг мэдэрч ойлгоход ихээхэн ач холбогдолтой үйл

ажиллагаа бөгөөд арга зүйчдэд мэргэжлийн чиглэлээрээ зөвлөн туслах үйл ажиллагаа

зохион байгуулах цагийн нөөц бүрдүүлэх, ажлын үнэлгээнд оруулан оновчтой зохион

байгуулалт хийх шаардлагатай байна.

2.3. Сургалтаас бусад хэлбэрээр багшийн хөгжлийг дэмжих үйл ажиллагаанууд

2.3.1. Багшаар ажиллах, багшлах эрх олгох, сунгах, сэргээх үйл ажиллагаа

1. Багшаар ажиллах эрх олгох шалгалт

Сургуулийн өмнөх боловсролын болон бага, дунд боловсролын сургалтын

байгууллагад багшаар ажиллах эрх олгох зөвлөлийн 01, 02 дугаар тогтоол, Засгийн

газрын 2012 оны 180 тогтоолоор батлагдсан “Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн

дүрэм”-ийн 3 дугаар зүйлийн 3.5.4, 2 дугаар зүйлийн 2.2.17 дахь заалтууд мөн БМДИ-ийн

захирлын А/08 дугаар тушаалаар батлагдсан "Сургуулийн өмнөх болон бага, дунд

боловсролын сургалтын байгууллагад багшаар ажиллах эрх олгох шалгалт зохион

байгуулах журам“-ыг тус тус үндэслэн “Багшаар ажиллах эрх олгох шалгалт”-ыг 2014

оноос эхлэн жилд 2 удаа зохион байгуулж байна. Үүнд:

Багшаар ажиллах эрх олгох 5 дахь удаагийн шалгалтыг 3 дугаар сарын 20-ны

өдөр орон даяар онлайнаар зохион байгууллаа. Энэхүү шалгалтад нийт 3005

иргэн бүртгүүлснээс 2800 иргэний бүртгэл баталгаажсан бөгөөд шалгалтад ЕБС-ын

багш ангилалд 2282, сургуулийн өмнөх боловсролын багшийн ангилалд 504, нийт

2792 иргэн оролцлоо. Эдгээрээс ЕБС-ийн багш 1237, СӨБ-ын багш 281, нийт 1518

буюу 54.3% нь шалгалтад тэнцэж, “Багшаар ажиллах эрх”-тэй болсон байна.

Шалгалтад тэнцсэн иргэдийг мэргэжлийн чиглэлээр ангилбал:

№ Мэргэжил

Шалгалтад

оролцсон

иргэдийн

тоо

Тэнцсэн

иргэдийн

тоо

Мэргэжил тус

бүрийн ангилалд

эзлэх хувь

Нийт

шалгуулагчдын

дунд эзлэх хувь

1 Бага 570 281 49.30% 18.51%

2 Биеийн Тамир 223 79 35.43% 5.20%

3005 2800 2792

1518

0500

100015002000250030003500

Нийт бүртгүүлсэн Бүртгэл баталгаажсан

Шалгалтад оролцсон Шалгалтад тэнцсэн

2016 оны 3 сарын 20-нд зохион байгуулсан багшаар ажиллах эрхийн шалгалтын тоон мэдээлэл

https://docs.google.com/document/d/1oo6mBB6O1SfQgjKqbsx-Iv3YaXCmneX5Hxw9_Qs1wGA/edit#heading=h.26in1rg

https://docs.google.com/document/d/1oo6mBB6O1SfQgjKqbsx-Iv3YaXCmneX5Hxw9_Qs1wGA/edit#heading=h.26in1rg

44

3 Биологи 73 46 63.01% 3.03%

4 Гадаад хэл 331 202 61.03% 13.31%

5 Газарзүй 65 42 64.62% 2.77%

6 Дүрслэх

урлаг,Дизайн

технологи

137 60 43.80% 3.95%

7 Математик 135 76 56.30% 5.01%

8 МХУЗ 273 169 61.90% 11.13%

9 Мэдээлэл

технологи

103 63 61.17% 4.15%

10 СӨБ 504 281 55.75% 18.51%

11 ТНУ 168 90 53.57% 5.93%

12 Физик 88 59 67.05% 3.89%

13 Хими 66 48 72.73% 3.16%

14 Хөгжим 56 22 39.29% 1.45%

Нийт 2792 1518 56.07% 100%

Дунд боловсролын 1235 багш мэргэжилтэй иргэд тэнцсэнээс хамгийн өндөр хувьтай

тэнцсэн нь химийн багш, хамгийн цөөн хувь тэнцсэн нь биеийн тамирын багш

мэргэжилтэй иргэд байна.

Багшаар ажиллах эрхийн 6 дахь удаагийн шалгалт буюу 8 дугаар сарын 09-ний

өдрийн шалгалтад ЕБС-3411, СӨБ-836 нийт 4247 иргэн оролцсон бөгөөд

шалгалтад оролцогчдын ЕБС-1189, СӨБ-228 нийт 1417 буюу 33.36% нь “Багшаар

ажиллах эрх”-тэй болсон. БМДИ-ийн захирлын 2016 оны А/17 дугаар тушаалаар

БАЭОШ-н бүх салбар комиссын үйл ажиллагаанд хяналт тавих ажлын хэсэгт

байгуулагдан ажилласан. Энэ удаагийн шалгалтын онцлог нь 07 дугаар сарын 1-

нээс 08 дугаар сарын 8-ныг хүртэл Багшаар ажиллах эрх олгох шалгалтад

бэлтгэгчдэд зориулан Багшийн цахим кампусд виртуаль анги үүсгэн туршилтаар

ажиллуулсанд оршино.

8.26%

4.81%

21.13%

4.39%

6.28%

7.95%

17.68%

6.59%

9.41%

6.17%

5.02%

2.30%

Биеийн Тамир

Биологи

Гадаад хэл

Газарзүй

Дүрслэх урлаг, Дизайн технологи

Математик

МХУЗ

Мэдээлэл технологи

ТНУ

Физик

Хими

Хөгжим

Шалгалтад тэнцсэн багш нарын эзлэх хувь /мэргэжлээр/

45

2016 оны 08 дугаар сарын 9-ний өдөр зохион байгуулагдсан шалгалтад оролцсон иргэдийн

мэргэжлийн чиглэлээр нь авч үзвэл:

Мэргэшил

Шалгалтад

оролцсон

иргэдийн тоо

Тэнцсэн

иргэдийн

тоо

Хувиар

Бага боловсролын багш 874 270 30.89%

Биеийн тамирын багш 279 46 16.49%

Биологийн багш 162 73 45.06%

Гадаад хэлний багш 473 163 34.46%

Газар зүйн багш 107 42 39.25%

Дүрслэх урлаг, Дизайн технологийн багш 164 45 27.44%

Математикийн багш 229 97 42.36%

МХУЗ-ын багш 402 182 45.27%

Мэдээлэлзүй 138 39 28.26%

СӨБ-ын багш 836 228 27.27%

ТНУ-ны багш 316 132 41.77%

Физикийн багш 135 47 34.81%

Химийн багш 84 38 45.24%

Хөгжмийн багш 48 15 31.25%

Нийт 4247 1417 33.36%

2016 оны 03 болон 08 дугаар сард зохион байгуулагдсан шалгалтад нийт оролцсон

иргэдийн мэргэжлийн чиглэлээр нь авч үзвэл:

Мэргэшил

Шалгалтад

оролцсон

иргэдийн тоо

Тэнцсэн

иргэдийн

тоо

Хувиар

Бага боловсролын багш 1444 548 37.95%

Биеийн тамирын багш 502 129 25.70%

Биологийн багш 235 128 54.47%

Гадаад хэлний багш 804 358 44.53%

Газар зүйн багш 172 77 44.77%

Дүрслэх урлаг, Дизайн технологийн багш 301 100 33.22%

Математикийн багш 364 177 48.63%

МХУЗ-ын багш 675 347 51.41%

Мэдээлэлзүй 241 103 42.74%

СӨБ-ын багш 1340 490 36.57%

ТНУ-ны багш 484 227 46.90%

Физикийн багш 223 115 51.57%

Химийн багш 150 87 58.00%

Хөгжмийн багш 104 49 47.12%

Нийт 7039 2935 41.70%

2016 оны 03 болон 08 дугаар саруудад шалгалтад нийт 7039 иргэн оролцсон

байна. Тус шалгалтаар нийт 2935 иргэн “Багшаар ажиллах эрх” авах болзол хангалаа. Энэ

нь шалгалтад орсон иргэдийн 54.3% болж байна. Шалгалтад тэнцсэн иргэдийн

мэргэшлийн чиглэлээр нь ангилж үзвэл 64,63% нь дунд боловсролын багш, 16,70% нь

46

Сургуулийн өмнөх боловсролын багш, 18,67% нь Бага боловсролын багш мэргэшилтэй

иргэд байна. ЕБС-ийн багш ангилалд 1897 багш иргэн шалгалтад тэнцсэнээс хамгийн

олон нь химийн багш байсан бол хамгийн цөөн нь хөгжим ба биеийн тамирын багш

мэргэжилтэй иргэд байсан байна.

2016 онд зохион байгуулсан багшаар ажиллах эрхийн 2 удаагийн шалгалтад орсон

иргэдээс тэнцсэн хувийг мэргэжил бүрээр дараах хүснэгтээр харуулав.

Тус шалгалтын салбар комиссуудын шалгалтын төвүүд дээр шалгалтын дэг алдагдах

байдал хяналтын зөвлөлд ажиглагдсан тул шалгалтын төвүүдэд БМДИ-ийн арга зүйчдийг

томилон ажиллуулах, мөн хяналтыг өндөржүүлэх шаардлагатай гэж дүгнэж байна.

2. Багшлах эрх олгох, сунгах, сэргээх үйл ажиллагаа

Боловсрол шинжлэх ухааны сайдын А/305 тоот тушаал, “Сургуулийн өмнөх болон

бага, дунд боловсролын сургалтын байгууллагын багшид багшлах эрх, мэргэжлийн

зэрэг олгох, хасах журам”-ын 4.6 дугаар зүйл;

Боловсрол шинжлэх ухааны сайдын А/52 тоот тушаал, “Сургуулийн өмнөх

боловсролын болон ерөнхий боловсролын багшид багшлах эрх, мэргэжлийн зэрэг

олгох, хасахад баримтлах шалгуур үзүүлэлт;

48.7

7%

37.2

2%

75.3

4%

58.9

1%

53.8

5%

40.1

5%

59.2

6%

60.4

4%

62.1

4%

51.9

8%

56.5

5%

77.2

7%

74.2

4%

60.7

1%

54.3

7%

30.8

9%

16.4

9%

45.0

6%

34.4

6% 39.2

5%

27.4

4%

42.3

6%

45.2

7%

28.2

6%

27.2

7%

41.7

7%

34.8

1%

45.2

4%

31.2

5%

33.3

6%

0.00%

10.00%

20.00%

30.00%

40.00%

50.00%

60.00%

70.00%

80.00%

90.00%

3 сар

8 сар

47

Засгийн газрын 2012 оны 180 тогтоолоор батлагдсан “Багшийн мэргэжил

дээшлүүлэх институтийн дүрэм”-ийн 2.2.17, 3.5.4 дахь заалтуудыг тус тус үндэслэн

2014 оноос тус институт нь багшлах эрх олгох, сунгах, сэргээх ажлыг зохион

байгуулж байна.

Багшлах эрх олгох

БМДИ-ийн захирлын 2016 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийн А/04 дугаар тушаалын

нэгдүгээр хавсралт дахь “2015-2016 оны хичээлийн жилд багшлах эрх олгох, сунгах,

хасах, нөхөн олгох ажлыг зохион байгуулах удирдамж”-ийн гуравдугаар зүйл дэх

шаардлагыг хангасан 1747 багшид багшлах эрх шинээр олгосон. Доорх хүснэгтэд аймаг,

нийслэлээс шинээр багшлах эрх авсан багш нарын тоог харуулав.

№ Аймаг, мэргэжил Багшлах эрх шинээр олгогдсон багш нарын тоо

1 Архангай 36

2 Баян-Өлгий 97

3 Баянхонгор 51

4 Булган 33

5 Говьсүмбэр 4

6 Говь-Алтай 35

7 Дархан Уул 55

8 Дорноговь 43

9 Дорнод 33

10 Дундговь 41

11 Завхан 32

12 Орхон 84

13 Өвөрхангай 37

14 Өмнөговь 26

15 Сүхбаатар 18

16 Сэлэнгэ 65

17 Төв 52

18 Увс 52

19 Ховд 48

20 Хөвсгөл 66

21 Хэнтий 51

0

5000

10000

15000

2013-2014 2014-2015 2015-2016 Бүгд

30391904 1747

6690

2271 2140 2555

69665310

4044 4302

13656

Багшлах эрх шинээр олгосон Багшлах эрх сунгасан Нийт

48

22 УБ - Бага боловсрол 212

23 УБ - Физик 20

24 УБ - СӨБ 124

25 УБ - Биологийн багш 27

26 УБ - Хими 30

27 УБ - Газарзүй 14

28 УБ - Хөгжим 19

29 УБ - Мэдээлэлзүй 21

30 УБ - Гадаад хэл 87

31 УБ - Математик 57

32 УБ - Түүх нийгмийн ухаан 42

33 УБ - Технологи 29

34 УБ - Биеийн тамир 20

35 УБ - Монгол хэл уран зохиол 84

36 Төмөрзам 2

37 МСҮТ 0

Бүгд 1747

Багшлах эрх шинээр олгосон багш нарын мэдээллийг аймаг, нийслэлээр нь харвал:

36

97

5133

435

55 43 33 41 32

84

37 26 18

65 52 52 4866

51

020406080

100120

Ар

ха

нга

й

Баян-Ө

лги

й

Баянхо

нго

р

Бул

ган

Го

вьсүм

бэр

Го

вь-А

лта

й

Да

рха

н У

ул

До

рно

говь

До

рно

д

Дунд

говь

За

вха

н

Ор

хо

н

Өвө

рха

нга

й

Өм

нө

говь

Сүхб

аа

тар

Сэл

энгэ

Тө

в

Увс

Хо

вд

Хө

всгө

л

Хэнти

й

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

Багшлах эрх шинээр олгосон багш нарын тоо /Орон нутаг/

49

Багшлах эрх шинээр олгох үйл ажиллагаатай холбоотой дараах зүйлсийг анхаарах

шаардлагатай байна. Үүнд:

Баян-өлгий, Говь-Алтай, Хөвсгөл зэрэг аймгаас албан ѐсоор ирж материал

хүлээлгэж өгдөггүй, явуулын хүн эсвэл шуудангаар илгээдэг нь тухайн орон нутаг

хариуцсан арга зүйчдэд маш их ачаалал өгдгөөс гадна шаардлага хангахгүй

материалын тухай тайлбарыг тухайн боловсролын газар өгч чаддаггүй.

Эхний жилдээ ажиллаж байгаа багш нарт багшлах эрх шинээр олгуулах хүсэлт

заавал гаргах ѐстойг маш сайн анхааруулах хэрэгтэй байна Учир нь үндсэн

сургалтад хамрагдсан л бол багшлах эрх шууд авна гэсэн ойлголттой байдаг.

Хүсэлт гаргасан иргэний мэдээллийг үнэн зөв, гүйцэд мэдүүлэхэд аймаг,

нийслэлийн БСУГ анхаарах шаардлагатай. Учир нь материал болон мэдээлэл

дутуу байх, регистрийн дугаар зөрүүтэйгээс багшлах эрх олгогдохгүй байх

тохиолдол байна.

Багшлах эрх сунгах

2015-2016 он хичээлийн жилд нийт 2555 багшийн багшлах эрхийг сунгасан байна.

Багшлах эрхийг сунгуулахад дараах шаардлагыг заавал хангасан байх ба аль нэг нь

хангагдаагүй тохиолдолд багшлах эрх сунгагдах боломжгүй байдаг. Үүнд:

Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад хамрагдсан,

212

20

124

27 30 14 19 21

8757 42 29 20

84

20

50

100

150

200

250

УБ

-Б

ага

б

ол

овср

ол

УБ

-Ф

изи

к

УБ

-С

ӨБ

УБ

-Б

ио

ло

гий

н

ба

гш

УБ

-Х

им

и

УБ

-Га

зар

зүй

УБ

-Х

өгж

им

УБ

-М

эд

ээл

эл

зүй

УБ

-Га

да

ад

хэл

УБ

-М

ате

ма

тик

УБ

-Т

үүх

ни

йгм

ий

н у

ха

ан

УБ

-Т

ехно

ло

ги

УБ

-Б

ие

ий

н

там

ир

УБ

-М

онго

л х

эл

ур

ан з

охи

ол

Тө

мө

рза

м

Багшлах эрх шинээр олгосон багшнарын тоо /Улаанбаатар/

Орон нутаг, 959, 55%

Улаанбаатар, 788, 45%

2016 онд багшлах эрх шинээр олгосон тоо

50

Танхимын болон онлайн даалгавар, шалгалтын оноо нь 70 болон түүнээс дээш

байх

Тав дахь жилдээ ажиллаж буй багш 5 жилийн хугацаатай, 10 дахь жилдээ ажиллаж буй

багшийн багшлах эрх нь хугацаагүйгээр сунгагдана.

Багш нь багшлах эрхээ авсан боловч 3 болон түүнээс дээш жил боловсролын

байгууллагад ажиллаагүй бол багшлах эрх нь цуцлагдана. Иймд уг багшийн багшлах

эрхийг сунгах боломжгүй юм. Багшлах эрх сунгагдсан багш нарын тоон мэдээллийг доорх

хүснэгтэд харуулав:

№ Аймаг, мэргэжил Багшлах эрхээ сунгуулсан багш нарын

тоо

1 Архангай 88

2 Баян-Өлгий 140

3 Баянхонгор 93

4 Булган 66

5 Говьсүмбэр 21

6 Говь-Алтай 65

7 Дархан Уул 53

8 Дорноговь 46

9 Дорнод 79

10 Дундговь 63

11 Завхан 98

12 Орхон 104

13 Өвөрхангай 120

14 Өмнөговь 60

15 Сүхбаатар 35

16 Сэлэнгэ 85

17 Төв 82

18 Увс 100

19 Ховд 123

20 Хөвсгөл 206

21 Хэнтий 83

22 УБ - Бага боловсрол 164

23 УБ - Физик 24

24 УБ - СӨБ 121

25 УБ - Биологийн багш 18

26 УБ - Хими 31

27 УБ - Газарзүй 18

51

28 УБ - Хөгжим 22

29 УБ - Мэдээлэлзүй 26

30 УБ - Гадаад хэл 113

31 УБ - Математик 47

32 УБ - Түүх нийгмийн ухаан 37

33 УБ - Технологи 26

34 УБ - Биеийн тамир 42

35 УБ - Монгол хэл уран зохиол 56

36 Төмөрзам 0

37 МСҮТ 0

Бүгд 2555

88

140

9366

21

6553 46

7963

98 104120

6035

85 82100

123

206

83

0

50

100

150

200

250

Ар

ха

нга

й

Баян-Ө

лги

й

Баянхо

нго

р

Бул

ган

Го

вьсүм

бэр

Го

вь-А

лта

й

Да

рха

н У

ул

До

рно

говь

До

рно

д

Дунд

говь

За

вха

н

Ор

хо

н

Өвө

рха

нга

й

Өм

нө

говь

Сүхб

аа

тар

Сэл

энгэ

Тө

в

Увс

Хо

вд

Хө

всгө

л

Хэнти

й

Багшлах эрх сунгагдсан багш нарын тоо/Орон нутаг/

164

24

121

1831

18 22 26

113

4737

2642

56

00

20406080

100120140160180

УБ

-Б

ага

бо

ло

вср

ол

УБ

-Ф

изи

к

УБ

-С

ӨБ

УБ

-Б

иол

оги

йн б

агш

УБ

-Х

им

и

УБ

-Га

зар

зүй

УБ

-Х

өгж

им

УБ

-М

эд

ээл

эл

зүй

УБ

-Га

да

ад

хэл

УБ

-М

ате

ма

тик

УБ

-Т

үүх н

ий

гми

йн

уха

ан

УБ

-Т

ехно

ло

ги

УБ

-Б

иеи

йн т

ам

ир

УБ

-М

онго

л х

эл

ур

ан з

охи

ол

Тө

мө

рза

м

Багшлах эрх сунгагдсан багш нарын тоо/Улаанбаатар/

52

Багшлах эрх сунгуулах хүсэлтийн материалыг мэргэжлийн арга зүйч нар хүлээн авч

багшлах эрхийн ажлын хэсэгт хүлээлгэн өгдөг. Энэ тохиолдол тухайн багшийн мэдээлэл

дутуу, алдаатай, шинээр үнэмлэх авсан багшийн сунгалт хийлгэх үнэмлэхийг авч үлдээгүй

зэргээс шалтгаалан үнэмлэх буруу хэвлэгдэх асуудал гарч байна.

Багшлах эрхийн үнэмлэх нөхөн олголт

2016 онд нийт 33 багшид багшлах эрхийн үнэмлэхийг нөхөн олгосон байна.

Нөхөн олгуулах хүсэлт гаргасан багш нарыг аймаг, нийслэлээр нь харуулвал.

Аймаг, нийслэл Нөхөн олгогдсон үнэмлэхийн тоо

Архангай 1

Баян-Өлгий 1

Баянхонгор 1

Говь-Алтай 1

Дархан-Уул 1

Завхан 1

Орхон 3

Өмнөговь 2

Сэлэнгэ 1

Төв 1

Улаанбаатар 18

Хөвсгөл 2

Нийт 33

Багшлах эрх нөхөн олгуулах хүсэлт гаргаж буй багш нар ихэнхдээ гээж үрэгдүүлсэн байна.

Гэвч зарим тохиолдолд сургалтын менежер, хамт ажилладаг багш нь авснаас болж

тухайн багшид өөрт нь олгогдоогүй тохиолдол байсаар байна. Иймд багшлах эрхийн

үнэмлэхийг тухайн багшид эсвэл боловсролын газрын багшлах эрх хариуцсан

мэргэжилтэнд хүлээлгэн өгөх нь зүйтэй юм.

Багшлах эрх олгох, сунгахтай холбоотой дараах асуудлууд үүсдэг бөгөөд журамд

тодорхой бус зарим зүйл байгааг залруулах шаардлагатай байна. Үүнд:

Орон нутаг 1810, 71%

Улаанбаатар74529%

Багшлах эрх сунгагдсан багш нарын тоо

53

Багш мэргэжлийн бус бол олон жил багшаар ажилласан иргэд, багш мэргэжилтэй

боловч ЕБС-ийн сургалтын төлөвлөгөөнд байхгүй хичээлийн багш /улс төр судлаач

багш, сэтгэл судлаач багш, гүн ухааны багш/ нарт эрх олгох боломжгүй байдаг.

Багш мэргэжлийнх бус боловч судалсан хичээл нь боловсрол судлал, сэтгэл

судлал, заах арга зүй, мэргэжлийн дидактик гэх мэт багш мэргэжлийн стандартад

тусгагдсан хичээлүүд байдаг. Мөн багшлах дадлага хийсэн байдаг. Энэ

тохиолдолд шийдвэрлэхэд хүндрэл үүсдэг.

Багшлах эрх олгуулах хүсэлтээ хугацаанд нь гаргаагүй, дараа жил нь нөхөж гаргах

үедээ ажлаасаа чөлөөлөгдсөн байх тохиолдолд тодорхойлолтыг нь хийж өгөх

газар байхгүй, бусад шаардлагыг хангасан багш нарын багшлах эрх олгох

асуудлыг шийдвэрлэхэд хүндрэл үүсдэг.

Их дээд сургуульд олон жил багшаар ажилласан багш ЕБС-д багшаар ажилд

орохын тулд шалгалт өгөхөөс эхлэх шаардлага тулгардаг нь иргэдийн хувьд

бэрхшээл үүсгэж байна. /багш мэргэжилтэй, багш бэлтгэх чиглэлээр олон жил

ажилласан туршлагатай, заах арга, дидактик, сурган сэтгэл судлалын багш нар ч

байдаг/

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институт, Боловсролын хүрээлэн, Боловсролын

үнэлгээний төв, Насан туршийн боловсролын төв, Боловсролын чиг үүрэг бүхий

байгууллагад 3-аас дээш жил ажилласан тохиолдолд багшлах эрх нь хүчинтэй

хэвээр байх эсэх тодорхойгүй байдаг./3 жилээс дээш хугацаанд ЕБС-д багшаар

ажиллаагүй тохиолдолд багшлах эрх хасагдана гэсэн заалт журамд байдаг/.

Биеийн тамир, Хөгжмийн багш нар СӨБ-д багшлах үед багшлах эрхийг олгох эсэх

нь тодорхойгүй байдаг. Багшлах эрхийг СӨБ-оор олгох уу, эсвэл ЕБС-ийн

мэргэжлийн багшаар олгох уу? гэдгийг тодорхой болгох шаардлагатай.

Биеийн тамирын багш ЕБС-иас гарсан хэдий ч спортын клуб, нийгэмлэгт дугуйлан,

секцээр ЕБС-ийн сурагчдыг хамруулж хичээллүүлж байгаа үед багшлах эрх

сунгуулахад үндэслэл болж чадахгүй байна. Мөн үүнтэй адил хөгжмийн багш ЕБС-

д ажиллаж байгаад ажлаасаа гарч, сумын клубт ажилд ороод ЕБС-ийн сурагчдад

хөгжим, дууны дугуйлан хичээллүүлж байгаад 3-аас дээш жил болчихвол багшлах

эрх нь цуцлагдах ба багшлах эрх сунгуулахад асуудал үүсэж байна. /Мөн шатрын

багш/

Газарзүйн багшаар сумын ЕБС-д ажилладаг багш хүн цаг нь хүрэхгүй тул биологи

болон бусад хичээлийг давхар заадаг. Тэгээд үндсэн сургалтад ирэхдээ газарзүйн

мэргэжлээсээ бусад хичээлийн чиглэлээр мэргэжлээ дээшлүүлэх сонирхолтой

байдаг учраас өөр мэргэжлээр үндсэн сургалтад суусан үед багшлах эрхийг олгох

эсэх нь тодорхойгүй болдог. Учир нь багшлах эрхийг мэргэжлийн чиглэлээр олгоно

гэж заасан байдаг.

Үндсэн сургалтын үед цуглуулсан оноогоор багшлах эрх олгох, сунгах тухай эрх

зүйн зүйл заалт байдаггүй тул энэ асуудлын эрх зүйн үндэслэлтийг тодорхой

болгох шаардлагатай байна.

Багшлах эрх олгох, сунгах, сэргээх ажлын зохион байгуулалттай хобоотой дараах

анхаарах зүйлсийг тус ажлыг хариуцсан ажлын хэсгийн тайланд тусгасан байна. Үүнд:

Өмнөх жилүүдэд дээрх ажлыг цахим сургалтын албанд төвлөрүүлэн хийдэг байсан

нь учир дутагдалтай, нэг албанд бичиг цаас, зураг наах, архивын материал бэлтгэх

гэх мэт хэт их механик ажил ногдох, нөгөө талаар олон хүний материалыг зэрэг

хүлээн авч шалгахад үүнтэй холбоотой ажлын хариуцлага илүү өндөр болж

хүндрэл үүссэн. Иймд хойшид сургалтын албад бүр үүрэг оролцоотой ажиллах,

54

арга зүйч бүр хариуцсан судлагдахууны чиглэлээр материал хүлээн авч

шийдвэрлэх ажлыг гүйцэтгэх нь ажлын ачааллыг тэнцвэржүүлэхэд чухал ач

холбогдолтой гэж үзэж байна.

Багшлах эрх шинээр олгох, 5, 10 дахь жилдээ ажиллаж байгаа багш нарын

сунгалтын материалыг харьяа БСГ, хэлтсээр дамжуулан авдаг байх. Учир нь

сунгалт хийгдэж байгаа багш нарын мэдээлэл харьяа нутаг дэвсгэр дээрээ

мэдээлэл байхгүй байна.

Олон жил ажиллаж байгаа багш мэргэжлийн бус хөгжмийн багшид дэмжлэг үзүүлж

багшлах эрх олгох асуудлыг зохицуулах

Багшлах эрхийг хуурамчаар үйлдсэн тохиолдолд хариуцлага хүлээлгэх.

Багшлах эрх шинээр олгох, сунгах багш нарын мэдээллийг алдаатай буюу буруу

бичсэн тохиолдолд хэн буруутай этгээд үнэмлэхний үнийг журмын дагуу төлдөг

байх.

Багшлах эрх сунгах, шинээр олгох материалын анхан шатны баталгаажуулалт

хийж байгаа хүн хариуцлагатай хандах.

Үндсэн сургалтад хамрагдахгүй байгаа багш, ажилтны хувьд ямар хариуцлага

хүлээх вэ? гэдэг асуудлыг тодорхой болгох

Багшлах эрх олгуулах хүсэлт дахь нийгмийн даатгалын дэвтэр, дипломын

хуулбарыг наторатоор баталгаажуулдаг байх

Аймгуудын багш нарын материал бүрдүүлэлт муу байна. Иймээс яг багшлах эрх

хүлээн авах хүнийг томилох нэгдсэн заавар зөвлөмж өгөх

Багшлах эрх олгох, сунгах, нөхөн олгохтой холбоотой системтэй болох хэрэгтэ

байна.Учир нь Excel програм дээр ажиллахад ачаалладаг мөн аюулгүй байдал

талаасаа эрсдэлтэй.

2.3.2 Төрөлжсөн сургалтын хөтөлбөрт магадлан шинжилгээ хийх 2016 онд төрөлжсөн сургалтын хөтөлбөрт зөвшөөрөл авах хүсэлт гаргасан 32

байгууллагын нийт 119 хөтөлбөрийг журамд заасан хугацааны дагуу 2016 оны 03

сарын 15наас 04 сарын15 хооронд байгууллагын цахим хуудсаар дамжуулан олон

нийтэд зарлан хүлээн авч 04 сарын 18-30 өдрүүдэд хөтөлбөрт дүн шинжилгээ хийж,

үнэлэлт дүгнэлт өгч ажиллалаа. Төрөлжсөн сургалтын хөтөлбөрт магадлан шинжилгээ

хийх ажлын хэсгийг БМДИ-ин захирлын 2016 оны 04сарын 18-ны А/31 тоот тушаалаар

байгуулсан ба ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүнд Боловсрол,Соѐл Шинжлэх Ухааны яам,

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институт, Боловсролын хүрээлэн, Боловсрол

Үйлдвэрчний эвлэл зэрэг байгууллагаас төлөөлөл ажилласан болно. Нийт материалаа

ирүүлсэн байгууллагаас эцсийн дүгнэлтээр 21 байгууллагын 63 хөтөлбөр шаардлага

хангасан тул БМДИ-н захирлын 2016 оны 05 сарын 04-ны А/34 тоот тушаалаар 1-2

жилийн хугацаанд төрөлжсөн сургалт зохион байгуулах эрх олголоо.

55

Ажлын хэсгээс байгууллага, хүмүүсийн боловсруулж ирүүлсэн төрөлжсөн сургалтын

хөтөлбөрүүдийн нийтлэг давуу болон сул тал, мөн сайжруулах

зөвлөмжийг боловсруулан хүргүүлж, байгууллагын цахим хуудсаар нийтийн хүртээл

болгосон. Тус зөвлөмжийн хэсгээс:

Давуу тал:

Сургалт зохион байгуулах багшлах боловсон хүчний, дэлгэрэнгүй

мэдээлэл тусгагдсан.

Сургалтын хэрэглэгдэхүүний жагсаалтыг хавсаргахын хамт бодит

байдлаар тусгасан.

Оролцогчдод бие дааж судлах ном, гарын авлага, зөвлөмж болон эх

сурвалжийн жагсаалтыг оруулсан.

Сургалтын батламжны загварыг хавсаргасан.

Сургалт зохион байгуулсан санхүүгийн тайлан хавсаргасан.

Суралцагчид бие дааж мэдлэг чадвараа дээшлүүлэх

боломжуудыг олгосон.

Сургалтын идэвхитэй, бүтээлч арга хэлбэрүүд, арга аргачлал оруулсан.

Багшлах ур чадварыг хөгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх боломжтой,

оролцогчдын хэрэгцээ, сонирхолд нийцэхүйц зорилго, агуулга, арга зүй,

орчин, хэрэглэгдэхүүн, үнэлгээний хувилбарууд боловсруулсан.

Зорилтот бүлгийн хэрэгцээг судлахын хамт үндэслэлээ сайн гаргасан.

Хөтөлбөрт тусгагдсан сэдвүүдийг заах аргачлалтай, хичээлд ашиглах

цахим үзүүлэнг бэлтгэж хавсаргасан. .. гэх мэт

Сул тал:

Багшийн мэргэжлийн тасралтгүй хөгжлийн үзэл баримтлал, бодлого, эрх

зүйн баримт бичиг судлаагүй, үндэслэл хангалтгүй

Төрөлжсөн сургалтын зорилго зорилт тодорхойгүй, зориулалтад нийцээгүй,

хугацаа оновчтой биш,

Хөтөлбөр хэрэгжүүлэхэд тухайн сургалт зохион байгуулж байгаа

байгууллага ямар үүрэг гүйцэтгэхээ тодорхойлоогүй

Сургалтын төлбөрийг тогтоосон үндэслэл тодорхойгүй, зарцуулалт, эх

үүсвэр, тооцоо тодорхойгүй. /95,000-160,000 төгрөг/

Сургалтын агуулга арга зүй нь зорилтот бүлгийн оролцоонд тулгуурласан

байдлаар хэрхэн зохион байгуулахыг тодорхой гаргаагүй, хэт

ерөнхий /лекц, дадлага, бие даалт, бусад- харьцаа тодорхойгүй/

Сургалтын агуулгыг сэдэв бүрийн хүрээнд товч тодорхойлсон боловч

үүнийг хэрхэн заах арга, хэлбэр тодорхойгүй

Сургалтын цаг төлөвлөлт зөрүүтэй.

Сургалтын нэр, зорилго хэт ерөнхий, Насанд хүрэгчдийн суралцахуйн

онцлогийг тооцож, арга зүйгээ оновчтой төлөвлөөгүй, арга зүйн

боловсруулалт сайн биш.

0

50

100

150

Ирүүлсэн ТэнцсэнБайгууллага 32 21

Хөтөлбөр 119 63

3221

119

63

Төрөлжсөн сургалтын хөтөлбөр боловсруулж ирүүлсэн болон тэнцсэн байдал

56

Агуулгын харьцаа тохиромжгүй, дадлага ажлын удирдамж болон ажлын

хуудсууд тодорхой тусгаагүй

Сургалт зохион байгуулах хүний нөөц тодорхойгүй буюу туршлага, ур

чадвар, чадамжийг харах бололцоогүй

Оролцогчдод сургалтын эхэнд болон төгсгөлд өөрийн үнэлгээ хийж,

ахицаа тооцох боломж олгоогүй

Тодорхой мэргэжил олгох чиглэл тусгасан /Тодруулбал: Туслах багш /

Өмнөх жилийн сургалтын хөтөлбөрөө сайжруулаагүй хавтас сольж

ирүүлсэн байгуулагууд олон байсан бөгөөд сургалтын агууга, арга зүйгээ

шинэчлэхгүй, оролцогчдын хэрэгцээнд нийцүүлэх талаар дорвитой ажил

хийгээгүй зэрэг сул талууд байгааг анхаарах хэрэгтэй.

Зөвлөмж :

Сургалтын хөтөлбөрийн агуулга нь шинэчлэлийн үзэл баримтлал, чиг

хандлага, бодлоготой уялдаа холбоотой байх

Өмнө нь зөвшөөрөгдсөн хөтөлбөрийг дахин ирүүлэх тохиолдолд сургалт

явуулсан үйл ажиллагааны болон санхүүгийн тайланг хамт ирүүлэх / энэ нь

хөтөлбөрт эрх 2 жилээр олгоход нөлөөлнө /

Төрөлжсөн сургалтын хөтөлбөр нь олон төрлийн агуулга багтаахаас

илүүтэйгээр багшийн тодорхой нэг чадвар хөгжүүлэхэд чиглэсэн / БСШУ

Сайдын 287 тушаалд заасан / байх

Зорилтот бүлгийн ялгаатай байдлыг тусгах / ажилласан жил , ур чадвар,

арга туршлага/

Насанд хүрэгчдэд сургалт зохион байгуулах агуулга, арга зүйг тодорхой

тусгах

Зорилтот бүлгийн хэрэгцээг судалгаатай, үндэслэлтэй тодорхойлох

Сургалтын хөтөлбөрийн нэрийг оновчтой өгөх

Сургалт явуулах тусгай зөвшөөрөл хавсаргах

Сургалт зохион байгуулах хугацаа , байршил зэргийг тодорхой тусгах

Сургалтын зорилго, зорилтод нийцүүлэн үр дүнг үнэлэх арга, хэлбэр,

шалгуур үзүүлэлтийг төлөвлөж боловсруулах

Сургалтын төлбөрийг тогтоосон үндэслэлээ тодорхой гаргах, зарцуулалт,

эх үүсвэр, тооцоог тодорхой болгох

Ажлын хэсгээс 2017 оноос эхлэн төрийн болон төрийн бус байгууллага, олон

нийтэд төрөлжсөн сургалтын хөтөлбөрт хийх магадлан шинжилгээний шалгуур

үзүүлэлтийг ил тод мэдээлэх /цахим хуудсаар/ болсон ба ингэснээр сургалт зохион

байгуулж байгаа байгуулага, багуудын хөтөлбөрөө сайжруулж чанаржуулах боломжийг

нэмэгдүүлэхээр зорьж байна.

2.3.3 Мэдээллийн технологи, онлайн зайн сургалтын арга зүйг багшийн хөгжлийг

дэмжих үйл ажиллагаанд нэвтрүүлэх

Мэдээллийн технологи онлайн зайн сургалтын арга зүйг багшийн хөгжлийг дэмжих үйл

ажиллагаанд хэрэгжүүлэх зорилттын хүрээнд байгууллагын төлөвлөгөөнд дараах ажлууд

тусгагдан хэрэгжиж байна.

57

Дээрх чиглэлээр 2016 онд дараах ажлуудыг хийж гүйцэтгэлээ. Үүнд:

1. 1,5,10 дахь жилдээ ажиллаж багшийн мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтад МТ-

ийг сургалтад ашиглах онлайнаар суралцах чадвар олгох чиглэлээр нэг өдрийн

сургалтыг хөтөлбөрт тусган ЦСА-ны арга зүйчид зохион байгуулж байна Тус

албанаас МХТ-ийн чиглэлээр зохион байгуулсан сургалтуудын хамрагдсан хүний

тоо, нийт цагийг дараах графикаар үзүүлэв.

Үндсэн сургалтын хөтөлбөрт тусгагдсан нэг өдрийн мэдээллийн технологийн сургалтаар

онлайн сургалтад хамрагдах аргачлалыг дадлага хэлбэрээр бүх мэргэжлийн багш,

ажилтны сургалтад нийтлэгээр оруулсан бөгөөд математик, мэдээлийн технологи,

хөгжим, зураг, технологи зэрэг мэргэжлийн багш нарт мэргэжлийн онцлогт нийцүүлэн

нэмэлтээр тусгаж хэрэгжүүлсэн агуулгуудыг дараах хүснэгтээр үзүүлэв. Үүнд:

№ Сургалтын нэр Зорилтот бүлэг

Мэдээллийн технологи, онлайн зайн

сургалтын арга зүйг хэрэгжүүлэх

Үндсэн болон төрөлжсөн

сургалтад МХТ-ийн агуулга, арга

зүйг тугсан хэрэгжүүлэх

Онлайн сургалт зохион байгуулах

Багш, ажилтны хөлмөрийн бирж нэгдсэн систем

ашиглалтад оруулж, үйл ажиллагааг жигдрүүлэх

Онлайн зөвлөмжийн цахим хуудас

нээж ажиллуулах

Багшийн хөгжил портал сайтыг

хөгжүүлэх

Судалгаа, арга зүйн

боловсруулалт

0500

10001500200025003000350040004500

10 дахь жилдээ

ажиллаж буй багш

5 дахь жилдээ ажиллаж буй

багш

Эхний жилдээ ажиллаж буй

багш

Захиалгат сургалт

Нийт

1256 1281 1369

527

4433

192 332 26060

844

2016 онд МХТ-ийн чиглэлээр зохион байгуулсан сургалтууд

хүн цаг

58

1 Интернетийн орчинд Google бүлгэм үүсгэх, хамтарч ажиллах арга

EБС-ийн

удирдах

ажилтан, багш

нар

2 Youtube хуудсанд бичлэг оруулах, түүнийг бусдад түгээх арга, бичлэг

засварлах,бичлэг татах

3 Онлайн асуулга (google form) бэлтгэх, авах, боловсруулах арга

4 Геогебра /geagebra/ сургалтын програм ашиглах арга зүй

5 Moodle cистемийг суулгах сургалтад ашиглах

6 Нээлттэй эхийн Gimp програмыг суулгах хэрэглэх арга зүй

7 Нээлттэй эхийн inkscape програмыг суулгах хэрэглэх арга зүй

8 Musescore хөгжмийн ноот бичих програмын суулгах, хэрэглэх арга зүй

9 Movie maker бичлэг засварлах, эвлүүлэг бэлтгэх програмыг суулгах,

хэрэглэх арга зүй

2. Онлайн, зайны сургалтын системийг Moodle системд суурилан хөгжүүлж

www.esurgalt.itpd.mn цахим хуудасны хаягаар Үндэсний дата төвд сервер

байршуулан шаардлагатай тохиргоог хийн хөгжүүлэх, системийн аюулгүй байдлыг

хянах ажлыг тогтмол гүйцэтгэж байна. “Багшийн цахим кампус”-т нийт 12,081

бүртгэлтэй хэрэглэгч, 235 онлайн сургалтын виртуал анги үүсгэгдсэн байна. Үүнээс

10 дахь жилдээ ажиллаж багш нарт зориулсан-19, 5 дахь жилдээ ажиллаж буй

багш нарт зориулсан-32, эхний жилдээ ажиллаж буй багш нарт зориулсан-37,

Аймаг, нийслэлийн боловсролын газрын мэргэжилтнүүдэд зориулсан-6 онлайн

сургалтын виртуал анги үүсгэгдсэн байна.

“Багшийн цахим кампус” онлайн сургалтын системийг тогтвортой ажиллуулах чиглэлээр

анхааран ажиллахад оролцогчдын хандлага, МХТ-ийн чадвараас шалтгаалан олон

асуудал дагуулж байна. Иймээс онлайн системд оролцогчдод дэмжлэг үзүүлэх сургагч

багш нарыг орон нутагт нь бэлтгэсэн хэдий ч тэдний оролцоо дэмжлэг төдийлөн сайн биш

байгаа нь орон нутгийн системийн админ байхгүйтэй холбоотой байна. Иймээс орон

нутгийн системийн админ шаардлагатай байна.

3. Багшийн хөгжил портал сайтын үйл ажиллагаа:

МХТ-ийг сургалтын үйл ажиллагаанд үр ашигтай нэвтрүүлэх, сургалтын цахим

хэрэглэгдэхүүнийг бүрдүүлэх, үнэлэх, улсын хэмжээний нэгдсэн нээлттэй сан бүрдүүлэх,

бий болсон нөөц, арга, туршлагыг түгээн дэлгэрүүлэх, хичээлийн технологийн сангийн

суурь орчин бий болгоход зориулж “Багшийн хөгжил портал”-ыг“Боловсролын салбарын

19

3237

6

94

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

10 дахь жилдээ ажиллаж багш


Эхний жилдээ ажиллаж буй багш

БСГ-ын мэргэжилтнүүд

Бүгд

Багшийн цахим кампус дахь виртуал ангийн тоо


59

шинэчлэл” төслийн хүрээнд Азийн Хөгжлийн Банкны санхүүжилтээр бүтээж хэрэглээнд

оруулаад 3 дахь жилдээ ажиллаж байна.

2016 онд Багшийн хөгжил портал сайтад шинээр “Тогтвортой хөгжлийн боловсрол”

категорид үндсэн 3 цөм агуулгаар дэд категориуд үүсгэсэн. Мөн сайтад “Сайн хичээлийн

технологи” улсын зөвлөгөөнд шалгарсан 60 хичээлийн бичлэгийг байршуулсан байна.

Багшийн хөгжил порталд байршуулсан агуулгуудаас хоосон байгаа, ASCII кодын ялгаатай

болон галиглаж бичсэн агуулгуудын нэрийг кирилл болгох, бичлэгүүдийн холбоос болон

хуудаст байрших урт өргөний хэмжээг тохируулах, мөн 1,846 удаагийн хандалтаар агуулга

засварлах зэрэг ажлуудыг хийжээ.

“Багшийн хөгжил” портал сайтыг тогтвортой хөтөлж, баяжуулснаар 2015 онд 9,491

бүртгэлтэй хэрэглэгчидтэй байсан бол 2016 оны 12 сарын 10-ны байдлаар нийт 15,173

болж өмнөх оны хэрэглэгчдийн тооноос 5,682-оор нэмэгдэн 59,8 хувиар, сайтад хандсан

тоо өмнөх оны тооноос 4,699-ээр нэмэгдэж 66.3 хувиар тус тус өсчээ.

Сайтад оруулж буй материалуудад техникийн болон агуулгын редактор хийх, зөвлөгөө

өгөх, шинжлэх ухааны үндэслэл, судалгаатай зөвлөмж, жишиг материалууд нэмж

оруулах ажлыг БМДИ-ийн арга зүйчдийн зүгээс эрчимжүүлэх шаардлагатай байна.

4. Хичээлийн сайн технологийн сан бүрдүүлэх

"Сайн хичээл, үйл ажиллагааны “Улсын зөвлөгөөн"-ий хүрээнд 3 удаагийн

сайжруулалт хийгдсэн хичээлүүдийн бичлэгийг youtube.com хуудасд байршуулж,

улмаар urchadvar.itpd.mn хуудасд сургууулийн өмнөх боловсролын 45, Бага

боловсролын 40, Суурь бүрэн дунд боловсролын 41 хичээл болох нийт 126

бичлэгээр Хичээлийн сайн технологийн санг баяжуулсан.

4400 4900

102279491

16900

15173

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

18000

Байршуулсан мэдээллийн тоо Бүртгэлтэй хэрэглэгчдийн тоо

Багшийн хөгжил портал сайтын тоон үзүүлэлт

2014

2015

2016

20663

61392

136991

0

50000

100000

150000

2014 2015 2016

Багшийн хөгжил портал сайтын хандалтын тоо

60

Ерөнхий боловсролын сургууль, цэцэрлэгийн багш нарын дунд үндэсний хэмжээнд

2016 оны 10 дугаар сарын 20-ноос 11 дүгээр сарын 22-ны хооронд

http://eteacher.itpd.mn цахим хуудас дээр онлайн хэлбэрээр “Сургалтад мэдээлэл

харилцааны технологи, боловсролын нээлттэй нөөцийг үр дүнтэй хэрэглэж буй

СӨБ ба бага, дунд боловсролын сургалтын байгууллагын багшийг шалгаруулах

үйл ажиллагаа”-г зохион байгууллаа. Тус үйл ажиллагааны үр дүнд мэдээлэл

харилцааны технологи, боловсролын нээлттэй нөөцийг ашиглаж буй 62 хичээлийн

дүрс бичлэгээр баяжууллаа.

5. Онлайн зөвлөмжийн цахим хуудас /http/bagsh.itpd.mn /

Сургуулийн өмнөх болон бага, дунд боловсролын сургалтын байгууллагын багш,

ажилтанд зориулсан онлайн зөвлөмжийн цахим хуудсыг (bagsh.itpd.mn) 2016 оны 11

дүгээр сараас эхлэн нээж, ажиллуулж байна. Энэхүү цахим хуудсаар дамжуулан багш

нарт мэргэжлийн онол, арга зүйн

зөвлөмж, мэдээллийг онлайн

хэлбэрээр хүргэх, багш нар

харилцан туршлага солилцох,

аливаа асуудлын шийдлийг олох

зорилгоор хэлэлцүүлэг өрнүүлэх,

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх

институтийн арга зүйчдэд хандсан

асуулт, санал, хүсэлтээ ирүүлэх

зэргээр хамтын ажиллагаагаа

өрнүүлэх талбар болгон

хөгжүүлэхийг зорьж байна.

Одоогоор “Бүрэн дунд

боловсролын цөм хөтөлбөр”-ийн

хэрэгжилтийг дэмжих,

шинэчилсэн хөтөлбөрөөр сурах бичиггүй, суралцахуйн удирдамжтай хичээллэж байгаа

багш нарт дэмжлэг үзүүлэх зорилгоор судлагдахуун бүрээр зөвлөмж бэлтгэн онлайн

хэлбэрээр түгээн дэлгэрүүлэх ажлыг цахим хуудсаар дамжуулан хүргэж байна. 2016 оны

12 дугаар сарын 25 ны байдлаар тус цахим хуудасд БМДИ-ийн арга зүйчид 12 мэргэжлийн

24 зөвлөмж байршуулсан ба хандалтын тоо 2 сарын хугацаанд 41,400 гаруй болсон

байгаа нь багш нарын хувьд хэрэгцээнд нийцсэн, хүлээлт ихтэй хуудас болж байгааг

харуулж байна.

6. Мэдээдэл, харилцааны технологийн чиглэлээр хийсэн судалгаа, арга зүйн


МУБИС-ийн Байгалийн ухааны сургуулийн Математик байгалийн ухааны заах

аргын тэнхимээс зохион байгуулсан "Боловсролын хэмжил зүйн тулгамдсан

асуудал, шийдэл, арга зам" эрдэм шинжилгээний хуралд цахим сургалтын албаны

арга зүйч Б.Цогбадрах “Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх онлайн сургалтаар

суралцагчийг үнэлж буй байдал" илтгэлээр оролцов.

ЦСА-аас “Тогтвортой хөгжлийн боловсрол төсөл”, “Байгаль орчны мэдээлэл,

сургалтын төв” ТББ-тай хамтарч үндсэн сургалтын хөтөлбөрт тогтвортой хөгжлийн

бовсролын агуулга, арга зүйг тусган хэрэгжүүлэх чиглэлээр “ТХБ-ынцөм агуулгын

үзэл санааг нийгмийн сүлжээнд баримтлах нь” модуль хөтөлбөр боловсруулсан.

http://bagsh.itpd.mn/index.php?r=site/index

http://bagsh.itpd.mn/index.php?r=site/index

61

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх онлайн сургалтын үйл ажиллагааг сайжруулах,

хөгжүүлэх ажлын хүрээнд онлайн сургалт удирдаж буй багш, суралцагчдад

зориулсан гарын авлага боловсруулан түгээлээ. Үүнд:

o Онлайнаар сургалт удирдах арга зүйн гарын авлага боловсруулан арга

зүйчдэд хүргэсэн бөгөөд зааварчилгаа /tutorial / бүхий видео хичээлийг

цахим хэлбэрээр http://esurgalt.itpd.mn/ онлайн сургалтын талбарт

байршуулсан.

o Багшийн цахим кампус буюу http://esurgalt.itpd.mn/ онлайн сургалтын

талбарт суралцагчдад зориулсан гарын авлагыг цахим хэлбэрээр

байршуулах ажлыг ЦСА ны арга зүйчид хийж гүйцэтгэсэн байна.

7. Мэдээдэл, харилцааны технологийн чиглэлээр бусад байгууллагатай

хамтран ажиллах хүрээнд:

Нээлттэй мэдлэг Боловсролын Сан төслийн багтай хамтран “Сургалтад мэдээлэл

харилцааны технологи, боловсролын нээлттэй нөөцийг үр дүнтэй хэрэглэж буй

сургуулийн өмнөх болон бага, дунд боловсролын сургалтын байгууллагын багшийг

шалгаруулах үйл ажиллагаа”-г хамтран амжилттай зохион байгуулсан.

“Цахим сургалтын үндэсний төв” ТББ – тай хамтран “Багшийн хөгжил” портал

сайтын агуулга хөгжүүлэх, системийг шинэчлэх, сайжруулах ажлыг гүйцэтгэж

байна.

3.4. Зөвлөх багш мэргэжлийн зэрэг олгох үйл ажиллагаа

2015 онд 15 аймаг, нийслэлийн 5 дүүргээс нийт 86 багш зөвлөх зэрэг олгуулах

хүсэлт гарган материалаа ирүүлсэн бөгөөд БМДИ-ийн захирлын тушаалаар

байгуулагдсан ажлын хэсэг материалуудад үнэлгээ хийх, гадаад хэл, мэдээллийн

технологийн онлайн шалгалт авах зэрэг ажлыг 2015 оны 12 дугаар сард зохион

байгуулж, 50 багшийн зөвлөх зэрэг олгуулах хүсэлтийг уламжилсны дагуу БСШУ-ы

сайдын 2015 оны 12 сарын 22-ны өдрийн А/506 тушаалаар “Зөвлөх багш”

мэргэжлийн зэрэг олгосон болно.

“Зөвлөх багш” мэргэжлийн зэрэг горилж материал ирүүлсэн болон шалгуур

үзүүлэлтүүдийг хангаж зэрэг авсан багш нарын тоон мэдээллийг дараах графикаар

үзүүлэв.

2015 онд зөвлөх багш мэргэжлийн зэрэг шинээр авсан багш нарын тэргүүн

туршлага, арга зүй технологийн талаар мэдээлэл солилцох, тэдний манлайлал,

үүрэг, хариуцлагыг нэмэгдүүлэх зорилготой уулзалт зөвлөгөөнийг 2016 оны 1

дүгээр сарын 29-ний өдөр зохион байгуулж “Зөвлөх багш” мэргэжлийн зэргийн

шалгуур хангасан 39 багш хүрэлцэн ирсэнд мэргэжлийн зэргийн үнэмлэхийг

гардуулан өглөө. Эдгээр багшийн арга зүй, туршлагыг товхимол хэлбэрээр 100

ширхэгийг хэвлэн гаргасан бөгөөд “Багшийн хөгжил” (www.teacher.sur.mn) портал

сайтад бүрэн эхээр нь байршуулснаар багш бүр зөвлөх зэрэгтэй багш нарын

тэргүүн туршлага, арга зүйгээс уншиж, судлах боломжтой болсон.

(http://www.teacher.sur.mn/readi.aspx?content=855da7a7-ecd6-4573-ae48-ed59e1bf7edc)

http://esurgalt.itpd.mn/


http://www.teacher.sur.mn/

http://www.teacher.sur.mn/readi.aspx?content=855da7a7-ecd6-4573-ae48-ed59e1bf7edc

62

Зураг 4. Зөвлөх багш нарын уулзалт семинарт оролцогчид

2016-2017 оны хичээлийн жилд “Зөвлөх багш” мэргэжлийн зэрэг олгуулахаар

нийслэлээс 25, орон нутгаас 75, нийт 100 багшийн баримт бичгийг боловсрол соѐл

урлагийн газруудаас ирүүлсэн байна. Дархан-Уул аймгаас 15, Ховд аймгаас 12,

Говь-Алтай аймгаас 7 багшийн материал ирсэн бол Хөвсгөл, Баянхонгор,

Сүхбаатар, Өмнөговь зэрэг аймгуудаас зөвлөх багш мэргэжлийн зэрэг олгуулах

хүсэлт, материал ирүүлээгүй байна.

Хүсэлт гаргасан багш нарын тоог нийслэл орон нутгаар харуулбал:

Мэргэжлээр нь харуулбал:

№ Мэргэжил Тоо Хувь

1 Бага боловсрол 29 29%

2 СӨБ-ын багш, арга зүйч 5 5%

3 Монгол хэл, уран зохиол 2 2%

4 Гадаад хэл 4 4%

0 5 10 15 20 25

Завхан

Дорнод

Увс

Орхон

Дорноговь

Өвөрхангай

Говь-Алтай

Төв

Архангай

65

212

52

53

15

22

711

151

25

63

5 Математик 5 5%

6 Физик 8 8%

7 Хими 4 4%

8 Биологи 6 6%

9 Түүх, нийгмийн ухаан 6 6%

10 Дизайн технологи, зураг зүй 8 8%

11 Сургалтын менежер 16 16%

12 Хөгжим 3 3%

13 Биеийнтамир 1 1%

14 Нийгмийн ажилтан 3 3%

Нийт 100 100%

Зөвлөх багш мэргэжлийн зэрэг олгуулах хүсэлтийг сургалтын менежер 16, бага

боловсролын 29 багш гаргаж, нийт 14 мэргэжлийн чиглэлээр материал ирүүлсэн бөгөөд

мэдээлэл зүй, газарзүйн багш нараас зөвлөх зэрэг олгуулах хүсэлт ирээгүй байна.

БМДИ-ийн захирлын 2016 оны 12 дугаар сарын 05-ны өдөр А/106 тоот тушаалаар

“Зөвлөх багш” мэргэжлийн зэрэг олгох ажлын хэсгийг БМДИ-ийн дэд захирал

О.Оюунтунгалагаар ахлуулсан 11 хүний бүрэлдэхүүнтэйгээр байгуулсан. Ажлын хэсгийн

бүрэлдэхүүнд БСШУСЯ-ны салбарын хүний нөөцийн бодлого, төлөвлөлт хариуцсан

мэргэжилтэн Ц.Намчинсүрэн, БШУҮЭ-ийн зөвлөх М.Чимэддорж, Монголын багш нарын

холбооны гүйцэтгэх захирал Н.Болд, БМДИ-ийн Төлөвлөлт мониторингийн албаны дарга

Р.Золзаяа, Хэл нийгэм хүмүүнлэгийн ухааны сургалтын албаны дарга Ш.Оюунцэцэг,

Байгалийн ухааны сургалтын албаны дарга Д.Үүрийнтуяа, Захиалгат сургалтын албаны

дарга Р.Туяа, Цахим сургалтын албаны дарга И.Батхүү, СӨБ, бага боловсролын

сургалтын албаны арга зүйч Д.Энхтулга, нарыг ажлын хэсгийн гишүүнээр, СӨБ, бага

боловсролын сургалтын албаны дарга Н.Мөнхбаярыг нарийн бичгийн даргаар

ажиллуулах шийдвэр гарсан байна.

Ажлын хэсэг ирсэн материалуудыг холбогдох журмын шалгуур үзүүлэлтийн дагуу

магадлан үзэж дүгнэлт гаргах ажлыг үе шаттайгаар зохион байгуулав. Үүнд:

Эхний шатанд материалын бүрэн байдлыг нягтлан үзэж, дүгнэлт гаргав.

Хоѐр дахь үе шатанд ажлын хэсэг шинэ журмын нийтлэг шалгуур (3.1), тусгай

шалгуур үзүүлэлт (3.2.3, 3.3.3)-ийн дагуу орон нутгаас ирүүлсэн материалд дүгнэлт

гаргахаар тогтсон

Багшлах эрхийн үнэмлэх, мэргэжлийн зэргийн үнэмлэх, сургуулийн тодорхойлолт,

хурлын тэмдэглэл, бүтээлийн жагсаалт, орон нутгийн Боловсролын газрын ажлын

хэсгийн дүгнэлт, “Багшийн хөгжил” портал сайт, “Ур чадвар” сайт, тэдгээрийн

хандалт, хөгжүүлэлт зэргийг үндэслэн дүгнэлт гаргав.

2016 онд зөвлөх багш мэргэжлийн зэрэг олгуулах хүсэлт гаргасан болон тэнцсэн багш нарын

тоог дараах хүснэгтээр үзүүлэв.

64

№ Аймаг орон нутаг Хүсэлт ирүүлсэн Тэнцсэн

1 Архангай 1 1

2 Баян-Өлгий 1 0

3 Баянхонгор 0 0

4 Булган 5 2

5 Говь-Алтай 7 2

6 Говь-Сүмбэр 3 1

7 Дархан-Уул 15 7

8 Дорнод 2 2

9 Дорноговь 1 1

10 Дундговь 2 2

11 Завхан 6 5

12 Орхон 5 2

13 Өмнөговь 0 0

14 Өвөрхангай 2 1

15 Сүхбаатар 0 0

16 Сэлэнгэ 5 3

17 Төв 1 0

18 Увс 5 4

19 Ховд 12 3

20 Хөвсгөл 0 0

21 Хэнтий 2 2

21 УБ 25 20

нийт 100 59

Зөвлөх багш мэргэжлийн зэрэг олгуулах хүсэлт гаргасан нийт 100 багшаас 59 багш

шалгуур үзүүлэлтүүдийг хангаж, тэнцсэн байна.

Аймгуудын Боловсролын газраас ирүүлж буй “Зөвлөх багш” мэргэжлийн зэрэг

олгуулах хүсэлт гаргасан багш нарын тоо харилцан адилгүй байгаа нь дээрх хүснэгтээс

харагдаж байна. Үүнд, БСУГ-ын багш нартаа мэдээлэл хүргэж буй байдал, аймаг орон

нутагтаа хамтран ажиллаж буй бусад зөвлөх багш нарын нөлөөлөл, материал бүрдүүлэх

үйл явцад БСУГ-ын мэргэжилтнүүдийн зөвлөн тусалж, хамтран ажиллаж буй байдал зэрэг

олон хүчийн зүйл нөлөөлж байна гэж дүгнэж байна. Мөн хүсэлт гаргасан багш нар өмнөх

мэргэжлийн зэрэг авснаас хойшхи хугацаанд хийсэн ажил, оролцоо, манлайллаараа

хүлээн зөвшөөрөгдөхүйц, үндэсний хэмжээнд танигдсан, зөвлөн тусалсан, ѐс зүй сайтай

байхад анхаарах хэрэгтэй байна. Сургуулиас ирсэн материалд боловсрол соѐл урлагийн

газар шаардлага тавьж хянаж үзэх, ажлын хэсгийн дүгнэлтэд амжилт, бүтээлийг хэлэлцэж

оруулан баталгаажуулж явуулах, өргөдөл, дүгнэлт, тодорхойлолтод анхаарах хэрэгтэй

байна.

Тэргүүлэх зэрэгтэй 15 жил ажилласан гэсэн ерөнхий шаардалагаас гадна тусгай

шаардлагууд, ажлын үзүүлэлт, үр дүнд хүрснийг баримтаар нотлох, арга зүй туршлагаа

түгээсэн, зөвлөн тусалсан, судалгаа шинжилгээний ажил хийж үр дүнг тооцсоныг

баталгаажуулж, нотолж дүгнэх хэрэгтэй байна. Энэ жилийн хувьд нийгмийн ажилтанд

Засгийн газрын 229-р тогтоолын дагуу зэрэг олгож буй онцлогтой жил бөгөөд 3 нийгмийн

ажилтны материалд журмын шалгуурын дагуу үнэлгээ хийлээ.

65

Аймаг орон нутгийн Боловсролын газрын үйл ажиллагаа ялгаатай байгаа нь

бүрдүүлсэн материалаас харагдаж байна. Тухайлбал Дархан-Уул, Дорнод, Увс аймаг,

нийслэлийн Боловсролын газар “Зөвлөх багш” мэргэжлийн зэрэг олгуулах гэж байгаа

багш бүрээр ажлын хэсгийн дүгнэлт гаргаж, тамга тэмдэг бүхий хурлын тэмдэглэлийг

хавсарган ирүүлсэн байна. Гэтэл Ховд, Дундговь, Говь-Алтай, Баян-Өлгий аймгийн

Боловсролын газраас мэргэжлийн зэрэг олгох ажлыг төдийлөн сайн зохион байгуулаагүй

болох нь нь багш тус бүрийн материалд дүгнэлт гаргаагүй, хэлэлцсэн хурлын тэмдэглэл

зэргээс харагдаж байна. Эдгээр аймгуудын БСУГ ууд зөвлөх багш мэргэжлийн зэрэг

олгох ажилд оролцох оролцоогоо багш нарын материалыг уламжилсан бичиг төдийгөөр

хязгаарлагдаж байгаад дүгнэлт хийх шаардлагатай байна.

Багш нарт зөвлөх зэрэг олгох дүгнэлт гаргах явцад үүссэн зарим асуудлыг дараах

байдлаар шийдвэрлэв. Үүнд:

Журмын 3.2.2.2, 3.3.2.2 дахь заалт буюу “Суралцагч бүрийг хөгжүүлэх гурваас

доошгүй арга зүй, технологийг сургалтын үйл ажиллагаандаа хэрэгжүүлж,

Боловсролын технологийн хөгжлийн үндэсний санд бүртгүүлэн туршлагаа дөрвөөс

доошгүй сургуульд түгээн дэлгэрүүлж, зөвлөн туслах, үр дүнд хүрсэн байдал” гэсэн

шалгуурыг “Багшийн хөгжил” портал сайт, “Ур чадвар” сайтад байршуулсанхичээл,

арга зүйн материалуудын хэрэгцээ шаардлага, чанар, хүртээмж зэргийг харгалзан

дүйцүүлж, мэргэжлийн арга зүйчдээр үнэлүүлж дүгнэлт гаргав.

Зарим багшийн байршуулсан материал нь сургалтын үйл ажиллагаанд шууд хэрэг

болохооргүй, тайлбар, боловсруулалтгүй, хөтөлбөргүй, үйл ажиллагааны тайлан

байдалтай байгааг хангалтгүйд тооцлоо. Харин youtube, facebook, blog, хувийн

групп болон дээр дурдсанаас бусад сайтад байршуулсан бол албан ѐсны сайтад

байршуулах шаардлагатай гэж үзэн тооцож үзээгүй болно.

Ажлын хэсгээс 41 багшид зөвлөх зэрэг олгох шаардлага хангаагүй гэж үзсэн бөгөөд үүнд

дараах шалтгаанууд зонхилж байна. Үүнд:

1. “Хүүхэд бүрийг хөгжүүлэх өөрийн гэсэн арга зүй, технологио үндэсний хэмжээнд

түгээн дэлгэрүүлсэн, үндэсний хэмжээнд сургууль, багш нарт зөвлөн тусалж,

хамтран ажиллаж, үр дүнд хүрсэн байх гэсэн шалгуурыг хангасныг баталж нотлох

баримтгүй

2. Өөрийн арга зүй технологио боловсролын салбарын холбогдох портал сайтуудад

байршуулаагүй

3. Хамтын судалгааг хийгээгүй, судалгааны ажлын үр дүнг дурдаагүй зэрэг болно.

Цаашид анхаарах асуудал:

Журамд зааснаар багш нарын материалыг орон нутгийн Боловсрол соѐл урлагийн

газраар дамжуулан хүлээн авч байгаа тул холбогдох материалыг бүрдүүлэн,

урьдчилсан дүгнэлт гаргасан байх шаардлагатай. “Зөвлөх багш” зэрэг олгуулахаар

уламжилж байгаа багш нарын материалыг хүн тус бүрээр хэлэлцэн, ажлын

хэсгийн хурлаар оруулан, шалгуур үзүүлэлт бүрээр дүгнэлт гарган хангалттай гэж

үзсэн багш, сургалтын менежер, нийгмийн ажилтан, СӨБ-ын арга зүйчийн

материалыг журмын дагуу ирүүлэх шаардлагатай байна.

Зөвлөх зэрэгтэй багш нарыг ЕБС-ийн багш нарын багшлахуйд тулгамдаж байгаа

асуудлыг шийдвэрлэхэд дэмжлэг болох үндэсний хэмжээний томоохон хүний нөөц

гэж үзэж байгаа тул арга зүй, тэргүүн туршлагаа солилцох уулзалтыг өмнөх

жилүүдэд зохион байгуулж байсан бөгөөд үндэсний хэмжээний сургалтуудад

66

сургагч багшаар ажиллуулах, аймаг орон нутгийнхаа хэмжээнд сургалт зохион

байгуулах зэрэг манлайлах чадварыг нь нэмэгдүүлэх, үйл ажиллагаанд татан

оролцуулах ажлыг зохион байгуулахад орон нутгийн болон үндэсний хэмжээний

байгууллагууд хамтран ажиллах хэрэгтэй байна.

2.3.5. Оны тэргүүний багш шалгаруулах үйл ажиллагаа

Улсын ”Оны тэргүүний багш” шалгаруулах болзол, түүнийг дүгнэх аргачлал,

Монгол улсын Засгийн газрын 2012 оны 180 дугаар тогтоолоор батлагдсан

“Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн дүрэм”-ийн 2 дугаар зүйлийн 2.2.18

заалтыг үндэслэн Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн захирлын 2016 оны

08 дугаар сарын 16 ны өдрийн А/65 дугаар тушаалаар “Оны тэргүүний багш”

шалгаруулах ажлын хэсгийг байгуулсан. Ажлын хэсэг материалаа ирүүлсэн 14

багшийн хөтөлбөрт 2 үе шаттай үнэлгээ өгч, дүгнэлт гаргаснаар II шатны

шалгаруулалтаар 90-ээс дээш үнэлгээ авсан Сэлэнгэ аймгийн 4 дүгээр сургуулийн

биологийн багш Галсанжамц овогтой Цолмон, Багануур дүргийн Боловсрол

цогцолбор сургуулийн бага ангийн багш Бямба овогтой Ундрал нар 2015-2016 оны

“Оны тэргүүний багш”-аар шалгарсан байна.

Цаашид байгууллагын хэмжээнд сургалтаас бусад хэлбэрээр багшийн хөгжлийг

дэмжих үйл ажиллагаанууд, тухайлбал багшаар ажиллах эрх олгох, багшлах эрх олгох,

оны тэргүүний багш шалгаруулах, зөвлөх багш мэргэжлийн зэрэг олгох зэрэг үйл

ажиллагааг зохион байгуулахдаа нэг сургалтын алба хариуцаж, жил бүр тогтсон

бүрэлдэхүүн давтан зохион байгуулах нь тохиромжгүй, жил бүр ажлын хэсгийг шинэчлэн

байгуулдаг байх нь оновчтой гэсэн санал дэвшүүлж байна. Түүнчлэн эдгээр үйл

ажиллагаануудын үр дүнгийн тайланг байгууллагын хэмжэээнд мэдээлдэг байх, хариуцан

зохион байгуулсан ажлын хэсгээс байгууллагын тайланд тусгах мэдээллийг цаг тухайд нь

бүрдүүлж өгч байх нь зүйтэй.

2.3.6. Эрдэм шинжилгээ, онол практикийн бага хурал, судалгаа, шинжилгээний ажил

1. Боловсролын эрдэм шинжилгээ арга зүйн төв байгууллага үүсэн хөгжсөний 60 жилийн

ойд зориулж 3 үе шаттай эрдэм шинжилгээний хурлыг Боловсролын хүрээлэнтэй

хамтран 11-р сарын 18-25-ны өдрүүдэд зохион байгуулав. Үүнд:

Үндсэн хуралдаан “Боловсрол судлал, арга зүйн судалгааны уламжлал шинэчлэл”

Салбар хуралдаан: “Боловсролын судалгаа шинжилгээ: Онол, практик үр дүн”

Салбар хуралдаан: “Хүүхдийн хөгжлийг дэмжсэн багшлах арга зүй” сэдэвт онол,

практикийн бага хурал

Тус бага хурлыг 2016 оны 11 дүгээр сарын 22, 23-ны өдрүүдэд багшийн мэргэжил

дээшлүүлэх институт, Монголын Хичээлийн Судалгааны Нийгэмлэгтэй хамтран зохион

байгууллаа. Илтгэлийн чанар өмнөх хурлуудад оролцож байсан итгэлүүдтэй

харьцуулахад эрс сайжирсан, илтгэгч багш нарын хувьд сүүлийн 2-3 жилд тасралтгүй

хийсэн судалгааны үр дүнгээ танилцуулж байгаа нь онцлог байлаа. Хуралд 21 аймаг, 7

дүүргээс нийт 122 илтгэл ирсэн бөгөөд илтгэлийг хичээлийн судалгааны үндэсний экперт,

зөвлөхүүд тодорхой шалгуурын дагуу шүүж, 52 илтгэлийг сонгон хэлэлцүүллээ. Онол

практикийн 4-р бага бага хуралд хичээлийн судалгааны мэргэжлийн багийн үндсэн илтгэгч

5, бага боловсролын багш 38, байгалийн ухааны багш 35, хэл, нийгмийн ухааны багш 30,

судлаач, их дээд сургуулийн багш 2, ханын илтгэлээр 4 оролцогч, хүндэт зочид 8, өөрийн

хүсэлтээр 20, хурлын удирдагч, шүүгч 9, БМДИ-ийн арга зүйч 20, нийт 171 хүн оролцсон

67

байна. Үүний үр дүнд “Сургуульд суурилсан хичээлийн судалгаа”-ны салбар нийт 4 илтгэл,

“Байгалийн ухаан”-ны салбар 10 илтгэл, “Хэл, нийгмийн ухаан”-ы салбар 18 илтгэл, “Бага

боловсрол”-ын салбар 20 илтгэл тус тус хэлэлцлээ.

Энэ жилийн онол практикийн бага хурлын илтгэлүүд судалгааны цар хүрээ, практик ач

холбогдол, илтгэгчдийн ур чадвар зэрэг олон үзүүлэлтээр өмнөх жилүүдийн хурлаас сайн

болсныг хурлын шүүгч, удирдагч нар өндрөөр үнэлсэн байна.

Хүүхдийн хөгжлийг дэмжсэн багшлахуйн бүтээлч арга туршлага бүхий үр нөлөөтэй шилдэг

дөрвөн илтгэлийг /Салбар хуралдаан тус бүрээс нэг илтгэл/ сонгон шалгаруулж, Япон

улсад хичээлийн судалгааны сургалт болон Монгол Солонгос багш солилцооны

хөтөлбөрт хамрагдах эрхийн бичгээр урамшуулав. Үүнд:

Салбар

хуралдаан Илтгэлийн болон илтгэгчийн нэр Судлагдахуун Эрхийн бичиг

Сургуульд

суурилсан

хичээлийн

судалгаа

Л.Сувдаа (Сэлэнгэ), Хичээлийн судалгааны менежментийг

боловсронгуй болгох замаар сургуульд суурилсан хичээлийн

судалгааг зохион байгуулах нь

Монгол Солонгос

багш

солилцооны

хөтөлбөр

Байгалийн

ухаан

А.Дэмбэрэлнямбуу, Ц.Чимэдрэгзэн,

Г.Дэмбэрэлмаа, Я.Нарангэрэл, Б.Нямдаваа нар

(Завхан), Металл, металл бишийн нягт сэдэвт

ээлжит хичээлийн арга зүйн туршлага

Хими

Япон улсад

хичээлийн

судалгааны

сургалт

Нийгмийн

ухаан

С.Батдаваа, Г.Одончимэг, Ч.Ариунжаргал,

Б.Бүжидмаа (Орхон), Тулгуур дохионы аргаар

эхийг хялбарчлах арга зүй

Монгол хэл

Монгол Солонгос

багш


хөтөлбөр

Бага

боловсрол

Ч.Агваантогтох, Б.Оюумаа, Д.Оюунтүлхүүр,

Б.Мөнхтуяа, Б.Ариунжаргал (Орхон), Шувууны

хувьд тэгш хэмтэй дүрс байгуулах

Математик

Япон улсад

хичээлийн

судалгааны

сургалт

Энэхүү эрдэм шинжилгээний бага хурлуудын хүрээнд “Хүүхдийн хөгжлийг дэмжсэн

багшлах арга зүй” сэдэвт онол, практикийн IV бага хурал” илтгэлийн хураангуЙ

эмхэтгэлийг хэвлэн гаргаж түгээсэн бөгөөд хичээлийн судалгааны нийгэмлэгийн цахим

хуудас http://mals.mn/ цахим ном хэлбэрээр байршуулсан байна.

2. Боловсролын эрдэм шинжилгээ, арга зүйн төв байгууллага үүсэж хөгжсөний 60 жилийн

ойд зориулсан “Сургалтад мэдээлэл харилцааны технологи, боловсролын нээлттэй

нөөцийг үр дүнтэй хэрэглэж буй багшийг шалгаруулах үйл ажиллагаа”-г ерөнхий

боловсролын сургууль, цэцэрлэгийн багш нарын дунд үндэсний хэмжээнд 2016 оны 10

дугаар сарын 20-ноос 11 дүгээр сарын 22-ны хооронд http://eteacher.itpd.mn цахим

хуудсаар онлайн хэлбэрээр зохион байгууллаа. Энэхүү үйл ажиллагааг “Нээлттэй

мэдлэг боловсролын сан” төрийн бус байгууллагатай хамтран зохион байгуулсан

бөгөөд шинжээчээр “Цахим мэдлэг кампус” ТББ хамтран ажилласан болно. Тус үйл

ажиллагаанд 16 аймаг, нийслэлээс дараах ангиллын дагуу нийт 62 хичээлийн дүрс

хүлээн авлаа.

Мэдээллийн технологийн багшийн ангилалд 19

Сургуулийн өмнөх боловсролын багш ангилалд 10

Бага боловсролын багш ангилалд 12

Суурь, Бүрэн дунд боловсролын багш ангилалд 21 хичээлийн дүрс бичлэг хүлээн

авч хичээл бүрт 3 шинжээч онлайн хэлбэрээр олон нийтэд нээлттэйгээр үнэлгээ

http://eteacher.itpd.mn/

68

өгөв. Хан Академийн нээлттэй хичээл болон талбарыг үр дүнтэй ашиглаж буй

шилдэг багшаар дараах багш нарыг шалгарууллаа. Үүнд:

Багшийн нэр Аймаг, сургууль Хичээлийн сэдэв

П.Цолмон Хөвсгөл аймаг ЭДЦС, Куб, параллелопипед түүний

дэлгээс

Б.Ариунаа, Д.Цэрэндолгор,

О.Бадам, Ө.Загдхорлоо,

М.Цэндсүрэн нар

Ховд аймгийн Цаст

алтай ЦС, Тойрог ба дугуй

Тус үйл ажиллагааны үр дүнд мэдээлэл харилцааны технологи, боловсролын нээлттэй

нөөцийг ашиглаж буй 62 хичээлийн дүрс бичлэгээр http://eteacher.itpd.mn цахим хуудсыг

баяжууллаа.

3. СӨБ, ЕБС-ийн багш, ажилтны багшийн мэргэжил дээшлүүлэх болон багшид багшлах

эрх, мэргэжлийн зэрэг олгох, сунгах, хасах үйл ажиллагааны эрх зохицуулалтын

тохиромжтой, оновчтой байдлыг илрүүлэх улмаар эдгээртэй холбоотой үүсч буй

асуудал, бэрхшээлийг тодруулж, цаашид сайжруулах санал, зөвлөмж боловсруулах

зорилгоор “Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн дүрэмд заасан чиг үүргийг

хэрэгжүүлэхэд холбогдох эрх зүйн баримт бичиг”-ийн судалгаа хийх БСШУСЯ, БМДИ,

БХ, НБГ зэрэг байгууллагын төлөөллөөс бүрдсэн ажлын хэсэг байгуулагдан

судалгааны ажлын хүрээнд баримт бичгийн, асуулгын, ярилцлагын, кейсийн

судалгаануудыг хийж байна.

4. Тав дахь жилдээ ажиллаж буй багш, ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын

хөтөлбөрт Тогтвортой хөгжлийн боловсролын агуулга, үзэл санаа, арга зүй тусгагдсан

байдалд үнэлгээ хийх шалгуур үзүүлэлт, зөвлөмж боловсруулан үнэлгээ хийснээр

дараах үр дүнд хүрлээ. Үүнд:

Судалгааны тайлангийн 15 дэд бүлэг тус бүрээр нийт 73 ерөнхий 47 тусгайлсан

буюу 120 дүгнэлт, 42 зөвлөмжийг боловсруулан гаргасан.

Судалгааны дүнд дараах бүтэц, агуулга, хэлбэржилт бүхий нэгдсэн тайлан

боловсрогдсон нь тус байгууллагын болон холбогдох байгууллагын цаашдийн үйл

ажиллагаагаа сайжруулахад тодорхой хэмжээгээр дэмжлэг болсон. Үүнд:

- Судалгааны үндсэн тайлан: 160 хуудас

- Судалгааны тайлангийн Хавсралтууд: 120 орчим хуудас

- Судалгааны өгөгдлийн боловсруулалт, эх тооцоо, дүрслэлүүд: 61 диаграмм

зураг, 28 хүснэгт, 9 шигтгээ бүхий 27 хавсралтууд

- Холбогдох танилцуулгууд: 5 presentation

Судалгаа, зөвлөмжийн үр дүн:

Тус байгууллагын хүний нөөцийн чадавхи дараах чиглэлээр нэмэгдсэн.

АжилтнуудынТХ/ТХБ-ын талаарх мэдлэг гүнзгийрч, цаашдийн үйл ажиллагаандаа

судалгаатай, ул суурьтай хандах эрмэлзэл бий болж, хөтөлбөрт ТХБ-ыг

интеграцилах арга зүйд суралцаж эхэлсэн.

Судалгаа явуулах арга зүй, судлаачийн ѐс зүйд суралцахад нь бодитой дэмжлэг

үзүүлсэн.

БМДИ-ээс үндэсний хэмжээнд зохион байгуулдаг мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн

сургалтын хөтөлбөр (5 жил ажилласан багш, ажилтны сургалтын жишээн дээр)-т

ТХБ-ын агуулга, арга зүй туссан байдалд үнэлгээ өгөгдөж, цаашид уг

69

хөтөлбөрүүдийг чанаржуулах, байгууллагын үйл ажиллагааг энэ чиглэлд

идэвхижүүлэхэд шаардлагатай тодорхой зөвлөмжүүд өгөгдсөн.

Уг судалгааны гол үр дүнгийн нэг болох цаашид хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаа,

зөвлөмж нь зөвхөн сургалтын хөтөлбөрийг чанаржуулахад төдийгүй тус

байгууллагын үндсэн чиг үүргийг шинэ шатанд гаргах, ялангуяа үндсэн чиг

үүрэгтэйгээ холбоотой судалгааны шинэ талбарт эрчимтэй ажиллаж, түүнд

суурилан үйлчилгээнийхээ чанарыг дээшлүүлэхэд тус дэм болох чухал ач

холбогдолтой гэж үзэж байна.

2.3.5. Гадаад харилцаа, хамтын ажиллагаа

Гадаад харилцаа, хамтын ажиллагаагаа хөгжүүлэх, олон улсын түвшинд үр

дүнтэй хэрэгжиж байгаа сайн туршлагуудыг багшийн мэргэжил дээшлүүлэх үйл

ажиллагаанд хэрэгжүүлэх зорилгоор 2016 онд дараах чиглэлээр төлөвлөгөөнд тусгагдсан

ажлуудыг зохион байгууллаа. Үүнд:

Эдгээр ажлын явц, үр дүнгийн талаар товч мэдээллийг доор оруулав.

2.3.5.1. Япон дахь туршлага судлах, танилцах сургалт

Монголын хичээлийн судалгааны нийгэмлэгтэй хамтран Япон улсын Токио хотод 2016

оны нэгдүгээр сарын 25-аас хоѐрдугаар сарын 01-ний хооронд зохион байгуулсан

“Хичээлийн судалгааны чиглэлээр туршлага судлах” сургалтад 8 арга зүйчийг хамруулав.

Энэ сургалтаар Япон улсын боловсролын яамны музейг үзэж танилцах, Минато дүүргийн

Аояама дунд сургууль, Сэйнан бага сургуулийн хичээл үйл ажиллагаатай танилцаж

Гадаад харилцаа, хамтын

ажиллагаа

Хичээлийн судалгааны арга зүйн туршлага

судлах, танилцах сургалт

ОХУ-ын ЗСБУА-тай хамтран орос

хэлний багш нарын мэргэжил

дээшлүүлэх сургалт

Монгол-Солонгосын багш

солилцооны хөтөлбөр

ХБНГУ-ын Сургалтын

хэрэглэгдэхүүн үйлдвэрлэлийн CORNELSEN компанитай

хамтран ажиллах

Хамтарсан судалгаа, шин

жилгээ

БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ны

Ажил мэргэжлийн

сургууль-Монгол бичгийн

сургалт

https://docs.google.com/document/d/1oo6mBB6O1SfQgjKqbsx-Iv3YaXCmneX5Hxw9_Qs1wGA/edit#heading=h.44sinio

70

туршлага судлах, Минато дүүргийн “Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх тогтолцооны тухай

лекцэд хамрагдаж, Токиогийн Гакүгэй их сургуулийн харъяа Сэтагая бага сургуулийн

хичээлийн судалгааны нээлттэй өдөрлөгт оролцож туршлага судлах зэрэг үйл ажиллагааг

төлөвлөн хэрэгжүүлсэн. Сургалтын үр дүнд арга зүйчдийн судалгаат хичээл зохион

байгуулах арга зүйд ахиц гарч, мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын чанар дээшлэх ач

холбогдолтой.

2.3.5.2. Монгол Солонгосын багш солилцооны хөтөлбөр

Гадаад харилцаа, хамтын ажиллагааны хүрээнд тус институт нь Монгол-Солонгос багш

солилцооны хөтөлбөрийн 5 дахь үе шатыг БСШУСЯ болон Солонгосын АПСЕЮ

байгууллагатай хамтран амжилттай хэрэгжүүлж байна.

2016 оны солилцооны хөтөлбөрт Монгол улсаас 16 багш хамрагдсан бөгөөд БНСУ-ын

сургуулиудад 2016 оны 4 сарын 19-нөөс 7 сарын 8 хүртэл 3 сарын хугацаандажилласан

бол Солонгос улсаас мөн 16 багш 2016 оны 8 сарын 29-нөөс 12 сарын 7-н хүртэл 100

хоног нийслэл болон хөдөө орон нутгийн (Төв, Говьсүмбэр) сургуулиудад томилогдон

ажиллав.

Монгол улсаас хөтөлбөрт хамрагдсан багш нарын хувьд англи хэлний зохих түвшний

мэдлэгтэй байх шалгуур тавигдсан ба мэргэжилээр тус бүрээр үзүүлбэл:

Монгол улсаас хөтөлбөрт хамрагдсан багш нарын нэрс:

Нэр Сургууль Мэргэжил Солонгост хүлээж

авсан сургууль

1 Ц.Нарангэрэл Төв аймаг, 4 дүгээрсургууль Биологи Nambumin

2 Ц.Дэлгэржаргал Улаанбаатар хот, 116-р сургууль Технологи Incheon Heakwang

3 О.Уртнасан Улаанбаатар хот, 29-р сургууль Математик Incheon Heakwang

4 Г.Ундрах-Эрдэнэ Улаанбаатар хот, 6-р сургууль Монголхэл Shiheung Neunggok

5 А.Насанбат Сүхбаатар аймаг, 4-р сургууль Бага Shiheung Neunggok

6 Цэрэн-Очир Хөвсгөл аймаг, “Дэлгэрмөрөн” ЦС

Биологи Maesan

7 Ариунжаргал Улаанбаатар хот, МУБИС-ийн харъяа ЕБС

Математик BucheonShinheung

8 Тунгалаг Улаанбаатар хот, 70-р сургууль Хөгжим Yongin Kangnam

9 Б.Энхтуяа Улаанбаатар хот, 63-р сургууль Математик Yongin Kangnam

10 Соѐл-Эрдэнэ Говьсүмбэр аймаг, 2-р сургууль Англихэл Kyungcheon

4

3 3

2

1 1 1 1

Бага боловсрол

Математик Англи хэл Биологи Технологи Хөгжим ТНУ Монгол хэл

2016 онд Монгол-Солонгосын багш солилцооны хөтөлбөрт хамрагдсан багш нарын тоо

71

11 А.Алтантуяа Улаанбаатар хот, 35-р сургууль Англихэл Seji

12 Р.Ундрахбаяр Улаанбаатар хот, , “Монгол тэмүүлэл” сургууль

Түүх, нийгмийнухаан

Seji

13 Д.Сугар Улаанбаатар хот, 53-р сургууль Бага Bucheon Shinheung

14 Б.Амарзаяа Улаанбаатар хот, 23-р сургууль Бага Maesan

15 Ч.Ариунжаргал Орхон аймаг, Эрдэм ахлах сургууль

Англихэл Kyungcheon

16 Л.Ганцацрал Улаанбатар хот, 113-р сургууль Бага Nambumin

Солонгос улсаас хөтөлбөрт хамрагдсан багш нар:

Нэр Сургууль Мэргэжил Монголд

хүлээжавсансургууль

1 Chang Byoungchol Сөүлийн роботын ахлах

сургууль Цахилгаан

хэлхээ Улаанбаатар, 53-р сургууль

2 Kwon Dong Wan Дуняан дунд сургууль Солонгос хэл Улаанбаатар, МУБИС-ийн

харьяа ЕБС

3 Kang Chun Sig Ёонам дунд сургууль Хөгжим Улаанбаатар, 35-р сургууль

4 Lee Jongkab Ан-ил дунд сургууль Солонгос хэл Улаанбаатар, 6-р сургууль

5 Jeong Yeongdeok Дужэвон дунд сургууль Бага Улаанбаатар, 6-р сургууль

6 Kim Junhyuk Пажу Чонсок бага сургууль Бага Улаанбаатар, 53-р сургууль

7 Park Byongsam Вол-лун бага сургууль Бага Говьсүмбэр аймаг, 2-р

сургууль

8 Lee Beomick Бучүн багасургууль Бага Улаанбаатар, МУБИС-ийн

харьяа ЕБС

9 Oh Sehoon Чэвон бага сургууль Бага Улаанбаатар, 23-р сургууль

10 Yun Seoko Чонан- жунан ахлах

сургууль Хими Улаанбаатар, 35-р сургууль

11 Jee Byung Gyu Кэрюун ахлах сургууль Солонгос хэл Төв аймаг, 4-р сургууль

12 Park Youngchan Сам-рэгуноб ахлах

сургууль Математик

Улаанбаатар, Монгол тэмүүлэл сургууль

13 Cho Yongjin Мугпу Хандан Дунд

сургууль Компьютер, Франц хэл

Улаанбаатар, 23-р сургууль

14 Jung Jae Young Сүнчонпал-ма ахлах

сургууль Математик

Улаанбаатар, Монгол тэмүүлэл сургууль

15 Kim Young Hoon Мугпуэхан дунд сургууль Байгалийн

ухаан Төв аймаг, 4-р сургууль

16 Kim Hyunuk Мулгим ахлах сургууль Биеийн тамир Говьсүмбэр аймаг, 2-р

сургууль

Солилцооны хөтөлбөрт хамрагдаж буй Монгол, Солонгос багш нар дараах 3 чиглэлийн

үйл ажиллагааг хэрэгжүүлсэн. Үүнд:

1. Ажиглалт, судалгаа: Хариуцан ажиллах зөвлөх багштай хамтарч, ажиллах

хугацаандаа хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны төлөвлөгөө боловсруулан,

төлөвлөгөөний дагуу багш бүр 2-3 долоо хоног сургуулийн үйл ажиллагаа,

онцлогтой танилцан, багш нарын хичээлд сууж багшийн заах арга зүй,

сурагчдын сурах арга барил зэрэгт ажиглалт хийсэн.

72

2. Хичээл, сургалт: Солилцооны хөтөлбөрт хамрагдаж буй багш нар мэргэжлийн

чиглэлээр хичээл заахаас гадна өөрийн орны соѐлын талаарх хичээлийг зааж,

таниулах үүрэгтэй бөгөөд энэ нь соѐл хоорондын харилцан ойлголцол,

хүндэтгэлийг бэхжүүлэхэд чиглэгддэг. Хөтөлбөрт хамрагдсан Монгол ба

Солонгос багш нарын өөрийн орны соѐлын талаар заасан нийтлэг сэдвүүдийг

дурьдвал:

Үндэсний хоол

Үндэсний хувцас

Үндэсний дуу, хөгжим, үлгэр

Үндэсний тоглоом

Үндэсний баяр

Үндэсний мөнгөн тэмдэгт

Үндэсний сууц зэрэг сэдвүүдээр дамжуулан өөрийн орны соѐл,

уламжлал, ѐс заншил зэргийг таниулсан байна.

Хичээлээс гадуурх ажлын хүрээнд сурагчдын авъяас, чадварыг хөгжүүлэх

ажлуудыг зохион байгуулсан. Зарим багш нар өөрсдийн сонирхсон чиглэлээр

дугуйлан хичээллүүлж, мөн өөрийгөө хөгжүүлэх зорилгоор тухайн орны хэл,

бүжиг, дуунаас сурсан ба өөрийн орныхоо түүх соѐлыг сурталчлах өдөрлөг,

аян зохион байгуулсан талаар багш нарын тайланд тусгагджээ.

3. Бие даалтын ажил: Багш нар сургуулиуд дээр ажиллах хугацаандаа тухайн

орны боловсролын тогтолцоо, багшийн заах арга зүй, сургалтын технологи, улс

орны соѐл, нийгмийн нөхцөл байдлын талаар өөрийн сонирхсон сэдвээр бие

даах ажил хийж, тайлагнасан. Мөн сургалтын орчин нөхцөл бүрдүүлэх,

сурагчдад туслах зэргээр сайн дурын ажил санаачилж хийсэн байна.

Тус сайн дурын үйл ажиллагаануу, туршлагудаас дурьдвал:

Говьсүмбэр аймгийн 2 дугаар сургуулийн багш Соѐл-Эрдэнэ сурагчдад

гадаад хэл сургах, үгийн санг хөгжүүлэх чиглэлээр номын сан ажиллуулж,

сурагчдаар уншлагын карт бөглүүлэн, багшийн оролцоогүйгээр сурагчид

өөрсдөө хийж бие даан унших арга барилыг хэвшүүлсэн

Хөвсгөл аймгийн “Дэлгэр мөрөн” ЦС-ын багш Цэрэн-Очир “Хүүхэд нэг

бүрийг ном унших соѐлд сургах” талаар бие даан судалж, номын сангийн

үйл ажиллгааг сайжруулан, хүүхэд бүрийг ном унших соѐлд сургах, үүнд

эцэг эхийн оролцоог хэрхэн нэмэгдүүлэх талаар судалж, аргачлал

боловсруулсан.

Нийслэлийн 70 дугаар тусгай сургуулийн багш Тунгалаг бие даалтын

ажлаар “Тусгай сургуулийн дугуйлангийн үйл ажиллагаа ба хэрэгжүүлэх

боломж” сэдвийн доор очиж ажилласан сургуулийнхаа хичээлээс гадуур

хүүхэд хөгжүүлж буй дугуйлангуудын үйл явцтай танилцаж, Монгол дахь

тусгай сургуулиудад хэрэгжүүлж болох шинэ санааг олж нэвтрүүлэх

боломжийн талаар судалсан байна.

Төв аймгийн 4 дүгээр сургууль дээр ажилласан Ким Ёонхун багш тус

сургуулийн физикийн кабинетийг тохижуулсан.

Тохижуулахын өмнө Тохижуулсны дараа

73

Улаанбаатар хотын 35 дугаар сургуульд томилогдон ажилласан багш нар

сургуулийн нэг ангийг Солонгос соѐлын танхим буюу хөгжмийн танхим болгон

тохижуулж, рекордер хөгжим 50 ширхэгийг бэлэг болгон өгсөн.

74

Улаанбаатар хотын 53 дугаар сургуульд ажилласан CHANG BYOUNGCHOL багш

Шинэ Эрин сургуулийн урилгаар тус сургуульд зочлон, робот ажиллуулах талаар

мэдлэг туршлагаа хуваалцав.

Улаанбаатар хотын Монгол Тэмүүлэл лаборатори сургуульд томилогдон

ажилласан JUNG JAE YOUNG багш БМДИ-ийн БУСА-ны урилгаар нийслэлийн

зарим сургуулиудын математикийн багш нарт сургалтын идэвхтэй арга, сурагчдын

сонирхлыг математикийн шинжлэх ухаанд хандуулах талаар сонирхолтой хичээл

заасан байна.

Багш нарын тайлан, санал, дүгнэлт зэргээс харахад, энэхүү хөтөлбөр нь багшийн хувьд

харилцан туршлага солилцсон, багшийн ур чадвар, хандлагадаа дүгнэлт хийсэн, тухайн

улсын соѐлд суралцан, түүнд дасан зохицох, харилцан ойлголцол бэхжүүлэхэд хувь

нэмэр оруулсан байна. Мөн Солонгос багш нарын ажилдаа хандах хандлага, сургуулийн

хамтран ажиллагсад, сурагчидтай харилцах харилцаа, цаг баримталдаг зэрэг олон сайн

чанарууд нь манай багш нарт үлгэр дуурайл болсон гэж сургуулийн удирдлага, хамтран

ажилласан багш нар нь дүгнэжээ.

Хөтөлбөрт хамрагдсан багш нарын цаашид хөтөлбөрийг сайжруулах, анхаарах зүйлсийн

талаар гаргасан, санал хүсэлтийг нэгтгэв. Үүнд:

1. Цаашид энэ хөтөлбөрт хамрагдах багш нарын нэрсийг 1-2 сарын өмнө тодорхой

болгон солонгос хэлний бэлтгэл хийсэн байх шаардлагыг тавьж, өдөр тутам өргөн

хэрэглэгдэх харилцан яриагаар ярилцлагын шалгалт авдаг болох

2. Хөтөлбөрт хамрагдаж буй багшид англи эсвэл солонгос хэлний зохих мэдлэгтэй

байх, Монгол улсын боловсролын тогтолцооны талаар судалж мэдсэн,

танилцуулга хийх чадвартай байх, 45-аас доош насны байх зэрэг нийтлэг

шаардлага тавих хэрэгтэй нь хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн явцаас харагдсан.

3. Багш солилцооны хөтөлбөрийн нэгдсэн тайлангийн хуралд хөдөө орон нутгийн

багш нарыг оролцуулж сурсан мэдсэн зүйлээ сургууль, орон нутагтаа түгээн

дэлгэрүүлэх ажил зохиодог болох хэрэгтэй байна. Тухайлбал: Сургуулиасаа энэ

хөтөлбөрт хамрагдсан багшийн тухай бусад багш нар мэдэхгүй байсан тохиолдол

байна.

Энэ жилийн хөтөлбөрийн хүрээнд багш нар хичээл сургалтын үйл ажиллагааны туршид

тухайн сургуульдаа анги танхимын тохижуулалт хийх, өөрсдийн мэдлэг, туршлагаа

сургуулийнхан болон БМДИ-ийн арга зүйчид, нийслэлийн багш нарт хуваалцсан зэрэг

ажлууд хийгдсэнээрээ өмнөх жилийн хөтөлбөрөөс онцлогтой байлаа.

Тус Монгол-Солонгос багш солилцооны хөтөлбөрийн хүрээнд, хөтөлбөрийг санхүүжүүлдэг

БНСУ-ын Боловсролын Яам болон ерөнхий зохион байгуулагч ЮНЕСКО-АПСЕЮ-аас жил

бүр уламжлал болгон зохион байгуулдаг ССАЕМ /Ази-Номхон далайн орнуудын

75

боловсролын шилжилт хөдөлгөөний түүхийг хуваалцъя/ конференц 2016 оны 12 сарын 8-

ны өдөр БНСУ-ын Сөүл хотноо зохион байгуулагдсан ба тус уулзалт, конференцид

Монголын талаас дараах хүмүүс оролцлоо. Үүнд:

- БСШУСЯ-ны мэргэжилтэн О.Оюунбилэг, Д.Батцэцэг,

- БМДИ-ийн захирал А.Туяа, мэргэжилтэн Л.Номиндарь,

- Монгол Тэмүүлэл сургуулийн захирал н.Төмөрчөдөр,

- 2015 онд багш солилцооны хөтөлбөрт хамрагдсан нийслэлийн 116 дугаар сургуулийн багш Хатанбаатар,

- 2016 оны багш солилцооны хөтөлбөрт хамрагдсан Говьсүмбэр аймгийн 2 дугаар сургуулийн багш Соѐл-Эрдэнэ

Энэхүү уулзалт, конференц нь багш солилцооны хөтөлбөрт хамрагддаг Ази-Номхон

далайн орнуудын /Камбодж, Индонез, Солонгос, Малайз, Монгол, Филиппин, Тайланд,

Вьетнам/ хамтын ажиллагааг бэхжүүлэн, Глобал боловсролын төлөөх Ази-Номхон далайн

багш солилцооны хөтөлбөрийн үр дүнг сайжруулах зорилготой бөгөөд тус багш

солилцооны хөтөлбөр тухайн улс, бүс нутагт хэрхэн нөлөөлж буй талаар хэлэлцэж, 2017

оны хөтөлбөрийн талаарх санал бодлоо хуваалцлаа. 2017 онд Монгол-Солонгос багш

солилцооны хөтөлбөрийг дараах байдлаар хэрэгжүүлэхээр шийдвэрлэсэн байна. Үүнд:

Хөтөлбөрт хамрагдах Монгол ба Солонгос багш нарын тоог тус бүр 18 болгох

Солонгос багш нарыг 2017 оны 3 сарын 6-наас хүлээж авч, өмнө нь хөтөлбөрт

хамрагдаж байсан сургуулиудад хуваарилан ажиллууулах, үүнд: Улаанбаатар

хотод 3 сургууль /1 тусгай сургууль/, Орхон аймагт 2 сургууль, Дархан-Уул аймагт 2

сургууль, Төв аймагт 2 сургуульд тус тус томилон ажиллуулах

Монгол багш нарыг 2017 оны 9 дүгээр сараас хүлээж авахаар тус тус

шийдвэрлэсэн байна.

2.3.5.3 ХБНГУ-ын CORNELSEN компанитай хамтын ажиллагааны хүрээнд

ХБНГУ, Сургалтын хэрэглэгдэхүүн үйлдвэрлэлийн CORNELSEN компанийг

хэрэглэгдэхүүнийг үндсэн сургалтаар дамжуулан багш, ажилтнуудад танилцуулах ажлын

хүрээнд БМДИ-ийн арга зүйчдийг Cornelsen компанийн төлөөлөгч MОNGOPA компанийн

менежертэй холбох, 10 ба 5 дахь жилдээ ажиллаж буй багш, удирдах ажилтнуудад үндсэн

сургалтаар дамжуулан хэрэглэгдэхүүнийг танилцуулах зарим ажлыг зохион байгуулсан.

Мөн ХБНГУ, Cornelsen компанийн электрон номын орчуулгыг гүйцэтгэсэн ба энэхүү номыг

цахим хэлбэрт шилжүүлэх үйл ажиллагаа эхэлсэн байна.

2.3.5.4 ОХУ дахь сургалт

Монгол Улсын БСШУЯ-ны харьяа БМДИ болон ОХУ-ын Зүүн Сибирийн Боловсролын

Улсын Академи -ийн хамтын ажиллагааны хүрээнд байгуулсан гэрээний дагуу ОХУ-ын

Эрхүү хотод зохион байгуулсан зуны сургалтад 2016 оны 7 дугаар сард ерөнхий

боловсролын сургуулийн 53 багшийг хамруулав. Тус гэрээг санхүүжүүлэгч “Русский мир”

фондын удирдлагад 2017 онд хамтын ажиллагаагаа үргэлжлүүлэх хүсэлтэй байгаа тухай

албан бичгийг илгээгээд байна.

2.3.5.5. Монгол бичгийн сургалт

БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ны Шилийн хотын “Шилийн гол” АМДС-тай хамтран зохион

байгуулсан монгол бичгийн сургалтад 2016 онд БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ны Шилийн хотын

76

“Шилийн гол” АМДС-тай байгуулсан гэрээний дагуу монгол бичгийн эрчмжүүлсэн

сургалтад 2016 онд нnйслэлийн ерөнхий боловсролын сургуулийн 40 багшийг хамруулав.

2.3.5.6. Япон улсын Шизуока мужийн Боловсролын Газартай хамтын

ажиллагаа эхлүүлэв.

Япон улсын Шизуока мужийн Боловсролын Газрын албаны төлөөлөгчид БСШУСЯ болон

бусад газруудад холбогдох ажлын дагуу албан айлчлалыг 8 сарын 5-9-ний өдөр хийсэн ба,

БМДИ-д Mr.Masanori Ozeki; /Ахлах багш, Боловсролын бодлогын хэлтэс, Шизуока Мужийн

Боловсролын Газар/, Mr. Kenichi Nomura /Ахлах Боловсролын Хэлтсийн дарга, Ерөнхий

эрдмийн хэсэг, Шизуока мужийн Цогц Боловсролын төв/ нар айлчлан БМДИ-ийн үйл

ажиллагаа Монголын ЕБС-ийн талаар танилцав. Айлчлалын үр дүнд БМДИ-ийн арга зүйч

Ж.Буянт Шизуока мужид 11 сарын 23-аас 12 сарын 07-ны өдрүүдэд Япон улсын

сургуулийн туршлага судалсан ба цаашид Монгол-Японы багш солилцооны хөтөлбөрийг

хэрэгжүүлэх боломжийг судлан ажиллаж байна.

2.3.6. Хяналт, үнэлгээ, судалгаа, шинжилгээ

Байгууллагын үйл ажиллагааны чанар, үр дүнг тодорхойлох,сайжруулах санал,

зөвлөмжийг боловсруулах, судалгаа шинжилгээний ажлыг шинжлэх ухааны үндэслэлтэй

зохион байгуулах зорилгоор Төлөвлөлт Мониторингийн Албанаас “2016 онд хийх

байгууллагын хяналт шинжилгээ, үнэлгээний нэгдсэн төлөвлөгөө”-г боловсруулан

хэрэгжүүлж байна. Үүнд:

1. Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад хамрагдсан багш, ажилтнуудаас сургалтын

дараах асуулгыг боловсруулан онлайнаар болон цаасан хэлбэрээр авч, сургалтын

чанар, үр дүнг үнэллээ. Үндсэн сургалтын дараах санал асуулга судалгааг

сургалтын шууд үр дүнг тооцох гол мэдээлэл болгон ашиглаж байна. Мэргэжил

дээшлүүлэх сургалтад хамрагдсан багш нарын 77,9% буюу 4021 багш, ажилтан

сургалтын дараах үнэлгээнд хамрагдсан байна. Үүнийг ажилласан жилээр нь

ангилан үзвэл, 10 жилдээ ажиллаж буй 701, 5 жилдээ ажиллаж буй 1498, эхний

жилдээ ажиллаж буй 1822 багш, ажилтан хамрагдсан байна.

2016 оны сургалтын дараах судалгааны онцлог нь:

10 дахь жилийн сургалтад хамрагдсан багш, ажилтны үнэлгээг түүвэр байдлаар

авсан бол эхний болон 5 дахь жилийн сургалтын үнэлгээг бүх оролцогчдоос

авсан судалгаагаар гаргасан.

Сургалтын дараах үнэлгээний үр дүнд үндэслэн арга зүйчид өөрсдийн зохион

байгуулсан сургалтын тайлангаа боловсруулж, хамтран ажиллаж байна.

10 жил 5 жил Эхний жил Нийт

12581817 2089

5164

7011498 1822

4021

55.7 82.4 87.2 77.9

Сургалтын дараах судалгаа авсан байдал

нийт оролцогч судалгаанд хамрагдсан хувь

https://docs.google.com/document/d/1oo6mBB6O1SfQgjKqbsx-Iv3YaXCmneX5Hxw9_Qs1wGA/edit#heading=h.2jxsxqh

77

2. Өмнөх жилийн сургалтын дараах судалгааны үр дүн, санал зөвлөмжийг

хэрэгжилтийг хэмжих, эргэх холбоотой ажиллах үүднээс зарим мэргэжлийн арга

зүйчдийн чиглүүлэн ажиллаж буй сургалт болон зааж буй хичээлд хөндлөнгийн

ажиглалт хийв. Тухайлбал, СӨБ, Бага анги, Англи хэл, Газарзүй, Хөгжим,

Мэдээллийн технологи, Биеийн тамир, Биологи, Физик, Математикийн арга

зүйчдийн нийт 2700 минутын хичээлийг ажигласан бөгөөд зарим арга зүйчдэд

хичээлийг хэрхэн сайжруулах боломж байгаа талаар зөвлөгөө өгч, санал солилцож

ажиллав.

3. Багшийн хөгжил хөтөлбөрийн хүрээнд “Багш мэргэжлийн тасралтгүй хөгжих

хэрэгцээ”-г тандах судалгааг хийж, санхүүжүүлэгч байгууллага болох Швейцарийн

хөгжлийн агентлагийн “Тогтвортой хөгжлийн боловсрол” төсөлд судалгааны

тайланг 2016 оны 1 сард хүлээлгэн өгөв. Энэхүү судалгаагаар багшийн тасралтгүй

хөгжлийг дэмжих хамгийн үр дүнтэй арга замуудыг тодорхойлсон бөгөөд

судалгааны үр дүнг үйл ажиллагаандаа хэрэгжүүлэх нь зүйтэй юм.

4. Байгууллагын үйл ажиллагаанд дотоод мониторинг хийх ажлын хүрээнд арга

зүйчид болон удирдлагуудын 2015 онд хичээл заасан цагийн тооцоог санхүүгийн

баримтад үндэслэн шинжлэхэд үндсэн сургалтад БМДИ-ийн 45 арга зүйч, ажилтан

нийт 252,690 минутын хичээл заасан байна.

5. Багш ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтын гарын авлагад шинжилгээ

хийх 4 дэд хэсэг бүхий шалгуур үзүүлэлтийг боловсруулж, 20 гарын авлагад өөрийн

болон хөндлөнгийн үнэлгээ хийв. Гарын авлагын боловсруулалт, бүтэц, тавигдах

шаардлага, өөрийн болон хөндлөнгийн үнэлгээний дүн, холбогдох зөвлөмжийг

арга зүйчдэд мэдээлэл хуваалцах цагаар танилцуулсан бөгөөд эдгээр нь зорилтот

бүлгийн гарын авлагыг чанаржуулахад ашиглагдаж байна.

6. Онлайн сургалтад нөлөөлж буй хүчин зүйлсийн судалгааны арга зүйг боловсруулж,

асуулга судалгааг онлайн хэлбэрээр авч үр дүнг боловсруулж ажиллав.

Судалгаанд судлагдахуун хариуцсан 25 арга зүйч хамрагдсан байна. Асуулга

судалгааны үр дүнг хүлээлгэн өгсөн бөгөөд онлайн сургалтын чанар, үр өгөөжийг

дээшлүүлэх үйл ажиллагааны суурь мэдээлэл болгон ашиглаж байна.

7. БСШУС-ын сайдын 2016 оны 1а/1313 тоот “Хяналт шинжилгээ, үнэлгээ, дотоод

аудит”-ын хүрээнд 2015, 2016 онд хийж гүйцэтгэсэн ажлын тайланг боловсруулж

хүргүүлэн ажиллав.

8. Үндсэн сургалтын бэлтгэл, зохион байгуулалттай холбоотой үйл ажиллагаанд

хөндлөнгийн болон өөрийн үнэлгээ хийх шалгуурыг боловсруулсан. Ингэснээр уг

үнэлгээ нь цогц байдлаар хэрэгжих боломжтой болсон бөгөөд одоогоор дараах

ажлуудыг хийж гүйцэтгэсэн байна. Үүнд:

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтын менежментийг өөрийн

үнэлгээ хийх удирдамж

Өөрийн үнэлгээ хийх шалгуур үзүүлэлт

Суурь судалгаа буюу өөрийн үнэлгээ хийх зааварчилгаа

Өөрийн үнэлгээний ажлын хуудас

Үндсэн судалгаа зохион байгуулах багийн гишүүдийн сургалтын хөтөлбөр

Анкетийн асуулга

Ганцаарчилсан болон бүлгийн ярилцлага хийх зааварчилгаа, асуултын

хуудас

Сургалтын явцад ажиглалт судалгаа хийх зааварчилгаа, ажиглалтын -

хуудас зэргийг боловсруулав.

78

Үнэлгээний шалгуур үзүүлэлтийг боловсруулахдаа Сургуулийн өмнөх болон бага,

дунд боловсролын сургалтын байгууллагын багш, ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх

журам /А287/, БМДИ-ийн мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөрт тавигдах

шаардлага, танхимын ба онлайн сургалтын хөтөлбөрийн зорилго, агуулгын чиглэл,

зохион байгуулалтын хэлбэр, БМИҮЗ-ийн гаргасан сургалтын хөтөлбөрийн

үнэлгээний шалгуур, болон Солонгос, Финлянд зэрэг улсын багшийн мэргэжил

дээшлүүлэх сургалтын үнэлгээтэй холбоотой материалуудыг судлан, ажлын хэсэг

бүрдүүлэн хамтран боловсруулсан байна.

9. Байгууллагын дотоод хяналт, шалгалтыг зохион байгуулах журмын төслийг

боловсруулан хэлэлцүүлж батлуулав. Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн

дотоод, хяналт шалгалтыг зохион байгуулах журам нь 7 зүйл, 39 заалттай болно.

Цаашид хяналт шинжилгээ,үнэлгээний ажлыг зөвхөн сургалтын хүрээнээс

өргөжүүлж “Байгууллагын дотоод хяналт, шалгалтын журам”-ыг хэрэгжүүлэх

тусгайлсан ажлын төлөвлөгөө боловсруулан үе шаттай ажлуудыг зохион

байгуулахад хяналт, шинжилгээ, үнэлгээ хариуцсан мэргэжилтэн анхаарч ажиллах

нь зүйтэй. Мөн хяналт үнэлгээний чиглэлээр ТМА-ны нийт мэргэжилтэн, арга

зүйчдийг чадавхжуулах, хяналт, үнэлгээ, судалгаа, шинжилгээний ажилд хэрэгтэй

тусгай лицензтэй прораммтай болох, мэргэжлийн судлаачтай болох зэрэг хэрэгцээ

байна.

2.3.7. Хэвлэл мэдээлэл, олон нийттэй харилцах

Хэвлэл, мэдээлэл олон нийттэй харилцах, боловсролын чанарын шинэчлэлийн бодлогын

хэрэгжилтийн явцыг олон нийтэд таниулах, нийгмийн хөгжилд оруулах боловсролын

салбарын хувь нэмрийг өргөжүүлэх зорилгоор дараах ажлуудыг зохион байгууллаа.

Үүнд:

1. Мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтуудын талаарх мэдээ мэдээллийг тухай бүрт

нь МҮОНРТ, Eagle VTV,UBS, NTV,Эх орон, МОНЦАМЭ, MNC зэрэгтелевиз, радио

www.gogo.mn сайт, Ардчилал сонин зэрэг олон нийтийн хэвлэл мэдээллийн

хэрэгслүүдээр тогтмол мэдээлж байна. Давхардсан тоогоор телевизийн мэдээ 29,

сонины мэдээ ярилцлага 5, мэдээллийн сайтад 4 мэдээ мэдээлэл нийтлүүлсэн.

Эдгээрээс гадна байгууллагын үйл ажиллагааны талаар хэвлэлийн мэдээ 24-ийг

бэлтгэжолон нийтийн хэвлэл мэдээллийн байгууллагуудад хүргэсэн байна.

Монголын ахмад багш нарын холбооны эрхлэн гаргадаг “Ухаан бодрол” сэтгүүлд

байгууллагын үйл ажиллагаатай холбоотой 8 нүүр мэдээлэл, Германы хамтын

ажиллагааны нийгэмлэгийн цахим сэтгүүлд 2 нүүр ярилцлага хэвлүүлсэн байна.

2. БМДИ-ийн жилийн үйл ажиллагааг нэгтгэн тайлагнах хэлбэрээр гардаг “Багшийн

хөгжил 2015” эмхэтгэл хэвлүүлсэн.

3. “Багшийн хөгжил” сэтгүүлийн 2 дахь дугаарыг редакцийн зөвлөлөөс эрхлэн гаргаж

500 ширхэг хэвлэн олон нийтийн хүртээл болголоо.

4. Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх сургалт, арга зүйн төв байгууллага байгуулагдсаны

60 жилийн ойг угтан хэвлэл мэдээллээр мэдээлэх, сурталчлан таниулах цогц

ажлыг зохион байгуулав.Үүнд:

“Багшийн хөгжил” сэтгүүлийн 2 дахь дугаараас эхлэн “60 жил” нэртэй

тогтмол булан нээж ахмад ажилтнуудын тэмдэглэл ярилцлага, түүхийн

бичвэрүүдийг оруулж олон нийтэд мэдээлсэн.

БМДИ-ийн 60 жилийн ойг угтан тус сэтгүүлийн тусгай дугаарыг бэлтгэн 500

ширхэг хэвлүүлж түгээв.

https://docs.google.com/document/d/1oo6mBB6O1SfQgjKqbsx-Iv3YaXCmneX5Hxw9_Qs1wGA/edit#heading=h.z337ya

79

Itpd.mn сайтад ”60 жил” булан нээж ойтой холбоотой арга хэмжээ, үйл

явдлын мэдээ мэдээллийг оруулсан. Ойг угтан хэвлэл мэдээллийн

хэрэгслүүдээр ярилцлага мэдээлэл өгөх ажлыг зохион байгуулж мөн

салбарын байгууллагуудын сэтгүүл болох “Багш” сонин, “Боловсролын

мэдээлэл” сэтгүүлүүдэд байгууллагын мэдээ мэдээллийг нийтлүүлсэн

байна.

5. Оны тэргүүний багш, Зөвлөх зэрэгтэй багш, Сайн хичээлийн технологийн санд

хичээл нь шалгарсан багш нарын туршлага арга зүйг түгээн дэлгэрүүлэхэд анхаарч

олон нийтийн мэдээллийн хэрэгсэл тэр дундаа Монголын мэдээ сувгийн Өглөө

хөтөлбөрийн багтай хамтран ажиллаж олон нийтэд мэдээлэл хүргэж

ажиллалаа.2016 оны 10 дугаар сарын 05-нд багш нарын өдөрт зориулсан ѐслол

хүндэтгэлийн арга хэмжээний зохион байгуулалтыг хариуцан, оны тэргүүний багш,

сургууль, цэцэрлэгийн талаар олон нийтэд мэдээлж, сурталчлах ажил хийсэн. Тус

арга хэмжээнд 16 тв болон сонин, сайтын төлөөлөл хүрэлцэн ирсэн. БМДИ-ээс

шалгаруулалтыг зохион байгуулсан “Оны тэргүүний багш” нарын мэдээллийг

Монгол Тв болон “Багш” сониноор мэдээлсэн.

6. Мөн “Багшийн хөгжил” сэтгүүлийн тогтмол булангуудаар дамжуулан багш нарын

туршлага, арга зүйг түгээн дэлгэрүүлж байна.

7. ХНХУСА-ны дарга Ш.Оюунцэцэг монгол хэлний зөв бичих дүрмийн тулгамдсан

асуудлаар MBS телевизэд товч ярилцлага өгч, мөн зөв бичих дүрэм ба

журамласан 700 үгийн хэрэглээ, уран зохиолын хичээлийн цаг, монгол хэлний

тайлбар толь бичгийн талаар VTV телевизийн “Болдкогийн talk show” нэвтрүүлэгт

оролцож, дэлгэрэнгүй ярилцлага өгөв. Мөн ЕБС-ийн монгол хэл, уран зохиолын

сургалтын цөм хөтөлбөрийг олон нийтэд танилцуулах зорилгоор хэвлэлийн бага

хурал зохион байгуулж, хөтөлбөрийн багаас монгол хэл, уран зохиолын сурах

бичигт шашны нөлөөнд автаагүй талаар сэтгүүлчдэд мэдээлэл өгсөн байна.

8. СӨБББСАлбаны дарга Н.Мөнхбаяр Монголын радиогийн шууд нэвтрүүлэгт

“Багшийн хөгжил” сэдвээр, Монгол HD телевизийн нэтрүүлэгт “Багшлах эрх,

багшийн ѐс зүй” талаар ярилцлага, нэвтрүүлэгт орж байгууллагын үйл ажиллагааг

олон нийтэд ойлгуулах, цаашдын чиглэлийн талаар ярилцлаа.

9. www.itpd.mn цахим хуудсаар БМДИ-ийн үйл ажиллагаа, үндсэн сургалттай

холбоотой мэдээ мэдээлэл, фото болон видео бичлэг байршуулах замаар олон

нийтийг мэдээллээр хангаж, цахим хуудасны байнгын үйл ажиллагааг ханган

ажиллаж байна. Сайтад олон талт мэдээ мэдээллийг оруулахыг зорьж сургалтад

оролцогчид болон БМДИ-ийн арга зүйчид, албаны дарга, зочин багш нараас

ярилцлага мэдээлэл тогтмол авч байна.

Байгууллагын цахим хуудаст өдөрт дунджаар 1500-2000 хүн ханддаг бөгөөд

багшаар ажиллах эрх олгох шалгалтын бүртгэл зохион байгуулалтын үеэр хандалт

эрс өсөж өдөрт 3000 орчим хүн хандаж байв. Цахим хуудас дахь мэдээллийн 70

хувийг байгууллагын үйл явдлын мэдээ, 30 хувийг бусад төрлийн мэдээ, мэдээлэл

эзэлж байна. Тус цахим хуудас нь 8 үндсэн цэс, 37 дэд цэстэй. Багш, боловсролын

ажилтны мэдлэгийн санд, судалгаа шинжилгээ зэрэг цэснүүд шинэчлэл хийгдээгүй

удсанд дүгнэлт хийж энэ талын мэдээ мэдээллийг оруулах, сайтыг олон талт

сонирхолтой мэдээ мэдээллээр баяжуулахад хэвлэл мэдээлэл хариуцсан

мэргэжилтэнтэй арга зүйчид хамтран ажиллах хэрэгтэй байна.

10. Төлөвлөлт мониторингийн алба нь хэвлэл мэдээллийн байгууллагатай хамтран

ажиллах, үйл ажиллагааны мэдээ, мэдээлэл бэлтгэж олон нийтэд хүргэхийн

зэрэгцээ байгуллагын үйл ажиллагаатай холбоотой танилцуулга, гарын авлагын эх

бэлтгэх, хэвлэмэл материалуудыг боловсруулах ажлыг хариуцан ажиллаж байна.

http://www.itpd.mn/

80

Үүнд байгууллагын танилцуулгын англи, монгол хэлээр шинэчлэн бэлтгэх,

БСШУСЯ-наас зохион байгуулж буй болон төсөл хөтөлбөрүүдтэй хамтран зохион

байгуулж буй томоохон үйл ажиллагаан үед хэрэглэгдэх анонс, баннерийн эх

бэлтгэх, БМДИ-ийн сургалт үйл ажллагааны тайлан, Эрдэм шинжилгээний хурлын

эмхэмтгэлүүдийн хавтас, зураг, дизайныг боловсруулах зэрэг ажлыг график,

дизайн хариуцсан мэргэжилтэн хариуцан хийж байна.

Дээрх эх бэлтгэл болон мэдээллийн танилцуулга хийхээс гадна БМДИ-ээс зохион

байгуулжбайгаа үйл ажиллагаа болон сургалтуудын зураг авч, бичлэг хийж БМДИ-ийн

цахим хуудсанд байршуулж мөн медиа санг бүрдүүлж байна.

Цаашид график, дизайны ажлыг чанаржуулж, сайжруулахад дараах зүйлүүпийг анхаарах

хэрэгтэй байна.

БМДИ-ийн цахим хуудсыг илүү сайн хөгжүүлэхэд бүх арга зүйч, ажилчидтай

хамтарч ажиллах

Медиа санг бүрдүүлэхэд тоног төхөөрөмж сайжруулах /аппаратандаа хөлтэй

болох, мөн батерай, дуран, цүнх авах/

Аливаа ажлыг хийж гүйцэтгэхэд боломжтой цаг хугацааг олгож байх

Номонд оруулах зургийн чанарт анхаарах /Хөдөө орон нутагт зохион байгуулагдсан

сургалтын зургууд шаардлага хангахгүй зураг байдаг/

Албаны хэрэгцээнд ашиглах зөөврийн компьютертой болох

ГУРАВ. БСШУСЯ, БУСАД БАЙГУУЛЛАГУУДТАЙ ХАМТЫН АЖИЛЛАГААНЫ ХҮРЭЭНД

ЗОХИОН БАЙГУУЛСАН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА

3.1. Боловсрол, соѐл, шинжлэх ухаан, спортын яам болон харъяа

байгууллагатай хамтран зохион байгуулсан үйл ажиллагаа

1. “Зөв Монгол хүүхэд хөтөлбөр-Хүүхэд бүрийн хөгжилд” боловсролын үндэсний чуулган

зохион байгуулахад БМДИ-ийн арга зүйчид БСШУСЯ, хэрэгжилтийн багтай хамтран

ажиллаж, зохион байгуулалтын ажилд оролцсон. БМДИ-ийн дэд захирлаар ахлуулсан

ажлын хэсэг, Төлөвлөлт, Монитиорингийн Албаны мэргэжилтүүд хамтран дараах

ажлуудыг хийж гүйцэтгэсэн байна. Үүнд:

Чуулганы мэдээлэл түгээх, мэдээллийн самбар, урилга, батламжийн эх

бэлтгэх, оролцогч 1098 хүний нэрсийг аймаг, нийслэлийн Боловсролын

газруудаас татан авч хуваарилж оролцогчдод хүргэсэн.

“Боловсролын үндэсний чуулганы хүрээнд зохион байгуулах Сайн хичээл үйл

ажиллагааны улсын зөвлөгөөнийг 8 салбартайгаар нийслэлийн сургуулиудад

хуваарилан, зохион байгуулалтыг хариуцан ажиллав.

МУБИС, Хэрэгжилтийн багийн гишүүд, Боловсролын хүрээлэнгийн эрдэм

шинжилгээний ажилтнууд, хөтөлбөр, сурах бичиг зохиогчид, БМДИ-ийн арга

зүйчдийн хамтарсан “Мэргэжлийн зөвлөгөө өгөх”-ийн багийг бүрдүүлж,

ахлагчаар нь БМДИ-ийн арга зүйчид ажиллав. Багийн ахлагчид нь сайн хичээл

үйл ажиллагааны улсын зөвлөгөөнд оролцох багш нарын хичээлүүдийн

төлөвлөлтийг татан авч мэргэжлийн зөвлөх багийн гишүүдэд хуваарилсны

дагуу Бага боловсролын 4, суурь боловсролын 4 судлагдахууны нийт 240

хичээлийн төлөвлөлтийг сайжруулах зөвлөмж өгч ажилласан болно.

Зөвлөмжийн гол чиглэл нь бага, суурь боловсролын цөм хөтөлбөрийг үзэл

санаа, зорилго зорилтыг харуулахуйц, хүүхэд нэг бүрийн оролцоо, мэдлэг

https://docs.google.com/document/d/1oo6mBB6O1SfQgjKqbsx-Iv3YaXCmneX5Hxw9_Qs1wGA/edit#heading=h.3j2qqm3

https://docs.google.com/document/d/1oo6mBB6O1SfQgjKqbsx-Iv3YaXCmneX5Hxw9_Qs1wGA/edit#heading=h.3j2qqm3

81

бүтээх идэвхтэй сургалтын аргыг хэрэглэсэн, орчин, хэрэглэгдэхүүн нь хүүхдийн

хөгжлийг дэмжсэн, оновчтой байх зэрэг шаардлагуудыг хичээлүүдэд тусган

хэрэгжүүлэхэд чиглэлээ.

ХНХУСА-ны арга зүйч Б.Цасанчимэг "Зөв монгол хүүхэд хөтөлбөр - Хүүхэд

бүрийн хөгжилд" эсээ бичлэгийн аяны хүрээнд үндэсний хэмжээнд шалгарсан

багш, сурагч, эцэг эх, албан хаагчдын бичсэн 300 гаруй эсээ, "Ном хөтөлбөр"

хэсгийн 12 илтгэлд үнэлгээ өгч, эсээ илтгэлийг шалгаруулах үйл ажиллагаанд

шүүгчээр оролцсон байна.

Аймаг, дүүргүүдэд болсон бүсийн салбар зөвлөгөөнүүдийн явцад багш нарын

хамтран хичээлээ чанартай бэлтгэж, улсын зөвлөгөөнд оролцох байсан боловч, зарим

бүсийн зөвлөгөөнд цөөн багш оролцсон, зарим аймаг, бүсэд зөвлөгөөн зохион

байгуулсан байдал нь төдийлөн ач холбогдолтой болоогүй байдал ажиглагдасан. Учир

нь зөвлөгөөнд ирж буй зарим багшийн хичээл төлөвлөлт шаардлага хангахгүй,

боловсруулалт муутай байснаас дээрх дүгнэлтийг хийж болохоор байна.

Цаашид сайн хичээл үйл ажиллагааны зөвлөгөөнд оролцох хичээлүүдийг чанартай

бэлтгэхэд аймаг, нийслэлийн Боловсролын газар, мэргэжилтэн, сургуулийн

удирдлагууд илүү хариуцлагатай хандах хэрэгтэй байна. Энэ ажил нь үндэсний

хэмжээнд багшийн сайн туршлага, арга зүйг түгээн дэлгэрүүлэх, боловсролын

шинэчлэлийн бодит үр дүнг олон нийтэд таниулах ач холбогдол бүхий ажил юм.

2. Бага, суурь боловсролын сургалтын цөм хөтөлбөрийн хэрэгжилтэд зөвлөн туслах,

мониторингийн ажилд Хэрэгжилтийн багтай хамтран зөвлөн туслах ажилд БМДИ-ийн

арга зүйчид ажиллалаа. Нийслэлийн сургуулиудад зөвлөн туслах ажилд БУСА,

СӨБББСА, ХНХУСА, ТМА-ны бүх арга зүйчид(23 хүн) оролцсон бол орон нутгийн

сургуулиудад зөвлөн туслахад 4 албаны нийт 8 арга зүйч оролцож 8 аймгийн 24

сургуулийн мэргэжлийн багш нарын хичээлд сууж, хамтран хэлэлцэж, арга зүйн

зөвлөгөө өгсөн байна. Үүнээс гадна багшийн жилийн болон нэгж хичээлийн төлөвлөлт,

боловсруулсан үнэлгээний даалгаварт анализ хийх, цөм хөтөлбөр хэрэгжүүлэхэд

тулгамдаж буй асуудлууд, багшийн гарын авлага, сурах бичиг, зөвлөмжийн хүрэлцээ,

чанарын талаар мониторингийн удирдамж, зааварчилгааны дагуу мэдээлэл цуглуулж

зөвлөн туслах багийн тайланд тусгуулсан.

Зөвлөн туслах ажлын явцаас ажиглахад багш нарт үнэлгээний даалгавар

боловсруулах, нээлттэй асуултаар хичээлийг хөтлөн явууулах, явцын үнэлгээг үр

дүнтэй хэрэглэх чиглэлээр арга зүйн дэмжлэг хэрэгтэй байна. Мөн сурах бичгийн

хүрэлцээ орон нутагт сайнгүй байгаа бөгөөд хэвлэлийн компаниуд, боловсролын

удирдах байгууллагууд хамтран сурах бичгийн захиалга, хангамжийг нэмэгдүүлэх

ажлыг зохион байгуулах саналыг уламжилж өгөхийг орон нутгийн багш нар хүсэж

байлаа.

Боловсролын үнэлгээний төвөөс 3 дахь жилдээ зохион байгуулж буй

Боловсролын чанарын үнэлгээний судалгаа-шалгалтад БМДИ-ийн 17 арга зүйч

ажиллаж, 3 сарын 25-28 ны өдрүүдэд сонгогдсон сургуулиуд дээр судалгаа,

шалгалтыг зохион байгууллаа.

3. Бүрэн дунд боловсролын сургалтын цөм хөтөлбөрийг үндэсний хэмжээнд

хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх сургагч багш бэлтгэх сургалтын бэлтгэл хангах

семинарийг 2016 оны 6 сарын 17-18 ны өдрүүдэд зохион байгууллаа. Сургалтыг

БСШУЯ, Боловсролын хүрээлэн, БМДИ хамтран зохион байгуулж, сургалтын хөтөлбөр

боловсруулагчдын багийн төлөөлөл болох 120 хүн оролцож, үндэсний сургагч багш

82

нарын сургалт зохион байгуулах бэлтгэл хангасан. Тухайлбал судлагдахууны баг бүр

сургагч багш бэлтгэх сургалтын хөтөлбөр, мэдээлэл, дадлагуудын аргачлал,

удирдамж, ажлын хуудас зэргээ хамтран бэлтгэсэн нь энэхүү семинарийн гол үр дүн

юм. Цаашид бүрэн дунд боловсролын сургалтын хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг

үзүүлэх үндэсний сургагч багш нарыг, 8 сарын 04-08 нд бэлтгэх бөгөөд үндэсний

сургагч багш нарын бүрэлдэхүүн, ажил үүргийн хуваарийг мөн дээрх семинарийн

явцад тогтсон болно.

4. 2016 оны 1-р сарын 14-15-нд МУБИС, МУИС, БҮТ, БМДИ хамтран зохион байгуулсан

“Боловсролын хэмжил зүйн тулгамдсан асуудал” эрдэм шинжилгээний бага хурал

зохион байгуулах ажлын хэсэгт БУСА-ны дарга, арга зүйчид орж, хамтран ажиллалаа.

5. Нийгмийн Ухааны Улсын XX олимпиадын дэд хорооны гишүүнээр ТМА-ны арга зүйч

Б.Нацагдорж жил бүр ажиллаж байна.

6. БСШУСЯ, харъяа байгууллагуудтай хамтын ажиллагааны хүрээнд дээрх ажлуудыг

байгууллагын зүгээс нэгдсэн журмаар зохион байгуулснаас гадна Боловсрол, соѐл,

шинжлэх ухааны сайдын 2015 оны А/424 дүгээр тушаалаар батлагдсан “Бүрэн дунд

боловсролын сургалтын хөтөлбөр шинэчлэн боловсруулах багийн бүрэлдэхүүнд

дараах арга зүйч, албан хаагчид ажилласан байна. Үүнд:

Сургалтын алба Арга зүйч Хөтөлбөрийн баг

БУСА М.Оюунчимэг Биологийн хөтөлбөрийн багийн гишүүн

Ж.Энэбиш Химийн хөтөлбөрийн багийн гишүүн

Н. Сайнбаяр Физикийн хөтөлбөрийн багийн гишүүн

Б.Нармандах Математикийн хөтөлбөрийн багийн гишүүн

ХНХУСА Ш.Оюунцэцэг Монгол хэл, уран зохиол, Монгол бичгийн

хөтөлбөрийн багийн ахлагч

Б.Цасанчимэг Монгол хэл, уран зохиол, Монгол бичгийн

хөтөлбөрийн багийн гишүүн

Д.Мэндбаяр Спорт, эрүүл мэндийн хөтөлбөрийн багийн гишүүн

Ч.Гажиддулам Нийгмийн ухааны хөтөлбөрийн багийн гишүүн

Т.Гэрэлтуяа Дизайн технологийн багийн гишүүн

ЗААХ О.Оюунтунгалаг Амьдрах чадвар-сургуулийн мэдлийн цагийн

хөтөлбөрийн багийн гишүүн

ТМА Б.Нацагдорж Түүхийн хөтөлбөрийн багийн гишүүн

Бүрэн дунд боловсролын сургалтын хөтөлбөрийн багт БМДИ-ин 11 арга зүйч,

ажилтан ажиллаж, цөм хөтөлбөр, суралцахуйн удирдамж боловсруулах, загвар хичээл

төлөвлөж заалгах, сургалт зохион байгуулах, сургалтад хамрагдах зэргээр гэрээт

ажлыг үндсэн ажлынхаа хажуугаар гүйцэтгэсэн байна.

7. Боловсролын эрдэм шинжилгээ, арга зүйн төв байгууллага үүсэж хөгжсөний түүхт 60

жилийн ойд зориулсан “Боловсрол судлал, аргазүйн судалгааны уламжлал, шинэчлэл”

эрдэм шинжилгээний бага хурлыг 2016 оны 11 сарын 21;22-ны өдрүүдэд боловсролын

83

хүрээнлэнтэй хамтран амжилттай зохион байгууллаа. (тайлангийн 2.3.6 хэсэгт

дэлгэрэнгүй мэдээлэл оруулсан)

3.2. Дотоодын хамтран ажиллагч байгууллага, монгол дахь төсөл,

хөтөлбөртэй хамтран зохион байгуулсан үйл ажиллагаа 1. “Тогтвортой хөгжлийн боловсрол” төсөлтэй хамтран зохион байгуулсан үйл

ажиллагаа

Тогтвортой хөгжлийн боловсролын агуулга, арга зүйг мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын

хөтөлбөрт интеграцчилах ажил зохион байгуулж байна. Үүнд:

“Багш мэргэжлийн тасралтгүй хөгжлийн хэрэгцээ” судалгааг хийж

бүтээгдэхүүнийг БМДИ-ийн хэмжээнд танилцуулсан. Энэхүү судалгааны үр

дүнгээр багш мэргэжлийн тасралтгүй хөгжлийн хэрэгцээ, түүнийг хангах

хамгийн оновчтой арга замууд тодорхойлогдсоноороо ач холбогдолтой юм.

Цаашид судалгааны үр дүнг боловсролын бодлого боловсруулах, мэргэжил

дээшлүүлэх үйл ажиллагаа зохион байгуулахад ашиглах боломж бүрдэж байна.

Дотоодын арга зүйчдийн 4 шатны цуврал сургалт зохион байгуулсан. (2.1.1

буюу байгууллагын хүний нөөцийг чадавхжуулах хэсэгт дурьдсан)

Багш, удирдах ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад ТХБ-ыг интеграцчилах

20 модуль хөтөлбөр боловсруулсан.

Боловсрол соѐлын газрын мэргэжилтнүүдэд зориулсан ”Тогтвортой хөгжлийн

боловсролын агуулга арга зүйг орон нутгийн мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын

хөтөлбөрт тусгах нь” сургалт зохион байгуулж, 236 мэргэжилтнийг хамруулсан.

(Тайлангийн 2.1.4 хэсэгт орсон)

2. НҮБ-ын хүн амын сантай хамтын ажиллагааны хүрээнд:

Эхний болон 5, 10 дахь жилдээ ажиллаж буй нийгмийн ажилтнуудын үндсэн

сургалтын санхүүжилтийг шийдвэрлэв. Энэ сургалтад нийт 124 нийгмийн ажилтан

хамрагдсан.

Амьдрах ухаанд суурилсан Эрүүл мэндийн боловсрол болон амьдрах ухааны

боловсролын тогтвортой байдлыг хангахын тулд, багш ажилтны мэргэжил

дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөрт Амьдрах ухаан-Эрүүл мэндийн боловсролын

агуулга, арга зүйг тусган хэрэгжүүлэх санаачлагыг дэмжин урамшуулах, арга зүйн

боловсруулалт хийж, цаашид түгээн дэлгэрүүлэх боломжийг нэмэгдүүлэх

зорилгоор арга зүйчдийг чадавхжуулах 3 шатны сургалт, үзүүлэх хичээлийн аяныг

2016 оны эхний хагаст зохион байгууллаа. Сургалтыг 2016 оны 04 сарын 13-14, 05

сарын 09-10, 06 сарын 02-03 -ны өдрүүдэд, 3 үе шаттай зохион байгуулж

сургалтанд Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн/ 45*3/ арга зүйчид

хамрагдлаа.(тайлангийн 2.2.2 төрөлжсөн сургалт хэсэгт дэлгэрэнгүй мэдээлэл

оруулсан)

БМДИ-ийн захирлын баталсан удирдамжийн дагуу үзүүлэх хичээлийн аяныг 2 үе

шаттайгаар зохион байгууллаа. Үүнд:

o 1-р шат: арга зүйчид удирдамжийн дагуу 5 дугаар сарын 01-25-нд үзүүлэх

хичээлүүдээ бэлтгэж, 5 сарын 25-30 сургалтын албан дотроо

шалгаруулалт хийж хэлэлцэн, алба бүрээс 1 үзүүлэх хичээлийг БМДИ-ийн

хэмжээнд зааж хэлэлцүүлсэн.

o 2-р шат: Албанаас шалгарсан 6 үзүүлэх хичээлүүдийг нийт арга зүйчдэд

зааж, хэлэлцүүлэн 3 хүний бүрэлдэхүүнтэй баг, боловсруулсан шалгуурын

84

дагуу үнэлгээ хийж байр эзлүүлэн урамшуулсан. Эдгээр үзүүлэх

хичээлүүдийн төлөвлөлт, боловсруулсан хэрэглэглэхүүн-аргачлалыг улам

сайжруулан мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөрт тусгаж, ажиллах

чиглэлийг арга зүйчдэд өгсөн бөгөөд 12 дугаар сард зохион байгуулсан

боловсрол, соѐл, урлагийн газрын мэргэжилтнүүдийн сургалтад үзүүлэх

хичээлүүдийг дахин сайжруулж, арга зүйн жишээ болгож танилцуулсан.

3. БСШУСЯ, Японы “JICA” олон улсын хамтын ажиллагааны байгууллагаас

хэрэгжүүлж буй “PROCESS” төсөлтэй хамтран ерөнхий боловсролын сургалтын

хөтөлбөрийн шинэчлэлийн үйл ажиллагаа, хөтөлбөрийн менежментийн төлөв

байдлыг тодорхойлох ажлыг эхлүүлэв. Уг ажилд БМДИ, Хэрэгжилтийн баг,

Боловсролын хүрээлэн, МУИС, МУБИС зэрэг байгууллагын төлөөлөл, арга зүйч,

багш, эрдэмтэн судлаачид хамтран ажиллаж байна. Одоогийн байдлаар БМДИ-ийн

арга зүйч, мэргэжилтнүүд 10 хүн “Хөтөлбөрийн менежментийн цикл” сэдэвт

сургалтад хамрагдаж хөтөлбөр боловсруулах менежментийн циклийг судлан

ойлгох, арга зүйд суралцаж байна. 2016 оны 11 дүгээр сард тус төслийн хүрээнд

Япон улсад зохион байгуулсан “Хөтөлбөрийн менежементийн циклийг

боловсронгуй болгох мэргэжлийн байгууллагуудын чадавхийг бэхжүүлэх”

сургалтад БМДИ-ийн дэд захирал, 2 арга зүйчийн хамт хамрагдсан.

4. “Цахим сургалтын үндэсний төв” ТББ – тай хамтран “Багшийн хөгжил” портал

сайтын агуулга хөгжүүлэх, системийг шинэчлэх, сайжруулах ажлыг гүйцэтгэж

байна. (Багшийн хөгжил портал сайтын үйл ажиллагааны талаар 2.3.3 хэсэгт

орсон)

5. Монголын хичээлийн судалгааны нийгэмлэг ТББ-тай хамтран жил бүр

“Хүүхдийн хөгжлийг дэмжсэн багшлах арга зүй” сэдэвт үндэсний эрдэм

шинжилгээний бага хурлыг зохион байгуулж буй бөгөөд 2016 дараах ажлуудыг

хийж, хамтран ажиллажээ. Үүнд:

2016 оны 1 дүгээр сард япон улсад судалгаат хичээл зохин байгуулж буй

туршлага судлах сургалтыг зохион байгуулж, БМДИ-ээс 8 арга зүйчийг

хамруулсан.

БМДИ-ийн арга зүйч Ж.Энэбиш, Э.Даваахүү нар 2015 онд зохион

байгуулсан эрдэм шинжилгээний хурлын илтгэлүүдэд чанарын анализ хийж,

илтгэл бичих зөвлөмж бичив.

“Хүүхдийн хөгжлийг дэмжсэн багшлах арга зүй” сэдэвт үндэсний эрдэм

шинжилгээний IV бага хурлыг 2016 оны 11 дүгээр сарын 22, 23-ны өдрүүдэд

зохион байгууллаа. (тайлангийн 2.3.6 хэсэгт буй)

Арга зүйч Ж.Энэбиш химийн мэргэжлийн багийн гишүүдтэй хамтран “Хүчил

ба суурийн саармагжих урвал” сэдвээр хичээлийн судалгаа хийж, хичээлийн

танилцуулгыг МУБИС-ийн Багшлах урлаг сэтгүүлд “Шинжлэх ухаанч арга

барилыг тусгасан хичээлийн жишээ” сэдвээр хэвлүүлсэн ба багийн

гишүүдтэй хамтран 9-р ангийн “Химийн урвал” сэдвээр 14 цагийн хичээлийн

судалгааг 21-р сургууль дээр зохион байгууллаа. Энэхүү судалгаагаар

сурагчдын өмнөх төсөөлөл, алдаатай ойлголтыг хичээл төлөвлөлтөд

тооцож төлөвлөх нь сурагчдын шинжлэх ухаанч арга барилыг хөгжүүлэхэд

эерэгээр нөлөөлдөг болохыг тогтоолоо. Мөн самбар төлөвлөлтөд хичээлийн

дидактик алхмыг тусган төлөвлөх арга зүйн шийдлийг боловсруулсан байна.

85

3.3. БМДИ-ийн арга зүйчдийн боловсруулж хэлэлцүүлсэн

илтгэл, хэвлүүлсэн зөвлөмж, материалууд: 2016 оны эхний хагас жилийн байдлаар БМДИ-ийн арга зүйч, ажилтнууд дараах

судалгааны өгүүлэл, илтгэл, зөвлөмж материалуудыг боловсруулж, эрдэм шинжилгээний

хуралд хэлэлцүүлж, илтгэлийн эмхэтгэлүүдэд хэвлүүлсэн байна. Үүнд:

Сургалтын

алба Арга зүйч

Боловсруулж хэлэлцүүлсэн болон хэвлүүлсэн илтгэл,

материалууд

БУСА

Д.Оюунбилэг МУБИС, МУИС, БМДИ, БҮТ-ийн хамтарсан

“Боловсролын хэмжил зүйн тулгамдсан асуудал,

шийдэл, арга зам” үндэсний хоѐрдугаар эрдэм

шинжилгээний хуралд “Багшийн чанарын үнэлгээний

өнөөгийн байдал, чиг хандлага” үндсэн илтгэл.

“Боловсрол судлал” сэтгүүл 03 (121) “Сурагчдын

химийн бодлого бодох чадварыг хөгжүүлэх арга зүйн

түүхийг судалсан үр дүн” Судалгааны өгүүлэл

нийтлүүлсэн.

МУБИС “Боловсролын үнэлгээ” олон улсын эрдэм

шинжилгээний хуралд “Сурагчдын химийн бодлого

бодох чадварыг үнэлж, хөгжүүлэх боломжийг

илрүүлсэн нь” илтгэл.

86

Ж.Энэбиш: Хүүхдийн хөгжлийг дэмжсэн багшлахуйн арга зүйн

хөгжлийг түгээн дэлгэрүүлэх тогтолцоог бэхжүүлэх нь”

химийн мэргэжлийн багийн гишүүдтэй хамтран “Хүчил

ба суурийн саармагжих урвал” сэдвээр хичээлийн

судалгаа хийж, хичээлийн танилцуулгыг МУБИС-ийн

Багшлах урлаг сэтгүүлд “Шинжлэх хичээлийн жишээ”

сэдвээр хэвлүүлсэн.

“Багшийн хөгжил” сэтгүүл “Ундааны хүчиллэг шинжийг

бууруулж болох уу?” сэдэвт жишиг хичээлийн

танилцуулга бэлтгэж хэвлүүлэв.

М.Оюунчимэг МУБИС, МУИС, БМДИ, БҮТ хамтран зохион байгуулсан


шийдэл, арга зам” сэдэвт эрдэм шинжилгээний хуралд

“ЕБС-ийн багш нарын боловсруулж буй явцын болон

эцсийн үнэлгээний даалгаварт хийсэн анализ” сэдэвт

постер/ханын/ илтгэл

GMIT ашигт малтмалын сургууль, Дархан уул аймгийн

Оюуны ирээдүй цогцолбор сургуулийн хамтран 2016-

01-21нд зохион байгуулсан “Байгалийн ухааны

хичээлийн заах арга зүй ба үнэлгээ” сэдэвт эрдэм

шинжилгээ-онол практикийн 2-р бага хуралд “ЕБС-ын

багш нарын боловсруулсан үнэлгээнийдаалгаварт

хийсэн анализ” сэдэвт илтгэл хэлэлцүүлсэн.


шийдэл, арга зам” сэдэвт эрдэм шинжилгээний хуралд

“ЕБС-ийн багш нарын боловсруулж буй явцын болон

эцсийн үнэлгээний даалгаварт хийсэн анализ” сэдэвт

постер/ханын/ илтгэлээр амжилттай оролцсон.

“Хүүхдийн хөгжлийг дэмжсэн багшлахуйн арга зүй”

ЭШБХ-д “Биологийн 8-р ангийн сурах бичгийн

даалгаварт хийсэн анализ” сэдвээр БХ-ын ЭША

Цогбадрахтай хамтран илтгэл хэлэлцүүлэн, эмхэтгэлд

хэвлүүлсэн.

З.Баярмаа 2016 оны 5 дугаар сарын 2-нд МУБИС-иас зохион

байгуулсан “Боловсролын үнэлгээ” сэдэвт олон улсын

эрдэм шинжилгээний хуралд "Газарзүйн хичээлд

шалгуурт суурилсан үнэлгээг хэрэглэх нь" сэдэвт

ханын илтгэлээр оролцсон.

2016 оны 8 дугаар сарын 22- нд Бээжин хотноо зохион

байгуулагдсан Олон улсын газарзүйн 33-р конгрессд

“Монголын болон Кембрижийн олон улсын суурь

боловсролын газарзүйн сургалтын хөтөлбөрийн

харьцуулсан судалгаа” чиглэлээр илтгэл хэлэлцүүлсэн.

Д.Үрийнтуяа

Н.Сайнбаяр

Боловсролын эрдэм шинжилгээ, арга зүйн төв

байгууллага үүсэж хөгжсөний түүхт 60 жилийн ойд

зориулсан “Боловсрол судлал, аргазүйн судалгааны

уламжлал, шинэчлэл” эрдэм шинжилгээний бага

хуралд “Үнэлгээгээр дамжуулан багшийг хөгжүүлэх

асуудалд” сэдвээр илтгэл хэлэлцүүлсэн.

Монголын оюунлаг эмэгтэй эрдэмтдийн холбооноос

87

зохион байгуулсан“Тогтвортой хөгжилд боловсрол”

сэдэвт эрдэм шинжилгээний хуралд илтгэл

хэлэлцүүлсэн.

2016 оны 8-р сарын 24 нд Япон улсын Токио хотод

болсон Зүүн өмнөд азийн орнуудын байгалийн ухааны

холбооны хуралд “Тогтвортой хөгжлийн боловсролыг

байгалийнухааны хичээлд интеграцчилаж буй

туршлага” сэдэвт аман илтгэл хэлэлцүүлсэн.

ХНХУСА Ш.Оюунцэцэг МУБИС-аас зохион байгуулсан Д.Отгонсүрэнгийн 70

насны ойд зориулсан эрдэм шинжилгээний хуралд

“Монгол хэлний хөтөлбөр сурах бичиг дэх найруулга

зүйн агуулга” сэдвээр илтгэл хэлэлцүүсэн.

Монголын боловсролын хөгжилд монгол хэлний ахмад

арга зүйчдийн оруулсан хувь нэмэр” өгүүлэл бичиж,

“Багш” сонины 2016оны №11/272/ дугаарт “БМДИ 60

нас хүрлээ” тусгай нүүр хэвлүүлсэн.

БМДИ-ийн түүхийг товчоолон “Багш нарын мэргэжил

дээшлүүлэх институт: 1956-2016” өгүүлэл бичиж,

“Багшийн хөгжил” сэтгүүлийн 2016 оны №2-т

нийлүүсэн.

Арга зүйчид

(Б.Цасанчимэг

С.Амарсайхан

бусад)


байгууллага үүсэж хөгжсөний түүхт 60 жилийн ойд

зориулсан “Боловсрол судлал, арга зүйн судалгааны

уламжлал, шинэчлэл” эрдэм шинжилгээний бага

хуралд“Мэргэжлийн шалгалтын зарим асуудал

(Эсээний шалгалтын жишээгээр) илтгэл хэлэлцүүлсэн.

СӨБББСА П.Одсүрэн,

Н.Мөнхбаяр,

Д.Энхтулга нар

Монгол улсад арга зүйн байгууллага үүсч хөгжсөний 60

жилийн ойн хүрээнд “Бага боловсролын багш нарын

мэргэжлийг дээшлүүлж ирсэн уламжлал, шинэчлэл”

судалгааны өгүүллийг “Эрдэм шинжилгээний хурлын

эмхэтгэл”-д хэвлүүллээ.

88

П.Одсүрэн МУИС-ийн утга зохиол, урлаг судлалын тэнхимээс

зохион байгуулсан “Утга зохиол, урлагийн боловсрол:

өнөөгийн байдал, цаашдын зорилт” эрдэм

шинжилгээний бага хуралд “Уран зохиолын бага, суурь

боловсролын агуулгын залгамж холбоо, унших

чадварын хөгжил” сэдвээр илтгэлээроролцлоо. Уг

илтгэл тус хурлын эмхэтгэлд хэвлэгдсэн болно.

Д.Энхтулга “Нэгдүгээр ангийн бэлтгэл хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх

арга зүй“ сургалтын модульд бэлтгэл хөтөлбөрийн

үнэлгээ ” сэдвийг дахин сайжруулж хэвлүүлэв.

“Хүүхдийн хөгжлийг дэмжсэн багшлах арга зүй” онол

практикийн бага хуралд оролцогчдын хураангуй болон

дэлгэрэнгүй илтгэлүүдийг уншиж, редактор хийж

хэвлүүлсэн.

С.Батболд “Уярлын долоон эгшиг” зуун дуутай түүвэр номоо

хэвлүүлж нийслэлийн бүх сургуулийн номын санд

хөгжмийн багш нарыг ашиглах гарын авлага болгож

бэлэглэв.

Монголын хүүхдийн дууны урын санг баяжуулж 2016

онд 10 дуу шинээр зохиож хөгжмийн багш нарт түгээв.

Ц.Нарантуяа Боловсролын эрдэм шинжилгээ, арга зүйн төв

байгууллага үүсэж хөгжсөний 60 жилийн ойн хүрээнд

явагдсан “Хүүхдийн хөгжлийг дэмжсэн багшлах арга

зүй” онол практикийн бага хуралд “Багшийн бүтээлч

хандлага хүүхдийн хөгжилд” сэдэвт илтгэлээр

оролцлоо. Илтгэлийг хичээлийн судалгааны

нийгэмлэгийн цахим хуудсанд байршуулсан байна.

ТМА

Б.Нацагдорж МУБИС-ийн Нийгэм, хүмүүнлэгийн сургуулиас зохион

байгуулсан “Түүх, нийгмийн ухааны боловсролын онол,

аргазүйн асуудал” эрдэм шинжилгээний хуралд

“Ерөнхий боловсролын сургуулийн багшийн мэргэжил

дээшлүүлэх сургалтын хэрэгцээ-агуулга сонголт”

сэдвээр эрдэм шинжилгээний илтгэлээр оролцож,

эмхэтгэлд хэвлүүлсэн.

ЗСА

Б.Батчимэг Санхүү эдийн засгийн дээд сургуулиас зохион

байгуулсан “Ёс суртахууны боловсрол салбар

хуралдаан”-д Тогтвортой хөгжлийн боловсрол ба ѐс

суртахууны боловсрол” илтгэл хэлэлцүүлсэн.

БНХАУ-ын эрээн хотод зохион байгуулагдсан ОУ-ын

ЭШХ-д “Тогтвортой хөгжил,-байгальд ээлтэй бүтээн

байгуулалт ба байгаль орчны боловсрол” эрдэм

шинжилгээний хуралд илтгэлээр оролцов.

Эх хэл-зөв монгол хүн ном хэвлүүлсэн

“Өөрийгөө танихуй” /Сонжоо/ гарын авлага

“Гарын хөдөлгөөнөөр анагаахуй” Гарын авлага.

89

Ч.Жаргал “Багшийн хөгжил” сэтгүүлд ”Бариулгүй хаалга буюу

тэгш хамруулан сургах” нийтлэл

Жайка”–ийн төгсөгчдийн сонинд “Тэгш хандлага , тэгш

боловсрол” илтгэл

Р.Туяа “Багшийн хөгжил -2015 “ байгууллагын тайлангийн

эмхэтгэл ном хэвлүүлсэн

МУБИС-д “Тогтвортой хөгжилд боловсрол” сэдэвт

эрдэм шинжилгээний хурлын илтгэл хураангуй


байгууллага байгуулагдсаны 60 жилийн ойд зориулсан

ЭШБХ-д “Багшийн хөгжил хөтөлбөрийн үр дүн,

туршлага” илтгэл хэлэлцүүлж, эмхэтгэлд хэвлүүлсэн.

ДӨРӨВ. ДҮГНЭЛТ, САНАЛ

4.1. Дүгнэлт

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институт нь 2016 оны үйл ажиллагааны төлөвлөгөөнд

тусгагдсан нийт ажлынхаа 95,7 хувийг хийж гүйцэтгэсэн байна. Байгууллагын жилийн

төлөвлөгөөнд тусгагдсан зорилт тус бүрийн биелэлтийг дүгнэвэл:

№ 2016 оны үйл ажиллагааны тайланд тусгагдсан

зорилтууд

Төлөвлөсөн

ажил Хэрэгжүүлсэн Хувь

1 Байгууллагын хүний нөөцийг тасралтгүй

чадавхжуулж, тогтвортой үйл ажиллагааны нөхцлийг

хангах

20 19 95.0%

2 Мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн болон төрөлжсөн

сургалт зохион байгуулах, үр дүнг тооцох 22 22 100.0%

3 Багшийн хөгжлийг дэмжсэн олон талт үйл

ажиллагааг эрчимжүүлэх, чанартай зохион байгуулах 9 9 100.0%

4 Мэдээллийн технологи онлайн зайн сургалтын арга

зүйг багшийн хөгжлийг дэмжих үйл ажиллагаанд

хэрэгжүүлэх

9 9 100.0%

5 Гадаад харилцаа, хамтын ажиллагаагаа хөгжүүлэх 6 5 83.3%

6 Хүүхэд нэг бүрийн хөгжлийг дэмжсэн багшлах арга

зүйг боловсруулах, түгээн дэлгэрүүлэх тогтолцоог

бэхжүүлэх

5 5 100.0%

7 Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх үйл ажиллагаанд

судалгаа, шинжилгээ, хяналт, мониторинг хийх,

сургалтын хөтөлбөрт өөрийн үнэлгээ хийж, үр дүнг


13 12 92.3%

8 Хэвлэл, мэдээлэл олон нийттэй харилцах,

боловсролын чанарын шинэчлэлийн

бодлогын хэрэгжилтийн явцыг олон нийтэд

таниулах, нийгмийн хөгжилд оруулах боловсролын

салбарын хувь нэмрийг өргөжүүлэх

11 10 90.9%

https://docs.google.com/document/d/1oo6mBB6O1SfQgjKqbsx-Iv3YaXCmneX5Hxw9_Qs1wGA/edit#heading=h.1y810tw

90

Нийт 95 91 95,7%

Жилийн төлөвлөгөөнд тусгагдсан ажлуудаас биелэлт хангалтгүй байгаа нь дараах ажлууд

байна. Үүнд:

Байгууллагын тогтвортой үйл ажиллагааны нөхцлийг хангах зорилтын хүрээн дэх

багшийн хөгжлийн ордны номын сан байгуулах, 6 давхрын орчныг тохижуулах,

БМДИ-ийн арга зүйчдийн алжаал тайлах, чийрэгжүүлэх орчин бүрдүүлэх,

Гадаад харилцаа, хамтын ажиллагаагаа хөгжүүлэх зорилтын хүрээнд Сингапур

улсын бүх түвшний боловсролын тогтолцооны хөгжлийн судлах, хэрэгжүүлэх

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх үйл ажиллагаанд судалгаа, шинжилгээ,

хяналт, мониторинг хийх, сургалтын хөтөлбөрт өөрийн үнэлгээ хийж, үр дүнг

сайжруулах зорилтын хүрээнд мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын дам болон нөлөөт

үр дүнд монитринг хийх

Хэвлэл мэдээлэл олон нийттэй харилцах хүрээнд өргөн сүлжээний телевизүүдтэй

хамтын ажиллагааны гэрээ байгуулан багшийн хөгжил хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн

талаарх мэдээ мэдээлэл, нэвтрүүлэг бэлтгэж цацах зэрэг ажлууд биелэлт муутай

байна.

Эдээр хангалтгүй биелэлттэй ажлуудын хувьд санхүүжилтээс шалтгаалан биелэгдээгүй

гэсэн дүгнэлт хийж байна. Нийт 95 ажил төлөвлөснөөс 91 нь хангалттай биелжээ.

Дээрх үйл ажиллагаануудыг зохион байгуулснаар 2016 онд дараах үр дүнд хүрлээ.. Үүнд:

1. Ерөнхий боловсролын сургууль, сургуулийн өмнөх боловсролын байгууллагын эхний

болон 5, 10 дахь жилдээ ажиллаж буй багш, ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн

сургалтуудыг төлөвлөсөн хуваарийн дагуу зохион байгууллаа. Сургалтад 5246

багш, удирдах болон бусад ажилтан хамрагдсан нь хамрагдвал зохих нийт багш,

ажилтны 92 хувийг эзэлж байна. Үндсэн сургалтаар оролцогчдод Боловсролын

бодлого, хэрэгжилтийн явцыг танилцуулан, хэрэгжүүлэх арга зүй болон хувь хүний

хөгжилд дэмжлэг үзүүллээ. Мөн 2015-2016 оны хичээлийн жилийн гол онцлог болох

суурь боловсролын сургалтын цөм хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх арга зүй болон,

сургуулийн өмнөх, бага боловсролын сургалтын цөм хөтөлбөр хэрэгжүүлэх,

сургуулийн менежментийн чиглэлээр сургалтын хөтөлбөрийн 70-80 хувийн агуулгыг

төлөвлөн хэрэгжүүлсэн байна.

2. Мэдлэгийн цаг буюу дотоодын хүний нөөцийг чадавхжуулах сургалтуудыг зохион

байгуулж 19 удаагийн сургалтаар давхардсан тоогоор 786 хүнийг хамруулсан бөгөөд

сургалтын нийт хугацаа нь 23 ажлын өдөр болж байна. Сургалт нь арга зүйч, албан

хаагчид өөрийн хариуцсан ажил, мэргэжлийнхээ чиглэлээр сургалт, үйл ажиллагаа

зохион байгуулахад агуулга, арга зүйн дэмжлэг болох, хувь хүний хөгжлийг хангах

чиглэлээр зохион байгуулагдсан. Тухайлбал: "Амьдрах ухаанд суурилсан эрүүл

мэндийн боловсрол”, Сургуулийн менежмент“,“ТХ ба ТХБ-ын хөгжлийн чиг хандлага

багшийн хөгжил ба мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөрийн үнэлгээ”, ТХБ-ыг

БМДИ-ийн мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтад интеграцчилах арга зүй”,

“Ухаалаг харилцаа амжилтын үндэс”, “Онлайн сургалтын агуулга хөгжүүлэх нь”,

“Хөгжлийн бэрхшээл ба тэгш байдал” “ТХБ- Суурь, БДБ-ын сургалтын цөм

хөтөлбөрийн хэрэгжилт”, “Онлайн сургалт удирдах арга зүй” зэрэг сургалтуудын үр

дүнг үндсэн сургалт болон бусад үйл ажиллагаандаа тусган хэрэгжүүлж байна.

91

3. Мэдээлэл харилцааны технологийг багш, ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх үйл

ажиллагаанд нэтврүүлэх чиглэлээр багш нараас гадна ажилтнуудын үндсэн

сургалтын хөтөлбөрт онлайн сургалтыг нэврүүлсэн. “Багшийн Цахим кампус” онлайн

сургалтын системд танхимын сургалтын агуулгатай уялдаатай материал

байршуулан, уншиж судлуулах, хэлэлцүүлэг хийх, даалгавар, тест байршуулан

системээр хүлээн авч үнэлэх зэргээр онлайн сургалтыг зохион байгуулсан. Үүнээс

гадна танхимын сургалтын сүүлийн өдөр мэргэжлийн онлайн шалгалтад бүх багш

ажилтнуудыг хамруулж, сургалтаар олж авсан мэдлэг, чадварын түвшинг үнэлсэн нь

оролцогчид сургалтад илүү хариуцлагатай идэвхтэй хандах хөшүүрэг болж байна.

Танхимын сургалтын дараах онлайн сургалтаар оролцогчид ажлын байрандаа МХТ

ашиглан хөгжих, сургалтын үр дүнг ажлын байрандаа хэрэгжүүлэх боломжийг

бүрдүүлэхэд дэмжлэг болж байна. ЕБС-ийн багш нарт зориулан онлайн зөвлөмжийн

цахим хуудас нээж, ашиглалтад оруулан 12 мэргэжлийн 24 зөвлөмжийг

байршуулсан нь бүрэн дунд боловсролын хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх арга зүйн

дэмжлэг болж, 41,500 орчим хандалттайгаар ашиглагдаж байна.

4. Багшаар ажиллах эрх олгох 5,6 дахь удаагийн шалгалтыг орон даяар зохион

байгуулж, 7039 иргэн шалгалтад хамрагдсанаас шалгалтад тэнцсэн 2935багш

мэргэжилтэй иргэнд багшаар ажиллах эрхийг олголоо. Багшаар ажиллах эрхийн

шалгалтыг онлайн хэлбэрээр авахад аймгийн Боловсрол, Соѐлын газрууд, дүүргийн

Боловсролын хэлтэс хамтран ажиллаж байна.

5. Боловсролын бодлого, чиглэлийг танилцуулах, мэргэжлийн тусгай ур чадвар

эзэмшүүлэх зорилгоор 7 удаагийн төрөлжсөн сургалтыг БСШУСЯ болон төсөл

хөтөлбөрүүдийн санхүүгийн дэмжлэгээр зохион байгуулж,давхардсан тоогоор17,272

багш, ажилтныг хамрууллаа. 2016 оны эхний хагаст зохион байгуулсан төрөлжсөн

сургалтууд нь бүрэн дунд боловсролын сургалтын хөтөлбөрийг үндэсний хэмжээнд

хэрэгжүүлэх бэлтгэл хангах болон тогтвортой хөгжлийн боловсролын агуулга, арга

зүйг үндэсний болон орон нутгийн мэргэжилдээшлүүлэх үндсэн сургалтын хөтөлбөрт

тусган хэрэгжүүлэхэд чиглэгдсэн.

6. “Зөв Монгол хүүхэд хөтөлбөр-Хүүхэд бүрийн хөгжилд” Боловсролын үндэсний

чуулган зохион байгуулахад БСШУЯ болон Хэрэгжилтийн багтай хамтран ажиллаж,

Сайн хичээл үйл ажиллагааны улсын зөвлөгөөний зохион байгуулалт, хичээл үйл

ажиллагааны төлөвлөлтийг сайжруулахад багш нарт зөвлөн тусалж ажиллав. Энэ

ажлын хүрээнд БМДИ-ийн арга зүйчид 62 сургууль, 25 цэцэрлэгт хүрч багшийн

ажлын байранд зөвлөн тусалжээ. Түүнчлэн бүрэн дунд боловсролын сургалтын

хөтөлбөрийн хэрэгжилттэй холбоотой сургуулийн түвшинд үүсч буй асуудал,

бэрхшээлийг илрүүлэх, зөвлөн туслах мониторингийн ажлыг 2016 оны 9-10 дугаар

сард зохион байгуулж 21 аймаг, нийслэлийн 87 сургуульд зөвлөн тусалсан байна.

7. Үндсэн сургалтад хамрагдсан багш нарын багшлах эрх сунгуулах, шинээр олгуулах

хүсэлтүүдийг хүлээн авч, үндсэн сургалтын ирц, мэргэжлийн онлайн шалгалт,

сургалтын дараах онлайн сургалтын үнэлгээг үндэслэн шийдвэрлэснээр 2,555

багшид багшаар ажиллах эрх олгож, 1,747 багшийн багшлах эрхийг сунгаж, 33

багшид багшлах эрхийн үнэмлэх нөхөн олгосон байна.

8. Төрөлжсөн сургалтын хөтөлбөрт магадлан шинжилгээ хийж, 21 байгууллагын 63

хөтөлбөрт сургалт зохион байгуулах эрх олгох дүгнэлт гаргаснаар БМДИ-ийн

захирлын 2016 оны 5 дугаар сарын 04-ний А/34 тушаалаар 1-2 жилийн хугацаанд

төрөлжсөн сургалт зохион байгуулах эрх олгов.

9. Үндсэн сургалтад хамрагдсан багш нарын багшлах эрх сунгуулах, шинээр олгуулах

хүсэлтүүдийг хүлээн авч, үндсэн сургалтын ирц, мэргэжлийн онлайн шалгалт,

сургалтын дараах онлайн сургалтын үнэлгээг үндэслэн шийдвэрлэснээр 2,555

92

багшид багшаар ажиллах эрх олгож, 1,747 багшийн багшлах эрхийг сунгаж, 33

багшид багшлах эрхийн үнэмлэх нөхөн олгосон байна.

10. Төрөлжсөн сургалтын хөтөлбөрт магадлан шинжилгээ хийж, 21 байгууллалын 63

хөтөлбөрт сургалт зохион байгуулах эрх олгох дүгнэлт гаргаснаар БМДИ-ийн

захирлын 2016 оны 5 дугаар сарын 04-ний А/34 тушаалаар 1-2 жилийн хугацаанд

төрөлжсөн сургалт зохион байгуулах эрх олголоо.

11. Улсын ”Оны тэргүүний багш” шалгаруулах болзол, түүнийг дүгнэх аргачлал, Монгол

улсын Засгийн газрын 2012 оны 180 дугаар тогтоолоор батлагдсан “Багшийн

мэргэжил дээшлүүлэх институтийн дүрэм”-ийн 2 дугаар зүйлийн 2.2.18 заалтыг

үндэслэн “Оны тэргүүний багш” шалгаруулах ажлын хэсэгт материалаа ирүүлсэн 14

багшийн хөтөлбөрт 2 үе шаттай үнэлгээ өгч, дүгнэлт гаргалаа. Хоѐрдугаар шатны

шалгаруулалтаар 90-ээс дээш үнэлгээ авсан Сэлэнгэ аймгийн 4 дүгээр сургуулийн

биологийн багш Галсанжамц овогтой Цолмон, Багануур дүргийн Боловсрол

цогцолбор сургуулийн бага ангийн багш Бямба овогтой Ундрал нар 2015-2016 оны

“Оны тэргүүний багш”-аар шалгарсан байна.

12. Зөвлөх багш мэргэжлийн зэрэг олгох үйл ажиллагааг 4 дахь жилдээ зохион

байгууллаа. 2017 онд зөвлөх багш мэргэжлийн зэрэг олгуулах хүсэлтийг 17 аймаг,

нийслэлийн 100 багшийн материалыг аймаг, нийслэлийн боловсролын газраас

уламжлан ирүүлсэнд ажлын хэсэг шалгуурын дагуу үнэлгээ хийж, мэргэжлийн

онлайн шалгалтыг зохион байгуулан дүгнэлт гаргалаа. 2016 онд зөвлөх багш

мэргэжлийн зэргийн болзлыг 59 багш хангасан байна.

13. Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын чанар, үр дүнг үнэлэх зорилгоор сургалтад

оролцогчдоос сургалтын дараах санал асуулгыг авч, үр дүнд суурилсан санал

зөвлөмжийг боловсруулан байгууллагын хэмжээнд хэрэглэж байна. Түүнчлэн

байгууллагын хэмжээнд мөрдөх дотоод хяналт шалгалтын журмыг шинээр

боловсруулан хэрэгжүүлж эхлээд байна.

14. БМДИ-ийн 2017-2021 онд хэрэгжүүлэх стратеги төлөвлөгөөг боловсруулан баталсан

ба уг төлөвлөгөөнд нь 6 зорилгын хүрээнд 21 зорилт, 83 үйл ажиллагаа тусгагдсан.

Стратеги төлөвлөгөөг УА-ийн багш Ц.Өнөржаргалын зөвлөгөө, удирдлагын дагуу

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн өнөөгийн нөхцөл байдалд хийсэн

судалгаа шинжилгээ, бодлогын баримт бичгүүдэд үндэслэн боловсруулсан. Тус

төлөвлөгөөнд байгууллагын давуу талуудыг бататгахын хамт боломжуудыг ашиглах,

сул талуудыг бууруулах замаар өрсөлдөх чадвараа дээшлүүлж, тулгарч болзошгүй

эрсдэлийг даван туулахад чиглэсэн үйл ажиллагааны хөтөлбөр боловсруулж,

хэрэгжүүлэх алхмуудыг тодорхойлсон болно.

15. Багш ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөрт Тогтвортой хөгжлийн

боловсролын агуулга, арга зүй тусгагдсан байдалд үнэлгээ хийж, ТХБ төсөлтэй

хамтран судалгааны тайланг БМДИ-ийн хэмжээнд хэлэлцүүлсэн бөгөөд мэргэжил

дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөрүүдийг сайжруулахад ашиглагдах юм.

16. Тогтвортой хөгжлийн боловсрол төсөл, БҮМСТ-тэй хамтран “ТХБ ын агуулга арга

зүйг багш, ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөрт интеграцчилах нь”

сэдэвт арга зүйн 20 модулийг багш, удирдах ажилтны үндсэн болон төрөлжсөн

сургалтын хөтөлбөрүүдэд тусгаж, хэрэгжүүлэхэд зориулан боловсрууллаа. Энэхүү

ажлыг арга зүйчид, мэргэжлийн чиглэлээр болон сонирхлын дагуу баг болж хамтран

гүйцэтгэсэн нь зарим мэргэжлийн хичээл, судлагдахууны интеграц, ТХБ-д оруулах

хувь нэмрийг ойлгох, хамтын бүтээл гаргах эхлэл боллоо. Боловсруулагдсан 20

модулийг хяналтын бүлэгт туршин, сайжруулсан бөгөөд цаашид энэ чиглэлээр

захиалгат болон төрөлжсөн сургалтад ашиглах, үндсэн сургалтад ТХБ-ын агуулга

арга зүйг тусгасан интеграцчилсан хичээлүүдийг оруулах боломж бүрдэж байна.

93

17. Тус институтаас эрхлэн гаргадаг “Багшийн хөгжил” сэтгүүлийн хоѐр дахь дугаар,

байгууллагын 60 жилийн ойд зориулсан тусгай дугаар, жилийн үйл ажиллагааны

тайланд тулгуурлан гаргадаг “Багшийн хөгжил-2015”, ойд зориулсан “Багшийн

хөгжил” ном, “Хүүхдийн хөгжлийг дэмжсэн багшлахарга зүй-онол практикийн IV бага

хурал ” ын илтгэлийг тус тус хэвлүүлэн түгээв. Эдгээрийг мөн цахим ном хэлбэрээр

багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн цахим хуудас, хичээлийн судалгааны

нийгэмлэгийн цахим хуудас, багшийн хөгжил портал сайт зэрэгт байршуулсан.

18. Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн 60 жилийн ойг 2016 оны 10 сард

тэмдэглэн өнгөрүүлэх ажлыг Боловсролын хүрээлэнтэй хамтран ажлын хэсэг

байгуулж, үе шаттайгаар зохион байгууллаа. Үүнд:

Боловсролын эрдэм шинжилгээ арга зүйн төв байгууллага үүсэн хөгжсөний 60

жилийн ойд зориулж 3 үе шаттай эрдэм шинжилгээний хурлыг 11-р сарын 18-25-

ны өдрүүдэд зохион байгуулав.

Байгууллагын түүхийг харуулсан 18 хэвлэлийн хуудастай “Багшийн мэргэжил

дээшлүүлэх институт 60 жил” түүхчилсэн эмхэтгэл бэлтгэн, 500 ширхэг хэвлүүлж,

харилцагч байгууллагууд болон ойд хүрэлцэн ирсэн хүндэт зочид, тус институтэд

ажиллаж байсан болон одоо ажиллаж буй ажилтан, албан хаагч нарт түгээлээ.

Ерөнхий боловсролын сургууль, цэцэрлэгийн багш нарын дунд үндэсний

хэмжээнд 2016 оны 10 дугаар сарын 20-ноос 11 дүгээр сарын 22-ны хооронд

http://eteacher.itpd.mn цахим хуудас дээр онлайн хэлбэрээр “Сургалтад

мэдээлэл харилцааны технологи, боловсролын нээлттэй нөөцийг үр дүнтэй

хэрэглэж буй СӨБ ба бага, дунд боловсролын сургалтын байгууллагын багшийг

шалгаруулах үйл ажиллагаа”-г зохион байгууллаа. Тус үйл ажиллагааны үр дүнд

мэдээлэл харилцааны технологи, боловсролын нээлттэй нөөцийг ашиглаж буй 62

хичээлийн дүрс бичлэгээр http://eteacher.itpd.mn цахим хуудсыг баяжууллаа.

Тайлан нэгтгэсэн:

Д.Даваасүрэн /ТМА-ны мэргэжилтэн, арга зүйч/

Хянасан:

Р.Золзаяа /ТМА-ны дарга/

О.Оюунтунгалаг /Дэд захирал/

Танилцсан: А.Туяа /Захирал/

94

ТАВ. ХАВСРАЛТУУД

Хавсралт.1. Багш, ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтын хуваарь

1.А. 10 дахь жилдээ ажиллаж буй багш, ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн

сургалтын хуваарь

1.Б. 5 дахь жилдээ ажиллаж буй багш, эхний болон 5 дахь жилдээ ажиллаж буй

зарим ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хуваарь

1.В. Эхний жилдээж ажиллаж буй багш нарын мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын

хуваарь

Хавсралт 2. Мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтын ирц

2.А. 10 дахь жилдээ ажиллаж буй багшийн мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтын

ирц

2.Б. 5 дахь жилдээ ажиллаж буй багшийн мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтын

ирц

2.В. Эхний жилдээ ажиллаж буй багшийн мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтын

ирц

2.Г. Эхний болон 5,10 дахь жилдээ ажиллаж буй удирдах болон бусад ажилтнуудын

мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын ирц

Хавсралт 3. БМДИ-ийн ажилтан албан хаагчдын сургалт, семинарт хамрагдаж, мэргэжил

дээшлүүлсэн байдал

Хавсралт 4. БМДИ-ийн арга зүйч, ажилтнуудын хэлэлцүүлсэн материал, боловсруулж,

хэвлүүлсэн бүтээлүүд

Хавсралт 5. Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн 2016 оны үйл ажиллагааны

төлөвлөгөөний биелэлт

https://docs.google.com/document/d/1oo6mBB6O1SfQgjKqbsx-Iv3YaXCmneX5Hxw9_Qs1wGA/edit#heading=h.4i7ojhp

95

Хавсралт 1.А. 10 дахь жилдээ ажиллаж буй багш, ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтын хуваарь

96

1.Б. 5 дахь жилдээ ажиллаж буй багш, эхний болон 5 дахь жилдээ ажиллаж буй зарим ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хуваарь

98

1.В. Эхний жилдээ ажиллаж буй багш нарын мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хуваарь

103

Хавсралт 2.Г 2016 онд мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтад хамрагдах сургууль, цэцэрлэгийн удирдах болон бусад ажилтнуудын ирц

Ангилал

Эхний, 5, 10 дахь жилдээ ажиллаж буй Жилийн

ангилалгүй

НИЙТ

Хувиа

р

Захирал Сургалтын менежер

СӨББ-ын эрхлэгч

СӨБ-ын

арга зүйч

Нийгмийн ажилтан

Номын санч

Эмч дотуур байрны

багш

ТХБ-ын

багш

ТХБ-ын

туслах багш

№ Аймаг, дүүрэг

Хам

рагд

ах

Хам

рагд

сан

Хам

рагд

ах

Хам

рагд

сан

Хам

рагд

ах

Хам

рагд

сан

Хам

рагд

ах

Хам

рагд

сан

Хам

рагд

ах

Хам

рагд

сан

Хам

рагд

ах

Хам

рагд

сан

Хам

рагд

ах

Хам

рагд

сан

Хам

рагд

ах

Хам

рагд

сан

Хам

рагд

ах

Хам

рагд

сан

Хам

рагд

ах

Хам

рагд

сан

Хам

рагд

ах

Хам

рагд

сан

1 Архангай 8 6 9 9 8 8 8 6 7 6 5 4 2 1 5 5 0 0 0 0 52 45 87%

2 Баянхонгор 0 0 5 4 8 8 6 6 1 1 2 1 0 0 5 3 0 0 0 0 27 23 85%

3 Баян-Өлгий 4 4 9 7 4 4 2 1 2 2 3 1 3 2 12 8 0 0 0 0 39 29 74%

4 Булган 4 2 4 2 2 2 0 0 5 4 2 2 10 7 8 7 0 0 0 0 35 26 74%

5 Говь-Алтай 3 1 5 5 4 4 1 1 3 4 1 1 2 2 10 3 0 0 0 0 29 21 72%

6 Говьсүмбэр 0 0 2 1 1 1 0 0 0 0 3 1 0 0 1 1 0 0 0 0 7 4 57%

7 Дархан-Уул 2 0 11 6 5 7 2 2 5 5 1 0 4 6 4 3 0 0 0 0 34 29 85%

8 Дорноговь 1 1 7 4 4 4 4 0 2 2 5 4 6 5 4 2 0 0 0 0 33 22 67%

9 Дорнод 8 8 5 4 0 0 2 2 8 8 1 1 1 1 8 8 0 0 0 0 33 32 97%

10 Дундговь 9 8 9 7 4 4 1 1 3 3 6 5 2 1 10 8 0 0 0 0 44 37 84%

11 Завхан 6 5 11 9 6 4 0 0 9 9 11 5 2 2 6 5 0 0 0 0 51 39 76%

12 Орхон 0 0 6 5 7 7 7 6 5 5 10 9 1 0 1 1 0 0 0 0 37 33 89%

13 Өвөрхангай 1 1 17 14 6 5 3 3 9 9 10 9 2 3 8 7 0 0 0 0 56 51 91%

14 Өмнөговь 2 0 8 8 7 5 3 2 6 5 3 3 0 0 13 12 0 0 0 0 42 35 83%

15 Сүхбаатар 3 3 8 6 0 0 0 0 5 5 2 2 3 3 4 4 0 0 0 0 25 23 92%

16 Сэлэнгэ 4 4 13 11 1 1 1 1 4 4 13 11 4 2 15 15 0 0 0 0 55 49 89%

17 Төв 10 10 9 6 5 4 1 0 8 8 5 3 5 4 9 8 0 0 0 0 52 43 83%

18 Увс 4 4 10 8 2 1 4 3 8 8 3 3 8 6 12 8 0 0 0 0 51 41 80%

19 Ховд 1 1 10 10 4 4 7 6 10 10 9 9 23 16 21 19 0 0 0 0 85 75 88%

20 Хөвсгөл 7 4 9 8 12 11 4 4 12 12 8 7 4 4 17 10 0 0 0 0 73 60 82%

104

21 Хэнтий 5 3 8 6 7 7 3 2 3 3 1 1 1 0 13 9 0 0 0 0 41 31 76%

22

Ул

аанб

аата

р

Багануур 0 0 1 1 3 4 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 2 4 9 225%

23 Баянгол 1 0 4 3 2 4 7 6 0 1 0 0 0 3 0 0 3 3 3 10 20 30 150%

24 Баянзүрх 1 0 5 8 2 4 5 5 3 3 2 2 1 7 0 0 19 13 11 0 49 42 86%

25 Налайх 1 1 1 1 0 0 0 0 2 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 4 4 100%

26 Багахангай

27 Сонгинохайрхан 1 0 7 9 8 8 4 4 1 1 0 1 0 4 0 2 0 0 0 12 21 41 195%

28 Сүхбаатар 0 0 5 2 4 4 1 1 1 3 0 0 0 4 0 0 19 24 9 7 39 45 115%

29 Хан-Уул 0 0 4 3 1 1 1 1 0 1 0 0 0 3 0 0 11 11 8 0 25 20 80%

30 Чингэлтэй 0 0 1 1 0 0 1 1 2 1 0 0 0 5 0 0 0 0 0 0 4 8 200%

Аймаг 82 65 175 140 97 91 59 46 115 113 104 82 83 65 186 146 0 0 0 0 901

748 83%

Нийслэл 4 1 28 28 20 25 19 18 9 11 2 4 1 28 0 2 52 51 31 31 166

199 120%

Нийт 86 66 203 168 117 116 78 64 124 124 106 86 84 93 186 148 52 51 31 31 1067 947 89%

105

Хавсралт 3.

БМДИ-ийн ажилиан албан хаагчдын сургалт, семинарт хамрагдаж, мэргэжил дээшлүүлсэн

байдал

3.А. Байгууллагын дотоодод зохион байгуулсан сургалт, семинар

№ Хамрагдсан сургалт

семинар

Ха

мр

агд

сан

хүн

ий

то

о

Хамтран

ажилласан

байгууллага,

хүмүүс

Хугацаа

/өдөр/ Эзэмшсэн мэдлэг, чадвар

БМДИ-ээс зохион байгуулсан дотоодын сургалт

1 “Буддын гүн ухаан,

хүний амьдралын зөв

зам мөр” цуврал лекц

70 БМДИ,Шашины

их сургуулийн

багш гавж

Д.Нямсамбуу

02.15-

02.22,

7 өдөр

Өөрийн бодол оюунаа

тогтоох, зөв сэтгэлийг

хөгжүүлэх, Сэтгэлийн амар,

амгаланг олохуйн тухай

ойлголттой болсон. 2 Сэтгэлээ тогтоон

барихуй

70

3 Тогтвортой хөгжил ба

тогтвортой хөгжлийн

чиг хандлага: Багшийн

хөгжил ба мэргэжил

дээшлүүлэх сургалтын

хөтөлбөрийн үнэлгээ

40 БМДИ, ТХБ

төсөл,

Швецарийн

хөгжлийн

агентлаг, док,,

проф. Ц.Нэргүй

02.16-

02.20,

4 өдөр

ТХБ-ын үзэл санаа МД

сургалтын хөтөлбөрт

тусгагдсан байдалд үнэлгээ

хийх, Метафорын аргыг

сургалтад ашиглаж болох

тухай арга зүйн шинэлэг

санаа олж харсан аргачлалд

суралцсан.

4 “Монгол ѐс жаяг,

монгол уламжлал”

лекц

70

Гандантэгчлэн

хийдйн тэргүүн

хамба

Д.Чойжамц

II.20

0.5 өдөр

Буддын гүн ухаан, хүний зөв

амьдралын утга учрыг

тунгаан бодох боломж

олгосон.

5 "Мэргэжил дээшлүүлэх


ТХБ-ыг интеграцчилах

арга зүй"

40 БМДИ, БМДИ,

ТХБ төсөл,

Швецарийн

хөгжлийн

агентлаг

зөвлөх доктор,

проф. Ц.Нэргүй

03.11-

03.13,

2 өдөр

Мэргэжил дээшлүүлэх

сургалтын хөтөлбөрт ТХБ-ыг

хэрхэн интеграцчилах арга

зүйд суралцсан

6 ТХБ-ын арга зүйн

сургалт

40 БМДИ, ШХА 04 сарын

08

1 өдөр

ТХБ-ын үзэл санааг ЕБС-ийн

сургалтын хөтөлбөрт тусгах

арга зүйн санаа олсон

7 “ТХБ –Соѐл хоорондын

харилцаа”-2

40 БМДИ, ТХБ

төсөл,

Швецарийн

хөгжлийн

агентлаг

06 сарын

10

1 өдөр

Харилцааны чадвар ба

харилцааны мэдрэмжийн

загвар, зөрчилдөөний хэв

маяг, соѐлын үнэт зүйлсийн

цар хүрээ ач холбогдлын

талаар ойлголтоо нэгтгэсэн.

106

8 “Ухаалаг харилцаа -

амжилтын үндэс “

50 БМДИ, Хувь

хүний хөгжлийн

институт

05 сарын

23

1 өдөр

Харилцааны талаарх үндсэн

ойлголтуудтай танилцаж,

харилцааны чадвараа

дээшлүүлсэн

9 “Амьдрах ухаанд

суурилсан эрүүл

мэндийн боловсрол”

сургалт

70 БМДИ, НҮБ-ын

хүн амын сан

6 сарын

02-03,

2 өдөр

Эрүүл мэндийн боловсролд

суурилсан Амьдрах ухааны

боловсролын талаар мэдлэг

мэдээлэлтэй болсон

10 Байгууллагын стратеги

төлөвлөгөө


аргачлал

11 БМДИ, УА-ийн

багш

Ц.Өнөржаргал

01-05 сард

5 өдөр

Байгууллагын орчны

шинжилгээ хийх, стратеги

төлөвлөгөө боловсруулах

мэдлэг, чадварт суралцсан.

11

Албан хэрэг

хөтлөлтийн программд

суралцах нь

40 БМДИ ЗААХ-ийн


Ц.Пунсалдулам

III.14

0.5 өдөр

Албан хэрэг хөтлөлтийн

программ дээр ажиллах

мэдээлэл, мэдлэгтэй болсон

12

Амьдрах ухаанд

суурилсан эрүүл

мэндийн боловсролыг

мэргэжил дээшлүүлэх


тусган хэрэгжүүлэх нь

цуврал сургалт

40

НҮБ-ын ХАС

БМДИ-ийн

ажлын хэсэг

VI.3, VI.4

3 өдөр

Арга зүйчдийн АУ-ны

боловсролын талаарх

ойлголт, мэдлэг нэмэгдсэн.

13

БДБ-ын сургалтын

хөтөлбөрийн

хэрэгжилт ба

сургуулийн менежмент

40

Боловсролын

хүрээлэн, У.Туяа

нар

IX.21-22

2 өдөр


хөтөлбөрийн хэрэгжилтэд

сургуулийн менежментийн

үүргийг ойлгосон.

14

Боловсролын

үнэлгээнд ТХ-ийн үзэл

баримтлалыг тусгах нь

9 Упсалагийн их

сургууль GIZ

Х.14

0.5 өдөр

Боловсролын үнэт зүйлийн

хэрэгцээ, ТХБ-ын үнэлгээнд

тусгаж буй Швед улсын

туршлагаас суралцсан.

15

XXI зууны багшлахуй

ба суралцахуй:

Өөрчлөгдөн буй

дэлхийн иргэний

мэдлэг, чадвар

9 Упсалагийн их

сургууль GIZ

Х.20-21

1.5 өдөр

ТХБ-ыг заах, сургах арга зүйн

өөрчлөлтийн талаарх мэдлэг

ойлголтоо гүйнгийрүүлсэн.

16

Мооdlе системд

онлайн сургалт

удирдах арга зүй

40 ЦСА

XI/09-XII/09

Онлайн

сургалт

1 сар

Онлайн сургалтыг удирдах

арга зүйгээс суралцсан

17 40 ЦСА

XI/28-29

2 өдөр

танхимын

сургалт

Онлайн сургалтыг удирдах

арга зүйд суралцсан.

107

18 “Ёс зүй, гэр бүл

төлөвлөлт”

30 ЗСА-ны дарга

Р.Туяа

III.11-III.12 БМДИ-ийн захиргаа аж ахуйн

ажиллагсад

19 БМДИ-ийн захиргаа аж

ахуйн ажиллагсад

Эрүүл мэнд ба

дархлаа сэдэвт

сургалт

28 ЗСА-ны арга

зүйч Б.Батчимэг

11.04

0,5 өдөр

ЗААХ-ийн ажилтнуудын

эрүүл мэндээ хамгаалах хувь

хшний чадварт дэмжлэг

үзүүлсэн.

Нийт 786

133 өдөр

Б. БСШУЯ болон бусад байгууллагаас зохион байгуулсан сургалтад хамрагдсан байдал

№ Хамрагдсан сургалт

семинар

Хам

рагд

сан

хүни

й т

оо

Зохион

байгуулсан,

байгууллага

Хугацаа

/өдөр/ Эзэмшсэн мэдлэг, чадвар

1 "Сайн хичээл ямар

байх вэ"

12 JICA ОУБ,

PROCESS

төсөл

04 сарын

04

0.5 өдөр

Хичээлийн хөтөлбөрт үнэлгээ

хийх арга зүйтэй танилцсан

2 “Үндэсний TASTE баг”

сургалт

13 ТХБ төсөл

Швейцарийн

хөгжлийн

агентлаг

04 сарын

06

1 өдөр

TASTE аргачлалаар ажиллах

сэвдүүдийг сонгох,

Сонгогдсон сэдвүүдийн хамрах

хүрээ,

агуулгыг гаргах арга зүйд

суралцсан.

3 Сургуулийн өмнөх

болон бага


асуудал, шийдэл

1 МУБИС, СӨБС 3 сарын 12

1 өдөр

Сургуулийн өмнөх болон бага

боловсролын цөм хөтөлбөрийн

хэрэгжилт, асуудал,

шийдлүүдийг хэлэлцсэн.

4 Хөгжлийн

бэрхшээлтэй

хүүхдийн үнэлгээ,

хөгжлийн дэмжлэг

үзүүлэх нь

1 JICA ОУБ III.28-30,

3 өдөр

Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхдэд

дэмлэг үзүүлэх арга зүйгээ

дээшлүүлсэн.

5 “Цахим орчин дахь

хүүхэд хамгаалал”

1 НҮБ, ХХЗХ,

ХТҮГ

II.02-03,

2 өдөр

Цахим орчин дахь хүүхэд

хамгаалал-ыг хэрэгжүүлэх арга

замуудаас суралцсан.

108

6 “Өсвөр үеийнхэнд

өгөх сэтгэл зүйн

зөвлөгөөний арга зүй”

1 НҮБ ХТҮГ IV.27,

1 өдөр

Өсвөр үеийнхэнд өгөх сэтгэл

зүйн зөвлөгөө өгөх арга зүйд

суралцсан.

7 “Багш мэргэжил”

сертификатийн

сургалт

1 МУБИС 2016.04.01.-

05.15,

31 өдөр

Сурган сэтгэл судлалын

мэдлэгээ нэмэгдүүлж, 12 кредит

цагийг судалсан.

8 Бүрэн дунд


сургалтын цөм

хөтөлбөр

боловсруулах багийн

вакумжсан сургалт

5

БСШУЯ

БХ

01 сарын14

05 сарын

04-05,

3 өдөр

Хөтөлбөрийн чиглэл, агуулга,

үзэл баримтлалын талаар суурь

ойлголттой болов.

9 Сургуульд суурилсан

судалгааны арга зүй


10 Японы

“Ядуурлыг

бууруулах сан“,

Техникийн

туслалцааны

төсөл

1 сарын 07-

08

2 сарын 26-

27

5 сарын 26-

27

6 өдөр

Судалгааны мэдээлэл

цуглуулах, боловсруулах талаар

тодорхой түвшний мэдлэг

нэмэгдэв.

10 “Мониторингийн

аргачлал” семинар

15 БСШУЯ, ХБ 03 сарын

10 1 өдөр

Бага, суурь боловсролын

сургалтын цөм хөтөлбөрийн

хэрэгжилтэд мониторинг хийх

аргачлалд суралцлаа.

11 “Хөтөлбөрийн

менежментийн цикл”

10 JICA “ХМЦББ”

төсөл, олон

улсын

байгууллагын

зөвлөхүүд

06.03-08

4 өдөр

Хөтөлбөрийн менежментийн

циклийн талаар туршлага

солилцож, нэгдсэн загварт

хэрхэн оруулах арга зүйд

суралцав.

12 Бүрэн дунд


сургалтын



сургуулийн

менежмент

7

АХБ-ны

“Хөдөлмөр

эрхлэх ур

чадварыг

дээшлүүлэх”

төсөл, БСШУЯ

Сургуулийн

менежментий

баг

06 сарын

13-14,

2 өдөр

Бүрэн дунд боловсролын

сургалтын хөтөлбөрийг

хэрэгжүүлэх бэлтгэл ажил,

сургуулийн менежементийн

талаар ойлголтоо нэмэгдүүлж,

сургуулийн түвшинд тулгамдаж

буй асуудлуудыг хэлэлцэхэд

оролцов.

109

13

Архив, албан хэрэг

хөтлөлтийн онол,

арга зүй

1 Архивын

ерөнхий газар

2016.04.01-

25

Архив, албан хэрэг хөтлөлтийн

онол, арга зүйн мэдлэг, чадвар

14

Хөтлөх хэргийн

нэрийн жагсаалтын

дагуу хэрэг

бүрдүүлэх,

баримтанд эрдэм

шинжилгээ, техник

боловсруулалт хийх

арга зүй

1 Архивын

ерөнхий газар 2 хоног

Хөтлөх хэргийн нэрийн

жагсаалтын дагуу хэрэг

бүрдүүлэх мэдлэг, чадвар

15


цөм хөтөлбөрийг

түгээн дэлгэрүүлэх

сургагч багш бэлтгэх

26 БСШУСЯ YIII.03-06

4 өдөр

БДБ-ын сургалтын цөм

хөтөлбөрийг түгээн дэлгэрүүлэх

сургагч багш бэлтгэх, бэлтгэл

хангаж ажиллаа.

16

Бүрэн дунд


үнэлгээний асуудлууд

15 ABD, ХЭУЧДТ XI.16

0.5 өдөр

Сургалтын үнэлгээний талаарх

ойлголт, тулгамдсан

асуудлуудыг хэлэлцсэн.

17

Судалгааны

мэдээлэл цуглуулах

арга зүй, хэрэгсэл

10

БСШУЯ, Азийн

хөгжлийн банк

“Ядуурлыг

бууруулах

техникийн

туслалцаа”-ны

төсөл

III.03-04

2 өдөр

Судалгааны мэдээлэл

цуглуулах, дүн шинжилгээ хийх,

хичээл ажиглалтын рубрикийн

талаар шинэ ойлголттой болсон.

18

Судалгааны

мэдээлэл цуглуулах

хэрэгсэл ашиглах нь

10 III.25

1өдөр

19

"Мэдээлэлд дүн

шинжилгээ хийх"

10 V.26-27

2өдөр

Судалгааны үр дүнд нөлөөлж

болох бусад хүчин зүйлсийг

тооцох талаар ойлголттой

болсон

20

Судалгааны үр

дүнгийн


10 IX.16

0.5 өдөр

Судалгааны үр дүнд анализ хийх

талаар мэдээлэл авсан.

21

Унших чадварын

үнэлгээ сургалт

4 МУБИС IV.25

0.5 өдөр

Бага боловсролын унших

чадварын үнэлгээний талаар

мэдээлэлтэй болсон.

22

Хөтөлбөрийн

менежментийн цикл

10 Жайка YI.04-05

2 өдөр

Хөтөлбөрийн менежементийн

талаарх ойлголт, мэдлгээ

нэмэгдүүлж, ойлголтоо

нжэгтгэсэн.

23


цөм хөтөлбөрийн



7 Боловсролынхү

рээлэн, АХБ-ны

ХЭУЧС төсөл

Бүрэн дунд боловѐролын

сургалтын хөтөлбөр

хэрэгжүүлэхэд сургуулийн

удирдах ажилтны үүрэг,

110

менежемент сургуулийн менежмэнтийн

талаар нэгдсэн ойлголттой болж,

сургагч багшаар бэлтгэгдсэн.

24

“Суралцах чиглэл-

ажил мэргэжлийн

баримжаа”сургагч

багш бэлтгэх сургалт

12 ABD, ХЭУЧДТ XI.16

1 өдөр

БДБ-ы цөм хөтөлбөрийг

үндэсний хэмжээнд хэрэгжүүлэх

арга зүйн сургалтын сургагч

багшаар бэлтгэгдсэн.

25

Сургуулийн өмнөх

болон бага


асуудал, шийдэл

3

МУБИС, СӨБС

III.12

Сургуулийн өмнөх боловсролын

агуулга, арга зүйн мэдлэгээ

ахиулав.

26

Хөгжлийн

бэрхшээлтэй

хүүхдийн

үнэлгээ,хөгжлийн

дэмжлэг үзүүлэх нь

сэдэвт сургалт

1

Японы JICA

төсөл

III.28-30 Хүүхдийн хөгжил үнэлгээний


27

Сурагчдын эрүүл

мэнд,эрүүл ахуй

1 БСШУЯ,

АШУҮИС

,ШУТТ,НЭМС

XI.22

Эрүүл мэндийн боловсрол

хүүхдийн бие бялдарын өсөлт

мэдээлэл хэлэлцүүлэг арга

зүйтэй танилцав.

28

“Цахим орчин дахь

хүүхэд хамгаалал”

1 НҮБ, ХХЗХ,

ХТҮГ

II.02-03 Цахим орчин дах хүүхэд

хамгаалал тухай сэргийлэх арга

хэмжээний тухай мэдлэг

эзэмшсэн

29

“СӨББ-ын

орчны стандарт”-ын

зөвлөмжийг

хэрэгжүүлэх арга зүйн

сургалт

3

БСШУСЯ, НҮБ,

СӨБС, БМДИ

IX/23

1 өдөр

“СӨББ-ын орчны стандарт”-ын

зөвлөмжийг хэрэгжүүлэх арга

зүйд суралцав.

30

Тэгш хамруулан

сургах боловсрол

цуврал сургалт

1 Нээлттэй

нийгэм форум

XI.28,XII.4,X

II.11

тэгш хамруулан сургах нийгмийн

оролцоо хангах арга туршлага

мэдээлэл авсан

31

"Жендэрийн шударга

ѐс ба маскулинити эр

жендэр" сургалт

1 Монфемнет

ТББ, UNFPA

IX.28-30

3 өдөр

Жендэрийн шударга ѐс, тэгш

эрхийг дэмжсэн хүмүүнлэг

соѐлыг төлөвшүүлэх арга

аргачлалаас суралцав.

32

“Олон нийтийн

оролцоот сургууль”

хэлэлцүүлэг

1 БСШУСЯ X.21

1 өдөр

ЕБС дахь олон нийтийн

оролцоог нэмэгдүүлэх тухай

олон улсын туршлагаас судлав.

Нийт 205

87 өдөр

Дотоодын сургалт 991

220 өдөр

111

семинарт бүгд

112

Гадаадад сургалт, семинарт хамрагдсан байдал:

Албан хаагчийн

нэр Сургалтын нэр

Зохион

байгуулсан

байгууллага

Сургалтад

хамрагдсан

огноо

Эзэмшсэн мэдлэг, чадвар

8 арга зүйч Хичээлийн

судалгаа,

судалгаат

хичээл зохион

байгуулах

туршлага судлах

БМДИ,

МХСН

01.25-02.02,

7 хоног

“Хичээлийн судалгаа,

судалгаат хичээлийн

туршлага, багш хөгжүүлэх

ажлын туршлага судлав.

Ж.Нямсүрэн

/ТМА/

“Сургалтын


загвар


нь”

БНЭУ-ын ЗГ 2015.11.25-

2016.01.21,

38 ажлын

өдөр


боловсруулах арга зүйгээ

хөгжүүлэн, хөтөлбөр

боловсруулах үйл

ажиллагаандаа тусган

хэрэгжүүлсэн.

Г.Төмөр-Очир

/ТМА/

График дизайн

болон англи

хэлний сургалт

БНЭУ-ын ЗГ,

Aptech Ltd

2015.11.17-

2016.02.17,

59 ажлын

өдөр

Зургийн программуудын

ашигладаггүй болон шинэ

/tools/ хэрэгслүүд, тэдгээртэй

ажиллах чадвар, мөн Англи

хэлийг цаашид яаж сурах арга

барилаа олж авсан.

Л.Номиндарь

ТМА

Их хэмжээний

өгөгдөлд анализ

хийх нь

БНЭУ-ын ЗГ,

CDAC

2015.12.19-

2016.03.15,

51 ажлын

өдөр

BD буюу их хэмжээний өгөгдөл

гэж юу болох талаар,

байгууллага, улс оронд ямар

арга хэмжээ авч буй, талаарх

ойлголтыг олж авснаас гадна,

БНЭУ-ын соѐл, түүхийн

дурсгалт газартай танилцаж,

өөр улс орнуудаас ирсэн

суралцагчидтай нөхөрлөн

танилцах, англи хэлний

чадвараа ахиулсан.

Ц.Пунсалдулам

ЗААХ

Англи хэл болон

мэдээллийн

технологийн

чадварыг


БНЭУ-ын ЗГ,

CDAC

2015.11.02,

2016.01.22

50 ажлын

өдөр

Англи хэлний ярианы болон

хэрэглээний програмууд

ашиглах мэдээллийн

технологийн чадвараа

дээшлүүлсэн. Өдөр тутмын

ажилдаа хэрэгжүүлж байна.

А.Уламбаяр

ХНХУСА

Р.Туяа ЗСА

“Дэлхийн иргэн”-

ий боловсролын

одоогийн чиг

хандлага

APCEIU VI.19-VII.02 Дэлхийн иргэний боловсролыг

дэмжсэн үндэсний бодлого,

сургалтын цөм хөтөлбөрт

дэлхийн иргэний боловсролыг

хүртээмжтэй тусгах тухай

Ц.Нарантуяа

СӨБББСА

“Ази номхон

далайн

орнуудын

Солонгос

улсад

VIII.15-26

9 хоног

Дэлхийн иргэн байх, шударга

ѐс, эв нэгдэл хамтын

ажиллагааг эрхэмлэн

113

ойлголцлолын

боловсролын 16-

р уулзалт

семинар”

APCEIU

ажиллахын төлөөх дадлага

дасгал ажил, сургалт зохион

байгуулах аргад суралцлаа.

Сургалтын дараа тухайн орон

нутагтаа хэрэгжүүлэх

төлөвлөгөө боловсруулан

ажиллаж байна.

Э. Даваахүү

СӨБББСА

“Бага


байгалийн

ухааны шинжлэх

ухаанч чанарыг

сайжруулах нь”

Япон улсад

JICA ОУБ

2 сар

Байгалийн ухааны хичээлийн

төлөвлөгөө гаргах, энгийн

туршилт нэвтрүүлэх зэрэг

шинжлэх ухааны заах аргад

суралцсан.

Сайжруулан боловсруулсан

хичээлийн төлөвлөгөөнд

суурилан бусад орны

туршлагыг судаллаа.

Р.Золзаяа

ТМА

Б.Үүрцайх

ЦСА

Ази, номхон

далайн бүс

нутгийн

сүлжээний

орнууд ICT-ийг

багшийн

мэргэжлийн

хөгжлийг дэмжих

чиглэлээр

хамтарч

ажиллах

уулзалт,

семинар

Тайланд.

Бангкок

11-р сарын

22-25 3 өдөр

ICT-ийг багшийн мэргэжлийн

хөгжлийг дэмжих чиглэлээр

Хятад, Узбекстан зэрэг

улсуудтай хамтарч ажиллах

болсон.

Д. Үүрийнтуяа Алслагдсан

бүсийн

сургалтын

чанарыг


JICA VI.09-24 Алслагдсан бүсийн

сургуулиудын талаарх япон

улсын төрийн бодлого,

сургуулийн менежмент,

холимог бүлгийн хичээл

төлөвлөлтийн талаар


О.Оюунтунгалаг

Д.Даваасүрэн

З.Баярмаа

“Суралцахуйг

дэмжих



чадавхийг

бэхжүүлэх”

сэдэвт Япон

улсад зохион


сургалт

JICA ОУБ

“Суралцахуй

г дэмжих


байгууллагы

н чадавхийг

бэхжүүлэх”

PROCESS

төсөл

10 сарын 29-

өөс 11

сарын 18

21


сайжруулах менежементийн

циклийг боловсронгуй болгох,

чанарын үнэлгээний

даалгаврын гүйцэтгэлд

үндэслэн математикийн

хичээлийн арга зүйн санаа

боловсруулах арга зүйд

суралцсан. Японы БСШУСЯ,

Сайтама мужийн

Боловсролын нэгдсэн төв,

Сайтама ИС-ийн харъяа бага

сургууль, Вараби хотын бага

сургуулиудад очиж туршлага

114

судалсан.

18 арга зүйч,


Монгол бичгийн

цахим сургалт

Өвөрмонгол

ын багшийн

их


салбар

/эрээн хот/

12.02-12.07

5 өдөр

Цахим хэлбэрээр монгол

бичгээр бичих талаар анхан

шатны мэдлэг, чадвартай

болов.

Ж. Буянт Япон улсын

Шизүока мужтай


санамж бичгийн

хүрээнд хийгдэж

буй багш


хөтөлбөр

Япон улсын

Шизүока

муж,

БСШУСЯ

XI.23-XII.07 Шизүока мужийн боловсролын

тогтолцоо, багшийн мэргэжил

дээшлүүлэх үйл ажиллагаа,

Япон улсын уламжлал

соѐлтой танилцав.

Н. Сайнбаяр Globe төслийн

хүрээндэх БУ-ны

олон улсын

хурал

Korea

Foundation

for the

Advancement

of Science

and

Greativity

XI.08-10 Судалгааны арга зүй, илтгэл

бичих, илтгэх, танилцуулах

арга зүйд суралцсан.

С.Ариунгэрэл Хичээлийн

судалгааны арга

зүй

Япон улс I.25-II.01 Хичээлийн судалгааны

өдөрлөгт оролцож туршлага

судалсан.

Г.Дуламжав

“ХБХ-ийн

боловсрол

ба хөдөлмөр

эрхлэлт”-ийн

чиглэлээр

туршлага

судлах, сургалт

Япон улс

Тоѐо их

сургууль

X.03-X.07

Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүүхэд,

залуусыг боловсролын бүх

түвшинд залгамж

холбоотойгоор сургаж

хөгжүүлдэг тогтолцоо, чиг

хандлага, туршлага судалж,

арга зүйгээс суралцав.

115

Хавсралт 4.

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн арга зүйч, ажилтан, албан хаагчдын

2016 онд боловсруулж, хэлэлцүүлсэн илтгэл, хэвлүүлсэн бүтээлүүд

Нэг. Ном, сурах бичиг

Ш.Оюунцэцэг нар “Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институт-60 жил, Уб, BCI ХХК, 2016

Р.Туяа, “Багшийн хөгжил -2015“ байгууллагын тайлангийн ном, Уб, Очир пресс 2016

Хоѐр. Сургалтын хөтөлбөр

БМДИ-ийн 9 арга зүйч БСШУЯ-ны сайдын тушаалаар батлагдсан бүрэн дунд

боловсролын сургалтын цөм хөтөлбөрт боловсруулах багт ажиллаж, хөтөлбөр,

суралцахуйн удирдамж боловсруулсан нь тус тусдаа хэвлэгджээ. Үүнд:

ХНХУСА-ны дарга Ш.Оюунцэцэг, арга зүйч Б.Цасанчимэг: Монгол хэл, бичиг, уран

зохиолын сургалтын цөм хөтөлбөр, 2016, Уб, Очирпресс ХХК,

Ч.Гажиддулам: Түүх, нийгмийн ухааны сургалтын цөм хөтөлбөр, 2016, Уб,

Д.Мэндбаяр: Биеийн тамирын сургалтын цөм хөтөлбөр, 2016, Уб,

Ч.Гажиддулам: Бизнес судлалын сургалтын цөм хөтөлбөр, 2016, Уб,

Т.Гэрэлтуяа: Дизайн технологийн сургалтын цөм хөтөлбөр, 2016, Уб,

М.Оюунчимэг: Биологийн сургалтын цөм хөтөлбөр, 2016, Уб,

Ж.Энэбиш: Химийн сургалтын цөм хөтөлбөр, 2016, Уб

Б.Нармандах: Математикийн сургалтын цөм хөтөлбөр, 2016, Уб

Н.Сайнбаяр: Физикийн сургалтын цөм хөтөлбөр, 2016, Уб

О.Оюунтунгалаг: Сургуулийн мэдлийн цагийн хөтөлбөр 2016, Уб

116

Гурав. Хэлэлцүүлсэн илтгэл

ХНХУСА-ны арга зүйчдийн хамтын илтгэл “Мэргэжлийн шалгалтын зарим асуудал

(Эсээний шалгалтын жишээгээр)” “Боловсрол судлал, арга зүйн судалгааны уламжлал,

шинэчлэл” эрдэм шинжилгээний бага хурал, 2016. 11.21, Эрдэм шинжилгээний хурлын

эмхэтгэл, Соѐмбо принтинг ХХК, Уб, 2016, 109-117-р тал

Ш.Оюунцэцэг “Монгол хэлний сургалтын хөтөлбөр, сурах бичиг дэх найруулга зүйн

агуулга” Д.Отгонсүрэнгийн 70 насны ойд зориулж МУБИС-ийн ХНУС, Монгол судлалын

төвөөс зохион байгуулсан эрдэм шинжилгээний хурал, 2016.12.30

Д.Үүрийнтуяа, Н.Сайнбаяр нар, “Үнэлгээгээр дамжуулан багшийг хөгжүүлэх асуудалд”

сэдэвт илтгэл, “Боловсрол судлал, арга зүйн судалгааны уламжлал, шинэчлэл” эрдэм

шинжилгээний бага хурал

Д.Үүрийнтуяа, Н.Сайнбаяр нар “Тогтвортой хөгжлийн боловсролыг байгалийн ухааны

хичээлд интеграцчилаж буй туршлага” сэдэвт аман илтгэл, Япон улсын Токио хотод

болсон Зүүн өмнөд азийн орнуудын байгалийн ухааны холбооны хурал, 2016 оны 8 дугаар

сарын 24

Арга зүйч З.Баярмаа 2016 оны 5 дугаар сарын 2-нд МУБИС-иас зохион байгуулсан

“Боловсролын үнэлгээ” сэдэвт ОУЭШХ-д "Газарзүйн хичээлд шалгуурт суурилсан үнэлгээг

хэрэглэх нь" сэдэвт ханын илтгэл

Арга зүйч З.Баярмаа 2016 оны 8 дугаар сарын 22- нд Бээжин хотноо зохион

байгуулагдсан Олон улсын газарзүйн 33-р конгрессд “Монголын болон Кембрижийн олон

улсын суурь боловсролын газарзүйн сургалтын хөтөлбөрийн харьцуулсан судалгаа”

илтгэл

М. Оюунчимэг МУБИС, МУИС, БМДИ, БҮТ хамтран 2016-01-14,15нд зохион байгуулсан

“Боловсролын хэмжил зүйн тулгамдсан асуудал, шийдэл, арга зам” сэдэвт эрдэм

шинжилгээний хуралд “ЕБС-ийн багш нарын боловсруулж буй явцын болон эцсийн

үнэлгээний даалгаварт хийсэн анализ” сэдэвт постер/ханын/ илтгэл

М. Оюунчимэг GMIT ашигт малтмалын сургууль, Дархан-Уул аймгийн Оюуны ирээдүй

цогцолбор сургуулийн хамтран 2016-01-21 нд зохион байгуулсан “Байгалийн ухааны

хичээлийн заах арга зүй ба үнэлгээ” сэдэвт эрдэм шинжилгээ-онол практикийн 2-р бага

хуралд “ЕБС-ын багш нарын үнэлгээний даалгаварт хийсэн анализ” сэдэвт илтгэл

М. Оюунчимэг “Хүүхдийн хөгжлийг дэмжсэн багшлахуйн арга зүйн хөгжлийг түгээн

дэлгэрүүлэх тогтолцоог бэхжүүлэх нь” ЭШХ-д “Биологийн 8-р ангийн сурах бичгийн

даалгаварт хийсэн анализ” илтгэл

МУИС-ийн утга зохиол, урлаг судлалын тэнхимээс зохион байгуулсан “Утга зохиол,

урлагийн боловсрол: өнөөгийн байдал, цаашдын зорилт” эрдэм шинжилгээний бага

хуралд “Уран зохиолын бага, суурь боловсролын агуулгын залгамж холбоо, унших

чадварын хөгжил” сэдэвт илтгэл

Ц.Нарантуяа Боловсролын эрдэм шинжилгээ, арга зүйн төв байгууллага үүсэж хөгжсөний

60 жилийн ойн хүрээнд “Хүүхдийн хөгжлийг дэмжсэн багшлах арга зүй” онол практикийн

бага хуралд “Багшийн бүтээлч хандлага хүүхдийн хөгжилд” сэдэвт илтгэл

117

Б.Батчимэг Тогтвортой хөгжлийн боловсрол ба ѐс суртахууны боловсрол” илтгэл, Санхүү

эдийн засгийн дээд сургууль, Ёс суртахууны боловсрол салбар хуралдаан

Ч.Жаргал, “Тэгш хандлага , тэгш боловсрол” илтгэл “Жайка” төгсөгчдийн сонин

Р.Туяа, “Багшийн хөгжил хөтөлбөрийн үр дүн, туршлага” илтгэл, Боловсролын эрдэм

шинжилгээ, арга зүйн төв байгууллага байгуулагдсаны 60 жилийн ой эрдэм шинжилгээний

хурлын эмхэтгэл , ... тал

Б.Нацагдорж: “Ерөнхий боловсролын сургуулийн багшийн мэргэжил дээшлүүлэх

сургалтын хэрэгцээ-агуулга сонголт” сэдэвт эрдэм шинжилгээний илтгэл, МУБИС-ийн

Нийгэм, хүмүүнлэгийн сургуулиас зохион байгуулсан “Түүх, нийгмийн ухааны

боловсролын онол, аргазүйн асуудал” эрдэм шинжилгээний хурал

Дөрөв. Өгүүлэл

Ш.Оюунцэцэг “Монголын боловсролын хөгжилд монгол хэлний ахмад арга зүйчдийн

оруулсан хувь нэмэр Багш сонин, 2016он, №11 /272/, “БМДИ 60 нас хүрлээ” тусгай нүүрт

Ш.Оюунцэцэг “Багш нарын мэргэжил дээшлүүлэх институт: 1956-2016, “Багшийн хөгжил”

сэтгүүлийн 2016 он, №2, 10-13 дугаар тал

П.Одсүрэн, Н.Мөнхбаяр, Д.Энхтулга нар “Бага боловсролын багш нарын мэргэжлийг

дээшлүүлж ирсэн уламжлал, шинэчлэл” судалгааны өгүүлэл, Монгол улсад арга зүйн

байгууллага үүсч хөгжсөний 60 жилийн ойн “Эрдэм шинжилгээний хурлын эмхэтгэл”, ....

дугаар тал

” Бариулгүй хаалга буюу тэгш хамруулан сургах” нийтлэл, “Багшийн хөгжил” сэтгүүл, 2016

он, 2 дахь дугаар, ... тал

Тав. Зөвлөмж, гарын авлага

Арга зүйч Д.Энхтулга “Нэгдүгээр ангийн бэлтгэл хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх арга зүй“

сургалтын модульд бэлтгэл хөтөлбөрийн үнэлгээ ”

Арга зүйч С.Батболд “Уярлын долоон эгшиг” зуун дууны түүвэр

Н.Баяртогтох /БМДИ-ийн зөвлөх/ Б.Батчимэг, Эх хэл-зөв монгол хүн боршур

Б.Батчимэг, “Өөрийгөө танихуй” /Сонжоо/ гарын авлага

Б.Батчимэг “Гарын хөдөлгөөнөөр анагаахуй” гарын авлага.

118

Хавсралт 5.

БАГШИЙН МЭРГЭЖИЛ ДЭЭШЛҮҮЛЭХ ИНСТИТУТИЙН 2016 ОНЫ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ТӨЛӨВЛӨГӨӨНИЙ БИЕЛЭЛТ

№

ЗО

РИ

ЛТ

ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА

ХУГАЦАА

Хамтран ажиллах байгуулл

ага

ХҮРЭХ ҮР ДҮН: БИЕЛЭЛТ

Нэг: Байгууллагын хүний нөөцийг чадавхжуулах, тогтвортой үйл ажиллагааны нөхцөлийг хангах

1 1.1

1.1. Байгууллагын хүний нөөцийг чадавхжуулах,

үйл ажиллагааны

чиглэл тодорхойлох

Байгууллагын үйл ажиллагааны сар бүрийн

төлөвлөгөө боловсруулах, биелэлтийг тооцох

сар бүр

Байгууллагын үйл ажиллгааны үр дүн, биелэлт тодорхой болж, цаашдын үйл ажиллагааны чиглэл боловсруулагдана.

1.1-1.2 дугаар орилтын хүрээнд БМДИ-ийн 2017-

2021 онд хэрэгжүүлэх стратеги төлөвлөгөөг

боловсруулан баталсан ба уг төлөвлөгөөнд нь 6

зорилгын хүрээнд 21 зорилт, 95 үйл ажиллагаа

тусгагдсан. Удирдлагын академийн багш

Ц.Өнөржаргалын зөвлөгөө, удирдлагын дагуу

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн

өнөөгийн нөхцөл байдалд хийсэн судалгаа

шинжилгээ, бодлогын баримт бичгүүдэд үндэслэн

боловсруулсан. Байгууллагын үйл ажиллагааны

сар бүрийн төлөвлөгөөг баталж хэрэгжүүлэн,

биелэлтийг тооцсон бөгөөд сард дунджаар 45-50

ажил төлөвлөгдөж түүний 85-90 орчим хувь нь

биелсэн байна.

14 хоног тутамд нийт албан хаагчдын “Мэдээлэл

хуваалцах цаг”-ийг зохион байгуулж мэдээлэл

солилцон, сайжруулах, анхаарах зүйлээ хэлэлцэн,

цаашид хийж, хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаануудаа

тодорхойлж байна.

2 1.2

"Мэдээлэл хуваалцах цаг" зохион байгуулах үйл

ажиллагааны чанар, үр дүнг хэлэлцэн сайжруулах

14 хоног тутам

Байгууллагын үйл ажиллгааны үр дүн, биелэлт тодорхой болж, цаашдын үйл ажиллагааны чиглэл боловсруулагдана.

3 1.3

"Мэдлэгийн цаг" зохион байгуулж, арга зүйчдийн

мэргэжил, арга зүйн хөгжлийг дэмжих

сар бүр

4 1.4

Байгууллагын хүний нөөцийг чадавхжуулах дотоодын сургалтууд


1-12 сар

5 1.5 Захирлын дэргэдэх зөвлөлийн шуурхай

зөвлөгөөн

7 хоног бүр

119

6 1.6

"Багшийн мэргэжлийн тасралтгүй хөгжил " эрдэм шинжилгээний бага хурал

(арга зүйчдийн дунд)

8 сард

Багшийн мэргэжлийн тасралтгүй хөгжлийг хангах, мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын чанар, өгөөжийг дээшлүүлэх санал, зөвлөмжүүд гарна.

Мэдлэгийн цаг буюу дотоодын хүний нөөцийг

чадавхжуулах сургалтыг зохион байгуулж

давхардсан тоогоор 786 хүнийг хамруулсан.

Сургалт нь арга зүйч, албан хаагчид өөрийн

хариуцсан ажил, мэргэжлийнхээ чиглэлээр

сургалт, үйл ажиллагаа зохион байгуулахад

агуулга, арга зүйн дэмжлэг болох, хувь хүний

хөгжлийг хангах чиглэлээр зохион байгуулагдсан.

Долоо хоног бүрийн Даваа гарагт захирлын

дэргэдэх зөвлөлийн шуурхай, хуралдаан хийж

өмнөх 7 хоногт өгөгдсөн үүрэг даалгаврын болон

алба, хэлтсийн хийж, хэрэгжүүлсэн үйл ажиллагаа

болон шинэ 7 хоногт зохион байгуулагдах ажил,

шийдвэрлэх асуудлын талаар хэлэлцэж хэвшсэн.

Мөн зарим асуудлуудыг шийдвэрлэхдээ нэгжийн

хурлаар хэлэлцэж хамтран шийдвэрлэж ирлээ.

7 1.7

1.2. Байгууллагын

хэвийн ажиллах

нөхцөлийг бүрдүүлэх

Байгууллага, алба, хэлтсийн сар бүрийн ажлын төлөвлөгөө

боловсуулж, хэрэгжүүлэн, үр дүнг тооцож,


сар бүр

БМДИ-ийн

Зөвлөх баг

Байгуулллагын стратеги төлөвлөгөө боловсруулагдсан байна.

8 1.8 6 дугаар давхрын орчныг

тохижуулах 2 сард

Мэргэжлийн


дэмжлэг, зөвлөгөө

авах

Байгууллагын ажилтан ажиллагсдын ажиллах орчин нөхцөл сайжирч, эрүүл зөв ажиллаж, амьдрах нөхцөл бий болно. 9 1.9

БМДИ-ийн ажилтнуудын алжаал тайлах орчин

бүрдүүлэх 1 сард

10 1.10

1.3. Мэргэжил дээшлүүлэх

сургалт зохион байгуулах

орчин нөхцөлийг


"Багшийн хөгжлийн ордны номын сан" байгуулах, засвар үйлчилгээ хийх номын сан хөмрөгийн

баяжилт хийх

3-4 сард

Сургалтад хамрагдсан багш бүр туршилт сорил хийх, мэргэжлийн ном хэвлэл, интернетийн орчноор үйлчлүүлэх боломж бүрдэнэ.

Тус зорилтын хүрээнд 2015 оны болон 2016 онд

зохион байгуулсан эхний жилдээ ажиллаж буй

багш, ажилтны 20 сургалтын хөтөлбөрт амьдрах

ухааны боловсролын агуулга, арга зүй тусгагдсан

байдалд үнэлгээ хийсэн.


захирлын баталсан удирдамжийн дагуу 2016 оны

05 дугаар сарын 01-ээс 30-ны хооронд үзүүлэх

хичээлийн аяныг 2 үе шаттайгаар зохион

байгуулсан.

Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөрт /5

жилийн/ ТХБ-ын агуулга үзэл санаа арга зүй

тусгагдсан эсэхэд үнэлгээ хийх шалгуур үзүүлэлт-

11 1.11

Багш, ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх хөтөлбөрт

Эрүүл мэндийн боловсролд суурилсан

амьдрах ухааны агуулга-арга зүй тусгагдсан

байдалд үнэлгээ хийх, тайлан зөвлөмж

1 сард

Багш, ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх хөтөлбөрт Амьдрах ухааны чадварт суурилсан эрүүл мэндийн боловсролын агуулга-арга зүйг тусган хэрэгжүүлж, өсвөр

120

боловсруулах залуу үеийнхэнд сургалтын цөм хөтөлбөрөөр дамжуулан амьдрах ухаан эрүүл мэндийн цогц боловсрол олгох, сургалтын агуулга, хөтөлбөр, хэрэгжүүлэх арга зүйг дээшлүүлэхэд дэмжлэг үзүүлнэ.

зөвлөмж боловсруулсан. Судалгааны тайлангийн

15 дэд бүлэг тус бүрээр нийт 73 ерөнхий 47

тусгайлсан буюу 120 дүгнэлт, 42 зөвлөмжийг

боловсруулан гаргасан.

Тогтвортой хөгжлийн боловсрол төсөл, ШХА-ийн

санхүүгийн дэмжлэг, хамтын ажиллагаатайгаар

арга зүйчдэд зориулсан 3 шатны сургалтыг

товлосон хугацаандаа олон улсын зөвлөхүүд,

БОМСТ-ийн сургагч багш нарын оролцоотой зохион

байгуулж нийт арга зүйчдийг хамруулсан.

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх онлайн сургалтын

үйл ажиллагааг сайжруулах, хөгжүүлэх ажлын

хүрээнд онлайн сургалт удирдаж буй багш,

суралцагчдад зориулсан гарын авлага

боловсруулан түгээлээ. Үүнд:

● Онлайн сургалтад хамрагдаж буй суралцагчдад /ЕБС, цэцэрлэгийн багш нарт/ зориулсан зааварчилгаа гарын авлага боловсруулах, хэвлэх - 1000 ширхэг

● Онлайнаар сургалт удирдаж буй арга зүйчдэд зориулсан гарын авлага боловсруулан хэвлүүлж түгээх - 1000 ширхэгийг тус тус хэвлүүлсэн бөгөөд Багшийн цахим кампус буюу http://esurgalt.itpd.mn/ онлайн сургалтын талбарт суралцагчдад зориулсан гарын авлагыг цахим хэлбэрээр байршуулсан болно.

● Онлайнаар сургалт удирдаж буй арга зүйчдэд зориулсан зааварчилгаа /tutorial / бүхий видео хичээлийг цахим хэлбэрээр http://esurgalt.itpd.mn/ онлайн сургалтын

12 1.12

Арга зүйчдийн дунд -" Амьдрах ухааны чадварт суурилсан эрүүл мэндийн боловсролын агуулга арга зүйг тусгасан сургалтын хөтөлбөр боловсруулж, хэрэгжүүлэх боломж"

сэдвээр илтгэл, үзүүлэх хичээл, хэлэлцүүлэг


2 сард

13 1.13

Багш, ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх хөтөлбөрт

"Амьдрах ухааны чадварт суурилсан эрүүл мэндийн боловсролын агуулга-арга

зүй тусгагдсан байдалд үнэлгээ хийсэн үр дүнгээс

гарсан зөвлөмж, сургалтын үр дүнг

мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөрт тусгах, сайжруулах

3-6 сард

14 1.14

Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөрт /5

жилийн/ "ТХБ-ын агуулга үзэл санаа арга зүй

тусгагдсан эсэхэд үнэлгээ хийх шалгуур үзүүлэлт-зөвлөмж боловсруулах

1-2 сард

ТХБ төсөл

БСШУЯ

СӨБ,ЕБС-д 5 жил ажиллаж буй багш ажилтаны Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөрт үнэлгээ хийх шалгуур үзүүлэлт-зөвлөмж боловсруулж хөтөлбөрт тусгасан байна.



121

15 1.15 Байгалийн ухааны

лабораторийн өрөө, тохижуулах

2-3 сард

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн арга зүйчид ТХБ-г сургалтын хөтөлбөр, үйл ажиллагаандаа уялдуулж хэрэгжүүлэх чадавхитай болсон байна.

талбарт байршуулсан. Тогтвортой хөгжлийн боловсрол төсөл, ШХА-ийн

санхүүгийн дэмжлэг, хамтын ажиллагаатайгаар

арга зүйчдэд зориулсан 3 шатны сургалтыг

товлосон хугацаандаа олон улсын зөвлөхүүд,

БОМСТ-ийн сургагч багш нарын оролцоотой зохион

байгуулж нийт арга зүйчдийг хамруулсан.

Сургалтын үр дүнд“ТХБ ын агуулга арга зүйг багш,

ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын

хөтөлбөрт интеграцчилах нь” сэдэвт арга зүйн 20

модулийг багш, удирдах ажилтны үндсэн болон

төрөлжсөн сургалтын хөтөлбөрүүдэд тусгаж,

хэрэгжүүлэхэд зориулан боловсрууллаа. Энэхүү

ажлыг арга зүйчид, мэргэжлийн чиглэлээр болон

сонирхлын дагуу баг болж хамтран гүйцэтгэсэн нь

зарим мэргэжлийн хичээл, судлагдахууны интеграц,

ТХБ-д оруулах хувь нэмрийг ойлгох, хамтын бүтээл

гаргах эхлэл боллоо. Боловсруулагдсан 20

модулийг хяналтын бүлэгт туршин, сайжруулсан

бөгөөд цаашид энэ чиглэлээр захиалгат болон

төрөлжсөн сургалтад ашиглах, үндсэн сургалтад

ТХБ-ын агуулга арга зүйг тусгасан интеграцчилсан

хичээлүүдийг оруулах боломж бүрдэж байна.

16 1.16

ТХБ-ын агуулга арга зүйг тусгасан сургалтын

хөтөлбөр боловсруулах, сургалтын цахим

хэрэглэгдэхүүн бэлтгэх аргазүйд дэмжлэг үзүүлэх

үе шаттай сургалтад хамруулах

1-4 сар ТХБ

төсөл БСШУЯ

17 1.17

ЕБС-д 5 жил ажиллаж буй багш, удирдах ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх

үндсэн сургалтын хөтөлбөрт ТХБ-н агуулга-

арга зүйг тусгасан дэд модуль боловсруулахад арга зүйчдэд онол арга зүйн дэмжлэг үзүүлэх

18 1.18

Сургалтын гарын авлага, материал,хэрэглэгдэхүүни

йг бэлтгэхэд /хэвлэмэл болон цахим

хэлбэрээр/ хамтран ажиллах

19 1.19

Боловсруулсан модулийг хяналтын бүлэгт туршиж , сайжруулахад арга зүйн

дэмжлэг үзүүлэх, чадавхжуулах

122

20 1.20

Сургалтын хэрэгцээнд зориулан алба бүрд

проектр, алсын удирдлага, дуу хураагуур, зургийн

аппарат худалдан авах

3-5 сард

Хоѐр. Мэргэжил дээшлүүлэх сургалт зохион байгуулах

2.1. Мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалт зохион байгуулах

21 2.1.1

2.1. ЕБС, СӨБ-ын багш нарын хувь

хүний хөгжил болон ажлын

байрны тодорхойлолто

д заасан чиг үүргийг

хэрэгжүүлэх, хүүхэд бүрийн

хөгжлийг дэмжсэн

сургалтын үйл ажиллагаа

зохион байгуулах арга зүйд дэмжлэг

үзүүлэх

Мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтын бэлтгэл хангах, хөтөлбөр гарын авлага боловсруулах,


жилийн турш

Багш, ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх сургалт зохион байгуулах бэлтгэл хангагдана.

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх үнсэн сургалтын

бэлтгэл хангах хүрээнд:

ЕБС, цэцэрлэгт эхний болон 5, 10 дахь жилийн

танхимын сургалтын 66, онлайн сургалтын 55

хөтөлбөр боловсруулан БСШУС-ын яамаар

батлуулан, сургалтаа зохион байгуулсан. Мөн

дээрх сургалтуудад оролцогчдод зориулан 23

мэргэжлийн 69 нэр төрлийн гарын авлагыг

боловсруулж хэвлүүлсэн. Нэг гарын авлага нь

мэргэжлийн онцлогоос шалтгаалан 13-16

хэвлэлийн хуудас багтаамжтай хэвлэгддэг бөгөөд

2016 онд нийт 6000 орчим гарын авлага хэвлүүлж,

5246 хүнд хүргэн сургалтад ашигласан байна.

ЕБС, СӨБ-д 10 жил ажиллаж байгаа багшийн

мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтыг 2016 онд

01-02 дугаар сард Улаанбаатар хотод 15 ээлж, 32

дэд бүлгээр зохион байгуулж, хамрагдвал зохих

1261 багшийн 1125 буюу 89,2 хувийг хамруулсан

байна.

22 2.1.2

Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын онлайн хэсгийн

даалгавар, үнэлгээний шалгуур, аргачлал


1-5 дугаар

сар

23 2.1.3

СӨБ-д арав дахь жилдээ ажиллаж буй багшийн мэргэжил дээшлүүлэх

үндсэн сургалт 1-2

дугаар сар

ЕБС, СӨББ-ийн 11149 багш үндсэн сургалтад хамрагдаж, арга туршлагаа хуваалцах замаар зөвлөн туслах арга барил эзэмшиж ажлын байрны тодорхойлолтод заасан чиг үүргэээ хэрэгжүүлэхэд ахиц гарна.

24 2.1.4

ЕБС-д арав дахь жилдээ ажиллаж буй багшийн мэргэжил дээшлүүлэх

сургалт

25 2.1.5

СӨБ-д тав дахь жилдээ ажиллаж буй багшийн мэргэжил дээшлүүлэх

үндсэн сургалт

3-4 сар

ЕБС, СӨББ-ийн 1420 багш үндсэн сургалтад хамрагдаж, сургалтын менежмент, онол арга

123

26 2.1.6

ЕБС-д тав дахь жилдээ ажиллаж багшийн

мэргэжил дээшлүүлэх сургалт

зүйгээ хөгжүүлж ажлын байрны тодорхойлолтод заасан чиг үүргээ хэрэгжүүлэхэд ахиц гарна.

5 дахь жилдээ ажиллаж буй СӨБ, ЕБС-ийн багш

нарын мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтыг

Нийслэл болон Ховд аймагт нийт 25 ээлжээр

зохион байгуулж, хамрагдвал зохих 1880 багшаас

1559 буюу 82,9%-нь хамрагдсан.

Эхний жилдээ ажиллаж буй бага анги, сургуулийн

өмнөх боловсролын багшийн мэргэжил дээшлүүлэх

бүсийн сургалтыг Ховд, Орхон аймагт тус тус

зохион байгуулж ойролцоох аймгуудын багш нарыг

хамруулсан бөгөөд 2016 оны 5-6 сард нийт 15

ээлжээр, 32 дэд групп үүсгэн 1762 багш

хамрагдахаас 1636 багш буюу 92,8%-ийн ирцтэй

зохион байгуулсан.

2.1.6. Багшийн цахим кампуст нийт 12081

бүртгэлтэй хэрэглэгч, 235 онлайн сургалтын

виртуал анги үүсэгдсэн байна. Үүнээс 2016 оны

байдлаар 10 дахь жилдээ ажиллаж байгаа багш

нарт зориулсан 19, 5 дахь жилдээ ажиллаж буй

багш нарт зориулсан 32, эхний жилдээ ажиллаж

буй багш нарт зориулсан 37, Аймаг, нийслэлийн

боловсролын газрын мэргэжилтнүүдэд зориулсан

6 онлайн сургалтын виртуал анги үүсгэн

ажилласан байна.

27 2.1.7

СӨБ-д эхний жилдээ ажиллаж буй багшийн мэргэжил дээшлүүлэх

сургалт 5-6 сар

1525 багш үндсэн

сургалтад хамрагдаж, ажлын байрны

тодорхойлолтод заасан чиг үүргийг хэрэгжүүлэх

арга зүй, ур чадварт ахиц гарна.

28 2.1.8

ЕБС-д эхний жилдээ ажиллаж буй багшийн мэргэжил дээшлүүлэх

сургалт

29 2.1.9 “Багшийн цахим кампус”

онлайн сургалтын системийг хөгжүүлэх

1-р улирал

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэхэд онлайн сургалтын арга зүйг хэрэгжүүлж, ажлын

байрандаа мэргэжлийн ур чадвар, арга зүйгээ

хөгжүүлэх боломж бүрдэнэ.

30 2.1.10

Онлайн сургалтын виртуаль ангийн

зааварчилгааны дизайн, агуулга бэлтгэх, онлайн

сургалт хөтлөх

1-6 сард

31 2.1.11

2.2. СӨБ, ЕБС-ийн удирдах болон бусад ажилтнуудад

ажлын байрны чиг үүргээ

хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх

Эхний жилдээ ажиллаж буй удирдах болон бусад

ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн

сургалт

ЕБС, СӨБ-ын байгууллагын удирдах болон бусад ажилтны ажлын байрны чиг үүргээ хэрэгжүүлэх, сургалтыг дэмжиж ажиллах арга зүйд ахиц гарна.

СӨБ, ЕБС-ийн эхний жилдээ ажиллаж буй удирдах

болон бусад ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх

сургалтыг 2016 оны 01-03 дугаар сард

Улаанбаатарт зохион байгуулснаар нийт 515 хүн

хамрагдахаас 453 буюу 88%-ийн ирцтэй


5 дахь жилдээ ажиллаж буй удирдах болон бусад

32 2.1.12



124

сургалт ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтыг

нийслэл Улаанбаатар хотод зохион байгуулснаар

312 хүн хамрагдахаас 279 буюу 89,4% нь



ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтыг

нийслэл Улаанбаатар хотод төлөвлөсөн

хугацаандаа зохион байгуулснаар 152 хүн

хамрагдахаас 133 буюу 87,5% нь хамрагдсан

байна.

Эдгээрээс гадна тусгай хэрэгцээт боловсролын

багш 83 хүнийг жилийн ангилалгүйгээр мэргэжил

дээшлүүлэхээр төлөвлөснөөс 82 хүн буюу 98,7%-

ийг хамруулан сургалт зохион байгуулсан. ЕБС-д

2,3,4 дэх жилдээ ажиллаж буй багш нарын

мэргэжил дээшлүүлэх орон нутгийн үндсэн

сургалтад аймаг хариуцсан арга зүйчид хамтран

ажиллаж, зөвлөн тусалж байна. Түүнчлэн “Орон

нутгийн үндсэн сургалт болон багшийн хөгжлийн

үйл ажиллагаанд тогтвортой хөгжлийн

боловсролыг интеграцчилах арга зүй"сэдэвт

сургалтыг Тогтвортой хөгжлийн боловсрол төслийн

санхүүгийн дэмжлэгтэйгээр, аймаг, нийслэлийн

БСГ-ын мэргэжилтнүүдэд зориулан 5 сарын 24 өөс

6 сарын 13-ны хооронд зохион байгуулсан.

33 2.1.13



сургалт

34 2.1.14

ЕБС-д 2,3,4 дэх жилдээ ажиллаж буй багш нарын

мэргэжил дээшлүүлэх орон нутгийн үндсэн сургалтын хөтөлбөрт үнэлгээ хийж, зөвлөн

туслах

1-2 сард

Орон нутгийн үндсэн сургалт зохион байгуулах хөтөлбөр, арга зүй тодорхой болсон байна.

2.2. Мэргэжил дээшлүүлэх төрөлжсөн болон захиалгалт сургалт зохион байгуулах

35 2.2.1

2.4. Багш, боловсролын ажилтнуудад

мэргэжил, арга

БМДИ-ээс зохион байгуулах төрөлжсөн

сургалтын модуль, хөтөлбөр боловсруулах

1-2 сард

БМДИ-ээс төрөлжсөн сургалт зохион байгуулах хөтөлбөрүүд боловсруулагдан

Тогтвортой хөгжлийн боловсрол төсөл,

БҮМСТ-тэй хамтран “ТХБ ын агуулга арга зүйг

багш, ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын

125

зүйн тодорхой ур чадвар

эзэмшүүлэх, боловсролын

бодлого, шийдвэрийг хэрэгжүүлэх

арга зүйн дэмжлэг үзүүлэх

хэрэгжих, байгууллагын өөрийн орлого бүрдүүлэх боломж бүрдэнэ.

хөтөлбөрт интеграцчилах нь” сэдэвт арга зүйн 20

модулийг багш, удирдах ажилтны үндсэн болон

төрөлжсөн сургалтын хөтөлбөрүүдэд тусгаж,

хэрэгжүүлэхэд зориулан боловсрууллаа.

36 2.2.2

Аймаг нийслэлийн боловсролын газрын

мэргэжилтнүүдэд сургалт зохион байгуулах

8 сард

Аймаг нийслэлийн БГ-уудын мэргэжилтнүүдийн зөвлөн туслах арга зүйн чадавх дээшилж, БМДИ болон БГ-уудын хамтын ажиллагааны үр нөлөө дээшилнэ.

● ЕБС-д 2,3,4 дэх жилдээ ажиллаж буй багш нарын мэргэжил дээшлүүлэх орон нутгийн үндсэн сургалтад аймаг хариуцсан арга зүйчид хамтран ажиллаж, зөвлөн тусалж байна.

● Орон нутгийн үндсэн сургалт болон багшийн хөгжлийн үйл ажиллагаанд тогтвортой хөгжлийн боловсролыг интеграцчилах арга зүй"сэдэвт сургалтыг Тогтвортой хөгжлийн боловсрол төслийн санхүүгийн дэмжлэгтэйгээр, аймаг, нийслэлийн БСГ-ын мэргэжилтнүүдэд зориулан 05 сарын 24-өөс 06 сарын 13-ны өдрийн хооронд цуврал байдлаар зохион байгуулж, сургалтад 21 аймаг, нийслэлийн БСГ-ийн 248 мэргэжилтэн оролцохоос 236 буюу 95.1 хувьтай оролцлоо.

● Бүрэн дунд боловсролын сургалтын хөтөлбөрийг үндэсний хэмжээнд хэрэгжүүлэхэд дэмжлэг үзүүлэх сургагч багш нарын бэлтгэл хангах“ семинарыг БСШУЯ, Боловсролын хүрээлэнтэй хамтран 2016 оны 06 сарын 15-18 ны өдрүүдэд зохион байгууллаа.

● Бүрэн дунд боловсролынсургалтын цөм хөтөлбөрийг үндэсний хэмжээнд хэрэгжүүлэх бэлтгэл хангах, багш, удирдах ажилтнуудад онол, арга зүйн дэмжлэг үзүүлэх зорилгоор 21 аймаг, 9 дүүргийн ахлах ангил хичээл заах багш нар болон сургуулийн захирал, сургалтын менежер, нийгмийн ажилтнуудад зориулсан сургалтыг 2016 оны 08 сарын 10-27 ны өдрүүдэд орон нутгийн 10 бүс, нийслэл хотод тус тус зохион байгуулсан. Сургалтад нийт 16199 багш, удирдах ажилтан хамрагдахаар төлөвлөснөөс 14573 буюу 90% нь

37 2.2.3

Бүрэн дунд боловсролын шинэчлэлийн үйл

ажиллагааг дэмжих сургалт хамтран зохион

байгуулах

1-3 сар

БСШУЯ, БХ,

Хөтөлбөрийн

шинэчлэлийн баг

Лаборатори сургуулийн багш нарын шинэчилсэн хөтөлбөрөөр хичээл, сургалтын үйл ажиллагаа зохион байгуулах чадвар дээшилнэ.

38 2.2.4

Бүрэн дунд боловсролын шинэчлэлийн үйл

ажиллагааг дэмжих хоѐрдугаар шатны сургалт хамтран зохион байгуулах

3-8 сар

Нийт сургуулийн багш нарын шинэчилсэн хөтөлбөрөөр хичээл, сургалтын үйл ажиллагаа зохион байгуулах чадвар дээшилнэ.

39 2.2.5

21 аймаг, 9 дүүргийн БСГ, БХ-ийн дарга, ахлах

мэргэжилтнүүдэд сургалт, хэлэлцүүлэг зохион байгуулах /Амьдрах

ухааны боловсролын чиглэлээр/

1-р улирал

Эрүүл мэндийн боловсролд суурилсан амьдрах ухааны агуулга-арга зүйг хэрэгжүүлэх, өсвөр залуу үеийнхэнд сургалтын цөм хөтөлбөрөөр дамжуулан амьдрах ухаан эрүүл мэндийн цогц боловсрол олгох, арга зүйн

126

40 2.2.6

Нийслэлийн 120 сургуулийн удирдах ажилтнуудын дунд

"Амьдрах ухааны чадварт суурилсан эрүүл мэндийн

боловсролын чанар үр дүнг дээшлүүлэх арга зүй"

хэлэлцүүлэг зохион байгуулах

3 сар

дэжмлэг үзүүлнэ. хамрагдсан. ● Амьдрах ухаанд суурилсан эрүүл мэндийн

боловсролын агуулга, арга зүйг багшийн хөгжлийг дэмжих үйл ажиллагаанд тусгах арга зүйн дэмжлэг үзүүлэх сургалтыг 12 дугаар сарын 21 нд зохион байгуулж, аймаг, нийслэлийн боловсрол, соѐл, урлагийн газрын мэргэжилтэн 243 хүн сургалтад орцолцсон.

● 2016 онд нийт 28 удаагийн захиалгат

сургалтаар нийт 1184 багш ажилтанд

боловсролын бодлого, чиглэл, хэрэгжүүлэх арга

зүй, багш, хувь хүний хөгжил, ажлын байрандаа

бие даан хөгжих арга зүйн дэмжлэг үзүүлэх ажилд

ажлын 43 өдөр зарцуулсан байна.

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институт нь 2016 онд төрөлжсөн сургалт зохион байгуулах, төрөлжсөн сургалтын хөтөлбөр боловсруулах хүрээнд нийт 7 удаагийн сургалтад давхардсан тоогоор 17,272 хүнийг хамруулж, 20 модуль хөтөлбөр боловсруулан 6 шилдэг үзүүлэх хичээлийг шалгаруулж, багшийн хөгжлийг дэмжих үйл ажиллагаа, мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөрт тусган хэрэгжүүлэхээр бэлтгэл хангасан болно.

41 2.2.7

Боловсролын удирдах ажилтнуудын дунд

Амьдрах ухааны чадварт суурилсан эрүүл мэндийн

боловсролын чанар үр дүнг дээшлүүлэх арга зүй"

илтгэлийн уралдаан онлайн хэлбэрээр зохион

байгуулах, Илтгэлийн эмхэтгэлийг цахим

хэлбэрээр боловсруулж түгээх

4-5 сар

Эрүүл мэндийн боловсролд суурилсан амьдрах ухааны агуулга-арга зүйг хэрэгжүүлэх, өсвөр залуу үеийнхэнд сургалтын цөм хөтөлбөрөөр дамжуулан амьдрах ухаан эрүүл мэндийн цогц боловсрол олгох боломж, шийдлүүдийг тодорхолйон хэлэлцэх, туршлага солилцох боломжийг бүрдүүлнэ.

42 2.2.8 Захиалгат сургалт зохион

байгуулах Жилийн турш

Нэгж байгууллага, хүмүүсийн эрэлт хэрэгцээнд нийцсэн сургалтууд зохион байгуулагдаж боловсролын үйлчилгээний хүртээмж, чанар нэмэгдэнэ.

Гурав. Багшийн хөгжлийг дэмжих үйл ажиллагааг хэрэгжүүлэх

127

43 3.1

Багшийн хөгжлийг

дэмжсэн үйл ажиллагааг

эрчимжүүлэх, Багшлах арга

зүйд тулгамдаж буй

асуудлыг судлан

илрүүлж, шийдвэрлэх,

тэргүүн туршлагыг

түгээх

Багшийн хөгжих хэрэгцээний судалгаа-III

хийх

1-6 сард

БХ БМД сургалтын агуулгын хүрээ, чиглэл тодорхой болно

“Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн

дүрэмд заасан чиг үүргийг хэрэгжүүлэхэд

холбогдох эрх зүйн баримт бичиг”-ийн судалгаа

хийх БСШУСЯ, БМДИ, БХ, НБГ зэрэг байгууллагын

төлөөллөөс бүрдсэн ажлын хэсэг байгуулагдан

судалгааны ажлын хүрээнд баримт бичгийн,

асуулгын, ярилцлагын, кейсийн судалгаануудыг

хийж байна.

Боловсролын эрдэм шинжилгээ арга зүйн төв

байгууллага үүсэн хөгжсөний 60 жилийн ойд

зориулж 3 үе шаттай эрдэм шинжилгээний хурлыг

Боловсролын хүрээлэнтэй хамтран 11-р сарын 18-

25-ны өдрүүдэд зохион байгуулав.

"Сайн хичээл, үйл ажиллагааны “Улсын зөвлөгөөн"-

ий хүрээнд 3 удаагийн сайжруулалт хийгдсэн

хичээлүүдийн бичлэгийг youtube.com хуудаст

байршуулж, улмаар urchadvar.itpd.mn хуудаст

сургуулийн өмнөх боловсролын 45, Бага

боловсролын 40, Суурь бүрэн дунд боловсролын 41

хичээл болох нийт 126 бичлэгээр Хичээлийн сайн

технологийн санг баяжуулсан. Ерөнхий

боловсролын сургууль, цэцэрлэгийн багш нарын

дунд үндэсний хэмжээнд 2016 оны 10 дугаар сарын

20-ноос 11 дүгээр сарын 22-ны хооронд

http://eteacher.itpd.mn цахим хуудас дээр онлайн

хэлбэрээр “Сургалтад мэдээлэл харилцааны

технологи, боловсролын нээлттэй нөөцийг үр

дүнтэй хэрэглэж буй СӨБ ба бага, дунд

боловсролын сургалтын байгууллагын багшийг

44 3.2

"Сайн хичээлийн цахим сан бүрдүүлэх үйл

ажиллагаа"-г үндэсний хэмжээнд зохион

байгуулах

05-10 сард

Цахим хэлбэрээр ур чадварын уралдаан зохион байгуулагдаж, цахим хуудас,шинэчлэгдэн, хичээлүүд байршсан байна.

45 3.4 Улсын "Оны тэргүүний

багш" шалгаруулах 9 сар

Боловсролын бодлогын хэрэгжилт, байгууллагуудын ажлын уялдаа холбоо сайжирна. Багшийн хөгжлийг дэмжсэн үйл ажиллагааны чанар, үр өгөөжийг дээшлүүлэхэд хамтран ажиллана.

46 3.5 Багшид мэргэжлийн

"Зөвлөх" зэрэг олгох ажил зохион байгуулах

10-12 сар

БСШУЯ

47 3.6 Багшаар ажиллах эрхийн шалгалт зохион байгуулах

3 сар, 8 сард

БСШУЯ

48 3.7 Багшлах эрх олгох үйл

ажиллагааг зохион байгуулах

1-9 сар БСШУЯ

49 3.8 Багшлах эрх сунгах үйл

ажиллагааг зохион байгуулах

1-10 сар

БСШУЯ

128

50 3.9

"Боловсролын бодлогын хэрэгжилт" сургалт хэлэлцүүлэг зохион байгуулах /Аймаг,

нийслэлийн багш, удирдах ажилтнуудад/

6 сар

шалгаруулах үйл ажиллагаа”-г зохион байгууллаа.

Тус үйл ажиллагааны үр дүнд мэдээлэл

харилцааны технологи, боловсролын нээлттэй

нөөцийг ашиглаж буй 62 хичээлийн дүрс бичлэгээр

баяжууллаа.

Улсын “Оны тэргүүний багш” шалгаруулах болзол,

түүнийг дүгнэх аргачлалын дагуу 14 багшийн

хөтөлбөрт 2 үе шаттай үнэлгээ өгч, дүгнэлт

гаргасан.

2016 онд зөвлөх зэрэг олгуулахаар аймаг,

нийслэлийн боловсролын газраас уламжилж

ирүүлсэн 100 багшийн материалыг ажлын хэсэг

хүлээн авч, шинжлэн, 59 багшид зөвлөх багш

мэргэжлийн зэрэг олгохоор дүгнэлт гэргасан байна.

Багшаар ажиллах эрх олгох шалгалтыг 2016 оны

байдлаар 3 дугаар сарын 20-ний өдөр болон 8

дугаар сарын 09-ний өдөр тус тус үндэсний

хэмжээнд зохион байгуулснаар нийт бүртгүүлсэн

7039 иргэний 2635 буюу 41.7% нь “Багшаар

ажиллах эрх”-тэй болсон.

ЕБС, СӨБ-д эхний жилдээ ажиллаж буй багшийн

мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтад

хамрагдаж, материал хүсэлтээ ирүүлж, шаардлага

хангасан 1747 багшид багшлах эрх шинээр

олгосон.

Тав ба арав дахь жилдээ ажиллаж байгаа багшийн

мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтад

хамрагдаж, шаардлага хангасан нийт 2555

багшийн багшлах эрхийг сунгасан байна.

51 3.10 Төрөлжсөн сургалтын хөтөлбөрт магадлан

шинжилгээ хийх 4-5 сар

129

Төрөлжсөн сургалтын хөтөлбөрт зөвшөөрөл авах

хүсэлт гаргасан 32 байгууллагын нийт 119

хөтөлбөрийг журамд заасан хугацааны дагуу 2016

оны 03 сарын 15-наас 04 сарын 15 хооронд

байгууллагын цахим хуудсаар дамжуулан олон

нийтэд зарлан хүлээн авч 04 сарын 18-30 өдрүүдэд

хөтөлбөрт дүн шинжилгээ хийж, үнэлэлт дүгнэлт

өгч ажиллалаа. Нийт материалаа ирүүлсэн

байгууллагаас эцсийн дүгнэлтээр 21 байгууллагын

63 хөтөлбөр шаардлага хангасан тул БМДИ-н

захирлын 2016 оны 05 сарын 04-ны А/34 тоот

тушаалаар 1-2 жилийн хугацаанд төрөлжсөн

сургалт зохион байгуулах эрх олголоо.

Дөрөв. Мэдээллийн технологи онлайн зайн сургалтын арга зүйг хэрэгжүүлэх чиглэлээр

52 4.1 Мэдээллийн технологи,

онлайн зайн сургалтын арга зүйг багшийн

мэргэжил дээшлүүлэх

үйл ажиллагаанд хэрэгжүүлэх,

онлайн сургалт зохион

байгуулах орчин нөхцөл

бүрдүүлэх

БМДИ-ийн серверүүдийн тогтвортой ажиллагааг

хангах

Жилийн турш

БМДИ-ийн серверүүдийн тогтвортой үйл

ажиллагаа хангагдаж, сургалт уйл ажиллагааг

дэмжинэ.

● Онлайн, зайны сургалтын системийг Moodle системд суурилан хөгжүүлжwww.esurgalt.itpd.mn цахим хуудасны хаягаар Үндэсний дата төвд сервер байршуулан шаардлагатай тохиргоог хийн хөгжүүлэх, системийн аюулгүй байдлыг хянах ажлыг тогтмол гүйцэтгэж байна. .

● БМДИ-ийн үйл ажиллагаанд холбогдох дараах сайтуудын тогтвортой, найдвартай, аюулгүй ажиллагааг хангаж байна. Үүнд:

● -Itpd.mn – БМДИ-ийн үндсэн цахим хуудас ● -Bagsh.itpd.mn – Бүрэн дунд боловсролын

багш нарт зориулсан зөвлөмж ● -Esurgalt.itpd.mn – “Багшийн цахим кампус”

онлайн сургалтын систем, ● -Urchadvar.itpd.mn – Багшийн ур чадвар,

хичээлийн технологийн хөгжил цахим хуудас ● -El.itpd.mn – Боловсролын салбарын сул

ажлын байрны зарлал, мэдээллийн цахим хуудас ● Eteacher.itpd.mn цахим хуудсуудаар олон

53 4.2

Арав дахь жилдээ ажиллаж байгаа багш,

ажилтны онлайн сургалтын агуулга, арга

зүй, үнэлгээний даалгавар боловсруулах

1 сард

Мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтын

онлайн хэсгийн агуулга, арга зүй, үнэлгээний

даалгавар бэлэн болно.

54 4.3

Тав дахь жилдээ ажиллаж байгаа багш, ажилтны

онлайн сургалтын агуулга, арга зүй,

үнэлгээний даалгавар боловсруулах

2 сард


130

55 4.4

Эхний жилдээ ажиллаж байгаа багш, ажилтны

онлайн сургалтын агуулга, арга зүй, үнэлгээний

даалгавар боловсруулах

3 сард

нийтэд болон боловсролын СӨБ, бага, дунд боловсролын багш, ажилтан нарт мэдээлэл хүргэх болон сургалтын үйл ажиллагаагаа зохион байгуулж байна.

● Онлайн, зайны сургалтын системийг Moodle системд суурилан хөгжүүлжwww.esurgalt.itpd.mn цахим хуудасны хаягаар Үндэсний дата төвд сервер байршуулан шаардлагатай тохиргоог хийн хөгжүүлэх, системийн аюулгүй байдлыг хянах ажлыг тогтмол гүйцэтгэж байна.

● 1,5,10 дахь жилдээ ажиллаж багшийн мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн сургалтад МТ-ийг сургалтад ашиглах онлайнаар суралцах чадвар олгох чиглэлээр нэг өдрийн сургалтыг хөтөлбөрт тусган ЦСА-ны арга зүйчид зохион байгуулж ирлээ.

● “Багшийн хөгжил” портал сайтыг тогтвортой хөтөлж, баяжуулснаар 2015 онд 9491 бүртгэлтэй хэрэглэгчидтэй байсан бол 2016 оны 12 сарын 10-ны байдлаар нийт 15173 болж өмнөх оны хэрэглэгчдийн тооноос 5682-оор нэмэгдэн 59,8 хувиар өссөн байна. Мөн эдгээр бүртгэлтэй хэрэглэгчдийн байршуулсан агуулгын тоо өмнөх оны дээр мөн өдрөөс хойш 5682-оор нэмэгдэж 59.8 хувиар өсжээ. Нийт сайтад хандсан тоо өмнөх оны тооноос 40699-ээр нэмэгдэж 66.28 хувиар өссөн.

● Сургалтын техник хэрэгслийн хүртээмж хангамжийг сайжруулах ажлын хүрээнд онлайн сургалтын орчинг дэмжих програм хангамж болон шаардлагатай 9 төрлийн 18 ширхэг тоног төхөөрөмж нийлүүлж хэрэглээнд оруулсан байна.

56 4.5 "Багшийн хөгжил" портал сайтыг хөтлөх, баяжуулах

1-12 сар

Ур чадварын уралдааны видео хичээлийн

сангийн портал сайтын үйл ажиллагаа, хэрэглээ

сайжирч, багшийн хөгжлийг дэмжинэ.

57 4.6

Багшлахуйн арга зүйг түгээн дэлгэрүүлэх, хичээлийн судалгаа,

хэлэлцүүлгийн портал сайт үүсгэх, хөтлөх

1-12 сар

Хичээлийн судалгааны хэлэлцүүлгийн портал

сайт багш нарын хэрэглээнд нэвтэрнэ

58 4.7 Модемны эрх жилээр

авах 8 сар

Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад цахим

хэлбэрийг хэрэгжүүлэх, сургалтад мэдээлэл

харилцааны технологийг хэрэглэх боломж

нэмэгдэнэ.

59 4.8

Сургалтын техник хэрэгслийн хүртээмж

хангамжийг сайжруулах (зөөврийн хард, флаш

алсын удирдлага, проектр худалдан авах, )

01-02 сар

60 4.9 Сургалтын хэрэгцээт

програм хангамж худалдан авах

1-3 сар

Тав. Гадаад, дотоод харилцаа, хамтын ажиллагаа

61 5.1 Гадаад, БНСУ-Монгол улсын багш жилийн БСШУЯ Гадаад, дотоод ● Монгол-Солонгос багш солилцооны


131

дотоод харилцаа,

хамтын ажиллагаагаа

хөгжүүлэх, олон улсын түвшинд үр

дүнтэй хэрэгжиж

байгаа сайн туршлагуудыг

багшийн мэргэжил

дээшлүүлэх үйл

ажиллагаанд хэрэгжүүлэх

солилцооны хөтөлбөрийг үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлэх

турш APCEIU харилцаа, хамтын ажиллагаа сайжирч,

олон улсын түвшинд үр дүнтэй хэрэгжиж байгаа

сайн туршлагуудыг багшийн мэргэжил

дээшлүүлэх үйл ажиллагаанд хэрэгжүүлнэ.

хөтөлбөрийг хариуцан ажилладаг бөгөөд 2016 онд

хөтөлбөрийн 6 дахь үе шатыг БСШУЯ болон

Солонгосын АПСЕЮ байгууллагатай хамтран

амжилттай хэрэгжүүллээ.

● Монгол-Солонгос багш солилцооны

хөтөлбөрийн хүрээнд МУ-аас 16 багш 2016 оны 4

сарын 19-нөөс 7 сарын 8-ны өдрийг дуустал

Солонгос улс дахь сургуулиудад томилогдон

ажилласан бөгөөд БНСУ-ын талаас нийт 16 багш

2016 оны 8 сарын 29-нөөс 12 сарын 7-ны

өдрүүдэд 2016 оны Монгол-Солонгос багш

солилцооны хөтөлбөрийн хүрээнд Улаанбаатар

хотын 6 сургууль болон Төв, Говьсүмбэр аймгийн

2 сургууль, нийт 8 сургуульд 16 Солонгос багш

нар 8 сарын 29-өөс 12 сарын 7 хүртэл ажиллав.

● Монгол Улсын БСШУЯ-ны харьяа БМДИ

болон ОХУ-ын Зүүн Сибирийн Боловсролын

Улсын Академи -ийн хамтын ажиллагааны

хүрээнд байгуулсан гэрээний дагуу ОХУ-ын Эрхүү

хотод зохион байгуулсан зуны сургалтад 2016 оны

7 дугаар сард ерөнхий боловсролын

сургуулийн 53 багшийг хамруулав

● Багш нарын бүтээлч арга зүйг судлах,

өөрсдийн бүтээсэн арга зүй, технологийг

хэрэгжүүлэх турших зорилгоор тус институт

нийслэлийн дөрвөн сургууль, нэг цэцэрлэгтэй

хамтын ажиллагааны санамж бичигт гарын үсэг

зуран 2014 оноос эхлэн 2 дахь жилдээ хамтран

ажиллаж байна.

62 5.2 ОХУ -Монгол улсын багш солилцооны хөтөлбөрийг үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлэх

1 сар ОХУ-

ЗСУБА БСШУЯ

63 5.3

Япон улсад "Хичээлийн судалгаа, судалгаат хичээлийн судалгаа"

туршлага судлах сургалт зохион байгуулах

1-3 сар

64 5.4

Сингапур улсын бүх түвшний боловсролын тогтолцооны хөгжлийг

судлах

9 сар

65 5.5

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх тогтолцоонд

ТХБ-ыг нэвтрүүлж буй талаар олон улсын туршлага судлах

(Солонгос улсын багшийн мэргэжил дээшлүүлэх

үндэсний институт, UPSALLA их сургууль, IZB институт, CEE Энэтхэгийн

ТХБ-н сургалтын төв )

1-5 сар

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх сургалт, үйл

ажиллагаанд ТХБ-ын үзэл санаа, агуулга, арга

зүйг тусгах зөвлөмж, чиглэлийг тодорхойлсон

байна

66 5.6 Аймаг нийслэлийн

боловсролын газруудтай хамтран ажиллах


Багшийн хөгжлийн

чиглэлээр үр дүнтэй хамтран ажиллана.

Зургаа. Хүүхэд нэг бүрийн хөгжлийг дэмжсэн багшлах арга зүйг боловсруулах, түгээн дэлгэрүүлэх тогтолцоог бэхжүүлэх

132

67 6.1

Хүүхэд нэг бүрийн

хөгжлийг дэмжсэн

багшлах арга зүйг

боловсруулах, түгээн

дэлгэрүүлэх тогтолцоог бэхжүүлэх

Боловсролын технологийн хөгжлийн үндэсний

сангийн журмыг батлуулж, сангийн үйл ажиллагааг

тогтвортой хөтөлж, зохион байгуулах


Боловсролын технологийн хөгжлийн үндэсний сангийн үйл ажиллагаа жигдэрнэ.

● Монголын хичээлийн судалгааны

нийгэмлэгтэй хамтран Японы Жайка олон улсын

төслийн байгууллагын дэмжлэгтэйгээр арга

зүйчдийн мэдлэг, чадварыг дээшлүүлэх зорилгоор

14 хүнийг Япон улсад Хичээлийн судалгааны арга

зүйд суралцах сургалтад хамруулж, туршлага

судлууллаа.

● Зөвлөх багш мэргэжлийн зэрэг шинээр

авсан багш нарын тэргүүн туршлага,арга зүй

технологийн талаар мэдээлэл солилцох, тэдний

манлайлал, үүрэг, хариуцлагыг нэмэгдүүлэх

зорилготой уулзалт зөвлөгөөнийг 2016 оны 1

дүгээр сарын 29-ний өдөр зохион байгуулж

эдгээр багшийн арга зүй, туршлагыг товхимол

хэлбэрээр 100 ширхэгийг хэвлэн гаргасан бөгөөд

“Багшийн хөгжил”(www.teacher.sur.mn) портал

сайтад бүрэн эхээр нь байршуулсан.

● Хүүхдийн хөгжлийг дэмжсэн багшлах арга зүй” сэдэвт үндэсний эрдэм шинжилгээний бага хурлыг 2016 оны 11 дүгээр сарын 22, 23-ны өдрүүдэд зохион байгууллаа. Хуралд 21 аймаг, 7 дүүргээс нийт 122 илтгэл ирсэн бөгөөд илтгэлийг хичээлийн судалгааны үндэсний экперт, зөвлөхүүд тодорхой шалгуурын дагуу шүүж, 52 илтгэлийг сонгон хэлэлцлээ. Онол практикийн 4-р бага бага хуралд мэргэжлийн багийн үндсэн илтгэгч 5, илтгэлийн зохиогч бага боловсролын багш 38, байгалийн ухааны багш 35, хэл, нийгмийн ухааны багш, илтгэгч 30, судлаач, их дээд сургуулийн 2 багш, ханын илтгэлээр 4 оролцогч, хүндэт зочид 8, өөрийн хүсэлтээр 20, хурлын удирдагч, шүүгч 9, БМДИ-ийн арга зүйч 20, нийт 171 хүн оролцсон байна. Хүүхдийн хөгжлийг дэмжсэн багшлахуйн бүтээлч арга туршлага бүхий үр нөлөөтэй дөрвөн илтгэлийг / Япон улсад хичээлийн судалгааны сургалт болон Монгол

68 6.2

"Хүүхдийн хөгжлийг дэмжсэн багшлах арга

зүй" онол практикийн бага хурал зохион байгуулах

11 сард МХСН

Хүүхэд нэг бүрийн хөгжлийг дэмжсэн багшлах арга зүйг

боловсруулах, түгээн дэлгэрүүлнэ.

69 6.3 БМДИ-ийн зөвлөх багш нарын уулзалт семинар

зохион байгуулах 3 сар

Зөвлөх багийн чадавх сайжирч БМДИ-ийн үйл ажиллагааны үр ашиг

дээшилнэ

70 6.4

"Хичээлийн судалгаа"-ны чиглэлээр Багш бэлтгэх их

дээд сургуулийн багш нартай хамтарсан

судалгаа хийх /хүүхдийн хөгжлийг оношлох арга

зүй/

9-12 сар

МХСН МУБИС

Хичээлийн судалгаагаар хамтарсан судалгаа хийж, үр дүнг

багшийн мэргэжил дээшлүүлэхэд

хэрэглэдэг болсон байна.

71 6.5

Хичээлийн судалгааны арга зүйгээр дамжуулан хүүхэд хөгжүүлэх арга

технологийг бий болгож "Түшиц сургууль" дээр

турших

1-6 сар 9-12 сар

МХСН МУБИС

Хичээлийн судалгааны арга зүйгээр дамжуулан хүүхэд хөгжүүлэх арга

технологийг бий болгож "Түшиц сургууль" дээр туршиж сайжруулна.

http://www.teacher.sur.mn/

133

Солонгос багш солилцооны хөтөлбөрт хамрагдах бичгээр урамшуулсан.

Долоо. Бүртгэл, судалгаа, төлөвлөлт, хяналт, үнэлгээ, тайлан мэдээ

72 7.1

Багшийн мэргэжил

дээшлүүлэх үйл

ажиллагаанд мониторинг

хийх, сургалтад

хамрагдсан багш нартай эргэх холбоо

тогтоож, сургалтын

хөтөлбөр, үр дүнг


2017 онд мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад

хамрагдах зорилтот бүлгийн статистик судалгаа гаргах

9-11 сар

Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад хамрагдах

зорилтот бүлгийн статистик судалгаа

бэлэн болсон байна.

2016 онд мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын

онлайн бүртгэлээр нийт 6700 багш, ажилтан

бүртгүүлснээсбагш, ажилтан нэг бүрийн

мэдээллийг хянан шаардлага хангасан буюу

үндсэн сургаптад хамрагдвал зохих 5922 багш

бүртгэлийг идэвхжүүлэн түүнд үндэслэн

сургалтын хуваарь, төсвийг боловсруулсан. Үүнд

эхний жилдээ ажиллаж буй багш 1860, 5 дахь

жилдээ ажиллаж буй багш 12569, 10 дахь жилдээ

ажиллаж буй багш 1687, удирдах болон бусад

ажилтан 806 хүний бүртгэлийг тус тус

идэвхжүүлэн мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын

хуваарь, төсвийг эдгээр тоонд үндэслэн

боловсрууллаа.

2015 оны мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад

хамрагдсан эхний болон 5, 10 дахь жилдээ

ажиллаж буй 14 мэргэжлийн 4161 багш, СӨБ,

ЕБС-ийн удирдах болон бусад 628 ажилтны

мэдээллийг цахим болон цаасан хэлбэрээр

бүрдүүлэн мэдээллийн санд оруулж, архивд

хадгалууллаа.

Сургалтад хамрагдвал зохих болон

хамрагдсан багш, ажилтны тоог мэргэжил бүрээр

гаргаж, хамрагдаагүй шалтгааныг аймаг,

нийслэлийн боловсролын газруудтай хамтран

73 7.2 2016 оны сургалт, үйл

ажиллагааны төлөвлөгөө, төсөв боловсруулах

12 сард

2016 оны сургалт, үйл ажиллагааны төсөв

төлөвлөгөө боловсруулагдсан

байна.

74 7.3

Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад хамрагдсан

багш, ажилтны мэдээллийн сан

бүрдүүлэх, хөтлөх


Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад хамрагдсан

багш, ажилтны мэдээллийн сан бүрдсэн

байна.

75 7.4

Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хуваарь, график төлөвлөх, биелэлтийг хянах


Багш, ажилтны мэргэжил дээшлүүлэх

сургалт зохион байгуулах бэлтгэл

хангагдана.

76 7.5

Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын чанар үр дүн, гарын авлага, тайланд

мониторинг хийх


Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын үр дүн

тодорхой болж, чанар, үр өгөөж дээшилнэ.

77 7.6

Захиалгат сургалт зохион байгуулах журам

боловсруулах, хэлэлцүүлэх, эцэслэх

1 сард

БМДИ-ээс захиалгат сургалт зохион

байгуулах журам боловсруулагдан

хэрэгжинэ.

134

78 7.7

Сургалтын дараах судалгааны үр дүнд

үндэслэн санал зөвлөмж боловсруулах, түүний хэрэгжилтэд дотоодын хяналт шинжилгээ хийх


Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын үр дүн

тодорхой болж, чанар, үр өгөөж дээшилнэ.

тогтоох, ирцийг тооцох, нэг танхимд хичээллэх

хүний тоог боломжтой хэмжээгээр цөөрүүлж,

сургалтын үр дүн, хүртээмжийг нэмэгдүүлэх арга

хэмжээг авч ажиллаж байна.

БМДИ-ийн захирлын баталсан ажлын

төлөвлөгөөний дагуу 2015 онд зохион

байгуулагдсан 5 болон 10 жилийн үндсэн сургалт

болон арга зүйчдийн ажлын ачаалалд дотоод

хяналт, шинжилгээ хийж нэгдсэн тайлан

боловсруулав.

Захиалгат сургалт зохион байгуулахад

баримтлах дотоодын журам боловсруулан

баталгаажуулж, мөрдөн ажиллаж байна.

1,5,10 дахь жилийн мэргэжил дээшлүүлэх

үндсэн сургалтын дараах судалгааг судалгааны

мэргэжилтнүүд хөндлөнгөөс онлайнаар авч,

судалгааны тайлан, санал, зөвлөмж

боловсруулан хариуцсан арга зүйчид, албадад

хүргэж, судалгааны үр дүнд үндэслэн цаашид

сайжруулах, засах, анхаарах зүйлийн талаар

уулзалт, хэлэлцүүлэг зохион байгуулж

ажиллалаа. .

Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтуудын

тайланг мэргэжил, жилийн ангилал бүрээр гаргаж

сургалтын үр дүн, онцлог, давуу болон сул тал,

сайжруулах саналуудыг байгууллагын хэмжээнд

хэлэлцэн үйл ажиллагаандаа тусгах ажлуудыг

зохион байгуулж байна. Үүнд:

2016 онд зохион байгуулсан 15 мэргэжлийн багш нарын эхний болон 5, 10 жилийн нийт 42 тайлан,

ЕБС, СӨБ-ын байгууллагын удирдах болон бусад ажилтны нийт 30 сургалтын тайлан

79 7.8

Мэргэжил дээшлүүлэх үндсэн болон төрөлжсөн

сургалтын дам болон нөлөөт үр дүнд

мониторинг хийх /Зөвлөх үйлчилгээ авах

3-11 сар

80 7.9

Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын хөтөлбөрийн танилцуулга, инфограф бэлтгэж, сургууль, багш

нарт хүргүүлэх

1-3 сард

Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын мэдээлэл бүх

сургууль багш нарт тодорхой болно.

81 7.10

Мэргэжил дээшлүүлэх журам болон багшлах эрх

олгох журмуудыг хэрэгжүүлэх зөвлөмж

боловсруулж, БГ, сургууль, багш нарт

хүргүүлэх

2 сард

Журмуудыг хэрэгжүүлэх явцад гарч буй

бэрхшээлүүдийг шийдвэрлэхэд дэмжлэг

болно.

82 7.11 Мэргэжил дээшлүүлэх сургалтуудын тайлан


Сургалт зохион байгуул

сан тухай бүрд

БМДИ-ийн сургалт, үйл ажиллагааны тайлан

нэгтгэгдэн боловсруулагдаж, үр

дүнд үндэслэсэн санал зөвлөмж гарсан байна.

83 7.12 БМДИ-ийн үйл

ажиллагааны хагас жил, жилийн эцсийн тайлан

6,12 сар

84 7.13 БМДИ-ийн үйл

ажиллагаанд дотоодын мониторинг хийх

3, 11 сард

БМДИ-ийн үйл ажиллагааны төлөвлөлт,

зохион байгуулалт, үр дүнд мониторинг

хийгдэж, дүгнэлт гарсан

135

байна. Суурь боловсролын сургалтын шинэчилсэн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх чиглэлээр зохион байгуулсан үйл ажиллагаа болон бусад байгууллагатай хамтран зохион байгуулсан төрөлжсөн сургалтуудын нэгдсэн тайлан, Үүнд:

“Бүрэн дунд боловсролын сургалтын цөм хөтөлбөр хэрэгжүүлэх арга зүй”, үндэсний сургагч багш бэлтгэх /120 хүн/ болон үндэсний хэмжээний 14744 багшийн сургалтын тайлан /2016 оны 06 болон 08 дугаар сар/

“Тогтвортой хөгжлийн боловсрол-суурь, бүрэн дунд боловсролын сургалтын цөм хөтөлбөрийнм хэрэгжилт”нийслэлийн 13 аас дээш жил ажилласан багш нарт зориулсан мэргэжил дээшлүүлэх сургалтын тайлан /2644 багш хамрагдсан/ /2016 оны 11 дүгээр сарын 08-10/

“Орон нутгийн үндсэн сургалт, багшийн хөгжлийг дэмжих үйл ажиллагаанд тогтвортой хөгжлийн боловсролын агуулгыг тусган хэрэгжүүлэх арга зүй” БСГ-ын мэргэжилтнүүдэд зориулсан сургалтын тайлан /2016 оны 06 дугаар сар/

Байгууллагын жилийн ба хагас жилийн үйл

ажиллагааны тайлангуудыг арга зүйч, мэргэжилтэн,

сургалтын алба бүрээр боловсруулан,

байгууллагын хэмжээнд хэлэлцэж, ажлын үр дүнг

тооцох, сайжруулах ажлыг зохион байгуулж байна.

Үүнд:

Арга зүйч, мэргэжилтэн бүрийн хагас, бүтэн жилийн ажлын тайлангууд

Алба хэлтсүүдийн хагас, бүтэн жилийн ажлын тайлан

Найм. Хэвлэл, мэдээлэл, олон нийттэй харилцах

136

85 8.1

Боловсролын салбарын

шинэчлэлийн бодлого,

хэрэгжилтийн явцыг олон

нйитэд мэдээлэх,

сурталчлах замаар

нийгмийн өөрчлөлтөд

оруулах боловсролын хувь нэмрийг өргөжүүлнэ.

Хүүхэд бүрийн хөгжлийг дэмжсэн

багшлахуйн арга зүйг

түгээн дэлгэрүлэхэд

хувь нэмэр оруулна.


цахим хуудсыг хэвийн ажиллуулах, хөгжүүлэх


Боловсролын салбарын шинэчлэлийн бодлого,

байгууллагын үйл ажиллагааны хэрэгжилтийн

явц, багшийн ажлыг тэргүүн туршлага олон

нийтэд хүрч, хүүхэд бүрийн хөгжлийг

дэмжсэн багшлахуйн арга зүйг түгээн

дэлгэрүлэхэд хувь нэмэр оруулна.

● БМДИ нь албан ѐсны www.itpd.mn сайтыг

тогтмол ажиллуулж Боловсролын чанарын

шинэчлэлийн бодлогын хэрэгжилт болон Багшийн

хөгжил хөтөлбөр, БМДИ-ийн дүрэм, багшийн

мэргэжил дээшлүүлэх чиглэлээр гарсан тушаал,

журам, шийдвэрийн хүрээнд зохион байгуулж буй

үйл ажиллагаануудын талаарх мэдээ мэдээлэл,

үйл явдлуудыг боловсролын салбарын хэрэглэгч,

үйлчлүүлэгчиддээ болон олон нийтэд хүргэж

байна. 8 үндсэн цэс, 37 дэд цэстэй тус сайтад

өдөрт дунджаар 1500-2000 мянган хүн хандаж

байна. Мэдээллийн 70 хувийг үйл явдлын мэдээ,

30 хувийг бусад төрлийн мэдээ мэдээлэл эзэлж

байна. Сайтад олон талт мэдээ мэдээллийг

оруулахыг зорьж сургалтад оролцогчид болон

БМДИ-ийн арга зүйчид, албаны дарга, зочин багш

нараас ярилцлага мэдээлэл тогтмол авч байна.

● Үндэсний олон нийтийн радио телевиз

болон арилжааны бусад телевиз, өдөр тутмын

сонин, сайтуудтай хамтран ажиллаж мэдээ

мэдээллээ түгээлээ. МҮОНРТ, Eagle

VTV,UBS,NTV,Эх орон, Монцамэ MNC зэрэг

телевиз, радио gogo.mn сайт, Ардчилал, Үндэсний

шуудан сонин зэрэг олон нийтийн хэвлэл

мэдээллийн хэрэгслүүдээр тогтмол мэдээлж байна.

● Давхардсан тоогоор телевизийн мэдээ 49,

сонины мэдээ ярилцлага 8, мэдээллийн сайтуудад

6 мэдээ мэдээлэл нийтлэгдсэн байна. Үйл

ажиллагааны талаар 34 хэвлэлийн мэдээ буюу

press relise бэлдэж хэвлэл мэдээллийн

байгууллагуудтай хамтран ажилласан бөгөөд

“Ухаан бодрол” сэтгүүлд байгууллагын үйл

86 8.2

Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх институтийн үйл ажиллагааны талаар

олон нийтэд таниулах, мэдээллээр хангах


87 8.3

Олон нийтийн хэвлэл мэдээллийн

байгууллагуудтай хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэх


88 8.4

Байгууллагын үйл ажиллагааны

танилцуулга, тайлангийн эмхэтгэл, ном, гарын авлагын эх бэлтгэх,

хэвлүүлэх


89 8.5

ЕБС, СӨБ-ын багш ажилтны туршлага, арга зүй, технологийг хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр олон нийтэд таниулах,

түгээн дэлгэрүүлэх

улирал бүр

БСШУЯ

Багшийн ажлын онцлог, тэргүүн туршлага, амжилт бүтээлийг харуулсан богино хэмжээний кино,

нэвтрүүлэг бэлтгэнэ.

90 8.6

Хичээлийн судалгаагаар "Хүүхдийн хөгжлийг

дэмжсэн шинэ арга зүй"-г хicheeliin-sudalgaa.mn сайтад байршуулах

улирал бүр

МХСН

"Хүүхдийн хөгжлийг дэмжсэн шинэ арга зүйг тогтмол сурталчилдаг

болсон байна. ( Хэвлэл мэдээлэл, сайт:

Hicheeliin-sudalgaa.mn)

http://www.itpd.mn/

137

91 8.7

"Хүүхдийн хөгжлийг дэмжсэн сургалтын шинэ арга " ( Мат, БУ,НУ, Хэл, Бусад-тех, биеийн тамир,

хөгжим) зөвлөмж-туршлага хэвлүүлэх (

шинэ судлагдахуун тус бүр 10 хх)

10-11 сар

МХСН

"Хүүхдийн хөгжлийг дэмжсэн сургалтын шинэ арга " ( Мат,

БУ,НУ, Хэл, Бусад-тех, биеийн тамир, хөгжим)

зөвлөмж-туршлага хэвлүүлж, сургууль

багшид түгээсэн байна.

ажиллагаатай холбоотой 8 нүүр мэдээлэл,

Германы хамтын ажиллагааны нийгэмлэгийн цахим

сэтгүүлд 2 нүүр ярилцлага хэвлүүлсэн.

● Ойг угтан хэвлэл мэдээллээр байгууллагын

үйл ажиллагаа, ахмад, туршлагтай багш нарын

тухай хөрөг нийтлэл, мэдээлэл зэргийг сурталчлан

таниулах цогц ажлыг зохион байгуулсан.Үүнд:

● “Багшийн хөгжил” сэтгүүлийн 2-р дугаараас эхлэн “60 жил” нэртэй тогтмол булан нээж ахмад ажилтнуудын тэмдэглэл ярилцлага, түүхийн бичвэрүүдийг оруулж олон нийтэд мэдээлсэн.

● БМДИ-ийн 60 жилийн ойг угтан тус сэтгүүлийн тусгай дугаарыг бэлтгэн 500 ширхэг хэвлүүлсэн. Багшийн мэргэжил дээшлүүлэх инситутийн түүхэн замнал, үйл ажиллагааны түүхчилсэн эмхэтгэлийг /500ш/ хэвлүүлэн түгээсэн.

● www.itpd.mn сайтад” 60 жил” булан нээж ойтой холбоотой арга хэмжээ, үйл явдлын мэдээ мэдээллийг оруулсан. Ойг угтан хэвлэл мэдээллийн хэрэгслүүдээр ярилцлага мэдээлэл өгөх ажлыг зохион байгуулж мөн салбарын байгууллагуудын сэтгүүл болох “Багш” сонин, “Боловсролын мэдээлэл” сэтгүүлүүдэд байгууллагын мэдээ мэдээллийг нийтлүүлсэн.

● Байгууллагын түүхийг харуулсан 18

хэвлэлийн хуудастай “Багшийн мэргэжил

дээшлүүлэх институт 60 жил” түүхчилсэн эмхэтгэл

бэлтгэн, 500 ширхэг хэвлүүлж, харилцагч

байгууллагууд болон ойд хүрэлцэн ирсэн хүндэт

зочид, тус институтад ажиллаж байсан болон одоо

ажиллаж буй ажилтан, албан хаагч нарт түгээлээ.

● Ерөнхий боловсролын сургууль, цэцэрлэгийн багш нарын дунд үндэсний хэмжээнд 2016 оны 10 дугаар сарын 20-ноос 11 дүгээр сарын 22-ны хооронд http://eteacher.itpd.mn цахим хуудас дээр онлайн хэлбэрээр “Сургалтад

92 8.8 "Багшийн хөгжил" сэтгүүл

хэвлүүлж, түгээх улирал

бүр

"Багшийн хөгжил" сэтгүүл гаргана.

93 8.9

Монгол улсад БМДИ байгуулагдсаны 60

жилийн ойг угтсан үйл ажиллагааг үе шаттайгаар


2-10 сар

БСШУЯ Боловср

олын хүрээлэн МБНХ

Монгол улсад БМДИ байгуулагдсаны 60

жилийн ойг угтсан үйл ажиллагааг үе шаттай,

тасралтгүй тусгай төлөвлөгөөний дагуу зохион байгуулснаар

байгуулагын түүх архивлагдан үлдэнэ. Үе

шаттай олон үйл ажиллагаа хамтран

ажилладаг байгууллагуудтай хамтран зохион

байгуулна.

94 8.10

Байгууллагын үйл ажиллагааны түүхэн үеийг харуулсан зургийн цомог

гаргах, ярилцлага нийтлэл хэвлүүлэх.

95 8.11

Өргөн сүлжээний 2 телевизтэй хамтран

ажиллах гэрээ байгуулж Багшийн хөгжил

хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн талаарх

мэдээ мэдээлэл, нэвтрүүлэг бэлтгэж цацах


138

мэдээлэл харилцааны технологи, боловсролын нээлттэй нөөцийг үр дүнтэй хэрэглэж буй СӨБ ба бага, дунд боловсролын сургалтын байгууллагын багшийг шалгаруулах үйл ажиллагаа”-г зохион байгуулж, мэдээлэл харилцааны технологи, боловсролын нээлттэй нөөцийг ашиглаж буй 62 хичээлийн дүрс бичлэгээр http://eteacher.itpd.mn цахим хуудсыг баяжууллаа

БАГШИЙН МЭРГЭЖИЛ ДЭЭШЛҮҮЛЭХ ИНСТИТУТИЙН 2016...

Documents

Transcript of БАГШИЙН МЭРГЭЖИЛ ДЭЭШЛҮҮЛЭХ ИНСТИТУТИЙН 2016...