დედა დაფა გივე

Mother board

დედა პლატა

დედაპლატას ძირითადი აგებულება

დედაპლატა და მისი რამოდენიმე ნაწილი ორისიტყვით

დედაპლატას უწოდებენ დიდ ნაბეჭდ პლატას. მასზე დაყენებულია პერსონალური კომპიუტერის ძირითადი კომპონენტები: ცენტრალური მიკროპროცესორი, ოპერატიული მეხსიერება, მხარდამჭერი მიკროსქემები, ცენტრალური მაგისტრალი, კონტროლერი და რამდენიმე გამთიშველი.

მიკროპროცესო რის სოკეტი

მიკროპროცესორი

მიკროპროცესორი (ბერძ. mikros და ნიშნავს „პატარას“) მინიატურული ელექტრონულ-გამომთვლელი მანქანაა, რეალიზებული ერთი ზედიდი ინტეგრალური სქემით. ზესუფთა სილიციუმის ერთ კრისტალზე რთული, მრავალსაფეხურიანი და ზუსტი ტექნოლოგიით დატანილია რამდენიმე მილიონი ტრანზისტორი და სხვა სქემური ელემენტები. აგრეთვე დამაკავშირებელი გამტარები და გარე მოწყობილობების შემაერთებელი წერტილები. მათი ერთობლიობა ქმნის ლოგიკურ ბლოკს: არითმეტიკულ მოწყობილობას, მართვის მოწყობილობას, რეგისტრებს და სხვა. მსოფლიოში სხვადასხვა ფირმების მიერ გამოიშვება სხვადასხვა დანიშნულების ცენტრალური მიკროპროცესორების ტიპები.

მიკროპროცესორის აგებულება

მიკროპროცესორის მთავარი პარამეტრებია: შესასრულებელ ბრძანებათა ერთობლიობა, თანრიგიანობა და ტაქტიკური სიხშირე. მიკროპროცესორების მთავარი პარამეტრი ტაქტიკური სიხშირეა. იგი გვიჩვენებს წამში რამდენ ელემენტარულ ოპერაციას-ტაქტს ასრულებს მიკროპროცესორი. ტაქტიკური სიხშირე იზომება მეგაჰერცებში (1 მეგაჰერცი უდრის 106 ჰერცს). თანრიგიანობა გვიჩვენებს, ერთ ტაქტში თუ რამდენ ორობითი თანრიგის დამუშავებას, ან გადაცემას ახორციელებს მიკროპროცესორი, ასევე რამდენი ორობითი თანრიგი შეიძლება იქნას გამოყენებული მიკროპროცესორის ოპერატიული მეხსიერების დამისამართებისათვის. აღსანიშნია, რომ ტაქტიკური სიხშირეპროცესორი მწარმოებლურობის შეფარდებითი მახასიათებელია იმიტომ, რომ პროცესორის სქემური გადაწყვეტების გამო ზოგიერთი პროცესორი ერთ ტაქტში ასრულებს იმდენ ოპერაციას, რომლის შესრულებასაც სხვა პროცესორი ანდომებს რამდენიმე ტაქტს. გარეგნულად მიკროპროცესორი ოთხკუთხედი პლასმასის ფირფიტაა — 5x5x05 სანტიმეტრის ზომის, 940-მდე „ფეხით“. მიკროპროცესორებს გასაციებლად უყენებენ პატარა ვენტილიატორებს, რათა მიკროპროცესორი არ გადახურდეს.

↓↓↓

ტრანზისტორების რაოდენობის ზრდა მიკროპროცესორებშიპროცესორის ტიპი

ტრანზისტორების რაოდენობა

წელი მწარმოებელი

Intel 4004 2300 1971 IntelIntel 8008 3500 1972 IntelIntel 8080 4500 1974 Intel6502 5000 1975 MOS TechnologyIntel 8088 29.000 1979 IntelMotorola 68000 68.000 1979 MotorolaIntel 80286 134.000 1982 IntelIntel 80386 275.000 1985 IntelIntel 80486 1.200.000 1989 IntelPentium 3.100.000 1993 IntelAMD K5 4.300.000 1996 AMDPentium II 7.500.000 1997 IntelAMD K6 8.800.000 1997 AMDPentium III 9.500.000 1999 IntelAMD K6-III 21.300.000 1999 AMDAMD K7 22.000.000 1999 AMDPentium 4 42.000.000 2000 IntelItanium 25.000.000 2001 IntelBarton 54.300.000 2003 AMDIntel Pentium M 77.000.000 2003 IntelAMD K8 105.900.000 2003 AMDItanium 2 220.000.000 2003 IntelItanium 2 (9 MB Cache)

592.000.000 2004 Intel

Cell 241.000.000 2006Sony/IBM/Toshiba

Core 2 Duo 291.000.000 2006 IntelCore 2 Quad 582.000.000 2006 IntelG80 (GPU) 681.000.000 2006 NVIDIACore i7 731.000.000 2008 IntelAMD K10 758.000.000 2009 AMD

RV870, Cypress (GPU)

2.154.000.000 2009 ATI

Power6 789.000.000 2007 IBM

Dual-Core Itanium 2

1.700.000.000 2006 Intel

მიკროპროცესორების განვითარებისისტორია

1971 წელს მიკროპროცესორში ტრანზისტორების რაოდენობა სულ 2300 . .რაღაც იყო ახლა ის მილიარდზე მეტიცაა

ოპერატიული მეხსიერება

ოპერატიული დამახსოვრების მოწყობილობა, (ინგლ. Random-access memory; RAM)

↓↓↓

ოპერატიული დამახსოვრების მოწყობილობა, რეალიზებულია ზედიდი ინტეგრალური სქემის სახით. მონაცემების წაკითხვის, ან ჩაწერის დრო 60+ ნანოწამია (60x10-9წმ). არსებობს ორი ტიპის ოპერატიული დამახსოვრების მოწყობილობა: სტატიკური და დინამიკური. სტატიკური ოპერატიული დამახსოვრების მოწყობილობაში ელემენტარული უჯრედის როლში ინტრიგერული სქემა გამოდის. ასეთი სქემა იმპულსის მიღებამდე, ან კვების გამორთვამდე ინარჩუნებს ერთ-ერთ მდგომარეობას 0, ან 1. უჯრაში ჩაწერილი ინფორმაციის წაკითხვისას მისი მდგომარეობა არ იცვლება. დინამიკური მოდელი შედგება მიკროსკოპული ტევადობისგან (კონდესატორებისგან). ნებისმიერი კონდესატორი შეიძლება იყოს ორ მდგომარეობაში: დამუხტული, ან დაუმუხტავი. ასეთ მეხსიერებაში ჩაწერილი მონაცემების დასამახსოვრებლად საჭიროა დაუმუხტავი კონდესატორების პერიოდულად დამუხტვა. ამის გამო დინამიკური მეხსიერება სტატიკურთან შედარებით ნელამოქმედია. სამაგიეროდ იგი ნაკლებად ენერგოტევადია. უნდა აღვნიშნოთ რომ ორივე ტიპის დამახსოვრების მოწყობილობა წარმოადგენს მცირე ზომის ნაბეჭდ პლატას, მასზე განლაგებული მიკროსქემებით. ოპერატიული დამახსოვრების მოწყობილობის გარდა, თანამედროვე პერსონალურ კომპიუტერებს გააჩნიათ ე.წ. ზეოპერატიული დამახსოვრების მოწყობილობა (ქეშ მეხსიერება), რომელიც უზრუნველყოფს ნელმოქმედი მოწყობილობის თავსებადობას, სწრაფმოქმედ მოწყობილობასთან. მაგალითად, მიკროპროცესორის დინამიკურ მეხსიერებასთან.არსებობს ორი დონის ქეშ მეხსიერება: პირველი დონის 32 ბაიტის ტევადობით (ახლა უკვე 64), რომელიც ჩაშენებულია უშუალოდ მიკროპროცესორში და მეორე დონის 512 და მეტი ტევადობით. იგი ყენდება სისტემურ პლატაზე.

სატა კონექტორი

იდე კონექტორი

Floppy drive კონექტორი

20 pin atx power კონექტორი

ვენტილატორისკონექტორი

ბიოსი

CMOS backup battary

ვიდეო კარტა

ვიდეოკარტისსლოტები

ოპერატიული მეხსიერების

სლოტები

ასევეინტეგრირებუ

: ლი გეგაბაიტ , და აუდიო

ასევე super IO .ჩიპები

პერიფერიულიინტეგრირებულ

ი კონექტორები

Thanks For Attention!