Ώ INTELIGENCJA EMOCJONALNA Ώ - treningmozgu.pl · Inteligencja emocjonalna jest bardzo bliska...
Transcript of Ώ INTELIGENCJA EMOCJONALNA Ώ - treningmozgu.pl · Inteligencja emocjonalna jest bardzo bliska...
Ώ INTELIGENCJA EMOCJONALNA Ώ
Inteligencja emocjonalna inaczej
EI –EMOTIONAL INTELLIGENCE)
kompetencje osobiste
człowieka w rozumieniu zdolności
rozpoznawania stanów emocjonalnych
własnych
oraz innych osób, jak też zdolności
używania własnych emocji i radzenia
sobie ze
stanami emocjonalnymi innych osób.
Pojęcie inteligencji emocjonalnej zostało stworzone przez Petera Saloveya z
Uniwersytetu Yale i Johna Mayera z Uniwersytetu w New Hampshire.
Pierwsze badania dotyczące inteligencji emocjonalnej pojawiły się w
artykułach naukowych na początku lat dziewięćdziesiątych. W
międzyczasie idea znaczenia inteligencji emocjonalnej dla przewidywania
sukcesu przyciągnęła uwagę naukowców i zyskała ogromną popularność.
Daniel Goleman zajmował się badaniem zagadnienia inteligencji emocjonalnej.
Badając losy absolwentów Harvardu zauważył on, ze nie zawsze wybitne wyniki w szkole i skrajnie wysoki poziom inteligencji racjonalnej (IQ) przekładają sie na sukcesy w pracy i życiu.Ten czynnik , który decyduje o umiejętności radzenia sobie w życiu praktycznym, Goleman nazwał " inteligencjąemocjonalną".
→ amerykański psycholog i publicysta naukowy
→ dwukrotnie nominowany do nagrody literackiej Pulitzera.
Co wpływa na sukces?
Przełom, którego dokonał Goleman bierze się stąd, iż do tej pory iloraz inteligencji IQ otaczany był wielkim kultem. Tymczasem badania tysięcy przypadków ludzkich (losy absolwentów renomowanych uczelni w powiązaniu z posiadanym przez nich ilorazem inteligencji IQ) wykazały, że wybitny iloraz inteligencji nie przekłada się na życiowy sukces.
W praktyce wygląda to tak,że nasze emocje decydują
o tym, jaki pożytek zrobimy zeswojego intelektu.
Dlategoważniejszym czynnikiem w
osiąganiu sukcesu jest inteligencja emocjonalna,
a nie iloraz inteligencji IQ.
Tak na prawdę jest ot bardzo proste - o sukcesie bardziej decydują cechy
osobowości, takie jak np. inicjatywa i umiejętnośd współdziałania, zdolnośd
przystosowania się, czy dar przekonywania.
Trzy główne modele inteligencji emocjonalnej
● DANIEL GOLEMAN zdolnośd rozumienia siebie i własnych emocji, kierowania i kontrolowania ich, zdolnośd samomotywacji , empatię
oraz umiejętności o charakterze społecznym .
● JACK MAYER I PETER SALOVEYspostrzeganie
emocji, wspomaganie myślenia za pomocą emocji,rozumienie emocji oraz kierowanie emocjami.
● RAUVEN BAR-ON
• 5 elementów: inteligencja
• intrapersonalna, inteligencja interpersonalna, radzenie sobie ze stresem, zdolnośd adaptacji
• oraz ogólny nastrój.
Typologia kompetencji emocjonalnych
1.KOMPETENCJE PSYCHOLOGICZNE (relacje z samym sobą)
► Samoświadomośd
► Samoocena
► Samokontrola lub Samoregulacja
2.KOMPETENCJE PRAKSEOLOGICZNE (inaczej kompetencje działania - nasz
stosunek do zadao, wyzwao i działao)
► Motywacja►Zdolności adaptacyjne
► Sumiennośd
3.KOMPETENCJE SPOŁECZNE (relacje z innymi)
► Empatia ► Asertywnośd► Perswazja
► Przywództwo► Współpraca
Inteligencja emocjonalna jest bardzo bliska pojęciu dojrzałości życiowej.
Możemy się jej uczyć i rozwijać ją przez całe życie. Daniel Goleman
zwraca uwagę na podstawowe nieporozumienia, które powstają w
związku z inteligencją emocjonalną:
► inteligencja emocjonalna nie oznacza po prostu "bycia miłym". W kluczowych
momentach może ona wymagać nie tyle "bycia miłym", ile - nie polega ona na pozbyciu się
kontroli nad uczuciami, na spuszczeniu ich z wodzy. Oznacza ona raczej takie kierowanie
nimi, by były wyrażane odpowiednio i skutecznie
► nie jest prawdą, że kobiety mają wyższą inteligencję emocjonalną niż mężczyźni.
► poziom inteligencji emocjonalnej - w odróżnieniu od ilorazu inteligencji - nie jest
ukształtowany genetycznie ani nie kształtuje się we wczesnym dzieciństwie
Wiele firm zajmujących się naborem odpowiednich
pracowników na poszczególne stanowiska mogło w praktyczny
sposób skorzystad z badao iwniosków Golemana. Tak np.
zaniechano w wielu przypadkach skupiania się na stopniach
uzyskanych na uniwersytecie, czy tez na wysokości ilorazu IQ. W
miejsce tego opracowano szereg badao (np. w formie testów) psychologicznych badających
dojrzałośd emocjonalną i zdolnośd do pracy w zespole.
Jakie predyspozycje psychologiczne należy mieć, aby być inteligentnym emocjonalnie?
Oto pięć istotnych cech, które wymienia Daniel Goleman w związku z inteligencją emocjonalną:
• -samoświadomość
• - samoregulacja
• - motywacja
• - empatia
• - umiejętności społeczne
SAMOŚWIADOMOŚĆ
Samoświadomość - wiedza o
swoich stanach wewnętrznych,
preferencjach, możliwościach i
ocenach intuicyjnych, czyli
świadomość emocjonalna,
poprawna samoocena, wiara w
siebie, tj. silne poczucie własnej
wartości i świadomość swoich
możliwości i umiejętności.
Samoświadomośd
• Świadomośd emocjonalna – umiejętnośd rozpoznawania jak nasze emocje wpływają na naszą pracę oraz są wykorzystywane w podejmowaniu decyzji.
• Poprawna samoocena – bezstronne wyczucie naszych osobistych zalet i ograniczeo, jasny obraz tego, co musimy poprawid oraz umiejętnośd uczenia się na doświadczeniach
• Wiara w siebie – odwaga, która bierze się z niezłomnego przekonania o naszych zdolnościach, umiejętnościach, wartościach i celach
SAMOREGULACJA
Samoregulacja - panowanie
nad swoimi stanami
wewnętrznymi, impulsami
i możliwościami czyli
samokontrola, utrzymywanie
norm uczciwości i prawości,
sumienność, elastyczność w
dostosowywaniu się do zmian,
innowacyjność.
Samoregulacja
• Samokontrola – skuteczne radzenie sobie z gwałtownymi emocjami i impulsami
• Spolegliwośd – wykazywanie się uczciwością i prawością
• Sumiennośd – odpowiedzialności i skrupulatności w wykonywaniu swoich obowiązków
• Przystosowalnośd – elastycznośd przy dostosowywaniu i podejmowaniu wyzwao
• Innowacyjnośd – otwartośd na nowatorskie pomysły i podejścia oraz nowe informacje
MOTYWACJA
Motywacja - skłonności
emocjonalne, które prowadzą
do nowych celów lub ułatwiają
ich osiągnięcie, czyli dążenie do
osiągnięć, zaangażowanie,
inicjatywa, optymizm.
Motywacja
• Dążenie do osiągnięd – staranie się o lepsze wyniki albo spełnienie kryteriów doskonałości.
• Zaangażowanie – przyjęcie celów i wizji grupy lub organizacji za swoje.
• Inicjatywa – gotowośd do wykorzystania szans i okazji, często przybiera postad niezwykłej przedsiębiorczości.
• Optymizm – wytrwałośd w dążeniach wytyczonego celu mimo przeszkód i niepowodzeo.
EMPATIA
Empatia - uświadamianie sobie uczuć, potrzeb i niepokojów innych osób, czyli rozumienie innych, doskonalenie innych,
nastawienie usługowe, świadomość polityczna, tj. rozpoznawanie
emocjonalnych prądów grupy i stosunków wśród przedstawicieli władzy.
Empatia
• Rozumienie innych – wyczuwanie uczud i punktów widzenia innych osób
• Kształtowanie innych – wyczuwanie u innych potrzeby rozwoju i rozwijania ich zdolności.
• Nastawienie usługowe – uprzedzanie, rozpoznawanie i zaspokajanie potrzeb klientów.
• Wspieranie różnorodności – tworzenie i podtrzymywanie szans na osiągnięcia dzięki wykorzystywaniu różnych typów ludzi.
• Świadomośd polityczna – rozpoznawanie politycznych i społecznych poglądów organizacji.
UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE
Umiejętności społeczne - umiejętnośd wzbudzania u innych pożądanych reakcji, czyli wpływanie na innych, porozumienie, łagodzenie konfliktów, przewodzenie, tworzenie więzi, współpraca i
współdziałanie, umiejętności zespołowe.
Umiejętności społeczne
• Wpływanie na innych – opanowanie metod skutecznego przekonywania.
• Porozumienie – wysyłanie jasnych i przekonujących przekazów.
• Łagodzenie konfliktów – pośredniczenie w sporach i rozwiązywanie ich.
• Przewodzenie – inspirowanie i kierowanie
• Katalizowanie zmian – inicjowanie, propagowanie albo kierowanie zmianami.
• Tworzenie więzi – pielęgnowanie instrumentalnych stosunków z innymi.
• Współpraca – praca z innymi dla osiągnięcia wspólnego celu
• Umiejętności zespołowe – organizowanie współdziałania wszystkich członków grupy dla osiągnięcia zbiorowego celu.
CZYNNIKI POZWALAJĄCE OSZACOWAD INTELIGENCJĘ EMOCJONALNĄ NA POZIOMIE ORGANIZACJI:
• Samoświadomośd emocjonalna • Dążenie do osiągnięd • Zdolnośd przystosowania się• Samokontrola • Sumiennośd• Optymizm• Empatia• Wspieranie różnorodności • Świadomośd polityczna • Wpływanie na innych • Tworzenie więzi
Do czego może prowadzid brak inteligencji emocjonalnej?
• na drugim biegunie inteligencji emocjonalnej znajduje się analfabetyzm emocjonalny, powodujący nasilenie się stanów agresji i przemocy
• zwiększanie się ilości samobójstw, gwałtów i morderstw
• lub też przy mniejszym natężeniu -zmniejszenie się poziomu satysfakcji życiowej i umiejętności tworzenia dobrych relacji z innymi ludźmi.
Bardzo istotne jest zatem kształcenie emocji. Zwiększanie poziomu inteligencji emocjonalnej
wpływa zarówno na ogólne podniesienie jakości naszego życia psychicznego, jak i
zwiększa naszą zdolnośd do radzenia sobie z sytuacjami trudnymi.
EI - EMOTIONAL INTELLIGENCE
Narzędzia do pomiaru inteligencji emocjonalnej:
Mayer-Salovey-Caruso Emotional Intelligence Test (MSCEIT)Test mierzący 4 dziedziny inteligencji emocjonalnej:- postrzeganie emocji- zarówno u siebie jak i u innych, oraz reakcje na bodżce takie jak sztuka, muzyka itp.- wpływające na procesy myślowe- zdolnośd do generowania i używania emocji koniecznych przy procesach kognitywnych- rozumienie emocji- zdolnośd odczytywania i rozumienia informacji emocjonalnej- kierowanie emocjami- otwartośd na emocje, modulowanie emocji, ma to wpływ na rozwój osobisty
INTE
INTE służy do pomiaru inteligencji emocjonalnej, rozumianej jako zdolnośd do rozpoznawania, rozumienia i kontrolowania własnych oraz cudzych emocji, a
także zdolnośd do efektywnego wykorzystywania emocji w kierowaniu własnym oraz cudzym działaniem.
Przeznaczony do badania młodzieży i dorosłych, czas wykonywania testu nieograniczony, średni zajmuje 10 minut.
OPTYMIZM A INTELIGENCJA EMOCJONALNA
Przykłady pytao testowych:
W czasie jazdy na nartach przewróciłeś się.
A. Jazda na nartach jest bardzo trudna.B. Stok był bardzo oblodzony.
Przytyłeś w czasie wakacji i nie możesz teraz wrócid do swojej wagi.
A. Diety nie mają sensu.B. Dieta, której próbowałem nie zadziałała.
Czujesz się strasznie zmęczony.A. Nigdy nie mam szansy wypocząd.B. Miałem bardzo ciężki ostatni tydzieo.
Rezultaty:
Seligman stwierdził, że agenci ubezpieczeniowi, którzy udzielili więcej odpowiedzi B niż A lepiej radzili sobie z gorszymi dniami w pracy, gdy nie udawało im się sprzedad żadnej polisy. Łatwiej radzili sobie z odmową i prawdopodobieostwo, że zrezygnują z pracy było mniejsze. Ludzie z optymistycznym spojrzeniem na życie mają tendencje do traktowania przeszkód i porażek jako czasowe (i stąd możliwe do przezwyciężenia).
W związku z tym częściej osiągają w życiu sukcesy!
SKŁADNIKI INTELIGENCJI EMOCJONALNEJ
Salovey i Mayer, w opracowanej przez siebie skali służącej do pomiaru inteligencji emocjonalnej (Trait Meta-Mood Scale, TMMS) wyróżnili trzy jej wymiary: ♣ zwracanie uwagi na swoje stany emocjonalne (attention to feelings)♣ jasne rozumienie swoich stanów emocjonalnych i adekwatne nazywanie ich (clarity of feelings)♣ świadome wpływanie na nastrój emocjonalny, regulowanie nastroju emocjonalnego i skuteczne działanie pomimo złego nastroju (mood repair)
Rodzaje inteligencji według Howarda Gardnera
Inteligencja językowa – umiejętnośd czytania, pisania i porozumiewania się za pomocą słów, doskonale rozwinięta u
pisarzy, poetów i mówców.
Inteligencja logiczna lub matematyczna – umiejętnośd rozumowania oraz liczenia. Najlepiej jest rozwinięta u ekonomistów, naukowców, inżynierów, prawników i
księgowych.
Inteligencja wizualno-przestrzenna – umiejętnośd malowania, rysowania, robienia artystycznych fotografii, rzeźbienia lub wyobrażania sobie trójwymiarowych kształtów; doskonale
rozwinięta u nawigatorów i artystów.
Inteligencja muzyczna – umiejętnośd układania piosenek, śpiewania, gry na instrumencie, pisania wierszy, a także
stosowania rymu i rytmu. Szczególnie rozwinięta u kompozytorów, dyrygentów, muzyków.
Inteligencja interpersonalna (społeczna) – umiejętnośd nawiązywania kontaktów; rozwinięta u sprzedawców, nauczycieli i przywódców.
Inteligencja intrapersonalna (refleksyjna) – umiejętnośd skupienia uwagi na swoich uczuciach, umiejętnośd wyciągania wniosków z przeżytych doświadczeo i umiejętnośd planowania. Ten rodzaj zdolności wiąże się u niektórych ludzi z wielką intuicją.
Inteligencja ruchowa – zdolności manualne oraz umiejętności sportowe; dobrze wykształcone u gimnastyków, tancerzy, rzemieślników i sportowców, a także chirurgów.
Inteligencja przyrodnicza – umiejętnośd rozumienia praw natury i postępowania zgodnie z nimi; dobrze rozwinięta u biologów, rolników i osób działających na rzecz ochrony przyrody.
Inteligencja społeczna- zdolnośd społecznego przystosowania i wywierania wpływu na środowisko, sztuka nawiązywania
pozytywnych, obustronnie satysfakcjonujących relacji interpersonalnych w codziennych kontaktach.
Inteligencja społeczna polega na stosownym doborze zachowania i sposobu komunikacji, co w sytuacjach związanych z negatywnymi emocjami bywa trudne.
Inteligencja społeczna wyraża się poprzez zdolności do:
postrzegania świata z różnych punktów widzenia,
nawiązywania, kształtowania i utrzymywania zróżnicowanych kontaktów społecznych z innymi ludźmi,
poznawania i rozumienia myśli, uczud poglądów i zachowao innych ludzi,
pracy w zespole i pozytywnego wpływania na jego dynamikę,
wywierania wpływu na inne osoby, czasem manipulacji.
Osoby z dobrze wykształconą inteligencją
społeczną sprawdzają się jako: politycy,
nauczyciele, przywódcy religijni, doradcy,
handlowcy, menadżerowie, specjaliści
public relations, itp.
Osoby o rozwiniętej inteligencji emocjonalnej, mogąodnosić znaczne sukcesu życiowe, nawet jeśli nie
posiadają tak wysokiego ilorazu IQ.Ci zaś, którzy posiadają wysoki stopień IQ powinni równocześnie rozwijać się emocjonalnie , ponieważ
właśnie to umożliwi im konstruktywne wykorzystywanie swoich zdolności.
Według teorii Raymonda Cattella, istnieją dwa rodzaje inteligencji: płynna i skrystalizowana.
PŁYNNA INTELIGENCJA
• Płynna inteligencja to ta, którą dziedziczymy
• Należy do niej szybkość postrzegania, zdolność uczenia
się, umiejętność logicznego myślenia, pamięć.
• Geny mają 40-80 proc. wpływu na poziom naszej
inteligencji ogólnej.
• Dziedziczona inteligencja płynna osiąga szczytowy
rozwój między 20. a 25. rokiem życia.
SKRYSTALIZOWANA
INTELIGENCJA
● Na inteligencję skrystalizowaną składają się wiedza, doświadczenie i zdolnośd przewidywania.
● Cattell twierdzi, że jakośd tej inteligencji zależy wyłącznie od treningu – przez zastosowania inteligencji płynnej w życiu.
● aspekt inteligencji obejmujący wiedzę przyswajaną przez daną osobę i zdolnośd dostępu do niej; mierzy się ją testamisłownikowymi, arytmetycznymi i wiadomości ogólnych
W organizacjach które marginalizują rzeczywistośd emocjonalną pojawiają się niekooczące się problemy,
atmosfera utrudniająca twórcze podejście i
podejmowanie decyzji,niezdolnośd motywowania
ludzi do pracybrak zapału i energii do pracy,
zanik ducha zespołowego i solidarności.
DĄŻENIE DO OSIĄGNIĘD
Często uzyskiwanie lepszych wyników realne
jest za pomocą środków zazwyczaj
ignorowanych przez menedżerów, którzy
uważają je za zbyt słabe aby odgrywały
jakiekolwiek znaczenie. Mowa tu o otwartości,
szczerości, zaufaniu i porozumiewaniu się bez
przeszkód.
Daremne są próby rozwiązywania za pomocą zmian technicznych czy
strukturalnych problemu, który w istocie rzeczy jest problemem w stosunkach
międzyludzkich.
PODSUMOWANIE
Maksymalizacja inteligencji emocjonalnej całej
organizacji, tak jak małej grupy, zależy od
wzajemnego powiązania jej członków.
Rzeczywistośd emocjonalna, społeczna i polityczna
może zarówno wyzwolid, jak i zniszczyd potencjalne
możliwości organizacji. Jeśli członkowie organizacji
nie potrafią ze sobą współpracowad, jeśli brakuje
im inicjatywy, motywacji czy którejkolwiek innej z
pozostałych kompetencji emocjonalnych, to w
rezultacie cierpi na tym jej kolektywna inteligencja.
Kluczem do owocnego działania pracowników jest
entuzjazm i zaangażowanie, cechy, które organizacja
może wytworzyd, ale których nie może w żaden
sposób wymusid. Poziom zbiorowej inteligencji
emocjonalnej organizacji określa stopieo, w jakim
wykorzystuje ona swój kapitał intelektualny, a zatem
jakie osiąga wyniki. Sztuka maksymalizowania
kapitału intelektualnego sprowadza się do zgrywania
interakcji ludzi, którzy posiadają wiedzę i
umiejętności fachowe.