หู�ตึ�ง ( Hearing Loss)ประภา คงจีระดำ�ารง ขั�นชาลี

หู�ตึ�ง ( หู�หูนวก ) หูมายถึ�งภาวะการไดำ�ย�นเสียงลีดำลีง อาจีเป!นเพียงเลี#กน�อย หูร$อไม%ไดำ�ย�นเลีย ( หู�หูนวกสีน�ท ) อ'บั�ตึ�การณ์*ขัองการสี�ญเสียการไดำ�ย�นแตึกตึ%างก�นในกลี'%มอาย'แลีะความร'นแรง ในเดำ#กอาย'ตึ�.ากว%า 1 ป/ พีบั 1.5-6 ตึ%อ 1,000 รายการตึลีอดำมชพี ในผู้��ใหูญ%อาย'18-80 ป/ พีบั ร�อยลีะ 16.1

สาเหูตึ ของการส�ญเส�ยความสามารถในการได้�ย�นที่��ส�าค�ญ ได้�แก! 1.การสี�ญเสียการไดำ�ย�นชน�ดำการน�าเสียงบักพีร%อง ( Conductive hearing Loss ) เป!นภาวะการร�บัฟั2งเสียงบักพีร%อง เน$.องจีากมสี�.งกดำขัวาง เช%น ขั3หู� หูร$อ น�3าในช%องหู� เป!นผู้ลีจีากโรคท.ท�าใหู�มความผู้�ดำปกตึ�ท.หู�ช�3นนอก แลีะหู�ช�3นกลีางไม%สีามารถึสี%งผู้%านคลี$.นเสียงไปสี�%หู�ช�3นในไดำ� โรคท.พีบับั%อย แก�วหู�ทะลี' หู�ช�3นกลีางอ�กเสีบั

2.การสี�ญเสียการไดำ�ย�นชน�ดำประสีาทร�บัฟั2งเสียงบักพีร%องหูร$อประสีาทเสี$.อม( Sensorineual hearing Loss -SNHL ) เก�ดำจีาก ความผู้�ดำปกตึ�ขัองหู�ช�3นในหูร$อประสีาทร�บัฟั2ง เสียงสีามารถึเดำ�นทางเขั�าไปในหู�สี%วนในไดำ�แตึ%เซลีสี*ขันในหู�สี%วนในตึายหูร$อหูมดำสีมรรถึภาพีสี�ญญาณ์จี�งไม%สีามารถึเดำ�นทางไปถึ�งสีมองไดำ� โรคท.พีบั

เช%น โรคเมเนยสี* โรคซ�ฟั6ลี�สี หู�ดำเยอรม�น พี�ษจีากยา หู�ตึ�งในคนสี�งอาย'( 80% ม�กเก�ดำจีากสีาเหูตึ'น3 ) หู�ตึ�งจีากการประกอบัอาชพีพยาธิ�สภาพและล�กษณะที่างคล�น�ก

ตึรวจีร%างกายพีบัว%าพียาธิ�สีภาพีอย�%ท.หู�ช�3นนอกหูร$อหู�ช�3นกลีางมประว�ตึ�ผู้�ดำปกตึ� มขัองเหูลีวไหูลีจีากหู� เช%น เลี$อดำหูร$อหูนอง ฟั2งเสียงช�ดำเจีนในท.มเสียงดำ�งมากกว%าในท.เงยบั ม�กพี�ดำเสียงเบัามเสียงรบักวนในหู�เป!นเสียงตึ�.า ในกรณ์ หู�ช�3นในผู้�ดำปกตึ�จีะไดำ�ย�นเสียงช�ดำ ในท.เงยบัมากกว%าท.จีอแจีม�กพี�ดำเสียงดำ�ง พี�ดำไม%ช�ดำ มเสียงรบักวนในหู�เป!นเสียงสี�ง เวยนศีรษะ ถึ�าประสีาทฟั2งเสียงบักพีร%องในระดำ�บัร'นแรงแตึ%ก�าเน�ดำจีะเป!นใบั�การว�น�จฉั�ยโรค การตึรวจีการไดำ�ย�นมความสี�าค�ญในการว�น�จีฉั�ยความผู้�ดำปกตึ�ขัองระบับัอว�ยวะในการไดำ�ย�น บั%งช3ถึ�งพียาธิ�สีภาพีในหู�ช�3นนอก หู�ช�3นกลีาง หู�ช�3นใน แลีะประสีาทสี%วนกลีางการตึรวจการได้�ย�นสามารถจ�าแนกได้�เป็-น 3 ป็ระเภที่

1.การตึรวจการได้�ย�นด้�วยส�อมเส�ยง ( tuning fork

test ) เสียงท.ใช�ในการตึรวจีอย�%ท. 512 เฮร�ตึซ* ม 2 ว�ธิ

1.1 Weber test ว�ธิตึรวจี ค$อ ผู้��ตึรวจีวางสี�อมเสียงท.เคาะแลี�วไว�ในแนวกลีางศีรษะ

เช%น กลีางหูน�าผู้าก กลีาง กระหูม%อม คาง ฟั2นหูน�า แลี�วถึามผู้��ป<วยว%าไดำ�ย�นเสียงดำ�งไปหู�ดำ�านไหูนมากกว%าก�น

1.2 – Rinne test - ว�ธิตึรวจี ค$อ ผู้��ตึรวจีวางสี�อมเสียงท.ถึ�กเคาะแลี�วหูน�าช%องหู� แตึ%อย%าแตึะใบัหู�ขัองผู้��ป<วย แลีะวางก�านขัองสี�อมเสียงไว�ท.บัร�เวณ์กระดำ�กมาสีตึอยดำ* ใหู�ผู้��ป<วยฟั2งเปรยบัเทยบัว%า ไดำ�ย�นหูน�าช%องหู�กระดำ�กดำ�งกว%า หูร$อตึรงกระดำ�กมาสีตึอยดำ*ดำ�งกว%า2. การตึรวจการได้�ย�นโด้ยใช้�เส�ยงบร�สที่ธิ�0 ( Pure tone

audiometry ) ใช�เคร$.องม$ออ�เลี#กทรอน�กสี*เรยกเคร$.องตึรวจีการไดำ�ย�นแบั%งออกเป!น 2 ชน�ดำ

2.1 การตึรวจีการไดำ�ย�นทางอากาศี ( air conduction

test – AC ) โดำยใช�ท.ครอบัหู� (earphones ) ครอบัหู�ท�3ง 2 ขั�างเสียงจีะเดำ�นทางผู้%านจีากท.ครอบัหู�ไปย�งหู�ช�3นนอก ช�3นกลีาง แลีะหู�ช�3นในช%วงความถึ.ท.ตึรวจี ค$อ 250 , 500 , 1,000 , 2,000 , 4,000

แลีะ 8,000 เฮร�ตึซ*ในช%วงความถึ.ท. 500 – 4,000 เฮร�ตึซ* ใช�ระดำ�บัความดำ�ง – 10 dBHL – 120 dBHL ความถึ.ท. 250 แลีะ 8,000 ระดำ�บัความดำ�งตึ�.ากว%า

2.2 การตึรวจีการไดำ�ย�นทางกระดำ�ก( bone conduction

test – BC ) วาง bone vibrator ไว�ท.บัร�เวณ์กระดำ�กมาสีตึอยดำ*ขัองหู�ขั�างท.ตึรวจี เสียงจีะเดำ�นทางผู้%านจีากกระดำ�กมาสีตึอยดำ*ไปย�งหู�ช�3นใน ช%วงความถึ.ท.ใช�ตึรวจี ค$อ 500 – 4,000 เฮร�ตึซ* ระดำ�บัความดำ�งท.ใช�เร�.มตึ�3งแตึ% 10 dBHL – 70 dBHL

ผลการตึรวจ audiogram

1. การไดำ�ย�นปกตึ� ( normal hearing ) เป!นกลี'%มท.มการไดำ�ย�นอย�%ในเกณ์ฑ์*ปกตึ�ท�3งการตึรวจีทาง AC แลีะ BC มลี�กษณ์ะ audiogram สีร'ปไดำ�ดำ�งน3( Audiogram ระดำ�บัการไดำ�ย�นปกตึ�ในหู�ท�3ง 2 ขั�าง )

ก. ค%าเฉัลี.ยทาง AC ท.500-2000 เฮ�รตึซ* ไม%เก�น 250dBHL

ขั. ระดำ�บัการไดำ�ย�นในแตึ%ลีะความถึ.ตึ� 3งแตึ% 250-8000

เฮ�รตึซ* ไม%เก�น 25 dBHL

ค. ระดำ�บัการไดำ�ย�นทาง AC แลีะ BC ในแตึ%ลีะความถึ.ตึ�องใกลี�เคยงก�น หูร$อถึ�ามระดำ�บัการไดำ�ย�นทาง BC ดำกว%า AC ค$อม air

bone gap ( AB gap ) ตึ�องไม%เก�น 10 dBHL

2. การน�าเสียงบักพีร%อง ( conductive hearing loss ) ผู้��ป<วยมพียาธิ�สีภาพีท.บัร�เวณ์หู�ช�3นนอก

หูร$อหู�ช�3นกลีาง ท�าใหู�เสียงไม%สีามารถึผู้%านเขั�าไปสี�% cochler ไดำ�สีะดำวก ผู้��ป<วยมป2ญหูาในการร�บัฟั2งเสียงทาง AC แตึ%การร�บัฟั2งเสียงทาง BC

เป!นปกตึ� สีร'ปลี�กษณ์ะ audiogram ไดำ�ดำ�งน3 (Audiogram มการสี�ญเสียการไดำ�ย�นเน$.องจีากการน�าเสียงบักพีร%องในหู�ขั�างขัวา)

ค%าเฉัลี.ยทาง AC ท. 500-2000 เฮ�รตึซ* มากกว%า 25 dBHL แตึ%ไม%เก�น 60 dBHL

ก. ค%าเฉัลี.ยทาง BC ท. 500-2000 เฮ�รตึซ* น�อยกว%า 25 dBHL

ขั. ม AB gap อย%างน�อย 15 dBHL 2 ความถึ.ขั�3นไป3. ประสีาทร�บัฟั2งเสียงบักพีร%อง (sensorineural hearing

loss ) ผู้��ป<วยมพียาธิ�สีภาพีท. cochler หูร$อเสี�นประสีาทหู� ท�าใหู�มป2ญหูาในการร�บัฟั2งเสียงท�3งทาง AC แลีะ BC สีร'ปลี�กษณ์ะ audiogram ไดำ�ดำ�งน3 (Audiogram มการสี�ญเสียการไดำ�ย�นเน$.องจีากประสีาทร�บัฟั2งเสียงบักพีร%องในหู�ขั�างขัวา)

ก. ค%าเฉัลี.ยทาง AC ท. 500-2000 เฮ�รตึซ* มากกว%า 25 dBHL

ขั. ค%าเฉัลี.ยทาง BC ท. 500-2000 เฮ�รตึซ* มากกว%า 25 dBHL

ค. ระดำ�บัการไดำ�ย�นทาง AC แลีะ BC ในแตึ%ลีะความถึ.ตึ�องใกลี�เคยงก�น หูร$อถึ�าม AB gap ตึ�องไม%เก�น 10 dBHL

3. การตึรวจการได้�ย�นโด้ยใช้�ค�าพ�ด้ ( Speech

audiometry ) เคร$.องม$อท.ใช�ตึรวจีเรยก Speech

audiometer เสียงพี�ดำท.ผู้%านเขั�าไปในเคร$.องสีามารถึผู้%านทางไมโครโฟัน ระดำ�บัความดำ�งเร�.มตึ�3งแตึ% 10 เดำซ�เบัลี – 110 เดำซ�เบัลี

จีะไม%มความถึ.เฉัพีาะปรากฏใหู�เหู#นเพีราะเสียงพี�ดำน�3นเป!นคลี$.นเสียงท.มความถึ.หูลีายๆความถึ.รวมก�น แบั%งเป!น 3 ประเภท 3.1 Speech – detection threshold ( SDT ) ค$อ ระดำ�บัเสียงพี�ดำท.ตึ�.าท.สี'ดำท.ผู้��ถึ�กทดำสีอบัสีามารถึร�บัฟั2งไดำ�ว%าเป!นเสียง ว�ธิตึรวจี SDT ค$อ ผู้��ตึรวจีเพี�.มความดำ�งโดำยใช�เสียงพี�ดำ หูร$อท�าเสียงตึ%างๆเพี$.อใหู�เก�ดำความสีนใจี หูร$อตึอบัสีนองเสียงท.ไดำ�ย�น

3.2 Speech – reception threshold ( SRT ) ค$อ ระดำ�บัเสียงพี�ดำท.ตึ�.าท.สี'ดำท.ผู้��ถึ�กตึรวจีสีามารถึเขั�าใจีว%าเป!นค�าพี�ดำ อย%างน�อยร�อยลีะ 50 ขัองค�าท.ใช�ทดำสีอบัในระดำ�บัเดำยวก�นแตึ%ลีะพียางค*ตึ�องมความดำ�งใกลี�เคยงก�น เช%น ไฟัฟั@า ดำอกไม� รองเท�า เสี$3อผู้�า พี%อ แม%

3.3 Word – discrimination testing หูร$อ Speech discrimination testing ( SD ) หูร$อ Word

recognition testing ( WR ) เป!นการตึรวจีความสีามารถึขัองผู้��ถึ�กทดำสีอบัในการแยกแยะเสียงพี�ดำ เม$.อเสียงพี�ดำอย�%ในระดำ�บัความดำ�งท.พีอเหูมาะ

การแบ!งระด้�บความพ�การของหู�ออกเป็-น 6 ระด้�บ โด้ยเฉัล��ยการได้�ย�นที่��ความถ��500 – 2,000 Hz เร��มตึ�2งแตึ!หู�ป็กตึ�จนถ�งระด้�บหู�หูนวก

มากกว%า

ไม%มากกว%า

หู�ปกตึ� - 27 - - ปกตึ�หู�ตึ�งระดำ�บั 1

27 40 หู�ตึ�งน�อย

- ไม%ไดำ�ย�นเสียงพี�ดำเบัา ๆ

หู�ตึ�งระดำ�บั 2

40 55 หู�ตึ�งปานกลีาง

- พี�ดำเสียงธิรรมดำาไม%ไดำ�ย�น

หู�ตึ�งระดำ�บั 3

55 70 หู�ตึ�งมาก

- พี�ดำดำ�งเตึ#มท.แลี�วย�งไม%ไดำ�ย�น

หู�ตึ�งระดำ�บั 4

70 93 หู�ตึ�งอย%าง

ร'นแรง

- ตึ�องตึะโกนหูร$อใช�เคร$.องขัยายเสียงจี�งจีะไดำ�ย�น

93 หู�หูนวก - ใช�เคร$.องขัยายเสียงแลี�วย�งไม%เขั�าใจี

การร�กษา การสี�ญเสียการไดำ�ย�นชน�ดำการน�าเสียงบักพีร%อง สีามารถึแก�ไขัใหู�หูายไดำ�ดำ�วยการร�กษาทางยา หูร$อการผู้%าตึ�ดำสี%วนการสี�ญเสียการไดำ�ย�นทางประสีาทร�บัฟั2งบักพีร%อง ( ประสีาทเสี$.อม ) ในป2จีจี'บั�นน3ไม%มว�ธิการใดำๆ ท�3งการใหู�ยาหูร$อการผู้%าตึ�ดำท.จีะสีามารถึใช�ร�กษาใหู�การไดำ�ย�นดำขั�3น สี�าหูร�บัผู้��ป<วยท.สี�ญเสียการไดำ�ย�นระดำ�บัร'นแรง หูร$อหู�ตึ�งอย%างถึาวรไม%สีามารถึตึ�ดำตึ%อสี$.อสีารไดำ�แนะน�าใหู�ใช�เคร$.องช%วยฟั2ง

การป็3องก�น 1. ดำ�แลีสี'ขัภาพีตึนเองใหู�แขั#งแรง ระว�งม�ใหู�เก�ดำโรคระบับัทางเดำ�น

หูายใจี โดำยเฉัพีาะโรคตึ�ดำเช$3อระบับัทางเดำ�นหูายใจี เช$3อโรคจีะเขั�าหู�ไดำ� 2. หูลีกเลี.ยงการแคะหู� เพีราะ จีะเก�ดำแผู้ลีเย$.อแก�วหู�ทะลี'3. หูลีกเลี.ยงการกระแทกบัร�เวณ์หู�แลีะศีรษะ4. หูลีกเลี.ยงการร�บัเสียงดำ�ง โดำยมอ'ปกรณ์*ป@องก�นเสียงตึลีอดำเวลีา

ท�างาน5. ร�บัการตึรวจีสีมรรถึภาพีการไดำ�ย�นประจี�า อย%างน�อยป/ลีะ 1 คร�3ง6. ถึ�ามอาการผู้�ดำปกตึ�เร$.องการไดำ�ย�นควรพีบัแพีทย*ท�นท

หูน�งส4ออ�างอ�ง 1. สี'ภาวดำ ปกค'ณ์หู�งสี�ตึ สีมยศี ค'ณ์จี�กร ตึ�าราโสีตึ คอ –

นาสี�กว�ทยา หูน�า 15 - 34 พี�มพี*คร�3งท. 1 เมษายน 2544

โรงพี�มพี* บัร�ษ�ท โฮสีตึ�ก พี�บัลี�สีช�.ง จี�าก�ดำ 2. กรมควบัค'มโรคตึ�ดำตึ%อ สี�าน�กโรคจีากการประกอบัอาชพีแลีะสี�.งแวดำลี�อม ค�%ม$อการเฝ้@าระว�งการสี�ญเสียการไดำ�ย�น : ก'มภาพี�นธิ* 2547

หูน�า 1-4

เร4�องโรคหู�ตึ�ง ผ��ออกข�อสอบนายด้�ารงค5 ข�นช้าล�

1. อบ�ตึ�การณ5ของการส�ญเส�ยการได้�ย�นก. พีบัในเดำ#กอาย'ตึ�.ากว%า 1 ป/ มากกว%าในผู้��ใหูญ%อาย' 18 – 80 ป/ขั. พีบัในเดำ#กอาย'ตึ�.ากว%า 1 ป/ น�อยกว%าในผู้��ใหูญ%อาย' 18 – 19 ป/

ค. พีบัในเดำ#กอาย'ตึ�.ากว%า 1 ป/ ไม%แตึกตึ%างก�นก�บัในผู้��ใหูญ%อาย'18 – 19 ป/

ง. พีบัอ�ตึราอ'บั�ตึ�การมากหูร$อน�อยขั�3นอย�%ก�บัสีภาวะร%างกายไม%เก.ยวก�บัอาย'

2. โรคที่��ที่�าใหู�เก�ด้การส�ญเส�ยการได้�ย�นช้น�ด้ป็ระมาที่ร�บฟั7งเส�ยงบกพร!อง (Sensorineual hearing Loss : SNHL)

ก. โรคซ�ฟั6ลี�สี ขั. โรคหู�ดำเยอรม�นค. โรคหู�ตึ�งจีากการประกอบัอาชพี ง. ถึ�กท'กขั�อ

3.ว�ธิ�การตึรวจการได้�ย�นโด้ยใช้�เส�ยงบร�สที่ธิ5 (Pure tone

audiometry) แบ!งเป็-นก. การตึรวจีการไดำ�ย�นทางอากาศี (air Conduction test :

AC)ขั. การตึรวจีการไดำ�ย�นทางกระดำ�ก (done Conduction

test : BC)ค. การตึรวจีการไดำ�ย�นดำ�วยซ%อมเสียง (tunning fork test)

ง. ถึ�กท�3งขั�อ ก. แลีะขั�อ ขั.

4.ข�อใด้ตึ!อไป็น�2ไม!ถ�กตึ�องก. การสี�ญเสียการไดำ�ย�นชน�ดำ การน�าเสียงบักพีร%อง

(Conductive hearing Loss) ผู้��ป<วยมพียาธิ�สีภาพีท.หู�ช�3นนอกแลีะช�3นกลีาง

ขั. การสี�ญเสียการไดำ�ย�นชน�ดำประสีาทน�าเสียงบักพีร%อง (Sensorineural Loss) ผู้��ป<วยมพียาธิ�สีภาพีท.หู�ช�3นใน

ค. การสี�ญเสียการไดำ�ย�นชน�ดำประสีาทน�าเสียงบักพีร%อง ((Sensorineural Loss) ผู้��ป<วยมพียาธิ�สีภาพีท.หู�ช�3นนอกร%วมก�บัช�3นกลีางแลีะช�3นใน

ง. การสี�ญเสียการไดำ�ย�นชน�ดำ การน�าเสียงบักพีร%อง (Conductive hearing Loss) สีามารถึร�กษาใหู�หูายขัาดำไดำ�

5. ข�อใด้ไม!ถ�กตึ�องส�าหูร�บว�ธิ�การป็3องก�นไม!ใหู�เก�ด้โรคหู�ตึ�งก. ดำ�แลีสี'ขัภาพีใหู�แขั#งแรงไม%ใหู�เก�ดำโรคตึ�ดำเช$3อระบับัทางเดำ�น

หูายใจีขั. หูลีกเลี.ยงการแคะหู�ค. หูลีกเลี.ยงการท�างานในโรงงานอ'ตึสีาหูกรรมง. ไปพีบัแพีทย*เม$.ออาการผู้�ดำปกตึ�เก.ยวก�บัการไดำ�ย�น

5.