сонины цахим хуудас Xopom.com News.mn Ikon.mn Medee.mn ... · 2019-08-27 ·...

оНцлох

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©

0 0 7 3 10 0 7 3 2

Сурлагаараа бусдыгаа толгой цохих хүүхдүүд өнөөдрийн цалингийн үнэлгээнээс болж багш болох хүслээ орхиж байна. ийм нөхцөлд сайн багш улам ховордоно гэсэн үг. 3

ЦАГ АГААРЫН ДЭЛГЭРЭНГYЙ МЭДЭЭЛЛИЙГ 7 ДУГААР НҮҮРЭЭС УНШИНА УУ.

ЦаГ аГаар

УЛААНБААТАР2017.09.29

ҮҮЛШИНЭ

13° -4°

ам.доллар юаНь рубль

2463.42 369.18 42.21

Зэс 5-ЧиНГис боНд

100.430.06%

97.2700.05%

алтMSE ALL 10-ЧиНГис боНд

1284.540.14%

УЛС ТӨРЗасгийн газраас Монгол Улсын 2018 оны төсвийн төслийг УиХ-д өргөн мэдүүлэв.У.хүрэлсүхийг ерөнхий сайдад томилох асуудлыг Байнгын хороогоор хэлэлцэнэ.Я.Санжмятав тэргүүтэй төлөөлөгчид БнХаУ-ын өМөЗо-нд ажиллав.худалдаачид эрх ашгаа хамгаалж, УиХ, Засгийн газарт хандан шаардлага хүргүүллээ.иНег-т 469 албан тушаалтныг ямар ч сонгон шалгаруулалтгүй томилсныг атГ мэдээлэв.

ЭДИЙН ЗАСАГхөрөнгийн биржийн "MSE ALL" индекс 1059.32 нэгж болж, 0.5 хувиар буурав. гадаад валютын албан нөөц 2019 онд 3.8 тэрбум ам.долларт хүрэх боломжтой. Монгол Улс өрсөлдөх чадвараараа 3.9 оноогоор 137 орноос 101 дүгээрт оров. имарт хороолол салбарын нээлт өнөөдөр болж, үйлчлүүлэгчээ хүлээн авна. "Эрдэнэс тавантолгой" одоогийн байдлаар 7.2 сая тонн нүүрс олборложээ.

НИЙГЭММалын гоц халдварт өвчингүй 13 аймагт эрүүл бүс байгуулж, мах экспортолно.18-20 насны залуус мансууруулах төрлийн өвс тээвэрлэж явсныг илрүүлжээ.Өнөөдөр Сүхбаатарын талбайд зүрх, судасны эмч нар үнэгүй үзлэг хийнэ.БоаЖЯ “Байгаль орчинд ээлтэй дэвшилтэт техник технологи” өдөрлөг зохиов.Сонирхогчдын бодибилдинг, фитнессийн ДаШт ирэх сард Монголд болно.

ДЭЛХИЙхятадын тал хойд Солонгосын бизнесийг 120 хоногт хаахаар шийдвэрлэжээ. охУ хүйтэн дайнаас үлдсэн химийн зэвсэглэлээ устгаж дуусгаснаа зарлав.Нато оростой яриа хэлэлцээгээ сэргээхийг хүсэж буйгаа мэдэгдлээ. Сири дэх IsIs бүлгийг Евфрат голын хоёр эрэгт бүслэн хаагаад байна.

64370.37%

1059.320.5%

С.Батсайхан / ЗГМ©

2017.09.29, БААсАН ~ №185, 186 (731, 732) YНэ: 600¥~ сО¨ЛТ ХҮНий ӨГЛӨӨ сОНиН УНШиХААс эХэЛдэГ ~

ЗГМ

түлшний үнийг тогтоох боломж бийХойд хөршөөс манайд нийлүүлэх үнэ сүүлийн саруудад буусан. > 13

Эдийн засаг мэдлэгт суурилаx энгийн жишээУтас хэрэглэсэн нь бус утсыг бүтээсэн нь “Мэдлэгт суурилсан эдийн засаг” юм. > 4

компаниудад барьсан iphone 8-ийн “бэлэг”

хувийн хувьцааны арилжаа 10 жилийн дээд цэгт хүрлээ

Ubinfo.mn сайт шилдэгт багтлааGogo.mnXopom.comIkon.mnCaak.mnZaluu.com

“Засгийн газрын мэдээ” сонины цахим хуудас Ubinfo.mn нь Монголын мэдээллийн шилдэг сайтуудын зургадугаарт бичигдлээ.

Ubinfo.mnNews.mnMedee.mnBiznetwork.mnView.mn

эх сурвалж: Alexa.com©

Ýрхэмлэж яваарай хэмээн машид итгэн эрх ÷өлөө, тусгаар тогтнолыг та нарт үлдээвХ.×ойбалсан

ubinfo.mnБҮРЭЛДЭХҮҮНКОМПАНИ

THE OFFICIAL GAZETTE

Хонконг дахь Швейцар цагны зах зээл сэргэв

бен бландШвейцар цагны дэлхийн хам-

гийн том зах зээлийн борлуулалт сэргэсэн нь импорт логч, жижиглэн худалдаачдын хувьд хүндхэн өнгөрсөн хэдэн жилийн дараах таатай мэдээ боллоо. Гэхдээ Хонконгийн цагны зах зээлд эх газрын хэрэглэгчдийн оруулах хувь нэмэр Ерөнхийлөгч Ши Жиньпиний авлигыг таслан зогсоох арга хэмжээ эхлүүлэхээс өмнөх үе шиг жинтэй байхгүй нь.

Бараг анхны гэгдэх Audemars Piguet эхлээд Jaeger-LeCoultre зэрэг цаг үйлдвэрлэгчдийг дэм жиж ажилладаг Fondation de la Haute Horlogerie сангаас саяхан Хонконгд зохион бай-

гуулсан Watches & Wonders арга хэмжээний үеэр хэд хэдэн үйлдвэрлэгч үзэсгэлэнгийн танхимаа байрлуулаагүй юм.

“Зах зээл эргэж сэргэсэн. Гэхдээ нэгж бүтээгдэхүүний дундаж үнэ өмнөх шигээ өндөр биш байна. Өмнө нь зургаан оронтой тоотой үнээр цаг худалдаж авдаг байсан эрхмүүд одоо 50-80 мянган хонконг доллар (6400-10250 ам.доллар)-ын худалдан авалт хийдэг болсон” хэмээн Хонконгийн цагны худалдаа үйлдвэрлэлийн холбооны тэргүүн бөгөөд цаг импортлогч Харольд сан тайл-барласан.

11

ЗГм: сэдэв

Хэрэгцээнд дөрөөлсөн бизнесГ.оюунтөгс@oyuntugsZGM

...25 настай д.Ууганбаатар англи хэл сурахыг эрмэлзэж явсаар дөрөв дэх намартайгаа золгож байна. Тэрбээр арван жилийн сурагч байхаасаа л дэлхий нийтийн хэл болох англи хэлийг бие даан эзэмшихийг чармайж, илүү мэргэжлийн түвшинд суралцахаар Улаанбаатарт шилдэгт тооцогддог англи хэлний сургалтын төвд суралцаж эхэлсэн байна. Харамсалтай нь, дөрвөн жилийг англи хэл сурахад зарцуулсан ч түүнд өнөөдөр гавьтай өөрчлөлт

гарсангүй. Бусдад буруугаа нялзаах муухай ч үнэндээ өнөөдрийг хүртэл дөрвөн өөр сургалтын төвд хандсан ч бүгд л нэгэн хэвэнд цутгасан мэт дүрэм, дүрэм бас дахин дүрэм гэсэн онолд тулгуурлан сургалтаа явуулж байжээ. Хэдийгээр англи хэлний дүрмийн тал дээр хэнээс ч дутахгүй мэдлэгтэй болсон ч д.Ууганбаатар америк хүнтэй ээрч муурахгүй харилцах хангалттай түвшинд хүрээгүй байна. Харин одоо түүний англи хэл сурахад зориулж сургалтын төвүүдэд төлсөн төлбөрийг тооцож үзье.

5

улс төр

у.Хүрэлсүхийн хожлын нүүдэл “дан дээл”б.бямбасүрэн@byambaab_zgm

Монгол Улсын 30 дахь Ерөнхий сайд тодроход хоёр хоног үлдлээ. Ерөнхий сайдад нэр дэвшиж буй У.Хүрэлсүхийг Засгийн газраа хэрхэн эмхлэн байгуулах, МАН-ын даргад

сонгогдох эсэх, ОУВс-гийн хөтөлбөр, “Чингис” бондын эргэн төлөлт, мега төслүүд, багш, эмч нар болон төрийн албан хаагчдын цалингийн нэмэгдэл гээд асар олон сорилт хүлээж байна.

МАН-ын Бага хурлын гишүүд түүний шударга занд итгэхийн зэрэгцээ дээрх сорилтуудыг давж

чадах Ерөнхий сайд болно гэж үзсэн учраас дэмжсэн. Тиймээс шударга гэгдэж буй У.Хүрэлсүх Засгийн газрынхаа бүтцийг “дан дээл”-тэй хүмүү сээр бүрдүүлж чадах уу гэсэн хүлээлт үүсээд байна.

2

“Чөтгөрийн тойрог”-т орсон салбар

1МАН-ын Бага хурлын үеэр

Ерөнхий сайдад нэр дэвш сэн У.Хүрэлсүх мөрийн хө төл бөрөө дэвшүүлж, зорилтоо танил-цуулсан. Тэрбээр өмнөх Засгийн газрын боловсруулсан бүтэц, хөтөлбөрийг барьж, боловсон хүчин дээ рээ шинэчлэлийн бодлого хэ рэг жүүлж, төрийн албанд мэргэжилдээ дөхүү хүмүүсийг томилж, ажиллуулах нь зөв хэмээн үзэж буйгаа илэрхийлжээ. Тиймээс тэр хэлсэн үгэндээ эзэн сууж, шударга ёс, хариуцлагын тогтолцоог хангаж, шинэ Засгийн газраа “дан дээл”-тэй бүрдүүлэх эсэх нь анхаарал татаж байна. Хэрэв У.Хүрэлсүх ингэж чадвал ард түмний итгэлийг бүрмөсөн гартаа атгана. Нөгөөтэйгүүр, Засгийн газар үлдсэн 2.5 жилд тогтвортой ажиллах боломж ч бүрдэнэ. Тиймээс түүний хожлын нүүдэл нь “дан дээл”-тэй Засгийн газар байх нь.

Гэхдээ давааны цаана даваа гэдэг шиг Засгийн газрыг огц-руулахад гарын үсэг зурсан

Төрийн албанд мэргэжилдээ дөхүү хүмүүсийг томилж, ажиллуулна

2 ЗАсГийН ГАЗрыН Мэдээ 2017.09.29, БААсАН ~ №185, 186 (731, 732)

Улс төрНамууд

у.Хүрэлсүхийн хожлын нүүдэл “дан дээл”

“Bloomberg TV Mongolia” телевиз “алтан цамхаг”-ийн эзэн боллоо

тодрУУлга & ЗалрУУлга

Уншигч та манай сонины мэдээ, нийтлэл, сурвалжилгатай холбоотой тодруулж, залруулах шаардлагатай

санал, хүсэлт байвал

› [email protected]

Утас: 99903584 хаягаар бидэнтэй холбогдоно уу.

гишүүд дээл давхарлаж өмсөхийг хүсэх нь ойлгомжтой. ил цагаан хэлэхгүй ч гэсэн битүүхэндээ горьдож байгаа нь нууц биш. Үүнийгээ тэд Ерөнхий сайдын хүлээлгэсэн итгэл, найдвар хэ мээн тайлбарлаад, сайдын сэнтийд хоёр гараа хавсраад тух лан суух болов уу. Бас УиХ-д байгаа М.энхболдын талын хүмүүст “давхар дээл” өмсгөх зайлшгүй шаардлага ч тулгарна. Үгүй гэвэл саяынх шиг нэг хүчтэй давалгаалж, У.Хүрэлсүхийг түл-хээд унагах шиг хялбар зүйл журмын нөхдөд нь байхгүй.

Хажууд өгүүлж буй инфо-графикаас өмнөх хоёр үеийн Засгийн газрын бүтэц, бүрэл-дэхүүний зураглалыг харахад “давхар дээл”-тэй гишүүд дийлэнх хувийг эзэлж байна. Тэгэхээр “дан дээл”-тэй Засгийн газар байгуулна гэдэг үлгэр бололтой. Чухамхүү 50:50 хувьтай байж чадах уу гэдэг асуудал л яригдах аж. Мэдээж хэрэг, хуулийн дагуу Засгийн газрын ерөнхий чиг үүргийн таван яамны сайд нар “давхар дээл”-тэй байж болдог. Харин чиглэлийн найман яамны сайд нарыг УиХ-аас сонгохгүй байвал болох гээд байгаа юм. Гэхдээ...

Өнгөрсөн рүү эргэн нэг харья. 2014 онд Ардчилсан нам Засгийн эрх барьж байх үед МАН-ын тухайн үеийн генсек, одоогийн ЗГХэГ-ын даргын үүрэг гүй-цэтгэгч Ж.Мөнхбат тэргүүтэй намын нөхөд “давхар дээл”-ийг

Б.Ганбаяр / ЗГМ©

Монгол Улсын Шадар сайд - Ч.Улаан+Монгол Улсын сайд, ЗГХЭГ-ын дарга-Г.Занданшатар+Ерөнхий чиг үүргийн яамд:БОАЖ-ийн сайд - Я.Содбаатар+ГХ-ны сайд - Д.Цогтбаатар+Сангийн сайд - Ч.Хүрэлбаатар+ХЗДХ-ийн сайд - Ц.Нямдорж+ХНХ-ийн сайд - С.Чинзориг+Чиглэлийн яамд:БХ-ын сайд – тухайн салбараасБХБ-ын сайд - Б.Батзориг+БСШУС-ын сайд - тухайн салбараасЗТХ-ийн сайд – тухайн салбараасУУХҮ-ийн сайд - Д.Сумъяабазар+ХХААХҮ-ийн сайд - тухайн салбараасЭХ-ний сайд - Ц.Даваасүрэн+ЭМ-ийн сайд - тухайн салбараас

ЗГм: иНфо График

моНГол улсыН 28 даХь ЕрөНХий сайд Ч.сайХаНбилэГ

2014-2016 2016-2017 2017 -

моНГол улсыН 29 дэХ ЕрөНХий сайд Ж.эрдэНэбат

моНГол улсыН ЕрөНХий сайд у.ХүрэлсүХ

Шадар сайд Ц.Оюунбаатар+Монгол Улсын сайд, ЗГХЭГ-ын дарга С.Баярцогт+Ерөнхий чиг үүргийн яамд:БОНХАЖ-ын сайд Н.Батцэрэг+ГХ-ийн сайд Л.ПүрэвсүрэнСангийн сайд Б.Болор+Хууль зүйн сайд Д.ДорлигжавЧиглэлийн яамд:АҮ-ийн сайд Д.Эрдэнэбат+БХ-ын сайд Ц.Цолмон+БХБ-ын сайд З.Баянсэлэнгэ+БСШУ-ны сайд Л.Гантөмөр+ЗТ-ийн сайд М.Зоригт+Уул уурхайн сайд Р.ЖигжидХөдөлмөрийн сайд Г.Баярсайхан+ХАХНХ-ын сайд С.Эрдэнэ+ХХАА-н сайд Р.Бурмаа+ЭХ-ний сайд Д.Зоригт+ЭМС-ын сайд С.ЛамбааМонгол Улсын сайд М.Энхсайхан

Монгол Улсын Шадар сайд-У.ХүрэлсүхМонгол Улсын сайд, ЗГХЭГ-ын дарга-Ж.Мөнхбат+Ерөнхий чиг үүргийн яамд:БОАЖ-ийн сайд-Д.Оюунхорол+ГХ-ны сайд-Ц.Мөнх-Оргил+Сангийн сайд-Б.Чойжилсүрэн+ХЗДХ-ийн сайд-С.Бямбацогт+ХНХ-ийн сайд-Н.Номтойбаяр+Чиглэлийн яамд:БХ-ын сайд-Б.Бат-Эрдэнэ+БХБ-ын сайд-Г.МөнхбаярБСШУС-ын сайд-Г.ЧулуунбаатарЗТ-ийн сайд-Д.ГанбатУУХҮ-ийн сайд- Ц.ДашдоржХХААХҮ-ийн сайд- П.СэргэлэнЭХ-ний сайд-П.ГанхүүЭМ-ийн сайд-А.Цогцэцэг

(Засгийн газрын гишүүдийн таамаг)

эсэргүүцэж, сүхбаатарын талбайд дээлтэй жагсаал, цуглаан зохион байгуулж байв. Гэтэл өөрсдөө засгийн эрхэнд гарсныхаа дараа “давхар дээл” нөмөрч, бүр УиХ-ын гишүүн байх эсэхээс үл хамаарч мэргэжлийн хүн томилох тал дээр анхаарна гэсэн байр суурийг илэрхийлсэн. Магадгүй үг, үйлдэл ийн хол зөрсөн нь “мэргэжлийн” гэх тодотголтой Засгийн газрын алдаануудын нэг болсон болов уу.

Тиймээс шатрын ноён болох У.Хүрэлсүх бэрс, тэрэг, морь, тэмээ, хүүгээ хэрхэн удирдахаас түүний дараагийн том хожил юу байх нь шалтгаална. Хэрэв журмын нөхдөдөө “бялуу” ху-ваахгүй бол тэр хариу цохилтод орж, мад тавиулж мэдэхээр нөхцөл байдалд буй. Үүнээс эмээгээд фракцуудын ашиг сонирхлыг адил тэгш хангана гэвэл өмнөх зас гаас огт ялгарах зүйлгүй болж хувирна. Ямартай ч тэр эхний даваагаа амжилттай давчихсан. Тиймээс одоо гаргах шийдвэртэй зоримог байж, Засгийн газраа жин хэнэ мэргэжлийн хүмүү сээр бүрдүүлвэл дараа дараагийн тул гарах бэрхшээлийг хөнгөхөн даваад гарчих болов уу. энэ нь ч түүний хувьд өмнөх засгаас ялгарах том давуу тал болох нь мэдээж. Угаас олон нийт түүнээс үүнийг л хүсэн хүлээж байна. Харин тэр чадах болов уу...

ЦАХИМ СЭТГҮҮЛЧ:

эдийн засаг, уул уурхай, улс төрөөр дагнан мэдээ, мэдээлэл нийтлэн уншигчдад хүргэдэг ЗГМсонин ХМХ нь цахим хэвлэл мэдээлэл /Контент/ хариуцсан сэтгүүлч таныг ажилд урьж байна.

АжЛын бАйрАнд ТАвИГдАХ шААрдЛАГА: •сонинд нийтлэгдсэн мэдээ, нийтлэлийг цаг алдалгүй цахим хэлбэрт шилжүүлэн бүтээлчээр нийтлэх. •Мэдээллийг оновчтой гарчиглан уншигчдад үнэн зөв, алдаагүй хүргэх. •Нийгмийн сүлжээний хуудсуудыг идэвхжүүлэх, хөгжүүлэх. •Мэдээний эх сурвалжид үндэслэн нийтлэлийг зурагжуулах, дүрсжүүлэх үзэгдэх байдлыг баяжуулах. •Уншигчдад сэтгэгдэл төрүүлэхүйц мэдээллийг сонгох.

АжИЛ ГорИЛоГЧИд ТАвИГдАХ шААрдЛАГА: •Цаг хугацааны хувьд давчуу, ажлын ачаалал ихтэй орчинд ачаалал дааж ажиллах чадвартай байх, •сошиал орчинд бүтээлчээр ажилладаг байх, технологийн шинэ дэвшлүүд, шинэ бүтээгдэхүүнүүдэд мэдрэг байж, санаачлагатай ажиллах, •эдийн засаг, Уул уурхай болон бизнесийн салбарын сэтгүүл зүйн туршлага, мэдлэг ойлголттой байх, •Хурдан, алдаагүй бичиж шивдэг байх, •Төлөвлөлт болон бэлтгэл ажлыг оновчтой хийдэг байх, •Англи болон Орос хэлийг эзэмшсэн бол давуу тал болно, •Холбогдох чиглэлийн Бакалавр, эсвэл түүнээс дээш зэрэгтэй, ажлын туршлагатай байх. •Хэрвээ та өөрийгөө дээрх ажлын байранд нийцэх боловсон хүчин гэж үзэж байгаа бол Англи болон Монгол хэлээр бэлтгэсэн CV-гээ бидэн рүү доорх хаягаар ирүүлээрэй. Бид тантай холбогдож дараагийн алхмуудыг хэлэлцэх болно.

бҮрдҮҮЛЭХ МАТЕрИАЛ: Ажилд орохыг хүссэн өргөдөл, анкет, гурван үеийн намтар, ерөнхий боловсролын гэрчилгээ, их, дээд сургуулийн диплом болон мэргэжлийн, үнэмлэхийн хуулбарыг нотариатаар баталгаажуулсан байх, 2 хувь цээж зураг (сүүлийн 3 сарын дотор авахуулсан), оршин суугаа хаягийн тодорхойлолт, өмнө нь ажиллаж байсан байгууллагын тодорхойлолт.

Нээлттэй аЖлыН байраНд урьЖ байНа

Ажилд орохыг хүссэн анкетыг

“Засгийн газрын мэдээ сонин” ХМХ-ийн байранд

ирж бөглөх ба Dulamkhor-

[email protected], [email protected] и-мэйл хаягт илгээж болно.

бүрдүүлэх материалын мэдээллийг

70103131 утсаар лавлана уу.

Шатрын ноён болох У.Хүрэлсүх бэрс, тэрэг, морь, тэмээ, хүүгээ хэрхэн удирдахаас түүний дараагийн том хожил юу байх нь шалтгаална.

“давХар дээл”-тэй ЗасГийН ГаЗар

+ “давХар дээл”-тэй

Телевизийн салбарын 50 жилийн түүхэнд мөнхөрсөн шилдгүүд “Алтан цамхаг” цомоо гардан авлаа. Хагас зуун жилийн түүхийг бүтээлцэж яваа тус салбарын шагнал гардуулах ёслол лхагва гарагт болсон юм. МҮОНТ-ийн 50 жилийн ойд зориулсан энэхүү хүндэтгэлийн арга хэмжээнд таван номинациар шилдэг бүтээлүүдийг өргөмжлөв. Телевизийн салбарын анхдагчид номинацид “UBS” телевиз /1994 онд “эзэнгүй айл” телевизийн анхны олон ангит уран сайхны киногоо 16 ангитай бүтээсэн/, “MN25” /1996 онд өнгөт телевизийн тоон системийг ашиглан анхны нэвтрүүлгээ цацсан/, “ТВ9” телевиз /2004 оноос анхны 24 цагийн эфиртэй телевиз болсон/, "Eagle” телевиз /1996 оноос анхны мэдээллийн төрөлжсөн суваг/, “Bloomberg TV Mongolia” телевиз /2012 оноос үзэгчдэд анхлан бизнес, эдийн засгийн төрөлжсөн мэдээлэл түгээсэн/ тус тус шалгарлаа. “Bloomberg TV Mongolia” телевиз Монголын үзэгчдийн хүртээл болоод өнөө жил таван нас хүрч буй. Монголын хэвлэл, мэдээллийн

салбарын хөгжилд цоо шинэ хуудсыг нээсэн тус телевизийн олон улсын баг анхны эфирээ “Мөнгөний урсгал” мэдээллийн хөтөлбөрөөр эхлүүлж байлаа. Телевизийн салбарын анхдагчид• “UBS” телевиз-1994 онд

“эзэнгүй айл” телевизийн анхны олон ангит уран сайхны киногоо 16 ангитайгаар бүтээсэн.• “MN25”-1996 онд өнгөт

телевизийн тоон системийг ашиг-лан анхны нэвтрүүлгээ цацсан.• “ТВ9” телевиз-2004 оноос

анхны 24 цагийн эфиртэй телевиз болсон.•“Eagl”телевиз-1996оноосанх-

ны мэдээллийн төрөлжсөн суваг.

• “Bloomberg TV Mongolia”телевиз-2012 оноос үзэгчдэд анхлан бизнес эзийн засгийн төрөлжсэн мэдээлэл түгээсэн.Монголын телевизийн салбарын шилдэг контент• МҮОНРТ-ийн “Монголын

мэдээ” сувгийн “Цагийн хүрд” хөтөлбөр.• “Херо” интертайнментын

“Мон гол тулгатны 100 эрхэм” төсөл.• “Монгол HD” телевизийн

“Авьяаслаг Монголчууд”.•“Боловсрол”телевизийн“Яг

түүн шиг” шоу.• “ТВ5” телевизийн

“Афин-2004” олим пийн наадмын шууд дамжуулалт.

Öалин, урамшуул-лал өсгөх нü сон гуулийн амлалт

б.баяртогтох@bayartogtokhZGM

Нийтлэлчийн булан

2017.09.29, БААсАН ~ №185, 186 (731, 732) 3ЗАсГийН ГАЗрыН Мэдээ

дэлхийн болон Монголын багш нарын баярын өдөр аравдугаар сарын 5-нд тохиох гэж байна. энэ өдрийг олон улсын хэмжээнд тэмдэглэн өнгөрүүлдэг болоод хагас зуун жил өнгөрчээ. ЮНЕсКО-гоос албан ёсоор зарласан тул Мон-голын багш нарын өдрийг эл өдөр тэмдэглэдэг болгосон юм. Цэцэгтэй бас бая раар бялхан угтдаг энэ өдрөө багш нар өнөө жил тэмцэл дунд өнгөрүүлэхээр шийд жээ. Юун цэцэг, баяр мантай байх нь. Үүний оронд эсэр гүүц лийн жагсаал зохион бай гуу лахаар болсноо саяхан мэдэгдлээ.

Багш нар ууртай байна. Цалин-гаа нэмүүлэх хүсэлт гаргаад сар гаруйн хугацаа хэдийнэ болсон ч Засгийн газраас дорвитой хариу өгсөнгүй. эсэргүүцлийн жагсаал үр дүнд хүрэхгүй бол хугацаагүй ажил хаялт зарлах дээрээ тэд туллаа. Байхгүйн зовлонд автаад байсан эдийн засаг маань уг нь сэргэсэн. Төсвийн орлогын гол эх үүсвэр болсон нүүрсний экспорт нэмэгдсэн. Орлого төлөвлөснөөс 25.4 хувиар давж биелсэн. Төсвийн алдагдал ийнхүү өмнө хүлээж байснаас буурав. Гадаад зах зээл дэх манай улсаар овоглосон бондын үнэ өсөж, хэрэглэгчийн итгэлийн индекс ч сайжирлаа.

Төсвийн орлого 904 тэрбум төгрөгөөр илүү гарсан тухай сангийн сайд ярив. Өмнө нь орлого дутаж, зарлага давсан тухай ярьдаг байсан бол одоо эсрэгээрээ. Төсвийн орлогоос бараг нэг их наяд төгрөг сох дутах бус харин илүү гарлаа. Үүнийг хэрхэн зарцуулахаа Засгийн газар шийдэж ядан байна. Хэдий шинэ Ерөнхий сайдад нэр дэвшигч тодорсон ч Ж.эрдэнэбатын танхим багаараа үүргээ гүйцэтгэж байгаа. Түүний хувьд тамга атгаж байгаа учраас Ерөнхий сайдын эрх мэдэл нь сулраагүй. Хүсвэл багш нарын цалинг нэмэх эрхтэй. Гэвч цалингаа нэмүүлэхийг шаардсан багш нар гурав дахь удаагаа ажил хаяхад бэлэн байна.

Багш нар цалингаа 1.6 сая төгрөг болгохоор шаардаж

“Чөтгөрийн тойрог”-т орсон салбар

байгаа нь төсвийн орлого 904 тэрбум төгрөгөөр давж биелсэн энэ үед таарсан. Харамсалтай нь, сангийн сайд багш нарын цалинг нэмэх боломж хомс байгааг учирласан мөртлөө зөрүүлээд “халамж”-аа нэмэхээр болов. энэ нь хүүхэд болгонд 21 мянган төгрөг олгох тухай байлаа. суурин дээрээ ийнхүү Засгийн газар эргэв. Бэлэн мөнгө тараах бодлогоос татгалз сан атлаа төсвийн орлого илүү гармагц сонгуулийн “мөч-лөг”-рүү шилжиж байна. Багш на рын цалинг хоёр дахин нэмэх боломжгүй гэж гэдийсэн Зас-гийн газар хүүхдийн мөнгийг алагч лалгүй өгөхөө албан бусаар зар лалаа. Угтаа өнөөдрийн ний-гэмд хүүхдэд сайн багш, сайн боловсрол, аюулгүй орчин илүү чухал. Үүнийг эцэг, эхчүүд ч хамгийн их хүсэж буй.

ХААНА Ч

ХЯЛБАР

НАЙДВАРТАЙ

3-5 хоногт хүргэнэ. Салбарт ирэх шаардлагагүй. 3-5 хоногт хүргэнэ. Салбарт ирэх шаардлагагүй. хаягаар авах боломжтой.

Картаа АТМ дээр өөрөө идэвхжүүлнэ.

Таны гарын үсгээр баталгаажуулна.

КАРТАА ХҮССЭН ГАЗРАА ХҮРГҮҮЛЭН ӨӨРӨӨ ИДЭВХЖҮҮЛДЭГ БОЛЛОО

МОНГОЛД

АНХ УДАА

Боловсролын салбарт ажиллаж буй багш нар ойролцоогоор хамгийн багадаа 400 гаруй мянган төгрөг гар дээрээ авдаг. ирээдүйг залгах, энэ улс орныг ирэх цагт авч явах хойч үеийг сурган хүмүүжүүлж байгаа багш нарын цалин ийм гэж бодохоор чамлалттай санагдана. Жил болгон алдагдалтай ажиллаж, төсвөөс тэрбум тэрбумаар нь татаас авдаг төрийн өмчит компанийн захирлууд багшийн цалингаас 10-100 дахин их цалин авна. Шударга биш байгаа биз. Монголын багш нарын цалин дэлхийн хамгийн бага цалинтай багшийнхаас долоо дахин бага гэсэн судалгаа хүртэл байх аж.

Багшийн цалинг төрөөс хамгийн сүүлд 2014 онд 80 мян ган төгрөгөөр нэмсэн.

Үүнээс хойш огтхон ч салхи оруулаагүй билээ. Харин энэ хооронд ам.доллартай харьцах төгрөгийн ханш хоёр дахин унаж, иргэдийн худалдан авах чадвар ч тэр хэрээр буурсан. Өргөн хэрэглээний бараа, бүтээгдэхүүний үнийн өсөлт ч гаарсан. энэ болгон нь дайран дээр давс нэмсэн. Боловсролын салбарын нэр хүнд газардсан нь үнэн. Багшийн үнэлэмж цалингаасаа болоод шалан дээр байна. ийм байхад хэн багш болох гэж дурлаж, зүтгэх билээ.

Хар багын мөрөөдөл нь багш болох байсан ч өнөөдрийн ца-лингийн систем сурлагаараа бусдыгаа толгой цохих хүүх-дүүдийг уг мэргэжлээс үргээж байна. Үүнээс үүдэн сайн сурагч сайн багш болох замаасаа буцах нь их болжээ. Харин тааруу сурлагатай нөхөр багш болдог жишиг тогтлоо. ийм нөхцөлд багш нарын ур чадвар, боловсролын чанар дээшлэх нь юу л бол. Өөрөөр хэлбэл, бо-ловс ролын салбарт “чөтгөрийн тойрог” хэдийнэ үүсчээ. Улсын төсвийн 20 хүрэхгүй хувийг боловсролын салбарт зарцуулж байгаа. энэ нь 1.1 их наяд төг рөгөөр хэмжигдэж буй. сургуулийн өмнөх болон ерөнхий боловсролын сургуулийн зөвхөн багш нарын сарын дундаж цалинг 1.6 сая болгож нэмэгдүүлэхэд улсын төсвөөс жилд нэмж 590 тэрбум төгрөг зарцуулахаар байгаа юм.

МАН-ын 2016 оны сонгуулийн мөрийн хөтөлбөрт цалин, урам-шууллыг өсгөж, өрхийн сарын дундаж орлогыг хоёр дахин нэмэгдүүлнэ гэсэн өгүүл бэр багтсан. Мөн багшийн хөдөл-мөрийн үнэлэмжийг дээшлүүлж, цалин урамшууллын шинэ систем бий болгохоо эрх баригч нам амласан. итгэл төрүүлж, иргэддээ хүлээлт үүсгэсэн МАН-ын Засгийн газар сонгуулийн амлалтаа биелүүлэх цаг дор ирлээ. Багшийн цалин одоогийнх шиг байгаа нөхцөлд сайн багш төрж гарах магадлал даанч алга.

Ерөнхий боловсролын сур-гуульд 29 дэх жилдээ ажиллаж бай гаа Б.Оюуны үндсэн цалин 608 мянган төгрөг. Түүний хувьд ам бүл зургуулаа бөгөөд цалин-гийн зээлтэй. илүү цаг, анги даалт, орон нутгийн нэмэгдэл гээд сарын эцэст нийтдээ гар дээрээ 800 орчим мянган төгрөг авч байна. Үүнээсээ 350 орчим мянгыг нь зээлэндээ тушаадаг. Хоёр оюунтантай энэ айл өнөө цагийн дундаж давхаргын тод

төлөөлөл нь. Хэдий ийм боловч мөнгөний гачигдал байнга тохиох нь ердийн үзэгдэл мэт. ийм нөхцөлд багш хүн ар амьд-

ралаа мартаад өмнөх ажлаа сэтгэл амар хийнэ гэдэг хэцүү. Б.Оюун багш цалингаа нэмүүлэх хөдөлгөөнд нэгджээ. Багш нараа

үнэлэх цаг хэдийнэ иржээ. Боловсролын салбар уналтаас гарахад цалин, хангамж чухал нэг хөшүүрэг нь.

Боловсролын салбарын нэр хүнд газардсан нь үнэн. Багшийн үнэлэмж цалингаасаа болоод шалан дээр байна. ийм байхад хэн багш болох гэж дурлан зүтгэх билээ.

• цэцэгтэй бас битүүхэн баярын уур амьсгалтай угтаж ирсэн энэ өдрөө багш нар өнөө жил тэмцэл дунд өнгөрүүлэхээр шийджээ.

• төсвийн орлогоос бараг л нэг их наяд төгрөг сох дутах бус илүү гарлаа. Үүнийг хэрхэн зарцуулахаа Засгийн газар шийдэж ядан байна.

• Сангийн сайд багш нарын цалинг нэмэх боломж хомс байгааг учирласан мөртлөө зөрүүлээд “халамж”-аа нэмэхээр болов.

0 0 7 2 9

ТУЗ-ийн даргаэрдэнэбаатарын долГиоН

Тэргүүн орлогч эрхлэгч баатарын дуламХорлоо

Утас: 99997481

Орлогч эрхлэгчлхагважавын суГармаа

Утас: 99903584

Улс төр, нийгэм, эрэн сурвалжлах мэдээллийн албаэдитор б.даваатогтох

Утас: 99901637

Эдийн засаг, уул уурхайн мэдээллийн албаэдитор б.баяртогтох

Утас: 99901532

Цахим контент, бүтээлч үйлдвэрлэлийн албаэдитор Г.баярсайхан

Утас: 99903574

э.энхбаатарУтас: 99903578

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоотУлсын бүртгэлийн дугаар. 1024

Утас: 70103131, Факс: 70106065

ubinfo.mn

дугаарын удирдагчБ.Баяртогтох

“Засгийн газрын мэдээ” сонин нь ардчилсан, шударга ёс, хүний эрхийг дээдэлж, чөлөөт

сэтгүүл зүйн хэм хэмжээг бүрнээ сахин, олон ургальч үзлийг илэрхийлэх мэдээллийн

индэр байж, нийт Монгол үндэстний ойлголцол, эв нэгдлийг бэхжүүлэхийг эрхэм

зорилгоо болгоно.

редакци

Зар СУрталчилгаа

хаЯг

цахиМ хУвилБар

Судлаачийн үг


ӨМнӨХ ҮГМонгол Улсын Ерөнхийлөгч

Х.Баттулга: -Монгол Улс суурь эдийн засгаа засахгүй бол хэчнээн мөнгө хийсэн ч элсэнд ус асгасантай ижил болно. Монгол Улс хоёр том хөршийн дунд 27 жилийн турш ардчилалд тууштай байж ирсэн. Монголд эдийн засгийн аюулгүй байдал нэн чухал. Өнөөгийн эдийн засгийн байдлыг би шүүмжилдэг. Ганц уул уурхайн салбар, нүүрсний үнээс хамааралтай эдийн засагтай орон болсон. Монгол орон маш том хөдөө аж ахуйн салбартай. Гэвч экспортод гаргаж байгаа бүтээгдэхүүн нь чамлалтай. дэлхийн ноолуурын 30 хувийг Монголд бэлтгэдэг ч түүнийгээ 100 хувь бүтээгдэхүүн болгон үйлдвэрлэж чаддаггүй. Хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүнээ нэмүү өртөг шингээлгүй, түүхийгээр нь үнэгүй шахам гадагш гаргадаг. эдийн засгийг сулруулдаг нэг шалтгаан нь түүхий эдээ боловсруулалгүй гаргадагтай холбоотой. Би хоёр яам толгойлж, үүнээс Үйлдвэр, хөдөө аж ахуйн сайд байсан хүний хувьд бүтээгдэхүүнийг түүхийгээр нь гаргадгаас Монголын эдийн засаг эрүүлждэггүй юм байна гэдгийг харсан. Олон сая ам.долларын зээл авдаг ч

руу залгаж чухам л байндаа оносон нийтлэлүүд болж хэмээн магтсан санагдана. Тэр үед над руу ярьсан, залгасан олон хүнийг би энд дурдалтгүй, тэд нэг л асуултад хариу өг гэж зөвлөж байв. Тэр зөвлөгөө өнөөдөр ч цаг үеэ алдаагүй хэмээн найдна.

Тэд үед “Мэдлэгт суурилсан эдийн засаг” гээд байгаа зүйлээ уншигчдад маш энгийнээр, амьдрал дээр баримттайгаар тайлбарлаач гэсэн нийтлэг хүсэлт их ирж байв. Тэр асуудлаа 10 жилийн дараа “Засгийн газрын мэдээ”-гийн уншигчдад дахин тайлбарлах нь зөв гэж үзлээ. Учир нь уул уурхайн хөөрцөглөл Монголын нийгэмд хэвээрээ, нүүрсний үнэ дэлхийн зах зээлд өссөнийг Монголын эдийн засгийн өсөлт гэх нь холгүй сурталдаж байгааг би бас сөрье гэж шийдлээ.

ХҮн АМын 10-ХАн ХÓвÜ нÜ МӨнГӨ боСГоХод

ХАнГАЛТТАй“Мэдлэгт суурилсан эдийн

засаг” гэхээр тэр чигээрээ шинжлэх ухаан, доктор, профессор, академич, оволзсон их эрдэм шинжилгээний хүр ээлэнгүүд , д элхийг дэлдийлгэсэн манай 100 их, дээд сургуулийн аль нь ч биш юм. Тархин дахь ялимгүй мэдлэгээ ашиглаад бусдад гай тарихгүй, хөлдөө чирэхгүй, нийгэмдээ дарамтгүй мөнгө хийх, тэр нь хөрөнгийн хуримтлал болж үлдэхийг л “Мэдлэгт суурилсан эдийн засаг” гэдэг юм, товчхондоо.

Оюуны багтаамж, сэтгэлгээ, овсгоо нь эрэлт хэрэгцээтэйгээ нийлэхээрээ л юун улстөржих, нүүрс ухах, бараа зөөх, ганзага хийх, мөнгө аяндаа урсаад ороод ирдэг аж. Огтын баялаггүй, эсвэл баялгаа барчихсан, газар нутаг нь ч хүрэлцэхгүй Зүүн өмнөд Азийн тийм нэг хэсэг улс мэдлэгт суурилсан эдийн засгийг амьдрал дээр туршжээ.

Уг нь социализмаас бичиг үсгийн гайгүй боловсрол, боловсролын албадлагын тогтолцоо өвлөөд авчихсан цөөхөн монгол өдийд ингэж шар махтайгаа хатаж явамгүй санагддаг юм. Жижиг үндэстэн айхтар хэрсүү байх ёстой гэсэн миний ятгалга уг нь 1990-ээд онд л хэрэгжчих байлаа. Манай нийгэм бүхэлдээ оюунлаг, чадварлаг, сэтгэдэг, суралцдаг болоход төрийн жаахан албадлага л орчихсон бол өдийд ингэж олон мянгаараа лангуу, чингэлэг, зах дээр зогсохгүй (хотын хүн амын тал нь), мөнгөний хойноос шар махтайгаа хатахгүй байлаа. Цаашлаад хадгаламж зээлийн хоршооны бизнес цэцэглэхгүй, олон мянган хүн мөнгөн усанд хордохгүй, нэг ч “нинжа” төрөхгүй, газраа сэндийлэхгүй, усаа ширгээхгүй, лам тэжээхгүй, утаа тоос шороонд дарлуулахгүй байж болох байлаа шүү дээ.

Хүн төрөлхтний 6000 жилийн түүх бичлэгийг харж байхад бүх түүхийнхээ туршид тэд газартайгаа ажиллаад иржээ. энд

аль нэг үндэстнийг онцгойлох гээгүй. Газар тариалангийн үйлдвэрлэл улам л өргөжин тэлнэ үү гэхээс манайх шиг ийм их газар нутагтай улсад хумигдах ёсгүй гэж монголчуудаас бусад нь үздэг юм байна. Учир нь манайх шиг ийм их хүнсний импорт хийдэг улс дэлхийд тун ховор. Тэр ч бүү хэл бэлчээргүй, усгүй, малгүй сингапур, Хонконг хүртэл ингэдэггүй. иймд хүнсний аюулгүй байдлаа хангах гэж томоор ярьдаггүй юм аа гэхэд амин зуулгаа хангах, өлсөхгүй байх наад захын шаардлагыг хангах гол шалгуур нь хүнсний импортыг эрс багасгаж, ихэнх хүнсээ өөрсдөө бүтээх явдал гэж гадныхан зөвлөж байна.

Оюунлаг, чадварлаг, сэтгэдэг хэсгээ салган авч мөнгө хийлгүүлэхийн тулд л сэдэв хазайн хүнс ярьж байгаа хэрэг шүү дээ. Мал сүрэг маань 66 саяыг давлаа гэсэн. Тэгэхээр түүнийг адгуулах малчин байж таарнаа даа. Хотоор нэг сул холхисон, ажилгүй, хотод аж төрөх чадваргүй, захуудыг бараадсан, ер нь нийгэмд онцын үүрэггүй нийгмийн энэ их хүчийг нөгөө импортлоод байдаг хүнсний салбар руу төвлөрүүлж, айлын хашаа болгонд хүнсний ногоо тарьчихвал лав эрээн хот модоо барина гэсэн нэгэн шинэ онолыг би гарган тавьж байгаа царай нь энэ. За ингээд малчид ба хүнсний шинэ салбарынхан хүн амын 60 хувь нь болчихвол бүр сайн. Уул уурхайд 15-20 хувь нь нэг хэсэгтээ үлдэг. Төрийн тусгай, захиргааны, үйлчилгээний албан хаагчид 10 хувь байхад хангалттай. Үлдэх 10-хан хувь нь л оюунлаг, чадварлаг, сэтгэдэг хэсэг байхад нөгөөх “Мэдлэгт суурилсан эдийн засаг” манайд босоод ирж байгаа хэрэг. Би энд Зүүн Азийн ба Баруун Европын зарим улсын хүн амын бүтцийг механикаар хуулбарлан дүйцүүлж байна.

Манай гурван сая хүн амын 10 хувь буюу 300 мянга нь миний ятгаад буй мэдээллийн технологи, бирж, хөрөнгө, санхүүгийн зах зээл эрхлээд, тэрийг нь төр чиглүүлээд өгвөл манай нэг малчин, эсвэл нэг ногоочин өрх сардаа 15 мянган ам.долларын орлоготой болчихож элбэг дөнгөнө. Нөгөө 10-хан хувь чинь та бидэнд огт саад болохгүйгээр мөнгө босгож өгөөд, тэр нь нийгэмд хөрөнгийн хуримтлал бий болгохоор төр нь хуваарилаад тийм цалинд хүрнэ гэсэн үг.

Банкны ба бугуйн цагны үйлдвэрлэлээс олсон орлогыг

нь Швейцарийн төр хуримтлал болгоод нэг цагийн ажлын хөлсний доод хэмжээг 50 ам.доллар, өдрийнх нь 400 гэж тогтоосон ба сардаа тэндхийн нэг иргэн дунджаар 12 мянга орчим долларын цалин авдаг. Улсын хэмжээний цалингийн цэсний жагсаалт байна. иргэний агаарын тээврийн нисэгч 13440, ня-бо 12719, их сургуулийн профессор 11960, малын эмч 11153, дипломатч 10963, архитекторч 10483, тойргийн шүүхийн шүүгч 10400, даатгалын компанийн ажилтан 10281, хөгжмийн сургуулийн багш 9543, харилцаа холбооны программист 9161, цэргийн нисэгч 9061, лам хуварга 8595, санхүүгийн аудитор 8462, геологич 8120, хүний их эмч 7436, дунд сургуулийн бага ангийн багш 6981, сэтгүүлч 6894, шоронгийн хуяг 6593 швейцарь франк гэх мэт жирийлгээд байх нь тэр. Тэд бүгдээрээ бас 13 дахь сарын цалин авна.

Швейцарьт сургуулийн бага ангийн багш хосгүйдээ тэгж сайхан амьдраад байгаа юм биш. Манайхны заадгийг заагаад, дэвтрээ засаад л явахад төрдөө хуримтлагдсан сангаас 7000-8000 ам.долларын цалин авч байгаа ба үндсэндээ банкны актив, цагны үйлдвэрийн ашгаас хүртэж байгаа хэлбэр нь тэр.

МӨнГӨ ÓрСАн орж ИрЭХ боЛоМж

“Газар уснаа явагч” гэж дээр үеийн орос кинонд гардаг даа. далайн сувдаар баяжихыг хүссэн нэг солиот “Надад хэдэн зуун ихтиандр бүтээгээд аль, хоёулаа дэлхийн хамгийн баян хүн болúё!” гэж загасан уушигтай хүүгийн эцэгт нь хэлдэг. Түүн шиг манайд эхний ээлжинд ийм ид шидтэй 1000 ихтиандр байхад л энэ олон захууд хаагдаж, хот тэлэхээ больж, уурхайнууд зогсож, олон мянган монгол хүн лай ланчигаасаа салахаар төсөөлөгдөөд байна.

Тэр монгол ихтиандр нь тэгээд хэн юм бэ? “Банкны” хэмээх тодотголтой Чулуунбат, сүх-эрдэнэ, Жаргалсайхан, түүний дүү биржийн Золжаргал, сангийн яамны сайд асан Очирсүх гээд лав миний таних ихтиандрууд байна. Тэд бол ердөө л олон улсын биржийн үнийн зөрүүгээр алтан карт эзэмшээд явсан, явдаг улс. Тэд алт, зэс, нефтийн аль ч бирж дээр гэрээсээ чөлөөтэй тоглодог ба үнийн зөрүүг айхтар мэдэрдэг. Мэдээж энд боловсрол их хэрэгтэй л дээ.

Хувьцааны, валютын, нефтийн зэрэг дэлхийн гурван том зах зээл төлөвшиж, дэлхийн эдийн засгийн харилцан хамаарал бүхий нэгдсэн сүлжээ бий болчихоод удаж байна. Тэгвэл тэр сүлжээнд ажиллах 1000-хан монгол байхад л манай улсын сан хөмрөг эхний ээлжинд (бараг ганц хоногт) 2-3 дахин өснө. Орос, Хятадын дунд Stock Exchange болж, дорнод сибирь, Өвөр Монголын хооронд бирж,

капиталын хуримтлалын сүлжээ үүсгэж, тэдний мөнгө санхүүг зөв гүйлгэж, бирждээ байршуулан үнийн зөрүүгээр ашиг олж, бид Төв Азидаа нэгэн Швейцарь лугаа болúё гэсэн миний уриалга бол ердөө 1000 монгол ихтиандрыг төр хэргээр зохион байгуулж яаралтай биржэд ажиллуулаач ээ гэсэн санаа юм. Чулуунбат агсны надад нэг удаа ярьж байснаар бол энэ нь маш хялбар, бусдад огтын саадгүй ажил гэнэ. Ердөө л “Bloomberg” хэмээх ТВ-ийн нэвтрүүлгээс салахгүй ажиллах ёстой юм байна.

Заавал хөрөнгийн зах зээл, хувьцаа, бонд, зуучлах, арилжих гэхгүй бас нэг боломжийн гарц байна. Англиар “IT” гэхэд л дэлхийгээрээ мэднэ дээ. Хятадад Мэдээллийн аж үйлдвэрийн бүхэл бүтэн яам байгуулчихаад Бээжингийн нэгэн дүүргийг тэр чигт нь Cybersity (цахим хот) болгосныг би 2004 онд бахархан, бас жишээлэн бич-сэнсэн. Манайд МТҮП гэж ганц цагаан байшин байх нь байна. Бас дэргэдээ кинотеатр авчраад наачихсан. Тэндээ мэдээллийн технологийн 1000 ихтиандрыг төр хэргээр дэмжиж урамшуулаад шавдуулчихвал (манайд мянга байтугай бий л дээ) биржээс дутахгүй мөнгө урсаж орох гээд байна. Би зөвхөн өөрийн хүүгээр жишээлэхэд тэрээр EON хэмээх компани байгуулаад дотоодын төдийгүй гадаадын захиалгаар программ үйлдвэрлэж, олон мянган долларын ашигтай ажиллаж байсан. Япон, Финландаас маш том захиалга авч байсан. Манай найз доктор Ж.Баясахын хүү ÃермандDJ(discjockey)хийгээдмөнгө сайн босгож буй жишээ байна. энэ их авьяслаг залуус ажилгүй гиюүрч, зарцлагдаж явахаар бултаараа DJ болооддаян дэлхийгээр гарч ажиллаад олсон мөнгөнийхөө багаханыг эх орон руугаа хуримтлал болгоод илгээ л дээ.

“САХЛын МАшИны Тор” бÓÞÓ NOKIA

Заавал бирж, мэдээллийн технологи гэхгүйгээр Японы ганцхан жишээг энд дурдúя. сониноос энэ улс манайхаас маш олон ихтиандрыг шалгаруулан авч ажиллуулж байгаа. Бүр ихийг аваасай билээ. Тархины багтаамжаараа монголчууд илүү гээд тэр л дээ. солонгост очиж шал угааж байхаар ийм ихтиандр болчихоод Япон очвол сайнсан даа, манай залуус.

Би Японд ажиллаж байхдаа 2002 онд компьютер, видео камер, сахлын машин зэрэг цахилгаан бараа авсан маань одоо музейд тавигдах дээрээ тулсан. Учир нь гэрлийн хурдаар дизайн, бүтцийг нь сольж сайжруулаад байгаагаас тэр. Үүнийг япончууд “Мэдлэгт суурилсан эдийн засаг” гэж үздэг юм байна. Би болгоомжгүйгээсээ 2004 онд сахлын машины тороо цоолчихсон. Түүнээс хойш бүтэн 13 жил сахлын машины

торны эрэлд гарч хэд хэдэн гадаад улсаар явсан ба одоо олдохоосоо өнгөрсөн. Анхлан 50 доллараар сахлын машин авахдаа л нэмээд 20 доллараар торны запасыг нь авчихгүй яав даа. сахлын машиныхаа тал үнэтэй тэнцэх торыг өөр хэн ч хийж чадахгүй. энэ бол өнгөөх “Мэдлэгт суурилсан эдийн засаг” гэдэг маань.

Япон улс байгалийн баялгаа барсан, төмрийн хүдэргүй хэрнээ гангийн үйлдвэрлэлээр дэлхийд хоёрт бичигддэг. Жилд 100 хол давсан сая тонн ган үйлдвэрлэдэг, суурь машин, цахилгаан бараа, робот гэхээр дэлхийд ямагт эхний байрт, бүгд л гангаар хийдэг. Гэтэл тэр нь өөрт нь байдаггүй. Яаж олдог хэрэг вэ? “Мэдлэгт суурилсан эдийн засгаараа” л тэр их ганг бүтээж байна. Газар нутаг давчуу, уулархаг, бас аюулгүй талаасаа тэр их гангийн үйлдвэрүүд нь далай дээр хөвж явдаг. Австрали орж төмрийн хүдэр аваад Япон орох замдаа ган цувимал болгон үйлдвэрлэчихээд очих ба боомтод очмогцоо шууд зардаг бололтой.

Японы хүн ам 127 саяуулаа бүгд ган цувимал, цахилгаан бараа, суурь машин, робот үйлдвэрлэлээр баяжсан гэж бүү бодоорой. энд аж үйлдвэр нь эдийн засгийнхаа 25 хувь, 70 хувь нь үйлчилгээ, таван хувь нь хөдөө аж ахуй, загасны салбар, үүнээс тэр 70 хувь гээд байгаа үйлчилгээний ихэнх нь нөгөөх мэдлэгт суурилсан эдийн засаг-бирж, банк, мэдээллийн технологи байгаа.

Манайд толгойтой болгон нь гар утас барьчихаад яваагаа дэлхийд их өндөр үзүүлэлт гээд нийтээрээ шахуу итгэчихсэн, хот хөдөөгүй хөлхөх жийп машинаа техникийн дэвшлийн оргил нь гээд шүтчихсэн. энэ бол хэлбэр юм. Агуулга биш. Агуулга биш гэдэг нь мөнгө ба баялаг биш.

Би юу гэх гэж байна вэ гэхээр утас хэрэглэсэн нь бус утсыг бүтээсэн нь нөгөө “Мэдлэгт суурилсан эдийн засаг” юм байна. Жишээ нь хүн болгоны мэдэх NOKIA. Финландын нэг жижиг хувийн компани гар утас бүтээчихсэн чинь дэлхийг нэг хэсэг бүчээд, таван сая финчүүдийг хуу баяжуулаад NOKIA-гийн үйлдвэрлэлээс олдог орлого нь улсынхаа дНБ-тэй зэрэгцээд явж буй. эдийн засаг мэдлэгт суурилна гэж ердөө энэ. Танд маш энгийнээр хялбаршуулан тайлбарлалаа. Та өөрөө цааш нь баяжуулж унш!

Óтас хэрэглэсэн нü бус утсыг бүтээсэн нü “Ìэдлэгт суурилсан эдийн засаг” þм

олхонуд баярхүүСудлаач профессор эдийн засаг мэдлэгт

суурилаx энгийн жишээ

бүтэгдэхүүнээ боловсруулж, экспортод гаргахгүй бол эдийн засгийн хөгжилд тушаа болж байна хэмээн онцолсон билээ.

Төрийн тэргүүний амнаас унасан эдгээр үг жинхэнэ бодитой дүгнэлт гэж үзээд дараах нийтлэлээ хэлхэн толилуулсу.

Арван жилийн өмнөх явдал. сэтгүүл зүйд эргэх холбоо гэж нэг чухал зүйл байдаг. энэ нь сэтгүүлч хүн бичсэнээ эргээд уншигчдаараа дүгнүүлж, дараагийнхаа бичлэгт анхаардаг гэдгийг нотлосон үйл явдал надад тохиож билээ. дэлхийн эдийн засгийн тухай миний цувралууд яг ийм эргэх холбоонд 2007 онд орчихсон юм. сэтгүүлч, сГЗ Жа.Пүрэв гуай руу утас цохиж “Тэр Баярхүүд баяр хүргэхсэн” гэсэн хүн нэгээр тогтохгүй гарч ирлээ хэмээн надад хэлж байв. Үндэсний архивын газрын дарга найз д.Өлзийбаатар над

Цөөхөн монгол өдийд ингэж шар

махтайгаа хатаж явамгүй

санагддаг

солонгост очиж шал угааж байхаар Японд

инженер хийвэл сайнсан

ЗгМ: Сэдэв


Монгол улсын Харилцаа холбооны зохицуулах хороо нь “Харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн чиглэлээр стандарт боловсруулах” ажлыг хэрэгжүүлэх зорилгоор зөвлөх үйлчилгээний гэрээ байгуулах гэж байгаа тул зөвлөхийн үйлчилгээ үзүүлэх хүсэлтэй хувь хүмүүсийг мэдүүлгээ ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү зөвлөх үйлчилгээний зорилго нь Харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн салбарт үйл ажиллагаа явуулж буй үйлчилгээ эрхлэгчдийн үйл ажиллагаанд дагаж мөрдөх хэм хэмжээ, нөхцөл шаардлага, техник тоног төхөөрөмжийн найдвартай ажиллагааг хангах, үйлчилгээний чанарыг сайжруулахад баримтлах үндэсний стандартыг шинээр боловсруулах, шинэчлэхэд оршино.

1. УЛСЫНСТАНДАРТШИНЭЭРБОЛОВСРУУЛАХ

Мэдүүлгээ ирүүлж буй зөвлөх нь уг үйлчилгээг гүйцэтгэх чадвартайг нотлох мэдээллийг [ижил төрлийн ажлын туршлага, ажиллах боловсон хүчний чадвар, туршлага, боловсролын талаарх мэдээлэл] ирүүлнэ.

Жич: Зөвлөх үйлчилгээг илүү үр дүнтэй болгох үүднээс хувь хүмүүс хамтран /түншлэлээр/ оролцож болно.

Ирүүлсэн мэдүүлэгт үндэслэн саналын урилга болон ажлын даалгаврыг хүргүүлэх зөвлөхийн хураангуй жагсаалтыг гаргаж тус хорооны цахим хуудсаар зарлана.

Сонирхсон этгээд нэмэлт мэдээллийг 2017 оны 09 дүгээр сарын 29-ний өдрийн 09:00 цагаас 2017 оны 10 дугаар сарын 12-ны өдрийн 17:00 цагийн хооронд авч болох бөгөөд мэдүүлгээ дор дурдсан хаягаар 2017 оны 10 дугаар сарын 13-ны өдрийн 12:00 цагийн дотор ирүүлнэ үү.

ХарилцаахолбоонызохицуулаххорооМетробизнестөвАкорпус5давхар.Сүхбаатарынгудамж-13

Улаанбаатар-14201-0033Утас:304258,99009906.Факс:327720.Цахимхаяг:www.crc.gov.mn

Харилцахалбантушаалтан:ЗохицуулалтынбодлогыгхэрэгжүүлэхгазрынмэргэжилтэнШ.Болормаа

2017.09.29

СТАНДАРТ БОЛОВСРУУЛАХ ЗӨВЛӨХ ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ТУХАЙ ЗАРЛАЛ

Монгол улсын Харилцаа холбооны зохицуулах хороо нь “Харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн чиглэлээр стандарт боловсруулах” ажлыг хэрэгжүүлэх зорилгоор зөвлөх үйлчилгээний гэрээ байгуулах гэж байгаа тул зөвлөхийн үйлчилгээ үзүүлэх хүсэлтэй хувь хүмүүсийг мэдүүлгээ ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү зөвлөх үйлчилгээний зорилго нь Харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн

салбарт үйл ажиллагаа явуулж буй үйлчилгээ эрхлэгчдийн үйл ажиллагаанд дагаж мөрдөх хэм хэмжээ, нөхцөл шаардлага, техник тоног төхөөрөмжийн найдвартай ажиллагааг хангах, үйлчилгээний чанарыг сайжруулахад баримтлах үндэсний стандартыг шинээр боловсруулах, шинэчлэхэд оршино.

1. УЛСЫН СТАНДАРТ ШИНЭЭР БОЛОВСРУУЛАХ

№ Боловсруулах стандартын

жагсаалт

Стандарт боловсруулах зөвлөхөд тавигдах шаардлагууд

1 Төрийн байгууллагуудын өгөгдлийн сангийн нэршлийн стандарт

1. Мэдээлэл технологийн чиглэлээр бакалавр ба түүнээс дээш зэрэгтэй /Эрдмийн зэрэг цол хамгаалсан бол давуу тал болно/; 2. MS Windows болон Linux үйлдлийн системүүд дээр ажиллаж байсан туршлагатай; 3. Oracle болон MSSQL мэдээллийн бааз дээр 3-аас дээш жил ажиллаж байсан /Oracle болон MSSQL-ийн олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн сертификаттай бол давуу тал болно/; 4. Мэдээллийн сангийн нууцлал, эрхийн түвшний талаар өндөр мэдлэгтэй 5. Мэргэжлийн англи хэлний зохих түвшний мэдлэгтэй; 6. Асуудал шийдвэрлэх, системтэй дүн шинжилгээ хийх арга барил, аналитикийг эзэмшсэн;

2 Программ хангамжийн шалгалт бататгалын стандарт

1. Мэдээллийн технологи, компьютерийн програм хангамжийн чиглэлээр бакалавр ба түүнээс дээш зэрэгтэй /Эрдмийн зэрэг цол хамгаалсан бол давуу тал болно/; 2. Өгөгдлийн сан, Windows, Linux үйлдлийн системүүд дээр ажиллах чадвартай /Мэдээллийн технологийн чиглэлээр олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн сертификаттай бол давуу тал болно/; 3. Програмчлалын .NET, Java, PHP хэлүүд дээр програм боловсруулж байсан туршлагатай; 5. Эдийн засаг, банк санхүүгийн зохих мэдлэгтэй; 6. Мэргэжлийн англи хэлний зохих түвшний мэдлэгтэй; 7. Асуудал шийдвэрлэх, системтэй дүн шинжилгээ хийх арга барил, аналитикийг эзэмшсэн; 8. Программ хангамжийн аудитын чиглэлээр ажиллаж байсан бол давуу тал болно;

2. УЛСЫН СТАНДАРТЫГ ХЯНАЖ ШИНЭЧЛЭХ

№ Боловсруулах стандартын жагсаалт Стандарт боловсруулах зөвлөхөд тавигдах

шаардлагууд 1 MNS 5381:2004, 2005 Дотоод шуудангийн

үйлчилгээ. 2-13-р хэсэг, MNS 5382:2004 Улс хоорондын шуудангийн үйлчилгээ. 1-5,7-р хэсэг, MNS 5541:2005 Шуудангаар үйлчлэгч хоорондын мэдээлэл солилцоо. 1-4-р хэсэг /нэгтгэх/

1.Харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн болон шуудангийн салбарын чиглэлээр бакалавр бобалон түүнээс дээш зэрэгтэй /Шуудангийн салбарын чиглэлээр эрдмийн зэрэг цол хамгаалсан бол давуу тал болно/; 2. Шуудангийн салбарын талаар мэдлэг туршлагатай байх; 3. Бичиг баримт боловсруулах чадвартай; 4. Мэдээллийн сангийн нууцлал, эрхийн түвшний талаар өндөр мэдлэгтэй; 5. Мэргэжлийн англи хэлний зохих түвшний мэдлэгтэй; 6. Асуудал шийдвэрлэх, системтэй дүн шинжилгээ хийх арга барил, аналитикийг эзэмшсэн; 7. Шуудангийн технологи ажиллагааны мэдлэгтэй 8. Энэ чиглэлээр судалгаа, шинжилгээний ажил хийж байсан бол давуу тал болно;

2 MNS 5539:2005 Шуудангийн аюулгүй байдал

3 MNS 5380-3:2004 Шуудангийн хэрэглэгдэхүүн. 3-р хэсэг. Богцны битүүмжлэл, MNS 5382-6:2004 Улс хоорондын шуудангийн үйлчилгээ. 6-р хэсэг. Богц /нэгтгэж гарын авлага болгох/

4 MNS 5381-1:2004 Дотоод шуудангийн үйлчилгээ. 1-р хэсэг. Илгээмжийн хаяг /гарын авлага болгох/

Мэдүүлгээ ирүүлж буй зөвлөх нь уг үйлчилгээг гүйцэтгэх чадвартайг нотлох мэдээллийг [ижил төрлийн ажлын туршлага, ажиллах боловсон хүчний чадвар, туршлага, боловсролын талаарх мэдээлэл] ирүүлнэ.

Жич: Зөвлөх үйлчилгээг илүү үр дүнтэй болгох үүднээс хувь хүмүүс хамтран /түншлэлээр/ оролцож болно.

Ирүүлсэн мэдүүлэгт үндэслэн саналын урилга болон ажлын даалгаврыг хүргүүлэх зөвлөхийн хураангуй жагсаалтыг гаргаж тус хорооны цахим хуудсаар зарлана.

Сонирхсон этгээд нэмэлт мэдээллийг 2017 оны 09 дүгээр сарын 29-ний өдрийн 09:00

цагаас 2017 оны 10 дугаар сарын 12-ны өдрийн 17:00 цагийн хооронд авч болох бөгөөд мэдүүлгээ дор дурдсан хаягаар 2017 оны 10 дугаар сарын 13-ны өдрийн 12:00 цагийн дотор ирүүлнэ үү.

Харилцаа холбооны зохицуулах хороо Метро бизнес төв А корпус 5 давхар.

Сүхбаатарын гудамж-13 Улаанбаатар-14201-0033

Утас: 304258, 99009906. Факс:327720.

Цахим хаяг:www.crc.gov.mn

Харилцах албан тушаалтан: Зохицуулалтын бодлогыг хэрэгжүүлэх газрын

мэргэжилтэн Ш. Болормаа 2017.09.29

СТАНДАРТБОЛОВСРУУЛАХЗӨВЛӨХҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙТУХАЙЗАРЛАЛ2. УЛСЫНСТАНДАРТЫГХяНАжШИНЭЧЛЭХ

Л.Одонтуяа:-Монголд байгаа хэлний

сургалтын төвүүдийн сургалт өөр хоорондоо маш их ялгаатай. Зарим нь зөвхөн мөнгө авах гэсэн юм шиг өдөр хоногийг аргацаах байдалтай өнгөрүүлдэг юм шиг. Тэгсэн хэрнээ жил бүр үнэ нь нэмэгдээд л байдаг. Өнөөдөр гадаад хэл зааж байгаа ихэнх сургалтын төв ганцхан дүрэм үзээд, бичээд л байдаг. Бас их дээд сургууль, ерөнхий боловсролын сургуульд ч яг ийм зарчмаар сургадаг. Гэтэл энэ арга барил тийм ч оновчтой биш. Хүмүүс маш урт хугацаагаар сураад л байдаг. Гэсэн ч маш удаанаар түвшин нь нэмэгддэг. Зарим хүмүүс бол нэг л хэвэндээ хэл сураад ч байгаа юм шиг, үгүй ч юм шиг л байдаг. Үнийн хувьд доод тал нь 250 мянган төгрөг байдаг болсон.

Ц.Солонго:-Арван жилийн сургуульд

байхаасаа эхлээд өнгөрсөн жилийг хүртэл тасралтгүй англи хэлний сургалтын төвд сурсан. Яахав муу биш л байсан. Гэхдээ эргээд бодоход маш их мөнгө зүгээр л урсгасан байна. Миний ойлгосноор манайхан нэг л хэвэнд баригдчихсан байдаг. Зөвхөн дүрмээр л нүдээд байдаг. Уг нь бусад оронд боловсролын байгууллагаас нь сургалтын хөтөлбөр, үнэ ханш, сургалтын барилга гээд бүгдийг нь заасан тогтсон дүрэм журамтай юм билээ. Манайд бол хэлтэй л бол сургалтын төв ажиллуулдаг. Миний ойрын хоёр ч найз сургалтын төв ажиллуулж байна.

Ж.Мөнхсайхан:-Манайд хэлний сургалтын

төвүүд өндөр үнэтэй санагддаг. Цалин багатай хүмүүсийн хувьд өөртөө хөрөнгө оруулалт хийж байна гэж бодоод л явдаг байх. Би одоо сургалтын төвд явж байгаа. Ганцхан дүрэм л заагаад байх биш чөлөөтэй ярьдаг, эсвэл хүмүүсийн сонирхлыг татахуйц үр дүнтэй сургалт явуулмаар санагдсан. Нэг бол дан яриа, бичиг, дүрэм гээд хооронд нь ялгаад өгвөл суралцахад хялбар болно.

ЗГм: НэГ асуулт

Гадаад хэлний сургалтын төвүүдийн сургалтад хэр сэтгэл ханамжтай байдаг вэ?

СУрГалтын төвийн тоо

555Улсын хэмжээнд зөвшөөрөл авсан

200Гадаад хэлний

Бусад нь хосолсон

мэргэжлийн

ЗөвШөөрөл аваХ ХүСэлт ирүүлСэн800

1 Тэрбээр эхний хоёр жил

сарын 150,000, үлдсэн жилүүдэд 250,000 мянган төгрөг төлжээ. Тооны машин дээр цохиж үзвээс дөрвөн жилийн хугацаанд тэр англи хэл сурахад нийт 10 орчим сая төгрөг зарцуулсан болж таарлаа.

Өнөөдөр дэлхийн 750 орчим сая хүн англи хэлээр ярьж, цахим ертөнцийн мэдээллийн 70 хувь нь англи хэл дээр гарч, 55 орон албан ёсны хэл гэдгээ тунхаглаад буй. Харин Монголд үйл ажиллагаа явуулж буй гадаад хэлний сургалтын төвүүдийн сургалтын заах арга барил, хөтөлбөр нь өндөр үнэтэй төлбөр шигээ чанартай байж чадаж байна уу. эргэлзээтэй бас ч гэж итгэл төрмөөр марктинг, сурталчилгаа нь амлаж байгаа шигээ байдаг уу. Тэд “Манай сургалтын төв хамгийн шилдэг нь. Хичээлийг чанартай зааж, таныг хэдхэн долоо хоногийн дотор анг ли хэлээр ярьж, тэр бүү хэл инээлгэх болно. Зуун хувь гадаад багш тай, дэлхийд хүлээн зөв шөөрөгдсөн сургалтын хөтөлбөртэй. TOEFL, IELTS-ийн шалгалтад бэлдэнэ. Гадаадад хүссэн сургуульдаа тэтгэлгээр суралцаарай” гэх мэтчилэн гайхам, сайхам сурталчилгаа үнэндээ бидний тархийг угааж байна. Мэдээж хэрэг, олон жилийн туршлагатай сайн сургалтын төвүүд байгаа. Тэднийг мэдлэг олгоно гэсэн ойл голтоор халхавч хийж, сурах үйлсийг бизнес болгосон байгууллагаас салгаж ойлгох хэрэгтэй.

Зах зээлийн зарчмаар өсөн нэмэгдэж буй хэрэглээг хангах англи хэлний сургалтын төвүүд сүүлийн жилүүдэд борооны дараах мөөг шиг олширсон.

Хэрэгцээнд дөрөөлсөн бизнесӨнөөг хүртэл боловсрол олгож буй сургалтын байгууллагад хянаж, шалгадаг газар

Тэгвэл шил шилээ даран байгуулагдаж буй чанартай, чанаргүй англи хэлний сургалтын төвүүдийн үйл ажиллагаа, хөтөлбөр, салбарын хүрээнд хэрэгжиж буй хууль, эрх зүйн орчинд үе үеийн Боловсролын яамнаас хяналт тавьдаг болов уу гэсэн асуулт эндээс ургаж байна.

Чанаргүй сургалтын төвүүдэд итгэж, хэдэн хүүхэд аав, ээжийнхээ цалинг үрж байгаа бол. эцэг, эх болсон хойно үр хүүхдээ бусдаас дутаахгүйн тулд аль байдгаа барна. “Миний хүүхэд англи хэлийг төрөлх хэл шигээ сурчихаасай. Хэлтэй бол хөлтэй гэдэг. сайн сурч чадвал гадаадад тэтгэлгээр суралцах боломжтой” хэмээн бодож суугаа. Тиймдээ ч өнөөдрийн үмх махыг хоёр хувааж, авдаг хэдэн төгрөгөө хүүхдийнхээ сургалтын төлбөрт өгч байгаа эцэг, эх олон бий.

Харамсалтай нь, таны хүүх-дийг хэтэвч шиг харж, худал үгсээр хулхин дээр цэцэг ургуулахаас ч сийхгүй газрууд олон болсныг анхааралдаа авах цаг хэдийнэ болжээ.

Цахим орчин дахь хүмүүсийн сэтгэгдэл хэдэн мянгаараа зөвхөн энэ асуудлыг хөндөж байна. Өнөөдөр гадаад хэлний сургалтын төвийн төлбөр дунджаар 150-800 мянган төгрөгийн ханштай байна. Зарим сургалтын төвийн төлбөр хоёр,

гурван сая төгрөгт ч хүрээд буй. Төлбөр өндөр байхын хэрээр чанартай сургалттай байдаг бичигдээгүй хууль ч энэ салбарт үйлчилж байна. Гэхдээ өнөөг хүртэл боловсрол олгож буй сургалтын байгууллагад хянаж, шалгадаг газар байхгүй байгаа нь асуудлын гол юм.

ШӨХТГ-ын мэргэжилтнээс сургалтын төвүүдэд хяналт, шалгалт хийсэн эсэх талаар лавлахад хамгийн сүүлд 2016 онд хийсэн гэх мэдээллийг өгөв. Гэсэн ч гарт тавих бодит мэдээлэл байхгүй гэдгээ тэд учирлалаа. Гэхдээ бидэнд олдсон нэг баримт байна. ШӨХТГ-аас 2014 онд сургалтын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг нийт 26 аж, ахуйн нэгжид шал-галт хийжээ. Шалгалтаар зөв шөөрөлгүй үйл ажиллагаа явуулсан байгууллагууд олон нийтэд хууль бус сурталчилгаа явуулж, улмаар төлбөрийг ам.доллараар тооцож авсан, үйл ажиллагааны бодит байдлыг худал мэдүүлсэн зэрэг зөрчил гаргасан байжээ.

Ерөөс гадаад хэлний сургал-тын төв гэх ойлголт Монголд 2000 оноос дэлгэрч, өнөөдрийг хүртэл 17 жил оршин тогтнож иржээ. судалгаагаар, Монгол Улсад 200 гаруй гадаад хэлний сургалтын төв байдгаас 130 орчим нь Улаанбаатар хотод үйл ажиллагаа явуулж буй. Гэтэл эдгээр байгууллагаас төлбөртэйгөө дүйцэх мэдлэг олгож байгаа нь тун цөөн байна. Тухайлбал, англи хэлтэй гаднын

оюутан, аль эсвэл тухайн улсын иргэн түр байх хугацаандаа багшлах, эсвэл хэлтэй л болохоос багшлах арга барил, арга зүйг мэддэггүй мэргэжлийн бус хүмүүс сургалтын төв бүрт бий. Очоод уулзахаар олон төрлийн сертификат, өргөмжлөл зэрэг аар саар зүйлээр аргацаагаад өнгөрдөг. Гэтэл олон улсад хувь хүний өөрийн хичээл зүтгэлийг чухалчилдаг ч боловсрол олгож буй багшийн мэдлэг, сургалтын арга барилыг нэн тэргүүнд тавьдаг. Нэг үгээр, өдөр өнжүүлэхтэй адил гадаад хэлний сургалтын төв боловсролын салбарт үл тоогджээ.

Уг нь БсШУсЯ-нд харьяа-лагддаг боловч үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийг Хөдөлмөр халамжийн үйлчилгээний ерөнхий газраас олгодог юм байна. Тус газрын Мэргэжлийн боловсролын бодлогын хэрэг-жилтийн газрын мэргэжилтэн Б.Болор-эрдэнэ “Өнгөрсөн жилээс манайх хариуцахаар болж, сайдын А216, А104 тушаалд заасан журам, шаард-лагын дагуу гадаад хэлний болон бүх сургалтын төвд зөвшөөрөл олгож, хяналт шалгалт хийдэг болсон. Манайхаас гадна МХЕГ гадаад хэлний сургалтын төвүү-дэд хяналт шалгалт хийдэг” гэв. энэ мэтчилэн Монгол Улсад гадаад хэлний сургалтын төвүүд ямар стандарт, дүрэм журам баримталдаг, орчин нөхцөл ямар байх ёстой гэдгийг мэдэх хүн алга. Өнгөрсөн жилээс л хариуцах эзэн, харьяалагдах

газартай болсон нь энэ аж. Уг нь салбарын яам хариуцах ёстой баймаар. Гэтэл тэс хөндлөн газар хариуцаж байгаа нь бас л нэг бодох асуудал, хөндөх сэдэв.

Хэл сурах нь залуучуудын хувьд олон улсад зорчих “тасал-бар” болсон. Тиймээс гадаад хэлний сургалтын төвүүд хүмүүсийн эрэлт хэрэгцээнд тулгуурлаж, мөнгө олж, бизнес хийж байгааг анхаарах цаг ирээд байна.

• Өдөр өнжүүлэхтэй адил гадаад хэлний сургалтын төв боловсролын салбарт үл тоогджээ.

• Зах зээлийн зарчмаар өсөн нэмэгдэж буй хэрэглээг хангах англи хэлний сургалтын төвүүд сүүлийн жилүүдэд борооны дараах мөөг шиг олширлоо.

• төлбөр өндөр байхын хэрээр чанартай сургалттай байдаг бичигдээгүй хууль ч энэ салбарт үйлчилж байна.

С.Батсайхан/ ЗГМ©

Хөдөлмөр халамжийн ерөнхий газар©

Mongolia’s Central bank released the DraftMonetary Policy for theyear 2018 this week. According to the document, Mongolbank expects inflationtostaylowandtheinterestrateatcurrentlevelof12percent.

Mongolbank, the implementing agency of the country’s monetarypolicy, emphasizes sustainable eco-nomicgrowth.Monetarypolicyfor2017 aimed at overcoming econom-ic difficulties, but from next year,its main focus will be to stabilizetheeconomy.Inflationwillbeeightpercent over the next three years ac-cording to their expectations. But a

sample survey indicates that there are expectations of higher growthforCPIamongconsumers.TheDraftMonetary Policywill

be presented and discussed at the Parliament’s autumn session which starts next week.

To ensure stability and reliability of financial market is consideredoneofthemaingoalsofnextyear’smonetary policy. In order to fulfillthat, policy makers are aiming to reform the legal environment forbankingandfinancialsectorsalongwith improving the current payment system standards. On top of that,Mongolbank plans to continue its public financial education pro-ject.As a result, it could increase the numberofpeoplewithsavingsand

Mongolia's GDP growth hasbeen stronger than expected in the first half of this year.We sawgrowthof5.3percentmainlydriv-en by coal industry. Our forecastreflectsthat.Wecontinuetoseethecoal sector being an important part of the growth, and also FDI intomining will play an important role. The confidence that we’re seeingin the business community in the macro - economic stability is an im-portantfactoraswelookforwardtotheremainderofthisyearandnextyear.

Investors will be looking care-fullyatthepoliticalstabilityanditwillbeexpectedofthenewgovern-ment. But it’s very early days. We know that there has been a nomi-nation of the newPrimeMinister,but we don’t know what the new cabinet will be like. But it is the same political party. We hope to see continued commitment to the mac-ro-economic stability and reducing the vulnerabilities that Mongolia has been posed to.

Mongolia’s going to be vulnera-ble to any change in commodity’s price. It can be either positive or negative.

Mongolia will always be exposed to that. We also witnessed drought this year. We’ll have to keep an eye on that, and how that plays out on Mongolia's livestock industry.

zgM HIgHLIgHTs

POLITICSThe acting Minister of Finance Choijilsuren Battogtokh submit-ted the draft budget for 2018, the budget forecast for 2019-2020 and the draft for amendment to 2017 budget law to the Parliament. According to the regulations, the draft budget for the next year must be submitted to the Parliament before October 1st of each year

ECONOMYE-mart, South Korea's leading dis-count supermarket chain is open-ing its second store in Mongolia today as part of efforts to expand its presence in Asia amid growing uncertainties in China. The firm is renting 1,540 square-meter space at Solo Mall in west of Ulaan-baatar in partnership with local retail giant Altai Group. Its first Mongolia store, also a collabora-tion with Altai, has seen stunning growth, with more than double the original sales target, since its opening in July last year.

The outlook of Mongolian current economic growth was updated by Asian Development Bank. According to Asian Development Outlook (ADO) 2017, strong economic performance in the first half of 2017 will likely continue in the remainder of the year and further. ADB forecasts continued growth for Mongolia’s economy at 4% and 3% in 2017 and 2018, respectively, compared to the 2.5% and 2% growth previously projected.

SOCIETYA joint research of the Health Science University of Mongolia and University of Michigan con-ducted in 2011 proved uranium composition in the water samples collected from 129 drinking water sources in seven of nine districts of Ulaanbaatar was up to four times above the WHO guidelines. The lack of further detailed assess-ment in Ulaanbaatar’s drinking water supply puts the well-being of its citizens at risk.

Khurelsukh Ukhnaa nominated for 30th PM

Current economic and political stance of Mongolia's Government expected to continue under Khurelsukh's administration if the nominee is approved by Parliament.

Byambasuren Batbold, Ochirbat Gotov

Bayartogtokh Batbayar, Ochirbat Gotov

Davaatogtokh Batsukh ZGM

Khurelsukh will have to form his cabinet within 14 days after appointment

Mongolian People’s Party’s (MPP) 9th Conference was heldthis Monday, and endorsed Khu-relsukhUkhnaa, theactingDep-utyMinisteras thecandidate forthe30thPrimeMinisterofMon-golia. 63.9 percent of theParty’smembers who participated the conferencevotedinfavorofKhu-relsukh Ukhnaa as opposed to Enkhtuvshin Ulziisaikhan and Enkhbold Nyamaa.“It is the first time MPP has

ousted the country’s government when they are the absolute ma-jority in Parliament. We haveconvened the Executive Council twice and the party’s MPs several timeslookingforabetteralterna-tivetoit.Resignationofthegov-ernment will lead to either a posi-tive or a negative outcome. But we hope ours will not be negative”, said Enkhbold Miyegombo, the headoftheMPP.

He also highlighted the party’s personnel policy, stating that “51 percent of the newly appointedgovernment staffs were selectedby the Government and Parlia-ment members’ recommenda-tion”. This means the officialsmightnothavequalifiedfortheirpositions.The appointment of Khurel-

sukh Ukhnaa is expected to be approved at the opening of the

ECONOMY

PARTNERSHIP

Investors in wait-and-see mode

REPORT

Monetary policy to focus on stabilizing the economy

Mongolia, China to do a joint Feasibility Study on FTA

ADB puts Mongolia's GDP growth forecast at 4 percent

Ganbayar.B / ZGM©

ZGM ENGLISH6 THE OFFICIAL GAZETTE 2017.09.29,FRIDAY~¹185,186(731,732)

Mongolia's internationally trad-ed bonds have been relatively calm this week despite the heated political discussion. With Khu-relsukhUkhnaa, thenominee forMongolia's 30th Prime Minister expected to adopt current eco-nomicandpoliticalpolicyof thegovernment, investors are now in a wait-and-see mode.

Autumn Parliament Session, scheduled on October 2nd. He will then have a 14-day window to form his cabinet. If approvedand appointed to the position ofthe Prime Minister, Khurelsukh

stated that he will not make ma-jorchangestothestructureofthecurrent, acting Government.

The next important political dates are November 20th and 21st. The ruling MPP’s 28th Congress

is expected to take place during which the election of the newchair of the Party, changing ofExecuitveBoardandmembersofthepartyConferencewillbedis-cussed.

The 2nd Mongolia-China Expo and High Level Forum took place inHohhot,capitalofChina’sInnerMon golia autonomous region this

week.Mongolia is participating the bi-

ennial event with a broad delegation of383companiesand800business-men. Under the theme “Construct the China-Mongolia-Russia (CMR) Economic Corridor, embrace global win-win cooperation,” the event has

attracted6000delegates fromover40 countries, the organizers empha-sized. According to the authorities, the event serves as an important platform and provides a new pos-sibility of international exchangebetween China and its neighboring countries.

During the 1st Mongolia-ChinaExpo and High Level Forum which was organized in 2015, 166 coop-eration agreements were signed. Thetotalamountofinvestmentex-ceeded 140 billion RMB and direct purchase during the expo topped 6 billion RMB. The organizers expect this year’s figureswill exceed thatoflast.

“ThisExpoisvitalfordevelopinga China-Mongolia comprehensive strategic partnership. Mongolian delegates will further understandChina and Inner Mongolia Auton-omous Region's industrious devel-opments, advanced technologies and experience; Chinese delegates andforeigndelegatescanalsoknowmore about Mongolian economic and social developments,” Sanj-myatav Yadamsuren, Vice Chairman

oftheParliamentofMongolia,said.Participants from Mongolia are

looking for possibilities to enter anew market through this event on top of attracting investment. Au-thorities of Mongolia and Chinaareemphasizingtheabilityofeacheconomytofulfilltheother’sneeds.China has been Mongolia’s biggest trade partner for over a decade.Trade turnover between the two countries reached $4.16 billion in 2016. In the first half of this year,trade turnover has soared 44.2 per-cent and the countries are aiming to grow total trade turnover to $10 bil-lionbytheendofthisdecade.Also,withChinamakingup30percentofMongolia’stotalFDI,thecountriesare planning to start a Feasibility Study on FTA, the Chinese Authori-ties stated.

The Second Mongolia-China Expo and High Level Forum attracted 6000 delegates from over 40 countries.

Declan MageeADB, Mongolia Resident MissionSenior Country Economist

(three months to date, yuan)coking coal

improvethedisciplineofthefinan-cial market, they believe.TheDraftMonetaryPolicypro-

poses to implement some activities including creating a risk-based su-pervision system.

Mongolia’sforeignexchangere-serves are estimated at $1.5 billion. Current exchange rate policy will continue next year, authorities say. It means, the exchange rate will be keptflexibleandsetbymarketde-

mand and supply.Ifanydrasticfluctuationoccurs,

the central bank would intervene in the foreign exchangemarket asabalancing factor, stated theDraftMonetaryPolicyof2018.

7/2017

7/2017

9/2017

9/2017

2463.42

2410.00

(three months to date)Usd vs MNT

2350

1,600

1,800

2450

2,400

2400

2,200

2,000

7/2017 9/2017

112.43

60

80

100

120

(three months to date)7 year "Khuraldai" bond

I

0.5

3.1

2.1

3.1

4.8 4.74.1 4.2

1.21.7

3.1 3.32.9

2.320172016

0

1

2

3

4

5

II III IV V VI VII

(Year to Date)consumer price Index

лавлах


UB PALACEАхмадын баярт зориулсан зохиолын дуучдын хамтарсан тоглолт энэ сарын 30-нд болно. Тоглолтод нийтийн дууны шилдэг уран бүтээлчид оролцоно.Мөн азтай үзэгч шалгаруулж найман хүнийг Итгэлт хамба, найман хүнийг Манжуурын аялалд явуулж, супер азтай нэг үзэгчид суудлын автомашин бэлэглэх аж. Тасалбарын үнэ 20 мянган төгрөг.

удэтИталийн алдарт зохиолч, Нобелийн шагналт Дарио Фогийн "Чөлөөт хос" мюзикл инээдмийн жүжиг аравдугаар сарын 2-нд театрын тайзнаа үзэгчдийн хүртээл болно. 18-аас дээш насныханд зориулсан тус жүжгийн үргэлжлэх хугацаа 120 минут. Тасалбарын үнэ суудлаасаа хамаарч 10-25 мянган төгрөг.

“иХ моНГол” арт ГалЕрЕй

Монголын орчин үеийн урлагийн төлөөлөгчдийн нэг, экспрессионист зураач Я.Булганы уран бүтээлийн үзэсгэлэн ирэх сарын 16-нд нээлтээ хийнэ.

билгийн тооллын 9Намрын дунд шарагчин тахиа сарын есөн улаан мэнгэтэй, шарагчин хонь өдөр.үс засуулбал: Өвчин эмгэг ирнэ.Наран ургах, шингэх: 07.02-18.44барилдлага: ШидШүтэн барилдлага: Төрөн түгэхүйсуудал: Огторгуй

аргын тооллын есдүгээр сарын 29. сугар гараг. билгийн тооллын 9. элдэв тэнгэртэн одтой, шараг-чин хонь өдөр.

Өдрийн наран 07.02 цагт мандан, 18.44 цагт жаргана. Тухайн өдөр гахай жилтнээ аливаа үйлийг хийхэд эерэг сайн ба бар, туулай жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүуштэй. Эл өдөр буян номын үйлд шамдах, бүтээл туурвил эхлэх, худалдаа арилжаа хийх, бизнес эхлэх, зэрэг дэвших, хишиг даллага дуудуулах, насан бүтээл хийлгэх, эрдэнийг гадагш өгөх, мал худалдан авах, мал түгээх, сахил санваар авах, огторгуйн үүдийг боох, их хүмүүнтэй уулзахад сайн. Хануур, төөнүүр хийлгэх, балгадын суурь тавих, нохой худалдан авахад муу. Өдрийн сайн цаг нь бар, туулай, могой, бич, нохой, гахай болой. Хол газар яваар одогсод зүүн хойш мөрөө гаргавал зохистой. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй.

(Өмнөх дугаарын хариу)

271483659

724165398

583679214

915348762

649251873

836927541

198736425

362594187

457812936

7

429

4

5

6

7

82

36

5

1

1

9

68

4

2

69

3

2

ЗГм: сүдокү

08.00

12.00

14.00

18.00

20.00

22.00

09:00 МҮОНТ-ийн шинэ уран бүтээл:“Сэтгэл мэднэ” УСК 2 дугаар анги

12:10 MNB 50: Монгол хүн Монголын зүрх

14:00 МҮОНРТ-ийн Үндэсний зөвлөлийн 12 жилийн түүх

17:50 MNB олон ангит кино: “Амьдрал чиний төлөө” 47 дугаар анги

20:00 “Цагийн хүрд” мэдээллийн хөтөлбөр

22:10 “Мөрдөгч Ди Рэн Жи буюу нууцлаг галын учир” Хятадын УСК

08:00 "Bloomberg Daybreak Asia"

11:30 "Эврика" нэвтрүүлэг

14:00 "Дэвид Рубенштэйний шоу" нэвтрүүлэг

17:00 "Bloomberg Surveillance"

20:00 "Блумбергийн ярилцах цаг" нэвтрүүлэг

22:00 "Америк хэрхэн ажилладаг вэ" нэвтрүүлэг

08:05 "Монголчууд XX зууны эхэнд" нэвтрүүлэг

12:10 "Төрөлхийн од бүсгүй" ОАК 4 дүгээр анги

14:10 "Аяыг таа" шоу нэвтрүүлэг

18:05 "Бяцхан оцон шувуу Пороро" хүүхэлдэйн кино 2.49-52 3.1-2 дугаар анги

20:40 Дэлхийн санхүүгийн түүхүүд

23:00 "Харваач" ОАК 3.9 дугаар анги

12:00 “Хөтөч” мэдээллийн хөтөлбөр

14:30 “Наашаа Цаашаа”

18:00 "Тог тог тог" /season-5/ 10 дугаар хэсэг

20:00 “Оргил цаг” мэдээллийн хөтөлбөр

22:30 "Тэрслүү хөвгүүд" ОАК /season-7/ дөрөвдүгээр анги

MNB Bloomberg боловсрол монгол тв06:30 “Өнөө өглөө”

тв Хөтөлбөр

ЗурХай

үЗвэр

ЦаГ аГаар

улааНбаатар

УВС 9o

-3o

ХОВД 13o

-2o

ЗАВХАН 8o

-6o

БАЯНХОНГОР 10o

-4o

ГОВЬ-АЛТАЙ 9o

-5o

ӨВӨРХАНГАЙ 11o

-3o

АРХАНГАЙ 9o -4o

ХӨВСГӨЛ 9o

-4o

БУЛГАН 8o

-7o

ТӨВ 5o

-8o

ДУНДГОВЬ 12o -4o

ӨМНӨГОВЬ16o

1o

ГОВЬ-СҮМБЭР 9o

-5o

ДОРНОГОВЬ 14o

-2o

СҮХБААТАР 9o

-5o

ХЭНТИЙ 8o

-8o

СЭЛЭНГЭ 7o

-5o

ОРХОН 7o

-4o

ДАРХАН-УУЛ 7o

-4o

ДОРНОД 7o

-6o

БАЯН-ӨЛГИЙ 8o

-3o

оНЦлоХ үЗвэр

"ART Public UB-2017" нэртэй олон нийтийн урлагийн долоо хоног өнөөдрөөс аравдугаар сарын 5-ныг дуустал XБНГУ-ын Фридрих-Эберт-Сан, ланд "Арт Монголиа" ТББ хамтран Улаанбаатар хотноо зохион байгуулах гэж байна. Дээрх өдрүүдэд олон улсын соёл урлагийн байгууллагуудын мэргэжилтнүүдийн чуулган болохоос гадна орчин үеийн уран бүтээлчдийн урлагийн бүтээлүүдийг толилуулах юм.

урлагийн долоо хоног

м.ЗулааЗГМ

Нийслэл хот үүсч байгуулагд-саны 378 жилийн ойд зориулж “Улаанбаатар зам засвар, арчлалтын газар” ОНӨААТҮГ-аас Хангардь ордны гаднах авто зогсоолыг тохижуулжээ. Тус талбайд 64 автомашины зогсоол-той байсныг нэмж 89 болгосны дотор хөгжлийн бэрхшээлтэй зорчигчдод зориулсан хоёр зогсоол тусгайлан гаргажээ.

Түүнчлэн 71 зогсоолд дугуй цохигч, 20 метр урт хашлага шинээр тавьж, явган хүний замыг авто замын түвшинд тэнцүүлж, налуу байдлаар хийж гүйцэтгэсэн аж. Мөн шинээр 78м.кв явган хүний зам, найман метр урт хурд сааруулагч тавьж, нийт 205м.кв талбайд зогсоолын тэмдэглэгээний ажлыг тус тус хийжээ.

авто зогсоолыг шинэчлэв

тЕХНолоГи

ЗөвлөГөө

сПорт

алтан кредит карт нэвтрүүлэв

Зүрхээ хайрлая

Шилдэг шүхэрчид өрсөлдөнө

Худалдаа, хөгжлийн банк олон улсын Алтан кре дит картаа зах зээлд шинээр нэвт-рүүллээ ингэхдээ мөн Visa Interna tional байгууллагатай хамт ран төл бөрийн картаа зайнаас мэдрэх Visa payWave техно логийг Монгол Улсад анх удаа нэвтрүүлсэн юм. Уг технологи нь Ази тивийн Visa картын шууд гүйлгээний 28 хувийг эзэлдэг. Тодруулбал, сингапурт 52 хувь, Шинэ Зеландад 62 хувь, Австралид 84 хувийг эзэлдэг аж. энэхүү технологийг нэвтрүүлснээр төлбөр тооцоо өмнөхөөсөө илүү шуурхай хийгдэж, нэгж гүйлгээний хугацаа багасах, дараалал ихтэй үйлчилгээний байгууллагуудын ачаалал бага-сах ач холбогдолтойгоос гадна дэлхийн хаана ч очсон Visa pay Wave технологиор худалдан авал т хийх боломжтой.

Өнөөдөр “дэлхийн зүрхний өдөр” тохиож байна. энэ хү-рээнд Төв талбай дээр Улсын гуравдугаар эмнэлгийн зүрх судасны эмч нар үнэгүй үзлэг хийх юм. Монгол Улсын хүн амын гуравны нэг нь зүрх судасны эмгэг өвчнөөр өвддөг аж. Зүрх судасны өвчин нь орчны стресс, ядаргаа, хөдөл-гөөний дутагдал, тарга лалт, буруу хооллолт, хорт зуршил буюу тамхи татах зэр гээс үүсч, өвдөх өвчингүйгээр даам жир-даг ажээ. Зүрх судасны өвчнөөс урьд чилан сэргийлэ хийн тулд амьд ралын энгийн зөв ар-гуудыг дадал болгох, харьяа хороо дүүргийнхээ эмнэ лэгт да ралтаа байнга хянуу лах, жилдээ нэг удаа үзлэг шин жил-гээнд хамрагдаж байхыг эмч нар зөвлөж байна.

Монголын параглайдинг буюу уулын шүхрийн спортын улсын аварга шалгаруулах шилжин явах цомын тэмцээн ирэх сарын 14-нд болох гэж байна. Уг тэмцээн нь Монголд анх удаагаа хамгийн том шагналын сантай гэдгээрээ онцлог юм. Манай улсад уулын шүхрээр хичээллэдэг 100 гаруй тамирчин, 6800 гаруй сонирхогч байдаг аж. Уулын шүхэр нь хамгийн эрсдэлтэй спортод тооцогддог. энэхүү тэмцээнд түрүүлсэн тамирчин “Prius 20” автомашины эзэн болно.

улааНбаатар

X.2 5o

-3o 7 м/с

7 м/с

Бага зэргийн хур тунадастай

IX.29 13o

-4o

IX.30 5o

3o

X.1 4o

-5o 9 м/с

7 м/с

12 м/с

8 м/с

12 м/с

8 м/с

Үүлшинэ Бага зэргийн хур тунадастай Үүлшинэ

X.3 8o

-5o 7 м/с

6 м/с

Үүлшинэ

өмнөх дугаарын хариу / 09.27

ЗГм: үГийН сүлЖээ

босооГоор:2. Өрөвч, зөөлөн3. Тоглоом4. Элч төлөөлөгч7. Хааны албат

8. Бодын ширээр хийсэн оосор уяа9. Хуучин гэдгийн эсрэг үг11. Дэлхийн хамгийн том сүмийг эзэмшдэг Европын

улсХөНдлөНГөөр: 1. Морины нэрээр нэрлэгдсэн сум5. Хөнгөн атлетикийн нэгэн төрлийн тамирчин6. Инээдэм, зугаа

7. Загасны биеийн гадна тал9. Жүжиг, янгуу10. Зүг12. Хүчтэй ширүүн бороо13. "Харанга" хамтлагийн ахлагч, МУГЖ

С ХөБоМүУ а

Ба а иү

М рД

аи л но онр ү

Ьа У рБ УСн ү

З тр

Яр У Ен

а а

ав л Палй Чл

р иниССо

1 2

5

6

7

12

9

13

10 11

8

3 4

ЗГм: комикс

Mr. Баагийгийн ПАЯН....

эмч ээ, манай дүү хичээлээ хийж байгаад

үзгээ залгичихлаа яах вэ?

ойлголоо.

За очтол түр зуур

харандаагаараа бичиж бай!

НислэГийН ЦаГийН Хуваарь

УБ-Хонконг 06.20 10.50Хонконг-УБ 12.00 16.40УБ-Токио 07.55 13.40Токио-УБ 14.40 19.10УБ-Сөүл 08.45 12.50Сөүл-УБ 14.20 16.50УБ-Москва 09.15 10.55Москва-УБ 19.25 06.35 +1Москва-Берлин 11.55 13.35Берлин-Москва 14.55 18.20УБ-Бээжин 17.55 20.10Бээжин-УБ 21.10 23.40УБ-Ханбумбат 13.50 15.00Ханбумбат-УБ 15.50 16.55

Галт тэрэГНий ЦаГийН Хуваарь

Москва-УБ 21.35 07.30УБ-Эрхүү 21.10 02.40Эрхүү-УБ 15.35 06.20УБ-Замын-Үүд 20.00 07.50Замын-Үүд-УБ 21.35 09.55УБ-Эрдэнэт 20.30 07.45Эрдэнэт-УБ 19.10 05.48УБ-Сүхбаатар 10.55 19.52Сүхбаатар-УБ 06.30 15.35Сайншанд-УБ 20.25 07.01УБ-Сайншанд 09.15 19.15Зүүнхараа-УБ 04.25 08.40


Сурталчилгаа

Алтанцог АЛТАНТУЯАХүмүүнлэгийн их сургууль

Англи хэлний багш(Баян-Овоо)

Өлзийбаатар БАТБАЯРШУТИС-Геологи Уул Уурхайн Сургууль

Уул уурхайн маркшейдер(Даланзадгад)

Эрдэнэ-Очир БИЛГҮҮНШУТИС

Барилгын инженер(Даланзадгад)

Хүрэлтулга БЯМБАДЭЛГЭРИх засаг, Дүрслэх урлаг

дизайн технологийн сургууль Архитектур (Даланзадгад)

Баярсайхан ДАВААСҮРЭНШУТИС-БУХС, Жижиг дунд үйлдвэрлэлийн менежмент

(Даланзадгад)

Тогтох НАДМИДЭтүгэн ИС

Их эмч (Ноён)

Мөнхбат ОТГОНЦЭЦЭГАШУҮИС

Хүний их эмч(Цогтцэций)

Олзбаатар САРНАЙЦЭЦЭГАШУҮИС, Нүүр ам согог судлал

Шүдний их эмч(Даланзадгад)

Батболд ТҮВШИНБАЯРҮндэсний техникийн их сургууль

Архитектур(Манлай)

Оюунбилэг ХИШИГЖАРГАЛАШУҮИС /Дорноговь

Сувилахуй(Манлай)

Будсүрэн ЭРДЭНЭТӨГСШУТИС

УУТТ-ийн инженер(Даланзадгад)

Банзрагч АЛТАНЦЭЦЭГ АШУҮИС-н Дорноговь салбар

Сувилахуй арга зүй(Ханхонгор)

Баттулга БАТ-ЭРДЭНЭБХИС

Барилгын инженер (Даланзадгад)

Цэнджаргал БУМАНЗАЯАШинэ АУДС

Уламжлалт А/У-ны эмч(Баян-Овоо)

Энхжаргал ГАНЧИМЭГМУБИС

Түүх, нийгмийн ухааны багш(Даланзадгад)

Бүрэн-Отгон ЖАВЗАНДУЛАМХААИС, Байгаль орчныг хамгаалах

технологи(Баяндалай)

Түмэнбаяр НАНДИНЦЭЦЭГХААИС

Газар зохион байгуулагч(Даланзадгад)

Адъяадорж ОТГОНЧИМЭДГазарчин дээд сургууль

Бага ангийн багш(Манлай)

Энхжаргал САРАНЦЭЦЭГХААИС Байгаль орчныг

хамгаалах технологи(Даланзадгад)

Мөнхжаргал ТУУЛАЙХҮҮХААИС

Агрономич(Даланзадгад)

Төртогтох ХУЛАНАШУҮИС-н Дорноговь салбар

Хүний их эмч(Даланзадгад)

Туул ЧУЛУУНЧИМЭГАШУҮИС, Нүүр ам согог судлал

Шүдний их эмч(Мандал-Овоо)

Ундармаа ЭНХТҮВШИНСИТИ их сургууль

Архитектур(Даланзадгад)

Алтанбагана АНАНДАШУҮИС

Шүдний эмч(Даланзадгад)

Цогбаатар БАТЛХАГВАШУТИС /Коосэн ТДС/ Механикийн инженер

(Ханбогд)

Эрдэнэбямба БҮРЭНЧУЛУУНМУБИС

Багш(Цогт-Овоо)

Дэлгэрбат ГЭРЭЛМААМУБИС

Багш(Ханхонгор)

Энхсолонго ЛХАГВА-ОЧИРМУБИС

Технологийн багш(Даланзадгад)

Буян-Өлзий НАРАНЦЭНГЭЛМУБИС

Англи хэлний багш(Даланзадгад)

Бат-Өлзий ОЮУН-ЭРДЭНЭАШУҮИС

Лабораторийн техникч(Баяндалай)

Цэрэнтогтох СУГИРЖАВМУБИС, Хятад, англи хэлний багш,

орчуулагч(Баяндалай)

Насанбаяр ТҮВШИНСАНААҮндэсний биеийн тамирын дээд сургууль, Биеийн тамирын багш

(Сэврэй)

Анхбаяр ЦОГБАТМҮИС

Архитектур(Баяндалай)

Батмөнх ШИЖИРТУЯА МУБИС/Архангай/

Багш(Даланзадгад)

Бат-Эрдэнэ ЯНЖИНЛХАММУБИС

СӨБ багш(Даланзадгад)

Эрхэмбаатар АЗЗАЯААШУҮИС Эх баригч


Энхтөр БИЛЭГДЭМБЭРЭЛШУТИС Уул уурхайн

ашиглалтын технологи (Даланзадгад)

Энхтөр БУЯНДЭЛГЭРХААИС

Байгаль орчныг хамгаалах технологи (Даланзадгад)

Энхмандах ДАВААБИЛЭГТМУИС

Хот ба бүс нутагт төлөвлөлт(Даланзадгад)

Цог МААММУБИС

Химийн багш (Манлай)

Сайнжаргал НАРАНЧИМЭГАШУҮИС /Дорноговь/

Их эмч(Даланзадгад)

Дангаасүрэн ПАГАМДУЛАМХААИС


Алдарбаяр ТАЙВАНЖАРГАЛМУИС

Сэтгэл судлал(Даланзадгад)

Сүрэнхүү УДВАЛАШУҮИС- Монгол анагаах ухааны

олон улсын их сургууль Уламжлалт анагаахын их эмч

(Баяндалай)

Батцэнгэл ЦЭЦЭГМААМУБИС

Бага боловсролын багш(Номгон)

Насанжаргал ШИНЭ-ЭРДЭНЭШУТИС-БИАС

Барилгын инженер(Булган)

Идэр БАДАМХАНДОточ Манрамба Их сургууль

Эм зүйч(Ханхонгор)

Цэвэлмаа БОЛОРТУЯАХААИС Бүтээгдэхүүний чанар ариун цэврийн хяналт үнэлгээ


Ган-Олз БУЯНЖАРГАЛМУБИС


Төгсөө ДАВААНЯМШУТИС-Геологи Уул Уурхайн

Сургууль, Уул уурхайн ашиглалтын технологи


Ганбат МӨНГӨНЦЭЦЭГАШУҮИС

Эх барихуй(Даланзадгад)

Мэндбаяр НОМИНЗУЛШУТИС-ҮТС

Ноос ноолуурын инженер(Даланзадгад)

Түмэн-Өлзийн Сайнбуян АШУҮИС

Хүүхдийн их эмч(Ханбогд)

Алтансүх ТАМИРААХААИС


Баярсайхан УУГАНБАЯР МУИС-Шинжлэх Ухааны Сургууль, Багш, нийгмийн ухааны боловсрол

(Цогт-Овоо)

Мөнхцацралт ЧАНЦАЛЛАХАЙАШУҮИС-н Дорноговь салбар


Батжаргал ШҮРЭНЦЭЦЭГАШУҮИС


“ОЮУ ТОЛГОЙ” ХХК-ИЙН ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТТАЙ “ГОВИЙН ОЮУ ХӨГЖЛИЙГ ДЭМЖИХ САН”-ГИЙН “ГОВИЙН ОЮУ-ОЮУТНЫ ТЭТГЭЛЭГ ХӨТӨЛБӨР”-ИЙН

2017-2018 ОНЫ ХИЧЭЭЛИЙН ЖИЛИЙН ТЭТГЭЛЭГТ ШАЛГАРСАН ОЮУТНУУД

“ГОВИЙН ОЮУ ХӨГЖЛИЙГ ДЭМЖИХ САН”-ГИЙН ТУХАЙ“Говийн оюу хөгжлийг дэмжих сан” нь “Оюу толгой” ХХК, Өмнөговь аймаг болон тус

аймгийн Ханбогд сумтай байгуулсан Хамтын ажиллагааны гэрээний дагуу байгуулагдсан, уг гэрээг хэрэгжүүлэх үүрэг бүхий төрийн бус байгууллага юм.

“Говийн оюу хөгжлийг дэмжих сан”-гаас 47 төсөл, хөтөлбөрийг 22 гаруй тэрбум төгрөгөөр санхүүжүүлснээс 15 төсөл, хөтөлбөр буюу 11.5 тэрбум төгрөгийг боловсролын салбарт зарцуулаад байна. Мөн “Говийн оюу-оюутны тэтгэлэг” хөтөлбөрийг сангийнхаа “Өмнөговийн ирээдүй хойч үеийн төлөө” дэд сангаас санхүүжүүлэн хоёр дахь жилдээ амжилттай хэрэгжүүлж байна. Энэхүү хөтөлбөрт Өмнөговь аймгаас дотоодын магадлан итгэмжлэгдсэн их, дээд сургуулиудад Өмнөговь аймагт хэрэгцээтэй байгаа мэргэжлээр амжилттай суралцаж буй оюутнууд хамрагдаж, шалгарсан оюутнуудын хичээлийн жилийн сургалтын төлбөр, орон нутагтаа ирж, очих унааны зардлыг тэтгэлгээр олгож байгаа юм.


















































(Ханбогд)














(Сэврэй)
















































(Цогт-Овоо)










“Оюу тОлгОй“ ХХК-ийн ХөрөнгөдэмжиХ сан“-гийн “гОвийн Оюу-

2017-2018 оны хичээлийн жилийн

Сурталчилгаа



















































(Ханбогд)














(Сэврэй)
















































(Цогт-Овоо)



























































(Ханбогд)














(Сэврэй)
















































(Цогт-Овоо)










Оруулалттай “гОвийн Оюу Хөгжлийг Оюутны тэтгэлэг Хөтөлбөр“-ийн тэтгэлэгт шалгарсан оюутнууд

Эрүүл мэнд


СЭтгҮҮлч: эдийн засаг, уул уурхайн сэдвээр дагнан мэдээ, мэдээлэл, нийтлэлийг уншигчдад хүргэх

“Asia Mining Magazine” сэтгүүл нь cэтгүүлч таныг ажилд урьж байна.

аЖлыН БайраНд тавигдах Шаардлага:

• Уул уурхай, эдийн засаг, бизнесийн салбарын мэдээллийг төлөвлөх, эрэл хайгуул хийх, нэгтгэн боловсруулж төлөвлөсөн хугацаанд нийтлэл бичих чадвартай байх

• Олон улсын уул уурхай, эдийн засгийн мэдээллийг олох, мэдээлэх чадвартай байх• Мэдээний эх сурвалж, баримтыг нягталж, сэтгүүлзүйн шаардлагуудыг хангасан нийтлэл

бэлдэх • Онлайн контентыг бэлдэх, цаг үеийн байдлыг оновчтойгоор сурвалжлах чадвартай байх• Эдийн засаг, уул уурхайн чиглэлээр зохих түвшний мэдлэгтэй байх• Редакцаас өгсөн даалгавар, төлөвлөгөөний дагуу контент бэлтгэх

аЖил горилогчид тавигдах Шаардлага:• Ажлын ачаалал ихтэй орчинд, ачаалал дааж ажиллах чадвартай байх • Уул уурхайн болон эдийн засгийн чиглэлээр сэтгүүл зүйн бүтээл, судалгааны ажил туурвиж

байсан туршлагатай байх • Багийн гишүүн байж, бусадтай үр дүнтэй хамтран ажиллах, тогтвор суурьшилтай ажиллах

эрмэлзэлтэй байх• Төлөвлөлт болон бэлтгэл ажлыг оновчтой хийдэг байх • Англи болон орос хэлийг эзэмшсэн бол давуу тал болно • Холбогдох чиглэлийн бакалавр болон түүнээс дээш зэрэгтэй, эсвэл ажлын туршлагатай.

НЭЭлттЭй аЖлыН БайрНы Зар

холБоо Барих: 9913 5112 [email protected] хаягаар холбоо барина уу.

БорлУУлалтыН МеНеЖер:

аЖлыН БайраНд тавигдах Шаардлага:• Сурталчилгаа, борлуулалтыг нэмэгдүүлэх чиглэлээр байнгын харилцагчдын хүрээллийг

тогтмол тэлэх, санаачилга гаргах, гэрээ хэлэлцээр хийх, албан бичиг боловсруулах, танилцуулах чадвартай байх• Борлуулалтын хэлцэл хийх, уулзалт зохион байгуулж, танилцуулга бэлтгэх, танилцуулах• Байгууллагаас захиалсан сурталчилгааг хүлээн авах, хянах, эцсийн байдлаар хүлээлгэн өгөх• Байгууллагын бусад ажилтнуудтай хамтран ажиллах

аЖил горилогчид тавигдах Шаардлага:• Цаг үеийн өөрчлөлтийг мэдэрч, шинэ санаачилга гаргах, үүнийгээ хэрэгжүүлэх, хянах,

тайлагнах чадвартай байх• Шинийг санаачлагч, багаар ажиллах чадвартай, тогтвор суурьшилтай ажиллах эрмэлзэлтэй

байх• Уул уурхайн салбарт мэргэжлээрээ ажиллаж байсан бол давуу тал болно• Төлөвлөлт болон бэлтгэл ажлыг оновчтой хийдэг байх• Англи хэлний өндөр мэдлэгтэй байх ба хятад эсвэл орос хэлийг хоёрдогч хэлээ болгон

эзэмшсэн бол давуу тал болно• Холбогдох чиглэлээр мэргэжил эзэмшсэн, эсвэл ажлын туршлагатай байх

Хэрэв та өөрийгөө дээрх ажлын байранд нийцэх боловсон хүчин гэж үзэж байгаа бол англи эсвэл Монгол хэлээр бэлтгэсэн танилцуулгаа доорх хаягаар илгээгээрэй. Бид тантай холбогдож, дараагийн алхмуудыг хэлэлцэх болно.

НЭЭлттЭй аЖлыН БайрНы Зар

холБоо Барих: 9913 5112 [email protected] хаягаар холбоо барина уу.

орчУУлагч: эдийн засаг, уул уурхайн сэдвээр дагнан мэдээ, мэдээлэл нийтлэлийг уншигчдад

хүргэх “Asia Mining Magazine” сэтгүүл нь орчуулагч таныг ажилд урьж байна.

аЖлыН БайраНд тавигдах Шаардлага:

• Эдийн засаг, уул уурхайн чиглэлээр мэдлэгтэй байх• Эдийн засаг, уул уурхайн чиглэлээрх мэдээ, мэдээллийг төлөвлөсөн хугацаанд

англиас монгол, монголоос англи хэл рүү орчуулан нийтлүүлэх • Мэдээний эх сурвалжийн утга, бүтцийг алдагдуулалгүй орчуулгыг чанарын өндөр

түвшинд гүйцэтгэх • Англиас монгол болон монголоос англи хэл рүү орчуулга хийж байсан туршлагатай

байх • Монгол хэлний өндөр мэдлэгтэй байх

аЖил горилогчид тавигдах Шаардлага:

• Ажлын ачаалал ихтэй орчинд дасан зохицож, ачаалал дааж ажиллах чадвартай байх • Сэтгүүл зүй, уул уурхайн салбарт ажиллаж байсан туршлагатай бол давуу тал болно • Багийн гишүүн байж, бусадтай үр дүнтэй хамтран ажиллах чадвартай байх• Төлөвлөлт болон бэлтгэл ажлыг оновчтой хийдэг байх • Англи хэлнээс гадна орос, хятад хэлний зохих мэдлэгтэй бол давуу тал болно • Холбогдох чиглэлийн бакалавр болон Магистрын зэрэгтэй, ажлын туршлагатай

байх.

Хэрэв та өөрийгөө дээрх ажлын байранд нийцэх боловсон хүчин гэж үзэж байгаа бол англи эсвэл монгол хэлээр бэлтгэсэн танилцуулгаа доорх хаягаар илгээгээрэй. Бид тантай холбогдож дараагийн алхмуудыг хэлэлцэх болно.

Жил бүрийн есдүгээр сарын 28-ныг “Галзуу өвчинтэй тэм-цэх дэлхийн өдөр” болгон тэмдэглэдэг. Манай улсын хувьд нэг жилд галзуугийн эрсдэлд өртсөн 7000 орчим тохиолдол бүртгэгддэг. Үүний 95 орчим хувь нь нохойд хазуулж, уруулсны улмаас вакцинд хамрагддаг байна. Устгал хийж байгаа хэдий ч золбин нохойн тоо буурахгүй, эзэнтэй ноход ч галзуугийн вакцинд хамрагдаж нь байгаа нь үүнд нөлөөлдөг аж. Мөн сүүлийн 20 жилийн хугацаанд манай улсын хэмжээнд 21 аймгийн 286 сум, Улаанбаатар хотын долоон дүүрэгт мал, амьтны өвчлөл бүртгэгдээд байна. Тэгэхээр энэ өвчний эрсдэлгүй газар манай улсад байхгүй гэж хэлж болохоор хэмээн мэргэжилтнүүд онцлов.

Энэ өвчний эрсдэл хийгээд авч хэрэгжүүлж буй арга хэмжээний талаар Çоонозын өвчин судлалын үндэсний төвийн амьтан судлагч, судлаач Ц.Áаяртай ярилцлаа.

-Галзуу өвчин гэхээр ир гэд төдийлэн анхаарал хан-

Жилд галзуугийн эрсдэлд өртсөн 7000 орчим тохиолдол бүртгэгддэг

дуулахгүй байх нь элбэг. Гэтэл энэ өвчин нь мал, амьтнаас хүнд халддаг, зоонозын өвчин дотроо үхэлд хүргэх аþулаараа нэгт ордог гэсэн?

-Тийм ээ. энэ нь маш эртний өвчний нэг боловч одоо хүртэл эмчилгээг нь тогтоож чадаагүй байна. Гэхдээ 100 хувь урьдчилан сэргийлэх боломжтой. Бидний хийсэн судалгаануудаас харахад манай иргэд галзуу өвчин, түүнээс урьдчилан сэргийлэх талаарх мэдлэг, хандлага сул байна. энэ өвчний эрсдэлгүй газар манай улсад байхгүй гэж хэлж болохоор байна

Хэдийгээр сонсож, дуулсан байдаг ч яг тодорхой мэдлэг байдаггүй. Тэгэхээр энэ талын сургалт, сурталчилгааны ажлыг өргөнөөр зохион байгуулах нэн шаардлагатай.

дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага болон бусад олон улсын байгууллага 2016 оноос эхлэн “Мэдлэг олго, дархлаажуул, таслан зогсоо” гэсэн уриалгыг түгээж байна. энэ сэдвийн дагуу олон нийтийг галзуу өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх хоёр чухал үйл ажиллагааг онцолсны нэг нь 2030 он гэхэд нохойгоор дамжин халдварладаг хүний галзуу өвчнийг таслан зогсоох уриалга.

-Галзуу өвчний тохиолдол орон нутагт ихэвчлэн гардаг байсан бол сүүлийн жилүүдэд нийслэлд нэлээд бүртгэгдэж байна гэж сонссон. Тоо баримт дурдвал?

-1972 оноос хойш Монгол Улсын хэмжээнд нийт 36 хүний өвчлөл бүртгэгдсэн бөгөөд 1978-

1992 оны хооронд Улаанбаатар хотод таван хүн галзуу нохойд хазуулж, уруулснаас өвчилж, нас барсан. сүүлийн 20 жилийн хугацаанд манай улсын хэмжээнд 21 аймгийн 286 сум, Улаанбаатар хотын долоон дүүрэгт мал, амьтны өвчлөл бүртгэгдээд байна. Өнгөрсөн хавар гэхэд Улаанбаатар хотын Хан-Уул, Чингэлтэй, Налайх дүүрэгт гурван нохой галзуурсан.

-жилд галзуугийн эрсдэлд өртсөн 7000 орчим тохиолдол бүртгэгддэгээс дийлэнх нь нохойнд уруулж, ноцуулсан байдаг гэсэн. Ихэнх нь золбин нохойнд хазуулсан байдаг уу?

-Нийт тохиолдлын 95 гаруй хувь нь нохойд хазуулж, уруулс-наас болж вакцин хийлгэсэн байдаг. эдгээрийн 85 орчим хувь нь эзэнтэй нохойд хазуулж, уруулсан.

иймд нохой тэжээж буй иргэд нохойгоо байнгын хараа хяналтад буюу уяатай байлгах хэрэгтэй. Үүнээс гадна засаг захиргааны нэгж бүрт нохойтой холбоотой журам байдаг. эдгээр журмыг л чанд сахих нь чухал.

-Танайхаас Сонгинохайрхан, баянзүрх дүүрэгт судалгаа хийсэн байсан. Судалгааны дүнгээс танилцуулна уу?

-Тийм ээ. 2015 онд сонгино-хайрхан, 2016 онд Баянзүрх дүүрэгт золбин нохой тоолох, нохойгоор дамжин халдварлах халдварт өвчний талаарх иргэдийн мэдлэг хандлага, халдварт өртөх эрсдэлийг үнэлэх тандалт судалгааг хийсэн.

энэхүү судалгаагаар тухайн

дүүргүүдэд золбин нохойн тоо толгой их байна. Тухайлбал, хүн амын суурьшил бүхий газруудад нэг ам км-т 91 орчим золбин нохой бүртгэгдсэн. Мөн нохойгоор дамжин халдварлах өвчнүүдийн талаарх иргэдийн мэдлэг хандлага сул, халдварт өртөх эрсдэлтэй гэсэн дүн гарсан. сонгинохайрхан дүүргийн нохой тэжээдэг иргэдийн нохойн 90 гаруй хувь, Баянзүрх дүүргийн 50 гаруй хувь нь галзуу өвчний вакцинд хамрагдаагүй байсан.

-Иргэд амьтанд хазуулаагүй л бол халдвар авах эрсдэлгүй гэж боддог. Тэгвэл галзуугаар өвчилсөн малын мах, арьс шир эрсдэл дагуулдаг болов уу?

-Бүрэн үгүйсгэх боломжгүй юм. Өвчний вирус гадаад орчинд мал, амьтны сэг зэмэнд 5-90 хоног, нэг метр гүнд булсан мал, амьтны сэгний тархинд таван долоо хоногийн турш хоруу чанараа хадгална. Мөн 2004-2007 онд иргэд эмчилгээний зорилгоор хэрэглэх гэж байсан чонын эд эрхтнийг Улсын мал эмнэлэг, ариун цэврийн төв лабораторид шинжлүүлэхэд чонын тархинуудын найм орчим

хувьд галзуу өвчний үүсгэгч илэрсэн байдаг.

-Хэрэв иргэд эрсдэлтэй тохиол долд өртсөн бол яарал-тай ямар арга хэмжээ авах ¸стой вэ?

-Нэн даруй савантай усаар шархыг 10-15 минут сайтар хөөсрүүлэн угаах, яаралтай эмнэлэгт хандаж, вакцин хийлгүүлэх шаардлагатай. эмчийн зааврын дагуу вакцины тунг үргэлжлүүлнэ.

-Манай орны хувьд энэ өвчнөөс урьдчилан сэргий-лэхийн тулд үр дүнтэй ямар арга хэмжээг авах хэрэгтэй гэж бодож байна вэ?

-энэхүү өвчинтэй тэмцэх, сэргийлэхэд цогц арга хэмжээ, салбар хоорондын байгуул-лагуудын хамтын ажиллагаа чухал байдаг. Одоогоор хамгийн тулгамдаж буй асуудал бол бидэнд хамгийн ойр тэжээмэл амьтан болох нохдыг хяналтад оруулах шаардлагатай байна.

2016 онд Улаанбаатар хотын ерөнхий менежер бөгөөд Захи-рагчийн ажлын албаны даргын санаачилгаар мэргэжлийн байгууллагуудын оролцоотой “Нийслэлийн нутаг дэвсгэрт нохой, муур тэжээх, золбин нохой, муурыг устгахад мөр-дөх журам”-ыг шинэчлэн боловсруулсан. энэ журмын дагуу 2017 оны зургадугаар сард нийслэлийн Чингэлтэй, сүхбаатар дүүргийн бүх эзэнтэй нохдыг бүртгэлжүүлж, паспортжуулж, пайзжуулж, вакцинжуулж, туулгажуулсан.

Мөн иргэд таван хошуу мал, гэрийн тэжээмэл нохойгоо мал эмнэлгийн байгууллагад хандаж вакцин тариулах нь уг өвчнөөс сэргийлэх хамгийн бодит арга хэмжээ болно.

Ýнэ өв÷нөөс 100 хувü урüд÷илан сэргийлэх боломжтой

р.адъяасүрэнСэтгүүлч

сонгинохайрхан дүүргийн

иргэдийн 90 гаруй хувь нь нохойгоо вакцинжуулаагүй

байсан

Сүүлийн 20 жилд 21

аймгийн 286 сум,

Улаанбаатар хотын долоон

дүүрэгт мал, амьтны өвчлөл

бүртгэгдээд байна.

татвар танах трампын санаачилга

Washington post-ын агуулгыг гуйвуулжээ

Цагаан ордон компанийн татварыг 20 хувь хүртэл бууруулж, АНУ-аас гаднах орлогыг татвараас чөлөөлөхөөр төлөвлөж буй. > 10

Хятад хэл дээр гардаг Washington Post сонин анУ-ын жинхэнэ вебсайтаас мэдээ авдаг гэж бичжээ. > 10

Хонконг дахь Швейцар цагны зах зээл сэргэв

компаниудад барьсан iPhone 8-ийн “бэлэг”

Саудын араб 12.5 тэрбумын бонд гаргавСаудын араб шинэ зах зээлийн орнуудаас хамгийн том өрийн бичиг худалдаж эхэлжээ. > 10

(Швейцар франк / тэрбум)2010 оноос хойш Швейцар цагны экспортод нөлөөлсөн хүчин зүйл

2010Хонконг анУ Хятад их Британи

2010 2010 20102017 2017 2017 20170

1

2

3

4

20162013 2014 2015 2015 2017

1Хонконгд гаргадаг Швейцарын

цагны экспорт 2010-2012 онд бараг 40 хувь өсөж, 4.4 тэрбум швейцар франк (SFr) буюу 4.6 тэрбум ам.доллар хүрсэн юм. Борлуулалт ийм хэмжээнд хү-рэ хэд хагас автономит энэ улсын тат варгүй бүсийг зорьсон хята-дуудын их урсгал нөлөөлжээ. Харин өнгөрсөн жил экспорт 2.4 тэрбум SFr-аар унасан нь Хонконг дахь дэлгүүрүүдийн борлуулалт муудаж, их нөөцтэй болсонтой холбоотой хэмээн Швейцар цаг үйлдвэрлэлийн холбоо (FHS) дүгнэжээ.

Харин энэ жилийн хувьд аа-жим өсөлт ажиглагдаж байна. энэ оны эхний найман сарын байдлаар Хонконг дахь швейцар цагны экспорт өнгөрсөн оны мөн үетэй харьцуулахад 2.9 хувиар өсчээ.

Тэгвэл албаны мэдээгээр гоёл чимэглэл, цагны жижиглэн ху-далдаа 1-7 дугаар сард 2.5 хувь өссөн аж.

Цагны борлуулалт нэмэгдсэн нь угтаа бол Хятадад тансаг бү-тээгдэхүүний зах зээл эрчимтэй сэргэж буйн илрэл. Уг үзэгдэлд өгч буй шинжээчдийн дүгнэлтээр хятад хэрэглэгчид авлигын

эсрэг арга хэмжээнээс төдий л айгаагүй бөгөөд эдийн засгийн чадавх сай тай байгаагийн тусгал аж.

Түүнчлэн эдийн засгийн сэр-гэлт Макаогийн казинонуудад ч ажиглагдаж эхэлсэн бөгөөд 2017 оны эхний найман сард мөрийтэй тоглоомын орлого 19 хувиар тэлсэн. Мөн тансаг зэрэглэ лийн Hermеs брэндийн Ази дахь (Японыг оролцуулаад) борлуулалт эхний хагас жилд 14 хувиар өссөний дийлэнх нь Хятадад ха маарч байна.

Sun International худалдааны компанийн эзэн ноён сан “Тансаг, үнэтэй цаг бэлэглэх “соёл”-ыг зогсооход хүргэсэн авлигын эс рэг ажиллагааны улмаас зах зээ лийн бүтэц өөрчлөгдсөн” гэв.

Одоо бол Хонконгийн цаг үйлд вэрлэгч, борлуулагч, жи-жиглэн худалдаачид үйл чилгээ, үнэ, тоо хэмжээ зах зээлийн чу хал хэсэг гэдгийг ойлгож, баян хятад жуулчдыг нэн түрүүнд дал ладаг порт байхаа больсон байна.

“Бид өөрчлөгдөж, үнэтэй биш ч сайн үйлчилгээ үзүүлдэг бо лох хэрэгтэй” хэмээн Шэньжэнээс цагны сэлбэг хэрэгсэл ний-лүүлдэг Tak Fai компанийн захирал Мозес Льюн ярилаа.

Газар зүйн хувьд авч үзвэл, эдийн засгийн өсөлттэй жи-лүүдэд тансаг бүтээгдэхүүний борлуулалт олон хотод төвлөрч байжээ. Тухайн үед Хонконгийн жижиглэн худалдааны дэл-гүүрүүдийн түрээсийн төлбөр дэлхийд хамгийн өндөр буюу баян жуулчдын нэн түрүүнд очдог Хятадын Causeway Bay болон Tsim Sha Tsui төвийнхтэй дүйж байсан юм.

2011 онд Хонконг нь Швейцар цагны экспортын 21 хувийг эзэлж байсан бол 2016 онд 13 хувь болтлоо буурсан талаар Швей царийн олон улсын Von-tobel санхүүгийн байгууллагын цагны үйлдвэрлэлийн шинжээч рене Уэбер ярьжээ.

Мөн тансаг цагийг бэлэг буюу нэг үгээр бол авлигын журмаар өгөх явдал үндсэндээ буурсан. Нөгөөтэйгүүр, Хонконгд улс төрийн нөхцөл байдлын улмаас эх газрын эсрэг үзэл хүрээгээ тэлсэн нь хятадуудын урсгалыг бараг зогсоосон аж.

Авлигын эсрэг арга хэмжээний улмаас Хятадын хилийн хяналт чангарсан, улмаар эх газрын олон худалдан авагч гэртээ, хувьдаа цаг худалдан авахыг илүүд үзэх болжээ. энэ бүхэн яагаад

оны эхний найман сард Хятад дахь Швейцар цагны импорт 19.4 хувиар өсөж, Хонконгийн өмнө гишгэж буйн тайлал гэж ноён Уэбер ярьжээ. Өөрөөр хэлбэл, Хятадад цаг байр сууриа илэрхийлэх бэлгэ тэмдэг хэвээр байгаа юм. Haute Horlogerie сангийн тэргүүн Фабиенне Лупо эх газрын эрэлт энэ оны цагны салбарын өсөлтөд зонхилно гэх хүлээлттэй байгаа юм.

Тэгвэл Хонконгийн архаг тог-логчид Европыг зорьдог хятад жуулчид болон бага боловч аажим өсөж буй интернет худалдааны хэрэглэгчдийн ертөнцөд нэвт рэхээр өрсөл-дөөний хуягаа бэхэлж буй аж. Бусдад Швейцараас авсан гэж гайхуулах нь сайхан санагддаг учраас хятадуудын олонх нь хилийн чанадаас цаг худалдаж авдаг байна.

Харин Хонконгд түрээсийн төл бөр хямдарсан нь цаг үйлд-вэрлэгч, борлуулагчдад сайхан мэдээ юм. Өсөлт нэг оронтой тоонд хадгалагдах тусмаа сайн. Гэхдээ хятад жуулчдын тоо нэмэгдсээр байгаа цагт цаг тансаг бүтээг дэхүүний салбарт ашигтай хэвээр байна.

эдвард уайтУдахгүй худалдаанд гарах гэж

буй iPhone X болон iPhone 8-ын борлуулалтын дүн хүлээлтэд хү-рэх гүй байгаагаас Тайвань дахь Apple-ийн бэлтгэн нийлүүлэгч компаниудын хувьцааны үнэ ог-цом унаад байна.

Хэдийгээр iPhone X-ийн бор-луулалт сайн байна гэх хүлээлттэй байгаа ч царай уншдаг нууцлалд зориулсан оптик линзийг олон тоогоор үйлдвэрлэх боломж нь томоохон хүндрэл болж байна. Тиймээс ойрын хугацаанд iPhone X худалдаанд гарч амжих уу гэдэг асуулт гарч ирэв.

Үүний улмаас iPhone утасны сэлбэг ялангуяа, линз үйлдвэрлэгч компаниудын хувьцааны ханш унаж буйг шинжээчид хэллээ. Тиймээс iPhone 8-ын улмаас хүнд байдалд орсон Тайванийн компаниуд, олон нийт iPhone-ийн 10 жилийн ойд зориулсан шинэ загвараас зайлсхийх вий гэсэн бол гоомжлол байна.

Уг үйл явдал Тайванийн хө-рөнгийн зах зээл Apple-ийн нөхцөл байдлаас ихээхэн хамааралтай байд гийн илрэл юм. Тус улсын хөрөнгийн Taiex биржид бүрт-гэлтэй нийт хөрөнгийн гуравны нэг нь технологийн ханган ний-лүүлэгч акул болох Cupertino ком панид хамаардаг талаар Юань-та секюрити брокерийн ком пани мэдээлжээ.

Apple-ийн Хятадад угсрах үйлд вэрийн нийлүүлэгч Hon Hai Precision болон чипний гол хан-гагч TSMC-ийн хувьцааны ханш энэ сарын 12-нд шинэ iPhone-ийг та нилцуулснаас хойш 10.9 тэрбум ам.доллараар унаад байна.

Apple-ийн захиалгаас ихээхэн хамааралтай уг хоёр компани зах зээлийн үнэлгээгээрээ Тайванийн хөрөнгийн биржийн аваргууд бо ловч тэр хэрээрээ Apple-аас ха маа ралтай гэдгийг олон улсын

консалтингийнDCгруппийнзөв-лөх росс Фейнголд тайлбарлав.

iPhone-ийн металл гадаргуу нийлүүлэгч Catcher технологи, өөр нэгэн хамтрагч Pegatron компанийн нөхцөл байдал ч iP-hone 8-аас шалтгаалж буйг Тайпей дахь Yuanta Securities компанийн судлаач сам Као ярив. Уг хоёр компанийн хувьцааны ханш шинэ iPhone-ийг танилцуулснаас хойш эрчтэй унаж байна.

Хэдийгээр нүүр таньдаг би чил линзний үйлдвэрлэлийн ний-лүүлэлт саарч магадгүй байгаа ч Yuanta Securities-ийн төлөөлөгч iPhone X-ийн эрэлт өндөр байна гэдэгт өөдрөг байр сууриа хадгалж буй.

Yuanta-ийн шинжээч Жефф Пугийн хэлж буйгаар түүхий эдийн хангалт бага зэрэг саарсан ч iPhone X-ийн нийт захиалгын 5-10 хувьд л нөлөөлөх аж. Гэхдээ ой-рын хугацаанд. Харин энэ талаар Apple компани тайлбар өгөхөөс татгалзав.

Технологийн компаниудын хувьцааны ханшийг ховх сор-сон энэхүү үзэгдэл мөн линз үйлдвэрлэгч Genius Electronic Optical болон Largan Precision, усны хамгаалалт үйлдвэрлэгч Xintec-ийг ч дайрчээ.

Гэхдээ хэлж чадах нэг зүйл гэвэл энэ оны сүүлийн улиралд iPhone 8-ын захиалга туйлын сул байна гэдэгт ноён Као на-рын шинжээчид санал нэгдэв. Тэрбээр “Таны харж байгаачлан iPhone 8 болон 8 Plus загварууд өмнөхөөсөө сайжруулалт нэг их байхгүй. Хү мүүсийн хүлээлт одоо iPhone X-т үндсэндээ төвлөрч байна” гэв.

Yuanta-ийн урьдчилсан тооцоо-гоор iPhone 8 энэ онд 49 сая шир хэг үйлдвэрлэгдэнэ. Харин үү ний өмнөх загвар нь 2016 онд 80 саяын ам жилт тогтоож байсан түүх тэй.

Швейцар цаг үйлдвэрлэлийн холбоо ©

Брекситийн улмаас фунт стерлингийн ханш суларсан

Хятадын Ерөнхийлөгчийн авлигын эсрэг үйл ажиллагаа Хонконг дахь цагны борлуулалтад нөлөөлжээ

Хонконг доллартай харьцсан юанийн ханшны гурван жилийн уналт эхэлсэн

Apple Watch гарснаар ухаалаг цагны зах зээл эрчимтэй хөгжив

I-VII

сар

I-VII

сар

I-VII

сар

I-VII

сар

Washington Post-ын агуулгыг гуйвуулжээ

татвар танах трампын санаачилга

саудын араб 12.5 тэрбумын бонд гаргав

Хувийн хувьцааны арилжаа 10 жилийн дээд цэгт хүрлээ

барни ЖопсонЦагаан ордон болон конгресс

компанийн татварыг 20 хувь хүртэл бууруулж, АНУ-аас гаднах орлогыг татвараас чө-лөө лөхөөр төлөвлөж буй нь Америкийн корпорациудыг олон орны өрсөлдөгчөөс нь доогуур татвартай болгож магадгүй юм. Лхагва гарагийн үдээс хойш танилцуулсан Трампын татварын шинэчлэлийн санал Бүгд найрамдахчуудын хувьд түүнийг сонгогдсоноос хойш анхны том эрх зүйн ялалт болох ёстой. Өмнөх Ерөнхийлөгч Обамагийн эрүүл мэндийн шинэчлэлийг цуцлах Трампын оролдлого конгресст сая батлагдаж чадаагүй.

Тэрбээр индиана муж улсад хэлсэн үгэндээ “Бид хуучирсан, хэт ярвигтай, ачаалалтай татварын хуулийг шинэчлэхгүй бол манай улс, эдийн засаг урагш хөдөлж чадахгүй. Түүхийн үзмэр шиг энэ хуулийг өөрчлөх ёстой. Бусад улс орнуудтай өрсөлдөх ёстой” гэжээ. АНУ-ын компаниудыг дэлхийн тавцанд өрсөлдөхөд тээг болж байсан 35 хувийн татварыг танаж, 20 хувь хүртэл буулгах нь Трампын сурталчилгаандаа амлаж байсан 15 хувиар хасах саналтай нийцэж буй. Гэвч энэ хасалт зарим захирлын таамаглаж

Хавьер эспинозаЗарцуулагдаагүй капиталын

хуримтлал, хямд өрийн бичиг болон зээлийн ашигтай нөхцөл зэрэг хүчин зүйлийн үр дүнд дэлхийн хувийн хувьцааны арилжаа арван жилийн өмнөх сэргэлтийн үеэс хойш хамгийн дээд хэмжээ буюу 212 тэрбум ам.долларт хүрлээ. Оны эхний

есөн сард хувийн хувьцаа худалдан авалт бараг 25 хувиар өссөн нь нийт арилжааны аравны нэгийг эзэлснийг Thomson Reuters мэдээлсэн байна. энэ түвшин 2007 оны мөн үед АНУ, Европын арилжаа 526 тэрбум ам.долларт хүрч байсан үеэс хойш хамгийн дээд амжилт юм.

дэлхий даяар хувьцааны

арил жаа 2017 оны энэ өдрийг хүр тэлх жилийн хугацаанд 2.4 их наяд ам.доллар болсон нь өнгөр сөн оны мөн үеэс хоёр хувь өссөн үзүүлэлт. сүүлийн мэдээнд санхүүгийн хямралаас хойш томоохонд тооцогдох Bain Capital тэргүүтэй консорциум Toshiba-гийн санах ойн чипний үйлдвэрийг 18 тэрбумаар худалдан

авсан хэлцэл, АНУ-ын оффис хэрэгслийн Staples компанийг Syc-amore Partners 6.5 тэрбумаар авсан зэрэг өндөр өртөгтэй хэлц лүүд орсан байна. Latham & Watkins фирмийн хувийн хувьцаа хариуц-сан мэргэжилтэн дэвид Уолкер “энэ зуны сарууд миний мэдэ хээр хамгийн завгүй цаг үе байлаа” гэжээ.

редактор, медиа зөвлөгч дэвид Шлезингер “Хятадад нэвтрэх гэж оролдсон хэвлэлийн байгууллага бүрт ихээхэн бэрхшээл тулгардаг. Контентийнхээ хяналтыг алдсан бол дараа нь Хятадад брэнд бий болгох оролдлого дахиад бэрх-шээл үүсгэнэ” хэмээн тайл барлав. Гэтэл Washington Post-ын гадаад бодлогын асуудлаар өгүүллийг синхуа агентлагийн сэдэвтэй хольж сүлж тавьсан мөртлөө түүнийгээ Washington Post-ын нэрээр гаргасан байх юм. Тус сонины хэвлэлийн төлөөлөгч Крис Коратти “Sun News корпораци бол Washington Post-ын үйлчлүүлэгч бөгөөд манай зарим өгүүллийг нийтлэх эрхтэй. Гэвч бидний гэрээ тэдэнд манай брэндийг ийм байдлаар ашиглахыг зөвшөө-рөөгүй. энэ бол гэрээг дутуу ойлгосон хэрэг бөгөөд үүнийг засахаар ажиллаж байна” гэжээ.

Sun Media хариуд нь Wash-ington Post сонин, Foreign Policy онлайн сэтгүүлийн контентийг нийгмийн сүлжээ болон ун-шигч дадаа түгээхээр нэгдүгээр сард гарын үсэг зурсан гэрээг зөрчөөгүй хэмээн мэдэгдэв. энд тэмдэглэснээр АНУ-ын сониноос ганц гомдол хүлээн авсан нь өгүүллүүдэд зохиогчийн нэрийг дурдаагүйтэй холбоотой агаад уг алдааг залруулсан аж. Тус компанийн хэвлэлийн төлөөлөгч “энэхүү вебсайтын зорилго нь янз бүрийн мэдээллийг дэлхийд хятад хэлээр хүргэх явдал. Вебсайтын зорилтот уншигчид нь дэлхийн хятад хэлт сэхээтнүүд” гэжээ.

Хятадын дотоодын хэвлэлүүд Коммунист намын суртал ухуул-гын хэлтсийн өмнө хариуцлага хүлээдэг бөгөөд төрийн хэвлэ-лүү дээс гадуур олон улсын бод логыг хэлэлцэх нь нэн

байснаас илүү хэмжээтэй байгаа аж. Компаниуд үндсэн түвшнээс доогуур бодит татвар төлж ирсэн гэж шинжээчид үздэг.

Гэхдээ энэхүү санал бодлогын чанартай олон асуултад хариу өгч чадахгүй. Цагаан ордон хэлэхдээ уг төлөвлөгөө татварын хуульд томоохон өөрчлөлт оруулах суурь тавих ёстойг онцлов. ингэснээр бизнесийн өсөлтөд түлхэц өгч, баячуудын татварыг хасалгүй гээр дундаж давхар-гыг дэм жих зорил готой гэжээ.

АНУ-ын Худал дааны танхимын тэргүүн Том донахью “Өнөөдөр зарласан санал бол Америкийн гэр бүлүүд ба ажил олгогч-дод сайн мэдээ юм. Татварын шинэчлэл орлого хомсодсон гэр бүлүүд болон ажил олгогчдод бизнесээ өргөтгөж, ажлын байр бий болгоход тусална” хэмээн үнэлэв.

Есөн хуудастай төлөвлөгөө нь нэгдүгээр сард гаргаж, элэг доог болсон ганц хуудас саналаас өргөн хүрээтэй боловч түүний

заалтууд заавал мөрдөх хууль болж, конгрессоор батлагдах хүртэл нэлээд зай бий. Татварын бодлогын төвийн шинжээч стив розентал хэлэхдээ “Хамгийн сонирхолтой нь энэ төлөвлөгөөг маш муу боловсруулжээ. Тэд төлөвлөгөө ярьсан мөртлөө зарчмуудыг гаргаж тавьсан. дахиад л төлөвлөгөө амласан авч есөн хуудастай яаж ч ойлгож болох хүрээ гаргасан байна. Тэгээд гол зүйл нь юу вэ. Агуулга нь яваандаа тодрох биз” хэмээн

төлөв дотоод орлогоос татах “газар нутгийн” хэмээх аргыг нэвтрүүлэх чиглэлд алхам хийх төлөвтэй байна. АНУ-тай жишихүйц эдийн засгуудад татварыг компаниудын зөвхөн дотоод орлогод ногдуулдаг туршлага бий. Гэвч үүнийг гадаад руу ашиг болон төв байраа шилжүүлэхийг зогсоох арга хэмжээтэй хослуулах ёстой аж.

Бүгд найрамдах нам АНУ-ын татварын хуучирсан системийг өөрчлөх ёстой бөгөөд энэ нь Америкийн компаниудын өр-сөлдөх чадварт сөрөг нөлөөтэй гэж үздэг. Шинэ төлөвлөгөөнд компаниудын эздэд ашиг болон очдог орлогын татварыг мөн 25 хувь хүртэл бууруулах санал оржээ. Уг төлөвлөгөөг Цагаан ордон, сангийн яам, конгрессын нөлөө бүхий гишүүд, төсвийн хороо болон сенатын санхүүгийн хороо хамтран хэдэн долоо хоног хэлэлцэж, боловсруулсан байна. Конгрессын олонх БНН төлөвлөгөөг хууль болгон батлахад Ардчилсан намаас ирэх эсэргүүцлийг саармагжуулахын тулд эхлээд төсвийн тогтоол гаргаж, татвар бууруулах суурь тавих ёстой гэж шинжээчид дүгнэжээ.

люси Хорнби, мэтью ГарраханХятад хэл дээр гардаг Wash-

ington Post сонин редакцийн зурвас таа АНУ-ын жинхэнэ веб сайтаас мэдээ авч, тэдний сэт-гүүлч дийн материалыг ний тэлдэг гэж бичжээ. Асуудал үүгээр дуусахгүй. Washington Post-ын хятад хэл дээрх хувилбар хэдэн сарын өмнө гарсан цагаасаа эхлэн олон улсын байдлыг сонирхдог уншигчдын анхаарлыг татсан боловч үнэн дээ АНУ-ын сонин өөрөө эрхлэн гаргадаггүй аж. ийм ижил төстэй сайт Хятадад гадаадын компаниуд, тухайлбал медиа группуудын өмнө тулгардаг бэрхшээлийг харуулж байна. Ашиг олох боломж асар их боловч Коммунист намтай харилцах бэрхшээлээр хязгаарлагдана.

1990-ээд онд Reuters-ийн хятад хэлний хувилбарыг бүтээхэд оролцож байсан туршлагатай

хязгаарлагдмал. Үүний зэрэгцээ улсын хэвшмэл мэдээллээс залхсан хятадууд гадаадын мэ-дээл лийн байгууллагуудад илүү итгэдэг тал бий. Зөөлөн хүч болон дэлхийд нөлөөгөө өргөжүүлэхийн тулд Хятадын ухуулгын аппарат гадаадын уншигчдад хандсан мэдээллийн үйлчилгээнд ихээхэн зардал гаргаж, гадаад дахь хятадуудад зориулсан, өмнө нь бие даан гарч байсан сонинуудад хөрөнгө оруулах болжээ.

Sun News-Washington Post сонин эх газрын Хятадын уншигчдад чөлөөтэй хүрч байсан юм. Гэвч The New York Times, the Wall Street Journal, Reuters зэрэг өрнөдийн медиаг дамжуулж байсан хятад хэлт олон сайтыг Great Firewall хяналтын системээр хаажээ. Financial times сонины хятад хэл дээрх вебсайтыг хаагаагүй боловч зарим өгүүллийг хориглодог. Sun News бол Sun Media Group хэмээх Хонконгод төвтэй компанийн салбар бөгөөд эх газрын Хятадын нэр цуутай гэр бүл үндэслэжээ.

Хятадын телевизийн нэвт рүү-лэгч Ян Лан Бээжинд олимпийн наадам хүлээн авах хороог төлөөлж байсан бол түүний нөхөр, медиа зөвлөгч асан Бруно Ву Хятад болон АНУ-д кино, бичлэг зэрэг контент бүтээх ажлыг санхүүжүүлж байна. Хатагтай Яны алдартай ярилцлагуудаас гадна Sun Media Group Хятадын Засгийн газраас зохион байгуулдаг ёслолуудыг нэвтрүүлдэг аж. Forbes-ийн үнэлгээгээр энэ хос өнгөрсөн онд нэг тэрбум ам.дол-ларын хөрөнгөтэй байжээ. Англи хэлт мэдээллийн байгууллагууд эрхлэн гаргадаг хятад хэл дээрх сайтуудаас ялгаатай нь Sun News-Washington Post-ынхон сайтдаа зар тавьж орлого олдоггүй юм байна.

Томас Хэйлсаудын Араб шинэ зах зээлийн

орнуудаас хамгийн том өрийн бичиг худалдаж эхэлсэн нь Ойрх дорнодын бондын арилжааг шинэ түвшинд гаргалаа. Вант улсын 12.5 тэрбум ам.доллар бос гох үйл ажиллагаанд 30 жи-лийн бонд багтаж буй. Өнгөр сөн аравдугаар сард тус улс 17.5 тэрбумын бонд гаргасан нь дээд амжилт тогтоож байсан билээ. Гурван жил үргэлжилсэн нефтийн үнийн уналт санхүүгийн байдлыг нь хүндрүүлж, нефтийн үнэ 100 ам.доллараас дээш үед хуримтуулсан нөөцийг нь дундруулсан учир саудын Араб төсвөө бондоор нөхөхийг эрмэлзэж байгаа юм. Тус улс 2020 он гэхэд төсвийн тэнцвэр бүрдүүлэхийн тулд орлогоо

төрөлжүүлэх болон хувийн салбарыг хөгжүүлэх арга хэмжээ авч байна.

Үе залгамжлах хунтайж Мо хам мед бин салман улсын үйлдвэрүүдийг худалдаж 200 тэрбум ам.доллар босгохоор төлөв лөсний дотор Saudi Aram-co хэмээх эрчим хүчний аварга компанийн таван хувийг нээлт-тэй арилжаалах санал орсон. Хөгжингүй орнуудад хүү гийн хэмжээ доогуур бай гаа учир илүү ашиг хайсан хөрөнгө оруулагчдын дунд Ойрх дорнодын бондын арилжаа эрэлт ихтэй байгаа. саудын Араб хөрөн гө оруулагчдад санал болгох нэмэлт ашгийн хэмжээг АНУ-ын сан гийн яамны бондынхоос дээш гар гаа-гүй гэж уг арилжаанд ойр албаны хүн ярьжээ.

анУ Франц итали Герман Япон Канад их Британи

39%

34% 31%27%

30%

20%

30%

"их 7"-гийн орнууд дахь компанийн нийт татварын дундаж

(хувь)

Саудын араб 2016.10.19

2016.04.19

2016.05.26

2009.11.11

2012.03.28

2013.09.09

2007.11.28

2005.04.27

1996.07.29

2010.04.22

1996.07.29

аргентин

катар

катар

охУ

охУ

БНхаУ

БНхаУ

Мексик

охУ

Мексик

17.5

16.5

9.0

7.0

7.0

7.0

6.1

6.0

6.0

5.5

5.4

Шинэ зах зээлүүдийн Засгийн газраас гаргасантомоохон бонд(тэрбум ам.доллар)

BBM©

шүүмжиллээ.Уг төлөвлөгөө ёсоор хүн амын

орлогын албан татварыг 12, 25, 35 хувь гэсэн гурван зэрэглэлтэй байхаар санал болгосон бай-на. Гэхдээ Цагаан ордны нэг төлөөлөгч эдгээрийг орлогын ямар түвшинд ногдуулах талаар шийдвэрт хүрээгүйг тэмдэглэв. Тэрбээр “Бид хуулийн төсөл бичихийг эрмэлзээгүй. Бид хүрээг тодорхойлж, нарийн зүйлийг конгрессын хороо дод үлдээхийг зорьсон” хэмээн тайлбарлажээ. Цагаан ордны албаныхан дөрөв дэх зэрэглэлийг тогтоож, хэт баячууд шинэ хуулиас давуу ашиг хүртэхгүй байхаар зохицуулах боломж конгресст байгааг онцоллоо. Нөгөө талаас компаниуд татвараа бүрэн төлөх үү эсвэл АНУ-ын төсвийн алдагдлын таазыг нэмэх үү гэдгийг конгресс шийдэх бололтой.

дэлхий даяар компанийн дундаж татвар 22.5 хувь байдаг. Tax Foundation судалгааны төвийн мэдээлснээр саяын төлөвлөгөөнд Францын 34, Австралийн 30, Японы 23 хувийн компанийн татвараас доогуур байхаар тусгагдсан. Түүнчлэн Америкийн компаниудын удтал хүсэн хүлээж буй татварыг гол

саруудад буусан байгаа юм. Мон-гол банкны худалдааны тоймд дурдсанаар тавдугаар сард 583 ам.доллартай тэнцэж бай сан нефтийн бүтээгдэхүүний импор-тын хилийн үнэ зургадугаар сард 32 ам.доллараар буурсан. энэ уналт удаах саруудад ч үргэлжилсэн бөгөөд наймдугаар сарын байдлаар 531 ам.долларт хүрээд байна. Өөрөөр хэлбэл, сүүлийн дөрвөн сарын дотор 52 ам.доллараар буурчээ. Олон улсын зах зээл дэх газрын тосны ханш, сингапурын биржийн үнэ гээд олон хүчин зүйлийг харгалзан хойд хөршөөс манайд нийлүүлэх үнэ тогтдог болохыг албаныхан мэдээлсэн.

Төр засгийн зүгээс ч түлш, шатахууны үнийг тогтвортой байлгахад анхаарч, татварын уян хатан бодлого хэрэгжүүлэхээ амлаад байсан юм. Учир нь үе үеийн Засгийн газарт бензиний үнэ дарамт болж ирсэн. Шатахуун, түлшний үнийг дагаад өргөн хэрэглээний бараа бүтээгдэхүүний үнэ өсчихдөг нийтлэг хандлага бий. Тухайлбал, 2008 онд бензиний үнэ 369 төгрөгөөр өссөн нь өмнөх оны үнийн түвшингээс 38.7 хувиар дээшилсэн байна. Гэтэл килограмм гурилын үнэ 58 хувиар өсөх жишээтэй.

Харин ханш бага зэрэг сулрах үед гурилын үнэ буураагүйг бараа, бүтээгдэхүүний ханшийн мэдээллээс харж болно. Угтаа зах зээлийн зарчмаараа буух үед нь буулгаад, өсөх үедээ өсгөх учиртай. Гэвч энэ зарчим манайд яах аргагүй гаждаг. Бид ч энэ гажигт бүр дасал болж, энгийн, хэвийн мэтээр ойлгож эхлээд байна. Харин шатахууны үнэ өсвөл дагаад барааны үнэ нэмэгддэг хууль хэзээ ч гажиж байсангүй.

энэ жилийн хувьд албаныхан ханшийг тогтвортой хадгалахаар зорьж байна. Шинэ Засгийн газ-раас ч ийм бодлогыг иргэд хүлээж байгаа. Учир нь онцгой албан тат варын уян хатан бодлого барим-талж шатахууны үнийг хадгалж , иргэдийн нуруун дээрх дарамтыг нэмэхгүй байх боломж бий. Мөн хойд хөрш ч хилийн үнэд нааштай бодлогоор хандаж байгаа тул үнийн өсөлтөөс иргэд болон бизнес эрхлэгчдээ хамгаалах боломж эрх баригчдын гарт байна. эс бөгөөс шатахуун дагадаг өргөн хүрээний үнийн өсөлт зах зээлийг бүрхэж, хямралын хөлд чирэгдсэн иргэдэд илүү дарамт болох нь.

Эдийн засаг


түлшний үнийг тогтоох боломж бий

ЗГм товЧХоН

ам.доллар 2463.42

Евро 2895.26

Япон иен 21.83

оХУ рубль 42.21

БнХаУ юань 369.18

БнСУ вон 2.14

валютыН ХаНШ

Хойд хөршөөс манайд нийлүүлэх үнэ сүүлийн саруудад буусан

сүүлийн жилүүдэд шатахууны

үнийг онцгой албан татвараар жолоодож ирсэн

түлШ

Б.Ганбаяр / ЗГМ©

Түүхий эдийн үнийн сэргэлт, эрэлтээс үүдэн олон улсын зах зээлд шатахууны үнэ өсөөд байна. энэ сарын эхээр АНУ-д шатахууны ханш зургаан арилжаа дараалан өслөө. Үүнээс гадна ОХУ шатахууны үнэ нэмэхээр хэлэлцэж эхэлснийг хойд хөршийн зарим хэвлэлүүд мэдээлж байна. Тэгвэл шатахуун, түлшнийхээ 93 хувийг хойд хөршөөс худалдаж авдаг Монгол Улсад энэ нь хамаатай юу. “риа Новости” агентлагийн мэдээллээр хойд хөршийн Зас гийн газар түлш, шатахууны үнийг хоёр үе шаттай нэмэхээр хэлэлцэж буй

3 сарын гулсах дундаж

2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017

(Сая тонн)

Нефтийн бүтээгдэхүүний импорт

250%

200%

150%

100%

50%

0%

-50%

-100%

ашигт малтмал, газрын тосны газар©

» ҮНЭт цааС

5тэрбум төгрөг. аравдугаар сарын 3-нд Засгийн газрын таван тэрбум төгрөгийн үнэт цаас арилжина.

» ӨрСӨлдӨх чадвар

3.9оноо. Швейцарийн Женевт төвтэй "World Eco-nomic Forum" байгууллага 2017-2018 оны Дэлхийн өрсөлдөх Чадварын индексийг танилцуулсан. Монгол Улс өрсөлдөх чадвараараа 3.9 оноо авч дэлхийн 137 орноос 101 дүгээрт орсон байна. энэ нь 2016 оныхоос нэг байраар ухарсан үзүүлэлт юм.

» гаЗрыН тоС "Петрочайна Дачин тамсаг" компани 2017 онд багтаан тамсаг 21 дүгээр талбайгаас газрын тос тээвэрлэх хатуу хучилттай автозамын тэЗү, зураг төслийн ажил хийхэд шаардагдах хөрөнгийг шийднэ.

» хӨрӨНгийН Зах ЗЭЭл

0.2 Хувь. Европын хөрөнгийн зах зээлийн Stoxx 600 индекс 0.2 хувиар буурлаа.

» иНдекС

0.05Хувь. “Bloomberg”-ээс тооцдог ам.долларын спот индекс 0.05 хувиар өслөө. ингэснээр зургаан долоо хоногийн дээд цэгт хүрэв.

» тҮҮхий Эд

0.1 Хувь. West Texas төрлийн газрын тосны ханш 0.1 хувиар суларч, баррель нь 52 ам.долларт хүрлээ.

» УУл УУрхай

0.05Хувь. алтны ханш 0.05 хувиар суларч, 1282 ам.доллартай тэнцсэн бол зэсийн ханш өсөж, 6445 ам.долларыг давав. » дЭлхийд

1.9 Хувь. Германы инфляцын түвшин есдүгээр сард эрчимжиж, 1.9 хувьд хүрчээ.

10тэрбум. эммануэль Макрон төсвийн зарцуулалтыг 10 тэрбум еврогоор танахыг зорьж байна.

бизнесийн манлайлагчид “Шинэ зуун”-ыг хэлэлцэв

биЗНЕс эрХлэлт

уул уурХай

Г.илчШинжээч

Г.байгал@baigalZGM

бөгөөд эцсийн шийд гараагүй байна. дээрээс нь нэгэн цагт 28 ам.доллартай тэнцэж байсан газрын тосны ханш өндийж эхэлсэн. Пүрэв гарагийн байдлаар “Brent” төрлийн газрын тосны ханш олон улсын зах зээлд 57 ам.долларт хүрээд байна. эдгээр шалтгааны улмаас сүүлийн хэдэн жил тогтвортой байсан шатахуун, түлшний ханш хөдөлчих юм биш биз.

Монгол Улс наймдугаар сард 158 мянган тонн газрын тосны бүтээгдэхүүн импортолсныг Ашигт малтмал, газрын тос ны газ раас мэдээллээ. Үүний 93 хувийг ОХУ-аас авч, үлдсэнийг нь БНХАУ, БНсУ зэрэг улсаас им пор толжээ. ингэснээр нефтийн бүтээгдэхүүний импортын хэм жээ 74 хувиар өссөн болохыг Монгол банкны худалдааны тоймд дурдсан байна.

сүүлийн жилүүдэд шатахууны үнийг онцгой албан татвараар жолоодож ирсэн. Газрын тосны үнэ өсмөгц шатахууны импортын онцгой албан татварыг буулгана. Харин үнэ буурмагц татвар өс-

гөж, төсвийн орлогоо нэмсээр өдий хүрсэн юм. Тиймээс онцгой албан татвар нь үнэ тогтох үндсэн нөхцөлийн нэг болсон. Тухайлбал, энэ оны эхээр газрын тосны үнэ дээшилж, ам.долларын ханш чангарсан гэх тайлбартайгаар шатахууны онцгой албан тат вар буурсан. импортын татварыг тонн тутамд 130-280 мянган төгрөгөөр хөнгөлсөн. Гэсэн ч

“Forbes”-ийн гүйцэтгэх захир-луудын 17 дахь уулзалт энэ сарын 26-27-нд Хонконгд боллоо. энэ удаагийн уулзалт “Шинэ зуун” сэдвийн хүрээнд болсон юм. Уулзалтад бизнесийн салбарын манлайлагч 400 гүйцэтгэх захирал

оролцож, шинэ зууны бизне-сийн өнгийг тодорхойллоо. Мөн дэл хийн эдийн засаг, хөрөнгө оруулалтын боломжийг хөндөж, манлайлал, технологи, инноваци сэдвээр хэлэлцсэн. Уулзалтад “Alibaba” группийн гүйцэтгэх дэд тэргүүн захирал Жозеф Цай, “Sequoia Capital China”-гийн үүсгэн байгуулагч Нэйл Шин зэрэг бизнесийн манлайлагчид

оролцсон байна. Тэд тогтвортой эдийн засгийн өсөлт, бодлогын нам дор хүү нь Азийн эдийн засагт дэм болж байгааг онцолж байна. Европ АНУ-ын эдийн засагт эерэг үр дүн ажиглагдаж эхэлсэн. Ази өнөөг хүртэл өргөн боломжийн бүс нутаг хэвээр байгааг тэмдэглэлээ. Гэхдээ энэ бүс нутагт өрийн болон улс төрийн эрсдэл өсөж буйг бизнесийн могулууд анхааруулав.

дотоодын шатахуун импортлогчид жижиглэнгийн үнээ 100 төгрөгөөр өсгөсөн юм.

Гэвч татвар, төсвийн орлогыг нэмэгдүүлэхийн тулд өнгөрсөн долдугаар сард газрын тосны бүтээгдэхүүний онцгой албан татварыг 110-130 мянган төгрөгөөр нэмсэн. Гэхдээ хилийн үнэ буурч, дотоод зах зээлд валютын ханш хэвийн байгаа зэргээс үүдэн жижиглэнгийн үнэ өсөөгүй. ин-гэснээр татварын өсөлтөөс 2017 онд гэхэд 103.2 тэрбум төгрөгийг төсөвт төвлөрүүлэхээр тусга жээ. Мөн Монгол Улсаас ОХУ-ын "Rosneft"компанидхандан2017онд нийлүүлэх шатахууны үнээ хямдруулах санал тавьжээ. Тод-руулбал, төвийн бүсээр орж ирэх түлшний үнийг 10 ам.доллар, баруун болон зүүн бүсийнхийг 20 ам.доллараар буулгахыг хүсчээ.

Үүнээс үүдэн хойд хөршөөс манайд нийлүүлэх үнэ ч сүүлийн

Зохистой засаглалын зарчим хэрэгжүүлэх нь “эрдэнэт” үйлдвэрийн нэн тэргүүний зорилтт.батчулуун

“Эрдэнэт” үйлдвэрийн Хууль, эрх зүйн газрын дарга Д.Цэрэнбадамтай ярилцлаа.

-Өнгөрсөн жил гаруйн хуга-цаанд “Эрдэнэт” үйлдвэрт нэ лээд гүй хэмжээний өөрч лөлт, шинэчлэлийн ажил хийгдлээ. Таны хариуцсан хууль, эрх зүйн салбарт ямар ажил хийгдсэн бэ?

2016 оны долдугаар сар хүр тэл “эрдэнэт” үйлдвэрийн 49 хувийг ОХУ-ын төрийн өмчит ростех компани эзэмшиж байсныг та бүхэн мэднэ. Үйлд вэртэй хол-боотой харилцаа Монгол Улсын хууль тогтоомж болон хоёр орны Засгийн га зар хоорондын хэлэлцээрээр зохицуулагдаж ирсэн. Өөрөөр хэлбэл, зарим харилцаа дотоодын хууль тогтоомжийн үйлч лэлээс гадуур байсан гэсэн үг. Харин 2016 оны долдугаар сард “эрдэнэт” үйлдвэрийн хувь эзэмшил өөрчлөгдөж 100 хувь үндэсний үйлдвэр болсноор бүх үйл ажиллагаагаа дотоодын хууль тогтоомжид нийцүүлэх шаардлага гарсан. энэ ажлын хүрээнд

үйлд вэрт мөрдөж буй нийт дү-рэм журмын 40 гаруй хувийг шинэч лээд байна. Үүнээс Хүний нөөцийн бодлого, хөдөлмөрийн дотоод журам, худалдан авах ажиллагааны чиглэлээр тусгай зөв шөөрлийг баталгаажуулах, шинэчлэн авах зэрэг ажлыг онцолж болно. Хүний нөөцийн бодло-гын тухайд “эрдэнэт” үйлдвэрт ажилд орох хүсэлтэй 1000 гаруй өргө дөл ирсэн байдаг. энэ олон хүнээс мэргэжил, ур чадвараараа тухайн ажлын байрандаа тохирох хүнийг олохын тулд зайлшгүй сонгон шалгаруулалт зохион байгуулах шаардлагатай. Гэтэл өмнө нь сонгон шалгаруулалтыг орхигдуулж, үйлдвэрийн ажилч-дын хүүхэд, эсвэл дарга нартай танилын холбоотой хүмүүс давуу эрх эдэлж ирсэн. энэ хэ-рээр бусад хүмүүст “эрдэнэт” үйлдвэрт ажилд орох боломж хомс болж, хаалттай гэж хэлж болохоор түвшинд очсон. Одоо хэрэгжүүлж эхлээд буй хүний нөөцийн бодлогоор ажлын байрны сул орон тоо болгонд нээлттэй сонгон шалгаруулалт явуулах бодлого баримталж байна.

14

СЭТГҮҮЛЧ:

эдийн засаг, уул уурхай, улс төрөөр дагнан мэдээ, мэдээлэл нийтлэн уншигчдад хүргэдэг ЗГМсонин ХМХ нь сэтгүүлч таныг ажилд урьж байна.

АжЛын бАйрАнд ТАвИГдАХ шААрдЛАГА: •Уул уурхай, эдийн засаг, бизнесийн салбарын мэдээллийг төлөвлөж, эрэл хайгуул хийж боловсруулж, төлөвлөсөн хугацаанд багтан нийтлэл бичих чадвартай байх, •Мэдээний эх сурвалжид үндэслэн цаг үеийн мэдрэмжтэй, сэтгүүлзүйн шаардлагуудыг хангасан нийтлэл бэлдэх, •Нийгэмд шаардагдаж буй өнцгөөс харж нийтлэлүүд бичих, цаг үеийн байдлыг оновчтойгоор сурвалжлах, •эдийн засаг, уул уурхайн чиглэлээр мэдлэгтэй байх.

АжИЛ ГорИЛоГЧИд ТАвИГдАХ шААрдЛАГА: •Цаг хугацааны хувьд давчуу, ажлын ачаалал ихтэй орчинд ачаалал дааж ажиллах чадвартай байх, •Уул уурхайн болон бизнесийн чиглэлээр сэтгүүл зүйн бүтээл туурвиж байсан туршлагатай байх, •Багийн гишүүн байж, бусадтай үр дүнтэй хамтран ажиллах чадвартай байх, •Хурдан, алдаагүй бичиж шивдэг байх, •Төлөвлөлт болон бэлтгэл ажлыг оновчтой хийдэг байх, •Англи болон Орос хэлийг эзэмшсэн бол давуу тал болно, •Холбогдох чиглэлийн Бакалавр болон түүнээс дээш зэрэгтэй, эсвэл ажлын туршлагатай. •Хэрвээ та өөрийгөө дээрх ажлын байранд нийцэх боловсон хүчин гэж үзэж байгаа бол Англи болон Монгол хэлээр бэлтгэсэн CV-гээ бидэн рүү доорх хаягаар ирүүлээрэй. Бид тантай холбогдож дараагийн алхмуудыг хэлэлцэх болно.

бҮрдҮҮЛЭХ МАТЕрИАЛ: Ажилд орохыг хүссэн өргөдөл, анкет, гурван үеийн намтар, ерөнхий боловсролын гэрчилгээ, их, дээд сургуулийн диплом болон мэргэжлийн, үнэмлэхийн хуулбарыг нотариатаар баталгаажуулсан байх, 2 хувь цээж зураг (сүүлийн 3 сарын дотор авахуулсан), оршин суугаа хаягийн тодорхойлолт, өмнө нь ажиллаж байсан байгууллагын тодорхойлолт.

Нээлттэй аЖлыН байраНд урьЖ байНа

Ажилд орохыг хүссэн анкетыг

“Засгийн газрын мэдээ сонин” ХМХ-ийн байранд

ирж бөглөх ба Dulamkhor-

[email protected], [email protected] и-мэйл хаягт илгээж болно.

бүрдүүлэх материалын мэдээллийг

70103131 утсаар лавлана уу.

Эдийн засаг


Монголын хөрөнгийн биржийн “MSE ALL” индекс пүрэв гарагт 1059.32 нэгж болж 0.5 хувиар буурав. ингэснээр зах зээлийн үнэлгээ хоёр их наяд төгрөг боллоо. энэ өдөр 20 компанийн хувьцааны ханшид өөрчлөлт орсон байна. Харин хоёр компанийн хувьцааны ханш тогтвортой байлаа. Үүнээс “Ариг гал” компанийн хувьцааны

МОНГОЛЫН ХӨРӨНГИЙН БИРЖ

Тухайн өдөр арилжаалагдсан хувьцаа

НЭР СИМБОЛ ХАНШ (нэгж) ӨӨРЧЛӨЛТ % ОГНООАПУ ХК APU 630.43 0.83% 9/28/2017ГОВЬ ХК GOV 17460 -1.08% 9/28/2017МИК ХОЛДИНГ ХК MIK 10620 -1.67% 9/28/2017МАХ ИМПЕКС ХК MMX 2800 -0.07% 9/28/2017СҮҮ ХК SUU 166.5 -0.03% 9/28/2017АДУУН ЧУЛУУН ХК ADL 2548 -7.85% 9/28/2017АРИГ ГАЛ ХК EER 3965 13.03% 9/28/2017ГУТАЛ ХК GTL 22500 0% 9/28/2017ХАЙ БИ ОЙЛ ХК HBO 54 -0.50% 9/28/2017ЖЕНКО ТУР БЮРА ХК JTB 58 -4.92% 9/28/2017МОНИНЖБАР ХК MIB 148 -14.45% 9/28/2017МОНГОЛ ШУУДАН ХК MNP 377.68 3.69% 9/28/2017МЕРЕКС ХК MRX 40 -3.17% 9/28/2017РЕМИКОН ХК RMC 40 -4.24% 9/28/2017ШАРыН ГОЛ ХК SHG 2388 -0.04% 9/28/2017ШИВЭЭ ОВОО ХК = SHV 2500 0.04% 9/28/2017

▲▼▼▼▼▼▲◄► ▼▼▼▲▼▼▼▲

ханш хамгийн өндөр буюу 13.03 хувиар өссөн бол “Монинжбар”-ынх хамгийн өндөр буюу 14.45 хувиар уналаа. энэ өдөр Засгийн газрын үнэт цаасны хоёрдогч зах зээлийн арилжаагаар 1018 ширхэг үнэт цаас арилжжээ. НҮБ-ын дэргэдэх Тогтвортой хөгжилд чиглэсэн хөрөнгийн биржүүдийн холбооны гишүү-нээр МХБ элссэн байна.

МОНГОЛД ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ЯВУУЛДАГ ГАДААД КОМПАНИУД

тҮҮхий Эд

НЭР СИМБОЛ НЭГЖ ХАНШ ($) ӨӨРЧЛӨЛТ % ОГНОО

АЛТНы СПОТ XAU унци 1291.26 -0.21% 9/27/2017

ЦАГААН АЛТ PLA унци 928.8 +0.01% 9/27/2017

МӨНГӨ SIA унци 16.845 -0.23% 9/27/2017

ЗЭС (COMEX) HGA фунт 291.55 -0.12% 9/27/2017

ТӨМРИЙН ХҮДЭР TIOA тонн 70.94 +0.62% 9/27/2017

WTI ТОС CLA баррель 52.1 +0.42% 9/27/2017

БРЕНТ COA баррель 58.63 +0.33% 9/27/2017

БЕНЗИН XBA 169.65 -0.14% 9/27/2017

БАЙГАЛИЙН ХИЙ NGA Mmbtu 2.926 +0.27% 9/27/2017

НҮҮРС (NYMEX) QZA тонн 336.55 +0.21% 9/27/2017

НҮҮРС (NEW CASTLE) XWA тонн 96.2 +0.05% 9/27/2017

ЭЛСЭН ЧИХЭР SBA фунт 0.139 -3.07% 9/27/2017

БУДАА RRA центнер 11.97 -0.42% 9/27/2017

БУУДАЙ WA бушель 454.25 +0.11% 9/27/2017

КАКАО CCA тонн 1971 -0.05% 9/27/2017

КОФЕ KCA фунт 1.322 +0.53% 9/27/2017

Энэхүү ханшийн мэдээлэл нь хүснэгтэд заасан өдрийн 15 цагийн байдлаарх дүн тул үүнээс хойш өөрчлөгдсөн байх боломжтой.

▼

▲

▼

▼

▲

▲

▲

▼

▲

▲

▲

▼

▼

▲

▼

▲

RIO TINTO RIO ASX AUD

WOLF PETROLEUM WOF ASX AUD

PETRO MATAD MATD LON GBX

ASPIRE MINING AKM ASX AUD

GUILDFORD COAL GUF ASX AUD

PROPHECY DEVELOPMENT PCY TSX CAD

TURQUOISE HILL RESOURCES TRQ TSX CAD

SOUTHGOBI RESOURCES SGQ TSX CAD

XANADU MINES XAM ASX AUD

ENTREE GOLD ETG TSX CAD

НЭР СИМБОЛ ХАНШ (нэгж) ӨӨРЧЛӨЛТ ӨӨРЧЛӨЛТ % ОГНОО

NASDAQ COMPOSITE CCMP 6380.164 +9.57 +0.15% 9/27/2017DAX INDEX DAX 12605.2 +10.39 +0.08% 9/27/2017TORONTO STOCK EXCHANGE SPTSX 15474.12 -42.11 -0.27% 9/27/2017S&P/ASX 200 AS51 5665.5 -5.48 -0.1% 9/27/2017S&P 500 INX 2496.84 +0.18 +0.01% 9/27/2017SHANGHAI COMPOSITE SHCOMP 3343.583 +2.03 +0.06% 9/27/2017TOP 20 MSETOP 18542.7 +86.08 +0.47% 9/27/2017FTSE 100 UKX 7285.74 -15.55 -0.21% 9/27/2017HANG SENG HSI 27513.01 +12.67 +0.05% 9/27/2017NIKKEI 225 NKY 20244.87 -85.32 -0.42% 9/27/2017

▲▲▼ ▼▲▲▲▼ ▲▼

дЭлхийН голлох иНдекСҮҮд

НЭР СИМБОЛ БИРЖ ВАЛЮТ ХАНШ ӨӨРЧЛӨЛТ % ОГНОО

65.85 -0.24% 9/27/2017

0.022 -8.33% 9/27/2017

6 -2.04% 9/27/2017

0.02 -4.76% 9/27/2017

0.013 -7.69% 9/27/2017

4.08 -1.96% 9/27/2017

3.83 +0.26% 9/27/2017

0.27 +22.73% 9/27/2017

0.205 -2.44% 9/27/2017

0.53 -3.64% 9/27/2017

▼

▼

▼

▼

▼

▼

▲

▲

▼

▼

“ариг гал” –ын хувьцааны ханш хамгийн өндөр хувиар өсөвMse аLL индекс(нэгжээр)

2017 9/20177/2017800

900

1,000

1,1001068.98

13ингэснээр “эрдэнэт” үйлд-

вэрт ажилд орох боломж хэн бүхэнд нээлттэй болж, мэдлэг чадвараараа хамгийн сайн үнэлэгдсэн ажил горилогч тухайн ажлын байранд ажил-лана гэсэн үг. энэ хэрээр үйлдвэрийн боловсон хүчний өрсөлдөх чадвар нэмэгдэх чухал ач холбогдолтой. Харин хөдөлмөрийн дотоод журмын хувьд ажилчдыг улс төрөөс ангид байх зарчмыг тусгаж өгсөн. ингэснээр ажилтан аливаа улс төрийн нөлөөнд үл автах, ажлын байр илүү батал гаатай, тогтвортой, мэргэшсэн байх нөхцөл бүрдэнэ. Мөн зарим ажилчид хүндэтгэх шалтгаангүйгээр олон сараар, бүр хэдэн жилийн хугацаагаар чөлөө авч ажлын байрыг эзгүйдүүлдэг байсныг шийдвэрлэсэн. Чөлөө авагчийн шалтгаан нөхцөлийг судалж, зөвхөн зайлшгүй шаардлагатай тохиолдолд тодорхой хугацааны чөлөө олгож байна. Түүнчлэн “эрдэнэт” үйлдвэрт бүтээгдсэн оюуны өмчийн эрх зөвхөн үйлдвэрт харьяалагдахаар зохи-цуулж өгсөн. ингэснээр хэн нэг этгээд тухайн оюуны өмчийн үр шимийг хүртэх бус үйлдвэрийн нийт ажилчид хүртэх боломж бүрдэж байгаа юм.

-Тэгвэл худалдан авах ажил-лагааны чиглэлээр ямар ажил хийгээд байна вэ?

-“эрдэнэт” үйлдвэрт бараа, материал худалдан авах асуудал өмнө нь хоёр орны Засгийн газар хоорондын хэлэлцээр нэрийн дор “Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил үйлчилгээ худалдан авах тухай хууль” буюу хүмүүсийн нэр-лэж заншсанаар тендерийн хуулийн үйлчлэлээс гадуур бай сан. Өөрөөр хэлбэл, “эрдэ-нэт” үйлдвэр өмнө нь өндөр

Зохистой засаглалын зарчим хэрэгжүүлэх нь “эрдэнэт” үйлдвэрийн нэн тэргүүний зорилт

үнэ бүхий бараа материал худалдан авахдаа тендер сонгон шалгаруулалтгүй худалдан авдаг байснаас шалтгаалж ортой, оргүй хардлага бий болж улмаар шахааны бизнес гэх нэр томьёо ч үүсээд байсан. Үүнийг таслан зогсоох гол арга нь худалдан авалтын бүхий л үйл явцыг хууль тогтоомжид нийцсэн, ил тод, нээлттэй, олон нийтийн оролцоотой, хариуцлагатай болгох явдал юм. энэ ажлын хүрээнд Хууль, эрх зүйн газраас Худалдан авах ажиллагааны ерөнхий журмыг 2016 онд боловсруулсан. энэ оны нэгдүгээр сард ТУЗ-өөс дэмжигдээд долдугаар сард Ерөнхий захирлын тушаалаар батлагдан хэрэгжиж эхлээд байна. Уг журмаар худалдан авч буй бараа бүтээгдэхүүнд дараах үндсэн шаардлагууд тавьж байгаа. Үүнд: •Үйлдвэртхэрэгцээтэйбайх•Чанартай•Захзээлийнхямдүнэтэй• Хугацаандаа нийлүүлдэг

байх гэсэн үндсэн шаардлага тавьж байна.

Мөн тухайн бараа бүтээг-дэхүүнийг үйлдвэрлэгч буюу патент эзэмшигчтэй дундын зууч лагчгүйгээр шууд гэрээ байгуулах, үндэсний үйлдвэр-лэгч, орон нутагт өндөр тат вар төлдөг, орон нутгаас ажиллах хүчээ бүрдүүлсэн компаниудад хуульд заасан хэмжээнд давуу байдал олгож дэмжин ажиллахаар тусгаж өгсөн. ингэснээр УиХ, ЗГ-аас хэрэгжүүлж буй үндэсний үйлдвэрлэлийг дэмжих, нийг-мийн хариуцлагатай байх асуудалд “эрдэнэт” үйлдвэр худалдан авалтын бодлогоо бүрэн нийцүүлсэн гэж ойлгож болно. дээр дурдсан худалдан авалтын шинэ журам, бодлогыг хэрэгжүүлснээр “эрдэнэт”

үйлдвэр 2016 оны эхний хагас жилд ердөө ганцхан тендер шалгаруулаад байсан. Өнөөдөр 491 нээлттэй тендер шалгаруулалт явуулсан байгаа. Үүний үр дүнд худалдан авсан бараа материалын эргэлт, тоо хэмжээг бууруулалгүйгээр зөвхөн үнийн дүнгийн зөрүү-нээс 15.1 тэрбум төгрөгийн хэмнэлт гаргасан статистик бий. энэ бол дан ганц Хууль, эрх зүйн газрын гаргасан амжилт биш, үйлдвэрийн энэ чиглэлд ажилладаг хамт олон, удирдлагуудын хичээл зүтгэлийн үр дүн юм.

-100 хувь үндэсний үйлдвэр болсонтой холбогдуулан үйлдвэрт хэрэгжиж байсан дүрэм журмыг бүхэлд нь шинэчлэх ажил гүйцэтгэж байгаа гэж ойлголоо.

-Тийм ээ. Гэхдээ дүрэм жур-мын шинэчлэл бол үйлдвэрт хэрэгжих ёстой менежментийн болоод техник, тоног төхөө-рөмжийн шинэчлэлийн ердөө нэг хэсэг гэж хэлж болно.

Менежментийн өөрчлөлтийн тухайд үйлдвэр маань компанийн зохистой засаглалын тогтолцоог хэрэгжүүлэхээр ажил лаж байна. Хэрвээ тогтол цоо зөв бол хэн ажиллаж байхаас үл хамаараад цалин, урамшуулал, өсөж дэвжих боломж, худалдан авалт, үйлд вэрлэлт, борлуулалт, санхүү, мөнгөний урсгал гээд бүх асуудал зөв байна. Зөв тогтолцоонд ажиллаж буй ажилтны ажилд хандах хандлага, сэтгэхүй зөв болж, хэрэг зөрчил гарах асуудал буурна гэх мэт маш олон эерэг тал бий. энэ ажлын хүрээнд 2017 оны есдүгээр сард “Захирлуудын зөвлөл” байгуулагдсан. Өмнө нь нэг хүн дангаараа томоохон шийдвэрүүд гаргадаг байсан. Одоо тухайн асуудлыг захир-луудын зөвлөлөөр хэлэлцэж шийдвэрлэх буюу олуулаа хэлэл цэж, зөв буруугаа тунгааж байж шийдвэрлэдэг болсон. Цаашид захирлуудын зөвлөлөөр шийдвэрлэх асуудлын жагсаалтыг батлан, тогтмол

хугацаанд хуралдан ажиллах болно. Харин техник тоног төхөөрөмжийн хувьд үйлдвэр анх байгуулагдсан цагаас хойш тасралтгүй ажиллаж байгаа тээрмүүд, тоног төхөөрөмжүүд нэлээдгүй байна. эдгээр нь тодорхой хугацаанд засвар үйлчилгээ хийгдэж байх ёстой боловч дэлхийн зах зээл дээрх зэсийн үнийн уналт, хямралын үеийн нөхцөл байдлаас шалт-гаалан хугацаандаа сервис үйлчилгээнд ороогүй, маш их хэмжээгээр элэгдэж муудах асуудал үүссэн. энэ тоног төхөөрөмжүүд үндсэндээ үе үеийн уурхайчдын хоёргүй сэтгэл, хичээл зүтгэл, хөдөлмөр бүтээлийн үр дүнд өдий зэрэгтэй ажиллаж байгаа гэж ойлгож болно. иймд бид үндсэн тоног төхөөрөмжүүдээ техникийн аудитаар хэвийн хэмжээнд ажиллах чадвартай эсэх талаар дүгнэлт гаргуулж, цаашид хэчнээн хэмжээний хөрөнгө оруулалт зарцуулагдах ёстой талаар судалгаа хийх зүй ёсны

шаардлагатай тулгараад байна. -Гадаадын Арбитрын шүү-

хэд “Эрдэнэт” үйлдвэртэй холбоотой хэчнээн хэрэг маргаан хянагдаж байгаа вэ. Эдгээрээс хэд нь хэрхэн шийдвэрлэгдсэн бэ?

-2016 оны долдугаар сард намайг ажил авахад гадаадын Арбитрын шүүхэд “эрдэнэт” үйлдвэртэй холбоотой таван хэрэг маргаан хянагдаж байсан. Үүнээс нэг хэрэгт нь “эрдэнэт” үйлдвэр нэхэмж лэгчээр, дөрөв нь хариуцагчаар оролцож байсан. эдгээр таван хэрэг маргааны дөрөвт нь үйлд вэрийн эрх ашгийг тодорхой хэмжээнд хамгаалж, бүрэн шийдвэрлэж дууссан. Одоогоор “эрдэнэт” үйлдвэр хариуцагчаар татагдсан нэг хэрэг маргаан Лондонгийн олон улсын Арбит рын шүүхэд хянагдаж байна.

-Цаашид ямар ажил гүйцэт-гэхээр төлөвлөөд байна вэ?

-Нэн тэргүүнд хийх шаард-лагатай хэд хэдэн томоохон ажил байна. Үүнд, зохистой засаглалын зарчмыг бүрэн хэрэг жүүлж, зөв тогтолцоог бий болгох,

-Үйлдвэрт хэрэгжиж буй дүрэм, журмын шинэчлэлийн ажлыг бүрэн хийх,

-Олон улсын хөндлөнгийн аудитын байгууллагаас үнэлгээ авч, улмаар хямд эх үүсвэртэй, урт хугацаат санхүүжилт босгох замаар шаардлагатай байгаа техник тоног төхөөрөмжийн шинэчлэлийн ажил гүйцэтгэх,

-Шалган нэвтрүүлэх үйл ажиллагааг боловсронгуй бол-гох /IT технологи, камерын иж бүрэн хяналтын систем нэвтрүүлэх/

-Татварын ялгавартай тог-толцоог өөрчлөх, хэмнэгдсэн хөрөнгөөр үйлдвэрт техник, технологийн шинэчлэл хийх зэрэг ажил төлөвлөөд байна.

өмнө нь нэг хүн дангаараа

томоохон шийдвэрүүд

гаргадаг байсан. одоо тухайн

асуудлыг захир луудын

зөвлөлөөр хэлэлцэж

шийдвэрлэх буюу олуулаа

хэлэл цэж, зөв буруугаа

тунгааж байж шийдвэрлэдэг

болсон.

хэ лэлц дэг. “Ажилтнууд өөрийг тань хууран мэхлэгч биш гэдгийг мэ дэх хэрэгтэй. Тэд чамд итгэдэг байх ёстой” гэж тэрбээр ярьсан юм. Мөн “Би үйл явцыг дэмждэг болохоос удирдан залдаггүй. Тэд нийг амласан ажлаа хариуц-лага тай хийж дуусгахад анхаарал та вих нь миний үүрэг” хэмээн нэмж хэллээ.

Тэрбээр анх компанийн үйл ажиллагаанд гар бие оролцдог байжээ. салбарын олон удирдлага түүний суут ухааныг хүлээн зөвшөөрөхийн сацуу Леприног анх франчайз эзэмшигчидтэй нэг бүрчлэн уулзахдаа дэвшил-тэт технологиор гарган авсан бясла гийн хаа талаар тэр болгон мэдээлэл өгдөггүй, “дайчин” удирдагч байсан гэцгээнэ. Гэвч цөөн хэд нь л түүний талаар илүү нарийн ярих бөгөөд, түүнээс ч цөөн хүн санал сэтгэгдлийнхээ дор нэрээ оруулахыг зөвшөөрсөн юм. Пиццаны бизнес эрхлэгч нэгэн залуу моцарелла үйлдвэр-лэгч энэ том компанийг бүхэлд нь эзэмшдэг Леприног “Жим Леприно бол маш хүчирхэг хүн” хэмээн тодотгосон юм.

Леприногийн албан тасалгаанд

байрлуулсан ээжийнх нь 16 настай үеийн, хуримын хар цагаан зураг, мөн анх аавтайгаа моцарелла хийдэг байсан хүрэл хөөмлөөс түүний гарал угсаа харагдана. “Leprino Foods”-ийн үүсэл италийн өмнөд хэсгийн уулархаг нутгаас гаралтай бөгөөд эцэг Майк Леприно нь 1914 онд 16 насандаа нутгаа орхин гарсан гэдэг. Өндөрлөг газар амьдарч дассан тэрбээр денвер хотод суурьшин, хэдий боловсрол нимгэн, англиар уншиж, бичиж чадахгүй ч тэндээ фермийн аж ахуй эрхэлжээ. Тэрбээр гуч гаруй жилийн дараа 1950 онд бүтээгдэхүүнээ худалдах өөрийн дэлгүүрийг нээсэн аж. дэлгүүртээ италиас гаралтай шинэхэн рикотта, моцарелла бөмбөлөг, Жеймсийн эгч энжигийн хийсэн равиоли банш зэргийг мөн худалддаг байв.

Таван хүүхдийн хамгийн отгон хүү Жеймс тухайн үед ангийнх нь хүүхдүүд чөлөөт цагаа зэргэлдээх пиццаны газарт өнгөрөөж буйг анзаарчээ. 1956 онд ахлах сургуулиа төгсмөгц аавтайгаа хамт бүтэн цагаар ажиллаж эхэлсэн тэрбээр энэ үедээ нэгэн зүйлийг олж нээжээ. “Нутгийн пиццачид долоо хоног бүр 2,300 гаруй килограмм бяслаг худалдан авдаг байсан. энэ бол маш боломжийн зах зээл. Тиймээс ч энэ чиглэлээр ажилласан” гэж Леприно дурслаа. Хүнсний томоохон дэлгүүрүүдээс болж

худалдаагаа зогсоосны дараахан тэд 1958 онд “Leprino Foods” бяслагийн вант улсаа ердөө 615 ам.долларын хөрөнгөөр босгож эхэлсэн юм.

Үүнээс илүү тохиромжтой үе гэж байсангүй. Яг тэр жил хамгийн анхны “Pizza Hut” ресторан Канзас мужийн Уичито хотод нээгдсэн бол жилийн дараа Майк, Мариан ильич хоёр “Lit-tle Caesars”-ын хамгийн анхны салбарыг детройт хотын гадна нээв. дахин нэг жил өнгөрөхөд “Domino’s”пиццагааМи÷иганмужийн ипсиланти хотод түгээж эхлэв. Цэргүүд дэлхийн II дайнаас гэртээ эргэж ирсний дараа хагас боловсруулж хөлдөөсөн хорхой

хүргэм пицца олон нийтийн дунд ихэд дэлгэрчээ. Бизнесээ эхлүүлс-нээс хойш хоёр жил өнгөрөхөд “Leprino Foods” нутгийн итали ресторануудад долоо хоног бүр 90 гаруй килограмм цул моцарелла хүргэдэг болсон байв.

эрийн цээнд хүрсэн Леприно бяслагийг их хэмжээгээр үйлдвэрлэх аргазүйг шинжлэх ухаан талаас нь судлах хэрэгтэйг ойлгожээ. Гэвч түүнийг бяцхан охиноос нь гадна удахгүй мэндлэх хүүхэд хүлээж байсан тул коллежид сурч, энэ талаар судалж амжихааргүй байлаа. Харин үүний оронд тэрбээр Лестер Кильсмайерыг хөлслөн ажиллуулсан юм. Лестерийн эцэг хүүгээ тулааны үеэр амь үрэгдсэн хэмээн итгэсэн тул тэрбээр дэлхийн II дайны үед агаарын хүчинд алба хаах хугацаандаа Висконсинд бяслагийн үйлдвэр ажиллуулж байжээ. “Лестертэй хамтрах үед би хотын төвийн хог хаягдал ангилан ялгах газраас бяслагийн том торхнууд авчирдаг байлаа. Учир нь бид том бизнес эрхэлж буй мэт харагдахыг хичээдэг байсан” гэж Леприно өгүүлэв.

“Pizza Hut”-ынхан нэг пиццанд орох шаардлагатай бяслагийн орцыг нь тааруулж зүссэн, нөгөө талаас зардал хэмнэхэд нь туслах бэлтгэн нийлүүлэгч ид хайж байсан 1968 онд Леприно анхны шийдвэрлэх алхмаа хийжээ. 2.3 кг жинтэй цул бяслагийг хэрчиж тараахад пицца үйлдвэрлэгчид цаг их алдаж, хүндрэлтэй байгаа талаар сонсоод, “Leprino Foods”

хэрчиж хөлдөөсөн бяслаг худалдаж эхлэв. ийнхүү пиццаны газрынхан анх удаа бэлэн зүссэн бяслаг ашигласан нь тэр юм.

Тухайн үед Лестер Кильсмайер бяслагаа хийж, харин Леприно компанийн ашигт ажиллагааг хариуцдаг байв. Тэрбээр бяслаг үйлдвэрлэх явцад ээдмийг шүүсний дараа үлддэг кальциар баялаг шар сүүг гол руу урсгаж, түүхий эдийнхээ тэн хагасыг хаяж буйгаа анзаарав. Улмаар 1964 онд Нью-йорк хотод зо-хиогд сон дэлхийн үзэсгэлэн яармагийн үеэр ард иргэдээ өндөр болгох зориулалтаар шар сүүний уураг ашиглаж буй япончуудын талаар сонсоод уг

эрдэмтэдтэй уулзахаар Японыг зорьжээ. Үүнээс хагас зуун жилийн дараа гэхэд “Leprino Foods” чихэрлэг шар сүүгээр хийсэн дайвар бүтээгдэхүүн болох лактозын үйлдвэрлэлээр АНУ дахь хамгийн том экспортлогч төдийгүй Японы зах зээлд томоохон байр суурь эзэлсэн байв.

Харин бяслагийн бизнесийн хувьд, Леприно 1972 онд 1000 салбартайгаар нээлттэй хувьцаат компани болсон юм. 1990 оны оргил үедээ “Leprino Foods”-ийн борлуулалтын орлогын 90 хувийг дангаар бүрдүүлж байсан “Pizza Hut”-ийг сэтгэл хангалуун байлгахад онцгой ач холбогдол өгч байв. Хэрчсэн моцареллаг хайлуулахад зарим үед хэтэрхий удаан хүлээхээс гадна, бяслаг үйрч бутрах тохиолдол гарч байна гэсэн санал, гомдлын хариуд “Leprino Foods”-ийн хамгийн том нээлт болсон хүнс хадгалах цацлагыг “Pizza Hut”-д санал болгожээ. Удалгүй мэргэжилтнүүд энэ аргаар бяслаганд давстай карамель, халуун чинжүүний амт оруулж болохыг олж нээв. Үүгээр ч зогсохгүй чеддерийн амт, улбар шар өнгийг уг цацлагаар хадгалж, моцареллагийн бэлдцээр тослог багатай чеддер бяслаг хийх боломжтой болов. ийнхүү “Lep-rino Foods”-ийн үйлдвэрлэл 16 дахин нэмэгдэж, долоо хоногт 900 гаруй тонн бяслаг үйлдвэрлэдэг болжээ.

Америкт пицца ид эрчээ авахтай зэрэгцэн оновчтой

байршил эзэлсэн нь түүний амжилтад нөлөөлжээ. 1970-аад оны үед сүүний ихэнх үйлдвэр Висконсин, Нью-йоркт байр-ладаг байсан бол тухайн үед Калифорнид дөнгөж үүсэж байсан сүүний фермүүд бүтээг-дэхүүнээ харьцангуй хямд үнээр борлуулж байв. Лепринод тэдний бүтээгдэхүүнийг орон нутгийн ханшаар харьцангуй өндөр боловч нийт улсын хэмжээнд авч үзвэл хямд үнээр олон жилийн урт хугацааны гэрээ байгуулж, Калифорнийн фермүүдийг атгандаа оруулах алс хэтийн ухаан төржээ. Үүнээс хойш 20 жилийн турш “Leprino Foods”-тэй уян хатан гэрээгээр

хамтран ажиллаж ирсэн сүүний ôермүүднэгдэæDairyFarmersofAmericaболонөргөæсөнөөр,Америкийн хамгийн том сүүний фермүүд Лепринод сүүгээ тогтмол нийлүүлэх болж, түүхий эдийн ханган нийлүүлэлт нь баталгаажив. Түүнчлэн хуучин үйлдвэрүүдийг худалдан авч, шинэчилснээр сүү боловс руулах бизнест хөл тавихыг хүссэн бусад өрсөлдөгчдийн замд тэд хөндөлсөж амжив. “Pizza Hut”-ын ажилтан, үнэнч худалдан авагч Жерри Граф нэгэнтээ “Жим өрсөлдөөнд үргэлж бусдаас нэг алхам түрүүнд явдаг” гэсэн юм.

эцсийн дүндээ АНУ-ын пиццаны хамгийн том дөрвөн сүлжээг ид хөгжлийн үед нь ханган нийлүүлэх замаар тус улсын хоол хүнсний салбарын түүхэнд хамгийн ширүүн өрсөл дөөнийг идэвхжүүлж, бор луу лал тыг шинжлэх ухаантай хос луулж чадсан нь түүний хий-сэн хамгийн том инноваци билээ.

Тэд анхны чухал нээлт “Qual-ity Locked Cheese” (чанарын баталгаат бяслаг) гэгч үрж, хөлдөөсөн бяслагаа 1986 онд танилцуулжээ. Түүний ихэнх өрсөлдөгч итали гаралтай цагаачид байсан тул түүний энэхүү нээлтийг үл ойшоож

Мөнгөний урсгал


бяслагаар баян болсон түүх

“PizzaHut”,“Domino’s”,“PapaJohn’s” зэрэг пиццаны томоохон сүлжээ ресторануудад моцарелла бяслаг нийлүүлдэг “Leprino Foods” компанийн денвер дэх төв салбарын амталгааны өрөөнд бяслагийн цуваа тарсалтгүй орж ирсээр. Хамгийн эхэнд чийг багатай хавтгай моцарелла орж ирсэн бол араас нь шоо дөрвөлжин хэлбэртэй, түүний араас гараар тасалсан жижиг өргөн хэлбэртэй бяслагууд цувран ирэв. Цаашлаад моцареллагийн бэлдцээр хийсэн төрөл бүрийн амтат бяслаг, проволон, чеддар, монтерей жек тэргүүтнүүд үзэгдэнэ.

сүүн бүтээгдэхүүн халгиж буй энэхүү заалны гуравдугаар давхарт хар модон хана, цагаан гантиг шалтай, алтаар эмжсэн эртний хийцтэй багана бүхий өрөөнд “Бяслагийн Вилли Вонка” Жэймс Леприно суудаг. Өдгөө 79 настай тэрбумтан эрхэм “Ярилцлага өгөхийг зөвшөөрсөндөө өөртөө ч итгэхгүй байна. Би хувийн зүйлсээ ямагт нууцлахыг хүсдэг” хэмээсээр яриагаа эхэллээ.

Гэхдээ л тэр зөвшөөрсөн юм. салбарын ноён оргил урьд өмнө хэвлэлд огт ярилцлага өгч байгаагүй. Леприно хэдэн арван жилийн турш гэрэл зурагчдын дурангаас нуугдсаар ирсэн. Google-ийн хайлтын системд хэрэв түүний гэрэл зургийг хайвал Колорадогийн тэрбумтан, түүний анд Филипп Аншуц, эсвэл косметикийн салбарын өв залгамжлагч рональд Лаудерын зураг гарч ирэх вий. Компанийнх нь цахим хуудсанд түүний ганц ч зураг байхгүй. Гэвч 60 жил бизнесээ удирдаж, “Forbes”-ын тэрбумтнуудын жагсаалтад арав гаруй жил бичигдэж явсны эцэст хэрхэн “пиццаны бяслаг” үйлдвэрлэгч дэлхийн топ компани болгосон түүхээсээ хуваалцахыг зөвшөөрсөн юм. “Leprino Foods” компани жил бүр 450 мянган тонн бяслаг худалдаж, гурван тэрбум ам.долларын орлоготой ажилладаг.

Олны дунд төдийлэн таниг-даагүй Леприно Америкийн бүх цаг үеийн монопольчдын нэг. Түүнээс болж бусад ком пани шинэхэн моцарелла бөм бө лөг, эх нутагтаа хийсэн мэт амттай пицца бүтээхийн төлөө санаагаа чилээх болжээ. Пиццаны хамгийн том сүлжээ компаниудыг биз-несийнхээ бай болгосон тэрбээр пиццаны бяслагийн нийт зах зээлийн 85 хувийг атгаж, ямар ч аргаар хамаагүй нэгнийхээ “хоолойг хэрчихээс буцахгүй” өрсөлддөг “PizzaHut”, “Dom-ino’s”, “Little Caesars”, “Papa John’s” зэрэг үйлчлүүлэгчдийг нэ гэн зэрэг ханган нийлүүлэх болжээ.

Зах зээлийг дангаар ноёрхох мэдээж давуу талтай. энгийн фермерийн хийх боломжгүй хөрөнгө оруулалтуудыг тех-но логийн салбарт хийж, түү нийгээ үйлдвэрлэлдээ ашиг-ладаг Леприно 50 гаруй патент эзэмшиж, долоон хувийн цэвэр ашигтай ажиллаж байгаа нь салбарын дундаж өсөлтөөс давсан үзүүлэлт юм.

Тэрбээр бугуйн цагийнхаа алмаз эрдэнийг гялтгануулсаар, элэгдэж, хуучирсан хар арьсан түрийвчнээс карт гарган ирж, тойруулан боосон резинийг нь тайлахад “Чанар, үйлчилгээ, үнэ, ёс суртахуун” гэсэн ком-панийн уриа болох дөрвөн үг зурайлаа. Леприно “Би ажил-тан бүрээс үүнийг биедээ авч явахыг шаарддаг. Компани маань хурдтай өргөжин тэлэхтэй зэрэгцэн тэд энэ чухал үгсийг мартах гээд байдаг юм” гэв. Чанар гэсэн үгийг зориуд хамгийн эхэнд бичжээ.

даваа гараг бүрийн 11.30 цагт Леприно хамгийн итгэл даасан 24 захирлын хамт амталгааны өрөөнд ажиллаж, нийтлэлийн эхэнд дурдсан амталгааны хурал хийдэг. Захирлууд 40 улсын 300 орчим харилцагч бэлтгэн нийлүүлдэг бяслагийн дээжээс шалгаж, сүүлийн долоо хоногт үйлчлүүлэгчдээс ирсэн санал гомдол бүрийг нарийвчлан авч

Áяслагийн вант улсаа åрдөө 615 ам.долларын хөрөнгөөр босгож эхэлсэн þм

байв. “Тэд эмээгийнхээ жороор хийсэн пиццан дээр ийм зүйл тавьж болохгүй” гэж үздэг байсан хэмээн пицца үйлдвэрлэлийн салбарт 30 жилийн туршлагатай, ахмад зүтгэлтэн эд Зиммерман хэлэв. Гэвч энэ нь франчайзинг хийхэд тохирсон, тогтвортой хөгжих боломж олгож байсан тул үйлдвэрүүдийн энгийн хэрэглээ болон тархсан юм. Патент эзэмшигчийн хувьд Леприно байгууллагынхаа хамгийн нөлөөтэй хүн болжээ. Жерри Граф өргөжин тэлсээр байсан “Pizza Hut”-ийг орхиж, “Domino’s”багтнэгдэнулмаарЛепринотой хамтран ажиллах болсноор 1978 онд 200 салбартай байсан тус компанийг 1989 онд 5,000 салбар нэгжтэй болтол хөгжүүлж чаджээ. Үүнтэй зэрэгцэн 3,000 гаруй салбар нэгжтэй “Little Caesars” “Хоёр данагар пиццаг, өчүүхэн нэгийн үнээр” гэсэн бодлогоор жил бүр 25 хувийн өсөлттэй ажиллаж байсан юм. Харин 1985 оноос үйл ажиллагаагаа явуулсан “Papa John’s” 1991 оноос эхлэн зөвхөн Леприногоос бяслаг авах болж, түүнийг

онцгой эрхт нийлүүлэгчээрээ баталгаажуулсан ажээ.

Пицца үйлдвэрлэх зардлын 40 хувийг бяслаг эзэлдэг учир Леприно удаан хугацаанд үнийн бодлогоор бусдыг эрхшээлдээ оруулж ирсэн юм. Леприногийн тогтоосон үнэ түүнд илүү том хүрээллийг авчирдаг. энэ бүхэн зардал хэмнэх олон шинэ арга замд хөтөлсөн бөгөөд ийнхүү Леприногийн аргаа барсан өрсөлдөгчид түүнийг технологиороо ч, патентаараа ч гүйцэхээ больжээ.

Тухайлбал, 1990-ээд онд Кильсмайер бяслаг боловсруулах эхний шатанд амтлагч нэмэх, эсвэл сүүл хэсэгт зарим найрлагыг нэмбэл бяслаг хай-лал танд нөлөөлж, бяслаган дээрх нүхний тоо, хэмжээ, өнгө зэргийг өөрчилж болохыг нээн илрүүлжээ. Тэрбээр бяслаг бо ловс руулах үйлдвэрлэлийн хугацааг 14 хоногоос 4 цаг бол гон богиносгож чадсанаар ком панийн хүчин чадлыг хэд да-хин нэмэгдүүлж, зардлыг үлэмж хэмжээгээр бууруулсан аж.

“Лестер л намайг чинээлэг болгосон гэж би хүмүүст хэлдэг” гэж Леприно ярив. сонирхолтой нь, Леприно Кильсмайерт ямар ч эзэмшил өгөөгүй. Леприно-гийн хэтэвч зузаарсаар, харин Кильсмайер өндөр цалиндаа өдөр бүр сэтгэл ханамжтай ажлаа хийсээр 2012 онд 95 насандаа өөд болжээ.

Жеймс Леприно тэрбумтан байхын давуу талыг огт дурсдаггүй. Түүний компани давхар тийрэлтэт GulfstreamG50, тийрэлтэт Bombardier, 1980 оны бага оврын зэрэг гурван онгоц эзэмшдэгээс гадна өөрөө денверийн индиан-Хиллст 11 унтлагын өрөөтэй тансаг байр, Аризонагийн скотсдейлд 750 орчим ам метр талбайг эзэлсэн амралт зугаалгын эдлэн газартай. Гэхдээ тэр засварчин дуудалгүйгээр өөрөө алх шүүрч авдаг төрлийн хүн. Үйлдвэр дээрээ ачигч машинаа хүртэл заримдаа жолооддог Леприно Колорадо дахь гэрийнхээ ойр орчмын модыг өөрөө бульдозероор тэгшилсэн гэдэг. Хатуу католик шүтлэгтэн тэрбээр ням гараг бүр сүмийн цуглаанд тогтмол очиж, нэрээ нууцлан хандив өргөдөг. Цагаачийн хүү Лепринод тэтгэвэрт гарч, амрах бодол хэзээ ч төрдөггүй гэнэ. Тэрбээр “Миний амжилт бол шидэт үлгэр л гэсэн үг” гэж хэлэв.

Леприногийн өв залгамж-луулах төлөвлөгөө их энгийн. Тэрбээр компанийн өдөр тутмын ажилд огт оролцдоггүй ч зөвлөлийн гишүүнээр бүртгэлтэй 57 настай Терри, 55 настай Жина гэх хоёр охиндоо эд хөрөнгөө эн тэнцүү өвлүүлэх аж. Леприно “Би тэднийг бизнесийн өршөөлгүй ертөнцөд хөл тавиасай гэж хүсэхгүй байна” гэв.

Харин өдгөө тэрбээр Америк төдийгүй Ази, Европын бүх пиц цан дээр “Leprino Foods”-ийн бяслагийг тавихын төлөө үргэлж-лүүлэн ажилласаар.

Жил бүр 450 мян-ган тонн бяслаг

ху дал даж, гурван тэрбум ам.дол ларын орлоготой ажилладаг

Чанар гэсэн үгийг зориуд хамгийн

эхэнд бичжээ

Фото сурвалжилга


Шаргал намрын эгэл төрх

Өнгөнд нь дурлаж, үнэрт нь эрхгүй татагдах ганган шар өдрүүдийг завгүй элээсээр нэг л мэдэхэд намрын дунд сар талдаа орох нь ээ.

дүн өвлийн анир чимээ гүйг угтах гээд зөвхөн монголчууд л зөгий шиг ажилладаг юм болов уу. Гэвч ногоон тэрлэгээ шар хүрмээр сольсон намрын сайхныг тодотгох зүйл үүнээс өөрийг би нэрлэж чадахгүй. Гагцхүү нүүдлийн шувууд, нарны илчийг нь үгүйлэхүйеэ сэтгэл гэгэлзэж, бие жинддэг боловч энэ алтан өнгөнд яагаад ч юм би ухаангүй дуртай.

энэ намрын ганган бөгөөд тод өнгийг надтай адил ажиж амжаагүй бол манай гэрэл зурагчны бэлтгэсэн “Шаргал намар”-т саатаарай.

с.батсайхан, б.ГанбаярЗГМ

"алтан намар" араажаваар явж байна. Дагаж дуулмаар сайхан дуу. Хадлан бэлтгэх их ажил ар араасаа ундарна. аавдаа шинэ цайгаа ачлалт охин нь уудална.

туул гол тунгалаг сайхнаараа урсана. Голоо эмжих бургас нь нарны өнгөнд хэдийнэ хувилжээ.

орон хотын амьдрал намар шиг налайхгүй ч олон хүний сэтгэлд нэгийг бодуулна.

сонины цахим хуудас Xopom.com News.mn Ikon.mn Medee.mn ... · 2019-08-27 ·...

Documents

Transcript of сонины цахим хуудас Xopom.com News.mn Ikon.mn Medee.mn ... · 2019-08-27 ·...