PROJEKTIMI I NGROHJES GJEOTERMALE TË GODINËS SË KAMPUSIT UNIVERSITAR “FAN S.

NOLI”, KORÇË DHE FIZIBILITETI EKONOMIK I SAJ

Prof. as. Nevton KODHELAJ1, M. Sc. Zija KAMBERI

2, Ekonomiste Jorgina ROBO

3

Fjalët kyçe: Gjeotermi, kampus, temperaturë, këmbyes vertikal nxehtësie, gjenerator nxehtësie, ekonomike.

Qëllimi

Shqipëria edhe pse një vend i pasur me burime hidrike dhe me potencial të madh për

prodhimin e energjisë elektrike, ende importon rreth 35-50% të konsumit vjetor të saj. Kjo

vjen jo vetëm prej eficiencës së ulët energjetike, por edhe prej faktit që ngrohja dhe ftohja

e banesave të çdo lloji realizohet kryesisht prej saj. Pra, del e qartë se këto raporte mund

të përmirësohen duke mundësuar përdorimin e burimeve alternative për këtë qëllim.

Përzgjedhja e kampusit universitar është bërë jo vetëm pasi konsumi i energjisë për

ngrohje është i konsiderueshëm; klima e qytetit të Korçës e bën të domosdoshme ngrohjen

për së paku 5 muaj në vit; por edhe pasi ajo përfaqëson një nga godinat më të mëdha

publike të rajonit. Qyteti i Korçës mundëson “nxjerrjen” e energjisë gjeotermale nga dy

burime, uji i ngrohtë nëntokësor dhe “nxjerrja” e saj duke shfrytëzuar temperaturat e larta

të shtresave të tokës, në thellësi jo shumë të mëdha [1]. Llogaritjet inxhinjerike tregojnë se

regjimi gjeotermal i rajonit e bën të mundur ngrohjen gjeotermale të godinës përmes

instalimit të Këmbyesve Vertikalë të Nxehtësisë. Analiza e detajuar ekonomike, bazuar në

llogaritjet e NPV provon në mënyrë të pakundërshtueshme, se këto sisteme janë plotësisht

kompetitivë. Analiza e riskut po ashtu jep të njëjtin rezultat. Diversifikimi i burimeve të

energjisë duket se përbën alternativën kryesorë për uljen e kostove të ngrohjes dhe ftohjes

së godinave, por edhe për uljen e konsumit të energjisë elektrike në vend.

1 HYRJE

Regjimi gjeotermal i Shqipërisë bën që projektimi dhe instalimi i sistemeve ngrohës dhe

freskues të godinave të jetë rruga më e mirë dhe ekonomikisht efektive për përdorimin

direkt të saj. Nxehtësia mund të sigurohet duke shfrytëzuar temperaturta e larta të ujërave

nëntokësorë apo përmes “nxjerrjes në sipërfaqe” të nxehtësisë së shtresave nëntokësore me

Këmbyesit Vertikalë të Nxehtësisë (KVN). Temperaturat e shtresave nëntokësore në

thellësine 300 m dhe 1000 m paraqiten në Figurën 1 [2]. Po në këtë figurë parqiten edhe

hartat e fluksit të nxehtëisë dhe ajo gjeotermale nga ku dduket edhe më qartë se plotësohen

kriteret e nevojshme për instalimin e KVN. Kushtet klimatike të qytetit të Korçës e bëjnë

të domosdoshme ngrohjen për së paku 5 muaj në vit. Aktualisht kjo zgjidhet vetëm përmes

energjisë elektrike çka bën që jo vetëm kostoja të jetë e lartë, por edhe rrjeti të jetë i

mbingarkuar. Kampusi universitar u zgjodh në mënyrë të qëllimshme pasi është godina më

e madhe publike në rajon. Konsumi i lartë i energjisë dhe rëndësia e madhe që ajo ka, për

vetë specifikat (Universitet Publik) e bën më të dukshëm leverdishmërinë ekonomike të

sistemit gjeotermal. Ky artikull synon jo thjesht të tregojë bazat e KVN, por tu japë

përgjigje disa probleme të rëndësishëm si: Llogaritjet energjetike të humbejeve të

nxehtësisë, Përzgjedhja e sistemit gjeotermal ngrohës/freskues mbështetur në

leverdishmërinë e tij, Analizat eknomike dhe llogaritjet mbi kostot e instalimit të sistemeve

të ndryshëm, Vlerësimin e këmbyesve vertikalë të nxehtësisë dhe kostot e çdo nyje

përfshirë edhe shpimin e puseve të prodhimit dhe riinjektimit si edhe krahasimin e

rezultateve midis sistemeve të ndryshëm. Analiza e riskut është një element shtesë

vlerësues i cili evidonton akoma më qartë përparistë e ngohje/freskimit gjeotermal.

1 Fakulteti i Gjeologjisë dhe i Minierave (Departamenti i Burimeve të Energjisë)

2Advanced Engineering Associates International Inc.

3 Fakulteti Ekonomik, Dega Informatikë Ekonomike, Universiteti i Tiranës

Figura 1: Hartat gjeotermale të Shqipërisë

2 BURIMET E ENERGJISË GJEOTERMALE TË RAJONIT TË KORÇËS

Qyteti i Korçës dhe fusha e saj ndodhet në gropën neogenike të ndërtuar nga depozitimet

flishoidale të neogenit të poshtëm (N1), flisheve të paleogenit (Pg3) dhe masivit ultrabazik

të malit Morava. Kjo fushë ndodhet në lartësinë 800 deri 850 m mbi nivelin e detit.

Shkëmbinjtë ultrabazikë të serpentinizuar ndërtojnë malin e Moravës. Depozitimet e katit

të akuitanianit (N1a) përfaqësohen nga ranorë me ndërshtresa aleurolitesh e deltinash në

pjesën e poshtme të prerjes. Me gropën neogjenike të Korçës lidhet edhe pellgu artezian.

Në Figurën 2 paraqitet ndërtimi gjeologjik i prerjes se depozitimeve kuaternare, përmes një

profili që kalon nga fusha e Korçës, nëpër zonën e qytetit midis ish hotel turizmit dhe

stadiumit dhe vazhdon deri në kodrën në lindje të qytetit. Depozitime kuaternare

përfaqësohen nga formacione subargjilore-argjilore e zhavorre në zonën e qytetit të Korçë

dhe të fushës për rreth tij. Midis depozitimeve argjilore shtrihen horizonte zhavorësh

ujëmbajtës. Pellgu ujëmbajtës artezian i fushës së Korçës në rezervuarin e fshatit Turan ka

shtatë shtresa zhavorri ujëmbajtës, Figura 3. Koeficieni i filtrimit është mesatarisht 4

m/ditë dhe prurjet specifike arrijnë 0.3÷5 l/sek. Gradienti hidraulik mesatar për katër

horizontet e marra së bashku është 0.002 dhe rryma natyrore nëntokësore është afro 0.5

m3/sek, me drejtim nga jugu në veri. Mineralizimi i përgjithshëm i ujërave është 0.2-0.7

g/l. Karakteristika të përbashkëta të shtresave janë koeficienti i transmetueshmërisë 1500-

2000 m2/d, koeficienti i përshkueshmërisë 60-150 md, koeficieni i porozitetit 0.001 dhe

kapaciteti specifik i puseve 6-10 l/s/m. Shtresat e kuaternarit kanë temperaturë 13÷14°C në

thellësinë 100 m [2]. Më thellë, temperatura rritet me gradient gjeotermal 16-18 m°K/m.

Në fushën e Korçës ka dy burime të mundshme të nxehtësisë së Tokës, të cilat mund të

shfrytëzohen për grohjen dhe freskimin e godinave përmes pompave gjeotermale të

nxehtësisë ujë/ujë:

Uji i basenit të fushës së Korçës;

Nxehtësia e shtresave të depozitimeve kuaternare deri në thellësinë rreth 100m.

Përdorimi i ujit detyron shpimin e puseve të riinjektimit me qëllim ruajtjen e regjimit

gjeotermal të formacioneve nëntokësore. Në rastet, si në sheshin ku ndodhet godina nuk ka

shtresa zhavorri ujëmbajtës, nxehtësia nxirret nga shtresat e nëntokës me anën e

këmbyesve vertikalë të nxehtësisë, të cilët do të instalohen përmes shpimit të puseve me

thellësi rreth 100m [3].

VP JL

Figura 2: Prerja gjeologjike e fushës së Korçës

Studimet për ndryshimin e temperaturës së shtresave nëntokësore janë bërë për thellësi të

ndryshme dhe konkretisht për kuotat: Z1=-5 cm, Z2=-10 cm, Z3=-15 cm dhe Z4=-160 cm.

Luhatjet e temperaturës në këto kuota paraqiten grafikisht në figurën 4.

3 REGJIMI KLIMATIK I RAJONIT TË KORÇËS

Qyteti i Korçës shtrihet në Jug-Lindje të Shqipërisë. Regjimi i tij klimatik është i llojit

malor dhe paramalor mesdhetar. Disa prej parametrave më të rëndësishëm klimatikë dhe

ndryshimi i tyre sipas muajve të vitit, mbështetur në vrojtimet dhe matjet shumëvjeçare,

paraqiten në figurat 5 dhe 6 [3].

Figura 3: Profili gjeologjik i fushës së Turanit, Korçë

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Muaji

0

5

10

15

20

25

30

Tem

per

atu

ra (

°C)

7.3°C

5.9°C 6.2°C

8°C

10.6°C

13.5°C

16.4°C

18.6°C 18.5°C

16.5°C

13.5°C

9.9°C

Temperatura në Thellësinë Z1=-0.05 m (°C)

Temperatura në Thellësinë Z2=-0.10 m (°C)

Temperatura në Thellësinë Z3=-0.15 m (°C)

Temperatura në Thellësinë Z4=-1.60 m (°C)

Figura 4: Ndryshimi vjetor i temperaturës së tokës në thellësi të ndryshme

4 PROJEKTIMI I SISTEMIT TË NGROHJES TË KAMPUSIT UNIVERSITAR

“FAN S. NOLI”

4.1 Llogaritjet energjetike

Kampusi universitar “Fan S. Noli”, Korçë është një godinë tre katëshe me sipërfaqe kati

prej 420 m2 dhe sipërfaqe të përgjithshme prej 1260 m

2. Lartësia e godinës është 4.1 m.

Temperatura e referencës (minimale) për llogaritjet energjetike është marrë në vlerën e -

10°C. Bazuar në standardet ndërkombëtare temperaturat e ambienteve duhet të mbahen në

nivelet 17°C për korridoret dhe shkallët, 18°C për klasat dhe për tualetet dhe 20°C për

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Muaji

-20-19-18-17-16-15-14-13-12-11-10

-9-8-7-6-5-4-3-2-10123456789

1011121314151617181920

Pa

ram

etri

0.4°C

2.4°C

4.8°C

9.4°C

14.5°C

17.6°C

19.7°C 19.8°C

16.3°C

11°C

6.6°C

2°C

Temperatura e Ajrit (°C)

Lagështia e Ajrit (%)

Shpejtësia e Erës (m/s)

Temperatura Minimale (°C)

Temperatura Mesatare Mujore (°C)

0.79 0.76 0.69 0.64 0.64 0.61 0.55 0.55 0.63 0.7 0.76 0.8

2.1m/s 2.5m/s 2.7m/s 2.7m/s 2.2m/s 1.8m/s 1.6m/s 1.6m/s 1.7m/s 2.2m/s 2.2m/s 2.2m/s

-20°C

-16.7°C-16.5°C

-3.1°C

-14.5°C

4.2°C

6.4°C7.2°C

-0.4°C

-3.3°C

-7.6°C

-19.6°C

-3.4°C

-1.8°C

0°C

4.3°C

8.4°C

11.3°C

13°C 13.3°C

10.9°C

5.6°C4.8°C

-2°C

Figura 5: Parametrat klimatikë të Korçës

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Muaji

50

100

150

200

250

300

350

Pa

ram

etri

52kWh/m2

63kWh/m2

88kWh/m2

124kWh/m2

159kWh/m2

180kWh/m2

199kWh/m2

182kWh/m2

145kWh/m2

90kWh/m2

71kWh/m2

60kWh/m2

102hr

122hr

155hr

187hr

239hr

279hr

332hr

307hr

230hr

185hr

122hr

95hrIntensiteti i Rrezatimit Diellor (kWh/m2)

Orët me Diell (hr.)

Figura 6: Diellzimi në qytetin e Korçës

zyrat dhe dhomat e fjetjes. Elementët të cilët janë llogaritur për të përcaktuar ngarkesën e

përgjithshme për ngrohjen e kampusit fillojnë me llogaritjen e humbjeve gjatë transmetimit

të nxehtësisë [4]. Këto humbje llogariten:

( ) (1)

Në etapën e dytë janë llogaritur humbjet e nexehtësisë për shkak të ajrit të ftohtë (nxehtë)

që hyn nga jashtë, përmes relacionit:

( ) (2)

Një element thelbësor i sistemit të ngrohjes janë edhe radiatorët. Përcaktimi i “përmasave”

të radiatorëve bëhet përmes relacionit:

(

)

(3)

Llogaritjet për gjeneratorin e nxehtësisë janë bërë për dy skenarë; Ngrohja me kaldajë nafte

dhe Ngrohja me pompa gjeotermale nxehtësie. Fuqia e impiantit llogaritet përmes

relacionit:

(4)

(5)

(6)

ku: K koeficienti i transmetueshmërisë [

];

S sipërfaqja e godinës [m2];

Tv koeficient që lidhet me numrin e ventilimeve në njësinë e

kohës;

n numri i ndërrimeve të ajrit në ambientin e brendshëm në orë;

V vëllimi i ambientit të brendshëm;

tb temperatura e brendshme [°C];

tj temperatura e jashtme;

Qn nxehtësia nominale që japin radiatorët (sipas pasaportës) për

Δt=50°C;

Δt ndryshimi faktik i temperaturës;

Δtref. diferenca e temperaturës sipas pasaportës së radiatorëve;

f1 koeficient i temperaturës;

f2 koeficient i tipit të lidhjes së radiatorëve;

f3 koeficient i mbulesës;

f4 koeficient i llojit të bojës së radiatorëve;

f5 koeficient i funksionimit.

Rezultatet e llogaritjeve paraqiten në Tabelën 1.

Tabela 1: Rezultatet e llogaritjeve energjetike të sistemit të ngrohjes Ambienti Energjia [W]

Kati i parë 35366

Kati i dytë 35366

Kati i tretë 59763

Totali 130495

Nëse i shtohen kësaj vlere edhe 20 kW (tubat e qarkullimit) ajo arrin vlerën 150.495 kW.

Po te merret parasysh edhe shtesa me 15% (ek. 6) ose 23 kW rezulton se fuqia e

përgjithshme e gjeneratorit të nxehtësisë duhet të jetë 173.495 kW. Kjo nexhtësi mund të

prodhohet duke instaluar një kaldajë e cila punon me naftë ose dy pompa gjeotermale

nxehtësie prej 87.7 kW secila [5].

4.2 Llogaritjet për këmbyesit vertikalë të nxehtësisë

Gjatësia e këmbyesit vertikal të nxehtësisë përllogaritet me anën e ekuacionit [6]:

(7)

ku:QKVN sasia e nxehtësisë për gjithë gjatësinë e këmbyesit vertikal të

nxehtësisë [W];

L gjatësia e këmbyesit të nxehtësisë [m];

U përçueshmëria për transmetimin e nxehtësisë drejt tokës nga

qarkullimi i fluidit (diferenca e temperaturave për njësi të

gjatësisë së këmbyesit) në kushtet e punës [W/°C/m];

ΔT diferenca e temperaturave së fluidit:

[°C];

T0 temperatura e tokës [°C];

T1 temperatura e fluidit në hyrje [°C];

T2 temperatura e fluidit në dalje [°C].

Për këto parametra, këmbyesi vertikal i nxehtësisë, për të siguruar punën e pompës së

nxehtësisë me fuqi 175.4 kW, fuqia e nevojshme për të realizuar ngrohjen dhe freskimin e

sipërfaqes 1260 m2 me lartësi 4.1 m, duhet të ketë gjatësi prej 1257 m. Ky këmbyes do të

vensoset në një bateri prej 13 pusesh me thellësi 100 m sejcili, Figura 7. Ata do të

vendosen në largësi 4 m nga njëri tjetri sipas rreshtave, të cilët midis tyre kanë gjithashtu

largësi 4 m [6].

Figura 7: Skema e KVN

5 ANALIZA EKONOMIKE E SISTEMIT TË NGROHJES SË KAMUSIT

UNIVERSITAR “FAN S. NOLI’

5.1 Llogaritja e kostos së instalimit të sistemit ngrohës

Llogaritja e kostos së instalimit për sistemin e ngrohjes është bërë për tre skenarë të

ndryshëm: Kaldajë me naftë, Pompë gjeotermale ujë-ujë e cila e merr nxehtësinë nga ujërat

nëntokësore dhe Pompë gjeotermale e cila e merr nxehtësinë nga shkëmbinjtë e nxehtë

nëntokësorë. Llogaritjet janë bërë për gjeneratorin e nxehtësisë si edhe koston e instalimit.

Rezultatet e llogaritjeve të bëra për gjeneratorin e nxehtësisë, duke ju referuar çmimeve të

tregut ndërkombëtar paraqiten në Tabelën 2 [6].

Tabela 2: Llogaritja e kostos së gjeneratorit të nxehtësisë

Elementi

Kostoja për element [€]

Kaldaja me naftë Sistemi i ngrohjes gjeotermale

Uji nëntokësor Shkëmbinjtë

Radiatorët 7.667 15.334 15.334

Tubacionet 2.144 5.424 5.424

Kolektorët 727 1.157 1.157

Valvulat 2.566 2.893 2.893

Pompa e qarkullimit 475 950 950

Gjeneratori i nxehtësisë 3.000 22.100 33.500

Një tjetër element shumë i rëndësishëm dhe që zë një vend me peshë në kston e

përgjithshme janë edhe shpenzimet për instalimin e sistemit të ngrohjes. Edhe këto

llogaritje janë bërë bazuar në çmimet reale të tregut dhe rezultatet paraqiten në Tabelën 3.

Table 3: Kostoja totale për instalimin e çdo sistemi ngrohës Sistemi i ngrohjes Elementi Kosto [€] Totali [€]

Kaldaja me naftë Impianti 16579 16579

Sistemi gjeotermal që shfrytëzon

temperaturën e ujit nëntokësor

Impianti 47888 74680

Nyja gjeotermale 19959

Sistemi gjeotermal që shfrytëzon

temperaturën e shkëmbinjve

Impianti 59288 137712

Nyja gjeotermale 78424

5.2 Analiza e kostos së sistemit të ngrohjes së kampusit universitar “Fan S. Noli”

Analiza e kostos totale (kapitale+operative) për sistemet e marrë në konsideratë është bërë

përmes llogaritjes së NPV. Kostoja operative për kaldajën me naftë rezulton, sipas tregut

vendas për këtë sektor, 25 780 €/vit (çmimi i naftës 75¢/l) dhe 39 960 €/vit (çmimi i naftës

1.16 €/l). Kostoja operative për sistemin e ngrohjes me pompë gjeotermale e cila

shfrytëzon temperaturën e ujërave nëntokësorë rezulton të jetë 13 290 €/vit, ndërsa për

sistemin me pompë gjeotermale e cila shfrytëzon nxehtësinë e shkëmbinjve nëntoksorë

rezulton të jetë 15 146 €/vit. Llogaritjet ekonomike janë bërë për një periudhë 30 vjeçare

për të qenë më e lehtë të identifikohet sistemi më i leverdisshëm. Vlera e ROR është marrë

10%, vlerë kjo disi e lartë, por e imponuar nga sistemi bankar shqiptar. Rezultatet janë

paraqitur grafikisht në Figurën 8. Nga analiza e kujdeshme rezulton që krahasuar me

kaldajën e naftës (çmimi i naftës 75¢/l) pompa gjeotermale e nxehtësisë e cila shfrytëzon

ujërat e nxehta nëntokësore, vlerat e NPV barazohen pas vetëm 4.367 vitesh, ndërsa nëse i

njëjti sistem gjeotermal krahasohet me skenarin e dytë (çmimi i naftës 1.16 €/l) kjo

periudhë reduktohet në vetëm 2.172 vite. Nëse analizojmë sistemin e dytë gjeotermal, atë

që “shfrytëzon” nxehtësinë e shtresave nëntokësore, rezulton që krahasuar me kaldajën me

naftë (çmimi i naftës 75¢/l), kjo kohë është 11.37 vite. Krahasuar me skenarin e dytë

(çmimi i naftës 1.16 €/l) NPV barazohen pas 4.874 vitesh. Këto shifra tregojnë qartë

fizibilitetin e lartë që ka energjia gjeotermale krahasuar me burimet fosile. Këtu nuk janë

përfshirë edhe kostot/përfitimet mjedisore të cilat e rrisin akoma më shumë

kompetitivitetin e tyre, duke qenë se energjia gjeotermale konsiderohet dhe është “Mike e

Mjedisit” [7].

Figura 9: Pema e vendimit për ndërtimin e sistemit të ngrohjes

Analiza e riskut e bërë me Palisade Decision Tool (Monte Carlo Simulation) e paraqet

edhe me qartë sesi risku është dukshëm më i ulët për sistemet gjeotermale të ngrohjes së

kampusit universitar “Fan. S. Noli”. Duket qartë se ka ardhur koha që edhe në Shqipëri

investimet në burimet alternativë mos të duken më të parealizueshëm, pasi ato janë

85,0% 15,0%

-$24.756.865,00 -$24.773.444,00

Oil Found

-$16.579,00 -$26.700.137,75

15,0% 5,0%

-$37.601.490,00 -$37.618.069,00

20,0%

$0,00

$0,00

$0,00

15,0% 7.5%

-$1.225.616,00 -$1.300.296,00

-$74.680,00

35,0% 17.5%

-$3.344.773,00 -$3.419.453,00

50,0% 25,0%

-$6.373.757,00 -$6.448.437,00

50,0%

$0,00

$0,00

$0,00

21,0% 6,3%

-$1.838.875,00 -$1.976.587,00

-$137.712,00

37,0% 11,1%

-$4.654.213,00 -$4.791.925,00

42,0% 12,6%

-$8.426.873,00 -$8.564.585,00

30,0%

$0,00

$0,00

$0,00

$0,00

Sistemi i ngrohjes

Ndertohet

Kaldaja me nafte

Ndertohet

0.75

1.15

Nuk ndertohet

Pompa uje-uje

Ndertohet

10 vjet

20 vjet

30 vjet

Nuk ndertohet

Pompa toke-uje

Ndertohet

10 vjet

20 vjet

Soaking

Nuk ndertohet

Nuk ndertohet

5 10 15 20 25 30

Koha (vite)

-1000000

-900000

-800000

-700000

-600000

-500000

-400000

-300000

-200000

-100000

0

Vle

ra e

Çast

it (

PV

)

Kaldaja me Naftë (75¢/l)

Kaldaja me Naftë (1.15€/l)

Sistemi Gjeotermal me Ujë të Ngrohtë

Sistemi Gjeotermal që Shfrytëzon Nxehtësinë e Tokës

Ndryshimi i Vlerës së Çastit (PV) në Kohë

5 10 15 20 25 30

Koha (vite)

-16000000

-14000000

-12000000

-10000000

-8000000

-6000000

-4000000

-2000000

0

NP

V (€

)

Kaldaja me Naftë (0.75¢/l)

Kaldaja me Naftë (1.16 €/l)

Ngrohja Gjeotermale me Ujë Shtresor

Ngrohja Gjeotermale me Nxehtësinë e Shkëmbinjve

Ndryshimi i NPV për Sistemet e Ndryshëm Ngrohës në Kohë

Figura 8: Ndryshimi i vlerës së çastit (PV) dhe asaj neto të çastit (NPV) në kohë

tërësisht kompetitivë për të mos thënë që janë edhe shumë më të leverdisshëm nga

pikëpamja ekonomike [7].

6 PËRFUNDIME DHE REKOMANDIME

1. Kushtet klimatike në qytetin e Korçës detyrojnë përdorimin e ngrohjes së banesave

për më shumë se pesë muaj në vit çka do të thotë kosto e lartë;

2. Ngrohja e kampusit universitar “Fan S. Noli” u diskutua midis kaldajës më naftë

dhe pompa gjeotermale ujë-ujë dhe tokë-ujë;

3. Regjimi gjeotermal i rajonit të Korçës e bën të mundur përdorimin e pompave

gjeotermale të nxehtësisë të të dy llojeve;

4. Pompa gjeotermale ujë-ujë është më fizibël nga pikëpamja ekonomike;

5. Kaldaja me naftë është me koston më të lartë nga të tre sistemet;

6. Kaldaja me naftë shkakton probleme të mëdha mjedisore;

7. Sistemet gjeotermalë mbrojnë mjedisin;

8. Zbatimi i këtij projekti do të ndihmojë diversifikimin e burimeve energjetike në

Shqipëri.

7 SUMMARY

This paper gives the basic calculation for the heating system of the “Fan. S. Noli”

University campus building. The chosen of this building is made based in its importance

and the climatic regime of Korça that makes necessary the heating for more than 5 months

for year. The geothermal regime of the region allows the use of both systems: Water-Water

and Earth-Water. Despite the fact that the initial investment is larger for the geothermal

systems the NPV calculations and the risk analysis shows very clearly that they are much

more viable, without mentioning another fact, they are environmentally friendly.

8 LITERATURA

[1] Aliaj Sh., Eftimi R., Tafilaj I., 2003. A comparative study of the land subsidence of

Tirana and Korça areas caused by intensive ground water extraction. Albanian

Journal of Natural and Technical Sciences, 2003 (2), VIII (14), pp.121-133, Published

by Academy of Sciences of Albania.

[2] Frashëri. A. and Čermak. V. 2004: The geothermal atlas of Albania. Sh. B. L. U.

Tirana. 65-89.

[3] Frashëri. A., Kodhelaj. N., Albanian Geothermal Resources, platform in their

utilization (Monograph). Klean, 2010, 184-193 pp.

[4] Harlow. J. H. & Klapper. G. E. (1952): Residential Heat Pump Experiments in

Philadelphia-Installation and Operating Experience. – AIEE Trans 71/II. pp. 366-375.

New York.

[5] Kodhelaj. N. 2011: Albanian possibilities on geothermal direct utilization. Renewable

and sustainable energy review. Elsevier. 15/5. 2011. 2534-2544 pp.

[6] Frashëri. A., Çela. B., Aleti. R., Kodhelaj. N., Project-Idea for the Geothermal Heating

of the Fan Noli University Campus, Korçë, Albania, PKKZh, 2009.

[7] Kodhelaj. N., Çela. B., Aleti. R., 2012, Kozani-8 Low Enthalpy Geothermal Water Use

through a Cascade and Hybrid System, Study for Civil Engineering and Architecture,

David Publishing House, USA.