คลิก Download บทที่ 1...
Transcript of คลิก Download บทที่ 1...
สาระที่ 1 สิง่มชีีวิตกับการด ารงชีวิต หน่วยการเรียนรู้ที่ 1การรักษาดุลยภาพของสิ่งมีชีวิต
เนื้อหา
จัดท าโดย นางสาวณิชัชฌา อาโยวงษ์ ครูกลุ่มสาระการเรียนรู้วทิยาศาสตร์
7. การรักษาดุลยภาพของสิ่งมีชีวิต
การรักษาดุลยภาพของร่างกาย (Homeostasis)
หมายถึง กระบวนการรักษาสมดุลของร่างกายให้เหมาะสมกับสภาพแวดล้อม และ การท างานภายในร่างกาย
เพื่อการด ารงชีวิตหรือการอยู่รอด
http://www.vcharkarn.com/lesson/view.php?id=1047
โพโตมิเตอร์ (potometer) เครื่องมือวัดการคายน้ าอย่างง่าย
- พืชมีการคายน ้า ผ่านทางปากใบ
http://www.vcharkarn.com/lesson/view.php?id=1047
การเปิด - ปิดของปากใบ
- การเปิด-ปิดของปากใบขึ นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง ความเข้มแสงและความชื น เป็นต้น - ถ้าอัตราการคายน ้าเร็วกว่าการดูดน ้า ปากใบจะแคบ หรือปิดลงเพื่อรักษาปริมาณน ้าในพืชเอาไว้
การรักษาดุลยภาพของน้ าและแร่ธาตุของปลา
การปรับตัวเกี่ยวกับการขับถ่ายและรักษาความสมดุลของน ้าในร่างกายปลา แบ่งได้ 3 พวก คือ
1. ปลาที่ทนต่อความเค็มไดใ้นช่วงแคบ ได้แก ่ปลาน ้าจืด และปลาทะเลทั่วไป
2. ปลาที่อยู่ได้ 2 น้ า ไดแ้ก่ ปลาทีว่่ายเข้าน ้าจืด (anadromous fish) หมายถึงปลาที่อาศัยอยู่ในทะเล แต่อพยพไปวางไข่ในน ้าจืด ได้แก่ ปลาแซลมอน และปลาที่ว่ายสู่ทะเล (catadromous fish) หมายถึงปลาที่อาศัยอยู่ในน ้าจดืแต่อพยพไปวางไข่ในทะเล ได้แก่ ปลาไหล สกุล Anguilla
การรักษาดุลยภาพของน้ าและแร่ธาตุของปลา
การปรับตัวเกี่ยวกับการขับถ่ายและรักษาความสมดุลของน ้าในร่างกายปลา แบ่งได้ 3 พวก คือ
3. ปลาที่ทนต่อความเค็มในชว่งกว้าง (euryhaline) ได้แก ่ปลาน ้ากร่อย เช่น ปลากะพงขาว
การรักษาดุลยภาพของน้ าและแร่ธาตุของ ปลา 2 น้ า
เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงที่อยู่อาศัย จะมีปัญหาเรื่องการสูญเสียน ้าหรือแร่ธาตุปลาไหลสกุล Anguilla เมื่อเข้ามาอาศัยในน ้าจืดจะสูญเสียเกลือและมีน ้า ในตัวมาก ปลาแซลมอนเมื่ออพยพไปอยู่ในทะเลจะสูญเสียน ้าและมีเกลือในร่างกายมากเกินไป ดังนั นในช่วงนี จะมีการปรับตัวโดยโกลเมอรลูัส นอกจากนี ในปลาแซลมอนจะต้องมีการสร้างเซลล์ขับเกลือคลอไรด์ที่เหงือก ให้เจริญดีกอ่นลงสู่ทะเลเพื่อขับเกลือออกทางเหงือกได้ดี
การรักษาดุลยภาพของน้ าและแร่ธาตุของ นกทะเล
Nasal salt gland = ต่อมขับเกลือ หน้าที่ ขับแร่ธาตุส่วนเกินออก
โครงสร้างภายในของไต
เนื้อเยื่อของไต มี 2 ชั้น
1. เนื้อเยื่อไตชั้นนอก (renal cortex)
2. เนื้อเยื่อไตชั้นใน (renal medulla)
หน่วยไต (nephron)
หน้าที่ กรองน้ า แร่ธาตุ และของเสีย
การเปรียบเทียบปริมาณของสารต่างๆ ในน้ าเลือด ในของเหลวที่ไต และในปัสสาวะ
สาร ในน้ าเลือด (g/100cm3)
ในของเหลวที่ไต (g/100cm3)
ในปัสสาวะ (g/100cm3)
น้ า โปรตีน ยเูรีย กรดยูริก กลูโคส กรดอะมิโน ไอออนต่างๆ เช่น Na+,Cl
90 8
0.03 0.004 0.1 0.05 0.9
90 0
0.03 0.004 0.1 0.05 0.9
95 0
1.8 0.05
0 0
<0.9-3.6
การรักษาดุลยภาพของกรด-เบส ปฏิกิริยาเคมีเกอืบทั งหมดที่เกิดขึ นในร่างกายของเราถูกควบคุมโดยเอนไซม์
เอนไซม์แต่ละชนิดจะท้างานได้ในสภาวะแวดลอ้มที่ต่างกัน
การรักษาดุลยภาพของกรด-เบส
การที่เกษตรกรใส่ปุ๋ยเคมีให้กับพชืมากๆ จะส่งผลให้พืชเหี่ยวเฉาได้ เพราะเหตใุดจึงเป็นเช่นนัน้
ไฮโพทาลามัส มหีน้าที่เป็นศูนย์ควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย การนอนหลับ การเต้นของหัวใจ ความดันเลือด ความหิว ความอิ่ม การดูดน ้ากลับของร่างกาย
ADH ท้าหน้าที่กระตุ้นหน่วยไตให้ดูดน ้ากลับสู่หลอดเลือด ท้าให้น ้าในเลือดสูงขึ นและความรู้สึกกระหายน ้าลดลง ถ้าเลือดเจือจางไฮโพทาลามัสจะยับยั งการหลั่ง ADH ท้าให้การดูดน ้ากลับคืนมีน้อย ปริมาณน ้าในร่างกายจึงมีภาวะสมดุล
สัตว์บางชนิดสามารถรักษาอณุหภูมิภายของร่างกายไว้ได้เกือบคงที่แม้ว่าจะด้ารงชีวิตอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่มีอณุหภูมิต่้ากว่าหรือสูงกว่า
อุณหภูมิภายในร่างกาย เรียกสัตว์ประเภทนี วา่ สัตว์เลือดอุ่น
สัตว์ที่ไม่มีกลไกในการรักษาอุณหภูมิร่างกายจะแปรผันตามอุณหภูมิ
ของสิ่งแวดล้อม เรียกสัตว์ประเภทนี ว่า สัตว์เลือดเย็น