Жауапкершілігі шектеулі серіктестік...

Бесперебойный источник Вашего успеха!

Государственные нормативы в области

архитектуры, градостроительства и строительства СТРОИТЕЛЬНЫЕ НОРМЫ И ПРАВИЛА РК

ЭЛЕКТРОТЕХНИЧЕСКИЕ УСТРОЙСТВА

СНиП РК 4.04-10-2002

Комитет по делам строительства Министерства индустрии и торговли

Республики Казахстан Астана, 2003

ПРЕДИСЛОВИЕ 1 РАЗРАБОТАНЫ: ЗАО «Тяжпромэлектропроект». 2 ПЕРЕВЕДЕНЫ: ТОО «Геотехстройинновация» 3 ПОДГОТОВЛЕНЫ Проектной академией «КАZGOR» к переизданию в связи с

переводом на государственный язык 4 ПРЕДСТАВЛЕНЫ: Управлением технического нормирования и новых технологий в

строительстве Комитета по делам строительства Министерства индустрии и торговли Республики Казахстан (МИТ РК).

5 ПРИНЯТЫ И ВВЕДЕНЫ Приказом Комитета по делам строительства МИТ РК от 26 мая 2004 г. № 251

В ДЕЙСТВИЕ: с 1 сентября 2004 года. 6 Настоящие СНиП РК представляют собой аутентичный текст СНиП РК 4.04-10-2002

«Электротехнические устройства» на русском языке, введенные в действие на территории Республики Казахстан с 20.01.2003 г. приказом Комитета по делам строительства МИТ РК от 20.01.03 г. № 17, и перевод на государственный язык.

7 ВЗАМЕН: СНиП 3.05.06-85.

СОДЕРЖАНИЕ 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ 2. ПОДГОТОВКА К ПРОИЗВОДСТВУ ЭЛЕКТРОМОНТАЖНЫХ РАБОТ

Қазақстан Республикасы

Жауапкершілігі шектеулі серіктестік

«Корпорация ENP»

Республика Казахстан

Товарищество с ограниченной ответственностью

«Корпорация ENP»

050022, Алматы қаласы, Құрманғазы көшесi, 107/81 Тел/факс.: +7 727 313 13 10

e-mail: [email protected] www.enp.kz

050022, город Алматы, ул. Курмангазы, 107/81

Тел/факс.: 8 727 313 13 10 e-mail: [email protected]

www.enp.kz

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]


3. ПРОИЗВОДСТВО ЭЛЕКТРОМОНТАЖНЫХ РАБОТ 3.1. Общие требования 3.2. Контактные соединения 3.3. Электропроводки 10 3.3.1. Общие требования 3.3.2. Прокладка проводов и кабелей на лотках и в коробах 3.3.3. Прокладка проводов на изолирующих опорах 3.3.4. Прокладка проводов и кабелей на стальном канате 3.3.5. Прокладка установочных проводов по строительным основаниям и внутри основных строительных конструкций 3.3.6. Прокладка проводов и кабелей в стальных трубах 3.3.7. Прокладка проводов и кабелей в неметаллических трубах 3.4. Кабельные линии 3.4.1. Общие требования 3.4.2. Прокладка в блочной канализации 3.4.3. Прокладка в кабельных сооружениях и производственных помещениях 3.4.4. Прокладка на стальном канате 3.4.5. Прокладка в вечномерзлых грунтах, прокладка при низких температурах и прокладка через водные преграды 3.4.6. Монтаж муфт кабелей напряжением до 35 кВ 3.4.7. Особенности монтажа кабельных линий напряжением 110-220 кВ 3.4.8. Маркировка кабельных линий 3.5. Токопроводы напряжением до 35 кВ 3.5.1. Токопроводы напряжением до 1 кВ (шинопроводы) 3.5.2. Токопроводы открытые напряжением 6-35 кВ 3.6. Воздушные линии электропередачи 3.6.1. Рубка просек 3.6.2. Устройство котлованов и фундаментов под опоры 3.6.3. Сборка и установка опор 3.6.4. Монтаж изоляторов и линейной арматуры 3.6.5. Монтаж проводов и грозозащитных тросов (канатов) 3.6.6. Монтаж трубчатых разрядников 3.7. Распределительные устройства и подстанции 3.7.1. Общие требования 3.7.2. Ошиновка закрытых и открытых распределительных устройств 3.7.3. Изоляторы 3.7.4. Выключатели напряжением выше 1000 В 3.7.5. Разъединители, предохранители-разъединители, отделители и короткозамыкатели напряжением выше 1000 В 3.7.6. Разрядники и ограничители перенапряжения 3.7.7. Измерительные трансформаторы 3.7.8. Реакторы и катушки индуктивности 3.7.9. Комплектные и сборные распределительные устройства и комплектные трансформаторные подстанции 3.7.10. Трансформаторы 3.7.11. Статические преобразователи 3.7.12. Компрессоры и воздухопроводы 3.7.13. Конденсаторы и заградители высокочастотной связи 3.7.14. Распределительные устройства напряжением до 1000 В, щиты управления, защиты и автоматики 3.7.15. Аккумуляторные установки 3.8. Электросиловые установки 3.8.1. Электрические машины 3.8.2. Коммутационные аппараты и сопротивления


3.8.3. Электрооборудование кранов 3.8.4. Конденсаторные установки и электрофильтры 3.9. Электрическое освещение 3.10. Электрооборудование установок во взрывоопасных и пожароопасных зонах 3.11. Заземляющие устройства 4. ПУСКОНАЛАДОЧНЫЕ РАБОТЫ Приложение 1 Термины и определения Приложение 2 Перечень ГОСТов, описывающих технические условия для монтажных изделий

СТРОИТЕЛЬНЫЕ НОРМЫ И ПРАВИЛА ЭЛЕКТРОТЕХНИЧЕСКИЕ УСТРОЙСТВА

ELECTROTECHNICAL DEVICES

Дата введения – 20.01.2003 г

1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

1.1. При организации и производстве работ по монтажу и наладке электротехнических

устройств следует соблюдать требования настоящего документа, СНиП по общим правилам строительного производства (СНиП РК 1.03-06-2002 «Строительное производство. Организация строительства предприятий, зданий и сооружений», СНиП РК 1.03-05-2001 «Охрана труда и техника безопасности в строительстве», МСН 1.01-01-96 «Система межгосударственных нормативных документов в строительстве. Основные положения»), Межгосударственных строительных норм, Правил устройства электроустановок (ПУЭ) и других нормативных документов, действующих на территории Республики Казахстан (РК).

Объем и содержание проектной документации при монтаже и наладке электротехнических устройств должны соответствовать требованиям СНиП РК 1.02-01-2001 «Инструкция о порядке разработки, согласования, утверждения и составе проектно-сметной документации на строительство предприятий, зданий и сооружений», ГОСТ, в т.ч. СПДС, СТ РК и другим нормативам, действующим в РК.

Примечание. Термины, применяемые в настоящем государственном нормативе, приведены в

приложении 1. 1.2. Работы по монтажу и наладке электротехнических устройств следует проводить в

соответствии с чертежами: основных комплектов чертежей электротехнических марок; рабочей документации электроприводов; рабочей документации нестандартизированного оборудования, выполненной проектной организацией; рабочей документации предприятий-изготовителей технологического оборудования, поставляющих вместе с оборудованием шкафы питания и управления.

Объем и содержание рабочих чертежей проектной документации должны соответствовать требованиям ГОСТ 21.101-97 «СПДС Основные требования к рабочей документации».

1.3. Монтаж электротехнических устройств следует осуществлять на основе применения узлового и комплектно-блочного методов строительства с установкой оборудования, поставляемого укрупненными узлами, не требующими при установке правки, резки, сверления или других подгоночных операций и регулировки. При приемке рабочей документации к производству работ надлежит проверять учет в ней требований индустриализации монтажа электротехнических устройств, а также механизации работ по прокладке кабелей, такелажу и установке технологического оборудования.

1.4. Электромонтажные работы обычно выполняются в две стадии.


В первой стадии внутри зданий и сооружений производятся работы по монтажу опорных конструкций для установки электрооборудования и шинопроводов, для прокладки кабелей и проводов, монтажу троллеев для электрических мостовых кранов, монтажу стальных и пластмассовых труб для электропроводок, прокладке проводов скрытой проводки до штукатурных и отделочных работ, а также работы по монтажу наружных кабельных сетей и сетей заземления. Работы первой стадии следует выполнять в зданиях и сооружениях по совмещенному графику одновременно с производством основных строительных работ, при этом должны быть приняты меры по защите установленных конструкций и проложенных труб от поломок и загрязнений.

Во второй стадии выполняются работы по монтажу электрооборудования, прокладке кабелей и проводов, шинопроводов и подключению кабелей и проводов к выводам электрооборудования. В электротехнических помещениях объектов работы второй стадии следует выполнять после завершения комплекса общестроительных и отделочных работ и по окончании работ по монтажу сантехнических узлов, а в других помещениях и зонах - после установки технологического оборудования, электродвигателей и других электроприемников, монтажа технологических, санитарно-технических трубопроводов и вентиляционных коробов.

На небольших объектах, удаленных от мест расположения электромонтажных организаций, работы следует производить выездными комплексными бригадами с совмещением двух стадий их выполнения в одну.

1.5. Поставка электрооборудования производится на основании договора(контракта). Если электромонтажные работы выполняются отдельно, то электрооборудование, изделия и материалы должны поставляться заказчиком по согласованному с электромонтажной организацией графику, который должен предусматривать первоочередную поставку материалов и изделий, включенных в спецификации на блоки, подлежащие изготовлению на сборочно-комплектовочных предприятиях электромонтажных организаций.

1.6. Окончанием монтажа электротехнических устройств является завершение индивидуальных испытаний смонтированного электрооборудования и подписание рабочей комиссией, составленной из ответственных представителей заказчика и электромонтажной организации, акта о приемке электрооборудования. Началом индивидуальных испытаний электрооборудования является момент введения эксплуатационного режима на данной электроустановке, объявляемого заказчиком на основании извещения пусконаладочной и электромонтажной организаций.

1.7. На каждом объекте строительства в процессе монтажа электротехнических устройств следует вести специальные журналы производства электромонтажных работ согласно нормативным документам, утвержденным в установленном порядке, а при завершении работ электромонтажная организация обязана передать генеральному подрядчику документацию, предъявляемую рабочей комиссии. Перечень актов и протоколов проверок и испытаний определяется нормативными документами, утвержденными в установленном порядке.

2. ПОДГОТОВКА К ПРОИЗВОДСТВУ ЭЛЕКТРОМОНТАЖНЫХ РАБОТ

2.1. Монтажу электротехнических устройств должна предшествовать

подготовительная работа в соответствии со СНиП РК 1.03-06-2002 и настоящими правилами. 2.2. До начала производства работ на объекте должны быть выполнены следующие

мероприятия: а) получена рабочая документация в количестве и в сроки, определенными в

договорах подряда на строительство, утвержденная в установленном порядке; б) согласованы графики поставки оборудования, изделий и материалов с учетом

технологической последовательности производства работ, перечень электрооборудования, монтируемого с привлечением шефмонтажного персонала предприятий-поставщиков, условия транспортирования к месту монажа тяжелого и крупногабаритного электрооборудования;


в) приняты необходимые помещения для размещения бригад рабочих, ИТР, производственной базы, а также для складирования материалов и инструмента с обеспечением требуемых мероприятий по охране труда, противопожарной безопасности и охране окружающей среды;

г) разработан проект производства работ, проведено ознакомление исполнителей с рабочей документацией и сметами, организационными и техническими решениями проекта производства работ;

д) осуществлена приемка по акту строительной части объекта под монтаж электротехнических устройств в соответствии с требованиями настоящих Правил и выполнены предусмотренные нормами и правилами мероприятия по ТБ, ПБ и охране окружающей среды при производстве работ;

е) выполнены генподрядчиком общестроительные и вспомогательные работы, предусмотренные Положением о взаимоотношениях организаций - генеральных подрядчиков с субподрядными организациями.

2.3. Оборудование, изделия, материалы и техническая документация должны передаваться в монтаж в соответствии с Правилами о договорах подряда на капитальное строительство и Положением о взаимоотношениях организаций - генеральных подрядчиков с субподрядными организациями.

2.4. Электрооборудование, принимаемое в монтаж должно соответствовать электротехническим и механическим требованиям, изложенные в разделах 29.020-29.300 ГОСТ. При приемке оборудования в монтаж производится его осмотр, проверка комплектности (без разборки), включая документацию, проверка наличия и срока действия гарантий предприятий-изготовителей, наличие сертификата органа Госстандарта РК, если оборудование подлежит обязательной сертификации.

2.5. Состояние кабелей на барабанах должно быть проверено в присутствии заказчика путем наружного осмотра; результаты осмотра оформляются актом.

2.6. При приемке сборных железобетонных конструкций воздушных линий (ВЛ) следует проверять:

- размеры элементов, положение стальных закладных деталей, а также качество поверхностей и внешний вид элементов. Указанные параметры должны соответствовать требуемым стандартам: ГОСТ 13015.0-83* «Конструкции и изделия бетонные и железобетонные сборные. Общие технические требования», ГОСТ 22131-76 «Опоры железобетонные высоковольтно-сигнальных линий автоблокировки железных дорог. Технические условия», ГОСТ 22687.0-85* «Стойки железобетонные центрифугированные для опор высоковольтных линий электропередачи. Технические условия», ГОСТ 22687.1-85 «Стойки конические железобетонные центрифугированные для опор высоковольтных линий электропередачи. Конструкции и размеры», ГОСТ 22687.2-85 «Стойки цилиндрические железобетонные центрифугированные для опор высоковольтных линий электропередачи. Конструкция и размеры», ГОСТ 22687.3-85 «Стойки железобетонные центрифугированные для опор высоковольтных линий электропередачи. Конструкция закладных изделий и подпятников» и ПУЭ;

- наличие на поверхности железобетонных конструкций, предназначенных для установки в агрессивную среду, гидроизоляции, выполненной на предприятии-изготовителе.

2.7. Изоляторы и линейная арматура должны отвечать требованиям соответствующих стандартов и технических условий. При их приемке следует проверять:

- наличие паспорта предприятия-изготовителя на каждую партию изделий, - наличие сертификатов, выданных органом по сертификации Госстандарта РК на

каждую партию изоляторов, удостоверяющих их соответствие и качество стандартам и техническим условиям;

- для керамических изоляторов отсутствие на поверхности трещин, деформаций, раковин, сколов, повреждений глазури, а также покачивания и поворота металлической арматуры относительно изоляторного тела;


- отсутствие у линейной металлической арматуры трещин, деформаций, раковин и повреждений оцинковки и резьбы. Мелкие повреждения оцинковки допускается закрашивать.

2.8. Устранение несоответствий, дефектов и повреждений, обнаруженных при передаче электрооборудования, осуществляется в соответствии с Правилами о договорах подряда на капитальное строительство.

2.9. Электрооборудование, на которое истек нормативный срок хранения, указанный в соответствующих документах, принимается в монтаж только после проведения предмонтажной ревизии, исправления дефектов и испытаний. Результаты проведенных работ должны быть занесены в формуляры, паспорта и другую сопроводительную документацию или должен быть составлен акт о проведении указанных работ.

2.10. Электрооборудование, изделия и материалы, принятые в монтаж, следует хранить в соответствии с установленными требованиями.

2.11. Для крупных и сложных объектов с большим объемом кабельных линий в тоннелях, каналах и кабельных полуэтажах, а также электрооборудования в электропомещениях в проекте организации строительства должны быть определены меры по опережающему монтажу (против монтажа кабельных сетей) систем внутреннего противопожарного водопровода, автоматического пожаротушения и автоматической пожарной сигнализации, предусмотренных рабочими чертежами.

2.12. В электропомещениях (щитовые, пультовые, подстанции и распределительные устройства, машинные залы, аккумуляторные, кабельные тоннели и каналы, кабельные полуэтажи и т.п.) должны быть выполнены чистовые полы с дренажными каналами, необходимым уклоном и гидроизоляцией и отделочные работы (штукатурные и окрасочные), установлены закладные детали и оставлены монтажные проемы, смонтированы предусмотренные проектом грузоподъемные и грузоперемещающие механизмы и устройства, подготовлены в соответствии с архитектурно-строительными чертежами и проектом производства работ блоки труб, отверстия и проемы для прохода труб и кабелей, борозды, ниши и гнезда, выполнен подвод питания для временного освещения во всех помещениях.

2.13. В зданиях и сооружениях должны быть введены в действие системы отопления и вентиляции, смонтированы и испытаны мостики, площадки и конструкции подвесных потолков, предусмотренные проектом для монтажа и обслуживания электроосветительных установок, расположенных на высоте, а также конструкции крепления многоламповых светильников (люстр) массой свыше 100кг; проложены снаружи и внутри зданий и сооружений предусмотренные рабочими строительными чертежами асбестоцементные трубы, патрубки и трубные блоки для прохода кабелей.

2.14. Фундаменты под электрические машины следует сдавать под монтаж с полностью законченными строительными и отделочными работами, установленными воздухоохладителями и вентиляционными коробами, с реперами и осевыми планками (марками) в соответствии с установленными требованиями.

2.15. На опорных (черновых) поверхностях фундаментов допускаются впадины не более 10 мм и уклоны до 1:100. Отклонения в строительных размерах должны быть не более:

- по осевым размерам в плане - плюс 30 мм, - по высотным размерам поверхности фундамента (без учета высоты подливки) -

минус 30 мм, - по размерам уступов в плане - минус 20 мм, - по размерам колодцев - плюс 20 мм, - по отметкам уступов в выемках и колодцах - минус 20 мм, - по осям анкерных болтов в плане - ±15 мм, - по осям закладных анкерных устройств в плане - ±10 мм, - по отметкам верхних торцов анкерных болтов - ±20 мм. 2.16. Сдача-приемка фундаментов для установки электрооборудования, монтаж

которого производится с привлечением шефмонтажного персонала, производится совместно с представителями организации, осуществляющей шефмонтаж.


2.17. По окончании отделочных работ в аккумуляторных помещениях должны быть выполнены кислото- и щелочестойкие покрытия стен, потолков и пола, смонтированы и опробованы системы отопления, вентиляции, водопровода и канализации.

2.18. До начала электромонтажных работ на открытых распределительных устройствах (ОРУ) напряжением 35кВ и выше строительной организацией должно быть закончено сооружение подъездных путей, подходов и подъездов, установлены шинные и линейные порталы, сооружены фундаменты под электрооборудование, кабельные каналы с перекрытиями, ограждениями вокруг ОРУ, резервуары для аварийного сброса масла, подземные коммуникации и закончена планировка территории. Все электромонтажные работы по подземной части ОРУ (прокладка полос заземления, монтаж электродов Главной системы уравнивания потенциалов, монтаж кабельных лотков и т.п.) выполняются одновременно со строительными работами при выполнении нулевого цикла. В конструкциях порталов и фундаментов под оборудование должны быть установлены предусмотренные проектом закладные части и крепежные детали, необходимые для крепления гирлянд изоляторов и оборудования. В кабельных каналах и тоннелях должны быть установлены закладные детали для крепления кабельных конструкций и воздухопроводов. Должно быть закончено сооружение водопровода и других предусмотренных проектом противопожарных устройств.

2.19. Строительную часть ОРУ и подстанций напряжением 330-750кВ следует принимать в монтаж на полное их развитие, предусмотренное проектом на расчетный период.

2.20. До начала электромонтажных работ по сооружению воздушных линий электропередачи напряжением до 1000В и выше должны быть выполнены подготовительные работы, а именно:

- подготовлены инвентарные сооружения в местах размещения прорабских участков и временные базы для складирования материалов и оборудования; сооружены временные подъездные дороги, мосты и монтажные площадки;

- устроены просеки; - завершены предусмотренные проектом снос строений и реконструкция

пересекаемых инженерных сооружений, находящихся на трассе ВЛ или вблизи нее и препятствующих производству работ.

2.21. Трассы для прокладки кабеля в земле должны быть подготовлены к началу его прокладки в следующем объеме и последовательности:

- из траншеи откачена вода и удалены камни и строительный мусор; - на дне траншеи устроена подушка из разрыхленной земли; - выполнены проколы грунта в местах пересечения трассы с дорогами и другими

инженерными сооружениями; - заложены трубы; - в местах соединения кабелей устроен котлован для монтажа муфт, глубиной равной

отметки залегания кабеля (котлован в плане для муфт напряжением до 10 кВ имеет размер 2,5х1,5 м; для муфт напряжением до 35 кВ имеет размер 4х2 м).

После прокладки кабеля в траншее и представления электромонтажной организацией акта на скрытые работы по прокладке кабелей траншею следует засыпать.

2.22. Трассы блочной канализации для прокладки кабелей должны быть подготовлены с учетом следующих требований:

- выдержана проектная глубина заложения блоков от планировочной отметки; - углы наклона каналов в вертикальной плоскости не должны, как правило,

превышать 15° (уклон 25%); - обеспечены правильность укладки и гидроизоляция стыков железобетонных блоков

и труб; - обеспечены чистота и соосность каналов; - повороты и перепады кабельных трасс следует предусматривать плавными, с

требуемыми радиусами изгиба кабелей;


- выполнены двойные крышки (нижняя - с запором) люков колодцев, металлические лестницы или скобы для спуска в колодец.

2.23. При сооружении эстакад для прокладки кабелей на их опорных конструкциях (колоннах) и на пролетных строениях должны быть выполнены предусмотренные проектом закладные элементы для установки кабельных роликов, обводных устройств и других приспособлений.

2.24. Генподрядчик должен предъявить к приемке под монтаж строительную готовность: в жилых домах - посекционно, в общественных зданиях - поэтажно (или по помещениям).

Железобетонные, гипсобетонные, керамзитобетонные панели перекрытия, внутренние стеновые панели и перегородки, железобетонные колонны и ригели заводского изготовления должны иметь каналы (трубы) для прокладки проводов, ниши, гнезда с закладными деталями для установки штепсельных розеток, выключателей, звонков и звонковых кнопок в соответствии с рабочими чертежами. Проходные сечения каналов и замоноличенных неметаллических труб не должны отличаться более чем на 15% от указанных в рабочих чертежах.

Смещение гнезд и ниш в местах сопряжений смежных строительных конструкций не должно быть более 40 мм.

2.25. В зданиях и сооружениях, сдаваемых под монтаж электрооборудования, генподрядчиком должны быть выполнены предусмотренные архитектурно-строительными чертежами отверстия борозды, ниши и гнезда в фундаментах, стенах, перегородках и перекрытиях, необходимые для монтажа электрооборудования и установочных изделий, прокладки труб для электропроводок и электрических сетей.

Указанные отверстия, борозды, ниши и гнезда, не оставленные в строительных конструкциях при их возведении, выполняются генподрядчиком в соответствии с архитектурно-строительными чертежами.

Отверстия диаметром менее 30 мм, не поддающиеся учету при разработке чертежей и которые не могут быть предусмотрены в строительных конструкциях по условиям технологии их изготовления (отверстия в стенах, перегородках, перекрытиях только для установки дюбелей, шпилек и штырей различных опорно-поддерживающих конструкций), должны выполняться электромонтажной организацией на месте производства работ.

После выполнения электромонтажных работ генподрядчик обязан осуществить заделку отверстий, борозд, ниш и гнезд.

2.26. При приемке фундаментов под трансформаторы должны быть проверены наличие и правильность установки анкеров для крепления тяговых устройств при перекатке трансформаторов и фундаментов под домкраты для разворота катков.

3. ПРОИЗВОДСТВО ЭЛЕКТРОМОНТАЖНЫХ РАБОТ

3.1. ОБЩИЕ ТРЕБОВАНИЯ

3.1.1. При разгрузке, погрузке, перемещении, подъеме и установке

электрооборудования должны быть приняты меры по его защите от повреждений, при этом тяжеловесное электрооборудование необходимо надежно стропить за предусмотренные для этой цели детали или в местах, указанных предприятием-изготовителем.

3.1.2. Электрооборудование при монтаже разборке и ревизии не подлежит, за исключением случаев, когда это предусмотрено государственными стандартами или техническими условиями, согласованными в установленном порядке.

Разборка оборудования, поступившая опломбированным с предприятия-изготовителя, запрещается.

3.1.3. Электрооборудование и кабельная продукция, деформированные или с повреждением защитных покрытий, монтажу не подлежат до устранения повреждений и дефектов в установленном порядке.


3.1.4. При производстве электромонтажных работ следует применять нормокомплекты специальных инструментов по видам электромонтажных работ, а также механизмы и приспособления, предназначенные для этой цели. При монтаже применять монтажные изделия, отвечающие техническим требованиям соответствующих ГОСТ.

3.1.5. В качестве опорных конструкций и крепежных изделий для установки троллеев, шинопроводов, лотков, коробов, навесных щитков и постов управления, защитно-пусковой аппаратуры и светильников следует применять изделия заводского изготовления, имеющие повышенную монтажную готовность (с защитным покрытием, приспособленные для скрепления без сварки и не требующие больших трудозатрат на механическую обработку).

Крепление опорных конструкций следует выполнять сваркой к закладным деталям, предусмотренным в строительных элементах, или крепежными изделиями (дюбелями, штырями, шпильками и т.п.). Способ крепления должен быть указан в рабочих чертежах.

3.1.6. Цветовое обозначение токоведущих шин распределительных устройств, троллеев, шин заземления, проводов ВЛ следует выполнять в соответствии с указаниями ГОСТ 18620-86 «Изделия электротехнические. Маркировка», приведенными в проекте.

3.1.7. При производстве работ электромонтажная организация должна выполнять требования ГОСТ 12.3.032-84* «ССБТ. Работы электромонтажные. Общие требования безопасности», СНиП РК 1.03-03-2001, СНиП РК 2.02-05-2002 «Пожарная безопасность зданий и сооружений», ГОСТ 12.1.002-84 «ССБТ. Электрические поля промышленной частоты. Допустимые уровни напряженности и требования к проведению контроля на рабочих местах», ГОСТ 12.1.003-83* «ССБТ. Шум. Общие требования безопасности», ГОСТ 12.1.004-91* «ССБТ. Пожарная безопасность. Общие требования», ГОСТ 12.1.007-76* «ССБТ. Вредные вещества. Классификация и общие требования безопасности», ГОСТ 12.1.018-93 «ССБТ. Пожаровзыробезопасность статического электричества. Общие требования», ГОСТ 12.1.019-79 «ССБТ. Электробезопасность. Общие требования и номенклатура видов защиты», ГОСТ 12.1.030-81* «ССБТ. Электробезопасность. Защитное заземление, зануление», ГОСТ 12.1.038-82* «ССБТ. Электробезопасность. Предельно допустимые значения напряжений прикосновения и токов», ГОСТ 30331.1-95 (МЭК 364-1-72) «Электроустановки зданий. Основные положения», ГОСТ 30331.3-95 (МЭК 364-4-41-92) «Электроустановки зданий. Часть 4. Требования по обеспечению безопасности. Защита от поражений электрическим током», ГОСТ 21177-82* «Радиопомехи индустриальные от светильников с люминисцентными лампами. Нормы и методы испытания», ГОСТ 22012-82* «Радиопомехи индустриальные от линий электропередачи и электрических подстанций. Нормы и методы измерений» и ГОСТ 23511-79* «Радиопомехи индустриальные от электроустановок жилых домов. Нормы и методы испытаний», ПТБ, Правил пожарной безопасности при производстве строительно-монтажных работ, Единые правила безопасности при взрывных работ, утвержденных Госгортехнадзором РК 23.04.1992г. и других нормативных документов, утвержденных в установленном порядке.

При введении на объекте эксплуатационного режима обеспечение пожарной безопасности является обязанностью заказчика.

3.2. КОНТАКТНЫЕ СОЕДИНЕНИЯ

3.2.1. В электротехнической части проектной документации должны быть указаны

виды (разборные и неразборные), класс, материал и конструкция контактных соединений. Контактные соединения выполнять с помощью монтажных изделий, отвечающих

техническим требованиям соответствующих ГОСТ. Разборные присоединения шин и жил проводов и кабелей к контактным выводам

электрооборудования, установочным изделиям и шинопроводам должны удовлетворять требованиям ГОСТ 10434-82* «Соединения контактные электрические. Общие технические требования» и др. стандартам. Температура нагрева разборных и неразборных контактных соединений жил проводов и кабелей в установках до 1000В не должна превышать 95°C в установках выше 1000В не должна превышать 80°C.


При протекании номинального тока температура нагрева разборных и неразборных контактных соединений шин 1-го и 2-го класса не должна превышать следующих значений:

Материал шины или провода <1000В >1000В Медь, алюминий и его сплавы без защитных покрытий 95°C 80°C Тоже с защитным покрытием неблагородными металлами 105°C 90°C Медь с защитным покрытием серебром 135°C 105°C

Электрическое сопротивление контактного соединения (кроме штыревого) должно

быть не выше сопротивления целого участка соединяемого проводника такой же длины, что и контактное соединение. Сопротивление штыревого контактного соединения указывается в стандартах и ТУ на конкретные виды электротехнических устройств.

Крепежные детали, используемые в контактных соединениях должны быть не ниже указанного класса или группы прочности по ГОСТ 1759.0, 4, 5-87

3.2.2. В местах присоединения жил проводов и кабелей следует предусмотреть запас провода или кабеля, обеспечивающий возможность повторного присоединения. При выполнении контактных соединений для стабилизации контакта рекомендуется использовать:

а) электропроводящие смазки, б) соединительно-изолирующие зажимы типа СИЗ-2, в) соединители типа СПЭП, г) кабельных алюминиевых никелированных наконечников типа АН-УТ1. 3.2.3. Места соединений и ответвлений должны быть доступны для осмотра и

ремонта. Изоляция соединений и ответвлений должна быть равноценна изоляции жил соединяемых проводов и кабелей.

В местах соединений и ответвлений провода и кабели не должны испытывать механических усилий.

3.2.4. Оконцевание жилы кабеля с бумажной пропитанной изоляцией следует выполнять уплотненной токоведущей арматурой (наконечниками), не допускающей вытекания кабельного пропиточного состава.

3.2.5. Соединения и ответвления шин следует выполнять, как правило, неразборными (при помощи сварки).

В местах, где требуется наличие разборных стыков, соединения шин должны быть выполнены болтами или сжимными плитами. Число разборных стыков должно быть минимальным.

3.2.6. Соединения проводов ВЛ напряжением до 20 кВ следует выполнять: а) в петлях опор анкерно-углового типа: - зажимами - анкерными и ответвительными клиновыми; - соединительными овальными зажимами, монтируемыми методом обжатия; - петлевыми плашечными зажимами со сваркой при помощи термитных патронов; - аппаратными прессуемыми зажимами (для проводов разных марок и сечений); б) в пролетах: соединительными овальными зажимами, монтируемыми методом

скручивания. Однопроволочные провода допускается соединять путем скрутки. Сварка встык

однопроволочных проводов не допускается. 3.2.7. Соединение проводов ВЛ напряжением выше 20 кВ необходимо выполнять: а) в шлейфах опор анкерно-углового типа: - сталеалюминиевых проводов сечением до 240мм2 - при помощи гидравлических

прессов; - сталеалюминиевых проводов сечением 240мм2 и выше - при помощи термитных

патронов и опрессовкой с помощью энергии взрыва; - сталеалюминиевых проводов сечением 500мм2 и выше - при помощи прессуемых

соединителей; с дополнительной термитной сваркой


- проводов разных марок - болтовыми зажимами; - проводов из алюминиевого сплава - зажимами петлевыми плашечными или

соединителями овальными, монтируемыми методом обжатия; б) в пролетах: - сталеалюминиевых проводов сечением до 185мм2 и стальных канатов сечением до

50мм2 - овальными соединителями, монтируемыми методом скручивания; - стальных канатов сечением 70 - 95мм2 - овальными соединителями, монтируемыми

методом обжатия или опрессования с дополнительной термитной сваркой концов; - сталеалюминиевых проводов сечением 240 - 400 мм2 - соединительными зажимами,

монтируемыми методом сплошного опрессования и опрессования с помощью энергии взрыва;

- сталеалюминиевых проводов сечением 500мм2 и более - соединительными зажимами, монтируемыми методом сплошного опрессования.

3.2.8. Соединение медных и сталемедных канатов сечением 35 - 120 мм2, а также алюминиевых проводов сечением 120 - 185 мм2 при монтаже контактных сетей следует выполнять овальными соединителями, стальных канатов - зажимами с соединительной планкой между ними. Сталемедные канаты сечением 50 - 95 мм2 допускается стыковать клиновыми зажимами с соединительной планкой между ними.

3.3. ЭЛЕКТРОПРОВОДКИ

3.3.1. Общие требования

3.3.1.1. Правила настоящего подраздела распространяются на монтаж

электропроводок силовых, осветительных и вторичных цепей напряжением до 1000 В переменного и постоянного тока, прокладываемых внутри и вне зданий и сооружений изолированными установочными проводами всех сечений и небронированными кабелями с резиновой или пластмассовой изоляцией сечением до 16 мм2. Электропроводки выполнять с помощью монтажных изделий, отвечающих техническим требованиям соответствующих ГОСТ.

3.3.1.2. Монтаж контрольных кабелей следует выполнять с учетом требований раздела 3.4.

3.3.1.3. При монтаже электропроводок необходимо выполнять следующие требования:

- скрытая и открытая прокладка по нагреваемой поверхности не допускается; - в местах пересечения электропроводки, закрепленной к основанию с

температурными и осадочными швами предусматривать компенсирующие устройства; - расстояния от открыто проложенных внутри зданий проводок до стальных

трубопроводов при параллельной прокладке должно быть не менее 100мм, а до трубопроводов с горючими жидкостями и газами - не менее 250 мм;

- пересечения трубопроводов незащищенными и защищенными проводами должно быть выполнено на расстоянии от них в свету не менее 50 мм, а от трубопроводов с горючими жидкостями и газами не менее 100 мм, либо провода в месте пересечения должны быть проложены в изоляционных или в металлических трубах или коробах, заделываемых в борозду;

- опорные конструкции электропроводок должны закрепляться на строительных конструкциях зданий и сооружений без ослабления их прочности;

- крепление незащищенных проводов металлическими бандажами и скобами должно выполняться с применением изоляционных прокладок.

3.3.1.4. Проходы небронированных кабелей, защищенных и незащищенных проводов через несгораемые стены (перегородки) и междуэтажные перекрытия должны быть выполнены в отрезках труб, или в коробах, или проемах, а через сгораемые - в отрезках стальных труб.


Проемы в стенах и перекрытиях должны иметь обрамление, исключающее их разрушение в процессе эксплуатации. В местах прохода проводов и кабелей через стены, перекрытия или их выхода наружу следует заделывать зазоры между проводами, кабелями и трубой (коробом, проемом) легко удаляемой массой из несгораемого материала.

Уплотнение следует выполнять с каждой стороны трубы (короба и т.п.). При открытой прокладке неметаллических труб заделка мест их прохода через

противопожарные преграды должна быть произведена несгораемыми материалами непосредственно после прокладки кабелей или проводов в трубы.

Заделка зазоров между трубами (коробом, проемом) и строительной конструкцией (см. п. 2.25), а также между проводами и кабелями, проложенными в трубах (коробах, проемах), легко удаляемой массой из несгораемого материала должна обеспечивать огнестойкость, соответствующую огнестойкости строительной конструкции.

3.3.1.5. При выполнении проходов через перекрытия и стены без применения патрубков следует: - для обеспечения предела огнестойкости 0,75 и 0,5 часа заделку кабеля легко удаляемой массой необходимо производить не менее чем на 200 мм по толщине стены, - для обеспечения предела огнестойкости 0,25 часа достаточно проходы заделать на глубину 60 мм, - при любой огнестойкости глубина заделки не должна превышать 250 мм.

3.3.2. Прокладка проводов и кабелей на лотках и в коробах

3.3.2.1. Конструкция и степень защиты лотков и коробов, а также способ прокладки

проводов и кабелей на лотках и в коробах (россыпью, пучками, многослойно и т.п.) должны быть указаны в проекте.

3.3.2.2. Способ установки коробов не должен допускать скопления в них влаги. Применяемые короба для открытых электропроводок должны иметь, как правило, съемные или открывающиеся крышки.

3.3.2.3. При скрытых прокладках следует применять глухие короба. 3.3.2.4. Провода и кабели, прокладываемые в коробах и на лотках, должны иметь

маркировку в начале и конце лотков и коробов, а также в местах подключения их к электрооборудованию, а кабели, кроме того, - также на поворотах трассы и на ответвлениях.

3.3.2.5. Крепления незащищенных проводов и кабелей с металлической оболочкой металлическими скобами или бандажами должны быть выполнены с прокладками из эластичных изоляционных материалов.

3.3.3. Прокладка проводов на изолирующих опорах

3.3.3.1. При прокладке на изолирующих опорах соединение или ответвление проводов

следует выполнять непосредственно у изолятора, клицы, ролика или на них. 3.3.3.2. Расстояния между точками крепления вдоль трассы и между осями

параллельно проложенных незащищенных изолированных проводов на изолирующих опорах должны быть указаны в проекте.

3.3.3.3. Крюки и кронштейны с изоляторами должны быть закреплены только в основном материале стен, а ролики и клицы для проводов сечением до 4 мм2 включительно могут быть закреплены на штукатурке или на обшивке деревянных зданий. Изоляторы на крюках должны быть надежно закреплены.

3.3.3.4. При креплении роликов глухарями под головки глухарей должны быть подложены металлические и эластичные шайбы, а при креплении роликов на металле под их основания должны быть подложены эластичные шайбы.

3.3.4. Прокладка проводов и кабелей на стальном канате

3.3.4.1. Провода и кабели с резиновой и пластмассовой изоляцией в защитных

оболочках надлежит закреплять к несущему стальному канату или к проволоке бандажами или клицами, устанавливаемыми на расстояниях не более 0,5 м друг от друга.


3.3.4.2. Кабели и провода, проложенные на канатах, в местах перехода их с каната на конструкции зданий должны быть разгружены от механических усилий.

Вертикальные подвески проводки на стальном канате должны быть расположены, как правило, в местах установки ответительных коробок, штепсельных разъемов, светильников и т.п. Стрела провеса каната в пролетах между креплениями должна быть в пределах 1/40 - 1/60 длины пролета. Сращивание канатов в пролете между концевыми креплениями не допускается.

3.3.4.3. Для предотвращения раскачивания осветительных электропроводок на стальном канате должны быть установлены растяжки. Число растяжек должно быть определено в рабочих чертежах.

3.3.4.4. Для ответвлений от специальных тросовых проводов надлежит использовать специальные коробки, обеспечивающие создание петли троса, а также запаса жил, необходимого для подсоединения отходящей линии с помощью ответвительных сжимов без разрезания магистрали.

3.3.4.5. Все металлические части тросовых проводок должны быть заземлены и иметь антикоррозийную смазку или покрытие.

3.3.5. Прокладка установочных проводов по строительным основаниям и внутри

основных строительных конструкций 3.3.5.1. Открытая и скрытая прокладка установочных проводов не допускается при

температуре ниже минус 15°C. 3.3.5.2. Скрытую прокладку проводов следует выполнять по рабочим чертежам. При

скрытой прокладке проводов под слоем штукатурки или в тонкостенных (до 80 мм) перегородках провода должны быть проложены параллельно архитектурно-строительным линиям. Расстояние горизонтально проложенных проводов от плит перекрытия не должно превышать 150 мм. В строительных конструкциях толщиной свыше 80 мм провода должны быть проложены по кратчайшим трассам.

3.3.5.3. Все соединения и ответвления установочных проводов должны быть выполнены сваркой, опрессовкой в гильзах или с помощью зажимов в ответвительных коробках. Соединения должны быть изолированы колпачками, изолирующей лентой или специальными изолирующими оболочками.

Металлические ответвительные коробки в местах ввода в них проводов должны иметь втулки из изолирующих материалов. Допускается вместо втулок применять отрезки поливинилхлоридной трубки.

В сухих помещениях допускается размещать ответвления проводов в гнездах и нишах стен и перекрытий, а также в пустотах перекрытий.

Стенки гнезд и ниш должны быть гладкими, ответвления проводов, расположенные в гнездах и нишах, должны быть закрыты крышками из несгораемого материала.

3.3.5.4. Крепление плоских проводов при скрытой прокладке должно обеспечивать плотное прилегание их к строительным основаниям.

При этом расстояние между точками крепления должны составлять: а) при прокладке на горизонтальных и вертикальных участках заштукатуриваемых

пучков проводов - не более 0,5 м; одиночных проводов - 0,9 м; б) при покрытии проводов сухой штукатуркой - до 1,2 м. 3.3.5.5. Устройство плинтусной проводки должно обеспечивать раздельную

прокладку силовых и слаботочных проводов. 3.3.5.6. Крепление плинтуса должно обеспечивать плотное его прилегание к

строительным основаниям, при этом усилие на отрыв должно быть не менее 190 Н, а зазор между плинтусом, стеной и полом - не более 2 мм. Плинтусы следует выполнять из несгораемых и трудносгораемых материалов, обладающих электроизоляционными свойствами.

3.3.5.7. В панелях должны быть предусмотрены стандартные внутренние каналы или замоноличенные пластмассовые трубы и закладные элементы для скрытой сменяемой


электропроводки, гнезда и отверстия для установки распаечных коробок, выключателей и штепсельных розеток.

Отверстия, предназначенные для электроустановочных изделий, и протяжные ниши в стеновых панелях смежных квартир не должны быть сквозными. Если по условиям технологии изготовление отверстия не представляется возможным выполнить несквозными, то в них должны быть заложены звукоизолирующие прокладки из винипора или другого несгораемого звукоизолирующего материала.

3.3.5.8. Установку труб и коробок в арматурных каркасах следует выполнять на кондукторах по рабочим чертежам, определяющим места крепления установочных, ответвительных и потолочных коробок. Для обеспечения расположения коробок после формования заподлицо с поверхностью панелей их следует крепить к арматурному каркасу таким образом, чтобы при блочной установке коробок высота блока соответствовала толщине панели, а при раздельной установке коробок для исключения их смещения внутрь панелей лицевая поверхность коробок должна выступать за плоскость арматурного каркаса на 30 - 35 мм.

3.3.5.9. Каналы должны на всем протяжении иметь гладкую поверхность без натеков и острых углов.

Толщина защитного слоя над каналом (трубой) должна быть не менее 10 мм. Длина каналов между протяжными нишами или коробками должна быть не более 8 м.

3.3.6. Прокладка проводов и кабелей в стальных трубах 3.3.6.1. Стальные трубы допускается применять для электропроводок, как

исключение, в случаях, когда не допускается проводка без труб, а применять неметаллические запрещено. При этом следует применять тонкостенные трубы, а во взрывоопасных зонах - водогазопроводные трубы. Соединение труб, требующих уплотнение, должны выполняться с помощью муфт на резьбе. Для проводок не требующих уплотнения, допускаются безрезьбовые соединения труб раструбами, манжетами или гильзами.

3.3.6.2. Применяемые для электропроводок стальные трубы должны иметь внутреннюю поверхность, исключающую повреждение изоляции проводов при их затягивании в трубу и антикоррозионное покрытие наружной поверхности. Для труб, замоноличиваемых в строительные конструкции, наружное антикоррозионное покрытие не требуется.

Трубы, прокладываемые в помещениях с химически активной средой, внутри и снаружи должны иметь антикоррозионное покрытие, стойкое в условиях данной среды. В местах выхода проводов из стальных труб на последних следует устанавливать пластмассовые втулки.

3.3.6.3. Стальные трубы для электропроводки, укладываемые в фундаментах под технологическое оборудование, до бетонирования фундаментов должны быть закреплены на опорных конструкциях или на арматуре. В местах выхода труб из фундамента в грунт должны быть осуществлены мероприятия, которые должны предусматриваться в рабочих чертежах, против среза труб при осадках грунта или фундамента.

3.3.6.4. В местах пересечения трубами температурных и осадочных швов должны быть выполнены компенсирующие устройства в соответствии с указаниями в рабочих чертежах.

3.3.6.5. Расстояния между точками крепления открыто проложенных стальных труб не должны превышать величин, указанных в табл. 1.

Таблица 1

Максимально допустимые расстояния между точками крепления стальных труб

электропроводки

Условный проход труб, мм Расстояния между точками Условный проход труб, мм Расстояния между точками


крепления, м крепления, м 15-20 25-32

2,5 3,0

40-80 100

3,5-4 6,0

Крепление стальных труб электропроводки непосредственно к технологическим

трубопроводам, а также их приварка непосредственно к различным конструкциям не допускается.

3.3.6.6. При изгибании труб следует, как правило, применять нормализованные углы поворота 90°, 120° и 135° и нормализованные радиусы изгиба 400, 800 и 1000 мм. Радиус изгиба 400 мм следует применять для труб, прокладываемых в перекрытиях, и для вертикальных выходов; 800 и 1000 мм - при прокладке труб в монолитных фундаментах и при прокладке в них кабелей с однопроволочными жилами. При заготовке пакетов и блоков труб следует также придерживаться указанных нормализованных углов и радиусов изгиба.

3.3.6.7. При прокладке проводов в вертикально проложенных трубах (стояках) должно быть предусмотрено их закрепление, причем точки закрепления должны отстоять друг от друга на расстоянии, не превышающем, (м):

для проводов до 50 мм2 включительно ……… 30 то же, от 70 до 150 мм2 включительно ………. 20 то же, от 185 до 240 мм2 включительно …….. 15 Закрепление проводов следует выполнять с помощью клиц или зажимов в протяжных

или ответвительных коробках либо на концах труб. 3.3.6.8. Трубы при скрытой прокладке в полу должны быть заглублены не менее чем

на 20мм и защищены слоем цементного раствора. В полу разрешается устанавливать ответвительные и протяжные коробки (например, для модульных проводок).

3.3.6.9. Расстояния между протяжными коробками (ящиками) не должны превышать (м):

- на прямых участках ………………… 75, - при одном изгибе трубы …………… 50, - при двух изгибах …………………… 40, - при трех изгибах ……………………. 20. Провода и кабели в трубах должны лежать свободно, без натяжения. Диаметр труб

следует принимать в соответствии с указаниями в рабочих чертежах.

3.3.7. Прокладка проводов и кабелей в неметаллических трубах

3.3.7.1. Прокладку неметаллических (пластмассовых) труб для затяжки в них проводов и кабелей необходимо производить в соответствии с рабочими чертежами при температуре воздуха не ниже минус 20°C и не выше плюс 60°C.

В фундаментах пластмассовые трубы (как правило, полиэтиленовые) должны быть уложены только на горизонтально утрамбованный грунт или слой бетона.

В фундаментах глубиной до 2 м допускается прокладка поливинилхлоридных труб. При этом должны быть приняты мера против их механических повреждений при бетонировании и обратной засыпке грунта.

3.3.7.2. Крепление прокладываемых открыто неметаллических труб должно допускать их свободное перемещение (подвижное крепление) при линейном расширении или сжатии от изменения температуры окружающей среды. Расстояния между точками установки подвижных креплений должны соответствовать значениям, указанным в табл. 2.

Таблица 2

Расстояния между точками установки подвижных креплений

Наружный диаметр

трубы, мм

Расстояния между точками крепления при горизонтальной и вертикальной прокладке, мм

Наружный диаметр трубы, мм

Расстояния между точками крепления при горизонтальной и вертикальной прокладке, мм


20 1000 50 1700 25 1100 63 2000 32 1400 75 2300 40 1600 90 2500

3.3.7.3. Толщина бетонного раствора над трубами (одиночными и блоками) при их

замоноличивании в подготовках полов должна быть не менее 20 мм. В местах пересечения трубных трасс защитный слой бетонного раствора между трубами не требуется. При этом глубина заложения верхнего ряда должна соответствовать приведенным выше требованиям. Если при пересечении труб невозможно обеспечить необходимую глубину заложения труб, следует предусмотреть их защиту от механических повреждений путем установки металлических гильз, кожухов или иных средств в соответствии с указанными в рабочих чертежах.

3.3.7.4. Выполнение защиты от механических повреждений в местах пересечения проложенных в полу электропроводок в пластмассовых трубах с трассами внутрицехового транспорта при слое бетона 100 мм и более не требуется. Выход пластмассовых труб из фундаментов, подливок полов и других строительных конструкций должен быть выполнен отрезками или коленами поливинилхлоридных труб, а при возможности механических повреждений - отрезками из тонкостенных стальных труб.

3.3.7.5. Прокладка проводов или кабелей с поливинилхлоридной оболочкой в резино-битумных трубах или в непосредственной близости от них не допускается. Винипластовые трубы запрещается прокладывать в помещениях содержащих пары ароматических углеводородов, например бензола, и азотной кислоты.

3.3.7.6. Крепление пластмассовых труб на потолках следует выполнять: - при решетчатых металлических потолках, к панелям перекрытий, - при металлических потолках реечного типа, потолках из гипсовых и цементно-

стружечных плит по несущим конструкциям. В полостях подвесных потолков из несгораемых и трудносгораемых материалов

(минераловатных плит, гипсовых, цементно-стружечных и т.п.) рекомендуется использовать гофрированные пластмассовые трубы.

3.3.7.7. При выходе поливинилхлоридных труб на стены в местах возможного механического повреждения их следует защищать стальными конструкциями на высоту до 1,5 м или выполнять выход из стены отрезками тонкостенных стальных труб.

3.3.7.8. Соединение пластмассовых труб должно быть выполнено: - полиэтиленовых - плотной посадкой с помощью муфт, горячей обсадкой в раструб,

муфтами из термоусаживаемых материалов, сваркой; - поливинилхлоридных - плотной посадкой в раструб или с помощью муфт. Допускается соединение склеиванием.

3.4. КАБЕЛЬНЫЕ ЛИНИИ

3.4.1. Общие требования 3.4.1.1. Настоящие правила следует соблюдать при монтаже силовых кабельных

линий напряжением до 220 кВ. Монтаж кабельных линий метрополитена, шахт, рудников следует выполнять

согласно ведомственных нормативных документов, утвержденных в установленном порядке. 3.4.1.2. При монтаже кабельных линий использовать кабели, имеющие

электромеханические показатели, указанные в разделе 29.060 «Электропровода и кабели» ГОСТ. Наименьшие допустимые значения радиусов изгиба кабелей и разности уровней между высшей и низшей точками расположения кабелей с бумажной пропитанной изоляцией на трассе должны соответствовать определенным требованиям ГОСТ и утвержденным техническим условиям.


3.4.1.3. При прокладке кабелей следует принимать меры по защите их от механического повреждения. Усилия тяжения кабелей до 35 кВ должны быть в пределах значений, приведенных в табл. 3. Лебедки и другие тяговые средства необходимо оборудовать регулируемыми ограничивающими устройствами для отключения тяжения при появлении усилий выше допустимых. Протяжные устройства, обжимающие кабель (приводные ролики), а также поворотные устройства должны исключать возможность деформации кабеля.

Для кабелей напряжением 110-220 кВ допустимые усилия тяжения приведены в п. 3.4.7.3.

Таблица 3

Значения усилий тяжения различных кабелей

Сечение кабеля, мм²

Усилия тяжения за алюминиевую оболочку, кН, кабеля напряжением, кВ

Усилия тяжения за жилы, кН, кабеля до 35, кВ

медные алюминиевые многопроволочные

алюминиевые однопроволочные 1 6 10

3х25 3х35 3х50 3х70 3х95 3х120 3х150 3х185 3х240

1.7 1.8 2.3 2.9 3.4 3.9 5.9 6.4 7.4

2.8 2.9 3.4 3.9 4.4 4.9 6.4 7.4 9.3

3.7 3.9 4.4 4.9 5.7 6.4 7.4 8.3 9.8

3.4 4.9 7.0 10.0 13.7 17.6 22.0 26.0 35.0

2.9 3.9 5.9 8.2 10.8 13.7 17.6 21.6 27.4

2.9 3.9 5.9 3.9 5.4*

6.4* 8.8* 10.8* 13.7*

* Из мягкого алюминия с относительным удлинением не более 30%. Примечания: 1. Тяжение кабеля с пластмассовой или свинцовой оболочкой допускается только за жилы. 2. Усилия тяжения кабеля при протягивании его через блочную канализацию приведены в табл. 4. 3. Кабели, бронированные круглой проволокой, следует тянуть за проволоки. Допустимое напряжение

- 70 - 100 Н/мм2. 4. Контрольные кабели и бронированные, и небронированные силовые кабели сечением до 3х16 мм2, в

отличие от приведенных в настоящей таблице кабелей больших сечений, допускается прокладывать механизированно тяжением за броню или за оболочку с помощью проволочного чулка, усилия тяжения при этом не должны превышать 1 кН.

3.4.1.4. Кабели следует укладывать с запасом по длине 1 - 2%. В траншеях и на

сплошных поверхностях внутри зданий и сооружений запас достигается путем укладки кабеля "змейкой", а по кабельным конструкциям (кронштейнам) этот запас используют для образования стрелы провеса.

Укладывать запас кабеля в виде колец (витков) не допускается. 3.4.1.5. Кабели, прокладываемые горизонтально по конструкциям, стенам,

перекрытиям, фермам и т.п. следует жестко закреплять в конечных точках, непосредственно у концевых муфт, на поворотах трассы, с обеих сторон изгибов и у соединительных и стопорных муфт.

3.4.1.6. Кабели, прокладываемые вертикально по конструкциям и стенам, должны быть закреплены на каждой кабельной конструкции.

3.4.1.7. Расстояния между опорными конструкциями принимаются в соответствии с рабочими чертежами. При прокладке силовых и контрольных кабелей с алюминиевой оболочкой на опорных конструкциях с расстоянием 6000 мм должен быть обеспечен остаточный прогиб в середине пролета: 250 - 300 мм при прокладке на эстакадах и галереях, не менее 100 - 150 мм в остальных кабельных сооружениях.

Конструкции, на которые укладывают небронированные кабели, должны иметь исполнение, исключающее возможность механического повреждения оболочек кабелей.


В местах жесткого крепления небронированных кабелей со свинцовой или алюминиевой оболочкой на конструкциях должны быть проложены прокладки из эластичного материала (например, листовая резина, листовой поливинилхлорид); небронированные кабели с пластмассовой оболочкой или пластмассовым шлангом, а также бронированные кабели допускается крепить к конструкциям скобами (хомутами) без прокладок.

3.4.1.8. Бронированные и небронированные кабели внутри помещений и снаружи в местах, где возможны механические повреждения (передвижения автотранспорта, грузов и механизмов, доступность для неквалифицированного персонала), должны быть защищены до безопасной высоты, но не менее 2 м от уровня земли или пола и на глубине 0,3 м в земле.

3.4.1.9. Концы всех кабелей, у которых в процессе прокладки нарушена герметизация, должны быть временно загерметизированы до монтажа соединительных и концевых муфт.

3.4.1.10. Проходы кабелей через стены, перегородки и перекрытия в производственных помещениях и кабельных сооружениях должны быть осуществлены через отрезки неметаллических труб (асбестовых безнапорных, пластмассовых и т.п.), отфактурованные отверстия в железобетонных конструкциях или открытые проемы. Зазоры в отрезках труб, отверстиях и проемы после прокладки кабелей должны быть заделаны несгораемым материалом, например, цементом с песком по объему 1:10, глиной с песком - 1:3, глиной с цементом и песком - 1,5:1:11, перлитом вспученным со строительным гипсом - 1:2 и т.п., - по всей толщине стены или перегородки.

Зазоры в проходах через стены допускается не заделывать, если эти стены не являются противопожарными преградами.

3.4.1.11. Траншея перед прокладкой кабеля должна быть осмотрена для выявления мест на трассе, содержащих вещества, разрушительно действующие на металлический покров и оболочку кабеля (солончаки, известь, вода, насыпной грунт, содержащий шлак или строительный мусор, участки, расположенные ближе 2 м от выгребных и мусорных ям и т.п.). При невозможности обхода этих мест кабель должен быть проложен в чистом нейтральном грунте в безнапорных асбестоцементных трубах, покрытых снаружи и внутри битумным составом и т.п. При засыпке кабеля нейтральным грунтом траншея должна быть дополнительно расширена с обеих сторон на 0,5-0,6 м и углублена на 0,3-0,4 м.

3.4.1.12. Вводы кабелей в здания, кабельные сооружения и другие помещения должны быть выполнены в асбестоцементных безнапорных трубах в отфактурованных отверстиях железобетонных конструкций. Концы труб должны выступать из стены здания в траншею, а при наличии отмостки - за линию последней не менее чем на 0,6 м и иметь уклон в сторону траншеи.

3.4.1.13. При прокладке нескольких кабелей в траншее концы кабелей, предназначенные для последующего монтажа соединительных и стопорных муфт, следует располагать со сдвигом мест соединения не менее чем на 2 м. При этом должен быть оставлен запас кабеля длиной, необходимой для проверки изоляции на влажность и монтажа муфты, а также укладки дуги компенсатора (длиной на каждом конце не менее 350 мм для кабелей напряжением до 10 кВ и не менее 400 мм - для кабелей напряжением 20 и 35 кВ).

3.4.1.14. В стесненных условиях при больших потоках кабелей допускается располагать компенсаторы в вертикальной плоскости ниже уровня прокладки кабелей. Муфта при этом остается на уровне прокладки кабелей.

3.4.1.15. Проложенный в траншее кабель должен быть присыпан первым слоем земли, уложена механическая защита или сигнальная лента, после чего представителями электромонтажной и строительной организаций совместно с представителем заказчика должен быть произведен осмотр трассы с составлением акта на скрытые работы.

3.4.1.16. Траншея должна быть окончательно засыпана и утрамбована после монтажа соединительных муфт и испытания линии повышенным напряжением.

3.4.1.17. Засыпка траншеи комьями мерзлой земли, грунтом, содержащим камни, куски металла и т.п., не допускается.

3.4.1.18. Бестраншейная прокладка с самоходного или передвигаемого тяговыми механизмами ножевого кабелеукладчика допускается для 1-2 бронированных кабелей


напряжением до 10 кВ со свинцовой или алюминиевой оболочкой на кабельных трассах, удаленных от инженерных сооружений. В городских электросетях и на промышленных предприятиях бестраншейная прокладка допускается только на протяженных участках при отсутствии на трассе подземных коммуникаций, пересечений с инженерными сооружениями, естественных препятствий и твердых покрытий.

3.4.1.19. При прокладке трассы кабельной линии в незастроенной местности по всей трассе должны быть установлены опознавательные знаки на столбиках из бетона или на специальных табличках-указателях, которые размещаются на поворотах трассы, в местах расположения соединительных муфт, с обеих сторон пересечений с дорогами и подземными сооружениями, у вводов в здания и через каждые 100 м на прямых участках.

На пахотных землях опознавательные знаки должны устанавливаться не реже чем через 500 м.

3.4.2. Прокладка в блочной канализации

3.4.2.1. Общая длина канала по условиям предельно допустимых усилий тяжения для

небронированных кабелей со свинцовой оболочкой и медными жилами не должна превышать следующих значений:

Сечение кабеля, мм2 до 3х50 3х70 3х95 и выше Предельная длина, м 145 115 108

Для небронированных кабелей с алюминиевыми жилами сечением 95 мм2 и выше в

свинцовой или пластмассовой оболочке длина канала не должна превышать 150 м. 3.4.2.2. Предельно допустимые усилия тяжения небронированных кабелей со

свинцовой оболочкой и с медными или алюминиевыми жилами при креплении тягового каната за жилы, а также требуемые усилия на протягивание 100 м кабеля через блочную канализацию приведены в табл. 4.

3.4.2.3. Для небронированных кабелей с пластмассовой оболочкой предельно допустимые усилия тяжения следует принимать по табл. 4 с поправочными коэффициентами для жил:

медных ………………… 0,7 из твердого алюминия ……… 0,5 из мягкого алюминия ……… 0,25

Таблица 4

Жилы небронированного кабеля со свинцовой

оболочкой

Сечение кабеля, мм2

Допустимое усилие тяжения, кН

Требуемое усилие тяжения на 100м кабеля, кН, напряжением, кВ

1 6 10 Медные Зх 50 6,4 1,7 2,3 2,7 Зх 70 8,9 2,2 2.8 3,2 Зх 95 12,0 2,8 3.5 4,0 3х120 15,3 3,4 4,2 4,6 3х150 19,0 4,2 5,3 5,5 3х185 23,5 5,1 5,7 6,3 Алюминиевые Зх 95 7,45 1,8 2,4 2,9 3х120 9,40 2,1 2,9 3,3 3х150 11,80 2,6 3,6 3,8 3х185 14,50 3,1 .3,7 4,3

Примечание. Для уменьшения усилий тяжения при протягивании кабеля его следует покрыть смазкой,

не содержащей веществ, вредно действующих на оболочку кабеля (тавот, солидол).


3.4.3. Прокладка в кабельных сооружениях и производственных помещениях 3.4.3.1. При прокладке в кабельных сооружениях, коллекторах и производственных

помещениях кабели не должны иметь наружных защитных покровов из горючих материалов. Металлические оболочки и броня кабеля, имеющие несгораемое антикоррозионное (например, гальваническое) покрытие, выполненное на предприятии-изготовителе, не подлежат окраске после монтажа.

3.4.3.2. Кабели в кабельных сооружениях и коллекторах жилых кварталов следует прокладывать, как правило, целыми строительными длинами, избегая применения в них соединительных муфт.

Кабели, проложенные горизонтально по конструкциям на открытых эстакадах (кабельных и технологических), кроме крепления в местах согласно п. 3.4.1.5., должны быть закреплены во избежание смещения под действием ветровых нагрузок на прямых горизонтальных участках трассы в соответствии с указаниями, приведенными в проекте.

3.4.3.3. Кабели в алюминиевой оболочке без наружного покрова при прокладке их по оштукатуренным и бетонным стенам, фермам и колоннам должны отстоять от поверхности строительных конструкций не менее чем на 25 мм. По окрашенным поверхностям указанных конструкций допускается прокладка таких кабелей без зазора.

3.4.4. Прокладка на стальном канате

3.4.4.1. Диаметр и марка каната, а также расстояние между анкерными и

промежуточными креплениями каната определяются в рабочих чертежах. Стрела провеса каната после подвески кабелей должны быть в пределах 1/40-1/60 длины пролета. Расстояния между подвесками кабелей должны быть не более 800 - 1000 мм.

3.4.4.2. Анкерные концевые конструкции должны быть закреплены к колоннам или стенам здания. Крепление их к балкам и фермам не допускается.

3.4.4.3. Стальной канат и другие металлические части для прокладки кабелей на канате вне помещений независимо от наличия гальванического покрытия должны быть покрыты смазкой (например, солидолом). Внутри помещений стальной канат, имеющий гальваническое покрытие, должен быть покрыт смазкой только в тех случаях, когда он может подвергаться коррозии под действием агрессивной окружающей среды.

3.4.5. Прокладка в вечномерзлых грунтах, прокладка при низких температурах и

прокладка через водные преграды

3.4.5.1. Глубина прокладки кабелей в вечномерзлых грунтах определяется в рабочих чертежах.

3.4.5.2. Местный грунт, используемый для обратной засыпки траншей, должен быть размельчен и уплотнен. Наличие в траншее льда и снега не допускается. Грунт для насыпи следует брать из мест, удаленных от оси трассы кабеля не менее чем на 5 м.

В качестве дополнительных мер против возникновения морозобойных трещин следует применять:

- засыпку траншеи с кабелем песчаным или гравийно-галечниковым грунтом; - устройство водоотводных канав или прорезей глубиной до 0,6 м, располагаемых с

обеих сторон трассы на расстоянии 2 - 3 м от ее оси; - обсев кабельной трассы травами и обсадку кустарником. 3.4.5.3. Прокладка кабелей в холодное время года без предварительного подогрева

допускается только в тех случаях, когда температура воздуха в течение 24 часов до начала работ не снижалась ниже:

- 0°C - для силовых бронированных и небронированных кабелей с бумажной изоляцией (вязкой, нестекающей и обедненно пропитанной) в свинцовой или алюминиевой оболочке;

- минус 5°С - для маслонаполненных кабелей низкого и высокого давления;


- минус 7°С для контрольных и силовых кабелей напряжением до 35 кВ с пластмассовой или резиновой изоляцией и оболочкой с волокнистыми материалами в защитном покрове, а также с броней из стальных лент и проволоки;

- 15°C - для контрольных и силовых кабелей напряжением до 10 кВ с поливинилхлоридной или резиновой изоляцией и оболочкой без волокнистых материалов в защитном покрове, а также с броней из профилированной стальной оцинкованной ленты.

- 20°C - для небронированных контрольных и силовых кабелей с полиэтиленовой изоляцией и оболочкой без волокнистых материалов в защитном покрова, а также с резиновой изоляцией в свинцовой оболочке.

3.4.5.4. Кратковременные в течение 2 - 3 часов понижения температуры (ночные заморозки) не должны приниматься во внимание при условии положительной температуры в предыдущий период времени.

3.4.5.5. При температуре воздуха ниже указанной в п. 3.4.5.3 кабели должны предварительно подогреваться и укладываться в следующие сроки:

не более 1 часа …………… от 0° до минус 10°С не более 40 мин ………….. от минус 10° до минус 20°С не более 30 мин ………… от минус 20°C и ниже 3.4.5.6. Небронированные кабели с алюминиевой оболочкой в поливинилхлоридном

шланге даже предварительно подогретые не допускается прокладывать при температуре окружающего воздуха ниже минус 20°С.

3.4.5.7. При температуре окружающего воздуха ниже минус 40°С прокладка кабелей всех марок не допускается.

3.4.5.8. Подогретый кабель при прокладке не должен подвергаться изгибу по радиусу меньше допустимого. Укладывать его в траншее змейкой необходимо с запасом по длине согласно п. 3.4.1.4. Немедленно после прокладки кабель должен быть засыпан первым слоем разрыхленного грунта. Окончательно засыпать траншею грунтом и уплотнять засыпку следует после охлаждения кабеля.

3.4.5.9. При прокладке через водные преграды кабели, как правило, должны быть заглублены в дно в соответствии с проектом. Прокладка кабельных линий по дну должна выполняться таким образом, чтобы в неровностях дна кабели не оказались на весу; острые выступы должны быть устранены. Отмели, каменные гряды и другие подводные препятствия на трассе должны быть обойдены или в них предусмотрены траншеи или проходы. При пересечении кабельными линиями ручьев и их пойм кабели должны быть проложены в трубах, заделанных в грунт. Пересечение кабелей между собой под водой запрещается.

Подводные кабельные переходы на берегах судоходных рек должны быть обозначены сигнальными знаками, согласно действующим Правилам судоходства.

3.4.6. Монтаж муфт кабелей напряжением до 35 кВ

3.4.6.1. Монтаж муфт силовых кабелей напряжением до 35 кВ и контрольных кабелей

должен выполняться в соответствии с ведомственными технологическими инструкциями, утвержденными в установленном порядке.

3.4.6.2. Типы муфт и концевых заделок для силовых кабелей напряжением до 35 кВ с бумажной и пластмассовой изоляцией и контрольных кабелей, а также способы соединения и оконцевания жил кабелей должны быть указаны в проекте.

3.4.6.3. Расстояние в свету между корпусом муфты и ближайшим кабелем, проложенным в земле, должно быть не менее 250 мм. На круто наклонных трассах (свыше 20° к горизонтали) устанавливать соединительные муфты, как правило, не следует. При необходимости установки на таких участках соединительных муфт они должны располагаться на горизонтальных площадках. Для обеспечения возможности повторного монтажа муфт в случае их повреждения с обеих сторон муфты должен быть оставлен запас кабеля в виде компенсатора (см. п. 3.4.1.13).

3.4.6.4. Кабели в кабельных сооружениях следует прокладывать, как правило, без выполнения на них соединительных муфт. При необходимости применения на кабелях


напряжением 6-35 кВ соединительных муфт каждая из них должна быть уложена на отдельной опорной конструкции и заключена в противопожарный защитный кожух для локализации пожара (изготовленный в соответствии с утвержденной нормативно-технической документацией). Кроме того, соединительная муфта должна быть отделена от верхних и нижних кабелей несгораемыми защитными перегородками со степенью огнестойкости не менее 0,25 ч.

3.4.6.5. Соединительные муфты кабелей, прокладываемых в блоках, должны быть расположены в колодцах.

3.4.6.6. На трассе, состоящей из проходного туннеля, переходящего в полупроходной туннель или непроходной канал, соединительные муфты должны быть расположены в проходном туннеле.

3.4.7. Особенности монтажа кабельных линий напряжением 110-220 кВ

3.4.7.1. Рабочие чертежи кабельных линий с маслонаполненными кабелями на

напряжение 110 - 220кВ и кабелями с пластмассовой изоляцией (из вулканизированного полиэтилена) напряжением 110кВ и ППР на их монтаж должны быть согласованы с предприятием-изготовителем кабеля.

3.4.7.2. Температура кабеля и окружающего воздуха при прокладке должна быть не ниже:

- минус 5°С - для маслонаполненного кабеля - минус 10°С - для кабеля с пластмассовой изоляцией. При меньших температурах прокладка может быть допущена лишь в соответствии с

ППР. 3.4.7.3. Кабели с круглой проволочной броней при механизированной прокладке

следует тянуть за проволоки с помощью специального захвата, обеспечивающего равномерное распределение нагрузки между проволоками брони. При этом во избежание деформации свинцовой оболочки общее усилие тяжения не должно превышать 25 кН. Небронированные кабели допускается тянуть только за жилы с помощью захвата, смонтированного на верхнем конце кабеля на барабане. Наибольшее допустимое усилие тяжения при этом определяется из расчета:

- 50 МПа (Н/мм2) - для медных жил, - 40 МПа (Н/мм2) - для жил из твердого алюминия, - 20 МПа (Н/мм2) - для жил из мягкого алюминия. 3.4.7.4. Тяговая лебедка должна быть снабжена регистрирующим устройством и

устройством автоматического отключения при превышении максимально допустимой величины тяжения. Регистрирующее устройство должно быть оборудовано самопишущим прибором. Надежная телефонная или УКВ связь должна быть установлена на время прокладки между местами расположения барабана с кабелем, лебедки, поворотами трассы, переходами и пересечениями с другими коммуникациями.

3.4.7.5. Кабели, проложенные на кабельных конструкциях с пролетом между ними 0,8 - 1м, должны быть закреплены на всех опорах алюминиевыми скобами с прокладкой двух слоев резины толщиной 2 мм, если нет иных указаний в рабочей документации.

3.4.8. Маркировка кабельных линий

3.4.8.1. Каждая кабельная линия должна быть промаркирована и иметь свой номер

или наименование. 3.4.8.2. На открыто проложенных кабелях и на кабельных муфтах должны быть

установлены бирки. На кабелях, проложенных в кабельных сооружениях, бирки должны быть

установлены не реже чем через каждые 50 - 70 м, а также в местах изменения направления трассы, с обеих сторон проходов через междуэтажные перекрытия, стены и перегородки, в местах ввода (вывода) кабеля в траншеи и кабельные сооружения.


На скрыто проложенных кабелях в трубах или блоках бирки следует устанавливать на конечных пунктах у концевых муфт, в колодцах и камерах блочной канализации, а также у каждой соединительной муфты.

На скрыто проложенных кабелях в траншеях бирки устанавливают у конечных пунктов и у каждой соединительной муфты.

3.4.8.3. Бирки следует применять: - в сухих помещениях - из пластмассы, стали или алюминия; - в сырых помещениях, вне зданий и в земле - из пластмассы. Обозначения на бирках для подземных кабелей и кабелей, проложенных в

помещениях с химически активной средой, следует выполнять штамповкой, кернением или выжиганием. Для кабелей, проложенных в других условиях, обозначения допускается наносить несмываемой краской.

3.4.8.4. Бирки должны быть закреплены на кабелях капроновой нитью или оцинкованной стальной проволокой диаметром 1 – 2 мм или пластмассовой лентой с кнопкой. Место крепления бирки на кабеле проволокой и сама проволока в сырых помещениях, вне зданий и в земле должны быть покрыты битумом для защиты от действия влаги.

3.4.8.5. По трассе закрытой кабельной линии должны быть нанесены опознавательные знаки в виде надписей на стенах постоянных зданий или сооружений. При отсутствии постоянных сооружений опознавательные знаки следует наносить на столбиках из бетона или на специальных табличках - указателях кабельных трасс, в местах установки соединительных муфт, на пересечениях с дорогами (с обеих сторон) и с другими подземными сооружениями, у вводов в здания и через каждые 100 м на прямых участках. На пахотных землях опознавательные знаки должны устанавливаться не реже чем через 500м.

3.5. ТОКОПРОВОДЫ НАПРЯЖЕНИЕМ ДО 35 кВ

3.5.1. Токопроводы напряжением до 1 кВ (шинопроводы)

3.5.1.1. Токопроводы выполнять с помощью монтажных изделий, отвечающих

техническим требованиям соответствующих ГОСТ. Секции с компенсаторами и гибкие секции магистральных шинопроводов должны

быть закреплены на двух опорных конструкциях, устанавливаемых симметрично по обе стороны гибкой части секции шинопровода. Крепление шинопровода к опорным конструкциям на горизонтальных участках следует выполнять прижимами, обеспечивающими возможность смещения шинопровода при изменениях температуры. Шинопровод, проложенный на вертикальных участках, должен быть жестко закреплен на конструкциях болтами.

Для удобства съема крышек (деталей кожуха), а также для обеспечения охлаждения шинопровод следует устанавливать с зазором 50 мм от стен или других строительных конструкций здания.

Трубы или металлические рукава с проводами должны вводиться в ответвительные секции через отверстия, выполненные в кожухах шинопроводов. Трубы следует оконцовывать втулками.

3.5.1.2. Неразъемное соединение шин секций магистрального шинопровода должно быть выполнено сваркой, поверхность шва должна быть равномерночешуйчатой без трещин, прожогов, незаплавленных кратеров, подрезов глубиной 0.1 толщины шины, но не более 3 мм, непроваров длиной более 10% длины шва, но не более 30 мм.

Соединения распределительного и осветительного шинопроводов должны быть разборными (болтовыми). Соединение секций троллейного шинопровода должно выполняться с помощью специальных соединительных деталей.

Токосъемная каретка должна свободно перемещаться по направляющим вдоль щели короба смонтированного троллейного шинопровода.


Разборные соединения контактных поверхностей должны плотно прилегать друг к другу. Отношение начального (после сборки) электрического сопротивления контактного соединения (кроме соединений со штыревыми выводами) к сопротивлению контрольного участка шины длиной, равной длине контактного соединения, не должно превышать: для 1-го класса - 1, для 2-го класса - 2, для 3-го класса - 6.

Начальное сопротивление штыревого контактного соединения 1-го класса должно быть не выше следующих значений:

Вывод М10 М12 М16 М20 М24 М30 М33 М36 М42 М48 М56 Сопротивление (мкОм) 14 12 10 8 8 6 6 5 5 5 4

Сопротивление штыревого контактного соединения 2-го и 3-го классов указываются в

стандартах и ТУ на конкретные виды электротехнических устройств. Электрическое сопротивление контактных соединений, кроме сварных и паяных,

прошедших испытания, не должно превышать начальное более чем в 1,5 раза. Сопротивление сварных и паяных контактных соединений должно оставаться неизменным.

3.5.2. Токопроводы открытые напряжением 6-35 кВ

3.5.2.1. Монтаж токопроводов выполнять с помощью монтажных изделий,

отвечающих техническим требованиям соответствующих ГОСТ. Настоящие правила должны соблюдаться при монтаже жестких и гибких токопроводов напряжением 6-35 кВ.

3.5.2.2. Как правило, все работы по монтажу токопроводов должны производиться с предварительной заготовкой узлов и секций блоков на заготовительно-сборочных полигонах, мастерских или заводах.

3.5.2.3. Все соединения и ответвления шин и проводов выполняются в соответствии с требованиями раздела 3.2.

3.5.2.4. В местах болтовых и шарнирных соединений должны быть обеспечены меры по предотвращению самоотвинчивания (шплинты, контргайки - стопорные, тарельчатые или пружинные шайбы). Все крепежные изделия должны иметь антикоррозионное покрытие (оцинкование, пассивирование).

3.5.2.5. Монтаж опор открытых токопроводов производится в соответствии с требованиями подраздела 3.6.3.

3.5.2.6. При регулировке подвеса гибкого токопровода должно быть обеспечено равномерное натяжение всех его звеньев.

3.5.2.7. Соединения проводов гибких токопроводов следует выполнять в середине пролета после раскатки проводов до их вытяжения.

3.6. ВОЗДУШНЫЕ ЛИНИИ ЭЛЕКТРОПЕРЕДАЧИ

3.6.1. Рубка просек

3.6.1.1. Просека по трассе ВЛ должна быть очищена от вырубленных деревьев и

кустарников. Деловая древесина и дрова должны быть сложены вне просеки в штабеля. Расстояния от проводов до зеленых насаждений и от оси трассы до штабелей

сгораемых материалов должны быть указаны в проекте. Вырубка кустарника на рыхлых почвах, крутых склонах и местах, заливаемых во время половодья, не допускается.

3.6.1.2. Сжигание сучьев и других отходов следует производить в разрешенный для этого период времени.

3.6.1.3. Древесина, оставленная в штабелях на трассе ВЛ на пожароопасный период, а также оставшиеся на этот период "валы" порубочных отходов должны быть окаймлены минерализованной полосой шириной 1 м, с которой полностью следует удалить травяную растительность, лесную подстилку и прочие горючие материалы до минерального слоя почвы.


3.6.2. Устройство котлованов и фундаментов под опоры

3.6.2.1. Устройство котлованов под фундаменты следует выполнять согласно

установленным правилам производства работ. 3.6.2.2. Котлованы под стойки опор следует разрабатывать, как правило, буровыми

машинами. Разработку котлованов необходимо производить до проектной отметки. 3.6.2.3. Разработку котлованов в скальных, мерзлых, вечномерзлых грунтах

допускается производить взрывами "на выброс" или "рыхление" в соответствии с установленными Едиными правилами безопасности при взрывных работ, утвержденными Госгортехнадзором РК 23.04.1992г.

При этом должна производиться недоработка котлованов до проектной отметки на 100 - 200 мм с последующей доработкой отбойными молотками.

3.6.2.4. Котлованы следует осушать откачиванием воды перед устройством фундаментов.

3.6.2.5. В зимнее время разработку котлованов, а также устройство в них фундаментов следует выполнять в предельно сжатые сроки, исключающие промерзание дна котлованов.

3.6.2.6. Сооружение фундаментов на вечномерзлых грунтах осуществляется с сохранением естественного мерзлого состояния грунта.

3.6.2.7. Сборные железобетонные фундаменты и сваи должны отвечать требованиям проекта типовых конструкций.

При монтаже сборных и устройстве монолитных железобетонных фундаментов и погружении свай следует руководствоваться утвержденными правилами производства работ.

3.6.2.8. Сварные или болтовые стыки стоек с плитами фундаментов должны быть защищены от коррозии. Перед сваркой детали стыков должны быть очищены от ржавчины. Железобетонные фундаменты с толщиной защитного слоя бетоны менее 30 мм, а также фундаменты, устанавливаемые в агрессивных грунтах, должны быть защищены гидроизоляцией.

Пикеты с агрессивной средой должны быть указаны в проекте. 3.6.2.9. Обратную засыпку котлованов грунтом надлежит выполнять непосредственно

после устройства и выверки фундаментов. Грунт должен быть тщательно уплотнен путем послойного трамбования.

Шаблоны, используемые для устройства фундаментов, следует снимать после засыпки не менее чем на половину глубины котлованов.

Высота засыпки котлованов должна приниматься с учетом возможной осадки грунта. При устройстве обвалования фундаментов откос должен иметь крутизну не более 1:1,5 (отношение высоты откоса к основанию) в зависимости от вида грунта.

Грунт для обратной засыпки котлованов следует предохранять от промерзания. 3.6.2.10. Допуски при монтаже сборных железобетонных фундаментов даны в табл. 5.

Таблица 5

Значения допусков для опор при монтаже сборных железобетонных фундаментов

Отклонения Допуски для опор

свободно стоящие с оттяжками Уровней дна котлованов Расстояний между осями фундаментов в плане Отметок верха фундаментов * Угла наклона продольной оси стойки фундамента Угла наклона оси U-образного анкерного болта Смещение центра фундамента в плане

±10мм ±20мм ±20мм ±0°30'

- -

±10мм ±50мм ±20мм ±1°30' ±2°30' ±50 мм

* - Разность отметок должна быть компенсирована при монтаже опоры с помощью стальных

прокладок.


3.6.3. Сборка и установка опор

3.6.3.1. Размер площадки для сборки и установки опоры должен приниматься в

соответствии с технологической картой или схемой сборки опоры, указанной в ППР. 3.6.3.2. Монтаж опор выполнять с помощью монтажных изделий, отвечающих

техническим требованиям соответствующих ГОСТ. При изготовлении, монтаже и приемке стальных конструкций опор ВЛ следует руководствоваться ведомственными нормативными материалами, утвержденными в установленном порядке.

3.6.3.3. Тросовые оттяжки для опор должны иметь антикоррозионное покрытие. Они должны быть изготовлены и замаркированы до вывозки опор на трассу и доставлены на пикеты в комплексе с опорами.

3.6.3.4. Установка опор на фундаменты, не законченные сооружением и не полностью засыпанные грунтом, запрещается.

3.6.3.5. Перед установкой опор методом поворота с помощью шарнира необходимо предусматривать предохранение фундаментов от сдвигающих усилий.

В направлении, обратном подъему, следует применять тормозное устройство. 3.6.3.6. Гайки, крепящие опоры, должны быть завернуты до отказа и закреплены от

самоотвинчивания закерниванием резьбы болта на глубину не менее 3 мм. На болтах фундаментов угловых, переходных, концевых и специальных опор надлежит устанавливать две гайки, а промежуточных опор - по одной гайке на болт.

При креплении опоры на фундаменте допускается устанавливать между пятой опоры и верхней плоскостью фундамента не более четырех стальных прокладок общей толщиной до 40мм. Геометрические размеры прокладок в плане должны быть не менее размеров пяты опоры. Прокладки должны быть соединены между собой и пятой опоры сваркой.

3.6.3.7. При монтаже железобетонных конструкций следует руководствоваться Правилами производства работ и другими нормативными документами, утвержденными в установленном порядке.

3.6.3.8. Перед установкой железобетонных конструкций, поступивших на пикет, надлежит еще раз проверить наличие на поверхности опор трещин, раковин и выбоин и других дефектов согласно указанным в п. 2.6.

При частичном повреждении заводской гидроизоляции покрытие должно быть восстановлено на трассе путем окраски поврежденных мест расплавленным битумом (марки 4) в два слоя.

3.6.3.9. Надежность закрепления в грунте опор, устанавливаемых в пробуренные или открытые котлованы, обеспечивается соблюдением предусмотренной проектом глубины заделки опор ригелями, анкерными плитами и тщательным послойным уплотнением грунта обратной засыпки пазух котлована.

3.6.3.10. Деревянные опоры и их детали должны отвечать требованиям, утвержденным проектом типовых конструкций.

3.6.3.11. Для изготовления деталей деревянных опор следует применять лесоматериалы хвойных пород по ГОСТ 9463-88* «Лесоматериалы круглых хвойных пород. Технические условия», пропитанные антисептиками заводским способом. Качество пропитки деталей опор должно соответствовать принятым нормам: ГОСТ 20022.0-93 «Защита древесины. Параметры защищенности», ГОСТ 20022.2-80 «Защита древесины. Классификация», ГОСТ 20022.5-93* «Защита древесины. Автоклавная пропитка маслянистыми защитными средствами» ГОСТ 20022.7-82 «Защита древесины. Автоклавная пропитка водорастворимыми средствами», ГОСТ 20022.11-89 «Защита древесины. Способы сушки-пропитки».

3.6.3.12. При сборке деревянных опор все детали должны быть пригнаны друг к другу. Зазор в местах врубок и стыков не должен превышать 4 мм. Древесина в местах соединений должна быть без суков и трещин. Зарубы, затесы и отколы должны быть выполнены на глубину не более 20% диаметра бревна.


Правильность врубок и затесов должна быть проверена шаблонами. Сквозные щели в стыках рабочих поверхностей не допускаются. Заполнение клиньями щелей или других неплотностей между рабочими поверхностями не допускается.

3.6.3.13. Отверстия в деревянных элементах опор должны быть сверленными. Отверстия для крюка, высверленое в опоре, должно иметь диаметр, равный внутреннему диаметру нарезанной части хвостовика крюка, и глубину, равную 0,75 длины нарезанной части. Крюк должен быть ввернут в тело опоры всей нарезанной частью плюс 10-15 мм.

Диаметр отверстия под штырь должен быть равен наружному диаметру хвостовика штыря.

3.6.3.14. Бандажи для сопряжения приставок с деревянной стойкой опоры должен выполняться из мягкой стальной оцинкованной проволоки диаметром 4 мм. Допускается применение для бандажей неоцинкованной проволоки диаметром 5 - 6мм при условии покрытия ее асфальтовым лаком. Число витков бандажа должно приниматься в соответствии с проектом опор. При разрыве одного витка весь бандаж следует заменить новым. Концы проволок бандажа надлежит забивать в дерево на глубину 20 - 25мм. Допускается взамен проволочных бандажей применять специальные стяжные (на болтах) хомуты. Каждый бандаж (хомут) должен сопрягать не более двух деталей опоры.

3.6.3.15. Деревянные сваи должны быть прямыми, прямослойными, без гнили, трещин и прочих дефектов и повреждений. Верхний конец деревянной сваи должен быть срезан перпендикулярно к ее оси во избежание отклонения сваи от заданного направления в процессе ее погружения.

3.6.3.16. Допуски при монтаже деревянных и железобетонных одностоечных опор даны в табл. 6.

3.6.3.17. Допуски при монтаже железобетонных портальных опор даны в табл. 7. 3.6.3.18. Допуски в размерах стальных конструкций опор даны в табл. 8.

Таблица 6

Отклонения Допуски для опор

деревянных железобетонных Опоры от вертикальной оси вдоль и поперек оси линии (отношение отклонения верхнего конца стойки опоры к ее высоте)

1/100 высоты опоры

1/150 высоты опоры

Опоры из створа линии при длине пролета, м: до 200 св.200

100 мм 200 мм

100 мм 200 мм

Траверсы от горизонтальной оси 1/50 длины траверсы

1/100 длины траверсы

Траверсы относительно линии, перпендикулярной оси ВЛ (для угловой опоры относительно биссектрисы угла поворота ВЛ)



Таблица 7

Отклонения Допуски

Опоры от вертикальной оси (отношение отклонения верхнего конца стойки опоры к ее высоте) 1/100 высоты опоры Расстояния между стойками опоры ± 100мм Выход опоры из створа 200мм Отметок траверс в местах крепления их к стойкам опоры 80мм Отметок между местами сопряжения траверс (стыков) и осями болтов, служащих для крепления траверс к стойке опоры 50мм Стоек опоры от оси трассы ± 50 мм Траверсы от горизонтальной оси при длине траверсы, м: до 15 св. 15

1/150 длины траверсы 1/250 " "


Таблица 8

Отклонения Допуски Опоры от вертикальной оси вдоль и поперек оси линии 1/200 высоты опоры Траверсы от линии, перпендикулярной оси трассы 100 мм Траверсы от горизонтальной оси (линии) при длине траверсы, м: до 15 св. 15

1/150 длины траверсы 1/250 длины траверсы

Опоры из створа линии при длине пролета, м: до 200 от 200 до 300 св. 300

100 мм 200 мм 300 мм

Стрелы прогиба (кривизны) траверсы 1/300 длины траверсы Стрелы прогиба (кривизны) стоек и подкосов 1/750длины, но не более 20мм Поясных уголков и элементов решетки (в любой плоскости) в пределах панели 1/750 длины

3.6.4. Монтаж изоляторов и линейной арматуры

3.6.4.1. Монтаж изоляторов и линейной арматуры выполнять с помощью монтажных

изделий, отвечающих техническим требованиям соответствующих ГОСТ. На трассе перед монтажом изоляторы должны быть осмотрены и отбракованы.

Сопротивление фарфоровых изоляторов ВЛ напряжением выше 1000 В должно проверяться перед монтажом мегомметром напряжением 2500 В; при этом сопротивление изоляции каждого подвесного изолятора или каждого элемента многоэлементного штыревого изолятора должно быть не менее 300МОм.

Чистка изоляторов стальным инструментом не допускается. Электрические испытания стеклянных и полимерных изоляторов не производятся.

3.6.4.2. На ВЛ со штыревыми изоляторами установку траверс, кронштейнов и изоляторов следует, как правило, производить до подъема опоры.

Крюки и штыри должны быть прочно установлены в стойке или траверсе опоры; их штыревая часть должна быть строго вертикальной. Крюки и штыри для предохранения от ржавчины следует покрывать асфальтовым лаком.

Штыревые изоляторы должны быть прочно навернуты строго вертикально на крюки или штыри при помощи полиэтиленовых колпачков.

Допускается крепление штыревых изоляторов на крюках или штырях с применением раствора, состоящего из 40% портландцемента марки не ниже М400 или М500 и 60% тщательно промытого речного песка. Применение ускорителей схватывания растворов не допускается.

При армировании верхушка штыря или крюка должна быть покрыта тонким слоем битума.

Установка штыревых изоляторов с наклоном до 45° к вертикали допускается при креплении спусков к аппаратам и шлейфам опор.

На ВЛ с подвесными изоляторами детали сцепной арматуры изолирующих подвесок должны быть зашплинтованы, а в гнездах каждого элемента изолирующей подвески поставлены замки. Замки в изоляторах поддерживающих изолирующих подвесок следует располагать входными концами в сторону стойки опоры, а в изоляторах натяжных и арматура изолирующих подвесок - входными концами вниз. Вертикальные и наклонные пальцы должны располагаться головкой вверх, а гайкой или шплинтом - вниз.

3.6.5. Монтаж проводов и грозозащитных тросов (канатов)

3.6.5.1. Монтаж проводов и грозозащитных тросов выполнять с помощью монтажных

изделий, отвечающих техническим требованиям соответствующих ГОСТ. Алюминиевые, сталеалюминиевые провода и провода из алюминиевого сплава при монтаже их в стальных


поддерживающих и натяжных (болтовых, клиновых) зажимах должны быть защищены алюминиевыми прокладками, медные провода - медными прокладками.

Крепление проводов на штыревых изоляторах следует выполнять проволочными вязками, специальными зажимами или хомутами; при этом провод должен быть уложен на шейку штыревого изолятора. Проволочная вязка должна быть выполнена проволокой из такого же металла, что и провод. При выполнении вязки не допускается изгибание провода вязальной проволокой.

Провода ответвлений от ВЛ напряжением до 1000 В должны иметь анкерное крепление.

3.6.5.2. В каждом пролете ВЛ напряжением выше 1000 В допускается не более одного соединения на каждый провод или канат.

Соединение проводов (канатов) в пролете должно отвечать требованиям пп. 3.2.6. - 3.2.7.

3.6.5.3. Опрессовку соединительных, натяжных и ремонтных зажимов следует выполнять и контролировать согласно требованиям ведомственных технологических карт, утвержденных в установленном порядке. Прессуемые зажимы, а также матрицы для опрессовки зажимов должны соответствовать маркам монтируемых проводов и канатов. Не допускается превышать номинальный диаметр матрицы более чем на 0,2 мм, а диаметр зажима после опрессовки не должен превышать диаметра матрицы более чем на 0,3 мм. При получении после опрессовки диаметра зажима, превышающего допустимую величину, зажим подлежит вторичной опрессовке с новыми матрицами. При невозможности получения требуемого диаметра, а также при наличии трещин зажим следует вырезать и вместо него смонтировать новый.

3.6.5.4. Геометрические размеры соединительных и натяжных зажимов проводов ВЛ должны соответствовать требованиям ведомственных технологических карт, утвержденных в установленном порядке. На их поверхности не должно быть трещин, следов коррозии и механических повреждений, кривизна опрессованного зажима должна быть не более 3% его длины, стальной сердечник опрессованного соединителя должен быть расположен симметрично относительно алюминиевого корпуса зажима по его длине. Смещение сердечника относительно симметричного положения не должно превышать 15% длины прессуемой части провода. Зажимы, не удовлетворяющие указанным требованиям, должны быть забракованы.

3.6.5.5. Термитную сварку проводов, а также соединение проводов с использованием энергии взрыва следует выполнять и контролировать согласно требованиям ведомственных технологических карт, утвержденных в установленном порядке.

3.6.5.6. При механическом повреждении многопроволочного провода (обрыв отдельных проволок) следует устанавливать бандаж, ремонтный или соединительный зажим.

Ремонт поврежденных проводов следует выполнять в соответствии с требованиями ведомственных технологических карт, утвержденных в установленном порядке.

3.6.5.7. Раскатку проводов (канатов) по земле следует, как правило, производить с помощью движущихся тележек. Для опор, конструкция которых полностью или частично не позволяет применять движущиеся раскаточные тележки, допускается производить раскатку проводов (канатов) на опоры по мере раскатки и принятием мер против повреждения их в результате трения о землю, скальные, каменистые и др. грунты.

Раскатка и натяжение проводов и канатов непосредственно по стальным траверсам и крюкам не допускаются.

Раскатка проводов и канатов при отрицательных температурах должна производиться с учетом мероприятий, предотвращающих вмерзание провода или каната в грунт.

Перекладку проводов и канатов из раскаточных роликов в постоянные зажимы и установку распорок на проводах с расщепленной фазой следует производить непосредственно после окончания визирования проводов и канатов в анкерном участке. При этом должна быть исключена возможность повреждения верхних повивов проводов и канатов.


3.6.5.8. Монтаж проводов и канатов на переходах через инженерные сооружения следует производить в соответствии с Правилами охраны электрических сетей напряжением свыше 1000 В с разрешения организации-владельца пересекаемого сооружения, в согласованные с этой организацией сроки. Раскатанные через автодороги провода и канаты надлежит защищать от повреждений путем подъема их над дорогой, закапывания в грунт или закрытия щитами. В случае необходимости в местах, где возможны повреждения проводов, должна быть выставлена охрана.

3.6.5.9. При визировании проводов и канатов стрелы провеса должны быть установлены согласно рабочим чертежам по монтажным таблицам или кривым в соответствии с температурой провода или каната во время монтажа. При этом фактическая стрела провеса провода или каната не должна отличаться от проектной величины более чем на ±5% при условии соблюдения требуемых габаритов до земли и пересекаемых объектов.

Разрегулировка проводов различных фаз и канатов относительно друг друга должна составлять не более 10% проектной величины стрелы провеса провода или каната. Разрегулировка проводов в расщепленной фазе должна быть не более 20% для ВЛ 330 - 500 кВ и 10% - для ВЛ 750 кВ. Угол разворота проводов в фазе должен быть не более 10°.

Визирование проводов и канатов ВЛ напряжением выше 1000 В до 750 кВ включительно следует производить в пролетах, расположенных в каждой трети анкерного участка при его длине более 3 км. При длине анкерного участка менее 3 км визирование разрешается производить в двух пролетах: наиболее отдаленном и наиболее близком от тягового механизма.

Отклонение поддерживающих гирлянд вдоль ВЛ от вертикали не должно превышать, мм: 50 - для ВЛ 35 кВ, 100 - для ВЛ 110 кВ, 150 - для ВЛ 150 кВ, 200 - для ВЛ 220-750 кВ.

3.6.6. Монтаж трубчатых разрядников

3.6.6.1. Монтаж трубчатых разрядников выполнять с помощью монтажных изделий,

отвечающих техническим требованиям соответствующих ГОСТ. Разрядники должны быть установлены таким образом, чтобы указатели действия были отчетливо видны с земли. Установка разрядников должна обеспечивать стабильность внешнего искрового промежутка и исключать возможность перекрытия его струей воды, которая может стекать с верхнего электрода. Разрядник должен быть надежно закреплен на опоре и иметь хороший контакт с заземлением.

3.6.6.2. Разрядники перед установкой на опору должны быть осмотрены и отбракованы. Наружная поверхность разрядника не должна иметь трещин и отслоений.

3.6.6.3. После установки трубчатых разрядников на опоре следует отрегулировать величину внешнего искрового промежутка в соответствии с рабочими чертежами, а также проверить их установку с тем, чтобы зоны выхлопа газов не пересекались между собой и не охватывали элементов конструкций и проводов.

3.7. РАСПРЕДЕЛИТЕЛЬНЫЕ УСТРОЙСТВА И ПОДСТАНЦИИ

3.7.1. Общие требования

3.7.1.1. Требования настоящих Правил следует соблюдать при монтаже открытых и

закрытых распределительных устройств и подстанций напряжением до 750 кВ. Для шкафов КРУ, КТП, камер сборных и ячеек герметичных элегазовых выключателей необходимо соблюдать также ГОСТ 12.2.007.4-75 «ССБТ. Шкафы комплектных распределительных устройств и комплектных трансформаторных подстанций, камеры. Сборники одностороннего обслуживания, ячейки герметизированных элегазовых распределительных устройств. Требования безопасности». Монтаж распределительных устройств и подстанций выполнять с помощью монтажных изделий, отвечающих техническим требованиям соответствующих ГОСТ.


3.7.1.2. До начала монтажа электрооборудования распределительных устройств и подстанций заказчиком должны быть поставлены:

- трансформаторное масло в количестве, необходимом для заливки полностью смонтированного маслонаполненного оборудования, с учетом дополнительного количества масла на технологические нужды;

- чистые герметичные металлические емкости для временного хранения масла; - оборудование и приспособления для обработки и заливки масла; - специальный инструмент и приспособления, поступающие в комплекте с

оборудованием в соответствии с технической документацией предприятия-изготовителя, необходимые для ревизии и регулировки (передаются на период монтажа).

3.7.1.3. После окончания монтажа комплектных распределительных устройств, на стороне напряжения до 1000 В, провести испытания оборудования и ошиновок согласно ГОСТ 28668-90 «Низковольтные комплектные устройства распределения и управления. Требования к устройствам, испытанных полностью или частично».

3.7.1.4. Поверхность контактных выводов электрических аппаратов перед подсоединением шин, кабельных наконечников и т.п. должна быть очищена растворителем. Контактная поверхность алюминиевых выводов после очистки должна быть покрыта тонким слоем чистого технического вазелина. Шины, жилы кабелей и проводов должны подходить к контактным выводам свободно, без натяжения.

3.7.1.5. Монтаж электрооборудования не имеющего в настоящих Правилах специальных требований, (например, электрофильтров или предохранителей-разъединителей) проводить в соответствии с ПУЭ.

3.7.2. Ошиновка закрытых и открытых распределительных устройств

3.7.2.1. Внутренний радиус изгиба шин прямоугольного сечения должен быть: - в изгибах на плоскость - не менее двойной толщины шины, - в изгибах на ребро - не менее ее ширины. Длина шин на изгибе штопором должна быть не менее двукратной их ширины. Взамен изгибания на ребро допускается стыкование шин сваркой. Изгиб шин у мест присоединений должен начинаться на расстоянии не менее 10 мм

от края контактной поверхности. Стыки сборных шин при болтовом соединении должны отстоять от головок

изоляторов и мест ответвлений на расстоянии не менее чем 50 мм. Для обеспечения продольного перемещения шин при изменении температуры следует

выполнять жесткое крепление шин к изоляторам лишь в середине общей длины шин, а при наличии шинных компенсаторов - в середине участка между компенсаторами.

Отверстия проходных шинных изоляторов после монтажа шин должны быть закрыты специальными планками, а шины в пакетах в местах входа в изоляторы и выхода из них должны быть скреплены между собой.

Шинодержатели и сжимы при переменном токе более 600 А не должны создавать замкнутого магнитного контура вокруг шин. Для этого одна из накладок или все стяжные болты, расположенные по одной из сторон шины, должны быть выполнены из немагнитного материала (бронзы, алюминия и его сплавов и т.п.) либо должна быть применена конструкция шинодержателя, не образующая замкнутого магнитного контура.

3.7.2.2. Гибкие шины на всем протяжении не должны иметь перекруток, расплеток, лопнувших проволок. Стрелы провеса не должны отличаться от проектных более чем на ±5%. Все провода в расщепленной фазе ошиновки должны иметь одинаковое тяжение и должны быть раскреплены дистанционными распорками.

3.7.2.3. Соединения между смежными аппаратами должны быть выполнены одним отрезком шины (без разрезания).

3.7.2.4. Трубчатые шины должны иметь устройства для гашения вибрации и компенсации температурных изменений их длины. На участках подсоединения к аппаратам шины должны быть расположены горизонтально.


3.7.2.5. Соединения и ответвления гибких проводов должны быть выполнены сваркой или опрессовкой.

Присоединение ответвлений в пролете должно быть выполнено без разрезания проводов пролета. Болтовое соединение допускается только на зажимах аппаратов и на ответвлениях к разрядникам, конденсаторам связи и трансформаторам напряжения, а также для временных установок, для которых применение неразъемных соединений требует большого объема работ по перемонтажу шин. Присоединения гибких проводов и шин к выводам электрооборудования следует выполнять с учетом компенсации температурных изменений их длины.

3.7.3. Изоляторы

3.7.3.1. Электромеханические свойства изоляторов, принимаемых в монтаж должна

соответствовать требованиям раздела 29.080.10 «Изоляторы» ГОСТ. Изоляторы перед монтажом должны быть проверены на целостность. Изоляторы из фарфора (должны быть без трещин и сколов). Подкладки под фланцы изоляторов не должны выступать за пределы фланцев.

3.7.3.2. Поверхность колпачков опорных изоляторов при их установке в закрытых распределительных устройствах должна находиться в одной плоскости. Отклонение не должно составлять более 2 мм.

3.7.3.3. Оси всех стоящих в ряду опорных и проходных изоляторов не должны отклоняться в сторону более чем на 5 мм.

3.7.3.4. При установке проходных изоляторов на 1000 А и более в стальных плитах должна быть исключена возможность образования замкнутых магнитных контуров.

3.7.3.5. Монтаж гирлянд керамических и стеклянных подвесных изоляторов открытых распределительных устройств должен удовлетворять следующим требованиям:

- соединительные ушки, скобы, промежуточные звенья и др. должны быть зашплинтованы;

- арматура гирлянд должна соответствовать размерам изоляторов и проводов. Сопротивление изоляции фарфоровых подвесных изоляторов должно быть проверено

мегомметром напряжением 2,5 кВ до подъема гирлянд на опору. 3.7.3.6. Монтаж полимерных подвесных изоляторов распределительных устройств

должен удовлетворять следующим требованиям: - соединительные ушки и скобы должны быть зашплинтованы; - арматура гирлянд должна соответствовать размерам изоляторов и проводов.

3.7.4. Выключатели напряжением выше 1000 В 3.7.4.1. Установку, сборку и регулировку выключателей следует производить в

соответствии с монтажными инструкциями предприятий-изготовителей; при сборке следует строго придерживаться маркировки элементов выключателей, приведенной в указанных инструкциях.

3.7.4.2. При сборке и монтаже выключателей должны быть обеспечены: - горизонтальность установки опорных рам и резервуаров для газа или воздуха, - вертикальность опорных колонок, - равенство размеров по высоте колонок изоляторов треноги (растяжек), - соосность установки изоляторов. Отклонение осей центральных опорных колонок от

вертикали не должно превышать норм, указанных в инструкциях предприятий-изготовителей.

3.7.4.3. Внутренние поверхности воздушных выключателей, с которыми соприкасается сжатый воздух, должны быть очищены; болты, стягивающие разборные фланцевые соединения изоляторов, должны быть равномерно затянуты ключом с регулируемым моментом затяжки.


3.7.4.4. После окончания монтажа воздушных выключателей следует проверить величину утечки сжатого воздуха, которая не должна превышать норм, указанных в заводских инструкциях. Перед включением необходимо проветрить внутренние полости воздушного выключателя.

3.7.4.5. Перед монтажем вакуумных и элегазовых выключателей следует проверить наличие ограничителей перенапряжения, которые должны быть размещены непосредственно у выключателя.

3.7.4.6. После окончания монтажа элегазовых выключателей следует проверить величину утечки массы элегаза, которая не должна превышать норм, указанных в заводских инструкциях.

3.7.4.7. Распределительные шкафы и шкафы управления выключателями должны быть проверены, в том числе на правильность положения блок-контактов и бойков электромагнитов. Все клапаны должны иметь легкий ход, хорошее прилегание конусов к седлам. Сигнально-блокировочные контакты должны быть правильно установлены, электроконтактные манометры должны быть проверены в испытательной лаборатории.

3.7.4.8. После окончания монтажа выключателей провести испытания изоляции главных цепей согласно ГОСТ 1516.1-76* «Электрооборудование переменного тока на напряжение от 3 до 500 кВ. Требования к электрической прочности изоляции» и ГОСТ 9920-89 «Электрооборудование переменного тока на напряжение от 3 до 750 кВ. Длина пути утечки внешней изоляции». Дополнительные методы испытания вакуумных выключателей указаны в технических условиях конкретных типов.

Испытания междувитковой изоляции обмоток электромагнитов в цепях управления проводить согласно ГОСТ 687-78* «Выключатели переменного тока на напряжение свыше 1000В. Общие технические условия».

3.7.4.9. После окончания монтажа выключателей провести измерение сопротивления главных цепей согласно ГОСТ 8024-90 «Аппараты и электрические устройства переменного тока на напряжение свыше 1000В. Норма нагрева при продолжительном режиме работы и методы испытаний».

3.7.5. Разъединители, предохранители-разъединители, отделители и

короткозамыкатели напряжением выше 1000 В 3.7.5.1. Установку, сборку и регулировку разъединителей, предохранителей-

разъединителей, отделителей и короткозамыкателей следует производить в соответствии с инструкциями предприятий-изготовителей.

3.7.5.2. При сборке и монтаже разъединителей, предохранителей-разъединителей, отделителей, короткозамыкателей должны быть обеспечены:

- горизонтальность установки опорных рам, - вертикальность и равенство по высоте колонок опорных изоляторов, - соосность контактных ножей. Отклонение опорной рамы от горизонтали осей собранных колонок изоляторов от

вертикали, а также смещение осей контактных ножей в горизонтальной и вертикальной плоскостях и зазор между торцами контактных ножей не должны превышать норм, указанных в инструкциях предприятий-изготовителей.

Выравнивание колонок допускается с помощью металлических подкладок. 3.7.5.3. Штурвал или рукоятка рычажного привода должна иметь направление

движения (при включении и отключении), указанное в табл. 9. Холостой ход рукоятки привода не должен превышать 5°.

Таблица 9

Операции Направление движения

штурвала рукоятки Включение По часовой стрелки Вверх или направо


Отключение Против часовой стрелки Вниз или налево 3.7.5.4. Ножи аппаратов должны правильно (по центру) попадать в неподвижные

контакты, входить в них без ударов и перекосов и при включении не доходить до упора на 3 - 5 мм.

3.7.5.5. При положениях ножа заземления "Включено" и "Отключено" тяги и рычаги должны находиться в положении "Мертвая точка", обеспечивая фиксацию ножа в крайних положениях.

3.7.5.6. Блок-контакты привода разъединителя должны быть установлены так, чтобы механизм управления блок-контактами срабатывал в конце каждой операции за 4 - 10° до конца хода.

3.7.5.7. Блокировка разъединителей с выключателями, а также главных ножей разъединителей с заземляющими ножами не должна допускать оперирования приводом разъединителя при включенном положении выключателя, а также заземляющими ножами при включенном положении главных ножей и главными ножами при включенном положении заземляющих ножей.

3.7.6. Разрядники и ограничители перенапряжения

3.7.6.1. До начала монтажа все элементы разрядников следует подвергнуть осмотру на

отсутствие трещин и сколов в фарфоре и на отсутствие раковин и трещин в цементных швах. Должны быть измерены токи утечки и сопротивления рабочих элементов разрядников согласно требованиям инструкции предприятия-изготовителя.

3.7.6.2. При сборке разрядников на общей раме должна быть обеспечена соосность и вертикальность изоляторов.

3.7.6.3. После окончания монтажа кольцевые просветы в колоннах между рабочими элементами и изоляторами должны быть зашпатлеваны и закрашены.

3.7.6.4. Монтаж ограничителей перенапряжения должен производиться в соответствии с требованиями и инструкциями предприятия-изготовителя. Болты и шпильки для присоединения ограничителей перенапряжения к электрическим цепям должны обладать антикорозийностью. Должны быть приняты меры против возможного ослабления контактов. Ограничители перенапряжения присоединяются к контуру заземления самым коротким путем.

3.7.6.5. Перед вводом и в процессе эксплуатации ограничителей перенапряжения должно проводиться измерение тока проводимости согласно методики предприятия-изготовителя.

3.7.7. Измерительные трансформаторы

3.7.7.1. При монтаже трансформаторов должна быть обеспечена вертикальность его

установки. Регулировку вертикальности допускается производить с помощью стальных прокладок.

3.7.7.2. Используемые вторичные обмотки трансформаторов тоже должны быть закорочены на их зажимах. Один из полюсов вторичных обмоток трансформаторов тока и трансформаторов напряжения должен быть заземлен во всех случаях (кроме специально оговоренных в рабочих чертежах).

3.7.7.3. Высоковольтные вводы смонтированных измерительных трансформаторов напряжения должны быть закорочены до их включения под напряжение. Корпус трансформатора должен быть заземлен.

3.7.8. Реакторы и катушки индуктивности


3.7.8.1. Фазы реакторов, установленных одна под другой, должны быть расположены согласно маркировке (Н - нижняя фаза, С - средняя, В - верхняя), причем направление обмоток средней фазы должно быть противоположно направлению обмоток крайних фаз.

Каждая фаза реактора должна опираться на основание всеми изоляторами, для чего под головки изоляторов и их фланцы должны устанавливаться подкладки.

3.7.8.2. Стальные конструкции, расположенные в непосредственной близости от реакторов, не должны иметь замкнутых контуров.

3.7.9. Комплектные и сборные распределительные устройства и комплексные

трансформаторные подстанции 3.7.9.1. При приемке в монтаж шкафов комплектных распределительных устройств и

комплектных трансформаторных подстанций должны быть проверены комплектность технической документации предприятия-изготовителя (паспорт, техническое описание и инструкция по эксплуатации, электрические схемы главных и вспомогательных цепей, эксплуатационная документация на комплектующую аппаратуру, ведомость ЗИП).

3.7.9.2. При монтаже КРУ и КТП должна быть обеспечена их вертикальность. Допускается разность уровней несущей поверхности под распределительные

комплектные устройства 1 мм на 1м поверхности, но не более 5 мм на всю длину поверхности.

3.7.10. Трансформаторы

3.7.10.1. Все трансформаторы должны допускать включение их в эксплуатацию без

осмотра активной части при условии транспортирования и хранения трансформаторов в соответствии с утвержденными требованиями ГОСТ 11677-85* «Трансформаторы силовые. Общие технические условия».

3.7.10.2. Трансформаторы, доставляемые заказчиком на территорию подстанции, должны быть при транспортировке ориентированы относительно фундаментов в соответствии с рабочими чертежами. Скорость перемещения трансформатора в пределах подстанции на собственных катках не должна превышать 8 м/мин.

3.7.10.3. Вопрос о монтаже трансформаторов без ревизии активной части и подъема колокола должен решать представитель шефмонтажа предприятия-изготовителя, а в случае отсутствия договора на шефмонтаж - монтирующая организация на основании требований документа, указанного в п. 3.7.10.1 и данных следующих актов и протоколов:

- выгрузки трансформатора; - перевозки трансформатора к месту монтажа; - хранения трансформатора до передачи в монтаж. 3.7.10.4. Вопрос о допустимости включения трансформатора без сушки должен

решаться на основании комплексного рассмотрения условий и состояния трансформатора во время транспортировки, хранения, монтажа и с учетом результатов проверки и испытаний в соответствии с требованиями документа, указанного в п. 3.7.10.1.

3.7.11. Статические преобразователи

3.7.11.1. Разборка полупроводниковых приборов не допускается. При монтаже их

следует: - не допускать резких толчков и ударов; - удалять консервирующую смазку и очищать контактные поверхности

растворителем; - устанавливать приборы с естественным охлаждением так, чтобы ребра охладителей

находились в плоскости, обеспечивающей свободный проход воздуха снизу вверх, а приборы с принудительным воздушным охлаждением так, чтобы направление потока охлаждающего воздуха было вдоль ребер охладителя;


- устанавливать приборы с водяным охлаждением горизонтально; - располагать штуцера охладителя в вертикальной плоскости так, чтобы входной

штуцер был нижним; - смазывать контактные поверхности охладителей перед ввинчиванием в них

полупроводниковых приборов тонким слоем технического вазелина; - закручивающий момент при сборке должен соответствовать указанному

предприятием-изготовителем. 3.7.11.2. Перед вводом и в процессе эксплуатации статических преобразователей

необходимо проводить измерение показателей качества электроэнергии, согласно ГОСТ 13109-97 «Электрическая энергия. Совместимость технических средств электромагнитная. Нормы качества электрической энергии в системах электроснабжения общего назначения».

3.7.12. Компрессоры и воздухопроводы

3.7.12.1. Компрессоры, опломбированные заводом-изготовителем, разборке и ревизии

на месте монтажа не подлежат. Компрессоры, не имеющие пломбы и поступающие на строительную площадку в собранном виде, перед монтажом подвергаются частичной разборке и ревизии в объеме, необходимом для снятия консервирующих покрытий, а также для проверки состояния подшипников, клапанов, сальников, систем маслосмазки и водяного охлаждения.

3.7.12.2. Смонтированные компрессорные агрегаты должны быть испытаны в соответствии с требованиями инструкции предприятия-изготовителя совместно с системами автоматического управления, контроля, сигнализации и защиты.

3.7.12.3. Внутренняя поверхность воздухопроводов должна быть протерта трансформаторным маслом. Допустимые отклонения линейных размеров каждого узла воздухопровода от проектных размеров не должны быть более ±3 мм на каждый метр, но не более ±10 мм на всю длину. Отклонения угловых размеров и неплоскостность осей в узле не должны превышать ±2,5 мм на 1 м, но не более ±8 мм на весь последующий прямой участок.

3.7.12.4. Смонтированные воздухопроводы должны быть подвергнуты продувке при скорости воздуха 10-15 м/с и давлении, равном рабочему (но не более 4,0 МПа), в течение не менее 10 мин и испытаны на прочность и плотность. Давление при пневматическом испытании на прочность для воздухопроводов с рабочим давлением 0,5 МПа и выше должно составлять 1,25 Рраб, но не менее Рраб + 0,3МПа. При испытании воздухопроводов на плотность испытательное давление должно быть равно рабочему. В процессе подъема давления производится осмотр воздухопровода при достижении 30 и 80% испытательного давления. На время осмотра воздухопровода подъем давления прекращается. Испытательное давление на прочность должно выдерживаться в течение 5 мин, после чего снижается до рабочего, при котором в течение 12 часов воздухопровод испытывается на плотность.

3.7.13. Конденсаторы и заградители высокочастотной связи

3.7.13.1. При сборке и монтаже конденсаторов связи должна быть обеспечена

горизонтальность установки подставок и вертикальность установки конденсаторов. 3.7.13.2. Высокочастотные заградители до начала монтажа должны пройти настройку

в лаборатории. 3.7.13.3. При монтаже высокочастотных заградителей должна быть обеспечена

вертикальность их подвески и надежность контактов в местах присоединения элементов настройки.

3.7.14. Распределительные устройства напряжением до 1000В, щиты управления,

защиты и автоматики 3.7.14.1. Щиты и шкафы должны поставляться предприятиями-изготовителями

полностью смонтированными, прошедшими ревизию, регулировку и испытание в


соответствии с требованиями ПУЭ, государственных стандартов и технических условий предприятий-изготовителей.

3.7.14.2. Распределительные щиты, станции управления, щиты защиты и автоматики, а также пульты управления должны быть выверены по отношению к основным осям помещений, в которых они устанавливаются. Панели при установке должны быть выверены по уровню и отвесу. Крепление к закладным деталям должно выполняться сваркой или разъемными соединениями.

Допускается установка панелей без крепления к полу, если это предусмотрено рабочими чертежами. Панели должны быть скреплены между собой болтами.

3.7.15. Аккумуляторные установки 3.7.15.1. Приемка под монтаж стационарных кислотных и щелочных аккумуляторных

батарей закрытого исполнения и деталей аккумуляторов открытого исполнения должны производиться в объеме требований, приведенных в ГОСТ 26367-84 «Аккумуляторы и батареи щелочные. Никель-кадмиевые герметичные. Общие технические условия», ГОСТ 26500-85* «Аккумуляторы щелочные. Никель-железные. Общие технические условия», ГОСТ 26881-86* «Аккумуляторы свинцовые стационарные. Общие технические условия», ГОСТ 28132-95 «Аккумуляторы свинцовые тяговые. Основные параметры и размеры», Технические условия конкретных установок и других документах, определяющих комплектность поставки, их технические характеристики и качество.

3.7.15.2. Аккумуляторы должны быть установлены в соответствии с рабочими чертежами на деревянных, стальных или бетонных стеллажах или на полках вытяжных шкафов. Конструкция, размеры, покрытия и качество деревянных и стальных стеллажей должны соответствовать требованиям ТУ 45-87 4до.610.236 ТУ «Стеллажи для аккумуляторов».

Внутренняя поверхность вытяжных шкафов для размещения аккумуляторов должна быть окрашена краской, стойкой к воздействию электролита.

3.7.15.3. Аккумуляторы в батарее должны быть пронумерованы крупными цифрами на лицевой стенке сосуда либо на продольном бруске стеллажа. Краска должна быть кислотостойкой для кислотных и щелочностойкой - для щелочных аккумуляторов. Первый номер в батарее, как правило, наносится на аккумуляторе, к которому подсоединена положительная шина.

3.7.15.4. При монтаже ошиновки в помещении аккумуляторной батареи должны выполняться следующие требования:

- шины должны быть проложены на изоляторах и закреплены в них шинодержателями; соединения и ответвления медных шин должны быть выполнены сваркой или пайкой, алюминиевых - только сваркой;

- сварные швы в контактных соединениях не должны иметь наплывов, углублений, а также трещин, короблений и прожогов; из мест сварки должны быть удалены остатки флюса и шлаков;

- концы шин, присоединяемые к кислотным аккумуляторам, должны быть предварительно облужены и затем впаяны в кабельные наконечники соединительных полос;

- к щелочным аккумуляторам шины должны быть присоединены с помощью наконечников, которые должны быть приварены или припаяны к шинам и зажаты гайками на выводах аккумуляторов;

- неизолированные шины по всей длине должны быть окрашены в два слоя краской, стойкой к длительному воздействию электролита.

3.7.15.5. Конструкция плиты для вывода шин из аккумуляторного помещения должна быть приведена в проекте.

3.7.15.6. Сосуды кислотных аккумуляторов должны быть установлены по уровню на конусных изоляторах, широкие основания которых должны быть уложены на выравнивающие прокладки из свинца или винипласта. Стенки сосудов, обращенные к проходу, должны находиться в одной плоскости. При применении бетонных стеллажей аккумуляторные сосуды должны быть установлены на изоляторах.


3.7.15.7. Пластины в кислотных аккумуляторах открытого исполнения должны быть расположены параллельно друг к другу. Перекос всей группы пластин или наличие кривопаяных пластин не допускается. В местах припайки хвостовиков пластин к соединительным полосам не должно быть раковин, слоистости, выступов и подтеков свинца.

На кислотные аккумуляторы открытого исполнения должны быть уложены покровные стекла, опирающиеся на выступы (приливы) пластин. Размеры этих стекол должны быть на 5 - 7 мм меньше внутренних размеров сосуда. Для аккумуляторов с размерами бака свыше 400 х 200 мм можно применять покровные стекла из двух или более частей.

3.7.15.8. При заготовке сернокислого электролита надлежит: - применять серную кислоту, удовлетворяющую требованиям ГОСТ 667-73* «Кислота

серная аккумуляторная. Технические условия»; - для разбавления кислоты применять воду, удовлетворяющую также требованиям

ГОСТ 6709-72* «Вода дистиллированная. Технические условия». Качество воды и кислоты должно быть удостоверено заводским сертификатом либо

протоколом химический анализа кислоты и воды, проведенного в соответствии с требованиями соответствующих ГОСТ. Химический анализ производит заказчик.

3.7.15.9. Аккумуляторы закрытого исполнения должны быть установлены на стеллажах на изоляторах или изолирующих прокладках, стойких к воздействию электролита. Расстояние между аккумуляторами в ряду должно быть не менее 20 мм.

3.7.15.10. Щелочные аккумуляторы должны быть соединены в последовательную цепь с помощью стальных никелированных межэлементных перемычек сечением, указанным в проекте.

Аккумуляторные щелочные батареи должны быть соединены в последовательную цепь с помощью перемычек из медного кабеля (провода) сечением, указанным в проекте.

3.7.15.11. Для приготовления щелочного электролита должна применяться готовая смесь гидрата окиси калия и гидрата окиси лития или едкого натра и гидрата окиси лития заводского изготовления и дистиллированная вода. Содержание примесей в воде не нормируется.

Допускается применение отдельно гидрата окиси калия по ГОСТ 9285-78* «Калия гидрат окиси технический. Технические условия» или едкого натра по ГОСТ 2263-79* «Едкий натр технический. Технические условия» и гидрата окиси лития по ГОСТ 8595-83* «Лития гидроокись техническая. Технические условия», дозируемых в соответствии с инструкцией предприятия-изготовителя по уходу за аккумуляторами.

Поверх щелочного электролита в аккумуляторы должно быть залито вазелиновое масло или керосин.

3.7.15.12. Плотность электролита заряженных щелочных аккумуляторов должна быть 1,205 ± 0,005 г/см3 при температуре 293°К (20°С). Уровень электролита кислотных аккумуляторов должен быть не менее чем на 10 мм выше верхней кромки пластин.

Плотность калиево-литиевого электролита щелочных аккумуляторов должна составлять 1.2 ± 0.01 г/см3 при температуре 288 - 308°К (15 - 35°С).

3.8. ЭЛЕКТРОСИЛОВЫЕ УСТАНОВКИ

3.8.1. Электрические машины

3.8.1.1. Монтаж электросиловых установок выполнять с помощью монтажных

изделий, отвечающих техническим требованиям соответствующих ГОСТ, и в соответствии с инструкциями предприятий-изготовителей.

3.8.1.2. До начала монтажа электрических машин и многомашинных агрегатов общего назначения должны быть:

- проверены наличие и готовность к работе подъемно-транспортных средств в зоне монтажа электрических машин (готовность подъемно-транспортных средств должна быть подтверждена актами на их испытание и приемку в эксплуатацию);


- подобран и испытан такелаж (лебедки, тали, блоки, домкраты); - подобран комплект механизмов, приспособлений, а также монтажных клиньев и

подкладок, клиновых домкратов и винтовых устройств (при бесподкладочном способе установки).

3.8.1.3. Электрические машины, прибывшие с предприятия-изготовителя в собранном виде, на месте монтажа перед установкой не должны разбираться. При отсутствии уверенности в том, что во время транспортирования и хранения машина после заводской сборки осталась неповрежденной и незагрязненной, необходимость и степень разборки машины должны быть определена актом, составленным компетентными представителями заказчика и электромонтажной организации. Работа по разборке машины и последующей сборке ее должны выполняться в соответствии с инструкцией предприятия-изготовителя.

3.8.1.4. При проведении испытаний по окончании монтажа прибывших в разобранном виде или подвергавшихся разборке электрических машин постоянного тока и электродвигателей переменного тока зазоры между сталью ротора и статора, зазоры в подшипниках скольжения и вибрация подшипников электродвигателя, разбег ротора в осевом направлении должны соответствовать указанным в технической документации предприятий-изготовителей.

3.8.1.5. Включение электрических машин постоянного тока и электродвигателей переменного тока без сушки следует производить в соответствии с инструкциями предприятия-изготовителя. В случае отсутствия специальных инструкций должны соблюдаться условия п.п. 3.8.1.6 - 3.8.1.11 настоящей главы.

3.8.1.6. Включение, без сушки электрических машин переменного тока на напряжение до 1000 В разрешается, если сопротивление изоляции обмоток соответствует требованиям главы 1.8 ПУЭ.

Решение о включении без сушки электрических машин переменного тока с компаундированной изоляцией катушек (стержней) обмотки статора напряжением свыше 1000 В разрешается принимать, соблюдая следующие условия:

а) абсолютные значения сопротивления изоляции R60’ одной фазы или ветви обмоток статоров электрических машин мощностью до 5000 кВт, измеренные при температуре не ниже 10°С, должны быть не менее указанных в табл. 10;

Таблица 10

Температура обмотки, °С

Значение сопротивления изоляции R60’’, МОм, при номинальном напряжении машины, кВ 3-3,15 6-6,3 10-10,5

10 20 30 40 50 60 75

35 25 18 12 9 6 3

75 50 35 24 16 10 6

125 85 60 40 27 18 10

б) значение коэффициента абсорбции R60’/ R15’ обмоток электрических машин при

температуре 10 - 30°С должно быть не ниже значений, указанных в табл. 11;

Таблица 11

Электрические машины группы Наименьшие значения коэффициента абсорбции R60’’/R15’’

I*

II** 1,2 1,3

* I группа - электродвигатели мощностью до 5000кВт включительно, имеющие частоту вращения не

более 1500об.мин. ** II группа - генераторы и синхронные компенсаторы, а также электродвигатели, не отнесенные к

группе.


в) характеристика зависимости токов утечки через изоляцию обмотки от величины

испытательного напряжения выпрямленного тока (вольтамперная характеристика) iут=f(Uисп), построенная не менее чем при пяти значениях испытательного напряжения в диапазоне от Uмин до Uмакс равными ступенями, не должна иметь крутого изгиба.

Величина Uмакс для электрических машин I группы принимается равной 2,5 UHOM, а для электрических машин II группы принимается в соответствии со значениями, приведенными в табл. 12. Минимальная величина Uмин для машин I группы принимается равной 0,5 UHOM, а для машин II группы - не более 0,2 Uмакс. Значение коэффициента нелинейности должно быть не более 3, кроме случаев, указанных в п. 3.8.1.7 настоящей главы.

К = RUмин / RUмакс

где RUмин = Uмин / i Uмин ; RUмакс = Uмакс / i Uмакс МОм

Таблица 12

Мощность, кВт Номинальное напряжение, В Величина испытательного выпрямленного

напряжения, В для электрических машин II группы. Менее 1000 Все напряжения 1,2 (2 Uном+1000) От 1000 и более До 3300 включительно

Выше 3300 до 6600 включительно Свыше 6600

1,2 (2 Uном+1000) 1,2 (2 ,5Uном) 1,2 (2 Uном+3000)

Снятие вольт-амперной характеристики допускается при минимальной величине

сопротивления изоляции R60’’ обмоток статора электрических машин 1 МОм на 1 кВ номинального напряжения машин при температуре не ниже 10°С.

Если при испытании в кривой зависимости токов утечки появится крутой изгиб или если токи утечки достигли предельных величин, указанных в табл. 13, испытание следует прекратить и машину поставить на контрольный прогрев.

Таблица 13

Ступень (кратность) испытательного напряжения по

отношению к Uном 0,5 1 1,5 2 Uмакс

2,5 3 Наибольшее допустимый ток утечки, при достижении которого следует прекратить испытание, мА 250 500 1000 2000 3000 3500

3.8.1.7. Достаточным для включения электрических машин переменного тока на

напряжение свыше 1000 В без сушки является соблюдение одной из следующих комбинаций условий, указанных в п. 3.8.1.6 настоящей главы.

Для электрических машин I группы I - «а», «б»; II - «а», «в»; III - «б», «в». При этом: для комбинации II и III обязательным условием является значение коэффициента

нелинейности не более 1,2; определение значений R60’’ и R60’’/R 15’’ является обязательным во всех случаях, до и

после определения коэффициента нелинейности; снятие вольт - амперной характеристики зависимости токов утечки от приложенного

выпрямленного напряжения для проверки условия «в» для комбинации II и III производится только в том случае, если одно из условий («а» или «б») не выполнено.

Для электрических машин II группы С номинальным напряжением ниже 15,75 кВ; I - «а», «в»; II - «б», «в».


При этом для комбинации I обязательным условием является величина коэффициента абсорбции не менее 1,2 и коэффициента нелинейности не более 1,3. С номинальным напряжением 15,75 кВ и выше и при электрических машинах с разъемным статором: I - «а», «б», «в».

Определение значений R60’’ и R60’’/R 15’’ и снятие вольт - амперной характеристики является обязательным для всех машин II группы.

Для машин с разъемным статором стержни обмотки (или катушки) перед укладкой в пазы должны быть испытаны повышенным напряжением переменного тока.

3.8.1.8. Измерение сопротивления изоляции R60’’ и R15’’ а также токов утечки i60’’ и i15’’ обмоток статора электрической машины переменного тока напряжением свыше 1000В, имеющей шесть выводов (начала и концы обмоток), должно производиться пофазно.

При испытании изоляции обмотки каждой фазы на корпус обмотки двух других фаз должны быть соединены с корпусом машины.

У машин, имеющих только три вывода обмоток статора, а также у генераторов, имеющих водяное охлаждение статора, измерение производится для всех трех фаз одновременно по отношению к заземленному корпусу машины. При этом измерение R60’’ и R 15’’ у машин с водяным охлаждением производится при отсутствии воды в системе охлаждения при отсоединенных или изолированных трубопроводах внешнего контура охлаждения (токи утечки не измеряются).

Сопротивление изоляции обмоток роторов электрических машин всех групп при температуре 10 - 30°С должно быть, не менее, для генераторов и синхронных компенсаторов 0,5 МОм; для двигателей 0,2 МОм.

Допускается ввод в эксплуатацию неявнополюсных роторов синхронных машин, имеющих сопротивление изоляции не ниже 2000 Ом при 75°С или 20000 Ом при 20°С.

3.8.1.9. Изоляция обмоток статоров электрических машин переменного тока напряжением свыше 1000 В всех групп перед включением на полное рабочее напряжение должна быть испытана относительно корпуса повышенным напряжением переменного тока промышленной частоты согласно требованиям главы 1.8 ПУЭ.

Испытание изоляции максимальным напряжением выпрямленного тока (Uмакс) в течение 1 мин при снятии вольт-амперной характеристики является одновременно и испытанием изоляции на электрическую прочность напряжением выпрямленного тока.

3.8.1.10. Электрические машины постоянного тока в зависимости от напряжения и класса изоляции обмоток разрешается включать без сушки при следующих условиях:

а) машины напряжением до 500 В с изоляцией обмоток класса А должны иметь абсолютные значения сопротивления изоляции R60’’, измеренные при температуре не ниже 10°С, не менее величин, приведенных в табл. 14;

Таблица 14

Температура,

°С Сопротивление изоляции МОм, при номинальном напряжении машины, В 220 460 650 750 900

10 2,7 5,3 8 9,3 10,8 20 1,85 3,7 5,45 6,3 7,5 30 1,3 2,6 3,8 4,4 5,2 40 0,85 1,75 2,5 2,9 3,5 50 0,6 1,2 1,75 2 2,35 60 0,4 0,8 1,15 1,35 1,6 70 0,3 0,5 0,8 0,9 1 75 0,22 0,45 0,65 0,75 0,9

б) машины напряжением выше 500 до 1000 В с изоляцией обмоток класса В должны

иметь те же абсолютные значения сопротивления изоляции R60’’, что и для машин с изоляцией класса А, и, кроме того, иметь значение коэффициента абсорбции R60’’ / R15’’ при температуре от 10° до 30°С не менее 1,2.


Если измерение величин сопротивления изоляции производилось при промежуточных значениях температуры против приведенных в табл. 12, то величина наименьшего сопротивления изоляции обмоток должна определяться интерполированием.

При состоянии изоляции обмоток машин постоянного тока, удовлетворяющем требованиям настоящего пункта, она должна быть испытана повышенным напряжением переменного тока промышленной частоты в соответствии с требованиями главы 1.8 ПУЭ.

3.8.1.11. Если требования пп. 3.8.1.6 - 3.8.1.9 для электрических машин переменного тока и требования п. 3.8.1.10 для электрических машин постоянного тока не соблюдены, то изоляция обмоток машины должна быть подвергнута контрольному прогреву, а в случае необходимости - сушке и последующим повторным испытаниям в соответствии с требованиями настоящей главы.

Контрольный прогрев и сушка изоляции обмоток машин производятся в соответствии с требованиями монтажных инструкций, утвержденных в установленном порядке.

3.8.2. Коммутационные аппараты и сопротивления

3.8.2.1. Коммутационные аппараты следует устанавливать в местах, указанных в

рабочих чертежах и в соответствии с инструкциями предприятий-изготовителей. 3.8.2.2. Аппараты или опорные конструкции, на которых они должны быть

установлены, следует закреплять к строительным основаниям способом, указанным в рабочих чертежах (дюбелями, болтами, винтами, с помощью штырей, опорные конструкции - сваркой к закладным элементам строительных оснований и т.п.). Строительные основания должны обеспечивать крепление аппаратов без перекосов и исключать возникновение недопустимых вибраций.

3.8.2.3. Ввод проводов, кабелей или труб в аппараты не должен нарушать степень защиты оболочки аппаратов и создавать механических воздействий, деформирующих их.

3.8.2.4. При установке нескольких аппаратов в блоке должен быть обеспечен доступ для обслуживания каждого из них.

3.8.2.5. Установка сопротивлений вблизи сгораемых предметов или частей сооружений и установка ящиков один на другом более 4 шт. не допускается. На стеллажах допускается устанавливать один над другим до 7 ящиков. Расстояние от токоведущих частей ящиков сопротивлений до сплошных металлических защитных ограждений должно быть не менее 50 мм, а до сеточных ограждений - не менее 100 мм. При установке ящиков сопротивлений в кожухе должен быть обеспечен свободный приток воздуха снизу и выход сверху. Изоляция подключаемых проводов должна быть снята на расстояние не менее 100мм от зажима. Соединения между ящиками следует выполнять шинами или голыми проводами.

3.8.3. Электрооборудование кранов

3.8.3.1. При подготовке и производстве работ по монтажу кранов на объекте

строительства должны учитываться степень заводской электромонтажной готовности кранового оборудования, которая регламентируется требованиями ГОСТ 27584-88* «Краны мостовые и козловые электрические. Общие технические условия» и других государственных стандартов. Электрооборудование кранов должно отвечать требованиям действующих «Правил устройства и безопасной эксплуатации грузоподъемных кранов», утвержденных Госгортехнадзором РК в 1994г..

Предприятием-изготовителем в соответствии с требованиями ГОСТ должны быть выполнены следующие работы на кранах общего назначения:

- электромонтаж крановых кабин и грузовых тележек; - изготовление токоподвода к грузовой тележке; - изготовление узлов (жгутов) электропроводов с наконечниками и маркировкой

концов для мостов; - установка на мосту крана подставок и кронштейнов под электрооборудование,

протяжных ящиков, коробов или труб для прокладки электропроводов;


- сборка электроаппаратуры, устанавливаемой на мосту (сопротивления, аппараты защиты и управления), в блоки с монтажом внутренних электросхем.

3.8.3.2. Работы по монтажу электрической части мостовых кранов следует выполнять на нулевой отметке до подъема моста, кабины крановщика и тележки в проектное положение.

3.8.3.3. До начала электромонтажных работ должна быть осуществлена приемка крана под монтаж от механомонтажной организации, оформляемая актом. В акте должно быть оговорено разрешение на производство электромонтажных работ на кране, в том числе и на нулевой отметке.

3.8.3.4. На нулевой отметке необходимо выполнять максимально возможный объем электромонтажных работ, приступать к которым следует после надежной установки моста на выкладках и оформления разрешения механомонтажной организации. Оставшийся объем электромонтажных работ необходимо выполнять после подъема крана в проектное положение и установки его в непосредственной близости от переходной галереи, лестницы или ремонтной площадки, с которых должен быть обеспечен надежный и безопасный переход на кран. Кроме того, до производства электромонтажных работ на кране, установленном в проектное положение, должны быть:

- полностью закончены сборка и установка моста, тележки, кабины, ограждений и перил, (вдоль подкранового пути должны быть натянуты прочно закрепленная проволока диаметром 6 - 8 мм или трос);

- троллеи должны быть ограждены или расположены на расстоянии, исключающем доступ к ним с любого места на кране, где могут находиться люди.

3.8.3.5. Монтаж главных троллеев надлежит выполнять, как правило, до подъема подкрановых балок в проектное положение. Крепление троллеев должно исключать возможность смещения в направлении перпендикулярном оси троллея.

Отклонение троллеев не должно превышать по всей длине ±10 мм в горизонтальной плоскости и ±20мм в вертикальной плоскости. Конструкции под аппаратуру и троллеи, кожухи, стальные трубы и нетоковедущие части арматуры троллеедержателей должны быть окрашены. Главные троллеи жесткого крепления, за исключением их контактной поверхности и мест контактных соединений, следует окрашивать в красный цвет. На троллеях надлежит установить плакаты, предупреждающие об опасности прикосновения к ним.

3.8.4. Конденсаторные установки и электрофильтры

3.8.4.1. При монтаже конденсаторных установок и электрофильтров должна быть

обеспечена горизонтальная установка каркасов и вертикальная установка конденсаторов, кроме того:

- для выравнивания допускаются приваренные к каркасу металлические прокладки; - расстояние между дном установки нижнего яруса и полом помещения или дном

маслоприемника должно быть не менее 100 мм; - паспорта установок (таблички с техническими данными) должны быть обращены в

сторону прохода, из которого производится их обслуживание; - инвентарный (порядковый) номер установки должен быть написан маслостойкой

краской на стенке бака каждой установки, обращенной к проходу обслуживания; - расположение токоведущих шин и способы присоединения их к установкам должны

обеспечивать удобство смены установок во время эксплуатации; - ошиновка не должна создавать изгибающих усилий в выводных изоляторах

установок; - заземляющая проводка должна быть расположена так, чтобы она не препятствовала

смене установок во время эксплуатации. 3.8.4.2. Выводы конденсаторов должны быть помечены цифрами (1 и 2 для

однофазных конденсаторов и 1, 2 и 3 для трехфазных), написанных на крышке у


соответствующих выводов, Конденсаторные установки, состоящие из нескольких секций, должны иметь нумерацию секций.

3.9. ЭЛЕКТРИЧЕСКОЕ ОСВЕЩЕНИЕ

3.9.1. Монтаж электроосвещения выполнять с помощью монтажных изделий,

отвечающих техническим требованиям соответствующих ГОСТ. Светильники, используемые для монтажа, должны быть, как правило, проверенны на

световой эффект. 3.9.2. Крепление светильника к опорной поверхности (конструкции) должно быть

разборным. 3.9.3. Светильники, применяемые в установках, подверженных вибрации и

сотрясениям, должны быть установлены с применением амортизирующих устройств. 3.9.4. Крюки и шпильки для подвеса светильников в жилых зданиях должны иметь

устройства, изолирующие их от светильника. 3.9.5. Присоединение светильников к групповой сети должно быть выполнено с

помощью клеммных колодок, обеспечивающих присоединение как медных, так и алюминиевых (алюмомедных) проводов сечением до 4 мм2.

3.9.6. В жилых зданиях, одиночные патроны (например, в кухнях) должны быть присоединены к проводам групповой сети с помощью клеммных колодок.

3.9.7. Концы проводов, присоединяемых к светильникам, счетчикам, автоматам, щиткам и электроустановочным аппаратам, должны иметь запас по длине, достаточный для повторного подсоединения в случае их обрыва.

3.9.8. При подсоединении автоматов и предохранителей ввертного типа нулевой провод должен быть присоединен к винтовой гильзе основания.

3.9.9. Вводы проводов и кабелей в светильники и электроустановочные аппараты при наружной их установке должны быть уплотнены для защиты от проникновения пыли и влаги.

3.9.10. Электроустановочные аппараты при открытой установке в производственных помещениях должны быть заключены в специальные кожухи или коробки.

3.9.11. Заземление и защитные меры электробезопасности электрического освещения должны выполняться согласно настоящих правил и требованиям действующих ПУЭ.

3.9.12. Защитное заземление для установок электрического освещения зданий и сооружений должно выполняться согласно требованиям ГОСТ 30331.1-95(МЭК 364-1-72), ГОСТ 30331.3-95(МЭК 364-4-41-92).

3.10. ЭЛЕКТРООБОРУДОВАНИЕ УСТАНОВОК ВО ВЗРЫВООПАСНЫХ И

ПОЖАРООПАСНЫХ ЗОНАХ 3.10.1. Монтаж электроустановок во взрывоопасных и пожароопасных зонах следует

выполнять в соответствии с требованиями настоящих правил и ведомственных строительных норм. При монтаже и наладке электроустановок во взрывоопасных и пожароопасных зонах необходимо соблюдать требования ГОСТ 12.1.004-91* «ССБТ. Пожарная безопасность. Общие требования» ГОСТ 12.1.010-76* «ССБТ. Взрывобезопасность. Общие требования», ПУЭ, ПТБ, ПТЭ, ПЭЭП и РНТП 01-94 МВД РК и других нормативных документов регламентирующих пожаровзрывобезопасность, утвержденных в установленном порядке.

3.10.2. Взрывоопасная зона - помещение или ограниченное пространство в помещении или наружной установке, в которых имеются или могут образовываться взрывоопасные смеси соответствующие ГОСТ 12.1.011-78* «ССБТ. Смеси взрывобезопасные. Класификация и методы испытаний».

Пожароопасная зона - помещение или ограниченное пространство в помещении или наружной установке, в котором, согласно главе 7.4 ПУЭ, постоянно или периодически обращаются горючие вещества


3.10.3. Степени защиты используемого при монтаже электрооборудования должны соответствовать ГОСТ 14254-96 «Степени защиты, обеспечиваемые оболочками (KODIP)». Взрывозащищенное электрооборудование должно иметь маркировку согласно ГОСТ 12.2.020-76* «ССБТ. Электрооборудование взрывозащищенное. Классификация. Маркировка». Электрооборудование во всех классах пожароопасных зон должно быть со степенью защиты оболочки не менее IP44.

3.10.4. Для электропроводок в зонах классов В-1 и В-1а разрешается использовать токопроводы, кабели и провода только с медными проводниками, использование кабелей с алюминиевой оболочкой запрещено. Во взрывоопасных зонах всех классов запрещено применение кабелей и проводов, имеющих полиэтиленовую изоляцию или оболочку. Применение этих же кабелей и проводов в пожароопасных зонах всех классов по возможности следует избегать. Запрещается использовать кабели некруглой формы для ввода во взрывозащищенное оборудование. В осветительных сетях допускается применение кабелей некруглой формы, сечением до 10 мм2 только для соединений между ответвительными коробками и светильниками.

3.10.5. Контактные соединения взрывозащищенного электрооборудования должны быть укомплектованы элементами с гальваническим покрытием, для надежного контакта присоединяемых проводников. Винтовые контактные соединения должны иметь устройство от самоотвинчивания (контргайки, пружинные шайбы и т.п.). Многопроволочные медные жилы сечением до 6 мм2 перед присоединением пропаивать. Однопроволочные жилы сечением более 16мм2 и многопроволочные - сечением более 6 мм2 для присоединения к контактным зажимам оконцовывать наконечниками.

3.10.6. При приеме от заказчика в монтаж электрооборудования проверять на соответствие ГОСТ 22782.0-81* «Электрооборудование взрывозащищенное. Общие технические требования и методы испытаний». Монтаж выполнять с помощью монтажных материалов и изделий, отвечающих техническим требованиям соответствующих ГОСТ.

3.10.7. Заземление и защитные меры электробезопасности для зданий и сооружений во взрыво- и пожароопасных зонах выполнять согласно ГОСТ 30331-95 и ПУЭ.

3.11. ЗАЗЕМЛЯЮЩИЕ УСТРОЙСТВА

3.11.1. При монтаже заземляющих устройств следует соблюдать ПУЭ, настоящие

правила и требования ГОСТ 12.1.019-79*, ГОСТ 12.1.030-81*, ГОСТ 12.1.038-82*, ГОСТ 30331.1-95 (МЭК 364-1-72), ГОСТ 30331.3-95 (МЭК 364-4-41-92).

С целью уравнивания потенциалов в электроустановках жилых, общественных, административных и бытовых зданий должна быть выполнена Главная система уравнивания потенциалов, соединяющая между собой следующие проводящие части:

- защитный проводник (PE или PEN) питающей линии; - заземляющий проводник, присоединенный к заземлителю; - металлические трубы инженерных коммуникаций, входящих в здание; - металлический каркас здания; - металлические части централизованных систем вентиляции и кондиционирования.

При наличии автономных этих систем металлические воздуховоды следует присоединить к шине PE шкафов питания кондиционеров и вентиляторов;

- система молниезащиты; - заземляющий проводник функционального (рабочего) заземления, если такое

имеется и если отсутствуют ограничения на присоединение цепей заземления к заземляющему устройству защитного заземления.

Соединение указанных частей между собой следует выполнять при помощи главной заземляющей шины (зажима).

3.11.2. Для зданий и сооружений главная заземляющая шина (зажим) может быть выполнена (выполнен) внутри вводного устройства ВУ (ВРУ) или отдельно от него. Внутри ВУ в качестве главной заземляющей шины следует использовать шину РЕ.


При отдельной установке главная заземляющая шина должна быть расположена в доступном, удобном для обслуживания месте вблизи от ВУ электроустановки здания.

РЕ - проводник (РЕN - проводник) питающей линии должен быть подключен к шине РЕ ВУ, которая соединяется с главной заземляющей шиной при помощи проводника, проводимость которого должна быть не менее проводимости РЕ (РЕN) - проводника питающей линии.

При выполнении главной заземляющей шины как внутри ВУ, так и при отдельной установке, ее проводимость должна быть не менее проводимости РЕN - проводника питающей линии.

3.11.3. Монтаж заземляющих устройств выполнять с помощью монтажных изделий, отвечающих техническим требованиям соответствующих ГОСТ.

Каждая часть электроустановки, подлежащая заземлению или занулению, должна быть присоединена к сети заземления или зануления при помощи отдельного ответвления. Последовательное включение в заземляющий или защитный проводник заземляемых или зануляемых частей электроустановки не допускается.

3.11.4. Соединение заземляющих и нулевых защитных проводников должно быть выполнено:

- сваркой на магистралях, выполненных электромонтажными конструкциями; - болтовыми соединениями или сваркой - при подсоединениях к

электрооборудованию; - пайкой или опрессовкой - в концевых заделках и соединительных муфтах на

кабелях. Места соединения стыков после сварки должны быть окрашены. 3.11.5. Все контактные соединения в цепи заземления или зануления, а так же в

главной системе уравнивания потенциалов должны соответствовать классу 2 по ГОСТ 10434-82*.

3.11.6. Главная заземляющая шина должна быть, как правило, медной. Допускается выполнение главной заземляющей шины из стали. Применение главных заземляющих шин из алюминия не допускается.

3.11.7. Конструкцией главной заземляющей шины должна быть предусмотрена возможность индивидуального отсоединения присоединенных к ней проводников. Присоединение таких проводников допускается сваркой. Отсоединение заземляющих проводников для измерения сопротивления растеканию заземляющего устройства должно быть возможно только при помощи инструмента.

3.11.8. Если здание имеет несколько обособленных вводов, главная заземляющая шина должна быть выполнена для каждого ВУ. При наличии одной или нескольких трансформаторных подстанций главная заземляющая шина должна устанавливаться возле каждой подстанции. Эти шины должны быть соединены между собой при помощи проводника системы уравнивания потенциалов, проводимость которого должна быть не менее половины проводимости наибольшего РЕN - проводника питающей линии здания.

Для соединения могут быть использованы сторонние проводящие части (например: каркас здания) Используемые сторонние проводящие части должны обеспечить непрерывность электрической цепи и иметь проводимость не менее указанной для специально проложенных проводников.

3.11.9. Места и способы соединений заземляющих и нулевых защитных проводников с естественными заземлителями должны быть указаны в рабочих чертежах.

3.11.10. Заземляющие и нулевые защитные проводники должны быть защищены от химических воздействий и механических повреждений в соответствии с указаниями, приведенными в рабочих чертежах.

3.11.11. Магистрали заземления или зануления и ответвления от них в закрытых помещениях и в наружных установках должны быть доступны для осмотра. Это требование не распространяется на нулевые жилы и оболочки кабелей, на арматуру железобетонных конструкций, а также на заземляющие и нулевые защитные проводники, проложенные в трубах, коробах или замоноличенные в строительные конструкции.


3.11.12. Монтаж шунтирующих перемычек на трубопроводах, аппаратах, подкрановых путях, между фланцами воздуховодов и присоединения сетей заземления и зануления к ним выполняется организациями, монтирующими трубопроводы, аппараты, подкрановые пути и воздуховоды.

3.11.13. Заземление канатов, катанки или стальной проволоки, используемых в качестве несущего троса, должно быть выполнено с двух противоположных концов присоединением к магистрали заземления или зануления сваркой. Для оцинкованных канатов допускается болтовое соединение с защитой места соединения от коррозии.

3.11.14. При использовании в качестве заземляющих устройств металлических и железобетонных конструкций (фундаментов, колонн, ферм, стропильных, подстропильных и подкрановых балок), все металлические элементы этих конструкций должны быть соединены между собой, образуя непрерывную электрическую цепь, железобетонные элементы (колонны), кроме этого, должны иметь металлические выпуски (закладные изделия) для присоединения к ним сваркой заземляющих или нулевых защитных проводников.

3.11.15. Болтовые, заклепочные и сварные соединения металлических колонн, ферм и балок, используемых при возведении зданий или сооружений (в том числе эстакад всех назначений) создают непрерывную электрическую цепь. При возведении здания или сооружения (в том числе эстакад всех назначений) из железобетонных элементов непрерывная электрическая цепь должна быть создана с помощью сварки арматуры прилегающих элементов конструкций между собой либо приваркой к арматуре соответствующих закладных деталей. Эти сварные соединения должны быть выполнены строительной организацией в соответствии с указаниями, приведенными в рабочих чертежах.

3.11.16. При креплении электродвигателей с помощью болтов к заземленным (зануленным) металлическим основаниям перемычку между ними выполнять не следует.

3.11.17. Металлические оболочки и броня силовых и контрольных кабелей должны быть соединены между собой гибким медным проводом, а также с металлическими корпусами муфт и металлическими опорными конструкциями.

Сечение заземляющих проводников для силовых кабелей (при отсутствии других указаний в рабочих чертежах) должно быть, мм2:

- не менее 6 для кабелей сечением жил до 10мм2 - 10 ... " " " от 16 до 35 мм2 - 16 ... " " " от 50 до 120 мм2 - 25 … " " " от 150 до 240 мм2 Сечение заземляющих проводников для контрольных кабелей должно быть не менее

4 мм2. 3.11.18. В зданиях и сооружениях в местах, доступных только квалифицированному

электротехническому персоналу (например: щитовая), главная заземляющая шина может устанавливаться открыто. В местах доступных посторонним лицам (например: подъезд, подвал дома), она должна иметь защитную оболочку (шкаф или ящик с запирающейся на ключ дверцей). На дверце ящика или на стене над шиной при открытой ее установке должен быть отчетливо нанесен знак О.

3.11.19. При использовании строительных или технологических конструкций в качестве заземляющих и нулевых защитных проводников на перемычках между ними, а также в местах присоединений и ответвлений проводников должно быть нанесено не менее двух полос желтого цвета по зеленому фону. Главная заземляющая шина должна быть обозначена продольными или поперечными полосами желтого и зеленого цвета одинаковой ширины. Изолированные проводники уравнивания потенциалов должны иметь изоляцию, обозначенную желтыми и зелеными полосами. Голые проводники системы уравнивания потенциалов в местах их присоединения к сторонним проводящим частям должны быть обозначены желтыми и зелеными полосами, выполненными краской или клейкой двухцветной лентой.


3.11.20. В электроустановках напряжением до 1000В и выше с изолированной нейтрально заземляющие проводники разрешается прокладывать в общей оболочке с фазными или отдельно от них.

3.11.21. Непрерывность цепи заземления стальных водогазопроводных труб в местах соединения их между собой следует обеспечивать муфтами, наворачиваемыми до конца резьбы на конец трубы с короткой резьбой и установкой контргаек на трубе с длинной резьбой.

4. ПУСКОНАЛАДОЧНЫЕ РАБОТЫ

4.1. Настоящие правила устанавливают требования к пусконаладочным работам

(ПНР) по электротехническим устройствам. При выполнении ПНР должны использоваться приборы, аппараты, монтажные изделия, отвечающие техническим требованиям соответствующих ГОСТ.

4.2. Пусконаладочные работы должны выполняться в соответствии с проектом и настоящими правилами.

4.3. Пусконаладочными работами является комплекс работ, включающий проверку, настройку и испытания электрооборудования с целью обеспечения электрических параметров и режимов, заданных проектом.

4.4. При выполнении ПНР следует руководствоваться требованиями утвержденных Правил устройства электроустановок, проектом, эксплуатационной документацией предприятий-изготовителей.

Общие условия безопасности труда и производственной санитарии при выполнении пусконаладочных работ обеспечивает заказчик.

4.5. Пусконаладочные работы по электротехническим устройствам осуществляются в четыре этапа (стадии).

4.6. На первом (подготовительном) этапе пусконаладочная организация должна: - разработать (на основе проектной и эксплуатационной документации предприятий-

изготовителей) рабочую программу и проект производства пусконаладочных работ, включающий мероприятия по технике безопасности;

- передать заказчику замечания по проекту, выявленные в процессе разработки рабочей программы и проекта производства работ;

- подготовить парк измерительной аппаратуры, испытательного оборудования и приспособлений.

4.7. На первом (подготовительном) этапе ПНР заказчик должен обеспечить следующее:

- выдать пусконаладочной организации два комплекта электротехнической и технологической частей проекта, утвержденного к производству работ, комплект эксплуатационной документации предприятий-изготовителей, уставки релейной защиты, блокировок и автоматики, в необходимых случаях согласованные с энергосистемой;

- если электротехнические устройства подключаются к системам электроснабжения общего назначения, согласно ГОСТ 13109-97, то ознакомить пусконаладочную организацию с содержанием договора на пользование электрической энергией и технических условий на подключение дополнительной мощности;

- подать напряжение на рабочие места наладочного персонала от временных или постоянных сетей электроснабжения;

- назначить ответственных представителей по приемке ПНР; - согласовать с пусконаладочной организацией сроки выполнения ПНР, учтенные в

общем графике строительства; - выделить на объекте помещения для наладочного персонала и обеспечить охрану

этих помещений. 4.8. На втором этапе ПНР должны быть произведены работы, совмещенные с

электромонтажными работами, с подачей напряжения по временной схеме. Совмещенные


работы должны выполняться в соответствии с действующими правилами ТБ. Начало ПНР на этом этапе определяется степенью готовности строительно-монтажных работ:

- в электротехнических помещениях должны быть закончены все строительные работы, включая и отделочные:

- закрыты все проемы, колодцы и кабельные каналы; - выполнено освещение, отопление и вентиляция; - закончена установка электрооборудования и выполнено его заземление; - если электротехнические устройства подключаются к системам электроснабжения

общего назначения, то провести измерения показателей качества электрической энергии, согласно ГОСТ 13109-97 «Электрическая энергия. Совместимость технических средств электромагнитная. Нормы качества электрической в системах. Электроснабжение общего назначения» и составить протокол, фиксирующий состояние системы электроснабжения на момент начала работ.

На этом этапе пусконаладочная организация выполняет проверку смонтированного электрооборудования с подачей напряжения от испытательных схем на отдельные устройства и функциональные группы. Подача напряжения на налаживаемое электрооборудование должна осуществляться только при отсутствии персонала в зоне наладки и при условии соблюдения мер безопасности в соответствии с требованиями действующих правил ТБ.

4.9. На втором этапе ПНР заказчик должен: - обеспечить временное электроснабжение в зоне производства ПНР; - обеспечить расконсервацию и при необходимости предмонтажную ревизию

электрооборудования; - согласовать с проектными организациями вопросы по замечаниям пусконаладочной

организации, выявленным в процессе изучения проекта, а также обеспечить авторский надзор со стороны проектных организаций;

- обеспечить замену отбракованного и поставку недостающего электрооборудования; - обеспечить поверку и ремонт электроизмерительных приборов; - обеспечить устранение дефектов электрооборудования и монтажа, выявленных в

процессе производства ПНР. 4.10. По окончании второго этапа ПНР и до начала индивидуальных испытаний

пусконаладочная организация должна передать заказчику в одном экземпляре протоколы испытания электрооборудования повышенным напряжением, заземления и настройки защит, а также внести изменения в один экземпляр принципиальных электрических схем объектов электроснабжения, включаемых под напряжение.

4.11. Вопрос о целесообразности предварительной проверки и настройки отдельных устройств электрооборудования, функциональных групп и систем управления вне зоны монтажа с целью сокращения сроков ввода объекта в эксплуатацию должен решаться пусконаладочной организацией совместно с заказчиком, при этом заказчик должен обеспечить доставку электрооборудования к месту наладки и по окончании ПНР - к месту его установки в монтажной зоне.

4.12. На третьем этапе ПНР выполняются индивидуальные испытания электрооборудования. Началом данного этапа считается введение эксплуатационного режима на данной электроустановке, после чего ПНР должны относиться к работам, производимым в действующих электроустановках. На этом этапе пусконаладочная организация производит настройку параметров, уставок защиты и характеристик электрооборудования, опробование схем управления, защиты и сигнализации, а также электрооборудования на холостом ходу для подготовки к индивидуальным испытаниям технологического оборудования.

4.13. Общие требования безопасности при совмещенном производстве электромонтажа и ПНР в соответствии с действующими Правилами ТБ обеспечивает руководитель электромонтажных работ на объекте. Ответственность за обеспечение необходимых мер безопасности, за их выполнение непосредственно в зоне производства ПНР несет руководитель наладочного персонала.


4.14. При производстве ПНР по совмещенному графику на отдельных устройствах и функциональных группах электроустановки должна быть точно определена и согласована с руководителем электромонтажных работ рабочая зона производства работ. Рабочей зоной следует считать пространство, где находится испытательная схема и электрооборудование, на которое может быть подано напряжение от испытательной схемы.

Лицам, не имеющим отношения к производству ПНР, запрещается доступ в рабочую зону.

В случае выполнения совмещенных работ электромонтажная и пусконаладочная организации совместно разрабатывают план мероприятий по обеспечению безопасности при производстве работ и график совмещенного производства работ.

4.15. На третьем этапе ПНР обслуживание электрооборудования должно осуществляться заказчиком, который обеспечивает расстановку эксплуатационного персонала, сборку и разборку электрических схем, а также осуществляет технадзор за состоянием электротехнического и технологического оборудования.

4.16. С введением эксплуатационного режима обеспечение требований безопасности, оформление нарядов и допуска к производству ПНР должны осуществляться заказчиком.

4.17. После окончания индивидуальных испытаний электрооборудования производятся индивидуальные испытания технологического оборудования. Пусконаладочная организация в этот период уточняет параметры, характеристики и уставки защит электроустановки.

4.18. После проведения индивидуальных испытаний электрооборудование считается принятым в эксплуатацию. При этом пусконаладочная организация передает заказчику протоколы испытаний электрооборудования повышенным напряжением, проверки устройств заземления и зануления, а также исполнительные принципиальные электрические схемы, необходимые для эксплуатации электрооборудования. Остальные протоколы наладки электрооборудования передаются в одном экземпляре заказчику в двухмесячный срок, а по технически сложным объектам - в срок до четырех месяцев после приемки объекта в эксплуатацию.

Окончание ПНР на третьем этапе оформляется актом технической готовности электрооборудования для комплексного опробования.

4.19. На четвертом этапе ПНР производится комплексное опробование электрооборудования по утвержденным программам.

На этом этапе должны выполняться ПНР по настройке взаимодействия электрических схем и систем электрооборудования в различных режимах. В состав этих работ входят:

- обеспечение взаимных связей, регулировка и настройка характеристик и параметров отдельных устройств и функциональных групп электроустановки с целью обеспечения на ней заданных режимов работы;

- опробование электроустановки по полной схеме на холостом ходу и под нагрузкой во всех режимах работы для подготовки к комплексному опробованию технологического оборудования.

- если электротехнические устройства подключаются к системам электроснабжения общего назначения, то провести финальные измерения показателей качества электрической энергии, согласно ГОСТ 13109-97, и передать заказчику-пользователю электроэнергии, соответствующие протоколы (начальный и финальный), фиксирующие состояние и/или изменения показателей качества электрической энергии при работе под нагрузкой во всех технологических режимах.

4.20. В период комплексного опробования обслуживание электрооборудования осуществляется заказчиком.

4.21. ПНР на четвертом этапе считаются завершенными после получения на электрооборудовании предусмотренных проектом электрических параметров и режимов, обеспечивающих устойчивый технологический процесс выпуска первой партии продукции в объеме, установленном на начальный период освоения проектной мощности объекта.

4.22. Работа пусконаладочной организации считается выполненной при условии подписания акта приемки ПНР.


Приложение 1

ТЕРМИНЫ И ОПРЕДЕЛЕНИЯ, ПРИМЕНЯЕМЫЕ В НАСТОЯЩЕЙ ИНСТРУКЦИИ

Изоляторное тело - диэлектрическая часть изолятора. Колебания напряжения - кратковременное отклонение напряжения от

действующего значения. Отклонение напряжения - разность между действующим значением

установившегося напряжения на вводах электротехнических устройств и номинальным напряжением согласно ГОСТ 721-77* «Системы электроснабжения. Номинальные напряжения свыше 1000 В» и ГОСТ 21128-83* «Системы электроснабжения. Номинальные напряжения до 1000 В».

Пользователь электроэнергии - физическое или юридическое лицо, использующее электроэнергию.

Система электроснабжения общего назначения - совокупность электроустановок и электротехнических устройств электроснабжающей организации, обеспечивающих электроэнергией различных потребителей.

Электрическая сеть общего назначения - электросеть электроснабжающей организации, используемая для передачи электроэнергией различным потребителям.

Точка общего присоединения - точка электрической сети общего назначения, электрически ближайшая к сетям рассматриваемого потребителя электрической энергии (входным устройствам рассматриваемого приемника электрической энергии), к которой присоединены или могут быть присоединены электрические сети других потребителей (входные устройства других приемников).

ПТБ - Правила техники безопасности при эксплуатации электроустановок потребителей.

ПТЭ и ПЭЭП - Правила технической эксплуатации электроустановок потребителей. Заземляющим проводником называется проводник, соединяющий заземляемые

части с заземлителем. Защитным проводником (PE) называется проводник, соединяющий открытую

проводящую часть: - с другими открытыми проводящими частями; - со сторонними проводящими частями; - с заземлителями, заземляющим проводником или заземленной токоведущей частью. Нулевым защитным проводником (PE) в электроустановках напряжением до 1кВ

называется проводник, соединяющий зануляемые части с глухозаземленной нейтралью генератора или трансформатора в сетях трехфазного тока, с глухозаземленным выводом источника однофазного тока, с глухозаземленной средней точкой источника в сетях постоянного тока.

Нулевым рабочим проводником (N) в электроустановках до 1 кВ называется проводник, используемый для питания электроприемников, соединенный с глухозаземленным выводом источника однофазного тока, с глухозаземленной средней точкой источника в трехпроводных сетях постоянного тока. В электроустановках до 1 кВ с глухозаземленной нейтралью нулевой рабочий проводник может выполнять функции нулевого защитного проводника.

Совмещенный нулевой рабочий и защитный проводник (PEN) называется проводник, сочетающий функции защитного и нулевого рабочего проводника.

Монтажными изделиями называется проводниковые, полупроводниковые, диэлектрические и химические материалы, металлопрокат, крепеж и т.п. изделия, используемые при монтаже и соответствующие техническим условиям (см. приложение 2).


Приложение 2

ПЕРЕЧЕНЬ ГОСТОВ, ОПИСЫВАЮЩИХ ТЕХНИЧЕСКИЕ УСЛОВИЯ ДЛЯ

МОНТАЖНЫХ ИЗДЕЛИЙ

ГОСТ 23476-79* Арматура контактной сети трамвая, троллейбуса. ОТУ*. ГОСТ 12393-77* Арматура контактной сети для электрифицированных железных

дорог. ОТУ. ГОСТ 27396-93 Арматура линейная. Сферические шарнирные соединения изоляторов.

Размеры. ГОСТ 13276-79* Арматура линейная. ОТУ. ГОСТ 26858-86 Бумага эл/изоляционная слюдяная. ОТУ. ГОСТ 28580-90 Бумаги эл/технические нецеллюлозные. Общие требования. ГОСТ 4640-93* Вата минеральная. ТУ**. ГОСТ 24753-81* Выводы контактные электротехнических устройств. ОТУ. ГОСТ 10316-78* Гетинакс и стеклотекстолит фольгированный. ТУ. ГОСТ 2718-74* Гетинакс эл/технический листовой. ТУ. ГОСТ 23469.0-81* Гильзы кабельные. ОТУ. ГОСТ 4248-92 Доски асбестоцементные. эл/технические дугостойкие. ТУ. ГОСТ 26998-86 Дюбели полиамидные для строительства. ТУ. ГОСТ 20409-75 Зажимы поддергивающие глухие для проводов расщепленной фазы

воздушных линий электропередачи в открытых раскрытых устрйствах. ТУ. ГОСТ 19132-86 Зажимы наборные контактные. ОТУ. ГОСТ 4262-84 Зажимы ответвительные прессуемые. ТУ. ГОСТ 12253-88 Замки сферических шарнирных соединений линейной арматуры и

изоляторов. ТУ. ГОСТ 30248-97 Изделия эл/угольные. Эл/обогреватели на основе углеродных

волокнистых материалов. ОТУ. ГОСТ 1508-78* Кабели контрольные с резиновой и пластмассовой изоляцией. ТУ. ГОСТ 26411-85 Кабели контрольные. ОТУ. ГОСТ 16441-78* Кабели маслонаполненные на переменное напряжения 110-500 кВ.

ТУ. ГОСТ 16092-78* Кабели многожильные гибкие подвесные. ТУ. ГОСТ 10348-80* Кабели монтажные многожильные с пластмассовой изоляцией. ТУ. ГОСТ 11092-82 Кабели связи вводно-соединительные. ТУ. ГОСТ 26636-85 Кабели связи симметричные высокочастот. ОТУ. ГОСТ 18409-73* Кабели силовые бум. изоляций пропитанной нестекающим составом.

ТУ. ГОСТ 24334-80* Кабели силовые для нестационарной прокладки. ОТУ. ГОСТ 24126-80* Устройства регулирования напряжения силовых трансформаторов

под нагрузкой. ОТУ. ГОСТ 16442-80 Кабели силовые с пластмассовой изоляцией. ТУ. ГОСТ 18410-73* Кабели силовые с пропитанной бумажной изоляцией. ТУ. ГОСТ 433-73* Кабели силовые с резиновой изоляцией. ТУ. ГОСТ 18404.3-73 Кабели управления с полиэтиленовой изоляцией в оболочке из

поливинилхлоридного пластиката. ТУ. ГОСТ 20803-81* Короба металлические для электропроводок. ОТУ. ГОСТ 28034-89* Лакоткани электроизоляционные. ОТУ. ГОСТ 6825-91* Лампы люминисцентные. Трубчатые для общего освещения. ГОСТ 2239-79* Лампы накаливания общего назначения. ТУ. ГОСТ 10771-82* Лампы накаливания светоизмерительные рабочие. ТУ. ГОСТ 28018-89 Ленты липкие эл/изоляционные. ОТУ. ГОСТ 20783-81* Лотки металлические для эл/проводок. ОТУ.


ГОСТ 24936-89 Магниты постоянные для эл/технических изделий. ОТУ. ГОСТ 28579.1-91 Материалы эл/изол. Слюдяные. Определения и общие требования. ГОСТ 25045-81* Материалы эл/изол. на основе щипаной слюды. ОТУ. ГОСТ 26246.0-89 Материалы эл/изол. Фольгированные для печатных плат.Методы

испытаний. ГОСТ 27386-87* Материалы эл/изол. пленкосодержащие. ОТУ. ГОСТ 27133-86* Материалы эл/изол. слоистые намотанные. ОТУ. ГОСТ 26246.0-89 Материалы эл/изол. Фальгированные для печатных плат. ОТУ. ГОСТ 4268-75* Микалента. ТУ. ГОСТ 6120-75* Миканит гибкий. ТУ ГОСТ 3686- 77* Микафолий. ТУ. ГОСТ 13781.2-77* Муфты соединительные свинцовые для силовых кабелей на

напряжение 1,6-10кВ. Комплект деталей и монтагинных материалов. ТУ. ГОСТ 13781.0-86 Муфты для силовых кабелей на напряжение до 35кВ включительно.

ОТУ. ГОСТ 7386-80* Наконечники кабельные медные закрепленные опрессовкой.

Конструкции и размеры. ГОСТ 22668-77 Наконечники и гильзы кабельные. Основные размеры. ГОСТ 23981-80* Наконечники кабельные. ОТУ. ГОСТ 361-85 Патроны для эл/ламп. ОТУ. ГОСТ 18396-88* Патроны для люминисцентных ламп и стартеров. ТУ. ГОСТ 9806-90 Патроны для трубчатых люминисцентных ламп и стартеров. ОТУ. ГОСТ 8736-93* Песок для строительных работ. ТУ. ГОСТ 7338-90* Пластины резиновые и резинотканевые. ТУ. ГОСТ 26103-84 Материалы элекроизоляционные на основе слюданых бумаг. ОТУ. ГОСТ 19357-81 Пластины переходные медно-алюминиевые. ОТУ. ГОСТ 17242-86 Предохранители плавкие силовые низковольтные. ОТУ. ГОСТ 20859.1-89** Приборы полупроводниковые силовые. Общие Технические

требования. ГОСТ 6285-74* Провода для промышленных взрывных работ. ОТУ. ГОСТ 28244-96 Провода и шнуры армированные. ТУ. ГОСТ 7399-97 Провода и шнуры на номинальное напряжение до 450/750 В. ТУ. ГОСТ 26413.0-85* Провода и шнуры соединительные силовые. ОТУ. ГОСТ 4775-91 Провода неизолированные биметаллические сталемедные. ТУ. ГОСТ 839-80* Провода неизолированные для воздушных линий электропередачи. ТУ. ГОСТ 26437-85* Провода неизолированные гибкие. ОТУ. ГОСТ 26445-85 Провода силовые изолированные. ОТУ. ГОСТ 6323-79* Провода с ПВХ изоляцией для эл/установок. ТУ. ГОСТ 3282-74* Проволока стальная низкоуглеродистая общего назначения. ТУ. ГОСТ 4860.1-83* Сальники для электрических кабелей и проводов. ТУ. ГОСТ 22917-78* Соединители кабеля для дуговой сварки. ТУ. ГОСТ 8948-75* Соединительные части из ковкого чугуна с цилиндрической резьбой

для трубопроводов. Тройники прямые. Основные размеры. ГОСТ 8949-75* Соединительные части из ковкого чугуна с цилиндрической трубой

для трубопроводов. Тройники переходные. Основные размеры. ГОСТ 8954-75* Соединительные части из ковкого чугуна с цилиндрической резьбой

для трубопроводов. Муфты прямые короткие. Основные размеры. ГОСТ 8958-75* Соединительные части из ковкого чугуна с цилиндрической резьбой

для трубопроводов. Ниппели двойные. Основные размеры. ГОСТ 8960-75* Соединительные части из ковкого чугуна с цилиндрической резьбой

для трубопроводов. Футорки. Основные размеры. ГОСТ 8962-75* Соединительные части из ковкого чугуна с цилиндрической резьбой

для трубопроводов. Колпаки. Основные размеры.


ГОСТ 8963-75* Соединительные части из ковкого чугуна для труб. Пробки. Основные размеры.

ГОСТ 6997-77* Составы для заливки кабельных муфт. ТУ. ГОСТ 8727-78* Стекломиканит гибкий. ТУ. ГОСТ 27380-87 Стеклопластики профильные эл/изоляционные. ОТУ. ГОСТ 12652-74* Стеклотекстолит эл/технический листовой. ТУ. ГОСТ 5385-74* Стержни эл/техн. текстолитовые круглые ТУ. ГОСТ 2910-74* Текстолит эл/техн. листовой. ТУ. ГОСТ 17675-87 Трубки эл/изоляционные гибкие. ОТУ. ГОСТ 22056-76* Трубки эл/изоляционные из фторопласта 4Д, 4ДМ. ТУ. ГОСТ 8726-88 Трубки эл/технические бумажно-бакелитовые. ТУ. ГОСТ 3262-75* Трубы стальные водогазопроводные. ТУ. ГОСТ 12496-88 Цилиндры и трубки эл/тех. стеклоэпоксифенольные. ТУ. ГОСТ 17100-79* Цоколи для источников света. ОТУ. ГОСТ 20494-90 Штанги изолирующие оперативные и штанги переносных заземлений.

ОТУ. ГОСТ 24689-85* Щетки электрических вращающихся машин. ОТУ. ГОСТ 14651-78* Электрододержатели для ручной дуговой сварки. ТУ. * - Общие технические условия ** - Технические условия

ҚР ҚНжЕ 4.04-10-2002

ҚҰРЫЛЫС НОРМАЛАРЫ ЖƏНЕ ЕРЕЖЕЛЕРІ ЭЛЕКТРТЕХНИКАЛЫҚ ҚҰРЫЛҒЫЛАР

ЭЛЕКТРОТЕХНИЧЕСКИЕ УСТРОЙСТВА

Енгізілген күні - 2003.01.20

КIРIСПЕ

1 ЖАСАҒАН: «Ауыркəсіпэлектржоба» ЖАҚ-ы. 2 АУДАРҒАН: «Геотехстройинновация» ЖШС-і. 3 ƏЗІРЛЕГЕН: «KAZGOR» Жобалау академиясымен мемлекеттік тілге

аударылуына байланысты қайта басуға. 4 ҰСЫНҒАН: Қазақстан Республикасы Индустрия жəне сауда министрлігінің (ҚР

ИСМ) құрылыс істері жөніндегі Комитетінің Құрылыстағы техникалық нормалау жəне жаңа технологиялар басқармасы.

5 ҚАБЫЛДАНҒАН ҚР ИСМ құрылыс істері жөніндегі Комитетінің 2004 жылғы ЖƏНЕ 26 мамырдағы № 251 бұйрығымен 2004 жылдың ІСКЕ ЕНГІЗІЛГЕН 1 қыркүйегінен МЕРЗІМІ: бастап енгізілді. 6 Осы ҚР ҚНжЕ Қазақстан Республикасы аумағында ҚР ИСМ Құрылыс істері жөніндегі

комитетінің 20.01.03 ж. № 17 бұйрығымен 20.01.2003 ж. бастап қолданысқа енгiзiлген орыс тіліндегі “Электртехникалық құрылғы-лар” ҚР ҚНжЕ 4.04-10-2002-нің теңтүпнұсқалық мəтiні жəне мемлекеттік тілдегі аудармасы болып табылады.

7 ОРНЫНА: ҚНжЕ 3.05.06-85.

МАЗМҰНЫ 1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР 2 ЭЛЕКТРЖИНАҚТАУ ЖҰМЫСТАРЫН ЖҮРГІЗУГЕ ДАЙЫНДЫҚ 3 ЭЛЕКТРЖИНАҚТАУ ЖҰМЫСТАРЫН ЖҮРГІЗУ 3.1 ЖАЛПЫ ТАЛАПТАР 3.2 ТҮЙІСПЕ ҚОСЫЛЫСТАР 3.3 ЭЛЕКТРӨТКІЗГІШТЕР 3.4 КАБЕЛЬ ЖЕЛІЛЕРІ 3.5 35 КВ ДЕЙІНГІ КЕРНЕУЛІ ТОКӨТКІЗГІШТЕР 3.6 ƏУЕ ЭЛЕКТРЛIК БЕРIЛIС ЖЕЛIЛЕРI 3.7 ТАРАТУ ҚОНДЫРҒЫЛАРЫ ЖƏНЕ ҚОСАЛҚЫ СТАНЦИЯЛАР

3.8 ЭЛЕКТРТАРТЫМ ҚОНДЫРҒЫЛАРЫ 3.9 ЭЛЕКТРЛІК ЖАРЫҚТАНДЫРУ

3.10 ЖАРЫЛЫС ЖƏНЕ ӨРТҚАУIПТI АЙМАҚТАРДАҒЫ ҚОНДЫРҒЫЛАРДЫ ЭЛЕКТРЛІК ЖАБДЫҚТАУ 3.11 ЖЕРГЕ ҚОСУ ҚҰРЫЛҒЫЛАРЫ 4 IСКЕ ҚОСУ-РЕТТЕУ ЖҰМЫСТАРЫ

1-ҚОСЫМША - ОСЫ НҰСҚАУДА ҚОЛДАНАТЫН АТАУЛАР МЕН АНЫҚТАМАЛАР 2-ҚОСЫМША - ЖИНАҚТАҒЫШ БҰЙЫМДАРДЫҢ ТЕХНИКАЛЫҚ ШАРТТАРЫН СИПАТТАЙТЫН МСТ ТІЗБЕГІ

1 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР 1.1 Электртехникалық құрылғыларды жинақтау жəне өндеу жұмыстарын

ұйымдастырғанда жəне жүргізгенде осы құжаттың Құрылыс өндірісінің жалпы ережелерінің ҚНжЕ («Құрылыс өндірісі. Кəсіпорындар, ғимараттар мен имараттар құрылысын ұйымдастыру» ҚР ҚНжЕ 1.03-06-2002, «Құрылыстағы еңбекті қорғау жəне техника қауіпсіздігі» ҚР ҚНжЕ 1.03-05-2001, «Құрылыстағы мемлекетаралық нормативтік құжаттардың жүйесі. Негізгі ережелер» ҚР ҚНжЕ 1.01-02-2003), Мемлекетаралық құрылыс нормаларын, Электрқондырғыларды құру ережелерін (ЭҚЕ) жəне Қазақстан Республи-касының (ҚР) аумағында қолданылатын басқа нормативтік құжаттардың талаптарын сақтау керек.

Жобалау құжаттаманың көлемі мен мазмұны электртехникалық құрылғыларды жинақтау жəне өңдеу кезінде «Кəсіпорын, ғимараттар мен имараттардың құрылысын салғанда жобалау-сметалық құжаттаманың құрамы мен жасау, келісу, бекіту тəртібі жайлы нұсқауының» ҚР ҚНжЕ А.2.2-1-2001-дің талаптарына, МСТ-ға, оның ішінде ҚЖҚЖ, ҚР СТ жəне ҚР қолданылатын басқа нормативтер талаптарына сəйкес болу керек.

Ескерту - Осы мемлекеттік нормативте қолданатын терминдер 1-қосымшада

келтірілген. 1.2 Электртехникалық құрылғыларды жинақтау жəне өңдеу жұмыстарын мынандай

сызбаларға сəйкес жүргізу керек: электртехникалық маркалардың негізгі сызбалар жинақтарына; электржетектердің жұмыс құжаттамасына; жобалау ұйымы жасаған, стандартталмаған жабдықтың жұмыс құжаттамасына; технологиялық жабдықтың жабдықпен бірге қоректендіру жəне басқару шкафтарын жеткізуші кəсіпорын-жасаушының жұмыс құжаттамасына.

Жобалау құжаттаманың жұмыс сызбаларының көлемі мен мазмұны «ҚЖҚЖ. Жұмыс құжаттамасына қойылатын негізгі талаптар» МСТ 21.101 талаптарына сəйкес болу керек.

1.3 Электртехникалық құрылғыларды жинақтау құрғанда өндеуді, кесуді, бұрғылауды немесе басқа келістіру операциялар мен реттеулерді талап етпейтін ірілетілген түйіндер жеткізетін жабдықты құрып, түйінді жəне жинақты-блокты құрылыс əдістерін қолдану арқылы жүргізу керек. Жұмыстар жүргізуге жұмыс құжаттамасын қабылдағанда электртехникалық құрылғыларды жинақтаудың өнеркəсіптендіру талаптарының есебін тексеру жəне кабель жүргізу, тасу жəне технологиялық жабдықты қондыру жұмыстарын механизациялау керек.

1.4 Электржинақтау жұмыстар екі кезеңде жасалады. Бірінші кезеңде ғимараттар мен имараттардың ішінде электржабдықты жəне шина-

сымдарды қондыру, кабель жəне сымдар өткізу, электр көпірлі крандардың троллейлерін жинақтау, электрсымдар үшін болат жəне пластмасса құбырларды жинақтау, жасырын өткізгіш сымдарын сылақ жəне əрлеу жұмыстарына дейін орнату жəне сыртқы кабель желілері мен жерге қосу желілерін жинақтау үшін тіректі құрылымдарды жинақтау жұмыстары жасалады. Бірінші кезеңдегі жұмыстарды ғимараттар мен имараттарда бірлестірген кесте бойынша негізгі құрылыс жұмыстарымен қатар жүргізу керек, онда қондырған құрылымдарды қорғау жəне жүргізілген құбырларды күйреу мен лайланудан сақтау шаралары жасалу керек.

Екінші кезеңде электржабдықты жинақтау, кабель жəне сым, шина-сымдар өткізу жəне кабель мен сымдарды электржабдықтың шығаруларына қосу жұмыстары жасалады. Объектілердің электртехникалық бөлмелерінде екінші кезеңдегі жұмыстарды жалпықұрылыс жəне əрлеу жұмыстар жинағын бітіргеннен кейін жəне сантехникалық тораптарды жинақтау жұмыстары аяқталғаннан кейін, ал басқа бөлмелер мен аймақтарда - технологиялық жабдықты, электрқозғалтқыштарды жəне басқа электрқабылдағыштарды орнатқаннан кейін, технологиялық, санитарлық-техникалық құбырлар мен желдеткіш қораптарды

жинақтағаннан кейін жасау керек. Электржинақтау ұйымдардан қашық орналасқан шағын объектілерде жұмыстарды

орындауда олардағы екі кезеңді біреуге қиыстыру арқылы көшпелі кешенді бригадалармен жасау керек.

1.5 Электржабдықты жеткізу шарт (келісім-шарт) негізінде жасалады. Егерде электржинақтау жұмыстар бөлек жасалса, блоктар ерекшеліктеріне кіретін бірінші кезекте жеткізілетін заттар мен бұйымдарды қарастыратын электржинақтау ұйымдардың құрастыру-жинақтау кəсіпорындарында жасалатын электржабдықтармен, бұйымдармен жəне заттармен жабдықтау тапсырыс берушінің электржинақтау ұйымымен келісілген кесте бойынша жасалады.

1.6 Электртехникалық құрылғыларды жинақтаудың соңы болып құрылған электржабдықтың жеке сынақтарының аяқталуы жəне электржабдықты қабылдау туралы тапсырыс беруші мен электржинақтау ұйымның жауапты өкілдерінен құралған жұмысшы комиссияның қол қойған актісі болып есептеледі. Электржабдықтың жеке сынағының бастамасы болып тапсырыс берушінің жүргізу-жөндеу жəне электржинақтау ұйымдарының хабарландыруы негізінде жариялаған аталған электрқондырғыда пайдалану тəртібін енгізу сəті болып есептеледі.

1.7 Құрылыстың əрбір объектісінде электртехникалық құрылғыларды жинақтау процесінде белгілі тəртіпте бекітілген нормативті құжаттарға сəйкес электржинақтау жұмыстарын жүргізу туралы арнайы журнал жасау керек, ал жұмыстар аяқталғанда электржинақтау ұйымы жұмысшы комиссия дайындайтын құжаттаманы бас мердігерге тапсыру керек. Тексеру жəне сынақтар актілері мен хаттамаларының тізбесі белгілі тəртіппен бекітілген нормативті құжаттармен белгіленеді.

2 ЭЛЕКТРЖИНАҚТАУ ЖҰМЫСТАРЫН ЖҮРГІЗУГЕ ДАЙЫНДЫҚ 2.1 Электртехникалық құрылғыларды жинақтауға дейін ҚР ҚНжЕ 1.03-06-2002 жəне

осы ережелерге сəйкес алдын-ала дайындық жұмыстары жүргізілу керек. 2.2 Объектіде жұмысты бастаудан бұрын келесі шаралар жасалуы тиіс: а) белгіленген тəртіп бойынша құрылыс жүргізу мердігерліктің келісімінде

белгіленген қажетті санды жəне мерзімде жұмысшы құжаттама алыну керек; б) жұмыс жүргізу технологиялық реттілік ескеріліп жабдықтар, бұйымдар жəне заттар

жеткізу кестесі, кəсіпорын-жеткізіп берушінің қамқоршы-жинақтаушы қызметкерлерінің қатысуымен қондырылатын электржабдықтың тізбесі, ауыр жəне ірігабаритті электржабдықты жинақтау орнына тасымалдау шарттары келісіледі;

в) жұмысшылар бригадаларын, ИТҚ, өндіріс базаны жайғастыруға арналған жəне еңбекті қорғау, өртке қарсы қауіпсіздік жəне қоршаған ортаны қорғау туралы қажетті шараларды қамтамасыз ететін заттар мен құралдарды жинайтын қажетті бөлмелер қабылданады;

г) жұмыс жүргізу жобасы жасалады, орындаушыларды жұмысшы құжаттама жəне сметамен, жұмыс жүргізу жобаның ұйымдастыру жəне техникалық шешімдерімен таныстыру жасалады;

д) осы Ережелердің талаптарына сəйкес электртехникалық құрылғыларды жинақтауға дайындау үшін объектінің құрылыс бөлімінің актісі бойынша қабылдау жасалады жəне жұмыс жүргізгенде ескерілген нормалар мен ережелер бойынша ТҚ, ӨҚ жəне қоршаған ортаны қорғау шаралары орындалу керек;

е) бас мердігер ұйым-бас мердігерлердің жəрдемші-мердігерлермен қарым-қатынасы жайлы Ережеде ескерілген жалпықұрылыстық жəне қосымша жұмыстарды орындау керек.

2.3 Жабдықтар, бұйымдар, заттар жəне техникалық құжаттама күрделі құрылыстың мердігерлік келісімі туралы ережеге жəне ұйым-бас мердігерлердің жəрдемші-мердігерлік ұйымдармен қарым-қатынасы туралы ережеге сəйкес жинақтауға беріледі.

2.4 Жинақтауға қолданылатын электржабдық МК (ИСО/ИНФКО МКС) 001-96

мемлекетаралық стандарттар жіктеуішінің 29.020-29.300 кодында келтірілген МСТ электртехникалық жəне механикалық талаптарына сəйкес болу тиіс. Жабдықты жинақтауға алғанда оны қарап, жинақтылығын тексеріп (бөлшектемей), құжаттаманы қоса, кəсіпорын-жасау-шының кепілдігі бар болу мен оның мерзімін тексеріп, егерде жабдық қажетті сертификациядан өтуге тиісті болса, онда ҚР Мемстандарт органының сертификаты болуын тексеру керек.

2.5 Барабандардағы кабельдердің қалыпты тапсырыс берушінің қатысуымен тыстай қарау арқылы тексеріледі; тексеру қорытындысы актімен хатталады.

2.6 Ауа желілерінің (АЖ) құрама темірбетондық құрылымдарын қабылдағанда мынаны тексеру керек:

- бөлшектердің мөлшерін, қойылатын болат бөлшектердің орнын жəне бөлшектер беттерінің сапасы мен сыртқы көрінісін. Аталған параметрлер қажетті стандарттарға сəйкес болуға тиісті: «Құрама бетон жəне темірбетон құрылымдар мен бұйымдар. Жалпы техникалық талаптар» МСТ 13015, «Теміржолды автоблоктайтын жоғарывольтты-сигналдау желілерінің темірбетонды тіректері. Техникалық шарттары» МСТ 22131, «Электр берілістің жоғарывольтты желілерінің тіректеріне арналған орталық үйіртілген темірбетонды тіреулер. Техникалық шарттар» МСТ 22687.0, «Электр берілістің жоғарывольтты желілерінің тіректеріне арналған орталық үйіртілген конусты темірбетонды тіреулер. Құрылымдары мен мөлшері» МСТ 22687.1, «Электр берілістің жоғарывольтты желілерінің тіректеріне арналған орталық үйіртілген цилиндрлі темірбетонды тіреулер. Құрылымы мен мөлшері» МСТ 22687.2, «Электр берілістің жоғарывольтты желілерінің тіректеріне арналған орталық үйіртілген темірбетонды тіреулер. Қойылатын бұйымдар мен табаншалардың құрылымы» МСТ 22687.3 жəне ЭҚЕ;

- агрессиялық ортаға қондыруға арналған темірбетонды құрылымдардың беттерінде кəсіпорын-жасаушыда орындалған су оқшаулағыштың бар болуы.

2.7 Оқшаулағыштар мен сызықтық арматура қажетті стандарттар мен техникалық шарттардың талаптарына жауап беру керек. Оларды қабылдағанда мыналарды тексеру керек:

- бұйымдардың əрбір партиясына кəсіпорын-жасаушының паспорты болуын, - оқшаулағыштардың əрбір партиясына ҚР Мемстандартты сертификация органы

берген олардың стандарттар мен техникалық шарттарға сəйкестігі мен сапасын растайтын сертификаттардың болуын,

- керамикалық оқшаулығыштар үшін олардың беттерінде жарықшалардың, деформациялардың, қаяулардың, сынықтардың, зертастың зақымдануы жəне металды арматураның оқшауланған денеге қатысты тербелуі мен бұрылуын;

- сызықтық металды арматурада жарықшалардың, деформациялардың, қаяулардың жəне мырыштану мен бұранда зақымдарының болмауын. Мырыштанудың майда зақымдарын бояуға рұқсат етіледі.

2.8 Электржабдықты тапсырғанда табылатын сəйкессіздіктер, ақаулықтар мен зақымдарды жою күрделі құрылыстың мердігерлік келісім туралы ережелерге сəйкес жасалады.

2.9 Тиісті құжаттарда көрсетілген, нормативті сақтау мерзімі біткен электржабдық жинақтауға дейін тексеру жасалғаннан кейін, ақаулықтар мен сыақтар өзгертілгеннен кейін жинақтауға алынады. Жасалған жұмыстардың қорытындысы формуляр, паспорт жəне басқа сүйемелдеу құжаттамаға жазылуға тиісті немесе аталған жұмыстардың жүргізілуі туралы акт жасалу керек.

2.10 Жинақтауға алынған электржабдықты, бұйымдар мен материалдарды белгілі талаптарға сəйкес сақтау керек.

2.11 Тоннельдерде, каналдарда жəне кабельді жарты қабаттарда кабель желілерінің көлемі көп ірі жəне күрделі объектілер үшін жəне электр бөлмелердегі электржабдық үшін құрылысты ұйымдастыру жобада жұмысшы сызбаларда қарастырылған ішкі өртке қарсы су құбыры, автоматты өрт сөндіру мен автоматты өрт сигналдауы жүйесін озық жинақтау шаралары белгілену керек (кабель желілерін жинақтауға қарсы).

2.12 Электр бөлмелерде (қалқанды, пультті, шағын станциялар жəне үлестіруші құрылғылар, машина залдары, аккумулятор, кабель тоннельдері мен каналдары, кабельді жарты қабаттар жəне т. б.) қажетті еңісі мен су оқшаулығы, құрғатқыш каналдары бар едендер жəне əрлеу жұмыстары (сылақ жəне сырлау) жасалу керек, қойылатын бөлшектер құрылып, жинақтау ойықтары қалдырылу керек, жобада қарастырылған жүк көтеру жəне жүк жылжытушы механизмдер мен құрылғылар қондырылу керек, жұмыс жүргізу жоба мен сəулет-құрылыс сызбаларға сəйкес жасалатын құбыр блоктары, құбыр мен кабель жүргізуге арналған саңылаулар мен ойықтар, іздер, қуыстар мен ұялар дайындалу керек, барлық бөлмелерді уақытша жарықтандыруға қорек жүргізу керек.

2.13 Ғимараттар мен имараттарда жылу жəне желдету жүйелері іске қосылу керек, биіктікте орналасқан жобадағы электржарықтандыру құрылғыларды жинақтауға жəне қызмет көрсетуге арналған көпіршелер, алаңшалар мен аспалы төбелердің құрылымдары жəне массасы 100 кг жоғары көпшамды шырақтарды (люстраларды) бекіту құрылымдары қондырылып, сынақтан өту керек; жұмысшы құрылыс сызбаларда көрсетілген ғимараттар мен имараттардың сыртынан жəне ішінен кабельдер жүргізуге арналған асбестцементті құбырлар, келтек құбырлар жəне құбырлы блоктар салыну керек.

2.14 Электр машиналардың іргетастарын құрылыс жəне əрлеу жұмыстары толық біткеннен кейін, қондырылған ауасалқындатқыштар мен желдету қораптарымен, реперлер мен ості жұқатақтайшалармен (маркалармен) белгілі талаптарға сəйкес жинақтауға тапсыру керек.

2.15 Іргетастардың тіректі (алғашқы жасалған) беттерінде 10 мм көп емес шұқырлар жəне 1:100 дейін еңістер болуы мүмкін. Құрылыс өлшемдеріндегі ауытқулар жоғары болмау керек:

- жоспардағы остік өлшемдері бойынша - қосу 30 мм, - іргетас бетінің биіктік өлшемдері бойынша (құйма биіктігін есепке алмағанда) - алу

30 мм, - жоспардағы кемерлердің өлшемдері бойынша - алу 20 мм, - құдықтардың өлшемдері бойынша - қосу 20 мм, - шұқырлар мен құдықтардың кемерлерінің белгілері бойынша - алу 20 мм, - жоспардағы анкерлік бұрандаманың осьтері бойынша - +15 мм, - жоспардағы салынатын анкерлік құрылғылардың осьтері бойынша - +10 мм, - анкерлік бұрандамалардың жоғарғы шетжақтарының белгілері бойынша - +20 мм. 2.16 Жинақтауы басты-жинақтау құрамның қатысуымен жүргізілетін электржабдықты

орналастыратын іргетастарды тапсыру-қабылдауды басты-жинақтауды жасайтын ұйымның өкілдерімен бірге жүргізіледі.

2.17 Аккумулятор бөлмелерінде əрлеу жұмыстары біткеннен кейін қабырға, төбе мен еденді қышқыл - жəне сілтіге тұрақты жабындармен жабу керек, жылу, желдету, суқұбыры жəне канализация жүйелері қондырылып, сынаудан өту керек.

2.18 Кернеуі 35 кВ жəне одан жоғары ашық үлестіргіш құрылғыларда (АҮҚ) электржинақтау жұмыстарын бастаудан бұрын құрылыс ұйымы кірме жолдарын, келістер мен кіреберістердің құрылысын бітіру керек, шиналы жəне сызықты бетше босағалар орнатып, электржабдыққа іргетас, аражабындары бар кабель каналдарын, АҮҚ айналасында қоршаулар, апатты май шығуға резервуарлар, жерасты коммуникацияларын орнатып жəне аумақты жайғастыру жоспарын бітіру керек. АҮҚ жерасты бөлігінде (жерге қосу алқаптарын жүргізу, потенциалдарды теңдестірудің Бас жүйесінің электродтарын жинақтау, кабель науаларын жинақтау жəне т. б.) барлық электржинақтау жұмыстары құрылыс жұмыстарымен қатар нөлдік циклды орындау кезінде жасалады. Бетше босағалары мен жабдық іргетастарының құрылымдарында жобада көрсетілген оқшаулағыштар тіркестері мен жабдықты бекітуге қажетті салынатын бөліктер мен бекіту бөлшектері орналастырылуы керек. Кабель каналдары мен тоннельдерінде кабель құрылымдары мен ауаөткізгіштерді бекітуге арналған салынатын бөлшектер орналастырылу керек. Суқұбыры мен жобада көрсеілген өртке қарсы құрылғылардың құрылысын бітіру керек.

2.19 АҮҚ мен 330-750 кВ кернеулі шағын станциялардың құрылыс бөлігін жинақтауға жобадағы көрсетілген есептік мерзімге олардың толық дамуы үшін қабылдау керек.

2.20 1000 В дейін жəне одан жоғары кернеулі электрберушінің ауа желілерін жүргізуге байланысты электржинақтау жұмыстарын бастаудан бұрын дайындық жұмыстар жасалады, атап айтқанда.

- прорабтық учаскелер жайғастыру жерлерде құрал-сайман имараттары жəне материалдар мен жабдықты қоймалау үшін уақытша қорлар дайындалады; уақытша кірме жолдар, көпірлер мен жинақтау алаңшалары құрылады;

- алаңшалар жасалады; - жобада көрсетілген ЖЖ жол арналарында немесе олардың жанында орналасқан

жəне жұмыс жүргізуге кедергі жасайтын құрылыстарды бұзу жəне қиылысқан инженерлік имараттарды қайта құру жұмыстары аяқталады.

2.21 Жермен кабель жүргізуге арналған жол арналар оны жүргізуден бұрын келесі мөлшерде жəне реттілікте дайындалуға тиіс:

- ордан су сорғызылады жəне тастар мен құрылыс қоқыстары шығарылады; - ордың түбінде қопсыған топырақтан жастық жасалады; - жол трассаның басқа жолдар жəне инженерлік имараттармен қиылысқан жерлерінде

топырақты теспелеу керек; - құбырлар салынады; - кабельдер қосылатын жерлерде тереңдігі кабель жатқан белгіге тең

(жалғастырғыштарға жоспарланған кернеуі 10 кВ дейін қазаншұқырдың өлшемі 2,5х1,5 м; кернеуі 35 кВ дейін жалғастырғыштар үшін өлшемі 4х2 м) қазаншұқыр жасалады.

Ордың ішінде кабель жүргізгеннен кейін жəне электржинақтау ұйымы кабель жүргізуге байланысты жасырын жұмыстардың актісін ұсынғаннан кейін орды көму керек.

2.22 Кабельдер жүргізуге арналған блокты канализация жол арналары келесі талаптарды ескере дайындалады:

- блоктарды орнату жобалық тереңділік жоспарлық белгідегідей болу керек; - вертикальды жазықтықтағы каналдардың көлбеу бұрыштары, белгілі, 15 º жоғары

болмау керек (еңіс 25 %); - темірбетонды блоктар мен құбырлардың түйістерін дұрыс салынуы жəне судан

оқшаулануы қамтамасыз етілу керек; - каналдардың тазалығы мен осьтігі қамтамасыз етілу керек; - қажетті радиусты кабель иілімдері кабель жол арналарының бұрылыстары мен

төмендеу жерлерін ырғақты етіп қарастыру керек; - құдықтар қақпақтарының екіқабатты жапқыштары (төменгісі - жабылатын) болу

керек, құдыққа түсу үшін металды баспалдақтар немесе қапсырма шегелер жасалу керек. 2.23 Эстакадаларды құрғанда олардың тіректі құрылымдарында (ұстындарында) жəне

аралық құрылыстарында кабель жүргізу үшін жобада көрсетілген кабельді аунақшалар, айналмалы құрылғылар мен басқа құралдарды қондыру үшін орнату элементтері жасалады.

2.24 Жинақтауға қабылдау үшін бас мердігер құрылыс дайындығын ұсыну керек: тұрғын үйлерде - бөліктеп, қоғамдық ғимараттарда - қабаттар (немесе бөлмелер) түрінде.

Аражабынның темірбетон, гипс-бетон, керамзит-бетон панельдерінде, ішкі қабырға панельдері мен арақабырғаларында, темірбетон ұстындары мен зауыттан шыққан беларқаларында жұмыс сызбаларына сəйкес сым жүргізу үшін каналдар (құбырлар), қуыстар, штепселді розеткалар жасауға бөлшектер салынатын ұялар, ажыратқыштар, қоңыраулар мен қоңырау батырмалары болу керек. Каналдардың (арналардың) өткізу жəне тұтасқұймалы металлдан жасалмаған құбырлардың қималары жұмыс сызбаларында көрсетілгеннен 15 % астам айырылмау керек.

Шектес құрылыс құрылымдардың түйінделген жерлерінде ұялар мен қуыстардың ығысуы 40 мм астам болмауы керек.

2.25 Ғимараттар мен имараттарда электржабдықты жинақтауға тапсырылатын бас

мердігер сəулет-құрылыс сызбаларында қарастырылған іргетастарда, қабырғаларда, арақабырғалар мен аражабындарда атыздар, қуыстар мен ұялар тесіктері жасалады, электржабдық пен қондырылатын бұйымдарды жинақтауға жəне электр желілерінің құбырларын жүргізуге қажетті электрөткізгіштер орнату қажет.

Көрсетілген тесіктер, атыздар, қуыстар мен ұялар құрылыс құрылымдарын құрғанда бас мердігер сəулет-құрылыс сызбалары бойынша жасалады.

Тесіктердің диаметрі 30 мм кем емес сызбалар жасағанда есепке алынбайтын жəне дайындау технологияларының шарттарына қарай құрылыс құрылымдарында қарастырылмайтын (қабырғалар, арақабырғалар, аражабындардағы тесіктер, дюбель, бұрамасұқпа мен істіктер орнатуға түрлі тіректі сүйемелдеуіштер құруға электржинақтау ұйымы жұмыс жүргізетін жерлерде жасау керек).

Электржинақтау жұмыстары жасалғаннан кейін бас мердігер тесіктерді, атыздары, ұялар мен қуыстарды бітеу керек.

2.26 Трансформатор орнататын іргетасты қабылдағанда түйіспелерді бұруға трансформаторлар мен іргетастарды домкратқа домалатқанда сүйретпе құрылғыларды бекіту үшін анкерлердің бар болуы мен дұрыс орналасуын тексеру керек.

3 ЭЛЕКТРЖИНАҚТАУ ЖҰМЫСТАРЫН ЖҮРГІЗУ 3.1 ЖАЛПЫ ТАЛАПТАР 3.1.1 Электржабдықты түсіргенде, тиегенде, жылжытқанда, көтергенде жəне

қондырғанда оны зақымдалудан қорғау шаралары қабылданады, ондағы ауырсалмақты электржабдықты арнайы бөлшектерге немесе кəсіпорын-жасаушы белгілеген жерлерде ілмектеу керек.

3.1.2 Электржабдықтар жинақтау кезінде бөлшектеуге жəне тексеруге жатпайды, ерекше жағдайларда, егерде олар белгілі тəртіп бойынша келісілген мемлекеттік стандарттарда немесе техникалық шарттарда көрсетілген болса.

Кəсіпорын-жасаушыдан пломбыланып түсетін жабдықты бөлшектеуге болмайды. 3.1.3 Деформацияланған немесе қорғағыш жабыны зақымдалған электржабдық жəне

кабель өнімдері белгілі тəртіппен зақымдары мен ақаулары жойылғанға дейін жинақтауға жатпайды.

3.1.4 Электржинақтау жұмыстарын жүргізгенде электржинақтау жұмыстарының түрлері бойынша арнайы құралдардың норма жинақтары жəне осы мақсаттағы механизмдер мен құрал-жабдықтар қолдану керек.

Жинақтау кезінде МСТ талаптарына жауап беретін жинақтау бұйымдарын қолдану керек.

3.1.5 Троллейлер, шинаөткізгіштер, науалар, қораптар, ілмелі қалқанша мен басқарушы орындарда, қорғағыш-қосу аппаратура мен шырақтарында тіректі құрылымдар жəне бекіту бұйымдар ретінде (қорғағыш жабынды, пісірмей бекітетінге бейімделген жəне механикалық өндеуге көп еңбек шығындарын қажет етпейтін) зауытта жасалған жоғары жинақтау дайындығы бар бұйымдар қолдану керек.

Құрылым элементтерінде немесе бекітетін бұйымдарда қарастырылған (дюбельдер, істіктер, бұрамасұқпалар жəне т. б.) тіректі құрылымдарға қойылатын бөлшектерді бекіту пісіру арқылы жасалады. Бекіту тəсілі жұмыс сызбаларында көрсетілу керек.

3.1.6 Үлестіргіш құрылғылардың токөткізуші шиналарына, троллейлеріне, жерге қосу шиналарына, ЖЖ сымдарына белгі салу жобада берілген «Электртехникалық бұйымдар. Таңбалау» МСТ 18620 нұсқауларына сəйкес жасалу керек.

3.1.7 Электржинақтау ұйымы жұмыстар жүргізгенде «ЕҚСЖ. Электржинақтау жұмыстары. Қауіпсіздіктің жалпы талаптары» МСТ 12.3.032, ҚР ҚНжЕ 1.03-03-2001, ҚР ҚНжЕ 2.02-05-2002 «Ғимараттар мен имараттардың өрт қауіпсіздігі», МСТ 12.1.002 «ЕҚСЖ. Кəсіпорын жиілілігінің электр өрістері. Кернеуліктің мүмкінді деңгейлері жəне жұмыс

орындарында бақылау жасау талаптары», МСТ 12.1.003 «ЕҚСЖ. Гуіл. Қауіпсіздіктің жалпы талаптары», МСТ 12.1.004 «ЕҚСЖ. Өрт қауіпсіздігі. Жалпы талаптар», МСТ 12.1.007 «ЕҚСЖ. Зиянды заттар. Жіктеу жəне қауіпсіздіктін жалпы талаптары», МСТ 12.1.018 «ЕҚСЖ. Статикалық электр энергияның өрт-жарылыс қауіпсіздігі. Жалпы талаптар жəне қорғау түрлерінің номенклатурасы», МСТ 12.1.030 «ЕҚСЖ. Электрқауіпсіздігі. Қорғағыш жерге қосу, нөлдеу», МСТ 12.1.038 «ЕҚСЖ. Электрқауіпсіздігі. Жанасу жəне ток кернеулерінің шектеліп берілетін мəндері»; МСТ 30331.1 (ЭҚМ 364-1-72) «Ғимараттардың электрқондырғылары. Негізгі ережелер», МСТ 30331.3 (ЭҚМ 364-4-41-92) «Ғимараттардың электрқондырғылары. 4 бөлім. Қауіпсіздікті қамтамасыз ету талаптары. Электр ток ұрудан қорғау», МСТ 21177 «Люминисцент шамдары бар шырақтардан шығатын өнеркəсіптік радиокедергілер. Сынау нормалары мен əдістері», МСТ 22012 «Электрөткізгіш пен электр шағын станциялар желілерінен шығатын өнеркəсіптік радиокедергілер. Өлшеу нормалары мен əдістері» жəне МСТ 23511 «Тұрғын үйлердегі электрқондырғылардан шығатын өнеркəсіптік радиокедергілер. Сынау нормалары мен əдістері», ТҚЕ, Құрылыс-жинақтау жұмыстарын жүргізгендегі өрт қауіпсіздігі ережелері, Жарылыс жұмыстарындағы ортақ қауіпсіздік ережелері, ҚР Мемқалатехбақылау 23.04.1992 ж. жəне басқа белгілі тəртіппен бекітілген нормативті құжаттар.

Объектіде пайдалану тəртібін енгізгенде өрт қауіпсіздігі тапсырыс берушінің міндетіне жатады.

3.2 ТҮЙІСПЕ ҚОСЫЛЫСТАР 3.2.1 Жобалық құжаттаманың электртехникалық бөлігінде түйіспе қосылыстар

түрлері (бөлшектенетін жəне бөлшектенбейтін), класы, материалы жəне құрылымы көрсетілу керек.

Түйіспе қосылыстарды МСТ-ға сəйкес техникалық талаптарға жауап беретін жинақтау бұйымдардан жасайды.

Сымдар мен кабель шиналары мен талшықтарын электржабдықтың түйіспе шығыстарына, қондырғы бұйымдар мен шина-сымдарға бөлшектеп қосу МСТ 10434 «Түйіспе электр қосылыстар. Жалпы техникалық талаптар» талаптарына жəне т.б. стандарттарды 1000 В дейінгі қондырғылардағы сымдар мен кабельдердің талшықтарының бөлшектенетін жəне бөлшектенбейтін түйіспе қосылыстарының қыздыру температурасы 95 ºС жоғары болмау керек, 1000 В жоғары қондырғыларда - 80 ºС аспау керек.

Номиналды ток өткенде 1 жəне 2 класс шиналардың бөлшектенетін жəне бөлшектенбейтін түйіспе қосылыстарының қыздыру температурасы келесі мəндерінен аспау керек:

- Шина немесе сым материалы <1000 В >1000 В

- Мыс, алюминий жəне оның қорғағыш

жабынсыз қортпалары 95 ºС 80ºС - солар, асыл емес металлдармен - қорғағыш жабынды 105 ºС 90ºС - Мыс-күміс қорғағыш жабынды 135 ºС 105 ºС Түйіспе қосылыстардың (істіктен басқа) электр кедергісі түйіспе қосылыстың

ұзындығындай сол ұзындықтағы қосылатын өткізгіштің бүкіл бөлімшесінің кедергісінен жоғары болмау керек.

Істік түйіспе қосылыстың кедергісі стандарттарда жəне электртехникалық құрылғылардың нақты түрлерінің ТШ-тарда көрсетіледі.

Түйіспе қосылыстарда пайдаланатын бекіту бөлшектер МСТ 1759.0,1759.4, 1759.5 беріктіктің берілген кластары немесе топтарынан төмен болмау керек.

3.2.2 Сымдар мен кабельдердің талшықтары қосылған жерлерде қайталап қосылу

мүмкіндігін қамтамасыз ететін сым немесе кабель қорын қарастыру керек. Түйіспе қосылысын жасағанда түйіспені тұрақтандыру үшін пайдалану керек:

а) электрөткізгіш майлар, б) ҚОҚ-2 типті қосу-оқшаулау қысқыштар, в) ҚҚЭС типті қосылыстар, г) АН-ҚТ1 типті кабельді алюминий-никельді ұштықтарды. 3.2.3 Қосылу мен тармақтану жерлерінде қарауға жəне жөндеуге мүмкінді болу керек.

Қосылыстар мен тармақтардың оқшаулағышы қосылатын сымдар мен кабельдердің талшықтарының оқшаулағыштарына тең болу керек.

Қосылу мен тармақтану жерлерде сым мен кабельдер механика күштердің əсеріне түспеу керек.

3.2.4 Қағаз сіңірілген оқшаулағышты кабель талшықтарын ақырлауды кабельдік сіңдіру құрамның ағып кетуін болдырмайтын нығыздалған ток жеткізетін арматурамен (ұштықтармен) жасау керек.

3.2.5 Шиналардың қосылыстары мен тармақтарын, ереже бойынша, бөлшектенбейтіндей етіп (пісіру арқылы) жасау керек.

Бөлшектенетін тоғыспалардың бар болуын талап ететін жерлерде шиналардың қосылысын бұрандамалар немесе қысатын тақталармен жасау керек. Бөлшектенетін тоғыспалардың саны аз болу керек.

3.2.6 20 кВ дейін кернеулі ЖЖ сымдарының қосылысын жасау керек: а) анкерлі-бұрышты типті тіректер ілмектерінде: - қысқыштармен - анкерлік жəне тармақты сыналық; - қысу əдісімен қондырылған қосатын жұмыр қысқыштармен; - термит патрон арқылы пісіретін ілмекті кеспелтектік қысқыштармен; - аппараттық қыспақ қысқыштармен (түрлі маркалы жəне кималы сымдар үшін); б) аралықтарда: бұрау əдісімен қондырылған қосатын жұмыр қысқыштармен. Жекесымды өткізгіштерді бұрау арқылы қосуға рұқсат етіледі. Жекесымды

өткізгіштерді тоғыспалап пісіруге рұқсат етілмейді. 3.2.7 20 кВ жоғары кернеулі ЖЖ сымдардың қосылысын қажетті жасау керек: а) анкерлі-бұрышты типті тіректердің шлейфтерінде: - қимасы 240 мм² дейін болат-алюминий сымдарға - гидравликалық қыспақ арқылы; - қимасы 240 мм² жəне одан жоғары болат-алюминий сымдарға - термит патрондары

мен жарылыс қуаты арқылы қыспақтау арқылы; - қимасы 500 мм² жəне одан жоғары болат-алюминий сымдарға - қыспақталатын

қосылыстар арқылы; қосымша термиттік пісірумен; - түрлі маркалы сымдарға - бұрандамалық қысқыштармен; - алюминий қорытпалары сымдарына - ілмекті кеспелтекті қысқыштармен немесе

қысу əдісімен қондырылған жұмыр қосылыстармен; б) аралықтарда: - қимасы 185 мм² дейін болат-алюминий сымдарға жəне қимасы 50 мм² дейін болат

арқандарға - бұрау əдісімен қондырылатын жұмыр қосқыштармен; - қимасы 70-95 мм² болат арқандарға - қысу немесе ақырларын қосымша термиттік

пісіретін қыспақтау əдісімен қондырылған жұмыр қосқыштармен; - қимасы 240-400 мм² болат-алюминий сымдарға тегіс қыспақтау əдісімен жəне

жарылыс қуаты арқылы қондырылатын қосылыс қысқыштармен; - қимасы 500 мм² жəне одан жоғары болат-алюминий сымдарға - тегіс қыспақтау

əдісімен қондырылатын қосылыс қысқыштармен. 3.2.8 Қимасы 35-120 мм² мыс жəне болат-мыс арқандардың жəне қимасы 120-185 мм²

алюминий сымдардың қосылыстарын түйіспе желілерін жинақтағанда жұмыр қосқыштармен жасау керек, болат арқандардың - арасында қосылыс жұқа тақтайшасы бар қысқыштармен. Қимасы 50-95 мм² болат-мыс арқандарды арасында қосылыс жұқа тақтайшасы бар сыналық қысқыштармен түйістіруге рұқсат етіледі.

3.3 ЭЛЕКТРӨТКІЗГІШТЕР 3.3.1 Жалпы талаптар 3.3.1.1 Осы тараушаның ережелері қимасы 16 мм² дейін резеңке немесе пластмасса

оқшаулағышты сауытталмаған кабельдер жəне оқшауланған қондырылатын түрлі кималы сымдармен ғимараттар мен имараттардың ішінде 1000 В дейінгі кернеулі ауыспалы жəне тұрақты күшті ток, жарықтандырғыш жəне қайталанған тізбектердің электрөткізгіштерін жинақтауға таралады. Электрөткізгіштерді МСТ тиісті техникалық талаптарына жауап беретін жинақтау бұйымдары көмегімен орындау керек.

3.3.1.2 Бақылау кабельдерін жинақтауды 3.4- тараудың талаптарын есепке ала отырып орындау керек.

3.3.1.3 Электрөткізгіштерді жинақтағанда төменгі талаптарды орындау керек: - қыздырылатын беттің үстімен жасырын жəне ашық төсем рұқсат етілмейді; - электрөткізгіш қиылысқан жерлерде, негізге температуралық жəне шөгінді

жіктермен бекітілген өтеуіш құрылғылар қарастырылу керек; - қатар салынған ғимараттар ішінде ашық жүргізілген өткізгіштерден болат

құбырларға дейінгі қашықтық 100 мм кем болмау керек, ал өртенгіш сұйықтықты жəне газды құбырларға дейін - 250 мм кем емес;

- құбырлардың қорғаусыз жəне қорғалған сымдары мен қиылыстарын жарықта олардан 50 мм қашықтықта жасалу керек, ал өртенгіш сұйықтықты жəне газды құбырлардан 100 мм кем болмау керек немесе қиылысқан жерде сымдар оқшауланған немесе металды құбырлар немесе ізге салынатын қораптарда жүргізілу керек;

- электрөткізгіштердің тіректі құрылымдары олардың беріктігін əлсіздетпей ғимараттар мен имараттардың құрылыс құрылымдарында бекітілу керек;

- қорғаусыз сымдарды металл құрсаулармен жəне қапсырма шегелермен бекіту оқшаулағыш төсемдер қолданып орындау керек.

3.3.1.4 Жанбайтын қабырғалар (арақабырғалар) мен арақабаттық жабындардан өтетін сауытталмаған кабельдердің, қорғалған жəне қорғалмаған сымдардың өткелдері құбырлардың кесімдерінде немесе қораптарда, немесе ойықтарда, ал жанатындардан - болат құбырлардың кесімдерінде жасалу керек.

Қабырғалардағы жəне аражабындардағы ойықтар олардың пайдалану кезінде бұзылуын болдырмау үшін жиекті болу керек. Сымдар мен кабельдердің қабырғалар, аражабындардан өтетін немесе олардың сыртқа шығу жерлерінде сымдар, кабельдер мен құбыр (қорап, ойық) арасындағы саңылауларды тез алынатын жанбайтын материалдан жасалған массамен бітеу керек.

Нығыздауды құбырдың (қораптың жəне т.б.) жан-жағынан жасау керек. Металл емес құбырларды ашық жүргізгенде олардың өртке қарсы тосқауылдардан

өтетін жерлерін кабель немесе сымдарды құбырларға жүргізгеннен кейін жанбайтын материалдармен бітеу керек.

Құбырлар (қораптар, ойықтар) мен құрылыс құрылымдары (2.25-т. қараңыз) арасындағы жəне құбырларда (қораптар, ойықтар) жүргізілген сымдар мен кабельдер арасындағы саңылауларды тез алынатын, жанбайтын материалдан жасалған массамен бітеу құрылыс құрылымының отқа төзімділігіне сəйкес отқа төзіміділікті қамтамасыз ету керек.

3.3.1.5 Келтеқұбырларды қолданбай аражабындар мен қабырғалардан өтетін өткелдерді жасағанда қажет: - 0,75 жəне 0,5 сағ. отқа төзімділік шегін қамтамасыз ету үшін кабельді тез алынатын массамен бітеуді қабырға қалыңдығынан 200 мм кем емес жасау керек, - отқа төзімділік шегін 0,25 сағ. қамтамасыз ету үшін өткелдерді 60 мм тереңдікте бітеу керек, - түрлі отқа төзімділікте бітеу тереңдігі 250 мм аспау керек.

3.3.2 Науалар мен қораптарда сымдар мен кабельдер жүргізу 3.3.2.1 Науалар мен қораптардың құрылымы мен қорғау дəрежесі жəне науалар мен

қораптарда сымдар мен кабельдер жүргізу əдісі (шашыратып, байлап, көпқабатты жəне т.б.) жобада көрсетілу керек.

3.3.2.2 Қораптарды қондыру əдісі оларда ылғал жиналуын болдырмау керек. Ашық электрөткізгіштерге арналған қолданатын қораптарда, ереже бойынша, алынатын немесе ашылатын қақпақтар болу керек.

3.3.2.3 Жасырын жүргізу кезінде бітеу қораптарды қолдану керек. 3.3.2.4 Қораптар мен науаларда жүргізілетін сымдарда жəне кабельдерде науалар мен

қораптардың басында жəне соңында жəне олардың электржабдыққа қосылатын жерлерінде таңбалау болу керек, ал кабельдерде, сонымен бірге, - трасса бұрылыстары мен тармақтарында болу керек.

3.3.2.5 Металл қабыршақты қорғалмаған сымдар мен кабельдерді металл қапсырмалармен немесе құрсаулармен бекіту эластикалық оқшаулағыш материалдан жасалған төсемдермен бірге жасалу керек.

3.3.3 Оқшаулағыш тіректерде сымдар жүргізу 3.3.3.1 Оқшаулағыш тіректерде сымдарды қосу немесе тармақтау оқшаулағыштың,

клиценің, аунақшаның алдында немесе олардың үстінде жасалу керек. 3.3.3.2 Трасса бойындағы бекіту орындары мен паралелль жүргізілген сымдардың

осьтері арасындағы қашықтықтар жобада көрсетілу керек. 3.3.3.3 Ілмектер мен оқшаулағыштары бар кронштейндер қабырғалардың тек негізгі

материалына бекітілу керек, ал қимасы 4 мм² дейін қоса сымдар үшін аунақшалар мен клицалар сылаққа немесе ағаштан жасалған ғимараттардың қаптамасына бекітіледі. Ілмектердегі оқшаулағыштар нық бекітілу керек.

3.3.3.4 Аунақшаларды глухарьлармен бекіткенде глухарьлардың бастиегінің астына металл жəне эластикалық тығырықтар салыну керек, ал металлды аунақшаларды бекіткенде олардың астына эластикалық тығырықтар салыну керек.

3.3.4 Болат арқанда сымдар мен кабельдер жүргізу 3.3.4.1 Қорғағыш қабықшалардағы резеңке жəне пластмасса оқшаулағышты сымдар

мен кабельдерді көтергіш болат арқанға құрсаулы немесе клицалы сымға бір-бірінен 0,5 м артық емес қашықтықта бекітілу керек.

3.3.4.2 Арқандарда орнатылған кабельдер мен сымдар олардың арқаннан ғимараттардың құрылымдарына өтетін жерлерінде механикалық əсерлерден шектелу керек.

Болат арқанды өткізгіштің тік аспалары, ереже бойынша, тармақтанатын қораптар, штепсель ажыратқыштар, шырақтар жəне т. б. қондыру орындарында ораластыру керек. Иілімнің нұсқағышы бекітулер арасындағы аралықтың 1/40 - 1/60 ұзындық шегінде болу керек. Аралықтың ұштық бекітулері арасындағы арқандарды біріктіруге рұқсат етілмейді.

3.3.4.3 Жарықтандыру электрөткізгіштердің тербелуін болдырмау үшін болат арқанда созғыштар орналастырылу керек. Созғыштар саны жұмыс сызбаларында белгілену керек.

3.3.4.4 Арнайы арқансымды сымдардан тарайтын тармақтар орнына арқансымдық ілмек жасауға мүмкіндік жəне талшықтар қорын жасайтын, магистралды кеспей тармақтанатын, қысқыштармен бөлінетін желіні қосуға қажетті арнайы қораптарды пайдалану керек.

3.3.4.5 Арқансым өткізгіштердің барлық металл бөліктері жерге қосылу керек жəне тоттануға қарсы майланымы немесе жабыны болу керек.

3.3.5 Құрылыс негіздерінде жəне негізгі құрылыс құрылымдар ішінде қондырған

сымдарын жүргізу 3.3.5.1 Қондырғыш сымдарды ашық жəне жасырын жүргізуді минус 15 ºС төмен

температурада жасауға рұқсат етілмейді. 3.3.5.2 Сымдарды жасырын жүргізуді жұмыс сызбалары бойынша жасау керек.

Сымдарды жасырын жүргізгенде сылақ астында немесе жіңішке қабырғалы арақабырғаларда

(80 мм дейін) сымдар сəулет-құрылыс сызықтарға қатар жүргізілу керек. Көлденең жүргізілген сымдардан аражабын тақталарына дейінгі қашықтық 150 мм аспау керек. Қалыңдығы 80 мм жоғары құрылыс құрылымдарындағы сымдар қысқа трассалармен жүргізілу керек.

3.3.5.3 Қондырғыш сымдардың қосылыстары мен тармақтары пісіру, гильзада нығыздау немесе тармақтанатын қораптардағы қысқыштармен жасалу керек. Қосылыстар қалпақшалармен, оқшаулағыш таспа немесе арнайы оқшаулағыш қабықшалармен оқшаулану керек.

Металл тармақтанатын қораптарда оларға сымдар кіретін жерлерде оқшаулағыш материалдардан жасалған төлке болу керек. Төлкелердің орнына поивинилхлорид құбырлардың кесінділерін пайдалануға болады.

Құрғақ бөлмелерде сымдар тармақтарын қабырға жəне аражабын ұялар мен ойықтарда жəне аражабын қуыстарында жүргізу керек.

Ұялар мен қуыстардың қабырғалары тегіс болу керек, ұялар мен қуыстарда орналасқан сымдардың тармақтары жанбайтын материалдан жасалған жапқыштармен жабылу керек.

3.3.5.4 Жалпақ сымдардың бекітулерін жасырын жүргізгенде олардың құрылыс негіздеріне тығыз жатуын қамтамасыз ету керек.

Ондағы бекіту нүктелері арасындағы қашықтықты жасайтын: а) көлденең жəне тік учаскелерде сылақтанатын сымдар байламдарын жүргізгенде -

0,5 м артық болмау керек; жеке сымдар жүргізгенде - 0,9 м; б) сымдарды құрғақ сылақпен жапқанда - 1,2 м дейін. 3.3.5.5 Ернеулік өткізгіш құрылымы күштік жəне əлсіз ағынды сымдарды бөлек

жүргізуін қамтамасыз ету керек. 3.3.5.6 Ернеудің бекітуі оның құрылыс құрылымдарына тығыз жатуын қамтамасыз ету

керек, онда үзілу күші 190 Н кем болмау керек, ал ернеу, қабырға жəне еден арасындағы саңылау 2 мм артық болмау керек. Электроқшаулағыш қасиеттері бар ернеулерді жанбайтын жəне тез жанбайтын материалдардан жасау керек.

3.3.5.7 Панельдерде стандартты ішкі каналдарда немесе тұтасқұймалы пластмасса құбырларда жасырын ауыспалы электрөткізгішке салынатын элементтер, ажыратқыш қораптар, ажыратқыштар жəне штепсель розеткаларын қондыруға арналған ұялар мен тесіктер болу керек.

Электрқондырғы бұйымдарына арналған шектес пəтерлердегі қабырға панельдердегі тесіктер мен ұзартылған қуыстар тесіп өтпелі болмау керек. Егерде технология шарттарына байланысты тесік дайындау тесіп өтпелісіз жасауға келмейтін болса, олардың ішіне дыбысоқшаулағыш өткізгіштер винипордан немесе басқа жанбайтын дыбысоқшаулағыш материалдан салыну керек.

3.3.5.8 Арматуралық қанқаларда құбырлар мен қораптарды орналастыруды қондыру, тармақтау жəне төбелік қораптарды бекіту жерлерді көрсететін кондукторлар жұмыс сызбалары бойынша жасау керек.

Қалыптанудан кейін қораптардың панельдер беттерінің артына-астына жайғасуын қамтамасыз етуде, оларды арматуралық қаңқаға бекіткенде, қораптарды, блокты қондырғанда блок биіктігі панельдің қалыңдығына сəйкес болып, ал қораптарды бөлек тұлғалық панельдердің ішіне қондырғанда олардың жылжуын болдырмау үшін қораптардың тұлғалық беті арматуралық қаңқаның жазықтығынан 30-35 мм асу керек.

3.3.5.9 Каналдар бүкіл қашықтықта қыртыстарсыз жəне тік бұрышсыз тегіс бетті болу керек.

Канал (құбыр) үстіндегі қорғағыш қабаттың қалыңдығы 10 мм кем болмау керек. Ұзартылған қуыстар немесе қораптар арасындағы каналдардың ұзындығы 8 м артық

болмау керек. 3.3.6 Болат құбырларда сымдар мен кабельдер жүргізу

3.3.6.1 Болат құбырларды, ерекше жағдайда, құбырсыз өткізгіш жүргізуге рұқсат болмағанда, ал металл еместерді пайдалануға рұқсат болмағанда, электрөткізгіштерді пайдалануға болады. Онда жұқақабырғалы құбырларды ал жарылыс қауіпі бар жерлерде - су-газөткізгіш құбырларды пайдалану керек. Нығыздауды қажет ететін құбырларды қосу бұрандалы жалғастырғыш арқылы жасау керек. Нығыздауды талап етпейтін өткізгіштер үшін құбырларды қоныштармен, манжет немесе гильза арқылы бұрандасыз қосуға болады.

3.3.6.2 Электрөткізгіштерде пайдаланатын болат құбырлардың ішкі беті болу керек жəне оларды құбырға тартқанда сым оқшаулағыштарының бұзылуын болдырмау үшін сыртқы бетінің тоттануға қарсы жабыны болу керек. Құрылыс құрылымдарының тұтасқұймалы құбырларының сыртқы тоттануға қарсы жабыны болу талап етілмейді.

Химиялық белсеңді ортасы бар бөлмелерде жүргізілетін құбырлардың ішінен жəне сыртынан тоттануға қарсы, осы ортадағы жағдайларға тұрақты жабыны болу керек. Болат құбырларда сымдар шығатын жерлерде пластмасса төлкелер орнату керек.

3.3.6.3 Электрөткізгіштерге арналған болат құбырлардың іргетастарын, технологиялық жабдықтың астына салатын іргетастарды бетондауға дейін тіректі құрылымда немесе арматурада бекіту керек. Құбырлардың іргетастан топыраққа шығатын жерлерінде топырақ немесе іргетас шөгуінде құбырлардың қиықтарына қарсы жұмыс сызбаларында қарастырылатын шаралар жасау керек.

3.3.6.4 Құбырлардың температуралық жəне шөгінді жіктермен қиылысқан жерлерінде жұмыс сызбалардағы нұсқауларға сəйкес өтеуіш құрылғылар орнату керек.

3.3.6.5 Ашық салынған болат құбырлардың бекіту нүктелерінің арасындағы қашықтықтар 1-кестеде көрсетілген шамалардан аспау керек.

1-кесте - Электрөткізгіштердің болат құбырларын бекіту нүктелерінің арасындағы

максималды мүмкін қашықтықтар

Құбырлардың шартты өтуі, мм

Бекіту нүктелері арасындағы қашықтық, м

Құбырлардың шартты өтуі, мм

Бекіту нүктелері арасындағы қашықтық, м

15 - 20 25 - 32

2,5 3,0

40 - 80 100

3,5 - 4 6,0

Электрөткізгіштің болат құбырларын технологиялық құбырларға тікелей бекітуге

жəне оларды түрлі құрылымдарға тікелей пісіруге рұқсат етілмейді. 3.3.6.6 Құбырлардың, ереже бойынша, нормалы бұрылыстарының иілу бұрышы 90 ºС,

120 ºС жəне 135 ºС жəне нормалы иілу радиустары 400, 800 жəне 1000 мм болып қолдану керек. Иілу радиусы 400 мм аражабындарды жүргізілетін құбырлар мен тік шығыстарға пайдалану керек; 800 жəне 1000 мм - тұтасқұймалы іргетастарда құбырлар жəне бірсымды талшықтары бар кабельдер жүргізгенде құбырлар пакеттері мен блоктарын дайындағанда көрсетілген нормалы иілу бұрыштары мен радиустары ұстану керек.

3.3.6.7 Тік салынған құбырларда (тікқұбырларда) сым жүргізгенде оларды бекітуді қарастыру керек жəне бекіту нүктелерін бір-бірінен қашықтықта орналастыру керек, мыналардан аспайтын, м:

- 50 мм² сымдарға қоса - 30 - сол, 70 тен 150 мм² дейін қоса - 20 - сол, 185 тен 240 мм² дейін қоса - 15 Сымдарды бекітуді клицалар немесе қысқыштар көмегімен созылмалы немесе

тармақталатын қораптарда немесе құбырлардың шетінде жасау керек. 3.3.6.8 Құбырларды еденде жасырын жүргізгенде 20 мм кем емес тереңдікте цемент

ерітіндісі қабатымен қорғалу керек. Еденде тармақталатын жəне созылмалы қораптар (мысалы, модульді өткізгіштерге) орнатуға рұқсат етіледі.

3.3.6.9 Созылмалы қораптар (жəшіктер) арасындағы қашықтық аспау керек (м):

- бірыңғай бөлшектерде - 75, - құбырдың бір иілгенінде - 50, - екі иілгенінде - 40, - үш иілгенде - 20. Құбырлардағы сымдар мен кабельдер керілусіз бос жату керек. Құбырлар диаметрін

жұмыс сызбалардағы нұсқауларға сəйкес қабылдау керек. 3.3.7 Металл емес құбырларда сымдар мен кабельдер жүргізу 3.3.7.1 Металл емес (пластмасса) құбырларды сымдар мен кабельдер тарту үшін

жұмыс сызбаларға сəйкес олардағы ауа температурасы 20 ºС төмен емес жəне 60 ºС жоғары болмағанда жүргізу керек.

Іргетастардағы пластмасса құбырлар (ереже бойынша, полиэтилен) көлденең нығыздалған топыраққа немесе бетон қабатына салыну керек.

Тереңдігі 2 м дейін іргетастарда поливинилхлорид құбырларын жүргізуге болады. Онда оларды бетондағанда жəне топырақпен қайта жапқанда механикалық зақымдануына қарсы шаралар қабылдану керек.

3.3.7.2 Ашық салынатын металл емес құбырларды бекіту қоршаған ортаның температурасы өзгергенде сызықтықтың кеңею жəне қысылуында олардың еркін жылжуына (жылжымалы бекіту) мүмкіндік жасау керек. Жылжымалы бекіткіштер қондырғыларының нүктелері арасындағы қашықтық 2-кестеде көрсетілген мəндерге сəйкес болу керек.

3.3.7.3 Бетон ерітіндісінің қалыңдығы құбырлар үстіндегі (жеке жəне блоктар) олардың тұтасқұйылған едендерін дайындағанда 20 мм кем болмау керек. Құбырлық трассаларының қиылысқан жерлерінде құбырлар арасында бетон ерітіндісінен қорғағыш қабат қажет етілмейді. Ондағы жоғары қатардың салыну тереңдігі жоғарыда берілген талаптарға сəйкес болу керек. Егерде құбырлар қиылысқанда құбырлардың салыну тереңдігін қамтамасыз ету мүмкіндік болмаса, металл (гильзалар, қаптамалар) немесе жұмыс сызбаларында көрсетілген басқа құралдар қондыру арқылы олардың механикалық зақымданудан қорғалуын қарастыру керек.

2-кесте - Жылжымалы бекіткіштер қондырғысының нүктелері арасындағы

қашықтықтар

Құбырдың сыртқы диаметрі, мм

Көлденең жəне тік жүргізген бекіту

нүктелерінің арасындағы

қашықтық, мм

Құбырдың сыртқы диаметрі, мм

Көлденең жəне тік жүргізген бекіту

нүктелерінің арасындағы

қашықтық, мм 20 25 32 40

1000 1100 1400 1600

50 63 75 90

1700 2000 2300 2500

3.3.7.4 Еденде жүргізілген пластмасса құбырлардағы 100 мм жəне одан жоғары бетон

қабатты электрөткізгіштердің ішкіцехтік көліктің трассаларымен қиылысқан жерлерде механикалық зақымдардан қорғау қажет етілмейді. Іргетастардан, еден құйылымдарынан пластмасса құбырлары мен басқа құрылыс құрылымдарының шығуларын поливинилхлорид құбырлардың кесіндері мен бүктемелерінен жасау керек, ал механикалық зақымдар болған жағдайда - жіңішкеқабырғалы болат құбырлар кесіндерінен.

3.3.7.5 Поливинилхлорид қабыршақты сымдар мен кабельдерді резеңке-битумды құбырларда немесе оларға тиісті жақындықта жүргізуге рұқсат етілмейді. Хош иісті көмірсутек булары бар, мысалы, бензол жəне азот қышқылы, бөлмелерде винипласт құбырларын жүргізуге рұқсат етілмейді.

3.3.7.6 Пластмасса құбырларын төбеде бекіту жасалады: - керегеторлық металл төбелерде - жабындар панельдеріне; - тақтайша типті металл төбелерде, гипс жəне цемент-жаңқа тақталы төбелерде -

көтеруші құрылымдарға. Жанбайтын жəне тез жанбайтын материалдаран жасалған аспалы төбелердің

ауданында (минерал-мақталы тақталардан, гипс, цемент-жаңқалы жəне т. б.) гофрлы пластмасса құбырлар пайдалану ұсынылады.

3.3.7.7 Поливинилхлорид құбырлар қабырғаларға шыққанда олардың мүмкінді механикалық зақымдану жерлерінде биіктігі 1,5 м дейін болат құрылымдармен қорғау керек немесе олардың қабырғадан жіңішке қабырғалық болат құбырлар кесіндерімен шығуын жасау керек.

3.3.7.8 Пластмасса құбырлардың қосылысын жасау керек: - полиэтилендік - жалғастырғыш арқылы тығыз отырғызып, қонышқа жалғастырғыштар

мен термоотырғызғыш материалдан ыстық айналма салып, пісіріп; - поливинилхлоридтік - қонышқа тығыз отырғызып немесе жалғастырғыштар

арқылы. Қосылысты желімдеп жасауға рұқсат етілмейді. 3.4 КАБЕЛЬ ЖЕЛІЛЕРІ 3.4.1 Жалпы талаптар 3.4.1.1 Осы ережелерді кернеуі 220 кВ дейін күшті кабель желілерін жинақтағанда

сақтау керек. Метрополитен, шахта, кеңдердегі кабель желілерін жинақтауды белгілі тəртіппен

бекітілген ведомстволық нормативті құжаттарға сəйкес жасау керек. 3.4.1.2 Кабель желілерін жинақтағанда электрмеханикалық көрсеткіштері бар

кабельдерді «Электр сымдар мен кабельдер» МСТ 29.060 тарауына сəйкес пайдалану керек. Кабельдер иілімінің ең төмен радиустары мен сіңірілген қағаз оқшаулағышты кабель нүктелерінің трассада жоғары жəне төмен орналасу аралықтарының ең төменгі мəндері МСТ белгілі талаптарына жəне бекітілген техникалық шарттарға сəйкес болу керек.

3-кесте - Түрлі кабельдерді тартпалау күштердің мəндері

Кабель қимасы, мм²

Алюминий қабыршақтарды

тартпалау күштері, кН, кернеулі, кВ, кабельді

Талшықтарды тартпалау күштері, кН, 35 кВ дейінгі кабельді

мысты алюминий көпсымды

алюминий бірсымды

1 6 10 3 х 25 3 х 35 3 х 50 3 х 70 3 х 95 3 х 120 3 х 150 3 х 185 3 х 240

1,7 1,8 2,3 2,9 3,4 3,9 5,9 6,4 7,4

2,8 2,9 3,4 3,9 4,4 4,9 6,4 7,4 9,3

3,7 3,9 4,4 4,9 5,7 6,4 7,4 8,3 9,8

3,4 4,9 7,0

10,0 13,7 17,6 22,0 25,0 35,0

2,9 3,9 5,9 8,2

10,8 13,7 17,6 21,6 27,4

2,9 3,9 5,9 3,9 5,4 6,4 8,8

10,8 13,7

Ескертулер: 1 Пластмасса немесе қорғасын қабыршақты кабельді тартпалау тек талшықтар

арқылы жасалады.

2 Кабельді блокты канализацияға жүргізгендегі тартпалау күштері 4-кестеде берілген. 3 Домалақ сыммен сауытталған кабельдерді сымдарынан тарту керек. Мүмкін кернеуі

- 70-100 Н/мм². 4 Бақылау кабельдері мен осы кестеде берілген жоғары қималы кабельдерден артық

күшті қимасы 3х16 мм² дейін сауытталған жəне сауытталмаған кабельдерді механикалық сауыттардан тартуға немесе қабықшаларынан шұлық арқылы сым жүргізуге болады, ондағы тартпалау күштері 1 кН аспау керек.

3.4.1.3 Кабельдерді жүргізгенде оларды механикалық зақымданудан қорғау шараларын қабылдау керек. 35 кВ дейін кабельдерді тартпалау күштері 3-кестеде берілген мəндер деңгейінде болу керек. Мүмкін күштен жоғары тартпалауды жою үшін шығырлар мен басқа тартқыш құралдарды реттелетін шектеуіш құрылғылармен жабдықтау керек.

Кабельді қысатын созылмалы құрылғылар (жетек аунақшалар мен айналғыш құрылғылар) кабельдің деформациялануын болдырмау керек.

110-220 кВ кернеулі кабельдер үшін мүмкін тартпалау күштері 3.4.7.3. т. берілген. 3.4.1.4 Кабельдерді ұзындыққа 1-2 % қор жасап жүргізу керек. Орларда жəне

ғимараттар мен имараттардың ішіндегі тегіс беттерінде кабель қорын «иректеп» салып жасайды, ал кабель құрылымдары (кронштейндер) бойынша бұл қорды иілімнің нұсқарын жасауға пайдаланады.

Кабель қорын сақиналар (орамдар) түрінде төсеуге рұқсат етілмейді. 3.4.1.5 Көлденең құрылымдарда, қабырғаларда, аражабындарда, фермаларда жəне т.

б. жүргізілетін кабельдердің соңғы нүктелері, негізінде соңғы жалғастырғыштары трасса бұрылыстарында жəне иілімдердің екі жанынан қосқыш жəне айырғыш жалғастырғыштарға нық бекітілу керек.

Жұмсақ алюминий ұзартқыш, тиістіден 30 % астам емес; 3.4.1.6 Құрылымдар мен қабырғалардан тік жүргізілетін кабельдер əрбір кабель

құрылымына бекітілу керек. 3.4.1.7 Тіректі құрылымдар арасындағы қашықтық жұмыс сызбаларына сəйкес

қабылданады. Күшті жəне бақылау кабельдерін жүргізгенде алюминий қабыршақты тіректі құрылымдарда арақабаттың ортасында қашықтығы 6000 мм қалдық иілім болу керек: 250-300 мм - эстакадалар мен галереяларда жүргізгенде, 100-150 мм кем емес - қалған кабель құрылымдарында.

Сауытсыз кабельдерді орнататын құрылымдарда кабель қабыршақтарының мүмкінді механикалық зақымдануның болдырмайтын орындаушы болу керек.

Қорғасын немесе алюминий қабыршақты құрылымдарда сауытсыз кабельдерді нық бекіту жерлерде эластик материалдан (мысалы, табақты резеңке, табақты поливинилхлорид) аратөсемдер салыну керек, сауытсыз пластмасса қабыршақты немесе пластмасса түтікті кабельдерде жəне сауытталған кабель құрылымдарында қапсырма шегелер (қамыттар) төсемсіз бекітіле алады.

3.4.1.8 Бөлмелердің ішіндегі жəне сыртындағы, механикалық зақымдар (көлік, жүк жəне механизмдер жүру, біліксіз қызметкерлер үшін қол жетімділік) мүмкін жерлерде, сауытталған жəне сауытталмаған кабельдер қауіпсіз биіктікте, бірақ жер немесе еден бетінен 2 м кем емес жəне жердің астында 0,3 м тереңдікте сақталу керек.

3.4.1.9 Жүргізу барысында герметикалануы бұзылған барлық кабельдер ақырлары қосылыс жəне ұштық жалғастырғыштарды жинақтауға дейін уақытша герметикаландыру керек.

3.4.1.10 Өндіріс бөлмелердегі жəне кабель имараттарындағы қабырғалардан, арақабырғалардан жəне аражабындардан кабель өткелдері металл емес құбырлардың (қысымсыз асбест, пластмасса жəне т. б.) кесінділерінен, темірбетон құрылымдарындағы фактураланған тесіктерден немесе ашық ойықтардан жасалу керек. Құбырлар кесінділеріндегі, тесіктердегі жəне ойықтардағы саңылаулар кабель жүргізгеннен кейін жанбайтын материалмен бітелу керек, мысалы, құм аралас цементпен мөлшері 1:10, құм аралас балшықпен - 1:3, цемент, құм аралас балшықпен - 1,5:1:11, құрылыс гипс аралас домбыған

перлитпен - 1:2 жəне т. б. - қабырғаның немесе арақабырғаның барлық қалыңдығы бойынша. Қабырға өткелдеріндегі саңылауларды бітемеуге егерде сол қабырғалар өртке қарсы

тосқауыл болмаған жағдайда рұқсат етіледі. 3.4.1.11 Кабель жүргізу алдында орды металл жабындар мен кабель қабыршығына

(сор топырақтар, əк, су, қож немесе құрылыс қоқыстан тұратын жабын топырақ, қазылатын жəне қоқыс шұқырларына 2 м жақын орналасқан учаскелер жəне т.б.) қауіпті əсер ететін заттары бар жерлерді белгілеу үшін трасса тексерілу керек. Сол жерлерді айналып өтуге мүмкіндік болмағанда кабель таза нейтралды топырақта сыртынан жəне ішінен битумды құраммен жəне т. б. жабылған қысымсыз асбест-цемент құбырларда жүргізілу керек. Кабельді нейтралды топырақпен жапқанда ор қосымша екі жақтан 0,5-0,6 м кеңейтіліп жəне 0,3-0,4 м тереңдетілу керек.

3.4.1.12 Кабельдердің ғимараттарға, кабель имараттарына жəне басқа бөлмелерге кірістері асбест-цементті қысымсыз құбырларда темірбетон құрылымдардың фактураланған тесіктерінде жасалу керек. Құбырлар соңы ғимарат қабырғасынан орға шығып тұру керек, ал белгі болған жағдайда - соңғының сызығынан 0,6 м кем болмай шығып тұру жəне ор жағына еңісі болу керек.

3.4.1.13 Орда бірнеше кабель жүргізгенде келесі қосылыс жəне тоқтатқыш жалғастырғыштарын жинақтауға арналған кабель ұшын қосылыс орындарын 2 м кем емес жылжыту арқылы орналастыру керек. Онда оқшаулағышты ылғалдылыққа тексеру үшін жəне жалғастырғышты жинақтау үшін жəне өтеуіш доғасын (ұзындығы əр соңында 350 мм кем емес 10 кВ дейінгі кернеулі кабельдер үшін жəне 400 мм кем емес - 20 жəне 35 кВ кернеулі кабельдер үшін) орнату үшін қажетті ұзындықты кабель қоры қалдырылуы керек.

3.4.1.14 Қысылған жағдайда кабель ағындары көп болғанда өтеуіштерді тік жазықтықта кабель жүрген деңгейден төмен орналастыруға болады. Онда жалғастырғыш кабель жүргізген деңгейде қалады.

3.4.1.15 Орда жүргізілген кабель бір қабат жермен жабылып, механикалық қорғағыш немесе сигналдық таспа салыну керек, одан кейін электржинақтау жəне құрылыс ұйымдардың өкілдері тапсырыс берушінің өкілімен бірге трассаны қарап, жасырын жұмыс жүргізуге акт жасайды.

3.4.1.16 Қосылыс жалғастырғыштарды жинақтағаннан кейін жəне желіні жоғары кернеумен сынағаннан кейін ор біржола жабылып, нығыздалады.

3.4.1.17 Орды қатқан жердің кесектерімен, тастар аралас топырақпен, металл бөлшектері жəне т.б. жабуға рұқсат етілмейді.

3.4.1.18 Өзі жүретін немесе сүйрегіш механизмдермен жылжитын пышақты кабель жүргізушіден кернеуі 10 кВ дейін кабельді трассаларында қорғасын немесе алюминий қабықшасы бар, инженерлік имараттардан шалғайланған 1-2 брондалған кабельдерге орларсыз кабель жүргізуге рұқсат етіледі. Қалалық электржүйеде жəне өнеркəсіп кəсіпорындарында орларсыз кабель жүргізу созылған учаскелерде трасса бойында жерасты коммуникациялары, инженерлік имараттармен қиылысуы, табиғи тосқауылдар мен қатты жабындар болмаған жағдайда рұқсат етіледі.

3.4.1.19 Трассаның бойында құрылыс салынбаған жерлерде кабель желісінің трассасын жүргізгенде бетоннан жасалған бағаналарда немесе трасса бұрылыстарында, қосылыс муфталар орналасқан жерлерде, екі жақтан жолдар мен жерасты имараттарымен қиылысқан жерлерде, ғимараттарға кіргізілетін жəне тегіс жерлерде əрбір 100 м кейін арнайы кесте-сілтемелерде белгілеу таңбалары жасалу керек.

Егістік жерлерде белгілеу таңбалары арасы 500 м сирек орналаспау керек. 3.4.2 Блокты канализацияда кабель жүргізу 3.4.2.1 Шекті мүмкін тартпалау күштерінің жағдайлары бойынша қорғасын

қабықшалы жəне мыс талшықты брондалмаған кабельдерге арналған каналдың жалпы ұзындығы келесі мəндерінен аспау керек:

Кабель қимасы, мм² 3х50 дейін 3х70 3х95 жəне жоғары

Шектелген ұзындық, м 145 115 108 Қорғасын немесе пластмасса қабықшалы қимасы 95 мм² жəне одан жоғары алюминий

талшықты брондалмаған кабельдер үшін канал ұзындығы 150 м аспау керек. 3.4.2.2 Қорғасын қабыршықты жəне мыс немесе алюминий талшықты брондалмаған

кабельдердің шекті мүмкін тартпалау күштері сүйретпе арқанды талшықтарға бекіткенде жəне 100 м кабельді блокты канализациядан тартуға қажет күштер 4-кестеде берілген.

3.4.2.3 Пластмасса қабыршықты брондалмаған кабельдердің шекті мүмкін тартпалау күштерін талшықтарға арналған өзгерту коэффициентерімен 4-кесте бойынша қабылдау керек:

- мыс 0,7 - қатты алюминийден 0,5 - жұмсақ алюминийден 0,25 4-кесте

Қорғасын қабықшалы

брондалмаған кабельдер

талшықтары

Кабель қимасы, мм²

Мүмкінді тартпалау

күштері, кH

100 м кабельге қажетті тартпалау күші, кH, кернеуі,

кВ 1 6 10

Мыс Алюминий

3х50 3х70 3х95 3х120 3х150 3х185 3х95 3х120 3х150 3х185

6,4 8,9 12,0 15,3 19,0 23,5 7,45 9,40 11,80 14,50

1,7 2,2 2,8 3,4 4,2 5,1 1,8 2,1 2,6 3,1

2,3 2,8 3,5 4,2 5,3 5,7 2,4 2,9 3,6 3,7

2,7 3,2 4,0 4,6 5,5 6,3 2,9 3,3 3,8 4,3

Ескерту - Кабель жүргізгенде тартпалау күшін азайту үшін оны кабель қабыршығына

(тавот, солидол) зиян келтіретін заттары жоқ маймен жабу керек. 3.4.3 Кабель имараттарында жəне өндіріс бөлмелеріне кабель жүргізу 3.4.3.1 Кабель имараттарында, коллекторларда жəне өндіріс бөлмелерінде жүргізгенде

кабельдердің сыртқы қорғаушы жабыны жанатын материалдан болмау керек. Кəсіпорын-дайындаушыда жасалған, жанбайтын, тоттануға қарсы (мысалы, гальваникалық) жабынды кабельдің металл қабыршақтары мен сауыты жинақтаудан кейін бояуға жатпайды.

3.4.3.2 Тұрғын кварталдардың кабель имараттары мен коллекторларында кабельді, ереже бойынша, оларда қосылыс жалғастырғыштарын қолданбай, толық құрылыс ұзындығымен жүргізу керек.

Ашық эстакадаларда (кабельді жəне технологиялық) құрылымдарда көлденең жүргізілген кабельдер, 3.4.1.5 т. сəйкес орындарда бекітуден басқа, желдердің əсерінен жылжуын болдырмау үшін жобада берілген нұсқауларға сəйкес трассаның тегіс көлденең жерлерінде бекітілу керек.

3.4.3.3 Алюминий қабыршықты сыртқы жабынсыз кабельдер оларды сыланған жəне бетон қабырғаларда, фермалар мен тіректерде жүргізгенде құрылыс құрылымдарының бетінен 25 мм кем емес асып тұру. Көрсетілген құрылымдардың боялған беттерінен сол кабельдерді саңылаусыз жүргізу рұқсат етіледі.

3.4.4 Болат арқанда жүргізу 3.4.4.1 Арқанның диаметрі мен маркасы жəне арқанның анкерлік жəне аралық

бекітулер арасындағы қашықтық жұмыс сызбаларында белгіленеді. Арқанның иілу нұсқағышы кабельдерді ілгеннен кейін аралық ұзындығының 1/40-1/60 деңгейінде болу керек. Кабель ілмелерінің арақашықтығы 800-1000 мм жоғары болмау керек.

3.4.4.2 Анкерлі ұштық құрылымдар тіректерге немесе ғимараттардың қабырғаларына бекітілу керек. Оларды арқалықтар мен фермаларға бекіту рұқсат етілмейді.

3.4.4.3 Бөлмелердің сыртында арқанда кабель жүргізу үшін болат арқан жəне басқа металл бөлшектер гальваникалық жабыны болуына қарамастан маймен жабылу керек (мысалы, солидолмен). Бөлмелердің ішінде гальваникалық жабыны бар болат арқан тек агрессивті қоршаған ортаның ықпалынан тоттануға ұшырауы мүмкін болған жағдайда маймен жабылу керек.

3.4.5 Мəңгітоң топырақтарда, төмен температураларда жəне су тосқауылдарынан кабель

жүргізу

3.4.5.1 Мəңгітоң топырақтарда кабель жүргізу тереңдігі жұмыс сызбаларында белгіленеді.

3.4.5.2 Орларды қайта жабуға пайдаланатын жергілікті топырақ майдалану жəне нығыздалу керек. Орда мұз бен қар болмауға тиісті. Үймеге топырақты кабель трассасы осьнан 5 м кем емес алыстатылған жерлерден алу керек.

Аяз ұрған жарықшалардың пайда болуына қарсы қосымша шаралар ретінде қабылдау керек:

- кабельді орды құм немесе малтатас-жұмыртасты топырақпен жабу, - су ағызатын жыралар жасау немесе трассаның екі жағынан, оның осінен 2-3 м

қашықтықта жайғасқан тереңдігі 0,6 м дейін кершіктер жасау; - кабель трассасына шөптер себу жəне бұталар отырғызу. 3.4.5.3 Жылдың суық мезгілінде алдын-ала жылытпай кабель жүргізу ауа

температурасы жұмыс басталмай 24 сағат бойы төмендемегенде: - 0 ºС - күшті сауытты жəне сауытсыз қағаз оқшаулағышты (тұтқыр, ақпайтын жəне аз

сіңірілген) қорғасын немесе алюминий қабыршақты кабельдер үшін; - минус 5 ºС - майға толы төменгі жəне жоғары қысымды кабельдер үшін, - минус 7 ºС - кернеуі 35 кВ дейін пластмасса немесе резеңке оқшаулағышты жəне

қорғаушы жабынының қабыршағы талшықсыз материалдардан жəне болат таспалар мен сымдардан сауыты бар бақылау жəне күшті кабельдер үшін;

- 15ºС - кернеуі 10 кВ дейін поливинилхлорид немесе резеңке оқшаулағышты жəне қорғаушы жабынының қабыршағы талшықсыз материалдардан жəне сауыты пішінделген болат мырыш жалатқан таспадан жасалған бақылау жəне күшті кабельдер үшін;

- 20 ºС - полиэтилен оқшаулағышты жəне қорғаушы жабынының қабыршағы талшықсыз материалдардан болуы жəне қорғасын қабыршақты резеңке оқшаулағышты сауытсыз бақылау жəне күшті кабельдер үшін.

3.4.5.4 2-3 сағаттық қысқамерзімді температураның төмендеуі (түнгі суықтар) алғашқы уақыт мерзімінде ұнамды температура болған жағдайда назарға алынбау керек.

3.4.5.5 Ауа температурасы 3.4.5.3-т. көрсетілгеннен төмен болғанда кабельдерді алдын-ала жылытып, келесі мерзімде жүргізу керек:

- 1 сағаттан астам да...............0º тан минус 10 ºС дейін - 40 мин. астам да....................минус 10ºС тан 20 ºС дейін - 30 мин. астам да....................минус 20 ºС жəне одан төмен. 3.4.5.6 Поливинилхлорид түтікте алюминий қабыршақты алдын-ала жылытылған

сауытсыз кабельдерді ауа температурасы минус 20 ºС төмен болғанда жүргізуге рұқсат

етілмейді. 3.4.5.7 Ауа температурасы 40 ºС төмен болғанда барлық маркалы кабельдер жүргізуге

рұқсат етілмейді. 3.4.5.8 Қыздырған кабель жүргізгенде радиусы мүмкіндіктен төмен иілмеу керек. Оны

орға иректеп салуды 3.4.1.4-т. сəйкес ұзындық қорымен жасау керек. Жүргізгеннен кейін кабель дереу қопартылған топырақтын бірінші қабатымен жабылу керек. Орды мүлдем топырақпен жабу жəне жабынды нығыздауды кабель суытылғаннан кейін жасау керек.

3.4.5.9 Су тосқауылдарынан жүргізгенде кабельдер, ереже бойынша, жобаға сəйкес түбіне тереңдетілу керек. Кабель желілерін түпте жүргізгенде түптің қыртыстарында кабельдер салбырап тұрмау үшін өткір кертештер жойылу керек. Трассадағы барқындар, тас үйінділер мен басқа су астындағы кедергілерді айнала өту керек немесе оларда орлар мен өткелдер қарастырылу керек. Кабель желілері жылғалар мен олардың жайылмаларымен қиылысқанда кабельдер топыраққа орнатқан құбырларда жүргізілу керек. Кабельдердің бір-бірімен су астында қиылысуы рұқсат етілмейді.

Кеме жүзетін өзендердің жағаларындағы су астындағы кабель өтулері қолданыстағы Кеме қатынасы ережелеріне сəйкес сигналды таңбалармен белгілену керек.

3.4.6 35 кВ дейін кернеулі кабель жалғастырғыштарын жинақтау 3.4.6.1 35 кВ дейін кернеулі күшті кабель жалғастырғыштары мен бақылау

кабельдерін жинақтау белгілі тəртіп бойынша бекітілген ведомстволық технологиялық нұсқауларға сəйкес орындалу керек.

3.4.6.2 Қағаз жəне пластмасса оқшаулағыштары бар кернеуі 35 кВ дейін күшті кабельдері мен бақылау кабельдерінің жалғастырғыштарының түрлері мен ұштау өңдеулері жəне қосылу мен талшықтарды ақырлау əдістері жобада көрсетілу керек.

3.4.6.3 Жалғастырғыш тұлғасы мен жерде жүргізілген ең жақын кабель арасындағы жарықтағы қашықтық 250 мм кем болмау керек. Шұғыл еңкіш трассаларда (көлбеуліктен 20 º жоғары) қосылыс жалғастырғыштарын орнатуға, ереже бойынша, болмайды. Сондай учаскелерде қондыру қажет болғанда олар жазықтық алаңшаларда орналастырылады. Жалғастырғыштарды қайталап жинақтау мүмкіндікті қамтамасыз ету үшін олар бұзылған жағдайда жалғастырғыштың екі жанынан өтеуіш ретінде кабель қорын қалдыру керек (3.4.1.13 –т. қараңыз).

3.4.6.4 Кабель имараттарындағы кабельдерді, ереже бойынша, оларда қосылыс жалғастырғыштар жасамай жүргізу керек. Кабельдерде кернеуі 6-35 кВ қосылыс жалғастырғыштарын қолдану қажет болғанда олардың əрқайсысы жеке тірек құрылымына салыну керек жəне өртті шектеу үшін өртке қарсы қорғағыш қаптамаға салыну керек (бекітілген нормативті-техникалық құжаттамаға сəйкес дайындалған). Сонымен қатар, қосылыс жалғастырғыш жоғарғы жəне төменгі кабельдерден отқа төзімділік дəрежесі 0,25 сағ. кем емес өртенбейтін қорғағыш арақабырғалармен оқшаулану керек.

3.4.6.5 Блоктарда жүргізілетін кабельдердің қосылыс жалғастырғыштары құдықтарда орналасу керек.

3.4.6.6 Өткел туннельден тұратын, жартылай өткел туннельге немесе өткел емес каналға ауысатын, трассада қосылыс жалғастырғыштар өткел туннельде орналастырылуы керек.

3.4.7 110-220 кВ кернеулі кабель желілерін жинақтау ерекшеліктері 3.4.7.1 110-220 кВ кернеулік майға толы кабельдері бар кабель желілерінің жəне 110

кВ кернеулі пластмасса оқшаулағышы бар кабельдердің (вулкандалған полиэтиленнен) жұмыс сызбалары жəне оларды жинақтауға ЖЖЕ кабель кəсіпорын-жинаушы келісілу керек.

3.4.7.2 Жүргізгенде кабель жəне қоршаған ауа температурасы төмен болмау керек: - минус 5 ºС - майға толы кабельге - минус 10 ºС - пластмасса оқшаулағышы бар кабельге Төменгі температураларда жүргізу тек ЖЖЕ-не сəйкес рұқсат етіледі.

3.4.7.3 Домалақ сым сауытты кабельдер механикаландырып жүргізгенде, сауыт сымдары арасындағы жүктеменің бірыңғай бөлінуін қамтамасыз ететін арнайы қармау арқылы сымдардан тарту керек. Онда қорғасын қабықшаның деформациялануын болдырмау үшін тартпалаудың жалпы күші 25 кН аспау керек. Сауытталмаған кабельдерді барабанда кабельдің жоғарғы ұшында қондырылған қармау арқылы тек талшықтардан тартуға рұқсат етіледі. Ондағы тартпалаудың ең жоғары мүмкіндік күші есеппен белгіленеді:

- 50 Мпа (Н/мм²) - мыс талшықтар үшін, - 40 Мпа (Н/мм²) - қатты алюминий талшықтар үшін, - 20 Мпа (Н/мм²) - жұмсақ алюминий талшықтар үшін. 3.4.7.4 Сүйретпе шығыр тартпалаудың барынша мүмкіндік шамасынан асқанда

тіркеуіш құрылғымен жəне автоматты ажыратқышпен қамтамасыз етілу керек. Тіркеуіш құрылғы өзі жазатын аспаппен жабдықталу керек. Сенімді телефон немесе УҚТ байланысын кабельді барабан, шығырлар, трасса бұрылыстары, өткелдер мен басқа коммуникациялар қиылыстары араларында орналасқан жүргізу уақытында жасау керек.

3.4.7.5 Аралығы 0,8-1 м кабель құрылымдарында орналасқан кабельдер барлық тіректерде алюминий қапсырмалармен егерде жұмыс құжаттамасында басқа нұсқаулар болмаса қалыңдығы 2 мм екі қабат резеңке салып бекітіледі.

3.4.8 Кабель желілерін таңбалау 3.4.8.1 Əрбір кабель желісі таңбалану керек жəне өз нөмірі немесе атауы болу керек. 3.4.8.2 Ашық жүргізілген кабельдерде жəне кабель жалғастырғыштарында мəлімет

тақтайшалар орнатылу керек. Кабельдік имараттарда жүргізілген кабельдерде жəне трасса бағыты өзгерген

жерлерде өткелдердің екі жағынан қабатаралық аражабындардан, қабырғалардан жəне арақабырғалардан орарналар мен кабель имараттарына кіретін (шығатын) жерлерде əрбір 50-70 м кейін мəлімет тақтайшалар орнатылу керек.

Құбырларда жасырын жүргізілген кабельдерде немесе блоктарда мəлімет тақтайшаларды соңғы жалғастырғыштардың соңғы орындарында, құдықтар мен блоктық канализация камераларында жəне əрбір қосылыс жалғастырғыштың алдында қондырылу керек.

3.4.8.3 Мəлімет тақтайшаларды қолданады: - құрғақ бөлмелерде - пластмасса, болат немесе алюминийден; - ылғал бөлмелерде - ғимараттардың сыртында жəне жерде - пластмассадан. Жерасты кабельдері мен химиялық белсеңді ортасы бар бөлмелерде жүргізілген

кабельдердің биркаларындағы белгілерді мөртабандау, жыныстау немесе күйдіру арқылы жасау керек. Басқа жағдайларда жүргізілген кабельдер үшін белгілерді жуылмайтын бояумен жасау керек.

3.4.8.4 Мəлімет тақтайшаларды кабельдерге капон жіппен немесе диаметрі 1-2 мм мырышталған болат сыммен немесе батырмасы бар пластмасса таспамен бекіту керек. Кабельге сыммен бекітетін орын жəне сымның өзі ылғал бөлмелерде, ғимараттардың сыртында жəне жерде ылғалдын əсерінен қорғау үшін битуммен жабылу керек.

3.4.8.5 Жабық кабель желісінің трассасында тұрақты ғимараттардың немесе имараттардың қабырғаларында жазба түрінде белгілеу таңбалары салыну керек. Тұрақты имараттар болмағанда белгілеу таңбаларды бетон бағаналарға немесе кабель трассаларының арнайы кесте-нұсқауларына, жолдармен (екі жақтан) жəне басқа жерасты имараттарымен қиылысқан жерлерде, ғимараттардың кірістерінде жəне əрбір 100 м ден кейін тегіс жерлерде жасалу керек. Егінді жерлерде белгілеу таңбалары əрбір 500 м сирек қойылмау керек.

3.5 35 КВ ДЕЙІНГІ КЕРНЕУЛІ ТОКӨТКІЗГІШТЕР 3.5.1 1 кВ дейінгі кернеулі токөткізгіштер (шинаөткізгіштер) 3.5.1.1 Токөткізгіштерді МСТ тиісті техникалық талаптарына жауап беретін жинақтау

бұйымдар арқылы жасалу керек. Магистралды шинаөткізгіштердің өтеуіштері бар бөліктері жəне иілмелі бөліктері

шинаөткізгіштің иілмелі бөлігінің екі жағынан симметриялы орналастырылатын екі тіректі құрылымдарға бекітілу керек. Көлденең учаскелердегі тіректі құрылымдарға шинаөткізгішті бекітуді температура өзгергенде шинаөткізгіштің жылжуына мүмкіндік беретін жабыстырғыштармен жасау керек. Тік учаскелерде жүргізілген шинаөткізгіш құрылымдарда бұрандалармен нық бекітілу керек.

Төбені алып тастауға ыңғайлы болуын (қаптама бөлшектері) жəне салқындатуды қамтамасыз ету үшін шинаөткізгішті қабырғадан немесе ғимараттың басқа құрылыс құрылымдарынан 50 мм саңылаулар жасап орнату керек.

Құбырлар мен сымды металл жеңдер тармақтанатын бөліктерге шинаөткізгіштердің қаптамаларында жасалған тесіктер арқылы өткізілу керек. Құбырларды төлкелермен ұштау керек.

3.5.1.2 Магистралды шинаөткізгіштің бөліктер шиналарының бөлінбейтін қосылысы пісіру арқылы жасалу керек, жапсардың беті жарықсыз, күйіксіз, қорытылмаған оймаларсыз, шина қалыңдығының 0,1, бірақ 3 мм артық емес, тереңдікті кесімдерсіз, жапсардың ұзындығының 10 % артық, бірақ 30 мм артық емес, ұзындықты пісірімдерсіз тегісқабыршақты болу керек.

Шинаөткізгіштердің тарататын жəне жарықтандыратын қосылыстары бөлшектенетін (бұрандамалы) болу керек. Троллейлік шинаөткізгіштер бөліктерінің қосылысы арнайы қосқыш бөлшектер арқылы жасалу керек.

Токажырататын каретка қондырылған троллейлік шинаөткізгіштің қорабының саңылау бойымен бағыттар бойынша еркін жылжу керек.

Түйіспе беттердің бөлшектенетін қосылыстары бір-біріне нық жату керек. Түйіспе қосылыстың (істік шығыстары бар қосылыстардан басқа) бастапқы (жинақтағаннан кейін) электр кедергінің ұзындығы түйіспе қосылыстың ұзындығына тең шинаның бақылау учаскесінің кедергісіне байланысы 1-класс үшін - 1-ден, 2-класс үшін - 2-ден, 3-класс үшін - 6-дан аспау керек.

1-класты істік түйіспе қосылыстың бастапқы кедергісі келесі мəндерден жоғары болмау керек:

Шығыс М10 М12 М16 М20 М24 Кедерегі (мкОм) 14 12 10 8 8 Шығыс М30 М33 М36 М42 М48 М56 Кедергі (мкОм) 6 6 5 5 5 4 2 жəне 3-класты істік түйіспе қосылыстың кедергісі стандарттарда жəне ТҚ

электртехникалық құрылғылардың белгілі түрлеріне көрсетіледі. Түйіспе қосылыстардың, пісірілген мен дəнекерленгендерден басқа, сынақтардан

өткен, электр кедергісі бастапқыдан 1,5 есе артық болмау керек. Пісірілген жəне дəнекерленген түйіспе қосылыстардың кедергісі өзгермеу керек.

3.5.2 Кернеуі 6-35 кВ ашық токөткізгіштер 3.5.2.1 Токөткізгіштерді жинақтауды МСТ тиісті техникалық талаптарына жауап беретін

жинақтау бұйымдар арқылы жасау керек. Осы ереже 6-35 кВ қатты жəне иілмелі токөткізгіштерді жинақтағанда сақталу керек.

3.5.2.2 Ереже бойынша, токөткізгіштерді жинақтау барлық жұмыстар дайындау-жинау полигондарында, шеберханаларында немесе заводтарда блоктардың тораптары мен бөліктерін алдын-ала дайындап жасалады.

3.5.2.3 Шиналар мен сымдардың барлық қосылыстары мен тармақтары 3.2-тараудың

талаптарына сəйкес жасалу керек. 3.5.2.4 Бұрандалы жəне топсалы қосылыс жерлерде өз-өзі бұрамалануды (шплинттар,

кідірткі сомындар - тоқтатқыш, тəрелкелік немесе серіппелік тығырықтар) болдырмау шаралары қамтамасыз етіу керек. Барлық бекітетін бұйымдардың тоттануға қарсы жабыны болу керек (мырышпен қаптау, пассировка жасау).

3.5.2.5 Ашық токөткізгіштердің тіректерін жинақтауды 3.6.3-тармақшадағы талаптарға сəйкес жасайды.

3.5.2.6 Иілмелі токөткізгіштің аспасын реттегенде оның барлық буындарының біркелкі керілуі қамтамасыз етілу керек.

3.5.2.7 Иілмелі токөткізгіштер сымдарының қосылыстарын аралықтың ортасында сымдарды жайып созғаннан кейін жасау керек.

3.6 ƏУЕ ЭЛЕКТРЛIК БЕРIЛIС ЖЕЛIЛЕРI 3.6.1 Тоғайларды кесу 3.6.1.1 Əуе желiлерiнiң жолындағы тоғайлар кесiлген ағаштар мен бұталардан

тазартылуы тиiс. Жарамды ағаш пен отқа жағатын ағаш жолдан тысқары қатталып жиналуы тиiс.

Сымдар жəне жасыл желек пен жол осiнен жиналған ағашқа дейiнгi аралық жобада көрсетiлуi тиiс. Борпылдақ жерлер, тау баурайлары мен су тасқыны кезде су алып кететiн жерлердегi ағаштарды отауға болмайды.

3.6.1.2 Бұтақтар мен басқа да қалдықтарды осы мезгiл үшiн рұқсат берiлген уақытта ғана жағуға болады.

3.6.1.3 Өрт қаупi сақталған кезде ЖЖ жолында жиналып қалдырылған ағаш, сондай-ақ осы кезде қалдырылған кесiлетiн қалдықтар енi 1 м минералданған жолақпен қоршалуы тиiс. Бұл жер шөптен, басқа да жанатын заттардан топырақтың минералды қабатына дейiн тазартылуы тиiс.

3.6.2 Тiреулерге арналған қазаншұңқырлар мен iргетастар құрылғысы 3.6.2.1 Iргетастарға арналған қазаншұңқырлар құрылғысын жұмыс өндiрiсiнiң

белгiленген ережелерiне сəйкес орындау керек. 3.6.2.2 Тiреулерге арналған қазаншұңқырлар, ереже бойынша, бұрғылау машиналары

жобалау белгiсiне дейiн əзiрлеу керек. 3.6.2.3 Қазаншұңқырларды жартасты, мұз, мəңгiтоң жерде əзiрлегенде «лақтыру»

немесе «қопсыту» жарылыстарын белгiленген қауiпсiздiктiң 1992 ж. ҚР Мемқала-лықтехқадағалау бекiткен жарылыс жұмыстарына арналған бiрыңғай ережелерiне сəйкес пайдаланған жөн. Мұнымен бiрге қазаншұңқырлардың iстелiп бiтпегенi жобадағы белгiге дейiн 100-200 мм шой балғамен iстелiп бiтуi тиiс.

3.6.2.4 Iргетастар құрылғысынан бұрын қазаншұңқырлар суды сору арқылы құрғатылуы тиiс.

3.6.2.5 Қыс кезiнде қазаншұңқырларды əзiрлеу жəне оларға iргетастар орнату өте қысқа мерзiм iшiнде орындалуы тиiс. Қазаншұңқырлардың түбi қатып қалмауы тиiс.

3.6.2.6 Iргетастарды мəңгiтоң қатқан жерде салу жердiң табиғи қатуын сақтай отырып жүргiзiледi.

3.6.2.7 Құрастырмалы темiрбетон iргетастар жəне қадалар типтiк құрылымдар жобаларының талаптарына сай болуы тиiс.

Құрастырмалы жəне тұтасқұймалы темiрбетон iргетастар құрылғыларын жинақтау жəне қадаларды қаққанда жұмыс жүргізудiң бекiтiлген ережелерiн басшылыққа алған жөн.

3.6.2.8 Тiреулердiң iргетас тақталарымен дəнекерлеу немесе бұрандамалармен бекiтiлуi тоттанудан қорғалған болуы тиiс.

Дəнекерлеу алдында жапсарлардың бөлшектері тоттанудан тазартылуы тиiс. Темiрбетон iргетастар бетонның қорғау қабатының қалыңдығы 30 мм, сондай-ақ агрессивтi

жерге орналастырылатын iргетастар гидрооқшауландырғыш арқылы қорғалуы тиiс. Агрессивтi ортасы бар пикеттер жобада көрсетiлуi тиiс. 3.6.2.9 Қазаншұңқырларды қайта тегiстеудi iргетастарды орнатып тексерiп болғаннан

кейiн жүргiзу қажет. Жер бетi қабат сайын тығыздалып тапталуы тиiс. Iргетастарды орнатуға арналған шаблондарды қазаншұңқырлар тереңдiгiнiң кем

дегенде жартысы толтырығаннан кейiн алып тастау қажет. Қазаншұңқырларды толтыру биiктiгiн жердiң отыру мүмкiндiгiн ескере отырып

есептеу қажет. Iргетас құрылғысы опырылған жағдайда құлама жар 1:1,5 (құлама жардың биiктiгiнiң негiзге қатынасы) болуы тиiс.

Қазаншұңқырларға қайта толтырылатын топырақ қатпау керек. 3.6.2.10 Құрастырмалы темiрбетон iргетастарды жинақтау кезiнде болатын шек 5-

кестеде көрсетiлген. 5-кесте - Құрастырмалы темiрбетон iргетастарды жинақтау кезінде тiреулерге

арналған рұқсаттық мəндері

Ауытқулар Тiреулерге арналған рұқсаттықтар

Еркiн тұратындар Тіктеуіш кермелермен Қазаншұңқырлар түбi деңгейiнен Iргетас арасындағы қашықтық

iргетастың жоғарғы жағынның

белгiсiнен

Iргетас тiреуiнiң бойлық осiнiң көлбеу

осiнен

U-тəрiздi анкерлiк болт осiнiң

көлбеулiк бұрышы

Жоспардағы iргетас ортасынан ауытқу

±10 мм

±20 мм

±20 мм

- -

- Болат төсемдердің көмегiмен тiреулердi жинақтаған кезде белгiлердiң əркелкiлiгiнiң

орны толтырылуы тиiс. 3.6.3 Тiреулердi құрастыру мен орнату 3.6.3.1 Тiреулердi құрастыру мен орнатуға арналған алаңдардың көлемi ЖЖЕ-де

көрсетiлген технологиялық карта немесе тiреулердi жинау сызбаларына сəйкес қабылдануы тиiс.

3.6.3.2 Тiреулер жинақтауы МСТ-ға сəйкес келетiн техникалық талаптарға жауап беретiн жинақтау бұйымдарының көмегiмен орындалғаны жөн. ЖЖ тiреулерiнiң болат құрылымдарын əзiрлеп, жинақтап жəне қабылдаған кезде белгiленген тəртiппен бекiтілген ведомстволық нормативтiк материалдарды басшылыққа алған жөн.

3.6.3.3 Тiреулерге арналған арқансымдардың тоттануға қарсы жабыны болу керек. Олар тiреулердi сыртқа шығарғанға дейiн əзiрленiп, таңбалануы тиiс жəне пикеттерге тiреулермен бiрге кешендi түрде жеткiзiлуi тиiс.

3.6.3.4 Тiреулердi толық салынып бiтпеген жəне топырақпен түгел толтырылмаған iргетасқа орнатуға болмайды.

3.6.3.5 Тiреулердi топсаның көмегiмен бұру əдiсiмен орнатпас бұрын iргетастың орнынан жылжып кетуiнен сақтанған жөн.

Көтеру бағытына керi бағытта тежегiш құрылғысын пайдаланған дұрыс.

3.6.3.6 Тiреулерге орнатылған сомындар қатты бұралып, босап кетуден кетуден сақтау үшiн 3 мм тереңдiкте бұрандаманың оймасынан сымның ұшын шығарып, қайырып бекiту керек. Iргетастардың бұрыштық, ауыспалы, ұшындағы жəне арнайы тiреулерiне екi сомын, ал аралық тiреулерге бiр-бiр сомыннан орнатқан жөн.

Iргетасқа тiреудi бекiткен кезде тiреудiң табаны мен iргетастың жоғарғы жазықтығында жалпы қалыңдығы 40 мм аспайтын төрт болат төсемнен астам емес салу керек. Төсемдер өзара жəне тiреудiң табанымен дəнекерлеу арқылы жалғастырылуы керек.

3.6.3.7 Темiрбетон құрылымдарды жинақтаған кезде жұмыс өндiрiсi ережелерiмен жəне басқа да белгiленген тəртiппен бекiтiлген құжаттарды басшылыққа алған жөн.

3.6.3.8 Пикетке түскен темiрбетон құрылымдарды орнатпас бұрын тiреулердiң бетiнде жарықтардың, қуыс-қаяулардың, шұңқырлардың бар жоғын 2.6.2-т сəйкес тексерiп алған жөн.

Зауыттың гидрооқшауы iшiнара зақымданған кезде трассадағы жабын ерiтiлген битумды (4-маркалы) екi қайтара жағып бояу арқылы қалпына келтiрiлуi тиiс.

3.6.3.9 Бұрғыланып қазылған немесе ашық қазаншұңқырларға орнатылатын тiреулердi бекiтудiң сенiмдi болуы жобада қарастырылған тiреулердiң тереңдiгiн беларқалармен, анкер тақталарымен жəне топырақты мұқият нығыздау арқылы қамтамасыз етiледi.

3.6.3.10 Ағаш тiреулер мен олардың бөлшектері типтiк құрылымдардың бекiтiлген жобасының талаптарына сай болуы тиiс.

3.6.3.11 Ағаш тiреулердiң бөлшектерін дайындау үшiн зауыт тəсiлiмен антисептика дəрi-дəрмектерi сiңген «Дөңгелек қылқан жапырақты ағаш материалдар. Техникалық шарттары» МСТ 9463 бойынша қылқанжапырақты ағаштардың дəрi пайдаланылады. Бөлшектерге сiңiрiлетiн дəрiлер: МСТ 20022.0 «Ағашты қорғау. Қорғау параметрлерi», МСТ 20022.2 «Ағашты қорғау. Топтастыру. Майлы қорғау дəрi-дəрмектерiн автоклав тəсiлiмен сiңiру».

3.6.3.12 Ағаш бөлшектерді жинаған кезде барлық бөлшектер бiр-бiрiмен қиюласуы керек. Қиюласу жiктерiнiң арасындағы жарық 4 мм аспауы тиiс. Ағаштың қосылған жерiнде бұтақ немесе жарық болмауы керек. Кертiк, ойықтар бөрене диаметрiнiң 20 %-тен аспайтын тереңдiкте орналасуы тиiс.

Кертiк, ойықтардың дұрыстығы үлгілер арқылы тексерiлуi тиiс. Жұмыс iстейтiн беттерiнде жарықтың болуына жол берiлмейдi.

3.6.3.13 Тiреулердiң ағаш элементтерiндегi тесiктер бұрғыланған болуы тиiс. Тiреудегi iлгекке арналған бұрғыланған тесiктiң диаметрi iлгектiң артқы жағының кесiлген жағының iшкi диаметрiне, тереңдiгi кесiлген жағының ұзындығының 0,75 тең болуы керек. Iлгек тiреуге кесiлген жағымен түгелдей бұралып 10-15 мм кiргiзiлуi тиiс.

Істікке арналған тесiктiң диаметрi істіктiң, ұштың сыртқы диаметрiне тең болуы тиiс.

3.6.3.14 Тiреулерге арналған ағаш таған диаметрi 4 мм жұмсақ мырышпен қапталған болат сымнан жасалғаны дұрыс. Құрсаулар үшiн диаметрi 5-6 мм мырышпен қапталмаған сымды, егер ол асфальт лагiмен боялса, пайдалануға болады. Құрсау орамдары тiреулер жобасына сəйкес қабылдануы тиiс. Орамның бiрi үзiлген жағдайда бүкiл құрсауды жаңасымен ауыстыру керек. Құрсау сымдарының ұштарын 20-25 мм тереңдiкке қағу керек.

Сымды құрсаулардың орнына арнайы тартылған (бұрандамалармен) қамыт пайдалануға болады. Əрбiр құрсауға (қамыт) iлесетiн тiреу бөлшектері екеуден аспауы тиiс.

3.6.3.15 Ағаш қадалар түзу, шiрiмеген, жарық немесе басқа ақауларсыз түзу қабатты болуы тиiс. Ағаш қаданың жоғарғы ұшы бату процесi барысында берiлген бағыттан ауытқымас үшiн оның осiне перпендикуляр кесiлуi тиiс.

3.6.3.16 Бiр тағанды ағаш жəне темiрбетон тiреулердi жинақтаған кезде мүмкiн болатын шектер 6-кестеде келтiрiлген.

3.6.3.17 Темiрбетон бетше босағалы тiреулердi жинақтаған кезде мүмкiн болатын рұқсаттар 7-кестеде келтiрiлген.

3.6.3.18 Тiреулердiң болат құрылымдарының көлемдерiндегi рұқсаттар 8-кестеде келтiрiлген.

3.6.4 Оқшаулағыштар мен сызықтық арматураны жинақтау

3.6.4.1 Оқшаулағыштар мен сызықтық арматураны жинақтауды МСТ тиiстi техникалық талаптарына жауап беретiн жинақтау бұйымдарының көмегiмен орындау қажет. Трассада жинақтау алдында оқшаулағыштарды қарап iрiктеу қажет.

ЖЖ фарфор оқшаулағыштарының кедергiсi кернеуi 1000 В астам жинақтау алдында мегометрмен 2000 В кернеуге тексерiлуi қажет; осы орайда əрбiр iлiнген оқшаулағыштың оқшаулау кедергiсi немесе көп элементтi істiк оқшаулағыштың əрбiр элементiнiң кедергiсi 300 МОм кем болмауы тиiс.

Оқшаулағышты болат құралмен тазалауға болмайды. Шыны жəне полимер оқшаулағыштарды электрлiк сынау жүргiзiлмейдi.

3.6.4.2 Істікті оқшаулағыштары бар ЖЖ траверса, кронштейн жəне оқшау-лағыштарды, ереже бойынша, тiреудi көтергенге дейiн жүргiзедi.

Iлгектер мен істіктер таған мен тiреудiң траверсасында берiк орнатылады; олардың істік бөлiгi қатаң вертикальды болу керек. Iлгектер мен істіктер тат басудан сақтау үшiн асфальт лагымен бояп қойған жөн.

Істікті изоляторлар қатаң түрде iлгекке немесе істікке полиэтилен қалпақшалардың көмегiмен вертикальды түрде бұралу керек.

Істiк оқшаулауды iлгекке немесе істікке портландцементтiң М400 немесе М500 маркасынан төмен емес 40 % жəне өзен құмының 60 % тұратын қоспаны пайдалануға болады. Қоспа тез қату үшiн жеделдеткiштер пайдалануға болмайды.

Арматура кезiнде істіктiң немесе iлгектiң жоғарғы жағы жұқа битуммен жабылғаны жөн.

Аппараттар мен тiреулердiң шлейфтерiне орнатқан кезде 45 ° дейiн вертикаль еңістiк болуы мүмкiн.

6-кесте

Ауытқулар

Тiреулерге арналған рұқсаттар

ағашты темiрбетонды

Вертикаль осьтiң тiреулерi сызықтың

осi бойы жəне көлденең (тiреудiң

жоғарғы ұшының оның биiктiгiне

қатынасының ауытқуы)

1/100

тiреудiң биiктiгi

1/150

тiреудiң

биiктiгi

Сызықтың жармасының

аралық тiреуi, м:

200 дейiн

200 артық

100 мм

200 мм

100 мм

200 мм

Горизонталь осьтiк траверс Траверса

ұзындығының 1/50

Траверса ұзындығының

1/100

ЖЖ осiне перпендикуляр сызыққа

қатысты траверса (ВЛ

бұрылубұрышының биссектрисасына

қатысты бұрыштық тiреуге арналған)

Траверса

ұзындығының 1/50

Траверса ұзындығының

1/100

7-кесте

Ауытқулар Рұқсаттар

Вертикаль осьтiң тiреулерi (тiреудiң

жоғарғы ұшының оның биiктiгiне

қатынасының ауытқуы)

Тiреу биiктiгiнiң 1/100

Тiреу тағандарының арасындағы қашықтық ±100

Тiреудiң жармадан шығуы 200 мм

Траверсаның тiреу тағандарына бекiтiлген

жерлердегi белгілеулері

Траверсаның iлеспе (жiктерiндегi) жəне

болттар осьтерiндегi белгілеулері

80 мм

Трасса осiнен тiреудiң тағандары ±50

Траверса ұзындығы

Траверса ұзындығы

1/50

1/250

Iлiнген оқшаулары бар ЖЖ тіркелетін арматураның бөлшектері шпилиттелген болу керек, ал оқшауланатын аспаның əрбiр элементiнiң ұясында құлып болуы тиiс. Оқшаулағыш аспаларды ұстап тұратын оқшаулағыштағы құлыптарды кiретiн ұштарымен тiреудiң тағанына қарай, ал тартылған аспалардағы жəне арматураны оқшаулағыш аспаларды - кiретiн ұштарымен төмен қарай орналастыру керек. Вертикаль жəне еңісті саусақтар басы жоғары қарап, ал сомын мен шплинтi төмен қаратып орналастыру керек.

8-кесте

Ауытқулар Рұқсаттар

Желiнiң осiнен ұзына жəне көлденең

Вертикаль осiнен тiреулер 1/200 тiреу биiктiгiнен

Трасса осiне перпендикуляр траверса осiнен 100 мм

Горизонталь осьтен шыққан траверсалар

(сызықтар) кезіндегі траверса ұзындығы, м

1/50 траверса ұзындығының


Аралық ұзындығы, м болғанда қакпақ тiреуi

100 мм

200 мм

300 мм

Бүктеу жебесi (қисықтың)

Тiреу мен дiңгек


Белдеу элементтерi мен шарбақтың панель

көлемiнде (кез келген жазықтықта) 1/750 ұзындығының

3.6.5 Сымдар мен найзағайдан қорғайтын арқансымдарды (арқандарды) жинақтау 3.6.5.1 Сымдар мен найзағайдан қорғайтын арқансымдарды МСТ тиiстi техникалық

талаптарына сəйкес келетiн жинақтау бұйымдарының көмегiмен жинақтау керек. Алюминий, болат алюминий жəне алюминий қоспасынан жасалған сымдар оларды болат ұстап тұратын жəне тартылған (бұрандаманы, сыналы) қысқаштарға орнатқан жинақтаған кезде алюминий төсем арқылы ал мыс сымдар - мыс төсем арқылы қорғалу керек.

Істік оқшаулағышқа сымдарды бекiтудi сымбау арқылы, арнайы қысқыштар немесе қамыттар арқылы орындау қажет; бұнда сым істікті оқшаулағыштың мойынына салынуы тиiс. Сымбау сым қандай металлдан болса, ол да сол металлдан жасалуы тиiс. Бауды жасаған кезде сымды баудың сымымен июге болмайды.

ЖЖ кернеуi 1000 В дейiнге тармақтар сымдары анкерлiк бекiткiштерi болу керек.

3.6.5.2 Кернеуi 1000 В жоғары ЖЖ əрбiр аралығында əрбір сым мен арқанға бiреуден астам емес жалғау болуы керек.

Сымдарды (арқандарды) аралықта жалғаған кезде олар 3.2.6.-3.2.7-т.т. сай болуы керек.

3.6.5.3 Жалғау, тарту жəне жөндеу қысқыштарының баспақталуын белгiленген тəртiппен бекiтiлген ведомстволық технологиялық карталардың талаптарына сай орындап, бақылау қажет. Баспақталатын қысқыштар, сондай-ақ қысқыштырдың баспақталуына арналған матрицалар орнатылатын сымдар мен арқандардың маркаларына сай болулары тиiс. Матрицаның бастапқы диаметрiнен 0,2 мм аспау керек, ал қысқыштың баспақталғаннан кейiнгi диаметрi матрицаның диаметрiнен 0,3 мм аспау керек. Баспақталғаннан кейiн қысқыштың диаметрi мүмкiн өлшемнен асса, қысқышты қайта баспақтау керек. Қажет диаметрдi алу мүмкiн болмаса, сондай-ақ қысқышта жарық болса, оны кесiп тастап орнына жаңасын орнату керек.

3.6.5.4 ЖЖ сымдардың жалғайтын жəне тартылу қысқыштарының геометриялық көлемдерi белгiленген тəртiппен бекiтiлген ведомстволық технологиялық карталардың талаптарына сай болуы керек. Олардың бетiнде жарық, тоттанудың жəне механикалық зақымның iзi болмауы тиiс, баспақтаудан өткен қысқыштың қисықтығы оның ұзындығының 3 % аспау керек, баспақтаудан өткен жалғауыштың болат жүрекшесi

қысқыштың алюминий корпусына қатысты симметриялы орналасуы қажет. Жүрекшенiң орнынан жылжуы оның симметриялы орналасуына қатысты сымның престелетiн бөлiгiнiң ұзындығының 15 % аспауы тиiс. Аталған талаптарға сай келмейтiн қысқыштыр жарамсыз деп танылуы тиiс.

3.6.5.5 Сымдарды термиттiк пiсiру, сондай-ақ сымдарды жарылыс энергиясын пайдаланып жалғау белгiленген тəртiппен бекiтiлген ведомстволық технологиялық карталардың талаптарына сай орындалып, бақылануы тиiс.

3.6.5.6 Көпсымды сым механикалық зақымданғанда (кейбiр сымдардың үзiлуi) құрсау орнату керек, жөндеу немесе жалғау қысқышы.

Зақымданған сымдарды белгiленген тəртiппен бекiтiлген ведомстволық технологиялық карталардың талаптарына сай орындау қажет.

3.6.5.7 Сымдарды (арқандарды) жерде қозғалатын арбалардың көмегiмен домалату керек. Құрылымдары қозғалатын арбаларды қолдануға мүмкiндiк бермейтiн тiреулер үшiн сымдарды (арқандарды) тiреулерде домалату мүмкiндiгiне қарай жəне жермен жартастық, тастық жəне т. б. орындармен домалатқан кезде зақымданудан сақтау шараларын қолдану қажет

Сымдар мен арқандарды тiкелей болат траверсалар мен iлгектердiң үстiнде домалатуға жол берiлмейдi.

Сымдар мен арқандарды терiс температура кезiнде сымның жерге қатып қалуына жол бермейтiн шараларды ескере отырып жүргiзген дұрыс.

Сымдар мен арқандарды домалату аунақшаларынан тұрақты қысқыштарға жəне сымдардағы тiреуiштердiң қондырғыларын ауыстыруды тiкелей сымдар мен арқандарды анкерлiк учаскеде нысаналауды аяқтағаннан кейiн жүргiзу қажет. Мұнда сымдар мен арқандардың жоғарғы орамдарын зақымданудан сақтау қажет.

3.6.5.8 Инженерлік имараттар арқылы өтетін аралықтарда сымдар мен арқандарды жинауды қиылысушы имараттар ұйымдары иелері рұқсатымен, осы ұйыммен келісілген мерзімде, Кернеуі 1000 В жоғары электр тораптарын қорғау ережелеріне сəйкес жүргізу керек. Автожолдар арқылы апарылған сымдар мен арқандарды бүлінуден оларды жол үстіне көтеру, топыраққа көму немесе қақпалармен жабу жолымен қорғалуы тиіс. Қажетті жағдайда, сымдар бүлінуі мүмкін орындарда күзет қойылуы тиіс.

3.6.5.9 Сымдар мен арқандарды нысаналаған кезде иiлу жебесi жинақтау немесе қисықтық кестесi бойынша сымның немесе арқанның жинақтау кезiндегi температурасына сəйкес орнатылуы тиiс. Мұнда сымның немесе арқанның иiлу жебесi жобалау өлшемiнен, егер де жерге дейiн жəне кесiп өтетiн объектілердің қажеттi габариттерi сақталған болса ±5 % аспайтындай болуы керек.

Түрлi фазадағы сымдардың бiр-бiрiне реттелмеушілігі иiлу жебесiнiң қөлемiнiң 10 % құрауы тиiс. Сымдардың реттелмеушілігі ыдыратылған фазада 330-500 20 % жəне 750 кВ ЖЖ 10 % аспауы тиiс. Сымдардың бұрылу бұрышы фазадағы 10° астам болмауы тиiс.

Кернеуi 1000 В 750 кВ дейiнгi ЖЖ сымдар мен арқандарды нысаналауды əрбiр анкерлiк учаскенiң үштен бiрi ұзындығы 3 км астам орналасқан аралықтырда жүргiзген дұрыс.

Анкерлiк учаскенiң ұзындығы 3 км кем болса екi аралықта жүргiзуге болады: тарту механизмiнен анағұрлым алыс жəне жақын орналасқандарында.

ЖЖ бойында орналасқан ұстап тұратын тіркестердің вертикаль бойынша ауытқулары, мм: 50 - 35 кВ ЖЖ үшiн, 100 - 110 кВ ЖЖ үшiн, 150 - 150 кВ ЖЖ үшiн, 200 - 220-750 кВ ЖЖ үшiн.

3.6.6 Түтiкшелi разрядтауыштарды жинақтау 3.6.6.1 Түтiкшелi разрядтауыштарды жинақтауды МСТ тиiстi техникалық

талаптарына сай жинақтау бұйымдарының көмегiмен орындаған жөн. Разрядтауыштар əрекет көрсеткiштерi жерден көрiнетiндей болып орналастырылғаны жөн. Разрядтауыштарды орнату сыртқы ұшқындық аралықтың тұрақтылығын жəне оны жоғарғы электродтан ағатын су ағыны жуып кету мүмкiндiгiн болдырмауды қамтамасыз ету керек. Разрядтауыш тiреуге берiк орнатылып жерге жалғаумен жақсы түйіспелі болуы тиiс.

3.6.6.2 Разрядтауыштар тiреуге орнатылар алдында тексерiлiп, iрiктеп алынуы тиiс. Сыртқы бетінде жарықтар мен қатпарлар болмауы тиiс.

3.6.6.3 Тiреуге түтiкшелi разрядтауыштарды орнатқаннан кейiн iшкi ұшқын аралығының көлемiн жұмыс сызбаларымен сəйкес реттеп алған жөн, сондай-ақ газ шығару аумақтары өзара қиылыспай жəне құрылым элементтерi мен сымдарға қатысы жоқ болуын тексерiп алған жөн.

3.7 ТАРАТУ ҚОНДЫРҒЫЛАРЫ ЖƏНЕ ҚОСАЛҚЫ СТАНЦИЯЛАР

3.7.1 Жалпы талаптар 3.7.1.1 Осы Ережелердiң талаптарын ашық жəне жабық тарату қондырғылары мен

кернеуi 750 кВ дейiнгi қосалқы станцияларын жинақтау кезiнде орындаған жөн. КРУ, КТП шкафтары, құрама камералар жəне ұяшықтар жəне герметикалық элегаз айырғыштары үшiн МСТ 12.2.007.4 «ЕҚСЖ. Жинақты тарату қондырғылары жəне жинақты трансформаторлық қондырғылар, камералар. Бiржақты қызмет көрсету жинақтары, герметикалық элегаз тарату қондырғыларының ұялары. Қауiпсiздiк талаптары» Тарату қондырғылары мен трансформаторларды МСТ тиiстi техникалық талаптарына сай жинақтау бұйымдарының көмегiмен орындаған жөн.

3.7.1.2 Тарату құрылғысы мен қосалқы станциялардың электр қондырғыны жинақтамас бұрын тапсырыс берушi:

- май құятын қондырғыны толтырып трансформатор, технологиялық қажеттiлiктердi ескере отырып, қосымша май алатындай болып;

- майды уақытша сақтай тұратын таза герметикалық ыдыстар;

- май құятын жəне өңдейтiн қондырғылар мен құралдар; - əзiрлеушi кəсiпорынның техникалық құжатымен бiрге келетiн тексеру мен реттеуге

арналған арнайы құрал мен тетiктер (жинақтау кезiнде берiледi). 3.7.1.3 Жинақты тарату құрылғыларын жинақтау аяқталғаннан кейiн 1000 В дейiнгi

кернеуi жағында қондырғылар мен шиналауды «Төмен вольттi жинақты тарату жəне басқару құрылғылары. Толық жəне iшiнара сынақтан өткен құрылғыларға қойылатын талаптар» МСТ 28668 сəйкес сынақтан өткiзу.

3.7.1.4 Электр аппараттарының түйіспелі өткiзгiштерiнiң бетi шиналарды, кабель ұштарын жəне т.б. жалғар алдында ерiткiш арқылы тазартылуы тиiс. Алюминий өткiзгiштiң түйіспелік бетiне тазаланғаннан кейiн жұқалап техникалық вазелин жағылады. Кабельдер мен сымдардың талшықтары түйіпелік өткiзгiштерге еркiн, керiлмей жалғануы тиiс.

3.7.1.5 Осы Ережелерде арнайы талаптары жоқ электр қондырғыларды жинақтау (электр сүзгілер немесе айырғыш-сақтандырғыштар) ЭҚЕ сəйкес жүргiзiледi.

3.7.2 Ашық жəне жабық тарату құрылғыларын шиналау 3.7.2.1 Тiкбұрышты қималы шина иiлiсiнiң iшкi радиусы:

- жазықтықтағы иiлуi - шинаның екi қалыңдығынан кем емес, - қабырғыдағы иiлуi - оның енiнен кем емес.

Шинаның штопормен ию ұзындығы олардың енiнен екi есе кем болуы тиiс. Қабырғасын иiу орнына шиналарды дəнекерлеу арқылы бiрiктiруге болады.

Шиналардың қосылған жерлердегi иiлуi түйіспелі бетiнiң шетiнен 10 мм аралықта басталу керек.

Құрастырмалы шиналардың бұрандалық қосылыстық түйістері оқшаулағыштардың бастарынан жəне тармақтану орындарынан 50 мм кем емес қашықтықта тұруы тиіс.

Шиналардың температура өзгерген кезде бойлай жылжуын қамтамасыз ету үшiн шиналарды оқшаулағыштарға қатты бекiтiлуiн тек шинаның жалпы ұзындығының ортасында, ал шина қарымталауыштары болған жағдайда - қарымталауыштар арасындағы учаскенiң ортасында орындаған жөн.

Шина оқшаулағыштарының өту тесiктерi шиналарды жинақтағаннан кейiн арнайы жұқа тақтайшалар арқылы жабылып, пакеттегi шиналар оқшаулағыштарға кiретiн жəне шығатын жерде өзара бекiтiлуi тиiс.

Шинаұстағыштар мен қысқыштар 600 А айнымалы тоқта шинаның айналасында тұйық магниттiк контур жасамауы тиiс. Бұл үшiн бастырманың бiреуi немесе шинаның бiр жағына орналасқан барлық тарту болттары магниттiк емес материалдан (қола, алюминий жəне оның қоспалары жəне т.б.) немесе тұйық магниттiк контур жасамайтын шинаұстағыш құрылым қолданылуы тиiс.

3.7.2.2 Жұмсақ шиналар ұзына бойына бұратылмай, үзiлмей түзу болулары керек. Иiлу жебесi жобадағыдан ±5 % болуы керек. Ыдыраған фазадағы шиналаудың барлық сымдары қашықтық тiректерi арқылы босатылуы тиiс.

3.7.2.3 Аралық аппараттардың жалғануы бiр шинаның кесiндiсi арқылы (кесiлмеген) орындалуы тиiс.

3.7.2.4 Түтiкшелi шиналардың діріл мен ұзындық температурасының өзгерiстерiнiң орнын толтыратын құрылғысы болу керек. Аппараттарға жалғау учаскелерiнде шиналар горизонталь орналасуы тиiс.

3.7.2.5 Жұмсақ сымдардың жалғанған жерлерi мен тармақтары дəнекерлеу немесе баспақтау арқылы орындалуы тиiс.

Аралықтағы тармақтарды жалғау аралықтағы сымдарды үзбей жүргiзiлуi тиiс. Болт арқылы жалғау тек аппараттардың қысқыштары мен разрядтауыштарға, байланыс конденсаторларына жəне кернеу трансформаторларына, сондай-ақ алып-салмалы жалғанулар қолдану шиналарды қайта жинақтау үшiн көп жұмыс көлемiн қажет ететiн уақытша құрылғыларға апаратын тармақтарда рұқсат етiледi. Жұмсақ шиналар мен сымдарды электр қондырғыларына қосуды олардың ұзындықтарының температурасының өзгерiстерiн есепке ала отырып орындау керек.

3.7.3 Оқшаулағыштар 3.7.3.1 Жинақтауда қолданылатын оқшаулағыштардың электр механикалық

қасиеттерi МСТ-ның 29.080.10 «Оқшаулағыштар» тарауының талаптарына сай болуы тиiс.

Жинақтаулар алдында оқшаулағыштардың бүтiндiгi тексерiлуi тиiс. Фарфордан жасалған оқшаулағыштар жарық, кетiксiз болулары керек. Оқшаулағыштар ернемектің астына төселетiн төсемдер ернемектің астынан шықпау керек.

3.7.3.2 Тiреуiш оқшаулағыштарының қалпақшаларының үстi оларды жабық тарату қондырғыларына орнатқан кезде бiр жазықтықта жату керек. Ауытқулар 2 мм аспау керек.

3.7.3.3 Қатарда тұрған тiреуiш жəне өткiзгiш оқшаулағыштар 5 мм артық ауытқымау керек.

3.7.3.4 Өткiзгiш оқшаулағыштарды 1000 немесе одан да көп А болат тақталарға орнатқан кезде тұйық магниттiк контурлардың пайда болуына жол берiлмеуi тиiс.

3.7.3.5 Аспа оқшаулағыштардың керамикалық жəне шыны тіркестерін жинақтаған кезде олар келесi талаптарға сай болулары керек:

- жалғау құлақшалары, қапсырма шегелер, аралық түйiндер арқылы шплинттелген болулары керек;

- тіркестердің арматуралары оқшаулағыштар мен сымдардың өлшемдерiне сəйкес болулары тиiс;

Фарфор аспа оқшаулағыштардың оқшаулағышының кедергiсi кернеуi 2,5 кВ мекомметрмент тіркесті тiреуге көтергенге дейiн тексерiлуi тиiс.

3.7.3.6 Тарату құрылғыларының полимер аспа оқшаулағыштары келесi талаптарға сəйкес болулары керек:

- жалғау құлақшалары, қапсырма шегелері шплинттелген болулары керек; - тіркестердің арматуралары оқшаулағыштар мен сымдардың өлшемдерiне сəйкес

болулары тиiс; 3.7.4 Кернеуi 1000 В артық айырғыштар

3.7.4.1 Айырғыштарды орнату, жинау жəне реттеу құрастырушы кəсiпорынның жинақтау нұсқауларына сəйкес жүргiзiлуi тиiс; жинаған кезде аталған нұсқауда көрсетiлген айырғыштардың элементтерiнiң таңбалануы қатаң сақталуы тиiс.

3.7.4.2 Айырғыштарды жинап, жинақтаған кезде:

- тiреу рамалары мен газ бен ауаға арналған резервуарлардың горизонталь орнатылуы, - тiреу колонкаларының вертикальдығы,

- шiдер оқшаулағыштары колонкаларының биiктiктерi бойынша көлемдерiнiң теңдiгi, - оқшаулағыш қондырғыларының бiлiктiлiгi қамтамасыз етiлуi тиiс. Орталық тiреу

колонкаларының осьтен вертикаль ауытқулары құрастырушы кəсiпорынның аталған нұсқауларындағы нормадан аспау керек.

3.7.4.3 Қысылған ауамен түйiсетiн айырғыштардың iшкi беттерi таза болуы тиiс; оқшаулағыштардың ернемек қосқыштарын тартатын бұрандамалар кiлтпен бiркелкi тартылуы тиiс.

3.7.4.4 Əуе айырғыштарын жинақтау аяқталғаннан кейiн қысылған ауа көлемiнiң шығуын тексерген жөн, ол зауыт нұсқауларында көрсетiлген нормадан аспауы тиiс. Қосар алдында əуе айырғыштарының iшкi қуысын желдетiп алған жөн.

3.7.4.5 Вакуумдық жəне элегаз айырғыштарды жинақтар алдында кернеудiн шамадан тыс өсуiн шектегiштiң болуын тексеру қажет. Олар тiкелей айырғыштың жанында орнатылуы тиiс.

3.7.4.6 Элегаз айырғыштарын жинақтау аяқталғаннан кейiн элегаз салмағының азайған көлемiн тексерген жөн, ол зауыт нұсқауларында көрсетiлген нормадан аспауы тиiс.

3.7.4.7 Айырғыштарды тарату мен басқару шкафтары блок-түйіспелері мен электромагниттiк тоқпақтарының жатқан жағдайының дұрыстығы тексерiлуi керек. Барлық клапандар жеңiл болып, конустардың ершікке жанасуы жақсы болғаны жөн. Сигнал-блок түйіспелері дұрыс орнатылып, электр манометрлерi сынақ зертханасында тексерiлгенi жөн.

3.7.4.8 Айырғыштарды жинақтау аяқталғаннан кейiн негiзгi тiзбектердiң оқшаулағыштарын МСТ1516.1 «Айнымалы токтың 3500 кВ дейiнгi кернеудегi электр жабдықтары. Оқшаулаудың электрлiк берiктiгiне қойылатын талаптар» жəне МСТ 9920 «Айнымалы токтың 3 750 кВ кернеуге дейiнгi».

3.7.4.9 Айырғыштарды жинақтау аяқталғаннан кейiн МСТ 8024-90 «Айнымалы токтың 1000 В астам кернеуге арналған аппараттары мен электр құрылғылары ұзақ жұмыс кезiндегi қыздыру нормасы жəне сынау əдiстерi» сəйкес негiзгi тiзбектердiң кедергiсiн өлшеу керек.

3.7.5 Кедергiсi 1000 В ажыратқыштар, ажыратқыш-сақтандырғыштар, бөлгiштер жəне айқас тұйықтағыштар

3.7.5.1 Ажыратқыштар, ажыратқыш-сақтандырғыштар, бөлгiштер жəне айқас тұйықтағыштарды орнатып, жинап жəне реттеудi құрастырушы кəсiпорын-жасаушының нұсқауларына сəйкес жүргiзген жөн.

3.7.5.2 Ажыратқыштар, ажыратқыш-сақтандырғыштар, бөлгiштер жəне айқас тұйықтағыштарды жинап жинақтаған кезде:

- тіреу рамаларының горизонталь орналасуы,

- тiреу оқшаулағыштарының колонкаларының биiктiгi бойынша вертикальдығы жəне теңдiгi,

- түйіспелі пышақтарының бiлiктiлiгi қамтамасыз етiлуi тиiс. Тiреу рамасының оқшаулағыштардың жиналған қалпақшаларының горизонталь

осiнен ауытқуы, сондай-ақ түйіспелі пышақтарының горизонталь жəне вертикаль жазықтықтарда осьтерiнен жылжуы жəне түйіспелі пышақтарының шетжақтарының арасындағы жарық дайындаушы кəсiпорынның нұсқауларында көрсетiлген нормалардан аспауы керек.

Колонкаларды металл төсенiштердiң көмегiмен түзеуге болады. 3.7.5.3 Иінтіректі тартпаның штурвалы немесе тұтқасы 9-кестеде көрсетiлген қозғалыс

бағытында болу керек (қосып айырған кезде.) Тұтқаның бос жүрiсi 5 ° аспауы тиiс.

3.7.5.4 Аппарат пышақтары соққысыз жəне қисаймай кiрiп, қосқан кезде тiрелгенше 3-5 мм жетпей қозғалмайтын түйіспелі тура келуi тиiс (тура ортасына).

3.7.5.5 Жерге жалғау пышағының «Қосылған» «Айырылған» деген жағдайларында тарту күші мен иінтірек «Өлi нүкте» жағдайында болып, пышақтың бекітілуін төтенше жағдайларда қамтамасыз етедi.

9-кесте.

Операциялар Қозғалыс бағыты

штурвалдың тұтқаның

Қосу

Айыру

Сағат тiлi бойынша

Сағат тiлiне қарсы

Жоғары немесе қарсы

Төмен немесе солға

3.7.5.6 Айырғыштың тартпасының түйіспелі блоктары блок түйіспелерін басқару механизмi əрбiр операцияның соңында жүрiстiң аяғына дейiн 4-10° қалғанда iстеп кететiндей болып орнатылуы тиiс.

3.7.5.7 Айырғыштары бар ажыратқыштардың, сонай-ақ жерге жалғау пышақтары бар ажыратқыштардың негiзгi пышақтарының блоктауы қосқыштың қосылып тұрған жағдайында жəне жерге жалғау пышақтарының қосылып тұрған жағдайында негiзгi пышақтардың ажыратқыштың тартпасымен операция жүргiзуге болмайды.

3.7.6 Шамадан тыс кернеудiң өспеуiне арналған разрядтауыштар мен шектеуiштер 3.7.6.1 Жинақтауға дейiн разрядтауыштардың барлық элементтерiн жарықтар мен

фарфордың ұшқан ұшпағанын тексерiп, цемент жiктерде қаяулар мен жарықтардың жоқ екенiн тексеру қажет. Əзiрлеушi кəсiпорынның нұсқауларының талаптарына сəйкес токтың бөлініп кетуi жəне разрядтауыштардың жұмыс элементтерiнiң кедергiсi өлшенуге тиiс.

3.7.6.2 Разрядтауыштарды жалпы рамада жинаған кезде оқшаулағыштардың бiлiктiлiгi жəне вертикальдылығы сақталуы тиiс.

3.7.6.3 Жинақтау аяқталғаннан кейiн бағаналардағы сақиналық ойықтар тегiстелiп, боялуы тиiс.

3.7.6.4 Кернеу шамадан тыс көп болғанда қойылатын шектегiштердiң жинақтауы əзiрлеушi кəсiпорынның талаптары мен нұсқауларына сəйкес жүргiзiледi. Кернеу шамадан тыс көп болғанда қойылатын шектегiштердi электр тiзбектерiне жалғауға арналған бұрандамалар мен бұрмасұқпалардың тоттануға қарсы тұратын қасиетi болуы тиiс. Түйіспелердің мүмкiн болатын əлсiреуiне қарсы шаралар қолданылуы тиiс. Кернеудiң шамадан тыс өсуiн шектегiш жерге жалғау контурына ең қысқа жолмен қосылады.

3.7.6.5 Кернеудiң шамадан тыс өсуiн шектегiштердi пайдалануға беру жəне пайдалану процесiнде өткiзу тогiн өлшеу əзiрлеушi кəсiпорынның əдiстемесiне сəйкес жүргiзiледi.

3.7.7 Өлшеу трансформаторлары 3.7.7.1 Трансформаторларды жинақтау кезiнде оның қондырғысының

вертикальдылығы қамтамасыз етiлуi тиiс. Вертикальдылықты реттеудi металл төсемдердiң көмегiмен жүргiзу қажет.

3.7.7.2 Трансформаторларды екiншi рет орауды пайдалану олардың қысқыштарында қысқартылған болуы керек. Ток трансформаторларын екiншi рет орау полюстерiнiң бiрi барлық жағдайда жерге жалғануы тиiс (жұмыс сызбаларында арнайы айтылғандардан басқа).

3.7.7.3 Жинақталған кернеудiң трансформаторларының жоғары вольттi сымдарын жүргiзу оларды кернеуге қосқанға дейiн қысқартылуы тиiс. Трансформатордың тұрқы жерге жалғануы тиiс.

3.7.8 Индуктивтiлiк реакторлар мен орауыштар

3.7.8.1 Бiрiнiң астына бiрi орналасқан реакторлардың фазалары таңбалауға сəйкес орналасу керек (Н - төменгi фаза, С - ортаңғы, В - жоғарғы), сонымен бiрге ортаңғы фазаның орауы шеткi фазалардың орауларының бағытына қарама-қайшы болу керек.

Реактордың əрбiр фазасы негiзге барлық оқшаулағыштарымен сүйенуi тиiс, бұл үшiн оқшаулағыштардың бастары жəне олардың ернемектің астына төсемдер орналасуы тиiс.

3.7.8.2 Реакторларға тiкелей жақындықта орналасқан болат құрылымдардың тұйықталған контурлары болмауы тиiс.

3.7.9 Жинақты жəне құрастырмалы тарату құрылғылары жəне жинақты трансформаторлық қосалқы станциялар

3.7.9.1 Жинақты тарату құрылғылары жəне жинақты трансформатор қосалқы станциялары шкафтарын жинауға қабылдаған кезде əзiрлеушi кəсiпорын тексерiлуi тиiс (паспорт, техникалық сипаттама жəне пайдалану жөнiндегi нұсқау, негiзгi жəне көмекшi тiзбектердiң сызбалары, жинақтау аппаратурасына арналған пайдалану құжаттамасы, ҒКЗ ведомосi).

3.7.9.2 КТӨ мен КТП жинақтаған кезде олардың вертикальдылығы сақталуы тиiс.

Құрылғының тарату жинақтың негiзгi күш түсетiн бетiнiң əртүрлi деңгейлiгi мүмкiн, 1 мм 1м бетке, бiрақ беттiң бүкiл ұзындығына 5 мм артық емес.

3.7.10 Трансформаторлар

3.7.10.1 Барлық трансформаторларды оларды пайдаланудың белсендi бөлiгiн тексермей трансформаторларды тасымалдау мен пайдалану шарттарын бекiтiлген МСТ 11677 «Күш беретiн қосалқы станциялар. Жалпы техникалық шарттарына» сəйкес қосуға болады.

3.7.10.2 Тапсырыс берушi қосалқы станцияның аумағына жеткiзетiн трансформаторлар тасымалдау кезiнде iргетастарға жұмыс сызбалары арқылы бағытталуы тиiс. Қосалқы станция көлемiнде трансформаторларды ауыстыру жылдамдығы өз сүйретпелерінде минутына 8 м/мин аспау керек.

3.7.10.3 Трансформаторды белсендi бөлiгiне тексеру жасамай жəне қоңырауды көтермей жинақтау туралы мəселенi əзiрлеушi кəсiпорынның басжинақтау өкiлi, ал егер басжинақтаушы туралы келiсiмшарт болмаған жағдайда жинақтаушы ұйым 3.7.10.1 жəне келесi актiлер мен хаттамаларда көрсетiлген құжаттардың талаптары негiзiнде шешедi:

- тиелген трансформаторды түсiру; - трансформаторды жинақтау орнына жеткiзу;

- трансформаторды жинақтауға өткiзгенше сақтау; 3.7.10.4 Трансформаторды кептiрмей қосу туралы мəселенi трансформаторды

тасымалдау кезiндегi жағдайына, сақтауға, жинақтауға жəне тексеру мен сынаудың нəтижелерiн ескере отырып жəне мəселеге кешендi түрде қарау арқылы құжаттың 3.7.10.1 т. талаптарына сəйкес шешу қажет.

3.7.11 Статистикалық түрлендiргiштер 3.7.11.1 Жартылай өткiзгiш құралдарды бөлшектеуге болмайды. Оларды жинақтаған

кезде:

- шұғыл жұлқулар мен соққыларды болдырмау керек;

- консервiлеу майын тазалап, түйіспелі беттерiн ерiткiшпен тазалау керек; - табиғи суытқышы бар құралдарды суытқыш қабырғалары ауаның төменнен жоғары

өтуiн қамтамасыз ететiн жазықтықта, ал ерiксiз ауа суытқышы бар құралдарды суытылатын ауа тасқыны суытқыштың қабырғасының бойында болатындай етiп орнату керек;

- сулы суытқышы бар құралдарды горизонталь орнату керек; - суытқыштардың штуцерiн вертикаль жазықтықта кiретiн штуцер төменгi

болатындай етiп орналастыру керек; - суытқыштардың түйіспелі бетiн оларға жартылай өткiзгiш құралдарды бұрар

алдында техникалық вазелинмен жұқалап майлау керек; - жинаған кезде бұрау моментi əзiрлеушi зауыт болуы керек.

3.7.11.2 Статистикалық түрлендiргiштердi пайдалануға бергенде жəне пайдалану процесiнде электр қуатының сапа көрсеткiштерiн МСТ 13109 «Электр қуаты. Электр магнит құралдарының тiркесiмдiлiгi. Жалпы бағыттағы электрмен қамтамасыз ету жүйесiндегi электр қуаты сапасының нормаларына» сəйкес өлшеу керек.

3.7.12 Сығымдауыштар мен ауаарналары

3.7.12.1 Əзiрлеушi-зауыт пломбалаған сығымдағыштарды жинақтау орнында бөлшектеп, тексеру жасауға болмайды. Пломбасы жоқ сығымдағыштар жəне құрылыс алаңына жиналған түрде əкелiнген сығымдағыштарды жинақтау алдында iшiнара бөлшектеп, консервiлеу төсемдерiн алу үшiн қажет көлемде тексеру жасауға, сондай-ақ мойынтіректер, клапандар, тығыздамалар, майлау жүйесi жəне сумен суыту жүйелерiн тексеруге болады.

3.7.12.2 Орнатылған сығымдағыш агрегаттары əзiрлеушi зауыттың нұсқауларының талаптарына жəне автоматты басқару, бақылау, сигнал беру жəне қорғау жүйелерiмен бiрге сыналуы тиiс.

3.7.12.3 Ауа құбырының iшкi бетi трансформатор майымен майлану керек. Ауа құбырының əрбiр түйiнiнiң сызықты өлшемдерiнiң жобалау өлшемдерiнен ауытқулары əрбiр метрге ±3 мм, бiрақ барлық ұзындық үшiн ±10 мм аспауы тиiс. Бұрыштық өлшемдерiнiң ауытқулары жəне осьтердiң жазықтықсыз болуы түйiнде ±2,5 мм əрбiр метр үшiн, бiрақ келесi түзу учаске үшiн ±8 мм аспауы тиiс.

3.7.12.4 Орнатылған ауа арналары ауа жылдамдығы 10-15 м/с болғанда үрленуi жəне қысым жұмыс қысымына тең болғанда (бiрақ 4,0 МП артық емес), 10 минуттан кем емес уақыт аралығында берiктiкке жəне тығыздыққа сыналуы тиiс. Жұмыс қысымы 0,5 МПа жəне одан да жоғары ауа өткiзгiштерiне арналған берiктiлiктi пневматикалық сынау қысымы 1,25 Р, бiрақ Р +0,3 МПа құрау керек. Ауа арналарын тығыздыққа сынаған кезде сынау қысымы жұмыс қысымына тең болу керек. Қысымды көтеру процесiнде ауа құбырын тексеру сынау қысымының 30 жəне 80 % жеткенде жүргiзiледi. Тексеру кезiнде қысымды көтеру тоқтатылады. Берiктiкке сынау қысымы 5 минут болады, содан кейiн жұмыс қысымына дейiн төмендетiледi, ол кезде 12 сағат бойы ауа құбыры тығыздыққа сыналады.

3.7.13 Конденсаторлар мен жоғары жиiлiктi байланыстарды қоршаулар

3.7.13.1 Байланыс конденсаторларын жинап жинақтаған кезде тұғырық қондырғыларының горизонталдығы жəне конденсатор қондырғыларының вертикальдығы қамтамасыз етiлу керек.

3.7.13.2 Жоғары жиiлiктi бөгегiштер жинақтау алдында зертханада қалпына келтiрiлу

керек.

3.7.13.3 Жоғары жиiлiктi қоршауларды жинақтаған кезде олардың аспаларының вертикальдығы жəне қосылған жерлерiндегi элементтердiң түйіспелерінің сенiмдiлiгi қамтамасыз етiлуi тиiс.

3.7.14 1000 В дейiнгi кернеудегi таратушы құрылғылары, басқару, қорғау жəне автоматика қалқандары

3.7.14.1 Қалқандар мен шкафтарды əзiрлеушi кəсiпорын ЭҚЕ талаптарына, мемлекеттiк стандарттарға жəне əзiрлеушi кəсiпорынның техникалық жағдайларына сай толық құрастырып, тексеруден өткiзiп, реттеп, сынақтан өткiзiп жеткiзуi қажет.

3.7.14.2 Тарату қалқандары, басқару станциялары, қорғау қалқандары жəне автоматика, сондай-ақ басқару орындары олар орнатылатын бөлмелердің негiзгi осьтерiне байланысты тексерiлгендерi жөн. Орнатылатын кезде панельдер деңгейi жəне тiктеуiш бойынша тексерiлуi қажет. Теңселетiн бөлшектерге бекiту дəнекерлеу арқылы немесе алып-салмалы жалғаулар арқылы орындалғаны дұрыс.

Панельдердi егер бұл жұмыс сызбалары арқылы көзделген болса бекiткiшсiз еденге орнатуға болады. Панельдер өзара бұрандамалармен бекiтiлуi тиiс.

3.7.15 Аккумуляторлық қондырғылар

3.7.15.1 Жабық орындаудағы жəне тұрақтылық қышқыл жəне сiлтiлiк аккумулятор батареяларын жəне ашық орындаудағы аккумулятор бөлшектерін жинақтауға алу МСТ 26367 «Аккумуляторлар жəне сiлтi батареялары. Герметикалық кадмий никелi. Жалпы техникалық шарттар», МСТ 26881 «Стационарлық қорғасын аккумуляторлары. Жалпы техникалық талаптар», МСТ 28132 «Қорғасын аккумуляторлар. Негiзгi параметрлерi мен өлшемдерiне» сəйкес жүргiзiлуi тиiс. Нақты қондырғылардың техникалық талаптары жəне басқа жеткiзiлiмнiң жинағын анықтайтын басқа құжаттар, олардың техникалық сипаттмалары жəне сапасы.

3.7.15.2 Аккумуляторлар ағаш, болат жəне бетон стеллаждардың үстiне немесе сорып алатын шкафтардың сөрелер жұмыс сызбаларына сəйкес орналастырылады. Ағаш жəне болат стеллаждардың құрылымы, көлемi жəне сапасы ТШ 45-87 4-тен 610.236 ТШ «Аккумуляторларға арналған стеллаждар» талаптарына сəйкес болуы тиiс.

Соратын шкафтардың iшкi бетi электролиттiң əсерiне төтеп беретiн бояумен боялуы тиiс.

3.7.15.3 Батареядағы аккумулятор ыдыстың бет жағындағы қабырғасында немесе стеллаждың көлденең білеушесінде iрi цифрлармен нөмiрленуi тиiс. Бояу қышқылға төзiмдi жəне сiлтiлiк аккумуляторлар үшiн сiлтiтөзiмдi болу керек. Батареядағы бiрiншi нөмiр, ереже бойынша, оң шина жалғанған аккумуляторға түсiрiледi.

3.7.15.4 Аккумулятор батареясы тұрған бөлмеде жиналауды жинаған кезде келесi талаптар орындалуы тиiс:

- шиналар оқшаулағыштарға орналастырылып, шинаұстағыштармен бекiтiлуi тиiс; мыс шиналардың жалғаулар мен тармақтары дəнекерлеу немесе пiсiру, ал алюминий - тек дəнекерлеу арқылы орындалады;

- түйістік қосуларда пiсiру жiктерiнiң қаспақтары, шұңқырлары, сондай-ақ жарықтары, күйiктерi болмау керек; пiсiру орындарынан флюс пен қож қалдықтары алыну керек;

- қышқыл аккумуляторларға жалғанған шиналардың ұштықтары алдын ала қолайлылау жалғастыру жолақтарының кабельдiк ұштарына дəнекерленуi тиiс;

- сiлтiлi аккумуляторларға шиналар ұштықтардың көмегiмен пiсiрiлiп немесе дəнекерленiп, аккумуляторлардың өткiзгiштерiнде сомындармен қысылған;

- оқшауланбаған шиналар ұзына бойына электролиттiң əсерiне шыдайтын бояумен екi рет боялуы керек.

3.7.15.5 Шинаны аккумулятор бөлмесінен шығарға арналған тақтаның құрылымы жобада келтiрiлу керек.

3.7.15.6 Қышқыл аккумулятор ыдыстары деңгейi бойынша асты жалпақ конустық оқшаулағыштарда, қорғасын немесе винипласт төсемдердiң үстiне орнатылуы тиiс. Өтетiн жерге қаратып орналастырылған ыдыстың қабырғасы бiр жазықтықта орналасуы қажет. Бетон стеллаждарды пайдаланған жағдайда аккумулятор ыдыстары оқшаулағыштардың үстiнде болғандары дұрыс.

3.7.15.7 Ашық түрде орындалған қышқыл аккумуляторлардағы табақшалар бiр-бiрiне параллель орналасуы тиiс. Бүкiл табақшалар тобының қисаюы немесе қисық дəнекерленген табақшалар болмауы тиiс. Табақшалардың ұштарының қосу жолақтарына дəнекерленген жерлерiнде қаяулар, қатпарлар, қорғасынның шығып жəне ағып тұруы болмау керек.

Ашық түрде орындалған қышқыл аккумуляторлардың үстiне жабу шынылары қойылуы тиiс. Олар табақшалардың шығыңқы жерлерiне сүйенiп тұрады. Бұл шынылардың көлемi ыдыстың iшкi көлемiнен 5-7 мм кем болуы тиiс. Бактың көлемi 400х200 мм артық бактар үшiн жабатын шынылар екi немесе одан да көп бөлiктерден тұруы мүмкiн.

3.7.15.8 Күкiрт қышқылды электролиттi əзiрлеген кезде: - «Аккумуляторға арналған күкiрт қышқылы. Техникалық шарттары» МСТ 667

талаптарын қанағаттандыратын күкiрт қышқылын пайдалану керек; - қышқылды араластыру үшiн сондай-ақ Тазартылған су. Техникалық шарттары» МСТ

6709 талаптарын қанағаттандыратын суды пайдалану керек. Су мен қышқылдың сапасы зауыттың сертификатымен немесе МСТ тиiстi

талаптарына сəйкес жүргiзiлген химиялық талдаудың хаттамасымен куəландырылуы тиiс. Химиялық талдауды тапсырыс берушi жасайды.

3.7.15.9 Жабық түрде орындалған аккумуляторлар оқшаулағыштардың стеллаждарында немесе электролиттiң əсерiне төтеп беретiн оқшаулағыштардың төсемдерiнiң үстiне орнатылады. Қатардағы аккумуляторлардың арасы 20 мм кем болмауы тиiс.

3.7.15.10 Сiлтiлi аккумуляторлар жүйелiк тiзбекке болат никельденген элементаралық, жобада көрсетiлген қима маңдайшаның көмегiмен жалғану керек.

Аккумулятордың сiлтiлi батареялары жүйелiк тiзбекке жобада көрсетiлген мыс кабельден (сымнан) жасалған қиманың маңдайшасының көмегiмен жалғануы керек.

3.7.15.11 Сiлтiлi электролиттi дайындау үшiн калий тотығы гидратының дайын қоспасы немесе күйдiргiш натр жəне зауытта дайындалған литий тотығы гидраты жəне тазартылған су пайдаланылады. Судағы қоспаның мөлшерi нормаланбайды.

«Техникалық калий гидрат тотығы. Техникалық шарттар» МСТ 9285 жəне «Техникалық күйдiргiш натр» МСТ 226379 жəне «Техникалық литий тотығы гидраты. Техникалық шарттар» МСТ 8595 бойынша əзiрлеушi зауыттың аккумуляторларды күту жөнiндегi нұсқауына сəйкес мөлшерленетiн калий тотығы гидратын жеке қолдануға болады.

Сiлтiлi электролиттiң үстiне аккумуляторға вазелин майы немесе жермай құю керек. 3.7.15.12 Зарядталған сiлтiлi аккумуляторлардың электролитiнiң тығыздығы 293 °К

(20 °С) температурада 1,205 ±0,05 г/см3 болады. Қышқыл аккумуляторлардағы электролит деңгейi табақшаның жоғарғы шетiнен кем дегенде 10мм болу керек.

Қышқыл аккумуляторлардың калий-литий электролитiнiң тығыздығы 288 - 308°(15 - 35 °С) температурада 1.2 ± 0.01 г/см3 болады.

3.8 ЭЛЕКТРТАРТЫМ ҚОНДЫРҒЫЛАРЫ 3.8.1 Электр машиналары

3.8.1.1 Электртартым қондырғыларын жинақтауды тиiстi МСТ-тiң техникалық талаптарына жауап беретiн жəне əзiрлеушi кəсiпорынның тиiстi нұсқауларына сəйкес келетiн жинақтау бұйымдарының көмегiмен орындаған жөн.

3.8.1.2 Жалпы бағыттағы электр машиналары мен көп машиналы агрегаттарды жинақтауды бастар алдында:

- электр машиналарын жинақтау аумағындағы көтергiш-көлiк құралдарының (көтергiш-көлiк құралдарының дайындығы оларды сынау жəне пайдалануға қабылдау актiлерi арқылы бекiтiлген болу керек) бар жəне дайын екендiгi тексерiлуi тиiс;

- тасу (шығыр, жүк көтергіш, блоктар, домкраттар) əзiрленiп, сынақтан өтуi тиiс; - механизмдер, құрал-жабдықтар, сондай-ақ жинақтау сыналары, сыналау

домкраттары жəне бұрама құрылғылары (қондырғының төселiмсiз əдiсi болғанда) жинағы сұрыпталуы тиiс.

3.8.1.3 Əзiрлеушi кəсiпорыннан жиналған күйi келiп жеткен электр машиналары жинақталатын жерде орнатылар алдында бөлшектенбеуi тиiс. Машина зауытта жиналғаннан кейiн тасымалдау жəне кезiнде сақтау кезiнде бұзылмай жəне былғанбай қалғанына сенiм болмаса машинаны бөлшектеу қажеттiлiгi мен оның деңгейi тапсырыс берушiнiң жəне электр жинақтау ұйымының құзырлы өкiлдерi жасаған актiлер арқылы белгiленедi. Машинаны бөлшектеу жəне одан кейiн қайта жинау жұмысы əзiрлеушi кəсiпорынның нұсқауына сəйкес орындалу керек.

3.8.1.4 Бөлшектенген түрде келген немесе бөлшектелген айнымалы токтың электр машиналары мен айнымалы токтың электр қозғалтқыштары, ротор мен статордың арасындағы саңылаулар, сырғанау мойынтіректерiндегi саңылаулар мен электр қозғалтқыштары мойынтіректерiнiң дірілі, ротордың осьтiң бағытындағы қарқыны жинақтау аяқталғаннан кейiн сынақ өткiзген кезде əзiрлеушi кəсiпорындардың техникалық құжаттамасында көрсетiлген талаптарына сай болуы тиiс.

3.8.1.5 Тұрақты токтың электр машиналары мен айнымалы токтың электр двигательдерiн кептiрмей қосуды əзiрлеушi кəсiпорынның нұсқауларына сəйкес жүргiзу қажет. Егер арнайы нұсқаулар болмаса осы тараудың 3.8.1.6 - 3.8.1.11 тт. сақтау қажет.

3.8.1.6 Айнымалы токтың электр машиналарын 1000 В дейiнгi кернеуге кептiрмей қосу үшiн, егер ораулардың оқшаулағыштарының кедергiсi ЭҚЕ 1.8- тарауына сəйкес келсе, рұқсат етiледi.

Айнымалы токтың кернеу 1000 В артық статор орауының орауыштарының компаундирленген оқшаулағышы бар электр машиналарын кептiрмей қосу туралы шешiм келесi шарттар орындалған жағдайда қабылданады:

а) қуаты 5000 кВт-қа дейiнгi электр машиналары статорлары орауының бiр фазасының немесе тармағы оқшаулағышының кедергiсiнiң 10 °С төмен температурада өлшенген абсолюттiк мəнi 10- кестеде көрсетiлгеннен кем болмауы тиiс;

10-кесте

Орам Машинаның нақты кернеуі болғанда, Кв оқшаулау

температурасы, °С кедергісінің мəні Reo~, МОм,

3-3, 15 6-6,3 10-10,5

10

20

30

40

50

60

75

35

25

18

12

9

6

3

75

50

35

24

16

10

6

125

85

60

40

27

18

10

б) электр машиналары орауларының R60/R15 абсіңіруішінің коэффициентi 10-30 °С

температурада 11-кестеде келтiрiлген мəндерден төмен болмауы тиiс;

11-кесте

Электр машиналары, топтар R60/R15 сіңіруінің коэффициентiнiң анағұрлым

төмен мəндерi

I

II

1,2

1,3

I топ - қуаты 5000 кВт дейiнгi айналу жиiлiгi минутына 1500 айналым электр

қозғағыштар.

II топ - генераторлар мен синхронды өтеуіштер, сондай-ақ топқа жатқызылмаған электр қозғалтқыштар.

в) Uмин-нен Uмакс-ге дейiнгi диапазонда тең сатылар бойынша сынау кернеуiнiң кем дегенде 5 мəнiнде құрылған түзетiлген токтың сынау кернеуiнiң шамасынан ораудың оқшаулағышы арқылы қашқан токтардың тəуелсiздiгiнiң сипаттамасының (вольт-амперлiк сипаттама) ivt = f(U исп.) тiк иiлiмi болмау керек.

I топтағы электр машиналары үшiн Uмакс шамасы 2,5 Uном, ал II топтағы электр машиналары үшiн 12-кестеде келтiрiлген мəндерге сəйкес алынады. I топтағы машиналар

үшiн минималды мəн Uмин 0,5 Uном тең етiлiп, ал II топтағы машиналар үшiн - 0,2 Uмакс болып алынады. Сызықтық емес коэффициент мəнi 3 артық емес болуы тиiс, осы тараудың 3.8.1.7- тарауында көрсетiлген жағдайлардан басқа.

К= R U мин/ RUмакс мұнда R U мин= Uмин/i U мин; RUмакс = Uмакс/ i U мин

МОМ Вольт-ампер сипаттамасын оқшаулағыш кедергiсiнiң минималды мəнi кезiнде R60

электр машиналары статорының орауы 1 МОм машинаның номиналды кернеуiнiң 1 кВ - на 10°С төмен емес температурада.

3.8.1.7 Айнымалы токтың электр машиналарын 1000 В артық кернеуге кептiрмей қосу үшiн осы тараудың 3.8.1.6 т. көрсетiлген шарттар комбинациясының бiрiн орындау жеткiлiктi.

I топтағы электр машиналары үшiн I - «а», «б»; ІІ - «а», «в»; ІІІ - «б», «в». Мұнда: ІІ жəне ІІІ комбинациялары үшiн сызықтық емес коэффициент мəнi үшiн 1,2 көп емес; R60 жəне R60/R15 барлық жағдайларда мiндеттi, сызықтық емес коэффициенттi

анықтауға дейiн де, кейiн де. 12-кесте

Қуаттылық, кВт Номиналды кернеу, В

Түзетiлген сынау кернеуiнiң шамасы,

В II топтағы электр машиналары

үшiн

1000 төмен Барлық кернеулер 1,2 ( 2 Uном+ 1000)

1000 жəне одан да көп

3300-дi қоса алғанда

3300жоғары 6600-дi қоса

6600 жоғары

1,2 ( 2 Uном+ 1000)

1,2 (2,5 Uном)

1,2 2 (Uном + 3000)

13-кесте

Сынау кернеуiнiң UНОМ-ға қатысты сатысы (еселiк)

0,5 1 1,5 2 Uмакс

2,5 3

Токтың ең мүмкiн көп қашуы. Сонда мА сынауын доғару қажет

250 500 1000 2000 3000 3500

Токтың бөлініп кету тəуелдiлiгiнiң вольт-амперлiк сипаттамасын түзетiлген

кернеуден «в» жағдайын ІІ жəне ІІІ комбинациялары үшiн тексеруге арналған қайтып алу

тек қана шарттардың бiрi («а» немесе «б») орындалмаса жүргiзiледi. ІІ топтағы электр машиналары үшiн. Номиналды кернеуi 15,75 кВ төмен; І - «а», «в»; ІІ - «б», «в». Сонымен бiрге І комбинациясы үшiн кем дегенде 1,2 сіңіру коэффициентiнiң мəнi

жəне сызықтық емес коэффициентiнiң 1,3 астам емесi мiндеттi шарт болып табылады. Номиналды кернеуi 15,75 кВ жəне одан да артық жəне электр машиналары алып-салмалы статоры барлар: І-«а», «б», «в».

R60 жəне R60/R15 мəндерiн анықтау жəне вольт-амперлi сипаттаманы алып тастау ІІ топтағы барлық машиналар үшiн мiндеттi.

Статоры алып-салмалы машиналар үшiн ойықтарға салар алдында орам стерженi айнымалы токтың көтерiңкi кернеуi арқылы сыналуы тиiс.

3.8.1.8 R60 жəне R15 оқшаулағышының кедергiсiн, сондай-ақ i60 жəне i15 бөлініп кеткен токтың ауыспалы токтың 1000 В жоғары кернеуiнiң электр машинасының статор орауын оқшаулағыштарының кедергiсiн өлшеу фазалар бойынша жүргiзiлуi тиiс.

Əрбiр фазаның орауының оқшаулағышын сынаған кезде басқа екi фазаның орауы машинаның тұрқымен жалғанған болуы керек.

Статор орауының тек үш шығаруы бар машиналарда, сондай-ақ статорды сумен суытатын генераторларда барлық үш фазаны өлшеу бiр уақытта машинаның жерге жалғанған тұрқына қатысты жүргiзiледi. Мұнда R60 жəне R15 өлшемдерi сумен суытылатын машиналарда суыту жүйесiнде су болмаған кезде ажыратылған немесе оқшауланған iшкi суыту контурларының құбырында жүргiзiледi (бөлініп кеткен ток өлшенбейдi).

Барлық топтағы электр машиналары роторларының орамдары оқшаулығыштарының кедергiсi 10-30 °С температурада генераторлар мен синхронды қарымталауыштар үшiн кем дегенде 0,5 МОм; қозғалтқыштар үшiн 0,2 МОм болу керек.

Оқшаулағышының кедергiсi 75 °С температурада 2000 Ом-нан немесе 20 °С 20000 кем емес синхронды машиналардың анық емес полюстi роторларын пайдалануға беруге болады.

3.8.1.9 Кернеуi 1000 В артық барлық топтағы айнымалы токтың электр машиналарын айнымалы токтың толық жоғары жұмыс кернеуiне қосар алдында тұрқына қатысты айнымалы токтың өндiрiс жиiлiгi жоғары кернеуiмен ЭҚЕ 1.8-тарауларының талаптарына сай сыналуы тиiс.

3.8.1.10 Айнымалы токтың электр машиналары кернеуге жəне класына байланысты келесi жағдайларда кептiрмей қосуға болады:

а) кернеуi 500 В А класты ораулар оқшаулағышы бар машиналардың оқшаулағыш кедергiсiнiң абсолюттiк мəнi R60, 10 °С төмен емес, 14-кестеде келтiрiлген шамалардан кем емес;

б) Кернеуi 500-ден жоғары 1000 В дейiнгi орауларының оқшаулағышы В класынан машиналардың R60 оқшаулағышы кедергiсiнiң абсолюттi мəнi тура А класты оқшаулағышы бар машиналардiкiндей, жəне бұдан басқа 10 °С-тан 30 °С дейiнгi температурада R60/R15 сіңіруінің абсолюттi мəнi болу керек.

14-кесте

Температура,°С

Машинаның нақты кернеуі болғанда, В оқшаулау кедергісінің мəні, МОм,

220 460 650 750 900 10 2,7 5,3 8 9,3 10,8 20 1,85 3,7 5,45 6,3 7,5 30 1,3 2,6 3,8 4,4 5,2 40 0,85 1,75 2,5 2,9 3,5 50 0,6 1,2 1,75 2 2,35

60 0,4 0,8 1,15 1,35 1,6 70 0,3 0,5 0,8 0,9 1 75 0,22 0,45 0,65 0,75 0,9

Егер оқшаулағыш кедергiсiнiң шамасын өлшеу температураның аралық мəндерiнде

жүргiзiлсе, 12-кестеде келтiрiлген, онда ораулар оқшаулағышы кедергiсiнiң ең төменгi шамасы интерполирлеу арқылы анықталады.

Осы тармақтың талаптарына жауап беретiн трақты тоқ машиналары ораулары оқшаулағышы жағдайында ол тұрақты тоқ өндiрiс жиiлiгiнiң жоғары кернеуiмен , ЭҚЕ 1.8 тарауына сəйкес сыналуы тиiс.

3.8.1.11 Егер 3.8.1.6 - 3.8.1.9. тт. талаптары айнымалы токтың электр машиналары жəне 3.8.1.10 т. тұрақты токтың электр машиналары үшiн орындалмаса, онда машина ораулары оқшаулағышын бақылау қыздыруға, ал қажет болған жағдайда кертiруге жiберiп, соңынан осы тараудың талаптарына сай қайта сынау өткiзу керек.

Орау оқшаулағышын қыздыру мен кептiру белгiленген тəртiппен бекiтiлген жинақтау нұсқауларының талаптарына сəйкес жүргiзу керек.

3.8.2 Коммутациялық аппараттар жəне кедергiлер 3.8.2.1 Коммутациялық аппараттарды жұмыс сызбаларында көрсетiлген жерлерде

жəне əзiрлеушi кəсiпорынның тиiстi нұсқауларына сəйкес орнатқан жөн. 3.8.2.2 Олар үстiне орнатылатын аппараттар мен тiреу құрылымдарын құрылыс

негiздерiне жұмыс сызбаларында (дюбельдермен, бұрандамалармен, бұрамалармен, істіктердің көмегiмен, тiреу құрылымдарын құрылыс негiздерiнiң астына салатын элементтерiн пiсiру арқылы) көрсетiлген əдiс бойынша бекiткен жөн. Құрылыс негiздерi аппараттардың қисаймай бекiтiлуiн жəне болуы тиiстi емес дірілдерге жол берiлмеуiн қамтамасыз етуi тиiс.

3.8.2.3 Аппараттарға сымдарды, кабельдердi немесе құбырларды енгiзу аппараттардың қабығын қорғау деңгейiн бұзбауы тиiс жəне оларды бұзатын механикалық əсер болдырмау керек.

3.8.2.4 Блокта бiрнеше аппаратты орнатқан кезде олардың əрқайсысына қызмет көрсетудi қамтамасыз ету керек.

3.8.2.5 Кедергiлердi жанатын заттарға жақын немесе жəшiктердi бiрiнiң үстiне бiрiн төртеуден артық қоюға болмайды. Стеллаждарда 7 жəшiктi бiрiнiң үстiне бiрiн қоюға болады. Кедергi жəшiктерiнiң ток жүретiн бөлiктерiнен тұтас металл қоршауға дейiнгi аралығы кем дегенде 50 мм, ал торлы қоршауға дейiнгiсi - кем дегенде 100 мм болу керек. Кедергiлер жүшiгiн қаптамаға орналастырған кезде төменнен еркiн ауа ағыны жəне жоғарыдан шығуы қамтамасыз етiлуi тиiс. Қосылатын сымдардың оқшаулағышы қысқыштан кем дегенде 100 мм аралықта алыну керек. Жəшiктер арасындағы қосулар шиналар немесе жалаң сымдар арқылы орындалғаны жөн.

3.8.3 Крандардың электр құрылғылары 3.8.3.1 Крандарды құрылыс обьектiсiнде жұмысқа дайындаған кезде кран құрылғысының

зауыттық электр жинақтау дайындығының деңгейi ескерiлуi тиiс. Ол «Көпiр жəне электр отырғыштар. Жалпы техникалық шарттар» МСТ 27584 талаптарына жəне басқа мемлекеттiк стандарттар арқылы реттеледi. Крандардың электр құрылғылары 1994 жылы ҚР Мемқалтехқадағалау бекiткен қолданыстағы «Жүк көтеретiн крандардың құрылғысының жəне қауiпсiз пайдалану ережелерi» талаптарына сəйкес болуы тиiс.

Əзiрлеушi кəсiпорын МСТ талаптарына сəйкес жалпы бағыттағы крандарда келесi жұмыстарды орындауға тиiс:

- кран кабиналары мен жүк арбаларының электр жинауын; - жүк арбасына тоқ берiдi əзiрлеу;

- көпiрлерге арналған ұштарының ұштықтары мен таңбалауы бар түйiндердi əзiрлеу; - кранның көпiрiне электр құрылғысы, созылыңқы жəшiктер, қораптар немесе

құбырлар үшiн тұғырық жəне кронштейндер орнату; - көпiрде (кедергi, қорғау аппаратурасы жəне басқару) блоктарға iшкi электр сызбаларды

жинақтаумен бiрге орнатылатын электр аппаратураны жинау; 3.8.3.2 Көпір крандарының 4 электр бөлігін жинақтау жөніндегі жұмысын нөлдік

белгіде көпірді, краншы кабинасын жəне арбаны жобалық жағдайға көтергенше орындау керек.

3.8.3.3 Электржинақтық жұмыстар басталмай тұрып кранды механикалық жинақтау ұйымынан жинақтауға қабылдау қажет, оған акт жасалады. Актіде кранда электржинақтық жұмыстарды, оның ішінде нольдік белгіде, жүргізу туралы белгі болуы тиіс.

3.8.3.4 Нөлдiк белгiде электржинақтау жұмыстарының максималды мүмкiн көлемiн орындау қажет, оларды орындауға көпірдi қалауға сенімді орналастырғаннан кейiн жəне механикалық жинақтау ұйымының рұқсатын алғаннан кейiн кiрiскен жөн. Электржинақтау жұмыстарының қалған көлемiн кранды жобадағы жағдайына келтiрiп, оны өту галереясына, басқышқа немесе жөндеу алаңына жақын орналастырғаннан кейiн орындау керек. Бұл жерден кранға сенiмдi түрде жəне қауiпсiз өтуге болады. Бұдан басқа жоба жағдайына келтiрiлген крандағы электржинақтау жұмыстарын орындауға дейiн:

- көпiрдi, арбаны, кабинаны, қоршауды жəне сүйенiштi (кран жолының өн бойына диаметрi 6-8 мм берiк бекiтiлген сым немесе арқан тартылу керек) жинау мен орнату аяқталуы тиiс;

- троллейлер iшiнде адамдары бар кран қай жерде тұрса да оған ешкiм бара алмайтындай қашықтықты орналасып, қоршалуы тиiс.

3.8.3.5 Негiзгi троллейлердi жинақтауды, ереже бойынша, кранның астындағы арқалықтарды жобалау жағдайына көтергенге дейiн орындау керек. Троллейлердi бекiту троллей осiне перпендикуляр бағыттағы жылжу мүмкiндiгiн болдырмау қажет.

Троллейлердiң ауытқуы ұзына бойына ±10мм горизонталь жазықтықта жəне ± 20 мм вертикаль жазықтықта аспау керек. Аппаратура мен троллейге арналған құрылымдар, қаптамалар, болат құбырлар жəне арматураның ток жүрмейтiн бөлiктерi боялған болу керек. Қатаң бекiтудiң негiзгi троллейларын, олардың түйіспе беттерi мен түйіспеге жалғанған жерлерiнен басқа, қызыл бояумен бояған жөн. Троллейларда оларға жанасудың қауiптi екенiн көрсететiн плакаттар iлiп қойған дұрыс.

3.8.4 Өтеуіш құрылғылары жəне электр сүзгiлер 3.8.4.1 Өтеуіш құрылғыларын жəне электр сүзгiлердi жинақтаған кезде қаңқалардың

горизонталь жəне өтеуіштердің вертикаль құрылғылары қамтамасыз етiлуi тиiс, бұдан басқа: - тегiстеу үшiн қаңқаға - құрылғының төменгi ярусының асты мен бөлменің еденiнiң

немесе май қабылдағыштың арасы 100 мм кем болмауы тиiс; - құрылғы паспорты (техникалық мəлiметтер кестесi) оларға қызмет көрсетуге

арналған өтетiн жаққа қаратылуы тиiс; - жабдықтық (реттiк) нөмiр кетпейтiн бояумен əр құрылғының багының қабырғасына

оларға қызмет көрсетуге арналған өтетiн жаққа қаратылып жазылуы тиiс; - ток жүргізуші, шиналардың орналасуы жəне оларды қондырғыларға қосу тəсілдері

пайдалану уақытында ауысуының қолайлылығын қамтамасыз ету керек. - шиналау құрылғының шығару оқшаулағыштары үшiн ию күшiн түсiрмеу керек; - жерге жалғайтын сым құрылғыны пайдалану барысында оны ауыстыруға кедергi

жамайтындай болып орналастырылуы тиiс. 3.8.4.2 Өтеуіштен шығулар тиiстi шығулардың қақпақтарына жазылған цифрлармен (1

жəне 2 бiр фазалы өтеуіштер үшiн 1, 2 жəне 3 үш фазалылар үшiн) белгiленуi тиiс. Бiрнеше бөліктен тұратын өтеуіш құрылғыларында бөліктің рет нөмiрi болу керек.

3.9 ЭЛЕКТРЛІК ЖАРЫҚТАНДЫРУ

3.9.1 Электрлік жарықтандыруды жинақтауды тиiстi МСТ талаптарына жауап беретiн жинақтау бұйымарының көмегiмен орындау қажет.

Жинақтау үшiн пайдаланылатын шамдар, ереже бойынша, жарықтың күшті əсерлілігі тексерiлуi керек.

3.9.2 Шамды тiреу бетiне (құрылымына) бекiту бөлшектенетiн болуы тиiс. 3.9.3 Діріл мен шайқалыстарға бейiмқұрылғыларда пайдаланылатын шамдар

бəсеңдеткіш жасайтын құрылғымен бiрге орнатылуы тиiс. 3.9.4 Тұрғын ғимараттардағы аспа шамдарға арналған iлгектер мен түйреуіштердің

оларды шамнан оқшаулайтын құрылғылары болуы тиiс. 3.9.5 Шамды топтық желiге жалғау мыс, сондай-ақ алюминий сымдардың 4 мм2

дейiнгi қимасын қамтамасыз ететiн клемм колодаларының көмегiмен жүзеге асырылуы тиiс.

3.9.6 Тұрғын ғимараттарда сыңар патрондар (мысалы ас бөлмелерiнде) топтық желi сымдарына клемм науаларының көмегiмен жалғану керек.

3.9.7 Шамдарға, есептеуіштерге, автоматтарға, қалқандарға жəне электр орнату аппараттарына жалғанатын сымдардың ұштары, олар үзiлiп қалса қайта жалғайтындай ұзынырақ болғаны дұрыс.

3.9.8 Бұралатын автоматтар мен сақтандырғыштарды қосқан кезде сым негiздiң бұрамалық гильзасына жалғануы тиiс.

3.9.9 Сымдар мен кабельдердiң шамдар мен электр орнату аппараттарына кiруi оларды сыртқа орнатқан кезде шаң мен дымқылдың кiрiп кетуiнен қорғау үшiн тығыздалуы тиiс.

3.9.10 Электрорнату аппараттары өндiрiс бөлмелерінде ашық орнатылатын жағдайда арнайы қаптамаға немесе қорапқа салыну керек.

3.9.11 Электрлік жарықтандырудың электр қауiпсiздiгiнiң жерге жалғау жəне қорғау шаралары осы ережелерге жəне қолданыстағы ЭҚЕ талаптарына сай орындалуы тиiс.

3.9.12 Ғимараттар мен құрылыстардың электрлік жарықтандыру қондырғылары үшiн қорғау мақсатында жерге жалғау МСТ 30331.1 (МЭК 364-1-72), МСТ 30331.3 (МЭК 364-4-41-92) талаптарына сай орындалуы тиiс.

3.10 ЖАРЫЛЫС ЖƏНЕ ӨРТҚАУIПТI АЙМАҚТАРДАҒЫ

ҚОНДЫРҒЫЛАРДЫ ЭЛЕКТРЛІК ЖАБДЫҚТАУ

3.10.1 Электрлік қондырғыларын жарылыс жəне өрт қауiптi аймақтарда жинақтауды осы ережелердiң талаптарына жəне ведомстволық құрылыс нормаларына сай орындау керек. Электрлік қондырғыларды жарылыс жəне өрт қауiптi аймақтарда жинақтаған кезде 12.1.004 «ЕҚСЖ. Жалпы талаптар» МСТ, 12.1.010 «ЕҚСЖ. Жарылыс қауiпсiздiгi. Жалпы талаптар» МСТ, ЭҚЕ, ТҚЕ, ТПЕ, ТЭПЕ жəне РТЖН 01—94 ҚР IIМ жəне басқа жарылыс, өрт қаупiн реттейтiн белгiленген тəртiппен бекiтiлген нормативтiк құжаттардың талаптарын орындау керек.

3.10.2 Жарылыс қауiптi аймақ - «ЕҚСЖ. Жарылысқауiпсiз қоспалар. Жiктелуi жəне сынау əдiстемесi» МСТ 12.1.011 тиiстi жарылыс қауiптi қоспалары бар немесе олар пайда болуы мүмкiн бөлме немесе бөлменің iшiндегi немесе сыртқы қондырғыдағы шектелген кеңiстiк.

Өрт қауiптi аймақ - ЭҚЕ 7.4 тарауына сəйкес үнемi немесе мезгiл-мезгiл жанар-жағар май болып тұратын бөлме немесе бөлменің iшiндегi немесе сыртқы қондырғыдағы шектелген кеңiстiк.

3.10.3 Жинақтау кезiнде пайдаланылатын электр қондырғының қорғау дəрежесi «Қабықтар арқылы қамтамасыз етiлетiн қоркау дəрежелерi (KODIP)» МСТ14254 Жарылыстан қорғалған электр қондырғының «ЕҚСЖ. Жарылыстан қорғалған электрлік қондырғы. Жiктелуi. Таңбалануы» МСТ 12.2.020 сəйкес таңбалануы болуы тиiс. Өрт қауiптi аймақтардың барлық кластарындағы электр қондырғы қабығының кем дегенде IР 44 қорғау дəрежесi болу керек.

3.10.4 В-1 жəне В-1 а кластары аймақтарындағы электрөткізгіштер үшiн мыс өткiзгiштерi бар ток өткiзгiштер, кабельдер, сымдарды пайдалануға рұқсат етiледi, алюминий қабығы бар кабельдердi пайдалануға болмайды. Барлық кластағы жарылыс қауiптi аймақтар үшiн полиэтилен қабықтары немесе оқшаулағыштары бар кабельдер мен сымдарды пайдалануға тыйым салынады. Осы кабельдер мен сымдарды барлық кластағы өрт қауiптi аймақтар үшiн мүмкiндiгiнше пайдаланбауға тырысу қажет. Жарылыстан қорғалған жабдықтарға енгiзу үшiн домалақ емес кабельдердi пайдалануға тыйым салынады. Жарықтандыру желiлерiнде қимасы 10 мм дейiнгi домалақ емес кабельдердi тармақтандыру қораптары мен шамдарын жалғау үшiн пайдалануға болады.

3.10.5 Жарылыстан қорғалған электр қондырғысының түйістiк жалғануы жалғанатын өткiзгiштердiң сенiмдi түйіспелік үшiн гальваникалық төсемi бар элементтер арқылы жинақталған болуы мүмкiн. Бұрамалық түйіспелік қосулардың өз-өзiнен ағытылып кететiн (кедергісомын, серiппелi тығырық жəне т. б.) құрылғысы болу керек. Қимасы 6 мм көп сымды мыс талшықтарды қосар алдында дəнекерлеу қажет. Қимасы 16 мм артық бiр сымды талшық жəне қимасы 6 мм артық көп сымды талшықтарды түйістік жапсырмаларына қосу үшiн ұштықпен ұштау керек.

3.10.6 Тапсырыс берушiден электр қондырғыны жинақтауға қабылдаған кезде оның «Жарылыстан қорғалған электр қондырғы. Жалпы техникалық талаптар жəне сынау тəсiлдерi» МСТ 22782.0 сəйкестiгi тексерiлуi тиiс. Жинақтауды тиiстi МСТ техникалық талаптарына сəйкес келетiн жинақтау бұйымдарының көмегiмен орындау қажет.

3.10.7 Жерге жалғау мен электр қауiпсiздiгi шаралары жарылыс жəне өрт қауiптi ғимараттар мен құрылыстарда МСТ 30331-95 жəне ЭҚЕ-лерге сəйкес орындалуы тиiс.

3.11 ЖЕРГЕ ҚОСУ ҚҰРЫЛҒЫЛАРЫ 3.11.1 Жерге қосу құрылғыларын жинақтаған кезде ЭҚЕ, осы ережелер жəне МСТ

12.1.019, МСТ 12.1.030, МСТ 12.1.038, МСТ 30331.1 (МЭК 364-1-72), МСТ 30331.3 (МЭК 364-4-41-92) талаптары орындалуы тиiс. тұрғын, қоғамдық, əкiмшiлiк жəне тұрмыстық ғимараттарда электр қондырғыларындағы потенциалдарды теңестiру мақсатында келесi өткiзгiш бөлiктердi өзара жалғайтын потенциалдарды теңестiрудiң негiзгi жүйесi орындалуы тиiс:

- қоректендiру желiсiнiң қорғаушы өткiзгiшi (РЕ немесе РЕN); - жерге жалғауышқа қосылған жерге қосушы өткiзгiш; - ғимаратқа кiретiн инженерлiк коммуникациялардың металл құбырлары; - ғимараттың металл қаңқасы; - желдету мен ауа баптаудың орталықтандырылған жүйесiнiң металл бөлiктерi. Осы

дербес жүйелер бар болған кезде РЕ шинаға ауа баптаушы жəне желдеткiштердiң қоректендiру шкафтарын жалғау керек;

- найзағайдан қорғау жүйесi; - қызметтік (жұмыстық) жерге қосудың жерге қосу өткiзгiшi, егер ондай болса, егер

қорғау жерге жалғаудың жерге жалғау құрылғысына жалғау тiзбесiн қосудың шектеуi болмаса.

Аталған бөлiктердi өзара жалғауды негiзгi жерге жалғау шинасының (қысқыш) көмегiмен орындалады.

3.11.2 Ғимараттар мен имараттар үшiн негiзгi жерге жалғау шинасы (қысқыш) енгiзу құрылғысының iшiнде (IЕҚ) немесе одан бөлек орындалуы мүмкiн. ЕҚ iшiнде негiзгi жерге жалғау шинасы ретiнде РЕ шинасын пайдалану керек.

Бөлек орнатқан кезде жерге жалғау шинасы қызмет көрсетуге жеңiл, ыңғайлы, ғимараттың электр қондырғысының ЕҚ-на жақын жерде орналасуы тиiс.

Қоректендiру желiсiнiң РЕ - өткiзгiшi (РЕN - өткiзгiшi) ЕҚ РЕ шинасына қосылған болу керек. Ол ток өткiзгiштiгi РЕ (РЕN) қоректендiру желiсiнiң өткiзгiшiнен кем емес негiзгi жерге жалғау шинасымен өткiзгiштiң көмегi арқылы жалғанады.

Негiзгi жерге жалғау шинасын ЕҚ iшiнде де, сондай-ақ жеке орналасқанда да орындаған кезде оның өткiзгiштiгi РЕN - қоректендiру желiсiнiң өткiзгiшiнен кем болмауы тиiс.

3.11.3 Жерге жалғау құрылғыларын жинақтауды МСТ тиiстi техникалық талаптарына сай жинақтау бұйымдарының көмегiмен орындау қажет.

Электр қондырғылардың жерге жалғануы немесе нөлденуi тиiс əрбiр бөлiгi жерге жалғау немесе нөлдеу желiсiне жеке тармақтың көмегiмен жалғануы тиiс. Элетр қондырғының жерге жалғанатын немесе нөлденетiн бөлiктерiн жерге жалғаушы немесе қорғаушы өткiзгiшке тiзбектелiп қосылуына рұқсат етiлмейдi.

3.11.4 Жерге жалғанатын немесе нөлденетiн қорғау өткiзгiштерi: - электр жинақтау құрылымдары арқылы орындалған магистральдарда пiсiру; - бұрандама арқылы жалғау немесе пiсiру - электр қондырғыларға қосқан кезде; - дəнекерлеу немесе баспақтау арқылы - ұштық бiтеу жəне кабельдерде жалғастыру

жалғастырғышы. Пiсiргеннен кейiн қосылу жiктерi бояумен боялуы тиiс. 3.11.5 Жерге жалғау немесе нөлдеудiң, сондай-ақ потенциалдарды теңестiрудiң негiзгi

жүйесiндегi тiзбектегi барлық түйістік қосулары 2 класс бойынша МСТ 10434 сəйкес болуы тиiс.

3.11.6 Негiзгi жерге жалғайтын шина мыстан жасалуы тиiс. Болаттан жасауға да рұқсат етiледi. Негiзгi жерге жалғайтын шинаны алюминийден жасауға рұқсат етiлмейдi.

3.11.7 Негiзгi жерге жалғайтын шинаның құрылымында оған жалғанған өткiзгiштердің жеке ажырату мүмкiндiгi көзделуi тиiс. Бұндай өткiзгiштердi пiсiру арқылы жалғауға рұқсат етiледi.

3.11.8 Егер ғимараттың бiрнеше оқшауланған енгiзулерi болса, негiзгi жерге қосу шинасы əрбiр ЕҚ үшiн орындалу керек. Бiр немесе бiрнеше трансформатор қосалқы станциясы болғанда негiзгi жерге қосу шинасы əрбiр қосалқы станциясының жанына орнатылуы тиiс. Бұл шиналар өзара потенциалдарды теңестiру жүйесi өткiзгiшiнiң көмегiмен жалғанады. Олардың ток өткiзгiштiгi PEN - ғимаратты қоректендiру желiсi өткiзгiшiнiң анағұрлым үлкен өткiзгiштiгiнiң жартысынан кем емес болуы тиiс.

Жалғау үшiн шеткi өткiзу бөлiктерi (мысалы, ғимараттың қаңқасы) пайдаланылуы мүмкiн. Пайдаланылатын шеткi өткiзгiш бөлiктер электр тiзбегiнiң үздiксiздiгiн қамтамасыз етiп, арнайы төселген өткiзгiштердiң көрсетiлген өткiзгiштiгiнен кем емес өткзгiштiгi болуы тиiс.

3.11.9 Табиғи жерге жалғауыштары бар жерге жалғау жəне нөлдiк қорғау өткiзгiштерiнiң жалғау орындары мен əдiстерi жұмыс сызбаларында көрсетiлуi тиiс.

3.11.10 Жерге қосатын жəне нөлдiк қорғаныш өткiзгiштерi химиялық əсерлерден жəне механикалық зақымданудан жұмыс сызбаларында көрсетiлген нұсқауларға сай қорғалуы тиiс.

3.11.11 Жерге қосу немесе нөлдеу магистральдары жəне олардың тармақтары жабық ғимараттарда жəне сыртқы қондырғыларда тексеруге болатындай орналасуы тиiс. Бұл талаптың кабельдердiң нөлдiк талшықтарына жəне қабықшаларына, темiр-бетон

құрылымдардың арматурасына, сондай-ақ құбырларға, қораптарға орналасқан немесе құрылыс құрылымдарына тұтас құйылған жерге қосылатын жəне нөлдiк қорғаныш өткiзгiштерiне қатысы жоқ.

3.11.12 Құбырларда, аппараттарда, кран асты жолдарында, ауа өткiзгiш ернемектердің арасында шунтирлейтін маңдайшаларды жинақтау жəне оларға жерге қосу жəне нөлдеу желiлерiн жалғауды құбырларды, аппараттарды, кран асты жолдарын жəне ауа құбырларын жинақтайтын ұйымдар орындайды.

3.11.13 Негiзгi арқансым ретiнде пайдаланылатын арқандарды, катанкаларды немесе болат сымды жерге қосу екi қарама-қарсы ұштарын жерге қосу немесе нөлдеу магистралына пiсiру арқылы жалғануы тиiс. Мырышпен қапталған арқандар үшiн бұрандамамен жалғауға рұқсат етiледi, қосылған жерi тотығудан қорғалуы тиiс.

3.11.14 Металл жəне темiрбетон құрылымдарды (iргетастар, ұстындар, фермалар, итарқа, итарқаастылық жəне кранастылық арқалықтар) жерге қосу құрылғылары ретiнде пайдаланған кезде бұл құрылымдардың барлық металл элементтерi өзара үздiксiз электр тiзбегiн құрап, темiрбетон элементтер (ұстындар), бұдан басқа оларға пiсiру арқылы жерге қосу немесе нөлдеу қорғаныш өткiзгiштерiн қосатын металл өнiмдерi (төсейтiн бұйымдар) болғаны жөн.

3.11.15 Ғимараттар мен имараттарды (оның iшiнде барлық бағыттағы эстакадалар) салған кезде пайдаланылатын бұрандама, шегендеу жəне пiсiру қосулары үздiксiз электр тiзбегiн құрайды. Ғимарат пен құрылысты темiрбетон элементтерден салған кезде (оның iшiнде барлық бағыттағы эстакадалар) үздiксiз электр тiзбегi құрылымдардың өзара тиiп тұрған элементтерiнiң арматурасын пiсiру немесе арматураға тиiстi төсемдердi пiсiру арқылы жасалуы тиiс. Бұл пiсiру арқылы қосуларды құрылыс ұйымдары жұмыс сызбаларында көрсетiлген нұсқауларға сай орындауы тиiс.

3.11.16 Электр қозғалтқыштарын бұрандамалардың көмегiмен жерге қосылған (нөлденген) металл негiздерге бекiткенде олардың арасына маңдайша (бөгет) қою қажет емес.

3.11.17 Күш беретiн жəне бақылау кабельдерiнiң металл қабығы мен сауыты өзара жұмсақ мыс сым арқылы, сондай-ақ жалғастырғыштың металл тұрқы жəне металл тiреу құрылымдары арқылы қосылулары тиiс.

Күш беретiн кабельдерге арналған жерге қосу өткiзгiштерiнiң қимасы (жұмыс сызбаларында басқа нұсқаулар болмаған жағдайда) мм2 болу керек:

- талшықтарының қимасы 10 мм2 дейiнге кабельдер үшiн кем дегенде 6

- талшықтарының қимасы 16 - дан 35 мм2 дейiнге кабельдер үшiн кем дегенде 10 - талшықтарының қимасы 50 - ден 120 мм2 дейiнге кабельдер үшiн кем дегенде 16

- талшықтарының қимасы 150 - ден 240 мм2 дейiнге кабельдер үшiн кем дегенде 1025.

Күш беретiн кабельдерге арналған жерге қосу өткiзгiштерiнiң қимасы кем дегенде 4 мм2 болу керек.

3.11.18 Ғимараттар мен имараттардағы тек қана бiлiктi электр техникалық қызметкерлер ғана баратын жерлерде (мысалы: қалқан орналасқан жер), негiзгi жерге қосу шинасы ашық түрде орналасуы мүмкiн. Бөгде адамдар баратын жерлерде (мысалы: үйлердiң кiреберiсi, үйасты қабаты), оның қорғаныш қабығы (шкаф немесе кiлттенетiн жəшiк) болу керек. Жəшiктiң есiгiнде немесе қабырғада шинаның үстiнде, егер ол ашық орналасса, О деген белгi айқын көрiнiп тұру керек.

3.11.19 Құрылыс немесе технологиялық конструкцияларды олардың арасындағы

бөгеттерде жерге қосу немесе нөлдеу қорғаныш өткiзгiштерi ретiнде пайдаланғанда, сондай-ақ өткiзгiштердi қосқан жəне тармақталған жерлерде жасыл аяда кем дегенде екi сары жолақ сызылу керек. Негiзгi жерге қосу шинасы енi бiрдей жасыл жəне сары түстi көлденең немесе тура жолақтармен белгiленуi тиiс. Теңестiру потенциалдарының оқшауланған өткiзгiштерiнiң жасыл жəне сары жолақтармен белгiленген оқшаулағышы болу керек. Потенциалдарды теңестiру жүйесiнiң жалаң өткiзгiштерi оларды шеткi өткiзу бөлiктерiне қосқан жерлерде бояумен немесе екi түстi жабысқақ таспа арқылы жасалған жасыл жəне сары жолақтармен белгiленуi тиiс.

3.11.20 Кернеуi 1000 В жəне одан да астам нейтралды оқшауланған жерге қосу өткiзгiштерi бар электр қондырғыларда фазалылармен бiрге жалпы қабықта немесе олардан бөлек жүргiзуге болады.

3.11.21 Болат су-газ өткiзгiш құбырлардың жерге қосу тiзбегiнiң үздiксiздiгiн олардың өзара қосылуларын ойманың соңына дейiн қысқы оймалы құбырдың соңына бұралатын жалғастырғыштар арқылы жəне ұзын оймалы құбырға қонтргайка орнату арқылы қамтамасыз ету керек.

4 IСКЕ ҚОСУ-РЕТТЕУ ЖҰМЫСТАРЫ 4.1 Осы ережелер электр техникалық құрылғылар бойынша iске қосу-реттеу

жұмыстарына (IРЖ) қойылатын талаптарды белгiлейдi. IРЖ орындағанда МСТ талаптарына жауап беретiн құралдар, аппраттар, жинақтау бұйымдары пайдаланылуы тиiс.

4.2 Iске қосу-реттеу жұмыстары жобаға жəне осы ережелерге сəйкес орындалуы тиiс.

4.3 Жобада берiлген электр параметрлердi жəне режимдердi қамтамасыз ету мақсатында электр қондырғыларды тексеру, күйiн келтiру жəне сынауды қамтитын жұмыс кешенi iске қосу-реттеу жұмыстары деп аталады.

4.4 IРЖ орындағанда электр қондырғылары құрылғыларының əзiрлеушi кəсiпорынның бекiтiлген ережелерiнiң талаптарын, жобаны, пайдалану құжаттарын басшылыққа алған жөн.

Жалпы еңбек қауiпсiздiгi жəне өндiрiс санитариясы шарттарын iске қосу-реттеу жұмыстарын орындағанда тапсырыс берушi қамтамасыз етедi.

4.5 Электр қондырғылары құрылғылары бойынша iске қосу-реттеу жұмыстары төрт кезеңде жүзеге асырылады.

4.6 Бiрiншi (дайындық) кезеңде iске қосу-реттеу ұйымы: - жұмыс бағдарламасын (əзiрлеушi кəсiпорынның жобалау жəне пайдалану

құжаттамасы негiзiнде) жəне техникалық қауiпсiздiк жөнiндегi шараларды қамтитын iске қосу-реттеу жұмыстары өндiрiсiнiң жобасын əзiрлеуi тиiс;

- тапсырыс берушiге жұмыс бағдарламасы мен жұмыс өндiрiсi жобасын əзiрлеу процесiнде анықталған ескертпелердi беру;

- өлшеу аппаратурасы, сынау жабдықтары жəне құралдары паркiн əзiрлеудi қамтамасыз ету қажет.

4.7 IРЖ бiрiншi (дайындық кезеңiнде) тапсырыс берушi: - iске қосу-реттеу ұйымына жобаның жұмыс өндiрiсiне бекiтiлген электртехникалық

жəне технологиялық екi жинағын, əзiрлеушi кəсiпорынның пайдалану құжаттамасының жинағы, реле қорғанышының, бұғаттауының жəне автоматиканың қондырғылары, қажет

болған жағдайда энергия жүйесiмен келiсiлген. - егер электртехникалық құрылғылар жалпы бағыттағы электрмен жабдықтау

жүйесiне МСТ 13019 сəйкес қосылса, онда iске қосу-реттеу ұйымын электр қуатын пайдалану жөнiндегi жəне келiсiмшарттың мазмұнымен жəне қосымша қуат қосу үшiн техникалық шарттарымен таныстыру қажет;

- реттеу қызметкерінің жұмыс орындарына кернеудi уақытша немесе тұрақты электрмен жабдықтау желiлерiнен беру;

- IРЖ қабылдау үшiн жауапты өкiлдер тағайындау; - iске қосу-реттеу ұйымымен IРЖ құрылыстың жалпы кестесiнде ескерiлген

мерзiмдерiн келiсу; - құрылыс обьектiнде реттеу қызметкері үшiн бөлмелер бөлiп жəне бұл бөлмелерді

күзетпен қамтамасыз ету керек; 4.8 IРЖ екiншi кезеңiнде уақытша сұлба арқылы берiлетiн кернеумен электр жинақтау

жұмыстарымен қоса атқарылатын жұмыстар орындалуы тиiс. Қоса атқарылатын жұмыс қолданыстағы ТҚ ережелерiмен сəйкес орындалуы тиiс. Бұл кезеңдегi IРЖ құрылыс-жинақтау жұмыстарының əзiрлiк деңгейi арқылы анықталады:

- электр бөлмелеріндегі барлық құрылыс жұмыстары, iшкi үрлеу жұмыстарын қоса алғанда, бiтуге тиiс;

- барлық ойықтар, құдықтар жəне каналдар жабық болуы тиiс; - электр қондырғы орнату аяқталып, оны жерге қосу орындалуы тиiс; - егер электр техникалық құрылғылар жалпы бағыттағы электр энергиясымен

жабдықтау жүйелерiне қосылса, электр энергиясы сапасы көрсеткiштерiн өлшеудi МСТ 13109 «Электр энергиясы. Техникалық құралдардың электрмагниттiк сəйкестiгi. Жүйелердегi электр энергиясының сапа нормалары. Жалпы бағыттағы электрмен жабдықтау» сəйкес жүргiзiп, электрмен жабдықтау жүйесiнiң жағдайын жұмыстың басталар сəтiнде бекiтiлгенi туралы хаттама түзу қажет.

Бұл кезеңде iске қосу реттеу ұйымы жинақталған электр жабдықтарын сынау сызбаларынан жекелеген құрылғыларға жəне қызметтік топтарға берiлетiн кернеумен бiрге тексередi. Кернеудi жөнделетiн электр жабдықтарға беру жөндеу аумағында қызметкерлер болмаған кезде жəне қолданыстағы ТҚ ережелерi талаптарына сəйкес қауiпсiздiк шаралары сақталса, жүзеге асырылуы тиiс.

4.9 IЖЖ екiншi кезеңiнде тапсырыс берушi: - IЖЖ өндiрiсi аймағында уақытша электрмен жабдықтауды қамтамасыз етуге; - электр жабдықтардың консервациясын алу жəне қажет болған жағдайда жинақтау

алдындағы тексеру жасау; - жобаны зерделеу процесiнде табылған iске қосу-реттеу ұйымының ескертпелерi

бойынша мəселелердi жобалау ұйымдарымен келiстiру, сондай-ақ жобалау ұйымдары тарапынан авторлық қадағалауды қамтамасыз ету;

- жарамсыз деп табылған электр жабдығын ауыстырып, жетiспейтiнiн əкелудi қамтамасыз ету;

- электр өлшеу құралдарын тексеру мен жөндеудi қамтамасыз ету; - IЖЖ өндiрiсi барысында электр жабдықтары мен жинақтауының ақауларын жоюды

қамтамасыз етуi тиiс. 4.10 IЖЖ екiншi кезеңi аяқталғаннан кейiн жəне жеке сынақтар басталғанша iске қосу

- жөндеу ұйымы тапсырыс берушiге электр жабдығын жоғары кернеу, жерге қосу жəне қалқанды реттеу арқылы сынау хаттамасының бiр данасын, сондай-ақ кернеуге қосылатын электрмен жабдықтау обьектiлерiнiң принциптік электр сызбаларының бiр данасына өзгерiстер енгiзуi тиiс.

4.11 Обьекттi пайдалануға беру мерзiмдерiн қысқарту мақсатында жинақтау аймағынан тысқары электр жабдықтарын, қызметтік топтарды жəне басқару жүйелерiн алдын ала тексеру мен реттеудiң орындылығы туралы мəселенi iске қосу-жөндеу ұйымы тапсырыс берушiмен бiрге шешуi тиiс, мұнда тапсырыс берушi электр жабдығын жөндеу

орнына əкелудi жəне IЖЖ аяқталған соң оны орнататын жинақтау аумағына жеткiзудi қамтамасыз етуi тиiс.

4.12 IЖЖ үшiншi кезеңiнде электр жабдықтарын жеке сынау орындалады. Осы электр жабдығында пайдалану режимiн енгiзу бұл кезеңнiң басы болып есептеледi, бұдан кейiн IЖЖ қолданыстағы электр жабдықтарында өндiрiлетiн жұмыстарға жатуы тиiс. Бұл кезеңде iске қосу-жөндеу ұйымы параматрлердi, сақтандырғыштарды жəне электр жабдықтарының сипаттамаларын, басқару сызбаларының сынамаларын, қорғау мен сигнализацияны, сондай-ақ бос жүрiстегi электр жабдығын техникалық жабдықтың жеке сынауына дайындау үшiн реттейдi.

4.13 Қауiпсiздiктiң жалпы талаптары электр жинақтау өндiрiсiнiң жəне IЖЖ қолданыстағы ТҚ ережелерiне сəйкес электр жинақтау жұмыстарының басшысы обьектiде қамтамасыз етедi. Қажеттi қауiпсiздiк шаралары үшiн, олардың орындалуы үшiн тiкелей жауапкершiлiк IЖЖ аумағында жөндеу қызметкерлері басшысына жүктеледi.

4.14 Жекелеген құрылғылар мен электр жабдықтары қызметтік топтарының үйлестiрiлген кестесi бойынша IЖЖ өндiрiсiнде анықталып, электр жинақтау жұмыстарының басшысымен келiстiрiлуi тиiс. Жұмыс аймағы деп сынау сызбасы жəне электр жабдығы тұрған кеңiстiк саналады. Онда кернеу сынау сызбасынан берiледi.

IЖЖ өндiрiсiне қатысы жоқ адамдарға жұмыс аймағына баруға рұқсат етiлмейдi. Қоса атқарылатын жұмыстар орындағанда электр жинақтау жəне iске қосу-жөндеу

ұйымдары бiрiгiп өндiрiс жұмыстарының қауiпсiздiгi мен өндiрiс жұмыстарынiң үйлестiрiлген кестесiн қамтамасыз ету жөнiндегi шараларды əзiрлейдi.

4.15 IЖЖ үшiншi кезеңiнде электр жабдығына қызмет көрсетудi тапсырыс берушi жүзеге асырады, ол пайдалану қызметкерін орындарына қою, электр сызбаларын жинау, бөлшектеу, сондай-ақ электр техникалық жəне технологиялық жабдықтың жағдайына техқадағалауды жүзеге асырады.

4.16 Пайдалану режимiн енгiзумен бiрге қауiпсiздiк талаптарын қамтамасыз ету, нарядтар мен IЖЖ өндiрiсiне жiберудi тапсырыс берушi жүзеге асыруы тиiс.

4.17 Электр жабдығын жеке сынаудан кейiн технологиялық жабдықтың жеке сынауы жүргiзiледi. Iске қосу-жөндеу ұйымы бұл кезде электр қондырғының параметрлерiн, сипаттамасын жəне сақтандырғыштарын анықтайды.

4.18 Жеке сынаудан өткеннен кейiн электр жабдығы пайдалануға қабылданды деп есептеледi. Мұнда iске қосу-жөндеу ұйымы тапсырыс берушiге электр жабдығын пайдалануға арналған электр жабдығын жоғары кернеумен сынау, жерге қосу жəне нөлдеу, сондай-ақ принциптік электрлiк атқару сызбалардың хаттамалары берiледi. Электр жабдығын жөндеудiң басқа хаттамалары тапсырыс берушiге екi айдың iшiнде, ал техникалық жағынан күрделi обьектiлер үшiн обьектiнi пайдалануға қабылдағаннан кейiн 4 ай мерзiм iшiнде берiледi.

IЖЖ үшiншi кезеңде аяқталуы электр жабдығының кешендi сынамасына техникалық дайындық актiсiмен ресiмделедi.

4.19 IЖЖ төртiншi кезеңiнде электр жабдығын бекiтiлген бағдарлама бойынша кешендi сынама жүргiзiледi.

Бұл кезеңде IЖЖ электр сызбалары мен электр жабдығының түрлi режимдегi өзара реттеу əрекетi орындалады.

Бұл жұмыстардың құрамына: - электр қондырғының жеке құрылғылары мен қызметтік топтарының

сипаттамаларын жəне параметрлерiн онда берiлген жұмыс режимiн қамтамасыз ету мақсатында өзара əрекеттесудi қамтамасыз ету, реттеу;

- барлық режимдегi жұмысты технологиялық жабдықтың кешендi сынамасына дайындау үшiн бос жəрiстегi электр қондырғыны толық сызба бойынша сынау.

- егер электртехникалық құрылғы жалпы бағыттағы электрмен жабдықтау жүйесiне қосылса, онда МСТ 13109 сəйкес электр энергиясы сапасы көрсеткiшiнiң бастапқы өлшеулерiн жүргiзу қажет жəне электр энергиясын пайдаланушы-тапсырыс берушiге электр

энергиясы сапасының көрсеткiшiнiң жағдайын немесе өзгерiстерiн барлық технологиялық режимде жүктемемен жұмыс iстеуiн тiркейтiн тиiстi хаттамаларды беру қажет.

4.20 Кешендi сынама кезiнде электр жабдығына қызмет көрсетудi тапсырыс берушi жүзеге асырады.

4.21 IЖЖ төртiншi кезеңде электр жабдығында обьектiнiң жобалық қуаттылығын игерудiң бастапқы кезеңi үшiн белгiленген көлемде өнiмнiң бiрiншi партиясын өндiру үшiн тұрақты технологиялық процестi қамтамасыз ететiн жобада көзделген параметрлер мен режимдердi алғаннан кейiн аяқталды деп есептеледi.

4.22 Iске қосу-жөндеу ұйымының жұмысы IЖЖ-нiң қабылдау актiсiне қол қойылған жағдайда орындалды деп есептеледi.

1-қосымша

ОСЫ НҰСҚАУДА ҚОЛДАНАТЫН АТАУЛАР МЕН АНЫҚТАМАЛАР

Оқшаулағыш дене - оқшаулағыштың диэлектрикалық бөлігі. Кернеу тербелістері - кернеудің қолданыстағы мəнінен қысқамерзімді ауытқуы. Кернеу ауытқуы - электртехникалық құрылғылардың кірістеріндегі орныққан

кернеудің қолданыстағы мəні мен МСТ 721 «Электрмен қамту жүйелері. 1000 В жоғары номиналды кернеулер» жəне МСТ 21128 «Электрмен қамту жүйелері. 1000 В дейінгі номиналды кернеулерге» сəйкес номиналды кернеулер арасындағы қалдық.

Электр қуатын пайдаланушы - электр қуатын пайдаланатын жеке немесе заңды тұлға. Жалпыға арналған электрмен қамту жүйесі - электрмен қамтитын ұйымның

электрқондырғылары мен электртехникалық құрылғыларының қосындысы. Жалпыға арналған электр жүйесі - түрлі тұтынушыларға электр қуатын жіберуге

арналған электрмен қамтитын ұйымның электр жүйесі. Ортақ жалғану нүктесі - жалпыға арналған электр жүйенің нүктесі, электр қуаты

желісіне жататын тұтынушының ең жақын орналасқан (электр қуатын қабылдаушының қаралатын кірістік құрылғыларына) қосылатын немесе қосылуы мүмкінді (басқа қабылдаушылардың кірістік құрылғыларына) электр желісі.

ТҚЕ - тұтынушылардың электрқондырғыларын пайдаланудағы техника қауіпсіздігі ережелері.

ТПЕ жəне ТЭПЕ - тұтынушылардың электрқондырғыларын техникалық пайдалану ережелері.

Жерге қосу өткізгіш дегеніміз жерге қосылатын бөлікті жерге қосушымен қосатын өткізгіш.

Қорғағыш өткізгіш (ҚӨ) дегеніміз ашық өткізуші бөлікті қосатын өткізгіш: - басқа ашық өткізгіш бөліктермен; - жақтық өткізгіш бөліктермен; - жерге қосушылармен, жерге қосушы өткізгішпен немесе жерге қосылған

токжүргізуші бөлігімен. Нөлдік қорғаушы өткізгіш (РЕ) деп 1 кВ дейін кернеулі электрқондырғылардағы

өткізгіш аталады, нольделетін бөліктерді жерге терең қосатын генератордың бейтарапымен немесе трансформатордың үшфазалық ток желісіндегі терең жерге қосылған бірфазалық ток көзінің шығысымен терең жерге қосылған тұрақты ток желісі көзінің орта нүктесімен қосатын.

Нөлдік жұмысшы өткізгіш (N) деп 1 кВ дейінгі электрқондырғылардағы электрқабылдағыштарды қоректендіруге пайдаланатын өткізгіш аталады, бірфазалық ток көзінің терең жерге қосылған шығысымен тұрақты токтың үшсымдық желісінің көзінің терең жерге қосылған орта нүктесімен қосатын. Терең жерге қосылған 1 кВ дейінгі бейтарапты электрқондырғыларда нөлдік жұмысшы өткізгіш нөлдік қорғаушы өткізгіштің қызметтерін орындай алады.

Біріккен нольдік жұмысшы жəне қорғаушы өткізгіш (PEN) деп қорғаушы жəне нөлдік жұмысшы өткізгіштің қызметін орындайтын өткізгіш аталады.

Жинақтаушы бұйымдар деп жинақтау барысында қолданатын жəне техникалық шарттарға сəйкес келетін (2-қосымшаны қараңыз) өткізгіш, жартылай өткізгіш, диэлектрикалық жəне химиялық материалдар, металилем, бекітпе жəне т.б. бұйымдар аталады.

2-қосымша

ЖИНАҚТАУ БҰЙЫМДАРЫНЫҢ ТЕХНИКАЛЫҚ ШАРТТАРЫН СИПАТТАЙТЫН МСТ-ТАРДЫҢ ТІЗІМІ

МСТ 433-73* «Резеңке оқшаулағышы бар күштік кабельдер. Техникалық шарттар». МСТ 667-73* “Аккумляторлық күкірт қышқылы. Техникалық шарттар”. МСТ 687 - 78* “Кернеулігі 1000 В жоғары ауыспалы токтың ажыратқыштары.

Жалпы техникалық шарттар”. МСТ 839-80* «Электрөткізгіштің əуелік желілеріне арналған оқшауланбаған сымдар.

Техникалық шарттар». МСТ 1508-78* «Резеңке жəне пластмасса оқшаулағышты бақылау кабельдері.

Техникалық шарттар». МСТ 2239-79* «Жалпыға арналған қыздыру шамдары. Техникалық шарттар». МСТ 2263 -79* “Техникалық ащы натр.Техникалық шарттар” МСТ 2718-74* «Электртехникалық табақ гетинакс. Техникалық шарттар». МСТ 2910-74* «Электртехникалық табақ текстолит. Техникалық шарттар». МСТ 3262-75* «Сугазжүргізгіш болат құбырлар. Техникалық шарттар». МСТ 3282-74* «Жалпы қызметтік болат төменкөміртекті сым. Техникалық шарттар». МСТ 3686-77* «Микафолий. Техникалық шарттар». МСТ 4248-92 «Асбестцементті, электртехникалық доғатөзімділікті тақтайлар.

Техникалық шарттар». МСТ 4268-75* «Микатаспа. Техникалық шарттар ». МСТ 4640-93* «Минералды мақта. Техникалық шарттар». МСТ 4775-91 «Оқшауланбаған биметалды болат-мыс сымдар. Техникалық шарттар». МСТ 5385-74* «Электртехникалық текстолиттік домалақ шыбықтар. Техникалық

шарттар». МСТ 6120-75* «Иілмелі миканит. Техникалық шарттар». МСТ 6285-74* «Өнеркəсіптік жарылыс жұмыстарына арналған сымдар. Техникалық

шарттар». МСТ 6323-79* “Электр қондырғыларына арналған оқшаулағышты ПВХ сымдар.

Техникалық шарттар”. МСТ 6709-72* “Тазартылған су. Техникалық шарттар”. МСТ 6825-91* «Люминисцентті, жалпы жарықтандыруға арналған түтікті шамдар» МСТ 6997-77* «Кабель жалғастырғыштарын құюға арналған құрамдар. Техникалық

шарттар». МСТ 7338-90* «Резеңке жəне резеңке-маталық тіліктер. Техникалық шарттар». МСТ 7386-80* «Нығыздаумен бекітілген мысты кабель ұштары. Құрылымдар мен

өлшемдер» МСТ 7399-97* «450/750 кВ дейінгі номиналды кернеуге арналған сымдар мен баулар.

Техникалық шарттар». МСТ 8024-90 “Кернеуі 1000 В жоғары ауыспалы токтың аппараттары мен

электртехникалық құрылғылары. ”Ұзаққа созылған жұмыс режимі кезіндегі қыздырудың нормалары жəне сынау əдістері.

МСТ 8595-83 “Техникалық гидрототық құйма. Техникалық шарттар”. МСТ 8726-88 «Қағаз-бакелит электртехникалық түтіктер. Техникалық шарттар». МСТ 8727-78* «Иілмелі шынымиконит. Техникалық шарттар». МСТ 8736-93* «Құрылыс жұмыстарына арналған құм. Техникалық шарттар». МСТ 8948-75* «Құбырларға арналған цилиндрлі бұрандалы сомдалатын шойынан

жасалған қосылыс бөліктер. Тік үштармақтар. Негізгі өлшемдер» МСТ 8949-75* «Құбырларға арналған цилиндрлі құбырлы сомдалатын шойыннан

жасалған қосылыс бөліктер. Ауыспалы үштармақтар. Негізгі өлшемдер» МСТ 8954-75* «Құбырларға арналған цилиндрлі бұрандалы сомдалатын шойыннан

жасалған қосылыс бөліктер. Тік қысқа жалғастырғыштар. Негізгі өлшемдер» МСТ 8958-75* «Құбырларға арналған цилиндрлі бұрандалы сомдалатын шойыннан

жасалған қосылыс бөліктер. Екі қабатты ниппельдер. Негізгі өлшемдер» МСТ 8960-75* «Құбырларға арналған цилиндрлі бұрандалы сомдалатын шойыннан

жасалған қосылыс бөліктер. Футоркалар. Негізгі өлшемдер» МСТ 8962-75* «Құбырларға арналған цилиндрлі бұрандалы сомдалатын шойыннан

жасалған қосылыс бөліктер. Қалпақшалар. Негізгі өлшемдер» МСТ 8963-75* «Бұрандалы сомдалатын шойыннан жасалған қосылыс бөліктер.

Тығындар. Негізгі өлшемдер» МСТ 9285-78* “Техникалық калий гидрат тотықтары. Техникалық шарттар”. МСТ 9806-90 «Түтікті люминисцентті шамдар мен стартерлардың патрондары.

Жалпы техникалық шарттар». МСТ 9920-89 “Кернеулігі 3-тен 750 кВ -қа дейін ауыспалы токтың

элктрқондырғылары. Сыртқы оқшаулағыштың азаю жолдарының ұзындығы”. МСТ 10316-78* «Гетинакс жəне фольгаланған шынытекстолит. Техникалық шарттар». МСТ 10348-80* «Пластмасса оқшаулағыш көпсымды жинақтағыш кабельдер.

Техникалық шарттар». МСТ 10434-82* “Түйіспелік электрлік қосылыстар. Жалпы техникалық талаптар”. МСТ 10771-82* «Жарық өлшегіш жұмысшы қыздыру шамдары». МСТ 11677-85* “Күш беретін трансформаторлар. Жалпы техникалық шарттар”. МСТ 12253-88 «Сызықтық арматура мен оқшаулағыштардың сфералы топсалы

түйіспелерінің құлыптары. Техникалық шарттар». МСТ 12393-77* «Электрлендірілген темір жолдарына арналған түйіспе желісінің

арматурасы. Жалпы техникалық шарттар». МСТ 12496-88 «Шыныэпоксифенолды электртехникалық цилиндрлер мен түтіктер.

Техникалық шарттар. МСТ 12652-74* «Электртехникалық табақты шынытекстолит. Техникалық шарттар». МСТ 13015-2003 “Құрылысқа арналған бетон жəне темірбетон бұйымдар. Жалпы

техникалық талаптар. Қабылдау, таңбалау, тасымалдау жəне сақтау ережелері”. МСТ 13109-97 “Электрлік энергия. Техникалық құралдардың электрмагниттік

қосылушылығы”. МСТ 13276-79* «Сызықтық арматура. Жалпы техникалық шарттар». МСТ 14254-96 “Қабықшаларымен қамтамасыз етілген қорғау дəрежелері, (KODIP)” МСТ 14651-78* «Қолмен доғалық пісіруге арналған электрұстағыштар. Техникалық

шарттар» МСТ 16092-78* «Көпсымды иілгіш аспалы кабельдер. Техникалық шарттар». МСТ 16441-78* «110-500 кВ айнымалы кернеуге арналған майға толған кабельдер.

Техникалық шарттар». МСТ 16442-80 «Пластмасса оқшаулағышты күштік кабельдер. Техникалық шарттар». МСТ 17100-79* «Жарық көздеріне арналған шығыңқы іргелер. Жалпы техникалық

шарттар». МСТ 17242-86 «Төменгівольтты күшті ерітпелі тежегіштер. Жалпы техникалық

шарттар».

МСТ 17675-87 «Электроқшаулағыш иілмелі түтіктер. Жалпы техникалық шарттар». МСТ 18396-88* «Люминисцентті шамдар мен стартерлардың патрондары.

Техникалық шарттар». МСТ 18410-73* «Сіңірілмелі қағаз оқшаулағышты күштік кабельдер. Техникалық

шарттар». МСТ 18620-86* “Электртехникалық бұйымдар. Таңбалау”. МСТ 19132-86 «Терімдік түйіспелік қысқыштар. Жалпы техникалық шарттар». МСТ 19357-81* «Мысты-алюминийлі ауыспалы тіліктер. Жалпы техникалық

шарттар». МСТ 20783-81* «Электрөткізгіштерге арналған металл науалар. Жалпы техникалық

шарттар». МСТ 20803-81* «Электрөткізгіштерге арналған металл қораптар. Жалпы техникалық

шарттар». МСТ 20494-2001 «Оқшаулағыш жедел штангілер мен тасымалды жерге қосу

штангілері. Жалпы техникалық шарттар». МСТ 21177-82 “Люменисценттік шамдары бар шырақтардан берілетін өнеркəсіптік

радиобөгеуілдер. Сынау əдістері жəне нормалары”. МСТ 22012-82* “Электр берілісі желілерінен жəне электрлік қосалқы стансалардан

берілетін өнеркəсіптік радиобөгеуілдер. Сынау əдістері жəне нормалары”. МСТ 22056-76* «4Д, 4ДМ фторопласттан жасалған электроқшаулағыш түтіктер.

Техникалық шарттар». МСТ 22131-76 “Темір жолдарды автоблоктаудың жоғарывольтты желілерінің

темірбетонды тіреулері”. МСТ 22668-77 «Кабель ұштары мен гильзалары. Негізгі өлшемдер» МСТ 22917-78* «Доғалық пісіруге арналған кабель қосқыштар. Техникалық шарттар». МСТ 23476-79* «Трамвай, троллейбустың түйіспе желісінің арматурасы. Жалпы

техникалық шарттар». МСТ 23511-79 “Тұрғын үйлердегі электрқондырғыларынан берілетін өнеркəсіптік

радиобөгеуілдер. Сынау əдістері жəне нормалары”. МСТ 23981-80* «Кабель ұштары. Жалпы техникалық шарттар». МСТ 24126-80* «Жүктемедегі күшті трансформаторлардың кернеуін реттейтін

құрылғылар. Жалпы техникалық шарттар». МСТ 24334-80* «Тұрақты емес аратөсемге арналған күш кабельдері. Жалпы

техникалық талаптар». МСТ 24689-85* «Электрлік айналмалы машиналардың щеткалары. Жалпы

техникалық шарттар». МСТ 24753-81* «Электртехникалық құрылғылардың түйіспе шығыстары. Жалпы

техникалық шарттар». МСТ 24936-89 «Электртехникалық бұйымдарға арналған тұрақты магниттар. Жалпы

техникалық талаптар». МСТ 25045-81* «Түтілген қабаттас негізіндегі электроқшаулағыш материалдар. Жалпы техникалық шарттар». МСТ 26103-84* «Қабаттастық қағаздар негізіндегі электроқшаулағыш материалдар. Жалпы техникалық шарттар». МСТ 26367-84 “Аккумуляторлар жəне сілтілік батареялар. Жалпы техникалық

шарттар”. МСТ 26411-85 «Бақылау кабельдері. Жалпы техникалық шарттар». МСТ 26437-85* «Иілмелі оқшауланбаған сымдар. Жалпы техникалық шарттар». МСТ 26445-85 «Оқшауланбаған күштік сымдар. Жалпы техникалық шарттар». МСТ 26500-85* «Никель-темір сілтілік аккумуляторлар. Тартымдар. Жалпы

техникалық шарттар». МСТ 26858-86 «Электроқшаулағыш қабаттастық қағаз. Жалпы техникалық шарттар». МСТ 26881-86* “Қорғасынды тұрақты аккумляторлар. Жалпы техникалық шарттар”. МСТ 26998-86 «Құрылысқа арналған полиамидті дюбельдер. Техникалық шарттар». МСТ 27133-86* «Электроқшаулағыш қабатты орамалы материалдар. Жалпы

техникалық шарттар». МСТ 27380-87 «Пішінді электроқшаулағышты шыныпластиктер. Жалпы техникалық

шарттар». МСТ 27386-87* «Электроқшаулағыш таспалы материалдар. Жалпы техникалық

шарттар». МСТ 27396-93 «Сызықтық арматура. Оқшаулағыштардың сфералы топсалы

қосылыстары. Өлшемдер». МСТ 27584-88* “Электрлік көпірлік жəне мосылық крандар. Жалпы техникалық

шарттар”. МСТ 28018-89 «Электрқшаулағышты жабысқақ таспалар. Жалпы техникалық

талаптар». МСТ 28034-89* «Электроқшаулағыш лак маталар. Жалпы техникалық талаптар». МСТ 28132-95 “Қорғасынды-қышқылды тартымдық батареялар. 2-бөлім.

Аккумуляторлардың өлшемдері жəне шығарулар мен аккумуляторлардың жинақтылығын таңбалау”.

МСТ 28244-96 «Арматураланған сымдар мен баулар. Техникалық шарттар». МСТ 28580-90 «Электртехникалық целлюлозалы емес қағаздар. Анықтамалар жəне

жалпы талаптар». МСТ 28668-90 “Төменгівольтты жинақтық құрылғыларды тарату жəне басқару. 1-

бөлім. Толық немесе ішінара сыналған құрылғыларға қойылатын талаптар”. МСТ 30248-97 «Электркөмір бұйымдары. Көмір талшықты материалдар негізіндегі

электржылытқыштар. Жалпы техникалық шарттар». МСТ 12.1.002-84 “ЕҚСЖ. Өнеркəсіптік жиіліктің электрлік өрісі. Кернеуліктің

рұқсат етілетін деңгейлері жəне жұмыс орындарында бақылау жүргізуге қойылатын талаптар”.

МСТ 12.1.003-83* “ЕҚСЖ. Шу. Қауіпсіздіктің жалпы талаптары”. МСТ 12.1.004-91 “ЕҚСЖ. Өрт қауіпсіздігі. Жалпы талаптар”. МСТ 12.1.007-76 “ЕҚСЖ. Зиянды заттар. Қауіпсіздіктің жіктеуі жəне жалпы

талаптары”. МСТ 12.1.010-76 “ЕҚСЖ. Жарылысқауіпсіздік. Жалпы талаптар”. МСТ 12.1.011-78 “ЕҚСЖ. Жарылысқауіпсіз қоспалар. Жіктеу жəне сынау əдістері”. МСТ 12.1.018-93 “ЕҚСЖ. Статикалық электрлендірудің өртжарылысқауіпсіздігі.

Жалпы талаптар”. МСТ 12.1.019-79 “ЕҚСЖ. Электрқауіпсіздік. Қорғаныстың түрлерінің жалпы

талаптары жəне номенклатурасы”. МСТ 12.1.030-81 “ЕҚСЖ. Электрқауіпсіздік. Қорғаныстық жерге қосу, нөлдеу”. МСТ 12.1.038-82 “ЕҚСЖ. Электрқауіпсіздік. Жанасудың жəне токтың кернеулерінің

шектеулі рұқсат етілетін мəндері”. МСТ 12.2.007.4-75* “ЕҚСЖ. Жинақтық тарату құрылғыларының шкафтары жəне

жинақтық трансформаторлық қосалқы стансалар, камералар. Элегаз таратушы құрылғыларының герметикаландырылған ұяшықтары жəне біржақты қызмет көрсету жинақтары Қауіпсіздік талаптары”.

МСТ 12.2.020-76 “ЕҚСЖ. Жарылысқорғаныстық электржабдықтау. Терминдер мен анықтамалар. Жіктеу. Таңбалау”.

МСТ 12.3.032-84* “ЕҚСЖ. Электржинақтау жұмыстары. Жалпы қауіпсіздіктің талаптары”.

МСТ 21.101-97 “ҚЖҚЖ. Жұмыс құжаттамасына қойылатын негізгі талаптар”.

МСТ 1516.1-76* “3-тен 500 кВ-қа дейінгі кернеуге арналған ауыспалы токтың электр жабдығы. Оқшаулаудың электрлік беріктігіне қойылатын талаптар“

МСТ 1759.0-87* “Бұрандамалар, бұрамалар, бұрамасұқпалар жəне сомындар. Техникалық шарттар”

МСТ 1759.4-87* “Бұрандамалар, бұрамалар жəне бұрамасұқпалар. Механикалық қасиеттер жəне сынау əдістері

(ИСО 898-1-78) МСТ 1759.5-87* Сомындар. Механикалық қасиеттер жəне сынау əдістері (ИСО 898-2-80) МСТ 4860.1-83* «Электр кабельдер мен сымдарға арналған тығыздамалар.

Техникалық шарттар» МСТ 13781.0-86 «35 кВ дейін кернеуге қоса күшті кабельдерге арналған

жалғастырғыштар. Жалпы техникалық шарттар» МСТ 13781.2-77* «1,6-10 кВ кернеуге арналған күштік кабельдер үшін қосқыш

қорғасын жалғастырғыштар. Бөлшектер мен жинақтау материалдарының жиынтығы. Техникалық шарттар»

МСТ 18404.3-73 «Поливинилхлорид пластикат қабыршақты полиэтилен оқшаулағыш басқару кабельдері. Техникалық шарттар»

МСТ 20022.0-93* Ағашты қорғау. Қорғаушылықтың параметрлері МСТ 20022.2-80* «Ағашты қорғау. Жіктеу» МСТ 20022.5-93* «Ағашты қорғау. Майлы қорғаныштық құралдармен автоклавты

сіңіру» МСТ 20859.1-89** «Жартыөткізгішті күшті аспаптар. Жалпы техникалық талаптар» МСТ 22687.0-85 “Электр берілісінің жоғарывольтті желілерінің тіректеріне арналған

орталық үйірілткен темірбетонды бағандар” МСТ 22687.1-85 “Электр берілісінің жоғарывольтті желілерінің тіректеріне арналған

орталық үйірілткен темірбетонды конустық бағандар. Құрылымдар мен өлшемдер” МСТ 22687.2-85 “Электр берілісінің жоғарывольтті желілерінің тіректеріне арналған

орталық үйірілткен темірбетонды цилиндрлік бағандар. Құрылымдар мен өлшемдер” МСТ 22687.3-85 “Электр берілісінің жоғарывольтті желілерінің тіректеріне арналған

орталық үйірілткен темірбетонды бағандар. Салмалы бұйымдар мен табан тіреулердің құрылымдары”

МСТ 23469.0-81* «Кабельді гильзалар. Жалпы техникалық шарттар» МСТ 26246.0-89* «Электроқшаулағыш материалдар. Басуларға арналған фольга-

ланғандар. Сынау əдістері» МСТ 26413.0-85* «Қосқыш күшті сымдар мен баулар. Жалпы техникалық шарттар » МСТ 28579.1-91 «Электроқшаулағыш материалдар. Қабаттастық. Анықтамалар мен

жалпы талаптар» МСТ 30331.1-95 “Ғимараттардың электрқондырғылауы. Негізгі ережелер” МСТ 30331.3-95 ” Ғимараттардың электрқондырғылауы. 4-бөлім. Қауіпсіздікті

қамтамасыз ету жөніндегі талаптар. Электр тогына соғылудан қорғаныс ” * - Жалпы техникалық шарттар ** - Техникалық шарттар

Жауапкершілігі шектеулі серіктестік...

Documents

Transcript of Жауапкершілігі шектеулі серіктестік...