ЈЕЛЕНА ОД „ПРЕСПАВ“ЈА НАСЛЕДИ МОЈАТА ...osnovnite alatki za...
Transcript of ЈЕЛЕНА ОД „ПРЕСПАВ“ЈА НАСЛЕДИ МОЈАТА ...osnovnite alatki za...
ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020 1
ЈЕЛЕНА ОД „ПРЕСПАВ“ЈА НАСЛЕДИ МОЈАТА НАСМЕВКА
ЈЕЛЕНА ЈОВАНОВА — ИНТЕРВЈУСИМПТОМИ КОИ НЕ СМЕ ГИ ПОВРЗУВАЛЕ СО ПОЛЕН
ПРОЛЕТНА АЛЕРГИЈАКАКО ДА СПИЕТЕ ЗА ДА СЕ РАЗБУДИТЕ ПОЗИТИВНИ
СОНУВАЈТЕ ПО СВОЕЗА ДА НЕ СЕ ОТКАЖЕТЕ ОД ТРЕНИНГОТ
ВЕЖБАЈТЕ ВО ПАР!
ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020 3
Магазинот Ваш Аптекар е бесплатно двомесечно издание кое се дистрибуира до сите аптеки - партнери на Македонијалек на
територијата на цела македонија. Текстовите и податоците се со исклучиво информативна содржина. Одговорност за содржината на
објавените реклами и нивната усогласеност со законските одредби е исклучиво на правните субјекти чии производи се рекламираат.
Уредничкиот тим не носи одговорност за ненамерните и печатарски грешки. Се забранува користење или копирање на текстовите за
комерцијални цели, без писмено одобрување од издавачот.
Директор
Солунка Момчиловиќ
Главен и Одговорен Уредник
Ивана Попова
Маркетинг
Панче Гелевски
Проект координатор:
Марјан Ристески
Почитувани читатели,
Обично, велат дека со диета се стартува во понеделник, јануари е месец за нови планови, а деновите во септември се создадени за да вложиме максимален труд во сопственото поле на интерес, но ние би додале дека ништо од ова не оди лесно без сонце. Како нација која ја движи сонцето, во март веќе нема простор за изговори.
Најгласната порака што се провлекува речиси во секоја содржина на овој број гласи: излезете од шаблонот! По некоја традиција, пролетта ја почнуваме со темелно чистење на домот, а што велите за една чистка од технологии (стр. 5)? Ајде да се договориме, на 21 март кога официјално започнува пролетта, обидете се едно попладне да го поминете без телефон или без компјутер. Ќе ни заблагодарите колку слободно време ќе ви остане. Со истото се согласува и нашата омилена Јелена Јованова (стр. 14) која на годишен одмор оди без паметниот телефон.
Излезете од шаблонот и кога станува збор за вообичаените проблеми што ве мачат: до кога мигрената (стр. 24) ќе биде причина да му се муртите на денот? Информирајте се што ново може да преземете за да ја победите. Упорно го праќате детето или внучето во ќош (стр. 22), но тоа пак не ве слуша?! Запрашајте се каде грешите! Со мала рецензија на навиките, животот може да стане полесен и поубав, нели?
Ваш Аптекар
Лектор:
Светлана Васевска
Креативно решение:
Дарко Марковски
Издава: Македонијалек ДОО | СкопјеБоца Иванова бр.1 | тел: +389 2 261 49 49www.makedonijalek.com.mk
| СОДРЖИНА |март — април 2020
10 СОНУВАЈТЕ ПО СВОЕ - Како да спиете за да се разбудите позитивни
12 СОНЦЕ ШТО ТОНЕ ВОМОРЕ - Пејзажите се најдобри-от лек против лоши мисли
14 ИНТЕРВЈУ - ЈЕЛЕНА ЈОВАНОВА - Јелена од „Преспав“ ја наследи мојата насмевка
20 ПРОЛЕТНА НЕГА - Што му треба на лицето за да блесне во полн сјај?
22 МИГРЕНА - Нови мерки за нејзино ублажување
24 СКЛЕКОВИ - Затегнете го телото со еден потег
04 - МОИ НАВИКИ МОЕ ЗДРАВЈЕ - Нови откритија за мудар и среќен живот
08 ПРОЛЕТНА АЛЕРГИЈА - Симптоми кои не сме ги поврзувале со полен
www.vasaptekar.mk
Тираж: 30.000 | Печати: Европа 92 | Фото:123RF | Фото насловна: Ани и Дими
4 ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020
ЖИВЕЈ МУДРО
Odamna znaeme deka hranata vlijae na
raspolo`enieto, no novite istra`uvawa so poteklo od Avstralija,
sugeriraat deka bliskosta do restoranite za brza hrana vlijae na mentalno
to zdravje. Vo eden eksperiment, istra`uva~ite otkrile deka lu|eto koi imaat lesen pristap do brza hrana, poverojatno
e da stradaat od depresija za razlika od lu|eto od sosedni ot
ostrov koi konsumiraat isklu~ivo morski plodovi i riba.
Idealen priroden lek za lu|eto koi{to boleduvaat od rak na mo~en meur e sve`ata brokola, od pri~ina {to ja namaluva stapkata na smrtnost duri za 43%. Ova se veli vo studijata {to traela celi 8 godini, a vo nea bile vklu~eni pove}e od 230 pacienti. Nau~nicite podednakvo go ispi tuvale efektot na sve`ata i svarenata brokola vrz rakot na mo~niot meur, pri {to bilo potvrdeno deka surovata ima daleku pogolem efekt vrz bolesta. Brokolata sodr`i visok procent na izotiocijanati soedinenija koi imaat silno antiproliferativno dejstvo vrz kletkite na rakot. Tie se uni{tuvaat pri vareweto.
МОИ НАВИКИ МОЕ
ЗДРАВЈЕDali znaevte
deka ~ovekovoto telo e po~uv
stvitelno na stres nave~er?
Glavnata pri~ina e namalena
ta produkcija na kortizol,
stres hormon koj ni pomaga
da izlezeme na kraj so stresna
ta situacija. Lo{iot mejl
neka po~eka do utre!
БРЗА ХРАНА = БРЗА ДЕПРЕСИЈА
ПОТРЕБНО ВРЕМЕ ЗА ЕДНА МАЈКА ПОВТОРНО ДА СЕ ЧУВСТВУВА СЕКСИ
Nau~nicite presmetaade ka se potrebni 18 meseci (547 dena) za edna majka povtorno da sepo~uvstvuva kako `ena.Vo istra`uvaweto bile vklu~eni 3 iljadi `eni od Britanija, od koi 2/3 se izjasnile deka se ~uvstvuvaat debelo i neatraktivno po poroduvaweto. 6 od 10 `eni tvrdatde ka do`i veale krah nanivnata samodoverba ot
547 ДЕНАkako videle deka ne gi sobira vo starite ali{ta, dodeka 39% se ~uvstvuvaat neatraktivno vo s# {to }e oble~at. Edna ~etvrtina
od ispitanicite priznale deka sekojdnevno se natpre
varuvaat so ostanatitemaj ki so toa koja pobrzo }e uspee da namali te`ina po
poroduvaweto. No, nedostigot na {minka i parfem
ne zna~i deka nema da bidetesre}ni. Maj~instvoto gi menuva priorite tite vo ̀ ivotot, tokmu zatoa 9 od 10 `eni izjavile deka pove}e rabotata ne deluvala tolku va`na kako porano, dodeka 79% voop{to ne sakale da se vratat na rabota.
СВЕЖА БРОКОЛА ПРОТИВ РАК НА МОЧЕН МЕУР
НОЌТА Е ЗА ОДМОР!
ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020 5
ЧИСТКА
ЖИВЕЈ МУДРО
КАДЕ Е ВАЛКАНО?
Izlo`uvaweto na sina svetlina ja namaluva sekrecijata na melatonin, a toa vlijae i na kvalitetot i na traeweto na sonot. Nau~nicite od univerzitetot Harvard otkrija deka interakcijata so tehnologiite, eden ~as pred spiewe, ja odlo`uva produkcijata na melatonin za 90 minuti, namaluvaj}i ja negovata koli~ina za polovina. Bidej}i mnogu biolo{ki procesi vo organizmot zavisat od sonot, imajte na um deka blagodarenie na mobilnite, rizikuvate mnogu pove}e od utroto.Sinata svetlina mo`e da pottikne makularna degeneracija ili zamatuvawe i namaluvawe na vidot, koja voobi~aeno va`i za priroden, propraten proces na stareeweto.Ignoriraweto na sogovornikot, vo ime na telefonot, vlijae na socijalnite ve{tini i kapaciteti za sorabotka. Pokraj razni{anite odnosi so lu|eto, studiite velat deka dolgoto vreme pominato na digitalnite uredi go zgolemuva rizikot od izolacija, anksioznost, osamenost i depresija.
ЧИСТКА
Site onie alarmi koi vodat smetka da ste sosredoto~eni na telefonot, iskoristete gi vo svoja polza. Kako? Isklu~ete gi! Ne mora s# odedna{, po~nete so zvu~nite potsetnici za mejl ili onie za kalendarski aktivnosti {to sekako gi prosleduvate na rabota.
Zboguvajte se od telefonot eden ~as pred spiewe! Naj golema usluga }e si napravite dokolku ja smenite svesta: „Tehnologiite gi koristam za nekakva cel, a ne za da popolnam vreme!“
Zjapate vo monitorot po cel den? Ne prifa}ajte duri i da ve pla}aat za toa! Vodete se po praviloto 202020: istra`uvawata sugeriraat da se fokusirate na ne{to (zad ekranot) oddale~eno 20 ~ekori, za vreme od 20 sekundi, na sekoi 20 minuti. Taka }e gi ubla`ite simptomite svojstveni za kompjuterskiot vizuelen sindrom – napnatost, suvost, pe~ewe i ~uvstvitelnost na o~ite.
НИЗА БЛЕСКАВИ ЕФЕКТИ
PODOLG @IVOT Dolgoto vreme pominato pred sinite ekrani go zgolemuva rizikot od re~isi site smrtonosni bolesti.
POVE]E PARI Ova osobeno va`i za `enite koi {oping navikata ja prefrlija na internet.
POFOKUSIRAN MOZOKDolgoto sedewe pred monitor ja namaluva koncentracijata, zatoa ne ~udete se ako decata ne mo`at da ja do~itaat lekcijata.
LESEN START NA DENOT Docnata izlo`enost na sina svetlina go namaluva ~uvstvoto na podgotvenost za sledniot den.
POGOLEMA PRODUKTIVNOSTPauzata pominata nadvor rezultira so pogolema produktivnost, za razlika od pauzata pominata vnatre pred monitor.
од технологии
Скролањето по телефонот е неопходно како утринско кафе? За научниците ова се вика зависност од екран. Не негирајте, време е за детокс!
ЛЕТНА
SIMPTOMI
• Postojano so sebe nosite polna~, pa duri i rezervna baterija.• Vibracijata vedna{ vi go naso~uva vnimaneto! kon siniot ekran.• Si legnuvate i stanuvate skrolaj}i na telefonot.• Za vas e postra{no da go zaboravite telefonot otkolku pari~nikot.
ПРОЛЕТНА
6 ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020
ПРОЧИТАЈТЕ „ПАТОТ НА ЉУБОВТА“ ОД ОРИСОН СВЕТ МАРДЕН
Koga onie me|u nas koi `iveat vo neharmoni~nost bi go izbrale patot na qubovta, makar i za kratko, nikoga{ pove}e ne bi bile predizvikani da se vratat na stariot na~in na `ivot. Zo{to da ne probate? So godini ste izma~uvani od gri`i, strav, omraza i lo{a volja; zo{to ne mu svrtite grb na seto ova i ne go izberete patot na qubovta? Pominete gi visokite ogradi, pregrnete gi najva`nite ne{ta na svetot i ~ekorete po patot na qubovta!
ПРЕЗЕМЕТЕМОБИЛНА АПЛИКАЦИЈА HEADSPACE: „MEDITATION AND SLEEP“
Na stranca 24, ve u~ime deka preku meditacija }e ja prebrodite migrenata, zatoa vi ja predlagame ovaa besplatna aplikacija koja im se najde na mnogu pacienti {irum svetot.Aplikacijata }e vi pomogne da go regulirate sonot, da nau~ite da poglednete vo sebe i gi vklu~uva osnovnite alatki za meditacija.
ПОГЛЕДНЕТЕДРАМАТА „CAPERNAUM“
Toj ima samo 12 godini, a ve}e e osuden na za tvorska kazna vo traewe od 5 godini. Poradi toa, mom~eto gi tu`i svo ite roditeli za negri`a. Ovoj libanski film, so edna nominacija za Oskar i mnogu nagradi zad sebe, }e ve pottikne da razmisluvate na koj na~in gi vospituvate svoite deca ili vnuci.
НОВО
Млеко за мало дете
СЛЕДНАГЕНЕРАЦИЈА
НА ФОРМУЛА
APTAMILPronutra®ADVANCE
ШТО ВО СЛОБОДНО
ВРЕМЕ?
ПОСВЕТЕТЕ ИМ ВНИМАНИЕ НА ДЕЦАТА
April e mesec posveten na borbata so pernici. Zatoa, soberete gi decata i vnucite na kup i borbata mo`e da zapo~ne!
ПРОСЛАВЕТE 8-МИ МАРТ
Im go ~estitame praznikot na ̀ enite pora~uvaj}i im da izlezat so prijatelkite, da pojdat vo spa centar ili, ednostavno, da si napolnat kada i da u`ivaat. Znaeme deka zvu~i kli{e, no, da ve pra{ame: koga posleden pat napravivte ne{to za sebe? 8MI E DENOT!
Во март подаруваме 5 примероци од оваа
книга на нашата fb страница
ЖИВЕЈ МУДРО
Септаназал брзо помагапри затнат нос и лекува.
Пред употреба внимателно да се прочита упатството!
За индикациите, ризикот од употребата и несаканите дејства на лекот
консултирајте се со Вашиот лекар или фармацевт.
Делува брзо по
само 5 до 10 минути
Ја лекува оштетената
носнаслузница
Помага призатнат нос и го намалува
исцедокот
Носот е
вреден
инструмент.
www.septanazal.mk
ксилометазолин+декспантенол
8 ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020
АЛЕРГИИЗАПОЧНА СЕЗОНАТА НА КИВАВИЦА
R aste~en nos, crveni o~i, kivawe, ka{lawe? Da, obvinete gi alergiite koi od godina vo
godina zemaat s# pogolem zamav, duri i me|u decata. Mnogu od manifestaciite {to gi do`ivuvaat lu|eto se povrzani so alergija iako do sega ne sme bile svesni za toa. Ako zememe predvid deka sezonata na polen stanuva s# podolga i pointenzivna, blagodarenie na porastot na temperaturite (~itaj: klimatski promeni), va{eto stra dawe }e bide pokomplicirano i podolgo od koga i da bilo pret hodno.
UMOR
Pri vdi{uvawe na polenot, teloto la~i materii koi predizvikuvaat vospalenie {to samo po sebe e dovolno za da ve iscrpi. No, ovie vospalitelni medijatori ja zgolemuvaat i produkcijata na sluz, {to predizvikuva zatnuvawe, a so toa go ote`nuva di{eweto. Vaka, poleka no sigurno }e dojdete do nemirni i neprospieni no}i.
Prevenirajte: Koristete OTCsprej za nos na baza na kortikosteroid za da vlijaete i na vospalenieto. Ako, sepak, se odlu~ite za antihistamin, odberete nepospana formula, bidej}i golema e verojatnosta da se ~uvstvuvate zamelu{eni cel den iako lekot go koristevte no}ta.
^E[AWE VO U[ITE, USTATA ILI GRLOTO
Dali ~uvstvuvate peckawe ili skokotkawe vo grloto otkako }e pomirisate odredeni plodovi? Imuniot sistem ne mo`e da napravi razlika pome|u polenovite proteini prisutni vo rastenijata nadvor i sli~ni na niv prisutni vo sostavot na namirnicite {to gi nabavuvate. Koga ja vnesuvate hranata, nosnite pati{ta i onie vo grloto se vozbuduvaat, pri {to doa|a do manifestacija na alergiskite simptomi kako kivavica. Prevenirajte: Vodete smetka koga zapo~nuva ~e{aweto za da identifikuvate koja namirnica ima najgolemi {ansi da pottikne reakcija. Mo`ebi nema da treba celosno da se otka`ete od nea, bi dej}i so gotveweto se uni{tuvaat alergenite proteini. Ili samo otstranete ja lu{pata, bidej}i tuka koncentracijata na proteini e najvisoka.
POTE^ENI PODO^NICI
Koga o~ite }e primat golema doza polen, teloto }e po~ne da la~i histamin, hemikalija koja go pottiknuva protokot na krv vo taa regija.Blagodarenie na dopolnitelnite te~nosti, doa|a do potekuvawe na podo~nicite i na nosnite pati{ta. Otokot i zatnuvaweto ja opstruiraat cirkulacijata, pa krvta se sobira okolu o~ite. Prevenirajte: Potopete pe{kir vo ladna voda i nanesete go vrz zatvoreni o~i okolu 20 minuti za da gi ste snite krvnite sadovi. Izve duvajte go ova stoej}i, bidej}i gravitacijata }e vi pomogne da ja drenirate krvta nasobrana okolu o~ite. Za da ja tretirate alergijata, nabavete antihistaminski kapki za o~i koi gi blokiraat histaminskite receptori vo o~ite, a }e zabele`ite i namaluvawe na otocite. Po~nete da gi koristite edna do dve nedeli pred da nastapi o~ekuvanata alergija i prodol`ete do krajot na sezonata.
^UVSTVITELNI ZABI
Zatnuvaweto na maksilarnite sinusi, smesteni vo vnatre{nosta na sekoja od jabol~nite koski, pravi pritisok na nervite na zabite na gornata vilica.
Луѓето наоружени со шамичиња во пролет имаат само една мака – алергија од полен!
Ново е тоа што под радарот се провлекуваат низа симптоми, објаснети подолу, кои го загрозуваат и онака загрозеното секојдневие
VO KREVET SO NEPRIJATELOT?
Polenot se lepi za kosata preku den, a pa|a na pernicata i na liceto nave~er. Za da si obezbedite mirna no}, ili smenete ja navlakata ili izmijte ja kosata.^istete go domot po~esto i obuvkite ~uvajte gi pred vrata.
ЗДРАВЈЕ
ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020 9
Prevenirajte: Antivospalitelen steroiden sprej za nos bi trebalo da ja namali bolkata vo zabite, na toj na~in {to }e go olabavi pritisokot predizvikan od zatnatite sinusi. Vospalenite nosni {uplini se odli~na po~va za raz voj na bakterii, zatoa rizikot od sinusni infekcii e visok. Neobjasnivata zabobolka e znak deka alergijata progresirala i deka e neophoden antibiotik.
BOLKA VO STOMAK Sosem normalno e ~ovekot da golta 1/4 sluz dnevno. Koga sluzta se natalo`uva vo zadniot del od grloto, a nosot, grloto i sinusite konstantno ja produciraat, toga{ i stomakot }e se soo~i so pobogata porcija. Stomakot e osobe no ~uvstvitelen vo ve~ernite ~asovi, bidej}ino}noto di{ewe ja zgusnuva sluzta,
NE E VINOVNA SAMO PRIRODATA!
Dabot, jasenot, brestot, leskata, evlata, brezata, vrbata, trevata...Po najnovo, na spisokot pottiknuva~i dodadete go i aerozagaduvaweto! Poto~no kiselite radikali, benzoatite, sulfatite ili so eden zbor – izduvnite gasovi koi{to ja o{tetuvaat respiratornata sluznica olesnuvaj}i im go vlezot na alergenite.
pa digestivniot si stem ima te{kotii da ja preraboti. Prevenirajte: Solenata voda e re {enie, bidej}i gi ~isti nosnite pati{ta i ja razvodnuva sluzta, pa taa e pomalku gusta i polesno se ~isti. Koristete destilirana, filtrirana ili prevriena voda (nikako od ~e{ma) za da go is~istite delot od sprejot {to vleguva vo nos, pred sekoe koristewe.
DILEMA: ALERGIJA ILI OBI^NA NASTINKA?
Obi~nata nastinka trae okolu edna nedela, prosledena e so temperatura i ka{lica i naj~esto e prisutna vo zimskite meseci. Alergiskata nastinka se pojavuva vo prolet i trae so nedeli, pa i meseci, i retko koga e prosledena so temperatura. Kaj nea, kulminacijata se slu~uva vo opredelen del od denot, sekoj den.
30% od makedonskoto naselenie se soo~uva so alergija predizvikana od polen, i brojot od godina vo godina raste.
Od 11:00 do 18:00 ~asot, koncentracijata na polenovi ~esti~ki e naj golema, zatvorete se doma i zatvorete gi prozorcite
ЗДРАВЈЕ
10 ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020
Predmet na drugo istra`uva we, objaveno vo Journal Of Sport Sciences bila povrzanosta pome|u lucidnoto sonuvawe i podobreniot fokus i performansi na sportistite.
Denes, ona {to gi interesira istra`uva~ite, a bogami i nas, e dali vakviot son mo`e da bide iskoristen vo oblik na tehnika preku koja bi gomenaxirale mentalnotozdrav je? Navodno, lucidniot son mo`e da pomogne pri sostojbi na stres i anksioznost, a poslu`il i kako intervencija kaj pacienti koi se soo~uvaat so posttraumatski stres i ko{mari.
[KOLA ZA SPIEWE?
Tokmu taka, prvata {kola za spiewe mu pripa|a na Charlie Morley, ~ii knigi na temata, do sega, se prevedeni na 15 jazici, a negoviot videokurs
СИЛЕН УМ
СОНУВАЈТЕ ПО СВОЕza lucidno spiewe e dostapen na internet ve}e 9 godini. Toj objasnuva deka prviot ~ekor za da i pristapite na potsvesta pri sostojba na spiewe, e da se potrudite da gi zapametite sonovite {tom se razbudite. Naj~esto, lu|eto sonuvaat od 4 do 5 sonovi vo tekot na no}ta i klu~ot za da se setite na site, e dnevnikot {to }e go ~uvate pokraj krevetot, a i telefonot mo`e da poslu`i.Bele`ete s# vo slu~aj da se razbudite, bidej}i naredniot den golema e verojatnosta da se se}avate na polovina od rabotite. Otkako }e nau~ite da gi memorirate sonovite, sleduva faza dva. Lucidnoto sonuvawe e vo su{tina nametnuvawe kontrola na potsvesta, a toa voop{to ne e lesna zada~a. Morley sovetuva da po~nete taka {to }e vlijaete na sodr`inata na sonot pred da zaspiete.
S e soglasuvate li deka nema ne{to podosadno od toa da slu{ate
za ne~ij son? Ve uveruvame deka temava za son nema da bide ist slu~aj! Vi se slu~ilo li do sega sred son da stanete svesni deka sonuvate, pa duri i do go smenite tekot na sonot?
Veruvame deka da. Vsu{nost stanuva zbor za luciden son – sostojba pri koja sonuva~ot e svesen deka sonuva pri toa, toj samiot mo`e da go kontrolira scenarioto. Istra`uva~ite velat deka tokmu ovojtip na son, osven tema za ra zgovor naredniot den, mo`e da ni bide od golema korist.
Vo studijata od 2014ta, istra`uva~ite od Univerzitetot Linkoln, otkrija dekalu cidnite sonuva~i poka`uvaat pogolem kapacitet pri soo~uvaweto so problemite vo realniot `ivot.
Една нова техника за спиење ветува дека ќе се разбудите попози-тивни, попроду-ктивни, а следната ноќ ќе си легнете без ниту една заостана-та обврска.Ве заинте-ресиравме, нели?
ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020 11
СИЛЕН УМ
Ednostavno naredete si {to }e sonuvate no}ta. Na ovoj na~in, }e mo`ete da izberete tema {to ve pravi anksiozni so cel da se obidete da ja re{ite, vo son.Teorijata veli deka so ogled na toa {to gi anga`irate delovite od mozokot vo koi e nevozmo`no da se vleze pri svesna sostojba, istovremeno }e prodrete do site mudrosti {to ste gi akumulirale – mudrosti {to }e vi pomognat da go re{ite problemot. Tretata faza podrazbira ve`bi za podobruvawe na memorijata, onaa dodeka ste budni, koi }e vi gi otvorat vratite na lucidniot son. Obidete se na primer, da go zapametite brojot na kreditnata karti~ka ili mati~niot broj na soprugot i decata ili ednostavno pojdete na pazaruvawe memorira j}i go spisokot vo glava. Za kraj, Morley sovetuva da go podesite budilnikot nekolku ~asa pred va{iot oficijalen termin za budewe. Na primer, ako stanuvate vo 8, stanete vo 5 ~asot nautro vo tekot na poslednite etapi od REM fazata.
efiti kako: disciplina vo spieweto, ~isti sonovi i zakotvuvawe vo sega{nosta dodeka ste budni – toa e vsu{nost ve{tina koja se prenesuva vo soni{tata na toj na~in {to }e znaete deka sonuvate dodeka s# u{te spiete.
Ne optovaruvajte se ako ne uspeete da stasate do kompleten luciden son, toa voop{to ne e lesno nitu brzo se postignuva.
No, vredi da se obidete, bidej}i sekako }e zarabotite nekolku ben
TEORII ZA SONOT
Nau~nicite ne mo`at so sigurnost da potvrdat {to se obiduvaat da ni ka`at sonovite, no sepak imaat nekolku idei...
• Teorijata na Frojd — Toj veruval deka sonovite gi ispolnuvaat nesvesnite (~itaj: potisnati, ~udni, zagri`uva~ki) `elbi na poprifatliv na~in. Son: Zadavivte ovca? Zna~ewe: Toa najverojatno e va{iot pretpostaven, onoj so mnogu vlakna po teloto, {to bi go zadavile. Morni~avo, neli?
• Teorija za simultana zakana — Ova gi objasnuva onie lavovi {to ve brkaa, a vie sakavte da begate, no nozete vi bea nebare cementirani za zemjata. Sonovite vo su{tina slu`at za da gi simulirate site zakanuva~ki scenarija, so cel da se podgotvite za niv. Son: Pojdovte na intervju bosi? Zna~ewe: Docnite so srabotenoto i toa vi sozdava panika.
• Teorija za re{avawe problemi — Sonovite se potsvesen obid da gi re{ime site onie problemi {to n# ma~at dodeka sme budni. I da, vo niv s# e lesno kako pesna. Setete se kolku testot po matematika be{e lesen na son?
12 ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020
СОНЦЕ ШТО ТОНЕ ВО МОРЕ
Postoi edna facijalna ekspresija za koja psiholozite velat deka e po`elno da ja
praktikuvame, a koja za ̀ al, golema e verojatnosta novite generacii da ja izbri{at blagodarenie na pametnite telefoni.Lice krenato nagore, o~i {iroko otvoreni i usni {to formiraat sovr{eno „O“ – tokmu za ovaa facijalna ekspresija zboruvame. Vakov izraz napravivte koga zaprvpat vidovte tirkizno more, se ka ~ivte na vrv planina, a od tamu vidovte zajdisonce {to vi go odzema zdivot. Izme{ani se emociite {to ja sledat ovaa ekspresija, lu|eto istovremeno ~uvstvuvaat voshit, radost, vozbuda, pa duri i doza strav. Tokmu zatoa i ne postoi eden ko n kreten termin za da se opi{e ovaa pojava, no edno e sigurno, taa kaj lu|eto pottiknuva kreativnost, produktivnost i op{to podobruvawe na mentalnoto zdravje.
Neodamne{nite istra`uvawa poka ̀ uvaat deka ekspresijata mo`e da gi reducira simptomite na anksioznost i depresija, pa duri i na vospalenija kako nastinki. Decata imaat priroden instinkt da ja do`ivuvaat ovaa senzacija duri i na dnevna baza, bidej}i go
ot krivaat svetot, dodeka za vozrasnite pretstavuva predizvik.Ne ste zavr{ile rabota so toa {to}e otpatuvate na nekoja eg zo ti~na lokacija ili ako na sila ja izveduvate ekspresijata, neophodno e navistina da se so`iveete so mo mentot i prirodata {to ve opkru`uva. No, ako go izvadite telefonot pr ed taa vol{ebna gletka,toga{ smetajte deka ste ra sipale s#!
Psiholo{kite simptomi za ovaa nesekojdnevna senzacija se jasni, ne{to sli~no kako qubovta, ja prepoznavate {tom ja po~uvstvuvate zatoa {to ja ~uvstvuvate.
Biolo{kite simptomi pak, zapo~nuvaat vo avtonomniot nerven sistem, obikolkata prodol`uva kaj simpati~niot i parasimpati~niot nerven sistem, pa doa|a do regulacija na srceviot ritam i krvniot pritisok, za na kraj da gi okon~a i stres reakciite. Koga se aktivira simpati~niot nerven sistem, srceto po~nuva zabrzano da ~uka, a kortizolot (streshormon) e na najvisoko nivo; koga na scena nastapuva parasimpati~niot nerven sistem, teloto, vklu~uvaj}i go i srceto, vleguvaat vo zen faza.
Ova vsu{nost e potvrda kolku e zanimliva celata ovaa senzacija, aktiviraj}i gi dvata nervni sistemi istovremeno, taa vsu{nost predizvikuva intenzivno ~uvstvo na zadovolstvo, a nekade pome|u i dlaboko ~uvstvo na vozbuda. Intrigantno, no u{te edno iskustvo koe ima mo} da gi aktivira dvata nervni sistemi e seksualniot ~in poto~no orgazmot. So cel da se potvrdi pozitivniot efekt {to ovaa senzacija go ima vrz mentalnoto zdravje, bila izvedena magnetna rezonansa vrz ispitanici koi bile prateni na sedum dnevno patuvawe vo spiritualen kompleks. Bilo potvrdeno deka, pokraj namaluvaweto na fiziolo{kite znaci na stres, senzacijata bukvalno go menuva mozokot.
Bile zabele`ani promeni vo nivoto na dopamin i serotonin – nevrotransmiteri odgovorni za ~uvstvoto na bla`enstvo. Ovie otkritijapo s# izgleda se potvrda za transformativnata mo} {to ja ima meditacijata iako, vakvata senzacija e dostapna za site, ne samo za spiritualno orientiranite. Ajde da ja trgneme malku naukava na strana i da ve izraduvame so faktot deka vakvata senzacija gi podobruva i socijalnite ve{tini kaj lu|eto, potenciraj}i go ~uvstvoto i potrebata za pripadnost vo grupa, bi dodale, ne{to {to e po`elno vo ovaa era na internetizolacija.
Ako na krajot od statijava zaklu~ivte deka nemate dovolno pari i poradi toa ne ste privilegirani za ovaa emocija, toga{ pogre{no ste n# razbrale.Ne vi se potrebni Maldivite, i Ohrid }e zavr{i rabota ako nau~ite ne samo da gledate, tuku i da ~uvstvuvate. Za nekoi lu|e Piramidite se samo kamewa, za drugi se misti~ni, neverojatni, vozbudlivi. So`ivejte se so prirodata, vklu~ete gi setilata i senzacijata }e ve preplavi i na Vodno. I da, ne zaboravajte da zaboravite na telefonot.
Одличен кадар за фотка или момент за преродување?
Одлучете сами!
СИЛЕН УМ
ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020 13
cionalnite brodovi za lovewe riba }e ve do~ekaat na pristani{teto, a ako re{ite da stanete porano }e uspeete da kupite sve`o fatena riba ili da napravite edna tura niz najekskluzivnite jahti – u{te edna potvrda deka Fiskardo e mirot {to go baraat i poznatite.Fiskardo nave~er i preku den se dve potpolno razli~ni mesta. Svetlata
ФИСКАРДОДЕСТИНАЦИЈА
Vi ostanaa denovi od lanskiot odmor? Sakate da gi po t ro{ite na nekoe mirno mesto? Nekade tuka vo bli zina, nekade kade {to nema da se zaboravite od patuva we, a }e imate ~u v stvo de ka ste nadvor od ovoj svet. Tokmu takvo me sto naj do vme na gr~kiot ostrov Kefalonija, stanuva zbor za Fiskardo, ma l e ~ko selce so nepovtorliva ubavina.
na gradot, starite zgradi vo kombinacija sotavernite, sozdavaat vistinska mediteranska atmosfera. Ako ste pove}e dnevna ptica, toga{ prepu{tete im se na boite. Trgnuvaj}i od raznobojnite cve}iwa i priroda koi se za{titeni so zakon, pa s# do ku}ite so`o l ti, sini i rozovi fasadi, }e se raspo lo ̀ ite so edna pro{etka.
ALATIES BEACH Tuka nema da najdete pesok, no }e najdete prekrasna proyirna voda i zajdisonce kako od filmovite. Male~ka, intimna, oddale~ena samo 20 minuti od Fiskardo. Nema da pogre{ite ako gi istra`ite karpite, bidej}i me|u niv ima golem broj bazeni koi vo minatoto slu`ele za vadewe sol. Prirodno soleno xakuzi, so pogled na Jonskoto more!
Rasposlano na severnata strana na biserot na Jonskoto
more. Edinstveno Fiskardo, od site 365 sela, go pre`iveal golemiot zemjotres vo 1953tata, koj sru{il vredni istoriski gradbi za ostrovot.Tradi
14 ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020
Јелена Јованова
14 ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020
БИ САКАЛА МУДРО ДА СТАРЕАМ И ДА ПРИФАТАМ ДЕКА ВРЕМЕТО ОСТАВА ТРАГИ, НО ДЕКА ТИЕ МОЖЕ ДА СЕ СВЕДОШТВО НА СОПСТВЕНОТО ПОСТОЕЊЕ КОЕ Е БЛАГОСЛОВ, А НЕ ТОВАР
Фото: Ани Дими
ИНТЕРВЈУ
ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020 15
Tie dve ne samo {toimaat isto ime, tuku spodeluvaat ista
energi~na, zarazna i neodoliva nasmevka i kogakamerite rabotat i kogase na pauza. Publikatatolku mnogu ja saka Jelenaod televiziskata serija „Prespav“, {to mnogumina veruvaat deka akterkata e identi~na so likot {togo tolkuva. Ova e samo potvrda za akterskite sposobnosti na Jelena koja vo realniot `ivot e vistinska umetni~ka du {a, golem profesionalec, sofisticirana dama zaprimer za koja se potrebni mnogu strani za da jado`iveete vo vistinskosvetlo. Ova e samo edenmal del posveten nasekoj dnevieto na na{ata najuspe{na akterka so svetska kariera. Va{ Aptekar: So ogled na toa {to sekojdnevieto go `iveete vo Hrvatska, dali ste svesni deka „Jelena od Dra~evo“ stana sekoja vtora devojka voMa ke donija? Niz na{ite ulici ~ekorat mnogu zabavni, borbeni `eni ~ie prisustvo e posakuvano od site, no koga svetlata }e se izgasnat, tie se osameni du{i koi veruvaat deka sre}a }e najdat samo ako se iselat odovde.Jelena Jovanova: Nekomu mu e dovolna edna ulica, drug, pak, se gu{i vo tesnosta na globusot. „Jelena od Dra~evo“ e samo edna od onie {to posakuva karta vo eden pravec za nadvor od svojata ulica za da go osvoi globusot. Se razbira deka takvata potreba, koga `ivee{ vo dr`ava na neispolnetive tu vawa, kade e jasno za kogo taa e majka, a za kogo ma}ea, stanuva u{te pove}e razbirliva i neophodna.
@iveam na relacija Zagreb Skopje ve}e 7 god.Ne mislam deka trevata vo Hrvatska e pozelena, no sigurno e pouredena.Posakuvam i se nadevam deka }e dojde vreme koga sistemot }e raboti za nasi koga ne{tata koi funkcioniraat nema da se incident. Va{ Aptekar: Onie {to ja poglednale makedonskata teatarska verzija na poznatiot mjuzikl „^ikago“, bile del od tolpata lu|e koi posvedo~ile dekaMakedonija ima stopati podobra akterka od Rene Zelveger i Ketrin Zeta Xons zaedno. Jelena,svesni li ste za goleminata na svojot talent? Dali toj e dovolno cenet i vrednuvan kaj nas doma? Komu mu davate ronka prednost, na teatarot ili na filmot?Jelena Jovanova: Uf! Ne znam kako bi go prodol`ila odgovorot na ova, po takvo spodeleno misle we! Vi blagodaram! Mi zna~i! Da ja nema publikata, nema da me ima i mene kako ak terka. Veruvam vo nejzinite o~i i srce.^inot deka dosega sum bila prifatena, podobro otkolku {to sum posakuvala, go potvrduva faktot deka sum na vistinskoto mesto i deka tvoram vo moeto vreme! Za toa sum ve~no i neizmerno blagodarna. S# u{te u~am i sakam da go u~am ovoj zanaet. Se raduvam na sekoja doverena uloga i probuvam vo sekoja da go dadam svojot maksimum.Kamerniot teatar otseko
ga{ mi le`el pove}e, pa taka nekako uspeav polesno da se povrzam so kamerata. Prednost vo izborot ima samiot proekt i dali i kolku toj }e me isprovocira za pomestuvawe na moite granici. Bez razlika dali e teatarski ili filmski. Zadovolna sum so s# ona {to sum go postignala dosega. Migovno se ~uvstvuvam zrelo za mnogu pogolemi predizvici. Ovde sum ako nekoj ima hrabrost za toa i istoto toa go prepoznava kaj mene. Va{ Aptekar: Poseduvate nesekojdnevna uba vina, no dali planirate da ostarite kako Meril Strip? Vozmo`no li e da ja vidime Jelena so voo ~livo botoksirano lice? Veruvate li vo ona deka {tom po~nete so edna korekcija nema da ima kraj? Jelena Jovanova: Blagodaram na komplimentot!Sekojdnevno u~am da go pr e grnam ona {to mi edadeno i da go neguvam prirodno. Bev zarobena vo idejata deka estetskata hirurgija e neophodna duri ne nurnav dlaboko vo seto ona {to prirodata i duhot go nudat kako re{enie za sekoj problem. Bi sakala mudro da staream i da prifatam deka vremeto ostava tragi, no deka tie mo`e da se svedo{tvo na sopstvenoto postoewe koe e blagoslov, a ne tovar. Koe, da – mo`e i treba da se neguva prirodno, no ne i da se negira!Va{ Aptekar: Kolku uspevate da stignete da sehra nite zdravo? Dali
mo`ebi se vodite po nekoja programa ili se odnesuvate po svoi pravila? Gotvite li? Jelena Jovanova: Po vokacija sum ~ovek koj se zanimava so emocii, obo`ava da nabquduva, da slu{a i soodvetno na prilo`enoto da reagira. Verojatno toa mi go olesnuva momentot na „slu{ni gosvojot organizam i daj mu go ona {to mu treba“! Nikoga{ ne sum se li{ila od ne{to nitu, pak, fala mu na Boga, ne sum imala potreba za toa. Po priroda sum gurman iako mo`ebi mojata vidliva te`ina ne ostava takov vpe~atok.Sakam da gotvam i da isprobuvam razli~ni recepti i u`ivam vo bogatstvoto na razli~nite kujni i nivnata sinteza. Sekojdnevni na menito se ovo{jeto i zelen~ukot, ribata barem edna{ nedelno, isto kako i mesoto. Denot mi po~nuva so topla voda so limon i med, ovo{je i tost od avokado ili zobna ka{a. U`inata e sekoga{ posvetena na jatkastite plodovi, ru~ekot e raznoviden so sve`a salata, a za ve~era znam i da se po~estam so ~a{a vino, dobro sirewe i pr{ut. Kefirot i rotkviciteisto znaat da se izborat za ve~era. Klu~ot za zdrava linija e vo pravilnoto kombinirawe na hranata i veruvam barem toa e ne{to {to sekoj mo`e da go nau~i. Zagreb s# u{te e magi~en za mene i sakam da {etam nekoga{ so ~asovi. Na toj na~in, se odr`uvam i fizi~ki aktivna, ako toj den ne sum ~uvstvuvala deka e den za xogirawe ili za joga.Va{ Aptekar: Go ostavate li nekoga{ telefonot na „ne~ujno“? Na koj na~in se isklu~uvate od s#?
ДОБРА КНИГА И МУЗИКА ЗНААТ ДА ТЕ ИСКЛУЧАТ ОД СВЕТОТ НА НЕПОТРЕБНИ
ИНФОРМАЦИИ И ДА ТЕ ОДНЕСАТ НА МЕСТО КАДЕ ЌЕ УЖИВАШ ВО СВОИТЕ
МЕЧТИ И СЕБЕСПОЗНАВАЊЕТО!
ИНТЕРВЈУ
16 ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020
Jelena Jovanova: So Stjepannau~iv barem vo nedela da go isklu~am te lefonot i toj den da e mnogu pove}e na{. Ja obo`avam negovata lesnotija vo odlukata da si go zeme vremeto samo za sebe i me raduva deka vo toa s# pove}e se podobruvam i jas. Koga sme na go di{en odmor, sekoga{ nosime star„Nokia“ te le fon so nov broj {togo znaat samo doma{nite za itni situacii. Na toj na~in, ne slu{ame notifikacii od mejlovi i od socijalni mre`i. Denot ima svoj ritam koj ne e di ktiran od virtuelnatakon trola i opsednatost. Ne robuvame na momentot deka sekoj treba da znae i da vidi kade sme i kakosme. Dobra kniga i muzika znaat da te isklu~at od sve tot na nepotrebni informacii i da te odnesat na mesto kade }e u`iva{ vo svoite me~ti i sebespoznavaweto!Va{ Aptekar: [to mo`e da se najde vo Va{ata doma{na apteka od prirodni preparati i suplementi? Jelena Jovanova: Aloevera, smil, prirodni ete r i ~ni masla od kajsija, avo kado i badem. Koga sni mam podolgo vreme, imam potreba od dodaten vitamin C, a vo zima za zdrava i elasti~na ko`a, ako po~uvstvuvam po treba, dodatno zemam ivitamin E.Va{ Aptekar: Jelena isport – kolku gledate i
kolku praktikuvate da sportuvate? Jelena Jovanova: Sledam fudbal i tenis. Na toa se navlekov kako mala so tatko mi so koj do dendenes znaeme da razmenime mislewe za sport. Tr~aweto mi stanuva s# pogolem predizvik i u`ivawe i bi sakala da se isprobam vo martonski trki. Va{ Aptekar: „Jelena od Prespav“ ima edna neodolivo zarazna nasmevka, dali ja poseduvate istata nasmevka i vo realniot `ivot?[to najlesno mo`e da ve nasmee? Jelena Jovanova: „Jelena od Dra~evo“ ja nasledi mojata privatna nasmevka i me raduva momentot koga li~no }e posvedo~am kolku znae da e zarazna. Najlesno se smeam na sopstvenite gluposti. Na toj na~in i polesno gi re{avam. Va{ Aptekar: Koja e Va{ata formula za dobro zdravje i vedar duh {to bi ja spodelile so ~itatelite? Jelena Jovanova: Da se prifatime sebesi i da rabotime na po
dobro „jas“. Da go prifatime drugiot i da go razbereme, da ne
sudime, da rasteme duhovno so ne{tata koi n# pravat sre}ni
i ni ra|aat zdravi aspiracii. Da se smeeme po~esto od srce, da bideme humani i solida rni. Da ja neguvame empa tijata i da ja hranime vistinata. Ako sme opkru`eni so sopstvenata vistina,mno gu polesno }e go nosime sopstveniot krst i }e veruva
me. Verba zapo~etok i
kraj!
ЈЕЛЕНА ОД ДРАЧЕВО ЈА НАСЛЕДИ МОЈАТА ПРИВАТНА НАСМЕВКА И МЕ РАДУВА МОМЕНТОТ КОГА ЛИЧНО ЌЕ ПОСВЕДОЧАМ КОЛКУ ЗНАЕ ДА Е ЗАРАЗНА
16 ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020
ИНТЕРВЈУ
ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020 17
Пред употреба внимателно да се прочита упатството! За индикациите, ризикот од употреба
и несаканите дејства на граничниот производ, консултирајте се со Вашиот лекар или фармацевт.
PROBIOKID IMMUNO®
e синбиотик, koj помага во
воспоставувањето и одржувањето на
природниот баланс на цревната микрофлора и
придонесува во јакнењето на одбранбените
способности на организмот.
Се препорачува кај секое дете за:
• јакнење на имунитетот и зачувување на општата добра состојба на организмот, а посебно кај децата со атописка конституција склони кон алергии,
• kaj деца кои се склони кон чести инфекции,
• деца кои се движат во колективи (градинки) или често примаат антибиотици.
*Во 2020. Hemofarm одбележува 60 години успешноработење а STADA 125 години од нејзиното основање.
*годиниго славиме животот
18 ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020
ДАБИЛЕЕЛИКСИР 4 076/231493
ДЕБАРАР - ФАРМ 046/833-077ВЕ - ФАРМ 046/831-890ДО - ФАРМ 046/834-938
ДЕЛЧЕВОВАЛЕРИЈАНА 033/413-824ГРАДСКА АПТЕКА 8-МИ МАРТ
033/413-408
ДЕЛФАРМ 033/413-413
Д.ХИСАРОЛИМПИЈА 047/267-809
ДОБРИШТЕПАКОМ-ФАРМ 070/629-371
ЖЕРОВЈАНЕАПТЕКА СТАНИЦА АНАКОНДА
070/371-154
ЖИТОШЕРОСА ВИТА 048/474-500
ЗРНОВЦИГРАДСКА АПТЕКА 033/270-912
ИЊЕВОБИОФАРМ 3 032/630-000
КАМЕЊАНЕФАРМА-МЕДИКА 071/831-086
КАВАДАРЦИБЕЛА ФАРМ 1 043/525-570ГЛОРИЈА 043/413-088ДАЛИНА-ФАРМ 043/400-070ДИАНА 043/400-330КАМЕЛИЈА 043/413-434КИАНА 043/609-607РЕМЕДИА-М 043/410-085Св. ПАНТЕЛЕЈМОН 043/500-765ФАРМА-МЕДИКА 043/550-930ХИГИЈА 043/400-44516-ТИ ЈУНИ 043/414-901
КИЧЕВОАЛТЕА ФАРМАЦИЈА 045/228-663Б-1 045/223-834Б-3 045/224-340БЕЛ ЛЕК 045/225-450ЛИНОВА 045/222-324НИНЕКС 045/222-437ФАРМАЦИЈА ЕРА 1 045/222-025ФАРМАЦИЈА ЕРА 2 045/225-125ФАРМАЦИЈА ЕРА 3 045/223-318ФАРМАЦО 077/913-553
КОЧАНИАЛПИ ФАРМ 6 033/237-060АЛПИ ФАРМ 7 033/275-010ГРАДСКА АПТЕКА 033/274-1568-МИ МАРТ 033/271-699ТРГОВСКИ ЦЕНТАР 033/277-481ГРАДСКА АПТЕКА 5 033/271-297ЛЕК-ФАРМ 033/276-650РОСИЦА 033/273-452
КРАНИАЛПИФАРМ 13 02/2603-863
КРАТОВОЗДРАВЈЕ 031/482-832
КРИВОГАШТАНИИРИС 048/472-050
КРИВА ПАЛАНКАМЕЛИСА 031/374-922МЕЛИСА-ЦЕНТАР 031/372-114
КУМАНОВОАРДИ ФАРМ ЛЕА 031/419-616АХИЛЕА 031/424-648БИ-ЖА-ДЕ 2 031/425-027ВАВИЛОН 031/425-027КАРПОШ 031/445-165МАРК ФАРМ 031/430-760ПРО ВИТАЛИС 031/415-303ШЕНДИ ФАРМ 031/421-181ШИК-ЗДРАВЈЕ 031/414-523
ЛАБУНИШТАХЕРБА 078/422-797РЕМЕДИУМ 046/550-501
М.КАМЕНИЦАВИВА 033/431-779БИОЛА 033/431-245
МАТЕЈЧЕПАНАКС 031/511-899
МОГИЛАРОСА ВИТА 4 071/235-233
НЕГОТИНОБЕЛА ФАРМ 043/553-570
НЕРАШТЕБЛЕ-МЕДИКА 4 044/345-309
ОХРИДВИТЕЗДА 046/254-233ЛИСА ФАРМ 046/611-266КАМИ ФАРМ 046/258-002КАМИ ФАРМ ПЛУС 046/260-005МАЈА ФАРМ 046/257-447Св.ВРАЧИ КУЗМАН И ДАМЈАН
046/260-500
Св. ПАНТЕЛЕЈМОН 046/263-600ТЕАДРА 070/391-500ФЛОС 046/268-693МЕРИ ФАРМ 046/260-688
ОРИЗАРИАЛПИ ФАРМ 14 033/511-711
ПЕХЧЕВОБЕНИ-ФАРМ 033/442-955
ПРИЛЕПАЛЕК - ФАРМ 048/421-600АРОНИЈА ФАРМ 048/550-524БИЛКА ФАРМАЦИЈА 078/423-767ВЕНЕНА 048/421-372ДЕМЕТРА ФАРМ 048/429-786ЕУКАЛИПТУС 075/489-142ИСКРА НАДЕЖ 048/551-257
АПТЕКА ТЕЛЕФОН
БАНСКОСНЕЖАНА 3 034/511-119
БАТИНЦИАВИЦЕНА 02/2722-264ТИНА ФАРМ 02/2722-428
БЕРОВОБИОМЕДИКА ФАРМ 070/701-913
БИТОЛАВИС МЕДИКУС 047/612-485ЕМА ФАРМ 047/612-485КОРОНА ФАРМ 047/240-330МЕДИКА КАРТА 047/225-285МЕДИКА КАРТА2 047/258-852ПРИМА ЛЕК 047/235-102РОСА-ВИТА 047/236-468ФЕНИКС 047/242-575
БОГДАНЦИБИОМЕНТ 034/221-321
БОГОВИЊЕАНАКОНДА 5 044/333-972ЕЛАРДА 044/373-490НАТРЕН ПЛУС 044/398-900
БРВЕНИЦАДАНИ ФАРМ 044/455-488
ВЕЛЕСДУО ФАРМ 043/222-228ЕУРО МЕГА ФАРМ 2 043/222-420ЕУРО МЕГА ФАРМ 3 043/228-222ЦИТО ФАРМ 2 043/228-222
ВИНИЦААЛПИ ФАРМ 11 033/611-680
ВЛАДЕВЦИМАРИЈА ФАРМ 2 034/611-680
ВРАПЧИШТЕШИФА 070/910-133
ГЕВГЕЛИЈАБИОФАРМ 034/211-946БИОФАРМ 2 034/212-110БИОФАРМ 3 034/211-049ФАРМАЦИЈА ПЛУС 034/550-201ПРИМА ФАРМ 034/218-522ПУНИКА 034/216-998НОВАФАРМ ММ 070/370-100НОВАФАРМ ММ2 034/213-905
ГОСТИВАРБОНИ-ФАРМ 042/215-516ФАРМЕД М 042/214-266ФАРМЕД М2 042/211-383САРАЧ ФАРМ 071/500-651П.Р. ФАРМ 042/222-133П.Р. ФАРМ 2 070/326-016АНАКОНДА 6 070/219-455
ГРАДСКОЕУРОМЕГА ФАРМ 043/251-520
АПТЕКИ
ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020 19
МИА ФАРМ 075/440-414ОЛИМПИЈА 048/424-120РЕМЕДИЈА 048/423-455ХЕРА 048/420-421ХЕРБА 048/420-520
ПРОБИШТИПАЛТЕА 1 032/480-490ХИПОКРАТ 032/481-866
РАДОВИШАМБРОЗИЈА 032/634-050МЕДЕА 032/635-190МЕДИКУС 032/630-808МЕЛИСА 032/635-364
РЕСЕНАЛПИ ФАРМ 12 047/452-550
РОСОМАНФАРМА-МЕДИКА 2 043/522-894ХИГИЈА 2 043/441-575
РОСТИУШЕВЕРА 042/222-265
СВЕТИ НИКОЛЕАЛЕКСАНДРА ФАРМ ПЛОШТАД ИЛИНДЕН
032/610-440
СКОПЈЕАЛПИ ФАРМ 1 02/2638-315АЛПИ ФАРМ 2 02/2432-462АЛПИ ФАРМ 3 02/2673-944АЛПИ ФАРМ 4 02/3179-457АЛПИ ФАРМ 5 02/3076-097АЛПИ ФАРМ 8 02/3118-088АЛПИ ФАРМ 9 02/2780-040АЛПИ ФАРМ 10 02/2533-050АНА-ЕЛЕНА 078/262-961АЉ-НЕ 02/2638-240АРТЕМИЗИЈА 02/2430-690АСПИРИН ФАРМ 1 070/392-765АСПИРИН ФАРМ 2 070/544-527БАЗИЛИКА 02/3171-313ВИТА ФАРМ 02/2639-000ГОЛД-МУН 02/2612-195ГОЛД-МУН 2 02/2616-338ГОЛД-МУН 3 02/2635-555ДАТЕЛ ФАРМ аеродром 02/5125-554ДЕРМА-ФАРМ 02/2634-071ДОНА ФАРМ 02/3068-919ЕФЕДРА 02/3067-500ЗАНА-ФАРМ 02/3223-126ИВИ-ТА 02/2795-212ЈАГЛИКА 02/2545-545ЈОВАНА-ФАРМ 02/2524-300ЈОВАНА-ФАРМ 2 02/2562-712ЛИЗА-ФАРМ 02/2057-181МАРИЈА ГАЛЕН ФАРМ 02/3212-760МЕДИКО ПОИНТ ФАРМ 02/2036-952ПЕНИЦИЛИН 02/2534-572РЕМЕДИУМ-ЛЕК 02/3071-105САРА ФАРМ 2 02/2778-709СТУДЕНТСКА 02/3113-129СТУДЕНТСКА 2 02/3220-049ТЕРИЈАК 02/2639-000ХЕДЕРА 02/3162-364
СТРУГАКАРАМАЧОСКИ 046/783-042МЕДИКА 046/786-790НИТА ФАРМ 1 046/789-383НИТА ФАРМ 2 046/787-602НИТА ФАРМ 3 071/229-534ПЕНТАМЕДИКА 071/390-809ПРИМАВИТА 046/786-139Св. ПЕТКА 046/520-504ФАРМАНОВА 046/783-103БЛЕДИ 046/781-007
СТРУМИЦААЛТЕА 034/612-989АДОНИС 034/322-522БЕЛАДОНА 034/329-606ВИОЛА 034/326-927ЕЛИКСИР 034/323-511ЕЛИКСИР 2 034/330-483ЕЛИКСИР 3 034/330-482ЕЛИКСИР 4 070/785-636СНЕЖАНА ФАРМ 034/344-679ЧИФЛИК 034/345-316ЧИФЛИК 2 078/345-316
ТЕАРЦЕАГ ФАРМАЦИЈА 044/521-399ДЕА-ФАРМ 044/381-720
ТЕТОВОАНАКОНДА 044/338-689АНАКОНДА 2 044/333-972АНАКОНДА 4 044/333-972АОРТА ФАРМ 070/502-755АСЛИ ФАРМ 044/338-532БЛЕ-МЕДИКА 044/339-820БЛЕ-МЕДИКА 1 044/613-410БЛЕ-МЕДИКА 2 070/565-037БЛЕ-МЕДИКА 3 044/613-508БЛИНИ 044/331-170ВАША АПТЕКА 044/332-220ВИТАЛЕК 044/331-631ВИТАЛЕК 1 044/342-511ЕКАЛЕК 044/521-507ЖАНЕ ФАРМ 044/341-115М&M ФАРМ 044/336-222МЕКА 044/616-614МЕЛ-ФАРМ 044/338-696МЕРИ 044/332-254ОЛИФАРМ 044/343-255P&P ФАРМ 044/343-234
ФОРИНОХУМАНА-E&M 042/321-095
ЧЕШИНОВОГРАДСКА АПТЕКА 033/270-912
ШЕМШЕВОТРЕНД ФАРМ 071/990-182
ШТИПБИОФАРМ 1 032/385-525БИОФАРМ 2 032/389-525ЕСКУЛАП 032/607-652МЕДИКА-ФАРМ 032/389-044МОРФЕЈ 032/393-656РАДО ЛЕК 032/380-190СОФИЈА 032/388-777ХИГИЈА 032/391-031
АПТЕКИ
СЛАТИНОМЕГА ПАКОМ-ФАРМ 070/629-371
20 ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020
НОВ РЕЖИМ ЗА НЕГА НА ЛИЦЕТО ВО ПРОЛЕТ? ДА!
ХИДРАТАЦИЈА
I koga temperaturite opa|aat i koga rastat,ko`ata se soo~uva so pre dizvikot nare~en hidra tacija. Ako sakate po lna, hidratirana ko`a so efekt na orosenost, to ga{ pobarajte lesen serum spakuvan so vitamin C. Vakvata kombinacija, spo ntano }e ja za{tituva i hidratira ko`ata, isto vremeno sveduvaj}i gi {ansite za zatnuvawe na porite na minimum. Vitaminot C e klu~en za ko`ata koja e sklona na sozdavawe miteseri. Za kompletno da ja uga site `edtta na ko`ata, posle serumot, nanesete krema na baza na hijaluronska kiselina, peptidi i vitamini.
ПИЛИНГ
Vo tekot na zimata, studenite denovi, padot na vlagata, ostrite vetrovi i ve{ta~kata toplina vo zatvorenite pros
СПФ-ЗАШТИТА
Ne dozvoluvajte da ve zala`at blagite son~evi zraci, tie bez isklu~ok }e napravat {teta, a prvo na spisokot e fotostareeweto. Startuvajte so
КРЕМ ЗА ОКОЛУ ОЧИ
Ko`ata okolu o~ite e potenka vo odnos na ostatokot od liceto i zatoa brzo ostanuva bez voda. Koga na ova }e go dodade te zami`uvaweto pottiknato od prvite son~evi zraci, toga{ lesno }e za klu~ite deka vi treba krem za hidratacija koj istovremeno }e raboti na sitnite br~ki. Idealniot proizvod bi d o{ol spakuvan so visoka koncentracija na antioksidanti
i peptidi koi }e go {titat kolagenot od {tetnite UVAzraci.
torii, zna~itelno ja stresuvaat ko`ata. Za pobrzo da gi po~uvstvuvate efektite {to gi vetuva serumot ili kremot za lice, neophodno e da go eksfolirate slojot od mrtvi kletki. Tretmanot za eksfolija cija po`elno e da sodr`i ovo{je, glikolna ili sa li ci lna kiselina. Glikolnata kiselina }e gi otstrani natalo`enite ne~istotii vo porite, dodeka salicilnata kiselina }e go vpie vi{okot masnotija. Novata ko`a }e ovozmo`i dlaboka penetracija na klu~nite sostojki vo kremite.
SPFfaktor 30 i obrnete vnimanie kremata ili losionot da {titi od UVA, UVB i infracrveni zraci. Ako ko`ata e sklona na miteseri, vi treba varijanta {to ne sodr`i maslo vo sostavot, bidej}i so porastot na temperaturite, toa }e gi zatne pori te.Ovaa preporaka e zadol ̀ itelna za onie so pri rodno masna ko`a.
Кожата на лицето во текот на годината поминува
низ клучни транзиции, а со цел да го добиете
најдоброто од неа,
неопходно е да ја опти-
мизирате нејзината
функција преку
соодветна сезонска
хидратација
УБАВИНА И СТИЛ
ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020 21
УБАВИНА И СТИЛ
metal.
„VEGAN“ — Nula ̀ ivotinski proizvodi kako ko`a, krzno, pa duri i svila, se vklu~eni pri izrabotka na kolekcijata.
„UPCYCLED“ — Koga starite materijali dobivaat nov sjaj na pri mer, bikini izraboteno od stari mre`i za lovewe.
„ETHICAL“ — Sekoja individua koja na kakov bilo na~in u~estvuvala vo procesot na izrabotka na proizvodot, dobila fer tretman, plata i za{tita.
„SUSTAINABLE“ — Modnata ku}a koja go izrabotila xemperot {to vi stana vtora ko`a, bila odgovorna kon prirodata i vodela smetka za nejzinite vraboteni.
D enes e vozmo`no da bidete moderni bez da ja zagrozu
vate `ivotnata sre dina.
Ako sakate va{ite decaili vnuci da rastat vosvet na kitovi i belime~ki, na sledniot {oping, osven pari~nikot, sosebe ponesete i op{t estvena odgovornost!!!
„ECO FRIENDLY“ — Ili minimalna {teta kon `ivotnata sredina – upotrebeni se materijali koi ne sodr`at hemikalii, bojadisuvaweto se vr{i so bezbedni boi koi nemaat toksi~ni supstanci vo sostavot, pri izrabotka na modelite se potro{ilo 99% pomalku voda od voobi~aeno (za da se izraboti samo edna mai~ka potrebni se 2.720 l voda), tkaeninite se izrabotuvaat od reciklirani materijali
nerazvieni zemji kako Banglade{; istite bile plateni dovolno za si gi pokrijat svoite i potrebite na nivnite semejstva.
„ORGANIC“ — Materijalite, naj~esto pamukot, rastele na strogo kontrolirana organska farma bez upotreba na kakvi bilo hemikalii.
„RECYCLED“— Kolekcii izraboteni od ve}e iskoristeni materijali kako plastika, guma,
ili strogo prirodni (od pulpite na drvjata) bez da im se zagrozi `ivotniot vek.
„BIODEGRADABLE“ —Svilata, lenot, volnata i materijalite izraboteni od rastitelni vlakna, lesno se razgraduvaat vo prirodni elementi.
„FAIR TRADE“ — Ova zna~i deka va{eto novo zdolni{te {to site go pofalija, go izrabotile rabotnici koi `iveat vo
22 ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020
Pra}aweto na deteto vo }o{ e disciplinska merka koja do dendenes ja primenuvaat
i roditelite i vospituva~ite vo gradinkite. Vo teorija, ovaa merka zvu~i brilijantno: deteto e nemirno, go pra}ate vo }o{ za da ostane samo i za da se smiri i, ete, odnovo e sorabotlivo. No, praktikata tvrdi ne{to drugo: deteto odbiva da ostane samo, pla~e dodeka e pod kazna i e u{te povoznemireno otposle. Spored neodamne{noto istra`uvawe na Univerzitetot za zdravje i nauka „Oregon“ vo Portland, 85% od roditelite koi go koristat ovoj metod pravat klu~ni gre{ki koi ja namaluvaat negovata delotvornost. Na primer: razgovaraat so decata dodeka se vo }o{, im dozvoluvaat da si ponesat igra~ka so sebe dodeka se pod kazna, pre~esto ja koristat merkata. Pra}aweto na deteto vo }o{ ne e kompletno bezopasna merka. Koga deteto do`ivuva tantrum ili se soo~uva so golem napliv na nervoza poradi nemo`nosta da
izleze na kraj so sopstvenite emocii, pra}aweto vo }o{ mo`e da bi de kontraproduktivno. Vo ovie situacii, na va{eto male~ko mu e potrebna uteha, vsu{nost, nemu ste mu potrebni koga mu e najte{ko, pa negovoto pra}awe vo }o{ mo`e da deluva kako da ste go napu{tile.
Da, odeweto vo }o{ mo`e da bide delotvorno s# dodeka se koristi vo vistinski situacii, na soodveten na~in kaj deca nad tri godini, ne pomali.
ВООБИЧАЕНИ ГРЕШКИ
Pre~esto ja koristite merka-ta odeweto vo }o{ ne treba da bide so cel da go naterate deteto da u~i preku lo{ite dela {to gi napravilo, primarnata funkcija na ovaa taktika e da spre~i ne{tata da eskaliraat. Nikoga{, ama ba{ nikoga{ vo istorijata ne se slu~ilo nekoe dete da pojde vo soba i navistina da razmisli {to lo{o napravilo.
ОДИ ВО ЌОШ!Како и кога да ја применуваме оваа стара дисциплинска мерка за да не ја влошиме состојбата?
• Само едно предупредување во однос на мерката може да ги редуцира седењата во ќош за 74%, ако детето не почне да соработува по 5 секунди, применете ја!
• Не користете фрази како: „Стопати те предупредив!“ – и тоа се смета за обрнување внимание.
• Колку време да седи во ќош? Една минута за секоја година од возраста на детето.
Naprotiv, dodeka e pod kazna, deteto razmisluva za toa kolku se surovi negovite roditeli. Imajte na um deka edukativniot proces zapo~nuva po zavr{uvawe na kaznata, toga{ deteto e smireno i e spremno za razgovor. ]o{ot e merka za smiruvawe, edukativnot del, pak, vi ostanuva vam kako zada~a.
Mu obrnuvate vnimanie na deteto dodeka e pod kazna Deteto e neophodno da po~uvstvuva blaga posledica po zaminuvaweto vo }o{, vo sprotivno ni{to ne ste postignale. Pogolemiot del od vremeto deteto pati za vnimanieto na roditelite, pa e spremno toa da go predizvika i preku lo{i dela. Bidete vnimatelni, taktizirajte, bidej}i ako mu dadete pregolemo zna~ewe na lo{oto odnesuvawe, toa mo`e da donese u{te polo{o odnesuvawe. Deteto go dobilo posakuvanoto vnimanie i sega mu ostanuva samo da go povtoruva ona {to gi natera mama i tato da go karaat. Pra}aweto vo }o{ voop{to ne mora da go povrzuvate so stol~e ili agol vo sobata, dovolno e da mu go skratite vnimanieto na deteto na kratok vremenski period. Neophodno e deteto da zaklu~i deka so negovoto odnesuvawe predizvikalo da go izgubi ona {to najmnogu mu zna~i.
Ja koristite merkata za po-gre{na cel Istra`uvaweto na Dr`avniot univerzitet vo Oklahoma „Stilvoter“, otkri deka tajmautot najdobro deluva kaj malite deca koi obo`avaat da kon triraat, se odnesuvaat pakosno udiraj}i ili namerno go pravat sporotivnoto od ona {to }e go pobarate, no samo ako prvo probate so poblagi merki. Ako deteto go stavite vo }o{ za razli~ni tipovi problemi ili ako pre~esto se koristi merkata, odnesuvaweto mo`e da se vlo{i. Malite deca koi „kenkaat“ za ~okolada ili pla~at za da igraat na mobilen, podobro reagiraat na drugi merki.
ВАШ ПСИХОЛОГ
ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020 23
НУТРИ АНАЛИЗА
Kinoa, kokosovo maslo, kefirvo posledno vreme postojano slu{ame za novi, zdravi, na
mirnici na koi edvaj mo`eme da im go zapametime imeto, neli?Zatoa, ve potsetuvame na nekolku zdravi heroi {to sigurno gi imate vo kujna. Ne otka`uvajte se od ovie 5!
PUKANKI — Novata studija na uni
verzitetot„Skranton“ vo
Pensilvanija otkri deka pukankite sodr`at pove}e polifenoli (~uvari na imuni tetot)vo odnos na mnogu ovo {ki. Ovie hranlivi materii polesno se apsorbiraat koga gi jademe vo kombinacija so maslinovo maslo.
TESTENINI — Preku testenini do pomalku kilogrami? Vozmo`no e, no samo ako prethodno svarenite testenini ubavo gi oladite. Na toj na~in, jaglerodnite hidrati }e se pretvorat vo skrob koj sodr`i nesvarlivi vlakna koi go namaluvaat apetitot i go zgolemuvaat nivoto na masni kiselini – molekuli {to {titat od rak.
KOZJO MESO — Vo pogolemiot del od svetot, meso to od koza e omileno me|u roditelite i toa so dobra pri~ina. Kozjoto meso ima pomalku salo, a e pobogato so `elezo vo odnos na govedskoto ili svinskoto meso. @elezoto e mineral odgovoren za cirkulacijata na kislorod vo teloto.
F’STACI — Studiite poka`uvaat deka f’stacite izobiluvaat so antioksidanti, so impresivna visoka prisutnost na BCAA – klu~na
aminokiselina koja gi reparira muskulnite vlakna. Dali ova zna~i deka se odli~en obrok za po trening? I toa kako da!
OVO[NO @ELE — Ovie pot setnici od detstvoto, po s# izgleda se dobri za zdravjeto. @elatinot e bogat izvor na kolagen koj e neophoden za elasti~nosta na ko`ata. Isto taka, sodr`i glicin, aminokiselina koja go namaluva vremeto {to voobi~aeno e potrebno za da zaspiete. ]e vi se najdat ako stradate od nesonica.
СУПЕР НАМИРНИЦИ КОИШТО СИГУРНО ГИ ИМАТЕ ДОМА!
24 ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020
Migrenata e glavobolka koja go onesposobuva ~ovekot vo sekoja smisla na zborot, a
najmnogu se ~uvstvuva vo predelot na slepoo~nicite, ~eloto i o~ite. Re~isi e nevozmo ̀ no preventivno da deluvate vrz nea ili da ja namalite bolkata {tom nastapi. Pri soo~uvawe so simptomite – ma~na glavobolka, gadewe, ~uvstvitel no st na svetlina, miris i zvu~ni drazbi – s# {to lu|eto mo`at da napravat e da se skrijat pod jorgan i da ~ekaat da pomine, a toa mo`e da trae so ~asovi, pa duri i so denovi. Seto ova se dol`i na toa {to s# do neodamna, be{e re~isi nevozmo`no da se vospostavi kontrola nad ovaa sostojba.
Lekarstvata sozdadeni za tretirawe na drugi sostojbi (kako beta blokeri, antidepresivi i lekovi protiv vospalenie) ~estopati se koristat vo slu~aj na migrena. No, problemot e toa {to ovie lekovi ne deluvaat kaj sekogo, a ~estopati predizvikuvaat i nesakani negativni efekti kako umor, nizok krven pritisok i namaleno libido.Drug problem e toa {to re~isi e nevozmo`no da se predvidi dali nekoj lek }e deluva na pacientot, a dokolku deluva, dali toj }e go napravi zavisen.
• ДАЛИ ЗНАЕВТЕ? МИГРЕНАТА Е ШЕСТТА НА СПИСОКOT БОЛЕСТИ КОИ ГО ОНЕСПОСОБУВААТ ЧОВЕКОТ.
МИГРЕНА
Членството на страдалници од
најтешкиот облик на главоболка
брои 30 милиони и тоа поголем
број се жени. Како да си
помогнете?
• ВО ПРОСЕК, 1 ОД 4 ЖЕНИ ЌЕ ИСКУСАТ МИГРЕНА ВО ЖИВОТОТ.
SOS БОЛЕСТ!
ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020 25
SOS БОЛЕСТ!
sopstvenata migrena i da zaklu~ite dali pottiknuva~ot na koj se somnevate e legitimen, predlaga dr Godzbi. [tom gi identifikuvate vistinskite pottiknuva~i, ne e po`elno 100% da gi izbegnuvate. Zo{to? Bidej}i na toj na~in rizikuvate da stanete pre~uvstvitelni na niv lesno potpa|aj}i na glavobolka, smeta dr Pol Martin, direktor na Istra`uva~kata {kola po psihologija vo ramki na Avstraliskiot nacionalen univerzitetski kolex za zdravje i medicina. Negovo to re{enie: zgolemuvajte ja to le rancijata preku prolongirano, ko n trolirano izlo ̀ uvawe.Da pret postavime deka niskoto nivo na {e}er vo krvta vi pottiknuva glavobolka?
Ako strogo vnimavate ve~erata da ja konsumirate vo 19 ~asot, probajte da ja pomestite nekolku minuti ponazad.
DALI MOJATA GLAVOBOLKA E MIGRENA?
Okolu 20% od lu|eto koi stradaat od migrena, pred pojavata na prvite simptomi dobivaat znak vo vid na aura. Tie gledaat svetlina {to trepka, branovidni linii ili to~ki ili, pak, im se zamatuva vidot. Nekoi lu|e ~uvstvuvaat ~uden miris ili vkus ili se sonlivi. 24 ~asa pred po~etokot na migrenata, nastapuva promena vo raspo lo`enieto.
PREISPITAJTE GI POTTIKNUVA^ITE
Ona {to so sigurnost deluva kaj migrenata e izbegnuvawe na ne{tata {to ja predizvikuvaat iako nejziniot po~etok naj~esto e kombinacija od nekolku faktori. Dijapazonot na pottiknuva~i e navistina golem, po~nuvaj}i od hrana kako alkohol, ~okolada, kofein, citrusni ovo{ja, su{eno meso ili riba, jatkasti plodovi, dieta, nesonica, depresija, zamor, silni mirisi, silni zvuci, intenzivna svetlina, menstrualen ciklus, vremenski uslovi.Zamislete, edno opu{tawe so film do docna vo no}ta za nekoi lu|e sledniot den mo`e da donese temni oblaci. Ako gi izbegnuvate onie preslatki varijanti na deserti poradi neizbe`nata migrena {to sleduva po u`ivaweto vo niv, imame dobri vesti: nekoi voobi~aeni pottiknuva~i kako ~okoladata, najverojatno ne ja pottiknuvaat migrenata kako {to mislevme dosega – se veli vo poslednite istra`uvawa.Pra{aweto e zo{to ovie zadovolstva gi bie lo{ glas? Po~etokot na migrenata zapo~nuva so naglasena `elba za hrana i lu|eto naj~esto posegnuvaat po blago, objasnuva dr Piter Godzbi, profesor na Kolexot „Kings“ vo London. Koga, kratko potoa, }e napadne migrenata, logi~no e pacientite da ja obvinat ~okoladata – na ovoj na~in se formirala taa mentalna vrska {to e sosem pogre{na.Sledete gi simptomite za podobro da ja razberete
1. Легнете во темна соба2. Ставајте топли или ладни облоги3. Масирајте на болнитеместа
4. Напијте се 1 но само една кофеинска напивка5. Мирисајте или нанесете масло од лаванда, или ѓумбир
ПРВА ПОМОШ — СОВЕТИ LEKOT E VO VA[ATA GLAVA!
Spored edna mala studija, lu|eto koi meditiraat imaat pokratki, pomalku bolni i poretki glavobolki. Nema {teta da proverite, neli? Meditacijata go namaluva stresot koj e broj eden pottiknuva~ na migrena, smeta Rebeka Ervin Vels, profesor po nevrologija vo U~ili{teto po medicina „Vejk forest“. Spored nea, mo`no e meditacijata da pottiknuva nevrobiolo{ki promeni vo mozokot koi vlijaat na na~inot na koj ja procesirame bolkata. Druga teorija: {tom lu|eto se nau~at da `iveat so bolkata, pomali se {ansite da
pravat drama od nea (od tipot: „Ovaa glavobolka nema nikoga{ da pomine!“), a pani~eweto samo ja prodlabo~uva bolkata.
Istra`uva~ite se obiduvaat da otkrijat kolku to~no e potrebno da praktikuvate meditacija, i vo koj oblik, za da postignete najgolem benefit, no se somnevaat deka taa mo`e da deluva i po nekolku sesii.
Edna opomena za po~etnicite, potpiraweto vrz sopstvenata umstvenost go pottiknuva stresot,bidej}i odedna{ stanuvate svesni za nea.
• СЕКОЕ ПОКАЧУВАЊЕ НА ТЕМПЕРАТУРАТА
ЗА 5°C, ГО ЗГОЛЕМУВА РИЗИКОТ ОД ПОЈАВА НА ГЛАВОБОЛКА ЗА 7,5%.
7.5%
26 ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020
SPORTUVAWE, DA ILI NE?
Redovnoto sportuvawemo`e da ja kontrolira migrenata ili da go namali nejzinoto traewe, otkr i vaat neodam ne{ nite istra`uvawa, iakodosega gi obvinuvame salite za ve`bawe. Dodeka ve`bate, teloto la~i nevrotransmiteri koi pravat da se ~uvstvuvamedobro, stanuva zbor za „ubij cite“ na bolka kako
NOV LEK ZA MIGRENA?
[to zna~ajno se razvi vo odnos na tretiraweto na migrenata vo pos lednite 20 godini?
Stanuva zbor za novaklasa lekovi nare~enikalcitonin, genetski povr zan peptid, monoklonsko ant itelo ili CGRP mAbs. Ovoj lek se in jektiraedna{ mese~no i e prviotmedi kament kreiran za
da preve nira migrena.
Lekot pomaga bezrazlika dali stradate hroni~no(pove}e od 15 denapomi nati so glavobolka vomese cot) ilistradate od vr emena vre me.
Lekot funkcionira taka {to ja na maluva akti vnosta na CGRP, protein invo lviran voprene suvaweto na mig renskata bolka.
Kako rezultat, ostanatite pridru ̀ ni simptomi na migrenata, kakovospa lenie i potekuvawe na krv nite sadovi, e malku verojatno da se slu~at.
Spo red neoda mne{nitestu dii, po redovnoto kon sumirawe na lekotvo pe riod od tri meseci,mnogu pa cienti zabele`ale dvojno nama luvawe na denovite pominati so glavobolka.
• 20% ОД ЛУЃЕТО КОИ ЗАБОЛУВААТ ОД МИГРЕНА, ИСТОВРЕМЕНО СТРАДААТ ОД ДЕПРЕСИЈА
20%
betaendo rfin i anandamid.Ve ̀ baweto samo po sebe go namaluva stresot i pomaga pri nesonici (dvaj ca golemi pottiknuva~i). Celete na dve do tri kardiosesii vo nedelata. Zadol`itelno zagrejte se pred treningot, vo sprotivno rizikuvate da ve zaboli glava.Ako za vas ve`baweto e eden od pottknuva~ite na migrena, ne otka ̀ uvajte se vedna{, pijte mnogu voda (dehidracijata ja vl o {uva bolkata) i vnesete u`ina bogata so prote
ini za da odr`ite stabilno nivo na
{e }er vo krvta.
SOS БОЛЕСТ!
Клинички докажани пробиотици
При колики и гастроинтестинални тегоби
кај новороденчиња и мали деца
• Содржи L.reuteri Protectis DSM 17938, изолиран од мајчино млеко -
природно потекло
• Ја подобрува цревната флора
• Само 5 капки дневно – еднократно
• Се препорачува подолготрајна употреба
Препорачани од најмалите експерти
Пробиотски капки
BioGaia_
Adv-MK_0
4.20
19_0
1
Пред употреба внимателно да се прочита упатството. За индикациите, ризикот од употребата и несаканите дејства на граничниот производ, консултирајте се со лекар или фармацевт.
5 капки
дневно
28 ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020
Еден потег, кој може да го
правите каде било, а затегнува цела
низа мускули како оние на стомакот, рамената, рацете, задникот и грбот.
Да, тешки се, но вредат за трудот,
а нема да ве чинат ни денар
Re~isi vo site fitnes programi se vklu ~eni i sklekovite,
problemot e {to retko koj mo`e da izdr`i da gi pravi, a i onoj {to ima kapacitet za toa, naj~esto popu{ta od pri~ina {to gi pravi pogre{no. Deset sekundi i racete po~nuvaat da vi se tresat, a zadnikot vi pa|a na podot? Ve razbirame, no i vie razberete deka vredi da ja sovladete ovaa ve ̀ ba. Zo{to? Sklekovite gi zajaknuvaat stoma~nite muskuli, vklu~uvaj}i gi i podlabokite do koi pote{ko se stasuva, i go podobruvaat balansot i dr`eweto. Plus, sozda vaat pomal pritisok na dol
niot del od grbot i na vratot za razlika od ~u~nistani ve`bite,a pri toa gi zajaknuvaat muskulite na rbetniotsto lb, {to zna~i i pri do l go sedewe nema da~uvstvuvate bolka.
Pokraj toa {to gre{ime pri izvedbata na ovaa ve`ba, trgnuvame i so pogre{en stav veruvaj}i deka so ~asovi mo`eme da izi gravame {tici za pe glawe. Sosem pogre{no!
СКЛЕКОВИ!
ЗНАЦИ ДЕКА ГИ ПРАВИТЕ ПОГРЕШНO!
GO VITKATE GRBOT: Dokolku ne gi vklu~ite racete i stoma~nite muskuli soodvetno, toga{ o~ekuvajte pritisok od samata telesnata te`ina. Rezultatot? ]e po~nete da go vitkate grbot dodavaj}i pritisok na rbetniot stolb. Ra{irete gi ramenata i dlankite so cel da se oslobodite od te`inata na trupot.
VI PA\AAT KOLKOVITE: Obvinete ja gravitacijata ako vi e polesno, no kako {to racete i stoma~nite muskuli se umoruvaat, taka kolkovite po~nuvaat da tonat kon podot. Ova dopolnitelno go zgolemuva pritisokot na rbetniot stolb. Pomognete si taka {to }e go zgr~ite zadnikot.
FITNES INSTRUKTORITE PREPORA^UVAAT: sklekovite da se
izveduvaat na po~etok ili na krajot od trening sesijata.
IZBEGNUVAJTE GI:Ako zakrepnuvate od povre da na grbot ili ramenata ili ako ste vlezeni vo vtoroto trimese~je od
bremenosta.
Startuvajte so 10 sekundi sekoj den i zgolemuvajte po samo pet sekundi nedelno. Pome|u sekoj sklek, pra vete pauza od edna minuta. Celete na toa da izvedete sklek {to }e trae tri minuti. Ova }e ve izraduva: potrebni se samo 6 nedeli za da zabele`ite rezultati. Za da bidete sigurni deka dobro gi izveduvate sklekovite i deka }e imate efekti, fokusirajte se na toa da go vovle~ete papokot i da gi kontrahirate dlabokite centralni abdomenalni muskuli koi go poddr`uvaat 'rbetniot stolb i pr{lenite.Zategnuvaweto na zadnikot isto taka pomaga.
Grbot i vratot neka bidat vo ista linija, a pogledot nadolu za da izbegnete zategnatost
Polo`ete gi laktite vo linija so ramenata
Ramenata mo`at da bidat ili pravi (visok sklek) ili pod agol od 90° (nizok sklek)
Zategnete go zadnikot i odr`ete gi kolkovite pravi
Stojte na prstiso spoeni noze
Od vas zavisi dali dlankite }e gi polo`ite pravo na podot ili }e gi svitkate vo tupanica
Vovle~ete go papokot kon r’betniot stolb, no ne zaboravajte da di{ete!
ФИТНЕС
ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020 29
ФИТНЕС
ВЕЖБАЊЕ ВО ДВОЈКА? ФУНКЦИОНИРА ЛИ ВО РЕАЛНОСТА?
velat deka }e zarabotite plus beneficii kako prodlabo~uvawe na odnosot i povrzuvawe na novo nivo. No, me~ot ima dve ostrici, taka {to istovremeno rizikuvate i da go rasipete odnosot poradi: docnewe na partnerot, ideja za
razli~en tip na sport, kompletno poinakov na~in za relaksacija po trening, razli~en stav kon ishranata i sli~no. I, sega? Obidete se vo dvojka, no, na kraj, pravete onaka kako {to vam vi odgovara.
Vedna{ da premineme na odgovo rot: i DA i NE! Ajde da presudi me na kraj! Ako ste
od onie koi postoj ano baraat izgovo ri za da ja pre skoknat salata za ve`bawe, to g a{ partner i toa kako vi e pot re ben. Vsu{nost, site na po~etokot barame partner, s# dodeka ne se navle~eme na ubavoto ~uvstvo po trening i ne sfatime deka nikoj ne ni e potreben za da rabotime na sebe. Studijata objavena vo „Helt Edu kej{n Riser~“ (Health Education Research) imala cel da ja otkrie mo}ta na partnerskata poddr{ka pri soo~uvawe so dijabetes tip 2. Pritoa, se doznalo deka ve`bawe to so partner ja zgolemuva mo ti vacijata kaj individuite da o s ta nat dosledni na sportskiot re`im. Ova e super, bidej}i nema da vi propadnat parite {to gi vlo ̀ ivte. U{te ako partnerot ne e va{ata prijatelka, tuku mom~eto ili soprugot, toga{ istra`uva~ite
ПРЕСУДАКолку е лесно да се изведе: Брзи резултати: Ментално подобрување: Долгорочно решение: КРАЕН РЕЗУЛТАТ: 7,5 ОД 10
30 ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020
ClipboardPageNumber ВАШ АПТЕКАР • ЈАНУАРИ | ФЕВРУАРИ
Jarecot najsre}en, a Ribite najvqubeni.So tranzitot na planetata na sre}ata Jupiter vo znakot na Jarec (se slu~uva prv pat po 12
godini) se otvora odli~na mo`nost za pridvi`uvawe na ne{tata kon pozitivnata pateka za site zodija~ki znaci.
ОВЕН (21. III – 19. IV)
Ovenot }e treba da vnimava na odnosite so prijatelite, da gi preispita svoite planovi i da ne vleguva vo timska rabota so lica koi manifestiraat neodgovornost, sebi~nost i nestabilnost. Fokusot kon sopstvenite vrednosti treba da mu bide prioritet, kako i izbegnuvaweto rizi~ni aktivnosti na finansiski plan.
БИК (20. IV – 20. V)
Rodenite vo znakot na Bik }e se soo~at so golema emocionalna kriza i }e imaat problemi vo odnosite so drugite lu|e. Im se prepora~uva dobro da razmislat za gre{kite od minatoto, da po~nat da rabotat na harmonizirawe na li~nosta i da ja prezemat odgovornosta za s# {to im se slu~uva vo `ivotot.
БЛИЗНАЦИ (21. V – 20. VI)
Bliznacite }e prodol`at da bidat spontani, otvoreni i qubopitni. Za da bidat vo mir so sebe, se prepora~uva da gi izbegnuvaat licata koi postojano se `alat i {irat negativna energija i da se naso~at kon edinkite koi pozitivno vlijaat vrz nivnata li~nost.
РАК (21. VI – 22. VII)
Rakovite fokusot treba da go stavat na patuvawa, vlo`uvawe vo svoeto znaewe i vo emocionalno osloboduvawe od s# {to go zarobuva nivniot duh. Melanholi~nite izblici, stravot od napu{tawe i li~nata nesigurnost }e gi svedat na minimum samo ako prestanat sebesi da se do`ivuvaat za ̀ rtva na okolnostite od minatoto.
Д-р Зоран Крстевскиедукатор, мотиватор
и тренер за личен развој
ЛАВ (23. VII – 22. VIII)
Tranzitot na planetata Saturn na Lavovite }e im donese novi situacii vo domenot na qubovta i mo`nost kone~no da zavr{at so licata i odnosite koi ja preoptovaruvaa nivnata li~nost. Slobodnite Lavovi treba da se naso~at kon qubovta i da se otvorat za emocionalna vrska so lice koe maksimalno }e gi osvoi so svojata neobi~na energija.
ДЕВИЦА (23. VIII – 22. IX)
Rodenite vo znakot Devica }e se soo~at so golemi te{kotii i nedorazbirawa so postoe~kiot partner, taka {to treba da vnimavaat na odnosite i da najdat re{enie za natalo`enite problemi. Dobro e da go smirat svojot duh so slu{awe relaksira~ka muzika, pro{etki vo priroda i poseti na kulturni manifestacii.
ВАГА (23. IX – 22. X)
Vagite treba da bidat disciplinirani, umereni i fokusirani na pozitivnite vrednosti, za{to mala gre{ka mo`e skapo da gi ~ini vo tekot na slednite meseci. Od druga strana, so posvetenost na samite sebesi, mudro dejstvuvawe i utvrduvawe na prioritetite mo`e da sozdadat odli~ni perspektivi za napreduvawe i realizirawe na potencijalite.
ШКОРПИЈА (23. X – 21. XI)
Skorpiite mo`e da imaat problemi povrzani so nedvi`nosti i nedorazbirawa vo domot. Blizok ~len na semejstvoto treba da vnimava na svojata psihofizi~ka sostojba i da n# prezema aktivnosti so koi }e se dovede vo neprijatna situacija. Mirot, fokusot kon sopstvenite vrednosti i izbegnuvaweto rizici treba da bide im prioritet vo tekot na narednite meseci.
СТРЕЛЦИТЕ ЌЕ НАПРЕДУВААТ, ДЕВИЦИТЕ ЌЕ ВНИМАВААТ
Транзитот на планетата на ограничувањата Сатурн во знакот на Водолија (се случува по 29 години) ќе предизвикаголеми промени и нови животни ситуации кај сите зодијачки знаци
30 ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020
СТРЕЛЕЦ (22. XI – 21. XII)
Strelcite }e bidat spontani, opu{teni i polni so kreativna energija. Osloboduvaweto od napnatosta i distancata od licata koi negativno vlijaea vrz nivnata li~nost }e im donese poubavi momenti vo qubovta i napredok vo rabotata. Edinstveno treba da vnimavaat vo soobra}ajot, dokumentite i dogovorite.
ЈАРЕЦ (22. XII – 19. I)
Jarcite se oslobodija od prisustvoto na Saturn vo nivniot zodija~ki znak, taka {to }e mo`at da otvorat novi perspektivi na profesionalen i emocionalen plan. Uspehot nema da gi zaobikoli, posebno ako rabotat trpelivo, promisleno i uporno na ostvaruvaweto na celite
ВОДОЛИЈА (20. I – 18. II)
Vodoliite }e treba da napravat koreniti promeni vo svojot `ivot i da gi utvrdat prioritetite, bidej}i tranzitot na Saturn vo nivniot znak mo`e da im donese golemi isku{enija, neizvesnost i ograni~uvawa. Mudroto postapuvawe i soo~uvaweto so ne{tata koi dolg period im sozdavaa vnatre{en nemir i stagnacija treba da bidat klu~niot aspekt za izlez od krizata.
РИБИ (19. II – 20. III)
Ribite }e bidat pozitivno inspirirani i so mo`nost da sozdadat harmoni~ni preduslovi za napreduvawe vo site domeni od `ivotot. Prezemaweto odgovornost, jasnoto opredeluvawe na celite, patuvawata i promenite se ne{tata koi treba da gi iniciraat vo narednite meseci.
ХОРОСКОП
32 ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020
ЦАРСКА ПИТА
Potrebni sostojki:• 3 jajca• 1 kesi~ka pra{ok za pe~ivo• 150 g sirewe • 200 ml jogurt (edna ~a{a)• 200 ml maslo (edna ~a{a)• 16 la`ici bra{no• 100 g piperki• 100 g krastavica• 100 g maslinki • 100 g {unka• malku sol
Podgotovka:Ise~kajte gi maslinkite, {un kata, krastavicata i pipe rkite na sitni kocki, a sireweto rendajte go. Izmatete gi jajcata so mikser i vo izmatenata smesa sipete jogurt, maslo, sol, pra{ok za pe~ivo, a potoa i se~kanite maslinki, {unka, krastavica i sireweto, me{ajte so la`ica i postepeno dodavajte go bra{noto.
Ako vi e polesno, matete so mikser. Smesata istureteja na prethodno podma~kanotav~e so zejtin i poroseno sobra{no. Pe~ete na 200°C okolu 20 min. dodeka pitata ne porumeni.
КРЕМ ЧОРБА ОД БРОКOЛА И КОМПИР
Potrebni sostojki:• 1 glavica kromid i 1 ~e{ne luk• 2 pogolemi kompiri• 500 g brokula• 2 zelen~ukovi kocki za supa• ½ la`ica crn piper i 1 la`ica sol• 1 l voda• 150 ml mleko• 1 kocka puter • malku maslinovo maslo, vegeta i magdonos
Podgotovka:Na maslinovo maslo propr`ete kromid i luk. Dodadete go kompirot se~kan na kocki i gotvete na tivok ogan povremeno me{aj}i. [tom kompirot po~ne da se lepi za dnoto, sipete ja vodata. Koga }e zovrie, dodadete gi kockite za supa, za~inete so malku vegeta i ostavete ja ~orbata da se vari okolu 10 min. dodeka da omekne kompirot. Dodadete ja brokolata i za~inete so sol i crn piper i varete dodeka da omekne, okolu 10 min. Blendirajte, dodadete mleko, puter i posolete po potreba. [tom ~orbata zovrie, trgnete ja od ogan.
МЕСНИ ТОПЧИЊА СО ЗЕЛЕНЧУК
Potrebni sostojki:• 250 g meleno tele{ko meso• 250 g meleno svinsko meso• 1 pogolem morkov• 1 pogolema mlada tikvi~ka• 1 glavica kromid• 2 ~e{niwa luk• 2 jajca• 1 {olja (za kafe) ovesni snegulki• 1 la`ica ~ia seme• malku maslo, sol i crn piper
Podgotovka: Izlupete gi morkovot i tikvi~kata i rendajte gi na sitnata strana od rendeto, a lukot i kromidot sitno ise~kajte gi. Ovesnite snegulki izmelete gi za da dobiete sitno bra{no, a vo nego dodadete ja ~ijata. Site sostojki zaedno pome{ajte gi, koristete gi racete za da ja zamesite smesata, i dodadete sol i crn piper. Na tava stavete hartija za pe~ewe vrz koja }e gi redite oblikuvanite top~iwa, polijte gi so zejtin i pe~ete gi okolu 30 minuti. Slu`ete gi so pire ili pe~en kompir.
РЕЦЕПТИ
ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020 33
Слезогал Медогал
www.galafarm.com.mk
Кашлица при полесни инфекции на горните дишни патишта
Сува кашлица при воспалителни процеси на горните дишни патишта, како и сува кашлица кај пушачи
со екстрактод бел слез
сирупсо екстракт од
бел слез и тимјан
Примогалсируп
Непродуктивна и иритирачка сува кашлица Продуктивна
кашлица
со екстракт од тегавец
со екстракт од јагилка и тимјан
сируп
сируп Плантагал®
®
®
®
СИРУПИГАЛАФАРМ
за деца и возрасни
САЛАТА ОД МЛАДА ТИКВИЧКА И ФЕТА СИРЕЊЕ
Potrebni sostojki:• 3 la`ici limonov sok i rendana kora od ½ limon• 1 mlado luk~e sitno se~kano• 3 sitno se~kani mladi kromit~iwa • 2 mladi ti~vi~ki se~kani na tenki lenti• 80 – 100 g feta sirewe• 1 la`ica sitno se~kano sve`o nane• 1 la`ica sitno se~kan sve` magdonos• po `elba dodadete orevi i {eri domati
Podgotovka: Pome{ajte go sokot od limon, rendanata kora, sitno se~kaniot mlad luk, sol i crn piper. Dodajte go maslinovoto maslo. Potoa dodadete gi tikvicite i me{ajte za da se oblo`at so masloto. Sadot, stavete go vo ladilnik za tikvicite da se mariniraat vo tekot na no}ta. Pred poslu`uvawe, dodadete go sireweto, magdonosot, naneto i mladiot kromid. Po `elba dodajte {eri domati.
МЕКИ БИСКВИТИ СО ЈАБОЛКИ
Potrebni sostojki:• 2 jajca• 100 g {e}er• 100 g omeknat puter• 350 g bra{no• 16 g pra{ok za pe~ivo• 2 jabolka• {e}er vo prav, malku cimet, kora od limon Podgotovka: Matete gi jajcata penesto zaedno so {e}erot i matej}i dodadete go puterot; matete s# dodeka puterot ne se soedni so ostanatite sostojki. Dodadete 250 g bra{no vo koe prethodno ste go stavile pe~ivoto i me{ajte. Dodadete gi jabolkata, izlupeni i ise~kani na mali kocki i rendanata kora od limon. S# ubavo prome{ajte, koristete la`ica za matewe, i dodadete go ostatokot od bra{noto. So kafena la`ica crpnuvajte od smesata i redete gi biskvitite na pleh oblo`en so hartija za pe~ewe. Pe~ete na prethodno zagreana rerna na 180°C okolu 20 min.
34 ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020
Roga~ot e slatka i zdravazamena za ~okolada, kakao ili zasladuva~. Ova ovo{je ima dvapati pogolemo koli~estvo kalcium od kakaoto, ne sodr`i kofein i masnotii, pa e odli~en za onie so visok krven pritisok. Toj e bogat izvor na minerali kako bakar, kalcium, mangan, kalium, magnezium, cink i selen, a sodr`i i vitamini A, B2, B3 i B6. Izobiluva so rastitelni vlakna, pektin i proteini. Odli~en e za lu|eto koi sakaat da ja namalat telesnata te`ina, bidej}i sodr`i nizok procent na {e}er. Roga~ot e poznat po toa {to ja odr`uva ko`ata bleskava i go {titi vidot.
APTEKARAMERI-KANSKIAKTER
IMETO NAPISA-
TELKATANIKOLO-
VA
TAPANA-ROT
SEMJUEL-SON
AMPERVID PLA-TE@NO
SREDSTVO(MN.) APTEKAR
--------------DR@AVA
VOAFRIKA
---------------MOLEKUL
DIJAGNO-ZA
IVONAKI]
FRAN-CUSKIPOET,ROBER
GR^KABUKVA
AZISKADVOKOL-KA (MN.)
VID DRVOSO ZRNES-TI PLODO-VI [TO SEKORISTATZA HRANA
CRNA[UMSKA
KREDA
PRODUKTINA EMA-NACIJA
--------------FR.PISA-TEL, LUJ
U^ENIKPRI
MAJSTOR
OBEM-------------
AM.RE@I-SER,
^ARLS
EDEN HO-ROSKOP-SKI ZNAK-------------ROBOT
ANITAVAHTER
KOLUMB.PEJA^,KEVIN
--------------LETUVAL.VO ALBA-
NIJA
POSLED-NATA
BUKVA--------------FUD.TRE-
NER APIJA
SELO VOKAVADA-RE^KO
PEJA^KA-TA SREB-
ROVA------------
[P.FUDB.,ANDRES
NA[ EKSKLARINE-
TIST
ZBOR RAZ-LI^EN ODDRUG POZVUKOVSOSTAV
NO SO SL.ZNA^.(MN.)
MUZI^A-ROT
TAVITJAN
"OP[TO-NARODNAODBRANA"--------------FILOZOF.[PENGLER
EMA SAMS------------
SPECIJA-LIST POUROLO-
GIJA
IMAGI-NARNA
EDINICA
NEPOZNA-TO LICE
(MN.)-------------
MODEL NALADA
ROBERTSTIVENNIKOLS
MATERIJAZA PROIZ.NA SVE]I-------------NARODENTANC(MN.)
BUGARSKI DIGA^ NATEGOVI, BORISLAV----------------------------
CRN PRI[T
TRICI-FRENBROJ
--------------BEZREDIE
(MN.)
KISLO-ROD
--------------CRKOVNOMA[KO
IME
VIDTROPSKO
RAS-TENIE,
SLI^NONA
@ITARKA
ANGLISKIRE@ISER,
DEJVID---------------
REXEP. . . .
ERDOGAN
NIKOLOAMATI
KOCKARI-------------OPASNA
SOSTOJBA
GRAD VONORVE[-
KA
"DOKTOR"------------"OBEDI-
NETINACII"
FUDBALE-ROT
IBRAIMI--------------GRAD VOMAKEDO-
NIJA
ALBANSKAPEJA^KA,MI[ELA
"EVROP.BIOINF.
INSTITUT"
NA^IN NABOJADIS.TKAENINI
NI[--------------
MRE@A ODTENKILINII
PRVIOTVOKAL
FRANCUS.AKTERKA--------------DRVENOSEDLO
GLUMEC
"KO[AR-KARSKI
SOJUZ NASRBIJA"
VIDMORSKICICA^
---------------BRZINSKINATPREVAR
SVETA(TUR.)
--------------ORANICA
GOLEMOPAR^E
MRAZ [TOPLOVI
[PANSKIOSTROV-------------PEJA^OT
RAHI-MOVSKI
KALIUM---------------IGLA ZAMIKRO-
BIOLO[.ISPITUV.
SMRTNOST----------------------------
LEONARD OJLER
AVSTRIS-KI FUD-BALSKI
KLUB
ITALI-JANSKIFUDBAL-
SKI KLUB-------------
CENT
PARTNER(MN.)
GOLEMAVRE]A
Amarantot e kompleten protein– edna {olja amarant sodr`iokolu 26 g proteini, vo isto tolkavo koli~estvo oriz ima samo 13 g proteini. Pedijatrite velat deka e dobra startna namirnica od pri~ina {to ne sodr`i gluten, pa odli~no se vklopuva i vo menito na bolnite od celijakija. Vo odnos na ostanatite ̀ itarki, amarantot e vo prednost so visokata prisutnost na aminokiselinata lizin. Deluva antikancero geno i antivospalitelno, a fi to sterolite vo sostavot go pra vat zadol`itelen za pacientite so visok holesterol i plus go {titi srceto. Ova malo zrnce pretstavuva bogatstvo od kalcium, vitamin C i E, `elezo, magnezium, fosfor i kalium.
АМАРАНТ
РОГАЧ
КРСТОЗБОР
ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020 35
36 ВАШ АПТЕКАР • МАРТ | АПРИЛ 2020
Сојузник на мајките
повеќе од 80години
Заштитен крем за бебиња
Поголемо економично пакување од
практично пакување од
Смирува ● Негува ● ШтитиПосебниот хипоалергенски состав ја штити и смирува
црвената и оштетена кожа, вклучително и пеленската регија и другите места со испукана и надразнета кожа
www.pliva.com www.plivazdravlje.hr
ПЛИВА ДООЕЛ СкопјеНикола Парапунов б.б. Скопјетел./факс +389 2 3062702
MK/SUD/18/0003