ΔΗΛΩΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣΚΕΦΑΛΑΙΟ 9.4 «ΟΙΚΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ»

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΕΓΕΡΣΗ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΗΣΕΩΣ21/5/14

Ιστορική αναδρομή

Η εξέλιξη της πολιτικής μέχρι σήμερα:

«η συγκεκριμένη πολιτική αρχικά επέτρεπε, με κάποιες εξαιρέσεις (συναίνεση Υπουργού Εσωτερικών) την ανέγερση μεμονωμένης κατοικίας μόνο σε τεμάχια εγγεγραμμένα κατά

την 1/12/90 με εμβαδόν άνω των 4000 τ.μ και μέχρι 4 τέτοιων κατοικιών όταν αναλογούσεεμβαδόν 4000 τ.μ για κάθε μονάδα κατοικίας»

Ιστορική αναδρομή

Η εξέλιξη της πολιτικής μέχρι σήμερα:

1991 Δυνατότητα ενοποίησης τεμαχίων που υφίσταντο πριν την 01/12/1990, ώστε μεταξύ άλλων να αποκτήσουν το ελάχιστο απαιτούμενο εμβαδόν των 4000τμ

1992 Δυνατότητα ανέγερσης μονοκατοικίας σε μικρότερα τεμάχια των 4000τμ, νοουμένου ότι αυτά ήσαν εγγεγραμμένα πριν την 01/12/1990

1992 Χαλάρωση της πολιτικής σε περιπτώσεις συνιδιοκτησιών (δυνατότητα αναλογίας μικρότερου εμβαδού γης για μονοκατοικία ανά συγκύριο)

1992 Δυνατότητα ανέγερσης μονοκατοικίας σε εγγεγραμμένα αγροτεμάχια και τεμάχια που προέκυψαν από αναδασμό πριν την 01/12/1990 (μια κατοικία όταν το εμβαδόν γηπέδου είναι μέχρι 4000 τμ και μέχρι δύο κατοικίες όταν αναλογεί εμβαδόν 4000τμ τουλάχιστο για κάθε μονάδα κατοικίας – οι πρόνοιες πολιτικής είναι πιο χαλαρές σε περιπτώσεις συνιδιοκτησιών)

1992 Δυνατότητα ανέγερσης μονοκατοικίας σε τεμάχιο που προέκυψε από αναδασμό μετά την 01/12/1990 όταν το εμβαδόν γηπέδου είναι 4000τμ τουλάχιστον

1994 Δυνατότητα ανέγερσης, κάτω από προϋποθέσεις, μέχρι δέκα μονοκατοικιών σε ισάριθμα αγροτεμάχια που προέκυψαν μετά την 01/12/1990 από υποδιαίρεση μεγαλύτερου τεμαχίου (εγγεγραμμένου πριν την 01/12/1990)

Ιστορική αναδρομή

Η εξέλιξη της πολιτικής μέχρι σήμερα:

1994 Δυνατότητα αναπροσαρμογής συνόρων μετά την 01/12/90, χωρίς ουσιαστική διαφοροποίηση των εμβαδών ή από απαλλοτρίωση ή οικειοθελή παραχώρηση γης για σκοπούς έργων δημόσιας ωφέλειας

1996 Δυνατότητα μεταβίβασης μεριδίων που κατείχαν συγκύριοι ιδιοκτήτες πριν την 01/12/1990, σε άλλους ιδιοκτήτες, νοουμένου ότι τα μερίδια αυτά παραμένουν τα ίδια

1996 Δυνατότητα ανέγερσης μονοκατοικίας και σε μικρότερο τεμάχιο (δύο στρέμματα τουλάχιστον) που προέκυψε από αναδασμό μετά την 01/12/1990, νοουμένου ότι αυτό είχε προηγουμένως δικαίωμα ανάπτυξης

2000 Δυνατότητα ανέγερσης, κάτω από προϋποθέσεις, μέχρι δέκα μονοκατοικιών σε ισάριθμά τεμάχια που προέκυψαν μετά την 01/12/1990 από αναδασμό μεγαλύτερου τεμαχίου (εγγεγραμμένου πριν την 01/12/1990)

Πρόνοιες – Πεδίο εφαρμογής (σήμερα)

σε περίπτωση εγγεγραμμένου τεμαχίου (χωραφιού) κατά την 01/12/1990, την ανέγερση μιας μονοκατοικίας, όταν το εμβαδόν του γηπέδου είναι μέχρι 4000τμ και μέχρι τεσσάρων τέτοιων κατοικιών όταν αναλογεί εμβαδόν 4000τμ τουλάχιστον για κάθε μονάδα κατοικίας (οι πρόνοιες πολιτικής είναι πιο χαλαρές για συνιδιοκτήτες),

σε περίπτωση εγγεγραμμένου αγροτεμαχίου κατά την 01/12/1990, την ανέγερση μιας μονοκατοικίας όταν το εμβαδόν του γηπέδου είναι μέχρι 4000τμ και μέχρι δύο τέτοιων κατοικιών όταν αναλογεί εμβαδό 4000τμ τουλάχιστο για κάθε μονάδα κατοικίας(οι πρόνοιες πολιτικής είναι πιο χαλαρές για συνιδιοκτησίες),

σε περίπτωση τεμαχίου που προέκυψε από αναδασμό κατά την 01/12/1990 ή μετά την 01/12/90 (αν η διαδικασία άρχισε από πριν), την ανέγερση μιας μεμονωμένης κατοικίας όταν το εμβαδόν γηπέδου είναι 4000τμ τουλάχιστον [δικαίωμα ανάπτυξης που προϋπήρχε της ένταξης σε σχέδιο αναδασμού θα εξακολουθεί να ισχύει και για μικρότερο τεμάχιο (2 στρέμματα τουλάχιστον)],

σε περίπτωση αγροτεμαχίων ή τεμαχίων που προέκυψαν από αναδασμό μετά την 01/12/1990 από υποδιαίρεση μεγαλύτερου τεμαχίου εγγεγραμμένου πριν την 01/12/1990, νοουμένου ότι πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις πρόσβασης (για το αρχικό και το προκύπτον τεμάχιο), εμβαδού γηπέδου για το προκύπτον τεμάχιο (2500τμ τουλάχιστον) και μέγιστου αριθμού κατοικιών (10 μονάδες),

Πρόνοιες – Πεδίο εφαρμογής (σήμερα)

σε περίπτωση ενοποίησης τεμαχίων ή σε περίπτωση τεμαχίου που προκύπτει από αναπροσαρμογή συνόρων μετά την 01/12/1990, χωρίς ουσιαστική διαφοροποίηση των εμβαδών ή από απαλλοτρίωση ή οικειοθελή παραχώρηση γης για σκοπούς έργων δημόσιας ωφέλειας [η πιο πάνω παράγραφος δεν ισχύει για αναδασμό όπου το αρχικό τεμάχιο προκύπτει από ενοποίηση τεμαχίων μετά την 01/12/1990],

Η εφαρμογή «της Πολιτικής αυτής», σε συνδυασμό με τις πρόνοιες των περί Οδών και Οικοδομών Κανονισμών και της Εντολής 1/1994 του Υπουργού Εσωτερικών, που αφορά θέματα ερμηνείας του όρου «ικανοποιητική προσπέλαση», καθώς και το γεγονόςότι η διακριτική ευχέρεια δεν ασκήθηκε με φειδώ από τις Πολεοδομικές Αρχές, κατέληξε η δυνητική αυτή πολιτική να θεωρείται για πολλούς ως «κεκτημένο», με αποτέλεσμα ο αριθμός των μεμονωμένων κατοικιών στην ύπαιθρο να αυξηθεί δραματικά, καταστρατηγώντας τη Γενική Στρατηγική Ανάπτυξης της Δήλωσης Πολιτικής.

Γενική Στρατηγική Ανάπτυξης

«…η οργανωμένη και ενοποιημένη ανάπτυξη των οικισμών, με την αποθάρρυνση της διασποράς των διαφόρων τύπων ανάπτυξης σε περιοχές

άλλες από τις καθορισμένες…» που εδράζεται στην αρχή της «βιώσιμης ανάπτυξης», εμπεριέχει τα ακόλουθα στοιχεία

Να έχει τέτοια πυκνότητα που να μπορεί να δίνει την αίσθηση της ενότητας μεταξύ των συνιστώντων στοιχείων και της οικονομίας του χώρου

Να υπάρχει αποδοτική λειτουργία κάθε χώρου σε επίπεδο υποδομών και υπηρεσιών και σωστή σύνδεση του με τον υπόλοιπο οικισμό

Να γίνεται βέλτιστος συμβιβασμός μεταξύ ανάπτυξης και περιβάλλοντος (διαχείριση των φυσικών πόρων) καθώς και διασφάλιση της σωστής ποιότητας ζωής για το σύνολο του πληθυσμού

Εκθέσεις Αναθεώρησης Δ.Π (2000 & 2008)

Όπως αναφέρεται και στην Έκθεση Αναθεώρησης της Δήλωσης Πολιτικής του 2000, η πολιτική για τη μεμονωμένη κατοικία έχει εξελιχθεί σταδιακά στην πλέον περίπλοκη, δύσχρηστη αλλά και αναποτελεσματική πρόνοια της Δήλωσης Πολιτικής η οποία χρήζει συνολικής επαναξιολόγησης, ώστε να καταστεί εύχρηστη και αποτελεσματική στην επίτευξη της στρατηγικής της βιώσιμης ανάπτυξης

Βασικός στόχος στην Έκθεση Αναθεώρησης της Δήλωσης Πολιτικής του 2008, είναι η επαναξιολόγηση της πολιτικής για την ανέγερση μεμονωμένης κατοικίας, με στόχο την αποθάρρυνση της διάσπαρτης ανάπτυξης, ιδιαίτερα στις περιαστικές περιοχές και στις περιοχές όπου αντιμετωπίζονται πιέσεις διάσπαρτης ανάπτυξης

Προβλήματα

Η σταδιακή μετατροπή μιας βασικά κοινωνικής πολιτικής σε κερδοσκοπική, κατά τρόπο που να αντιστρατεύεται την έννοια της αειφόρου ανάπτυξης και να υποθάλπει την αρχή της συμπαγούς και ενοποιημένης ανάπτυξης στην ύπαιθρο

(μετατροπή κοινωνικής πολιτικής σε κερδοσκοπική)

Η διάσπαρτη / άναρχη ανάπτυξη υπό μορφή μονοκατοικιών περιμετρικά των οικισμών της υπαίθρου χωρίς την παραχώρηση της αναγκαίας οδικής υποδομής,χώρων πρασίνου κ.ο.κ, υπονομεύει τις προοπτικές ορθολογικής ανάπτυξηςτέτοιων περιοχών στο μέλλον

(απουσία υποδομών τώρα και για το μέλλον)

Προβλήματα

Προβλήματα

Η όξυνση των προβλημάτων διασποράς κατοικιών εκτός Περιοχών Ανάπτυξης στις περιαστικές κοινότητες, εξαιτίας της πιο περιοριστικής πολιτικής που ισχύει αντίστοιχα στις περιοχές των Τοπικών Σχεδίων και της μη ενεργοποίησης υφιστάμενων Περιοχών Ανάπτυξης(περιαστική διασπορά λόγω πιο περιοριστικής πολιτικής των Τοπικών Σχεδίων)

Παραδείγματα (περιαστικές περιοχές):

Άγιοι ΤριμιθιάςΚάτοικοι (2011): 1.529Έκταση Οικιστικών Ζωνών: 3.868.922 τ.μΧωρητικότητα: 14.692

ΟΡΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Προβλήματα

Τα αυξημένα κόστα για υποστήριξη τέτοιων αναπτύξεων (υδατοπρομήθεια, ηλεκτρισμός, σκύβαλα κλπ) που καθιστούν ασύμφορη την παροχή δημόσιας υποδομής και υπηρεσιών σε τέτοιες περιοχές

(απουσία οικονομιών κλίμακας σε υποδομές και υπηρεσίες)

700 m

2500 m

1750 m

Προβλήματα

Η χρησιμοποίηση του γεωργικού αναδασμού ως “οχήματος” για οικοδομική ανάπτυξη της υπαίθρου, στα πλαίσια της πολιτικής για τη μεμονωμένη κατοικία

(γεωργικός αναδασμός ως όχημα για οικοδομική ανάπτυξη)

Προβλήματα

Η καταπόνηση του φυσικού περιβάλλοντος, η σπατάλη της καλής γεωργικής γης και η κατάληψη μεγάλων τμημάτων της υπαίθρου που θα μπορούσαν να δεχθούν στρατηγικές ή άλλου είδους αναπτύξεις για χωροθέτηση σε τέτοιες περιοχές

(επηρεασμός πόρων και αδυναμία στην μελλοντικής αξιοποίηση τους για άλλους σκοπούς)

«Σφραγισμένες» επιφάνειες ανά κάτοικο 2006

«Τεχνητές» επιφάνειες ανά κάτοικο 2006

Σύγκριση πόλεων, αστικών συμπλεγμάτων, οικισμών του εξωτερικού με την Κύπρο

Nules, Spain

Τσέρι

Seville, Spain

Λευκωσία

Guadalajara, Spain

Palermo

Πάφος

Ηγουμενίτσα

Πέγεια

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ

ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΗΣΕΩΣ

Κεντρική Συμβουλευτική Επιτροπή, 21/05/14