บทท�� บทท�� 66 การบรหารโครงการการบรหารโครงการProject ManagementProject Management

การบรหารโครงการ Project Managementในการวางแผนและการควบค�มที�มงานที��ม�

จำ�านวนมาก เพื่��อที�าการพื่�ฒนาระบบงานให้�แล�ว เสร�จำตามที��ได้�ว"เคราะห้# ออกแบบเอาไว� จำ$ง

ต�องอาศั�ยเคร��องม�อเพื่��อใช้�ในการบร"ห้ารโครงการ

โครงการ (Project) ค�อก"จำกรรมที��ข้�องเก��ยวก�น (Connection) ม�ข้� +นตอนย�,งยาก

(Complex) แต,ม�เป้.าห้มายห้ร�อจำ�ด้ป้ระสงค# เด้�ยวก�น ค�อ ต�องการให้�โครงการเสร�จำ

สมบ/รณ์#ที�+งในส,วนข้องเวลา งบป้ระมาณ์ ทีร�พื่ยากร ด้�งน�+นความสมบ/รณ์#ข้อง

โครงการ (Project Management)

แผนภู�มิ Gantt Chart

แผนภู�มิ Gantt Chart เป็�นแผนภู�มิชนดหน��ง ท��มิ�การใช�งานมิาช�านาน เป็�นเคร��องมิ�อท��ใช�ใน

การวางแผนและก!าหนดเวลาในการท!างานของ โครงการ ใช�งานง#าย ไมิ#ซั'บซั�อน

อย#างไรก(ตามิแผนภู�มิGantt Chart

ไมิ#แสดงความิส'มิพั'นธ์-ระหว#างงานได�

อย#างช'ดเจน และไมิ#สามิารถบอกได�ว#างานท��ป็ฏิบ'ตการล#าช�าจะมิ�ผล

ต#อโครงการด�วย

ด'งน'1นโครงการขนาดใหญ่#ท��มิ�ระบบงานท�� กระจายเป็�นระบบย#อย ๆ และมิ�จ!านวนมิาก

มิ�ข'1นตอนการด!าเนนงานท��ซั'บซั�อน จ�งมิ'กน!าเทคนคของเพัร-ต(PERT ) และซั�พั�เอ(มิ(CPM)มิาป็ระย4กต-การใช�งานมิากกว#า

ร�ป็ท�� 6.1 ตารางการด!าเนนงานงาน งานท��ต�องท!าเสร(จก#อนเวลา(ส'ป็ดาห-)A - 3

B - 5

C B 3

D A C 4

E D 8

F C 2

G F 4

H F 2

I B 5

J E G H 3

ร�ป็ 62. แผนภู�มิแบบแกนต-Gantt chartABCDEFGHI J

5 10 13 15 20 23 25

เวลา(ส�ป้ด้าห้#)

งานที��ด้�าเน"น

การเสร�จำแล�วงานที��ย�งไม,ได้�

ด้�าเน"นการ

เพัร-ต(PERT ) และซั�พั�เอ(มิ(CPM) การบรหารโครงการด�วยการวางแผน ควบค4มิ

โดยใช�เทคนค เพัร-ตPERT (Program Evaluation and Review Technique ) และซั�พั�เอ(มิ CPM ( Critical Path Method) เป็�นการวเคราะห-ข#ายงานท��

มิ'กน!ามิาใช�ในการบรหารโครงการ ท��มิ�จ4ดเร�มิต�นของ โครงการจนถ�งป็5ดโครงการ มิ�ส#วนงานย#อยต#างๆ ท��มิ�

การกระจายโดยมิ�ความิส'มิพั'นธ์-ซั��งก'นและก'น

หล'กการของ PERT และCPM

•หล'กการของเพัร-ตPERT และซั� พั�เอ(มิ CPM จะมิ�

พั�1นฐานท��คล�ายคล�งก'น•เพัร-ตPERT จะเน�นด�านเวลาในการด!าเนนโครงการ• ซั�พั�เอ(มิ CPM จะเน�นด�านค#าใช�

จ#ายของโครงการ•ป็7จจ4บ'นได�มิ�การน!ามิาใช�งานร#วมิ

ก'น โดยใช�ค!าว#าเพัร-ตPERT เพั�ยงค!าเด�ยว อาจ

หมิายถ�งการน!าเทคนค ของ CPM มิาใช�ร#วมิด�วย

PERT เน�นเวลาในการด!าเนน

โครงการ

CPMเน�นด�านค#าใช�จ#ายในการด!าเนน

โครงการ

สร4ป็

ว'ตถ4ป็ระสงค-ของPERT

PERT เป็�นแผนงานท�� สามิารถแสดงภูาพัรวมิ ของ

โครงการด�วยข#ายงาน(Network ) โดยแสดง

กจกรรมิต#าง ๆ ในโครงการ ล!าด'บการท!างาน และความิ

ส'มิพั'นธ์-ระหว#างกจกรรมิ ต#าง ๆ โดยมิ�ว'ตถ4ป็ระสงค- ด'งน�1

1. วางแผนโครงการ ( Project Planning )

โดยจะท!าการค!านวณระยะเวลา การท!างาน และแสดงถ�ง

กจกรรมิแต#ละกจกรรมิ ว#าควร เร�มิเมิ��อใด เสร(จเมิ��อใด และ

สามิารถก!าหนดได�ว#ากจกรรมิใด เป็�นกจกรรมิส!าค'ญ่ ท!างานล#าช�า

ไมิ#ได� หร�อล#าช�าได�ไมิ#เกนเท#าใด

2 . ควบค4มิโครงการ ( Project Control )

สามิารถควบค4มิการท!างานตามิ แผนท��ได�วางไว� และควบค4มิการ

ท!างานไมิ#ให�ล#าช�ากว#าก!าหนด

3 . บรหารทร'พัยากร ( Resource ) สามิารถใช�

ทร'พัยากรต#าง ๆ เช#นเงนท4น บ4คลากร เคร��องมิ�อ อ4ป็กรณ-

และอ��น ๆ ได�อย#างมิ�ป็ระสทธ์ภูาพัและป็ระโยชน-เต(มิท��

4 . บรหารโครงการ ( Project

Management ) งานท�� ด!าเนนการอย�#อาจจ!าเป็�นต�องเร#ง

เพั��อแล�วเสร(จกว#าก!าหนด ก(สามิารถท!าได�ด�วยการเร#งกจกรรมิ

ใดบ�าง เพั��อให�งานแล�วเสร(จในระยะ เวลาท��เร(วข�1น

ส'ญ่ล'กษณ-ต#าง ๆ และความิหมิาย ท��ใช�ใน PERT

21

43

ค�อจำ�ด้เช้��อม node ที��แสด้งถึ$งเห้ต�การณ์#ต�+งแต,เร"�มแรกโครงการจำนจำบโครงการ

เส�นตรงที��เช้��อมระห้ว,างโห้นด้ แสด้งถึ$งก"จำกรรม ห้ร�องานที��ที�า

ห้�วล/กศัรค�อจำ�ด้เสร�จำส"+นข้องก"จำกรรมห้ร�องานน�+น

เส�นป้ระที��เช้��อมระห้ว,างโห้นด้ แสด้งถึ$งก"จำกรรมห้ร�องานสมม�ต"

() เป้2นก"จำกรรมที��ไม,ม�ต�วตนใน โครงการ แต,จำ�าเป้2นต�องใส,ไว�เพื่��อ

ให้�ถึ/กต�องก�บความเป้2นจำร"ง

A

ต'วอย#าง PERT แบบท�� 1

งาน งานที��ต�อง เสร�จำก,อน A -

BA

C A D B,C

1 2

3

4

5A

B

C D

6

ต'วอย#าง PERT แบบท��2

งาน งานที��ต�อง เสร�จำก,อน A -

B-

C A D B E C,D

1

2 3

5

6

AC

D E4B

7

ต'วอย#าง PERT แบบท��3

งาน งานที��ต�อง เสร�จำก,อน A -

B-

C A D A,B

1

2 5

4

A C

D

4B

ต'วอย#าง PERT แบบท�� 4 ท��แสดงระยะเวลาของแต#ละงาน

งาน งานท��ต�องเสร(จก#อนระยะเวลา(ส'ป็ดาห-) A - 2

B - 1 C - 1 D A 3 E B 3

F C 2 G 3D H F 2

1

2 3

6

7

A,2D,3

F,2

E,3

5C,1

4

G,3

H,2

B,1

สายงานท�� 1- - -123

7 =2+3+3=8

สายงานท�� 2

1-4-7 = 1+3=4

สายงานท�� 3

1-5-6-7 = 1+2+2 =5

สายงานวกฤตสายงานวกฤต (Critical Paths) จะพัจารณาจากสาย

งานท��มิ�เวลานาน หร�อยาวท��ส4ด ซั��งในท��น�1ค�อสายงาน

- - - 1237 รวมิระยะเวลา ท'1งส1น 8 ว'น น'1นหมิายถ�ง

การด!าเนนงานท4กอย#างในแต#ละข'1นตอนจะแล�วเสร(จ

ภูายใน 8 ว'น โดยในโครงการอาจมิ�สายงานวกฤต

มิากกว#า 1 สายงานก(เป็�นได�

การเร#งโครงการสายงานวกฤต ค�อ สายงานท��มิ�

ระยะเวลานาน ซั��งถ�อเป็�นสายงาน ท��มิ�ความิส!าค'ญ่ หากงานหร�อ

กจกรรมิภูายในสายงานวกฤตช�า กว#าท��ก!าหนดไว�ในโครงการ น'�น

หมิายถ�ง โครงการก(จะเสร(จล#าช�า ไป็ด�วย ด'งน'1นการควบค4มิ

โครงการจ�งมิ�ความิจ!าเป็�นต�องควบค4มิกจกรรมิในสายงานวกฤตให�เป็�นไป็ตามิท��ได�วางแผนไว�

งาน งานท��ต�องเสร(จก#อน ระยะเวลา(ว'น ) ค#า ใช�จ#ายในการเร#งงาน 1 ว'น (บาท)

ป้กต" เร,ง A - 7 6 150 B - 8 6 75 C A 9 7

200 D A 11 9

E 125

B 8 5

115 F B 1 0 7 100 G C 13 11 200 H D,E 1 3 1 2 100 I F 14 10 125

ตารางรายละเอ�ยดเวลาและค#าใช�จ#ายโครงการ

1

2 4

5

A,7C,9

6E,8

8

3

7

G,13

H,13

I,14

F,10

B,8

D,11

สายงานท�� - - -1 1248=7+9+13=29 สายงานท�� - - -2 1258 = 7+11+13=31

สายงานท�� 3 1-3-6-8 = 8+8+13=29 สาย งานท�� - - -4 1378 = 8+10+14=32

สายงาน - - - 1378 ป็ระกอบด�วยกจกรรมิB,F,I ป็รากฏิว#ากจกรรมิ B มิ�ค#าใช�จ#ายต#อว'น

ต!�าท�� ด'งน'1นจ�งท!าการเร#งกจกรรมิ B เหล�อ 6ว'น

1

2 4

5

A,7C,9

6E,8

8

3

7

G,13

H,13

I,14

F,10

B,6

D,11

สายงานท�� - - -1 1248=7+9+13=29 สายงานท�� - - -2 1258 = 7+11+13=31

สายงานท�� 3 1-3-6-8 = 6+8+13=27 สาย งานท�� - - -4 1378 = 6+10+14=30

หล'งจากท��ได�ท!าการเร#งกจกรรมิB ก(ย'งไมิ#ได�ท!าให�โครงการเสร(จ

ตามิก!าหนด ด'งน'1นจ�งต�องเร#ง กจกรรมิอ��น โดยสายงานวกฤต

ในท��น�1ค�อ - - - 1258 ซั��ง ป็ระกอบด�วยกจกรรมิ A D H

โดยค#าใช�จ#ายของกจกรรมิ H ต!�า ส4ด ค�อ 100 บาท ด'งน'1นจ�ง

เล�อกกจกรรมิ H ด�วยการเร#ง เวลาจาก 13 ว'น เป็�น 12

ว'น

เร#งกจกรรมิ B และH

1

2 4

5

A,7C,9

6E,8

8

3

7

G,13

H,12

I,14

F,8

B,6

D,11

สายงานท�� - - -1 1248=7+9+13=29 สายงานท�� - - -2 1258 = 7+11+12=30

สายงานท�� 3 1-3-6-8 = 6+8+12=26 สาย งานท�� - - -4 1378 = 6+10+14=30

หล'งจากท��ได�ท!าการเร#งกจกรรมิ H ก(ย'ง ไมิ#ได�ท!าให�โครงการเสร(จตามิก!าหนด ด'ง

น'1นจ�งต�องเร#งกจกรรมิอ��น โดยสายงาน วกฤตในท��น�1ค�อ - - - 1258 ซั��ง

ป็ระกอบด�วยกจกรรมิ A D H และสาย งาน - - -1378ซั��งป็ระกอบด�วย

กจกรรมิ B F I โดยเส�นทางท��หน��ง กจกรรมิ D จะมิ�ค#าใช�จ#ายต!�าส4ดค�อ12

5 บาท และเร#งได�อ�ก 2 ว'น ส#วนเส�น ทางท��สอง กจกรรมิ F จะมิ�ค#าใช�จ#ายต!�าส4ด

ค�อ 100 บาท เร#งได�อ�ก 3 ว'น โดยจะท!าการเร#งกจกรรมิ D และ F ลง 2 ว'น ซั��ง

กจกรรมิ F สามิารถเร#งเร(วข�1น 3 ว'น ก(ตามิ แต#ก(ไมิ#ได�ท!าให�โครงการเสร(จเร(ว

ข�1น ซั��งหากเร#งกจกรรมิ F เป็�น 3 ว'น ก(จะมิ�ผลท!าให�ค#าใช�จ#ายเพั�มิข�1น

1

2 4

5

A,7C,9

6E,8

8

3

7

G,13

H,12

I,14

F,8

B,6

D,9

เร#งกจกรรมิ B H D และF

สายงานท�� - - -1 1248=7+9+13=29 สายงานท�� - - -2 1258 = 7+9+12=28

สายงานท�� 3 1-3-6-8 = 6+8+12=26 สาย งานท�� - - -4 1378 = 6+8+14=28

หล'งจากท��ได�ท!าการเร#ง กจกรรมิ D และ F ก(ย'งไมิ#ได�

ท!าให�โครงการเสร(จตามิ ก!าหนด ด'งน'1นจ�งต�องเร#ง

กจกรรมิอ��น โดยสายงาน วกฤตในท��น�1ค�อ - - - 1248

ซั��งป็ระกอบด�วยกจกรรมิ A C G โดยค#าใช�จ#ายของกจกรรมิA มิ�ต!�าส4ด ว'นละ 150 บาท

ด'งน'1นจ�งเล�อกกจกรรมิ A ด�วยการเร#งเวลา จาก 7 ว'น

เป็�น 6 ว'น

เร#งกจกรรมิ B H D F และA

1

2 4

5

A,6

6E,8

8

3

7

G,13

H,12

I,14

F,8

B,6

D,9

C,9

สายงานท�� - - -1 1248=6+9+13=28 สายงานท�� - - -2 1258 = 6+9+12=27

สายงานท�� 3 1-3-6-8 = 6+8+12=26 สาย งานท�� - - -4 1378 = 6+8+14=28

หล'งจากท��ได�ท!าการลด กจกรรมิ A B D F และ H จ�ง

ท!าให�โครงการเสร(จภูายใน 28 ว'น ตามิแผนท��ได�

ก!าหนดไว� โดยจะได�สายงาน วกฤตอย�# 2 สาย และมิ�

จ!านวนว'นยาวนานท��ส4ดค�อ2 8 ว'น และค#าใช�จ#ายต�องเพั�มิ

จากการเร#งงาน ด'งตาราง

รายละเอ�ยดค#าใช�จ#ายท��เพั�มิข�1นจากการเร#ง โครงการเป็�น 28 ว'น

ก"จำกรรมที��เร,ง จำ�านวนว�น ค,าใช้,จำ,ายต,อว�น รวม(บาที)

A 1 150150

B 2 75150

D 2 125250

F 2 100200

H 1 100100

รวมิค#าใช�จ#ายท��เพั�มิข�1นจากการเร#งโครงการ 850