Тооны хуваагдах шинж

Тооны хуваагдах шинж

БОЛОВСРУУЛСАН БАГШ: Б.ОЮУНГЭРЭЛ

Тоо ны хув аагд ах ши нж

Зорилго

Тооны хуваагдах чанарыг ухаарах, бичих, тэмдэглэх, унших, анхны ба зохиомол тооны ялгааг таних, бодлогод хэрэглэх, ХБЕХ, ХИЕХ –ийг олох.


АгуулгаЗалгамж холбоо•Олонлог түүний

элемент•Натурал тоон илтгэгч

Өмнө судалсан агуулга

•Тооны хуваагдах чанар

Одоо судлах

•Бүхэл тоон олонлог

Цаашид судлах


Арга зүй

Цахим хичээл Багаар ажиллах Бие даалгах Бүтээлч ажил гүйцэтгэх Туршилт судалгаа хийхНомтой ажиллахУралдаан, тэмцээнУрамшуулан дүгнэхДасгал бодлого бодох


Цагийн

хуваарилалт

Тооны хуваагдах

чанар

Тооны хуваагч, хуваагдагч ,

ноогдвор үлдэгдлийг олох-

2 цаг

2, 5, 10, 3,9 –д хуваагдах шинж -2 цаг

ХИЕХ, ХБЕХ-г

олох-2цаг

Анхны ба зохиомол тоо-2цаг

Хичээл №1

Анхны ба зохиомол тоо


Бодлого №1 20 ширхэг лийрийг хэдэн хүүхдэдтэнцүү тоогоор өгч болох вэ?


Бодолт: Нэг хүүхдэд бүх лийрийг өгч болно. Бас 2 хүүхдэд 10, 10 –аар нь өгч болно. 4 хүүхдэд 5, 5-аар нь, 5 хүүхдэд 4, 4 –өөр нь, 10 хүүхдэд 2, 2-оор нь 20 хүүхдэд 1, 1-ээр нь өгч болно.

Эндээс: 20 гэдэг тоо маань 1, 2, 4, 5, 10, 20 гэсэн тоонуудад хуваагдах бөгөөд үлдсэн 3, 6, 7,8,9, 11,12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19 зэрэг тоонуудад хуваагдаггүй байна.

Тэгвэл: 29 ширхэг лийрийг дээрхийн адил хэдэн хүүхдэд тэнцүү тоотойгоор өгч болох вэ?

Энэ тохиолдолд: Хүүхдэд 29 лийр, эсвэл 29 хүүхдэд 29 хүүхдэд 1, 1 лийр өгч болно гэсэн 2 тохиолдолтой. Харин 29 гэдэг тоо маань 1, 29 гэсэн хоёр тоонд хуваагддаг бөгөөд 29 хүртэлх бусад тоонуудад хуваагддаггүй.


Тодорхойлолт №1: Натурал тоог ноогдвор нь бас натурал тоо байхаар үлдэгдэлтэй хуваах тоог түүний хуваагч гэнэ.

Жишээ нь: 1, 2.4, 5,10, 20 тоонууд нь 20 тооны хуваагчид болно. Харин 29 нь нэг ба өөрөөсөө ялгаатай ямарч натурал тоон хуваагч үгүй байна.

Тодорхойлолт №2: Нэг ба өөрөөсөө өөр натурал тоон хуваагчгүй тоог анхны тоо гэнэ. Энэ тоо нь ямар ч хоёр анхны тооны үржвэрт тавигдахгүй гэсэн үг.Жишээ нь: 2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, 23, 29, 31, 33, 37, 41, 43 гэх мэт тоонуудад анхны тоо юм.


Тодорхойлолт №3 Нэг ба өөрөөс нь ялгаатай натурал тоон хуваагчтай натурал тоог зохиомол буюу нийлмэл тоо гэнэ.

Тодорхойлолт №4 Зохиомол тоо бүр 1 ба уг тооны өөрөөс нь ялгаатай натурал тоонй үржвэр дүрстэй тавигдана. Үүнийг уг тоо үржвэрт задарч байна гэнэ.

Тодорхойлолт №5 Хэрвээ аливаа натурал тоо 2-т хуваагдаж байвал тэгш, 2-т хуваагдахгүй бол натурал тоог сондгой тоо гэнэ.


Натурал тоон ангиллыг зургаар үзүүлвэл:

АНХНЫ ТОО ТЭГШ ТОО

ЗОХИОМОЛ ТОО СОНДГОЙ ТОО

НАТУРАЛ ТОО

Хичээл №2

Сэдэв: ХИЕХ-ийг олох

ХИЕХ-ийг олох

Жишээ бодлого: Муур багш 42 зүсэм бяслаг, 63 чавгийг хулгануудад тус бүрээс нь тэнцүү тэнцүү оногдохоор хувааж өгчээ. Муур багш хэдэн хулганатай байж болох вэ? Хамгийн олондоо хэдэн хулгана шавьтай байх боломжтой вэ?

Бодолт: 42 зүсэм бяслагийг хулгануудад тэнцүү хувааж өгөхөд , хулгануудад өгсөн бяслагны тоог хулганы тоогоор үржүүлэхдээ 42 гарах ёстой. Мөн 63 чавгыг дээрхийн адил хулгануудад оногдсон чавганы тоог хулганы тоогоор үржүүлэхэд 63 гарах ёстой.


Эндээс: 42 хуваагчид: 1,2,3,6,7,21,42 63 хуваагчид 1,3,7,9,21,36

Муур багш: 1,3,7,21 хулгана шавьтай байх боломжтой.


Тодорхойлолт: 42 ба 63-ийн хуваагчдаас 1, 3, 7, 21 гэсэн тоонууд нь аль алийнх нь хуваагч болно. Эдгээрийг 42 ба 63-ийн ерөнхий хуваагчид гэнэ.1,3,7,21 хуваагчдын хамгийн ихийг буюу 21-ийг 42 ба 63-ийн хамгийн их ерөнхий хуваагч гэнэ. /ХИЕХ/

Тэмдэглэгээ: ХИЕХ( 42, 63) =21


Жишээ нь : 150 ба 96 –ийн хамгийн их ерөнхий хуваагчийг ол. 150-ийн хуваагчууд: 1,2,3,5,6,10,15,30,50,15096-ийн хуваагчууд: 1,2,3,4,6,8,12,16,18,24,32,48, 96ХИЕХ(150;96)=6


Тодорхойлолт: 42 ба 63-ийн хуваагчдаас 1, 3, 7, 21 гэсэн тоонууд нь аль алийнх нь хуваагч болно. Эдгээрийг 42 ба 63-ийн ерөнхий хуваагчид гэнэ.1,3,7,21 хуваагчдын хамгийн ихийг буюу 21-ийг 42 ба 63-ийн хамгийн их ерөнхий хуваагч гэнэ. /ХИЕХ/

Тэмдэглэгээ: ХИЕХ( 42, 63) =21


Бататгах дасгал : Дасгалийг бодоорой.ХИЕХ (81, 990)=ХИЕХ (100, 250)= ХИЕХ (36, 48)= ХИЕХ (10, 85)= ХИЕХ (90, 100)=

Тооны хуваагдах шинж

Education

Transcript of Тооны хуваагдах шинж