ركز اسناد حقوق بشر ايرانممركز اسناد حقوق بشر ايران نهادي بيطرف و مستقل پژوهشي است كه هدف آن ايجاد يك تاريخچه جامع و عيني از

اين تاريخچه، شامل . باشد مي به بعد 1357وضعيت حقوق بشر در جمهوري اسالمي ايران از زمان انقالب سال ي از اسناد و مدارك است كه به صورت آرشيو، جهت مطالعه و تحقيق ا ه و تجزيه و تحليل طيف گستردآوري جمع

ي در قبال تخلفات گذشته الزمه پيشرفت پذير مسئوليتبا تكيه بر اين اصل كه . در دسترس عموم قرار خواهد گرفتگاهانه اجتماعي و تحوالت دموكراتيك در آينده خواهد بود، مركز اسناد حقوق بشر ايران، گفتگو و تبادل نظر آ

اين مركز با تعداد زيادي از پژوهشگران و . نمايد ميدرباره وضعيت حقوق بشر در ايران را تشويق و ترغيب .كند مي همكاري ها همتخصصان در زمينه مستندسازي موارد نقض حقوق بشر و ساير پروژ

اهداف مركز اسناد حقوق بشر ايران

ران؛بررسي و مستندسازي موارد تخلف حقوق بشر در اي • از تخلفات حقوق بشر در ايران و تحت فشار قرار دادن دولت ايران يالملل بينارتقاي سطح آگاهي مجامع •

براي خاتمه دادن به اين تخلفات؛ ؛بشري حقوق الملل بينارتقاي سطح آگاهي مردم ايران از موارد تخلف حقوق بشر در ايران و استانداردهاي •ي از اسناد حقوق بشر با اين اميد كه روزي در پيشرفت و حمايت از روند مجموعه و آرشيوي اينترنتايجاد •

.مسئول شناختن متخلفان مورد استفاده قرار گيرد

:آدرس Iran Human Rights Documentation Center

129 Church Street, Suite 304

New Haven, CT 06510, USA

)203 (772-2218 :تلفن )203 (772-1782 :نمابر

info@iranhrdc.org :پست الكترونيكي org.iranhrdc.www://http :پايگاه اطالعاتي

و از سراسر جهان بود را نشان مي دهدبهاييان راي ب ي زيارتيتخريب خانه باب كه محل روي جلدعكس :هاعكس8938NN_5045FN/high/images/org.bahai.question://http_2_9_ ، قابل دسترسي در »مشكل بهاييت«سابت وب

jpg.1979_HouseBabemoD تايس آيت اهللا العظمي عبدالكريم موسوي اردبيلي از وبعكس .گرفته شده است .شده استبرداشته com.ardebili.www://http/ وي در آدرس شخصي

high/images/org.bahai.question://http ، قابل دسترسي در »مشكل بهاييت«سايت بهمن سمندري نيز از وب عكس

jpg.Samand/ برداشته شده است.

جنايت عليه بشريت

حمله جمهوري اسالمي به بهاييان ايران

مركز اسناد حقوق بشر ايران

1388 دي

1

فهرست مطالب 2.................................................................................................................................دهيچك. 1 3..............................................................................................................................شگفتاريپ. 2 4..........................................................................................تي بشرهي علتي جنايچهارچوب قانون. 3 5.......................................................................................راني اانيي بهاهي بر علتي بشرهي علتيجنا. 4

6................................................................................................................................. شدهيزير برنامهايحمله گسترده . 4,2 8................................................................................................................................تي بشرهي علتياعمال مشمول جنا. 4,3

8....................................................................................................................................................................................قتل 10.............................................................................................................................................................................شكنجه

11..................................................................................................................................................................حبس و زندان 13..................................................................................................................................................................بيآزار و تعق

14....................................................................................تي بشرهيت علي جناي برايريپذ تيمسئول. 5 14................................................................................................................................................ي فرديريپذ تيمسئول. 5,1 16.................................................................................................................................................راني دولت اتيمسئول. 5,2

17..........................................................................................................................يريگ جهينت. 6 18............................................................................................................................يشناس روش

2

چكيده. 1اعضاي آزار و تعقيب، مقامات بلندمرتبه جمهوري اسالمي ايران به قتل، شكنجه، زنداني كردن، و 1357سال از

خود ي مذهب اعتقاداتت بهايي به عل207 حدود ،1365 و 1357بين سالهاي . اند هجامعه بهايي ايران مرتبط شدهاي دادگاه در تشريفات دادرسيدون رعايت ب خودسرانه وهاي ه محاكمبيشتر اين اعدامها پس از. نداعدام شدبرخورداري از كمك وكيل مدافع و در تناقض با اغلب بدون » متهم« در آنهاكهصورت پذيرفتند انقالب

شدهريزي برنامهو سرسختانه به طور ايرانرژيم. شد مي محكوم» يققوحتشريفات « المللي بيناستانداردهاي ايت كه صلح و امنيت و حمالمللي بينقوانين داخلي و را در تعارض با عليه بهاييان آزار و تعقيبدولتي عمليات

.انجام داده استكنند اصول اساسي حقوق بشر را ترغيب مياز

و در كردن خفهبه منظوررا شده ريزي برنامهو ي عمد يعمليات، جمهوري اسالمي ايران 1357از سال •، زندگي مردمعرصه اين مذهب از آثار پاك كردن تمامي از طريق جامعه بهايي نهايت از بين بردن

بخشهاي و جلوگيري از شركت بهاييان در،سياسي و دولتيپاكسازي اعضاي ديانت بهايي از سمتهاي .استته گرفبه كاراقتصادي، اجتماعي و فرهنگي

قرار شامل هدف شدبه حمالت عليه بهاييان در سراسر كشور كه منجر رژيم آزار و تعقيبعمليات • ن وپيروا، شكنجه و قتل فراقضايي بسياري از طوالني مدت هاي، دستگيري غيرقانوني، بازداشتدادن

.باشد ميرهبران جامعه بهايي

غيرنظامي يبر عليه جمعيت و گروهه د چرا كنشو مي محسوب جنايت عليه بشريت اين حمالت • قتل، مانند(، و اعمالي ريزي شده بوده گسترده و برنامه آنها ، طبيعت و اجراياند هصورت پذيرفت

المللي حقوق بينميثاقه مغاير با اصول مشترك انسانيت تحت ك) آزار و تعقيبشكنجه، زندان، و . گيرند مي را در بر باشند ي ميالملل مدني و سياسي، حقوق عرفي و حقوق كيفري بين

جامعه بهايي عليه برجنايت عليه بشريت در انجامممكن است مقامات عاليرتبه متعددي از دولت ايران • 1357 اعضاي شوراي انقالب كه از سال اين مسئوليتبه طور اخص، .شناخته شوندمسئول ايران

شامل ب اعضاي شوراي انقال.گيرد بر ميرا در اند هطراحي و اجرا كردحمالت عليه بهاييان را و اي ه سيد علي خامناهللا آيت مهدوي كني، اكبر هاشمي رفسنجاني، اهللا آيت ي مانندطراز اولروحانيون

.باشد مي عبدالكريم موسوي اردبيلي اهللا آيت

جمهوري توسط نمايندگان ارتكاب يافته مشخص مسئوليت كيفري فردي براي حمالت وجودبا •پذيرترين آسيبه يكي از ب براي حملهكرده و بايد رژيم ايران را محكوم يالملل بين، جامعه اسالمي

.بشناسدكشور مسئول مذهبي اقليتهاي

و همكاري، و اجراي اينمساعدت ،، طراحيتحريك كردن در دستور دادن، هر شخصي كهجمهوري اسالمي و به علت اينكه اعمال رژيم نقض . شناخته شوندال خوداعممسئول بايد اند هعليه بشريت شركت داشتجنايات

مرتكبين است تا واجب يالملل بينشود، بر تمامي كشورهاي عضو جامعه ميجدي قوانين حقوق بشر محسوب .اين جنايت را تحت تعقيب قرار دهند

3

پيشگفتار. 2آزار و تعقيب بهاييان در : عديانتي ممنو«اين گزارش حقوقي، دو گزارش ديگر مركز اسناد حقوق بشر ايران،

با پشتيباني دولت كه عمليات ،)2007(» شرح مشقات بهاييان شيراز: در تنگنااي جامعه«و ) 2006» ايراندر نهايت دو گزارش قبلي . كند ميكردند را تكميل تشريح را خودجمهوري اسالمي بر عليه شهروندان بهايي

اًتقريب، شكنجه و اعدام طوالني مدتدستگيري غيرقانوني، بازداشت ، نقرار دادهدف مربوط به به حقايق دقتبهاييان در ايران به صورت تاريخي ي با رفتاربدبه بررسي اولين گزارش . دنپرداز مي 1357 نفر بهايي از سال 207

قيبآزار و تعبه طور اخص معروف گزارش دوم يكي از مثالهاي . پردازد ميو از زمان تأسيس جمهوري اسالمي .دكن ميبه طور كامل تشريح بهاييان در ايران را

اعمال و ررسي و تجزيه و تحليل حقوقي ب اي از باشد چكيده مي دو گزارش قبلياين گزارش كه ضميمه بر عليه مرتكب شدهكه اعمال اينبه بحث و را ارائه كردهاند ن دو گزارش مستند شدهآ كه در هايبدرفتاري

جنايت عليه كه بوده تا حدي المللي بينبشريت مطابق قوانين كيفري مشترك رض با اصول بهاييان ايران در تعايا در آينده، به علت هم اكنون و ممكن است كه عاليرتبه ايران مقامات.دپرداز مي دنشوب محسوببشريت .هاي مختلف محاكمه و مسئول شناخته شوند در دادگاه جنايت عليه بشريتارتكاب

و اجازه اجراي اين جرايم،تحريكين، دولت و حكومت جمهوري اسالمي، به علت تشويق و ترغيب، عالوه بر اشود مي نيز حقوق بشر همه شهروندان خود كه شامل بهاييان حفاظتوظيفه خود مبني بر حمايت و از انجام

المللي بين دادگاهك ايران در يرژيمعليرغم دشواريهاي سياسي كه تعقيب و محكوم كردن . كوتاهي كرده استجمهوري اسالمي به علت براي مسئول شناختن خود ادامه راهدر بايد المللي بينسازد، جامعه ميدشوار را واقعي

.ثابت قدم و پايدار بماندايران مذهبي هاياقليتپذيرترين آسيبيكي از آزار و تعقيب

4

جنايت عليه بشريتارچوب قانونيهچ. 3به طور جنايت عليه بشريتشرايط كيفري اتهام مقررات و براي تعريف يا هيثاق يا معاهد مبا وجود اينكه

الملل بينجرايم در حقوق ترين يجد يكي ازعنوان كه به ستها ا اين جرم مدت، ولياختصاصي وجود ندارده ا كه دادگ)ساسنامه رما( رمالمللي بيندادگاه كيفري اساسنامه 1. عرفي شناخته شده استالملل بينحقوق مطابق

حقوق مطابق» جنايت عليه بشريت«تعريف ترين لقبو ل قاب متداولترين و،بنيانگذاري كرد را المللي بينكيفري ملحق نشده است و )اساسنامه رم(عاهده اين مبه جمهوري اسالمي ايران 2.دهد ميبه دست را عرفي الملل بين

متعهد و آن كشورها، ايران و تمامي شهروندانساير مانند با وجود اين، 3.داشبتواند به آن پايبند ميبنابراين نكند ميد را ممنوع نشو مي محسوب جنايت عليه بشريت كهحمالتي ارتكاب عرفي كه الملل بينحقوق پايبند به

بر يم ايراندولت و رژتوسط جنايت عليه بشريت ي از ارتكابتجزيه و تحليلاين گزارش بنابراين، 4.باشند مي .كند ميارائه اساسنامه رممقررات مبناي

يا ي از حمالت گستردهجزيدر صورتي كه « كيفري ي را ارتكاب عملجنايت عليه بشريت، اساسنامه رم 5.كند ميتعريف » فته باشد صورت پذير با آگاهي از حمله و، گروه غيرنظامييكبر عليه شدهريزي برنامه

اجباري ، تبعيد يا انتقال سازي هبرد ،كشي لنس قتل، نوان جنايت عليه بشريت شاملعمال فهرست شده به عا، شكنجه، الملل بيناصول اساسي حقوق در تناقض با شديد آزادي فيزيكي محروم كردن ، زنداني كردن يا جمعيت

مبناي رب شناسايي و يابر عليه هر گروه قابل آزار و تعقيب و ساير اشكال جرائم جنسي، تجاوز به عنف

Beth Van Schaack, Crimen Sine[» قانونگذاري قضايي در تقاطع قانون و اخالق: جنايت بدون قانون« بت ون شاك، نگاه كنيد بهبراي مثال 1

Lege: Judicial Lawmaking at the Intersection of Law and Morals[، با ).2008( 163-64، 119. ، صص97ژورنال حقوقي جرج تاون، شماره رم جنايت عليه بشريت يكي از جرايم فهرست شده كه صالحيت و اختيار دادگاه براي استماع ي الملل وجود اين، مطابق اساسنامه دادگاه كيفري بين

Rome Statute of the International Criminal[» المللي رم مه دادگاه كيفري بيناساسنا«. باشد ميشود مي آن مطرح است را موجب كه دراي قضيهCourt[ 90، بخش 2187، معاهدات سازمان ملل، شماره )2002 ژوئيه 1 (1381 تير 10، به اجرا گذاشته شده در 7، ماده] 2187 U.N.T.S. 90] [ از

].»اساسنامه رم«: اين به بعد ,ANTONIO CASSESE[» المللي حقوق كيفري بين«همچنين نگاه كنيد به آنتونيو كسيسي، . 1زيرنويس . رك، 7، ماده »اساسنامه رم« 2

INTERNATIONAL CRIMINAL LAW [المللي اساسنامه دادگاه كيفري بين«ژوئنز، . دي.دبليو.؛ آنتونيو كسيسي، پااوال گيتا و جان آر)2003 (91. ص ANTONIO CASSESE, PAOLA GAETA AND JOHN R.W.D. JONES, THE ROME STATUTE OF THE INTERNATIONAL[» تفسير حقوقي: رم

CRIMINAL COURT: A COMMENTARY[2002 (373. ، ص.( تواند شود و بنابراين اين دادگاه نمي شروع مي) 2002 ژوئيه 1 (1381 تير 10المللي از نظر زماني از در هر صورت صالحيت دادگاه كيفري بين3

. 1زيرنويس . رك، 11، ماده »اساسنامه رم«. اند را تحت تعقيب قرار دهد ايمي كه قبل از اين تاريخ صورت پذيرفتهجردر و عملكرد دولتها به صورت شايع و متداول از نحوه است كه الملل حقوق بينترين منابع اصليترين و ميالملل عرفي، يكي از قدي حقوق بين 4

براي مثال نگاه .المللي انعكاس يابد عاهدات بينتواند ولي الزم نيست كه به صورت قانون در م گرفته است؛ و اگرچه ميمدت زماني طوالني شكلكشي، المللي عرفي از جمله منع جنايت عليه بشريت، بردگي و نسل تعدادي از اصول حقوق بين. 28-30. ، صص2زيرنويس . ، رككنيد به كسيسي

اصول و ضوابط «نگاه كنيد به كارن پاركر و همكاران، . تواند خودش را از رعايت به آنها مستثني نمايد نمييچ دولتي ساسي هستند كه هآنقدر ا، ]Karen Parker et al., Jus Cogens: Compelling the Law of Human Rights[» ضروري ساختن قانون حقوق بشر: الملل الزم الرعايه حقوق بين

الملل عرفي در خصوص ممنوعيت جنايت عليه اساسنامه رم، حقوق بين). 1989 (411. ، ص12الملل هيستتينگز، شماره بينژورنال حقوق تطبيقي و . ، رك5- 8اساسنامه رم، مواد . طور كه اين حقوق از زمان جنگ جهاني دوم متحول شده است بشريت را به صورت قانون در آورده است، همان

را به دست داده و تعقيب مرتكبين جنايت عليه بشريت براي اولين » جنايت عليه بشريت« اولين تعريف نورنبرگاساسنامه دادگاه. 1نويس زيربراي تعقيب و مجازات مجرمين توافقنامه المللي، اساسنامه دادگاه نظامي بين«نگاه كنيد به . ه استفعاليت اين دادگاه صورت پذيرفتبار در زمان Charter of the International Military Tribunal, in Agreement for the Prosecution and Punishment[متحد كشورهاي اروپايياصلي جنگ

of the Major War Criminals of the European Axis[ 58،)1945اوت 8 (1324 مرداد 17، 6)3(، ماده Stat. 1544, E.A.S. No. 472, 82 U.N.T.S. 280 .المللي يوگسالوي سابق ت سازمان ملل، ديوان كيفري بيناخيراً شوراي امني)ICTY ( المللي و ديوان كيفري بين1993را در سال

ناطق را مورد در آن م درگيريها تأسيس كرد تا عالوه بر ساير جرايم، ارتكاب جنايت عليه بشريت در زمان1994را در سال ) ICTR(روآندا هاي قطعنامه، 827، قطعنامه شوراي امنيت 827المللي يوگسالوي سابق، پيوست به قطعنامه ن ديوان كيفري بيننگاه كنيد به قانو. تعقيب قرار دهند

؛ )S/RES/927 )1993، سند سازمان ملل ].SC Res 827, UN SCOR, 48th sess., 3217th mtg [3217، جلسه 48 سازمان ملل، نشست شوراي امنيت، 49امنيت سازمان ملل، نشست هاي شوراي قطعنامه، 827، قطعنامه شوراي امنيت 827دا، پيوست به قطعنامه المللي روآن قانون ديوان كيفري بين

به علت اينكه اين ديوانها فهم و درك ). S/RES/955) 1994، سند سازمان ملل ].SC Res 955, UN SCOR, 49th sess., 3453rd mtg [3453جلسه يادي گسترش و بسط دادند، اين گزارش به مقدار زيادي به رويه قضايي و تصميمات و آراي اين حقوقي جنايت عليه بشريت را به طور ز

.كند ميها استناد و تكيه دادگاه .1زيرنويس . رك، 7)1( اساسنامه رم، ماده 5

5

با و ساير اعمال غيرانساني ،ها ساير زمينه و يا ، ملي، قومي، فرهنگي، مذهبي، جنسي نژادي سياسي،هاي زمينه 6.باشند ، ميشوندصدمه جدي و يا زيادباعث رنجخصوصيات مشابه كه به صورت عمدي

شرايط و نمايد ميرايم متمايز را از ساير ج جنايت عليه بشريتكند، آنچه ميهمان طور كه تعريف فوق آشكار حمالت يك سري ي از يجز عمل ممنوعهكه اين معنا به—شود ميواقع در آن كه جرم است اوضاع و احوالي

اعمال و سرييك «را » حمله« اساسنامه رم. باشند مييك گروه غيرنظامي بر عليه شدهريزي برنامه ياگسترده ولت و يا يك سازمان براي پيشبرد و تحقق سياست يك د ] شدهتفهرس [اعمالمتعدد با ارتكاب كهرفتار

منفرد نيز يك عمل بلكه8در سطح وسيع صورت پذيردمله الز نيست كه ح .كند تعريف مي7»گيرد صورت مي 10هدفمورد را غيرنظامي غالباًيك گروه عموماً بايدحمله ،نهايتاً 9. محسوب شود جنايت عليه بشريتتواند مي

11.قرار دهد

جنايت عليه بشريت بر عليه بهاييان ايران. 4تاكنون 1357 عليه بهاييان ايران توسط جمهوري اسالمي ايران از سال جنايت عليه بشريت گزارش ارتكاب اينجنايت عليه اتهام تحليل سه عنصر اساسي تجزيه و به طور اخص، اين گزارش به . دهد ميمورد ارزيابي قرار را

اعمالي كه ، و شدهريزي برنامه يا گستردهله هدف قرار دادن يك گروه غيرنظامي، حم: پردازد مي بشريت اين تجزيه و تحليل .آزار و تعقيبقتل، شكنجه، زندان و : اند ه به عنوان جنايت عليه بشريت فهرست شداًاختصاص

طوالني هايقانوني، بازداشت غيرهاي كه هدف قرار دادن، دستگيريكند به طور قاطعانه پيشنهاد ميبه نوبه خود و جنايت ري اسالميبهايي ايران توسط جمهو اعضاي جامعه بدون تشريفات دادرسيهاي اعدام، شكنجه و مدت

12. محسوب شودعليه بشريت

غيرنظاميو جمعيت وهگريك عليه حمالت. 4,1

گروه غيرنظامي بهاييان ايران يك 13.پذيرد ميبر عليه يك گروه غيرنظامي صورت جنايت عليه بشريتهيچ مدركي دال 14.»ندپرداز مين مبارزه... به ي فعالصورت هيچ به هستند كهكساني «افراد غيرنظامي . باشند مي

يل ما مربوط نيست، و صاحب كند كه به تجزيه و تحل اساسنامه رم همچنين اعمال ديگري را ليست مي. 1زيرنويس . ، رك7)2( همان، ماده 6 .94. ، ص2زيرنويس . ، ركبراي مثال نگاه كنيد به كسيسي. اند هالملل عرفي ممنوع شناخته نشد ران بر اين باورند كه در حقوق بيننظ، ].Prosecutor v. Kunarac et al[» دادستان عليه كوناراچ و همكاران«؛ همچنين نگاه كنيد به 1زيرنويس . رك، a)(2(7( اساسنامه رم، ماده 7

).2001 فوريه 22 (415، پاراگراف IT-96-23/1-Tو IT-96-23-T شماره پرونده GUÉNAËL METTRAUX, INTERNATIONAL CRIMES AND THE AD HOC [»هاي ويژه المللي و دادگاه جرايم بين «مترو، نگاه كنيد به گوآنوئل 8

TRIBUNALS[(المللي يوگسالوي سابق هاي ديوان كيفري بين از پروندهكه مثالهاي متعددي ) (2005 (161 .، صICTY (المللي و ديوان كيفري بين .)شمرد ست را بر ميليه بشريت محسوب شده اكه حمله بر عليه جوامع كوچك جنايت ع) ICTR(روآندا

61ديدنظر در كيفرخواست مطابق قاعده تج،IT-95-13-R61، شماره پرونده ]Prosecutor v. Mrksic et al[» دادستان عليه مركزيچ و همكاران «9 ).1996ريل آو3(، 30 آيين دادرسي، پاراگراف قانون

91، حكم دادگاه، پاراگراف IT-96-23/1-Aو IT-96-23-A ، شماره پرونده].Prosecutor v. Kunarac et al[» كوناراچ و همكاراندادستان عليه «10 .164. ، ص8زيرنويس . مترو، رك، همچنين نگاه كنيد به)220 ژوئن 12(

نوامبر 30( 186ه، پاراگراف حكم دادگا، IT-03-66-Tاره پرونده ، شم].Prosecutor v. Limaj et al[» دادستان عليه ليماژ و همكاران«نگاه كنيد به 112005(.

ترور : محكوم توسط قانون«اد حقوق بشر ايران، الملل نگاه كنيد به مركز اسن براي توضيح كلي در مورد جنايت عليه بشريت در حقوق بين12 ].»محكوم توسط قانون«: از اين به بعد) [2008 (28-33. ، صص»برون مرزي مخالفان سياسي

.)2003 مه 15 (330، حكم دادگاه و مجازات، پاراگراف ICTR-97-20-T، شماره پرونده ]Prosecutor v. Semanza[» دادستان عليه سمانزا «13وجود ). 1998 سپتامبر 2(، 582، حكم دادگاه، پاراگراف ICTR-96-4-T، شماره پرونده ]Prosecutor v. Akayesu[» ن عليه آكايسودادستا «14

، ]Prosecutor v. Dusko Tadic[» دادستان عليه دوشكو تاديچ«. باشد به طور كلي عنصر الزمه جنايت عليه بشر نمي» درگيري مسلحانه«جنگ يا ).1995 اكتبر 2 (141، تصميم در مورد اليحه دفاع براي تجديدنظرخواهي ضمني در مورد صالحيت، پاراگراف IT-94-1-Aپرونده شماره

6

وجود اند پرداختههيچ دولت ديگري عليه جمهوري اسالمي يا به مبارزهبر اينكه بهاييان ايران به صورت فعال يك سازمان تبهاييفرقه كه همواره بر اين باور بوده مي ايران سال، رژيم جمهوري اامر عليرغم اين 15.ندارد

،وجوداين با 16.كند ميكه امنيت جمهوري اسالمي را تهديد ) مشروع يك گروه مذهبي و نه(سياسي است . استهه نداد جامعه بهايي ارائاين ادعا نسبت بهي براي ثبوت قابل قبولدولت جمهوري اسالمي هيچ مدرك

شامل —باشند مي رژيم ايران سياستهايبهاييان ايران مخالف بسياري ازر درست است كه اين اماگرچه را از بهاييانآنهافعاليتهاي سياسي يا مذهبي اما —دهند ميرا مورد هدف قرار بهايي كه جامعه سياستهايي

17.كند مي نخارج تعريف جنايت عليه بشريت دربودن غيرنظامي وضعيت

اتفاقي و به طورافرادي محدود يا «جمعيتي همچنين عرفي، بهاييان ايران الملل بينو حقوق اساسنامه رم طابقم خواه از نظر جغرافيايي افراد كه مستقلگروهيك «از بهاييان ايران مخصوصاً كه . ندستي ن18» انتخاب شدهشانسي

ابراين واضح است كه مورد بن19.» تشكيل شده استاند هگرد هم آمدو خواه در نتيجه ساير ويژگيهاي مشترك ل وشممتوسط رژيم ايران، باشند مييانت مشترك كه داراي د اين گروه شدهريزي برنامههدف قرار دادن

جامعه بهايي رهبرانهدف قرار دادن مكرر . دشو مي عرفي الملل بينقوق حتحت » گروه و جمعيت«تعريف جمعيت گروه و اين عليه ترورارعاب ودي بر عمليات عميمحكمتردليل مدرك و ايران توسط رژيم،

20.دهد ميبه دست را غيرنظامي

شدهريزي برنامه ياحمله گسترده .4,2 ريزي برنامه يا گستردهي از يك حمله ي جزبايد، محسوب شود جنايت عليه بشريت مجرمانهيبراي اينكه رفتار

پردازد حمله ميميزان و وسعت دامنه ه ب»هدگستر«كلمه 21.باشدن» خودسرانهآميز خشونت يعمل«و باشد شدهبه اين معناست كه » شدهريزي برنامه «22.با تأثير زياد باشد ليمنفرد و ي يك سري اعمال يا عملتواند ميكه

براي قتلهاي » توجه ويژه«داند كه گزارشگر ويژه سازمان ملل در زمينه اعدامهاي خودسرانه يا بدون رعايت تشريفات كامل دادرسي الزم مي15

حقوق مدني و سياسي شامل . اند صورت پذيرد شركت داشته» آميز در دفاع از حقوق بشر فعاليتهاي مسالمت«ه در فراقضايي بر عليه افرادي ك، سند f(7(، پاراگراف ) گزارشگر ويژه2004 دسامبر 22گزارش مورخ (مسئله ناپديد شدن و اعدامهاي بدون رعايت تشريفات كامل دادرسي

كه نقش گزارشگر ويژه در زمينه ( و متن مربوط به آن 50همچنين نگاه كنيد به زيرنويس ). 2004 دسامبر E/CN.4/2005/7)22 سازمان ملل .).دهد سرانه يا بدون رعايت تشريفات كامل دادرسي را مورد بحث قرار مياعدامهاي خود

- نيست آزار و تعقيبفسه مبناي ي سازمان ملل، بهاييت في نهيئت دائم—ي، جمهوري اسالمي ايران براي مثال نگاه كنيد به اطالعيه رسم16بهاييت به طور «: دارد كه سند مقرر مي). موجود در آرشيو مركز اسناد حقوق بشر ايران) (1985 نوامبر 27 - 1364 آذر 6(اهللا موسوي آيت

اهداف استعماري آنها در باشد و خود را وقف پيشبرد اختصاصي يك فرقه مذهبي نيست بلكه يك گروه سياسي وابسته به آمريكا و اسرائيل ميهايي كه عالقمند به پيشبرد اهداف بهاييت در ايران به عنوان يك فرقه با عمدتاً سياسي در اواسط قرن نوزدهم توسط گروه. ايران كرده است

به عنوان يك فرقه مخالف اين حال در ساير موارد دولت ايران به جامعه بهاييبا. همان. »استعمارگرانه دولت انگليس در كشور بودند معرفي شدبراي مثال نگاه كنيد به مركز . باشد كه آنها به خصوصيت غيرنظامي بودن آن اذعان دارند رژيم يا گمراه ارجاع داده است كه بيانگر اين امر مي

ديانتي «: از اين به بعد) [2006( و متن مربوط به آن 297، زيرنويس »ر و تعقيب بهاييان در ايرانآزا: ديانتي ممنوع«اسناد حقوق بشر ايران، ].»ممنوع

61ديدنظر در كيفرخواست مطابق قاعده تج، IT-95-13-R61، شماره پرونده ].Prosecutor v. Mrksic et al[» دادستان عليه مركزيچ و همكاران «17 ).1996 آوريل 3 (29، پاراگراف قانون آيين دادرسي

، حكم دادگاه، پاراگراف IT-96-23/1-A و IT-96-23-A، شماره پرونده ].Prosectuor v. Kunarac et al[» دادستان عليه كوناراچ و همكاران «18 .23-35. صص ،16زيرنويس . رك؛ همچنين نگاه كنيد به ديانتي ممنوع، )2002 ژوئن 12 (90 Guénaël [روآندا و سابق وگسالويي المللي بين كيفري ديوانهاي قضايي تصميمات و آراء مجوعه رد بشريت عليه جنايت مترو، گوآنوئل 19

Mettraux, Crimes Against Humanity in the Jurisprudence of the International Criminal Tribunals for the former Yugoslavia and Rwanda[، 2002 (255 و 237. صص ،43 شماره هاروارد، الملل بين حقوق ژورنال.(

).2006 (2. ص ،16زيرنويس . رك نگاه كنيد به ديانتي ممنوع،20كه به اين ) (1998 سپتامبر 2 (579، حكم دادگاه، پاراگراف ICTR-96-4-T، شماره پرونده ]Prosecutor v. Akayesu[» دادستان عليه آكايسو «21

. ، ص]Prosecutor v. Dusko Tadic[» دادستان عليه دوسكو تاديچ«، همچنين نگاه كنيد به )باشد يكننده م يندهد كه اين شرط تعي امر توجه مي .Prosectuor v[» دادستان عليه كوناراچ و همكاران«، )1997 مه 7 (648 و 646، حكم دادگاه، پاراگرافهاي IT-94-1-T، شماره پرونده 141

Kunarac et al[ شماره پرونده ،IT-96-23-A & IT-96-23/1-A ان عليه بالسكيچدادست«، )2002 ژوئن 12 (94، حكم دادگاه، پاراگراف «]Prosectuor v. Blaskic[ شماره پرونده ،IT-95-14-T 2000 مارس 3 (203، حكم دادگاه، پاراگراف.(

.)1998 سپتامبر 2 (579، حكم دادگاه، پاراگراف ICTR-96-4-T، شماره پرونده ]Prosecutor v. Akayesu[» دادستان عليه آكايسو «22

7

سياست مشترك پيروي يك اساسبر و دائمينظممي يلگوا ازيافته بوده وبه صورت سازمان «مله ح به طور صريح در ياباشد جزئي از يك سياست رسمي حمله ست كه ضروري ني با اين حال 23.»كند مي

حمله بودن شدهريزي برنامهاهيت م– محسوب شود شدهريزي برنامهباشد تا كس شده منعسياستگذاريهاي دولت يوگسالوي سابق المللي بينكيفري يواند 24. شودطاوقوع اعمال استنبرسمي باشد و از نحوه غيرتواند مي

)ICTY( روآندا المللي بينكيفري يواند و)ICTR( شناسايي عوامل بسياري پايه بر را شدهريزي برنامهحمالتسياست به اجرا در آوردن اعمال، تأسيس و بنيانگذاري سازمانهايي براي انجام ساختاري روش از جمله،اند هكرد

25.يا ساير منابعو ، نظامي مالياز منابع حمالت، درگير بودن مقامات سياسي يا نظامي، و استفاده

را دارا شدهريزي برنامه و هخصوصيت گسترد 1357ل از سا ايرانحمالت جمهوري اسالمي عليه جامعه بهاييپيش از كه گروه اقليت اينارعابترساندن و ،حمالت گستردهو مورد نظر اين تأثير مضاعف . دنباش مي

پيشين مركز گزارشهاي در همان طور كه .بوده است اري و تسليمبه فرمانبردپذير بود و وادار كردن آنها آسيب سال گذشته 30طي شامل تهران، يزد، قزوين، همدان، تبريز و شيراز، ايراندر شهرهاي مختلف شد،تشريح

ه علت باموال، دستگيري، بازداشت و اعدام مصادره ، خوديها ه خاندايمي سپاه پاسداران به يورشهدف بهاييان نيز شدهريزي برنامهحمالت سازمان يافته رژيم عليه اين جامعه همچنين، 26.اند ه قرار گرفتري از ترك دينخوددارا در از بين بردن جامعه بهايي در نهايتو سركوب از زمان تأسيس جمهوري اسالمي، دولت ايران. ندبود

هايگيري از شركت بهاييان در بخش جلو مورد استفاده آنها از تاكتيكها يكيكهدستور كار خود قرار داده براي عضويت يمناسب» مجازات«چنين محروميتهايي دولت، به گفته 27.بوده است كشور ستخدامياآموزشي و

چنين نگرش و طرز زير از وزارت كار و امور اجتماعي بخشنامه 28.باشد مي ارتداد منسوب بهي ها رقهفدر :دساز مي را روشنتفكري

وابسته به دولت مصوب يها و مؤسسات دولت وزارتخانهي انسانيروي ني قانون بازساز29 ماده 8طبق بند خارج از اسالم ني فرقه ضاله كه به اجماع مسلمتي مجازات عضو،ي اسالمي مجلس شورا5/7/1360

د باشي مبتني الهاني ادي كه مرامنامه و اساسنامه آنها بر نفيي در سازمانهاتي عضواياند و شناخته شده 29. خواهد بوديانفصال دائم از خدمات دولت

؛ همچنين )1998 سپتامبر 2 (580، حكم دادگاه، پاراگراف ICTR-96-4-T، شماره پرونده ]Prosecutor v. Akayesu[» دادستان عليه آكايسو «23

، حكم دادگاه، IT-96-23-A & IT-96-23/1-A، شماره پرونده ].Prosectuor v. Kunarac et al[» دادستان عليه كوناراچ و همكاران«نگاه كنيد به 7 (648، حكم دادگاه، پاراگراف IT-96-1-T، شماره پرونده ]Prosecutor v. Tadic[» دادستان عليه تاديچ«ه كه ب) (2002 ژوئن 12 (94پاراگراف

كه ارتكاب مكرر اعمال مجرمانه —نحوه اجرا و طراحي جرايم«كه كرد اچ به اين امر توجهدادگاه در پرونده كونار). دهد ارجاع مي) 1997مه دادستان عليه كوناراچ «.»باشند اي مي شده ريزي ويژگي مشترك چنين وقايع برنامه—اشدب ميي منظم و دائمي مشابه به صورت غيراتفاقي و به نحو

). 2001 فوريه 22 (94، حكم دادگاه، پاراگراف IT-96-23-T & IT-96-23/1-T ، شماره پرونده].Prosecutor v. Kunarac et al[» و همكاران» دادستان عليه آكايسو«؛ )1997 مه 7 (653، حكم دادگاه، پاراگراف IT-96-1-T، شماره پرونده ]Prosecutor v. Tadic[» دادستان عليه تاديچ «24]Prosecutor v. Akayesu[ شماره پرونده ،ICTR-96-4-T 1998 سپتامبر 2 (580، حكم دادگاه، پاراگراف.(

Prosecutor[» دادستان عليه آكايسو«؛ )1997 مه 7(، حكم دادگاه، IT-95-10-T، شماره پرونده ]Prosecutor v. Jelisic[» دادستان عليه يليسيچ «25v. Akayesu[ شماره پرونده ،ICTR-96-4-T دادستان عليه كوناراچ و همكاران«؛ )1998 سپتامبر 2 (580، حكم دادگاه، پاراگراف «]Prosectuor v.

Kunarac et al.[ شماره پرونده ،IT-96-23-A & IT-96-23/1-Aدادستان عليه بالسكيچ«؛ )2002 ژوئن 12 (94كم دادگاه، پاراگراف ، ح «]Prosecutor v. Blaskic[ شماره پرونده ،IT-95-14-T دادستان عليه ليماژ و همكاران«؛ )2000 مارس 3 (101، پاراگراف «]Prosecutor v. Limaj

et al.[ شماره پرونده ،IT-03-66-T اتيماننتاكيرودادستان عليه «؛ )2005وامبر ن30 (183، حكم دادگاه، پاراگراف «]Prosecutor v. Ntakirutimana[ شماره پرونده ،ICTR-96-10 & ICTR-96-17-T تگكا يي دادستان عليه ني«؛ )2003 فوريه 21 (804، حكم دادگاه، پاراگراف «

]Prosecutor v. Niyitegeka[ شماره پرونده ،ICTR-96-14-T2003 مه 16 (439 ، حكم دادگاه، پاراگراف.( .27-33. ، صص16زيرنويس . نگاه كنيد به ديانتي ممنوع، رك26 .48- 49. همان، صص27كه به جزئيات اعمال ساير مقامات دولتي بر عليه اعضاي جامعه (3-9، پيوستهاي 16زيرنويس . براي مثال نگاه كنيد به ديانتي ممنوع، رك28

).پردازد بهايي مي .43. ان، صص هم29

8

به عنوان بخشي از يك ، تعدادي دبيرستانها و حتي به دانشگاهآموزش ي مشابهي توسط وزارت ها هبخشنام 30. فرستاده شدند بهاييان از تمامي سازمانهاي دولتي و آموزشي در سراسر كشورپاكسازيعلميات ملي به منظور

عليه بشريتشمول جنايت ماعمال . 4,3از نمونه بر چهار شوند، اين گزارش مي عليه بهاييان ايران محسوب جنايت عليه بشريت اعمالي كه مياناز

براي هر يك از اين. آزار و تعقيب قتل، شكنجه، زندان، و :كند تمركز مي آنهاترين بدترين و غيرقابل بخشش حمله بخشي از،انجام آنها هدف يا ، مجرمانهاعمال كهدانستند مي مرتكبين، بايد نشان داده شود كه اتهامات

31.بر عليه يك جمعيت غيرنظامي بوده است شدهريزي برنامه گسترده و

قتل بهنتجممل يا ترك عمل با نيت كشتن يا ايراد صدمه شديد بدني كه ع ،جنايت عليه بشريت نبه عنوا» قتل«

همان طور كه 32. تعريف شده است)ت خواهد پذيرفتيا با دانش مستدل و كافي كه مرگ صور (مرگ باشد بهايي بين سالهاي 207مفصل شرح داده شد، حدود به طور پيشين مركز اسناد حقوق بشر ايراندر گزارشهاي

رانه وخودسمتعاقب محاكمات اعدامهااين بيشتر 33.اند هاعدام شد اعتقادات مذهبي خودبه دليل 1365 و 1357 بدون غالباً» مينمته« صورت پذيرفت، در حالي كه هاي انقالب ادگاهتوسط د دادرسي تشريفات رعايتبدونآقاي . است ا بهمن سمندري نمايانگر اين مدعپرونده 34.دند شده بو محكومكمك مشاور حقوقيورداري از برخ

سازمان كميته حقوق بشر 35.گرديد اعدام جاسوسي فرداي روز دستگيريم اته با ا بود كهيبهاييك سمندري ه آقاي سمندرياعالم كرد كاين كميته يكي از اعضاي پرونده آقاي سمندري را مورد بررسي قرار داد و،ملل

بدون اي حاكمهم متعاقب،وكيل مساعدت برخورداري ازتوسط يك دادگاه انقالب اسالمي و بدون حقوق المللي بين ميثاق رراتمق مغاير با كامالًرديچنين مو. و اعدام شدحكوممتشريفات دادرسي رعايت

يست نكافي... بود ]كند مي را تعيين تشريفات قانوني دادرسي هايكه حداقل استاندارد [مدني و سياسي 36.ندشوت يبايد رعا ديگر نيز ي متعددي قانون تضمينها؛شدابوجود داشته دادگاه كه حكم

فرقه « ماه بازداشت و به جرم عضويت در 9دت ، به مدر شيراز دستگير 1361 بهايي در سال 22 مشابه، ربه طوبازجويي، محاكمه و اعدام آنها در 37. محاكمه و اعدام شدنديققوحرعايت تشريفات و بدون» ضاله بهاييت

ده تا بيش ازهدان عيني گواهي دادند كه تعدادي از محاكماتشا 38.زندان و بدون حضور وكيل صورت پذيرفت

.1؛ همچنين نگاه كنيد به همان، پيوست 43-45. نگاه كنيد به همان، صص 30 .1زيرنويس . ، ركa)(1(7( اساسنامه رم، ماده 31، حكم دادگاه، IT-02-60-T، شماره پرونده ]Prosecutor v. Blagojevic and Jokic [»كيچدادستان عليه بالگويويچ و ي« براي مثال نگاه كنيد به 32

.)2005 ژانويه 17 (556پاراگراف .16زيرنويس . به طور كلي نگاه كنيد به ديانتي ممنوع، رك33 . همان34 United Nations High Commissioner for[ مربوط به بهاييان ايران گاه شمار وقايعكميسرياي عالي سازمان ملل در امور پناهندگان، 35

Chronologies of Bahai’s in Iran, Refugees[ ،2004ل دسترسي در ، قابhtml.0,c3a38f469,,IRN,,MARP,,country/refworld/org.unhcr.www://http) 2008 اكتبر 28: تاريخ دسترسي.(

Summary Record of the 125 [125ادداشتهاي دومين جلسه نشست ، خالصه ي].U.N. Human Rights Comm[سازمان ملل ر كميته حقوق بش362nd Meeting[سند سازمان ملل 3. ، ص ،CCPR/C/SR.1251) 27 1994 ژوئن.(

در اي جامعه«: از اين به بعد) [2007(» شرح مشقات بهاييان شيراز: اي در تنگنا جامعه« به طور كلي نگاه كنيد به مركز اسناد حقوق بشر ايران، 37 ].»تنگنا

.11- 39. همان، صص38

9

داده شد و در صورت امتناع به ن خوددياز وييج توبهفقط فرصت قرباني به هر 39.طول نكشيدندپانزده دقيقه 41. موسوي اردبيلي، احكام اعدام آنها را تأييد نموداهللا آيت رئيس قوه قضاييه وقت، 40.مرگ محكوم شد

ياري از بسهاياعدام سال گذشته 30طي اما،صويب و اجرا شدندتييه وسط دولت و قوه قضاتاين اعدامها اگرچه برشمرده يالملل بين استانداردهاي حداقل كه فاقد تشريفات دادرسي بودندتوسط رژيم )و حتي بيشتر آنها (انبهايي 42.دنگذار ميرا زير پا است آن را امضاء كردهكه ايران ) ICCPR( حقوق مدني و سياسي المللي بين ميثاقدر

فرهنگياقتصادي، اجتماعي و حقوق المللي بين يثاقم به همراه( حقوق مدني و سياسيالمللي بين ميثاق)ICESCR(( اثر «قوانين ملي به منظور ياجرابنيادين وظيفه شامل ، مثبتياعمال را متعهد به انجام عضوتهايدول

در صورتي كه تخلف از »حلهاي مؤثر راه« و وظيفه فراهم كردن يثاقين مدر ا »حقوق شناخته شدهبخشيدن به دارد كه تمامي دولتهاي ميمقرر و سياسي حقوق مدنيالمللي بين ميثاق 43.نمايد ، ميصورت پذيرفتاين وظايف

اطمينان حاصل قلمرو صالحيت آنها بوده احترام گذاشته و درون كشور و در فرادي كه در به همه ا«عضو نسيت، زبان، مذهب، نژاد، رنگ، ج«در نظر گرفتن بدونميثاقكه تمامي حقوق شناخته شده در اين » كنند

44.يابد تحقق مي» شئون، محل تولد و يا ساير دارايياجتماعي، ملي يا تعلق، يا ديگر عقايدعقايد سياسي

ميثاق 1447، و 946، 645 در مواد ندرج استانداردهاي مدر تقابل با اعضاي جامعه بهايي كه هاي اعدام ازكدامهر جنايت عليه و شناخته شده ) يا قتل( فراقضايي كشتارتواند مي ه استاجرا شد حقوق مدني و سياسيالمللي بين

6 منعكس در ماده ذاتي و الينفك وظيفهكميته حقوق بشر سازمان مللعالوه بر اين، . محسوب شودبشريتدولتهاي كه دهد ميتوجه به رسميت شناخته و را )قتلمانند ( جلوگيري از كشتارهاي فراقضايي ميثاق براي

اعمال از حق حيات از طريق اعمال مجرمانهمحروميت و مجازات نه تنها معيارهايي براي جلوگيريبايد«عضو در واقع، تفسير عمومي 48.»خود نيز جلوگيري كنندامنيتي خودسرانه توسط نيروهاي نمايند، بلكه بايد از كشتار

كند كه ميي به طور صريح بيان حقوق مدني و سياسالمللي بين ميثاقكميته از وظايف قانوني دولتهاي عضو

.38. همان، ص39 .32- 34. همان، صص40 ).دهد كه اين امر را كه احكام اعدام بايد توسط تهران تأييد شوند را مورد بحث قرار مي (38. همان، ص41، 1966 دسامبر 16، 6)1(، ماده ]International Covenant on Civil and Political Rights[المللي حقوق مدني و سياسي نگاه كنيد به ميثاق بين42

؛ همچنين نگاه كنيد به محكوم ]»ميثاق حقوق مدني و سياسي«: از اين به بعد []U.N.T.S. 171 999 [171، بخش 999معاهدات سازمان ملل، شماره المللي حقوق مدني و سياسي را به بينكه كشتارهاي فراقضايي و حمايتهاي تضمين شده در ميثاق (11-19. ، صص12زيرنويس . توسط قانون، رك

).دهد طور مفصل شرح مي؛ همچنين به طور كلي نگاه كنيد به ميثاق بين الملي حقوق اقتصادي، اجتماعي و 42زيرنويس . ، رك2 ميثاق حقوق مدني و سياسي، ماده 43

، معاهدات سازمان ملل، شماره )A/6316) 1966 سازمان ملل ، سند]International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights[فرهنگي .1976 ژانويه 3، به اجرا گذاشته شده در ]U.N.T.S. 3 993 [3، بخش 993

.42زيرنويس . ، رك2 ميثاق حقوق مدني و سياسي، ماده 44اين حق بايد توسط قانون . برد حيات را به ارث ميهر انساني به طور ذاتي حق «دارد كه المللي حقوق مدني و سياسي مقرر مي ميثاق بين6 ماده 45

. 42زيرنويس . ، رك6المللي حقوق مدني و سياسي، ماده ميثاق بين. »هيچكس نبايد به صورت خودسرانه از حق حيات محروم شود. حمايت شود، 12زيرنويس . كنيد به محكوم توسط قانون، ركالمللي حقوق مدني و سياسي نگاه ميثاق بين6براي تجزيه و تحليل حقوقي وسيعتر در مورد ماده

.12-14. صص را به طور جدي و» تشريفات قانوني دادرسي«دارد كه دولتهاي عضو بايد آيين دادرسي و المللي حقوق مدني و سياسي مقرر مي ميثاق بين9 ماده 46

المللي حقوق مدني و ميثاق بين. ، مختل و يا از بين ببرنديك شخص را محدود) يا آزادي(اساسي رعايت كنند قبل از اينكه بتوانند حق حيات را به صورت گسترده و فراگير شامل » حق برخورداري از آزادي و امنيت شخصي «9به طور اخص، ماده . 42زيرنويس . ، رك9سياسي، ماده

سيله دولتهاي عضو و يا نيروهاي امنيتي آنها را شود و دستگيري خودسرانه و غيرقانوني، بازداشت طوالني مدت يا محروميت از آزادي به و ميالمللي حقوق مدني و سياسي نگاه كنيد به محكوم ميثاق بين9براي تجزيه و تحليل حقوقي بيشتر و وسيعتر در مورد ماده . همان. كند ممنوع مي

.14-18. ، صص12زيرنويس . توسط قانون، ركالمللي حقوق ميثاق بين. كند ممنوع مي »دادرسي عادالنه«ي گرفتن حق حيات شخص را در غياب المللي حقوق مدني و سياس ميثاق بين14 ماده 47

استحقاق يك دادرسي عادالنه و به صورت عمومي كه توسط «دارد كه تمامي افراد ميثاق مقرر مي. 42زيرنويس . ، رك14مدني و سياسي، ماده براي تجزيه و تحليل حقوقي وسيعتر در مورد ماده . همان. »باشند أسيس كرده را دارا ميطرف كه قانون ت يك دادگاه واجد صالحيت، مستقل و بي

.14-18. ، صص12زيرنويس . ، رك»محكوم توسط قانون«المللي حقوق مدني و سياسي نگاه كنيد به ميثاق بين14 6. ، صHRI/GEN/1/Rev.1، سند سازمان ملل 3اگراف ، پار]The Right to Life[» حق حيات«، 6 كميته حقوق بشر سازمان ملل، تفسير عمومي 48)1994.(

10

تلقي جنايت عليه بشريتتواند ميفراقضايي تارهاي مجازات و جلوگيري از كشقصور و كوتاهي مكرر از 49.شود

حقوق المللي بين ميثاق تحت خود ه، واضح است كه دولت ايران در تعارض با وظيفالذكر فوقموارد با توجه به زير پا گذاشته در خصوص حق حيات را ميثاقاين ينهاي منعكس شده در تضممدني و سياسي، به طور مداوم

قصور كرده فراقضايي توسط نيروهاي امنيتي خود رژيم ايران نه تنها در جلوگيري از ارتكاب كشتارهاي50.است .ترغيب نموده استتشويق و بلكه به طور فعال چنين اعمالي را

شكنجهتوانند ميتفاده از شكنجه يكي از مهمترين اصول اساسي است كه دولتها نمنع اس عرفي،الملل بينمطابق حقوق

در صورت لزوميا تحت تعقيب موارد استفاده از شكنجه راتا حد ممكن ستثنا كنند و بايد مخود را از آن ول مشممرتكبين يا استرداد قرار دادن تعقيب تحت مسئوليت جلوگيري از اعمال شكنجه و 51.قرار دهند استرداد

.شود ميجمهوري اسالمي ايران نيز

) 2(عمل يا ترك عمل عمدي؛ ) 1: (اساسي تشكيل شده استبخش از سه جنايت عليه بشريتشكنجه به عنوان صورت و براي دستيابي به يك هدف ممنوعه ) 3(يجاد كند؛ رواني اياواه فيزيكي خشديد،كه درد يا رنج

از ( اطالعات يا اعتراف گرفتن شاملاند ه منع شكنجه بر شمرده شددر كنوانسيون كه اهداف ممنوعه 52.پذيرد 53.باشند مي و تبعيض ،ارجب، مجازات، ترساندن يا ا) يا شخص ثالثقرباني

Nature of the General[» ماهيت مسئوليت عمومي قانوني تحميلي بر دولتهاي عضو ميثاق«، 31 كميته حقوق بشر سازمان ملل، تفسير عمومي 49

Legal Obligation Imposed on State Parties to the Covenant[ ازمان ملل ، سند س8، پاراگرافCCPR/C/21/Rev.1/Add.13) 262004 مي .( مجمع 107/51چنين موردي در قطعنامه . 12زيرنويس . ؛ محكوم توسط قانون، رك16زيرنويس . به طور كلي نگاه كنيد به ديانتي ممنوع، رك50

دهد اسالمي ايران را مورد بررسي قرار مي كه خشونت با پشتيباني دولت و قتلهاي فراقضايي توسط جمهوري1996عمومي سازمان ملل در سال 51، سوابق رسمي مجمع عمومي سازمان ملل، نشست 10، 9، 6، 1، پاراگرافهاي ]G.A. Res 51/107 [107/51قطعنامه مجمع عمومي . بيان شده است

.]U.N. GAOR, 51st sess[ سند سازمان ملل ،A/RES/51/107) 3 ويژه در زمينه ملل، گزارشگرازمان هاي س عالوه بر قطعنامه). 1997 مارس اعدامهاي خودسرانه يا بدون رعايت تشريفات كامل دادرسي، تعدادي از اعدامهاي فراقضايي توسط جمهوري اسالمي در خارج از ايران را در

Report by[» ديايين ولي گزارش گزارشگر وِيژه، آقاي بكر«نگاه كنيد به . منعكس كرده است1997 و 1996، 1993خود در سالهاي گزارشهاي the Special Rapporteur, Mr. Bacre Waly Ndiaye[ سند سازمان ملل ،E/CN.4/1994/7) 7 گزارش گزارشگر وِيژه، آقاي بكر «؛ )1993 دسامبر

به همراه ). 1996ويه ژانE/CN.4/1996/4) 25، سند سازمان ملل ]Report by the Special Rapporteur, Mr. Bacre Waly Ndiaye[» ديايينولي ترين استانداردهاي آيين دادرسي و تشريفات قانوني يت طوالني اعدامهاي با پشتيباني دولت كه اساسارائه گزارشهاي متعدد در بيان جزئيات ليس

حمايتهاي اساسي ر وقيحانه و آشكامحكوم كردن قاطعانه رژيم براي ناديده گرفتن ويژه حاصل كار گزارشگر گذارند، ميدادرسي را زير پا براي مثال نگاه كنيد به دفتر كميسرياي عالي حقوق بشر سازمان ملل، .باشد ميالمللي حقوق مدني و سياسي ميثاق بين6تضمين شده در ماده

OFFICE OF THE UNITED NATIONS HIGH COMMISSIONER ON HUMAN RIGHTS, Report of the Special[» گزارش گزارشگرويژه«Rapporteur[ گزارش گزارشگر ويژه، سند سازمان ملل ،A/HRC/4/20) 29 مركز حقوق بشر : پروژه در زمينه اعدامهاي فراقضايي«؛ )2007 ژانويه

، دانكشده حقوق ]PROJECT ON EXTRAJUDICIAL EXECUTIONS, CENTER FOR HUMAN RIGHTS AND GLOBAL JUSTICE[» و عدالت جهاني، قابل دسترسي در ]Islamic Republic of Iran: Visits and Communications[» مالقاتها و ارتباطات: اسالمي ايرانجمهوري«دانشگاه نيويورك،

www.extrajudicialexecutions.org/communications/iran.html )ميثاق 6د مندرجات ماده براي بحث در مور). 2008 اكتبر 31: يتاريخ دسترس . و متن مربوط به آن45الملل حقوق مدني و سياسي، نگاه كنيد به زيرنويس بين

Cherif Bassiouni, International[الملل و تعهدات و حقوق افراد نسبت به آنها الرعايه حقوق بين اصول الزم: المللي شريف بصواني، جرايم بين51Crimes: Jus Cogens and Obligatio Erga Omnes[ ،)1996 .(توانند الملل عرفي سه جرم متفاوت ديگر كه مي عالوه بر شكنجه، حقوق بين

اين جرايم شامل. 1زيرنويس . ، رك5-8به اساسنامه رم، مواد براي مثال نگاه كنيد . محسوب شوند را شناسايي كرده است» المللي جرايم بين« .4زيرنويس . ، رك].Parker et al[همچنين نگاه كنيد به پاركر و همكاران . شوند كشي و جنايت عليه بشريت مي جرايم جنگي، نسل

، حكم دادگاه، پاراگرافهاي IT-96-23-A & IT-96-23/1-A، شماره پرونده ]Prosecutor v. Kunarac et. al[» دادستان عليه كوناراچ و همكاران «52 ).2002 ژوئن 12 (153، 142

سپتامبر 2 (594، حكم دادگاه، پاراگراف ICTR-96-4-T، شماره پرونده ]Prosecutor v. Akayesu[» دادستان عليه آكايسو« نگاه كنيد به 53 Convention Against Torture and Other[رحمانه، غيرانساني يا تحقيركننده ؛ كنوانسيون منع شكنجه و ساير مجازاتها و رفتارهاي بي)1998

Cruel, Inhumane or Degrading Treatment or Punishment[ سوابق عمومي مجمع عمومي سازمان ملل ،]U.N. GAOR Supp.[ص51 ، شماره ، .). 2008 اكتبر 25 :تاريخ دسترسي (htm.catoc2h/instree/humanrts/edu.num.1www://http، قابل دسترسي در A/39/51، سند سازمان ملل 197

و 24. ، صص12زيرنويس . نگاه كنيد به محكوم توسط قانون، رك. كند منعكس و قانونمند ميكنوانسيون منع شكنجه، حقوق بين المل عرفي را 28.

11

اند هبه طور مكرر مرتكب اعمال شكنجه عليه بهاييان شدايران ن جمهوري اسالمي مايندگان ،1350از اواخر دهه معاينه و براي مثال،54.دباش مي شدهريزي برنامهان ايران به صورت گسترده و عليه بهايييدولت جهو مدرك شكن

ن را نشا بدنيشكنجهعمال اعدام شدند به وضوح ا 1360 خرداد 24 بهايي كه در همدان در تاريخ 7بدن بررسي با آنها ن ادست و ها استخوانهاي آنها شكسته شده بودند، آثار سوختگي بر روي بدن آنها وجود داشت، و پا55.ددا

كه در بازداشت نيروهاي امنيتي رژيم بودند متحمل بازجوييهاي ي در شيراز، بهاييان56. سوراخ شده بودسرنيزه در شد و اعمال ميصويب تتوسط دولتكه شكنجه 57.شده بودند مكررشالق كاذب، و والني مدت، اعدام ط

دست آوردن اقرارهاي دروغين در رابطه با فعاليت تالش براي به دست آوردن اسامي و آدرس ساير بهاييان، به در صورتي كه دولت در 58.گرفت ميصورت خود تنادي تبري ازبهاييان و ترغيب اعضاي جامعه بهايي به

تضعيف كردن اين امر به منظور ،يافت مياز طريق شكنجه توفيق خودانتديتبري از وادار كردن يك متهم به همچنين 59.شد غالباً به طور وسيع تبليغ مي انت خودديتبري از به آنها غيب و تشويق و ترروحيه ساير بهاييان

گرفتند تا رفتار و اعمال ميتوسط رژيم مورد استفاده قرار كه به زور و با حيله و نيرنگ اخذ شده بودند ي يراراق 60.توجيه كنندرا عليه جامعه بهايي دولت

زندانحبس و تواند ميالملل بيناصول اساسي حقوق با قض تنا در ريزي شده برنامه گسترده و و زندانحبس، اساسنامه رممطابق جنايت عليه نظرمورد حبس براي اينكه ،با اين حال 61. محسوب گرددجنايت عليه بشريتاي باشد كه هبه اندازصورت » سي رعايت تشريفات كامل دادربدون«يا بازداشت بايد خودسرانه و حبس محسوب شود، بشريت

، حبس روآنداالمللي بينكيفري يوان مطابق با د62.باشدپذيرفته غيرقانوني ارجاع خودسرانه و يا به طور محروميت از آزادي يا بازداشت به،جنايت عليه بشريتبه عنوان

را تشكيل جنايت عليه بشريت به عنوانحبس اساسي عنصر،آزاديتجاوز جزئي به حق هر . دهد ميشديد د نشو ميمحسوب جنايت عليه بشريت كه يساير جرايمبه اندازه آزادي بايد از محروميت دهد؛ مين

دادگاه ،شود مي محسوب جنايت عليه بشريت ارزيابي اين امر كه آيا حبس،به منظور ... و جدي باشد اينكه براي مثال با در نظر گرفتن،دستگيري اوليه قانوني بوده استتواند بررسي كند كه آيا مي

علت بازداشت خود ازشدگان بازداشت يا اينكه،دستگيري با قرار بازداشت معتبر صورت گرفته استحقوق خود طي از ند يا اينكه ا دهشدگان به طور رسمي محكوم شده بو يا اينكه بازداشتاند هبودشده آگاه

به بازداشت ادامه ر بگيرد آيادر نظتواند ميهمچنين شعبه دادگاه . اند هبوددادرسي آگاه شده مراحل

.25-28. ، صص37زيرنويس . اي در تنگنا، رك نگاه كنيد به جامعه54 .38. ص، 16زيرنويس . ديانتي ممنوع، رك55 . همان56 .19-28. ، صص37زيرنويس . اي در تنگنا، رك جامعه57 .19-28. ، صص37زيرنويس . اي در تنگنا، رك جامعه58 .34-36. ، صص37زيرنويس . اي در تنگنا، رك نگاه كنيد به جامعه59 .25-26. نگاه كنيد به همان، صص60 .1زيرنويس . ، ركe)(1(7(ماده اساسنامه رم، 61 فوريه 26 (116، حكم دادگاه، پاراگراف IT 95-14/2-T، شماره پرونده ]Prosecutor v. Kordic & Cerkez[» دادستان عليه كرديچ و چركز «62

2001.(

12

حقوق داخلي كشوري محروميت از آزادي توسط زماني كه. يا خيرصورت پذيرفته است قانوني صورت 63.را نقض كند المللي بيننبايد حقوق كشور ، حقوق داخلي آن شود يتوجيه م

و گسترده توسط شدهريزي برنامه به صورت خودسرانه، حبساز زمان تأسيس جمهوري اسالمي، بهاييان ايران با » تشريفات قانوني دادرسي«حداقل ضمانتها و حبسها در بيشتر اين 64.دان شدهمواجه رژيم ايران نيروهاي امنيتي

اين 65.ندا ناديده گرفته شده حقوق مدني و سياسي كه ايران به آن ملحق شده است المللي بين ميثاقدر منعكس حق 66،ات واردهو اتهام) در زمان دستگيري شخص (دستگيري و بازداشت شامل حق مطلع شدن از علت ضمانتها

دادگاهيك به موقع توسط ري از رسيدگيبرخوردا و حق 67،قانوني بودن بازداشت شخصبه مقدماتي رسيدگي در دادگاه و بعد از دادگاه را شامل » دادرسي منصفانه«تضمين همچنين حمايتها اين 68.دباش مي واجد صالحيت

شرايط و مقتضيات ، بهاييانحبس جمهوري اسالمي در فعليعمليات گذشته و با توجه به اين موارد، 69.دشو مي .باشد ميدارا راالمللي بين منعكس در حقوق كيفري جنايت عليه بشريت

جمعي حبس خصوصيت غيرقانوني و خودسرانهتوان به شد مي همچنين از ماهيت اتهاماتي كه به بهاييان وارد مي واقع ،يفا، اسرائيلمركز جهاني ديانت بهايي در حبه علت اينكه براي مثال، . پي برد1350دهه خر هاييان از اواب

صهيونيسم همكاري با ، بهاييان به طور مكرر متهم به جاسوسي و بنيانگذار ديانت بهايي استدفنشده كه ماز ديانت كردند كه قبول ميصهيونيسم همكاري اگر زندانيان بهايي متهم به جاسوسي و ،با اين وجود 70.اند شده

طبيعت خودسرانه داللت براين امر خود .شدند مي آزاد معموالً، بپيوندند و به دين اسالم تبري كردهبهايي العاده مستدل و فوق بارزمثال 71.كند مي)و داليل غيرقانوني براي زنداني كردن آنها(آنها ات وارده بر اتهام

متأهل «باشد كه متهم به مي دستگيري سيمين صابري و رؤيا اشراقي در شيراز ،انه بهاييانبازداشت خودسر . ايران وجود ندارد اسالمينين جرمي در قانون مجازات چ72.دشدن» نبودن

دستگيري شاملاند متحمل شدهمرتباً كه بهاييان ايران يبودن حبسخودسرانه ماهيت براي ثبوت مثالهاي ديگر اجازه كتبي از سوي شوراي انقالب شيراز به دريافت عليرغم 73.شود مي 1385ايي در شيراز در سال جوان به 54

زنداني و متهم به دستگير و سوادي براي كودكان نيازمند، اين جوانان يمنظور شركت در يك برنامه مبارزه با بر شركت آنها در كالسهاي مذهبي مشروط ب نفر از آنها50 ساله 3 حبس محكوميت 74.ندگرديدعليه دولت تبليغ

در كه هفت رهبر جامعه بهايي ، و در زمان نوشتن اين گزارش نهايتا75ً. تعليق شدسازمان تبليغاتي اسالمي

702، حكم دادگاه و مجازات، پاراگراف ICTR-99-46-T، شماره پرونده ].Prosecutor v. Ntagerura et al[» دادستان عليه نتاگرورا و همكاران «63 ).2004 فوريه 25(

.23-34. ، صص16زيرنويس . نگاه كنيد به ديانتي ممنوع، رك64كه به بررسي عميق كشتارهاي فراقضايي و ضمانتهاي مقرر در ميثاق (11- 19. ، صص12زيرنويس . نگاه كنيد به محكوم توسط قانون، رك65 ).پردازد ي ميالمللي حقوق مدني و سياس بين

.42زيرنويس . ، رك9)2( ميثاق حقوق مدني و سياسي، ماده 66 ).شمرد كه فقط غرامت و جبران خسارت را براي بازداشت غيرقانوني جايز مي (9)5(، همچنين نگاه كنيد به همان، ماده 9)4( همان، ماده 67 .c)(3(14(، همچنين نگاه كنيد به همان، ماده 9)3( همان، ماده 68 .14ان، ماده هم69 .51، 47، 40، 29، 27، 22. ، صص16زيرنويس . نگاه كنيد به ديانتي ممنوع، رك70 .33-34. ، صص37زيرنويس . اي در تنگنا، رك جامعه71 .34 و 11. همان، صص72 Iran: Amnesty International seeking clarification of[» خواهد الملل درباره نامه رسمي درباره اقليت بهايي توضيح مي سازمان عفو بين: ايران «73

official letter about Baha’i minority[ قابل دسترسي در 2006 ژوئيه 24، )الملل، نيويورك سازمان عفو بين(، انتشارات، بيانيه ،130822006ENGMDE=id&e=lang?php.document/org.usaamnesty.www://http) 2008 اكتبر 25: تاريخ دسترسي.(

. همان74ساير كشورها در ليست كشورهاي مورد توجه ويژه —المللي آزادي مذهب اياالت متحده آمريكا كميسيون بين2008گزارش ساليانه سال «75

ANNUAL REPORT OF THE U.S. COMMISSION ON INTERNATIONAL RELIGIOUS FREEDOM— OTHER COUNTRIES 2008[» ايران: كميسيون

13

متهم به هيچ جرمي علني، هنوز به طور بودند عليرغم بازداشت بيشتر از يك سالدستگير شده 1387ارديبهشت 76.اند هنشد

تعقيبآزار و از حقوق اساسي مغاير با حقوق گروهيمحروميت شديد و عمدي« را به عنوان آزار و تعقيب جرم ماساسنامه ر

اساس تواند بر مي آزار و تعقيب 77.كند مي تعريف »گروه يا ساير مسائل مختص هويت و به علتالملل بين كيفري يواند 78. باشدي و يا قوميتيسياسي، مذهبي، نژاد هاي زمينهعلت يا به و ك گروه عضويت در ي

كند كه ميتشريح يوگسالوي سابق المللي بين

ياهبرد«، حق »منيت شخصياحق حيات، آزادي و « انسان، كه شامل الينفكو بنيادي تجاوز به حقوق قرار نگرفتن،»نندهغيرانساني و تحقيرك ظالمانه،در معرض شكنجه يا رفتار يا مجازات«، حق ننشد »هبند

اعالميه 9 و 5، 4، 3كه در مواد قرار نگرفتن » تبعيدگيري خودسرانه، بازداشت يا دست«در معرض و حق صورت پذيرفته آميز بر مبناي تبعيضاگر، آنهاخاص علت ماهيت ، بهاند هرسمي حقوق بشر تأييد شد

79.شوند محسوب آزار و تعقيبتوانند ميشده باشند

آزار و تعقيب مرتكب شده باشند آميز ه بر مبناي تبعيض اعمال زير در صورتي ك80صرف نظر از قتل و شكنجهوال و تخريب ام« و 82،»وال امغارت و چپاول «81،»امالك و اموال وسيع و گستردهتخريب «: شوند ميمحسوب آزار و و تحقير ، مزاحمت «83،»آموزشي يا مذهبيسسات ؤمتخريب يا صدمه به «، »معاشوسايل امرار يا دارايي

به علت ... حساب بانكي، فرصتهاي شغلي و آموزشي، و انتخاب همسر محروميت از داشتن «84 ،»سوءرفتار رواني 86.»يزآم تحريكسخنراني «و ،»كشي نسلقتل و تحريك به «85،»مذهب...

RANI :ISTL CPCS ’OMMISSIONCON THE [)2008( قابل دسترسي در ،pdf.iran/2008AR/images/gov.uscirf.www://http) 25: تاريخ دسترسي

.)2008اكتبر الملل، سازمان عفو بين(، سند ]Iran: Arbitrary arrests/Prisoners of conscience[» زندانيان عقايد سياسي/دستگيريهاي خودسرانه: ايران «76

0c89-dd11-2339-2bbd1f25/en/13/068/2008MDE/asset/library/en/org.amnesty.www://httpي در ، قابل دسترس2008 مه 15) نيويورك ).2008 اكتبر 25: تاريخ دسترسي(

.1زيرنويس . ، ركg)(2(7( اساسنامه رم، ماده 77 .378. ، ص2زيرنويس . كسيسي و همكاران، رك78كه از ) (2004 ژوئيه 29 (136، حكم دادگاه، پاراگراف IT-95-14-A، شماره پرونده ]Prosecutor v. Blaskic[» دادستان عليه بالسكيچ «79 ).كند نقل قول مي) 2000 مارس 3 (220، حكم دادگاه، پاراگراف IT-95-14-T، شماره پرونده ]Prosecutor v. Blaskic[» دادستان عليه بالسكيچ«، حكم دادگاه، پاراگراف IT-95-16-T، شماره پرونده ]Prosecutor v. Kupreskic[» چدادستان عليه كوپرسكي«كه به (143 همان، پاراگراف 80

).دهد ارجاع مي) 2000 ژانويه 14 (615 نوامبر 2 (186، حكم دادگاه، پاراگراف IT-98-30/1-T، شماره پرونده ].Prosecutor v. Kvocka et al[» دادستان عليه كواچكا و همكاران «81

ژانويه 14 (631، حكم دادگاه، پاراگراف IT-95-16-T، شماره پرونده ]Prosecutor v. Kupreskic[» ستان عليه كوپرسكيچداد«كه به ) (2001 ).دهد ارجاع مي) 2000

) 2000 مارس 3 (234، حكم دادگاه، پاراگراف IT-95-14-T، شماره پرونده ]Prosecutor v. Blaskic[» دادستان عليه بالسكيچ«كه به ( همان 82 ).دهد رجاع ميا

206، حكم دادگاه، پاراگراف IT-95-14/2-T، شماره پرونده ].Prosecutor v. Kordic et al[» دادستان عليه كرديچ و همكاران«كه به ( همان 83 .).دهد ارجاع مي) 2001 فوريه 26(

فوريه 28 (325، حكم دادگاه، پاراگراف IT-98-30/1-A، شماره پرونده ].Prosecutor v. Kvocka et al[» دادستان عليه كواچكا و همكاران «84كاب يافته است و با در نظر گرفتن آثار فزاينده شرايط و اوضاع و احوالي كه جرم ارت هيچ شكي وجود ندارد كه در«كند كه كه بيان مي) (2005

عناصر مادي جرم آزار و تعقيب محسوب گيني آنهااعمالي هستند كه با توجه به وخامت و سن... آن، اعمال مزاحمت، تحقير و سوءرفتار رواني .323؛ همچنين نگاه كنيد به همان، پاراگراف )شوند مي

فوريه 26 (186 حكم دادگاه، پاراگراف ،IT-98-30/1-T، شماره پرونده ].Prosecutor v. Kvocka et al[» و همكاراندادستان عليه كواچكا «852004.(

، حكم دادگاه و مجازات، پاراگرافهاي ICTR-99-52-T، شماره پرونده ].Prosecutor v. Nahimana et al[» كاراندادستان عليه نهيمانا و هم «86 Conspiracy and Aggression, Opinion and[كه به توطئه و تعرض، نظرات و احكام ) (2003 دسامبر 3 (1077، 1076، 1074، 1072، 981

Judgment[ ،)1 اساسيول اياالت متحده آمريكا براي تعقيب جرايمتر سركنس، دف)1946 اكتبر ] Office of the U.S. Chief of Counsel for Prosecution of Axis Criminality[ ،56) 1947 (دهد ارجاع مي.(

14

بر ،در زمانهاي مختلف، تمامي اعمال فوقكند كه مي و گسترده رژيم آشكار شده يريز هبرنامبررسي سوءرفتار از در فوق و در گزارشهاي قبلي شرح داده شد، بهاييان ايرانكه همان طور . استاعمال شده ايران عليه بهاييان

دارايي و اموال بسياري از 87.اند هرنج برداشكال سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي در آزار و تعقيبشاهد داده نشده است، است، فرصتهاي شغلي و آموزشي به آنها شدهخصوصي و محل كسب و كارشان مصادره

حرمتي بيو شاهد ) ترين مكان مذهبي ديانت بهايي شامل خانه باب، مقدس (تخريب اماكن مقدس و محترم آنهابديهي است كه هدف قرار دادن بهاييان ايران توسط رژيم ايران بنابراين88.اند ه بودقبرستانهاي آنها نسبت به

احترام و «مدني و سياسي را كه همه دولتهاي عضو را مكلف به حقوق المللي بين ميثاق تضمينهاي مقرر در» قضايي آنها صالحيتمامي افراد ساكن در كشورها و حوزه براي تميثاقتمام حقوق شناخته شده توسط تضمين

، تعلق ملي يا اجتماعي، و يا ساير عقايدنژاد، رنگ، جنسيت، زبان، مذهب، عقايد سياسي «بدون در نظر گرفتن 89.كند ميرا نقض » موقعيتهاي اجتماعي، محل تولد يا ساير يداراي

ت عليه بشريتپذيري براي جناي مسئوليت. 5مرتكبين نقض حقوق پذيري بر مبناي مسئوليت كيفري فردي اجازه دستگيري، محكوميت و مجازات مسئوليت

ر جرم، شامل ارتكاب ممكن است بر اساس شركت مستقيم د پذيري مسئوليتچنين 90.دهد مياساسي بشر را 91.باشد مجرمانه اجراي اعمال و رفتارر دادن يا كمك و مساعدت د دستور ،تحريك كردنجرم، طراحي،

دردر صورت قصور فرمانده حقق شود كه مفرمانده بودن مسئولاصل تواند بر اساس ميهمچنين فردي مسئوليت و او از اند كه مرتكب جنايت شدهيردستان خود جهت جلوگيري يا مجازات ز الزم و معقولمعيارهاياعمال

خواه بر اساس ،پذيري مسئوليت المللي بين اين اصل اعمال 92.شناسد فرمانده را مسئول ميه استآنها آگاهي داشت بيانگر اين امر است كه بسياري از مسئولين و مقامات ،فرمانده بودن مسئولشركت مستقيم و خواه بر اساس

جنايت عليه ارتكاب در نقش خودبه علت مكن است م اطالعاتي و امنيتي جمهوري اسالمي تتشكيالعاليرتبه .گناهكار شناخته شوند بر عليه جامعه بهاييان ايران بشريت

فرديپذيري مسئوليت. 5,1واه به طور مقام و سمت رسمي خود عمل كنند و خدر خواه —بديهي است كه افراد ،نورنبرگاز زمان دادگاه

صالحيت مشمول اين جرايم 93. محاكمه و محكوم شوندجنايت عليه بشريت توانند براي ارتكاب مي—سميغيرر

مصادره اموال كه در ميان ساير موارد به تخريب بناهاي مذهبي و فرهنگي، (23- 52. ، صص16زيرنويس . نگاه كنيد به ديانتي ممنوع، رك87

).كند آموزان بهايي و اخراج بهاييان از سازمانها و مشاغل دولتي استناد مي بهاييان، محروميت از تحصيالت براي دانش .16زيرنويس . به طور كلي نگاه كنيد به ديانتي ممنوع، رك88 .42زيرنويس . ، رك2 ميثاق حقوق مدني و سياسي، ماده 89 .1زيرنويس . ، رك25 اساسنامه رم، ماده 90 .25)3( همان، ماده 91 .28 همان، ماده 92 ,Payam Akhavan[» تواند از فجايع آينده پيشگيري كند؟ المللي مي آيا حقوق كيفري بين: مافوق مصونيت«د به پيام اخوان، براي مثال نگاه كني93

Beyond Impunity: Can International Criminal Law Prevent Future Atrocities?[، 2001 (7. ، ص95الملل آمريكا، شماره بين ژورنال حقوق (المللي نظير المللي واقعي كه مسئول رسيدگي و تعقيب مرتكبين جرايم بين يك سيستم عدالت كيفري بين كه به طور مفصل به توسعه و پيدايش(

ان دائمي يا ويژه از زمالمللي بينهاي فراد توسط دادگاهاتعقيب كيفري ). پردازد كشي باشد مي ، جنايت عليه بشريت و نسلجرايم جنگي، شكنجه: كشد هاي كيفري جديد را به چالش مي المللي دادگاه قانون حقوق بشر بين«ادواردز، . نگاه كنيد به جورج اي. فته است افزايش يانورنبرگدادگاه

George E. Edwards, International Human Rights Law Challenges to the New Criminal Court: The[» ريم شخصيك حق حادرجستجو و اSearch and Seizure Right to Privacy[2001 (385- 388، 340-341، 323. ، صص39الملل دانشگاه ييل، شماره ، ژورنال حقوق بين.(

15

تواند اين جرايم را تحت تعقيب قرار دهد مي المللي بينيك از اعضاي جامعه بدين معني كه هر —هستندعمومي المللي بين كيفري يوانارد دعالوه بر اين، همان طور كه در مو 94. محقق باشديمعينمشروط بر اينكه شرايط

تواند يك ديوان و مي المللي بينندا صورت پذيرفت، جامعه آ روالمللي بين كيفري ديوانيوگسالوي سابق و 95. براي تعقيب اين جرايم تشكيل دهدموقت دادگاه

ورتي كه در ارتكاب جنايت عليه بشريت گناهكار شناخته شوند در صافراد ممكن است ، الملل بينحقوق مطابق كرده ح يشرت يوگسالوي سابق المللي بينكيفري ديوانبراي مثال .در اعمال و رفتار مجرمانه شركت كرده باشند

بلكه گيرد را در بر نمي اند هفيزيكي مرتكب يك جرم شدبه طور فقط افرادي كه مسئوليت كيفري «است كه و به ارتكاب جرم از طرق مختلف كمك ه مشاركت داشتكساني را كه در ارتكاب جرمتواند ميين همچن اندازهبه مطابق اصول مرتبط با مسئوليت معاونين جرم مشاركتيچنين شود در صورتي كه شامل را اند هكرد

بيان شده است، افراد ممكن است در اساسنامه رمبه طور مشابه و همان طور كه در 96.»شدباكافي به جرم مرتبط صدور به علت واز طريق شخص ديگر، اشتراكي،فردير ارتكاب جرم به صورت ارتكاب جرم و يا مساعدت د

، ترغيب كردن، و كمك و مساعدت شخص ديگر در ارتكاب جرم مسئول تحريك به ارتكاب جرمر، دستو مسئوليت موشكافانه، در مورد ارتكاب يك عمل به صورت گروهي و اشتراكي،به طور دقيقتر و 97.شناخته شوندسياسي يا غيرنظامي مقامات 98.شود مي »عمل مجرمانه و ارتكابطراحيكنندگان در همه شركت«ل فردي مشمو

از وقوع در صورتي كه ،باشند مي انجام شده است مسئول مي كه توسط زيردستان آنهااز نظر كيفري براي جرائ 99.ند باشهتجرم را ناديده گرفقوع و آگاهانه اطالعات مربوط به و ياه اين جرائم اطالع داشت

به طور اخص، اعضاي شوراي . باشنددر ايران يان عليه بهاي جنايت عليه بشريتافراد متعددي ممكن است مسئول اعضاي 100. مسئول هستنداند را تحت نظر داشتهبهاييانو اجراي حمالت عليه حي طرا1357انقالب كه از سال

سيد علي اهللا آيتهدوي كني، اكبر هاشمي رفسنجاني، ماهللا آيت نظير طراز اولشوراي انقالب شامل روحانيون مشخصي بايد معين و جزئيات ،ي ايراد محكوميتبرا 101.باشند مي عبدالكريم موسوي اردبيلي اهللا آيت واي هخامن

كه به يا هدف مشترك يك طراحي، نقشه«وجود كه ، ثابت شوداختصاصيهر فرد به طور تعقيب براي در ارتكاب جرم استنتاج تواند از مشاركت ميكه (در پيش بردن نقشه قصد نيت و و102»ارتكاب جرم ختم شود

Amnesty Int’l, Universal[» يشرفتحد اعالي پ: الملل، صالحيت قضايي جهاني در اروپا سازمان عفو بين« براي مثال نگاه كنيد به 94

The State of the Art: Jurisdiction in Europe[قابل دسترسي در )2006 (1-4. ، صص ،htm.0606/10ij/2006/reports/org.hrw.www://http با اين حال بايد توجه شود كه . 23- 25. ، صص12زيرنويس . ركه محكوم توسط قانون، ن نگاه كنيد ب، همچني)2008 اكتبر 25 :تاريخ دسترسي(

هاي داخلي كشورهاي كه به آنجا ممكن است مصون از تعقيب توسط دادگاهمقام و سمت رسمي خود مقامات رسمي در ،مطابق رويه قضايي اخير 11 نگاه كنيد به پرونده قرار بازداشت ،براي مثال. ها به صالحيت عمومي استناد كنند گاه در صورتي كه اين داد،باشند كنند مسافرت سفر مي

، ]ICJ[المللي دادگستري ، ديوان بين])Democratic Republic of Congo v. Belgium [»جمهوري دموكراتيك كنگو عليه بلژيك« (2000 آوريل .75، پاراگراف 2002 فوريه 14حكم دادگاه،

.93زيرنويس . كلي نگاه كنيد به اخوان، رك به طور 95 17 (135، حكم دادگاه، پاراگراف IT-95-9-T، شماره پرونده ].Prosecutor v. Blagoje Simic et al[» سيميچ و همكارانگويدادستان عليه بال «96

.)2003اكتبر .1زيرنويس . ، رك25اساسنامه رم، ماده 97 .1زيرنويس . ، ركd)(3(25(همچنين نگاه كنيد به اساسنامه رم، ماده ؛ 191. ، ص2زيرنويس . كسيسي، رك98 .1زيرنويس . رك، 28 اساسنامه رم، ماده 99

.16زيرنويس . به طور كلي نگاه كنيد به ديانتي ممنوع، رك100 ).1990 (115. ، ص]DAVID MENASHRI, IRAN: A DECADE OF WAR AND REVOLUTION[» يك دهه جنگ و انقالب: ايران« ديويد منشري، 101 ).1999 ژوئيه 15 (227، حكم دادگاه، پاراگراف IT-94-1-A، شماره پرونده ]Prosecutor v. Tadic[» دادستان عليه تاديچ «102

16

شوراي انقالب مورد نياز است تا ي بيشتر در مورد روش كار داخلتحقيق و بررسي 103.شود را شامل مي)شود .اعضاي اين شورا از نظر كيفري مسئول هستندبتوان ثابت كرد كه

آن را به علت نمايندگان كه به صورت فعال جمهوري اسالمي ايران و ليالمل بين مرجعدر حال حاضر، هيچ با اين وجود، با گذشت . عليه جامعه بهايي ايران مسئول بشناسد وجود ندارد شدهريزي برنامهحمالت گسترده و

يك به تبع آن مسئول بشناسند و مرتكبين اين جرايم راست كه و اعضاي آن ممكن االمللي بينزمان، جامعه . دهندو يا بسطمرجع رسيدگي براي تعقيب اين جرايم تشكيل

مسئوليت دولت ايران .5,2. پاسخگو باشد جنايت عليه بشريتارتكابتواند در هيچ سيستم قضايي براي مي ن، بر عكس افراد،ايرانحكومت

شرح داده شده مسئول اين بدان معني نيست كه دولت ايران براي جرايمي كه در اين گزارش ،با اين وجودكه براي پيشگيري از اين موظف هستند حقوق مدني و سياسي همه دولتها المللي بين ميثاقمطابق 104.نيست

تحت را مورد تحقيق قرار دهند، و افراد مسئول را جدي جرايم اقدام كنند، موارد نقض حقوق بشر به صورت با اين وجود 105.) هستنديمقامات رسمي دولتاين جرايم مرتكبين حتي اگر ( بشناسند تعقيب قرار داده و مسئول

بهايي، رژيم ايران به صورت فعال اين حمالت را شهروندان حمالت عليه ل در مقابجويي چارهه جاي هرگونه و بآشكار و براي ناديده گرفتن محكوم كرده و بايد ايران را المللي بينجامعه . كرده استپشتيبانيتشويق و خود

.مسئول بشناسد المللي بينقوانين حقوق بشر وقيحانه

271، حكم دادگاه، پاراگراف IT-98-30/1-T، شماره پرونده ]Prosecutor v. Kvocka et. al[» دادستان عليه كواچكا و همكاران«كه به ( همان 103 .)دهد ارجاع مي) 2001 نوامبر 2(

André Nollkaemper, Concurrence between[» الملل تالقي بين مسئوليت فردي و مسئوليت دولت در حقوق بين« آندره نولكيمپر، 104Individual Responsibility and State Responsibility in International Law[الملل ، فصلنامه حقوق تطبيقي و بين] INT’L & COMP. L.Q.[ شماره ،

براي بحث مفصلتر درباره ). يابد كند كه جنايت عليه بشريت توسط افراد و دولتها ارتكاب مي كه بيان مي) (2003 (618 و 615. ، صص52 11-20. ، صص12نويس زير. المللي و قوانين كيفري، نگاه كنيد به محكوم توسط قانون، رك مسئوليت دولت ايران در برابر نقض حقوق بشر بين

.25-27و المللي حقوق براي بحث راجع به مسئوليت جمهوري اسالمي ايران مطابق ميثاق بين( و متن مربوط به آنها 42-49 نگاه كنيد به زيرنويسهاي 105

.11-20. صص،12زيرنويس . ؛ همچنين نگاه كنيد به محكوم توسط قانون، رك) ميثاق14 و 9، 6، 2مدني و سياسي و به خصوص مواد

17

گيري نتيجه. 6

به شده عليه جامعه بهايي ايران ريزي برنامهحمالت عمدي و كه بر اين باور است مركز اسناد حقوق بشر ايران و گي خصوصيت گسترد اين حمالت و عمليات.شود محسوب جنايت عليه بشريتحدي بوده است كه

به . و توسط عاليترين مقامات دولت جمهوري اسالمي ايران هدايت شده استودن را داشته ب شدهريزي برنامه مهدوي كني، حسن ابراهيم حبيبي، اكبر اهللا آيت از جملهرژيم رتبهعاليطور اخص، تعدادي از شخصيتهاي

براي ارتكاب اين نند توا مي عبدالكريم موسوي اردبيلي اهللا آيت و اي ه سيد علي خامناهللا آيتهاشمي رفسنجاني، .مسئول شناخته شوندطور مستقيم جرايم كيفري به

آوردن به پاي ميز عدالتبراي) و سياسي( ي سازمانحل كمي راهنسبتاً رسد كه تعداد ميدر حال حاضر، به نظر ، اين حالبا. وجود دارد اند مشاركت داشتهبهاييان آزار و تعقيبعمليات كه در مقامات عاليرتبه دولت ايران

بر جنايت عليه بشريت، ارتكاب مقامات عاليرتبه ايران مسئول تعقيب كيفري احتمال . دنجود دارهاي قانوني و راههاي داخلي كشورهاي عضو سازمان ملل و خواه در دادگاه،عرفي ضوابط و معيارهاي عمومي و يتاساس صالحبا اين . ددگي و تعقيب و محاكمه اين جرايم وجود دارموقت براي رسي و ديوانيك دادگاهجزئي از يا به عنوان

قربانيان اين جرايم هاي و خانوادهدادستانها و در غياب فرصتهاي مناسب براي محكوميت كيفري آنها، ،وجوددر ارتكاب اين جرايم به كار به منظور مسئول شناختن رژيم از نظر مالي را حقوق مدني استراتژيهاي جديد بايد 106.گيرند

صورت مستقيم دولت ايرانبا كارگرداني عليه بهاييان كه خشونتاعمال آوردن مرتكبين به پاي ميز عدالت مركز اسناد حقوق بشر ايران اميدوار است كه اين گزارش و .نيازمند عزم و پشتكاري راسخ است گرفته

ترغيب آگاه و عموم مردم را حقوق بشر، مقامات دولتي وحداقل قربانيان، مدافعان ،گزارشهاي مرتبط به آن آزار و تعقيبان براي جمهوري اسالمي ايردر مطالبه و فعاليت خود به منظور مسئول شناختن كرده باشد تا

.پايدار و ثابت قدم بماننداقليت مذهبي كشور پذيرترين بآسي

كه بحثي مفصل درباره استراتژيهاي قانوني مختلف مدني و كيفري كه در 5، بخش 12زيرنويس . نگاه كنيد به محكوم توسط قانون، رك106

.دهد اشند ارائه ميب عمليات خشونت با پشتيباني دولت ايران ميقربانياناختيار

18

شناسي روشري و تدوين شده در دو گزارش قبلي آو بر اساس حقايق جمع در اين گزارشتجزيه و تحليل حقوقي انجام شده

شرح مشقات : جامعه اي در تنگنا«و » ديانتي ممنوع، آزار و تعقيب بهاييان ايران«مركز اسناد حقوق بشر ايران، . باشد مي» بهاييان شيراز

: اقتباس كرده استابع زيرناين گزارش را از مگرد آمده در اطالعات ،مركز اسناد حقوق بشر ايران

و ايران دولتي سازمانهايشده توسط هاي منتشر بيانيه، كه اظهارات مقامات دولتي .ولتيمدارك د • .ها يا مراحل دادرسي منتشر شده است دادگاهها، نظير دادگاههاي انقالب كه در روزنامهمدارك

توسط ملل صادر شده هاي سازمان ه قطعنامكه شامل .سازمانهاي غيردولتيمدارك منتشر شده توسط •اي منطقه سازمان ملل و نيز گزارشهاي سازمانهاي كميسيون حقوق بشراي عمومي و گزارشهاي شور

.باشد مينظير اتحاديه اروپا

كاركنان دولت چاپ شده توسط اظهاراتشامل كه . مختلفد نوشته شده توسط افراتكتب و مقاال • يا وكه اين دستور را اجرا كرده يي تخلفات را داده و آنهانايانجام كه دستور ايران المي سجمهوري ا

.باشد مياند بودهاتبه سادگي شاهد صدور و يا اجراي اين دستور

امكان دسترسي به آرشيو خود سازمانهاي وابسته به آن و مركز جهاني بهاييان.المللي بهاييان جامعه بين • .فراهم آوردندايران مركز اسناد حقوق بشر رايرا ب

بهاييان در ايران به دانشمند در رابطه با آزار و تعقيبو مورخ تعدادي التي كه مقا. دانشگاهيتمقاال • .اند هرشته تحرير در آورد

.اند هاي داخل و خارج از ايران چاپ شده مقاالتي كه در روزنامه .اي گزارشهاي رسانه •

سهايي كه نيز عك گرفته شده و ان بهاييتوسط بهايي كه اماكنحمالت به عكسهاي شامل كه .هاعكس • .باشد مي، چاپ شده است1357در منابع خبري ايران از سال

كه ي ارزشمنداري بسي كمكهاي براكاي است از كتابخانه كنگره آمرلي ماژهي به ورانيمركز اسناد حقوق بشر ا .دي نماياند، سپاسگزار پروژه انجام دادهني مربوط به اقاتيدر تحق

احزاب دست اندر كار ارجاع و گري داي و ي شده توسط عوامل دولتهيت ته گزارش به اطالعاني كه اي موارددر شده اني بي و صحت و سقم هر منبع به طور اختصاصيابي اطالعات با ذكر ارزني منابع اكند، ي به آنها استناد ماي

يني مورد بازب گزارش راني اهي كار رفته در تهبه منابع ي دقت تمامتي در نهارانيمركز اسناد حقوق بشر ا. است .دي كامل حاصل نمانيقيقرار داده تا از اعتبار و دقت آنها

:پردازند گزارشهاي آينده مركز اسناد حقوق بشر ايران به مستندسازي موارد زير مي

خرداد 22 جمهري اسالمي ايران بيش از انتخابات رئيس جمهوري نقض حقوق بشر توسط •1388