ПАТОТ ДО ВИСТИНСКИОТ ВЕРНИК

_________________

Поголемиот дел од исламската улема се сложуваат дека ‘хадисот’ е втор верскки извор и шериатски аргумент. Пратеникот Мухаммед алејхисселaм наредил и укажал кон тоа, хадисите да се помнат и сочуваат во умот на асхабите. Во една прилика тој им кажал на своите асхаби: ''Кога јас ке ви кажам некој хадис. Запомнете го! за да го сочувате ''

Аахабите вложувале голем труд и внимание за да ги следат постапките на пратеникот алејхиселам да ги слушат и учат хадисите. Така што, доколку некој од асхабите научел нешто ново, брзо за тоа ги информирал останатите асхаби. Тие толку беа упорни за учење и подучување на хадиси, до толку, што беа одлучни и жртвителни за било какви потешкотии. За

2

да можеме да бидеме сведоци за нивната одлучност и упорност, кон изучување и пренесување на хадис, се доволни зборовите на Ебу Зерр радиаллахуанх:

“Сабја на врат да ми ставите, а јас да знам дека пред да ме исече сабјата, имам време да ви

пренесам ‘еден збор’ од Аллаховиот Пратеник; без сомнеж тоа ке го направев!’’

Колкав е бројот на асхаби Кои пренесувале хадис ?

Доколку се прашаме, колкав бил бројот на асхаби кои пренесувале хадис? Во врска со ова, не можеме да дадеме конечен одговор. Иако има повеќе мислења во врска со ова, Имам Хаким, вели дека имало 4.000 асхаби кои пренесувале хадис. Но, сите асхаби не пренеле исти број на хадиси. Меѓу нив имало такви кои пренеле многу хадиси, а и такви кои пренеле помалку хадиси. Па, асахабите кои пренеле повеќе од илјада хадиси а тоа се седуммина, ги викаме ''El-Muksirun'' - (пренесувачи на многу хадиси). И асхабите кои пренеле помалку од илјада хадиси, кои ги викаме ''El-Mukillun” - (пренесувачи на помалку хадиси). Седуммината асхаби кои ги викаме ''El-Muksirun'', и збирот на пренесени на хадиси е следната:

3

Ебу Хурејре р.а. (5374) Абдуллах б. Омер (2630) Ајша р.а. (2210) Абдуллах б. Аббас (1660) Џабир б. Абдуллах (1540) и Ебу Саид ел Худри (1170).

Како асхабите учеле хадис ?

Начините на кој асхабите учеле хадис, беа следните следните:

Учење по пат на прашување кога на асхабите не им било јасна некоја работа, тие го прашувале Пејгамберот алејхисселам. Учење во смени. Асхабите, за да бидат постојано до Пратеникот алејхисселам и со цел да ги научат неговите: постапки; однос; и изреки, тие требале да бидат постојано со Него. Но поради околностите кои ги опкружуваа, тие се договарале да бидат со Пратеникот алејхисселам во смени. Еден ден, еден; друг ден друг асхаб. Така тие меѓу себе раскажувале за се што се случувало во текот на дружењето со Аллаховиот Птратеник алејхисселам.

Учење по пат на расправање за хадис. Асхабите често меѓусебно пренесуваа и расправаа за хадисите,

4

со цел да не ги заборават и убаво да ги запомнат. Оти повторувањето е мајка на знаењето.

Патување за учење на хадис. За да се слушне; научи и пренесе некој хадис, асхабите патувале далечни места. Патувале со деноови, преноќувале по пустини само да се слушне ‘хадис’.

5

ХАДИС

Терминот Хадис во арабскиот јаизик значи (вест – говор). А во Исламот, по овој термин се пордазбира: говорот; постапката; односот на Пејгамберот алејхисселам. Па, според хадиската наука хадисот има четири форми:

1. Хадис кој го викаме: Кулијје – Тоа што го говорел Мухаммед алејхисселам. Пример од оваа форма, е следниот хадис:

'Рекол Мухаммед алејхисселам: Ниту еден од вас не е вистински верник се додека она што го посакува за себе не го посакува и за својот брат муслиман''

2. Хадис кој го викаме: Filijje - Тоа што го работел т.е. Практикувал Мухаммед алејхисселам. Пример од оваа форма, е следниот хадис:

"Мухаммед алејхисселам ги обиколувал сиромавите ги посетувал, и присуствувал на нивните погреби."

Овде, веќе сме сведоци дека во овој текст, тој што говори не е Пејгамберот алејхисселам, туку асхабот кој прераскажува што виде. Ваквите преданија, иако не содржат ‘говор’ односно ‘изрека’ на Пратеникот

6

алејхисселам, сепак се сметаат за ‘хадис’, бидејки тексот опишува некоја постапка од Пејгамберот алејхисселам.

3. Форма на хадис кој го викаме: Takririjje - Тоа што Мухаммед алејхисселам забележал дека некој работи некоја работа, па во таа работа не го спречил, па со својата молк, фсушност одобрил да се работи истата. Пример од овој вид хадис е следниот:

Џабир б. Семуре вели: “Седев со Мухаммед а.с. Повеќе од сто пати, кога другарите негови цитираа творби - поезија и споменуваа нешто од предисламска -џахилијетска доба. А на ова тој молчеше а одвреме на време и се поднасмевнуваше.”

Исто и во оваа форма на хадис, не говори Аллаховиот Пратеник алејхисселам, туку асхабот кој ова го пренесува. Но, сепак ова се смета за ‘хадис’ бидејки Пратеникот алејхисселам бил тука присутен и со својата молк дозволил да се работи некоја работа, што укажува дека истата е дозволена во Исламот.

4. Хадис кој го викаме: Ahlakijje – ова е таква форма на ‘хадис’, кој говори за е описот на Мухаммед алејхисселам. Пример од овој вид хадис е следниот:

7

“Мухаммед алејхисселам по својот изглед бил најличен човек и нај добар по своето однесување и поведение.”

Исто и во оваа форма на хадис, не говори Аллаховиот Пратеник алејхисселам, туку асхабот кој ова го пренесува. Но, сепак ова се смета за ‘хадис’ бидејки го опишува Пратеникот алејхисселам.

8

СУННЕТ, ХАБЕР, ЕСЕР И

КУДСИ ХАДИС

Суннет – во Арабскиот јазик значи (постапка – начин на однесување). А како верски термин значи: Пејгамберовата постапка и неговиот начин на однесување.

Хабер – во арабскиот јазик значи (вест). А во хадиската наука, понекогаш се користи и како второ име на хадис.

Есер - во арабскиот јазик значи (траг - остаток и вест). Есер има широк поим и различно е толкуван. Но, воглавно, тоа се преданија кои стигаат до асхабите на Аллаховиот Пратеник. Како на пример: ‘асхабите вака кажале’ – ‘асхабите вака правеле’. Оваа форма на преданија го викаме: Mefkuf хадиси.

Кудси хадис. Овој вид на хадис, може да го сретнеме и со други имиња, како на пр: Иљахи хадис или Раббаани хадис.

9

Кудси хадиси, се оние хадиси кој се оддаваат на Аллах џеллешануху, но не се забележуваат како ајет, а ниту пак се наоѓаат во Кур'анот азимушшан. Разликата помеѓу обичниот хадис, и кудсии хадис, е во тоа што кога се цитира кудси хадис, се вели: “Аллах џеллешануху кажа...„ - А што се однесува до обичниот хадис, се вели: “Мухаммед алејхисселам кажа...”. Пример од хадис’и-кудсии е следниот:

Пренесува ебу Хурејре радиаллахуанх од Пратеникот алејхисселам дека Аллах џеллешануху кажа: ‘Мојата Милост ја надмина Мојата казната!’

10

МЕТИН, СЕНЕД, ИСНАД, РИВАЕТ И РАВИЈА

Метин. Со овој термин го именуваме текстот на хадисот.

Сенед. Со овој термин го именуваме ланецот на хадисот, кој по пат на пренесувачи треба да стигне до Мухаммед алејхисселам.

Сенед е всушност редоследот од пренесувачи: кој од кого пренесува. Важно е да се знае дека сенедот е најважниот дел во хадисот, бидејки со него се оценуваат хадисите при нивната класификација. Иснад. Е термин, кога на изворот веста ја оддаваме на некоја личност.

Ривает. Ова е термин, со кој се опишува преносот на веста. Има два вида на пренос т.е. два вида на ривает:

а)- Rivaje bi`l-Lafz – (кога веста се пренесува буквално онакава каква што била кажана).

б)- Rivaje bi`l maa naa – (кога веста се пренесува со свои зборови но без да се измени суштината).

11

Равија. Со овој термин ја именуваме личноста кој се наоѓа во сенедот - (ланецот) на пренесување на хадисот. И равијата е многу битен, бидејќи преку неговата ученост, побожност и веродостојност се класифицираат хадисите според јачината и веродостојноста.

СОБИРАЊЕ НА ХАДИСОТ

Собирањето на хадисот се дели на шест периода и тоа:

1. Период кога само се помнел хадисот,2. Период кога започнува почетокот на собирање на хадисот,3. Период кога хадисот се собира заедно со фетвите на асхабите и табеините,4. Период кога се пишуваат исклучиво хадиски збирки,5. Период кога започна оценување на хадисите и оформување на Сахих збирки.6. Период кога започна толкување на одделени хадиски збирки и нивното преработување.

12

1. Период кога само се помнел хадисот.

Во раните периоди на Исламот, Пратеникот алејхисселам забранил да се пишуваат хадисите. Причините за оваа забрана, се наоѓаат во тоа што Пратеникот алејхисселам стравувал да не се помешаат хадисите со Кур’анот азимушшан. Друга причина е и тоа што во раните периоди на Исламот, имало мал број на луѓе кои умееја да пишуваат. А тој мал број на луѓе, требаа да бидат ангажирани со пишување на Објавата која се објавувала на Пратеникот алејхисселам т.е. Да ги запишуваат аетите на Кур’анот.

Подоцна, Пратеникот алејхисселам дозволил да се запишуваат и хадисите. Причината на оваа дозвола се сведува во тоа што успеало да се одвои Кур’анот од Пејгамберовите зборови - хадиси. А воедно, се проширила и писменоста. Случајот со заробениците во битката на Бед’р е најдобар сведок, кога за ослобудување на еден мушрик отплата била описменување на 10 муслимани.

2. Период кога започнува почетокот на собирање на хадисот.

Како што и веќе спомнавме, хадисите се запишувале уште во времето на Пратеникот алејхисселам

13

Но сепак тоа било ретко. Поголемиот дел на хадиси останал сочуван во помнење.

Првиот почеток на собирање хадиси во книги, спаѓа во 100 години после хиџра т.е. После деведесет години по Пратениковото алејхисселам преселување на ахирет. Оваа иницијатива е поткрената од праведниот Емевиски Халифа Омер б. Абдул Азиз. Тој, на својот кадија во Медина, Ебу Бекир б. Хаз’м му наредил: “ Доколку најдеш хадиси на Пратеникот алејхисселам запиши ги, бидејки стравувам од смртта на ученините луше ...“

3. Период кога хадисот се собира заедно со фетвите на асхабите и табеините.

Во овој период, започнаа да се пишуваат збирки кои поред пратениковите хадиси, поседуваа и фетви на асхабите и табините.

4. Период кога се пишуваат исклучиво хадиски збирки,

Во почетокот на третото столетие, се менува начинот на собирање хадиси. Научниците настојуваат да го одвојат хадисот од мислењето на асхабите и фетвите на табиините. Тие кој ја

14

поттикнаа оваа иницијатива, своите збирки ги нарекоа „Муснед“.

Третото столетие, после хиџретот е златниот период за собирањето на хадисите. Во него живееја најголемите хадиски научници. Во него се оформија најпознатите хадиски збирки, а особено шесте ‘Кутуби ситте’, кој им претставуваат потпора на сите Исламски научници. Тоа се: Бухари, Муслим, Ебу Дауд, Тирмизи, Несааи, Ибн Мааџе.

5. Период кога започна оценување на хадисите и оформување на Сахих збирки.

Во збирките кои досега се оформуваа, измешани беа сахих, хасен и даиф хадиси. Сега, хадиската улема, почнале да ги одвојуваат сахих од даиф хадиси и да оформуваат посебни збирки.

6. Период кога започна толкување на одделени хадиски збирки и нивното преработување.

Со завршувањето на третото столетие престанува собирањето на хадисите, а започнува периодот на толкување на хадиски збирки и период на нивното преработување, дотерување и олеснување, за да бидат по достапни на јавноста. Овој период трае се до

15

денес. Во овој период се оформија над илјада хадиски дела кои не можат ниту да се избројат.

ПОДЕЛБА НА ХАДИСКАТА НАУКА

Хадиската наука се дели на два дела и тоа:

а). Илмил хадисул риваје. б). Илмул хадисул дирае. Првиот дел, ‘Илмул хадисул ривае’ се занимава со Пејгамберовите изреки, неговите постапки, нивното помнење, пренесување и чување. Доколку вториот дел ‘Илмул хадисул дирае’ се занимава со правила над кои се познаваат некои особини на метинот и сенедот и од правила, над кои се препознава начинот и условите на пренесувањето и раскажувањето на хадисите и својствата на нивните пренесувачи.

Првиот дел, ‘Илмул хадисул ривае’, помага да се соберат хадисите. А другиот дел, ‘Илмул хадисул дирае’, помага да се препознат хадисите според нивната јачина и нивниот степен на веродостојност.

16

Поделба на хадисот во однос на категории.

Според хадиската наука, хадисите се делат на три категории и тоа: Муреваатир Мешхур АхадМутеваатир хадиси се оние хадиси кој во секој период ги пренесуваат толкав број на пренесувачи, што логиката не дава можност дека толкав број на луѓе се сложиле на иста лага. Овој вид на хадиси се нај јаките хадиси.

Мешхур хадиси се оние хадиси кои не достигнале да бидат мутеватир. Во секој период нивната бројност на пренесувачи не опаѓа испод тројца. Во оваа категорија можат да бидат: сахих, хасен и даиф хадисите. Овој хадис уште се нарекува ‘мустефид’.

Ахад хадиси се оние хадиси кои во секој период, го пренесува еден пренесувач. Во оваа категорија можат да бидат: сахих, хасен и даиф хадисите.

Според мислењето на хадиските научмици сите хадиси кои не се мутеваатир се нарекуват Ахад хадиси, од кои што и мешхур спаѓаат во оваа категориа.

17

Поделба на хадисот во однос на јачината.

Според мислењето на мнозинство од хадиските научници, со оглед на јачината, хадисите се делат на три степени и тоа:

1. Сахих2. Хасен 3. Даиф

Сахих е оној хадис кој еден од друг го пренесуваат чесни и сигурни лица, а при тоа нема никаква скривена мана ниту е во спротивност со од себе појак хадис. Според тоа, потребни се следните услови за хадисот да постигне степен на сахих:

Ланецот на пренесувачите да биде составен, непрекинат.

Пренесувачите на хадисот да бидат сосема побожни. Секој пренесувач добро да помни хадис или истиот го запише. Хадисот да нема никакви скриени маани кои на прв поглед не можат да се забележат, а кои би му штетеле на вредноста на тој хадис. Пренесувачот на хадисот да не се противи со од себе појак пренесувач на хадис.

18

Според тоа, хадисот од чии сенед ќе недостигат еден или повеќе раавии не се смета за сахих.

Хасен хадис е сосема близок на сахих хадисот. Од сахихот се разликува само со тоа што раавиите не му се толку прецизни како што се раавиите на сахих хадисот. Сахих и хасен хадисите се користат како делил (шеријатски аргумент).

Даиф хадиси се оние хадиси кои му недостасува барем еден услов кој се бара кај сахих и кај хасен хадисите. Овој хадис може да се подели на повеќе вида коин меѓусебно се разликуваат во однос на слабоста.

Поделба на хадисот во однос метинот.

Во однос на метенот хадисот се дели на три:

1. Мерфу2. Мевкув3. Макту

1). - Мерфу хадиси се хадисите кои се припишуваат и однесуваат на Мухаммед алејхисселам. Тука спаѓаат неговите зборови, постапки, одобруваат, и хадисите кои зборуваат за него, овој вид на хадис се дели на

19

Мерфу хакикатен Мерфу хукмен

а). Мерфу хакикатен се оние хадиси кои му се припишуваат лично на Пејгамберот алејхисселам.б). Мерфу хукмен се оние хадиси кој на прв поглед не се мерфу, но сепак се сметаат, бидејки имаат вредност на мерфу хадис. Како на пример:

Кога некој од Пејгамберовите другари вели: ‘ Ние тоа и тоа го работевме за време на Мухаммед алејхисселам. Ова се смета за мерфу хадис, затоа што за таа работа знаел Пејгамберот алејхисселам и дека истото го одобрил да се работи со својот молк.

Кога некој од Пејгамберовите другари ќе рече: ‘ Тоа ни е забрането ’ и со оглед на тоа што не се споменува кој го наредил или кој го забранил тоа, затоа што се знае дека оној кој наредува и забранува во верата е Пејгамберот алејхисселам.

Кога некој од Пејгамберовите другари ке рече: ‘Тоа и тоа е Суннет’ и ова се смета за мерфу’и хукмен хадис, бидејки само Пејгамберовиот Суннет е доказ во верата.

Za{to 2) - Мевкув. Тоа е вест која му се препишува на еден од Пејгамберовите другари.

20

3) - Макту. Тоа е вест која му се препишува на некоја личност од генерацијата на асхабите или табеините.

Од овие три вида на хадис само првиот е хадис, доколку вториот и третиот вид се викаат “ЕСЕР“

21

Поделба на хадисот во однос на сенедот

Во однос на сенедот хадисите се делат на многу вида, од кој сите поединечно си имаат свои називи. Меѓу нив најчесто се споменуваат следните:

Мункати . Тоа е оној хадис чиј сенед е прекинат, т.е. Секој од пренесувачите не го слушнал дотичниот хадис од предходниот пренесувач.

Му ’ дал . Тоа е хадис чиј сенед на едно место или на два о повеќе места е прекинат, т.е. Редоследно се испаднати двајца или повеќе раавии. Според тоа му’дал е посебен вид на мункати.

Мурсел . Е оној хадис во чиј сенед не се спомнува името на сахабијата кој што го пренесува дотичниот хадис. Хадисот во кој се споменува еден од Пејгамберовите другари макар и името не му е спомнато не спаѓа во мурсел. Како на пример ако се каже: “Еден од Пејгамберовите другари ” веќе не се смета за мурсел.

Хадиските научници мурсел хадисот го третираат како и останатите хадиси чиј сенед е прекинат - даиф.

Еден хадис, кој има два различни сенеди и да е во двата сенеди мурсел, во некои случаи, може да се смета како сахих или гајри сахих хадис. Ебу Ханифа

22

и Малик мурсел хадисот го сметаат како веродостоен и го употребуваат како аргумент при докажувањето на фикх’ските прописи.

Муаллак. Е оној хадис од чиј сенед на почетокот ке испадне еден, два, или повеќе равии. Муаллак би се сметал и оној хадис кој го цитираме без сенед.

Муттасил е оној хадис чиј сенед е потполно поврзан, т.е. Секој равија го слушнал дотичниот хадис од предходниот равија. Кога ваквиот хадис воедно е мерфу тогаш се вика и уште “ МУСНЕД”

Му ’ анан тоа е оној хадис кој раавиите го пренесуваат со зборот на арабски ‘Ан’ во некои случаи, сенедот на ваквиот хадиси се смета споен ‘муттасил’, а во некои прекинат ‘мухкати’.

За да може да се смета непрекинат т.е. Поврзан сенедот на ваквиот хадис, потребни се следните услови:

a. Равијата што го пренесува хадисот со ‘Ан’ да не употребува “тедлис”.

b. Спомнатиот равија да ги дочекал раавиите од кои тој пренесува.

23

c. Да се знае дека раавиите се состанале, еден од другиот слушнале и едниот од другиот пренесувале хадис.

Доколку овие услови не постојат, хадисот се смета прекинат. За последниот услов меѓу хадиските научници има расправии и насогласувања.

Гариб е оној хадис кој го пренесува само еден равија. Постои и друга врста на гариб хадис, а тоа е кога еден хадис, кој е познат и кој има многу пренесувачи, го пренесува од еден угледен хадиски научник само една личност. Гариб хадис може да биде Сахихот, Хасенот, и Даиф хадисот.

Муселсел е оној хадис во чиј сенед покрај секој пренесувач нешто постојано се поновува.

Мубхем е оној хадис во чиј сенед или метин се наоѓа споменатата личност чие има не е истакнато, ‘Ми пренесе еден човек’ (тоа е пример на мубхен во сенедот) и ‘Му дошол еден човек на Мухаммед а.с.’ (тоа е пример во метенот) При мубхем во сенедот, хадисот се смета дека е сигурен или добар, а доколку во метенот не.

24

МЕНСУХ И НАСИХ ХАДИСИ

Како што во Кур’анот сретнуваме насих и менсух аети, исто така и во хадисите сретнуваме насих и менсух хадиси. За фикхската наука е најважно познавањето на насих и менсух хадисите. А тоа е многу тешка работа. Зухри вели: ‘Изморени и немоќни останаа научниците за фикх во истражувањето на насих и менсух хадисите.’

Менсух (дерогирани хадиси), се оние хадиси кои содржат шериатски одредби важечки за само едно одредено време.

Насих хадиси се оние хадиси кои шериатските одредби остануваат да работат константно засекогаш.

Менсух хадисите се препознаваат по повеќе начини:

1. Првиот начин, менсух се препознаваат по пат на самите зборови на Пратеникот алејхисселам како на пример:

“Ви забранив да ги посетувате гробиштата, сега, можете да ги посетувате.”

25

Од самите зборови на Пејгамберот алејхисселам заклучуваме дека забраната е дерогирана со дозволата за посетување на гробиштата.

2. Вториот начин за расправање на насих и менсух хадисите се изјавите на самите асхаби како на пример: “Подоцната Пејгамберова наредба била, дека немора да се земе абдест по јадењето на некоја храна подготвена на оган.”

3. Често пати можеме да откриене менсух хадис по дата на кажување на хадисот. пример: “Постот е расипан на оној кој вади крв, а и на оној на кој му се вади крв.” овој хадис го пренесува Седат бин Евс го слушнал од Мухаммед алејхисселам за време на освојување на Мека 8-та год. По Хиџра. Но спроти овој хадис е хадисот менсух кој го проповеда Абдуллах бин Аббас, а забележан 10-та год. По хиџра. Во кој се вели: Пејгамберот (а.с.) дозволил да ми се извади крв за време на пост. Од забележаната хронологиа, дознаваме за насих о менсух хадисите.

26

ИЗМИСЛЕНИ ХАДИСИ„МЕВЗУ“

Има повеќе мислења околу тоа од кога датираат измислените хадиси.

Според едните, измислените хадиси датираат уште од времето на Пратеникот а.с. Наведувајки го хадисот наречен „Бурејде хадис“. Во овој хадис се вели дека еден човек од пред Исламскиот период т.е. Во време на џахилетот побарал една девојка од племето Бену Лејс. Тие ми ја дадоа. Истиот се облече во една убава облека и повторно појде таму и кажа: „Оваа облека ми ја даде Пратеникот а.с. И ми нареди да одлучувам за вашите животи и имот (да ви бидам кадија). А потоа појде во куќата на девојката која ја сака. Одкако се обелодени дека сето тоа е лага, испратена е потера по него за смртна казна но човекот веќе го најдоа мртов гризнат од змија.

Оваа случка се наведува како причина за Пејгамберот да го каже хадисот кој гласи: „Кој знаејки на кое име ке измисли лага. Нека се припреми за местото во Џехеннем.“

Се вели дека хадисот е слаб. Ибн Тејмијје вели дека иснадот на овој хадис е сахих.

27

Според второто мислење, за прв пат хадис се измисли во времето на Халифе Осман р.а. Од страна на неговите душмани. Првиот хадис го измислил ибн Удејс кој се качил на мимбер и кажа: „Слушајте Абдуллах б. Мес’уд р.а. Ми соопшти еден хадис од Аллаховиот пратеник а.с. Дека кажал: „Осман залутал повеќе и од слугинката која го вари својот владар.“

Третото мислење за појава на лажни хадиси е периодот на 40 / 41 година по хиџра, по атентатот на Халифе Осман р.а. Еврејот. Абдуллах б. Себе шетал по разни краишта труејки го народот со лажни хадиси. Ова е периодот на најголечото распалено фитне.

Четвртото мислење вели дека измислените хадиси почнуваат да никнат после 66 година по хиџра. А наведените периоди се етапи на започнување на ваков начин.

Причините за појава на лажни хадиси.

Ако ги собереме причините за појавување на лажни хадиси ке ги наведеме следните:

потреба за бранење на личен став на некоја групација, за да го докаже својот став дека е базиран на докази, секоја агрупација имала потреба од

28

аргумент. По ваков повод оформени се измислени хадиси. Непријателство кон Исламот, непријателите на Исламот, со цел да го раздорат Исламот, измислувале хадиси со кои ке ги доведат муслиманите во спор. Кога го фатија Абдул Керим б. Еби’л-Авџа со смртна казна (бесилка) за изчислување хадис, кажал: ‘измислив четири илјади хадиси за да го покажам харамот халал, а халалот харам.’ Добра намера, чувство за помагање на Исламот. Со цел муслиманите да се натерат кон добри дела и повеќе обавување ибадет, измислени се хадиси кои велејки дека има толку и толку севаб во тој и тој ибадет. Ова го сториле мислејки дека Аллах (џ.ш.) ке им се смилува но тука згрешиле. Повеќе наштетија одколку да допринесат. Личен дунјалучки корист. Луѓе кои измислуваат хадиси за личен дунјалички корист. Како на пример, Гијас б. Ибрахим забележал како Халифе Мехди натпреварува птици, на лице место спомнува ланец до Пратеникот а.с. Дека тој кажал: ‘Освен од натпреварите за стрела, камила, кош и птица не е халал земање на награда.’ халифето Мехди се израдува, на ова и ми подари илјада дирхеми. По ова, Мехди дознава дека во хадисот додадено е ‘птица’ се разгневи и кажал: ‘Оваа твоја глава е глава на лажливец’ . Бидејки и него го увеле во лага, дури и главите на птиците се отсекоа.

29

КАКВИ ТРЕБА ДА БИДАТ ПРЕНЕСУВАЧИТЕ НА ХАДИС

Равијата на хадисот треба да биде возрасен и паметен муслиман, кој не работи такви дела со кој би го добил името фашик или кое би му го расипал угледот према луѓето. Освен тоа, треба да биде внимателен и да биде верно и добро сочуван хадисот кој ни го пренесува. Треба да го познава стручното знаење на хадисот ако го пренесува само знаењето на хадисот а не буквалниот текст. Тоа се услови кои се бараат кај добриот пренесувач на хадисот. Научниците на хадисот сето тоа го сведуваат на два услова: “Адалет” (исправност и коректност) и “Дабт” верно чување.

30

ЗЕМАЊЕ ХАДИС ПРЕКУ СОН

Има и еден друг начин на зимање и пренесување на хадис, кој го сретнав при читање на литература од оваа област, тоа е зимање учење и пренесување на хадис преку сон. Овој вид пренесување на хадиси, го подржуваат мутасаввуфите, доколку за останатите, ваквите хадиси не ги сметаат за веродостојни.

Според мутасаввуфите блиските пријатели на Возвишениот Аллах (џ.ш.) “Евлија”, кој постигнале висок степен на богобојазност, и ги поседуваат сите услови за веродостојност, може да пренесе хадис директни од Пратеникот алејхисселам преку сон. Овој чуден и за нас збунувачки став колку и да делува збунувачки во нашите умови, сепак ставот не е туку така - од ветер, според нас, овој став се заоснова на хадисот: “Кој ке ме види на сон, ке ме види и на јаве или како да ме видел на јаве. Бидејки шејтанот неможе да се претвори на мојот лик!”

Бухари и Муслим.

Според наведениот хадис, сонувањето на Аллаховиот пратеник е исто како и среќавање на јаве т.е. Во живо. Во овој случај доколку Пратеникот алејхисселам

31

каже нешто, тоа “според мутасаввуфите” се смета за хадис.

Исто така доколку се земат во пердвид хадисите како на пример: “Убаде ибну’Сабит радиаллаху анх вели: “Го прашав Аллаховиот Пратеник алејхисселам која е целта на Аллах (џ.ш.) со аетот: “За нив има радосница во животот и на овој свет и на Ахирет...” (Јунус 64) тој ми одговори: “Со изјавата “ радосница ” се мисли на добриот (вистинскиот) сон. Верникот тој сон го гледа или му се покажува. Исто така хадисот “Пратеништвото, и гласништвото веќе завршија. После мене ниту небиј - (гласник) а ниту ресул - (пратеник) ке дојде. Но остануваат радосниците. Што се радосници, Аллахов Пратенику, го прашаа присутните, а тој одговриi: “Сонот на верникот, тој е дел од деловите на пејгамберството1 ваквите хадиси се докази кои укажуваат дека вистинскиот сон е “Илхам” Боженствена инспирација (вдахнение).

“меѓу народите пред вас имаше луѓе кои имаа Илхам, (Боженствена инспирација - вдахнение). Доколку од мојот уммет има таков, без сомнеж

тоа е Омер”

Бухари и Муслим

1 Кутуби Ситте 2.том 457. стр.

32

ИЗБОР НА ХАДИСИ

33

1. Возвишениот Аллах кажа: “Зборот ‘Ла илахе иллахлах’ е моја тврдина. кој таму ке се засолни, безбеден ке биде од мојата казна.”

Ибн Хузејме

2. “Возвишениот Аллах постоеше, и освен него ништо немаше.”

Хаким

3. “Ке биде изваден од огнот оној кој во срцето поседува колку зрно иман”

Тирмизи

4. “Според Возвишениот Аллах, ништо не е повредно од м’уминот (верникот).”

5. “Вербата во Кадер (судбина), ја отргнуват тагата и немирот.”

Дејлеми

6. “Кадерот (судбината) е една тајна од тајните на Возвишениот Аллах. Не се оптоварувајте со тешкотија за да ја дознаете неговата суштина.”

Дејлеми

7. “Џеннетот е ваџиб за оној, кој со своите раце, овозможил некој да биде Муслиман.”

Таберани

34

8. “Најлошото слепило е поаѓање во делалет2 после доделениот хидает3.

Дејлеми

9. “Правите ги иршад вашите браќа!...”

10. “Микаил (а.с.) веќе не се насмеал одкако е создаден џехеннемот.”

Муснед на Ахмед ибни Хамбел

11. “Кога ке седнел Аллаховиот Пратеник (а.с.) асхабите ке седнеле кон него во кругови.”

Ибни Неџар

12. “Кога Аллаховиоте Пратеник ке шетал по патот не гледал на секоја страна.”

13. “Со цел за (лекување) заштита, Аллаховиот Пратеник при читање дувал (во дланките) и со тоа го минувал4 телото.”

Ибн Маџе

2

3

4

35

14. “Моите асхаби се како звезди, На кој и да се придружите хидаетот5 ке го најдете.”

Бејхаки

15. “Не ги споменувајте (не дискутирајте) за пропустите на моите асхаби.”

Дејлеми

16. “Посакувајте (да сте присутни во меџлисите на алимите) Бидејки тие се кандили на дунјата и светлост на ахиретот.”

Дејлеми

17. “Почитувајте ги алимите. Бидејки тие се големи пред Аллах џ.ш. ”

Дејлеми

18. “Со големите (личности) седи, биди меѓу мудрите и прашувај ги алимите.”

Хаким Тирмизи

19. “Украсот на знаењето е мекиот карактер на личноста”

Дејлеми5

36

20. “Алимот кој не го практикува Исламот, е како кандил кој луѓето ги осветлува а себе си се гори.”

Дејлеми

21. “Илимот е како богатства (ризници). Неговиот клуч е прашањето.”

Ибни Нуајм

22. “Се си има свој пат. Патот за Џеннетот е илимот.”

Дејлеми

23. “Највеке што стравувам за мојот уммет од имамите кои ги заведуваат луѓето од правиот пат .”

Iибни Нуајм

24. “Секој проблем има лек, лекот на гревот е истигфар .”

Муснеед на Ахмед ибни Хамбел

25. “Ништо не му е по драго на Аллах (џ.ш.) од млад кој бара опрост.”

Дејлеми

26. “Изметеното од вашите домови, фрлете го. Бидејки тоа е шејтаново престојувалиште.”

Дејлеми

37

27. “(Миењето раце) чистотата пред јадење ја зголемува богобојазливоста и р’зкот”

Ебу Шејх

28. “Аллаховите Евлии се оние кои кога ке се видат потсетуваат на Аллах.”

Ибни Нуајм

29. “Нај созреаниот со умот е оној кој највеќе стравува од Аллах.”

Газали

30. “Плашењето предизвикано од страв на Аллах, е спас од огнот.”

Дејлеми

31. “Езанот е бркање на шејтанот.”Дејлеми

32. “ке дојде едно време, муеззините ке бидат пропалиците меѓу народот.”

Дејлеми

33. “Намазот е столб на верата”

38

34. “Врската меѓу Аллаховиот роб и кафирот не е ништо друго освен изоставување на намазот.”

Муслим

35. “Разликата меѓу нас и многу бошците е шир’кот измотан на фесовите.”

Ебу Даут

36. “Во џемаат има рахмет, а во разидинување има азаб .”

Дејлеми

37. “Дваесет и пет пати е повреден намазот извршен во џемаат одколку сам.”

Бухари

38. “ За првиот саф има поголема вредност во однос на останатите сафови .”

39. “Кој во сафот ке наполни празнина, Аллах во Џеннетот ке му направи куќа.”

Ебу Даут

40. “Највеке што ме секира за мојот уммет после Деџалот, се имамите кои ке го заведуваат народот .”


39

41. “Ке дојде едно такво време над луѓето, не ке можат да најдат имам за да ги предводи во намаз.”


42. “Се си има свој зекат , зекатот на телото е постот.”

43. “Постачот при својот ифтар има една дова која му е прифатена, не е одбиена.”


44. “Спиењето на постачот е ибадет”Дејлеми

45. “Имот кој ке се упропасти (пропадне - оштети) на копно и море е само поради не дадениот зекат.”

Таберани

46. “Зекатот во имотот не прави никакво намалување (загуба)”

Муслим

47. “Во денот на кијамет сенката на м’уминот ке биде неговата садака.”


40

48. “Боретесе против многубошците со вашите имоти, животи, и јазици.”

Ебу Даут

49. “Кој ке се бори на Аллаховиот пат Џеннетот му е ваџиб .”

Таберани

50. “Меѓу вас нај совршениот со умот е оној кој силно го љуби Аллах џ.ш.”

Газали

51. “Правете го зикр Аллах. Бидеки зикрот е помошник за да стигнете до целта.”

52. “Често спомнувајте го Аллах, се додека не ви кажат будали.”

Ебу Јала

53. “Спомнувајте го Аллах до секој камен и дрво.”


54. “Во однос на степенот, меѓу луѓето, нај возвишените се оние, кои го спомнуваат Аллах џ.ш.”

Бејхаки

41

55. “Ти препорачувам да го правиш зикр Возвишениот Аллах. Бидејки зиккрот на Аллах ти дава спокој од дунјалучките проблеми .”

Несаи

56. “О Луѓе, во секоја состојба и движење правете го Зикр Аллах џ.ш.”

Дејлеми

57. “Возвишениот Аллах кажа: “Јас сум со мојот роб кога не спомнува и кога ги мрда усните со името мое .”

Ибни Неџџар

58. “Секоја болест има лек. Лекот на срцето е зикруллах.”

Дејлеми

59. “Тешко на оној кој со јазик го спомнува Аллах а со срце му протестира.”

Дејлеми

60. “Тешко на оној кој го шири спомнувањето на Аллах, а со делата се спротивставува на Аллах џ.ш.”

Дејлеми

42

61. “Сеќавањето на Аллах еден час е повредно од осумдесет години нафиле ибадет.”

Дејлеми

62. “Намножете ги Салаватите за мене во денот на Џума.”

Ебу Даут

63. “Носете ми Салават за Аллах да ви се смилува”Ибни Адиј

64. “Носете ми Салават. Без сомеж тоа ви е духовно чистење.”

Во Муснедот на Хрис

65. “Кој ке заборави да ми донесе Салават, го погрешил патот за Џеннет.”

Ибн Маџе

66. “Украсете ги меџлисите со испраќање Салават за мене”

Дејлеми

67. “Најдобриот меќу Луѓето е оној кој е најкорисен на Луѓето.”

43

68. “Кој на некој брат (муслиман) ке му помогне во некоја потреба, исто како цел живот да робувал за Аллах.”

69. “Од причините за опрост е давањето Селам и убавото говорење.”

70. “Суннет е да се даде Селам, но фарз е да се врати.”

Дејлеми

71. “Неможе да е вистински верник оној кој го нахрани својот стомак, а соседот му е гладен.”

72. “Кој ке оди на посета кај болен, влегол во морето на милоста, посетителот кога ке седне до болниот, се сместил во морето на милоста.”

73. “Кој ке покрие срам на еден Муслиман, и Аллах ке му покрие негово срамно дело на денот на кијаметот.”


74. “Личноста е заедно со оној кого го сака.”Бухари и Муслим

75. “Секој степен има свој начин на говорење, и секој период има свој водач и лидер”

44

Ибни Адиј

76. “На земјата биди како тугинец или како патник!”

Isto delo 550 hadis

77. “Верникот е огледало на верникот”51 hadis

78. “Подобро е да се осамен, одколку во друштво со лоши другари”

Хаким

79. “Не седи меѓу двајца без тие да ти дозволат.”Ебу Даут

80. “Жена која ке се испарфемира за други освен за мажот, тоа за нејзе е оган и срам.”

Таберани

81. “Најмалку жители во Џеннетот се жените.”Муслим

82. “Жена која ке го налути својот маж, без некоја причина, над нејзе има Аллахово проклетство.”

Дејлеми

83. “Жена која ке умре а притоа мажот е задоволен од нејзе, ке влезе во Џеннет.”

45

Ибн Маџе84. “После мене, за мажите од мојот уммет, не оставив поголемо фитне од жена.”


85. “Кој ке наведне глава на својата жена (кон нејзините не Исламски посакувања) Аллах таквиот со лице ке го пушти во огнот.”

Дејлеми

86. “Жената е аврет. Наредено е да се покрие. Кога таа ке излезе, на улица, шејтанот ја гледа и ги тера останатите да ја гледат.”

Исто дело 574 Хадис

87. “Пропаднаа мажите кога ке им бидат покорни на жените.”

Муснед на Ахмед ибни Хамбел.

88. “Врати се кај мајкати и таткоти. Убаво однесувај се со нив.”

Муслим

89. “Има две работи на светов кој Аллах (џ.ш.) брзо ги казнува, тоа се: зулум за народот, спротивставување кон родителите.” 90.

46

Таберани

91. “Кој ке ја бакне својата мајка меѓу двете веѓи, тоа за него ке биде завеса која ке го чува од оган.”

Дејлеми

92. “Тоа се твои родители, твојот Џеннет или џехеннем.”93.

Ибн Маџе

94. Нема покорување во грев према Аллах (џ.ш.), туку покорноста е во добро.

95. “Најголемиот од браќата е во степен на татко.”Таберани

96. “Уцете ги децата да клањат намаз на седум годишна возраст, тепајте ги на десет годишна возраст .”

Бејхаки

97. “Праведниот трговец ке биде заедно со пејгамберите, искрените, и шехидите.”


47

98. “Кога ке продадеш некоја работа, кажи: нема лага во Ислам.”


99. “Аллах да ги проклети оние кои јадат и најадуваат од камата.”

Isto delo 632 hadis

100. “Ке дојде едно време над народот, кога Луѓето ке јадат од камата.”

Муснед на Ахмед ибни Хмбел

101. “Однесувајте се убаво кон барањето р’зк по земјата. Бидејки секој ке го земе определениот р’зк за него.”

Ибн Маџе

102. “Кој ке биде задоволен од Аллах џ.ш. За малку р’зк, Аллах пак ке биде задоволен од малку амел - (ибадет) на таа личност.”

Isto delo 639 hadis

103. “Кој стомакот ке го одржува гладен, размислувањето ке е му е поголемо, а срцето разбирливо.”

Ибн Нуаим

48

104. “Светлината на мудроста е во гладта, а оддалечувањето од Аллах е во претераната ситост.”

Дејлеми

105. “Тешко на оној кој јаде се што ке му посака душата.”106.

Дејлеми

107. “Лук, кромид и праз се мирис на шејтанот.”Isto delo 660 hadis

108. “Ке дојде едно време над Луѓето, кога нивните мисли ке бидат оптеретени само да си го наситат стомакот.”109.

Муснед на Ахмед ибни Хмбел

110. “Аллах го забранил Џеннетот за телото кое се снабдува од харам.”

Ббни Адиј

111. “Најголемиот грев е љубов кон дунјалукот.”Дејлеми

112. “IИмајте до знаење, ништо не остана на светот освен беда и фитна.”

49

ибн Маџе

113. “Секој уммет има искушение. Искушението на мојот уммет ке биде имотот.”

Таберани

114. “Кој на утро ке стане со дунјалучки проблем тој нема врска со Аллах. И кој не е загрижен за дертот на муслиманите тој не е вистински муслиман.

115. “Кој ке земе дунјалук повеке од колку што му е потребно, ја купил пропаста без самиот да знае.”

Дејлеми

116. “Не се пцуе дунјата. Бидејки е превозно средтсво.”

Дејлеми

117. “Не ги зафаќајте вашите срца напразно, со спомувањето на дунјата.”

Бејхеки

118. “Одма напушти ја работата која е причина да ти заигра твојот нефс.”


50

119. “Најголемиот душман ти е меѓу градите, нефсот.”

Бејхеки

120. “Најголемиот џихад е борба против желбата на нефсот.”

Дејлеми

121. “Не го пцујте шејтанот, туку засолнете се кај Аллах џ.ш. Од неговото зло.”

Дејлеми

122. “Лошата навика е несреќа. Најзлобниот е оној, кој е со најлош ахлак.”

Хатиб и Багдади

123. “Чувајте се од довата на увредениот. Бидејки пред него нема никаква завеса.”


124. “Во оган се злобните и нивните помошници.”Дејлеми

125. “Не заплашувајте муслиман, бидејки застрашувањето на муслиман е голем зулум.”

Таберани

51

126. “Кој од патот ке крене еден камен, му се пишува еден севаб.”

Isto delo 704 hadis

127. “Кој некого ке го оштети, и Аллах џ.ш. Него ке го оштети. Кој на некого ке му нанесе тешкотија, Аллах џ.ш. Нему ке му нанесе мака.”

128. “Внимавајте да не одите на меџлисите во кои луѓето зборат празни муабети”.

Isto delo 709 hadis.

129. “Кој на светов има два јазика за говор, и Аллах на ахирет ке му даде два јазика од оган.”

Ибни Хиббан

130. “Меѓу грешките, најголемата е многу лажен јазик.”


131. “Лагата оддалечува од иман”Дејлеми

132. “Ви забранувам да озборувате и многу да прашуватеe.”


52

133. Пред кого се озборува братот по вера а тој имајки можност за спречување а не му помага, Аллах него ке го помижи - засрами.”


134. “Кој ке спомне некој со некоја негова лоша работа, сигурно го огибетил (озборувал).”

Ибни Асакир

135. “Не пробајте да ги истражувате личните работи на луѓето! Така ке ги расипете.”

Таберани

136. “Кој ке ги пцуе пејгамберите се убива. А кој ке ги пцуе асхабите се тепа.”

Таберани

137. “Оттргнете се од алкохолот, бидејки тој е клуч на сите лошотии.”o d1 hadis138. “Кој ке пие вино во денот на кијаметот жеден ке дојде.”

Муснед на Ахмед ибн Хамбел

139. “Кој ке пие нешто што опијанува, не се прифаќа неговото сведочење.”

Дејлеми

53

140. “Не е од нас оној кој против нас меч ке крене.”Муснед на Ахмед ибн Хамбел

141. “ Смеење со кикот е од шејтан, насмевката е од Аллах.”142.

Таберани

143. “Во времето на фитнето, спасот на човекот е неизлегување од домот.”

Дејлеми

144. “Измеѓу пупакот и коленото е аврет6.”Хаким

145. Аллах нека го проколне машкото кој носи женска облека и женска која облекува машка облека.”

Isto delo 749 hadis146. “Кој ке облече облека со цел да привлече внимание, се додека тој или таа не ја соблече таа облека Аллаховиот рахнет му свртува лице.”

Ибн Маџе

147. “Зина на јазикот е зборење за срамотни работи)”

Ебу Шејх

6Полови органиi

54

148. “Кој ке слушне нешто од проституцијата срамотни зборови и тоа го пренесе, исто е како да го сторил тоа.”

Ел Харис

149. Аллах нека го проколне оној кој врши сексуални односи какви што беа во времето на Лут а.с. (хомосексуалност).”

Ебу Јала

150. “Се дава Шехидска награда за оној кој ке го практикува Суннетот кога ке се расипува умметот.”

Хаким

151. “Кој ке сврти лице од мојот Суннет не е од мене.”

Муслим

152. “Аллах џ.ш. Ниедно дело не го прифаќа на бидатчијата се доколку бидатот не го напушти.”

Isto delo 759 hadis

153. “ Ехли бидат, се кучиња на огнот.”


55

154. “Чувајте се од надминување на границите за украси, бидејки оваа постапка е многу сакана за шејтанот.”

Дејлеми

155. “Аллах нека го проколне оној маж кој ке стави златен прстен.”

Дејлеми

156. “Аллах нека го проколне оној кој јаде од мито, и оној кој најадува од мито.”

Дејлеми

157. “Мојот другар во Џеннетот е оној кој на светов имал најдобар ахлак.”

Дејлеми

158. “Нема да се стави по тешко нешто во мизанот од убавиот однос.”

Зијали Магдис

159. “Утре во ахиретот пријателите на Аллах ке бидат оние кои на земјава беја поседувачи на вера и Зухд.”

Isto delo160. “Се додека не сте понизни, захиди неможете да бидете.”

56

Таберани

161. “Не се разгневувај, бидејки гневот расипува”Таберани 792

162. “Трпението е светлост”Ебу Шејх

163. “Кој ке е задоволен од Аллах, и Аллах ке е задоволен од него.”


164. “Никој неможе да биде по вреден од сиромавиот, кога тој ке биде задоволен од својата состојба.”

Дејлеми

165. “Возвишениот Аллах кажа: “ Еј Муса, смилувајсе за да ти се смилувам.”

Дејлеми

166. “Во врска со колењето, и птица да се сожали (се однесува и за сите створенија), Аллах џ.ш. Ке се смилува на таа личност во денот на кијаметот.”

Бухари

57

167. Аллах нека го опроклети оној кој ке види некој кој му се направило зулум а не му помага.

Дејлеми

168. Еден ден да воспоставиш правда е по добро од шеесет години нафиле ибадет.

Isto delo 814 hadis

169. Понизноста на алимот му го воздигнува степенот.

170. Глава на мудроста е мекиот однос.Кудаи

171. Кој не се срами од луѓето,не се срами ни од Аллах џ.ш.

Таберани

172. Молењето е мудрост, но тоа малкумина го прават.

Дејлеми

173. Молчењето, за алимот е украс, а за џахилот покрифка за криење.

Ебу Шејх

174. Кој се радува дека е мирен и безбеден , нека продолжи со молење

58

Бејхаки

175. Бидете дарежливи, и Аллах кон вас да биде дарежлив.

Дејлеми

176. Не правете трошок за мисафир.


177. Прво што ке исчезне од луѓето ке биде хушуу (концентрацијата).

Таберани

178. Аллах џ.ш. вели: “Јас сум до навредените.”Газали

179. Мртвиот има азаб од плачот на блиските за него.180.


181. Често спомнувај ја смртта, таа те оттргнува од грижење за други работи.

Исто дело 886 хадис

59

182. Посетувајте ги гробиштата, бидејки тие ве потсетуваат на ахиретот.

Ибн Маџе

183. Во денот на кијаметот шефаат ке прават, пејгамберите, алимите а потоа шехидите.

Кудаи

184. Не ги вадите белите влакна, бидејки се нур за припадникот на Исламот.

Ебу Даут

185. Денот на Џума е бајрам и е ден за зикир.Таберани

186. Ставајте ги како име, имињата на пејгамберите. Но не ги земајте за име имињата на мелеците.

187. Мисафирот доаѓа заедно со својот рзк. А си оди како причина за опрост на гревовите, на посетеното семејство.

Менави

188. Скржавиот не влегува во Џеннет пред проба азаб.

60

Џамиус Сагир

189. Не е халал за верник, да не збори со братот си по вера, повеќе од три дена.

Менави

190. Ихтилафот меѓу моите асхаби е рахмет.Менави

191. За почит кон поголемите, станете на нозе.Менави

192. Кој ке го изневери аманетот, не е со созреан иман.


193. Не говорење за празни и беспотребни муабети е надобриот ибадет.


194. Молчењето е глава на убавиот ахлак.Менави

195. Како што оцетот го расипува медот, така гневот го расипува иманот.

Менави

196. Она што го бараш за себе, барај го и за другите.

61

Менави

197. Дунјата е нива на ахиретот. Што ке се сади на дунја тоа ке се жнее на ахирет.

Менави

198. Тешко на оној кој не ги учи Аллаховите закони. Тешко на оној кој ке ги научи Аллаховите закони а нема да ги спроведува како што треба.

Менави

199. На киаметскиот ден нема награда и севаб за оној кој на дунјалукот немал корисни работи т.е. Не бил член на корисни активности.

Менави

200. Оној кој ке седне во месџид чекајки намаз, исто како да се наоѓал во намаз.

Менави

201. Правите теубе кон Аллах џ.ш. Без сомнеж, јас сто пати на ден правам теубе кон Аллах џ.ш.

Менави

202. Правењето теубе е цврсто одлучување дека никогаш повеќе нема да се повтори дотичниот грев.

62

Менави

203. Дунјата е затвор за верникот, а Џеннет за неверникот.

Менави

204. Закопувајте ги вашите мртви во близина на добрите верници. Бидејки, како живите се вознемирени од лош комшија исто така и мртвите се вознемирени од лошите мртви.


205. Борчлијата е взатвор во гроб.


206. Лагата го намалува берекетот од рзкот.Менави

207. Гибетот е сестра на зината, и на нејзе си личи.Менави

208. Чувајте се од завидливост, бидејки како огнот што го гори дрвото, така завидноста ги гори добрите дела (севабите).


63

209. Не влегува во Џеннет пред да види казна, оној кој во срцето поседува колку зрно кибр.

Менави

210. Зло во верата доаѓа од тројца: Факиљот кој е грешник, не праведниот владар и неучениот муџтехид.

Дејлеми

211. Најголеното зло за науката е заборавеното, а неговото упропастување е коментирање за него со оној кој не сваќа.

Ибни Ебу Шејбе

212. Знак за паспознавање на нас верниците од мунафиците е клањање во џемаат јациски и сабахски намаз.

Еид ибни Мусејјеб213. Три се својствата по кои се распознаваат мунафиците: кога говори лаже, кога ветува не исполнува и кога нешто ке му се довери го изневерува.

Шејхан од Ебу Хурејре

64

214. Оладете го јадењето пред употреба (т.е. Донесете го оладено на софра), бидејки во врело јадење нема берекет.

Дејлеми

215. На судниот ден, најоддалечениот од Аллаховата милост и благослов, ке биде оној кој на другите им дава совети, а самиот работи она што не му е дозволено.

Дејлеми

216. Аллах џ.ш. Највеке го мрази човекот кој надворешниот изглед му е подобар од неговите дела: оделото му е како на Аллаховите пратеници, а работите како на силниците.

Укаил

217. Ми дојде Џебраил и ми кажа: Мухаммеде, живеј како сакаш, пак еден ден ке умреш. Сакај кого сакаш пак еден ден од него ке се разделиш. Работи што сакаш, сепак според тоа ке бидеш награден или казнет! Знај дека верникот со ноќното бдеење (поради ибадет), постигнува достоинство ка Аллах и ако неговата големина е во независност од луѓето!

Бејхаки

218. Смиреноста е од Аллах, а брзањето е од шејтан. Бејхаки

65

219. Сакаш ли срцето да ти биде благо и да ги исполниш твоите желби? Биди милостив кон сирачињата, погалиго по главата и нахраниго со тоа што ти се храниш. Срцето ке ти биде благо и секоја желба ке ти се исполни.

Таберани

220. Најмило дело за Аллах после извршените фарзови е радувањето на муслиман.

Таберани

221. Најдраго на Аллах му е она дело во кое се истрајува, па макар и да биде и мало.

Шејхан од Ајша

222. Најдраго дело за Аллах е да умреш со влажен јазик правејки зикир спомнувајки го Аллах.

Бејхаки

223. Најсакани дела за Аллах се: Клањање намаз на време, Покорност кон родителите и Борба на Аллаховиот пат.


66

224. Облечете убави одела, уредете ги вашите јавачки животни (превозните средтства), така што да изгледате како прваци (на ниво) меѓу народот.

Хаким

225. Највеке се плашам за своите следбеници од големи стомаци, претерано спиење и непоуздан кон Аллах.

Iso delo hadis 48

226. Највеке се плашам за мојот уммет од мунафици кои се добри говорници.

Ибни Адиј

227. Извршувај го она со што Аллах те задолжил ке бидеш нај побожен човек. Избегнувај од она што Аллах ти го забрани ке бидеш нај богобојазлив. Биди задоволен со она што ти го даде Аллах ке бидеш најбогат.

Ибни Адиј

228. На четворица Аллах нема да даде да влезат во Џеннетот, ниту ке им даде да ги пробат Џеннетските благодети: Постојана пијаница Корисник на камата Оној кој бесправно го троши имотот на сираче и И оној кој е непослушен кон своите родители.

67

Хаким

229. Четири дови нема да бидат одбиени:1. Дова на Хаџија додека е на пат,2. Дова на борец додека е во борба,3. Дова на болниот додека не оздрави и 4. Дова на брат кој се моли за одсутен брат. Од наведените најпрво ке се прифати довата направена за брат кој се моли за одсутен брат.

Дејлеми

230. Оној кој ке ги поседува следните четири својства Аллах ке го сочува од џехеннемскиот оган и од проклетиот шејтан:1. Кој во страстите владее со себе,2. Кој стравува од Аллах поради верските прекршоци,3. Кој ке отстапи од нешто по кое со желба копнее 4. Кој ке се совлада среде гнев.

Хаким

231. Четири особини тешко може да се најдат кај човекот:1. Молк, како почетен облик на побожноста,2. Скромност,3. Зик’р,

68

4. Задоволство со малце,

Таберани

232. Од знаењето на алимот, најмалце имаат корист неговата породица и неговите комшии.

Ибни Адиј

233. Најпобожниот човек е:1. Оној кој не го заборава гробот и казната во него,2. Кој се одрекува од овоземните уживања,3. Кој го одбира она што е трајно и вечно, над она што е кратко трајно и минливо,4. Кој минатиот ден не го брои и 5. Кој секој момент е спремен за смрт, (така што веќе себеси се замислува меѓу умрените).

Бејхаки

234. Најтешки искушенија имаа пејгамберите, а потоа сличните на ним, добрите и побожните луѓе. Човекот ги поднесува ударите на негова според силата на неговото верување, ако верата му е цврста, искушението ке му биде тешко, ако верата му е слаба и површна, искушението ке му биде во степен на неговото верување.Невољата и искушенијата ке го пратат човекот се додека одејки по земјата не стане безгрешен.

Бухари

69

235. Најтешката казна на судниот ден ке има оној за кој луѓето мислеа дека е добар, а всушност во него немало никакво добро.

Дејлеми

236. Највеке права над жената има нејзиниот маж а највеке право над човекот има неговата мајка.

Хаким

237. Најдобриот иман е да знаеш дека Аллах е до тебе, било каде да се наоѓаш.

Таберани

238. Барање наука е најдобар ибадет.

239. Најдобра работа е онаа која се работи со добра и искрена намера.

Хаким

240. Аллаховиот роб најблизок е на својот Господар кога е на сеџде.

Муслим

241. Меѓу најголемите гревови се вбројуваат:1. Ширк (препишување сличем на Аллах),2. Бесправно убивање на човек,

70

3. Непокорност кон родителите,4. Лажно сведочење.

Бухари

242. За жена кој ке и умрат три деца, тоа ке биде заштита од оган.

Бухари

243. Чувајсе од мокрачата, бидејки човекот ке полага сметка во гроб за тоа.

Таберани

244. Двајца се подобри од еден, а тројца од двајца, а четворица од тројца. Затоа здружетесе во џемаат - заедница.

Бејхаки

245. На двајца Аллах нема да полегне со својата Милост на судниот ден: на оној кој ја прекинува родбинската врска.и оној кој е лош кон комшиите.

Бејхаки

246. Човекот мрази две работи: ја мрази смртта, а таа муе подобра одколку да живее во смутња и заблуда. И го мрази малиот имот, а за помал имот полесно ке полага сметка на судниот ден.

Ахмед

71

247. Клањајте во вашите куќи и не ги претварајте во гробишта.

Бухари

248. Забранете им на вашите деца да излезат од домовите при првиот мрак, бидејки тоа се моменти кога шејтаните се растураат по земјата.

Хаким

249. Доколку ми пројде еден ден во кој не сум го проширил своето знаење кое ме приближува кон Возвишениот Аллах, тогаш не ми е благословен тој ден.

Ибни Адиј

250. Кога муеззинот проучува езан на пладне во петок, забранета е секоја работа за верниците (додека Џумата не заврши).

Дејлеми

251. Кога некој од вас ке се одлучи да продаде нешто од неподвижен имот, прво нека го понуди на своите соседи.

Ебу ја’ла ибни Адиј

252. Меѓу предзнаците за судниот ден се и овие:

72

1. Исшезнување на знаењето,2. Појавување на незнаење,3. Проширување на зина,4. Уживање на алкохол и други опојни средтсва,5. Зголемување на бројот на жените, а смаливање на бројот на маќите, така да за еден маж ке дојдат педесет жени.

253. Оладете го јадењето пред употреба (Т.е. Донесете го оладено на софра), бидејки во врело јадење нема берекет.

Дејлеми

254. Аллах највеке го мрази човекот кој надворешниот изглед му е подобар од неговите255. дела: оделото му е како на Аллаховите пратеници, а работите како на силниците.

Укаил

256. Умерено љуби го пријателот, бидејки може да се случи еден ден да го мрзиш, а мрзи умерено оној кого го мрзиш, бидејки може да се случи еден ден да ти биде пријател.

Тирмизи

73

257. “Стареејки Адемовиот син, воедно во него владеат две работи: страст кон имотот и страст кон животот.”


258. “Да би имал Адемовиот син две долини богатство, сигурно би посакал и трета. Внатрешната празнина на Адемовиот син ке го исполни само земја. Аллах опростува на оние кои барат опрост.”


259. “ ...Имајте до знаење, Аллаховата роба е скапа, имајте до знаење Аллаховата роба е Џеннет.”

Тирмизи

260. “...Сонот се остварува според првиот кој ке го протолкува, затоа не го прераскажувајте на било кој.”

Кутуби ситте. 17. Том 532 стр. 1184 хадис.

261. Кога некој од вас ке сонува лош сон, како што лежи, нека се сврти од другата страна, нека плукне три пати на левата страна и нека побара од Аллах доброто до сонот, а засолниште од лошото на сонот.

Кутуби ситте 17. Том 531 стр. 1182 хадис.

74

262. “Кој ке ме види на сон, ке ме види и на јаве или како да ме видел на јаве. Бидејки шејтанот неможе да се претвори на мојот лик.”


263. “Одкако некој ке станел муслиман, Пратеникот а.с. Најнапред ке го подучел да клања намаз а потоа ке наредел да ја проучи следната дова: “Аллаху мој, опростими, чувај ме и пресвртиме кон правиот пат, дајми здравје и халал рзк.”

Муслим

264. “Кога една работа ке се остави да ја работи друг а не на познавачот (стручњакот на таа работа), нека го очекува кијаметот.”

265. “Оставија сомнителната работа, а правија онаа во која немаш сомнеж. Бидејки срцето (бенимсер) ја прифаќа правдата, а лагата ја пречекува со сомнеж.”

Тирмизи

266. Џерир р.а. вели: “Го прашав Аллаховиот Пратеник а.с. За ненадејниот, (несаканиот) поглед, а тој ми одговори: “Веднаш сврти го погледот”

Муслим

75

267. “Али! Не додавај му поглед на погледот. Бидејки првиот поглед е за тебе, а вториот поглед е против тебе!”

Тирмизи

268. Во денот на кијаметот, сите очи ке плачат освен следните: Очи кои не гледаат во харам. Очи кои се расонети на Аллаховиот пат на рана зора. (вакти сехер). Очи кои ронат солзи од страво почит на Возвишениот Аллах.

Кутуби Ситте. 9 том 471 стр.

269. “Оној кој ке се заколни за да ја работи или да не ја работи некоја работа, а покасно (уочува) дека спротивното од тоа е поблиску до богобојазливоста, нека ја направи таа работа (т.е. Работата која е поблиску до богобојазливоста).”

Муслим

76

ХАДИСИ ПРЕНЕСЕНИ ПРЕКУ СОН

Како вовед во оваа тема сакам да го маведам следниот сон: “Една ноќ, Ебу Али Шебеви го сонува Пратеникот алејхисселам на сон и го прашува: “Аллахов Пратенику, точно ли е преданието дека сте кажале: “Сурето Худ, ми ја обеле косата? Кажете ми, доколку е точно, кој ает (кој дел) од ова суре ви ја обеле косата, случките на пратениците или пропаста на минатите народи? На ова прашање Пратеникот алејхисселам му одговори: “Ни едно од овие, туку аетот: “Па издржи по патот вистински! онака како што ти е наредено...”

Ете, на овој начин богобојазливите алими, т.е. Евлиите, учеле од Пратеникот алејхисселам преку сон. Во понатамошниот текст одбрав некои по занимливи хадиси пренесени рреку веродостојни соништа.

1. Бев скриено богатство, сакав да се дознае за Мене и ги создадов створенијата.

Аџљуни, Кешфуљ Хафа2- 132.

77

2. Кој ке го спознае својот нефс, ке го дознае и својот Господар.

Темјиз 150, Аџљуни2-262

3. Не Ме собра небесата и земјата, но ме собра срцето на верникот.

Темјиз 150, Аџљуни2-195

4. Се враќаме од малиот кон големиот џихад. А ова е џихад со срцето. (страста).

Аџљуни 1.310

5. Умрете пред да умрете. Аџљуни 2.291

6. Дунјата оставете ја за оној кој ја посакува.Аџљуни 1.38

7. Дунјата е леш, кој ја сака, е куче.

Аџљуни 1. 499

8. На три работи немај доверба, дунјалук. Владар и жена.

Темјиз 63 Аџљуни 1.323

78

9. Илимот е една точка. Џахилите ја размножија.Аџљуни 2. 67

10. Срцето е куќа на Аллах.Темјиз 117 Аџљуни 2.99

11. Кој го практикува своето знаење, Аллах ке го подучи со она што не го знае...

Аџљуни 2. 265

79

КОРИСТЕНИ ДЕЛА При оформување на ова дело

1. Хадиска наука – Иса Бег Медресе Скопје.

2. Ana hatlarijla Hadis – Проф. Др. Исмаил Луфи Чакан.

3. Kenzul Irfan / Bin bir hadisi serif. – Елхаџ Мехмед Есад Ефенди.

4. Bin bir hadisi serif. – Анкара фазилијет јајинџилик.

5. Hadis Ensiklopedisi “Kutubi sitte” Проф. Др. Ибрахим Џанан.

6. Tasavvuf ve tarikatlar – Др. Мустафа Кара.

7. Izbor Poslanikovih Hadisa – Islamska zaednica u Nemackoj Duisburg.

8. Ханефиски фикх – Абдулхамид Махмуд Тухмаз.

80

Благодарението припаѓа исклучиво на Возвишениот Аллах!

Кој овозможуви да се оформи ова важно дело. Нека е салават и селам на последниот Пратеник

на земјава, Мухаммед алејхисселам и над неговиот ехл’ул бејт и неговите чесни асхаби... Па на Адем,

Нух, Ибрахим, Муса Иса и сите истанати Пратеници, Гласници, Евлии, Алими и Шехиди.

За нивниот хат’р, Аллах Теала да се смилува над нас и нашите блиски! Во дунја и ахирет мазум да

не останеме! На судниот ден со нив да бидеме!

АМИН!

الحكيم العليم أنت ك إن متنا عل ما إال لنا علم ال سبحانك

“Славен нека си! Ние поседуваме знаење само за она за што Ти не поучи,,Ти си, навистина, Зналец

и Мудар!”

Бекаре 32.

81

ПАТОТ ДО ВИСТИНСКИОТ ВЕРНИК

Documents

Transcript of ПАТОТ ДО ВИСТИНСКИОТ ВЕРНИК