1/12

ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ

ÕÓÓËÜ

2003 îíû 01 ä¿ãýýð ñàðûí 03-íû ºäºð Óëààíáààòàð õîò

ÒªÐÈÉÍ ÀÓÄÈÒÛÍ ÒÓÕÀÉ

ÍÝÃįÃÝÝÐ Á¯ËÝÃ

Íèéòëýã ¿íäýñëýë

1 ä¿ãýýð ç¿éë. Õóóëèéí çîðèëò

1.1. Ýíý õóóëèéí çîðèëò íü òºðèéí àóäèòûí òîãòîëöîî, òºðèéí àóäèòûã

õýðýãæ¿¿ëýõ áàéãóóëëàãûí á¿ðýí ýðõ, ¿éë àæèëëàãààíû ýðõ ç¿éí ¿íäñèéã òîäîðõîéëæ, òºðèéí àóäèòûã õýðýãæ¿¿ëýõòýé õîëáîãäñîí õàðèëöààã çîõèöóóëàõàä îðøèíî.

2 äóãààð ç¿éë. Òºðèéí àóäèòûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ

2.1. Ìîíãîë Óëñûí òºðèéí àóäèòûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ íü ¯íäñýí õóóëü, ýíý õóóëü, Òºñâèéí áàéãóóëëàãûí óäèðäëàãà, ñàíõ¿¿æèëòèéí òóõàé õóóëü, õóóëü òîãòîîìæèéí áóñàä àêòààñ á¿ðäýíý.

3 äóãààð ç¿éë. Òºðèéí àóäèòûí ¿íäñýí çàð÷èì

3.1. Òºðèéí àóäèò íü õóóëü äýýäëýõ, øóäàðãà ¸ñûã õàíãàõ, èë òîä, áîäèòîé áàéõ, òºðèéí àóäèòûí íèéòýýð õ¿ëýýí çºâøººðñºí çàð÷èì, ñòàíäàðòàä íèéöñýí áàéíà.

4 ä¿ãýýð ç¿éë. Õóóëèéí ¿éë÷ëýõ õ¿ðýý

4.1. Ýíý õóóëèéã òºðèéí àóäèòûí áàéãóóëëàãààñ òºñâèéí áàéãóóëëàãà, òºðèéí áîëîí îðîí íóòãèéí ºì÷èò, òýäãýýðèéí ºì÷èéí îðîëöîîòîé õóóëèéí ýòãýýä, òºñ⺺ñ ñàíõ¿¿ãèéí äýìæëýã àâñàí òºñºë, õºòºëáºðèéí ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàí, ¿éë àæèëëàãààíû ã¿éöýòãýëä àóäèò õèéæ, ä¿ãíýëò, çºâëºìæ ãàðãàõàä äàãàæ ìºðäºíº.

5 äóãààð ç¿éë. Òºðèéí àóäèòûí õýëáýð¿¿ä

5.1. Òºðèéí àóäèòûí áàéãóóëëàãà ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíãèéí áîëîí

ã¿éöýòãýëèéí àóäèò õèéíý. Àóäèòûí àðãà õýëáýðèéã ñàíõ¿¿ãèéí óäèðäëàãà, øèíæëýõ óõààí, òåõíîëîãèéí äýâøèëòòýé óÿëäóóëàí áàéíãà áîëîâñðîíãóé áîëãîæ, ¿éë àæèëëàãààíäàà íýâòð¿¿ëæ áàéíà.

5.2. Ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíãèéí àóäèò íü àóäèò õèéëãýñýí áàéãóóëëàãûí ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàí ñàíõ¿¿ãèéí áàéäàë, ¿éë àæèëëàãààíû ¿ð ä¿í áîëîí ìºíãºí ã¿éëãýýã íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëèéí íèéòýýð õ¿ëýýí çºâøººðñºí çàð÷ìóóä, íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëèéí îëîí óëñûí áîëîí ¿íäýñíèé ñòàíäàðòàä íèéö¿¿ëýí ¿íýí çºâ ãàðãàñàí ýñýõ òàëààð ä¿ãíýëò ãàðãàæ áàòàëãààæóóëíà.

2/12

5.3. ÿéöýòãýëèéí àóäèò íü øàëãàãäàæ áóé áàéãóóëëàãà ÷èã ¿¿ðãýý õýðýãæ¿¿ëýõäýý ººðèéí íººöèéã õýðõýí àðâè÷ õÿìãà÷, ¿ð àøèãòàé áºãººä ¿ð íºëººòýé àøèãëàæ áàéãààã øàëãàæ, ä¿ãíýëò, çºâëºìæ ãàðãàíà.

ÕΨÐÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃ

Òºðèéí àóäèòûí áàéãóóëëàãà

6 äóãààð ç¿éë. Òºðèéí àóäèòûí áàéãóóëëàãûí òîãòîëöîî

6.1. Òºðèéí àóäèòûí áàéãóóëëàãûí òîãòîëöîî íü òºðèéí àóäèòûí òºâ, îðîí íóòãèéí áàéãóóëëàãààñ á¿ðäýíý. Òºðèéí àóäèòûí òºâ áàéãóóëëàãà íü ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàð, îðîí íóòãèéí áàéãóóëëàãà íü àéìàã, íèéñëýëèéí àóäèòûí ãàçàð áàéíà.

7 äóãààð ç¿éë. Yíäýñíèé àóäèòûí ãàçàð

7.1.¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàð íü Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð, Åðºíõèé àóäèòîðûí îðëîã÷, áóñàä àæèëòíóóäààñ á¿ðäýíý. Åðºíõèé àóäèòîðûí îðëîã÷ áîëîí àæèëòíóóä ýíý õóóëèàð òîäîðõîéëîãäñîí á¿ðýí ýðõýý õýðýãæ¿¿ëýõýä íü Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîðò òóñëàëöàà ¿ç¿¿ëýõ ¿¿ðýãòýé. Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð, Åðºíõèé àóäèòîðûí îðëîã÷, ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí áóñàä àæèëòíóóä òºðèéí òóñãàé àëáàí òóøààëòàí áàéíà.

7.2.¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàð íü Ìîíãîë Óëñûí àóäèòûí äýýä áàéãóóëëàãà áºãººä Ìîíãîë Óëñûí õóóëü, Óëñûí Èõ Õóðëûí áóñàä øèéäâýðò çàõèðàãäàíà. ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàð áîëîí Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîðûí ¿éë àæèëëàãààíä ¯íäýñíèé àþóëã¿é áàéäëûí çºâëºëèéí äàðãà, Óëñûí Èõ Õóðëààñ áóñàä áàéãóóëëàãà, àëáàí òóøààëòàí õÿíàëò òàâèõ, ¿¿ðýã äààëãàâàð ºãºõèéã õîðèãëîíî.

7.3. Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð ò¿ð ýçã¿é, á¿ðýí ýðõèéã íü ò¿äãýëç¿¿ëñýí áóþó ýñâýë ÷ºëººëºãäñºí òîõèîëäîëä ò¿¿íèé ¿¿ðãèéã Åðºíõèé àóäèòîðûí îðëîã÷ ã¿éöýòãýíý.

7.4. ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàð Óëààíáààòàð õîòîä áàéðëàõ áà òîãòîîñîí

æóðìûí äàãóó ¿éëäñýí òàìãà, òýìäýã, àëáàí áè÷ãèéí õýâëýìýë õóóäàñ õýðýãëýíý.

7.5.Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí ¿éë àæèëëàãààíä øóäàðãà ¸ñûã ñàõèóëàõ ¿¿äíýýñ ¸ñ ç¿éí ä¿ðýì áàòàëæ ìºðä¿¿ëíý.

7.6. ¨ñ ç¿éí ä¿ðìèéã Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð, ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí àæèëòíóóä áîëîí ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí íýðèéí ºìíººñ òºðèéí àóäèòûí ¿éë àæèëëàãààíä îðîëöîæ áóé õ¿ì¿¿ñ íýãýí àäèë äàãàæ ìºðäºíº.

8 äóãààð ç¿éë. ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí òºñºâ

8.1. ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí òºñâèéã ò¿¿íèé ñàíàëûã ¿íäýñëýí Óëñûí Èõ Õóðàë õýëýëöýí áàòàëíà. Òºñºâ íü ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàð ¿éë àæèëëàãààãàà õàðààò áóñààð õýðýãæ¿¿ëýõ øààðäëàãûã õàíãàñàí áàéíà.

9 ä¿ãýýð ç¿éë. Àéìàã, íèéñëýëèéí àóäèòûí ãàçàð 9.1. Àéìàã, íèéñëýëèéí àóäèòûí ãàçàð íü àéìàã, íèéñëýëèéí Åðºíõèé àóäèòîð, áóñàä àæèëòíóóäààñ á¿ðäýíý. Àéìàã, íèéñëýëèéí Åðºíõèé àóäèòîð, àóäèòûí ãàçðûí àæèëòíóóä òºðèéí òóñãàé àëáàí òóøààëòàí áàéíà.

3/12

9.2. Àéìàã, íèéñëýëèéí Åðºíõèé àóäèòîðûã òóõàéí àéìàã, íèéñëýëèéí èðãýäèéí Һ뺺ëºã÷äèéí Õóðëûí Òýðã¿¿ëýã÷äèéí äàðãàòàé çºâøèëöñºíèé ¿íäñýí äýýð Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð òîìèëæ, ÷ºëººëíº. Àéìàã, íèéñëýëèéí Åðºíõèé àóäèòîðûí á¿ðýí ýðõèéí õóãàöàà 6 æèë áàéíà. 9.3. Ýíý õóóëèéí 13.2-ò çààñàí øààðäëàãà àéìàã, íèéñëýëèéí Åðºíõèé àóäèòîðò íýãýí àäèë õàìààðàõ áºãººä ìºí õóóëèéí 13.4.2, 13.4.7, 14.2, 14.7-ä çààñàí á¿ðýí ýðõèéã àéìàã, íèéñëýëèéí õýìæýýíä õýðýãæ¿¿ëíý. 9.4. Àéìàã, íèéñëýëèéí Åðºíõèé àóäèòîð àéìàã, íèéñëýëèéí èðãýäèéí Һ뺺ëºã÷äèéí Õóðàë, ò¿¿íèé Òýðã¿¿ëýã÷äèéí Õóðàëä çºâëºõ ýðõòýé îðîëöîíî. 9.5. Àéìàã, íèéñëýëèéí àóäèòûí ãàçàð ¿éë àæèëëàãààãàà æèë á¿ð òóõàéí àéìàã, íèéñëýëèéí èðãýäèéí Һ뺺ëºã÷äèéí Õóðàëä õàðèóöàí òàéëàãíàæ, ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàðò òàíèëöóóëæ áàéíà.

9.6. Àéìàã, íèéñëýëèéí àóäèòûí ãàçðûí æèëèéí ýöñèéí ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíä àéìàã, íèéñëýëèéí èðãýäèéí Һ뺺ëºã÷äèéí Õóðëûí Òýðã¿¿ëýã÷äèéí òîìèëñîí àóäèòîð àóäèò õèéíý.

10 äóãààð ç¿éë. Àéìàã, íèéñëýëèéí àóäèòûí ãàçðûí òºñºâ 10.1. Àéìàã, íèéñëýëèéí àóäèòûí ãàçðûí òºñâèéã ò¿¿íèé ñàíàëûã

¿íäýñëýí àéìàã, íèéñëýëèéí èðãýäèéí Һ뺺ëºã÷äèéí Õóðàë õýëýëöýí áàòàëíà. Òºñºâ íü àéìàã, íèéñëýëèéí àóäèòûí ãàçàð ¿éë àæèëëàãààãàà õàðààò áóñààð õýðýãæ¿¿ëýõ øààðäëàãûã õàíãàñàí áàéíà. 11 ä¿ãýýð ç¿éë. Òºðèéí àóäèòûí áàéãóóëëàãûí àæèëòíû òàíãàðàã 11.1. Òºðèéí àóäèòûí áàéãóóëëàãûí àæèëòàí íü “Òºðèéí àóäèòûí áàéãóóëëàãûí àæèëòàí áè õºíäëºíãèéí àëèâàà íºëººíä ¿ë àâòàí, ãàãöõ¿¿ õóóëüä çàõèðàãäàí ¿éë àæèëëàãààãàà ÿâóóëæ, àóäèòîðûí ¸ñ ñóðòàõóóíû õýì õýìæýýã ÷àíä ñàõèæ, àëáàí ¿¿ðãýý ¿íýí÷ øóäàðãààð áèåë¿¿ëýõýý òàíãàðàãëàÿ. Òàíãàðàãàà íÿöâàë õóóëèéí õàðèóöëàãà õ¿ëýýíý.” õýìýýí òàíãàðàã ºðãºíº. 11.2. Òºðèéí àóäèòûí áàéãóóëëàãûí àæèëòíû òàíãàðàã ºðãºõ ¸ñëîëûã “Òºðèéí çàõèðãààíû àëáàí õààã÷èéí òàíãàðàã ºðãºõ ¸ñëîëûí æóðàì”-ä çààñíû äàãóó çîõèîí áàéãóóëíà.

12 äóãààð ç¿éë. Òºðèéí àóäèòûí áàéãóóëëàãûí àæèëòíû àëáàí òóøààëûí àíãèëàë, çýðýã äýâ

12.1. Òºðèéí àóäèòûí áàéãóóëëàãûí àëáàí òóøààëûã äîð äóðäñàíààð àíãèëíà: 12.1.1. òºðèéí àóäèòûí òýðã¿¿í ò¿øýý; 12.1.2. òºðèéí àóäèòûí èòãýìæèò ò¿øýý; 12.1.3. òºðèéí àóäèòûí çºâëºõ ò¿øýý; 12.1.4. òºðèéí àóäèòûí àõëàõ ò¿øýý; 12.1.5. òºðèéí àóäèòûí ò¿øýý; 12.1.6. òºðèéí àóäèòûí äýñ ò¿øýý.

4/12

12.2. Òºðèéí àóäèòûí òýðã¿¿í ò¿øýý, èòãýìæèò ò¿øýý, çºâëºõ ò¿øýý, àõëàõ ò¿øýý, ò¿øýý, äýñ ò¿øýý íü òóñ á¿ðòýý òýðã¿¿í çýðýã, äýä çýðýã, ãóòãààð çýðýã, äºò㺺ð çýðýã ãýñýí çýðýã äýâòýé áàéíà. 12.3. Òºðèéí àóäèòûí áàéãóóëëàãûí àëáàí òóøààëûí çýðýã äýâ, íýìýãäýë îëãîõ æóðìûã Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð òîãòîîíî.

ÃÓÐÀÂÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃ

Ìîíãîë Óëñûí åðºíõèé àóäèòîð áà

¿íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí áîëîâñîí õ¿÷èí

13 äóãààð ç¿éë. Åðºíõèé àóäèòîð, Åðºíõèé àóäèòîðûí îðëîã÷

13.1. Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîðûã Óëñûí Èõ Õóðëûí äàðãûí ñàíàë áîëãîñíîîð Óëñûí Èõ Õóðàë 6 æèëèéí õóãàöààãààð òîìèëîõ áºãººä ò¿¿íèéã íýã óäàà óëèðóóëàí òîìèëæ áîëíî.

13.2. Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîðîîð òîìèëîãäîõ õ¿í äàðààõü øààðäëàãûã õàíãàñàí áàéíà:

13.2.1. Ìîíãîë Óëñûí èðãýí áàéõ; 13.2.2. 40-ººñ äýýø íàñòàé áàéõ; 13.2.3. òºðèéí àëáà õààõ íàñíû äýýä õÿçãààðò õ¿ðýýã¿é áàéõ; 13.2.4. ÿë øèéòã¿¿ëæ áàéãààã¿é;

13.2.5. ýäèéí çàñàã, ñàíõ¿¿, íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýë, õóóëü, òºðèéí

çàõèðãàà áîëîí õîëáîãäîõ áóñàä ÷èãëýëýýð áîëîâñðîëûí çýðýãòýé áàéõ;

13.2.6. òºðèéí àëáàíä 10-ààñ äýýø æèë àæèëëàñàí áàéõ; 13.2.7. Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîðûí á¿ðýí ýðõýä õàðøëàõ

àëèâàà àæèë, àëáàí òóøààë äàâõàð ýðõýëäýãã¿é, ºì÷èéí á¿õ õýëáýðèéí àæ àõóéí íýãæ, ìýðãýæëèéí áîëîí òºðèéí áóñ áàéãóóëëàãàä ñàíõ¿¿ãèéí ñîíèðõîëã¿é áàéõ.

13.3. Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîðîîð òîìèëîãäñîí õ¿í íàìûí ãèø¿¿íýýñýý ò¿äãýëçýíý.

13.4. Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð äàðààõü á¿ðýí ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëíý: 13.4.1.¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûã äîòîîä, ãàäààä õàðèëöààíä

òºëººëºõ; 13.4.2.àóäèò õèéõ òºëºâëºãºº, õºòºëáºðèéã õÿíàæ áàòëàõ; 13.4.3.¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí òºñâèéí çàðöóóëàëòàä õÿíàëò

òàâèõ; 13.4.4.Óëñûí Èõ Õóðëûí ÷óóëãàíû áîëîí Çàñãèéí ãàçðûí

õóðàëäààíä çºâëºõ ýðõòýé îðîëöîõ; 13.4.5.ýíý õóóëüä çààñàí á¿ðýí ýðõèéíõýý õ¿ðýýíä àóäèò, íÿãòëàí

áîäîõ á¿ðòãýë, çàõèðãàà, áîëîâñîí õ¿÷èí, ñàíõ¿¿ãèéí ¿éë àæèëëàãààã ÷èãë¿¿ëæ, øèéäâýð ãàðãàõ;

13.4.6. Yíäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí á¿òýö, îðîí òîîã áàòëàõ; 13.4.7.ýðõ õýìæýýíèéõýý àñóóäëààð òóøààë ãàðãàõ;

13.4.8. õóóëü òîãòîîìæèä çààñàí áóñàä á¿ðýí ýðõ.

5/12

13.5. Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð á¿ðýí ýðõèéíõýý çàðèì õýñãèéã

Åðºíõèé àóäèòîðûí îðëîã÷ áîëîí áóñàä àæèëòíóóäàä øèëæ¿¿ëæ áîëîõ áºãººä ãýõäýý ýíý íü ò¿¿íèéã ýíý õóóëèàð õ¿ëýýñýí ¿¿ðýã õàðèóöëàãààñ íü ÷ºëººëºõ ¿íäýñëýë áîëîõã¿é.

13.6. Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí ¿éë

àæèëëàãààã Ìîíãîë Óëñûí õóóëü òîãòîîìæ, íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýë, àóäèò, áèçíåñèéí íèéòýýð õ¿ëýýí çºâøººðºãäñºí çàð÷èì, àðãà àæèëëàãààíä íèéö¿¿ëýí, ¿íýí÷ øóäàðãà, áîäèòîé, àðâè÷ õÿìãà÷, ¿ð àøèãòàé, ¿ð íºëººòýé àæèëëóóëàõ ¿¿ðýã õ¿ëýýíý.

13.7. Åðºíõèé àóäèòîðûí îðëîã÷èéã Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîðûí

ñàíàë áîëãîñíîîð Óëñûí Èõ Õóðàë òîìèëæ ÷ºëººëíº. Åðºíõèé àóäèòîðûí îðëîã÷èä íýð äýâøèã÷ íü ýíý õóóëèéí 13.2-ò çààñàí Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîðò òàâèãäàõ øààðäëàãóóäûã íýãýí àäèë õàíãàñàí áàéíà. Õýðýâ Óëñûí Èõ Õóðàë ñàíàë áîëãîñîí õ¿íèéã íü òîìèëîõ áîëîìæã¿é ãýæ ¿çñýí áîë Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð äàõèí íýð äýâø¿¿ëíý.

13.8. Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð, Åðºíõèé àóäèòîðûí îðëîã÷ ÷ºëººëºãäºõ õ¿ñýëòýý Óëñûí Èõ Õóðàëä ãàðãàæ áîëíî.

13.9. Àëáàí ¿¿ðãýý çîõèõ ¸ñîîð áèåë¿¿ëýýã¿é áîëîí áèåèéí ýð¿¿ë ìýíäèéí óëìààñ àëáàí ¿¿ðãýý ã¿éöýòãýõ ÷àäâàðã¿é áîëñîí òîõèîëäîëä Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð, Åðºíõèé àóäèòîðûí îðëîã÷èéã Óëñûí Èõ Õóðàë ¿¿ðýãò àæëààñ íü ÷ºëººëæ áîëíî.

13.10. Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð, Åðºíõèé àóäèòîðûí îðëîã÷ ãýìò õýðýãò ñýæèãëýãäñýí áîë ø¿¿õèéí øèéäâýð ãàðàõ õ¿ðòýë Óëñûí Èõ Õóðàë àëáàí òóøààëààñ íü ò¿äãýëç¿¿ëýõ áà ãýìò õýðýã ¿éëäñýí íü íîòëîãäîæ, ø¿¿õèéí øèéòãýõ òîãòîîë õ¿÷èí òºãºëäºð áîëñîí áîë àëáàí òóøààëààñ íü îãöðóóëíà.

13.11.Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð, Åðºíõèé àóäèòîðûí îðëîã÷èéí öàëèí, çýðýã çèíäààã Óëñûí Èõ Õóðàë òîãòîîíî.

13.12. Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð, Åðºíõèé àóäèòîðûí îðëîã÷èéã ãýìò õýðýã ¿éëäýæ áàéõàä íü áóþó õýðãèéí ãàçàðò ãýìò ¿éëäëèéíõ íü íîòëîõ áàðèìòòàéãààð áàðèâ÷èëñàí áîë õîëáîãäîõ àëáàí òóøààëòàí ýíý òóõàé Óëñûí Èõ Õóðëûí äàðãàä õîðèí äºðâºí öàãèéí äîòîð ìýäýãäýíý. ¯¿íýýñ áóñàä òîõèîëäîëä òýäãýýðèéã àëáàäàí ñààòóóëàõ, öàãäàí õîðèõ áîëîí ø¿¿õèéí æóðìààð çàõèðãààíû øèéòãýë îíîãäóóëàõ, ãýð, àëáàí ºðºº, áèåä íü ¿çëýã, íýãæëýã õèéõèéã õîðèãëîíî.

13.13. Óëñûí Èõ Õóðàë Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð, Åðºíõèé

àóäèòîðûí îðëîã÷ îðîí ãàðñàí òîõèîëäîëä 15 õîíîãèéí äîòîð, Óëñûí Èõ Õóðëûí ÷óóëãàíû ÷ºëºº öàãò äàðààãèéí ÷óóëãàí ýõýëñíýýñ õîéø 15 õîíîãèéí äîòîð òýäãýýðèéã íºõºí òîìèëíî.

14 ä¿ãýýð ç¿éë. ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí áîëîâñîí õ¿÷èí

14.1. Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð áàòëàãäñàí òºñºâòºº áàãòààí Åðºíõèé àóäèòîðûí îðëîã÷îîñ áóñàä àæèëòíûã àæèëä àâàõ, àëáàí òóøààë äýâø¿¿ëýõ, àæëààñ ÷ºëººëºõ ýðõòýé.

14.2. Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð á¿ðýí ýðõýý õýðýãæ¿¿ëýõäýý ãàäíû øèíæýý÷, ìýðãýæèëòíèéã àóäèòûí ¿éë àæèëëàãààíä òàòàí îðîëöóóëæ, ¿éë÷èëãýý, çºâëºãºº àâ÷ áîëíî.

6/12

14.3. Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð Yíäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí áîëîâñîí

õ¿÷íèé óäèðäëàãûã õýðýãæ¿¿ëýõäýý òºðèéí àëáàíû íèéòëýã õóóëü òîãòîîìæèéí õ¿ðýýíä ººðèéí îíöëîãò òîõèðñîí òîãòîëöîîã áîëîâñðóóëæ ìºðäºíº.

14.4. Yíäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí àæèëòíóóäûí öàëèí õºëñ, óðàìøóóëëûí òîãòîëöîî òºðèéí àëáàíû òóõàé õóóëü òîãòîîìæèéí õ¿ðýýíä ººðèéí îíöëîãò òîõèðñîí áàéíà.

14.5.¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí àæèëòàí ¿¿ðýãò àæëàà ¿ð íºëººòýé ã¿éöýòãýõ ìýäëýã, óð ÷àäâàðûã ýçýìøñýí áàéíà. ¯¿íèé òóëä Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí àæèëòíóóäàä çîðèóëñàí áàéíãûí ñóðãàëòûí õºòºëáºð áîëîâñðóóëæ õýðýãæ¿¿ëíý.

14.6.Òºðèéí àóäèòûí áàéãóóëëàãûí àæèëòàí òºðèéí àëáàíû òóõàé õóóëü òîãòîîìæèä çààñíààñ ãàäíà äîð äóðäñàí íýìýãäýë áàòàëãààãààð õàíãàãäàíà:

14.6.1. àóäèò õèéõ á¿ðýí ýðõýý õýðýãæ¿¿ëæ ÿâàõäàà õîò, ñóóðèí

ãàçðûí äîòîðõè íèéòèéí òýýâðèéí õýðýãñýë (òàêñèíààñ áóñàä)-ýýð çîð÷ñîí òîõèîëäîëä õóâèàñ ãàðñàí çàðäëûã Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîðûí áàòàëñàí æóðìûí äàãóó òóõàéí áàéãóóëëàãà íü íºõºí îëãîõ;

14.6.2.àóäèò õèéõ á¿ðýí ýðõýý õýðýãæ¿¿ëæ ÿâààä õºäºëìºðèéí

÷àäâàðàà ò¿ð àëäñàí áîë õºäºëìºðèéí ÷àäâàðàà àëäñàíû òýòãýìæ, àëáàí òóøààëûí öàëèíãèéí çºð¿¿ã õºäºëìºðèéí ÷àäâàðàà ò¿ð àëäñàí õóãàöààíû òóðøèä, òàõèð äóòóó áîëñîí áîë òàõèð äóòóóãèéí òýòãýâýð, àëáàí òóøààëûí öàëèíãèéí çºð¿¿ã òàõèð äóòóóãèéí òýòãýâýð àâ÷ áàéãàà õóãàöààíû òóðøèä òóñ òóñ àâàõ;

14.6.3. àóäèò õèéõ á¿ðýí ýðõýý õýðýãæ¿¿ëýõòýé íü õîëáîãäóóëàí

àìü íàñûã íü õîõèðîîñîí òîõèîëäîëä ò¿¿íèé àëáàí òóøààëûí ãóðâàí æèëèéí öàëèíòàé òýíöýõ õýìæýýíèé íýã óäààãèéí áóöàëòã¿é òóñëàìæèéã õîõèðîã÷èéí àð ãýðò íü îëãîõ.

14.7. Ýíý ç¿éëèéí 14.6.2, 14.6.3-ò çààñàí òýòãýâýð, òýòãýìæ áîëîí àëáàí

òóøààëûí öàëèíãèéí çºð¿¿, áóöàëòã¿é òóñëàìæèéã óëñûí òºñ⺺ñ îëãîæ, óã õºðºíãèéã ãýì áóðóóòàé ýòãýýäýýð íºõºí òºë¿¿ëíý.

14.8. Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòî𠺺ðèéí áîëîí áóñàä àæèëòíû ãýð

á¿ë, òºðºë ñàäíû õ¿íèéã ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàðò àæèëòíààð àâ÷ àæèëëóóëàõûã õîðèãëîíî.

ĪЪÂįÃÝÝÐ Á¯ËÝÃ

Àóäèòûí áîëîí òàéëàãíàõ ¿éë àæèëëàãàà

15 äóãààð ç¿éë. Àóäèò õèéõ á¿ðýí ýðõ

15.1. ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàð äàðààõü á¿ðýí ýðõèéã ýäýëíý:

15.1.1. Óëñûí Èõ Õóðëààñ áóñàä òºðèéí áàéãóóëëàãóóäûí ¿éë àæèëëàãààíä ñàíõ¿¿æèëòèéí ýõ ¿¿ñâýðýýñ íü ¿ë õàìààðàí àóäèò õèéõ. Óëñûí Èõ Õóðëûí çºâõºí ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíä àóäèò õèéõ áºãººä õýðýâ Óëñûí Èõ Õóðëààñ õ¿ññýí òîõèîëäîëä áóñàä ¿éë àæèëëàãààíä íü àóäèò õèéõ;

7/12

15.1.2. òºñ⺺ñ ñàíõ¿¿æèëò àâñàí, òºñâèéí îðëîãî á¿ðä¿¿ëäýã áóþó òºðèéí ºì÷èò áîëîí òºðèéí ºì÷èéí îðîëöîîòîé õóóëèéí ýòãýýäèéí ¿éë àæèëëàãààíä àóäèò õèéõ;

15.1.3. îëîí óëñûí áàéãóóëëàãà, ãàäààä îðíû ñàíõ¿¿æèëòýýð àæèëëàäàã áàéãóóëëàãà, àæ àõóéí íýãæ, òºñºë, õºòºëáºðèéí ¿éë àæèëëàãààíä òýäíèé õ¿ñýëòýýð àóäèò õèéõ;

15.1.4. Çàñãèéí ãàçðûí òóñãàé çîðèóëàëòûí ñàí, òºñ⺺ñ îëãîñîí

ñàíõ¿¿ãèéí äýìæëýã, ýðãýæ òºëºãäºõ íºõöºëººð àøèãëóóëæ áàéãàà òºñâèéí õºðºí㺠áîëîí îëîí óëñûí áàéãóóëëàãà, ãàäààä îðíû Çàñãèéí ãàçàð, áàéãóóëëàãà, èðãýäýýñ Ìîíãîë Óëñûí Çàñãèéí ãàçàð, òºñâèéí áóñàä áàéãóóëëàãàä îëãîñîí çýýë, òóñëàìæ, õàíäèâûí àøèãëàëò, çàðöóóëàëò, ¿ð ä¿íä àóäèò õèéõ;

15.1.5. óëñûí òºñâèéí õºðºí㺠îðóóëàëò, ò¿¿íèé ¿ð ä¿íä àóäèò õèéõ; 15.1.6. òàãíóóëûí áàéãóóëëàãà, çýâñýãò õ¿÷èí, öàãäààãèéí ã¿éöýòãýõ

àëáàíä çîðèóëñàí òºñâèéí õºðºíãèéí çàðöóóëàëòàä Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð áîëîí Óëñûí Èõ Õóðëààñ èòãýìæèëñýí àæèëòàí àóäèò õèéíý.

15.1.7.Çàñãèéí ãàçðûí æèëèéí ýöñèéí ñàíõ¿¿ãèéí íýãäñýí òàéëàíä

àóäèò õèéõ; 15.1.8. øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä òîäîðõîé àñóóäëààð àóäèò õèéæ,

ä¿ãíýëò ãàðãàõ; 15.1.9. óëñûí òºñâèéí òºñºëä áîëîí òºñâèéí õºðºíãèéí ¿ð àøãèéã

äýýøë¿¿ëýõ, îðëîãî íýìýãä¿¿ëýõ òàëààð ñàíàë áîëîâñðóóëæ Óëñûí Èõ Õóðàëä îðóóëàõ;

15.1.10. ººðèéí àæëûí çîõèîí áàéãóóëàëò, ¿éë àæèëëàãààíû

àñóóäëààð ñòàíäàðò, ä¿ðýì, æóðàì, çààâàð áàòëàõ, àéìàã, íèéñëýëèéí àóäèòûí ãàçðûã ìýðãýæèë, àðãà ç¿éí óäèðäëàãààð õàíãàõ;

15.1.11. ººðèéí á¿ðýí ýðõèéí àñóóäëààð àéìàã, íèéñëýëèéí

àóäèòûí ãàçðààð àóäèò õèéëãýõ; 15.1.12. àóäèòûí ÿâöàä èëýðñýí òºëáºð, çºð÷ëèéã áàðàãäóóëàõ àêò

òàâèõ, àëáàí øààðäëàãà ºãºõ, õóóëü òîãòîîìæ, ýðõ ç¿éí õýì õýìæýý òîãòîîñîí áóñàä øèéäâýðèéã áîëîâñðîíãóé áîëãîõ ñàíàëûã õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãàä òàâèõ;

15.1.13. òºðèéí àëáàí õààã÷ õóóëèàð õîðèãëîñîí ¿éë àæèëëàãàà

ÿâóóëñàí, àëáàí ¿¿ðãýý áèåë¿¿ëýýã¿é, àëáàí òóøààëûí á¿ðýí ýðõýý õýòð¿¿ëñýí íü àóäèòûí ÿâöàä èëýðâýë ò¿¿íä õóóëü òîãòîîìæèä çààñíû äàãóó ñàõèëãûí øèéòãýë íîãäóóëàõ àñóóäëûã ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãà, àëáàí òóøààëòàíä òàâèõ. Ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãà, àëáàí òóøààëòàí óã àñóóäëûã çîõèõ æóðìûí äàãóó õýðõýí øèéäâýðëýñýí òóõàéãàà ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàðò àæëûí 10 õîíîãèéí äîòîð ìýäýãäýíý;

15.1.14.òºðèéí áîëîí îðîí íóòãèéí ºì÷èéí àøèãëàëò, çàðöóóëàëòàä

àóäèò õèéæ ä¿ãíýëò ãàðãàæ áîëîõ. 15.1.15. õóóëü òîãòîîìæèä çààñàí áóñàä á¿ðýí ýðõ.

15.2.Àéìàã, íèéñëýëèéí àóäèòûí ãàçàð äàðààõü á¿ðýí ýðõ ýäýëíý:

8/12

15.2.1. îðîí íóòãèéí çàõèðãààíû áàéãóóëëàãóóäûí ¿éë àæèëëàãààíä àóäèò õèéõ;

15.2.2. îðîí íóòãèéí òºñ⺺ñ ñàíõ¿¿æèëò àâñàí, òºñâèéí îðëîãî á¿ðä¿¿ëäýã áóþó îðîí íóòãèéí ºì÷èò áîëîí îðîí íóòãèéí ºì÷èéí îðîëöîîòîé õóóëèéí ýòãýýäèéí ¿éë àæèëëàãààíä àóäèò õèéõ; 15.2.3. îðîí íóòãèéí òºñâèéí æèëèéí ýöñèéí ñàíõ¿¿ãèéí íýãäñýí òàéëàíä àóäèò õèéæ ä¿ãíýëò ãàðãàõ; 15.2.4. îðîí íóòãèéí òºñâèéí òºñºëä áîëîí òºñâèéí õºðºíãèéí ¿ð àøãèéã äýýøë¿¿ëýõ, îðëîãî íýìýãä¿¿ëýõ òàëààð ñàíàë áîëîâñðóóëæ àéìàã, íèéñëýëèéí èðãýäèéí Һ뺺ëºã÷äèéí Õóðàëä îðóóëàõ;

15.2.5. ýíý õóóëèéí 15.1.4, 15.1.5, 15.1.8, 15.1.12, 15.1.13, 15.1.14, 16.1-ä áîëîí õóóëü òîãòîîìæèä çààñàí áóñàä á¿ðýí ýðõ.

16 äóãààð ç¿éë. Àóäèòûí òºëºâëºëò

16.1. ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàð àóäèòûí õýòèéí áîëîí æèëèéí òºëºâëºãºº áîëîâñðóóëæ àæèëëàíà.

16.2. ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàð àóäèòûí õýòèéí áîëîí æèëèéí òºëºâëºãºº áîëîâñðóóëàõäàà äàðààõü ç¿éëèéã õàðãàëçàí ¿çíý:

16.2.1. Óëñûí Èõ Õóðàë, ò¿¿íèé Áàéíãûí õîðîîäîîñ èð¿¿ëñýí ñàíàë;

16.2.2. äîòîîä, ãàäààäûí áóñàä áàéãóóëëàãûí ñàíàë; 16.2.3. äîòîîä õÿíàëòûí áàéãóóëëàãààñ õèéñýí áîëîí õèéõýýð

òºëºâëºñºí àóäèò;

16.2.4. îëîí óëñûí áàéãóóëëàãààñ õèéñýí áîëîí õèéõýýð òºëºâëºñºí àóäèò;

16.2.5. ÿâöûí äóíä ãàð÷ áîëîõ ãýíýòèéí øààðäëàãà. 17 äóãààð ç¿éë. Àóäèòûí àæëûí áîëîí òàéëàãíàõ ñòàíäàðò

17.1. ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàð àóäèòûí àæëûí áîëîí òàéëàãíàõ ñòàíäàðò áàòàëæ Òºðèéí àóäèòûí áàéãóóëëàãûí áîëîí äîòîîä õÿíàëòûí àæèëòàí, ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí íýðèéí ºìíººñ àóäèò õèéæ áóé ìýðãýæëèéí àóäèòîðîîð ìºðä¿¿ëíý. Ýíý ñòàíäàðò íü àóäèòûí íèéòýýð õ¿ëýýí çºâøººðñºí çàð÷èì, ñòàíäàðò, òóõàéëáàë, Õÿíàëò øàëãàëòûí äýýä áàéãóóëëàãóóäûí îëîí óëñûí áàéãóóëëàãà, Íÿãòëàí áîäîã÷äûí îëîí óëñûí õîëáîîíû ñòàíäàðòàä íèéöñýí áàéíà.

18 äóãààð ç¿éë. Ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíãèéí àóäèò, ò¿¿íèé òàéëàí

18.1.Çàñãèéí ãàçàð áîëîí áóñàä áàéãóóëëàãóóä æèëèéí ýöñèéí ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíãàà íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëèéí îëîí óëñûí ñòàíäàðòûí äàãóó ãàðãàæ Òºñâèéí áàéãóóëëàãûí óäèðäëàãà, ñàíõ¿¿æèëòèéí òóõàé õóóëèàð òîãòîîñîí õóãàöààíä ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàðò èð¿¿ëíý.

18.2. ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàð Òºñâèéí áàéãóóëëàãûí óäèðäëàãà, ñàíõ¿¿æèëòèéí òóõàé õóóëèàð òîãòîîñîí õóãàöààíä ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíä àóäèò

9/12

õèéæ ä¿ãíýëò ãàðãàí òºñâèéí åðºíõèéëºí çàõèðàã÷èä, ä¿ãíýëòèéí õóâèéã ñàíõ¿¿, òºñâèéí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãàä òóñ òóñ õ¿ðã¿¿ëíý.

18.3.¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàð äîòîîäûí áîëîí õºíäëºíãèéí àóäèòûí áóñàä áàéãóóëëàãûí õèéñýí àóäèòûã Àóäèòûí îëîí óëñûí áà ¿íäýñíèé ñòàíäàðòûí äàãóó ¿íýí çºâ, àëäàà ìàäàãã¿é õèéãäñýí ãýæ ¿çâýë ò¿¿íä òóëãóóðëàí ä¿ãíýëòýý ãàðãàæ áîëíî.

18.4. Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëèéí õºòëºëò, äîòîîä õÿíàëò ñàéòàé íü óäàà äàðààãèéí àóäèòààð íîòëîãäñîí áàéãóóëëàãûí ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíä æèë á¿ð àóäèò õèéõ øààðäëàãàã¿é ãýæ ¿çýæ áîëîõ áºãººä ýíý òóõàé Óëñûí Èõ Õóðàë, õîëáîãäîõ áóñàä áàéãóóëëàãàä çºâëºõ ýðõòýé.

18.5. ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàð ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíä àóäèò õèéõ ÷èã ¿¿ðãýý àóäèòûí áóñàä áàéãóóëëàãààð ãýðýýíèé ¿íäñýí äýýð ã¿éöýòã¿¿ëæ áîëîõ áà èéíõ¿¿ ã¿éöýòã¿¿ëñýí àóäèòûí àæëûí ÷àíàðûã Óëñûí Èõ Õóðëûí ºìíº õàðèóöíà. Ãýðýýãýýð àóäèò õèéëãýõ æóðìûã Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð áàòàëíà.

18.6. ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàð ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíãèéí àóäèò õèéõýä ãàðñàí øóóä áà øóóä áóñ çàðäëûã íºõºõ ¿¿äíýýñ àóäèò õèéëãýñýí áàéãóóëëàãààñ àóäèòûí ¿éë÷èëãýýíèé òºëáºð àâ÷ áîëíî. Àóäèòûí ¿éë÷èëãýýíèé òºëáºðèéí õýìæýý, æèøãèéã Yíäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí ñàíàëûã ¿íäýñëýí ñàíõ¿¿, òºñâèéí àñóóäàë ýðõýëñýí òºðèéí çàõèðãààíû òºâ áàéãóóëëàãà æèë á¿ð òîãòîîæ, áàéãóóëëàãóóäûí òºñºâò òóñãàæ áàéíà. ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí õèéñýí àóäèòûí òºëáºðèéí îðëîãûã óëñûí òºñºâò îðóóëàõ áà ãýðýýãýýð õèéëãýñýí àóäèòûí òºëáºðèéã òóõàéí àóäèòûí áàéãóóëëàãàä òºëíº.

18.7. Ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíä àóäèò õèéõ æóðìûã Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð áàòàëíà.

19 ä¿ãýýð ç¿éë. ÿéöýòãýëèéí àóäèò, ò¿¿íèé òàéëàí

19.1.¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçà𠺺ðèéí á¿ðýí ýðõèéí õ¿ðýýíä õàìðàãäàõ àëèâàà áàéãóóëëàãà, õºòºëáºðò ã¿éöýòãýëèéí àóäèò õèéæ áîëíî.

19.2.¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàð àóäèòûí çîðèëò, õàìðàõ õ¿ðýýíèé òàëààð àóäèò õèéëãýõ áàéãóóëëàãàä àóäèò ýõëýõýýñ ºìíº ìýäýãäýíý.

19.3.Àóäèò äóóñàæ, òàéëàíãèéí òºñºë áýëýí áîëñíû äàðàà ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàð äàðààõü àðãà õýìæýý àâíà:

19.3.1. àóäèò õèéëãýñýí áàéãóóëëàãàä òàéëàíãèéí òºñëèéã ºã÷ àæëûí 10 õîíîãèéí äîòîð ñàíàëàà ºãºõèéã õ¿ñýõ;

19.3.2. àóäèò õèéëãýñýí áàéãóóëëàãààñ èð¿¿ëñýí ñàíàëûã ñóäëàí ¿íäýñëýëòýé ãýæ ¿çâýë òàéëàíä çàñâàð îðóóëàõ, ¿íäýñëýëã¿é ãýæ ¿çâýë ººðèéí ä¿ãíýëòèéã íýìýëò íîòëîõ ç¿éëýýð áàòàòãàõ àðãà õýìæýý àâàõ;

19.3.3. òàéëàíãèéí ýöñèéí õóâèëáàðûã Óëñûí Èõ Õóðàë, àóäèò õèéëãýñýí áàéãóóëëàãà áîëîí õîëáîãäîõ áóñàä áàéãóóëëàãà, àëáàí òóøààëòàíä õ¿ðã¿¿ëýõ.

19.4.ÿéöýòãýëèéí àóäèò õèéõ æóðìûã Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð áàòàëíà.

10/12

20 äóãààð ç¿éë. Ñàíàë, çºâëºìæ, ìýäýýëýë

20.1.Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí ÷èã

¿¿ðýãòýé õîëáîîòîé àëèâàà àñóóäëààð ìýäýýëýë, èëòãýë, òàéëàí áýëòãýæ õîëáîãäîõ áàéãóóëëàãà, àëáàí òóøààëòàíä ºã÷ áîëíî.

20.2.Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð óëñ îðíû ýðõ àøãèéí òºëºº ãýæ ¿çñýí àëèâàà àñóóäëààð ñàíàë, çºâëºìæ áýëòãýæ Óëñûí Èõ Õóðàë, ò¿¿íèé Áàéíãûí õîðîî, õîëáîãäîõ áóñàä áàéãóóëëàãà, àëáàí òóøààëòàíä òàíèëöóóëæ áîëíî.

21 ä¿ãýýð ç¿éë. Ìýäýýëýë àâàõ ýðõ

21.1. Òºðèéí àóäèòûí áàéãóóëëàãà, ò¿¿íèé àæèëòíóóä á¿ðýí ýðõýý õýðýãæ¿¿ëýõýä øààðäàãäàõ àëèâàà ìýäýýëëèéã á¿ðýí õýìæýýãýýð, ÷ºëººòýé, øóóðõàé àâàõ ýðõòýé. Ýíý õóóëèéí 15.1-ä çààñàí áàéãóóëëàãà, àëáàí òóøààëòàí ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðààñ øààðäñàí ìýäýýëëèéã õóãàöààíä íü ñààäã¿é ãàðãàæ ºãºõ ¿¿ðýãòýé.

21.2. Òºðèéí àóäèòûí áàéãóóëëàãûí àæèëòíóóä àóäèòûí àæèëä øààðäëàãàòàé ìýäýý, ñóäàëãàà, òàéëáàð, òîäîðõîéëîëò, õîëáîãäîõ áóñàä áàðèìò áè÷ãèéã øàëãàãäàã÷ áàéãóóëëàãà, àëáàí òóøààëòíààñ ¿íý òºëáºðã¿é ãàðãóóëæ àâàõ ýðõòýé.

22 äóãààð ç¿éë. Ìýäýýëëèéí íóóöûã õàìãààëàõ

22.1. Òºðèéí àóäèòûí áàéãóóëëàãà àóäèò õèéõ ÿâöàä îëæ àâñàí òºðèéí áîëîí áàéãóóëëàãà, õóâü õ¿íèé íóóöàä õàìààðàõ ìýäýýëëèéã óã ìýäýýëëèéã ºãñºí áàéãóóëëàãûíõòàé íü èæèë ò¿âøèíä íóóöàëæ õàìãààëíà.

22.2.Íóóö ãýäãýýð õàëõàâ÷ëàí çºð÷èë äóòàãäëûã íóóí äàðàãäóóëàõ íü óëñ îðíû ýðõ àøèãò õàðø ãýæ Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé àóäèòîð ¿çâýë óã ìýäýýëëèéã àâàõ ýðõòýé áàéãóóëëàãà, àëáàí òóøààëòàíä íü òàíèëöóóëæ, õîëáîãäîõ àðãà õýìæýý àâàõûã ñàíàë áîëãîæ áîëíî.

22.3.Íóóö ìýäýýëëèéã çîõèõ çºâøººðºëã¿é çàäðóóëñàí áóþó àøèãëàñàí ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí àæèëòàíä óã ìýäýýëëèéã ºãñºí áàéãóóëëàãûí àæèëòàíòàé àäèë àðãà õýìæýý àâíà.

ÒÀÂÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃ

Îëîí íèéòèéã ìýäýýëëýýð õàíãàõ

23 äóãààð ç¿éë. Òàéëàí ò¿ãýýõ ýðõ

23.1. Õóóëüä ººðººð çààãààã¿é áîë ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàð ã¿éöýòãýëèéí àóäèòûí áîëîí áóñàä òàéëàíã õýâëýí íèéòëýõ áóþó áóñàä àðãà çàìààð õýâëýë ìýäýýëëèéí õýðýãñýë, îëîí íèéòýä ò¿ãýýæ áîëíî.

24 ä¿ãýýð ç¿éë. Õýâëýìýë òàéëàíãèéí æàãñààëò

24.1. ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçà𠺺ðèéí õèéñýí àóäèòûí òàéëàíãèéí æàãñààëòûã óëèðàë òóòàì ãàðãàæ, õýâëýë ìýäýýëëèéí õýðýãñëýýð áîëîí öàõèì ñ¿ëæýýãýýð ìýäýýëíý.

11/12

25 äóãààð ç¿éë. Ìýäýýëëýýð õàíãàõ 25.1. ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàð õ¿ñýëò èð¿¿ëñýí õ¿ì¿¿ñò òºðèéí áîëîí

áàéãóóëëàãà, õóâü õ¿íèé íóóöàä õàìààðàõ ìýäýýëýë àãóóëñíààñ áóñàä àóäèòûí òàéëàíã õýâëýìýë ýõýýð íü áóþó õóâèëæ ºãíº.

25.2. ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàð àóäèòûí òàéëàíã õýâëýí íèéòëýõ, õóâèëæ îëøðóóëàõàä çàðöóóëñàí çàðäëûã íºõºõ çîðèëãîîð òºëáºð àâ÷ áîëíî.

ÇÓÐÃÀÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃ

¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí yéë àæèëëàãààíû òàéëàí, àóäèò

26 äóãààð ç¿éë. ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí ¿éë àæèëëàãààíû òàéëàí

26.1. ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçàð ¿éë àæèëëàãààãàà æèë á¿ð Óëñûí Èõ

Õóðàëä òàéëàãíàíà. ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí æèëèéí òàéëàíä òóõàéí æèëèéí á¿òýýãäýõ¿¿íèé íèéë¿¿ëýëòèéí òàéëàí áîëîí ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàí òóñãàãäàíà.

27 äóãààð ç¿éë. ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí àóäèò

27.1.¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí æèëèéí ýöñèéí ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàíã Òºñâèéí áàéãóóëëàãûí óäèðäëàãà, ñàíõ¿¿æèëòèéí òóõàé õóóëèéí 63.1-ä çààñíû äàãóó òîìèëîãäñîí àóäèòîð øàëãàæ, ä¿íã Óëñûí Èõ Õóðëûí õîëáîãäîõ Áàéíãûí õîðîîíä òàíèëöóóëíà.

27.2.Òîìèëîãäñîí àóäèòîð ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí áàòàëñàí ñòàíäàðò, æóðìûí äàãóó àóäèò õèéíý. Òîìèëîãäñîí àóäèòîð àóäèò õèéõ õóãàöààíäàà ìýäýýëýë öóãëóóëàõ òàëààð ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí àæèëòíû á¿ðýí ýðõèéã íýãýí àäèë ýäýëíý.

27.3.Òîìèëîãäñîí àóäèòîð ¯íäýñíèé àóäèòûí ãàçðûí ¿éë àæèëëàãààíä ÿìàð íýãýí õýëáýðýýð íºëººëæ áîëîõã¿é.

ÄÎËÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃ

Áóñàä ç¿éë

28 äóãààð ç¿éë. Õóóëü òîãòîîìæ çºð÷èã÷äºä

õ¿ëýýëãýõ õàðèóöëàãà

28.1. Òºðèéí àóäèòûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ çºð÷ñºí ãýì áóðóóòàé ýòãýýäýä ýð¿¿ãèéí õàðèóöëàãà õ¿ëýýëãýõýýðã¿é áîë äîð äóðäñàí çàõèðãààíû øèéòãýëèéã ø¿¿ã÷ íîãäóóëíà:

28.1.1.õîëáîãäîõ ìàòåðèàëûã õóóëèàð òîãòîîñîí õóãàöààíä

èð¿¿ëýýã¿é, òàâüñàí øààðäëàãûã õóãàöààíä íü áèåë¿¿ëýýã¿é àëáàí òóøààëòíûã 10000-20000 õ¿ðòýë òºãðºãººð òîðãîõ;

12/12

28.1.2.òºðèéí àóäèòûí ¿éë àæèëëàãààíä ñààä ó÷ðóóëñàí, àóäèò õèéõ ¿íýí çºâ ä¿ãíýëò ãàðãàõàä ñºð㺺ð íºëººëñºí áóþó íºëººëºõèéã îðîëäñîí àëáàí òóøààëòíûã 30000-60000 õ¿ðòýë òºãðºãººð òîðãîõ;

28.1.3.àóäèò õèéëãýõýýñ çàéëñõèéñýí, øààðäëàãàòàé ìýäýýëýë, áàðèìò ìàòåðèàëûã ãàðãàæ ºãºõººñ ¿íäýñëýëã¿é òàòãàëçñàí, ñàíààòàéãààð ãýìòýýæ óñòãàñàí, õóóðàì÷ áè÷èã áàðèìò ãàðãàæ ºãñºí àëáàí òóøààëòíûã 40000-60000 õ¿ðòýë òºãðºãººð òîðãîõ.

29 ä¿ãýýð ç¿éë. Õóóëü õ¿÷èí òºãºëäºð áîëîõ 29.1. Ýíý õóóëèéã 2003 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðûí 3-íû ºäðººñ ýõëýí äàãàæ

ìºðäºíº. ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÈÕ ÕÓÐËÛÍ ÄÀÐÃÀ Ñ.Ҫ̪Ð-Î×ÈÐ