Εισαγωγή στην Αιμόσταση Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

82
Εισαγωγή στην Αιμόσταση Κατατοπιστικές δοκιμασίες Θ. Θεοδωρίδης Διευθυντής, Αιματολογικό Εργαστήριο, ΓΝΑ «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ»

description

Εισαγωγή στην Αιμόσταση Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες. Θ. Θεοδωρίδης Διευθυντής, Αιματολογικό Εργαστήριο , ΓΝΑ «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ». ΑΙΜΟΣΤΑΣΗ. - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Εισαγωγή στην Αιμόσταση Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Page 1: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Εισαγωγή στην Αιμόσταση Κατατοπιστικές δοκιμασίες

Θ. Θεοδωρίδης Διευθυντής,

Αιματολογικό Εργαστήριο, ΓΝΑ «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ»

Page 2: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

ΑΙΜΟΣΤΑΣΗ

Είναι ο φυσιολογικός μηχανισμός άμυνας του οργανισμού που απoσκοπεί στην επίσχεση της αιμορραγίας και στη διατήρηση ανοικτού του αυλού των αγγείων για την ομαλή ροή του αίματος.

Page 3: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

1- Την ακεραιότητα των αγγείων.

2- Τη βατότητα του αυλού των αγγείων

Σε φυσιολογικές συνθήκες, εξασφαλίζει:

Page 4: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες
Page 5: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Πήξη

Τρεις βασικοί παράγοντες

1 - Το αγγειακό τοίχωμα 2 - Τα αιμοπετάλια 3 - Ορισμένες πρωτεΐνες του πλάσματος,

οι παράγοντες πήξεως

Page 6: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Το αγγειακό τοίχωμα

Σύσπαση

ΕνδοθήλιοΑπελευθέρωση ουσιών:F.vW, Fn, ADP κυρίως ο ιστικός παράγων

Page 7: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Τα Αιμοπετάλια

Μεταβάλλουν το σχήμα τους.

Προσκολλώνται στο τοίχωμα των αγγείων.

Συσσωρεύονται επάνω στη βλάβη.

Page 8: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

ΑΡΧΙΚΗ ΑΙΜΟΣΤΑΣΗ

Η φάση ενεργοποίησης και προσ-κόλλησης των αιμοπεταλίων.

Page 9: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Παράγοντας Von Willebrand

Complexe GP IIb/IIIa

Αιμοπετάλιο

Ινωδογόνο

Ινωδογόνο

Πρώτα στάδια αιμοπεταλιακού θρόμβου Προσκόλληση και συσσώρευση ενεργο-ποιημένων αιμοπεταλίων

Page 10: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Υπενδοθήλιο Αιμοπετάλια vWF

Προσκόληση

Ενεργοποίηση

Συσσώρευση

Εκκριση Σύνθεση PG Επιτάχυνση της πήξης

TXA2ADP θρομβίνη

Αιμοπεταλιακός θρόμβος

Αρχική αιμόσταση

Page 11: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Παράγοντες πήξεως

Μετατροπή από αδρανή πρωτεΐνη υπόστρωμα

Ενεργό πρωτεΐνη ένζυμο

Διαδοχική ενεργοποίηση πρωτεϊνών

Σχηματισμός θρόμβου (Τελική αιμοστατική πλάκα)

Page 12: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Παράγοντες πήξεωςFI - ΙνωδογόνοFII - ΠροθρομβίνηFIII- Ιστικός παράγωνFIV - ΑσβέστιοFV - ΠροαξελερίνηFVII- ΠροκομβερτίνηFVIII- Αντι αιμορροφιλική σφαιρίνη ΑFIX - Αντι αιμορροφιλική σφαιρίνη BFX - Παρ. STUART PROWER.FXI - Πρόδρομος θρομβοπλαστίνηςFXII- Παρ. επαφής. HAGEMANFXIII- Σταθεροποιητής του ινώδους

Page 13: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Ένζυμα είναι : IIa, VIIa, IXa, Xa, PrC

Συμπαράγοντες είναι : V, VIII, TF, PrS

Μεικτά : Ινωδογόνο, XIII, AT

Σημαντική η δράση του ασβεστίου (FIV).Συνδέει τις πρωτεΐνες με φωσφολιπιδικέςεπιφάνειες.

Page 14: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες
Page 15: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

TF XI

IX

Θρομβίνη

II

X

HMWK, PK, ΧΙΙ

ΕΞΩΓΕΝΗΣ ΟΔΟΣ ΕΝΔΟΓΕΝΗΣ ΟΔΟΣ

ΚΟΙΝΗ

ΟΔΟΣ

VII

Τραυματισμός αγγείου

Εξωγενής δεκάση

VIIΙ Ενδογενής δεκάση

VΠροθρομβινάση

ΙνώδεςΙνωδογόνο

Page 16: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Το μονοπάτι της πήξης σήμερα εκφράζεται:

TF + VIIa IXa + VIII Xa + V

IIa CLOT

Page 17: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Ιστικός παράγωνTissue factor - TF

Μόριο της διαμεμβρανικής επιφάνειας.

Βρίσκεται σε όλα τα κύτταρα, εκτός από τα κυκλοφορούντα κύτταρα του αίματος.

Page 18: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Θρομβίνη

Δεν χρειάζεται συμπαράγοντα.

Ενζυματική δράση πολυδιάστατη.

Συμμετέχει στην πήξη και στην ινωδόλυση.

Page 19: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Θρομβίνη

Συμμετέχει στην μετατροπή του ινωδογόνου σε ινώδες.

Ενεργοποιεί τους παρ. V, VIII, XI, XIII. Ενεργοποιεί τα αιμοπετάλια. Ενεργοποιεί την PrC. Ενεργοποιεί την ινωδόλυση.

Page 20: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Τελική φάση - Μετατροπή του ινωδογόνου σε ινώδες

Ενζυματική φάση

Φάση πολυμερισμού

Φάση σταθεροποίησης

Page 21: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Ενζυματική φάση Υδρολυτική δράση θρομβίνης στο μόριο του

ινωδογόνου Απελευθέρωση ινωδοπε-πτιδίων Α και Β Μονομερή ινώδους.

Φάση πολυμερισμούΤα μονομερή του ινώδους πολυμερί-ζονται Πολυμερή ινώδους.

Φάση σταθεροποίησης Σχηματισμός αδιάλυτου ινώδους.

Συμμετοχή Ca και FXIII.

Page 22: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες
Page 23: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Φυσικοί αναστολείς της πήξης

Ένδεια ανασταλτών εμφάνιση θρομβώσεων

Ανασταλτικοί μηχανισμοί οι οποίοι εξισορροπούν την πήξη

Page 24: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Αναστολείς της πήξης

Αντιθρομβίνη (ΑΤ) Πρωτεΐνη C (PrC) Πρωτεΐνη S (PrS) Αναστολέας οδού του ιστικού

παράγοντα (TFPI) Συμπαράγων ΙΙ της ηπαρίνης (HCII)

Page 25: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Επ.Επαφής TF+VIIa Καλλικρείνη

ΧΙΙ ΧΧΙΙα

ΧΙ ΧΙα

ΙΧ ΙΧα

VIII VIIIa

X Xa

V Va

II IIa

Page 26: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Αντιθρομβίνη (ΑΤ)

Egeberg 1965 Συντίθεται στο ήπαρ Αναστέλλει:

θρομβίνη, FXa, FIXa Αδρανοποιεί: FXIa,

FXII, καλλικρεΐνη Χ1000 με ηπαρίνη

Page 27: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Αντιθρομβίνη – κληρονομική ένδεια

Δύο τύποι κληρονομικής ένδειας: Τύπος Ι, Τύπος ΙΙ

Επίπτωση: <1%, με θρομβώσεις: 4%

Μεταβίβαση με αυτοσωματικό επικρατούντα χαρακτήρα

Γονίδιο στο χρωμόσωμα 1(1q23-q25)

Υπάρχουν >250 μεταλλάξεις

Page 28: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Ένδεια ΑΤ

Επίκτητη:Ηπατική νόσοςΔιάχυτη ενδαγγειακή πήξηΝεφρωσικό σύνδρομοΘρομβοεμβολικές καταστάσειςΛήψη φαρμάκων

Page 29: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Αντιθρομβίνη - κλινικές εκδηλώσεις

Ετεροζυγώτες: ηλικία<40 ετών, θρομβοεμβολικά επεισόδια (ΘΕΕ) σε ασυνήθεις εντοπίσεις.

Ομοζυγώτες τύπου Ι: ασύμβατη με τη ζωή. Ομοζυγώτες τύπου ΙΙ: βαριά ΘΕΕ (ΑΤ). Όλοι οι ασθενείς με ΑΤ <60% που

υποβλήθηκαν σε αρθροπλαστική γονάτου ή ισχίου παρουσίασαν μετεγχειρητικά ΘΕΕ.

Page 30: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Πρωτεΐνη C (PrC)

Griffin, 1981 Βιταμινο-Κ

εξαρτώμενη πρωτεΐνη

Συντίθεται στο ήπαρ

Αναστέλλει: FVa, FVIIIa

Page 31: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Πρωτεΐνη C - δράση Μετατροπή PrC στην

ενερ-γοποιημένη μορφή APrC.

Σύμπλεγμα θρομβίνης-θρομβομοντουλίνης στην επιφάνεια ενδοθηλιακών κυττάρων.

APrC +PrS: αναστέλλει FVa, VIIIa.

EPrCR

Page 32: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Πρωτεΐνη C- κληρονομική ένδεια

Δύο τύποι κληρονομικής ένδειας: τύπος Ι, τύπος ΙΙ.

Επίπτωση: <1%, με θρομβώσεις: περίπου 4%.

Μεταβίβαση με αυτοσωματικό επικρατούντα χαρακτήρα.

Γονίδιο στο χρωμόσωμα 2 (2q13-q21). Υπάρχουν >350 μεταλλάξεις.

Page 33: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Ένδεια PrC

Επίκτητη:ΔΕΠΦλεβοθρομβώσειςΗπατική νόσοςΛήψη φαρμάκων

Page 34: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Πρωτεΐνη C – κλινικές εκδηλώσεις

Ομοζυγώτες: κεραυνοβόλος νεογνική πορφύρα.

Ετεροζυγώτες: ηλικία<40 ετών, ΘΕΕ σε ασυνήθεις εντοπίσεις (μεσεντέριος, πυλαία).

Θρόμβωση ηπατικών, εγκεφαλικών, νεφρικών φλεβών.

Θρόμβωση φλεβών αμφιβληστροειδούς. Νέκρωση του δέρματος μετά χορήγηση

αντα-γωνιστών βιταμίνης Κ.

Page 35: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Πρωτεΐνη S (PrS)

1984 Βιταμινο-Κ

εξαρτώμενη πρωτεΐνη.

Συντίθεται στο ήπαρ, ενδοθηλιακά κύτταρα.

Συμπαράγων της APrC.

Page 36: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Πρωτεΐνη S

Κυκλοφορεί σε δύο μορφές:Ελεύθερη (δραστική), 40%Συνδεδεμένη με το κλάσμα C4b, 60%

Επίπτωση: <1%, με θρομβώσεις: 2,5% Μεταβίβαση με αυτοσωματικό

υπολειπόμενο χαρακτήρα Γονίδιο στο χρωμόσωμα 3 (PSa, PSb) Υπάρχουν >100 μεταλλάξεις

Page 37: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Ένδεια PrS

Επίκτητη:Ηπατική νόσοςΣΕΛΛήψη φαρμάκωνΕγκυμοσύνη

Page 38: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Πρωτεΐνη S – κλινικές εκδηλώσεις

Ομοζυγώτες: κεραυνοβόλος νεογνική πορφύρα.

Ετεροζυγώτες: ηλικία<40 ετών, ΘΕΕ, κυρίως κάτω άκρων.

Αρτηριακές θρομβώσεις. Κυρίως ισχαιμική καρδιοπάθεια.

Νέκρωση του δέρματος μετά χορήγηση ανταγωνιστών βιταμίνης Κ.

Page 39: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Αναστολέας της οδού του ιστικού παράγοντα (TFPI)

Συνδέεται με τον Xa και αναστέλλει το σύμπλεγμα TF+VIIaΓονίδιο στο χρωμόσωμα 2q31-q32.1Δυο μορφές: Ελεύθερη (δραστική) ΣυνδεδεμένηΟμόζυγος ή ετερόζυγος κατάσταση, σε σχέση με την ανεπάρκεια δεν έχει περιγραφεί

Page 40: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Συμπαράγων ΙΙ της ηπαρίνης Συντίθεται στο ήπαρ Αναστέλλει: Θρομβίνη Ένδεια: Συγγενής Επίκτητη: ΔΕΠ Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια Ηπατική νόσος Ηλικία

Page 41: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Ινωδόλυση

Λύση της ινικής, ώστε να αποτραπεί η υπέρμετρη επέκταση του θρόμβου ή να διαλυθεί αυτός εκεί όπου δεν χρειάζεται πλέον.

Εξισορροπεί την πήξη.

Page 42: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Ινωδολυτικό σύστημα

Σε αντίθεση με την πήξη, είναι αργό φαινόμενο που συμβαίνει με τη μετατροπή του πλασμινογόνου σε πλασμίνη, η οποία διασπά και απομακρύνει το ινώδες από τα αγγεία.

Το ινωδολυτικό σύστημα αποτελείται από το πλασμινογόνο και την πλασμίνη, καθώς και τους διάφορους ενεργοποιητές και αναστολείς του συστήματος (π.χ. tPA, PAI κ.λπ.).

Page 43: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες
Page 44: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Μηχανισμοί διαταραχής της ινωδόλυσης

Διαταραχές πλασμινογόνου Ελάττωση ενεργοποιητών (t-PA) Αύξηση αναστολέων του

ινωδολυτικού συστήματος Αύξηση αναστολέων του t-PA (PAI 1)

Page 45: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Διάρρηξη του αγγείου

Αρχική αιμόσταση Πήξη

ΑγγείοΑιμοπετάλιαvWF

Παράγοντες πήξηςΘρομβίνηΦυσιολογικοί ανασταλτές

Διακοπή αιμορραγίας

Θρόμβος ινικής/αιμοπεταλίων

Πλασμίνη,ΕνεργοποιητέςΑνασταλτές

Ινωδόλυση

Λύση του θρόμβουΑποκατάσταση της

βατότητας του αγγείου

Page 46: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Συμπέρασμα

Ισορροπία πήξης – ινωδόλυσης. Συμμετοχή: Ενδοθηλίου, αιμοπεταλίων, πρωτεϊνών πλάσματος, ενεργοποιητών, αναστολέων

ΑΠΡΟΣΚΟΠΤΗ ΡΟΗ ΑΙΜΑΤΟΣΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ

Page 47: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Μεθοδολογία πηκτικολογικού ελέγχου

Αιμοληψία Αντιπηκτικό Φυγοκέντρηση Αντιδραστήρια Εκτέλεση

Page 48: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Μεθοδολογία πηκτικολογικού ελέγχου

ΑΙΜΟΛΗΨΙΑΠροσοχή στην αιμόλυση. Το αίμα μεταφέρεται σιγά, χωρίς να δημιουργηθεί αφρός, στο ειδικό φιαλίδιο με αντιπηκτικό και στη συνέχεια ανακινείται με ήρεμες κινήσεις.

ΑΝΤΙΠΗΚΤΙΚΟΧρησιμοποιείται κιτρικό νάτριο, σταθεροποιημένο ως προς το Ph σε αναλογία 9 μέρη αίμα προς 1 μέρος αντιπηκτικό. Το κιτρικό νάτριο αδρανοποιεί το ιοντικό Ca συνδεόμενο μαζί του, ενώ οι παράγοντες πήξης, ιδιαίτερα ο V και ο VIII είναι πιο σταθεροί.

Page 49: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Μεθοδολογία πηκτικολογικού ελέγχου

ΦΥΓΟΚΕΝΤΡΗΣΗ Ικανοποιητική είναι η φυγοκέντρηση στις

3000 στροφές για 10-15 λεπτά. ΦΥΛΑΞΗ Αμέσως μετά τη φυγοκέντρηση, το

πλάσμα μεταφέρεται σε πλαστικό φιαλίδιο και φυλάσσεται σε κατάψυξη –20 βαθμών για λίγες εβδομάδες ή σε –80 βαθμούς για αρκετούς μήνες.

Page 50: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Μεθοδολογία πηκτικολογικού ελέγχου ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΗΡΙΑ

Συχνά τα αντιδραστήρια που κυκλοφορούν στο εμπόριο εί-ναι σε σκόνη (λυοφιλοποιημένη μορφή) και πρέπει να κά-νουμε ανασύσταση με Η2Ο στην αναλογία που αναγράφε-ται στο φιαλίδιο. Προσοχή στο χρόνο λήξης κάθε αντιδρα-στηρίου. Καλό είναι μετά την ανασύσταση να αναγράφεται η ημερομηνία στο φιαλίδιο, ώστε αν χρησιμοποιηθεί από άλλον, να ξέρει πότε έγινε η ανασύσταση και εάν ισχύει ακόμη το αντιδραστήριο.

ΕΚΤΕΛΕΣΗ α) Έλεγχος των αντιδραστηρίων εάν ισχύουν.

β) Απαραίτητα έλεγχος σε φυσιολογικό μάρτυρα (control) έτοιμο από την εταιρία ή pool plasma που ετοιμάζουμε εμείς.γ) Καλό είναι οι δοκιμασίες να γίνονται εις διπλούν για πιο σίγουρο αποτέλεσμα.

Page 51: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Κατατοπιστικές δοκιμασίες στην αιμόσταση

Page 52: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΠΗΞΗΣ

Κατατοπιστικές δοκιμασίες: Χρ. προθρομβίνης (ΡΤ) Χρ.μερ. θρομβοπλαστίνης (αΡΤΤ) Μέτρηση του ινωδογόνου (FIB) Χρόνος θρομβίνης (ΤΤ) Μέτρηση λειτουργικότητας και αντιγονικότητας των

ανασταλτών της πήξης: Αντιθρομβίνη (ΑΤ)Πρωτεΐνη C (PrC)Πρωτεΐνη S (PrS)

Μέτρηση όλων των παραγόντων της πήξης Δοκιμασίες για τη μελέτη της αντίστασης στην ενεργοποιημένη

πρωτεΐνη C (APC-R) Μοριακός έλεγχος (PCR) για την ανίχνευση διαφόρων

μεταλλάξεων (FV- Leiden, FII G20210A κ.α.)

Page 53: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Κατατοπιστικές Δοκιμασίες Screening Tests

Οι κλασσικοί χρόνοι της πήξης, δεν είναι παρά εργαλεία, που μπορούν να μας βοηθήσουν στη μελέτη της περιόδου που μεσολαβεί από την ενεργοποίηση, μέχρι την εμφάνιση των πρώτων μορίων θρομβίνης.

Page 54: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Κλινική εκτίμηση των κατατοπιστικών δοκιμασιών

Είναι σχετικά ευαίσθητοι στην έλλειψη παραγό-ντων που σχετίζονται με αιμορραγική διάθεση.

Δεν έχουν καμία ευαισθησία στην παρουσία υπερπηκτικών καταστάσεων.

Δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον ερ-γαστηριακό έλεγχο όλων των νέων αντιθρομ-βωτικών φαρμάκων.

Page 55: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Βασικές κατατοπιστικές δοκιμασίες πήξης

Χρόνος προθρομβίνης (ΡΤ) Χρόνος μερικής θρομβοπλαστίνης (αΡΤΤ) Προσδιορισμός του ινωδογόνου (FIB) Χρόνος θρομβίνης (ΤΤ)

Page 56: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Χρόνος προθρομβίνης (ΡΤ)

Ιστική θρομβοπλαστίνη (TF + φωσφο-λιπίδια) και Ca προστίθενται στο πλάσμα και ενεργοποιούν το μηχανισμό της πήξης.

Ελέγχει: FVII (εξωγενή οδό) FX, FV, FII, FI (κοινό δρόμο)

Page 57: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Χρήση στην κλινική πράξη

Κυρίως για τον έλεγχο της peros αντιπηκτικής αγωγής.

Εκφράζει τη δραστικότητα τριών από τους τέσσερις βιταμινο Κ εξαρτώμε-νους παράγοντες (II, VII, X) που επηρεάζονται από τη δράση των κου-μαρινικών.

Page 58: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Χρήση στην κλινική πράξη

Έλεγχος της ηπατικής λειτουργίας.Ο χρόνος προθρομβίνης είναι ευαίσ-θητος στην έλλειψη βιταμίνης Κ.Η παρουσία χρόνιας ηπατικής βλάβης προκαλεί παράταση του ΡΤ.

Page 59: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Έκφραση αποτελέσματος

Σύγκριση χρόνου φυσιολογικού μάρτυρα και χρόνου εξεταστέου (ΧΜ:12” ΧΕ:14”)

Ποσοστό δραστικής ουσίας (75%) INR (International Normalized Ratio)

Page 60: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

INR

Δείκτης υπολογισμού του ΡΤ, ιδιαίτε-ρα χρήσιμος για την παρακολούθηση της peros αντιπηκτικής αγωγής.

Θεραπευτικό εύρος: 2 – 3,5ανάλογα με την αιτία της αγωγής, κα-λύπτει επαρκώς και προστατεύει από κίνδυνο αιμορραγίας.

Page 61: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Τύπος υπολογισμού INR

ISI: Δείκτης που προκύπτει από τη σύγκριση της προς χρήση θρομβοπλαστίνης με αυτή της WHO.

Ιδανικό ISI: 1.

Page 62: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Παράταση του ΡΤ

Κληρονομική έλλειψη παραγόντων (κυρίως VII)

Κατανάλωση παραγόντων σε ΔΕΠ Έλλειψη βιταμίνης Κ Ηπατική νόσος Κουμαρινικά Αναστολέας του FVII

Page 63: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Χρόνος ενεργοποιημένης ατελούς θρομβοπλαστίνης (αΡΤΤ)

Φωσφολιπίδιο στο οποίο έχει προστεθεί ενεργοποιητής (καολίνη) και χλωριούχο ασβέστιο προστίθενται στο πλάσμα και ενεργοποιούν το μηχανισμό της πήξης.

Ελέγχει: FXII, FXI, FIX, FVIII (ενδογενή οδό)

FX, FII, FI (κοινό δρόμο)

Page 64: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Χρήση στην κλινική πράξη

Ελέγχει τη θεραπεία με ηπαρίνη. Παράταση σε έλλειψη FVIII, FIX

(Αιμορροφιλία Α και Β). Ευαίσθητο σε αναστολείς του τύπου του

αντιπηκτικού του λύκου.

Page 65: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Έκφραση αποτελέσματος

αΡΤΤ

Σε δευτερόλεπτα. Φυσ. Τιμές: 26-36’’

Page 66: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Παράταση του aPTT

Κληρονομικά αίτια:Έλλειψη παραγόντων. VIII, IX, XI,

XII, HMWK, ΠροκαλικρεϊνηΝόσος v. Willebrand

Επίκτητα αίτια:ΗπαρίνηΑναστολέας των VIII, IX, XI, XIIΠαρουσία αντιπηκτικού του λύκου

Page 67: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Παράταση ΡΤ, αΡΤΤ Κληρονομικά αίτια:

Μεμονωμένη έλλειψη Ι,ΙΙ, V, XΣυνδυασμένη έλλειψη παραγόντων

Επίκτητα αίτια:Ηπατική νόσοςΔΕΠΜεγάλες δόσεις ηπαρίνηςΜεγάλες δόσεις κουμαρινικώνΠρωτοπαθής αμυλοείδωση (FX)Αναστολείς των παρ. I, II, V, X

Page 68: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Εργαστηριακή εκτίμηση παρατεταμένων ΡΤ, αΡΤΤ.

Τεστ αναμείξεως – Mixing test.

Ίσες ποσότητες (50:50)Πλάσμα ασθενούς – φυσιολογικό πλάσμα.

Page 69: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Παρατεταμένο ΡΤ, φυσιολογικό αΡΤΤ.

Mixing test.

Διόρθωση: Έλλειψη FVII (σπάνια) Πολλαπλή έλλειψη

παραγόντων.

Παράταση: Ύπαρξη αναστολέα. Έναντι του FVII. Αντιφωσφολιπιδικά

αντισώματα.

Page 70: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Παρατεταμένο αΡΤΤ, φυσιολογικό ΡΤ.

Mixing test.

Διόρθωση: Έλλειψη μεμονωμένου παράγοντα (FVIII, IX, XI, XII)

Παράταση: Ύπαρξη αναστολέα. Έναντι FVIII, IX, XI. Αντιφωσφολιπιδικά αντισώματα.

Page 71: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Παρατεταμένο ΡΤ και αΡΤΤ.

Mixing testΔιόρθωση: Έλλειψη μεμονωμένου παράγοντα. (FX, FV, FII, FI) Πολλαπλή έλλειψη (συνήθως)

Παράταση: Ύπαρξη αναστολέα. Έναντι FX, FV, FII (σπάνια) Αντιφωσφολιπιδικά αντισώματα.

Page 72: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Προσδιορισμός ινωδογόνου Fib

Ο παράγοντας με την υψηλότερη συγκέντρωση στο πλάσμα.

Πρώτη ύλη για το σχηματισμό του θρόμβου.

Ο προσδιορισμός του καθορίζει τη θετική έκβαση του μηχανισμού της πήξης, δηλαδή το σχηματισμό του θρόμβου.

Page 73: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Μέθοδος

Πήξη του αίματος μετά την προσθήκη αραιωμένης θρομβίνης Μέθοδος Claus

Φυσ. Τιμές: 200 – 400mg/dl

Page 74: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Μείωση επιπέδων ινωδογόνου

Συγγενείς:ΑνινωδογοναιμίαΔυσινωδογοναιμία

Επίκτητες:- Μείωση παραγωγής

Ηπατική ανεπάρκειαΛήψη φαρμάκων

- Αυξημένη κατανάλωσηΔιάχυτη ενδαγγειακή πήξηΟξεία ινωδόλυση

Page 75: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Αύξηση επιπέδων ινωδογόνου

Εγκυμοσύνη Οξείες ή χρόνιες φλεγμονές Τραυματισμοί Χειρουργικές επεμβάσεις

Η αύξηση οφείλεται αποκλειστικάσε αυξημένη σύνθεση στο ήπαρ

Page 76: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Χρόνος θρομβίνης ΤΤ

Ελέγχει την τελευταία φάση της πήξης.Τη δράση της θρομβίνης επί του ινωδογόνου και το σχηματισμό του ινώδους.

Μέθοδος: Μέτρηση του χρόνου σχηματισμού του θρόμβου στο πλάσμα με την επίδραση της θρομβίνης στο ινωδογόνο.

Page 77: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Παράταση χρόνου θρομβίνης

Έλλειψη ινωδογόνου.

Παθολογική δομή ινωδογόνου.

Παρουσία ηπαρίνης στο δείγμα.

Page 78: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Παρουσία ηπαρίνης στο δείγμα

Ανεξήγητη παράταση ΡΤ, αΡΤΤ

Χρόνος θρομβίνης: παράταση

Χρόνος ρεπτιλάσης: παράταση Διαταραχές Ινωδογόνουφυσιολογικός Παρουσία ηπαρίνης

στο δείγμα

Page 79: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΟΥ ΙΝΩΔΟΛΥΤΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ

Προϊόντα αποδομής ινώδους και ινωδογόνου (F/FDP’s). Προϊόντα αποδομής ινώδους (D-dimers). Σύμπλεγμα πλασμίνης-αντιπλασμίνης (ΡΑΡ). Χρόνος λύσης θρόμβου ευσφαιρινών πλάσματος (ECLT). Ιστικός ενεργοποιητής του πλασμινογόνου (tPA). Πλασματικός ενεργοποιητής του πλασμινογόνου (uPA). Αναστολέας της ινωδόλυσης μέσω ενεργοποίησης της θρομβίνης

(TAFI). Αναστολέας του ενεργοποιητή του πλασμινογόνου (ΡΑΙ-1). Α2-αντιπλασμίνη Πλασμινογόνο Διαλυτό ινώδες

Page 80: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Προϊόντα αποδομής ινώδους (D-dimers)

Φ.Τ. < 0,5 μg/ml D-dimers

- Με κλινικά ευρήματα θρόμβωσης: πνευμονική εμβολή, DVT, έμφραγμα μυοκαρδίου.- Χωρίς απαραίτητα κλινικά ευρήματα θρόμβω- σης: ΔΕΠ, τραύμα, προεκλαμψία, ΧΝΑ, κακοή- θειες.

Η μέτρηση D-dimers είναι πολύ χρήσιμη και απα-ραίτητη στον αποκλεισμό της DVT και της πνευ-μονικής εμβολής.

Δεν φαίνεται να έχει προγνωστική αξία ως δείκτης αυξημένου κινδύνου θρομβοεμβολικής νόσου.

Page 81: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

Μέθοδοι προσδιορισμού D-Dimers

Απλές συγκολλητινοαντιδράσεις Latex (ποιοτικές). Φωτοανοσομετρικές μέθοδοι με μικροσωματίδια

Latex (ημιποσοτικές). Ανοσοθολοσιμετρικές Ανοσοενζυμικές (ELISA)

- ποσοτικές μέθοδοι- ευαίσθητες, αξιόπιστες- χρονοβόρες- οι μόνες που μπορούν να αποκλείσουν τη θρομβοεμβολική νόσο και κυρίως την πνευμονική εμβολή

Οι λοιπές μέθοδοι δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνες για αποκλεισμό θρομβοεμβολικής νόσου.

Page 82: Εισαγωγή στην Αιμόσταση  Κ ατατοπιστικές δοκιμασίες

ευχαριστώ