ي‌محاسباتيدستور‌زبان‌هايعي‌طبيدر‌پردازش‌زبان‌ها

‌يدرس‌ارائه‌مطالب‌علميو‌فن

ي‌ابطحياستاد:‌آقا1383-84مسال‌دوم‌ين

ارائه‌كننده:‌آزاده‌يمقصود

رؤوس‌مطالب

تاريخچه‌مدل‌نحوي‌

‌دستور‌زبان–‌الگوريتم‌تجزيه–

تاريخچه‌1800قبل‌از‌‌1800-1900اوايل‌قرن‌بيستم‌قرن‌بيستم‌جنگ‌جهاني‌دوم‌‌1950اواخر‌دهه‌امروزه‌

Part Of Speech -1

1800قبل‌از‌

دستور زبان سنتياستفاده صحيح از يك زبان مشخصغير علميمردود( نتيجه قابل استفاده: بخش گفتارPOS1)

1800-1900

زبان هاي هند و اروپاييزبان در مقابل زبان هاي ديگرزبان در مقابل پيشينه آن زبان

اوايل‌قرن‌بيستم

!زبان شناسي تاريخي و تطبيقي كافي استزبان در يك زمان مشخص

قرن‌بيستم

امريكا و اروپاي غربيمدل ذهنيفهم پردازش هاي شناختي انسان

جنگ‌جهاني‌دوم

منطق رياضي به عنوان ابزار مطالعهكامپيوتر و كاربرد هاي جديد ارائه مدل هاي مجرد براي زوال تفكر رفتارگرايي

ساختار ذهني

1950اواخر‌دهه‌

!چامسكي به صحنه مي آيدنظريه زبان رسميتوصيف دستور زبانساخت هاي نحويرده هاي زباني

نوع صفر: طبيعي )نا منظم(–نوع اول: حساس به متن–نوع دوم: مستقل از متن–نوع سوم: منظم–

Generative Grammar -2

‌)ادامه(1950اواخر‌دهه‌

ادعاي پيروان چامسكي: صحت و دقت كافي2دستور زبان زايشي–هدف: دانش ناخودآگاه انسان–اساس زيستي و ذاتي براي توانمندي هاي زباني–

دستور زبان جهانيساختار هاي مشترك

امروزه

انگيزه هاكشف ساختار ذهني انسان–فن آوري پردازش زبان–

كاربرد هانرم افزار هاي پردازش متن–ترجمه ماشيني–نرم افزار هاي پيش گوي كلمه–نرم افزار هاي پيش گوي متن–واسط هاي كاربر پسند / پرس و جو از پايگاه داده–بازيابي اطالعات–

دستور زبان

الگوريتم تجزيه

مدل‌نحوي

زبان

توليد تجزيه

دستور‌زبان

دستور‌زبان‌زايشي

دستور‌زبان‌محاسباتي

پيروان‌چامسكي

گسترش‌كامپيوتر

دستور‌زبان‌زايشي

دستور‌زبان‌محاسباتي

دستور‌زبان‌گشتاري‌

(TG)

Transformational Grammar

دستور‌زبان‌واژگاني‌قيد‌پايه‌

(CBLG)

Constraint-Based Lexical grammar

دستور‌زبان‌گشتاري

كارايي محاسباتي كماساس نظريقواعد پيچيدهواژگان سادهروساختقواعد گشتاري: ژرف ساخت

نظريه‌استاندارد

جملهژرف ساخت–رو ساخت–

دستور زبان گشتاريبخش پايه–

توليد ژرف ساختدستور زبان مستقل از متن

بخش گشتاري–قواعد گشتاري

قواعد‌گشتاري

براي توليد جمله سؤالي با استفاده از گشتار] حركت–S[NP VP [AUX V NP]] S[AUX NP VP[V NP]]

S

NP VP

Aux V NP

S

Aux NP VP

V NP

گشتار] حركت

دستور‌زبان‌واژگاني‌قيد‌پايه

بر اساس دستور زبان هاي گشتاريافزايش كارايي محاسباتيقواعد سادهواژگان پيچيدهواژگان: كوچكترين اجزاي يك زبانتوليد مستقيم رو ساخت

محاسباتي

دستور‌زبان‌هاي‌محاسباتي

دستور زبان يكسان سازيدستور زبان مقوله ايدستور زبان وابستگيدستور زبان زنجيريدستور زبان لغوي/وظيفه ايدستور زبان درخت افزايشيدستور زبان سازه اي تعميم يافتهدستور زبان سازه اي هسته اي

دستور‌زبان‌زنجيري

نمودار مسطح:ترتيب قابل قبول كلمات

برآوردن ضروريات محلي–عدم تقاطع اتصال ها–يك گراف همبند–

دستور زبان مستقل از متندستور زبان هاي واژگاني

دستور زبان بين كلمات پخش شده است.–مدل‌هاي‌احتماليتشخيص‌صوتتشخيص‌دست‌خط

دستور‌زبان‌زنجيري‌)مثال(

نيازمندي هاي پيوند ها:

دستور‌زبان‌زنجيري‌)مثال(

نياز مندي هاي پيوند ها برقرار شده است.

دستور‌زبان‌زنجيري‌)مثال(

جزء زبان مورد نظر نيست.

دستور‌زبان‌درخت‌افزايشي

مابين دستور زبان هايمستقل از متن و حساس به

متنقواعد بصورت درخت ها اوليه:دو عمليات اصلي

(Substitutionجانشيني )–(Adjoinافزايش )–

دقت و صحت باالترجمه‌ماشينيبازيابي‌اطالعات

دستور‌زبان‌درخت‌افزايشي‌)مثال(

S VP S

NP VP + VP ADV NP VP

V NP VP ADV

V NP

واژه‌نامه

Part of Speech:

بخش گفتار، ادات سخن Generative Grammar:

دستور زبان زايشي، دستور زبان مولدي Transformational Grammar:

دستور زبان گشتاري Constraint Based Lexical Grammar:

دستور زبان واژگاني قيد پايه

Unification grammarدستور زبان يكسان سازي

Categorical grammar دستور زبان مقوله ايDependency grammar دستور زبان وابستگيLink grammar دستور زبان زنجيري

Lexical/Functional grammarدستور زبان

لغوي/وظيفه اي

Tree Adjoining grammarدستور زبان درخت

افزايشي

Generalized Phrase Structure grammarدستور زبان سازه اي

تعميم يافته

Head Driven Phrase Structure grammarدستور زبان سازه اي

هسته اي

واژه‌نامه‌)ادامه(

S (Sentence): جملهNP (Noun Phrase): اسمي عبارتVP (Verb Phrase): فعلي عبارتV (Verb): فعلAux (Auxiliary): كمكي فعلADV (Adverb): قيدO (Object): مفعولS (Subject): فاعلD (Determiner): حرف تعريف

واژه‌نامه‌)ادامه(

Substitution: جانشيني

Adjoin: افزايش

منابع‌و‌مراجع

James F. Allen, Natural Language Understanding, 2nd Edition, Addison-Wesley, 1995

The XTAG Research Group, A Lexicalized Tree Adjoining Grammar for English, University of Pennsylvania,

http://www.cis.upenn.edu/~xtag, February 26, 2001

فيلي ه. و قاسم ثاني غ. ر.، استفاده از گرامر درخت-افزايشي برايترجمه ماشيني انگليسي به فارسي،

http://sina.sharif.edu/~sani/papers/Feili_Sani.pdf, April 1, 2005

سؤال؟