روش تحقيق با رويكرد به پايان نامه

نويسي دکتر غالمرضا خاکی

ارایه شده توسط استاد محترم

جناب آقای دکتر حمیدرضایی فر

فهرست مطالب

کلیات تحقیق : فصل اولادبیات تحقیق: فصل دومروش شناسی تحقیق : فصل سومتجزیه و تحلیل آماری : فصل چهارمنتیجه گیری و پیشنهادات : فصل پنجم

نامه پایان از قبل باید آنچه چکیدهبدانیم نویسی

: انواع مهارتهای مورد نیاز مدیران Conceptualمهارت ادراکی )نظری( )1.

Skills)(Human Skillsمهارت روابط انسانی)2.(Technical Skillsمهارت فنی )3.: قلمرو فعالیت های مدیریتیآموزش سازمانی1.مشاوره سازمانی2.پژوهش سازمانی3.

نامه پایان از قبل باید آنچه چکیدهبدانیم نویسی

: انواع پژوهش های سازمانیدرون سازمانی برون سازمانیواگذاری انجام پژوهش به دانشگاه1.واگذاری انجام پژوهش به موسسه و 2.

شرکت های حرفه اییحمایت از پایان نامه های دانشجویی 3.

نامه پایان از قبل باید آنچه چکیدهبدانیم نویسی

: انواع پژوهش در حوزه علم مدیریت Basicبنیادی )پایه/ نظری( 1. Appliedکاربردی 2.R&Dتحقیق و توسعه 3.

Comparativeتطبیقی 4.

رابطه تحقيقات بنیادی وكاربردي

زير بنايي است

براي

بنیادی ت كاربردي تحقيقا ت تحقيقا

نامه پایان از قبل باید آنچه چکیدهبدانیم نویسی

پژوهش های کاربردی پژوهش های بنیادی

و است شغل یک از بخشی پژوهشکارفرمایان و داوران ، حامیان توسط

گیرد می قرار قضاوت مورد

بخش رضایت پژوهشگر برای پژوهشقضاوت مورد دیگران وسیله به و است

گیرد می قرار

تقاضای به محدود پژوهش مسایلهستند پشتیبانان و کارفرما

آزادی با پژوهش موضوعات و مسایلشوند می انتخاب زیادی

ب9ه بس9تگی علمی اس9تانداردهای و دقت کاربرد نتیجه ها دارند

ب9ه وس9یله رع9ایت مطل9ق اص9ول پژوهش و گ9یرد می ق9رار قض9اوت م9ورد علمی ب9االترین اس9تانداردهای علمی م9د نظ9ر می

باشد

دغدغ9ه اص9لی ب9ر توان9ایی تعمیم یافت9ه ه9ا ب9ه پ9ژوهش نفع9ان ذی عالق9ه م9ورد ح9وزه

تاکید دارد

و درونی منط9ق رع9ایت اص9لی دغدغ9ه دقت پژوهش است

نتیج9ه و عملی ه9ای ب9ازده داش9تن هدف کاربردی است

و بنی9ادی دانش ب9ه کم9ک پ9ژوهش هدف نظری است

موفقیت وق9تی حاص9ل می ش9ود ک9ه نتیج9ه تص9میم در پ9ژوهش حامی9ان وس9یله ب9ه

گیری ها استفاده گردد

موفقیت وق9تی حاص9ل می ش9ود ک9ه نتیج9ه ه9ا در مجالت علمی چ9اپ ش9وند و ت9اثیری علمی جامع9ه درون در دیگ9ر اف9راد ب9ر

داشته باشد

رابطه بین پارادایم ، استراتژی و....

پارادایم ها

) دیدمان(

استراتژی

رویکردها

نوع هاروش )های

(تحقیق

فرایندها و ابزارها

تحقيق چيست؟ تحقي\ق، يع\ني ک\ار منظم و پيگ\ير در کش\ف و فهم، ک\ه

به نظريه اي براي تعميم منتهي شود. تحقي\ق عب\ارت اس\ت از ي\ک عم\ل منظم ک\ه در نتيج\ه

آن پاس\خهايي ب\راي س\والهاي م\وردنظر و مط\رح ش\ده پيرامون موضوع تحقيق بدست مي آيد.

،پژوهش علمي، بررس\\ي نظ\\ام يافت\\ه، کن\\ترل ش\\دهتج\ربي و انتق\ادي در م\ورد پدي\ده ه\اي ط\بيعي اس\ت ک\ه رواب\ط احتم\الي بين اين پدي\ده ه\ا ب\ه وس\يله نظري\ه

.و فرضيه هدايت مي شوند تحقي\ق عب\ارت اس\ت از بررس\ي کام\ل موض\وع ب\ه گون\ه

اي منظم و منس\\جم و براس\\اس روش\\هاي عي\\ني و غيرش\\هودي، ب\\ه منظ\\ور کس\\ب اطالع\\ات ي\\ا کش\\ف

تحقي\ق را مي ت\وان ب\ه تجزي\ه و .اص\ول وابس\ته ب\ه آنتحلي\\ل، ثبت عي\\ني و سيس\\تماتيک مش\\اهدات کن\\ترل ش\ده ک\ه پروران\دن ق\وانين کلي، اص\ول، نظري\ه ه\ا و همچ\نين ب\ه پيش بي\ني و ي\ا احتم\اًالe ب\ه کن\ترل نه\ايي

.رويدادها منتج شود تعريف کرد

تحقي\ق، مجموع\ه فعاليته\اي منظمي اس\تک\ه ه\دف آن کش\ف حقيقت ي\ا رس\يدن از علم ان\\دک ب\\ه علم بيش\\تر اس\\ت. )خ\\واه ب\\ا روش آزمايش\ي ص\رف و خ\واه ب\ا روش\هاي ديگ\ر( در درس\ت ت\رين ش\کل خ\ود تحقي\ق واج\د دو ش\رط

زير است:کن\ترل دقي\ق: ش\رطي ک\ه م\انع ت\اثير عوام\ل - 1

نامربوط و مزاحم مي شود.نمون\ه گ\يري ص\حيح: ش\رطي ک\ه يافت\ه ه\اي - 2

مي سازد. پژوهش را قابل بسط و تعميم )رع\\ايت ش\\رط اول، اعتب\\ار دروني و رع\\ايت ش\رط دوم، اعتب\ار ب\يروني تحقي\ق را م\وجب

مي شود( ن\\امربوط و م\\انع ت\\اثير عوام\\ل اعتب\\ار دروني

ش\\رطي م\\زاحم مي ش\\ود و اعتب\\اربيرونياس\ت ک\ه يافت\ه ه\اي پژوهش\ي را قاب\ل بس\ط و

تعميم مي سازد.

تعاريف نظريه )تئوري(

براي ه\ر نظري\ه سرنوش\تي ع\الي ت\ر ازاين نيس\ت ک\ه راه وص\ول ب\ه ي\ک نظري\ه

اين نظري\\ه همچ\\ون ج\\امع ت\\ر را ک\\هح\التي خ\اص از آن اس\\ت و ب\ر روي آن اس\\\\\\\\\توار اس\\\\\\\\\ت را نش\\\\\\\\\ان

”آ.اينيشتن.“دهد"

نظري\ه در حکم دام اس\ت، تنه\ا کس\ي ک\هآن را بگستراند

”نوواليس .”مي تواند صيد مي کند

واژه تئ\\\\وري، ريش\\\\ه يون\\\\اني دارد و eمالحظ\ه ک\ردن“مفه\وم کلي آن تقريب\ا”

مي باشد. ”بررسي و تحقيق کردن“، “ام\ا لغت Theo” وپي ”خأل“ ب\ه مع\ني

ش\\ناخت هس\\تي و انديش\\يدن درب\\اره الهي\\ات ب\\وده، قاب\\ل تص\\ور اس\\ت ک\\ه

“Theoria” ب\ه مع\ني انديش\يدن، تفک\ر وي\ا خأل ب\وده و ب\ا ”Theos “تحقي\ق درب\اره

گس\\ترش عل\\وم، مفه\\وم اين واژه ب\\ر و تحقي\ق درب\اره ه\ر ”انديش\يدن“روي

مسئله اي متمرکز شده است.

تئ\وري مجموع\ه اي )و ب\ه بي\ان دقيق\تر، ش\بکهاي( بهم پيوس\\\ته از س\\\ازه ه\\\ا، مف\\\اهيم، تع\\اريف وقضاياس\\ت ک\\ه ب\\ه منظ\\ور تب\\يين و پيش بي\ني پدي\ده ه\ا،از طري\ق تش\خيص رواب\ط بين متغيره\ا،ي\ک نظ\ر نظام\دار درب\اره پدي\ده ه\ا

را ارائه مي دهد. نظري\\ه مجموع\\ه اي از تعريفه\\ا و پيش\\نهادها

درب\اره تع\دادي متغ\ير بهم پيوس\ته اس\ت، ک\ه هم\ه اين تعريفه\ا و پيش\نهادها، ب}ع\د منظم و م\دوني از وق\ايع و پدي\ده ه\ايي را ک\ه در اث\ر همبس\تگيها و ت\داخل اين متغيره\ا بوج\ود مي

.آيد، ارائه مي دهد نظري\ه ه\ا، دامه\ايي هس\تند ک\ه م\ا ب\راي آن

نامي\ده ” جه\ان“گس\ترده ايم ت\ا آنچ\ه را ک\ه مي ش\\ود ص\\يد ک\\نيم و ب\\ه عقالني ک\\ردن و

ب\ر آن توفي\ق توض\يح دادن و مس\تولي ش\دن ي\ابيم. تالش مي ک\نيم ت\ا چش\مهاي ش\بکه دام

.را تنگترو تنگترسازيم نظري\ه، بين متغيره\ا رابط\ه علت و معل\ولي

برق\رار مي کن\د ت\ا پدي\ده ه\ا را توض\يح ده\د ي\ا .پيش بيني کند

مجموع\\ه بهم پيوس\\ته و نظ\\ام يافت\\ه اي ازگفتاره\\ا ک\\ه بي\\انگر بخش\\ي از واقعيت باش\\د تئ\وري مي نامن\د، ب\ه عب\ارت ديگ\ر بررس\ي کلي و وس\\يع مس\\ائل از راه تفک\\ر و تخي\\ل اس\\ت، بطوريک\ه اين بررس\ي الزام\اe رابط\ه اي ب\ا عم\ل )واقعيت( داش\\\ته باش\\\د. تئ\\\وري از دي\\\دگاه تجرب\\ه گ\\رايي ن\\اب، کوشش\\ي عملي در راه جم\\ع آوري ش\\واهد و يافت\\ه ه\\ايي تج\\ربي و برق\\رار ک\\ردن هبس\\تگي بين اين يافت\\ه ه\\ا و تب\يين آنه\ا از طري\ق اس\تقراء اس\ت بگون\ه اي ک\ه هرگون\ه تص\ور، تخي\ل و توض\يحات اض\افه ک\ه ب\\ر مش\\اهدات تج\\ربي متکي نباش\\د پ\\يرامون

.پديده ها مطرح نشود تئ\\وري بي\\ان کنن\\ده مجموع\\ه اي از مف\\اهيم

من\د ارتب\اط متقاب\ل اس\ت ک\ه ب\ه ص\ورت نظ\امب\ا يک\ديگر دارن\دو مي ت\وان ب\ر اس\اس آن پدي\ده

اي را پيش بيني و توجيه کرد.

تئ\وري مجموع\ه اي از گفتاره\ا )بياني\ه ه\ا( يي اس\ت ک\ه ب\ر مين\اي قواع\د منطقي بايک\ديگر

در ارتباطند و مبين بخشي از واقعيت هستند.در اين تعري\ف ب\ر روي چن\د نکت\ه اي ک\ه در پي

است: مي آيد تاکيد شده ن\\وع خاص\\ي از گفتاره\\ا ب\\ه عن\\وان عنص\\ر - 1

اساسي تئوريارتب\اط بين گفتاره\ا ب\ر مين\اي قواع\د منط\ق - 2

)قياس(دف بيين واقعيت )از راه قياس(بعنوان ه - ت3تط\\بيق تئ\\وري ب\\ا واقعيت ي\\ا بررس\\ي و - 4

از تع\اريفي آزم\ايش تج\ربي ش\اخص ه\ا در عم\ل ک\\ه گذش\\ت مي ت\\وان ويژگيه\\اي کلي زي\\ر را

.نتيجه گيري کرد

: ويژگيهاي نظريهنظري\ه وق\تي از نظ\ر عملي م\ورد قب\ول ق\رار

خواه\\د گ\\رفت ک\\ه داراي ويژگيه\\اي زي\\ر باشد:

نظري\ه باي\د توان\ايي تب\يين حق\ايق و مش\اهده - 1ه\اي مرب\وط ب\ه ي\ک مس\اله را ب\ه س\اده ت\رين

نظري\ه اي ک\ه ، ص\ورت ممکن داش\ته باش\دن\دک و ب\ه زب\ان س\اده اداراي مفروض\ات

ت\\ري بي\\ان ش\\ده باش\\د قاب\\ل قب\\ول ت\\ر از ک دنظري\ه اي اس\ت ک\ه داراي مفروض\ات ان\

.وبه زبان ساده تري بيان شده باشد نظري\ه باي\د ب\ا واقعيته\اي مش\اهده ش\ده در - 2

طبيعت و دانش پيشين سازگار باشد.نظري\ه باي\د اب\زار ًالزم را ب\راي آزم\ودن خ\ود -3

.فراهم سازدنظري\ه باي\د انگ\يزه پژوهش\ي در جامع\ه ب\ه -4

وج\\ود آورد و زمين\\ه را ب\\راي پژوهش\\هاي جديد فراهم سازد

جورج هوم\ان معتق\د اس\ت ک\ه نظري\ه داراي س\ه ويژگي عمده است:

ال\\ف( نظري\\ه از مجموع\\ه اي مف\\اهيم در ي\\ک تش\کيل ش\ده اس\ت.برخي از ط\رح مفه\ومي

مف\\اهيم موج\\ود در نظري\\ه،توص\\يفي وبعض\\ي عملياتي هستند.

ب( نظري\ه از قض\ايايي تش\کيل ش\ده اس\ت ک\ه ب\ه منظ\ور توص\يف رواب\ط بين متغيره\ا بک\ار ب\رده مي ش\ود وچنانچ\ه بخ\واهيم ي\ک نظري\ه رس\مي ت\دوين ک\نيم قض\ايا باي\د بص\ورت ط\رح قياس\\ي ص\\ورت بن\\دي ش\\وند ، ب\\ه نح\\وي ک\\ه بت\\وان ي\ک نظري\ه را از نظري\ه ديگ\ر اس\تنتاج

کرد.ج( نظري\\\ه واقعيته\\\اي موج\\\ود در قض\\\ايا را روش\ن مي کن\د ب\ه اين مع\ني ک\ه قض\ايا ب\ه کم\ک داده ه\\اي تج\\ربي و در دني\\اي واقعي قاب\\ل

آزمون هستند.

نقش نظريه در تحقيقب\راي نظري\ه نقش ه\اي متف\اوت و متع\ددي مط\رح ش\ده

اس\ت،و بيش\تر در اين رابط\ه هس\تند ک\ه آي\ا باي\د ابت\دا نظري\\ه س\\اخت و س\\پس ب\\ه پ\\ژوهش پ\\رداخت ي\\ا ب\\ر

و يا ترکيبي از اين دو روش را بکار بست؟ عکس داراي م\راحلي ب\ه ”ابت\دا نظري\ه ، بع\د پ\ژوهش“روش

شرح زير است:ت\دوين ي\ک نظري\ه واض\ح و روش\ن ب\ه ص\ورت ب\ديهي ي\ا -1

بر اساس فرآيندهاي توصيف شده.انتخ\اب ي\ک گ\ذاره اس\تخراج ش\ده از نظري\ه ب\ه عن\وان -2

مالک مقايسه نتايج پژوهش آزمايشي .برنام\ه ري\زي پ\ژوهش ب\ه منظ\ور آزم\ون جمل\ه انتخ\اب -3

شده از طريق پژوهش آزمايشي.ايج\\اد تغي\\ير در نظري\\ه ب\\ا برنام\\ه ري\\زي و انج\\ام -4

پ\ژوهش مج\دد ، چنانچ\ه جمل\ه اس\تخراج ش\ده از نظري\ه با نتايج پژوهش آزمايشي مطابقت نداشته باشد.

انتخ\\اب گ\\زاره ه\\اي ديگ\\ر ب\\راي آزم\\ون در تع\\يين -5مح\دوديت ه\اي نظري\ه ، چنانچ\ه گ\زاره اس\تخراج ش\ده از نظري\ه ب\ا نت\ايج پ\ژوهش تج\ربي مط\ابقت داش\ته

باشد.

داراي ”ابت\دا پ\ژوهش ، بع\د نظري\ه“روش مراحلي به شرح زير است:

انتخ\اب پدي\ده و تع\يين کلي\ه ويژگيه\اي - 1آن .

ه\اي پدي\ده ان\دازه گ\يري تم\ام وي\ژگي- 2در موقعيت هاي مختلف.

تجزي\\ه و تحلي\\ل اطالع\\ات جم\\ع آوري - 3ش\ده بص\ورتي دقي\ق و تع\ييتن ه\ر ن\وع

الگويي که بين آنها وجود دارد.در ص\ورتيکه بين اطالع\ات جم\ع آوري - 4

ش\ده الگوه\اي مع\ني داري پي\دا ش\د باي\د آنه\ا را بص\ورت بياني\ه ه\اي نظ\ري ب\راي

تدوين قانون تنظيم کرد.

باي\د دانس\ت هيچک\دام از اين دو روش ب\ه تنه\ايي نمي توانن\د اي\ده علمي نوي\ني را عرض\ه

کن\د ب\ه همين دلي\ل و ب\ا توج\ه ب\ه مط\البي ک\ه در پي مي آي\د ت\رکيب اين دو روش مي توان\د در بررس\\ي و خل\\ق اي\\ده ه\\اي علمي س\\هم

موثري داشته باشد. اين عيب ”ابت\دا پ\ژوهش ، بع\د نظري\ه“روش

:را دارد ک\ه در اج\راي آن ب\راي جم\ع آوري اطالع\اتي

کوش\ش مي ش\ودکه ه\دف مفي\دي ب\راي آنه\ا در نظ\ر گرفت\ه نش\ده اس\ت.اما اطالع\اتي ک\ه ب\ه اين ش\يوه گ\ردآوري مي ش\وند،ممکن اس\ت ب\ه

.کشف نظريه هاي مفيدي منجر گردند اين عيب ”ابت\دا نظري\ه،بع\د پ\ژوهش“روش

:را دارد ک\ه پژوهش\گر ممکن اس\ت فاق\د اطالع\ات

. مقدماتي ًالزم براي ساخت نظريه باشد

ت\رکيب اين دو روش ممکن اس\ت روش\هاي کلي ت\ر،دقيق\تر و همچ\نين نم\ايش منظم ت\ري از فرآين\دهايي را ک\ه واقع\اe اتف\اق افت\اده ان\د

ي\ا س\ازد.روش ترکي\بي فعاليته\اي علمي را همبه سه دسته زير تقسيم ميکند:

الف( اکتشاف ب( توصيف ج( تبيين ه\ر ي\ک از روش\هاي ب\اًال در فعاليته\اي علمي

نقش\\\هايي را ايف\\\ا مي کنن\\\د ک\\\ه بص\\\ورت کلي،مي ت\وان عم\ده ت\رين آنه\ا را چ\نين ذک\ر

کرد:ب( ايج\اد فرض\يه ال\ف( تنظيم يافت\ه ه\ا

د( مهي\ا ج( پيش بي\ني ه\اساختن تبيين ها

بطور کلي مي توان نتيجه :گيري کرد

نظري\ه مي توان\د افک\ار جدي\دي را در رون\د ح\ل مس\ائل نظ\ري - 1برانگيزد.

نظري\ه ممکن اس\ت الگوه\ايي از موض\وعات و مس\ائل م\ورد بحث - 2ارائ\ه ده\د بگون\ه اي ک\ه بت\وان ي\ک توص\يف ج\امع و ط\رح گون\ه از

آنها عرضه کرد.تجزي\ه و تحلي\ل و نق\د ه\ر نظري\ه ممکن اس\ت ب\ه نظري\ات ت\ازه اي - 3

منجر گردد.نظريه ممکن است الهام بخش فرضيه هاي علمي تازه اي باشد- 4نظري\ه ه\ايي ک\ه ب\ه آزم\ون آنه\ا مي پ\ردازيم ص\ريحاe ي\ا تلويح\اe م\ا - 5

را ه\دايت مي کنن\د ک\ه ک\دام مش\اهدات ب\ه مس\ئله م\ورد بررس\ي مربوطن\\د.بنابراين نظري\\ه آزم\\ايي در ام\\ر گ\\ردآوري مناس\\ب

داده ها اهميت اساسي دارد.نظري\ه مي توان\د ب\ا کم\ک ب\ه درک اينک\ه مش\اهدات بازت\اب چ\ه - 6

مف\\اهيم کلي ت\\ري هس\\تند ب\\ه فهم و تفس\\ير مجموع\\ه اي از مش\\اهدات کم\\ک کن\\د وتب\\يين م\\وجهي درب\\اره نح\\وه ارتب\\اط

مشاهدات با يکديگر فراهم آورد.نظري\ه ه\دايتگر تحلي\ل است.قض\ايايي از نظري\ه ب\ر مي خيزن\د ک\ه - 7

محور اصلي تحليل داده ها را تشکيل مي دهند.نظري\ه ، زمين\ه وبس\تري ف\راهم مي کن\د ک\ه مش\اهدات خ\اص را - 8

در آن ق\\رار دهيم و ب\\ه اين ت\\رتيب ب\\ه درک معن\\ا و اهميت احتم\الي مش\اهدات کم\ک مي کنند.ب\ه اين معن\ا ، نظري\ه م\ا را ب\ه مش\اهداتي حس\اس مي س\ازد ک\ه در غ\ير اينص\ورت ممکن

بود از آنها غفلت کنيم.نظري\ه ه\ا ب\ه م\ا کم\ک مي کنن\د ت\ا ب\ه ط\رح مس\ائل ج\دي ب\پردازيم - 9

واز مس\\ائل خاص\\ي ن\\يز آگ\\اه ش\\ويم.اميد مي رود ک\\ه نقش نظري\ه آن باش\د ک\ه از ط\رح مس\ائل بي اهميت پره\يز ک\نيم و

تقليل ندهيم. “ حساب اجتماعي“تحقيق را به

فصل اولطرح تحقيق / كليات

اجزاي تشكيل دهنده فصلاول درپايان نامه مقدمه

( تحقيق )تعريف موضوعمسألهبيان اهميت وضرورت انجام تحقيق اهداف تحقيقتحقيق چارچوب نظري تحليلي تحقيق مدل فرضيات تحقيق موضوعی ، زمانی و مکانی تحقيق قلمرو

)جامعه آماري( تعاریف اصطالحات و واژه های تحقیق

- مقدمه1

eمي معم\وًال س\عي دانش\جو مقدم\ه، در خوانن\ده ب\راي مط\البي ب\اآوردن كن\د كليت ب\ا دررابط\ه را مناس\بي ذه\نيت

تحقيق ايجاد نمايد. در مقدم\ه غالب\ا منب\ع ذک\ر نمی ش\ود و

نباي\د بيش از ح\د ط\وًالني ودر برگيرن\ده مطالب حاشيه اي وغير مرتبط باشد.

با توج\ه ب\ه اينك\ه ه\دف از تهي\ه فص\ل اول،آش\نا س\اختن خوانن\ده ب\ا كلي\ات تحقي\ق قس\مت ب\راي معم\وًال ل\ذا باش\د مي

رادرنظ\ر مي ص\فحه 2ت\ا 1مقدم\ه بين گيرند.

- بيان مساله)پرسش آغازين 2تحقيق(

مس\ئله و پرسش\ی اس\ت ک\ه در ذهن محق\ق ایج\اد ش\ده : ش\ود می بی\ان ش\کل دو ب\ه ان\تزاعی 1و پ\ردازش )

ب\ه ص\ورت 2محق\ق ب\ا مش\کالت محق\ق روب\رو ش\دن )عملی

*** بيان خوب يك مساله،اطالعات زير را ارائه مي كند:اهميت مساله محدود شدگي مساله دريك حوزه تخصصي اطالعات كلي در باره تحقيقات انجام شدهچارچوبي براي ارائه نتايج تحقيق مشكالت موجود در سازمانقلمرو هاي موردنظر مديريت براي بهبود بني\ادي پژوهش\گران تحقيق\ات ك\ه قلمروه\اي نظ\ري

ت\ر ومح\دودتر ب\ا نظري\ه هايش\ان آن را مش\خص باي\د كنند.

متغيره\اي از اعم مرتب\ط متغيره\اي تم\امي تعري\ف مفهومي يا عملياتي

ويژگيهاي بيان مساله تحقيق)پرسش آغازين(

-واض\ح،روش\ن،مح\دود وش\فاف ب\ودن )رع\ايت 1اصل تحديد مساله(

فراين\د 2 اج\راي ( داش\تن بررس\ي -امك\ان تحقيق روي آن(

ه\\\اي 3 قض\\\اوت ب\\\ر تاكي\\\د -ع\\\دم اخالقي ،ارزشي وفلسفي

-مطرح نكردن پيش بيني هاي كلي 4-به صورت سوالي مطرح شدن5-توجه به رابطه بين حداقل دومتغير كلي 6-وجود داشتن امكان اندازه گيري متغيرها7

: بیان مساله با این پرسش تمام میشود :نکته

پرسش اصلی تحقیق این است که .......

نكاتي درانتخاب مسائل خودداري از دوباره كاري در تحقيقات تحقيقاتي

مهم بودن مساله تحقيق وارزش بررسي آنعالقه مندي ،كنجكاوي وكشش علمي براي شناخت آنآموزش،شرايط وكيفيات فردي شخص محقق فراهم بودن اطالعات براي سنجش وعملي بودن روش

تحقيق وجود وسايل وامكانات مورد نياز تحقيق امكان همياري وهمكاري در انجام تحقيق بين واحدها

وافراد ذيربطفراهم بودن بودجه تحقيق و استفاده احتمالي از آن پيش بيني مشكالت ،موانع ،رويدادها وخسارات

احتمالي در رابطه با تحقيقوجود زمان ًالزم براي تحقيق

چگونگي ارزيابي مساله تحقيق

-آيا زمينه مساله،گستردگي وويژگيهاي آن با توجه به 1پيشينه تحقيق بيان شده است؟

-آيا مساله،دامنه مطالعه را محدود ميكند؟2-آيا مساله،قلمرو علمي تحقيق را مشخص ميكند؟3-آيااهميت مساله بر حسب يك يا چند مالك زير 4

بررسي شده است؟ الف - دستيابي به يك شيوه نو در اجراي امور

ب - تدوي يك نظريه ج - عموميت بخشيدن وگسترش دانش ونظريه هاي

علمي د - پاسخ گويي به مسائل جامعه

ه - پيشبرد روش شناسي در تحقيق

-آيا مي توان پيرامون آن فرضيه هايي 5مطرح كرد؟

-آيا فرضيه هايي تحقيق ، روش تحقيق 6را جهت مي دهد؟

- آيا متغيرهاي پژوهش درآ ن مشخص 7است ؟

- آيا تعريف عملياتي متغيرهاي آن 8امكان پذير است؟

چگونگي ارزيابي مساله )ادامه از صفحه قبل(تحقيق

خطاها در هنگام انتخاب مساله

دالن معتق\د اس\ت دانش\جويان وپژوهش\گران هنگ\ام انتخاب مساله مرتكب چهار اشتباه مي شوند:

مختل\ف 1 ه\اي جنب\ه تحلي\ل ب\دون را اي مس\اله -آن ،شتابزده انتخاب ميكنند.

- ب\دون مطالع\ه من\ابع مرتب\ط ب\ا موض\وع ،اق\دام ب\ه 2انتخاب مساله مي نمايند.

- قب\ل از انتخ\اب مس\اله پژوهش\ي ،روش اج\راي 3تحقيق را مشخص مي كنند.

- ب\ه ج\اي تعري\ف د قي\ق وروش\ن مف\اهيم موج\ود 4درمساله، آنرا به صورت كلي توصيف مي كنند.

ارتباط بين مساله با عنوان وموضوع تحقيق

ي\ك ،انتخ\اب تحقي\ق در ه\ر گ\ام اولين ،فرم\ول آن انتخ\اب ،ب\راي موض\وع اس\ت

وقاعده خاصي وجود ندارد:- راه هاي انتخاب موضوع تحقيق1 -فن\ون درك مس\اله تحقي\ق از عن\وان 2

تحقيق

راه هاي انتخاب موضوع -1تحقيق

تجارب شخصي كنجكاوي در اطالعات منتشره ازسوي

رسانه هابهره گيري ازدانش قلمرو تخصصيتمايل به حل مساله فرصت ها وتهديدات پيش آمدهارزش هاي فردي وقايع زندگي روزمره

فنون درك مساله تحقيق از عنوان تحقيق

-آزمون نظريه ها،مدل ها وروش هاي مطروحه در 1ادبيات قلمرو تخصصي

-بحث بر سر ايده با ديگران 2-بكارگيري يك محتواي خاص3-تعريف اهداف وخواسته مورد نظر از تحقيق4

تبديل موضوع به مساله تحقيق

مراحل اين فرايند به شرح زير است :مرحله اول : توجه به جوانب سؤال

برانگيزموضوع مرحله دوم : تعيين هدف تحقيق

مرحله سوم : بيان موضوع به صورت يك رشته سؤال

مرحله چهارم : فرضيه سازي به عنوان پاسخ هاي احتمالي

تاريخچه /سابقه موضوع تحقيق/پيشينه تحقيق

هدف از بخش پيشينه تحقيق عبارت است از:

- برقراري ارتباط منطقي ميان 1اطالعات پژوهش هاي قبلي با مساله

تحقيق- دستيابي به چارچوب نظري ويا تجربي 2

براي مساله تحقيق- آشنايي با روش هاي تحقيق مورد 3

استفاده در پژوهش هاي گذشته

اهميت وضرورت انجام تحقيق -3

الف ( اهميت نظری دانش ب\ه توج\ه ب\ا بتوان\د باي\د پژوهش\گر وادبي\ات موج\ود ض\رورت انج\ام تحقي\ق خ\ود را ب\اعث تحقی\ق موض\وع عب\ارتی كند.ب\ه بي\ان

افزئدن به علم می شود .ب( اهمیت کاربردی

دس\تاوردهای ب\ه ام\ا کن\د نمی اض\افه علم به می اش\اره محیطی و گ\روهی ، س\ازمانی

کند .

اهداف تحقيق -4 ه\ر تحقيقي ب\راي دس\تيابي ب\ه اه\داف خاص\ي ص\ورت مي گ\يرد ،اين ه\دف خ\ود را در ق\الب وازطري\ق س\ازد مي نم\ودار تحقي\ق مس\اله بي\ان آن آش\كار مي ش\ود وب\ه دو ص\ورت مي

باشد: الف( اهداف اصلی )كلي(

پ\ژوهش مش\تق از مس\اله ب\ه ط\ور مس\تقيم مي ش\ود،در واق\ع اه\داف كلي خ\ود پاس\خ ب\ه كن\د مي مش\خص ك\ه اس\ت تحقي\ق مس\اله پ\ژوهش چ\ه چ\يزي رادنب\ال مي كن\د و معم\وًال

در یک جمله کوتاه می آید. ب( اهداف فرعي )فرضیه ها(

ازاه\داف كلي آن نش\ات مي گيرن\د ومي ت\وان ن\يز تحقي\ق ش\ده تفكي\ك مس\اله را آنه\ا مي تص\ريح اه\داف اين بي\ان ب\ا نامي\د.محقق كن\د ك\ه در تحقي\ق چ\ه انج\ام مي ش\ود وچ\ه

انجام نمي شود. فرض\یات این بخش ب\ا ش\ماره گ\ذاری مش\خص

می گردد .

چارچوب نظري- 5تحقيق)مدل(

کن\د بررس\ی می آن\را محق\ق ک\ه مدلی ی\ا ریش\ه پای\ه ه\ای نظ\ری تحقی\ق یع\نی

های تحقیق کجاست؟ اش\اره ب\ه م\دل و ی\ا تئ\وری اس\تفاده ش\ده

در تحقی\ق در ح\د ی\ک پ\ارگراف ارای\ه می شود .

ه\\\\\اي متغ\\\\\ير بين رابط\\\\\ه مس\تقل ،وابس\ته،مداخل\ه گروتع\ديل گ\ر

مي پردازد.

تحقيقچارچوب نظرياجزاء- متغيره\اي م\ورد بحث مرب\وط ب\ه تحقي\ق باي\د 1

به روشني شناسايي و نامگذاري شوند.- در تحقي\ق باي\د چگ\ونگي ارتب\اط بين دو ي\ا چن\د 2

متغير وابسته و مستقل بيان شود.- اگ\ر بت\وان م\اهيت و جهت رواب\ط را ب\ر اس\اس 3

يافت\ه ه\اي حاص\ل ازتحقيق\ات قبلي ب\ه ص\ورت بحث در باي\د ص\ورت ك\رد،دراين بي\ان نظ\ري ه\ا، نش\انه اي دال ب\رمثبت ي\ا منفي ب\ودن اين

روابط آورده شود.- باي\د ب\ه اين س\ؤال پاس\خ دادك\ه ،چ\را م\ا انتظ\ار 4

داريم اين روابط وجود داشته باشد.- نمودارش\ماتيك چ\ارچوب نظ\ري )م\دل تحليلي 5

رواب\ط بتوان\د تاخوانن\ده گ\ردد ارائ\ه باي\د )نظري رامجسم نمايد.

چارچوب نظريكاركردهاي تحقيق

چارچوب نظري دو كار كرد اصلي دارد:ال\ف(اج\ازه مي ده\د پرس\ش آغ\ازين را از ن\و فرم\ول بن\دي ي\ا ب\ه ص\ورت دقي\ق ت\ري

بيان كرد.فرض\يه ب\راي اي ش\الوده عن\وان ب\ه ب( آنه\ا اعتب\ار ب\ه ب\ه ك\ار رود ك\ه ه\ايي محق\ق پاس\خ منس\جمي ب\ه پرس\ش آغ\ازي

خواهد داد.

چارچوب چگونگي انتخاب تحقيقنظري

دادن نش\ان دارد اهميت اينج\ا در آنچ\ه نظ\ري چ\ارچوب ي\ك انتخ\اب مقتض\يات تم\ام آگ\اهي ب\ا حتم\ا را آن باي\د اس\ت

انتخاب كرد.انتخ\\اب ب\\ه چ\\ارچوب نظ\\ري تحقي\\ق

پرس\ش ك\ه جه\تي پي در طورمعم\ول وكيفيت كن\\د مي ترس\\يم آغ\\ازي اطالع\اتي ك\ه از مص\احبه ه\اي اكتش\افي وآماره\اي موج\ود ف\راهم آم\ده اس\ت ب\ه

عمل مي آيد.

مفهوم چيست ؟

مفه\وم يكي از مهم\ترين نماده\ا درزب\ان ،بويژه دررابطه با پژوهش علمي است.

تجري\د ي\ا ان\تزاع ت\وان مي را مفه\وم روي\دادهاي مش\اهده پ\ذير دانس\ت، ب\دين ي\ا ، وي\ژگي چ\يز، ي\ك بي\انگر ك\ه معن\ا

پديده بخصوصي است .قاب\ل روي\دادهاي از ان\تزاعي مفه\وم مش\اهده اس\ت ك\ه مع\رف ش\باهت ه\ا ي\ا

جنبه هاي مشترك ميان آنها است .

انواع مفاهيم

-مفهوم نظري :1 ازهرگون\ه ش\رايط زم\اني ومك\اني خ\اص توص\\\يف وب\\\ه هس\\\تند مس\\\تقل مي مش\اهده قاب\ل غ\ير موجوديته\اي

پردازند،مانند وطن ،عاطفه وارتباط .-مفهوم تجربي:2

وبراس\اس هس\تند گ\يري ان\دازه قاب\ل فعاليته\اي حس\ي وب\ه ص\ورت عي\ني وب\ا مي س\\\\اخته كوش\\\\ش ح\\\\داقل ي\\\اتجربي ،ملم\\\وس ش\\\وند،واقعي

هستند،مانند انسان ،خانه وگربه .

روشهاي توسعه مفاهيم

توس\عه وگس\ترش ي\ا ادراك ي\ك مفه\وم ش\ود.از مي نامي\ده “توض\يح” نظ\ري ب\ه عن\وان وس\ايل تفك\ر مف\اهيم نظ\ري

استفاده مي شود. ي\ك مفه\وم ادراك ي\ا توس\عه وگس\ترش

ش\ود. مي نامي\ده “تعري\ف” تج\ربي از ،اب\زاري هس\تند ك\ه تج\ربي مف\اهيم مش\اهده از تفك\ر آزم\ون آنه\ا طري\ق

استفاده مي شود.

مالكهاي ارزشيابي مفاهيم نظري

- اهميت واعتبار تجربي1- سودمندي يا اثربخشي2- ثبات دروني3- عمليات رياضي4- سادگي 5

مالكهاي ارزشيابي مفاهيم تجربي

- پايايي مشاهده گرها1- انتزاعي بودن 2- ادراكي3- ارتباط با برخي ازمفاهيم نظري4- سادگي 5

كاركردها ونقش مفاهيماين اس\ت يكي ازكاركرده\ا ي مف\اهيم مي محس\وب ارتب\اط بني\اد اص\وًال ك\ه

شوند. الف ( نمادي از يك پديده است.

ب( بي\انگر ي\ك دورنم\ا،يع\ني راهي ب\راي طري\ق از تج\ربي ه\اي پدي\ده مش\اهده

مفهوم سازي است .آنه\ا از طري\ق ك\ه ج(وس\ايلي هس\تند مي ص\ورت وتعميم بن\دي طبق\ه عم\ل

گيرد. د(ب\ه عن\وان مؤلف\ه ه\اي تئ\وري عم\ل مي تب\يين ه\اي مؤلف\ه ت\رتيب وب\دين كنن\د

وپيش بيني بشمار مي آيند.

سازه چيست ؟

،ام\ا اس\ت مفه\وم ي\ك ن\يز س\ازه * داراي مع\اني اض\افه ن\يز مي باش\دكه ب\ه گون\ه اي ارادي وخودآگ\اه ب\راي ي\ك ه\دف ش\ده پذيرفت\ه ي\ا اخ\تراع علمي خ\اص ان\تزاعي مفه\وم ي\ك ه\وش اس\ت.مثال س\\ازه ي\\ك عن\\وان ب\\ه اس\\ت،ام\\ا علمي ،داراي معن\ايي اس\ت ك\ه مي توان\د هم بيش\تر وهم كم\تر از چ\يزي باش\د ك\ه

مقصود از يك مفهوم است.

تعاريف مفهوم سازي وعملياتي كردن

تعميم يع\ني :ت\ا ح\دودي مفه\وم س\ازي ومش\\اهدات تج\\ارب از ،محق\\ق دادن محفوظ\\ات ط\\رف ب\\ه خ\\ود روزان\\ه ب\ر گ\ام اي وانديش\ه ذه\ني ومفهوم\ات ام\ور از دارد ك\ه ب\راين مي داردوس\عي كلي)تئ\\وري( اص\\ل ي\\ا ق\\انون ج\\زيي

بسازد. مش\اهده قاب\ل يع\ني ك\ردن: عملي\اتي

ط\رق بي\ني وپيش تئ\وري ي\ك س\اختن اندازه گيري آن است.

فرايند مفهوم سازي وعملياتي كردن

مرحله عملياتي كردن

مرحله مفهوم سازي

نتيجه گيري

كلي ام\ر ي\ك از اس\ت عب\ارت مفه\وم وان\تزاعي حاص\ل از ح\وادث ج\زيي م\ورد

مشاهده

ام\\ورجزيي از اس\\ت عب\\ارت مش\\هود وخ\اص قاب\ل مش\اهده ك\ه ازي\ك ام\ر كلي بحث گ\يرد)در وان\تزاعي سرچش\مه مي

عملياتي كردن (

تعريف چيست ؟

ب\راي بررس\ي وآزم\ايش گ\زاره ه\ا،چ\اره اي نيس\ت ج\ز اينك\ه متغيره\اي آنه\ا ب\راي تم\ام كس\اني ك\ه ب\ا آن س\ر و ك\ار دارن\د تعب\\ير و مع\\ني ، مفه\\وم ي\\ك داراي تع\رف را “ ك\ردن “مش\خص باش\د.اين وفض\اي مع\ني آن طي گويندك\ه مي ص\\فاتي بوس\\يله واژه ي\\ك مفه\\وم مش\خص وب\ر مبن\اي قواع\دي خ\اص معين

ميگردد.

انواع تعريف- تعريف مفهومي : 1

معموًالدرفرهن\گ ك\ه اس\ت هم\ان ش\رحهايي تقريب\ا واژه ها آورده تعريف مي شود.

- تعريف اسمي :2 چ\يزي را در ب\اره واقعيت بي\ان نمي كنن\د، ل\ذا ن\ه درس\ت

هستند ونه غلط .- تعريف تحليلي :3

درب\اره واقعيت تعري\ف ص\حبت مي كن\د يع\ني ي\ك واژه م\وردنظر در بين اف\راد ي\ك جامع\ه داراي چ\ه مع\ني ي\ا

معاني مي باشد.- تعريف تجزيه اي:4

روش\ي نس\بتا دقي\ق اس\ت ك\ه واژه م\ورد نظ\ر را بط\ور ك\امال ص\ريح ومشخص\ي مح\دود مي س\ازد تقريب\ا هم\ه س\نجش ه\اي ومفي\اس پرسش\نامه ي\ك “ “س\ؤاًالت

گرايش تعاريف تجزيه اي هستند.

ادامه- تعريف چند مرحله اي :5

ب\رخي از واژه ه\اي عل\وم اجتم\اعي ،ب\ه علت م\وارد نس\بتا مفه\ومي فض\اي داراي گون\اگون اس\تفاده وس\يعي هس\تند ك\ه نمي ت\وان آنه\ا را ب\ا تع\اريفي ك\ه

گذشت محدود ومشخص نمود،مانند واژه سازمان .- تعريف واقعي :6

ب\ا واژه ي\ك “م\اهيت” ،تع\يين تعري\ف ازاين ه\دف سؤاًالتي شبيه:

”...يعني چه ؟”يا”...چيست؟” مي باشد.- تعريف عملياتي)عملي(:7

اعم\ال ص\ورت راب\ه متغ\ير( ي\ك مفه\وم)مانن\د ي\ك وام\وري ك\ه در مطالع\ه ب\ه عن\وان مع\رف ومع\ادل آن را امك\ان كن\دواين مي ش\وند،تعري\ف مي مش\خص

فراهم مي آورد ك\ه م\ورد ان\دازه گ\يري قرارگيرن\د. ب\ه عب\ارت فعاليته\ايي كنن\ده توص\يف روش\هاي مجموع\ه ديگ\ر اس\ت ك\ه انج\ام آنهاب\ه گون\ه اي تج\ربي وج\ود ي\ا م\يزان پدي\دهاي را ك\ه ي\ك مفه\وم مع\رف آن اس\ت،محق\ق مي

گردد.

متغير چيست ؟

چيزي اس\ت ك\ه مي توان\د از لح\اظ مق\دار تغي\يرع\\ددي ارزش\\هاي توان\\د مي ومعم\\وًال كن\\د

متفاوتي را بپذ يرد. ومفه\ومي ب\وده تحقي\ق ي\ك در اص\لي اي\ده

است كه تغيير مي كند . كمي\تي اس\ت ك\ه در دامن\ه اي معين مي توان\د

از ي\ك ف\رد ب\ه ف\رد ديگ\ر ي\ا ازي\ك مش\اهده ب\ه مشاهده ديگر مقادير مختلفي رااختيار كند.

يك مفه\وم اس\ت ك\ه بيش از دوي\ا چن\دارزش ي\اعد د به آن اختصاص داده مي شود.

محق\\ق ك\\ه هس\\تند خصايص\\ي ي\\ا شرايط آنهاراكنترل ، دستكاري يا مشاهده مي كند.

طبقه بندي متغيرها: طبقه بندي نوع اول

الف( متغير وابسته ب( متغير مستقل

ج( متغير تعديل گر د( متغير مداخله گر

ه( متغير كنترل: طبقه بندي نوع دوم

الف( متغير فعال ب( متغير خصيصه اي

: طبقه بندي نوع سوم الف( متغير كيفي ب( متغير كمي

: طبقه بندي نوع چهارم الف( متغير پيوسته

ب( متغير گسسته : طبقه بندي نوع پنجم

الف( متغيردوارزشي ب( متغيرچند ارزشي

: طبقه بندي نوع اول الف( متغير وابسته

متغ\يري اس\ت ك\ه ه\دف محق\ق تش\ريح ي\ا پيشبيني تغييرپذيري درآن است

يك متغيراص\لي اس\ت ك\ه ب\ه ص\ورت ي\ك مس\الهبررس\ي ق\رار مي تحقي\ق م\ورد ب\راي حي\اتي

گيرد. متغ\يري اس\ت ك\ه تغي\يرات آن تحت ت\اثير متغ\ير

مستقل قرارمي گيرد.

زي\ر طبق\ه كلي درس\ه دس\ته وابس\ته متغ\ير بندي شده اند :

- محيطي1 - دستور العملي 2 - تاكيدي3

ب( متغير مستقل : وابس\ته متغ\ير روي ك\ه اس\ت متغ\يري

بصورت مثبت يا منفي تاثير مي گذارد. ي\\ا ف\\يزيكي محي\\ط از وي\\ژگي يك

اجتم\اعي اس\ت ك\ه بع\د ازانتخ\اب ،دخ\الت توس\\\\ط ش\\\\دن دس\\\\تكاري ي\\\\ا محق\ق،مق\اديري را مي پ\ذيردتا ت\اثيرش

بر روي متغير ديگر مشاهده شود. ك\ه محق\ق ي\ا خصايص\ي هس\تند شرايط

ارتباطش\ان اثب\ات ب\راي آنه\ارا در عم\ل باپديده موردمشاهده دستكاري مي كند.

ج(متغير تعديل گر : متغ\يري ك\ه داراي ت\اثيري ق\وي بررابط\ه

بين متغ\ير مس\تقل ومتغ\ير وابس\ته اس\ت .

متغ\يري كيفي وكمي اس\ت ك\ه جهت ي\ام\يزان رابط\ه بين متغيره\اي مس\تقل و

وابسته را تحت تاثير قرار مي دهد. نقش متغ\ير تع\ديل گ\ر درپ\ژوهش علمي

نقش ش\\\بيه آن تحليلي وم\\\دل كات\اليزوردر ش\يمي اس\ت ك\ه ب\دون آنك\ه در واكنش دخ\الت كن\د معين مي كن\د ك\ه پيش چگون\\ه نظ\\ر م\\ورد واكنش

خواهدرفت .

د(متغير مداخله گر : متغ\يري اس\ت ك\ه محق\ق ب\راي اس\تنتاج

برمتغ\ير متغ\ير مس\تقل ت\اثير نح\وه از وابس\ته م\ورد نظ\ر ق\رار مي ده\د،ت\اثير متغ\ير مداخل\ه گ\ر را ن\ه مي ت\وان كن\ترل ومس\\تقل مس\\تقيم بط\\ور ون\\ه ك\\رد

ازساير متغيرهامشاهده كرد. وتب\يين توجي\ه منظ\ور ب\ه اص\طالحي

ك\ه اس\ت ودروني ذه\ني فرآين\دهاي مستقيما مشاهده پذير نيست.

ه(متغير كنترل : دري9ك تحقي9ق اث9ر تم9ام متغيره9ا رابريك9ديگر نمي

ب9ه ط9ور همزم9ان م9ورد مطالع9ه ق9رارداد ت9وان ازمتغيره9اراكنترل ب9رخي اث9ر محق9ق بن9ابراين

نموده وياآنها راخنثي مي كند .

تف9اوت متغ9ير كن9ترل ب9ا تع9ديل گ9ر آن اس9ت ك9هاث9رات متغيره9اي كن9ترل ازمي9ان مي رود درح9الي م9ورد مطالع9ه گ9ر تع9ديل متغيره9اي اث9رات ك9ه

قرار مي گيرد.

ارتباط بين متغيرها

: طبقه بندي نوع دوم

الف(متغير فعال :دخ\ل درآن پژوهش\گر ك\ه متغ\يري وتص\رف ودس\تكاري مي كن\د وآن را ب\ه ه\ر مقدارك\ه متماي\ل اس\ت تغي\ير مي

دهد.

ب( متغير خصيصه اي: متغ\يري راگوين\د ك\ه پژوهش\گر قادرب\ه

تغيير دلخواه آن نباشد.

: طبقه بندي نوع سومالف(متغير كيفي :

ب\ه متغ\يري اطالق مي ش\ود ك\ه اختالف كيفي آن مختل\ف ميزانه\اي بين وتغي\يرات اس\ت وب\راي ثبت آن ممكن اس\ت از روش\هاي

ديگري غير از بكاربردن عدداستفاده شود. ب( متغير كمي :

ب\ه متغ\يري اطالق مي ش\ود ك\ه ب\راي ان\دازه گ\يري آنه\ا مي ت\وان اع\داد را ب\ه وض\عيت آزم\ود ني وبرطب\ق قاع\ده اي معين منتس\ب ك\رد،اين

گونه متغيرهابه دو دسته تقسيم مي شود: متغيركمي پيوسته متغيركمي گسسته

: طبقه بندي نوع چهارم

الف(متغير پيوسته :قب\ول ب\ه ق\ادر ك\ه اس\ت متغ\يري ت\ا كم منظم ارزش\هاي از اي مجموع\ه

زياد دريك دامنه يا فاصله معين باشد.

ب(متغير گسسته : متغ\يري اس\ت ك\ه اف\راد در آن ازلح\اظ ي\ا ي\ك ص\فت ي\ا وي\ژگي ب\ه رده ه\اي دو

چند تايي تقسيم مي شوند .

: طبقه بندي نوع پنجم

الف(متغيردوارزشي : ب\ه متغ\يري اطالق مي ش\ود ك\ه ب\ه آن مي داده نس\بت ع\دد دو ي\ا ارزش دو

شود مانند زن يا مرد.

ب( متغيرچند ارزشي : ب\ه متغ\يري اطالق مي ش\ود ك\ه بيش از اختص\اص آن ب\ه ع\دد دو ي\ا ارزش دو

داده مي شود مانند سطح تحصيلي.

مدل تحليلي تحقيق متغيره\اي ب\راي س\ازي نم\ودار نوعي

نظ\\ري چ\\ارچوب از ش\\ده اس\\تخراج تحقيق است .

مدل ، رابط\ه بين ط\رح نظ\ري وك\ار جم\عمي اطالع\\ات وتحلي\\ل وتجزي\\ه آوري ش\امل م\دلها اجتم\اعي باش\د.درعلوم يع\\ني هس\\تند وعاليم ه\\ا نش\\انه خصوص\يات بعض\ي از پدي\ده ه\اي تج\ربي مف\اهيم طري\ق از منطقي ط\ور ب\ه

مرتبط با يكديگر بيان مي شود. اس\\ت واقعيت كنن\\ده منعكس ، مدل

وجنبه هاي معيني ازدنياي واقعي را ك\ه ب\ا مس\اله تحت بررس\ي ارتب\اط

دارند مجسم مي كند.

مدل تحليلي راچگونه مي توان ساخت ؟

،محق\ق تحليلي م\دل س\اختن ب\راي متف\اوت ش\يوه دو ب\ه توان\د نهايت\امي عم\ل كن\د ك\ه ميانش\ان تف\اوت مشخص\ي

وجود ندارد:

- ابت\دا از ت\دوين فرض\يه ه\ا ش\روع مي 1 مي مف\اهيم ب\ه بع\دي مرتب\ه كن\دودر

پردازد .-ي\ا از مف\اهيم ش\روع مي كن\دودر مرتب\ه 2

بعدي به تدوين فرضيه ها مي پردازد

معرف يا شاخص چيست ؟

ساختن يك مفهوم در: گ9ام اول عب9ارت اس9ت از تع9يين ابع9ادي ك9ه آن را تش9كيل مي ده9د و ام9ر واقعي را

منعكس مي سازد. گ9ام بع9دي تعري9ف ، ش9اخص ه9ايي اس9ت ك9ه ب9ه گ9يري ان9دازه را ابع9اد مفه9وم بت9وان آنه9ا كم9ك

كرد.قاب9ل ه9ا نش9انه ه9اي عي9ني درواق9ع ش9اخص مفه9وم ابع9اد گ9يري ان9دازه وقاب9ل شناس9ايي

هستند.

:فرضيه تحقيق-6

اگ\ر موض\وع دارای پیش\ینه اس\ت بایس\تی فرض\یه ارای\ه ش\ود و اگ\ر فاقدپیش\ینه اس\ت

بایستی سوال ارایه گردد .تع\داد فرض\یات بس\تگی ب\ه تع\داد متغیره\ا تحقی\ق انتخ\ابی م\دل اس\اس ب\ر ک\ه دارد

تعیین می شود .

نظری چارچوب فرضیه تحلیلی مدل

تعاريفي براي فرضيه آزم\ون ك\ه دردس\ت اي گ\زاره ب\ر ه\ر فرض\يه

ي\ك گ\زاره آن خ\واه ش\ود، مي اطالق باش\د واقعيت ج\زيي و خ\اص را توص\يف كن\د خ\واه ي\ك ق\انون كلي را بي\ان كن\د، ي\ا گ\زاره اي باش\د

پيچيده تراز اينها. ب\ه ص\ورت ربطي ك\ه اي اس\ت فرض\يه جمل\ه

بين رابط\ه توص\يف ب\ه و ش\ود مي بي\ان متغيرها مي پردازد.

يك ح\دس مبت\ني ب\ردانش ياتجرب\ه درموردح\لي\ك مس\اله اس\ت وآن رامي ت\وان ب\ه عن\وان ي\ك ب\ه ك\ه دومتغيردانس\ت بين فرض\ي رابط\ه مي ارائ\ه آزم\ون قاب\ل ه\اي گ\زاره ص\ورت

شود. درواق\ع، بي\ان ح\د س\ي وفرض\ي درموردرواب\ط

احتمالي بين دو ياچند متغير است.

انواع روابط موجود در ساختار فرضيه

الف (رابطه تغييرات با هم)همپوشان(:متغ\ير چن\د دوي\ا توام\ان تغي\يرات

رادربعضي ازجهات نشان مي دهد. ب( رابطه علي :

هنگ\امي ك\ه درص\دد بي\ان علت وق\وع ي\ك پدي\ده ي\ك ي\ا درتغي\يرات ييم ب\رآ ي\ده پ\د درنظ\ر را خاص\ي فرض\ي عل\ل ي\ا علت گ\ام علي رابط\ه ،درقلم\رو گ\يريم مي

برداشته ايم .

الف ( رابطه تغييرات با :هم)همپوشان(

-هرچه”الف”بيشتر “ب” بيشتر1مثال:هرچه درآمدكاركنان بيشتر،رضايت شغلي

آنها بيشتر

ب

الف

-هرچه “ج” بيشتر”د” كمتر2مثال:هرچه ساعت كار بيشتر،فراغت كمتر

د

ج

هرچه “پ” كمتر”ش” كمتر-3مثال:هرچه تضاد هاي سودمند

كمتر،خالقيت كمتر ش

پ

-هرچه “ص” كمتر”ل” بيشتر 4مثال:هرچه تنشها كمتر،كارايي بيشتر

ل

ص

: ب( رابطه علي

روش ج\ان اس\توارت مي\ل در م\ورد كش\ف علت وقوع يك پديده:

-روش همخواني 1

-روش اختالف2

-روش تغييرات همزمان3

-روش بقا يا4

: تعريف رابطه علي

ي\ك رابط\ه علي هنگ\امي مط\رح مي بي\ان اخص ب\ه ط\ور ي\ك فرض\يه ك\ه ش\ود تغييري\ك متغ\ير دري\ك جهت معين كن\د ك\ه ب\اعث تغي\ير متغ\ير ديگ\ر درجه\تي معين مي ش\ود. فرض\يه مبت\ني بررابط\ه علي ب\ه اين

حالت است :ام\ر ديگ\ر تغي\ير ب\ه ام\ر، ي\ك “تغي\ير

منجر مي شود.”

در متغ\ير”ال\ف”و”ب” دو اينك\ه ب\راي تعليلي ي\ا علي رابط\ه داراي ه\ا فرض\يه س\ه واج\د همزم\ان ط\ور ب\ه باش\ند،باي\د

شرط اساسي زير باشند:- “الف”و”ب”متقابال وباهم تغييركنند.1ب\\دون 2 وب\\اهم “ال\\ف”و”ب”متق\\ابال -

دخ\الت ي\ا تاثيرمتغيره\اي ديگ\ر تغييركنند.

- اگ\ر متغ\ير“ال\ف”ب\ه ط\ور فرض\ي علت 3احتم\الي متغ\ير”ب” درنظ\ر گرفت\ه ش\ود، ب\ر مق\دم نظرزم\اني از تغي\يرآن باي\د

تغييرات “ب”باشد.

ويژگيهاي رابطه علت ومعلولي

اول (چگونگي تاثير: رابط\ه علي مي تواندب\ه ط\ور مس\تقيم ي\ا غ\ير مس\تقيم بين متغيره\ا در ي\ك فرض\يه ب\ه وج\ود آيد.ب\ه اين مع\ني ك\ه ي\ك علت ميتوان\د مس\تقيم غ\\ير وهم مس\\تقيم وهم ياغيرمس\\تقيم

مستقيم بر معلول خود اثر داشته باشد.دوم( تعداد علتها:

دري\ك رابط\ه علي مي ت\وان نش\ان داد ك\ه ي\ك از يكي وي\ا عم\ده علت ي\ا علت تنه\ا متغ\ير

چندعلت متغيرديگر)معلول(است.سوم(مدل سازي :

بااس\تفاده از رواب\ط علي مي ت\وان اق\دام ب\ه ي\ا تئ\وري ي\ك ارائ\ه كرد.منظ\ور س\ازي م\دل

نظريه دررابطه با يك پديده معين است.

انواع طبقه بندي فرضيه ها

(1 بخش )طبقه بندي نوع اول :

فرضيه تحقيقي الف( جهت دار ب( بدون جهت

طبقه بندي نوع دوم :فرضيه ها ازنظر محتوايي به سه نوع فرعي فرعي تقسيم پذيرند

.فرضيه هايي كه بروجود پديده ها دًاللت مي كنند.فرضيه هايي كه بروجود روابط بين پديده ها دًاللت مي كنند فرضيه هادرصدد بيان علت وجودي وتكويني پديده ها وروابط

بين آنها برمي آيند.

طبقه بندي نوع سوم :فرضيه مقايسه ايفرضيه همبستگيفرضيه علي

(2 بخش )طبقه بندي نوع اول :

فرضيه هاي توصيفي در مقابل فرضيه هاي استنباطي

طبقه بندي نوع دوم: فرضيه ها ي تك متغيره در مقابل دو يا چند متغيره

طبقه بندي نوع سوم : فرضيه هاي همبستگي در قابل فرضيه ها تجربي

طبقه بندي نوع چهارم : فرضيه هاي پژوهشي با گروه هاي جور شده در

مقابل گروه هاي مستقلطبقه بندي نوع پنجم :

فرضيه هاي پارامتريك درمقابل ناپارامتريك

نقش فرضيه درپژوهش

ب\راي ،چه\ار ه\دف اري وهمك\ارانش صورت بندي فرضيه ذكر كرده اند:

فرض\يه ب\راي پدي\ده ه\ا تب\يين آزمايش\ي - 1ف\\\\راهم مي آورد و م\\\\وجب اف\\\\زايش

معرفت علمي مي شود. ب\راي دس\تيابي ب\ه مع\رفت پاي\دار درب\اره مس\ائل انس\اني، باي\د از گ\ردآوري ص\رف

رات\\ر رفت و درص\\دد فواقعيته\\اي مج\\رد تعميم روابط موجود بين واقعيتها بود.

فرض\\\يه نش\\\انگر انتظ\\\ار پژوهش\\\گر -2

درب\\اره رابط\\ه بين متغيره\\اي ي\\ك پدي\\ده است.

فرض\\يه جمل\\ه اي اس\\ت ك\\ه ب\\ه ص\\ورت ربطي بي\ان مي ش\ود، وب\ه توص\يف رابط\ه

بين متغيرها مي پردازد.

فرض\يه مجموع\ه فعاليته\اي اج\رايي - 3 مي كند. وهدايت پژوهش را تعيين

فرض\يه مع\رف ي\ك ه\دف اختصاص\ي اس\ت و ب\ه همين دلي\\ل، م\\اهيت داده ه\\اي م\\ورد ني\\از را ب\راي آزم\ون گ\زاره ربطي مش\خص مي كن\د. فرض\\\يه ب\\\ه پژوهش\\\گر كم\\\ك مي كن\\\د ت\\\ا واقعيته\\ايي را ك\\ه باي\\د انتخ\\اب كن\\د و ن\\وع مش\اهده ه\ايي را ك\ه باي\د انج\ام ده\د از طري\ق آن تع\\يين كن\\د. فرض\\يه اس\\ت ك\\ه مرب\\وط ي\\ا ن\\امربوط ب\\ودن واقعيته\\ا را معين مي كن\\د. فرض\يه ه\ا اس\اس و پاي\ه نمون\ه گ\يري و ط\رحي را ك\ه باي\د م\ورد اس\تفاده ق\رار گ\يرد، تع\يين مي كنن\د. آزمونه\اي آم\اري ب\ه كم\ك فرض\يه انتخ\اب مي ش\وند. باي\د توج\ه داش\ت ك\ه ب\دون داش\\تن ي\\ك فرض\\يه مي ت\\وان اطالع\\ات را گ\\ردآوري ك\\رد، ام\\ا اين جم\\ع آوري م\\وجب اتالف وقت و س\\رانجام ب\\دون پاس\\خ مان\\دن

سؤال پژوهشي مي شود

فرض\\يه چ\\ارچوبي ب\\راي گ\\زارش نت\\ايج - 4آورد. ي م پژوهش فراهم

ت\وان فرض\يه اي را ب\ه پ\ژوهش ميه\ردرص\\ورت مج\\زا انتخ\\اب ك\\رد وم\\ورد آزم\\ون ق\رار داد و س\رانجام نت\ايجي از آن اس\تخراج و گ\\\زارش ك\\\رد. پس، در ي\\\ك ارزش\\\يابي نه\\\\ايي فرض\\\\يه ه\\\\ا از مزاي\\\\اي مهمي برخوردارن\\د زي\\را ه\\دايت پ\\ژوهش را ب\\ه

.عهده دارند

شيوه فرضيه سازي

الف:روش توجيهي: منظ9ور از روش ت9وجيهي،بي9ان جنب9ه ه9اي مختل9ف ذه9ني

و تص9وري پژوهش9گر در ارتب9اط ب9ا پدي9ده م9ورد نظ9ر است که از چارچوب نظري الهام گرفته است.

]م9يزان در آم9د کارکن9ان در م9يزان تعه9د س9ازماني آنه9ا موثر است[

ب:روش ميان بر:منظ99ور ازروش مي99ان ب99ر،خ99ارج ک99ردن س99ؤالها و

پرسش999هاي مرب999وط ب999ه مس999ايل علمي از ح999الت استفهامي است.

س9اخت فرض9يه ه9ا ت9ا ح9دودي ت9ابع روش تحقي9ق انتخ9اب ش9ده توس9ط پژوهش9گر مي باش9د.اين در ج9دول نش9ان

داده شده است.

قياسي - فرضي روش استقرايي - فرضي روش

مبناي بر مدل ساختنيامفهوم“ “ موضوع اصل

پيش عنوان به كه كليپديده تفسير براي فرضي

شده انتخاب تحقيق موضوعشود مي ،آغاز است

استدالل با مدل اينها،مفاهيم فرضيه منطقي

وشاخصهايي هاي داده كه سازد مي

كند تائيد را آنها بايد مشاهده

مشاهده با مدل ساختنشروع

شود مي تجربي ماهيتي شاخص

دارد توان مي شاخص برمبناي

تازه هاي وفرضيه مفاهيموبرمبناي كرد تدوين اي

با را وآن ساخت آنهامدلآزمود واقعي هاي داده

ارتباط روش ها با مدل ،فرضيه ....ها

فرضيه آماريانواع

صفر )پوچ( فرضيه- 1

خالف )مخالف / جايگزين( فرضيه- 2

)پوچ( فرضيه صفر يک بي\\ان مق\\داري اس\\ت ک\\ه بص\\ورت پ\\ارامتر ص\\ورت بن\\دي مي ش\\ود و مبن\\اي رياض\\ي آن،

برهان خلف است.اين ن\وع فرض\يه معم\وًالe ب\ه اين ص\ورت بي\ان

مي ش\ود ک\ه پژوهش\گر را ب\ه ارزش\يابي فرض\يه تحقيقي ق\ادر س\ازد. چ\نين فرض\يه ه\ايي م\بين ع\دم تف\اوت ب\وده وي\ک رابط\ه دقي\ق را بين دو متغ\ير بي\ان مي کنن\د. يع\ني مي گوي\د همبس\تگي جامع\ه آم\اري بين دو متغ\ير براب\ر ص\فر اس\ت ي\ا ک\ه تف\اوت مي\انگين دو گ\روه در جامع\ه آم\اري

.برابربا صفر)هر عدد معين ديگر(استچون اک\ثراe ب\ر طب\ق اين فرض\يه وج\ود اختالف )سيس\تماتيک( بين پ\ارامتر مجه\ول جامع\ه اص\لی و کميت داده ش\\ده، نفی می ش\\ود، ب\\دين جهت

آن را فرضيه صفر نامند.

(ب:فرض خالف )مخالف/جايگزين نش\\ان داده مي ش\\ود و مانن\\د ف\\رض خالف ب\\ا نم\\اد

ف\رض ص\فر ب\ه ص\ورت پ\ارامتر ص\ورت بن\دي مي ش\ود. فرض\يه ه\اي تحقيقي غالب\اe راهنم\اي محق\ق در ت\دوين eف\رض خالف هس\تند، ب\ه عب\ارت ديگ\ر ف\رض خالف غالب\امنطب\ق ب\ر فرض\يه ه\اي تحقيقي اس\ت، ب\ه اين مع\ني ک\ه ف\رض خالف بي\ان کنن\ده انتظ\ار براس\اس م\دارک آزمايش\\ي و ي\\ا تجرب\\ه ک\\اري پژوهش\\گر کس\\ب ش\\ده

است.وهش\گر آرزو مي کن\د ژف\رض خالف بي\اني اس\ت ک\ه پ

درب\\اره آن پ\\ژوهش کن\\د. ف\\رض ص\\فر و خالف باي\\د ناس\ازگار باش\ند ب\ه اين مع\ني ک\ه نباي\د ب\ه هيچ ش\کل ي\ا

طريقي با تداخل داشته باشند.در واق\ع ف\رض آم\اري حکمي درب\اره جامع\ه اس\ت.

چ\\ون اين حکم ي\\ا ادع\\ا ممکن اس\\ت ص\\حيح ي\\ا غل\\ط باش\د، دو ف\رض مکم\ل در ذهن محق\ق ب\ه وج\ود مي

آيد:فرض: ادعا صحيح است. فرض: ادعا غلط است.

- قلمرو تحقیق 7موضوعی ، زمانی و مکانی

: موضوعیانتخ\ابی ب\ه م\دل ب\ا اش\اره تحقی\ق در راس\تای ح\وزه و

باشد . مثال منابع انسانی: زمانی

شروع و پای\ان تحقی\ق در ی\ک جمل\ه ی\ا ی\ک خ\ط ارای\ه ش\ود . ب\ه عب\ارتی بای\د تع\یین ش\ود ک\ه داده ه\ا مرب\وط ب\ه چ\ه

زمانی است.: مکانی

منظ\ور س\ازمان و ی\ا جامع\ه ایی اس\ت ک\ه تحقی\ق در آن انجام می شود .

مثال اداره کل .....

نکاتی در خصوص قلمرو مکانی

شناخت از مك\اني ك\ه پ\ژوهش درآن ص\ورت گرفت\ه مي ب\ه نس\بت خوانن\ده قض\اوت در دوش\كل ب\ه توان\د

دستاوردهاي تحقيق نقش داشته باشد:الف:آگاهي پيشيني

گرفت\ه ص\ورت درآن تحقي\ق ك\ه بامك\اني خوانن\ده آش\نايي داردوهمين ش\ناخت ميتوان\د موجب\ات تق\ويت ي\ا تض\عيف ياع\دم ب\اور نس\بت ب\ه دس\تاوردهاي تحقي\ق

فعلي را ايجاد كند.ب:آگاهي پسيني

ك\ه مك\اني ب\ه نس\بت درخوانن\ده ش\ناخت ايج\اد ب\ا ش\رايط ،اين اس\ت گرفت\ه ص\ورت درآن پ\ژوهش انج\\ام روش\\هاي تااوبتوان\\د آي\\د مي ف\\راهم خ\ود بس\تر در را ه\ا وتعميم ،نت\ايج ك\ار،آزمودنيه\ا موردتوج\ه ق\رار ده\د وازاين طري\ق آگ\اهي بيش\تري

نسبت به تحقيق پيدا كند.

نکاتی در خصوص قلمرو زمانی

اين دهدك\ه توض\يح مي پژوهش\گر مي ص\ورت زم\اني فاص\له درچ\ه تحقي\ق زم\\اني قلم\\رو بي\\ان ض\\رورت گ\\يرد. خوانن\\ده ك\\ه اس\\ت جهت بيش\\ترازآن ك\ه زم\اني مقط\ع ب\ه توج\ه ب\ا درنه\ايت توان\ددر مي اس\ت ش\ده انج\ام تحقي\ق ك\ه ه\ايي واس\تنتاج ه\ا تحلي\ل ب\ا رابط\ه پ\يرامون فرض\يه ه\ا ص\ورت گرفت\ه اس\ت كن\د ودر واق\ع پي\دا به\تري برداش\ت ه\اي ،اتفاقه\\\ا،رون\\\دهاي ح\\\وادث نقش سياس\\\\ي، ش\\\\رايط ، اقتص\\\\ادي رادرنت\\ايج .... ملي ،روحي\\ه اجتم\\اعي

تحقيق بازشناسي كند.

تعاریف،اصطالحات و واژه های -8تحقيق

:تعاریف نظریب\ه نی\از کن\د احس\اس محق\ق ک\ه ایی واژه هر

تعریف دارد . خ\انوادگی ن\ام و ن\ام ( منب\ع / - تعری\ف : واژه

معرف و ........(: تعاریف عملیاتی

آورده تحقی\ق س\نجش ابزاره\ای بخش این در ب\ه باش\د می پرسش\نامه معم\وًال ک\ه ش\ود می ب\ازگو را س\نجش اب\زار بخش این در عب\ارتی چ\یزی چ\ه ب\ا را متغیره\ا ک\ه این یع\نی میک\نیم

اندازه گیری کرده ایم .

همراه به موضوعی مثالآن اجزای

بررس\ی رابط\ه بین ه\وش ع\اطفی و رفت\ار ش\هروندیدر شهرداری مشهد

متغیره\ا : خودآگ\اهی ، آگ\اهی اجتم\اعی ، خ\ود م\دیریتی ، مدیریت ارتباطات

بررس\ی نظ\ام م\دیریت ارتب\اط ب\ا مش\تری در م\دیریتشعب بانک ملی مشهد

متغیرها : تعهد ، فرهنگ سازمانی ، انگیزه ، آموزش

فصل دومادبیات و پیشینه تحقیق ) مبانی

نظری(

ضرورت مروري بر ادبيات موضوع

ك\ه علمي وپ\ژوهش تحقي\ق ه\ر ص\ورت مي گ\يرد ب\ر پاي\ه ه\ا،ارك\ان ونت\ايج اس\توار پيش\ين وتحقيق\ات مطالع\ات وقت بیش\ترین دلی\ل همین ب\ه . اس\ت محق\ق در این فص\ل ب\ه ص\ورت کتابخان\ه

ایی انجام می شود . اين مطالع\ات وتحقيق\ات دررابط\ه ب\ا ه\ر تحقي\ق جدي\د ميتوان\د دو وض\عيت

زير را داشته باشد: ال\ف( ارتب\اط مس\تقيم ب\ا موض\وع ومس\اله

اصلي تحقيق جديدموض\\وع ب\\ا غيرمس\\تقيم ب(ارتب\\اط

ومساله اصلي تحقيق جديد

بررسي پيشينه پژوهش مي تواند در كسب اين اطالعات مفيد

:باشد ي\ا ك\ه مهم متغيره\ايي ب\ه مرب\وط اطالع\ات

غير مهم بودن آنها مشخص شده باشد. اطالع\ات درب\اره كاره\ايي ك\ه انج\ام ش\ده ومي

توان آنها راگسترش داد يا بكار برد. نت\ايج وكاربرده\اي ي\ك ك\ار معين در ي\ك زمين\ه

تخصصي مشخص. ك\\\ه متغيره\\\ايي بين رواب\\\ط تع\\\يين

پژوهش\گربراي مطالع\ه برگزي\ده وماي\ل اس\ت وت\دوين تنظيم را ه\ايي فرض\يه آنه\ا درب\اره

كند. تش\خيص م\دل ه\اي ص\وري مناس\ب ب\ا داده ه\اي

پژوهش و يا داده هاي مشابه آن.

كاركردهاي پيشينه تحقيقجدي\د 1 بن\دي ص\ورت و ك\ردن مح\دود -

مساله تحقيق) اصل تحديد مساله(

- تعيين درجه مهم بودن متغيرها2- پيدا كردن روشهاي جديد3بي 4 روش\هاي ب\ردن ك\ار ازب\ه اجتن\اب -

نتيجه - ايجاد بينش نسبت به روشها5- پرهيزاز تكراركارهاي انجام شده6- آگاهي بردرجه مهم بودن مساله7

پيشينه تحقيق:داخلی :کلیه تحقیقاتی که در داخل انجام

شده است. خارجی :کلیه تحقیقاتی که در خارج

انجام شده است.

معيارهايي براي ارزیابی ادبیات تحقیق

- منابع هر چه مرتبط تر با موضوع 1ومساله تحقيق باشد

- منابع معتبرتر و اصلی باشد2

- منابع متعدد و متنوع باشد3

- منابع جديدتر باشد4

فصل سومروش شناسی تحقیق

مقدمه : روش تحقيقگ\ردد تش\ریح بایس\تی تحقی\ق اج\رای و ه\دف نظ\ر از

) مثال کاربردی یا رابطه ایی( علم چ\ون گذش\ته، زاده بارق\ه ناگه\اني بل\وغ و انديش\ه

ين دانش\مند مع\دود نيس\ت، بلک\ه کوشش\ي ي\ک ي\ا چن\دآگاهان\ه، منظم و در عين ح\ال نه\ادي و س\ازمان يافت\ه اس\ت ت\ا ب\ه ح\ل ي\ک مس\أله ي\ا دش\واري ذه\ني و ي\ا عملي ناي\\ل آي\\د. چ\\نين خص\\لتي، علم را ب\\ا ديگ\\ر نهاده\\ا و ارزش\هاي اجتم\اعي پيون\دي مس\تحکم مي زن\د ب\ه همين دلي\ل ام\روزه در بيش\تر کش\ورها، س\ازمانهايي وي\ژه ب\ه ک\ار علم مش\غولند، س\ازمانهايي ک\ه سياس\ت گ\ذاري در ح\وزه ه\اي علم، پ\ژوهش و آم\وزش را در اختي\ار دارن\د. س\ازمانهايي ک\ه تولي\د وانتق\ال علم را ب\ر دوش گرفت\ه ان\د، نهاده\ا و س\ازمانهاي ک\ه ف\رآورده ه\اي آن را مص\رف مي کنن\د و بس\ياري ديگ\ر ک\ه غيرمس\تقيم، زمين\ه ه\ا،

ابزارها و شرايط رشد علم را فراهم ميسازند.

روش )ابزار( جمع آوری اطالعات

\ بررسي )مراجعه به( مدارك و اسناد1

مشاهده -2

مصاحبه -3

پرسشنامه -4

انواع ابزارها

رواییب\ا موض\وع ه\دف منظ\ور مرتب\ط ب\ودن س\واًالت و راهنم\ا اس\تاد تایی\د ب\ه میبایس\تی و ب\وده

مشاور و نیز صاحب نظران رسیده باشد . از واژه “روا” ب\ه معن\اي ج\ايز ودرس\ت گرفت\ه ش\ده وروايي ب\ه معن\اي ص\حيح ودرس\ت ب\ودن

است. مقص\ود از روايي آن اس\ت ك\ه وس\يله ان\دازه نظ\ر م\ورد ووي\ژگي خصيص\ه ،بتوان\د گ\يري

رااندازه بگيرد.ان\دازه ك\ه اس\ت جهت ازآن روايي اهميت ه\ر توان\د مي وناك\افي نامناس\ب گيريه\اي

پژوهش علمي را بي ارزش وناروا سازد.

جدول انواع رواييشرح روايي انواع

؟ است مفهوم گيري اندازه ،مناسب مقياس آيا محتوايي روايي

” ازنام “ كه را چيزي همان ابزار كه نند مي تاييد متخصصين آياشود مي استنباط ،آن

سنجد؟ مي

نمادي روايي

يك بيني پيش به كه است نحوي به مقياس گذاري فرق آياكند؟ كمك مالك متغير

مالك به مربوط روايي

يك بيني پيش به كه است اي شيوه به مقياس گذاري فرق آياطور به مالك متغير

كند؟ كمك اول متد

موافق روايي

يك بيني پيش به كه است اي شيوه به مقياس گذاري فرق آياكند؟ كمك آتي مالك

پيش متضمن رواييبيني

استفاده ازمفهوم است شده فرض كه طور همان ابزار آياكند؟ مي

سازه روايي

كنندازهمبستگي مي گيري اندازه را مفهوم كه ابزاري دو آيابرخوردارند؟ باًاليي

همگرا روايي

مرتبط متغير اين با شود مي تصور كه متغيري با مقياس آيادارد؟ كمي ،همبستگي نيست

كننده متمايز روايي

پایاییمنظور این است که نتایج یک پرسشنامه در دو

آزمون یکسان باشد . درصد (75) حداقل با

پايايي

پاي\ايي اس\ت ك\ه يك آزم\ون زم\اني داراي ه\اي ونم\ره ه\اي مش\اهده ش\ده نم\ره ب\\اًاليي همبس\\تگي داراي آن واقعي

باشند.

اصطالحات مترادف پايايي عبارتند از :قابليت اعتم\اد، ثب\ات ، همس\اني ، ق\ابليت

پيش بيني ،دقت يا صحت

عوامل مؤثر بر پايايي وروايي

عوامل متعددي برپا يا يي وروا يي مؤثرند ازجمله :

تعريف نشدن اصطالحات عدم توجيه پرسشگرانعدم تجانس وهمگوني پاسخگويان تغييرشرايط وزمينه هاي اجراي

پرسشگريوضعيت ظاهري ودروني ابزار عدم تناسب مراحل مختلف فرآيند

تحقيق

جامعه آمارییع\نی اینک\ه تحقی\ق روی چ\ه اف\رادی انج\ام ش\ده

است . ک\ل اداره م\دیران ی\ا و کارکن\ان مث\ال به ط\ور

مسکن و شهرسازی استان

تعیین حجم نمونهمعم\وًال طری\ق دو از نمون\ه حجم تع\یین برای

اقدام می شود :الف ( فرمول تعیین حجم نمونه

ب( جدول مورگان

روش نمونه گیریانواع روش های نمونه گیری عبارتند از:

تصادفیساده طبقه ایی خوشه ایی

روش تجزیه و تحلیل آماریروش آماری توصیفیروش آماری استنباطی

بررسي )مراجعه به( مدارك و اسناد

داده ه\ايي ك\ه در تحقي\ق ب\ه ك\ار ب\رده مي ش\وند ممكن اس\ت »اولي\ه« ي\ا »ث\انوي« باش\\ند. داده ه\\اي اولي\\ه را محق\\ق ب\\ه ص\\ورت دس\\ت اول و بيش\\تر از طري\\ق مش\اهده، پرسش\نامه و مص\احبه ب\ه دس\ت مي آورد. »داده ه\\اي ث\\انوي« از من\\ابع ديگ\ر و ب\ه ص\ورت گون\اگون ب\ه دس\ت مي آين\\\\\د. اين داده ه\\\\\ا پيش از آن ك\\\\\ه پژوهش\گر تحقي\ق را آغ\از كن\د تولي\د ش\ده و موجودن\\\د، من\\\ابع اين داده ه\\\ا را مي

توان به چند دسته زير تقسيم كرد:

الف: داده هاي موجود در اسناد تحقيقات گذشته گ\اه ي\ك محق\ق مي توان\د داده ه\اي ب\ه دس\ت آم\ده از

تحقيق\ات پيش\ين را مبن\اي ي\ك ك\ار تحقيقي ت\ازه ق\رار دهد.

ب: آمارهاي رسمي آن دس\ته داده ه\ايي ك\ه توس\ط فرآين\دهاي محاس\بات

آم\\اري دول\\تي تهي\\ه مي ش\\وند و منتش\\ر مي ش\\وند. مانند سرشماريها، آمارهاي ثبت احوال، درآمد ملي.

ج: آمارهاي غيررسمي ب\رخي ب\ر اين باورن\د ب\ه علت جهت گ\يري ه\اي خ\اص

آماره\\\اي دول\\\تي، باي\\\د در تحقيق\\\ات ب\\\ه آم\\\اري غيررسمي و دولتي نيز توجه داشت.

د: مدارك و اسناد سازماني در ه\ر س\ازماني م\دارك و پرون\ده ه\ايي وج\ود دارد

ك\\ه ح\\اوي داده ه\\اي مختلفي هس\\تند ك\\ه مي توانن\\د مبن\\اي بررس\\ي ه\\ا ق\\رار گيرن\\د، مانن\\د پرون\\ده ه\\اي ك\ارگزيني، اس\ناد حس\ابداري، نقش\ه ه\ا، م\دارك حاص\ل

س\ازي، م\دارك مرب\وط ب\ه آماره\اي تولي\د، از مس\تندم\واد اولي\ه، م\دارك مرب\وط ب\ه زم\ان انج\ام كاره\ا،

دفاتر گزارش عملكرد شيفت هاي كاري.

مشاهده يي، نامگ\ذاري، رت اس\ت از شناس\ا مش\اهده عب\ا

مقايسه، توصيف و ثبت آنچه روي مي دهد. اولي\ه مرحل\ه در انج\ام مش\اهده تعري\ف دقي\ق و كام\ل آن چ\يزي اس\ت ك\ه م\ورد مش\اهده ق\رار مي گ\يرد، تعري\ف

يد: باش\د در برگيرن\ده ح\داقل ي\ك مالك روش\ن و مش\خص ب\ا-1

ر را ت\ا ب\ه كم\ك آن بت\وان حض\ور ي\ا ع\دم حض\ور آن رفت\اتش\خيص داد. اين مالكه\ا مي توان\د ب\ر اس\اس ش\كل،

اثرات، علل ايجاد كننده و يا كنش باشد. يد يك مقوله )همگن( را تشكيل دهد. \ هر واحد با2 به\تر اس\ت ك\ه تع\داد واح\دهاي م\ورد مش\اهده را متع\دد -3

ييم. انتخاب نماي\د از واژه ه\اي عي\ني ب\راي طبق\ه بن\دي \ محق\ق ب\ا4

ده كند. استفا\ ه\ر واح\د م\ورد مش\اهده باي\د تعري\ف ش\ده و مش\خص 5

شد. با\ مش\اهده گ\ر باي\د تع\داد مح\دودي از واح\دهاي رفت\اري 6

را ك\ه مرب\وط ب\ه ه\دف ه\اي تحقي\ق هس\تند، م\ورد مشاهده قرار دهد.

قب\ل از ش\روع مش\اهده محق\ق باي\د در م\ورد چگ\\ونگي ثبت مش\\اهدات، تص\\ميم بگ\\يرد. ب\\راي ثبت

ه\\ده مي ت\\وان از چه\\ار روش ثبت ف\\راواني، مش\\ات\رتيب ظه\ور م\دت، فاص\له مي\ان دو رفت\ار، و ثبت

استفاده كرد.

* مزاياي مشاهده \ كثرت اطالعات در زمان كوتاه1\ باًال بودن اعتبار اطالعات 2\ س\\ادگي نظ\\ارت و بررس\\ي ص\\حت ي\\ا س\\قم 3

اطالعات

* معايب مشاهده \ تعميم نتايج 1 اثر حضور مشاهده گر -2\ انتظار مشاهده گر3

5 محدوديت كاربرد و دامنه مشاهده -4\ عدم توانايي مشاهده گر در گزارش نويسي 5

مصاحبه

ش\يوه اي ك\ه در آن ف\رد پژوهش\گر ب\ا آزم\\ودني تم\\اس مس\\تقيم برق\\رار مي كن\د و از اين طري\ق ب\ه ارزي\ابي عمي\ق

ه\اي او ادراكه\ا، نگرش\ها، عالي\ق و تلقيمي پردازد.

:انواع خطاها در هنگام مصاحبه ال\ف \ خطاه\ايي ك\ه ناش\ي از قص\د عم\دي پاس\خگو در ف\ريب دادن ي\ا گم\راه ك\ردن

هستند. ب \ مش\\كالتي ك\\ه ب\\ه ط\\ور موق\\تي ب\\ا

پاسخگو مربوط هستند. ج \ خطاه\\ايي ك\\ه ب\\ه م\\وقعيت پاس\\خگو

مربوط هستند.

* مزاياي مصاحبه \ علل مشكل بيسوادي آزمودنيها1 \ تماي\ل بيش\تر م\ردم ب\ه اظهارنظره\اي 2

شفاهي\ امك\\ان توض\\يح و رف\\ع ابه\\ام ب\\راي 3

آزمودني * معايب مصاحبه

\ وقت گيري و پرهزينه بودن1\ محدوديت در تعميم نتايج2 \ مشكل بودن تعبير و تفسير نتايج3 \ نياز به افراد ماهر 4

پرسشنامه

ي\ك پرسش\نامه نباي\د همچ\ون فهرس\تي .از پرسشها در نظر گرفته شود«

پرسش\نامه ب\ه عن\وان يكي از مت\داول ت\\\رين اب\\\زار جم\\\ع آوري اطالع\\\ات در تحقيق\\ات پيمايش\\ي، عب\\ارت اس\\ت از

ف م\دار، ك\ه مجموع\ه اي از پرس\ش ه\دب\ا به\ره گ\يري از مقياس\هاي گون\اگون

گ\اه )ك\ه ش\رح آنه\ا خواه\د آم\د(، نظ\ر، دي\دو بينش ي\\\ك ف\\\رد پاس\\\خگو را م\\\ورد

سنجش قرار مي دهد.

9 مقياسها1مقي\اس ان\دازه گ\يري، مجموع\ه قواع\دي ب\راي

انتس\\اب آزمودنيه\\ا ب\\ه مقول\\ه ي\\ا اع\\داد ب\\ه آزمودنيه\ا اس\ت و ب\ه ط\ور كلي ب\ه چه\ار دس\ته

تقسيم مي شوند:

الف \ مقياس اسمي

ترتيبيالف \ مقياس

فاصله ايالف \ مقياس

نسبيالف \ مقياس

الف 9 مقياس اسميعب\ارت اس\مي يع\ني »ن\ام گ\ذاري ك\ردن«، در اين طبق\ه بن\دي اف\راد، اش\ياء و ي\ا مط\الب را ب\ر حس\ب ن\ام آنه\ا طبق\ه بن\دي مي ك\نيم، اين طبق\ه بن\دي س\اده ت\رين و ابت\دايي ت\رين ن\وع طبق\\ه بن\\دي اس\\ت، ح\\تي ع\\ده اي آن را ي\\ك طبق\ه بن\دي ك\ه قاب\ل ارزي\ابي باش\د نمي دانن\د. در اين مقي\اس اع\دادي ك\ه ب\ه ك\ار مي رون\د اختي\ار ب\وده و تنه\ا ك\اركردي جهت نامگ\ذاري دارن\د و در واق\ع كارشناس\ايي را س\هولت مي بخش\ند و هيچ گون\ه معن\ايي از آنه\ا اس\تنباط نمي ش\ود و نماين\ده مق\دار مطل\ق ي\ا نس\بي

ويژگي مورد نظر نيستند. مثال: طبقه بندي سبك هاي مديريت

\ دستوري 1 كننده \ حمايتي \ متقاعد2 \ مشاركتي 3\ تفويضي 4

ب \ مقياس ترتيبي ()رتبه اي

عب\ارت ترتي\بي يع\ني »ت\رتيب دادن«، مقي\اس رتب\ه ايت مقياس\ي اس\ت ك\ه اف\راد ي\ا اش\ياء را از لح\اظ ص\فت وي\ژه اي رتب\ه بن\دي مي كن\د. در اين مقي\اس ب\ه تع\داد اف\\راد، رتب\\ه وج\\ود دارد. اع\\داد در مقي\\اس رتب\\ه اي فق\ط اطالع\اتي درب\اره سلس\له م\راتب، ي\ا ب\ه عب\ارتي رتب\\ه اش\\ياء ي\\ا اف\\راد در ط\\ول مقي\\اس ف\\راهم مي

آورد .مثال: طبقه بندي افراد بر حسب ميزان تحصيالت

\ بي سواد 1\ پنجم ابتدايي 2\ زير سوم راهنمايي و باًالتر از پنجم ابتدايي 3\ باًالتر از سوم راهنمايي 4\ ديپلم 5\ فوق ديپلم 6\ ليسانس 7\ فوق ليسانس 8\ دكترا 9

ج \ مقياس فاصله اي

مقي\اس فاص\له اي داراي كلي\ه ويژگيه\اي مقياس\هاي اس\مي و ترتي\بي اس\ت و عالوه

ت\ا ب\ر آنه\ا، در اين مقي\اس فاص\له ه\ر ص\فتمبدأ آن نيز مشخص است.

در اين مقي\اس ن\ه تنه\ا ت\رتيب اش\ياء ي\ا ص\فتهاي م\ورد ان\دازه گ\يري مش\خص اس\ت،

ن\يز بلك\ه فاص\له بين واح\دهاي ان\دازه گ\يريمعل\\\وم اس\\\ت. در اين مقي\\\اس فواص\\\ل مس\اوي بين اع\داد، نش\ان دهن\ده فواص\ل

ي م\ورد ان\دازه گ\يري وي بين ص\فتها مس\ا ، همبس\تگي در مقي\اس فاص\له اي اس\ت.

ت\\رتيب و فاص\\له بين اع\\داد داراي مع\\ني است.

هاي: درجه مثالو فارنهايتسانتيگراد

نام با مقياس ايننيز متريک نيمه

ناميدهشود .می

د \ مقياس نسبيمقي\\اس نس\\بي داراي كلي\\ه ويژگيه\\اي

مقياس\\هاي فاص\\له اي، ترتي\\بي و اس\\مي اس\ت. مقي\اس نس\بي، دقي\ق ت\رين مقي\اس ان\\\دازه گ\\\يري اس\\\ت. اين مقي\\\اس داراي ارزش ص\فر حقيقي مي باش\د. يع\ني نقط\ه اي در مقي\\اس ك\\ه نماي\\انگر فق\\دان كام\\ل

ب\\ا اين وي\\ژگي م\\ورد ان\\دازه گ\\يري اس\\ت مقي\اس هم مي ت\وان تف\اوت مي\ان اع\داد و

.هم اهميت نسبي آنها را مقايسه كرد

مث\ال: ش\اخص ه\اي س\نجش ط\ول، زم\ان و وزن و ...

ب\ازار تحقيق\ات ک\اربرديخواس\ته نوآوري توسعه تجربي

اين م\دل ک\ه ب\ه ن\ام م\دل))کش\ش ب\\ازار(( نامي\\ده مي ش\\ود ح\\اکي از اين اس\ت ک\ه جهت تحقيق\ات علمي در واق\ع

بط\ور کلي ت\ابع عوام\ل ب\يروني اس\تمي ت\\وان ک\\ارکرد تحقي\\ق را در فرآين\\د تص\ميم س\ازي اجتم\اعي و س\ازماني در

شکل نشان داد:

تاريخي تحقيق - 1توصيفي - تحقيق 2تحقيق پيما يشي )زمينه يابي( - 3- روش تحليل محتوا4 ميدانيتحقيق - 5 - مورد كا وي 6 همبستگي - تحقيق 7 - تحقيق علي )آزمايشي (8- تحقيق تجربي 9

تطبيقي عل�ي- - تحقيق 10

انواع تحقیق

تاريخيتحقيق

روي\دادهاي ،درك وش\رح ش\امل مطالع\ه از اس\\ت.هدف گذش\\ته ب\\ه مرب\\وط عل\ل از آم\ده ب\ر نت\ايجي ب\ه ،رس\يدن آن رون\\د ت\\اثير وهمچ\\نين خ\\اص ودًالي\\ل روي\دادهاي گذش\ته اس\ت ،ك\ه مي توان\د ب\ه وپيش كن\وني روي\دادهاي ك\ردن روش\ن

بيني وقايع آينده كمك نمايد.

توصيفيتحقيق

ي\ك ج\زء ب\ه ج\زء ،توص\يف ه\دف موقعيت يا يك رشته شرايط است .

تحقي\ق توص\يفي ، ش\امل جم\ع آوري اطالع\ات ب\راي آزم\ون فرض\يه ي\ا پاس\خ ب\ه فعلي وض\\عيت ب\\ه مرب\\وط س\\واًالت

موضوع مورد مطالعه مي شود. غ\رض از اين گون\ه تحقي\ق ، پاس\خگويي “چق\در؟”،”چ\ه مانن\د ه\ايي پرس\ش ب\ه مي دارد اتف\\اقي ؟”،و”چ\\ه كس\\ي

افتد؟”مي باشد.

تحقيق پيمايشي )زمينه يابي(اجتم\اعي تحقي\ق در روش\ي پيم\ايش در خ\اص تكني\ك ي\ك از فرات\ر ك\ه اس\ت گ\ردآوري اطالع\ات اس\ت.هر چن\د معم\وًال ،ام\ا ش\ود مي اس\تفاده پرسش\نامه از فن\ون ديگ\ري ازقبي\ل مص\احبه ،مش\اهده

وتحليل محتوا ....هم به كار مي روند. مشخص\ه آن مجموع\ه منظمي از داده ب\ر متغ\ير م\اتريس را آن ك\ه س\ت ه\اا

حسب داده هاي موردي مي نامند.

روش تحليل محتوا

سياس\ي مب\احث آم\اري شناس\ي معن\ا است.

. تحليل علمي پيام هاي ارتباطي است

وي\ژگي ب\ه منظ\ور دس\تيابي ب\ه روش\ي هاي مختلف پيام است.

تش\ريح ب\راي اس\ت پژوهش\ي تك\نيكي كمي ،نظ\ام من\د وعي\ني محت\واي آش\كار

پيام.

ميدانيتحقيق

اين ن\وع تحقي\ق بررس\ي ه\اي علمي فش\ان ه\د ك\ه هس\تند آزمايش\ي غ\ير متغيره\اي بين م\ل وتع\ا رواب\ط كش\ف ،روان شناس\\\\\\\ي جامع\\\\\\\ه س\\اختارهاي در ،آموزش\\ي شناس\\ي

اجتماعي وسازماني واقعي است.ابت\دا لع\ه مط\ا اين در پژوهش\گر را اي مؤسس\ه ي\ا اجتم\اعي م\وقعيت بين رواب\ط وس\پس گ\يرد مي درنظ\ر ،ادراك\\\ات ه\\\ا ه\\\ا،ارزش نگ\\\رش ورفتاره\اي اف\راد وگ\روه ه\اي موج\ود در

موقعيت را مطالعه مي كند.

انواع مطالعات وتحقيقات ميداني

- كاوشي )اكتشافي (1 در اين ن\وع مطالع\ات پژوهش\گر درپي رواب\\ط وآشكارس\\ازي ،كش\\ف ي\\افتن

موجود به جاي پيش بيني آنهاست.-فرضيه آزمايي :2

ه\ايي ،فرض\يه تحقي\ق ن\وع اين در مي\دان از ك\ه ه\ايي داده از بااس\تفاده آي\د ب\ه دس\ت مي ) ي\ا س\ازمان )جامع\ه

مورد آزمون قرار مي دهند.

مورد كاوي

مورده\اي مختل\ف بررس\ي ش\ده ،س\پس ب\ا تجزي\ه وتحلي\ل نت\ايج ب\ه دس\ت آم\ده از ه\ر م\ورد ،تالش مي ش\ود ت\ا قانونمن\دي

هاي كلي تري حاصل شود.ب\ا ش\ود مي س\عي روش اين در ه ي\د پ\د ي\ك ج\وانب تم\امي مش\اهده درا آن ين\دهاي ف\رآ وبررس\ي ملم\وس ،ش\ناختي ه\ا پدي\ده س\اير ب\ا رتب\اط

جامع از آن بدست آيد. م\ورد ك\اوي ب\ه عن\وان روش آم\وزش ن\يز ”روش ،ب\ه روش .اين اس\ت مط\رح

هاروارد” نيز مشهور است.

همبستگيتحقيق

ه\دف اص\لي آن اس\ت ك\ه مش\خص ش\ود آي\ا رابط\ه اي بين دو ي\ا چن\د متغ\ير كمي اين واگ\ر دارد (وج\ود س\نجش )قاب\ل رابط\ه وج\ود دارد ان\دازه وح\د آن چق\در

است؟

نكته مهم : تحقي\ق همبس\تگي هرگ\ز ي\ك رابط\ه علت ،بلك\ه كن\د نمي روش\ن را ومعل\ولي مي توص\يف را رابط\ه ي\ك ص\رفاوجود

كند.

نمونه هايي از تحقيقات همبستگي

وس\\اختار 1 وري به\\ره بين رابط\\ه -وظيفه )كار(

- رابطه بين اضطراب ودقت 2

- اس\تفاده از ي\ك آزم\ون اس\تعداد ب\راي 3 پيش بيني موفقيت در شغل

تحقيق علي )آزمايشي (

علي رابط\ه آزمايش\ي تحقيق\ات در بين دو متغير بررسي مي شود.

از طري\ق ط\رح غالب\ا علي تحقيق\ات هاي آزمايش صورت مي پذيرد.

ب\ا توج\ه ب\ه ن\وع كن\ترل متغيره\ا ب\ه ان\واع زیر تقسیم می شوند :

-“ميداني “1 -“آزمايشگاهي”2

آزمايش ميداني

پژوهش\ي در ي\ك م\وقعيت واقعي ك\ه در تحت مس\تقل متغ\ير چن\د ي\ا ي\ك آن )درح\د ش\ده كن\ترل دقت ب\ه ش\رايط آزمايش\گر م\وقعيت(توس\ط مق\دورآن واث\رات گ\يرد مي ق\رار مورددس\تكاري

اين دستكاري ثبت وبررسي مي شود .

مزيت هاي آزمايش ميداني

در 1 متغ\ير از ت\ري ق\وي ت\اثير متغيره\ا -حالت آزمايش آزمايشگاهي دارند.

روان 2 پيچي\\ده ت\\اثير مطالع\\ه ب\\راي -ش\ناختي واجتم\اعي، فرآين\دها وتغي\يرات ب\\اواقعيت مش\\ابه ه\\اي م\\وقعيت در

مناسب هستند .ي\افتن 3 ب\راي ب\راي آزم\ون نظري\ه وهم -

پاسخ پرسش هايي بسيار مناسبند.- ق\ابليت ك\اربرد آنه\ا دران\واع گس\ترده اي 4

از مسائل امكان پذير است.

محدوديت هاي آزمايش ميداني

ي\ا 1 مس\تقل متغ\ير ي\ك نيس\ت معل\وم -ك\\رد دس\\تكاري ت\\وان مي را بيش\\تر

وتغييرداد.

- ض\رورت ه\اي عملي م\وقعيت پ\ژوهش 2ب\ه نح\وي هس\تند ك\ه دررواب\ط ب\ا مس\اله خاص\ي ك\ه مط\ا لع\ه مي ش\ود مي ت\وان

آزمايش ميداني انجام داد.

آزمايش آزمايشگاهي

درآن ك\ه اس\ت پ\ژوهش ن\وعي متغ\ير تم\ام تقريب\ا وپراكن\دگي واري\انس ه\اي مس\تقل تاثيرگ\ذار احتم\الي برمس\اله مي نگهداش\ته درح\داقل مطالع\ه م\ورد ش\ود . اين ام\ر ب\ا مح\دود س\ازي پ\ژوهش ازم\وقعيت ج\دا ف\يزيكي م\وقعيت ي\ك ب\ه چن\د ی\ا ي\ك دس\تكاري ب\ا و زن\دگي ع\ادي متغ\ير مس\تقل تحت ش\رايط ك\امال مش\خص

،كنترل شده انجام مي گيرد.

تفاوت آزمايش هاي ميداني و آزمايشگاهي

كن\ترل درج\ه ي\ا م\يزان ب\ه آن تف\اوت متغيرها مربوط مي شود.

كن\ترل ازح\داكثر آزمايش\گاهي آزم\ايش ه\اي آزم\ايش ولي اس\ت برخ\وردار

ميداني باكنترل كمتري اجرا مي شود. آزم\ايش ه\اي آزمايش\گاهي ب\راي آزم\ون

هس\تند، ه\اخوب نظري\ه از ه\ايي جنب\ه آزم\ون ب\راي مي\داني هم ه\اي آزم\ايش از نظري\ه ه\ا فرض\يه ه\اي مش\تق ش\ده مس\ائل ب\ه پاس\خ پي\داكردن ب\راي وهم

عملي مناسبند. درآزم\ايش آزمايش\گاهي امك\ان دس\تيابي

“ “دقت”و”ص\حت از ب\اًاليي درج\ه ب\ه گ\يري وان\دازه كن\ترل زي\را دارد وج\ود درآزمايش\كاه معم\وًال س\اده ت\ر ازمس\ائل

ميداني است.

تحقيق تجربي )طرح آزمايش(

درتحقي\ق اجتم\اعي ،هنگ\امي از روش ك\ه ش\ود مي اس\تفاده آزم\ايش ط\رح ه\دف اص\لي تحقي\ق ،آزم\ايش واكنش ي\ا اث\ر خاص\ي باش\د.كانون توج\ه در آزم\ايش باي\د روي\دادهاي باش\د ك\ه رخ بده\د ي\ا آن لحظ\ه اي باش\د ك\ه عل\تي ب\اعث معل\ولي

مي شود . آزم\ايش ،فرآين\د ايج\اد مش\اهده علت ي\ك اث\ر اس\ت. ب\راي انج\ام س\اده ت\رين گ\روه ي\ك ب\ه ح\داقل آزم\ايش ط\رح

تجربي يك گروه كنترل نياز هست.

نمونه هايي از مطالعات متعارف تجربي )آزمايشي(

- مقليس\ه اث\ر بخش\ي ش\يوه آم\وزش ب\ه 1 آم\\وزش دربراب\\ر وي\\دئويي ش\\يوه ارائ\ه آم\وزش درام\ر كالس اس\تاندارد

خدمات به مشتري

-تاثير خودارزيابي برروحيه كارمند2

-تاثير تقويت مثبت بر عملكرد شغلي 3

تطبيقيعل�ي- تحقيق

دراين روش متغ\ير مس\تقل ي\ا علت اتف\اق زي\راقبال ش\ود نمي دس\تكاري افت\اده اس\ت مانن\د جنس\يت م\رد وزن ك\ه

نميتوان آن را دستكاري نمود. دراين تحقي\ق ،گ\روه ه\ا برحس\ب ي\ك مي مقايس\\ه هم ب\\ا وابس\\ته متغ\\ير ك\\ه اين از قب\\ل گروهه\\ا ش\\وند.اين مطالع\ه ش\وند از لح\اظ ي\ك متغ\ير ب\ا هم

تفاوت دارند.

نمونه هايي از مطالعات متعارف علي - تطبيقي

سرپرس\تي 1 ك\ارآموزي آم\وزش ت\اثير -ماه\ه پاي\ان ش\ش در ش\غلي برعملك\رد

اول كار يك سرپرست

م\\يزان 2 مس\\ن وال\\دين وج\\ود -ت\\اثير درغيبت كارمند

- ت\اثير جنس\يت درم\وفقيت ش\غلي ف\ارغ 3 م\\\ديريت كارشناس\\\ي التحص\\\يالن

بازرگاني

رابطه تحقيقات توصيفي،علي ومطالعات اكتشافي

توصيفي تحقيق

في اكتشا مطالعات

علي تحقيق

مثالها هدف روش

تحوالت مطالعهايران ساختاراداري

سرشماري مطالعاتهاي ،پيمايش جمعيت

وقايع كشف

رشد طولي مطالعاترشد عرضي مطالعات

مشي خط مطالعه

دقيق بازسازي بمنظوروعيني

گذشته،غالبادررابطه يك وحفظ باحمايت

فرضيهتوصيف بمنظور

يا موقعيت سيستماتيكبا عالقه مورد زمينه

عينيت وحفظ دقت

الگو بررسي بمنظورتغييرات ويا رشد وآهنگ

زمان تابع

تاريخي

توصيفي

تكويني

مثالها هدف روشك9ود زن9دگي تاريخچ9ه بررس9ي كي ك9ه عل9يرغم ه9وش متوس9ط ج9دي ناتوانيه9اي ب9ه مبتال ب9اال

فراگيري است. نم9رات بين رابط9ه بررس9ي ي9ا باي9ك آزم9ون ق9درت ق9رائت

چند متغير مورد نظر

ده بايگ9اني ت9ر دف9ا مطالع9ه اي مدرس99ه گذش99ته س99ال عوام99ل شناس99ايي بمنظ99ور دانش تحص9يل ت9رك م9ؤثردر

آموزان

بررس9ي اث9رات وم9يزان ك9ارايي س9ه روش متف9ا وت ت9دريس ب9ه

دانشجويانتقس99يم تاكيدبرض99رورت )ب99ا دانش99جويان تص99ادفي بن99دي

واستادان به گروهها وروشها(

فش999رده مطالع999ه بمنظ999ور ،وض99عيت گذش99ته ومتمرك99ز محيطي ه9اي ،وواكنش فعلي

يك واحد اجتماعي

رب9ط م9يزان بررس9ي بمنظ9ور تغي9يرات ب9ا عام9ل ي9ك تغي9يرات ي9ك ي9ا چن9د عام9ل ديگربرحس9ب

ضريب همبستگي بمنظ9ور بررس9ي كلي9ه رواب9ط مش9اهده ازطري9ق ممكن علي وبررس9ي فعلي آث9ار از ب9رخي ق9ديمي،درجس9تجوي ه9اي داده

علل توجيه كنندهرواب9ط كلي9ه بررس9ي بمنظ9ور ي99ك ب99اقراردادن ممكن علي در مع9رض تج9ربي گ9روه ياچن9د تج99ربي عام99ل چن99د ي99ا ي99ك چن9د ي9ا باي9ك نت9ايج ومقايس9ه

گروه كنترل

موردي وميداني

همبستگي

–علي قياسي

تج99999999999ربي حقيقي

مثالها هدف روشبه مشهور ت تحقيقا كليه؛ ميداني تجربياتعملي تحقيقاتاشكال واجرايي؛ونيزكاربردي تحقيق تر پيچيدهعوامل جستجوي در كهواقعي درزندگي عليكه آنجا ،يعني استبصورت فقط كنترل

. دارد امكان نسبي

ضمن كارآموزي برنامههدف ،كه معلمان تدريسبا آنها آشناساختن آنبمنظور جديد مهارتهايبه آموزان دانش ترغيب

. است دركالس بحث

ساختن نزديك بمنظورتجربيات شرايط به تحقيقكه مواردي در حقيقيبه ويا كنترل امكانمتغيرهاي تمام كارگيري . محقق ندارد وجود مربوطصورت توافقهاي يد باروايي مورد گرفتهدررا طرح ودروني بيرونيوتحقيق كند درك كامالهمان به راباتوجه خويش. رساند انجام به محدوديتها

وتوسعه تدوين بمنظورجديد هاي شيوه يا مهارتهامربوط مشكالت حل ونيزمحيط ديگر يا كالس به

اجرايي هاي

تجربي شبه

كاربردي

درخت تصميم گيري براي انتخاب روشهاي تحقيق

شرايط ؟ فعلي

پذير؟ بيني پيش روابط مي دستكاري مستقر متغيرهاي آيا؟ شوند

و علت روابطمعلولي

نمونه گيري

ه\دف هم\ه نمون\ه ب\رداري ه\ا در پ\ژوهش ه\اي علمي تهي\ه بياني\ه ه\اي دقي\ق وب\ا معن\ا درب\اره ي\ك گ\روه ب\ر پاي\ه مطالع\ه زي\ر

مجموعه اي از آن گروه است .از اي اس\ت مجموع\ه گ\روه ممكن اين

افراد يا چيزها باشد.

نمونه برداري اصوًال با توجه به دًاليل زير :صورت مي گيرد

ت\ا 1. باش\د كليت داراي باي\د علمي قوانين موض\وع ك\ه م\واردي هم\ه رادر آنه\ا بت\وان بك\ار كن\د مي پي\دا مص\داق درآنه\ا پ\ژوهش

برد. نمون\ه ب\رداري م\وجب تس\هيل وتس\ريع ك\ار 2.

،هزين\ه دروقت ج\ويي ص\رفه ، پ\ژوهش ونيروي پژوهش مي شود.

خودآزم\ايش ي\ا مش\اهده م\وجب ض\ايع ش\دن 3.كل آن چيز يا محصول مي شود .

ودر 4. اس\ت نمون\ه حجم ت\ابع آزمونه\ا برخي جامع\ه رواب\ط ض\عيف بين متغيره\ا مش\اهده

مي شود لذا بايد نمونه گيري كرد.

شيوه هاي نمونه گيري تصادفي

شيوه چرخ دوار1.

شيوه شانس آزمايي2.

شيوه جدول اعداد تصادفي 3.

فرايند نمونه گيري

فراين\دي اس\ت ك\ه طي آن تع\داد ي از واح\دها ب\ه گون\ه اي برگزي\ده مي ش\وند آن از ك\ه بزگ\تري جامع\ه مع\رف ك\ه انتخ\اب ش\ده ان\د باش\ند.اين گ\زينش مي

تواند به سه گونه زير صورت پذيرد:- نمونه انباشته يا كومه 1 - نمونه نظري يا قضاوتي 2 - نمونه گيري تصادفي 3

- نمونه انباشته يا كومه1

اين ن\وع نمون\ه ه\ا از لح\اظ علمي بي دس\ت در ش\واهدي زي\را هس\تند ارزش اي نمون\ه چ\نين ده\د نش\ان ك\ه نيس\ت

معرف جامعه است .

- نمونه نظري يا قضاوتي2

گ\زينش بخش\ي ازجامع\ه ك\ه اعض\اي آن ب\ر پايه داوري شخص

پژوهنده مشخص مي شود.

نمونه گيري تصادفي -3 روش\ي ب\راي انتخ\اب بخش\ي از جامع\ه ي\ا ك\ل ، ب\ه گون\ه اي ك\ه هم\ه نمون\ه ه\اي ممكن ك\ه داراي تع\دا ث\ابت هس\تند ب\راي داش\ته يكس\ان احتم\ال ش\دن انتخ\اب

باشند.

گ\اهي نمون\ه گ\يري تص\ادفي را نمون\ه دراين وهرگ\اه ميگوين\د احتم\الي گ\يري انتخ\\اب ،عنص\\ر گ\\يري نمون\\ه ن\\وع ش\ده ،دوب\اره ب\ه جامع\ه برگردان\ده ش\ود،

نمونه گيري را با جايگزيني مي نامند.

جامعه آماري ونمونه آماري

: جامعه آماري مجموع\ه واح\دهايي ك\ه ح\داقل در ي\ك ص\فت را مش\خص آم\اري ي\ك جامع\ه باش\ند مش\ترك

نم\ايش مي Nمي س\ازند ومعم\وًال آن را ب\ا دهند .

: نمونه آماري عب\ارت اس\ت از مجموع\ه اي از نش\ا ن\ه ه\ا ك\ه از ي\ك قس\مت ،ي\ك گ\روه ي\ا جامع\ه اي بزگ\تر اين مجموع\ه انتخ\اب مي ش\ود،ب\ه ط\وري ك\ه ، قس\مت آن ه\اي ووي\ژگي كيفي\ات مع\رف

nگ\روه ي\ا جامع\ه بزرگ\تر باش\د ومعم\وًال آن را ب\ا نمايش مي دهند.

عوامل مؤثر در تعيين حجم يا اندازه نمونه

اهداف تحقيق روش تحقيق وروش هاي آماري وابسته به

آنامكانات مالي وزماني محققحجم جامعه مادينحوه كنترل متغيرهاميزان تاثير پذيري متغير وابسته ازمستقلدرصد خطاپذيري ازنتايج ناهمگوني شديد متغيرها وعوامل مورد

مطالعه درجامعه مادر ميزان روايي وپايايي وسايل اندازه گيري

متغير وابسته

حجم نمونه دري\ك نگ\اه كلي ش\ماي محاس\به حجم نمون\ه

به شرح زير مي باشد:توس\ط 1 موردمطالع\ه ص\فات كلي\ه -ازبين

وتحلي\ل وتجزي\ه واجتم\اعي اقتص\ادي تحلي\ل ب\راي ك\ه ه\ايي ص\فت مجموع\ه همبس\تگي مش\خص ك\ردن پدي\ده ه\اي موردمطالع\ه مهم\تر

است )صفات بارز انتخاب شود.واري\انس- ض\ريب 2 )پراكن\د گي- -تغييرپ\ذيري

تغي\يرات و....(هري\ك ازص\فات انتخ\اب ش\ده را بر اساس:

م\ورد جامع\ه پيش\ين ه\اي آم\ارگيري ال\ف- مطالعه ويا جامعه هاي مشابه.

ازاين )بااس\تفاده آزمايش\ي آم\ارگيري ب- مي مش\\خص ص\\فات واري\\انس آم\\ارگيري نمون\ه حجم واري\انس بوس\يله گ\اه ،آن ش\ود نمون\ه ه\اي حجم بهين\ه تخص\يص وهمچ\نين

مورد استفاده قرار مي گيرد(.

پ- فرضيه هاي معين راجع به ساختار جامعهنمون\\\ه واح\\\دهاي ك\\\ردن عملي ت- دردومرحل\ه)ب\دين مع\ني ك\ه ب\اراول ي\ك نمون\ه حجم آن كم\ك ب\ه س\پس ش\ود مي انتخ\اب نمون\ه ك\ل تع\يين مي گ\ردد آن گ\اه نمون\ه اولي نمون\ه نمون\ه ك\ل كس\ر ك\رده وبقي\ه راازحجم اين دونمون\ه گ\يري مي ش\ود،درواق\ع مجم\وع

حجم كل مي باشد.بين 3 نظ\\\ري رواب\\\ط براس\\\اس -

تغييرپ\ذيري ،ن\وع نمون\ه وخط\اي مج\از متن\اظر ب\راي هري\ك ازص\فات انتخ\اب ش\ده ،حجم نمون\ه

محاسبه ميگردد.- بزرگ\ترين حجم نمون\ه محاس\به ش\ده در بن\د 4

( ب\ه عن\وان حجم اولي\ه نمون\ه )حجم موق\تي 3)نمونه (انتخاب مي شود.

-حجم كلي جامع\ه م\ورد بررس\ي ب\ا جم\ع ك\ردن 5 تم\امي حجم ه\اي اولي\ه نمون\ه ك\ه ب\راي طبق\ات جداگان\ه جامع\ه محاس\به ش\ده اس\ت تع\يين مي

گردد.آي\ا حجم كلي 6 - همچ\نين باي\د تع\يين ش\ود ك\ه

مش\اهدات نمون\ه اي از نظ\ر هزين\ه ه\اي تع\يين ش\ده ب\راي انج\ام آن قاب\ل قب\ول مي باش\د،يان\ه

؟

فصل چهارمتجزیه و تحلیل آماری

آمار توصیفی : ویژگی های جمعیتشناختی یا نمونه آماری را مثل جنس ، تحصیالت و سن یا هر ویژگی دیگر در

باًالی پرسشنامه می آید و عالوه بر آن جداول و نمودارهای آماری نیز در آن

ارایه می شود . آمار استنباطی : شامل فرضیات و

مورد آزمون قرار دادن آنها است یعنی از آزمون فرضیه اصلی شروع می شود و به آزمون فرضیه های فرعی ختم می

شود .

انواع تجزيه وتحليل- تجزيه وتحليل توصيفي :1

ب\ا را داده ه\اي جم\ع آوري ش\ده پژوهش\گر اس\تفاده از ش\اخص ه\اي آم\ار توص\يفي خالص\ه

وطبقه بندي مي كند. - تجزيه وتحليل مقايسه اي :2

ب\ه آوري ش\ده براينك\ه اطالع\ات جم\ع عالوه ص\ورت توص\يفي م\ورد تجزي\ه وتحلي\ل ق\رار مي

گيرد،با يكديگر نيز مقايسه مي شوند.- تجزيه وتحليل علي :3

ب\رده ك\ار ب\ه آم\اري ه\اي ي\ا ش\اخص اب\زار ش\ده ،همانن\د روش ه\ايي اس\ت ك\ه در تجزي\ه وتحلي\ل مق\ا يس\ه اي م\ورد اس\تفاده ق\رار مي

گيرد.

نمونه هايي از نمودارها نمودار لگاريتمي نمودار ستوني منحني –نمودار ستوني نمودار شاخصنمودار ميله اي نمودار ميله اي زوج عالمتي –نمودار ميله اينمودار مدور نمودار غيرخطي

انواع آمار تحليل هاي آماري بردوگونه اند:

- تحليل توصيفي1نت\ايج ك\ه اس\ت توص\يفي پ\ژوهش مختص حاص\له را ب\ه گ\روه م\ورد مش\اهده تعميم مي ده\دوبس وهيچگون\ه نتيج\ه گ\يري خ\ارج از گ\روه تعميم نخواه\د وي\ا قاب\ل نيام\ده بعم\ل مزب\ور

بود.

- تحليل استنباطي2 هم\واره محق\ق ب\ا جري\ان نمون\ه گ\يري وانتخ\اب ي\ك گ\روه كوچ\ك موس\وم ب\ه نمون\ه از ي\ك گ\روه جمعيت ي\ا آم\اري جامع\ه ب\ه موس\وم بزرگ\تر

اصلي سروكار دارد.نت\ايج تعميم اس\تنباطي، تحلي\ل از ه\دف حاص\له از مش\اهدات درنمون\ه انتخ\ابي خ\ود ب\ه

جمعيت اصلي مي باشد.

فصل پنجم

نتیجه گیری وپيشنهادها

گیری نتیجه آم\\ار از ایی خالص\\ه بخش این در

استنباطی آورده می شود نت\ایجی چ\ه ب\ه و ب\وده چ\ه ه\ا فرض\یه

رسیده ایم اگر به صورت جدول باشد بهتر است: پیشنهادات عام

هر پیش\نهادی را ک\ه محق\ق ب\دون ارج\اع ب\ه کار میدانی ارایه می شود

: پیشنهادات خاصبس\یار ب\ا اهمیت ب\وده و بایس\تی از تحقی\ق مرب\وط ه\ا فرض\یه ب\ه و ش\ود اس\تخراج

باشد

ويژگي هاي يك خالصه خوب

ذكر مطالبي كه براي خوانندگان اهميت دارد كم حجم بودن ب\ا بيش\تر را خوانن\ده ك\ه ت\ازه تاكي\دبرنكات

پژوهشگر وديدگاه هاي او آشنا مي سازد تاكي\د برابع\اد ج\ذاب پاي\ان نام\ه ،ب\ه گون\ه اي ك\ه

خوانن\ده را ب\ه مطالع\ه ك\ل پاي\ان نام\ه تش\ويق كند

اعم\ال ،دقت ًالزم ن\ام س\اده س\ازي ب\ه نباي\د نشود

بانثري سليس وروان نگاشته شود جامعيت ،ب\ه گون\ه اي ك\ه تم\ام ابع\اد مهم پاي\ان

نامه درچكيده پوشش داده شود