Родопите и кризата в Тракия по времето на Филип ІІ (359 - 336 г. пр. Хр.)
Влијанието на кризата врз финансиските пазари, со...
description
Transcript of Влијанието на кризата врз финансиските пазари, со...
Влијанието на кризата врз финансиските
пазари, со осврт на Република Македонија
Маја Кадиевска ВојновиќВицегувернер
Народна банка на Република Македонија
СОДРЖИНА
Влијанието на светската економска криза врз:
меѓународните финансиски пазари
финансиските пазари во Република Македонија
Глобална финансиска криза
Висока кредитна
експанзија Раст на приватниот
долг
Кинески меркантилизам
Ценовни меури
Шпекулативни вложувања и
зголемена изложеност
Комплексна финансиска иновација
(Securitization)
Погрешни оценки за кредитни рејтинзи
Глобализација
Регулаторно потфрлање
Генезата на глобалната финансиска криза
Влијанието на светската економска криза врз меѓународните финансиски
пазари
2007 САД – Хипотекарн
а криза2008 –
Пропаѓање на Lehman brothers
2009 – Голема Рецесија
2010 – Криза на јавните финансии
2011-Маѓепсан круг: Финансиски сектор - Јавни Финансии - Криза на
конкурентност
2012 – Криза на управување во евро-зоната
Развој на финансиската криза
Влијанието на светската економска криза врз меѓународните финансиски
пазари
Пад на пазарот на недвижности во САД ја иницираше финансиската криза...
...со силни ефекти врз финансиските пазари.
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 20130
100
200
300
400
500
600
700
800
900
-80
-30
20
70
120
170
Обврзници на банкиКорпоративни обврзнициОбврзници на aгенции д.с.
Премија на приноси во базични поени
Влијанието на светската економска криза врз меѓународните финансиски
пазари
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 201280
90
100
110
120
130
140
150
160
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
S&P/Case-Shiller индекс на цени на домови во САД
индекс (во %)
Банките ја генерираа и беа во епицентарот на финансиската криза.
2007 2008 2009 2010 2011 2012 20130
50
100
150
200
250
300
350
400
450
Помош за Грција26.3.2010
ЕЦБ SMP05.2010
ЕЦБ LTRO12.2011
ЕЦБ го најави OMT2.8.2012
Northern Rock 14.9.2007
JP Morgan Chase ја презема Bear Stearns
16.3.2008
Банкрот на Lehman 15.9.2008
General Motors 1.6.2009
Помош за Ирска 21.11.2009
FED QE II 3.11.2010
ФЕД Операција Twist 9.2011
CDS на европски Финансиски институции CDS на Финансиски институции од САД
FED QE III 13.9.2012
Должничка криза во евро - зона(CDS бп)
Влијанието на светската економска криза врз меѓународните финансиски
пазари
Кредитна криза во САД
Каматните стапки на пазарите на пари забележаа драматичен пораст
2006 2007 2008 2009 2010 2011 20120
50
100
150
200
250
300 -300
-250
-200
-150
-100
-50
0
50
EUR/USD базичен своп д.с. EURIBOR/OIS своп US LIBOR/OIS своп
Кредитна криза во САД 2007-2009
Должничка криза во евро-зоната 2010-
(во б.П.)
Влијанието на светската економска криза врз меѓународните финансиски
пазари
1899
1904
1909
1914
1919
1924
1929
1934
1939
1944
1949
1954
1959
1964
1969
1974
1979
1984
1989
1994
1999
2004
2009
0.0
0.5
1.0
1.5
2.0
2.5
3.0
3.5
0.0
1.0
2.0
3.0
4.0
5.0
6.0
Кумулативен пораст на актива на ФЕДКумулативен пораст на актива на ЕЦБ
(во %)
Влијанието на светската економска криза врз меѓународните финансиски
пазариЗначајна поддршка на пазарите и економскиот раст од страна на централните банки.
Најпогодени од кризата беа периферните земји од евро-зоната.
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013-2
0
2
4
6
8
10
12
-1.0
-0.5
0.0
0.5
1.0
Периферни земји на евро-зоната л.с. САД Земји од јадрото на евро-зоната
(Премија во однос на своп крива во %)
Влијанието на светската економска криза врз меѓународните финансиски
пазари
Буџетски дефицит Јавен Долг
Зголемување на буџетските дефицити и раст на јавниот долг во голем број на земји
BRICs
Евро
-зон
а јадр
Евро
-зон
а
Јапо
нија
САД
Велик
а Бри
тани
јаGIIP
S
-10
-9
-8
-7
-6
-5
-4
-3
-2
-1
0
-1.5
-0.6
-1.9
-5.4
-1.4 -1
.7 -2.1-2
.8
-3.0
-4.7
-7.7
-7.8 -8
.2
-9.1
-2.3
-2.0 -2.3
-7.5
-5.3
-6.3 -6.7
% од БДП
0
50
100
150
200
250
300
49
57 6
9
40 6
2 69
170
42
66 8
3
75 9
4 101
217
41 75 9
5 98 108 128
245
2000-2007 2008-2012
Проекции 2013-2015 Мастрихт 60%
% од БДП
Влијанието на светската економска криза врз меѓународните финансиски
пазари
Економската криза предизвика најголема контракција во економската активност од крајот на Втората светска војна
BRICs САД ВБ Евро-зона јадро
Евро-зона Јапонија GIIPS-4.0
-2.0
0.0
2.0
4.0
6.0
8.0
6.8
2.6 3
.2
2.4
2.2
1.5
3.3
5.5
0.6
-0.4
0.1
-0.2
-0.1
-1.8
5.3
2.3
1.4
0.8
0.6
1.3
-0.2
2000-2007 2008-2012 2013-2014(во %)
Влијанието на светската економска криза врз меѓународните финансиски
пазари
Глобалната финансиска криза предизвика високо зголемување на невработеноста во сите земји.
Јапонија BRICs Евро-зона јадро
САД Велика Британија
Еврозона GIIPS0
5
10
15
20
25
4.7
7.4
6.9
5.0
5.1
8.5
7.9
4.7
6.5 6.6
8.3
7.6
10
.2
14
.3
4.2 5
.1
7.1 7.3 7.8
12
.1
19
.2
2000-2007 2008-2012 Проекции 2013-2014
Стапка на невработеност(во %)
Влијанието на светската економска криза врз меѓународните финансиски
пазари
Финансиските пазари полека се стабилизираат и расте апетитот за поризични инструменти
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 201340%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
110%
120%
110%
65%
103%
80%
S&P 500 DJ Euro Stoxx 50 FTSE 100 Nikkei 225
(Декември 2006 = 100%)
Влијанието на светската економска криза врз меѓународните финансиски
пазари
Глобалната криза се пренесе врз македонската економија преку надворешниот сектор, главно тековната сметка...
-600
-400
-200
0
200
400
600
Бруто девизни резерви (промена) Останати инвестицииПортфолио инвестиции, нето Директни инвестиции, нетоТековна сметка
(во мил. евра)
Ефекти на кризата врз финансиските пазари во РМ
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012-10
10
30
50
70
90
110
130
150
(во милиони евра)
...и намалување на нето откупот на девизи на менувачкиот пазар...
Ефекти на кризата врз финансиските пазари во РМ
...додека на девизниот пазар беше прекинат растечкиот тренд на прометот...
2005
2005
2005
2006
2006
2006
2007
2007
2007
2008
2008
2008
2009
2009
2009
2010
2010
2010
2011
2011
2011
2012
2012
2012
2013
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
Меѓубанкарско тргување Банки-клиенти
(во мил. евра)
Ефекти на кризата врз финансиските пазари во РМ
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 20130
500
1,000
1,500
2,000
2,500
61.2
61.3
61.4
61.5
61.6
61.7
61.8
61.9
Бруто девизни резерви Просечен курс на меѓубанкарски пазар
(во мил. евра) (ден/евро)
...а девизниот курс се зголеми...
Ефекти на кризата врз финансиските пазари во РМ
...што услови интервенции на НБРМ на девизниот пазар со нето продажба и пад на девизните резерви.
Интервенциите на девизниот пазар резултираа со пад на состојбата на благајничките записи.
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 20130
5,000
10,000
15,000
20,000
25,000
30,000
35,000
40,000
Благајнички записи Расположлив депозит 7 денаЗШД
(во мил. ден.)
Ефекти на кризата врз финансиските пазари во РМ
2007 2008 2009 2010 2011 2012 20130
1,000,000,000
2,000,000,000
3,000,000,000
4,000,000,000
5,000,000,000
6,000,000,000
7,000,000,000
0
50
100
150
200
250
300
46
23
Промет МБИ 10 (дс) МБИД (дс)
(во мил. ден.) (2007=100)
Ефекти на кризата врз финансиските пазари во РМ
Неизвесноста на меѓународните финансиски пазари се пренесе и на домашниот пазар на капитал, манифестирајќи се со намалување на прометот...
...и значителен пад на вредноста на индексите...
Ефекти од мерките врз финансиските пазари во РМ
2008 2009 2010 2011 2012 20130.0
1.0
2.0
3.0
4.0
5.0
6.0
7.0
8.0
9.0
10.0
СКИБОР 1М. / ЕУРИБОР 1М. СКИБОР 1 М. ЕУРИБОР 1М.
(во %/п.п.)
...и проширување на премијата на приноси на домашниот пазар во однос на меѓународните пазари на пари.
Задолжителна резерва
исполнување на дел од девизна ЗР во денари заради намалување на
притисоци на девизен пазар
воведени диференцирани стапки на ЗР од валутен
аспект, заради намалување на степенот на евроизација
воведени 0% стапки на ЗР за обврските кон физичките лица со рочност над 2 год. и
за обврски врз основа на репо-трансакции и издадени ХВ во денари со рочност над
2 год.
намалување на основа за ЗР, врз основа на новоодобрени
кредити заради поттикнување кредитен раст во системски важни
сектори
Расположлив колатерал при спроведување
монетарни операции
проширување на расположливиот
колатерал заради
пофлексибилно управување со ликвидноста од
страна на НБРМ и банките и
поддршка на финансиските
пазари
пазарно вреднување на колатералот и
дневна ревалоризација
Оперативна рамка на монетарна
политика
Намалување на
фреквентност на аукциите на БЗ и промена на тендерот
воведување редовни репо-операции за
обезбедување ликвидност
воведување расположливи депозити (П/Н
и 7дена) и креирање
коридор на каматни стапки
Мерки на НБРМ во услови на криза
Креирање на коридор на каматни стапки
Ефекти од мерките врз финансиските пазари во РМ
2009 2010 2011 2012 20130
2
4
6
8
10
12
МБКС КС на распол. депозит преку ноќКС на распол. депозит на 7 дена КС на распол. кредит преку ноќКаматна стапка на БЗ (макс. к.с.)
промена на оперативната рамка
(април 2012 год.)
(во %)
Ефекти од мерките врз финансиските пазари во РМ
На домашниот меѓубанкарски пазар на необезбедени депозити се задржа довербата помеѓу пазарните учесници...
01,0002,0003,0004,0005,0006,0007,0008,0009,000
10,000
0.00.51.01.52.02.53.03.54.04.55.0
до 3 месеци до 1 месец до 1 недела Преку ноќ
(во мил. денари)
...а превземените мерки резултираа и со пораст на учеството на подолгорочно тргување на овој пазарен сегмент.
На пазарите преку шалтер пораст на прометот и склучување на меѓубанкарски репо-трансакци...
0
200
400
600
800
1,000
Државни обврзници Репо-трансакции Државни записи Благајнички записи
(во мил. денари)
Ефекти од мерките врз финансиските пазари во РМ
...во услови на пораст на состојбата на издадени ДХВ...
2005
2005
2005
2006
2006
2007
2007
2007
2008
2008
2009
2009
2010
2010
2010
2011
2011
2012
2012
2012
0
10,000
20,000
30,000
40,000
50,000
60,000
ДО 12 мес. 6 мес. 3 мес. 1 мес.
(во мил. денари)
...и зголемување на учеството на подолгорочните ДХВ...
Ефекти од мерките врз финансиските пазари во РМ
...а при релативно стабилна премија на приноси на македонската евро обврзница во однос на германските државни обврзници, со исклучок на периодот 2008-2009 година.
Ефекти од мерките врз финансиските пазари во РМ
-2
0
2
4
6
8
10
12
14
16
10-год. еврообврзница Македонија/10 год. ДО Германија10-год. ДО - Германија10-год. еврообврзница - Македонија
(во %/п.п.)
Заклучни согледувања
• Финансиската криза ги погоди меѓународните финансиски пазари преку зголемена недоверба, намалена ликвидност, раст на премиите за ризик
• Централните банки неколкукратно ги зголемија билансите и ги намалија каматните стапки
• Финансиската криза се прелеа во домашната економија преку трговските текови
• Финансиските пазари ја одржаа довербата и ликвидноста
• НБРМ презеде бројни мерки за поттик на тргувањето и натамошно продлабочување на активноста на подолгорочните сегменти на финансиските пазари