ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ...
description
Transcript of ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ...
![Page 1: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΙΙ](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062217/568141dd550346895dadb7e6/html5/thumbnails/1.jpg)
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΙΙ
ΠοτενσιομετρίαΜέρος 3ο
ΜΑΜΑΝΤΟΣ ΠΡΟΔΡΟΜΙΔΗΣΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ
http://users.uoi.gr/mprodrom
![Page 2: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΙΙ](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062217/568141dd550346895dadb7e6/html5/thumbnails/2.jpg)
2
Άμεση (απόλυτη) ποτενσιομετρία
Άμεση συσχέτιση Ε – [αναλύτη], μέσω της εξίσωσης Nernst
Η διαφορετική σύσταση των προτύπων και των πραγματικών δειγμάτων επιδρά στο
α) δυναμικό του ηλεκτροδίου αναφοράςβ) στο δυναμικού υγρού συνδέσμου καιγ) του ενδεικτικού ηλεκτροδίου, λόγω διαφορετικής ιοντικής ισχύς
1) Μέθοδος καμπύλης αναφοράς
2) Μέθοδος προσθήκης γνωστής ποσότητας
3) Μέθοδος μείωσης κατά γνωστή ποσότητα
![Page 3: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΙΙ](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062217/568141dd550346895dadb7e6/html5/thumbnails/3.jpg)
3
Μέθοδος καμπύλης αναφοράς
Γενική σχέση : Μετρούμενη ιδιότητα = f ([αναλύτη])
Ποτενσιομετρία : Εστ = f (Log[αναλύτη])
E / mV
Log[αναλύτη] / M
Ευθεία παλινδρόμησης, y=a+bxμέθοδο των ελαχίστων τετραγώνων
Ε = a+b (Log[ΑΓΝΩΣΤΟΥ])
a= η αρχή επί της τεταγμένηςb= κλίση της καμπύλης αναφοράς
b
a-=ΑΓΝ
ΑΓΝ)(E][Log
![Page 4: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΙΙ](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062217/568141dd550346895dadb7e6/html5/thumbnails/4.jpg)
4
Μέθοδος προσθήκης γνωστής ποσότητας
Μέτρηση του δυναμικού πριν (Ε1) και μετά (Ε2) την προσθήκη
γνωστού όγκου (Vs)προτύπου διαλύματος (Cs) του προσδιοριζόμενου ιόντοςσε όγκο (Vu)του αγνώστου διαλύματος συγκέντρωσης (Cu)
[Cs]
[Cu]
[Vu]
[Vs]
1-10
C
V10)VV(
VCC
)VV(C
VCVCSLog
VV
VCVCSLogEE
SLogCEE
ΔΕ/SS)/(usu
ssu
suu
ssuu12
su
ssuu2
u1
o
o
![Page 5: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΙΙ](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062217/568141dd550346895dadb7e6/html5/thumbnails/5.jpg)
5
Μέθοδος μείωσης κατά γνωστή ποσότητα
Μέτρηση του δυναμικού πριν (Ε1) και μετά (Ε2) την προσθήκη
γνωστού όγκου (Vs)προτύπου διαλύματος (Cs) που δρα ως δεσμευτικό αντιδραστήριοσε όγκο (Vu)του αγνώστου διαλύματος συγκέντρωσης (Cu)
[Cs]
[Cu]
[Vu]
[Vs]
ΔΕ/SS)/( 10-1
Cn
10)VV(V
VnCC
suu
ssu
nS+USnU
![Page 6: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΙΙ](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062217/568141dd550346895dadb7e6/html5/thumbnails/6.jpg)
6
Σφάλμα στην απόλυτη ποτενσιομετρία
% σφάλμα = (ΔCi/Ci)100 4 zi ΔE
ΔΕ = σφάλμα μέτρησης του δυναμικού σε mV.
ΔΕ ενός κοινού οργάνου μέτρησης = 0,1 mV
για Η+, F-, K+, Cl-, Na+ 0,4 %για Ca2+, Mg2+, Fe2+, S2-, Cu2+ 0,8 %για Al3+, As3+, PO4
3- 1,2 %
![Page 7: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΙΙ](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062217/568141dd550346895dadb7e6/html5/thumbnails/7.jpg)
7
Άλλες πηγές σφαλμάτων στην απόλυτη ποτενσιομετρία
Διαφορετικές τιμές pH προτύπων – άγνωστου δείγματος
Διαφορετική ιοντική ισχύς μεταξύ προτύπων – άγνωστου δείγματος
Τα πρότυπα και το άγνωστο δείγμα αραιώνονται (με τον ίδιο συντελεστή)
σε διάλυμα TISAB (Total Ionic Strength Adjusting Buffer)
μικτός ρυθμιστής ιοντικής ισχύος και οξύτητας
![Page 8: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΙΙ](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062217/568141dd550346895dadb7e6/html5/thumbnails/8.jpg)
8
Προσδιορισμός ιόντων φθορίου
Προσδιορισμός F- σε φυσικά δείγματα
• Παρασκευή προτύπων 10-3, 10-4….10-6 Μ F-
• Πρότυπα και άγνωστα αναμιγνύονται 1+1διάλυμα TISAB
• Μέτρηση προτύπων / Χάραξη καμπύληςεργασίας
• Μέτρηση αγνώστων
TISAB0,5 M NaCl (ρύθμιση ιοντικής ισχύος)0,1 Μ CH3COOH/Na pH 5 (ρύθμιση pH)0,001 Μ DCTA (αποδέσμευση F-)
DCTA4- + [MF]2+ [DCTA-M]- + F- , M=Al
DCTA
Αιτία αποκλίσεωνΌξινη περιοχή : Η+ + F− HFΒασική περιοχή : LaF3 + OH− La(OH)F2 + F−
![Page 9: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΙΙ](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062217/568141dd550346895dadb7e6/html5/thumbnails/9.jpg)
9
Πλεονεκτήματα της απόλυτης ποτενσιομετρίας
Απλότητα στη χρήση
Ταχύτητα των μετρήσεων
Δυνατότητα αυτοματισμού
Δυνατότητα χρήσης μικρών όγκων δείγματος <0,1 mL
Ευρεία δυναμική περιοχή συγκεντρώσεων
Δεν καταστρέφεται το δείγμα
Εφαρμογή σε θολά ή έγχρωμα δείγματα
![Page 10: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΙΙ](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062217/568141dd550346895dadb7e6/html5/thumbnails/10.jpg)
10
Ποτενσιομετρικές ογκομετρήσεις
Προϋποθέσεις για τη διεξαγωγή μιας ογκομέτρησης : ποσοτική και ταχεία αντίδρασηΚαταγραφή : Η.Ε.Δ = f (Vτιτλοδότη)Το χρησιμοποιούμενο Εενδ πρέπει να αποκρίνεται : ογκομετρούμενα ιόντα ιόντα τιτλοδότη
Στις οξειδοαναγωγικές ογκομετρήσεις, Η.Ε.Δ = f([Red]/[Ox])
![Page 11: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΙΙ](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062217/568141dd550346895dadb7e6/html5/thumbnails/11.jpg)
11
Καθορισμός τελικού σημείου
Γραφική εύρεση του σημείου καμπής (ΔΕ/ΔVmax), σημείο μέγιστης κλίσης
Σημείο μέγιστης κλίσης
1η παράγωγος
2η παράγωγος
![Page 12: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΙΙ](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062217/568141dd550346895dadb7e6/html5/thumbnails/12.jpg)
12
Πλεονεκτήματα ποτενσιομετρικών ογκομετρήσεων
Α) μεγαλύτερη ακρίβεια (0,1% σε σχέση με 0,4-1,2% στην απόλυτη ποτενσιομετρία)
Β) καλύτερη επαναληψιμότητα.
Γ) Καταγράφεται η μεταβολή του δυναμικού και όχι η απόλυτη τιμή του. παράγοντες όπως το δυναμικό υγρού συνδέσμου, ιοντική ισχύς επιδρούν ελάχιστα ή καθόλου.
Δ) Δυνατότητα εφαρμογής σε θολά, έγχρωμα ή φθορίζοντα διαλύματα.
![Page 13: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΙΙ](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062217/568141dd550346895dadb7e6/html5/thumbnails/13.jpg)
13
Εφαρμογές ποτενσιομετρικών ογκομετρήσεων
Α) αντιδράσεις εξουδετέρωσης
Β) αντιδράσεις οξειδοαναγωγής
Γ) αντιδράσεις καθίζησης
Δ) συμπλοκομετρικές αντιδράσεις
![Page 14: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΙΙ](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062217/568141dd550346895dadb7e6/html5/thumbnails/14.jpg)
14
Προσδιορισμός της φαινόμενης σταθεράς Κα´
Για το ασθενές οξύ ΗΑ → Η+ + Α- ισχύει
pHpK
[HA]]A[
]HA[
]A[LogpHpK
HA
]-[A HK
'α
'
'
-
Vβάσης
pH
Vισ/2
pKα
Vισ
![Page 15: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΙΙ](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062217/568141dd550346895dadb7e6/html5/thumbnails/15.jpg)
15
Ογκομετρήσεις οξειδοαναγωγής
αΟξ1 + βΑν2 + γΗ+ → αΑν1 + βΟξ2 + γ/2Η2Ο
]H[
1Log
05916.0E
oo2,21,1O
Ποια η σχέση του EΙΣ στην ογκομέτρηση Fe2+ με:
α) Ce4+, σύμφωνα με την αντίδραση Fe2+ + Ce4+ → Fe3+ +Ce3+
β) MnO4- , σύμφωνα με την αντίδραση 5Fe2+ + MnO4− + 8H+ → 5Fe3+ +Mn2+ + 4H2O
γ) Cr2O72-, σύμφωνα με την αντίδραση 6Fe2+ +Cr2O7
2− + 14H+ → 6Fe3+ + Cr3+ +7H2O
![Page 16: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΙΙ](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062217/568141dd550346895dadb7e6/html5/thumbnails/16.jpg)
16
Ογκομετρήσεις καθίζησης
Ογκομέτρηση Cl- με AgNO3 με ηλεκτρόδιο Ag ή Ε.Η. χλωριούχων
]Cl[Log05916.0EE
]Ag[Log05916.0EE
oAg,AgCl
oAg,Ag
![Page 17: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΙΙ](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062217/568141dd550346895dadb7e6/html5/thumbnails/17.jpg)
17
Συμπλοκομετρικές ογκομετρήσεις
EDTA (H4Y): αιθυλενοδιαμινοτετραοξικό οξύ
![Page 18: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ ΙΙΙ](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062217/568141dd550346895dadb7e6/html5/thumbnails/18.jpg)
18
Συμπλοκομετρικές ογκομετρήσεις
2Hg
1Log
2
05916.0EE o
Hg,2Hg
242
242
CaYYCa
HgYYHg
10CaYCaY
21HgYHgY
10K,]Y][Ca[
]CaY[K
10K,]Y][Hg[
]HgY[K
42
2
42
2
Περιγραφή : Hg/Hg2+, [HgY2-], [CaY2-], x M Ca2+
Hg2+ + 2e- → Hg0
]Ca[296,0KpCa2
05916,0
]HgY[K
]CaY[KLog
2
05916.0EE 22
2CaY
2HgYo
Hg,2Hg