ประเทศไทยประเทศไทยกบสงคมสวสด�การกบสงคมสวสด�การ

ดร . วรวรรณ ชาญด�วยว�ทย�สถาบนว�จยเพ��อการพฒนาประเทศไทย

29 พฤศจ�กายน 2555

หวข�อการบรรยายหวข�อการบรรยาย• อด%ตและป)จจ*บน

o ประวต�ย+อo ร,ปแบบสวสด�การสงคมหลกๆ ในต+างประเทศ o สวสด�การส/าหรบคนไทยกล*+มต+างๆ

• อนาคต o สวสด�การสงคมท%�คนไทยต�องการ o ค+าใช�จ+าย ใครเป0นผ,�จ+าย

ประวต�ย+อๆ ประวต�ย+อๆ • สแกนด�เนเว%ย• เยอรมน• องกฤษ

ร,ปแบบสวสด�การสงคมหลกๆร,ปแบบสวสด�การสงคมหลกๆบทบาทของร�ฐ

VDOVDO

สวสด�การส/าหรบคนไทยกล*+มสวสด�การส/าหรบคนไทยกล*+มต+างๆต+างๆ

• ประวต�ย+อๆ• วยเด3ก• วยผ,�ใหญ+• วยส,งอาย*• ท*กช+วงวย

VDOVDO

สวสด�การสงคมในอนาคตสวสด�การสงคมในอนาคตไปทางไหนด%?

ควรทราบควรทราบ:: ประชากรในอนาคตประชากรในอนาคต

05

1015202530354045

oµ� � �

°µ¥» °µ¥» - e� °µ¥»- e�

แผนฯ 3 – แผนฯ 7

แผนฯ 3 – แผนฯ 7

ควรทราบควรทราบ: : สาเหต*ท%�ต�องม%สาเหต*ท%�ต�องม%บทบาทของรฐบทบาทของรฐ

• ความล�มเหลวของตลาด (market failures)o ตวอย+าง การประกนส*ขภาพ การประกนการว+างงาน

• แต+ต�องระวงความล�มเหลวของรฐ (government failures)o รฐม%ข�อจ/ากดเร��องข�อม,ล เช+น การไม+ร, �ว+าจะม%ผ,�ส,งอาย*จ/านวนมาก ท/าให�

เง�นใช�จ+ายเพ��อการรกษาพยาบาลและบ/านาญส,งข78นo รฐม%ข�อจ/ากดในการตอบสนองการปรบตวของตลาด เช+น รฐก/าหนด

ราคาค+ารกษาพยาบาล แต+หมอและคนไข�เป0นผ,�ก/าหนดการใช�บร�การ และการรกษา

o รฐม%ข�อจ/ากดในการควบค*มผ,�ปฏ�บต�งาน เช+น หมอและคนใช�รวมม�อกนในการท/าให�ค+ารกษาพยาบาลแพงข78น

o รฐม%ข�อจ/ากดในด�านการสนบสน*นทางการเม�อง เช+น นกการเม�องระดบจงหวดสนบสน*นให�ผ,�ลาออกจากงานได�รบเง�นประกนการว+างงาน

สวสด�การสงคมท%�คนไทยสวสด�การสงคมท%�คนไทยต�องการต�องการ

• ถ�วนหน�า หร�อเฉพาะคนจน • สวสด�การท%�จดโดยรฐควรครอบคล*มอะไร

บ�าง • ผ,�ด/าเน�นการควรเป0นใคร • คนไทยเต3มใจจ+ายภาษ%เพ��มหร�อไม+

10

ท/าแบบสอบถามท/าแบบสอบถามแสดงผลการส/ารวจแสดงผลการส/ารวจคนไทยคนไทย

ท/าแบบสอบถามท/าแบบสอบถามแสดงผลการส/ารวจแสดงผลการส/ารวจคนไทยคนไทย

ค+าใช�จ+ายสวสด�การสงคมค+าใช�จ+ายสวสด�การสงคม

ค+าใช�จ+ายเพ��อการศ7กษาค+าใช�จ+ายเพ��อการศ7กษาประมาณ ประมาณ -3539. .-3539. . % % ของ ของ GDPGDP

12

ค+าใช�จ+ายเพ��อการศ7กษา ค+าใช�จ+ายเพ��อการศ7กษา OECDOECD

13

การศ7กษาและสวสด�การสงคมการศ7กษาและสวสด�การสงคม

ค+าใช�จ+ายสวสด�การสงคมค+าใช�จ+ายสวสด�การสงคม

15

สวสด�การด�านส*ขภาพ สวสด�การด�านส*ขภาพ 25512551

สวสด�การผ,�ส,งอาย* สวสด�การผ,�ส,งอาย* 25512551

18

ประมาณค+าใช�จ+ายประมาณค+าใช�จ+ายแสนล�านบาท

2553 2570

เด3ก 4.17 3.83เง�นสงเคราะห�บ*ตร 350บาท 0.65 0.60ค+าใช�จ+ายเพ��อการศ7กษาต+อหวเพ��ม 20% 3.52 3.24ส*ขภาพถ�วนหน�า กรณ% 1 แบบข�าราชการ 6.33 8.11 กรณ% 2 แบบประกนสงคม 2.03 2.56ผ,�ส,งอาย* 1.19 2.59ข�าราชการ 0.49 1.55บ/านาญถ�วนหน�า 0.70 1.04รวม (เด3ก ส*ขภาพ และส,งอาย*) กรณ% 1 แบบข�าราชการ 11.69 14.54 กรณ% 2 แบบประกนสงคม 7.40 8.98

19

ประมาณค+าใช�จ+ายประมาณค+าใช�จ+าย% of GDP (ข�อสมมต�

growth 2%)% of GDP (ข�อสมมต�

growth 4%)

2553 2570 2553 2570

เด�ก 4.42 2.90 4.25 2.00เง�นสงเคราะห�บ*ตร 350 บาท 0.68 0.45 0.66 0.31ค+าใช�จ+ายเพ��อการศ7กษาต+อหวเพ��ม 20% 3.73 2.45 3.59 1.69ส�ขภาพถ�วนหน�า กรณ% 1 แบบข�าราชการ 6.70 6.14 6.45 4.24 กรณ% 2 แบบประกนสงคม 2.15 1.93 2.07 1.34ผ"�ส"งอาย� 1.26 1.96 1.22 1.36ข�าราชการ 0.52 1.17 0.50 0.81บ/านาญถ�วนหน�า 0.74 0.79 0.71 0.54รวม (เด�ก ส�ขภาพ และส"งอาย�) กรณ% 1 แบบข�าราชการ 12.38 11.00 11.91 7.60 กรณ% 2 แบบประกนสงคม 7.84 6.79 7.54 4.70

20

ระบบสวสด�การสงคม ระบบสวสด�การสงคม บทบาทของรฐบทบาทของรฐ: : บนหลกความเสมอภาคและความบนหลกความเสมอภาคและความ

ย�งย�นย�งย�น

21

ข�าราชการ ล,กจ�าง อาช%พอ��นๆ

ตวอย+าง หลกประกนส*ขภาพตวอย+าง หลกประกนส*ขภาพ• กระทรวงสาธารณส*ขท/าหลายบทบาท จนท/าให�

เก�ดความขดแย�งของผลประโยชน�ในฐานะของการเป0นผ,�ก/ากบ

• ว�วฒนาการของหลกประกนส*ขภาพส/าหรบประชาชน 3 กล*+มเป0นแบบตวใครตวมน

• ขาดคนกลางท%�จะด,แลว+าประชาชนได�รบหลกประกนส*ขภาพท%�เป0นธรรม

• ประเทศขาดกลไกท%�จะก/ากบการใช�เง�นจากภาษ%ของประชาชน 22

ตวอย+าง หลกประกนรายได�ผ,�ตวอย+าง หลกประกนรายได�ผ,�ส,งอาย*ส,งอาย*

• ว�วฒนาการของหลกประกนด�านรายได�ของผ,�ส,งอาย*ในประเทศไทยม%ความเป0นมาคล�ายๆ กบหลกประกนส*ขภาพ ค�อ เป0นว�วฒนาการแบบแนวต8ง ขาดการบ,รณาการ ขาดนโยบายภาพรวมท%�มองประโยชน�ของประชาชนเป0นหลก และขาดความเป0นธรรม

• การสนบสน*นจากรฐส/าหรบผ,�ส,งอาย*แต+ละกล*+มขาดความโปร+งใสและความน+าไว�วางใจ

23

ผลของการสมทบเง�นต+อช+องว+างของรายผลของการสมทบเง�นต+อช+องว+างของรายได�ได�

24

กล*+มรายได�

รายได�เฉล%�ย

ภาษ% (40%)

กรณ%รฐช+วยออมเท+ากนท*กคน กรณ% ย��งออมมากรฐสมทบมาก รฐช+วยออม

สมทบ รายได�หลงภาษ%และรบเง�นออมสมทบ

รฐช+วยออมสมทบ

รายได�หลงภาษ%และรบเง�นออมสมทบ

A (20%) 1000 400 240 840 500 1100

B (20%) 800 320 240 720 400 880

C (20%) 600 240 240 600 150 510

D (20%) 400 160 240 480 100 340

E (20%) 200 80 240 360 50 170

สดส+วนระหว+างกล*+ม A และ E

5/1 (=1200) (=1200) 2.33/1 (=1200) 6.47/1

ผลของการสมทบเง�นต+อช+องว+างของรายผลของการสมทบเง�นต+อช+องว+างของรายได�ได�

25

กล*+มรายได�

รายได�เฉล%�ย

ภาษ% (40%)

กรณ% รฐช+วยออมเท+ากนท*กคน

กรณ% ย��งออมมากรฐสมทบมาก

รฐช+วยออมสมทบ

รายได�หลงภาษ%และรบเง�นออมสมทบ

รฐช+วยออมสมทบ

รายได�หลงภาษ%และรบเง�นออมสมทบ

A (20%) 1000 400 240 840 500 1100

E (20%) 200 80 240 360 50 170

สดส+วนระหว+างกล*+ม A และ E

5/1

(=1200)

(=1200)2.33/1

(=1200)6.47/1

ประเทศไทยยงขาดกลไกส/าคญท%�จะให�หลกประกนประเทศไทยยงขาดกลไกส/าคญท%�จะให�หลกประกน

ด�านรายได�ส/าหรบผ,�ส,งอาย*เป0นระบบท%�ม%ความเป0นด�านรายได�ส/าหรบผ,�ส,งอาย*เป0นระบบท%�ม%ความเป0น

ธรรม และด,แลเร��องธรรม และด,แลเร��อง• บ/านาญพ�8นฐานควรเป0นเท+าไร • บ/านาญของประชาชนกล*+มต+างๆ ควรม%การปรบตามอตรา

เง�นเฟ>อหร�อไม+ • อาย*เกษ%ยณส/าหรบคนไทย • กต�กา การย�ายกองท*นของสมาช�กกล*+มต+างๆ • ธรรมาภ�บาลของกองท*นต+างๆ • ความม�นคงของกองท*นต+างๆ ควรได�รบการต�ดตามอย+างไร • การบร�หารจดการบางอย+างร+วมกน เช+น ระบบข�อม,ล การเก3บเง�น

การจ+ายเง�น สามารถท/าร+วมกนได�หร�อไม+เพ��อเพ��มประส�ทธ�ภาพของระบบ

• กองท*นต+างๆ สามารถต+อรองกบรฐบาลเพ��อให�ออกพนธบตรผลตอบแทนส,งแก+ประชาชนได�หร�อไม+ และอ��นๆ ท%�เป0นประโยชน�แก+ประชาชนท*กกล*+ม 26

สว�สด�การส�งคมของไทยก&าล�งสว�สด�การส�งคมของไทยก&าล�งพ�ฒนาไปตามแบบไทยๆ ค)าใช�จ)ายพ�ฒนาไปตามแบบไทยๆ ค)าใช�จ)ายในอนาคตจะส"งเพ-ยงใดข./นอย")ก�บในอนาคตจะส"งเพ-ยงใดข./นอย")ก�บ

ทางเล0อกของสว�สด�การท-1ต�องการ ทางเล0อกของสว�สด�การท-1ต�องการ ป2ญหาจะไม)ได�อย")ท-1ค)าใช�จ)าย แต)จะป2ญหาจะไม)ได�อย")ท-1ค)าใช�จ)าย แต)จะ

เป4นป2ญหาของการจ�ดการระบบให�ม-เป4นป2ญหาของการจ�ดการระบบให�ม-ประส�ทธ�ภาพและเป4นธรรม และเป4นประส�ทธ�ภาพและเป4นธรรม และเป4น

ระบบท-1ประชาชนไว�ใจ ระบบท-1ประชาชนไว�ใจ (trust)(trust)

27

อภ�ปรายสร�ปผล

แบบสอบถาม

อภ�ปรายสร�ปผล

แบบสอบถาม