1

ايمنی نقص سندرم مبانی و کلياتانسانی اکتسابی

:تاریخچه

1981 گزارش همزمان :پنوموسیستیس کارینی در پنج

مرد همجنس باز؛ 1983کشف ویروس ؛ : 1985 پیدا شدن روشهای :

تشخیص.

در بیماری این بار اولیندر 1981سال

شد پیدا امریکا

AIDS•Acquired • Immune•Deficiency• Syndrome

اکتسابی•ایمنی•نقص- •

کاستینشانگان•

HIV•Human•Immunodeficiency•Virus

6

عامل بيماری ويروسی ازها رتروويروسخانواده

.استها در ويروس سال

های بدن ميزبان سلولماند. باقي می

ويروس يک پوشش چربیدارد بنابراين به خشک

شدن، عوامل فيزيکی و ضد عفونی کننده ها بسيار حساس است

در محيط خارج از بدن موجود زنده قادر به

زندگي نيست.

بيماري عامل

درباره اين ويروس بيشتر بدانيم

دو نوع HIV2 وHIV1وجود دارد

ويروس به خشك شدن، عوامل فيزيكي و ضد عفوني كننده ها بسيار حساس است.

دماي در عرض 56ويروس در سانتيگراد دقيقه 10-20درجه. رود مي بين از

.ويروس توانايي جهش بسيار دارد

8

ويروس انواع مختلفی از سلول ها ازانواع سلول های T های جمله لنفوسيت

ها را دارای پروتئين به خصوص منوسيتكند. میدرگير

به ابتالءبيماری ايدز مرحله پاياني به دليل ضعف ايمنی ناشی HIVويروس

از رشد و تکثير ويروس و در اثر کاهش و اختالل عملکرد سلولهای ايمنی ظاهر

شود. می در خالل عفونت بار ويروس در خون

.گزينی معموًالg سريع استيمتغير و جا

بيماریزايی مکانيسم

9

بيماري مخازن و : منابع

انسان تنها مخزن

است.HIVويروس

؟ پرخطر رفتارانتقال؟ راههای

11

HIV هاي انتقال ويروسراه

سه راه اصلي تماس جنسي

به زن سالم بيشترمبتالمرد احتمال انتقال از

تماس با خون آلودهاس''تفاده مش''ترك از س''رنگ و س''وزن )مخصوص''ا در بين معت''ادان

ي(تزريقتماس تصادفي سوزن يا وسيله آلوده در ميان كاركنان بهداشتي

جنينمادر به

12

نمي ویروس منتقل راه هايي چه از شود؟

دست دادنروبوسي و بغل گرفتن مواد غذايي و ظروف

غذاخوريعطسه وسرفهگوشي تلفن لباساستخر شنا، توالت يا گزش حشرات

حيوانات

قبل اززايما

ن

زايمان حين

زايمان از بعد

ارتباطات اجتماعي دست دادن

عطسه سرفه

منتقل نمي شودزير بيماري از راه هاي

تلف ن

نيش حشرات

مالقات بيماران

استخر هاي شنا

منتقل نمي شودزير بيماري از راه هاي

توالت عمومي حمام

منتقل نمي شودزیر بيماري از راه هايي

بیماری طبیعی سیر

پنجره : • معمول دوره تا 2بطور باشد 6هفته می ماهحداقل تواند می حداکثر 15اما یا و .16روز انجامد بطول ماه

حاد : • از 2-4مرحله فرد دارد امکان آلودگی از پس هفته . ممکن کند شکایت چشم سوزش و بینی آبریزش خفیف تب

لنفاوی غدد تورم گلودرد با همراه و بوده شدیدتر عالئم است . باشد جلدی بثورات و

اغما و اعضا فلج تشنج دچار فرد است ممکن مرحله این درگردد.

از پس عالئم ای 1-3معموال عارضه ماندن جا بر بدون هفتهشود می .برطرف

18

بيماری بالينی مراحل

از زمان ورود به بدن تا مراحل پايانی HIV ويروس مرحله 4بيماری ايدز که به مرگ منتهی می شود

را طی می کند که معموال̂ چند سال طول می کشد.

مرحله اول/ عفونت اوليه هفته بعد از ورود ويروس به بدن عالئمی 1-3حدود

شامل تب- خستگی- راش- ضعف- بزرگی غدد لنفاوی- کاهش وزن- اسهال- تهوع و استفراغ ظاهر

مي شود. اين عالئم خفيف و زود گذر است.

19

مرحله دوم/ عفونت بدون علامتاز زمان شروع عفونت تا زمان افت سلول های

CD4 عدد در ميکرو ليتر500 به کمتر از سال طول می کشد و با 4-10اين مرحله بين

سال 25اقدامات درماني و مراقبتي مي تواند تا افزايش يابد.

،در اين مرحله افراد آلوده از نظر قوای ذهنیبدنی و وظايف اجتماعی عملکردی طبيعی

دارند.مرحله سوم/ عفونت علامت دار اوليه

مرحله ضعف ايمنی حد واسط: کاهش 500تا200 بين CD4سلول های

سال طول می کشد.5به طور متوسط اکثر بيماران تا اخرين مرحله از فعاليت و

سالمتی مناسبی برخوردارند.

20

مرحله چهارم/ عفونت علامت دار ايدز ضعف ايمنی پيشرفته : کاهش

200 به کمتر از CD4 سلول های بسياری از بيماران با حال عمومی خوب

شوند. وارد اين مرحله می در ابتدا با درمان مناسب مشکالت اين

مرور و با مرحله کم می شود ولی بهناتوانی فيزيکی و ضعف بدنی عفونت

طلب فرد را از پای در های فرصتخواهند آورد.

21

سرايت قابليت دوره

دوره قابليت سرايت مشخص نيست ولي شروع عفونت ایدز بنظر مي رسد پس از

آغاز شودو

تا پايان عمر ادامه يابد

22

عفونت HIV تشخيص

زمايش خونآتشخيص: فقط باتست غربالگري استاندارد

ELISA به روشHIV يافتن آنتي بادي هاي ضد

براي تاييدWestern blot آزمون

از زمان ورود ويروس به بدن تا زمانی که 2-6شواهد آزمايشگاهی ظاهر شود بين

نام دارد و دوره پنجرهطول می کشد که هفته زمانی است که بدن در مقابل ويروس آنتی

بادی توليد می کند.

23

درمان ضد رترو ويروسی )سه( دارويي

رمان عفونت های همراه و دپيشگيري از آن ها

آموزشمراقبت های بهداشتی

درمان

24

بهمبتال افراد HIV مي توانند در كنار اعضاء خانواده خود به زندگي عادي ادامه دهند

و ارائه آموزش هاي جزئي به وي و اعضاء خانواده كافي است.

كمكي به مبتاليان جدا سازي و قرنطينه كردنامر پيشگيري از انتشار بيماري نخواهد نمود و

به هيچ وجه توصيه نمي شود انجام آزمايشات غربال گري در سطح جامعه يا

پيش از ازدواج هيچ كمكي به شناسايي افراد مبتال و پيشگيري از بيماري نمي كند.

باشيم داشته به خاطر

بیماری یک صورت درچه عفونی بیماری یکاست؟ خطرناک

(. ، طبیعی درمحیط وپایدارباشد مقاوم زا بیماری عامل). پایدازباشد کننده عفونی ضد ومواد شدن خشک ، گرما

. نباشد پیشگیری قابل انتقال راه

. باشد داشته زیاد تخریب قدرت

است وکنترل پیشگیری قابل عفونی بیماری ایدزیک بنابراین

Low grade

Concentrated

Generalized

<5% 5% 5%

1%<1%<1%Generalpopulation

High riskgroups

Stages of HIV epidemic

Iran)possibly(

Role back

Strong HIV program weak HIV program

متمرکز شیوع مرحله=concentrate

) بین پرخطر% 10-5شیوع گروههای در (

پرخطر گروههای در اپیدمی

باًال شیوع epidemic= مرحله) از بیش پرخطر% 10شیوع گروههای در (

از بیش باردار% ) (1شیوع زنان عمومی جامعه در

باًال شیوع epidemic= مرحله) از بیش پرخطر% 10شیوع گروههای در (

از بیش باردار% ) (1شیوع زنان عمومی جامعه در

:اصول پیشگیری

خویشتن داری در زمان تماس جنسی:تجرد، وفاداری به همسر، استفاده از

کاندوم پرهیز یا ترک اعتیاد، اعتیاد تزریقی:

پرهیز از تزریق، استفاده از وسائل استریل

کنترل خونهای اهدائی، انتقال خون:انتخاب اهداکنندگان

پرهیز از بارداری، پرهیز مادر به کودک:از شیردهی، تجویز دارو برای مادر و

نوزاد، سزارین.

یک ایدزبیماری

ساده عفونیاست

یک ایدزفاجعه

وحشتناک .است

یک ایدزبیماری

است رفتاری

انتقال راههای

کاری پنهان بااست همراه

؟

ترشحات خونجنسی

به مادرکودک

HIV

/AID

S STI

Addiction

Triangular clinics

مشاوره مركز -7363000تلفن7363001

09686

HIV/AIDS وضعیت در

جهان ومنطقه

ویروس • با که افرادیکه میکنند HIVتعداد زندگی . رسیده خود میزان بیشترین به

سال • پایان سراسر 34، 2010در در نفر میلیون . رقم این میکنند زندگی ویروس این با جهان

سال% 17 به .2001نسبت دارد افزایش•: شده ایجاد علت دو به افزایش این

مبتال • جدید موارد زیاد تعدادبه • بهتر دسترسی اثر در مبتالیان عمر طول افزیش

درمانی خدمات

از بیش آی 7000روزانه اچ به جدید موردمیشوند مبتال وی

درآمد 97%• با کشورهای در میزان این از. میکنند زندگی پایین و متوسط

زیر 1000حدود • کودکان به مربوط 15مورد. است سال

بین • باالی 6000از افراد و بالغین در که موردیکه15: میدهد رخ سالزنان 51%• دربین 41%• افراد می 24تا 15در اتفاق سال

افتد.

37

سال • کنون 1365از تزریقی% 69/6تا اعتیادجنسی 10/5%• رابطهخونی 1/1%• فراورده و خونکودک • به /.%8مادرنامشخص • انتقال %17/9راه

سال • در ابتال موارديكه با کلی آمار 1390مقايسهاست، شده گزارش

تزريقي • %66/2اعتيادجنسي • روابط سال% 21برقراري 91درصد،

(23)%کودک • به مادر از % 2/7انتقالنامشخص 10 / 3در. • درصدهاي • فرآورده و خون راه از ابتال جديد مورد هيچ•. است نشده گزارش خوني

موارد شناسایی شده در 4800فارس

راه انتقال غالب :اعتیاد تزریقی •56.5%

تماس جنسی •19.5%

0

50

100

150

200

250

300

350

ϑ έλ ϣϩΩϧϧϕϳέί ΗΩϭϣ έΎΗϓέ̶�γϧΟέρΧέ�

موارد گزارش سهم راه های انتقال در 1388-1365 سالهای شده ساالنه

19861987

19881989

19901991

19921993

19941995

19961997

19981999

20002001

20022003

20042005

20062007

20082009

20100

500

1000

1500

2000

2500

3000

female Female Moving Average male

HIV/AIDS Case detection trend by sex (1986-2009)

ایدز و زنان

اخیر • سالهای در مبتال زنان تعداد افزایشباروری • سن در و جوان اکثراکودک • به انتقال پیشگیری % 35- 25میزان درمان بدوندرمان • %5-2با

آموزشی هداف

کودک • به انتقال از پیشگیریپیشگیری • درمان شروعدارو • افاویرنز) + (موثرترین یا نویراپین المیودین ، زیدودین

ایمن • زایماننوزاد • پیگیری و درمان

انتقال در دخیل عوامل

• : ، ایدز مرحله مادر ، CD4فاکتور باال ویروسی بار ، ، STIکممواد و سیگار مصرف ، تغذیه سوئ ، باال سن ، واژینال زایمان

اولیه عفونت ، HIVمخدر

• : ، تولد کم وزن ، بودن نارس ، امنیونیت کوریو کودک فاکتورآب کیسه طوالنی پارگی ، مادر شیر با تغذیه

بارداری مشا از قبل وره

بارداری • از جلوگیریکودک • به مادر از انتقال خطر درکبارداری • از پیشگیری برای مناسب روش انتخاب

ناخواستهخطر • کم و مطمئن جنسی تماس ترویجبیماری • روند بر حاملگی تاثیراتسقط • نیازمند موارد

بارداری دوره مشاوره

هنگام • زود تشخیص اهمیتدرمان • و مراقبت خدمات به دسترسیدرمان • سریعتر هرچه شروعسزارین • به توصیهآموزش • ،) ارائه سیگار و الکل حذف ، مادر درمان ضرورت

دهی ( شیر از پرهیز ، دارو شروع ، نوزاد از مراقبت

بارداری دوره مشاوره

سابقه ) • باردار زنان کلیه در خطر ارزیابی و مشاوره ، و IDUزندان عالئم وجود ، پرخطر جنسی رفتار ،

ویزیت ( اولین در جنسی شریک در بیماری نشانهمعرض • در زنان در سوم ماهه سه در آزمایش تکرار

منفی خطراند • نداده آزمایش که خطر معرض در زنان در پیشنهادنامعلوم • موارد در زایمان زمان در سریع تست انجام

مادران درمان

از • بعد وقت اسرع درمان) هفتگی 14در روی ابتدا از مادر درصورتیکهنباشد (

افاویرنز : + + • یا نویراپین المیودین زیدودین ارجح درماناباکاویر + + • المیودین زیدودیندر • کبدی cd4>250نویراپین سه) مسمومیت در است بهتر

افاویرنز ( آن از بعد و اباکاویر اول ماههصورت • در اما ممنوع تیوب نورال بر اثر بعلت اول ماهه سه در افاویرنز

ندارد سقط ایندیکاسیون استفادهتنوفاویر 7کمتر Hbاگر • زیدودین بجای باشداز • بعد ایدز و سل درمان ابتدا ، سل همزمان عفونت صورت از 8در هفته

سل درمان

زایمان حین درمان

بشرح :• زیدودین و داده ادامه زایمان درحین ، درمان صورت دربعد 2• و یکساعت طی وزن کیلو هر ازای به 1میلیگرم

زایمان / زمان تا کیلوگرم میلیگرماز • بیش و نبوده مراقبت تحت مادر گرفته 4اگر زیدودین هفته

فوق ماننداز • کمتر نویراپین 4اگر واحد دوز زایمان حین گرفته 200هفته

. المیودین + و زیدودین هفته یک زیدودین خوراکی میلیاز : • وریدی زیدودین الکتیو سزارین قبل 3اگر ساعت

نوزاد درمان

در 6زیدودین • تولد 12- 6هفته اول ساعت• ، زیدودین بر عالوه نبود درمان تحت مادر اگر

المیودین + نویراپینعلیه 6-4از • کوتریموکسازول هفتگی

عفونت رد تا تا HIVنوموسیستیس مثبت در ویکسالگی

از • قبل نوزاد با 18بررسی PCRماهاز • بزرگساالن 18بعد مانند ماه

: هدف نهائي

پيشگيري و كنترل گسترش HIV/AIDS عفونت

در جمعيت عمومي

:گروه هاي هدف جمعيت عمومی :•

گروهی هستند که نه بیمار هستند و نه ريسک فاکتورهای و نه در معرض ابتال به ریسک فاکتورهای ابتالء ابتالء را دارند

هستند .( :At Riskگروه در معرض خطر ) •

گروهی هستند که دارای ریسک فاکتورها نیستند ولی در معرض ابتال به ریسک فاکتورهای ابتالء بصورت مستقيم و

كمتر مستقيم می باشند . (:High Riskگروه دارای رفتارهای پرخطر )• گروهی هستند که دارای ریسک فاکتورهای ابتالء هستند •

ویا ممکن است در مرحله پنهان بیماری باشند .بیماران وافراد متأثراز آنها :•

این گروه که گروه اصلی هدف برنامه هستند به بیماری مورد نظر مبتالء شده و تشخیص داده شده اند .

1- جامعه مردم عموم

اهمیت توجه به این گروه :• می توانند در برنامه های کنترل

بیماری در جامعه نقش موثری داشته باشند:

با ایجاد نگرش صحیح در این گروه می توان ننگ و بدنامیناشی از بیماری در جامعه را کاهش داد.

.به جوانان دسترسی دارند.وظیفه حفاظت از جوانان را بر عهده دارند در صورت درک صحیح از رفتارجوانان می توانند در اصالح

رفتار آنان نقش موثری داشته باشند.

: گروه در معرض خطر شامل گروهی که دارای ریسک فاکتورها نیستند ولی

در معرض ابتالء به ریسک فاکتورهای ابتالء هستند .

دانش آموزان ، سربازان ، دانشجویان ، داوطلبین جوان جوانان :)•جمعیت هالل احمر و......(

مصرف کنندگان مواد مخدر غير تزريقی•ارائه دهندگان خدمات بهداشتی – درمانی•دریافت کنندگان خون• شغل های دور از خانه)رانندگان ترانزیت و ملوانان و...(•بیماران مقاربتی و شرکاء جنسی آنها•مسافرین خارج از کشور•پناهندگان•زندانیان بدون رفتار پرخطر•

معرض -2 در گروههایخطر

اهمیت توجه به این گروه :• جوانان درصد باًالیی از جمعیت جامعه را تشکیل

می دهند. جوانان در معرض خطر تجربه نمودن رفتارهای پر

خطر هستند..جوانان کنجکاو و ریسک پذیر هستند.در روند بیماری تاثیر گذار هستند نیازمند فراگیری مهارتهای فردی و اجتماعی

هستند. باید توانایی تشخیص موقعیتهای خطر و مقابله

سالم را داشته باشند..آموزش پذیر می باشند.جوانان جامعه ساز هستند

پیشگیر : سیاستهای خاص آموزش

... و رفتار ساخت مشاورهنمودن دخیل و مشارکت جلب

آموزش امر در آنان

خطر معرض در گروههای

پرخطر رفتار دارای :گروه

گروهی که دارای ریسک فاکتورهای ابتالء شامل هستند و ویا ممکن است در مرحله پنهان

بیماری باشند .

مصرف کنندگان تزریقی مواد مخدر•تن فروشان •همسران افراد مبتالء•همسران مصرف کنندگان تزریقی مواد•کودکان خیابانی•مردانی كه با مردان ديگر تماس جنسی دارند•

پيشگيري هاي استراتژيايدز وكنترل

رسانی • اطالع آموزش،خون • سالمت تامینکاندوم • از استفاده آموزشداوطلبانه • آزمایش و مشاورهآسیب • کاهشآمیزشی • بیماریهای درمان و مراقبت و پیشگیریبه • مبتالیان درمان و ،مراقبت آنها HIVمشاوره خانواده وحمایت•ها • داده مدیریت و اپیدمیولوژیک مراقبت نظام قراری برالزم • های ساخت زیر

به کجا مراجعه کنند؟

ی مراكزی رفتاریمراكز مشاوره بيماريهاهستند كه قابليت انجام خدمات

، مراقبت و ی، مشاوره، پيشگيریآموزش ،در معرض خطری درمان گروهها

داشته راپرخطر و افراد آلوده وبيمار ی برای برنامه هاي آموزشدر و باشد

.مشاركت نمايدعموم مردم جامعه

آموزش مهارتهاي زندگي شامل اين موارد مي :باشد

- مهارت فكر كردن1

- ً برنامه ريزي2

- ً شناخت اهداف3

- ً حل مساله4

- ً تصميم گيري5

- ً كنترل خود6

- ً اداره كردن استرس7

- ً نحوه ارتباطات با همساًالن و بزرگترها8

مهمترين درسي كه آموزش مهارتهاي زندگي به افراد مي دهد

.در مواقع الزم است

گفتن

جوانان بياموزند كه:

ورزش، مطالعه، انجامبا كارهاي هنري و علمي زندگي خود

را پربار و سودمند و سالم كنند.

به اصول و موازيناخالقي .انساني و دينی پايبند

.باشند

: گروه بیماراناین گروه که گروه اصلی هدف برنامه هستند به بیماری

مبتالء شده و تشخیص داده شده اند شامل:

مثبتHIVافراد•

..مبتالیان به ایدز•

افراد آلوده و بیمار

: سیاستهای پیشگیرآموزشمشاورهمراقبتدرمانکاهش آسیب

حمایت

بهترين راههاي پيشگيري از :ايدز

خويشتن داري و پايبندي به اصول

اخالقي خانوادگي و اجتناب از بي بندوباري جنسي مي باشد.