بسم الله الرحمن الرحیم

بسم الله الرحمن الرحیم

سته ضروریه :)ششاصل زندگی سالم(

مأکولومشروب)خوردن

وآشامیدن(

تهیه وتنظیم : دکتر سید محمد سیادتی

02133921582

سالم بر شما

- ارواح- اخالط غذا وارواح اخالط دائمی تحلیل جایگزینی لزوم) مایتحلل ) بدل غذا با فقط جایگزینی امکان

: ضرورت خوردن

هايدنيها و آشاميخوردن

3 معتدل، كثيف، لطيف

2ردي الكيموس ، صالح الكيموس

= 3 قليل الغذاء، متوسط، كثير الغذاء 18

1: لطیف- هضم سرعت مدبره قوه توسط سریع مصرف اندامها استفاده کم زاید مواد: برای مفید - - - بیماریها نقاهت دوره متفکرین اطفال شیوخ2: کثیف- فشرده هم در بطئی هضم زیاد زاید مواد: برای مفید سنگین- –کشاورزان مشاغل ورزشکاران3: معتدل- کثیف و لطیف بین

(1انواع غذاها) :

4: الکیموس- صالح معتدل عناصر ترکیب صالح و معتدل اخالط لید تو مزاج تغییر عدم5: = الکیموس- ردی الکیموس فاسد معتدل غیر اخالط تولید


6: الغذا- کثیر صالح اخالط زیاد تولید زیاد انرژی تولید7: الغذا- قلیل کم انرژی تولید کن پر شکم8: الغذا- سط متو الغذا قلیل و الغذا کثیر بین ما


لطيف لطيف لطيف

فاسد الكيموس فاسد الكيموس فاسد الكيموس

متوسط الغذاء قليل الغذاء كثير الغذاء

نان فطير ردي الطبخ ترب پياز شش حيوان

كثيف كثيف كثيف



كلم گوشت قديد گوشت گاو

معتدل معتدل معتدل



ماهي خشك كرده زرد ك كلم رومي

لطيف لطيف لطيف

صالح الكيموس صالح الكيموس صالح الكيموس


نان گندم جيد انار سيب كاهو زرده تخم مرغ نيمبرشت

كثيف كثيف كثيف



گوشت گوساله پنير تازه تخم مرغ نيمرو

معتدل معتدل معتدل



گوشت بچه شتر شلغم گوشت بره

. میشوند خورده غذاها همراه:اثرات ضررها حذف یا کاهش جذب و هضم بهبود مزاج سوء ایجاد از گیری جلو غذاها اربعه خواص تعدیل

:مصلحات

مصلح مزاج مواد خوراکیمغز گردو-آویشن-عسل گرم و تر پنیر

عسل سردوتر خامهزنیان-نعنا-آویشن-سیر-

کاکوتی-سیاه دانه سردوتر دوغ و ماستعسل و گالب سردوتر شیر

عسل گرم و تر کرهسیر-نعنا-پونه سردوخشک کشکسرکه-کاسنی گرم و خشک پیاز

دارچین-زنجبیل-آویشن سرد وتر سیب زمینسفلفل-زیره-سکنجبین-سرکه گرم و تر شلغم

ادویه گرم گرم وتر هویجکتیرا-عسل گرم وتر خاکشیر

پختن با گوشت بره-روغن گاوی-سرکه-زیره-

انارگرم

وخشک بادمجان

انار ترش-سرکه گرم وتر خربزهنمک-زنیان-موسیر-

عسل-زیره سردوتر خیارآب و عسل-زیره-نعنا-

نمک-روغن زیتون-فلفل سردوتر کدو

پوست هندوانه-عسل سردوتر هندوانهخیساندن در آب ونمک-

زعفران-زیره سیاه-شوید

سردوخشک برنج

زیره-شوید-سکنجبینگرم و خشک نخود

دارچین-زنجبیل-پیاز-زیره-سیر

سردوخشک گوشت گاو

گشنیز-سماق-مرزه گرم وترگوشت گوسفند

ادویه گرم-نمک-دارچین-گشنیز-سرکه-کباب

کردن گرم وتر جگرگلپر-سرکه-مرزه-

زنجبیل-دارچینسردوخش

ک سیرابیجوشاندن با روغن

زیتون-پختن با نمک و شوید

گرم وخشک شتر

سکنجبین-ادویه گرمگرم

وخشک خروس

ادویه گرم-نمک-

زرده گرم-سفیده

سرد تخم مرغ

پختن با روغن گردویا دنبه یا کنجد-زنجبیل-عسل سردوتر ماهی

سرکه-نعنا-شربت انار گرم وتر میگو

سماغ-گشنیز-فلفل-سکنجبین

گرم و خشک کباب

:هضم در اختالل علت بیماری ایجاد) ( ناسازگاری دیگری فساد عامل یکی انگور با پاچه کله مرغ تخم و شیر با تازه ماهی ترشی و شیر ویخ شیر آلو با لبنیات حلیم و انار حلیم روی سرکه برنج از بعد و عدس و ماس با سرکه ترب با ماست گوشت با ماست

ممنوع آنها اجتماع که غذاهائیاست:

1) ( است- حرام شرع در نقره و طال2 -شده اندود قلع تازه مسی3 -روی یا آهنی4- - - - چینی- چدن شیشه سنگ سفالی

غذا طبخ :ظرف

کنسروی غذاهای حاضری غذاهای کردنی سرخ صنعتی نوشیدنیهای چرب پر غذاهای نباتی روغن یخ آب شکر قند ماشینی مرغهای تخم و مرغ - فریزری گوشتهای مانده غذاهای شور و سود نمک غذاهای صنعتی ترشیجات - -- پزی زود غذاهای فصل غیر های میوه ای گلخانه های میوه

اجتناب آنها از باید که موادی:کرد

) عدم قابلیت جزء بدن شدن-) به دلیل بساطت: صفات آب مروح روح-مرقق-مبدرق غذا–مرطب )نفوذ به مجاری ضیقه )باریک رسیدن به اقصی نقاط بدنمعین بر هضم ونضج غلبه جزء ارضی اغذیه–اغذیه یابسند عدم طبخ –عدم تأثیر قوای هاضمه وحرارت در آنها

وهضم عدم امکان بلع اشیاء سخت غذا سوختن وفساد اغذیه بدون آب در اثر حرارت شدید

بدن

(1آب ) :

نفوذ آب در مجاری ضیقه ورسیدن به همه اندام جدایی قسمت مائیت از دمویت:بخش مائیالف(تبدیل به بخار ودفع بصورت عرق ب(بازگشت مجدد به کبد و ورود به کلیه ودفع

بصورت ادرار ترقیق وترطیب فضوالت دم واخالطوبقایای خشک غذاها وامکان دفع انها هالکت(– فساد –)ابقای فضوالت

(2آب ) :

:جالینوس غذای روح وجزء روح –امتزاج آب با بخار دم طبیعی

شدن ترویح وتقویت حرارت غریزیه وروح حیوانیه کاهنده حرارت معده وکبد –مسکن التهاباتترقیق اخالط غلیظ ولزج وامکان دفع آنها معین برتأثیر وتأثر اغذیه وادویه در بدنتعطیلی تولید وتغذیه وتنمیه وحرث وغرس بدون آبمن الماء کل شیئی حی

(3آب ) :

1 -عروق در ونفوذ وتحلیل ونضج هضم برای غذا ترقیق) ( ) دورتر ) بعیده اعضای به ورساندن باریک ضیقه

2 -حیوانی وروح غریزی حرارت وترویح بدن ترطیبرطوبت و برودت با

- ( انبیاء حی شیئ کل الماء من (30وجعلنا ) باشد ) ( ) باندازه باید نوشیدن وشرب خوردن اکل

- ( اعراف تسرفوا (31کلوواوشربواوالدر آب است پشتی را آن ، کشتی زیر آب

است کشتی کشتی،هالک

:ضرورت آشامیدن آب

)خفت )سبکیلطافتصفاسرعت نفوذ وانحدار تقویت هاضمهمزه

:صفات آب صالح

1آب باران-: عفونت پذیری زود–کمال لطافتسرعت نفوذ-نفوذ سریع به عمق اعصابمضر به اندام سینه وصوتی تبخیر سریع صعود به دماغ وافزایش رطوبات مغزنزله وذکام وسرفه

:انواع آبها

:آب مقطرعرق قرع وانبیق تراوش از کوزه ، سنگ،ظروف متخلخل : آب چشمه های جاری شیرین-صاف-شفاف– عمیقخوش طعم-خوش رایحه خاک زمین طیب یا مخلوط با سنگ ریزه سرخ یا

سنگالخبا قوت بجوشد وباال بیاید )چشمه مکشوف )روباز باد شمالی بر آن بوزد

(1انواع آب) :

تابیدن اشعه آفتاب وستاره ها بر آنخروج بخارها وعدم احتقان ابخرهتموج به سبب جریان هواتلطیف وتصفیه)مثل آبی که از باالی کوه بریزد(:آب نهرهای جاریسرچشمه دور گذر از خاکهای طیب وسنگالخ وزش باد شمالی بر آن تحرک وتموج / شیرین / صاف / عمیق جهت جریان از مغرب وجنوب به طرف مشرق

وشمال

(2انواع آب) :

سوء هاضمه ضعف معده وکبدکاهش اشتهاعفونت اخالطاستسقاءیرقانبواسیرواریسورم وزردی رخسارسنگینی بدن زخمهای ساق پا –زخمهای احشایی جرب-خارش–تب جنونسختی حاملگی وزایمان در زنان

امراض حاصل از آبهای غیر :صالح

آبهای فاقد صفات آب صالحآب حاصل از ذوب یخ وبرف ویا با یخ وبرف سرد شده باشدآب حوض وبرکه هاآب آب انبارهاآبهای حاوی قورباغه وخزهآب جاهای مسقفآب غلیظآب بد رایحهآب بد طعمآبهایی که از بستانها می گذرندآب نیزارها / برنج زارها / آب جاری زیر درختانآبهای جاری در زمینهای تلخ وشور

:آبهای مضر

شرب در وقت عطش صادقباندازۀ{ ضرورت

:منافع آب

) غذا / ) عبور انحدار از قبل سیرابی یا سیری وقت بهازمعده

/ / وحرکات ورزش از بعد غذا بین غذا از قبلشدید

/ / خواب بین خواب از بعد جماع از بعد / حمام در حمام از بعد سبزیها و وتازه تر های میوه از بعد وقابض مزه گس اشیاء و ها وترشی ها شیرینی از بعد

ولزج / / / خوابیده دمر بسته کمر ایستاده ناشتا / / بسیار آب نوشیدن بسیار آب کج گردن

سردوبسیارگرم

:مواقع منع شرب آب

الغری –سوختن اخالط بخصوص در سرزمینهای گرم وجوانان فصل گرما–محرور المزاج شیوع طاعونگرمی قلب ومعده وکبد قوت دماغ

عوارض کم نوشیدن آب یا ترک :نوشیدن آب

مقوی افراد محرور المزاجمقوی قوای اربعهمحرک اشتها تب های گرم –مفید برای معده وکبد واحشائ گرم حاصل از ذوب یخ وبرف ویا تماس مستقیم با یخمطفی حرارت غریزی مضعف اعصاب)مولد سده )انسدادمولد صداع باردمضر برای دماغ وسینه واحشاء وقولنج مضعف باه / مولد رخوت ورعشه / محرک نزله بخصوص زیاد نوشیدن وآشامیدن بی وقت

:نفع وضرر آبهای بسیار سرد

امراض آبهای غیر صالحضعف وسستی اعصاب سنگینی حواس –کند ذهنی و فراموشی نزله پرش اطراف چشم

:امراض مولده

محلل ریاح و نفخ و بلغم و مواد غلیظ صداع بارد-جوشهای حلق –مفید برای مالیخولیا –

زخمهای حجاب و ریه جریان یافتن ادرار و حیض مسکن دردها و خارش:مضرات مداومت بر نوشیدن و بسیار نوشیدن ،مضر برای

باال آورنده غذا به سر معده –معده ومخل هضم الغر کننده

: خواص آب بسیار گرم

: مضرات قی آور-فاسد کننده طعام – ملینموجب استسقاء وبیماری طحال صعود بخارها به مغز زیاد آن مفسد معده : فوایدورم حلق و زبان کوچک سینه / صرع / تنقیه معده محرک داروی مسهل و کمک به اسهال و قی ذوب کردن بلغم رقیق مسکن تشنگی سوداوی وبلغمی شور : نوشیدن کم آن در ناشتا شل کننده مری و ریه / شستشو دهنده معده از اخالط لزجه غلیظه

:آب نیم گرم

موافق سینه ومعده ضعیف و احشاء مسکن خارش بدن: آب کدرمفید برای اسهال ضرر: عامل انسداد و تولید سنگ : )ق )صاف شده یا آب مقطرuآب مرو در لطافت وخواص شبیه آب باران است

:آب فاتر )ولرم (

: آب غلیظ ثقیل و مولد امراض: )آب بحر )دریا بسیار مضر نشستن در آن مفید برای ،گزش حشرات بیماریهای سردی ، استسقاء : بورقی-زاجی-سبشی-آب چشمه های آب گرم

کبریتی-نوشادی و..... آشامیدن کم آن قی را بند می آورد زیادی آن بر انگیزاننده تب در افراد مستعد

وبسیار مضر

(1آب غلیظ ) :

: آب کبریتی از معدن گوگرد یا از زمین گوگردی می گذردآشامیدن = مضر : فواید نشستن در آن قوبا-بهق- –بیماریهای پوستی سوداوی مثل : جرب کچلی-زخمهای –پوسته پوسته شدن پوست ومژه

گزیدن حیوانات وحشرات ورم زخم( –شخصوص)باز ماندن چشم تعقد )سفت شدن (عصب دردهای مفصلی بارده

(3آب غلیظ ) :

)ماء نحاس )مس : قطور- اغتسال–نحوه مصرف : مضمضه:فواید فساد مزاج جوشش دهان )ورم لهات )زبان کوچک درد گوش تقویت اعصاب ضعیف

(2ماء المعادن ) :

: ماءالحدید )آهن (: فواید

طحال استسقاء

تقویت اشتها وباه حبس اسهال

اکثر امراض بارده


: )ماء الملح )آب نمک چشمه آب شور – حل نمک در آب مانند آب دریاست درابتدا مسهل و مداومت برمصرف آن قابض


تند ادویه های پیاز، سیر، تخم مرغ، حد از بیش مصرفکوچک، پرندگان تمام گوشت قرمز، گوشت تیز، وگردو، انجیر، طالبی، آناناس، خربزه، موز، بادمجان،ریزه خواری و شنبلیله سیاه دانه، نارگیل، فندق، پسته،مثل) باشد خوردن غذا حال در مدام انسان که این. ... ) و تنقالت خوردن و شکستن تخمه

گرم مزاج دارای که نوشیدنی هایی و غذاها تمامی از ) گرم ) هوای در � مخصوصا خشک و گرم ویژه به

با � حتما نیاز و ضرورت صورت در و پرهیز هستند،شود استفاده کم خیلی مقدار به و آن مصلحات

خشک و گرم مزاج پرهیزهای از برخی

گوجه شفتالو، آلو، گیالس، آلبالو، گالبی، سیب، خیار، شاه توت، انار، مرکبات، انواعپاچه جو، سوپ زیتون، روغن فرنگی، هویج خورشی، کدو هندوانه، زرشک، سبز،

تازه، لیموترش اسفناج، کاهو، مانند سبزی هایی آلوبخارا، تعدادی با همراه گوسفندبا سفید برنج خام، بادام مغز زردآلو، و هلو برگه بامیه، شده، بخارپز سیب زمینی

رب آبجو، مخمر دوسر، جوی ماش، عدس، نخودفرنگی، حلوایی، کدو زیتون، روغنجو، نان تمرهندی، شیرخشت، ترنجبین، فروت، گریپ خانگی، لواشک انار، آب انار،. انگور فلوس، مغز طبیعی، ترشی های بارهنگ، اسفرزه، مانند �ن ملی بذرهای جو، آش

*ساعت دو و غذا از قبل ساعت نیم زرشک شربت لیوان سه تا یک روزانه نوشیدن . برای نوشیدنی بهترین شاهتره عرق و کاسنی عرق است مفید نیز آن از بعد نیم و

. است افراد گونه این *و مخلوط مساوی مقدار به کدام هر از کاهو تخم هندوانه، تخم مغز خیار، تخم

و کرده حل آب لیوان یک در غذاخوری قاشق یک بار هر و دوبار روزی و کرده آسیاب. کنند میل

*تر و سرد بویژه سرد مزاج دارای که نوشیدنی هایی و غذاها تمامی از کلی طور به. كنند استفاده هستند،

خشک و گرم مزاج برای مفید غذاهای

شور انواع تند، ادويه های حد از بیش مصرف پرخوري، )... نشاسته اي،) غذاهاي زياد، گوشت ، و خيارشورانبه، كشمش، توت، خرما، تخم مرغ، چرب، غذاهايبادمجان، سير، انگور، انجير، فندق، موز، پسته، بادام،جگر و اردك تخم اردك، بوقلمون، بره، گوسفند، گوشتدارای. * که نوشیدنی هایی و غذاها از است بهتر سياهصورت در و نمایند استفاده کمتر هستند تر و گرم مزاجخيلي مقدار به و آن مصلحات با � حتما نياز، و ضرورت

كنند استفاده .كم

تر و گرم مزاج پرهيزهای از برخي

و سرد ويژه به سرد مزاج داراي كه نوشيدني هايي و غذا ها از. کنند استفاده متناسب طور به هستند خشك

آب تازه، ليموترش آب قطره چند همراه به خنك آب نوشيدنبا همراه درختي سيب خصوص به ميوه ها خيار، كاهو، زرشك،

نارنج، گالبي، پرتقال، نارنگي، انار، آن، دانه هاي و پوستآش يا سوپ آلوبخارا، غوره، سنجد، شيرين، ليمو تمرهندي،روغن فصل، ساالد از استفاده تازه، ليموترش جو، نان جو،و ) ماش دوسر، جوي مثل جوانه زده غالت و حبوبات زيتون،

) ( )، خاكشير بارهنگ، اسفرزه، مانند ملين بذرهاي ، عدس ) خصوص ) به تازه توت انواع ، سبزي ها و ميوه ها خام غذاهاي

و آلبالو خورشي، كدو كم، مقدار به عسل . ... شاه توت،

تر و گرم مزاج براي مفيد غذاهاي

انواع مصلح بدون و حد از بیش مصرف پرخوري،ماش، شور، سركه، و ترشي ها لبني، فرآورده هاي

ميوه های جو، سوپ سيب زمينی، عدس، سفيد، برنجو خيار هندوانه، مركبات، كيوي، نارنگي، كال، و ترش

قارچ، نشاسته، كاسني، تخم كاهو، تخم آن، تخمكدو گوجه فرنگي، سفيد، گوشت انواع گاو، گوشتو آلو انواع سماق، غوره، اسفناج، كاهو، خورشي،

و ... . آلبالو سرد مزاج داراي كه نوشيدني هايي و غذاها تمامي از

) هستند، ) سرد هواي در � مخصوصا تر و سرد ويژه بهآن مصلحات با � حتما نياز و ضرورت صورت در و پرهيز

. كنند استفاده كم خيلي مقدار به و

تر و سرد مزاج پرهيزهای از برخي

مرغ شده، كباب بوقلمون گنجشك، سار، كبوتر، ه، بر� شتر، گوشت آبگوشت،طالبي، گالبي، دانه، و پوست با سيب مانند شيرين و رسيده ميوه های محلي،قرمز، و سياه فلفل زعفران، زنجبيل، دارچين، هل، مانند ادويه ها نارگيل، به، چغندر، مانند ريشه ها موسير، خردل، دانه سير، رازيانه، ازرق، مقل آويشن،

مانند گرم سبزي های تمامي سفيد، و سياه ترب قمري، كلم هويج، شلغم،شنبليله، شويد، و تره ترخون، مرزه، جعفري، ريحان، نعناع، كرفس، ساقهمانند گرمي بخش نوشيدني هاي لپه، و چيتي لوبيا گندم، نخود، مانند حبوباتبذرهاي اسطوخودوس، گاوزبان، گل زنجبيل، كمي مقدار و دارچين دم كرده

فندق، گردو، بادام، مانند خشكبار مرو، خاكشير، ريحان، تخم مانند ملين. انگور يا خرما شيره عسل، ارده، كنجد، پسته،

گرم ادويه های از است بهتر غالت یا و حبوبات برنج، از استفاده صورت درزردچوبه كمي و زعفران هل، دارچين، زنجبيل، سبز، زيره سياه، زيره مانند

. كنند استفاده

تر و سرد مزاج براي مفيد غذاهاي

نمك سود غذاهاي بادمجان، مصلح بدون و حد از بیش مصرفشور، پنير زياد، نمك شور، خيار شور، ماهي دودي، ماهي مانند

غذاهاي شترمرغ، گوشت پير، حيوانات گوشت و گاو گوشتبرنج ماهي، كاهو، كلم، گل كلم، لبنيات، شده، فريز و بيات مانده،

آبغوره، و غوره تمرهندي، سركه، ترشي ها، عدس، سفيد،ذرت نخودفرنگي، سبز، لوبيا قارچ، گوجه فرنگي، سيب زمينی،

) آلوترش،) انواع مانند ترش ميوه های تمام جو، ارزن، ، باللاستفاده ) صورت در ليمو گريپ فروت، تمشك، پرتقال، انارترش،

يك از توان مي آن ها خوردن از پس سرد، مزاج داراي ميوه های از.) نمود استفاده عسل غذاخوري قاشق دو تا

سرد ويژه به سرد مزاج داراي كه نوشيدني هايي و غذا ها تمامي ازبا � حتما نياز، و ضرورت صورت در و پرهيز هستند، خشك و

. كنند استفاده كم خيلي مقدار به و آن مصلحات

خشک و سرد مزاج پرهيزهای از برخي

تخم مرغ فربه، محلي مرغ سار، و گنجشك كبوتر، شتر، �ره، ب گوشتبادام به، طالبي، گالبي، دانه، و پوست با سيب لوبيا، گندم، محلي،مصرف صورت در شيرين، آلو نارگيل، آب انگور، خربزه، شيرين،

. سبزي هاي شود استفاده زعفران و سياه زيره شويد، از � حتما برنج كرفس، ساقه تره، جعفري، مرزه، ترخون، ريحان، نعناع، مانند گرم

توت، عسل، فندق، فرنگي، هويج ترب، شلغم، چغندر، كنگر،و زيره زعفران، زنجبيل، دارچين، هل، خرما، انجير، كشمش،

ساالد ريحان، تخم شيرازي، قدومه مانند �ين مل بذرهاي از استفادهنخود، بادام، فرني زعفران، شربت گندم، جوانه مقداري با فصل

فندق، گردو، پسته، انگور، يا خرما شيره عسل، ارده، كنجد، نخوداب،آن تهيه در كه بالنگي مرباي و گاوي محلي كره با كنجدي سنگك نان

. ... و است شده استفاده عسل از

و سرد مزاج براي مفيد غذاهاي خشک

تابستان مخصوصا باد ومسیر خنک مکان آفتاب در رفتن راه از اجتناب زمستان در ولرم و تابستان در سرد آب با حمام اسفرزه و ختمی لعاب با سر شستشوی : و مرغ جوجه و بزغاله گوشت تازه، ماهی مفید غذای

شفتالو ، کاهو و کدو و ترش انار آب و آبغوره خروس،اسفناج و خرفه و گالبی،خیار و سیاه توت زردآلو، و

لیمو و زرشک و ریباس شربت سکنجبین، پرتغال و نارنگی ، لیمو

گرم مزاج

: و زیره با جوان بز و گوسفند گوشت گرم غذایپیاز و دارچین

طرخون و شاهی،تره نعنا، ، ترب بادام و گردو و عسل و شکر شیرین بسیار های میوه یخ آب از اجتناب زنبق و بو شب گل و نرگس بوی گرم مکان سنگین ورزش گرم حمام

سرد مزاج

شور ماهی و سود نمک و شکار گوشت ادویه با تیهو و کبک آفتابی مرتفع جاهای در مکان طوالنی حمام خالی شکم با ورزش خوابی پر و پرخوری از اجتناب

مرطوب مزاج

: بزغاله و تازه ماهی گوشت رطب غذای خرفه و اسفناج و کدو با که غذاهایی تازه باقلی و خربزه و شفتالو و انگور و انجیر و بادام فواره و مرطوب مکان استراحت و خواب آفتاب در رفتن راه و وخستگی حرکت از پرهیز

نفسانی اعراض و طوالنی حمام و جماع و خوابی وبی

خشک مزاج

66- ج- پزشکی 1احادیثنباته : بن صبغ اال عن طالب الخصال ابی بن علی المومنین امیر قال

: ) ( ) ع) ابنه للحسن عن ع بها تستغنی خصال اربع اعلمک اال بنی یا؟ الطب

المومنین : . امیر یا بلی فقالانت : و اال الطعام عن تقم ،وال جائع انت و اال الطعام علی تجلس ال قال

فاذا . الخالء علی نفسک فاعرض نمت ،واذا المضغ وجود ، تشتهیهالطب . عن استغنیت هذا استعملت

( –الخصال به : ) ع طالب ابی ابن علی مومنان امیر �باته ن بن اصبغ از نقل به: ) فرمود ) ع حسن خود فرزند

. " ؟" ! شوی نیاز بی ، طب از آنها کمک به که نیاموزم نکته چهار را تو آیا پسرممومنان : ! امیر ای ، چرا گفت

بر : " سفره واز ، ای گرسنه که هنگام آن ،مگر نشینی نمی سفره بر فرمودوبه ، بجو خوب ، داری خوردن میل ، هنوز که حال آن در مگر ، خیزی نمی

. ، بستی کار به را نکته چهار این اگر کن عرضه خال به را خودت ، خفتن گاهشوی " . نیاز بی ، طب از

1آداب خوردن در اسالم :

پزشکی 1ج –احادیث103 : ) ( -، الهرم العشاء ترک من امتی علی اخشی انی ، حشفه علی ولو العشاء تدعوا ال ص عنه

والشاب . الشیخ قوه العشاء فان . : ) بر ) من باشد ای خشکیده خرمای دانه خوردن به چند هر ، مگذارید وا را شام ص خدا پیامبر

سراغشان به شکستگی هم در و پیری شام، واگذاردن از که دارم بیم این از خویش ، امت آیداست . وجوان پیر نیرومندی مایۀ{ ، شام که چرا

پزشکی 1ج –احادیث698 -) ع ) الصادق الداء : : .االمام ویسل ، الطعام ویمری ، البدن یسمن الشبع بعد ستلقاء اال

: ) می ) گوارا را غذا ، کند می چاق را بدن ، خوردن غذا از پس کشیدن دراز پشت به ع صادق امامو سازد

کند . می بیرون انسان درون از را دردپزشکی 1ج –احادیث

714 -: ) ص ) الله البرده .رسول داء کل اصل . ) ( : ) ( است ای بیماری هر ریشۀ{ ده �ر� ب معده سنگینی ص خدا پیامبر

715) ع- ) علی ،وال : االمام مجاال ،وللریح موضعا للماء فیها ،ودع طعاما معدتک توقرن ،ال کمیل یامن الجسم صحه ،فان تستمرئه فانت ذلک فعلت ،فان تشتهیه وانت اال الطعام من یدک ترفع

الماء . وقله الطعام قله: ) ع ) علی آب ! . امام برای جایی آن، در کنی ،سنگین خوراک از را ات معده مبادا کمیل ای

، بکش دست خوردن غذا ،از داری اشتها خوردن به هنوز که هنگامی و واگذار باد برای وجاییاست آشامیدن وکم خوردن کم از ، درستی تن ،چه یافت خواهی گوارا را ،غذا کنی چنین اگر که

.


1احادیث پزشکی ج صوموا تصحوا . احادیث -رسول الله )ص( :81

1 ج–پزشکی -عنه )ع( : وسئل فقیل : ان فی القران کل علم اال 68

الطب ؟ -: اما ان فی القران الیه تجمع الطب کله : *"وکلوا واشربواوال تسرفوا"*

در پاسخ به این پرسش که گفتند : – امام علی )ع(چرا در قران ، هر دانشی جز دانش طب هست ؟ -:

هان !در قران ، آیه ای است که همه طب را یکجا در خود

گرد آورده است :*"بخورید وبیاشامید واسراف نکنید "*.


.1223: ) ع- ) علی ویخدرن االمام البطن یعظمن االلوان

االلیتین . : ) ع ) علی بزرگ امام را شکم ، رنگارنگ غذاهای

کند . می سست را وسرین1227. : ) یکثراالدواء- ) الشبع ع عنه

: ) ع ) علی سازد .امام می افزون را ها بیماری ، سیری


1248 . عنه )ع( : ال فطنه مع بطنه -: )پر خوری ، با تیز هوشی سازگار امام علی )ع

نیست .1314 االمام علی )ع( : ابدووا بالملح فی اول -

طعامکم ، فلو یعلم الناس مافی الملح ال ختاروه علی التریاق المجرب .

: )غذای خود را با نمک آغاز کنید . اگر امام علی )ع در نمک هست می دانستند ، آن را بر مردم آنچه را

تریاق تجربه شده بر می گزیدند .


- الدعوات : روی : الداء الدوی ادخال الطعام علی 1281الطعام .

الدعوات : روایت شده که وارد ساختن غذا به معده ، در حالی که در آن غذایی دیگر وجود دارد ، درد بی درمان

است - عنه )ص( : اذا وضع الطعام فاخلعوانعالکم ،فانه 1301

اروح ال قدامکم .پیامبر خدا )ص( : چون غذا نهاده می شود ، کفش های

خویش را در آورید ، زیرا این کار ، موجب آسایش بیشتر پاهایتان است .


- االمام الرضا )ع( : ابدا فی اول طعامک با خف 1323االغذیه التی یغتذی بدنک ، بقدر عادتک و بحسب وطنک

ونشاطک و زمانک . امام رضا )ع( : غذای خود را با سبک ترین غذایی که

بدنت را به اندازۀ{ عادتت و بر حسب اقامتگاه و فعالیتها ات تغذیه می کند ، آغاز کن . وزانهی ر


. اتی النبی )ص( بطعام االمام الصادق )ع( :- 1359

حار ، فقال :ان الله لم یطعمنا النار ، نحوه حتی یبرد . فترک حتی

برد . : نزد پیامبر )ص( غذایی داغ آوردند . امام صادق )ع(

فرمود :" خداوند، آتش را خوراکمان نکرده است .کنارش بگذارید تا سرد شود " . پس آن را وا گذاشتند

تا سرد شد . لغالمه - : اشترلنا من االمام الرضا )ع( :- 1370

اللحم المقادیم وال تشتر لنا المأخیر ، فان المقادیم أقرب من المرعی ، وأبعد من األذی .

خطاب به غالم خود - : در خریدن امام رضا)ع( :گوشت برای ما، قسمت های جلوئ الشه را بخر و قسمت های عقب را نخر ، زیرا بخش های جلو به

چراگاه ، نزدیک تر واز آفت ، دورترند .


فی الحدیث : من داوم علی اللحم أربعین یوما قسا قلبه ، ربیع األ برار :- ومن ترکه أربعین یوما ساء خلقه .

در حدیث است که :" هر کس چهل روز پیوسته گوشت ربیع األ برار :بخورد ، سنگ دل می شود و هر کس چهل روز ، آن را واگذارد ، بد خوی

می گردد " . کلوا اللحم فی کل اسبوع ، وال تعودوه االمام الصادق )ع( :- 1390

أنفسکم و أوالدکم ، فان له ضراوه کضراوه الخمر ، وال تمنعوهم فوق األ ربعین یوما، فانه یسی ء¢ أخالقهم .

و فرزندانتان در هر هفته، یک بار گوشت بخورید و خودامام صادق )ع( :را بدان عادت ندهید ، زیرا موجب اعتیادی همچون اعتیاد به شراب می

گردد . نیز آنان را بیش از چهل روز ، از آن محروم مدارید ، چرا که آنان را بد خوی می کند .

- عنه )ص( : من أتی علیه أربعون یوما ولم یأکل اللحم ، فلیستقرض 1396علی الله ولیأکله . هر کس بر او چهل روز بگذرد و گوشت نخورد ، باید به پیامبر خدا )ص( :

امید خداوند وام بگیرد و گوشت بخرد و بخورد .


- الکافی عن فرات بن أحنف عن االمام الصادق )ع( : ان 1407–لکل ثمره سما ، فاذا أتیتم بها فمسوها بالماء

أو اغمسوها فی الماء -، یعنی اغسلوها . به نقل از فرات بن احنف ، از امام صادق )ع( :" هر –الکافی

میوه ای را زهری است . پس اگر میوه آوردید، یعنی – یا " آن را در آب فرو ببرید " –آبی به آن بزنید "

بشویید . علیکم بالفا کهه فی اقبالها ، فانها رسول الله )ص( :- 1411

مصحه لالبدان مطرده لأل حزان ، وألقوها فی ادبارها ، فانها داء األ بدان .

پیامبر خدا )ص( : بر شما باد میوه در هنگام روی کردنش ، چرا که در این هنگام ، مایۀ{ : سالمت تن واز میان رفتن اندوه

است . نیز آن را در هنگام پشت کردن واگذارید ، که در این هنگام ، دردی برای تن است.

- عنه )ص( : کلوا الثمار وترا ال یضر .1415 میوه ها را جدا جدا بخورید تا زیان پیامبر خدا )ص( :

نرسانید .


- الکافی عن شهاب بن عبد ربه : شکوت الی أبی 1457عبدالله )ع( : ماألقی من األوجاع والتخم ، فقال لی :

تغد وتعش ، وال تأکل بینهما شیئا ، فان فیه فساد البدن ، أما سمعت الله یقول : "* ولهم رزقهم فیها

بکره وعشیا *" . به نقل از شهاب بن عبد ربه : نزد امام صادق –الکافی

)ع( : از دردها و بد گواری ها یی که داشتم ، اظهار ناراحتی کردم . به من فرمود :" صبحانه بخور و شام

بخور و در فاصلۀ{ میان آنها چیزی مخور ، چرا که موجب تباهی تن است . مگر نشنیده ای که خداوند می

فرماید : "* وآنان ، صبحگاهان و شامگاهان ، روزی ویژۀ{ خویش را دارند *" .


- االمام الصادق )ع( : من ترک العشاء نقصت منه قوه وال 1478تعود الیه .

هر کس شام خوردن را واگذارد ، نیرویی از امام صادق )ع( :او کاسته می شود و به او باز نمی گردد .

الذی یجب أن یکون أکلک فی کل االمام الرضا )ع( :- 1484یوم عندما یمضی من النهار ثمان ساعات أکله واحده ، أو ثالث

أکالت فی یومین ، تتغذی باکرا فی أول یوم ثم تتعشی ، فاذا کان فی الیوم الثانی عند مضی ثمان ساعات من النهار أکلت

الی العشاء ، ولیکن ذلک بقدر ال یزید وال أکله واحده ولم تحتجینقص .

مقدار بایسته در خوراک ، آن است که چون امام رضا )ع( :هشت ساعت از روز می گذرد ، یک بار غذا بخوری ، یا در دو

روز ، سه وعده غذا میل کنی ، بدین ترتیب که : در پگاه نخستین روز ، ناشتایی بخوری ،

سپس در همان روز ، شام بخوری و سپس چون دیگر روز فرا رسید ، پس از گذشت هشت ساعت از آغاز روز ، یک وعدۀ{ دیگر بخوری و در آن روز ، تو را به شام ، نیازی نیست . این

غذا ، باید به اندازه باشد و نه بر آن ، افزوده و نه از آن کاسته شود .


.- االمام الرضا )ع( : من اراد ان ال توذیه معدته فال یشرب 16

علی طعامه ماء حتی یفرغ منه . ومن فعل ذلک رطب بدنه ، وضعفت معدته ، ولم تأ خذ العروق قوه الطعام ، النه یصیر

فی المعده فجا اذا صب الماء علی الطعام اوال فاوال . هر کس می خواهد معده اش او را آزار ندهد ، امام رضا )ع( :

میان غذا خوردن ، آب ننوشد تا آن را به پایان برساند ، زیرا که هر کس چنین کند ، رطوبت در بدنش می نشیند و معده

اش ضعیف می شود و رگ هانمی توانند نیروی موجود در غذا را بگیرند ، چه ، اگر پی در پی

آب به معده ریخته شود،معده فراخ می گردد. مصوا الماء مصا وال تعبوه عبا ، فانه رسول الله )ص( :- 717

یوجد منه الکباد . پیامبر خدا )ص( : آب را به آهستگی بمکید وآن را یکباره سر

مکشید ، زیرا که از آن ، بیماری جگر برمی خیزد .

1آداب نوشیدن آب در اسالم :

- االمام الصادق )ع( : ایاک وشرب الماء البارد 718والفقاع فی الحمام ، فانه یفسد المعده .

امام صادق )ع( : از نوشیدن آب سرد و فقاع در حمام ، حذر کن ، چرا که معده را تباه می کند .

امام علی )ع( : خوراک را کم کن تا ناتن درستی ها را کم کنی .

- عنه )ع( : ان صحه الجسم من قله الطعام ، وقله 1157الماء

امام علی )ع( : سالمت تن ، از کمی غذا و کمی آب است


- رسول الله )ص( : اذا شرب أحد کم الماء وتنفس ثالثا 1421کان آمنا .

اگر کسی آب بخورد ودر میان آن ، سه پیامبر خدا )ص( :نفس بکشد ، از بیماری ناشی از یکجا سر کشیدن در امان

است . - االمام الصادق )ع( : شرب الماء من قیام بالنهار یمری 1426

الطعام ، وشرب الماء من قیام باللیل ، یورث الماء األ صفر . ایستاده آشامیدن آب در روز ، غذا را گوارا امام صادق )ع( :

می سازد و ایستاده آشامیدن آب در شب ، زرداب می آورد . - مکارم األخالق : عنه ، قال : الماء المغلی ینفع من کل 1430

شی ء ، وال یضر من شی ء . مکارم األخالق : ایشان فرمود :" آب جوشیده سودمند است

وهیچ ضرری ندارد " . - عنه )ص( : مصوا الماء مصا وال تعبوه عبا ، فانه یوجد 1436

منه الکباد . آب را بمکید وآن را یکجا سر نکشید ، چرا پیامبر خدا )ص( :

که درد جگر ، از آن بر می خیزد .


.- عنه )ص( : شرب الماء علی أثر الدسم یهیج الداء .1443

: آشامیدن آب در پی چربی ، بیماری را بر می پیامبر خدا )ص(انگیزاند .

- رسول الله )ص( : ال یشربن أحدکم الماء من عند عروه االناء ، 1445فانه مجتمع الوسخ .

مبادا کسی از شما از کنار دستۀ{ ظرف ، آب بخورد ، پیامبر خدا )ص( :چرا که آن جا ، جای گرد آمدن آلودگی است .

- االمام الرضا )ع( : شرب الماء البارد عقیب الشی ء الحار وعقیب 1451الحالوه ، یذهب باألسنان .

آشامیدن آب سرد ،پس از خوردن چیز گرم و پس از امام رضا )ع( :می برد . خوردن شیرینی ، دندان ها را از بین

- عنه )ع( : أقلل من شرب الماء ، فانه یمد کل داء ، و اجتنب الدواء 1455ما احتمل بدنک الداء .

کمتر آب بنوش ، چرا که هر دردی را به سوی خود امام صادق )ع( :می کشد . از درمان نیز تا هنگامی که بدنت تاب درد را دارد ، بپرهیز .


ذوالخاصيهپادزهر ذوالخاصيه غذاي ذوالخاصيه دواي دواي و غذا

ذوالخاصيه

مطلق غذاي مطلق دوايدوايي يغذا غذايي دواي

واغذیه ادویه مفردات بندی تقسیم

باشد مي ماده به فقط بدن در آن تاثر و تاثير دهد نمي تغيير را نوعي معتدل مزاج كند مي تصرف را آن بدن به غذا از آورده در فعل به را آن بالقوه خواص بدن

كند مي تبديل خلط ثالثه اقطار افزايش شدن، عضو جزو

مطلق غذاي

: و مرغ ، گوشت لطيف گوشتهاي آب قريب استعدادبرشت نيم مرغ تخم ، پرندگان

: ها ، سبزي ، حبوبات گندم بعيد استعداد

مطلق غذاي

باشد مي كيفيت با فقط بدن در .تاثير ندارد شدن بدن جزو غذاو قابليت آن .ماده اثر آن بر غريزي .داردنحرارتگذارد غذا برخالف مي تاثير بدن خودبر كيفيت .، با گذارد مي اربعه كيفيات طريق از را خود .اثر نيلوفر ،فلفل ، رازيانه ،كافور ،زنجبيل بذر

مطلق دواي

كيفيت و ماده با تاثير

است اندك آن كيفيت تاثير ولي است زياد ماده تاثير

) ( مايي تغيير است جزيي كيفيت از شده ايجاد تغيير

) هندوانه، ) كدو، بادرنگ، ،خيار ماء الشعير ، كاهو خسانگور ، ( ،خربزه ( ) ( اسفناج اسفاناخ ، خرفه الحمقا بقلـه

) كلم، ) ، چغندر، زردك شلغم، ، شويد شبت ، بابونه،لوبيا نخود، عدس، ماش،

دوايي يغذا

كيفيت و ماده با تاثير دارد غلبه و است زياد كيفيت تاثير كرده اثر برآن نيز بدن كند مي ايجاد بدن در مايي تغيير

كند مي ايجاد كمي خلط ) الثعلب ) عنب كاسني، ، برگ ، نعناع كراث تره، گندنا

) ( ، بذرها و ها ميوه اكثر آلو، توت، پياز، سير، ، تاجزيري، هندوانه ، خربزه خيار بذر مانند

غذايي دواي

پادذهر مخالففوری غریزی،ارواح،قوا حرارت فاسد،فانی انفعال و فعل فرصت افعی وزهر بیش

مطلق سم

اثرسم با وتاثر وتاثیر نوعیه وصورت کیفیت

بدن اصلی کیفیت بر غالب کیفیتی احداث

سیاه بنج

سمی دوای

ترياق دارد ویژگی ذوالخاصيه افعال و ارواح و قوا و غريزي حرارت موافق آن تاثير براي اعانت و تقويت و محافظت و موافقت خاصيت

نكايت رفع

پادزهر

نوعيه صورت و كيفيت و ماده

سرور ،تغذيه و ، تفريح بدن بر غالب كيفيتي اندك احداث

تفاح

ذوالخاصيه دواي و غذا

كند مي عمل نوعيه صورت .با

ندارد ارتباط فرد مزاج .به

متفاوت اربعه باكيفيات كه كند مي عمل كيفيتي بهاست.

ذوالخاصيه

نوعيه صورت و كيفيت با تاثير

بدن اصلي مزاج بر غالب حرارت احداث

ترياقيت اثر و سميت دفع

الغار ، حب جدوار

ذوالخاصيه دواي

نوعيه صورت و ماده به تاثير

باشد مي مناسب ماده

سمیت دفع و تفريح احداث هم و تغذيه هم

گردكان مغز با شير گاو، و گوسفند روغن

ذوالخاصيه غذاي

با و بشود معتدل فرد بدن وارد ماده يك اگراست معتدل غذا بگذارد تاثير مزاج بر .كيفيت

دارند درجه چهار معتدله غير ادويه

ادويه قواي درجات

در تغيير جزيي بسيار تغيير معمولي مقادير مصرف بامزاج و نبض

ادرار و نبض عاليم مزاج جزيي تغيير مكرر يا زياد مقداررنگ و

است خوبي داروي كار شروع براي بنفشه ، تين

ادويه قواي اول درجه

معمولي مزاج كم ومقادير بر تاثير زياد توجه مقادير قابل عاليم

مزاج تغييرات و دهد ،عاليم نمي عضو فساد

باريس ت روانز ،امبر

ادويه قواي دوم درجه

معمولي واختالل مقادير نقصان شود مي ديده عضو فساد باشد نمي مهلك خواه ننا ،زنجبيل

ادويه قواي سوم درجه

قوي بسيار داروهاي

شوند مرگ باعث توانند مي

ادويه چهارمدرجه قواي

و 4و 3 درجه ايوهدار شوند نمي مصرف تنهايي به . دارند مصلح به نياز

عوارض نشود مصرف درست اگر سوم رده دارويجانبي

رده شود 2و 1داروهاي مي توصيه و باشند مي ايمنشود شروع داروها اين با ابتدا در

سه به درجه ، قهر وسط ، اول شود مي تقسيم سمتآخر

و گذارد مي اثر معده در موجود هواي در معتدل داروي . رود نمي باالتر آن تاثير

ادويه قواي درجات نكات

گرم

اول

دوم

سوم

چهارم

آخراول وسط

بصل سورنجان

صعتر بادرنجبویه اشق

زرده بیض ریحان

بالدر حلتیت

جان نوشه

بسم الله الرحمن الرحیم

Documents

Transcript of بسم الله الرحمن الرحیم