Οβίδιος - Ερωτικά Αντιφάρμακα

ΟΒΙΔΙΟΣ

ΕΡΩΤΙΚΑ ΑΝΤΙΦΑΡΜΑΚΑ

REMEDIA AMORIS

ΕΙΣΑΓΟΓΗ - ΣΧΟΛΙΑ ΕΜΜΕΤΡΗ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

ΓΙΟΡΓΗΣ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ

ΣΕΙΡΑ: ΜΕΛΑΙΝΑ ΧΟΛΗ

Είκόνει; εξωφύλλου :

Λεπτομερειες

σ.πΟ ΤΟΙΧΟΎρι:ιψίες τ'iΊς Πομπ"l]ίι:ις χι:ιί

του Πέστοuμ .

Ι'ι« τΟ xdμενo του πpωτoτUπou χρηmμoπoι#}ηχε ~ ~oση του Ε. J. Κeιmey, Alplίi Oνidii Ν8ΜΙΙύιι, λπιoreι, MediιJαmiιι.α F αι:ia F~ λn αmαtoriα, Rmιediα αnιom, Oxfoιd cι-ϊcal Texts 1961 (Bιopθωμένrj ~ 1965).

Eίκιwσyeάιpηση: βενc-MιcXνιχες ξυλογροιφΙες του 1519.

ISBN 900 - 325 - 302 - 2

C 1999, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ArPA - Σttϋpoι; Πtrσ6πωNις

Φωιαoιvoυ 7 - Σ-ΜlΙιο, 116 35 'Αθήναι Τηλ. '7011.461 - FAX 7018.649

ΣΤΟΑ ΊΌΥ BrBΛIOY: 'Απδ Πεσμ«ζ6yλou 5 ~ Πoιw:mστημ.Ιou 47

Τηλ. 3210.278

ΠΟΠΛΙΟΣ ΟΒΙΔΙΟΣ ΝΑΣΩΝ

ΕΡΩΤΙΚΑ

ΑΝΤΙΦΑΡΜΑΚΑ

ΜΕΤλΦΡλΣΗ. EIΣλfOrH. ΣΗΜΕιΟΣΕIΣ

ΓΙΩΡΓΗΣ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ

ΣΕΙΡΑ: ΜΕΛΑΙΝΑ ΧΟΛΗ

Σεφ~ « Μέλα.LVα. Xoλ~»

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

ΜεΜγχολΙοι χ«L t8Loφutoι

Το 300 Πpόβλ7jμOΙ (εlσαγωγή, σχόλια J~ Pigeαιul- μετάφραση'Αλόης Σιδέρη)

ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

'Αρχοιτ.οι έλλψιχc1 έπιτίιμβιοι έπιγράμμοιτοι ( έπιλογή, πρόλοΥος, Doιis Jlιxιιιa - έπ'μετρο, μετάφραση, σχόλια,

βΙσΥρσ.φικσ. ποιητών Παντελij Mπovκάλα)

[ΨErΔO] ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ

το γέλιο χ«L ~ τρέλοι ( είσαγωγή, σχόλια Yιιes Herwnl - μετάφραση 'Αλόης Σιδέρη)

ΈΤΟLμ&.ζονΤCXL:

ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ

Δ'1jμοπροισΙοι φιλοσόφων / Οί έπoιvεpχόμεvoι στη ζω~ ~ Ό ψοιριΧζ / Γράμμοι στΟν ΝιγρΙνο / 'Iχ«poμΈVιππoζ

~ ΎπερνέφελΟζ (εlσαγωγές G. Agambm, J. ωyrouΔ - μετάφραση'Αλόης Σιδέρη)

ΞΕΝΟΦΩΝ

Το Συμπόσιο - Ή ιΧπολογΙοι του Σωκράτη (εlσαγωγη Leo Ξιrαu..f3 - μετάφραση 'Αλόης Σιδέρη)

ΠεΡLεχόμενcx

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

11

Έπιλεyμ.ένrj Βι.βλΙΟΥροιφΙοι

Ρ. OVIDI NASONIS


RemedΪa Aιnoήβ

'Ε \, L ρωτr.κσ; σ;ντr.ιpιxρμσ;κσ;

34 - 35

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

Ή πλa.νοU8ειa. μ.ετιX<Pρa.σ1J

12<)

Ah pιreUα, pιreUissimα ! Su.stenlαJα Venu.s gταtissimα


1. Ό ποιητης

Ό Π6πλLος ΌβΙ8Lος Ncχσων (Publius Ovidius Naso) γεννfr Ihjxε στ1.ς 20 M~ρτίoυ τou 43 π.χ. στΟ Σοσλμ.ο (ILLOι ILLXp7J πόλη ΈVενlτντ~ μ.(λL~ ~XPLOι όιπό τη Ρώμ.'1j) ~!. πέ&νε έξό

pLστoς στους Τόμ.ους του Πόντου χοντΟι στΟ Δέλτ~ του Δοu

ν~β'1j ( σημ.εριν7) KωνστCΧντζoc ; ) τό 17 ~ 18 μ..χ. 1 Ό π~τέρ~ του, που όιVΗχε στην τcχξ'1j των ίππέων, τόν προόΡLζε γιΟι πο

λιτιχό. 'Η έxπ~Ι8ευσή του ίιmjρξε ~xριX ~!. rntILEλ'1jμ.έν1j,

σόμ.φων~ μ.ε την π~ρcχ80ση της τcχξεώς του, ~!. μ.cXλιστ~ συμ.

πλ'1jρώlhjχε όιπό ~~ μ.εγcXλo τ~ξΙ8ι στ7)ν 'A&ήν~ ( ~!. ίσως στη Μ 'Α ι ) 'H'E"l"ll.~ \,~ \ "AAJ..·.,. \, \ . σι~. ΛΛrι.o~, ~ι εΙοL~ '1j VIjY~, ητ~ν T'1jV EΠox'1j

~UΤΗ YLOι τους Pωμ.~Ιoυς είιγενεΤς ~ χώρ~ των γρ~μ.μ.cχτων ~ί

1. Περισσότεροι βιογροιφιχιΧ <TroLXEiOΙ γιΟι τΟν ΌβΙ8ιο βλ Roee 11, 35-51 χοιι Melville, viii-x.

ιι

12 ΓΙΩΡΓΗΣ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗΣ

των τq'lών, ~ Εν« τ«ξί3ι έχετ ~ πιXvroτε ιΧπ«ρ«ίτητο

γιΟι τη.., όλDΧΛYJρωσ-η των σποu3ων ΤΟ\Jς χιχΙ την έ3ρ«ίωσ-η του , A.L . lζ '>. __ "ι. " \ \,

XUΡOuς ΤOuς. L»;V -yνωpL O\JIU Λι;πτo~ρειες γι «1Yt'O το εκπ«ι-3εuτr.xo τ«ξΙ3ι τou ΌβΙ3ΙΟ\J στ1ιv 'Aθfrισ. ( οπως γίνετ«ι μ.ε τΟν «λλο μ.~o Ρωμ.«Το ποι-ητη τOv ΌριΧτιο ), Ομ.ως ~ σχέσ7j ΤO\J μ.ε τη.., έλλ'ψιx~ λoγoτqνί« (ιΧπΟ τΟν ''OftTjPO ώς τΟν Κ<ΧλλΙ-

) τ β 0.(_ - Ι ~.,. '>. ,\ \"

μ.σ.χο ειν«ι «VITt"«TTj, οπως <pOtLνετ«ι <UV\ωστε «πο το εργο ΤO\J ΧΙΧΙ εί3ιΧότερ« ΙΧΠΟ τΟι Έρωτικα άντιφάeμακα. 'Αργότερ«

ό Όβί3ιος ΈΓΧΙXT«στιX&rjxε στη Ρώμ.Tj oπo\J &ρχισε την πολι

-nxYJ ΤO\J στ«3ι03ρομ.Ι«, τη.., όποΙ« Ομ.ως έγχιχτέλειψε πολυ

ypYrrop« χιχΙ cXιΡοσιώ&rjχε (πσ.ρΟι ΤΙς cX\JτtΡΡYJσεις τou π«τέρ« ΤO\J) στη λoγoτqνΙ«. ΣτΟι 3εχιχοχτώ ΤO\J χρόνι« εΙν«ι .φTj

3ιιXσ7jμ.oς μ.ε τους Λmores.

Ό ΌβΙ3ιος θεωρεΤτ«Ι εν«ς ιχπο τους μ.εγσιλότερouς Ρω

μ.σ.ίouς πoι'Yjτές, Π'Jεuμ.« ιXVΉΣUxo ΧΙΧΙ ιΧνεξιΧρτητο (ποΠ &λ

λωστε 3εν βρέ&rjχε χιΧτω ιΧπο τη.., προστ«σΙ« τou Μ«ιχψ«,

όπως οί περισσότεροι σUΓΓρ«φεΤς των Xρόvων τou Α&Υοό-

) ΤΗ '~ι ' \ \ ό -σTO\J. τ«ν ΙοΙ« τερ« μ.Opφωμ.ΕVOς, χιχτ« το πρ Τ\JΠO των

Άλεξ«ν8ρι'lών 3t«voo\Jμivωv, β«ΘUς γνώστης της πιxMι6τερTjζ

πo(Tjσ7Jζ, ί3ιοφυης ΧΙΧΙ έξ«φετιχOt έπιτη8ειος στ1ιv έξΕUpεσ7j

χιχι τη.., cXνιXΠTUΞTj των θεμ.ιΧτων ΤO\J. Π«ρcXλλTjλ« ύmjρξε εν«ς

ιχπο τους χιxλότερouς χεφιστΕς χ«Ι 3εξιοτέχνες των πoιTjτt

χων μiτρων, μ.oλoν6τt μ. ποροσμ.ε vOt π«ρ«τηρφΟ\Jμ.ε ΟΤΙ 3ΕV " λl \ έχλ \ - - "ι. "λ \ εχει ποιχι LOΙ στTjV OΎTj των ΠOιTjτtXων ~τρων: ο « τ« ~ρ-yaι ΤO\J, έκτΟς ΙΧΠΟ ΤΙς Μεταμορφώσεις, qO\Jv σ\J\JTεθεΤ σε

EIΣArorIΚA

ttλ~ιιx έλεγειιχΧ« 8ίσττ.χιχ, που f:yι.vιxv &ργότεριχ πρότuπιx το\) ,,~ , ~ ί ,ι 1 ΙΙOOUΖ κιχι πOtριχοε γμιχτιχ προς μιμ'1J<Πj-

Έρωτι,κοι; ΚΙXL σuv«μιχ 8ι8ΙΧκτικοι; ποιητ1ιι; ό ΌβΙ8ιοι;, έv-

8ΙΙΧ<ρέρfh)κε κυρίωι; γι&: τ&: ~ρώπιVΙX ιxί~μιxτιx ΚΙXL Mfh), ΚΙXL γι&: τoUτo τΟ ~pγo του 8ιιχχρίvετιχι &πb -Υνφιότητιχ ΚΙXL

&~σότητιx. Στ« πρωτιχ xp6vLιx το\) βίου του ~ζφε εUτuχισμ.έ

VOc; κιxt &ΠOλ«μβΙXVε έπΙΤUχΙες ΧΙXΛΛLτεxVLxεc; κιxt προσωπι-__ L"O ξ ,Ι , _.J.._ ό" , χ.ι;ς. μωι; ΙX<pVLΚΙX Υυρω στιχ , ..... y'jY ,at του χρ VLΙX ι:χιχσε τ't'[V

ciJvoLιx το\) ΙXUτoχρ«ΤOΡΙX ΚΙXL βρέθηκε έξόριστοι; στ&: βορειο

ΙXVΙXΤOλιx« σUvOρΙX τοίί χρ«ΤOUΖ στoUς ΤόμOUΖ, στιΧ πιχρ«λιιχ

τijς Mιxup'J)C; Θ«λιχσσιχι;. ΔΕV yvωρίζOυμε με βεβιχιότητιχ τoUς

λ6youζ ΙΧ&τηι; τijς 8UΣΜΈVειιxι; κιxt τijς σuvιχκόλοufh)ι; έξορίιχι;

τou ποιητη. Ώι; <pIXLvoμεvLχ7J ιχίτίιχ προβ«λλεΤΙΧι τΟ &:νrIJικO

πιριι:χόμεvo τηι; Ars αmαIoriα, ιΧλλ&: μillοv ~ ΙΧίτιολογίΙΧ 8ΈV ΙΌΣΤΙΧθεΤ, &φοίί τΟ ~ργo κυχλοφοροΟΟε 1j8'J) 8έχιχ ΧΡόvιιχ. ·0 Ι3ιοι; ό πoι~ι; χ«vει λόγο γι&: χ«ποιο « σ<Ρ&λμοι )) 't'OU (eπoτ )

που Ισωι; ΣΤΕVOχώpφε τOv Aύγouστo, illou (TristUJ 2, 207)

&:vιx<pέρετιxι σε 800 &8ιεuκρίvιστιχ κιxt πoλυσuζτηΜΈVιx criιni-2 'lΛ":ι - θ - ι ,Τ ~ -" ~,

πα ,ΚΙΧΙ IUV\OU Ρ7JVει μετιχvιωμεvoι; « γιOtτι ειχε οει ο,τι oEV

έπρεπε vιX L80Uv τιΧ μ«τιιχ του κιxt πιχριχποvιmι γι&: τΗv κιχκΙιχ

1. Βλ. ~ 0'"Ij/U1ωσ-ιJ του Κenney Ύ\Οι -ro μέτρο του ΌβΙ3ιou ιπOv Melvίlle, ό.π. , xxvii-xxίx.

2. ΓιΟι -ro θιμ« βλ. πρόχειρα. -ro βιβλΙο του J. C_ Thibιιult, ~ Mpιey ιf Oιιiιl'! &:ίk, Berkeley, 1964.


(προδοσΙιχ;) όρισμ.έvων δοόλων 't'OU». ι ~Iσως π«λι ~ έξορΙα. 't'OU vdt εΙ χε σχέση με την Ιδιω't'LX~ ζω~ 't'OU cxίrroxp&:'t'Opcx xcxl ΕΙδιχ« με την «vf!JLxTj σuμπεριφoριX της έγyovYjt; 't'OU της Ίο\)λΙιχς, πou, gπως έσφa.λμέvα. ίιπoσ-n)ρΙζοuv μεριχοΙ, εΙχε σχέ

σεις ' με -rov lδιο -rov ποιτη. Δέv ά.ποχλεΙε't'cxι gμως ~ δuσμένεια. 't'OU cxίrroxp&:'t'Opcx vdt μ ~ όφεΙλε't'cxι σε χ&:ποια. auγχεxPLμένη cxL..Lcx ά.λλιΧ σ-ro ~ ~ γεvιxόπρ-η σ't'&:ση 't'OU ποι Tιτii ε-

ζ \. ,\ 1·θ' \ , Ψ' \ μοια. ε vcx UΠOVOμEUEL 't'Lt; προσπιχ ειες 't'ou vcx cxvu ωσει 't'CX

δ-ημόσια. ~θ-η. ~ Αλλωσπ πιχρόμοιος irrcxv ό λόγος γιιΧ -rov όπο'Lο έξόρισε xcxl ..tt; δόο ΊοuλΙες της OίXOγΈVει&:ς 't'OU, την Χόρ-η XCXL \, , 2 Γ \ 1. 1'.,. 'Οβl'l> 'ξ 't'TjV εγγονη 't'OU. εγοvoς πιχV't'ως εινιχι 0't'L ο ,οιος ε 0-

ρΙστηχε rnt; έσχCX't'ιες της cxu.τοχρcx't'OρΙcxς, gποu, πιχριΧ ..tt; •• _..{.1. _">. ,\. ( \ .">. 'ξ \ ~ Ι-'"'" ["""ες 't'<U\cxιπωριες σε εχε VYJ 't'TjV ιχφΙΛΟ ενη ΧΙΧΙ ιχγρια. πε-

ριoχ~, μπόρεσε vdt επιβιώσει δέχα. χρόνιιχ, χωρΙς μ«λισ't'α. vdt σ't'ιxμιxτησει vdt έργ&:ζε't'cxι otYτε σ't'ιγμ~. « T~ν ώρα. πουξεχιvouaE -ro μιχχρινό 't'OU 't'cxξΙδι στην Άvcx't'Oλ~, α.ρχισε ά.μέσως

, ι \ ) , \ ) '_1 'ξ i 'Α- \ vcx γριχφει 't'Lt; εV't'Uπωσεις 't'OU' XCXL ΙΧΠΟ -ru't'E ε CXΧΟΛοuv,ρε vcx

σuVΘέπι «XCX't'&:σxE't'Ot; μιιΧ σειριΧ ά.πο έλεγε'Lες που λένε γιιΧ

..tt; 't'cxλcxιπωρΙες 't'OU, γιιΧ την 't'ρομερ~ φUΣΗ της α.γριιχς χώριχς XCXl 't'OUς ά.πολΙ't'Lσ't'οuς XCX't'OLXOUt; της, γιιΧ την α.θλια. ζω~ 't'OU

XCXl 't'OV θερμο πόθο 't'OU vdt ΓUρΙσει πΙσω, ΎLιX ..tt; «PEttt; χιχΙ τη

1. R08e. ό.π., 37 χαιι ΤΙς σχετικες σ"/jμειώσεις (σελ. 274). 2. Βλ. σχετιΧ« Σovητώιιιoς, « Ό ιiπoθεωμέvoς Α\ίγουστος)) 65χχ.

(εΙσοιγωΥή, μ.ετ&φρoισ"/j, σχ6λιοι ΝΙχος Πετρ6χειλος. ΜΙΕΤ, 1997).

ΕIΣλΓΩΓIΚΑ 15

μ.cγotλoΨUxlOC του OCtrroXpιXτopOC στου όποΙοu την btLEtxεLOC 3ΈV

hocψε ποΠ vOt έλπΙζεL, xoct γt.ιX ΤΙς σχέσεLς τou ••• » 1 ΠέθΙXVε χωρtς vOt μπορέσεL vOt ξocνoc3εΤ την ~γrx7t"ljμέvιJ τoU Ρώμη, την "Α Π6λ" \. .._">-- 2 Π ι -VOCaaOC ΊJ, οπως την OCΠOΛlU\C.L. ocντρε:uπιχε τρεLς cpo-ρις xoct ~πέχτησε μLιΧ x6pΊJ.

KUpLmpOC εpγrx τou :

1. Amores, TptOC βLβλΙoc με έpωτι.χOr. ΠΟL'ήμocτoc. Τό εργο τόν lι.πocσχ6λΊJσε μLιΧ 3εχocεΤΙoc, ~πό τό 25 ώς τό 16 π.Χ.

2. HeroUJe.s ( Ήρωίδες), « μLιΧ σεφιΧ ~πό έπLστολές, πou

&ποΤΙθεΤOCL OTL ΤΙς ypιXq>Ouv 3LιΧσYjμες γuνocΤχες της μuθoλογ(ocς \ , --1'\ \ tI '" " , 3 " XOCL ΤLς o.~Vouv στouς ocντpες η στοuς ερocστε:ς τοuς» ,οπως

λ.χ. ~ llYjVEλ67t"1j στόν '03uaaέoc, 1ι ΦocΙ3ΡOC στόν Ί7t7t6λuτo,

" x.OC. 3. Medicaπιino,focU!ifemineae (Τά καλλυντικά του γιnιαι-, ') 'Α "ι ""ζ 6' \ κειov προσωπov. πο το ΠΟLΊJμoc ocuτo σω οντOCL μ νο εχocτo

στlXOL. 4. An Amαιoτiα ~ Ars Amaιιdi ( Ή τέχvη του έρωτα) σε

Tploc βLβλΙoc, ποu πρέπεL vOt 3ΊJμΟΟLεUεΤOCL ~νιΧμεσoc σ-ro 2 xoct -τΟ 1 π.Χ. Τ ιΧ 3uo πρωτoc πocΡqοuν σuμβοuλΕ:ς στοuς ocντρες

_ \ Ι " , , ,_ \ \

πως νoc mTUlOCLVOUV τοuς εpωτι.xouς σχoπouς τouς, ε:νω με το

1. Roιιe, δ.π., 38. 2. 'AvτιφιIρμακα, 291.

3. Roιιe, δ.π., 40.

16 rΙΩΡrΗΣ rΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗΣ

τρΙτο έφοδLιΧζΕL, δπως MEL ό ΠΌLτης, ΤΙς 'ΑμΙΧζόνΕς, ΤΙς yuVΙXΤχες 3ηλιx3Yj, με ά:νιΧλογιχ δπλΙΧ χιχι 8LVEL ό3-ηΥ(Ες στις έπΙ-3οξες έτιxipες πώς V<X έπωφελοuvτιxι με τΟν ΧΙXΛό't'εpo τρόπο

ά:πΟ τΟν έριχστη τοuς.

5. ~ Amori.s ( 'Ερωτικά άvτιφάρμακα). 1

6. Μεταμορφώσεις, Εvιx rnLXO ΠΟΙ1jμιχ σε 3εχιχπέντε βι

βλΙΙΧ, (sπou πεΡLΥριΧφεΤΙΧL Υι μετΙXμόρφωσlJ χά:ΠΟLΟU, Υι μετιχ

τρomι με τρόπο μεΤΙΧφUσLΚΟ ~ ΜΙXYLXO έvOς προσώΠΌU ~ έvOς πριΧΥμιχτος σε ill1j μορφή. το θέμιχ ~τιxv ΠΌλυ σuνrjθLGΜΈVO

1. ΣχΠ\κσ. μς τη μmφΡΙXσ7J σW: έλλ'ηιικσ. του τι.τΛοο του ποι f,μαιτoς του ΌβΙ3ιou ίιmρXOUV3L«'CPOPCΙ; ~πόψΣις. Ό κ.~. r ρ6λλιος στη μmφριxσ7J τ'ijς 'Ιστορίας τής Λατινικής Λσγστεχνίας του Roιιe, 11, 43, ~π08Ι3EI-rtιν τι.τΛο Τά άπιφιleμaκα τοϋ ~Eρωτa. ~Eτσι ~π08Ι30uν -rtιν τι.τΛο xcιι ΟΙ

μnoιφρ«σττς τ'ijς 'Ιστορίας τής Ρωμαϊκής Λογοτεχνίας του Michael Υοη A1hrecht ( ΠαtνE1tιστημΙΙXχές Έχ36σΕις Κρ-ήτης, 1997), Ενώ ~ Κ. MιxΠX-n μnoιCPΡ«Ι:ει Τά άvτίooτα τοϋ ~Eρωτa. Ό Τριχογλό8τις 3ςΥ μι:ΤΙXcpρ&:ζEI-rtιν τι.τΛο xcιθως -πι ποΙτιμαι έντ&σσετιχι στην Αι3 λmαtoιia. Ή λέξτι remedium (re-m«J.eor) σ7JμαtΙνEI, σύμφωνιχ με -rtι λεξιχο Lewis and Short, « ιχύτΟ που ξιxνat3Ινει την ~Ιιx Ι), « cpιΣρμαιxo )), « θι:ριχπεΙιχ )), « βο1ιθι:ιΙΧ )), « mxoύφLσ7J)), χ.&. Ή λoι-nvOOj λέξτι 3ΙΙXσώζEταtI (μέσω των Ιταιλιχων) xcιι σW:

CΛΛτινιχιΣ. ~Eτσι στην XΡTj'n~ χωμω3ΙΙΧ Φορτοονάτος (-Υόρω σW: 1655) του Μ&:ρχou 'Αντώνιou Φ6σχoλou ~ λ. ρεΜΈVΤιoιι ~πιxντa 800 φορές. Σ-rtι Α 165-6 σημαιΙνcι « θι:ΡιχπεΙαι, cp«.pμιxχo )), ΚαΙ τοϋ κaκoϋ τήν άφoeμή βρίσκω άπα πoiί ",vιiτaι / καΙ τό ρεΜΈVΤιoιι του ζιμιό πώς θέ vΆ κvβεριιάται. Σ-rtι Β 2734 σ7JμαtΙνει « τρ6ποι; γιιΣ ~ έμπ08ισ6εΤ ~ γιιΣ ~ 3ιΙXΛUΘCΤ μιιΣ έρωτι~ σχωτι)), vΆ μoiJ δηyτfJfι ετοϋτα πώς περvσi!σι / καΙ τό ρεΜΈVΤιo vΆ 'βρωμ vΆ κατaξηλω8oϋσι. ΔΙΙXσώζEταtI έπΙσης -rtι p'ijμιx ρεμντιάeω xcιι ρεμντιάρσμο.ι = ΘcριxπM.ι, βEλ-n6ινOμαιι, Β 93 xcιι Δ 50.

EIΣArnrlΚA '7

την έπoχ~ or.uτΗ, ιΧνιΧλογο λ.χ. είνor.ι τΟ περιεχόμενο των Αί

τlων του Κor.λλΙμor.χου, ποu ό 'ΟβΙδιος φΙΧΙνετor.ι ν« qει πρό

τuπό του.

7. Fαsti, ~or. ποι'1)'t1.κο ~μερoλόγιo του ρωμor.'~κoυ ετους, σε

12 βιβλΙor., ~or. βιβλΙο γιιΧ κιΧθε μΨor.. 8. Tristiα (ένν. cαrτniTuι) ( Τά πένθιμα), σε πέντε βιβλ(or.

μί: ποικΙλους πor.ρlXλ1jπτες (τΟν or.UτoκριXτoρor., τη ΓUνor.ΙΚIX τοί) - ") ~ • 'Oβ'~ 'θ' \ λ ' \ \ πoι1jτη Κ.or.. ,οπου ο ιοιος εκ ετει τtς τor. or.ιπωριες κιχι τor.

πor.ριΧπονιΧ του ΈVόσω βρΙσκετor.ι έξόριστος.

9. EpMtιιlι:u! et Ponto, σε τέσσερor. βιβλΙor., σννέχειor. των Tristia.

10. lbis, « ~or. διor.σκεδor.στtκo ιXριστoόρyrιμor. - τΟ υβρεολό

γιο ένΟς πολυμor.θοUς ()πως τιΧ κlXλtιτεριX του ερ-yrL, εIνor.ι ~or. \, , • "Ιβ τ \ 0 __ '"

φor.ντor.στtκO πoι~μor. ΚιΧι ο ις εινor.ι μιor. ΚlXu<xPor. or.νUΠor.ρκτη

μoρ~ ΠOu π'ίjρε τΟ ονομιΧ της ιΧπΟ την περΙφ~μ~ έπΙθε~ τοί)

KrxλλΙμor.χoυ ΈVor.ντιoν τοί) Άπολλώνιου τou ΡοδΙου. ~Oλες οί 1. ' β , \ Κ-"" , , , , ,

ΚιΧτιχρες που ρισκοντor.ι στον !MV\tμor.xO στρεφοντor.ι or.πo τον

'ΟβΙδιο ΈVor.ντΙOν τοί) φor.ντor.στtΚOυ or.Uτoί) έχθροί) του κιχ!. or.tm:ς • λ - \ _.1. Ι' " -, 1 or.ποτε ουν κor.τor. χιχποιον τροπο το ερμor. του πoι~μor.τoς».

1. Rose, δ.π., 46-7. Λέγεται έπΙιτης ό-π έγραιψε μιιΧ τραιγωδΙαι, τη Μήδεια, ΠΌυ προοριζ6ταιν μιiλλoν γιιΧ ιXνιX-yνω<nJ χι.ιι όχι ΎtιX mcrrιιχ~

παιρouσΙαι.


2. Το ποίημα

ΤΙΧ Έρωτικα άντιφάeμnκα είνιχι Εvιx έκτεvEς ΠΟ(1)μιχ 814

στf.χων που ΣUμπλ1)ρώνει τΟν κύκλο των έρωτικων ΠΟΙ1)μιΧτων

~ τη λεγόμE'ΠJ έρωτικη τριλογΙιχ τοϊ) 'ΟβΙδιου. Ή τριλογΙιχ

ιxίrt7j ιΧνοΙγει με τους πρώιμους Amores, σuνεχΙζει με την Α13 Amatoriα κcxι κλεΙνει με τα. &πιedia. τα. Άντιφάρμnκα, σύμ

φωνιχ με έσωτερικΕ:ς κcxι έξωτερικΕ:ς ΜCXρτυρΙες, πρέπει vcX δ1)μoσιεOOVΤCXΙ μέσιχ στο Ι μ.χ. κιχι πιXvτως όχι μετα. τΟ 2

Χ Ι Μ \ λ \ θ - - \ 'Α' τ μ.. ερικοι με ετ7Jτες εωρουν οτι τιχ ντιφαρμnκα εινιχι

σuνέχειιx της Τέχνης τoV έρωτα.

ΣτΟ ΠO(1)ΜCX ιxUτ6, όπως «λλωστε δ1)λώνει κcxι ό τLτλoς του, ό

πoι~ φιχΙνετιχι vcX ιXvτιμετωπΙζει τΟν έρωτιχ ώς cXσθΈVειcx κcxι μιΧλιστιχ ιΧνίΙΧτη, ~ δυσθεριΧπευτη, ώς ιώloτ imιnedU:abilis ( τΟ θέμιχ είνιχι έπίσ1)ς πολυ συV1)θισμέvο στην έλλ1)νιχΤι κcxι ρωμιχϊ

κη ΠΟ(1)σ1). AUτOς που πΙΧλιχιότεριχ προέτρεπε τους νέους vcX cXσχολ1)θοuv με τον έρωτιχ κcxι τους έδινε όλες ΤΙς « τεχνικΕ:ς »

σuμβoυλές, προσφέρει τώριχ (σύμφωνιχ με τΟ δόγμιχ « ό τρώ-\ '1. ) \ ' .. ~ . . 1 "~ \ \ L~~.

σιχς κcxι Ιaι;σετιxι» τιχ εVOεικνOOμΕVιx (XVΤΙoOΤιx ΚCXι ΤΙΧ ΚCXΤ<U\Λ1)-

λΙΧ « ιXVΤΙcpιXρΜCXΚCX », ώστε ό « ιΧρρωστος » vcX βρεΤ βΟ'ήθειιχ κcxι γιιχτρειιΧ. 'Έτσι με τα. 'Aντιφάeμnκα ό 'Οβίδιος δ1)μιουργεΤ

Εvιx δίπτυχο έργο, όπου Εvιx θέμιχ ~ μια. ΚCXτιXστιxσ1), δ1)λ. ό

1. Περισσ6τε:ριχ γιΟι τό θέμιχ, βλ. Henderson, xi-xii κσιΙ τη σημεΙωσι\

μ.ιχι; όιρ. 24 στΟ" στίχο 155.

ΕIΣλΓaΓIΚΑ 19

cρωτιχς, έξετιχζεΤΙΧL πρωτιχ «πο τη μLιΧ πλευριΧ XΙXL UστEpιx,

«ντr.θετl.κιX, «ΠΟ την &λλ1j. « ΤΟν ΌβΙδLΟ Νιχσωνιχ όφείλΙΧτε

-.ιιΧ μελετΙΧτε τότε, g..ιχν μΙΧθιχΙνιχτε -.ιιΧ «"γ!ΧπΙΧτε, τΟν rδLΟ Νά:σωνιχ

πρbτεL xιxl τώριχ -.ιιΧ δLΙΧβιΧσετε ξιχνιχ », λέEL ό rδLος (7~ 1 ). 'Ω όσ~' , 'θ ήσ ~ "Α ' στ ο οε'ιι πρεπεL 'ιιΙΧ εωρ ουμε Oτt. τιχ nιφαeμακα

• λ - --" .... ~, ". • 'Α- 'Τ' -ιχποτε ουν IIo<U\LνωoL'ΙX YLΙX τιχ οσιχ εLπωv,ιχιχν στην εχvη του

rΛ 'Ο 'Oβ/~ ~. - ~. , ,~ "ι'ωτα. ~OLOC; ouτε ιχρνεLΤΙΧL ouτε ΙΧΠΟΡΡL7tτεL τον ερωτιχ.

''Ισιχ ίσιχ τΟν έ'JδLιχcpέροw πιχντοτε OL έρωτι.κες ΣUΓΚLνήσELC; xιxl

χιχρές. ·Ομως τώριχ στρέcpεL την πpoσoχ~ του στΟν «πελΠL

σμΈVo, δuστυχ~ xιxl έπLκί-.ι8uvο σuνιχμιx tpωTιx xιxl στιΧ θίιμιχτά:

τou, κιχι ό,τι. κυρίως θέλεL -.ιιΧ πεΤ στο ΠΟΙ1jμιχ τou, είτε με τLς

&μεσες δLδιχχές του είτε με τιΧ μuθολογLκιΧ του πιχρΙΧ8εΙγμιχτιχ,

C!VΙXL τoUτo: ό έριχστης πρbτεL με κιΧθε τρόπο -.ιιΧ πά:ψεL -.ιιΧ

C!VΙXL &π08oυλωμΈVoς στOv ιΧτυχο xιxl βλΙΧβερο tPωTιX τou. « Νιχ ~ ώcpέλεLΙΧ που ΠΡΟκUπτεL «πο την «νιχΓVΩσ1j ιxtrrou ΤOU ΠΟLJ. λ' Ν' β' , ~ • λό " ,ιμιχτος », EEL, « ιχ σ φουνε OL ΙXYPLEC; OL cp γες XΙXL 'ιιΙΧ

πιχΨεL -.ιιΧ ElvιxL σκλιxβωμέv'1j ~ χιχρδLιΧ στιΧ βά:σιχνά: της Ι). Ό

«σθ~ς-έpιxστης πρbτεL με κιχθε τρόπο -.ιιΧ έπιχvιχκτησεL την

« ύγείΙΧ» του xιxl -.ιιΧ στριχφεΤ ξιχ-.ιιΧ σε νέOUΖ tpωτEζ. Τ ιχ

Άvrιφάρμακα έπoμΈVΩς EIVΙXL ~ &λλ1j oΨ'1J ΤOU ίδLΟU νομΙσμιχ

τος xιxl Uπ1JpετεΤ έξίσου θερμιχ xιxl στΙΧθεριΧ την ιιπόθεσ1j τοσ

tPωTιx. rL' ιxUτO xιxl πιχριχ τΟ γεγοvOς Οτι. τΟ ΠΟL1jμιχ ~ΚEL στη

8LδΙΧΚΤLΚ~ ΠOΙ1jσ1J, τΟ &ρος του πιχριχμέvεL «vιXλιxcppo, ό λόγος

του ElvιxL πvεuμιχτώ81jς xιxl ό τόνος του κιΧθε ιχλλο πιχριχ βιχρUc;

xιxl σοβιχρός.

20 ΓIΩΡΓΗΣ ΓIΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗΣ

Τ , , " ι "', .1- ' , • Ο ΠOL'1jμoι, οπως <pOt νετοιι ιχπο τη ΣUνOψ'ι που χιχνει ο

Hende1'8On (EίσιxγωyιJ, σελ. xx-xxiii) ιXxoλoUΘεί την ιxύστηρ~ 30μ~ Μς 30χιμίou, μιίiς 3ιιχτριβ1jς p'1jτopLxou τόπου, χιxL

χωρΙζετιχι σε τέσσεριχ εU3ιι);xpιτιx MiP7j: στΟν Π ρόλογο, στΟ ΠροοΙμιο, στη Διιxτριβ~ (την civιXOΠTUΞ7j ΤOU θέμιχτος) XΙXL

στΟν ΈπΙλογο. 1

ΣτΟν Πρόλογο ( στ. 1-40) ό ποι ~ς ιXΠΕUΘΌVετoιι στΟν Ι3ιο τΟν 'Έρωται γιιΧ vci προλι);βει πιΘΙXVΈς ΈVστ&:σεις ΧΙXL vci 3Lιxλu.. σει χ&:θε πιχρεξήΥψη: σχοπός μοις εΤνιχι vci 3ιιχσώσουμε τoUς έριχστες ΠOU xινBυνεUoυν. ΔΈV ιΧρνουμοιστε Οσιχ έχουμε Uπoστη

ρίξει ΠΡ07jΎOυΜΈVΩΙ;. Ό ερωτιχι; πρέπει vci 3ίνει χιχρι);, όχι

πόνο ΧΙXL θ&:νιχτο. Αύτη ή rnιχεΙΡ7jμοιτολογΙιχ πείθει τελιχci

τΟν Πόθο, πou 3Ινει την ιΧ3ειιΧ του vci σuνεχΙσει ΧΙXL vci ιΧποτελειώσει τΟ ποί '1jμιχ. 'AχoλoUΘoίίν τιΧ τρΙιχ χεντριχci MiP7j ΤOU ποιφιχτοι; :

Ι. Τό Προοίμιο (Exordium, στ. 41-78). Ό ποινν πρώτον ιXΠΕUΘΌVετιxι στοΙΙς νέους ΧΙXL τοΙΙς ζΊjTίi vci ιΧχουσουν προσεχτι.χci τιΧ μοιθ-ήμοιτ&: του. Δεύτερον έπιχιχλείτιχι τη βofjθειιx τοί)

προστι);τη των ΠOΙΊjTων ΧΙXL σuνι);μoι θεριxπεuτ'ij Άπόλλωνιχ.

Τό λεγόμενο « σtιστημoι της 3ιπλ1jι; ΙΧίτι.ότητοιι;», πou όρΙζει

Tρ'1j ιχ,ro την έπoχ~ τou Όμ~ρoυ ότι χ&:θε civθρώπιV7j πρι);ξ'1j,

χιxL εί3ιχότεριχ χ&:θε ΠOt7jμoι, εΤνιχι ιΧποτέλεσμοι τόσο της civ-

1. η 30μ~ χοιΙ 'τ!Σ Mtp"IJ -rou 1tOΙφrιτoι; σ7J1Uιώvouμι: btLιnις στη μeτ«φρOΙσ'l} Πρβ. Pinotti, 244.

EJΣArorJΚA 21

θρώπιV1jζ βOUΛ'1)G1jζ δσο χ«Ι της θεϊχης έπενέργειαις, έμφαι"Ι

ζcτιχι χ«Ι στΟ ΠΟΙ'ljμιχ αιUτ6, χ«θως ό ΌβΙ3ιος φρoVΤΙζει vdι

ΙΠιχαιλεϊ:τιχι χά:μποσες φορες τΟ" έμπvεuσt"1j Άπόλλω"αι (πρβ.

στ. 251χ., 489χ., 704ΧΧ.).

11. Ή Διαιτριβ~ (Tractatio, στ. 79-810), 3'Yjλαι3~ τΟ Χόριο μέρος τοϊ) πoι~μιxτoς. Ή Tractatio περιέχει 3110 μεΙζο"ιχ θέμιχτιχ: ΙΧ. χά:ποιες Προχ«ταιρχτιχΕ:ς Σuμβοuλές (79-134) : χόψc τΟ XotXΟ ~ ρΙζαι τou, ιΧλλιως βρες τη." χ«τ«λλ'Yjλ'lj εUχ«ι

ρΙιχ, χ«Ι β. τ« Μέτριχ ΘεριχπεΙαις (135-810). Τ« Μέτριχ ΘcραιπεΙαις &.ρχΙζοw με μι« γΕVιχ~ σuμβοuλ~: τΟ Χόριο μέ

λ'ljμαι τou « ιXppωaτou)) έριχστη, πρoχειΜΈVoI) vdι μπορέσει vdι

θcραιΠΕUΘεϊ:, εΙ"ιχι vdι γεμΙσει τη ζω~ τou με 3ρά:σ'lj (στ. 135-150). Ό ερωταις τρέφετιχι με τη." &.πριχξΙιχ, έπoΜΈVΩς πρέπει vdι βρεθοW τρόποι vdι &.παισχολεϊ:τιχι τΟ πvεi)μιx μαις. ΑότοΙ οί

τρόποι πρoσφέρovταιι ως εί3ιχΕ:ς σuμβοuλες χ«Ι ό έριx~ς

χαιλεϊ:ταιι vdι τ1.ς &.χολοuθεϊ: &.παιρεγχλΙτως ΣUμφω"αι με μι« • _.L._ \ \ , Π - • -Ιθ • oΡΙυ!,-",Υ'Ι aTpιxT'l)Ύtx'lj χ«ι TιxxTLx'lj- ρωται ΕΧΉ εvταιι οι χ«-

τ«λλ'ljλoι τρόποι ώστε vdι στιχμαιτησει ~ έρωτιx~ έξά:ρτησ'lj χ«Ι

3Ι30vτιxι οί &.παιραιΙτητες έvτoλές (στ. 151- (00) : rι.σχoλ1ρOI) με εργαι είρψ'ljς ~ πολέμοu, χά:"ε τΟ" γεωργό, τΟ" ψιχρ« ~ τΟ" XW'ljΎό. ΤιχξΙ3εψε μαιχρι« χ«Ι πά:ψε vdι έλπΙζεις Oτr. θ« σωθεϊ:ς

με βότΙΧ"αι μαιγιχά:. AίrrO 0\1τε ~ μιΧγισσαι KLpX'lj 3εv μπόρεσε vdι τΟ έπιτόχ&:ι. Ν« σχέφτεσαιι σu"εχως τ« έλαιττώμαιται της • .. J..._~ \ \ θ - \., \ ~~~ ιxΓΙXΠ'lj!'-"'Y'ι'o σοΙ) χ«ι VOt προσπαι εις VOt εφεuρεις χ«ι <UV\ot.

Π-ήγιχι"ε στΟ σπΙτι της αιΙφ"ι8ΙΙXσTLχά. χ«Ι παιραιτηΡ'ljσέ την


θ ' θ' τ, ί τ . . Ι. " β ...l\-κοι ως οι εινοιι οιπεριπο ηn] - εινοιι χαΤΙ ποu ποιντοτε O'IVOΙ.

ΤΟ κρίσιμο σημεΤο εΙνοι, ~ r:διοι ~ έρωτιχ~ πρό:ξ1J. ~Oμως γιιΧ

τΟ ζ-ήτημοι τoiYro, όπως λέει ό 'Οβίδιος, OL OCνθρωπoι έxouv διοιφορετιχιΧ youστoι κοιί, έξό:λλοu, μεριχιΧ πρό:γμοιτοι δεν λέ

γοντοιι. ΆρχεΤ νιΧ σοί) πω ότι ~ έρωτικ~ πρό:ξ1J χοιλο εΙνοιι νιΧ , ~ , " 1-ιιJ. ' " fL1J ΣUνooEUεΤOΙΙ οιπο ιλ rlλΠ1J χοιι ερωτοι. ΣτΟ σημεΤο oιUτo (στ. 361χx. ) χοιι. προτοσ όλοχλ1Jρωθετ τΟ

_,ι,. ' , " "ξ' 'Οβ''ι' 'ί χεΨ""'οιιο σχετιχοι με 'Πf'I ερωτΙΚ1J προι 1J, ο ιοιος οινο γει

ποιρένθεση χοιι. ιχνοιφέρετοιι με ίδιοιίτεΡ1J θέρμΥ) χοιι. oιUτoπε

ποΙθ-ηση στην τεχνοτροπΙοι χοιι. τη θεμoιτικ~ τou κοι;. προσποιθεΤ

νιΧ ιχvτικρoooει πρoYjΎoυμ.ενες ιχΡVYjτικE:ς κριτικΕ:ς είς βό:ρος

τou. Π ρόχειτοιι γιιΧ ~oι εΙδος (( ποιροιβό:σεως » χοιτιΧ την όποΙοι

ό ποι ~ς έμφοινίζετοιι ένώπιόν μ.otς με πρoφoι~ σκοπο νιΧ

διοιθέσει τoUς ιχνοιγνώστες EUVOLχιX προς τΟ πρόσωπό τοu χοιι.

νιΧ Uπερoισπίσει τΟ εργο τou. ~Oμως ~ διoικo~ oι~ Uπ1JρετεΤ

χοιι. ιΧλλες σκοπιμότητες: έρεθίζει τη φοιντοισίοι σχετικιΧ με ~ ό 'λ ovA -' , '" 'ι. οσοι πρ χειτοιι ναι EJ.Vouv στη auvqELOΙ γιοι 'Πf'I ερωΤΙΚ1J πραι-ξ1J χοιι. διχοιιολογεΤ «μεσοι κοιι. χωρι.ς περιστροφες την έλεuθε

ρι6τητοι τοί) 'OβΙδιοu στην έπιλo~ κοι!. ιχνό:πτuξ1J των θεμό:

των τou.

ΣχετικOC με την έρωτικ~ πρό:ξ1J τOC πρό:γμοιτοι, σuνεχΙζει ό

'Οβίδιος, εΙνοιι ιχπλό: : χοιλο εΙνοιι ό έροιστης προτοί) έπισκεφθεΤ

την ιχγotΠ1Jμέν1) τou νιΧ έχει βρεΤ μιOC δευτεΡ1J φΙλ1J χοιι. νιΧ εχει

χά:νει ερωτοι μοιζί της. ~ίστερoι άς διοιλέξει μιOC «βολ1J έρω

τικ~ στό:ση κοιι. όταιν τελειώσει άς σημειώσει κό:θε ιXmxpucpo

EIΣArnrIΚA

ψφ8ι του κορμιου της. "Αν 5μως ό έρωτευμένος νέος 8ΕV - \ '-J-..I ' \ " .t.L.._ ,'" __ 1_. \

μπορει νσt CX""'LEL ιχπο την cxγotΊτηl"-,,,ν,ι του, τοπ ιχς χιχνει το

~ντιθετo; ίΧς προσπΙΧθ-ήσει να: τη χορτ«σει κιχι ό κόρος θα

~νCXΛ«βει τΟι ύπόλοιπιχ. Κιχι ίΧς μ-ψ ξεχνίi να: 8είχνει π«ντοτε .1.. ό \ \ ζ..,.' \, \ βΙ. -~ ...... ψvχρ ς, νσt μΥ) 'l"εUΕΙ, νσt σκεφτετιχι τιχ a.σιχνιχ των ~ων

κcxΙ να: ιXΠOφΕUΓει τη μOΝCXξι«. Στ!.ς περιπτώσεις ΙΧύτΕς ~ μο

ΝCXξιOι εινιχι τΟ χειρότερο πρ«γμιχ.

'AκoλoUΘoUΝ συμβoυt-ες γιΟι να: βοψήσουν τΟν έριχστη να:

μ~ν ξιχνιχχυλψει στην ιΧρρώστιιχ (στ. 609-794). Ό θερcxπεl,)

μένος έριχστης πρέπει να: ιXπoφΕUΓει τΟι εUτυχισμένιx ζειΦριιχ

κcxΙ 5,τι cXλλo θΟι μπορουσε να: του θυμίσει τΟν ερωτ« του. Δεν

πρέπει να: πιχριχπονιέτιχι, oUτε να: 8εΙχνει μίσος στην πCXΛι« του

&:~Ίτη. 'Όχι μόνο 8ΕV πρέπει να: τον ξεγελ«σουν τΟι 8«κρω

τijι; φΙλYjζ του &:λλΟι κιχλο θΟι εινιχι, ίΧν μπορεΤ, να: τη σUΓΧΡΙνει

με ΓUνιxΤκες ώριχιότερες. Πρέπει να: &:ΠOφΕUΓΕι να: πηγσ.:ίνει σε

θώΜCXΤιx ποι.> πιχρουσι«ζουν έρωτιχες ΙστορΙες, να: μ~ 8ιΙΧβ«ζει

έρωτικoUς πoι~ς κιχι ποΠ να: μ~ σχέφτετιχι τον &:ντίζYjλό

του. Kcxt τέλος προκειμένου να: έν8υνιχμώσει ό « ιχρρωστος »

πρέπει να: φροντίσει τη 8Ιιχιτ« του: ιΧπιχγορεόοντιχι τΟι ιΧφρο-

8ισιιχκΟι έ8έσμιχτιχ ποι.> χCXΛιxρώνOυν τΟ πνευμιχ κιχι τη 8όνιxμ~

του (στ. 795-810).

ΙΙΙ. Ό 'Επίλογος κιχΙ 1) 8ικιxίωGYj του ποιYjT'1j (στ. 811-814).

• • •


ΤιΧ Έρωτικα α:ντιφάeμακα (όπως cXλλωστε κα.Ι κ&:θε ΠOΙ'YJμΙX,

~ κ&:θε εργο ttχVYjς) 8εν μπορουν vιX έξετιχσθοϋν, κιχΙ, ΚιΧΤ' 'l._L_ \, -Α....- \"ξ' \ \ t' \, ~ΤΙXO'1), VIX ΙXΠOτr.μ:'ΙVVνν σωστιχ ε ω ιχπο το ~στoρ~κo κα.~

ΚO~VΩν~κO πλιxισ~o της 8'1)μ~oυργιιxς τους. Δεν ύπιχρχε~ ιXμφ~

βολΙΙΧ ότ~ οΙ ιXνιxΓVΩστες κιχΙ οΙ κρ~τ~κoι των ιΧρχων τou lου

μ. Χ. ΙΧΙ ιΧπελιχμβιχνιχν κιχΙ έκτ~μoυσιxν το ποΙ '1)μιχ ( ~ όρ~σμΈVΙX

τoυλιχχ~στoν μ.έρ'1) του) 8~ιxφoρετr.κιX ιΧπο ό,τ~ έμείς ~μεριx.

Δ~ιxφoρετr.κoς θιΧ .ητιχν έπΙσ'1)ς ό τρόπος με τΟν όποίο οΙ πρωτo~

όtνιxγvωστες τou πo~~μιxτoς έκρ~νιxν ΤΗV ~θ~κ~ κιχΙ την τολμYj

ρότητιχ του. Ά.λλιΧ εlνιx~ έξΙσου βέβιx~o ότr. έξΙXΚOλoUΘOϋν κιχΙ

UπιχΡΧOνν μ.έσιχ στΟ ΠΟΙ'1)μιχ πιχριχ πολλιΧ στo~χείιx που μ&ς

τέρπουν κα.Ι μ&ς σUΓΚ~νOϋν ιΧκόμ'1), πιχριΧ τΟ γεγοvOς ότ~ έχουν

περιχσε~ τ6σo~ ιχΙωνες κιχΙ έχουν μετΙΧβλ'1)θεί ιΧρκετιΧ κα.Ι τιΧ '\ \ - \ " λ.J.Ι. \ \ 'e.J. \ Λoγoτεχν~κιx γουστιχ κα.~ o~ ιxvτ~ .,ιψε~ς μιχς γ~ιx την '1) ~κ'ι, κα.~

μιXλ~στIX γ~ιX την ~θ~κ~ της πo~~σεως. ΤΙΧ Έρωτικα αντιφάρ

μακα εlνιx~ ~ιx κλιxσ~κo ΠΟΙ'1)μιχ κιχΙ ώς έκ τoUτoυ ΠΙXΡΙXμΈVOυν

πιχVΤOτε ιXξ~ιxγιXΠ'1)TO κα.Ι έv8~ιxφέρoν ιXνιχΓVΩσμιx.

"Α v θέλουμε vιX προβουμε σε κιχπo~ιx ιXξ~oλόΎ'1)O'1), 8εν πρέπε~, κα.τιχρχιχς, vιX μ&ς ξεγελ& ό δ~δΙXΚΤLΚOς χιχριχκτηριχς τοί)

πo~~μιxτoς. ΟΙ όπo~ες συvτιxγες κα.Ι τιΧ όπo~ιx φιχρμιχκιχ γ~ιX τη

θεριχπεΙιχ τou ιχρρωστου έριxστ'ij (που εlνιx~ κ&:τr. δ~ιxφoρετr.κo , \ \" "Ι) \! 1. , ΙΧΠΟ τον ιχρρωστο ερωτιχ. πολυ λ~γσι πριχγμιχτιχ O'1)μιx~νoυν

ΠΡΙXκτr.κ&:. ΤιΧ περ~σσ6τεριx « φιχρμιχκιχ» που πρoτεΙνε~ ό '0-βΙδ~oς ιΧποτελοuv κo~νές, έμπεφ~κE:ς 8~ιxπ~στώσε~ς, πιχρΙΧδο

σ~ιxκE:ς ιXλ~θε~ες γ~ιX τΟν ερωτιχ κα.Ι τους κ~VΔύνOυς του, ΓVΩ-

EIΣArOΓIΚA

\ ::'SΙ ' \ \ Ε' ,~ \, Ι ,- 'ΕξΙΛ~ στες 'jU1j ΙΧΠΟ τον UΡΙΠΙΟ1j, γιιχ νιχ μεινουμ.ε εχει. rz.ΛΛoυ

ιxUτo τΟ εΙδος της ΠOΙψ1jς, γνωστΌ rp1j όιπο την έπoχ~ τοίί

ΉσΙοδου, εΙνιχι πολυ σuV1jθισμένο κιχτιχ την έλλ1jνιστικ~ έπο

χ-ή, όπου κυχλοφοροίίσιχν πολλιχ ποι-ήμιχτιχ με διδιχκτι.κΟ ΚΙXL

Ιιχτρικο χιχριχκτηριχ, όπως λ.χ. τιχ Φαινόμενα τοίί "Αριχτου

( ~ ι '" Ι)' Ι , ~, 4. ενιχ ΠΟΙ1jμιχ γιιχ τψ ιχστρονομιιχ κιχι κυριως τιχ 000 ποι,ιμιχ-

τιχ το\) ΝίΚΙΧνδρου όιπο την Κολοφώνιχ, τιχ Άλεξιφάρμακα

(όιντιδοτιχ σε δ7jλτηριιXσεις) ΚΙXL τιΧ Θηριακά (όιντιδοτιχ σε ~, ~_)"l οιχγχωμιχτιχ φιοιων Κ.ΙΧ.

ΚρΙνοντιχς λοιπον τιχ 'Avτιφάρμακα όιπο τΟ ίιλικο κιxl ΤΙς

διδιχχές τους, δεν μπορο\)με νιΧ Uπoστηρίξoυμε ότι Εχουμε νιΧ

χιΧνουμε με ενιχ « πρωτότυπο» ΠΟL1jμιχ (ότιδ-ήποτε κιxl «ν

σ1jμΙXινει ~ λέξ1j « πρωτoτuπΙιx»). Ό πoι'1jτ-ής του έχμετιχλ

λευετιχι με τον χιχλότερο τρόπο την UπιXρχouσιx ΠΙXριXδOσ1j το\)

εtδοuς κιxl πιχριΧγει ενιχ ευφuες κιxl γεμιΧτο xιXP1j ποί 1jflΙX με

θέμιχ τη θεριχπεΙΙΧ όιπο την έρωτι.κ~ νόσο. 'Ωστόσο εΙνιχι όιμφί

βολο κιχτιχ πόσο πριΧγμιχτι. το ΠΟΙ1jμιχ μπορεί κιxl προσφέρει

χιΧποιιχ « θεριχπεΙιχ» στους έρωτεuμένoυς, όιφο\), φυσιχιΧ, τιχ

Έρωτικα αvτιφάρμακα δεν εΙνιχι ενιχ Ιιχτρικο 'Εγχειρίδιο, ou

τε ό ΌβΙδιος εΙνιχι γιιχτρος το\) ερωτιχ. τιχ Άvτιφάρμακα

εΙνιχι πρώτιχ όιπο όλΙΧ ενιχ ποί1jμιχ σοφιχ δουλεμένο κιxl ζUΓΙ-

1. Περισσότεροι, βλ. Α. Lesky, Ίστoeία τής 'Αρχαίας 'Ελληνικής Λογοτεχνίας (μτφρ. Α. Tσoπσιv6:K7)) 1020 )(Κ. Πρβ . .τη G7Jμ. 12 στΟν Henderson (xiv) _ι Hollis, 89κκ.

rΙΩΡrΗΣ rΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗΣ

ΣΜΈVo στην ιXvιXπτUΞ~ του, γεμ«το cp«ντασΙCX χαtι. 8ριxΜCXΤΙΚ~

MιxσYj (βλ. λ.χ. τΟ έπε~σό8~o της KΙΡΚ1jζ με τΟν Ό8uσσέ«).

'Έχε~ τη μoρφ~ μ~iXζ σoΒCXρης ( ίιπOΤΙθετιx~ ) 8~cxτρ~β'i'jς σχ~κιX με τΟν ~ρωτιx, ιΧλλιΧ στην ouatcx τΟ μόνο πou κιXνε~ εΤνιx~ νιΧ

Ιζ 1'''.1. 1 • ..........4.' Ι Ι ΤΙ 'λ ό πιχ ε~ με εuφυ~oι, Χ~ΡΊJ χαt~ ._ .... , εφωνε ΙΧ. ο υ ~κ του,

θεριxπεuττ.κες σνντιχγες χαtι. ΣUνιxφεΤς ΣUμβOυλές, έρωτικιΧ μu

θολοοΥικιΧ πιxριx8εΙγμιxτcx χαtι. λoγoτεχν~κες ιΧνιχφορέςι ποτΕ: 8εν

χ«νε~ τη 8ριxστr.κότητιX του, ιXκόμΊJ χαtι. σ'tιX σYjμεΤιx έκεΤνιχ πou

μπoρoUν νιΧ θεωΡΊJθoUΝ « ιΧφελ'i'j ι). Το πoΙΊJμιx ιxUτoτρoφ08oτεΤ-- \ Ι t.J,. \ ,tι d \ \)

ΤCX~ σuνεχως με νεcx εuρ,ιμcxτιx χαt~ σχΊ)"Ες ετσ~ ωστε νcx o~ΙX-

τηρεΤ σε 6λΊJ την εκτιxσlj του ζωντ&:ν~ιx χαtι. χ~oυμoρ. "Αν λοεπΟν

θελφουμε νιΧ κρΙνουμε τιΧ 'Avτιφάρμακα θιΧ πρέπε~ νιΧ τιΧ

80υμε ώς ~ιx ΙΧίιθίιπιχρκτο χαtι. ~Uτόνoμo ΠOΙΊJμιx που, ένώ ιΧ

ΠΊJΧεΤ ΤΙς ιXπόΨε~ς χαtι. τιΧ γOϋσ'tΙX ένΟς πoλ~τισμoυ μ~iXζ σuγκε

κρ~μένΊ)ς Ιστoρ~κης πεΡLό80υ κιχι. ίιπΊ)ρετεΤ ενιχ λoγoτεχν~κo T~ _, _ 2 " , ζ Ι Ι, Ι ε~ooς μ~ιxς επoΧ1jζ ,πιxριxμεvε~ ιχενιχιχ ωντανο χαt~ επ χαtφo,

ενιχ 8~8ιxκτικo χαtι. λoγoτεχν~κo σuν«μιx jeu d'esprit ( 6πως

1. Ό Hollis τονΙζει έπ«vειλ1JlLΜΈVΩΙ; τΟν tλαιφΡό χαιί είρωνΙΧό χrι.ρrι.κτηprι. τόσο της Τέχνης τοϋ lqωτα όσο χαιί των 'Avτlφαeμάκων. Ό Bσιdes

γρ«φι:ι (55) Μι OL πoλλtς ιXρχrι.Ιoελλ-,jνι.κές ιi:νrι.φoptc; μέσrι. σΠι 'Avτιφάρμακα fxwν γιΙΙ Eνrι.ν σό-αρονο ιi:νιryvώστη μιΙΙ ( γλUXLΙΙ σOυρεrι.λιστιxTι γo'IjΠΙrι.)) (!).

2. Βλ. λ.χ. πώς ΠCΙΡOUΣι&.ζετrι.ι ό ιΧστικός χαιί ιXγρoτικCς χωρος, ~ φιχΤι της broχ'ήι;, ιi:νειμμtνη χαιί τrι.U'tόχρoνrι. rι.Uσ-τηρ~, οΙ σχέσεις ιi:ν8ρων

χαιΙ -yuνrι.ικων, ~ πpotγμrι.ττ.x6τ-rrrrι. του βΙou χαιί ~ μuθoλoγΙrι., ~ rnLστιJμ1J χαιΙ ~ λo-yoττχνΙrι..


πρoσφuώς EχEL ιΧποκληθεί), 1.va. έξa.Ιρετο 8είγμα. της χλa.σLκijς ρωμα.'Lκ'1jς λOγOΤεχνΙa.ς.

• • •

'AτrO 5σο γνωρίζω 8La.θέτοuμ.ε μ.6νο 8ίιο πεζες νεοελλΨLχες '-~6 - 'Α ι 1 'Η ι " Ι '" a.Ποο σεLς των VΤιφαeμακων. πρωτη qEL γ VEL a.πο τον

Κ. ΤΡLκογλU81j ( 'Οβίδιος, Ή τέχιιη τού 'Έρωτα, εεκοvoγρ&-

1. Βλ χrιιι πα:ΡοΧπ.χΥω σελ. 16, σ7jμ. 1. ΜιιΧ ερεuνoι σχE't1.Xάι με την έπΙ8ΡoXσ7j των κλαισικων Ρωμ.χΙων ποιητων σε νEOill1JYE'; λoγoΠχνcς 3εν

qEL. 50-0 ΓVΩρΙζω. έπιχειρ'l)θέι χrιιΙ γιιΧ τοίίτΌ ο! γνώσεις μ.χς ΠοΧΡοΧμένοw ιΧποσπσισμ.χτικές. μολονότι, οπως φCΙΙνετιxι, τΌ θtμ.x πρtπει νιΧ ι;ινοΧΙ πολ

λ.χπλιΧ έν8ΙοΧφέρον. ΠρόΧΕΙΡοΧ ιΧνοΧφέρω 6ττ. ό Σoλωμaς χrιιι ό Kιiλβoς γνω

ρΙζοw, έμμέσως. μίiλλoν ιΧπΟ τΌν Ugo FOscolo, τoUς κλαισικoUς ποι -ητtς της Ρώμης, τΌν Βι.ργΙλιο χrιιι τΌν Όρ.χτιο κυρΙως. Ό Σολωμός πα:ΡoXθiτει

(δποτιθετ.χι, ΙΧΠΟ μ'Πjμη;) aτΌν Διάλογό του ενοΧ χωρΙο του ΚικέρωνοΧ

σχι:τικιΧ με τΌν ΣωχΡ.χΠ) (De Orσrore m 16, 60). Ό ΠοΧλοΧμ«ς φCΙΙνEτoXΙ νιΧ ΓVΩρΙζEΙ Λoυκρ~o. Βι.ργιλιο χrιιι όπωσ8-ήποτε Όρ.χτιο (βλ. τΌν πρόλογό του στην Ποιητικη Τέχνη, μτφρ. ΜοΧΡΙέττ.χι; Μινώτου, χrιιι τΌ βιβλΙο

μ.χι; Κ Όeάτιov Φλάκκου, Ποιητικη Τέχνη, έκ3. ΚοΧρ3οΧμΙτσοΧ 1980, σΕλ 9Οκκ. ) Ό Κ. Π. Κ.χβ&φ7Jς γρ.χφει. έκτΌς των ιΧλλων, τΌ 1893 τΌ ΠOl7Jμ.x (C Ό Όρ.χτιος εν ΆθήvoXις» ( Τά Άπσκηρυγμέvα, Ποιήματα καί Mεrαφράσειι;, φιλολογικ1) έπιμέλι:ιοΧ r, Π, ΣιχββΙ3ης, « "Iχrιιpoς)), 1983, 54). Τέλος ό r. Σεφέρης δχι λΙγει; φορες μετ.χφΡ.χζει (ιΧΠΟΟΠοΧσμ.χτικιΧ) χrιιι σχολι.χζει ΛΙXΤΙνouς συγγΡοΧφε:ϊ:ς. rΥωστη λχ. εινοΧΙ μιιΧ μEτ.xφΡoXσ7j 21 στιχων ιχπο -nς Mεrα.μoeφώσειι; (ΠΙ 317-338) σχι:τικιΧ μΙ: τΌν ΤειρεσΙοΧ (θ. Σ. "Ελιοτ, Ή "Ερημη Χώρα, 1973, 141κκ). rLιX τη σχέσ7j του ΣεφέΡ7J


φYjCΠJ Α. Μ«γιόλ, « Ήρι8«VΌι; Ι), χ.χ.), ~ 8είιτεΡ1J ιΧπο την Κ.

M«γγιxvιi ( Όβιδίov, Τά άvτίδoτα τoV έρωτα, « ΠερΙπλοuc;)),

1997). 'Οπωσ8-ήποτε ~ μ.ετά:φΡ«a7J τοϊ) ΤρικογλU81J είν«ι 80-κιμ.ότεΡ1J -&ν καιΙ 8εν q:l«LVEΤCΙL νcX ηει γΙνει καιτεUΘεΙ«ν ιΧπο τΟι

λ«ττ.νικΟι- καιΙ μ.ολονόττ. π«ρ«λεΙπει χ«ποιοuc; rnxouc;, π«ρ«κoλouθεί ιΧπΟ κοντΟι τΟ πρωτότuπo κεΙμ.ενο καιΙ 8Ινει έν8ι«φέ

pouaec; λόσεις. Στη 8εότερ1) περΙπτωa7J είν«ι σωστότερο νcX μ.ιλοUμ.ε όχι γιΟι μ.ετά:φΡ«a7J, ιΧλλΟι γιΟι μ.ιΟι έλεUθεΡ1J (καιΙ

χ«ποτε ιΧ8έξι«) π«ρ«φΡ«a7J όρισμ.ένων μ.ερων τou πoι~μ.«τoς.

'Ωστόσο τσι 'Avτιφά(!μακα (κ«λότερ«: έκτεVίj ιΧποσπά:σμ.«τ«

τouc;) qouv μ.ετ«φρ«σθεί ill1) μ.Ι« φορΟι στην έλλψικ~ γλώσσ«, καιτΟι τΟν 140 «Ιών«, σέ πεζο λόγο rnLa7JC;. Άν«φερόμ.«στε στdι ιΧποσπ«σμ.«τ« μ.ιίiι; μ.ετά:φΡ«a7JC; των' Avτιφαρμάκων πou

καιτσι π«σ« πιθιχνότητ« έκπόνφε ό ΜιΧξιμ.ος llMvoU81)C; (1255-1305) καιΙ μ.ίiι; qouv 8ι«σωθεί σέ l:ν«ν κώ8ικαι τοϊ) 140u «ι, !J.«ζL μ.έ ιΧποσπ«σμ.«τ« ιΧπο τη μ.ετιΧφΡ«a7J τijc; Ars Amα.toriα καιΙ των Amores. ΟΙ στΙχοι πο;; μ.ίiι; exouv 8ι«σωθεί 8έν Uπερβ«Ινοuν τoUc; 200 (λιγότερο ιΧπο το 1/4 τou κειμ.ένοu ), " _, ~ , '" , C β ζ , ομ.ως μ.ποροuμ.ε ν« οι«πιστωσοuμ.ε οτι «UΤΗ 1) u cxνττ.V1J μ.ε-ttqIpCXa7J των 'Avτιφαρμάκων είνιχι έξcxφεΤLκijc; ΠOLότηTcxc;: --..L'uθ" ό (" '~T ΠΙυ, 'Ι, μ.ε Ρ μ.ο καιι μ.οuσικ τητιχ π«ριχ το γε"(ονος οττ. εινιχι

πεζ~), πριΧγ!J.« όχι ιχσχετο μ.έ την πιXλλOuΣιx καιΙ οΙκονομ.1)μ.έ-

με ττΧ λιrnνιxOι βλ. -τΟ ΠαtΡ~ ΙΙ aτό βιβλΙο μαις Γιώf!YO' Σεφέρης Mεraγραφiς «(( ACσx1j 11, 1980).

EIΣArOrIΚA

Yrj ΣUν«μot γλώσσot του μετotφρotστη. ΓιιΧ τoUς λ6γοιχ:, otUτoUς

(xιxl όχι μ6νο) ~YJμοσιεόοuμε την πλotνoUΔειot μετ«φρotσ'Υ) σε

'Επίμετρο προς τέρψη xιxl ώφέλειot των ιΧνotγνωστων.

Ή ~ι)(ή μotς μετ&φρotσ'Υ) εΙνotι πλήΡYJς xιxl χωρίς σuντofLeu.. ,,, ,,/ "'λ f}'A ~UΘ~ , f

σεις χιχι εχει r .νει otπο τot otτινιχιχ. )(ΟΛΟ ουμε το χει-

μενο του Ε. J. Κenney, στην εχδΟσ'Υ) της Όξφ6p~YJζ, Poplii Ovidii NasonΪs,Amores, MediωminαIaι:U!ί.ferrι,iιwJ,e, An αmatoriα, Reπι.ediα αmoτύ, 1961 (~ιopθωμέYrj ιXνotτόπ~ 1965) έκτΟς <ΧΠΟ τοuς στ. 487 xιxl 512 ()που ιΧντ\ αιtes xιxl αrte δεχ6μotστε τη γpotφ~ Artes xιxl λιte του Henderson. 2

rΙΩΡrΗΣ rlΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗΣ

1. η ~cppιx<nj μιχι; ι:Ιχι: τΉv xαcλoσόνη....x 3ιΙΧβ«σι:ι ό φΙ>.ος Κιx&rrrιιτης NLxoς Πι:τρ6χι:ιλος, που Ι;χι μόνο με 3ιΕσωσι: ΙΧΠΟ πιχριξ-ηΥήσι:ις χαιΙ

σ~ ιΧλλΟι μοϊϊ C3ωσι: χΡφιμι:ι; ό37jγ!ι:ς ΎLιX τΉv χαιλύτι:Ρη ιXπ630ιnj όpισμivω" ιmχω". Τό" ι:ύχιχριστώ χαιΙ ΙΧΠΟ Ε3ώ. 'EξU7tlXxoUι:ττΣL ιm Οσιχ σqι«λμιxτcι χαιΙ ιΧΠλειι:ς qαN, έν3ι:χoμCνωι;, πιxpαtμι:Ι"ι:ι m xι;Ιμι:vo β«Ρόνοw ιΧποχλαστιχιΧ έμiνot.

2. Βλ. χαιΙ αφ. 64 m" στ. 487. ΓιιΧ -Πς Uπ6λoιπες Εχ36σι:ις τοϊί

ΌβΙ3ιου βλ. Pίnotti, 3Οχ.

ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Boroes Xavier, Ovide, &πιM.es α Ι'αmour, Eαιtions Mille et une nώts, 1993 (εΙσσιγωylj, μετ«φρσιση).

Bomecque Η., Oιιiιk, Les remedes α lΆmour, Les produits ιk beαuti pour k visαge ιk la !erτιrπ.e, IVis (Bude) 21961 (εΙσσιγωylj, κείμενο, μετ«φρσιση κσιι σημειώσεις).

Easterling Ρ. Κ, Κenney Κ J. ( ed. ), Oιιidiαιιa Groeca, Frαgπιenι.s of α Byzantine Veτsion of Oιιid's Amαιo". Works, The Carnbήdge Philologίcal Society (Supp. Νο 1) 1965.

Geisler Η. J., Ρ. Oιιidius Naso, Reπιedia Amoris. Μίι Κommentar zu Vers 1-396, Berlin 1969 (lnaugural-Diss.).

Henderson Α. Α. R., Ρ. Oιιidi Nasonis Reπιedia Amoris, edited with

Introduction and Commentary, Edinburgh 1979 (έξσιιρετικ~

έρΎotσΙσι, με εΙσσιγωylj, κείμενο κσιι έκτεvέστσιτo δπoμ'Πjμσιτι

σμό).

Hollis Α. S., .. The Α13 Amαtoriα and Reπιedia Amoris ", Oιιid, edited

by J. W. Binns, London and Boston 1973, 84-115 (ένot ΈVΔισιφέρον «ρθρο ()πou δ σUΓΓρσιφέσις ιXvσιζ YJT« τους λόγouς γιαι τους bπo(ouς 7) Τέχνη τoV έρωτα θεωρ'$rJκε όιπΟ τους Pωμσιίouς όινσιγνώστες, όι8ίκως, (( όινlfjικo)) ΠΟΙ'1)μσι).

3'

ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

lucke Ch., Ρ. Ovidius Nαso, Reιnedia Aπwris. Mit Κomιnentar zu Vers 397-814, Βοηη 1982.

Melville Α. D., Ovid, ΤΜ Love Poems, trBnslated. With aπ Introduc

ιίοη aπd Notes by Ε. J. Κenney, Oxford University Press, 1990

(εΙσιryωy1J ~ έρωτιχ~ ΠOΙ'φ1J του ΌβΙ8ιου, έξaιΙρετη με

τ.x<pρaισ7J τ'ίjζ Απ Amaloriα χaιι του Remediα Anwris χaιι χρήσιμες σ7Jμειώσεις).

Mozley, J. Η., Ovid, ΤΜ A1t of Love, and Others Poems, London (Loeb) 1929 (2'η &8. ιΧv«θεωΡ1!μ.Μ] ΙΧΠΟ τΟν G. Ρ. Goold 19'79) (βρaιχότaιτη εΙσaιγω-ylj, κείμενο χaιι μετ.x<pρaισ7J).

Pinotti Paola, Puhlio 0ιιidW Nαsone, ReΠll!diα Aπwris, Bologna 1988 ( εισιryω-ylj, κεΙμενο, έχΤΕVΈστaιτoς tnroμV1jμaιτισμός χaιι πίν«χaις όvoμ.χτων χaιΙ λέξεων) .

Rose Η. J., Ίστορία τής λατινικής λογοτεχνίας, τόμοι Ι-Π, μτ<ρρ. Κ. Χ. rρόλλιος, ΜΙΕΤ, 1978.

Schenkl Η., (( Eine byzantinische ϋbersetzung der camιina amatοήa Ovids», Στρωματε'ίς, 1909, 105-118.

ΟΒΙΔΙΟΣ

ΕΡΩΤΙΚΑ

ΑΝΤΙΦΑΡΜΑΚΑ

Ρ. OVIDI NASONIS REMEDIA AMORIS

Legerat huius Amor titulum nomenque libelli :

'Bella mihi, video, bella parantur' ώι.

, Parce tuum vatem sceΙeήs damnare, Cupido,

tradita qui toties te duce signa tuli.

Νοη ego Tydides, a quo tua saucia mater

in liquidum rediit aethera Martis equis.

Saepe tepent aliί iuvenes; ego semper amavi,

et βί, quid faciam nunc quoque, quaeήs amo.

Quin etiam docui qua possis arte paraή,

et, quod nunc ratio est, impetus ante fuit.

Nec te, b1ande puer, nec nostras prodimus artes,

nec nova Ρraeteήtum Musa retexit opus.

34

5

10



Ι. ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Ό σκοπΌς του πoι~μlXτoς (στ. 1-40)

'Εδι&:β«σεν ό ~Eρωτcις τΟν τίτλο α:ότου του βιβλι&:ριου: ι

« Πόλεμο βλέπω! », εΙπε, « Πόλεμος έτοιμ&:ζεταιηιια: μένα: ! ))

- « Πα:ριxxa:λω σε, Πόθε, τΟν ποι7}'Π] σου &0'1..0 μw τΟν κρίνεις.

Τόσες φορες τα: λ&:βα:ρά: σου στι.ς έντολές σου κρ&:τησα:. ~"'" ~\ Τ ~ T~' . , \ λ'β \, νι.,Ι, οεν ειμ«ι του ψΕ« ο γιος, που α: ωσε τη μa:νΙX σου

Κι έχείτη στΟν διά:φιχνον ΙΧίθέριχ πέτιχξε με τα: ιXλOΓΣc του ~ Ap'ljo 2

Σ \ Τ.,., \. ~~~ , 'Ε \ , , ι , υ"f:'Κ1o εινιχι ψΥ'1..ΡΟΙ οι tUV\OL νεοι. γω εΡΩΤΕUμενOς πιxvτιx .

Κι «ν με ρωτ&ς για: τώριχ, έρωτευμένος εΙμιχι.

Έχω χιόλιχς σπoUΔ&:σει τW τέχτη 3 που έχεις χιxl τα: χιχτιχφέρνεις,

5

~Eγινε φρονιμ&:δΙΧ ~,τι lrrΙXV πa:λΙXια: όρμ~ 10

'Αγόρι μου γλυχότΙΧτο! 'Εσένιχ χιxl τη διx~ μου τέχνη δέν προδίδω,

Δεν ιXwφΙXίνει τΟ πρωτινό μου εργο Μποιιχ νέα: ΜοΟΟιχ. 35

REMEDIλ AMORIS

Si quiS, amans quod aιnare iuvat, feliciter ardet,

gaudeat et vento naviget ille βυο ;

at si quis ιna1e fert indignae regna puellae,

ne pereat, nostrae sentiat artis opem.

Cur aliquislaqueo colluιn nodatus ama10r

a trabe sublirni triste pependit οηυβ ? Cur aliquis ήgidο fodit sua pectora feπo ?

Invidiam caedis pacis amator habes. Qui, ηίβί desieήt, rnisero peήturus amore est,

desinat, et nulli funeήs auctor eήs.

Ει puer es, nec te quicquam ηίβί ludere oportet :

lude; decent annos mollia regna tuos.

Nam poteras υιί nudis ad bella sagittis,

sed tua mortifero sanguine tela carent.

Vitricus et gladiis et acuta dirnicet hasta

et victor multa caede cruentus eat;

tu cole maternas, tuto quibus utimur, artes

et quaruιn vitio nulla δι od>a parens :

effice, noctuma frangatur ianua ήxa

et tegat ornatas multa corona fores :

fac coeant furtim iuvenes timidaeque puellae

ved>aque dent cauto qualibet arte viro,

et modo blanditias ήgidο, modo iωgia, posti

15

20

25

35

~;PΩTIΚA ΑΝΤΙΦΑΡΜΑΚΑ 37

• Ας χιxΙpε~ι Ο,"" ~γrxΠ« ό έριχστ1ις χι ΕUφpόσwιx ~ φλέγετιχι.

• Ας ~PΜΕVΙζει εUτuχης με oυpιouς «νέμouς.

·Ομως 0Cv χά;ποιος ίιποφέρει στην έξουσΙιχ μι&ς «ν6:ξιrιζ χυρ&ς, 15

• Ας μ~ χΙΧθεΙ 'f1ις τέχνης μ«ς τη ΣUVΔpoμ~ &ς 80χιμ6:σει.

Ποιός λDγoς ό έριχστης vOC 8έσει στΟ λιχιμό του τη θψ.ι~

Κι ~πό δψψ.ό 80χά;ρι vOC χρεμ«στεΤ, φορΤΙο θλιβερό;

nιχτι με ξΙφος ιiσπλιxχνo w στTf.t1J του ..κι σχίσει; 'Εριχστητης εΙρήιης, εΙσιχι γι.~ ΤΙς σφΥές σου μισητός. 4

• Αν χά;ποιος ~ χΙΧθεΤ ~πό φ7t1j ιiτuχr), έκτός ΧΙΧΙ την ~φfpει,

• Ασ' τον. N~ την ~φfpει. Δεν 66: 'σιχι τότε ιχί.."ος ΘΙXV6:τoυ χιxvεvός.

Είσιχι ~γόρι χι ιiλλo ~πό πιχφΙ8ι 8ΕV σου πρέπει.

ΠΙΧΤξε λοιπόν. Ή τpuφερ~ ~ έξouσlιx π~ι m χρόνιιχ σου. MπopoUΣες στΟν πόλεμο ..κι π«ς με ΤΙς σΙΧγ(τες σου γυμνές, 25

Κι όμως w βέλΥΙ σου 8ΕV β6:φo~ι με ιχίμ« του θιxv6:τou. 5

• Ας μ«χ~ι ό πιχτριός σου με σπιxθι~ XΙXL ά,xoνιΣΜΈVες λόγχες

KιxL νι~ς ~ περπιχτεΤ μες στΟ πoΛU τό ιχΙμ« βουτηγμένος.

Θε L -, \ -J......_ ,_ .~ ,\ ~\ ~ • pcι.πεuε Πjζ μ«vrιι; σου T'1jV '''λ.Υιι - ΧΙνουνο ιxuτη oΕV εχει,

Κι ίhσtν ά,ΧόμΥΙ σφ«λλει, χιxvεις γονιός 8ΕV χά.νει w πιχι8ι6: του. 30

Κ«vε vOC σπ6:σει ~ πόp~ ~π' ΤΙς ά,μ6:χες της νυχτός

ΚιχΙ με ποαι YLopmvtιx ~ σχεπιχστεΤ ~ ιxUλ6ΘUpιx. 6

·Α 'ξ \ \ \ " \ ,~, , ς σμι ουνε γιιχ σε χpuφιx ιχγοριιχ χιχι ιxιoYjμOνιx ΧΟΡΙΤσΙΙΧ.

• Ας έξιχπιχτηθεΤ με χά;θε TέχV'1j ό χιχχόποπτος σύζυγος.

Τό χρΟΟ πιχρΙΧπόρ.." &ς ~oUΕι γλυxό"Mγrx XΙXL φοβέρες 35

ΗΕΜΕΟIλ AMORlS

dicat et exclusus flebile cantet amans.

Ηίβ lacήmίs contentus eήβ SΊne cήmίne mortίs :

ποη tua ίaχ aVΊd08 dίgna subίre rogos '.

Haec ego; moVΊt Amor gemmatas aureus aIas et ιnίhί 'Propositum pemce ' dίxίι 'opus '.

Ad ιnea, deceptί iuvenes, praecepta venίte,

qu08 SUUS ex Omnί parte fefellit amor.

Discite sanaή per quem dίdίcistίs amare ;

una manus vobis vulnus opemque feret.

Teπa salutares herbas eademque nocentes

ηυtήι, et urtίcae proxima saepe rosa est ;

vulnus ίο Ηercώeo quae quondam fecerat hoste,

vώneήβ auxilίum Pelias hasta tώiι

(Sed, quaecumque vΊΉB, vobis quoque dicta, puellae,

credite : diversis partίbU8 arma damus.

Ε quibus ad vestros βί quίd ποη pertίnet usus,

at tamen exemplo mώta docere potest. )

Utile propositum est saevas extίnguere flammas

40

45

50


Κι ό έριxστ1jς εξω χλεισΜΈVoς 0Cς τριχγοu8ιχει θλιμμένΙΧ.

ΘιΧ 'χεις χιχρ« τΟ χλιχμιχ του χωρις τΟ κρΙμlχ τοί) θιχ"ιχτου.

Δεν πρέπει ~ διχδιχ σου ιΧγόρτιχγες πuρες θιxνijς ν« ξεχι"ιχει. »

Tou εΙπlχ. Κι ό Πόθος ό χρυσος XL-n τ« όλόλιχμπριχ φτερ«

Κιχι μοί) ιΧποχρΙ"ετlχι, « Τέλειωσε τΟ εργο που ξετρέχεις Ι).

π. EXORDIUM 7

Ό πο,ητης ΣUμβOυλεύε, τους νέους νΟι ιXκoUσoυν τΟι μa(}ήμοιtt του

και! έπ,χαιλείται, -roν Φοίβο (στ. 41-78)

Νέοι ιΧπlχτημένοι, στις διδlχχές μου δώστε πρoσoχ~,

• Αχουστε σείς που πιχντελώς σaς πρ68ωσε ~ ιXγιXmJ ~ δι~ σιχς.

ΜΙ-θ ' • , ., ,~~ .JIJ. ,~ οι ετε γιlχτρεΙεζ lχπο IXUΤO" που ΟΙΟIΧλ.ν,ιXlXτε το" ερωτιχ.

Τ, έ '~λ' , ~~ 'O~_ ~ έψ 8 Ο Χ ρι που σιχς π ηγωσε το ΙοΙΟ ΧιΧΙ υοι σιχς γιιχτρ ει.

ΤΟ ίδιο χωμιχ θρέφει βοτιΧ"ιlχ γιιχτρειocς ΧιΧΙ δ1jλ1jτηριlχ.

Συχν« τΟ ρ680 με την τσουχ"Ιδlχ γειτο"εόει.

Ή λ6γχ1) του Π1jλΙoυ που χιχΠOτt λιχβωσε τΟ" έχθρό της 9,

Το" γιο τou Ήριχχλη, lXuτΗ βo~ειlX ΧιΧΙ ίlXσ1j του δΙδει. ~O τ "~ '.1_ ' σιχ ειπιχ γιιχ τους lXVτρες, πιστεψ'" με, χοριχσιιχ,

Τ« λέω XlXL γι« σaς. "Οπλιχ στους ιXvτιπιXλoυς δΙδω.

Κι &ν ίσως χιχποιιχ στις χρείες σιχς δεν εί"ιχι τlχφιlχστιΧ,

"Ομως μπορεί πολλ« με τΟ πιχριχδειγμιχ ν« μιχθετε.

Ν ' , • έλ " β' , ~ • λ' ΙΧ Ο ωφ ιμος σχοπος : VIX σ ψου"ε οι ιχγριες οι φ ογες,

39

40

50

ΗΕΜΕΟIλ AMORJS

nec servum νίαι pectus habere sui.

νίxisset Pbyllis, sΊ me foret usa magίstro,

et per quod novies, saepius isset iter.

Nec moήens Dido summa vidisset ab arce

Dardanias vento vela dedisse rates,

nec dolor annasset rontra SUB viscera matrem,

quae socii damno sanguinis ώω vinun est.

Arte mea Tereus, quamvis Philomela placeret,

per facinus fieή noη meruisset avis.

Da ιnihi Pasίpbaen, iam ωUΉ ponet amorem ;

da Pbaedram, Pbaedrae tuιpis abibit amor.

Redde Paήn nobis, Helenen Menelaus habebit

nec manibus Danais Pergama victa cadent.

Iιnpia βί nostros legisseι Scylla libellos, baesisset capiti pωpum, Nise, ΙUo.

Me duce damnosas, homίnes, conpescite curas,

rectaque cum sociis me duce navis eat.

Naso legendus eraι tum cum didicistis amare ;

idem nunc vobis Naso legendus eήι

Publicus assertor dominis suppressa levabo

pectora: vindictae quisque favete SU&e.

Te preror incipiens; adsίι tua laurea nobis,

caπniniθ et medicae Phoebe repertor opis ;

55

65

75

ΕΡΩΤΙΚΑ ΑΝΊΊΦΑΡΜΑΚΑ

~_.!.P-.ι. ι Ι ιψ Ι, -ΛΙΡ-Ν' ~Ι .mJ: ι-σα:WΙ της VIX πα: ει να: wιι OιtΛα:ι- 'Υ) ΚιΧΡοΙιχ.

Θ« ζοΟΟε ~ Φuλλίδα:, civ είχε έμ.έvα: δ&σχιχλό της, ~ Αν επιχιρνε σuΧVΌΤΕρα: τΟ δρόμο πού 'χε έννι« φορες περ&σει. 10

ΠΕΘΙXίνOVΤΙXς δεν θά. 'βλεπε ~ Διδω ά:π' τΟ ψηλό της κά:στρο

των ΔΙXρδα:VΩν ~ πλοία: ν& 'χονν ~ ΠΙXVΙ« ά:vOίξει στΟν ά:γέρα:. 11

Δεν θ& 'χε όπλΙσει ό ΘUμOς ΈV&:ντια: m σπλ&χνα: της τη μOCvα:

55

Γι« έχδίκψrj τou ιΧντρα: της τΟ ίδιο της τΟ α:Ιμα: v« χlXλ&σει. 12 60

Χ&Ρ'Υ) ιrτ1jv ΠxV1J μου ό Τ'Υ)ρεύς, 000 τη Φιλομ-ήλιχ κι civ ποθουσε,

Τ ι Π Ι ~- , _'.A.'.~ Ι. ιι.!. ιψ ι ι -Ύ)V α:σιψIX'1] οωσ μου: c.uvU<, τον ερωτα IJ(X πα: ει για: τον τιχυρο.

Δώσ' μου τη Φα:ίδρα:: της Φα:ίδρα:ς ό α:Ισχρος ό ερωτας θ« σβφει.

Τον Πιiρ'1] έμπιιrywrείτε μου κα:ί ό Mεvέλα:oς θ« εχει την 'Ελένη, 65

Ή Τροία: νικ'1jμέV1J δεν θ« χα:θεί ά:πο ~ χέρια: των Έλλ.φων.

~ Αν είχε ~ ά:vόσια: ~ Σκύλλα: 13 τ« βιβλία: μΙΧς δια:βιiσει,

'Ώ Νίσε, ιrτ1jv χεφCXΛ~ σου θά. 'χε πα:ρα:μείνει ~ πορφυρένια: τρίχα:.

• Ανθρωποι, με όδΎ)ΎΟ έΜΈVΙX ΣUΓΧΡα:τ'ίjστε ΤΙς όλέθριες ά:)iπες,

Μ ι ' .. J.... Ι. _. πλ - Ι Ι ΙΙ.!.' Ιζ ε ε~yα: τιμονιερ'Υ) α:σφW\τιχ ΟΙΟ κιχι συvτρoφoι υa. α:ρμεvι ουν.

N&:σωwι όφείλiXτε v« μελετίiτε τότε, Οτα:ν μα:θ<χίνα:τε v« ά:γα:πίiτε, ΤΙ .~ Ν!- Ι ι Ι Ι ~ β Ι ξ Ι ον ΙοιΟ ιχσωνα: πρεπει κιχι τωρα: VIX οια: α:σετε 1XVf1,.

Δ'Υ)μόσιος έλΕUΘερωτης έγώ, τ« ~ που ΚιΧτιχπιέζει ό ά:φΈVΤΗς

Θ« λυτρώσω: της έλεUΘΕρια:ς τΟ ρα:βδί όλοι δεχθείτε. 14

ΤΩ Φο-β "Εσ Ι , Ι , , Ιζ ΤΙ ~!_ ~ Ι Ι , ι ε. εvα: ιχετεuω ως α:ρχι ω. 'Υ) οιχφV1J οωρισε μα:ς.

ΤΩ εύρετη της ΠχV1Jζ τou τρα:γoUΔιoυ ΚιΧΙ της για:τρειOCς,

70

75

ΚΕΜΕΟΙΑ λMORlS

tu paήter vati, paήter succuπe medenti :

utraque tutelae BubdΪαι cura tuae est.

Dum licet et modici tangunt praecordia motus,

si piget, in pήmo limine siste pedem :

oppήme, dum nova suot, subiti mala semina morbi

et tuus incipiens ire resistat equus.

Nam mora dat vires: teneras mora percoquit uvas

et validas segetes, quae Μι herba, facit.

Quae praebet latas arbor spatiantibus umbras,

quo posίαι est Ρήmum tempore, virga Μι ; tum poterat manibus βuιnma tellure revelli ;

nunc stat in inmensum viήbus aucta suis.

Quale βίι id quod amas, ceΙeή circιιmspice mente,

85

et tua laesuro subtrahe colla iugo. 90

Principiis obsta: sero medicina paratur,

cum mala per longas convaluere ιnoras.

Sed propera nec te venturas differ in horas :

qui non est hodie, cras minus aptus eήι

ΕΡΩΤιΚΑ ΑΝΤΙΦΑΡΜΑΚΑ

Σ ι ξ - • \ \ \ \ \ θε .-4. UVΤpε ε ομοιιχ εΣU τον ΠOΙ'1j'Π) χιχι τον ριχπε""ι.

'Υπι) την σxbτη σου βpΙσxovτocι τα lpγιx κιχι των δύο.

111. TRACfAΠO (79-810) 15

Α Προκαταιμτικες Συμβσυλες (0"1'. '79-134)

οι. Κ6ψι: τΟ χοιχο στη ρΙζοι του (0"1'. '79-106)

-Οσο εΙνιχι ΧΙΧιΡ6ς, Οτιχν ocx6fL1j ~ χιχρδι« ΧΤUΠ~ει μ.ετpη.ιέvιx,

• Αν κ6:τι σε στεvιxχωρεΤ, σται~τησε χιχι τι) χιχτώφλι μ~ διΙΧβεΤς. 11)

Σύντριψε ΈV6σω εΙνιχι νέος τι)ν χιχκι) σπόρο της ξιxφνικ'ίjς ά:ρρώστι.ιχς 16

Κι ό ίππος σου ά:π' την ά:pχ~ ~ ά:ρV1)θεΤ vιX προχωρφει. 17

ΈVΔυνΙXμώνει ~ OCvΙXfLOwJ, ~ OCvΙΧμΟτη τα ΤPUφΕρ« σταιφόλιιχ ώρι~ζει,

E~ ι ι • \ \ Τ _~_ \ ..-J. UΡΩΣτιx σταιχuιx ΚΙXVει ιxuτo που 1jT«V1~LΙX χo!" ... ρι.

AUτό τι) δέντρο, ποό δίδει την π«χι« σχι« σ'tOιις ό3οιπόρους,

-OτΙXV πpωΤOφUΤΕότ-ηκε ψα:νε κλωνιxρ~κι.

MπopoUΣες τ6τε με τι) χέρι ά:πΟ τι) λίγο χωμιχ vιX τι) β~ις.

Τ ώριχ στέκει θε6ριχτο με τι.ς δικές του τι.ς δυ~μ.εις ψY)λωμ.έvo.

Σκέψου γοργ« κι έκΤΙμφε τι είδους εΙνιχι ~ ά:~Π1j σου

Κιχι β~ ά:πΟ τι) σβέρκο τι)ν ζuγO ποό μέλλει vιX σε βΜψει.

Πολέμιχ κ6:θε ά:ρχΙνισμιχ. Πολό ά:ργεΤ τι) φρμrικo vιX δρ~σει,

-Oτιxv Μρει δυν~μ.εις τι) χιχκο με OCvιχβολΕς μεyW:ς.

Bι~σoυ λοιπόν! Μ-ήν OCvιχβillεις vιX περ~σει ό χιχιρ6ς.

'Ανέτοιμος εΙσιχι ~μ.εpιx; Αύριο θ~ 'σιχι ά:κ6μ1j περισσότερο.

85

90

44 REMEDIλ AMORJS

Verba dat omnis aιnor repeήtque alimenta morando ; 95

optίιna vindictae proxima quaeque dies.

F1umina pauca vides de magnis fontibus οΜ ;

pluήma collectis multiplicantur aquis.

Si cito sensisses quantuιn peccare parares,

ποη tegeres vultus cortise, Myrrha, tuos.

VΊαι ego, quod fuerat pήmo sanabile, vulnus

dilatum longae damna tulisse morae.

Sed, quia delectat VeneΉS deceφere froctum,

dicimus adsidue ' cras quoque fiet idem '.

Interea tacitae serpunt in viscem flaιnmae

et mala mdices altius aιbor agiιo

Si tamen auxilii peήerunt tempom pήmi

et vetus in capto ρectore sedit aιnor,

maίus opus superest; sed ποn, quia seήοr aegro

100

1Ιδ

advocor, ille ιnihi destituendus eήι 110

Quaιn laesus fuemt, partem Poeantius heros

certa debuerat pmesecuisse manu ;

post tamen hic multos sanatus creditur annos


'EξιΣπσι~ ό ερωτιχς )((ΣΙ τρέφετιΣΙ με τη χpoνoτpιβ~ σου.

Π !_ ·- ι ~ τ • μέ •.. _~, Ι ι 'λ uΘ θ -CΣVTιΣ το οιυριο ELVotL Ίj ροι Ίj JUL/\IYtΈPΊj γιοι Vot ε ε ερω ειι;.

Λί~ ποτά:μιοι βλέπειι; ΙΧΠΟ π-ηγει; μηά:λει; ν' ιχρχινουνε.

η περισσότεριΣ ιΣόξι:Χvoνν ώι; ΣUνOΙθpoΙζovτιrι όλoUθε τoc νερι:Χ.

~ Αν εΙχει; έvvoήσει ΈVΩpιι; ποιό ιχποτρόπσιιο έγχλΊjμιΣ ξEXtvoUσες,

ΤΙ , ό Τ Μ' Ι, .(~ ~I θ ' 'ζ 18 Ο προσωπ σου, ω υρριΣ, με φΛΟυοοι οΕν οι σχεπιΣ ες.

ET~ ~. ι ι ~ ~_ Ι ξ' Ι __ ΙοιΣ ΠΛm που EυXO~ στο EXινημιr Vot γιOΙΤpEIYtΈι μΠOpOUΣε,

Έχρόνισε χιχι πλ~pωσε πολu γιoc τη μεγι:XλΊj )((ΣΘUστέp'r)<Π).

ΕΙνιΣΙ ευχι:Χριστο τoUς )((ΣPΠOUς vcX 8pέπouμε της 'Αφρ08Ιτης

Γι' ιΣUτO )((ΣΙ λέμε σuvqως, « Κι ιΣύΡιο ί8ιιΣ θι:Χ 'νιΣΙ.))

ΣτΟ μετσιξu στcX σπλι:Χ'/ΥΟΙ σέpvovτιΣΙ ιχθ6ρυβες οΙ φλόγες U_-' ι ι ~ ι στέλ β 11.(__ ι 'ζ na.L το χιχχο oεvτpι νει ΙXlIIYtΈpΙX τις ρι ες.

β. ~ Αν 8ΕV προλ«βεις στη.. ιXpχ~ τό χοιχό,

βρες 'roUMXLστov την χοιttλληλ'lj σnΎμ~ (στ. 107- 134)

ΣcXv ό )((Σφος της πρώτης της βo~ειιxς χοιθεΤ,

Κ " \~ \ e" , ιχι μες στο u. ψυΙ; )((Στσιχτητης ο ερωτοιι; χρονισει,

Πιότερο τΟ εργο 8υσxoλεUει. ·Ομως τΟν ocppωστo λ.!... . ι, _~_, ~ ~ λ ' Ι Ι λέ L.WJ τον εγxrι~ιπω, χι οις ΙXpΎ'r)σε πο υ Vot με)((Σ σει.

Ό Πoιιxvτί8Ίjς ~pωιxς τΟ μέλος πou εΙχε πλ'r)γωΜΈVo

Μ ι 4... Ι, ~ λ " , ,,Ι. 19 ε γρ,ιιορο το χερι οφει ε νιχ χει οιποχοψει.

ΓιoιτpεUτηχε όμως, χιχθωι; ΛΈV, δστεριχ ΙΧΠΟ χρόνιοι

45

95

100

1αί

110

ΚΕΜΕΟΙλ λMORlS

8Upremaιn bellis imposwsse manum.

Qui ιnodo nascentis propenιbam pellere moιbos, 115

admoveo taιdam nunc tίbί lentus opem.

Aut noVa, βί po88is, sedare incendia temptes

aut ΟΟί per vires procubuere SU88.

Dum furor ίη CUl'8U est, currenti cede furoή :

difficiles aditus impetus omnis habet.

Stultus, ab obliquo, qui, cum descendere possίι,

pugnat in adVer888 ire natator aquas.

Impatίens animus nec adhuc tractabilis arte

respιόt atque odio verba ιnonentis habet.

Adgrediar melius tum cum θυΒ vulnem tangi

iam sinet et veήs vocibus aρtus eήι

Quis matrem, niβί mentis inoΡS, in funere nati

flere vetet? Νοη hoc illa monenda loco est ;

cum dedeήt lacήmas animumque ίmΡΙeveήt aegruιn,

1~

125

ille doΙοι vemis eιnoderaηdus eήι 130

TempoΉS ars medicina fere est: data tempore prosuπt

et data noη aρto tempore vina nocent.

Quin etiam accendas vitia inήtesque vetando,

tempoήbus si noη adgrediare sws.

ΕΡΩΤΙΚΑ ΑΝΤΙΦΑΡΜΑΚΑ 47

KOCL μέ .τηv ύιm:ρ~ βoλ~ ε8ωσε τέλΟζ στoUι; πoλέμouζ.

'Εγω ποu εσπεu8ιx τ!.ζ ΙΙΟΟΟUζ ..ι« ιΧπο8ιώξω τ!.ζ lιεογένν-ητεζ 115

Προσεχτι.χιΧ τώριχ .τηv ιXρ~ βο~θειoc σου προσφέρω.

~ Α 11 μ πορεϊ:ζ, σβ'ijσε .τηv πuρxιxγιιX πou μ6λΙζ Μει 11' ιΧρχΙσει,

~H ιΧλλιωζ σιXII Εχονν χιxμ1jλώσει οί 8ννιΧμεΙζ τηζ. 'Ε' ξ' ( Ι \ Ι \ Ι ι _1_

ιιοσω εχννετιχι 1) μιχιιιιχ, στη μιt\ILOCσμενtj 'τηιι πορειoc χιχΙΙε -romι.

Δόσχολoc σUΓXΡOCτεϊ:τrxι ~ χιΧθε τρέλoc. 1:11

~ Aμuocλoζ ό χολuμ~ πoU μιXχετrxι έvιXmoc στΟ ρώμoc,

'Ειιώ μπορεϊ: ΜξιΧ τρocβώllTOCζ ..ι« περιΧσει.

Ό ιXIIuπ6μOllOζ ό IIOUΖ, ό ιXXΙXτέργocστoι;, περιφρονεϊ: .τηv τέχνrj,

Τ ι ~, ι β ~_ ._ Ι ι '---Α.ι. oc Λογιoc τrx σuμ ΟUιu:;υnΧΙΧ τrx oc, .... ι.""'"ετrxι.

Kocλmpoc 0Cι; mιγrιΙ\Iω σ' έχεϊ:ιιοll πou τιΧ TpocίIμιxTιX ΤOU 125

'Α' ι , , Ι "_~-~έχ ι λJ..~ - !.~.J.A.. φ1Jllει \II'J. ocχοuμπ-ησω χιχι xw\oo ετrxι TOC UI'OC τηι; <U\'ju .. LOCζ.

Μ6110 εvOCζ λεΙψοζ στΟ ιιου θιΧ έμπ68ιζε μιιΧ μιXIIOC ..ι« θΡ1Jllεϊ: ~("\--_ . _~ , ., ΔΙ , , d β λέ vw.v χψεuεΤOCL ο γΙΟζ τηζ. ε\ι πρεποUIΙ τEΤOLOC ωρoc σuμ ou ζ.

~~- , χλ'Ψ ~ , •. 1 •• ' ,ι !..A..~ ~II OCΠΟ oc ει, OTOCIl γεμισει 1) ψυ Χ1) τηζ ocπo π .. νvuι."

T~ θλΙψ1j τηζ τότε μπορουll τιΧ λ6γιoc ..ι« πρOCGΙΙΟUIΙ. 1~

Ή locTPLx~ εΙιιocι, σχε86l1, ~ TέχV1j vιX 'σιχι ΧΙΧΙΡΙΟζ. 11Ι 'Ωφελεϊ: dO ~ θ - ι ~ ι , , ~, βλ'

τocv 00 ει στφ ωρoc το xρocat, ΠOCpOCxιxtpoc ooσμEllO oc7tτεL.

~.-lt.. ,ι Ι \ \ \ οξ' ... 'ψ ocπocγορεUσ1j φοuιιτωιιει το χιχχο χιχι πocρ ννετrxι

~ OTOC\l του έπιτεθεϊ:ζ σέ χρ6110 ιXxιxτιXλλ1jλo.

REMEDIλ λMORIS

Ergo ubi visus eήs nostrae medicabilis arti,

fac monitis fugias otia pήma meis.

Haec υΙ ames faciunt j haec, υΙ fecere, tuentur j

haec sunt iucundi causa cibusque ιnali.

Otia βί tollas, peήere Cupidinis areus

135

contemptaeque iacent et sine luce faces. 140

Quaιn platanus vino gaudet, quam Ρορώus unda

et quam limosa canna palustris humo,

tam Venus otia amat: qui finem quaeΉS amoήs,

( cedit amor rebus) res age, tutus eΉS.

Languor et inmodici sub nullo vindice somni

aleaque et mώtο tempora quassa mero

eήΡίunt omnes animo sine vώnere OOΙVOS j

adfluit incautis insidiosus Amor.

Desidiam puer ille sequi solet, odit agentes :

da vacuae rnenti, quO teneatur,opus.

145

150

EPαnΚA ΑΝΤΙΦΑΡΜΑΚΑ

Β. Μέτρα θεραπείας (στ. 135-810)

( ί) Μ ιιΧ yεvιχ~ «ρχ~ :

1. ~ Αρχισε ζω~ Υεμ&τη 8ρ«<ΠJ (στ. 135-150)

Λ '" ... ,Ι ,Τ \ \ -.1.-.._ οιπον ~ν φ«Vεις ιιχσιμος πως εισιχι με την '''λ,νιι μου

" Αφφε πρώτοι ιiπ' όλΙΧ τη ΡΙΧστώYrj - Ι80ΙΙ ~ ΣUμβOυλ~ μου.

Α&τη σε ~ι v' ιiγrιπiι;. Α&τη φροντίζει όσιχ εΙνιχι yι.vωΜΈVΙX.

Α&τη εlvιxι ~ ιχίτίιχ χι ~ τpoφ~ 'tΌϋ εύχιXριστou xotxOU. 21

Π , , Ι " ~oξ' - "Ε ο.!. , ιχριχτοι τη ΡΙΧστωYrj xrιι 'tΌ ο ΙXpL 'tΌυ ρωτσι ~ σπιχσει.

49

135

KιxτoιφpoVOϋVΤΙXΙ τότε οί 8~ει; 'tΌU xrι!. πέφ-rouvΕ σβΤΙΣΜΈVει;. 140

Πώς χΙΧίρετιχι τΟ πλιχτά:νι στΟ κριχσΙ 22 xrιΙ στΟ νερό ~ ΛΕUxrι

ΚΙΧ!. τό χιχλ«μι τών έλών στΟ βουρχο xrιΙ στη λιXιnτη;

"Έτσι ~ , Αφρο8ίτη τη ριχστώV1j ιiγrιΠ«. ~ Αν θες ttλoς 'tΌϋ ερωτιχ,

Τ, " -«, λ' ~.!. 'ζ «, 'λ ον ερωτσι VLXO\J\l οι ιχσχο ιες. Ui. σω ει 'J) ιχπιχσχο :φΊJ.

ΝωθρεΙιχ χι ihtvot; «μετρος Χι ιiτά:pιxχoς ιiπό Eγvoιες, 7J.A ", λ' '''''''. Ρ.Ν .. L.~ u.ψΙΙX XL ΙΧΠ 'tΌ πο u κρσισι χε'I"'''''Ι t""'pUt""YV

ΧωρΙς λΙXβωμΙXτLες χιΧθε ΙσχΙΙ 'tΌϋ πvΕUμσιτΌζ σuvτΡίβouv.

rλ -, " ,~- ~, ., 'β λ • 'Έ ιστρσι μες στLς σιφυ~xτει; xrιρoιει; ο ΕΠΙ ου οι; ο ρωι;.

Τό 'Αγόρι 'tΌU-ro ζει ~ ιiπpιxξίιx. η 8ριXσ'J) ιiπεχθιXvετιxι.

Δώσε, λοιπόν, στΟν «8ειο νou εργο vOC xrιτιxyΙνεΤOΙΙ.

145

150

50 REMEDIA AMORIS

Sunt fora, sunt leges, sunt, quos tuearis, amici :

vade per urbanae splendida castra togae.

Vel tu sanguinei iuvenalia munera Martis

suscipe: deliciae iam tίbί terga dabunt.

Ecce fugax Parthus, magni ηονθ causa trίumphi, 155

iam videt in campis Caesaris arma suis.

Vince Cupidineas paήter Parthasque sagittas

et refer ad patrίos bina tropaea deos.

Ut semel Aetola Venus est a cuspide laesa,

mandat amatοή bella gerenda suo.

Quaeήtis, Aegίsthus quare sit factus adulter?

In promptu causa est: desidiosus erat.

Pugnabant alii tardis apud llion armis ;

transtulerat vires Graecia tota SU88.

Sive operam bellis vellet dare, nulla gerebat,

sive foro, vacuum litίbus Argos etat.

Quod potuit, ne nil illic ageretur, amavit.

Sic venit ille puer, sic puer ille rnanet.

1«1

165

ΕΡΩΤΙΚΑ ΑΝτIΦΑΡΜΑΚΑ

(ίί) Εί3ιχ« μέτΡIΧ γιιΧ -4 στlXμ.rιτησει ~ έξ«ρτηιT1J (στ. 151-248)

[ΣτΡIΣΠjΎΙXOΙ έλιγμ.οη

2. • Ασχολfpοu μι ϊρΎΙΧ εΙρ1rπJζ ~ πολέμ.οu (στ. 151-163) 23

'Υ πά-ρχOUΝ «γορες xιxt 8ιxιxστr)ριιx xιxt φΙλοι vιX UπεΡΙXσπΙσεις.

"...-.- " "-' -J./J. ' , r.ΛU. στιχ χιχστριχ που ΛΙ1.μ πρuνει ,ψεννος ΙXστLX"1).

"Η, πά.λι, τιΧ tp-yrt τi')ι; ιiv8ρεΙιxς πιά-σε τΌυ ΙΧΙΜΙΧτ6βρεχτΌυ "Ap7J.

rpήyopιx οΙ έριιm.χες χιχρει; θ« πά-ρouν πό8ι.

5'

Νά-! φεύγει ό Πά-ρθος, χιχινουργιιχ «ρχ1ι γι~ θρΙιχμβο μεγά.λο. 24 155

~ xιr.στριx τΌυ «vrnφΙζει χι6λιχς τΌυ ΚιχΙσιχριχ τιΧ όπλΙΧ.

ΝΙχιχ τΟ ί8ιο ΤΙς σΙΧϊτιει; τΌυ Πά-ρθου χιχι τi')ι; Άφρ08Ιτης

Κιχι φέρε 8ιπλ« τ~ τρ6πιχιιχ στoUς ΠΙXτριxoUς θεoUς σου.

Μόλις «ΠΟ τη λ6γχτι τΌυ ΑΙτωλου λ«βώ&η Τι 'Αφρ08Ιτη 25

Ε.'.Α.\# " , , ξ , 'λ "βΙΛ -1ΛΙυ<, τΌν εριχστη της προστιχ ε τΌν πο εμο νιχ ιχνιχ ιuu:.ι.

Pωτiς γιιχΤΙ ό Αίγισθος έμoΙχεuσε;

Τ, , τ "λ' " λ τ Ο πριχγμιχ ειν ο οφιχνερο: ιχργοσχο οι; Tjτ(XV.

MιxxρUς ό π6λεμος που εχιχνιχν οΙ VJ.oL εΙς την Τ ΡΟΙΙΧ.

'Εκεί εΙχε στεΙλει ΤΙς 8υνιΧμεις της όλ&κερτι Τι ΈλλιΧ8ιχ. ~A ~1~ '_lλ " " " "Α ν '1" ....... στον mι εμο νιχ πιχει, τΌτε μιχχτι χιχμιιχ στο ργοι;.

A&rOc; στ~ 8ιxιxστr)ριιx; 'Ελεύθερο το " Αργος «ΠΟ 8Ικες.

"Εχιχνε ό,τι έμπορουσε. Ά~πτισε, «ΠΡΙΧΧτΌς vιX μ.ηv εΙνιχι.

ΚοΙτιχ πως τΟ Άγόρι τΌUτo έμφιχνΙζετιχι. ΚοΙτιχ πως χά.νει ΧΙΧτΌχή.

160

165

ΗΕΜΕΏΙΑ AMORJS

Ruιa quoque oblectant animos studiuιnque colendi ;

quaelibet huic curae cedere cura potest.

Colla ίυΟΟ domitos οneή subponere tauros,

sauciet οΙ duram νo~Ι aduncus humum;

obme versata Cerea1ia semina Ιeπa,

quae tibi cum multo fenore reddat ager;

aspice curvatos pomomm pondere I8JΠOS,

ut ΒΟ& quod pepeήt vix ferat aιbor οnαι ;

aspice labentes iucundo murmure ήνos;

aspice tondentes fertile graιnen oves.

Ecce, petunt mpes praemptaque saxa capellae :

iam referent haedis ubera plena suis.

Pastor iιιaequali modulatur hanmdine caπnen,

nec desunt comites, sedula twba, canes.

Pιιrte sonant alia silvae mugitibus altae

et queήtur vitulum rnater ιιbesse suum.

Quid, cum βopposίιos fugiunt examina fumos, οΙ relevent dempti vimina curva favi ?

Poma dat autumnus ; fonnosa est messibus aestas ;

ver praebet flores; igne levatur hiems.

Τ empoήbus certis maturam rusticus uvam

170

175

IIΚJ

185

RI:orn'IKA ΑΝΤΙΦΑΡΜΑΚλ

8. Καιταιπιdισo\) με τη γεωργΙαι (στ. 169-198)

Kόχcιριστow iπι<Πjζ οΙ «γροι τό πνείiμαι χι ό ζY'jλoς ό «γροτιχός,

KLfl- 11._. ~ , , Ι Ι ~ Ι « __ 1. C111& .. r νOΙCΙ μπορει σ CΙUΤΕς τις εγνοιες ναι UΠOTClσσετocι.

D«λc τους δCΙμCΙσμένOυς ΤCΙόΡOυς χά.τω «ΠΟ τό βόιρος του ζυΥου,

ΚαιΙ τΟ ~μΨo Wι 6ιΧ την πλljΎώσει τη σxλ"ljP~ τη γ'ίj.

θiΦc στΟ ιXvCΙσχαμμένO χωμαι της Δ-φ"l)τρCΙς τους σπόρους,

:toο τους ιXvτCΙπoδΙδει ό «γρος με τόχο περισσό.

KoΙτcι τους λυγισμένους χλ«δouς «π' τιΧ β«ριιΧ τιΧ μY'jλtι,

ΤΟ 3iντρo σου μόλις &:ντέχει τό β«ρος όπου ΓΈΝVφε.

KoΙτcιξc τιΧ πoτ«μιcι με τι γλυχο μoυρμoόρισμcι χυλοWε,

T~ πρόβcιτcι χoΙτcι που βόσχouν τό πcιχυ χορΤ«ρι.

NL Ι Π 1. «Τ ι Ι Ι Ι ~ Ι β 1. CII Ι~VOuΝ οι CΙιγες ΤCΙ Χp"I)!LvIx χcιι ΤCΙ CΙγριCΙ ΤCΙ ρ~χιCΙ

KcιΙ φιρνouν τιΧ μαιστιXριcι τους βCΙΡΙιX γιιΧ τιΧ ριφ«χιιχ.

ΠCΙΙζEΙ ό βοοχΟς σχοπΟ μελωδιχο με τό διπλο χcιMμι,

Σνντροφοι δεν του λεΙπουν τιΧ σχυλι«, ιptMΠOV"lj πιχρέΙΧ.

'Αλλου ιXvτηχεί τό δ«σος τό βιxΘU μοuγχcιV1jτό της μιXvΙXς,

ΠCΙΡΙXΠOνιέΤCΙΙ που Εχει τό μοσχιχρ«χι της μαιχρWΕι.

53

1'10

175

1/11

Ί3ίζ! Φεύyouν οΙ μtλισσες μιχχριιΧ «π' τους ΧCΙΠVOυς της δόι8cις 185

Ν ι 1,_ ' «.u'.l~.« λ' , , ι Ι Ι β Ι CΙ ~φρωσει "Ij Xuψ~"Ij "Ij στρoγγu "Ij ιχπ το χερι που ~ νει.

ΔΙ• ι φθ __ 1 , ΤΙ 6' Τ,« ~ Ι Ι , σΕΙ το ιvoπωρο ΧCΙΡΠOuς. ο ερος ειν ωριχιο με ΤCΙ ΣΤCΙχuιx .

• A"~ ι '" ξ '" , .ι. , , YV'j προσφερει "Ij txνoι "Ij, ιχπ τη φωτιιχ πριxuνετocι ο χειμωνιχς.

"-Ι.. « 1..._ ' ι ζ' Ι ~ 'λ«' J.-, "'-'Ψ ορισμc.ν,ι rnol"lj μαι EUει τcι ωριμαι στcιφυ ιιχ ο ιχγρυ.,ι.

deligit, et nudo sub pede musta fluunt; 190

temporibus ceιtis desectas alligat herbas

et tonsam raro pectίne veπit humum.

Ipse potes ήguis plantam deponere ίη hoιtis;

ipse potes ήvos ducere lenis aquae.

Veneήt insitio, fac ramum ramus adoptet 195

stetque peregήnis arbor opeιta comis.

Cum seιnel haec animus coepit mulcere voluptas,

debilibus pinnis inήιυB exit Aιnor.

Vel tu venandi studium cole: saepe recessit

tωpiter a Phoebi victa sorore Venus.

Nunc leporem pronum catulo sectare sagaci,

nunc tua frondosis retia tende iugis ;

aut pavidos terre vaήa formidine cervos,

aut cadat adversa cuspide fossus aper.

Nocte fatigatum somnus, ηοη cura puellae,

excipit et pingui membra quiete levat.

Lenius est studium, studium tamen, alite capta

aut lino aut calamis praeιnia parva sequi,

vel, quae piscis edax avido male devoret ore,

ΕΡατιΚΑ ΑΝΤΙΦΑΡΜΑΚΑ 55

K«l τρέχει ό μουστος ώι; τιΧ π«τεί με τιΧ ΓUμνoc του πό8ιοι. 190

~~.ι Ι " "Ι ~ 'ζ Ι Ι .... "ι. oρισμE'Πj εποχη τ« χορτ« οεμ«τι« ει τ« κομμενοι K«l με τΟ xmt τΟ ά:ρ«ιο την κουρεμένη yij σ«ρώνει.

Μπορείς π«ρ«φu«8« στΟν ποτισμένο κ'ίjπo σου νιΧ βocλεις,

Μπορείς ό ί8ιος τόυ πρocοu νερου ΤΙς «υλ«κιες νιΧ ιruρεις.

ΤΗρθε ό καιρος ΎLιX μπόλι«σμ«. ΚοΙτ« κλoc80ς με xλoc80 νιΧ 8εθεί 195

Κ ι ι t- ι Ι Ι Ι ,Ι Ι ξΙ I~~ «ι το οεντρι να. στεκΕΙ σκεπιχσμενο ιχπο το ενο φυΛΛωμιχ.

Άρκεί νιΧ ξεκιVφει έτοότη ~ χ«ριΧ νιΧ θέλγει την Ψυχ~ σου

Κι «πριχκτος με πιxρOCλUτ« cpτεριX φεύγει μιχκριιΧ ό 'Έρωτιχς.

4. Άσχoλ~σoυ μετΌ xuvfryt ~ με τΌ Ψ&:ρεμιχ (στ. 199-212)

'Αλλιώς, τou κυνηγιου την τέχνη νιΧ σποu8OCσεις. ΣυχνιΧ ~ Αφρο8Ιτη

Ν ι" Ι ,Ι Ι 't- λ ι ~ Φ 'β Ι 26 τροπιιχσμΕ'Π) εκανε πισω, ιχπο την «οε ψη του οι ου νΙΚΎJμE'Πj. :m

η μιιΧ κυνήΎΎJσε λιχγό, που ευκολΙΧ ό σκόλος τΟν μυρΙζει,

ην «ΛAΎJ τιΧ 8LXTUIX σου ιΧπλωσε στους φουντωμένους λ6φους.

Με χΙλιους τρόπους τρόμιχξε τιΧ 8ειλιιχσμένιχ έλocφLΙΧ

Κι ιχς πέσει κεντημένος με την ιxtχμ~ τou 86ροιτος ό κιΧπρος.

"ίπνος κι όχι Εγνοιιχ κοριτσιου κατocκοπο τη νόχτιχ σε προσμένει 2ffi

Κ Ι, ι β θ ι , Ι .ι. Ι 'λ ιχι εις τη ιχ ιιχ ΙXνΙXΠΙXυσΎj πριχυνοντιχι τιχ με ΎJ.

Ι:'! Ι Ι (Ι «Ι) Ι ι 1_. ι::.ιν«ι κοπος μικροτερος κοπος ωστοσο ΠΕτουμενιχ να. πιιχνεις

Μ ι t-' ~ Ι ξ'β Ι Ι Ι β β ~ ε OLlTUIX ΎJ με ο εργες, γuρεooντιxς το ΤΙΧΠΕινο ριχ ειο.

~H ι ι λ ' t-όλ 'β Ι Ι ζ , Ι σιχν στο ιγο ο ωμοι κρυ εις το μπρουντ ινο ιχγκιστρι,

REMEDIλ λMORJS

abdere sOO parvis aera recurva cibis.

Aut his aut aliis, donec dediscis aιnare,

ipse tibi furtim decipiendus eήs.

Τυ tantum, quamvis finnis retinebere vinclis,

i procώo et longas carpere perge vias.

F1ebis, et occuπet desertae nomen amicae,

stabίt et in media pes tibi saepe via.

Sed quanto minus ire voles, magis ire memento ;

perfer, et invitos cuπere coge pedes.

Nec pluvias opta, nec te peregήna morentur

sabbata nec damnis Allia nota suis ;

nec quot transieήs, sed quot tibi, quaere, supersint

milia nec, maneas υΙ prope, finge moras ;

tempora nec numera nec crebro respice Romam,

sed fuge: tutus adhuc Parthus ab hoste fuga est.

210

215

220

Dura aliquis praecepta vocet mea ; dura fatemur 225

esse, sed υΙ valeas mώta dolenda feres.

Saepe bibi sucos quamvis invitus amaros

aeger, et oranti mensa negata mihi; υΙ corpus redimas, ferrum patieΉS et ignes

EPσrIΚA ΑΝΤΙΦΑΡΜΑΚΑ 57

Κ«κο πou χιχφτει ψιχρι λΙΧίμιχργιχ με ά.χόρτιχγο τΟ στόμιχ. 210

Μ' ιxUτoUς χιχι μ' ιXλλouς τpόπouς, ώς νιΧ ξεμιχθεις νOC ά.γιχπϊΧς,

Μ ι ι ι • . ._1 ι ι ξ λ-C ΠΙΧ\lOυΡγιιχ τον ΕΙXυro σο\) πρεπει νιχ εγε (1ζ.

5. ΤσιξΙδεψε μσιχριόι (στ. 213-248)

"Οσο Ισχ\)ρOC ΧΙ ιΧν ε!νιχι τιΧ δεσμOC πou σε χριχτοννε, 4f\.'~. ι Ι ~ ό ι , λο"'ο,- Ι ι 2'1 .... "τε μιχχΡΙΙΧ, χιχι ορ μOUς μιxχpι\lOuς ιχκο .~ χιχι πορεοο\).

Θιi χλιχϊ:ς, όλο θιΧ ά.νaΘUΜίϊσlXι τΟ ονομιχ της χιχμέτης σο\) φΠ7jζ 215

ΚιχΙ σννεχως θιΧ στιχμιχτίϊ τΟ πόδι στ'ijς στριχτιχς σο\) τη μέσ7].

"Ο ι λ' Al. Ι ι Ι fJ.NII'I.- 'ΨΟ Ι Ι σο πιο ιγο """" νιχ φUΓΕις, τοσο Γ""IJI)Ή;PΙX σκε \) τη <p1J'('1}

"Α ξ ι ι Ι ι ~ ό " 'ΘU __ ~ ι ντε ε, χιχι χιχνε νιχ πιxpouν ορ μο τ ιχπρο μιχ ΠΟΟιχΡΙΙΧ.

Να: μψ πιχριχχιχλέσεις γιOC βpoχ~, ξένα μ~ σε xιxΘUΣΤΕpψouν

Σ«ββιχτιχ 28, ~ του περίφημο\) 'ΆλλΙιχ ποτιχμου οΙ σ\)μφορές. 29 ~

ΝιΧ μ~ ρωτϊϊς πόσιχ μΙλιιχ έχεις πopΕUΘεϊ: ~ ποοιχ σου ά.πoμένouν,

·Οχι πλιχrnς ιiνaβoλες νιΧ κρΙΧτηθεϊ:ς χοντιχ της.

ΤΙς μέρες μ~ μετρϊϊς, σuχνιX πίσω στη Ρώμη μψ χοιτιΧζεις.

Μ 1. ι 'Α' ι .1-..Α ό 'ζ • ΠΙ θο ι ι ονσιχΙΧ <puγε. π τον .. ι.. vp το\) σω ετιχι ο ιχρ ς με CP1J'('1}

ΘOC πουν σχληρες ΤΙς ΣUμβO\)λές μο\). Ε{νιχι σχληρες όμολογω. 225

• Αν θες νιΧ γιιxτpεuτεϊ:ς πρέπει μεγιΧλο\)ς πόνο\)ς νιΧ περιχσεις.

ΠικpoUς χ\)μοuς μες στψ ιippώστιιx σuχνιX χιχτιΧπιιχ ιiθέλ-ητά μο\)

ΚιχΙ μου ά.pτηθ'Yjxιxν τpoψ~ στt.ς πιχρΙΧχλψεις μο\).

rtιi νιΧ κερδίσεις πιΧλι τΟ κορμί, μιχχΙΧίρι ΧΙΧΙ φωτιOC θιΧ &πομείνεις,

aήda nec sitiens ora levabΊS aqua :

υΙ valeas animo, quicquarn tolerare ηφίβ ?

Αι pretiuιn pars haec corpore maiU8 habet. Sed tamen e8t artΪβ tήβιίββίma ianua nostrae,

et labor e8t UΠυB tempora prίma pati.

Aspicίs υΙ prelJ808 urant iuga prίma iuvenC08

et noνθ velocem cingula laedat equuιn ? F01'8itan a laribUB patriis exire pigebit;

Bed tamen exibis; deinde redire vole8.

Nec te lar patήυB, Bed amor revocabit amicae

praetendens culpae splendida verba tuae.

Cuιn semel exierίs, centum solacia curae

et rus et comite8 et via longa dabit.

Nec satis eBse pute8 discedere; lenΙUs abeBto,

duιn perdat vires sitque sine igne cinis.

Quod nίsί firmata properaris mente reverti,

inferet arma tibi saeva rebellis Amor,

quidquid et afueήs, avidU8 sitiensque redibis

et spatiuιn damno cesseήt omne ΙUo.

Vίdeήι, Haemoniae si quis mala pabula terrae

REMEDIλ λMORlS

235

240

245


Δεν θ« 8ροσΙσεις ΚL ίΧς 8ιψaς .ro ιnτyvωμ.έvo στόμ«. rLιX ν&. 'χεις πvΕUμ« Uγιές, τί. ~p«γε θ« «ρνιόσουν vιX ίntoιpέpεις j

·0 ' μέ ~'" ~ , ξ'ζ , μωι; το ρος τouτo «πο το σωμ« σου ΙΧ L ει περισσοτερο.

Π&.vτωι; τηι; θεplXπείlXζ 30 μιχι; ~ πόλ'1) tlvcxL στεv6τ«τη.

Πόσο σ.ro «ΡΧΙVYjμ« θ' «vτέξεις: ί8ου ό μφι; ~θλoι;.

59

230

ΚοΙτlχ τους νι6ζευxτouι; τιxυpOuι; ό πρώτος ό ζuyOς πώς έρεθΙζει, 235

Πώς ό ΧιΧιvoυΡΎιος χιχλιvOς .ro YPtropo ~OΎO πλYJΎώνει.

ΘιΧ σε πονέσει ίσωι; vιX «ιΡψεις τους π«τpώouι; σου θεοόι;. 'Α,,' Ο.!. , " dy> Ο.!. θε~ " .L.I. ΛΛΛΙΧ \ΚΧ ΤOUΙ; ιχφφεις. 1 στεριχ \ΚΧ πο ις VCX επιστρ~ψεις.

"Οχ "_-1 A"~' ' .. _~-- .!.~~, '" - έ ι '1) εΟΉIΧ. uτΗ σΕV σε ~ι, ruv\1X ο ερωτιχς τηι; v 1Χζ.

Τ", l_ζ'" " - ~J..H YJV εvoχ'1) σου σxεπ~ ει IXUΤOς με τιχ ωριχιιχ ΛΙι Τ .ΙΧ.

Κι όμωι; ώι; «λιχΡΥέψεις μυριες θ« βρεΤς ΠIXΡYJΎOριες σ.ro." πόvo, ~,..J,.. 'ξ ,\ ,\ ,\ L ... "1' ε OχYj, στις ΣUVΤΡOιpιες, στη μ«χΡΙV'1j τη στρ~τιx.

πως ξEVYjτεUτης μ~ θ«ρρεΤς πώς ιpτ&.vει - XlXLpO ν&. 'σιχι στιΧ ξΈVIX

"Ωσπου vιX π&.ψει ~ ορεξ'1) χι ~ στ&.χτη 8ίχωι; θέρμ'1) «πομεΙνει.

~Aν τυχει XlXL βι«στεΤς πίσω vιX 'ρθεΤς, χωρΙς στέρεο ιΡρ6VYjμ«, :us

'Α8&:μ«στος ό "Ερωτιχς πόλεμο ιΡοβερο θ« σου χινήσει.

·Οσο XlXL ν&: 'χεις λεΙψει μ«χΡΙ&', ~πλΨ't'Oς, 8ιψ«σμέvoι; θ« γυρΙσεις

Κι ό μlχχριvOς ξΕVιτεμOς XlXτιxστpoιp~ σου θ&: 'VIXL.

6. Ή μαιγεΙοι _θόλου 8ΕV ώφελεί (στ. 249-290)

60 REMEDIA AMORIS

et magicas artes posse iuvare putat.

Ista veneficii vetus est via; n08ter Apollo

ίnnocuam sacro carmine monstrat opem.

Me duce ηοη tumώο prodire iubebitur umbra, ποη anus ίnfamί carmine rumpet humum,

ηοη seges ex allis ali08 transibit ίn agros

nec βΟΟίιο Phoebi pallίdus orbis eήt ;

ut solet, aequoreas ibit Tίbeήnus ίn undas;

ut solet, ίn niveis Luna vehetur equίβ.

NώJa recantata.s deponent pectom cums,

nec fugίet VΊνo SΏphure VΊctus Amor.

Quίd te Phasiacae iuverunt gramίna terme,

cum cuperes patήθ, Colchί, manere domo ? Quίd tibi profuerunt, Circe, Perseides herbae,

cum sua Neήtias abstulit aum mtes ? Oιnnίa fecisti, ne callidus h08pe8 MίreΙ :

ίlle dedίt certae lίntea plena fugae ; omnia fecistί, ne te ferus ureret ίgnίβ :

longus et ίnvίΙo ρectore sedίι Amor.

Vertere tu poteras homines ίη mίlle figuras ;

ποη ρoteras animi vertere ium tuΪ.

Dίceήs hίβ etίaιn, cum iam discedere vellet,

Dώίchίum verbis detίnuisse ducem :

250

255

265

2'70

ΕΡΩΤΙΚΑ ΑΝΤΙΦΑΡΜλΚΑ 6,

Κι οί τέχνες της μocγείιxς πώς εΙνιχι 8uvιxτOv vιX ώφελ1ροuv. 2S)

ΑύτΟς εΙνιχι ό 8ρόμος ό πιχλιΟς της μιxyyrιvείιxς. Ό 'Aπόλλωνlι.ς μοΙ)

Με τΟ ίερο τρΙΧγ0ύ8ι τou βο1ρειιχ ιiθΏΙX σου προσφέρει.

Με έμΈVιx ό8ηΥΟ 8εv ΧΙXΛoUντιxι τα. πvΕUμocτιx v' ιiφfισoννε τΟ μvijμιχ 32,

Το χώμιχ 8εv σχίζει μ4γισσιχ με τα. αιθιxρτιi της ξόρχιιχ.

ΔΕν μεΤΙΧβΙΧίvouv οί σπορες ιiπO χωριiφι σε χωριiφι 33,

του ΦοΙβοΙ) ό 8Ισχος Εξιχφνιχ 8εv χλoμιιiζει.

'Ως σuνYjθΙζει θ« xUM ό ΤΙβεΡ7jς πρΟς τα. θιχλιΧσσιιχ νεριi.

'Ως σuνrjθΙζει ~ σελfrnι θ« ούρΙΧv08ρομε'L με τΟ χιoνιiτo ιXρμoc. U' _ .. ' t\" ξ " _1 t\' ο}. t\ ι A~ΙΙX ΧΙΧροιΙΧ με Oρχισμouς ΤOuς mιVOuς oΕV ua οιωχνει

255

0Uπ θα. φΕUΓΕι ό ερωτιχς ιiπ' τΟ xιxuτO τΟ θειιΧφι VLX7jΜΈVoς. 2()()

τα. βότιxvιx ιiπO τη yij του ΦιXσ7j34 τι σε ώφελ'ήσιxv, M1j8tLιx,

-Oτιxv ζ7jTOοοες στην πιxτριx~ τη yij vιX πιχριχμεΙνεις;

ΚΙ ό ,- , ι "\ β Ι - Π ι 3S LpX7j, ΠΟΙ τ οφεΛος σοΙ) ιχπο τιχ oτιxvιx της ερσης ,

-Oτιxv τα. πλοίΙΧ ιiπo τΟ N~ριτo 36 πΤιρε μocxρια. ~ ιχυριχ ;

τα. πιXvτιx ΕXΙXVες vιX μ~ σ' ιiφfισει ό πιxvoυργoς ξένος, 2fJδ

Κι ιxUτOς φυΥ1ι ιivεμπό8ΙσT7j ζ7jTOC στα. όλιXvoιχτιx πιxvιιi τou.

Τ , Ι tI t tI \ , \ , '.1_ ιχ πιxvτιx εχιxvες 7j ιχγριιχ ψωτιιχ vιx μ 7j σε ΧΙΧψο:.Ι,

Κι ό ερωτιχς χρόvo πολυ XΙXΤOΙX7jσε στα. ιiπρΌΘUμ4 σοΙ) στTftrι.

ΜποροΟΟες σε χίλιες μορφες vιX ιiλλιiξεις τους ιiVΘρώπouς,

τους VΌμouς της χιxρ8ιίiς σοΙ) 8εv μπόρεσες vιX ιiλλιiξεις. 270

Κι ΈVΩ έχείνος επειΓΌΤΙXV πλέον vιX μισέψει

Λένε πως ετσι έμΙλφες, τOv ocρχovτιx ιiπ' τΟ Δοuλίχι vιX χριχτησεις 37,

REMEDIA AMORJS

'Non ego, quod pήιno, meιnίni, sperare solebam,

iam precor, ut coniunx tu meus esse velis.

Ει tarnen, ut coniunx essem tua, digna videbar, 275

quod dea, quod rnagni filia Solis eram.

Ne propetes, 01'0: spatium pro munere posco ;

quid ιnίnus optari per rnea vota potest ? Ει freta mota vides, et debes illa tίmere :

utilior velis posbnodo ventus eήι 2IIJ

Quae tibi causa fugae? Νοη hic πova Troίa resurgίt,

ποη aliquis socίos rur8US ad arma vocat.

Hic amor et pax est, in qua male vulneror una,

totaque sub regno teπa futura tuo est '.

Dla loquebatur, navem solvebat Ulixes ;

ίnήαι cum velis verba tulere Noti .

.Ardet et adsuetas Circe decurήt ad artes ;

nec taιneη est illis adtenuatus amor.

Eιgo, quisquis opem nostra tibi ΡOSCίβ ab arte,

deιne venefιciis canninibusque fidem.

285

290

ΕΡΩΤΙΚΑ ΑΝΠΦΑΡΜΑΚΑ

« ~Oχι! Γι ΙXtrro που μ' ~ρεσε πιχλιιΧ, ΘUμιiΜΙXΙ, vιX έλπΙζω,

Τ ώριχ 8ΕV σε ίκετεύω «ντριχς μου vιX θελ-φεις vιX γενείς.

Κ " θ - , ~ξ'" , '1>' ,τ , ι ομως, ιχρρω πως ιχ ι.,ιχ τιΧιρι οιΧΟ σου vιx ειχιχ γινει.

~Hμoυν θεά:, τou 'Ήλιου τou μφου ~τέριx.

To&ro ζ1jTώ, μη βι«ζεσιχι. Χρόνο, ΙXtrro τΟ 8ώρο θέλω.

Οί πιχριχχλ-φεις μου τι ~ριxyε λιγότερο μΠOΡoUΣΙXV vιX ζ7JΦoνν;

Κ , , , , , Π' " β-οιτιχ, ιxγριεuoνν τιχ νεριχ. ρεπει vιx τΙΧ φο ιχσιχι.

Σ , ΟΙ. , " \ • " '_L" ... 'l" uvτoμιx ~ νιχι γιιχ τιχ πιχνιιχ ο ιχεριχς πιο XΙX=r.Λ'I,,,,ς.

Ποι« ~ ιXv«γ>C1j της φuy'ίjς; Δεν εχει ιXvιxστηθεί χιχιvoόργιιχ Τ ροΙιχ,

Έ8ώ xιxνΈVιxς τους συντρόφους m όπλιχ 8ΕV ΧιΧλεί. 'Ε8ώ εΤνιχι ερωτιχς, εΙρ-ψη έ8ώ, χι έγω μον«χιχ πληΥωμένη.

Κ • - , , '"",,'l ' 'β λε' o~ τ . ι ΎJ ΎΎJ ΙXuτΎj ΙXσ'1"'""ΙσμεvΎ] στη ιχσι ιιχ σου ~ εινιχι Ι).

Mιλouσε ΙΧύτη χι ελυνε τΟ πλοίο ό Ό8uσσΈΙXς, '

Κ • ΝΙ -- ~ ,\ \ \, , ελ' -ι.J..n Ι Ο σroς επιχιρνε με τιχ πιxvιιx τΙΧ ΙXVΩφ ιχ τΎJς "" I'ΙΧ'

ΚιχΙγετιχι ~ KΙρxΎJ χιχί στίς πιχλιες ΤΙς τέχνες τΎJς προσφεόγει

Κι όμως ό ερωτιχς ετσι 8ιόλου 8ε λιγoστεUει.

"Οποιος λοιπόν ιXπoζΎjτιi βofjθειιx ιΧπ' τη 8ιχή μου τέχVΎj

Π Ιστη χιχμι« μ ην εχει σε μιχγιχ« XΙXL ξόρχιιχ.

275

285

290

ΚΕΜΕΟIλ λMORJS

Si te causa potens domina retinebit in υιbe,

accipe consilium quod sit in υιbe meum.

Optimus ille sui vindex, laedentia pectus

vincula qui mpit dedoluitque semel ;

sed cui tantum animi est, illum mirabor et ipse

et dicam 'Monitis ποπ eget iste meis. '

Tu mihi, qui, quod amas, aegre dediscis amare

nec potes et velles posse, docendus eήs.

Saepe refet tecum sceleratae facta puellae

et pone ante oculos omnia damna tuos :

'mud et illud habet, nec ea contenta rapina est :

sub titulum nostros misit avara lares.

Sic mihi iuravit, sic me iurata fefellit,

ante suas quotiens passa iacere fores ! Diligit ipsa alίos, a me fastidit amaή :

ίnstitor heu noctes, quas mihi ποπ dat; habeL '

Ha.ec tibi per totos inacescant omnia sensus,

haec refer, hinc odii semina quaere tui.

Atque utinam possis etiam facundus in ίlliβ

295

ΕΡΩΤΙΚΑ ΑΝΠΦΑΡΜΑΚΑ

[Τα:χτιχοι έλιγμοι] (στ. 291-6(0)

1. Ν« σxtφτεσα:ι συνr:x.ως τc1 έλα:ττώμα:-rα: της «γα:ΠYjμένης σου

(στ. 291-356)

~Aν ίσως λόγος σοβιιρος ~ σέ κριιτίϊ στην OCvιισσoc τη Ρώμ'1)

'Άκου ποιές συμβουλές σοί) 8ίvω γι~ την Πόλ'1).

" Αριστος έλεl)θεpωτης εινocι ocUτOς πol.ι εσπocσε τ~ φθιxpτι~ 8εσμ~ 'Α' '.....;:.Α 'πό ' '38 ΠΟ το u ,'Ι"ος κιχι νεσε μιoc φopoc.

"Avτpoc μέ τέτοιο φρότημoc κι έγω θιχυμ4ζω

κιιι λέω (( ΤΙς συμβουλές μου ocUτOς 8ΈV εχει ocνιΧγκ'1) Ι).

·Ομως έσtι πol.ι έpωτεuΜΈVoς 8όσκολoc ξεμιχθocίνεις ν' ocγα:πiiς,

'Εσ\.ι πol.ι θές μ~ 8ΈV μπορεΤς, πρέπει ocπο μέ ~ 8ι8ocχθεΤς.

Φέρνε συχ~ στη μνr)μ'1) σου τ~ εργα: της κιχκουργα:ς κόρ'1)ς

Koct χΡιΧτιχ έμπρος στ~ μ4τιoc σου κ&:θε ζ'1)μι~ 8ικ~ της:

(( Είχε τ~ πιXvτoc, κι 5μως τΙποτε τ~ λιΧφυρoc έτotiτιx 8ΈV της κ&:μνocν,

"Εβ""" ' , • " λ ' , θ ' ι...."ε στο σφυρι '1) ocπ :φτη τους πocτpικoUΖ εους μου.

'Απο τη μι~ μοί) όpκίζOVΤΙXν κιxt όpκισμέv'1) εUθl.ις μέ OCνocγελοUσε.

Πόσες φορές στην πόρτoc της έμπpaς μ' a:φ'1)σε ~ πλocγιcχσω.

295

Σέ «λλOUΖ OC~Π'1J ε8ειχνε, την έ8ικ~ μου OC~Π'1J σιχocινότιχν. 3αi

"Αχ! Ό γυρολόγος γλεvτoooε τ1.ς νυχτιές, πol.ι ocρνιότιxvε σέ ΜΈVoc Ι).

"Α "λ ~ , θε ' Α- ' , ξ " ζ σε ο oc τouτιx κιχ συνocισν,ιμoc σου vιx ινι ουν.

'AνocΘUμoί) ~ πcχvτιx. Έ8ώ ~ σπέρμocτoc τou μίσoUζ OCvocζήroc.

Κι OCκόμ'1). θέλω σέ τoUτo ~ ocποκτησεις εύγλωττίoc.

66

esse : dole tantum, sponte disertιιs eήs.

Haeserat in quadam nuper mea cura puella;

conveniens animo ποπ erat illa meo.

Curahar propήis aeget Podaliήus heιbis

( et, fateor, medicus twpiter aeger eram) :

profuίΙ adsidue vitiis insistere amicae,

idque ιnihi factum saepe salOOre ίυίι.

'Quam rnala' dicebam 'l108trae βUΠΙ crura puellae '

(nec tamen, υΙ vere confiteamur, erant) ;

'Bracchia quam ποπ βuπΙ IlO8trae formosa puellae '

REMEDIλ λMORIS

310

315

( et tamen, ut vere confiteamur, erant) ; DI

, Quam brevis est' (nec erat), • Quam multum poscit amantem ' ;

haec odio venit ιnaxima causa meo.

Ει rnala βUΠΙ vicina bonis: errore sOO illo

pro vitio virtus cήιnina saepe tulit.

Qua potes, in peius dotes deflecte puellae

iudiciumque brevi limite falle tuum.

'Twgida" βί plena est, βί fusca est, • nigra' vocetur;

in gracili • macies ' cήmen habere potest.

Ει Ροteήt dici • petulans " quae rustica ποπ est ;

et Ροteήt dici • rustica " βί qua proba est.

Quin etiam, quacumque caret tua feιnina dote,

hanc moveat, blandis usque precare sonis :

325

330

KPUfIΚA ΑΝΤΙΦΑΡΜΑΚΑ (η

• ΑρxcΤ .,ι« Uπoφέρεις χrιι θιΧ λυθεί ά,πσ μόV'l) της ~ γλώσσιχ. 310

-n.' ,\ , Τ ~, c ',1_ .... τωριχ σε μιιχ γνν«Ιχrι ηrΙXν oεμεvrj '1j σκεψ,ι μου,

Σί cxεlV'1jV ά,VΤΙXπόxpΙσΊj 8ΕV εβρισκε ~ χrιp8ι&: μου.

"Αρρωστος Π08ocλεΙριoς 39 ζηroOOΙX γιιχτρειιΧ στιΧ β6τιxv« μου,

Ντρο,τη μου! ΠιχρΙΧ8έχομιχι, γιιχτρος ιχρρωστος Tμouv.

Me ώφίλψε κ&:θε ά,τέλειιχ Πjς ά,γιXΠ"tjζ μου .,ι« χΡΙνω, ToUτo γιιΧ μέ σuχ.,ι« εργο Uπ7jρξε σωτηρΙιxc;.

(( ΤΙ ιxσx'1jΜΙX Ι), σuvf!JιζΙX .,ι« λέω, «( της έρωμένιις μου τιΧ πό8ιlχ ! » Κι gμως, .,ι« πουμε την ιXλ#JELΙX, 8ΕV 7ιτιxv ιχσχ'1jμιχ χrι66λoυ.

(( Πολu μιχχριιΧ ά,π' την όμορφιιΧ τιΧ χέριιχ της κυρίic; μου ! » Κ • \ - \ !Λ~ t-\ Τ" 66'-L ομως, VΙX πουμε τΗv !ΧΛψειιχ, oΕV ηrιxv ιχσχψ χrι ΛUυ.

(( KovΠι είνιχι ! », μιΧ 8ΕV Yrrιxν. (( Πόσο πολu ιXvΙXζηr& τΟν έριχστη της! »

Του μΙσους μου ιxUτOς .ητιxv ό σπou8ΙXLόTεPOt; ό λόγος.

Τ ό χιχκο μέ τΟ χιχλο γειτoνεtιει : γι' ιxUτO Κι ~ ά,ρετη

ΠολλΕς φορές έσφΙXΛΜΈVιx σιΧν έλ&:ττωμιχ χιχτηγορείΤΙΧι.

Όσο μπορείς, στρ&:βωσε τιΧ χιχρ(σμιχτιχ Πjς κόρ'1jι;.

Κ&νε .,ι« πέσει ~ ΚΡΙσΊj σου σέ λιχθος μοvoπιχτι.

ΝιΧ λες χovτρ~ τη γεμιχτη, μελιχχριν1) ιΧν είνιχι πές τη ΜΙXup'1j.

r \ \ ,- \ "t- t - t, .1. tt-ΙΙΧ μιιχ l\t.7\τη '1j ιχουνιχμιιχ μπορει νιχ νιχι ψεΥιχΟΙ.

'0 t-\ Τ"ξ \, - \ Τ -'.Ol.t-ποιιχ OΕv εινιχι ιχ εστη, VΙX ειπεις πως εινιχι ΙX~O'1jι;

Κι «ν χιXΠOLΙX εlvιxι ιXπλ~, .,ι« εΙπείς πως ιχξεστη εlvιxι.

KΙXL τoUτo ά,κόμ'1j: gΠΟLΟ ~ κυρ&: σου χιχρισμιχ 8ΕV εχει

Z~τιx μέ λόγιιχ κoλιxχεuτιxιX έπΙ8ειξ'1j .,ι« χιΧνει.

315

325

68 ΗΕΜΕΟΙΑ AMORIS

exige uti cantet, si qua est sίne voce puella ;

fac saltet, nescit sΊ qua movere ιnanum ;

baή:Jara seπnone est, fac tecum multa loquatur;

ηοη didicit chordas tangere, posce lyraιn ;

dUΉus ίηcedίι, fac inambulet ; omne papίllae

pectus habent, VΊtium fascia nulla tegat ;

si male dentata est, naπa, quod ήdeat, illi ;

mollibus est oculίs, quod fleat illa, refer.

Prodeήt et subito, sum se ηοπ finxeήt ulli,

ad domίnam celeres ιnane tulίsse gradus.

Aufeήmur cultu ; gemιnίs auroque teguntur

omnίa; pars mίnίma est ipsa puella βuί.

335

340

Saepe, Μί βίι, quod ames, inter tam multa, requiras: 345

decipit hac oculos aegίde dives Amor.

ImproVΊsus ades : deprendes tutus ίneπnem ;

infelίx VΊtiis excidet illa suis.

(Νοη tamen hUΊc nίmίum praecepto credere tutum est :

fallit enίm multos forma sine arte decens. )

Tum quoque, compositis sua cum lίnίt ora venenίs,

ad dominae vultus, nec pudor obstet, eas :

pyxίdas ίnvenίes et rerum mille colores

et fluere ίn tepidos oesypa lapsa βίηυΒ.

350

llla tuas redolent, Phίneu, medίcamίna mensas ; 355


• Ας τριxγotι8ψει, ocκόμ'rj κι &v όι...ότελιχ της λείπει ~ φωvιj.

Ν ι έ.Ι. ,Ι • ~I ξΙ Ι - Ι Ι ιχ χορ ψει, ιχκομ'rj κι ιχν οεν ερει νιχ κouνιx τιχ xepLOC.

Στην όμιλίΙΧ βocρβιxρίζει; dΟσο μπορεί μιχζί σου ιiς μιλιχει. 335

Διν ξέρει πώς νιΧ ocΠΙζει τf.ς χορδές; Zfrrιx νιΧ πΙΧίξει λίιριχ.

W Αχιχριχ περπιχτεί; πιχρ' την &ΙΧ περΙπιχτο μιχζί σου.

BUΖιιX ~λo τΟ στ'ίjθoς; Στηθόδεσμος μψ κρύψει τΟ ψφδι.

'Έχει τιΧ δόvτιιx ιΧσχ'rjμιχ; Πές της μιιΧν ίστορίΙΧ νιΧ γελιχσει. wE ι 1_ '~I Μ Ι. Ι, Ι Ι ι χλ/.I.

χει τιχ μocτιιχ ιxouvιxμιx; ιιχν ιστοριιχ ιxφΎJYφoυ γιιχ νιχ ιχψει.

ΘιΧ ώφελψει σιΧν ΙΧίφτης, κιχθως θιΧ εΙνιχι ιXψTLιxκτη ocκόμ'rj,

Μι βιιχσ'rj έρθεις &ΙΧ πρωιvO στΟ σπίτι της κυρ~ς σου.

Μ- ξ ελ _. Ι ΜΙ ι Ι ~ Ι ι 1. ... ιχς ευ ouν οι φορεσιες. ε τιχ πετριχοιιχ κιχι το μ<U\ιχμιχ

Σκεπιχζovτιxι τιΧ πιχvτιx. Έλιχχιστιχ δικιΧ της έχει μιιΧ γuνιxΙκιx.

340

Σ\)χνιΧ ocvιχρωτιέσιχι τι εΙνιχι ιxUτO που ocγιχπ~ς ocvιiμεσoc σέ τόσιχ. 345

Me ιxuτΗ τψ πιχνοπλίιχ 40 τιΧ μιχτιιχ ό πλούσιος WΕρωτιχς πλιxνεUει.

Φτ&.σε ιΧπρόσμενιχ κιχι ιΧβλιχβος ξιχρμιχτωτη τψ πιιχνεις.

• Η δοοτ\)χ.ης ocπ' τιΧ 8ικιχ της έλιχττώμιχτιχ νικιέτιχι.

Κ • '1.... ~I Τ Ι β λ ' ,ι ι, λ .Μ_ ι ομως ιχσφ<U\ειιχ οεν εινιχι τη συμ ου 'rJV ΙXuτΗ νιχ ιχκο οvv,/"εις:

Έξιxπιxτ~ πολλους ~ όμορφιιΧ που δέν όφείλει τίποτε στψ τέχνη. 350

Κ ι _1__ θ ι Ι Ι λ Ι!.... ι , Ι Ω~_ β1_ ΙXL"Wre κιχ ως τιχ μιχγου ιχ με <U\οιφες ιχνιχμειχτες IJOC ocφει,

'Έλιχ (κιχι μ~ν ντριχπείς) τΟ πρόσωπο νιΧ κιχμιχρώσεις της κυρ~ς σο\).

KouτιXκιιx θιχ 'βρεις κιχι μπογιες πολλές χιλιιχδες

Κ ι ι λ-' W 41 ι ι ι θ; 'λ ιχι νιχ κ\) ιχ ο OισUΠOς ΠΙXχuς μες στους ερμους της κο ΠOuς.

ΦινέΙΧ, τέτοιιχ φιχρμιχκιχ γεμίζουν δυσωδίιχ τΟ τριχπέζι σου. 42 355

REMEDIA AMORlS

noπ semel hinc stomacho nausea facta meo est.

Nunc tibi, quae medΪo Veneήs praestemus ίη usu,

eloquar: ex omnί est parte fugandus Amor.

Multa quίdem ex illis pudor est rnihi dicete, sed tu

ίngenίo verbis concipe plura meis.

Nuper enim nostros qιιidarn carpsere libellos,

qιιorum censura Musa proterva mea est.

Dununodo SΊc placeam, dum toto canter ίn orbe,

quί volet, ίnpugnent υπυβ et alter opus.

360

Ingenίum magni livor detractat Ηοmeή ; 365

qιιisquis es, ex illo, Zoile, nomen habes.

Ει tua sacήlegae laniarunt caηnina linguae,

pertulit huc victos qιιo duce Troia deos.

Summa petit livor: peιf1ant altissΪma venti,

summa petunt dexιra fulmina πιiBβB Iovis.

Αι tu, quίcumqιιe es, qιιem nostra licentia laedit,

βί ΜρίΒ, ad numeros exige quίdqιιe suos.

Fortia Maeonίo gaudent pede bella referή :

deliciis illic qιιiβ loous esse ρotest?

3'10

Grande sonant tragici : tragicos decet ira cothurnos ; 375

ΕΡΩΤΙΚΑ ANfΙΦΑΡΜΑΚΑ

AUτιX οχι σπιXvιιx μου ιΧνιχκιχτώσιχν χι έμένΙΧ τΟ στομιχχι.

Τώριχ θιΧ σοu &νΙΧίΎεΙλω ιxUτO που όρΙζουμε νιΧ γίνετιχι

ΤΙ. Ι Ι ~ Ι '~Ι ~_. ' • .J. ι ~ ...Α-ην ωριχ που ΧιΧνεις ερωτιχ: πρεπει ΟΛοτε"", '1j ιχ I"'ΠΎj νιχ σιωΑυει.

ΠολΜ &πό Οσιχ πρόκειτιχι νιΧ πω τιΧ έμπ08Ιζει ~ ντροπή,

·Ομως έσυ έννόψε πι6τεριχ &πο Οσιχ λεν τιΧ λόγιιχ μου.

Πιxpεi!ετιχιX ό πσι -ιrriJς ιχνττ.κρουει τους κpιτικoUς του ( στ. 361-398) 43

κιχποιοι qou" λοι80ρψει τελεuτιxΤιx τιΧ γpιxcpτιX μου 44

Κι ~ ΜοΟΟιχ μου ώς &ΧόλΙΧστη qει χιχτιχχριθεΙ

'Ενόσω εΙμιχι &ρεστός, σσο σε όλιχκερ'1j τη γij θQ: ΤΡιχγοu8ιέμιχι,

·Οποιος θέλει, έχεΤνος ~ ό ιΧλλος ιΧς μιχχετιχι τΟ εργο μου. 45

Το πνεϊ:ίΜΙΧ τou μ.εγιΧλου Όμ~poυ &μιχυρώνει ό φθόνος: 365

"Αχ ΖωΙλε! 46 ·Οποιος χι OCν εΙσιχι, τ' ονομιχ σου σε κεΤνον τΟ όφεΙλεις.

Τ ιΧ πoι~μιxτιχ σου ιΧνόσιες γλώσσες κιχτιχσπιχριχζουν, ώ ΒφγΙλιε 47,

που μ' ό8ΎjΎO έσένιχ εφερε ~ ΤροΙιχ έ8ω τους 8oόλouς της θεοός.48 'O~I \ 1""1""" - \ \ Ι" ,

ψυονος ΤΙΧ VΨ'ι χτUΠΙX, τις χορυφες οι ιχνεμοι σιχρωνουν,

Χ _Ι ... ,~ • ι στιxλ"~' " Ι ~ ξΙ Ι - ΔΙ ΤUΠOυν τιχ VΨ'ι οι κεριχυνοι, t""'yOL ιχπ το σε Ι χερι του ΙΙΧ.

Κ "· Ι" Ι ,ι λ-Ο λ J.-1. Ι εσυ, οποιος κιχι νιχ σιχι που σ ενοχ; ει '1j το fL'1jpU"j'''' μου, "Α ~ Ι , , Ι , θ T~' Ι Ι μέ 49

ν εχεις τη σοφιιχ, κρινε το κιχ ε εΙσος σuμφωνιx με τιχ τριχ τou.

ΟΙ ocγριες μιχχες στΟ Μιχιώνιο μέτρο 50 προτιμουν νιΧ έκφέροντιχι.

~ Αριχγε ίιπιχρχει θέσΎj έ8ω γιιΧ φuπιxθ7j ΤΡιχγοU8ιιχ ;

370

ΒιχριιΧ ~xou" οΙ τριχγιχοΙ, ιipμόζει ~ όρΥη στους τpιxγικoUς κοθόρνους. 375

usibus e mediis soccus habendus eήι

Liber ίn adversos h08tes θtήngatur iambus,

seu celer, extremum seu trahat ille pedem.

Blanda pharetrat08 Elegia cantet Amores

et levis amitήo ludat amica suo.

REMEDlA AMORIS

Callimachi πumeήs ποπ est dicendus Achilles ;

Cydippe ποπ est oris, Homere, tui.

Quis femt Andrornaches peragentem Thaida partes ? Peccet, ίn Andrornache Thaida quisquis agat.

Thais ίn arte mea est: lascivia libera D08tra est; 385

niI mihi cum vitta; Thais ίn arte mea e8t.

Si mea mateήae respondet Musa iocosae,

vicimus, 8t falsi cήmίnis acta rea est.

Rumpere, Livor edax: magnum iam nomen habemus ;

ιnaius eήt, tantum, quo pede coepit, eat. :m

Sed nimium propems: vivam modo, plum dolebis,

et capiunt anni carmina multa mei.

Nam ίυνθ! et studium famae mihi crevit honore ;

ρήπcίρίο clivi noster anhelat equus.

Tantum se nobis elegi debere fatentur, 395

quantum Vergilio nobile debet epos.

Hactenus ίnvidiae respondimus: attrahe 10m

fortius et gyro curre, poeta, tuo.


Ο, ~ \ \ έπε \, \, β ' ~ 51 Ι ΧΙΧνιιμερινες σκ-ηνες πρ Ι 'ΚΙ. cpεΡOuΝ την εμ «0«.

'Ο 1,_.1.0 '" β ~, \ ~ λε ( Ι;ΛC;ννεΡOς Ο ι«μ ος «c; συρετ«ι χιχτ« των πο μ ων

Είτε γοργος είτε χωλbς στΟ Uστερνό του ~ι. 52

'Η '1<'1_,' • λ \ '''Ε ~ .I."''ι'ι~ '"""'" Ι ει« η γ υκι« φιxpETpOφopouc; ρωτει:; «c; 'ι"'"""'"'ι,

Κι «c; π«(ζει, ι%v&λ«φρη ιXγOCΠΊj, xιxτa: την oρεξ~ της.

Με χιχλλψ4χει« μέτρ« 8ΕV μπορεί v« υμvείτ«ι ό Άχι'λλΕιχ.ς. 'Όμηρε, 8ΕV ElV«L ΎLιX .τη <pω~ σου ~ Κu8ίππ-η. 53

ΝιΧ πrtίξει ~ ΘXt8ιx ρόλο Άv8ρομ4ΧΊjζ χιxvεΙς 8ΕV θιΧ τΟ ιΧντέξει,

ΘιΧ σψ&λει όποιος την Άv8ρομιΧχη π«Ιξει σιXv θxt8«.54

73

Σ.τηv TέχV'1j μου ~χει ~ ΘXt8«, 8ικ~ μου ~ έλεόθερη ιΧκολ«σ(<<. 38S

Mc ΤΙς σεμvεc; ταινίες χιχμιιΧ σχέσ-η. Σ.τηv TέχV'1j μου ιX~χει ~ ΘXt8«.

~ Αν ιXvτ«πoχριθεί ~ Μούσα μου στιΧ πrtLγvι6>8η θέμ«τιΧ μου,

Νικ.φl1με, κι έxεlV'1j γιιΧ ιivUΠΌΣΤ«τη 8ιχ«ζετ«ι χ«τηγορ(<<.

ΝιΧ σχά.σεις, Φθ6νε ιXπλΊjσTE. "Εχουμε χιόλ«c; οvoμ« μ.εγ&.λο,

ΘιΧ γίνει μφλότερο, ιiv προχωρεί στΟ ιXρχινισμέvo β~μ«. 3!ΧΙ

Φθόνε, πολΙΙ μου βιιΧζεσ«ι. ΝιΧ ζ.φω μόνο χ«Ι θιΧ πονέσεις πιότερο.

ΠολλιΧ τρ«γού8ια ιΧκόμη τΟ πvευμ« μου χ«τέχονν. 55

Με τέρπει της φ~μ'1jζ ~ σπou8~ xιxt με .τη 8όξ« μου «UΞιiνετ«ι.

Ό Ιππος μου φρουμ4ζει μόλις εις τΟ ξεχίV'1jμ« του λόφου.

Ή έλεγεί« όμολογεί πως μου όφεΙλει τόσιχ,

'Όσ« χρ~ τΟ εUΓεvικo τΟ έπος στΟν Βιργίλιο.

Στις χιχτηγόριες έχουμε ιXπrιvτψει. ποιητη, τιΧ χιV.ινιXρι«

ΤριΧβηξε 8υν«τότερ« xιxt γύρνα πίσω στΟν 8ικό σου 8ρόμο.

74 ΗΕΜΕΟΙΑ AMORIS

Ergo, ΟΟί concubitus et opus iuvenale petetur

et prope promίssae tempora noctίs enmt,

gaudia ne doιnίnae, pleno βί corpore sumes,

te capiant, ίneas quamlίbeι ante velim ;

quamlίbeι invenίasi ίn qua tua pήma voluptas

desίnat: a pήma proXΊma segnίβ eήt.

Sustentata Venus gratίssίma: frίgore soles,

sole iuvant umbrae, grata fit unda βίtί.

Ει pudet, et dίcam: Venerem quoque iunge figura,

qua mίnίme iungί quamque decere putas.

Nec labor efficere est: rarae sibi vera fatentur,

et nίhίl est, quod se dedecuίsse putent.

Tunc etίam iubeo totas apeήre fenestras

turpiaque admisso membra ηo~ dίe.

Αι simώ ad metas venίt finίta voluptas

lassaque cum ιοαι corpora mente iacent,

dum piget, ut malles nullam tetίgίsse puellam

tacturusque tίbi ηοη VΊdeare dίu,

tunc animo signa, quodcumque ίn corpore mendum est,

lumίnaque ίn VΊtίίβ illius usque tene.

400

405

410

415

ΕΡΩΠΚΑ ΑΝτΙΦΑΡΜΑΚΑ 75

2. Έπιστρoφ~ στΟ θέμ« της έρωτιχi'jς πριΧξ1jζ (στ. 399-418)

''OΤΙXV λοιποll σου ζητηθεϊ: ~ ιX~ιιX, που 'ιιιχι 80υλειOC της ιιιότης,

Κι ερθει ό Χ«ιρος γιOC σε της ννχτrι..ς της τrι..γμέvιJζ, 400

ΓιOC -.ιcX μη σε σχλΙΧβώσει της κυρiiς σου ~ φoVΉ, σUγκoρμoς

'Ως θιΧ ξ08ιlχστεϊ:ς, πρωτυτεριχ θιΧ φελΙΧ lιιΧ 'χες πιΧει με ιXλλ1J.

Βρ ' .. 1. ~"," , , 'λ _1. ες χαΠOΙΙXV W\Λ'1) οπου την πρωτη τη ιχχτιχριχ σου

Θ ' β , Μ" , • ~ , 01. , θ ' • ιχ σ φει. ετιχ την πρωτη, '1) σεuτερ'1) vσ. ιιlχι νω ΡΥ}

ΓλυκUτιxτη ~ x«ΘUστεΡ'1)μMJ φoVΉ. Στην πιχγωιιιOC ό ψ.ιος, 'ς'O_l ~ ~~ • , " , , ,~ .I~ , 56 uro Χ«υμιχ σωρο '1) σκιιχ, χ«ι το ιιερο χιχριχ στοll σΙΨ'λσμE\lO.

Ντρέπομιχι ιΧλλOC θOC τΟ πω: στΟlι ερωτιΧ σου στιΧσ'1) 8ι&:λεξε

"Οποιιχ θιχρρεϊ:ς ιm. στΟ σμίξιμο kλιΧχιστrι.. τιχιριιΧζει. Λ.!... τ ~, 'ΑΙ " ,. λ ~ '!"..LA.. ~ ειιιιχι σuσκOΛO. γες IXUΤΕς που ομο ογοwε την W\IjV .. LΙX

Κι οίίτε ύπιΧρχει κιX~ πou «πρεπο γιOC κεϊ:ιιες θεωροW. ~Eτσι λοιποll προστ&:ζω σε: «νοιξε τ&: πιxριxΘUριιx 5λΙΧ

Kιxt τ&: «σχ'1)μΙΧ τOC μέλ'1) του κορμιου κoΙτrι.., τΟ φως ώς μΠΙΧίιιει.

Κ " '.....!. ~θ ,~, ,. λ' Ι Qτrι..1I στο -..;ρμιχ ερ ει '1) 'jUO\l'1) κιχι ιχποτε ειωσεις

Kιxt κεΙτoντlXΙ κιχτιΧκοπιχ τ&: μέλ'1) 5λΙΧ κιxt ό ιιους σου,

410

Τότε ποιι εΙσιχι ιΧιιόρεκτος κι οίίτε ζηmς γννΙΧίΚΙΧ πιOC -.ιcX ιΧγγΙσεις 415

Kιxt 8εv πιστεUεις συVΤOΜΙX πως πρόκειτrι..ι -.ιcX ιΧγγίσεις,

Σ'1)μεΙωσε μέσιχ στΟ iiou κ&θε ψφ8ι ποιι εχει τΟ κορμΙ της

Kιxt εχε στριχμμένΙΧ συιιεχώς τOC μιΧτιlχ σου στ&: έλιχττώμιχτ&: της.

ΗΕΜΕΟΙΑ λMORlS

Forsitan haec aliquis (nam sunt quoque) paιva vocabit,

sed, quae noο prosunt singula, multa ίυνοοΙ 43)

Parva necat morsu Spatί08um vipera taurum ;

a cane noο magno saepe tenetur aper.

Τυ tantuιn numero pugna praeceptaque ίο unuιn

contrahe: de multίs grandis acervus eήι

Sed quoniam totίdem mores totίdemque figurae, 425

noο sunt ludiciis omnia danda meis.

Quo tua ποο possunt ofIendi pectora facto,

forsitan hoc alio iudice cήmen eήι

me quod obscenas ίο aperto cOIpOre partes

viderat, ίο cursu qui Μι, haesit amor ;

ille quod a Veneris rebus surgente puella

vidit ίο inmundo signa pudenda toro.

hιditίs, ο βί qu08 potuerunt ista movere :

adflarant tepidae pectora vestra faces.

Adrahet ille puer content08 fortίus arcus,

saucia maiorem turba petetίs opem.

Quid, qui clam latuit reddente obscena puella

et vidit quae ιnos ipse videre vetat ?


[ 'Υποτιθέμενες ννnρρψεις )((1(( ιXvnΚΡOυσ-t) (στ. 419-4(0)]

·Ισως ιiσ"ήμ.ocvτιx θOC πεί κιxvεις έτοίίτΙΧ (κιχι ετσι εΙνιχι).

·Ομως Οσιχ 8εν φTιXVO\Jv μόνιχ ΤΟ\Jς, πολλιΧ σOCν γίνοw ώφελοσν.

το 8ιχγκωμοι μικρ'ίjς όχιΙϊς σκοτώνει τOv πελώριο τιχσρο. 'Α \ \ λ' ι" λλ (J.J. πο μικρο σκΙ) ι σuχνιx ο κιχπρος Σu oιμ~νετιxι.

'Απλώς πολέμιχ με τoUς ιiριθμoός, ΤΙς σ\JμβΟ\Jλές μo\J ΣΊΙΝΙΧξε "Ολ ι Ι, "Ι λλ ' α~_ β - ι ",",,,Ι;ι ες ΤO\Jζ μιιχ νιχ Υινοw: ιχπ τιχ πο ιχ IJ(X Υει σωρος F ι .... "ος.

77

Κιχθως τou ερωτιχ οΙ τρόποι εΙνιχι τόσοι, οσες κι οΙ 8ιοιθέσεις, 425

Δεν εΙνιχι ιivOCYΚ7j, κρΙνω, ολιχ νιΧ έκτεθοσν λεπτομερώς. 57

"Ο ,~ - ι -J.P... ι ~, Ι 'ξ σιχ ΙXo\JVΙXΤO\JV τιχ v .. ψ'ι ΤΙΧ σΙΚΙΧ σοΙ) νιχ τιχριχ O\JV,

Μπορεί νιΧ εΙνιχι έγκλ~μ.ocτιx στ-Ijν ΚΡΙσ7j κιΧΠΟΙΟΙ) ωo\J. 'Α - ι 'θ ι" ξ , νιχκριχτει το πιχ ος ΠΟΙ) εχει tΚΙV7jσει

"Ενιχς που βλέπει μέΡ7j ιiπόκρuφιx στΟ έκτεθειμένο σώμ.oc,

• Αλλος, oτιxv Ι8εί σ7jμιχ8ιιx ΈVΤρoπ'ijς ~ λερωμέν'1j xλLV7j,

Κιχθως εχει τελειώσει τη 8o\JλEtoc τou ερωτιχ ~ κοπέλΙΧ.

Ποιι8ιιχρΙζετε, ιχν ολιχ ιxUτoc μ ποροίίν κιχι σΙϊς τιχριχζοw.

Χλ ι • λ' ι - , 'β ι -J.P... ιιχρες οι φ ΟΥες ΠΟΙ) σοις οινιχ O\Jvt τοι v .. '1'" ι.

~ΑΙ'Αό ,ι βJJ:~' ι 'ό~ v το Υ ρι ιxuτo τριχ , ... ει O\Jvιxτoτεpιx Π]'J τεvτωμετη κ ρσΙΧ

Πλ'ίjθoς ΤΡΙΧ\Jμ.ocτισμένοι θOC ζ7jWίίv βo~ειιx πιο ~7j.

Κι οποιος ΚΡUφoκoιτά:ζει κιχθως ιiπoπoιτεί ~ κόΡ7j

Κ ι βλ' " ., \ ~ - , ~'ζ ιχι επtι οσιχ οι τροποι μιχς νιχ σΟ\Jμε εμ ΠΟσΙ O\JV;

ΗΕΜΕΟΙΑ λMORlS

Di melius, quam ηos moneamus talia quemquam ;

ut prosint, noη sunt expedienda ~η. 440

Hortor et ut pariter binas habeatis amicas

(fortior est, plures βί quίs habere potest) :

sect.a bipertito cum mens discUΙΤΊt utroque,

alteήus vires subtrahit alter amot.

Grandia pet multos tenuantur f1umίna ήvos,

laesaque diducto stipite flamma peήt ; noη satis una tenet ceratas ancot.a puppes ;

nec satΪβ est lίquίαιB unίcus haιnus aquis :

quί sibi iam Ρήdem solacia bίna paraVΊt,

ίam Ρήdem summa VΊctor in Arce fuit.

Αι tibi, quί fueήs dominae male creditus unί,

nunc saltem noVU8 est invenίendus amor.

Pasiphaes Minos in Procήde perdidit ignes :

cessit ab Idaea conίuge VΊct.a ρήοι;

Amphilochί frater ne Phegίda semper amaret,

Callirhoe fecit parte recept.a Ιοή ;

et Paήn Oenone summos tenuisset ad annos,

si ηοη Oebalia paelice laesa foret;

445

455

ΚΡΩΤΙΚΑ ΑΝΤΙΦΑΡΜΑΚΑ

Θ Ι -1 β' ,~, "" , • cο , u;το~ες συμ ουλές μ'1j οωσουμε ποπ ΚIΣ~ γιιχ χιχνενιχ .

Ώφcλουν, κ~ όμως κιxλmpιx ocχρεΙιχσ-n:ς νOC μείνουν.

3. M1jv «ρχεϊσαιι μόνο σε εναιν ερωται (σr. 441-488)

u συμβουλεύω: τιxuτ6χpoνιx 800 φ~λενά:8ες έχε.

( Κ-' ' τ. -" ~ ') tu\UΤΕPΙX ε~νιx~ ιχν μπopε~ ΚlΣνε~ς ΚIΣ~ εχει περισσοτερες :

Κ Δ.'. 'ζ • ~" -, ' \~'" ΙXVΩς μοιΡΙΧ ετιx~ '1j ΚιΣροιΙΧ ΚιΣΙ σπΙΧΤtu\~εταιι σε 000 ΙXγrxπες,

Τότε ό &νιχς ερωτιχς ocπο τΟν ιΧλλο πΙΧίρνει ΤΙς 8wά:μεις. 'A~ -1ζ ...... ,,(,. ' , \ λλ\ ,

ουνιχτι ουν o~ F I"""O~ ποτιχμοι με τιχ πο ιχ PUOΙχιΙX,

πtθιxΙνει ~ OCYpLΙX ΠUPΚIΣγιιχ σε πλψος φλόγες μΟΙΡΙΧσμMr

Μιιχ ocyκupιx 8εν φτά:νει νOC σuyκpΙXπί την χεpωμMj πρίιμτη,

Δεν OCpxεL στιχ τρεχοίιμενιχ νεριχ &νιχ μονά:χιχ ocyκlmpt.

·Οποιος ocπο τιχ πρΙν έτοΙμιχσε 8ιπλ~ ΠΙXp'1JΎOpίΙX γιιχ τΟν ί8ιο, 'Α \ \ "β - "(,I_i' \ ι πο τιχ πp~ν ε y'1jXE ν~Κ'1jτης στο υψ'Υ'Ο το ΚιΣστρο.

'Αλλ' \" fI ( -) \ \ \ \ t -ρξ ιχ γιιχ εσε οπου ΚιΣκως σε μιιχν κυριχ π~στoς UΠ'1J ες,

Τ ώριχ ΚιΣιρος ΚIΣ~νOίιpγ~ΙX νOC βρεθεί OCyocmr

Ό Μίνως γ~ιχ την Πpόχp~8ιx της Πιχσ~φά:'1jς έχιχσε τΟν πόθο 58,

'Απ' την '18ιχίιχ ν~Κ'1jμέτη UποχώΡ'1jσε Υι σύζυγος Υι πρώτη. 59

Τ - 'Α λ' ., ~ λ ' 60 " \ ιh-./~ ~\ , , ου μφ~ οχου ο ιχοε φος ιx~ων~ιx τη ..... ,ιι~oιx οεν ιxγrx~ε:

Τψ ΚΙΧΛΛιΡΡό'1j 8έχτηκε νOC μΟιΡιχστεί την κλίτη του.

Alών~ιx ocκόμ'1j ΚlΣL τΟν nιXp'1j θιχ κpιxτoUΣε ~ Olνών'1j ΟΑ ~\ \ ~βλ ., 'ζ .... ' ' \ \ Ο'β-' , 61

ν οεν την ε ιχπτε '1j ιx~ • Υ,ος ΙΧΠΟ τ'1jV ~ tu\tΙX.

79

445

450

80 REMEDlλ λMORJS

coniugίs Odrysio placuisset fomιa tyranno,

sed melior clausιιe fomιa soroήs emt. 460

Quid moror exemplis, quorum me tιuba fatigaι ?

Successore noνο vincitur omnis amor.

Fortius e multis mater desidemt unum

quam quem flens clamat 'Tu mihi solus eras. '

Εt, ne forte putes nova ιne tibi condere ίωa

(atque υtίnam ίoventi gloήa nostra foret ! ), VΊdίt id Atrides: quid enim ηοη ille VΊderet,

cuius ίο arbitrίo Gmecia tota fuit ?

Marte βυο caρtam Chryseida VΊctor amabat ; at senior stulte flebat ubique pater.

Quid lacήmas, odίose senex? Bene convenit illis ;

officio natam laedίβ inepte tuo.

Quaιn postquam reddί Calchas ope ιυΜ Acbillis

iU88erat et patήa est illa recepta domo,

, Est' ait Atrίdes 'illius proxima fomιa

et, βί Ρήma βίnat sy1Iaba, ηoιneη id~m:

hanc mihi, βί sapίat, per se concedat Achilles ;

si mίnus, ίmpeήum sentiet ille meum.

Quod βί quis vestrum factum hoc accusat, AchiVΊ,

est aliquid valida sceptra tenere manu.

Nam βί rex ego sum, nec mecum dormίat ulla,

465

4'70

475

ΕΡΩllΚΑ ΑΝΤΙΦΑΡΜΑΚΑ 81

T~ς ΌδρuσLlχς ό τυΡΙΧΝΝος 62 τoc χOCλλ1) της ΓUνIXιΚIXς τou χιχφότιχν,

, ΑλλOC της Ε-Υχλειστης της ά:δελφ~ τOC χOCλλ1) UπερεΤχlXν. 460

~ Ας μ ~ χρονοτριβώ με ΙστορΙες που με κοuρocζοuv vOC ά:ριθμώ.

XιXvετlXι πOCσlχ ιX~7t1J ά:πό τόν έρχομό ΚlXΙVOύργιlXς.

ΚrιρτερικότερlX θρψεΤ μιOC μιXVIX f.JIXV ά:π' τους πολλούς ~ γιους 'Α ι " , Ι ι θ - ι β - 'υ_ι. , , ~ ι πο 000 lXuτΗ ποu ρψει κιχι OIX, « ι=υ aouv ο μονlΧσικος μοu ».

~ Ας μ~ θιχρρείς ότι γιOC σε δ1)μιοuργώ ΚlXινOύργιouς νόμouς 465

(Είθε δικ~ μιχς vOC ήτιχνε ~ δ6ξlχ της ά:vlχκιΧλu~ς τouς ! ). Ίό έννόψε ΚlXL ό ΆτρεΙδ1)ς (ύπ'ηρχε τLπoτε που vOC μψ έννοοΟΟε

'Ε - ,Ι Ι 'ξ' β , , 'Ε" ' ~ "λ ) κειvoς, οποu f1'r1JV ε OuΣΙIX τοu ρισκοτιχν 1) ΛΛlΧσlΧ ο 1) ; :

Τ Ι Χ ,~, Ι Ι ~~ _Λ _β " Ι, -1) ρuση.σlΧ LΧΠΟ τον ισιΟ υlf.ΛfI. ωμεvtJ, ο νικ~ IΧΓΙΧΠΟUσε.

Κι ό γέρovτιxς πlΧτέρlχς όλόΓUΡIX θρψοΟΟε βλlXΚωδώς. 470

ΓιlXτL τOC δocχΡUΙX, γέρOVΤΙX μισ1)τέ; d ΟλlΧ γι' ιχύτους ώρlΧίlΧ :

Μι ι ~ λ' β'l. ι A.~, ' , , ε τις oOU ειες aOU ιw;7tτεις τη υυllΧτερlχ aOU, 1XV01JτE.

Κι 5τιxv ό KιXλχlXς, ά:σφlXλ~ς ά:πό τψ ΠΡΟΣΤΙΧσΙIχ του 'Αχιλλέιχ,

ΠροστOCζει πΙσω έxεLV1J vOC δοθεί, κlχΙ γύρισε aτό πιχτρικό ~ σπΙτι, <v' ι , λέε"A'~" ~I Ι ~.ι_ « ι πιχρχει μιιχ», ι ο τρεισ1)ς, « ομοιιχ σχεσον f1'r1JV ΟΨ'/ της

Κι .%v ελειπε ~ πρώτη σuλλlΧβ~ ίδιο θOC εΙχlxv Ovoμιx.63

Φρόνιμος .%v εινιχι, vOC μου τψ πlχρlΧδώσει μόvoς τou ό ΆχιλλέIΧς.

'Αλλιώς θOC lXίσθΙXVΘΕΤ ποιOC είνιχι ~ δικ~ μοu έξοuσLIχ.

~Aν κά:ποιος ά:πό σiiς τψ πρOCξ1) τούτη ψέξει, Άργείοι, ~AξT ι β' Ι, \-

ιο ειvιxι το στι ιχρο μοu χερι 7tlXVΩ στο σκΎ)7t'rΡo.

Γ ι ~ Τ β λ ι d \ ζ' ~I λ 'ζ ΙLΧΤΙ lΧν ειμιχι ιχσι ΙIXς κι ομως ΚιΧμιlχ μιχ ι μoU σεν Π ιχγιιχ ει,

475

ΗΕΜΕΟIΑ λMORJS

ίο ιnea Theιsites regna licebit eat. '

Dίxit et banc habUΊt solacia magna ρήοήΒ,

et posita est cura cura repulsa nova.

Ergo adsume novas auctore Agamemnone f1ammas, 485

ut tuus ίπ bivio distίneatur amor.

Quaerίs ubi invenίas? Artes tu perlege nostras :

plena puellarum iam tίbί navis eήι

Quod Βί quίd praecepta valent mea, βί quid Apollo

utίle mortales perdocet ore meo,

quamvis infelix media tοrrebeήs Aetna,

fήgidior dominae fac videare tuae.

Ει sanum βίmώa nec, βί quίd forte dolebis,

sentίat, et ήde, cum tίbί flendus eήs.

Νοπ ego te iubeo medias abrumpete curas :

ποπ sunt imperii tam fem iU88a mei.

Quod ποπ es, simώa positosque ίmitare furores :

sic facies vere, quod meditatus erίs.

Saepe ego, ne biberem, νolUΊ dormite videή :

dum videor, somno lumina victa dedi.

Deceptum ήβί, quί se simulabat amare,

495

500


Θ ι - ι • Θ' ι ΑΝ λε' Ι, οι μπορει τοπ ο • ερσιτης τη r"σι ιοι μου '4 παιρει )).

EIπc χαιί την χΡιχτησε, τΌϋ πρώτου ερωτα: παιΡηΥΟΡΙιΧ μεΥ&.λη,

ΚοιΙ λφμo~χε ~ «γOCΠYj ~ παιλιιχ, «ΠΟ τη νέοι 3ιωγμ1νη.

Δ 8Lξ ,\ ι 'Α' ι β Ι , ... ι".,... ι ~ ου οιπο 'tΌν γαιμεμ νovoι χαιι ρες χαιιvouργιoι φι,,", r"',

Κι &σε: τΟν ερωτιχ σου 3ίβουλο στη 3ιχιΧλοι 'tΌυ 3ρόμου.

Ρωτ«ς που θιΧ 'βρεις μία.; Μελέτησε την Τέχνη μαις : 64

r .. 1. ι l_β , θ'" Ι , Il""'το 'tΌ χαιρ~ ι σου σuv-roμα. α. να.ι α.πο κορα.σια..

4. M~θε ...a: εΤσιχι Φuχρόζ (στ. 489-522)

• Αν πριχγμα.τι «ξίζουν τιΧ 3ι3ιχγμα.τ&: μου, «ν ό • Απόλλων Μ, τΟ στόμα. μου κιχτι ώcpέλιμo 3ι3ιχσχει 'tΌUς θv'Yjτoός,

·0 θ ' .I.J.. Ι ι ~ ι - Α" ~ , ταιv α. ψ ψεσα.ι μες στην χαιροια. της ιτvα.ς ουστ\)χης,

Ν ι ( \ 'λ • ι Ι , ι .1 •• ό οι φα. νεσα.ι στη φι 'YJ σου κι α.πο 'tΌν πα.γο πιο ψ"χρ ς:

KαtλOι πως εΙσα.ι πρoσπoι~σoυ, κι ετσι «ν χιΧτι σε πονέσει 3ννα.τιΧ

Ν« μψ τΟ νιώσει. rέλα., οτα:ν τΟν έa.uτό σου πρέπει vιX θρψεΤς.

83

485

·Ομως 8ε σε προτρέπω τΟν ερωτιχ σου χαιτα.μεσ'"ijς vιX «φφεις. 495

Στό χΡ&:τος ι-ιου ΟΙ έvτoλες τόσο σχλ'YJρες 3εv εIvoιι . • 0 81 Τ • , Ι Ι. β • ~,

Ι τι εν εισα.ι uπoκρισoυ, χαινε πως εσ φα.ν οι φΛογεζ.

• "~..A ι ο). ι ,\ \ λ - \ ι ",,'Ι"ιvo va χαινεις, α.uτo που ι-ιε ετα.ς '4 γινεις.

rLιX vιX «πoφUΓω τΟ ποτό, συχvιX θέλω vιX 3είχvω πως κoιι-ι~μ.ιxι:

Κι ivόσω χιXvω πως κoιι-ι~ι-ια.ι, τιχ 'χει ό \Jπvoς τιΧ μιχτια. μου νικφει. 500

l'lλ ι, • Ι Ι ,~\"~ α.σα. με χαιποιο α.πα.τημεvo, που προσποιηυ"χε πως τα.χα. α.γαιπα.

ΗΕΜΕΟΙ.Α λMORJS

ίη laqueos auceps decideratque suos.

Intrat amor mentes usu, dediscitur usu :

qui Ροιεήι sanum fingere, sanus εήι

Dixeήt ut νεnίM : pacta tibi nocte venito ;

veneήs, et fueήt ianua clausa: feres;

nec dic blanditίas nec fac convicia postί

nec latus ίn duro limine pone tuum ;

postera LUX adeήt : careant tua vema querelis

et nulla ίn vultu signa dolentίs habe.

Iam ponet fastus, cum te languere videbit

(hoc etίam nostra munus ab Arte feres ).

Te quoque falle tamen, nec sit tibi finis amandi

propositus : frenίs saepe repugnat equus.

Utίlitas lateat; quod ηοη profitebere, fiet ~

quae nίmis apparent retίa, vitat avis.

Nec sibi tam placeat nec te contemnere possit :

sume animos, animis cedat ut illa tuίs.

lanua forte ρatet: quamvis revocabere, transi ;

est data nox: dubita nocte venίre data.

Posse ρatί facile est, ubi, si patientίa desit,

protίnus ex facili gaudia ferre licet.

505

510

515

ΚParΙΚΑ ΑΝ1ΊΦΑΡΜΑΚΑ

Κι gμως στις ί8ιες τ1.ς πιχγί8ες τou επεσε, ώσ~ν τΌν ποuλολόγο.

Μ1 \ • .J.A ι. " \, \ ' ξ , ι; τη σu.ψειιχ ψτιχνει ο ερωτιχς, με ιxuτηv ιχπο εχνιετιχι.

·Οποιος μπορεί χιχι φΙΧίνετιχι θεριxπεuμΈVoς, θ~ θεριxπεUΘεί.

Ν&ι 'ρθι:ις, θ~ σου μ'Ι)Vίισει εκείνη: στην ορισμένη νύχτιχ, Ελιχ.

9Ηρθι:ς, ~ πόρτιχ εΙνιχι χιχτιΧκλειστη. "Avτεξέ το.

w λαι ~ πιχρΙΧκάλιιχ, στην πόρτιχ 8ίπλΙΧ μ~ μεθίισεις,

M~ ξιχπλωθείς έπιXV<ι> aτΌ χιχτώφλι τΌ σκλ:ηρό.

~ 'ρθιι ~ έπόμενη ιxUrTι: στ~ λόγιιχ σοu πιχριΧπονο κιxνΈVιx.

Tfις θλιψης ~ σ'1]μά8ιιχ μ ~ φΙXVoυν aτΌ πρόσωπό σοu,

'Τnιρoψιιx θ« ξεχ&:σει, εΎΘUς ώς 8εί τΌ π&:θος σοu σβψΜΈVo

(Ν&ι κι ιΧλλο 8ωρο που ιΧπο την Τέχιιη μιχς θ~ λ&:βεις).

Κι ωυ τΟν έιxιm) σοu γέλιχσέ τον: μ~ σκέψτεσιχι πως ~ρθε

Του Ιρωτιχ τΌ τέλος. Σuχ~ Ο (ππος τΟ χιχλιν&:ρι μάχετιχι.

M~ aκtψτεσιxι τΌ κέρ80ς. • Ας γίνει6,τι 8εν θ~ ώφελ~σει.

ΔΙχτuιx που φιxίνovτιxι ξεκ&:θΙΧριχ, τιΧ ιΧποφεUγοuv τιΧ ποuλι&:.

Πολυ ιΧς μ ~ χιχρεί ΙΧύτη, oUτε ~ σε χιxτιxφρovιJσει aφψέ "'IJV.

ιI ~Xι θ«ρρος, aτΌ θ&:ρρος σοu έxεtV1J θ« λuγίσει.

M-tιv ι!νιχι ~ πόρτιχ ιXvoιχτη; Κι ιΧν σε χιχλεί, προσπέριχσέ "'IJV.

ΙΙ Εφτοισε ~ νύχτιχ ~ oρισμέv1]; τη νύχτιχ εκείνη aργφε ..α πOCς.

Ειίχολιχ θOC ιXvτέξεις MΙXV, ιΧκόμ:η κι ιXv χΙΧθεί ~ ιXvτoχ~ σοu,

r \ 01..-f \ \ "λ \ \, λ ι οργαι \1(,\ τ,νει μπορετο "'IJV εuκο :η χιχριχ vιx ιχπο ιxuσεις.

85

510

515

86 REMEDIA AMORIS

Et quisquam praecepta potest mea dura vocare ? En, etiam partes conciliantis ago.

Nam quoniam variant animi, variabimu, artes;

millema1i species, mille salutis enmt.

Coιpora vix feπo quaedaιn sanantur acuto ;

auxίlίum mώtis sucus et herba fuit.

Mollior es neque abire potes vinctusque teπeήs

et tua saevus Amor sub pede colla premit :

desine luctaή; referant tua carbasa venti

quaque vocant fluctus, hac tibi remus eat.

Explenda est sitis ista tibi, qua perdίtus ardes :

cedimus; e medio iam licet amne bibas.

525

530

Sed bibe plus etiam quam quod praecordίa poscunt ; 535

gutture fac pleno sumpta redundet aqua.

Ι, fruere usque tua nullo prohibente puella ;

illa tibi noctes auferat, illa dies.

Taedia quaere mali: faciunt et taedia finem ;

iam quoque, cum credes posse carere, mane, 540

dum bene te cumώes et copia tollat amorem

et fastidita ποπ iuvet esse domo.

ΚΡΩΤΙΚΑ ΑΝΤΙΦΑΡΜΑΚΑ

5. Zfrra. τΟ ttλoς του ερωτιχ στΟν χορεσμο (στ. 523-542)

Μπορεί χιχνεtς νιΧ πεί σκληρες ΤΙς προοτlΧγές μου;

Κι όμως ί80ύ! KlXt ρόλο πlΧΙζω έγω σuμ<pιλιωτoίί. 'Α ~ '" • ~ \ ~ 'λλ \ . ~ <ρου ποιχιΛΛouν οι ΧΙΧρσιες, ιχς ποικι ουν χιχι οι '''λvες μου.

Χ'λιιχ τιΧ cr81j τοίί χιχκοίί, χΙλιες κι OL θεριχπείες.

ΚιΧποιlχ κορμιιΧ xιxt με κοφτερο ~τσιXλι 8όσχολΙΧ θεplXπεUoVΤΙXΙ.

Bρ~XIXV πολλοt βαi)θειlX σε χυμoUς xιxt σε βοτιΧvιlχ.

ΕΙ "-A...-'~ ~ \, ~ , , σιχι εUΙXΙυυ,ι ,υς, lΧσυvlχτεις VIX <puγεις, σεμενος πιχριχμενεις

525

Κι ό "Ερωτιχς σχλ1jρος τΟ π68ι σοίί πιέζει στΟ λιχιμό ; 530

Ν \ L " '-- ~ . " • λ-Ζ \ , ΙΧ μιχχεσιχι στιχμιχτιχ: IXVIX7tOO1X ο ιχvεμος ιχς π,~ει τιχ ΠΙXVΙΙΧ σου,

·Οπου τΟ κύμιχ σε χιχλεί, έχετ ocς πέσει τΟ κουπί σου.

T~ 3ΙΨ« σου νιΧ σβφεις έχεί όπου χlχμένος <ρλέγεσlχι.

'Ύποχωροίίμε. Μπορείς νιΧ πιείς ~πo τοίί ποτιχμοίί .τη μέσ1j.

Π ιις όμως περισσότερο ~πo όσο τΟ στoμιiχι σου ΓUpεόει,

rcμισε τόσο τΟ λlΧΡΡύΥι σου ώστε νιΧ ξεχειλΙζει τΟ '.Ιερό.

'Εμπρός! Tljν έρωμέv1j σου ~vεμπ68ιστlX ~ΠOλιiμβlXVε,

• Ασε ΤΙς νύχτες σου σ' έκεΙνη, σ' έχεΙνη ΤΙς ήμέρες ιΧ<ρ1jO'ε.

Ζπε τοίί χιχκοίί τΟv κορεσμό. Κι ό κορεσμος σε τέλος ό81jγεΙ

535

'Ωστόσο μείνε ~κόμ1j κι ocv πιστεόεις πως μπορείς νιΧ φύγεις 540

. ,,-- \ JJ._~ •• _, \ ., θο ι \ ' .J. -" ~wmιυ VIX χoρτoι~ις IW.ΛIX κι 1j ιχφ v~1X την lXι""Π1j ΧΙΧΤΙΧΛοοει,

·Ωσπου νιΧ μljν μπορείς στΟ σπΙτι της νιΧ μέvεις ~π' τ1jν ~ΙIX.

88 REMEDIA AMORlS

Fit quoque longus aιnor quem diffidentia nutrit :

hunc tu βί quaeres ponere, pone metum.

Qui tίmet ut sua SΊt, ne quis sibi detrahat illaιn, 545

ille Machaonίa vΊx ope sanus eήt :

plus amat e natίs mater plerumque duobus,

ρro cUΊus redίtu, quod geήt anna, tίmeL

Est prope Collinaιn templum venerabίle portaιn,

ίmposUΊt templo ηomίna celsus ΕιΥχ.

ΕΒι illίc Lethaeus Amor, quί ρectora sanat

ίnque suas gelidaιn laιnpadas addίt aquaιn;

illίc et iuvenes νotίβ oblίVΊa poscunt

et βί qua est duro capta puella vίro.

Is mίhί sic dίxiι (dubito verusne Cupido

an somnus fueήt; sed, puto, somnus erat ) :

• Ο qui sollicitos modo das, modo demίs aιnores,

adίce pracceptίs hoc quoque, Naso, tuίs.

Ad mala quίsque anίmum referat sua, ponet amorem :

omnίbus illa deus plusve mίnusve dedίt.

550

555


6. M~ ζ'l)λεUΕΙζ (στ. 543-548)

Ύπ«ρχει Χι ερως μ.ocχρoχρ6νιoς, αιύτός ποΟ θρέφει ~ ίntoΨΙαι :

-Αν θέλεις νιΧ τΟν ά.ποβά:λεις, ά.π6βαιλε τΟν ψόβο. ~Oπo β- ,~, Τ ~ ι ,Ι \ Ι

ΙQς φο αιτιχι πως οΕν ειναιι OLX'1j του, πως χαιΠOΙQς την παιιρνει 545

Maιχρι« του, αιίιτΌς ά.π' του ΜαιχιΧωναι την τέx.νrι 8όσχoλaι θεραιπεUετaιι.

Μ ' .. 1... ι , ~ \ '6 ,-, ι 1_ ιαι ι-ναι που χει 000 αιγ ριαι, εχεινο αιΎIΣΠIXεΙ περισσσπρο,

"0Μν για: την έπιστρoφ~ του ά.π' τΟν πόλεμο φοβiΤΙΧΙ.

7. rtOι να: λφμ.ονήσεΙζ σxέψou τΟι β&σιχ\ΗΧ τωv ωων (στ. 549-598)

ΔΙπλαι εΙς την Κολλίνα Πύλ1J σεπτΟς ύψώνετaιι νaι6ς65

(ΤΙ ~ ι ~ _L ,\ \ .·ol_~' '~E ) ο ovoμ.oc του εχει ~ρει αιπο τον "Ψ'/"ο τον ρυχαι.

Έχιί 'ναιι ό Λ1jθaιΤOς ~Eρωτaις, ποο θεραιπεUει ΤΙς χaιρ8ιές

Καιι σβ'ήνει ΤΙς λαιμΠ«8ες του με τιΧ Ψυχρα: νεριΧ του. δ6

Έχιί ά.ναιζ1jTOυν οΙ νέοι τη λφμονια: των όρχων

Κ • Ι \ Τ σχλ ι β ., ζ ι t~ L 7j xOp1J που ειναιι αι αι ενος σu 11'(0υ ~εστoυ.

' 'C' .. _- ~ 'ι 'λ (\ Τ ~ •• ~. Π6θο r.xι;ιvoς ετσι σε μεναι μι:φε νa 1jTaιν αιριχγε ο ιοιος ο ς,

.Η J- Τ. Θιχ - ,Τ ~ ) 67 μ,l,.ως 1jTaιν ονειρο; " ρρω πως 1jTaιν ονειρο : .Ω' , • , γμέν. \ ~I ,\ ~ Ι « εσu οπου τους ταιραι ους ερωτες μιαι οινεις χαιι μιαι οιωχνεις,

'Ετο- ,Ι \ β λές 6σθ τ ΝΙ uτo επΙσ7jς στις σuμ ου σου πρ εσε, ω αισων.

,,~ , Q.J. " \ - 'λ" , \ , , V7r0ιος στaι ι"λσαιναι εχει το νου στραιμμενο, γ ιτωνει αιπ την αιΎIΣΠ1).

550

555

(ΣΕ όλους μας εχει 8ώσει βιXσaιναι ό θε6ς, πολλιΧ ~ λΙΎΙΣ. ) sω

ΗΕΜΕΟΙΑ λMORJS

Qui Puteallanumque tίmeΙ celeresque Κalendas,

tonμιeat hunc aeήs mutua summa sui,

cui dUΠ18 pater est, ut νοto cetera cedant,

huic pater ante ocώos durus habendus eήt;

hic male dotata pauper cum coniuge νίνίι :

uxorem fato credat obesse suo ;

est tibi rure boηο generosae fertilis uvae

vinea: ne nascens usta βίι uva, time;

ille habet in reditu navem : ιnare semper iniquum

565

cogitet et danmo litora foeda suo; 570

filius hunc miles, te filia nubilis angat;

et quis ποη causas mille dοlοήs habet ?

Ut posses odisse tuam, Paή, funera fratrum

debueras oculis substituisse tuiS. '

Plura loquebatur; placidum pueήlis imago

destituit somnum, βί modo somnus erat.

Quid faciam? Media navem PalinUΠ18 in unda

deseήt: ignOtas cogor inire vias.

Quisquis amas, loca sola nocent: loca sola caveto ;

quO fugis ? In Ρορώο tutior esse potes.

575


Τι φ,. β~ Ι ι 'Ι Ι Ι Ι ι KriλL .~ (]β ο ρωρ οποιος cpo α.~ι κα.ι τον α.νο κα.ι ττ.ς γοργες ~ες,

ΑίιτΟς 0Cς βα.σα.νΙζε~ι ιΧπΟ τό βOCρος όλ6κλ'Υ)ΡΟU του χρέοuς τou.

·Οποιος πα.τέρα. Εχει σκλ'Υ)ρ6 (εστω κι ocv τιΧ illa. π~ε ευνo"ίκOC ), ΜπρO<n'OC στιΧ μOCττ.α. τou πρέπει νιΧ Εχει τόν σxλYJpo πa.τέρα..

ΝOC! ζεί έ8ω &α.ς φτωχος με σύζuγo που Εχει λΙΎYJ προΙκα.. 565

~ Ας θεωρεί έμπ68ιο ~ μοΙρα. τou πως στέκει ~ ΓUΝα.Ικα.//} ·Ε ι λ' ,ι, πέλ· ι 'ξ , 'λ χεις σε π ouσιo α.γρο α.μ ι εucpoρο με ε α.φ~ ~cpu ια.;

Τρέμε μήπως πρΙν ώριμOCσοuν τιΧ ~φύλια. σου πα.γώσouν. " ... ,," 'β Ι, , Π' " ι -'~_. ΛΛΛος εχει κα.ρα. ι ποu επιστρεφει. α.ντa. ενa.νττ.o το '''''"''''' rος

ΝΙ, Ι Ι ,ι L . ' ,Ι 'β 6 α. σκεφτετα.ι, κα.ι ττ.ς α.κτες στρωμεvες α.π το χα.μενο ι ς τou.

"Άλλος λuπOCτα.ι που Εχει στρα.ττ.ώτη ΎLo κα.Ι κ6ρΥ) πa.ντρειocς.

Κα.Ι ποι6ς 8ΕV Εχει χLλιouς λ6γouς νιΧ δποφέρει ;

r ι ι , Π' Ι,, I...J. ια. να. μπορεσεις, (lpYJ, την ερωμενYj σοu να. μΙυ ,ισεις,

Των ιΧ8ελφων σοu τό φόνο έπρεπε νOC 'χεις μπρος στιχ μOCττ.α. σοu ».70

Π λλ ' ~ τ '~όΎ' ,Α.,.., , , ό ο α. μοu ειπε εκειvoς. 1 στερα. χα.υιικε YJ α.γορισττ.ΚΥ) εικ να.

'Α ' ,. ,. • β 'β '6 ' • πο τον 'Υ)ρεμο τον uπνo μοu, α.ν ε α.ια. επρ κειτο ΎLα. uπνo.

τι νιΧ κOCνω; Άνα.μεσης στιΧ κύμα.~ τό πλοίο τou ό ΠriλΙνοuρος 71

ΆφΨει .• Aγνωστouς 3ρόμouς ιΧνα.γκOCζομα.ι νιΧ πOCρω.

8. 'Aπ6φεUΓΕ τη μονιχξιιΧ (στ. 579-600)

'EσL . Ι, ~. ξ" βλ' Λ'" έ ννα. ποu α.γa.πα.ς, YJ μονα. ια. σε α.πτει. οιπον α.πoφεUΓ την.

Που νιΧ πOCς; Μέσα. aτό πληθος θOC 'σα.ι ιXσφriλέστερoς.

570

575

ΗΕΜΕΟΙλ AMORlS

Νοη tibi secretis (augent secreta furores )

est opus; auxilio tαιba fututa tibi est.

TΉStis eήβ, βί 801us eήs, doιnίnaeque relictae

ante OCul08 facies stabit, ut ipsa, tuos.

Tήstior idcίrco noχ est quam tempora Phoebi :

quae relevet luctus, tαιba sodalis abest

Nec fuge conloqώum nec SΊι tibi ianua clausa

nec tenebήs vultus flebilis abde tuos ;

semper habe Pyladen aliquem, qui curet Oresten :

hic quoque amicitiae ηοη levis usus eήι

Quid niSΊ secretae laeserunt Phyllida silvae ? Certa necis causa est: incomitata fuit.

Ibat, ut Edono referens tήeteήca Baccho

ire 801et fusΊs barbara tαιba comίs,

585

et ιnodo, qua poterat, longum spectabat ίη aequor, 595

nunc ίη harenosa lassa iacebat humo ;

'Peιfide Demophoon' surdas clamabat ad undas,

rnptaque sίngultu vema loquentis erant.

Limes erat tenUΊS, longa subnubilus umbra,

qua tulit illa SU08 ad mare saepe pedes.

Nona terebatur miserae vίβ; 'Vιdeήt' inquit

et spectat zonam pallida facta suam,

aspicit et raιnos: dubitat refugitque quod audet,


Κρόπτη 8εν σου χρειά.ζετcc:ι (ιxUΞά.vετιxι τΟ πά.θος

Στους xρuψωνες). Το πλΤβος είνιχι που θΟι σε σuvτρέξει.

Μόνος θλιμμένος θά. 'σιχι χιxL της xuρ&ι; σοΙ) ~ μορφή,

που την πα:ρά.τησες, σOCν ζωvτcc:vYι μπρO<J't'ιl στOC μά.τιιχ σοΙ) θOC στέκει.

93

Γι' ιxtrro χι ~ ννχτcc: είνιχι πιο θλιμμένη ιΧπ' 000 του ΦοίβοΙ) οι ί:'ιρες, 585

ΟΙ σύντροφοι ιΧποuσιά.ζοuv, ΙXίrroι 6ποΙ) τΟ πένθος θΟι έΛΙΧφρννονν.

ΤΙς σuζ-ητψεις vOC μψ ιΧποφεύΥεις, ~ πόρτιχ σΟ\) χλειστη μψ είνιχι.

Τ , 1 __ 1 'χλ' , 'β , ,~ ο πρoo-ω-ιru σοΙ) το ιxμεvo μψ χρΙ) εις στcc: σχοτιχοιιχ.

'Έχc μιχζΙ σοΙ) πιXvτιx ΕVιxν lluλιX87J που vOC φρoVΤΙζει τΟν Όρέστη.

ΓιOC τη φιλίιχ τoUτo ιXιτημιxvτ7J ώφέλειιχ 8εν θά. 'V«L.

Τ αι eΡYJμιχ τOC 8ά.σΥ) τά.χιχτες τη Φuλλί8ιx 8εν έβλά.Φιxv ;

ΝcX ~ ιiλYjθιν1j ιχίτ(ιχ του χιχμου της: Yιτιxv 8ίΧωζ πα:ρέιχ.

Π-ή-yrιινε με ξέπλεχιχ μιχλλιά. - 6πως τΟ σuvYjθΙζει χά.θε τρίΙΧ χρόνιιχ

Ναι Π1JΎIXίνει ~ βά.ρβιχρΥ) όρ8~ στην έορτη του Bά.χXC?u του Ή8ωνου. 72

Τ, ,~ , -, "λ J...Λ.k. __ YJ μιιχ, οσο μιxxρuτεριx μπoρouσε Π1JΎIXινε, το πε ΙΧΎος ... I .... n .. uc.. 595

Τψ ιXλλYJ, χιxτά.xoΠ7J χειτότιχν στΟ ιΧμμοu8ερο τΟ χωμιχ.

Kριx~ζε μπρος σε Χόμιχτιχ xouφoc « 'Άπιστε ΔΥ)μοφων!))

Κι ό θρ'ijvος ΣUvτριβε τOC λ6ΥιΙΧ ώς μιλουσε.

9Hτιxv έχεί ΕVιx στεvO 8ρομά.Χι που σχέπιχζε πuχν1ι σχιά.,

ΣυχvOC ΙΧΠΟ έχεί ται πό8ιιχ της στη θά.λιχσσιχ την ό8YJΎOUΣιxv.

9Η • " " ~ 'β - ~ , , ~ , τιχν 7J εvιxτη φοριχ πou σΙΙΧ ιχινε της oυΣΤUΧΙIXζ το σρομο :

«( Θαι μετιxvιώσει )), λέει. Χλομιά.ζει χιxL τη ζώτη της χοιτά.ζει.

Θωρεί τOv χλά.80. Διστά.ζει, Uπoχωρεί ιΧπΟ τΟ τόλμ7Jμά. της,

REMEDIA λMORlS

et timet et digίtos ad βαι colla refert. Sithoni, tum certe vellem ποπ sola fuίsses :

ποπ flesset posίιϊβ Phyllida sίlva comίs.

Phyllidίs ex:emplo nimίum secreta timete,

Iaese vir a domίna, laesa puella vίro.

Praestiterat iuvenis, quίdquίd mea Musa iubebat,

ίnque suae portu paene salutis erat.

Reccidίt, ut cupidos ίnter devenit amantes

et, quae condiderat, tela resumpsίt Amot.

Si quίβ amas nec VΊβ, facito contagίa VΊtes :

haec etiam pecoή saepe nocere solent.

Dum spectant laesos oculί, laeduntur et ipsi,

multaque coφοήbus transitione nocent.

In loca πonnumquaιn siccίs arentia glaebis

de prope currenti flumίne manat aqua:

manat amor tectus, si ποπ ab amante recedas,

turbaque ίπ hoc omnes ingeniosa sumus.

610

615

ΒΡΩΤΙΚΑ ANfIΦΑΡΜΑΚΑ 95

1'ρομ.«ζει, χιχι φέρνει TOC Μ:χτυλOC της στΟ λιχιμό.

ΚόΡ1J της Σιθωνίιχς! Πώς θOC 'θελο:, ά.λ#Jειιχ, μόV1J νOC μψ TjσOUΝ. ra;

Τό Μ:σος 8έν θOC 'ριχνε TOC φόλλιχ του θρψώντο:ς τη Φuλλί8ιχ.

Mc τη Φuλλί8ιχ πιχρOC8ειγμιχ, τ1ιν έΡ1Jμιoc, οσο μπορείτε, φoβ7jθείτε, 'Ώ πλ1JΎωμένε mpo: ά.πο ΓUνιχίΚΙX, ώ χόΡ1J πλ1JΎωμέV1) ά.πο mpιx.

( ίίi) ΕΙ8ιχες συμβουλές γιιΧ νcX μ 7ιν έπιχνέλθει τΟ χ.ιχχΟ

1. Άπ6φεUΓε τcX εUτυχισμένιx ζ~pιιx (στ. 609-620)

~EXOtνε χιΧποιος νέος οσιχ ~ ΜοΟΟιχ μου τόν είχε συμβουλέψει

ΚαιΙ «βλo:β1jς εμπιχινε oψ1J στης σωτηρίο:ς τό λιμιΧνι. 610

Ξαιναιχόλ1Jσε, μόλις ευρέθ-η ά.νOCμεσιχ σε έριχστες θερμόo:ιμouς.

Κ • ~E ~ L , \ βέλ \ ~ , L Ο ρωτο:ς επιιχσε Πcυ.Ι το: 1J που ειχε πο:ριχτησει.

• Αν «yrιπiiζ, κιχι ερω't'o: 8έν θέλεις, χοίτιχξε νOC μ~ μολννθείς. ΣUχνOC τό μόλυσμιχ φθείρει ά.χόμ1J κιχι τOC ζώο:.

Κ θ \ \ , βλέπο \ ~ . ' λ' , - 73 αι ως τιχ μιχτιιχ υν τις ΠΛ1JΎες, π 1JΎωνoντιχι χι εχεινιχ

ΚαιΙ πολυ φθείρει TOC χορμιoc τοίί χιχχου ~ μετoc8αrιr

ΣιιχνOC χωρOCφιιχ κιχτιχ8ίψο:στιχ μέσιχ ά.πb τό ξερο τό χώμιχ

Kpuφoc 8ιιχΠΟΤΙζει τό νερο ά.πο πoτιrμι πιχριχχείμενο.

Διιχπoτiζει μυστtxOC ό ερως ιΧν 8έν μιχχρόνεις ά.πb έρωτευμένouς.

ΣΑ τοίίτο ά.χΡιβώς είμιχστε ολοι όχλος έπιτφειος.14

615

REMEDIA λMORIS

Alter item iam 88I1US erat; vicinia laesit :

occursum dominae ηοη tώiι ille suae.

Vulnus in antiψIum rediit male firma cicatrix,

successumψIe artes ηοη habuete meae.

Proximus a tectis ignis defenditur aegre :

uti1e finitimis abstinuisse locis.

Nec, quae feπe solet spatiantem porticus illaιn,

te ferat, officium neve colatur idem.

Quid iuvat admonitu tepidam recalescere mentem ? Alter, βί possis, orbis habendus eήι

Νοη facile esUΉens posita retinebete mensa

et mώtum saliens incitat unda sitim ;

noη facile est taurum visa retinere iuvenca,

fortis eφιus visae semper adhinnit equae.

Haec ubi Ρraestiteήs, ut tandem litora tangas,

noη ipsam satis est deseruisse tibi :

et somr et matet valeant et conscia nutrix

et φιisφιis dominae pars eήt ώla tuae ;

nec veniat servus nec flens ancillula fictum

suppliciter dominae nomine dicat ' Ave '.

625

635

640

ΕΡΩΤιΚΑ ΑΝΤιΦΑΡΜΑΚΑ

2. ΆπόφεUΓΕ ό,τι μπορεί νόι ξοινοιζωντοινέψει τΟν ερωτοι (στ. 621-642)

• ... ,," 'λ " "βλ Ψ • , ιv.ΛOζ ητσινε κ~o σις γισιτρεμενος - τον ε σι ε Ίj γε~τoν~σι :

Δiν OCντεξε Πιν έρωμένη του να συνσιντήσε~.

Ή κσικογισιτρεμένη oύλ~ στΟ πσιλσι~o τΟ τρσισμσι έπσιVijλθε

Κι ~ τέx'IrJ μου 8εν β&:στσιξε σΠιν εφ08ο.

Γε~τoν~~ στΟ σπίτι σου φωmιX 8ύσκολσι &:πo8~ώχνε~ς,

ΤιΧ γε~τoνέμσιτσι ώφελεί να &:πoφειYyε~ς. ~~ \" .. .J.Ω ' ,Ι \ Ι Ι .... "ι στoa. οπου συΥψως κσινε~ εκE~'IrJ τον περ~πσιτo της Μ ' r.ι_~'ζ " '"~ , , , 'ζ Ίj ι""O~ ε~ς, ouτε στις ~o~ες τις πσιρεες νσι σuχνσι ε~ς.

ΤΙ ώφελεί με Πιν &:ν&:μ'lrjσΊj Πιν πσιγωμένη μvιjμΊj να ζεστάνεις;

• Αν μπορείς, να πocς να ζφε~ς σε illo κόσμο.

Δόσχολο να συΥκρσιτηθεί ό λ~μσισμένoς έμπρος στο έτοιμο τρσιπέζι,

ΔΙΨσι μεγ&:λΊj προκσιλεί νερο που &:νοιβλύζει.

Δόσχολο τΟν τσισρο να κρσιΦε~ς στη θέσι της 8σιμ&:λσις,

&ρβ&:το OCλoγo π&:ντσι σιΧν βλέπε~ τη φορ&:8σι χρεμετίζε~.

97

625

ΑύτιΧ σιΧν έπιτύχεις, ώστε να πι&:σεις έπιτέλους Πιν &:κτη, 635

Μ ' θε' • - Τ , ,. " -1.' Ψ Ίj ωρησεις οττ. σου εινσιι σιρκετο οττ. ΠfV εγκoι-.u.EL ες-

ΚιιΙ &:8ελφ~ κσιΙ μ&:νιι κσιΙ Πιν π~στη τη β&:γισι &:ποχσιιρέτησε

Κι όπo~oν ιΧλλο με Πιν &:γrxΠΊjμένη σου Exε~ σχέσ-η.

Δοσλος της να μw ερθε~, oUτε θερσιπσι~νί8σι με κλ&:μσι Ψεύτικο

Πσιρσικσιλώντσις στ' ονομσι της κυρocς της γ~ιX να σοσ πεί ενσι Χιιίρε. 640

ΚΕΜΕΟΙΑ AMORIS

Nec βί scire voles, quid φι, tamen, illa, rogabis;

perfer: eήt lucro lingua retenta tuo.

Tu quoque, qui causaιn finiti reddis amοήs

deque tua domina multa querenda refers,

parce queή: melius sic ulciscere tacendo,

ut desίdeήίs emuat illa tuis.

Ει malim taceas quam te desίsse loquaήs :

qui nίmium multis 'non amo' dicit, amat.

Sed meliore fide paulatim extinguitur ignis

quam βΟΟίιο: lente desine, tutus eήs.

Flumine perpetuo torrens solet altior ire,

sed tamen haec brevis est, illa perennis aqua.

Fallat et in tenues evanidus exeat auras

perque gradus moUes emoήatut amor.

Sed modo dilectam scelus est odisse pueUam ;

exitus ingeniis convenit iste feris.

Νοη curare sat est: odio qui finit amorem,

650

655

ιcιισrΙΚA λΝΤΙΦΑΡΜΑΚΑ

0Gττ 'ι4Ι% τη ρωτησεις πώς περνii, 000 χι «ν θες 'ι4Ι% μιΣθεις.

-Ανπξι:! Κέρ8ος σου θά: 'V(LL ~ 8εμένη γλώσσ(L.

3. ·Οχι ΠOΙριX1tOVOΙ, Χ«λίιπρσι vcX σιωπάς (στ. 643-648)

KL ίσυ που ολο έρεuνiiς γιιΧ ποιιΣ (LlΤΙ(L τέλειωσε ~ ά:γ&7Πj

KL ΙV(L σωρο Π(Lρά:πον(L γ~ιX την χυρά: σου ξεστομίζεις,

99

Eτrtμ«τtX 'ι4Ι% Π(LΡ(Lπονιέσ(LL - με τη σιω,τη χrιλίm:P(L Mtxεia(LL 645

Κ Ι!_- θ' έξ ΣΘΕv - , " "60 " L πuI (L (L ει μrιχΡΙ(L (ιΠΟ τους πο υς σου εχεινη.

ιr _\ , , - ,\ λ' \ " .1 . L " , NlΛUΤΤp(L voι σιωπrις ΠOΙp(L voι ες πως εποιψες νcι. a(LL ερωτεuμεvo.;.

-<>ΠOLoς 8Ι(Lλrιλεί σuνέχ.εΙ(L « Δεν εlμrLΙ έρωτεuμέvoς», «&rOς εΙν(LΙ.

4. ·Οχι μΙσος γιΟι την πσιλιιΧ σou ciγιXΠ7J ( στ. 648-672)

ΕiιχολότεΡ(L σβψει ~ φωτιιΧ σιγιΧ σιγιΧ

Π ", ιb.'~. 'β' , , .''''''1. ' α~. τ Ctp(L (Lποτομ(L ..... u ιε χωρις L(LσIN'fj χrιι «σψ"",~ς vιx εισ(LL.

Ό χιΙμ(Lρρος όρμ1jτιχότεΡ(L χυλii ά:πο οσο τΟ ιXΈV(LO ποτιΣμι.

Τό pWμrL του πρώτου λίγο 8L(Lpxεi, του 8είm:ρoυ εΙν(LΙ «Ιώνιο. ΟΑ βJ.. ," ,~, Τ 'l--l~

~ σ ψει ο ερωτrις XL (LVΕΠ(Lιuv'Ι'ως στις «υρες τις ""''' '"", ΟΑ ~, ~ β' θ' , β' " . ~ ΟΙ(Lφεuγει, χι rις ρισχει (LV(LΤO με 1jμ(LΤ(L (LPY(L. tJιT t :.vv'l, «Ι , , ... " ' .. ~ ι:ιιν .1 .... ''1jμ(L ωστοσο χοριτσι voι μισεις που χrιπoτε (L ι",Π1jσες.

Aiιτη ~ χrιTιXλ1jξ1j Τ(LLpιά:ζει στί,ς σxλ1jPEt; χrιρ8ιές.

EIv' ά:ρχετΟ ν' ά:8Ι(Lφορείς. dOπoLOt; με μίσος τελειώνει την ά:γ&7Πj

650

655

100 REMEDIA λMORIS

aut aιnaι aut aegre desinet esse miser.

Turpe vir et mulier, iuncti modo, protinus hostes;

ηοη illas lίtes Appias ίΡΜ probat. 660

Saepe reas faciunt et aιnanΙ: ubi nulla simultas

incidit, admonitu lίber abeπat Amor.

Forte aderam iuveni ; dominam lectica tenebat ;

hoπebant saevis omnia verba mίniβ.

lamque vadaturus 'Lectica prodeat ' ίφι;

prodierat; visa coniuge mutus erat;

et ιnanus et manibus duplίces cecidere tabellae ;

venit in amplexus atque ίιa 'Vincis ' ώι.

Tutius est aptumque ιnagiβ discedere pace

nec petere a thalamis lίtigίosa fora.

Munera quae dederas, habeat sine lite iubeto :

esse solent magno damna minora bono.

Quod βί vos aliquίs casus conducet in unum,

mente memor tota, quae damus, arma tene.

Nunc opus est armis; hic ο fortissime pugna :

vincenda est telo Penthesilea tuo.

Nunc tibi ήvaιis, nunc durum lίmen aιnanιί,

nunc subeant mediis ίnriιa verba deis.

Nec compone comas, quίa βίβ venturus ad illam,

665

670

675

nec toga βίι laxo conspicienda sinu : 600

ΚΡΩΤΙΚΑ ΑΝΤΙΦΑΡΜΑΚΑ 101

·fJ 1. -" • ~, λ Lιλ '.1, ι ~ ~ , 1 ιιγrιπlL ιχκομ'1) '1) ouΣχO ιχ vΑ πιχψει να. εινιχι oυστυΧ1Jζ.

Ντρο,τη ΓUνΙXΙΚΙX κι ~ντpιxς να μισουντιχι που ήσιχν δεμένοι λΙγο πρΙν.

Τις tριδες ιχ&Π:ς δεν ΤΙς επικρoτεL oUτε ~ Άππιά:διχ. 75 6ω

ΣUΧνα οΙ ιχντρες ενοχοποιουνε ΤΙς ΓUνΙXικες χι ομως ΤΙς ιiγrιπoυν. "'.!. ~I '1_ :!..uiJ 'χλ' , - , "Ε ι.ιaν oε\l uπιxpχει "'J,Vpιx, ιχ :ητεuτoς ιχποχωρει ο ρως.

Κ«ποπ πιχριχστεχόμουν σε ~ιx νέο. 76 Ή χυρά: του κιχθότιχν στΟ φορεΙο.

Μι Χ«θε του λέξ'1) τη φοβέριζε ΚΙΧΙ ιχγριιχ την ιiπειλouσε. '11'_ \ \ , Τ ΝΙ β -, " -ι:ιroιμoς να. τη μψοοει, ειπε « ιχ κιχτε ει ιχπ το <ρορειο )).

,Κσιτίβ'1)κε έκεΙVΎj. 'Απόμεινε βουβος στη θέoc της ΓUνιxΙκιxς του.

n~φτouν τιΧ χέριιχ τou, Χ«τω του πέφτει τΟ διπλο πινά:χιο,

'0-" λ' , "Ε' -λέ ρμιχ στψ ιχγχιχ ιιχ της κιχι μετιχ, « νΙΧ'1)σες» της ει.

Κ ότε "-, ' ~ , 'ζ , " , οσμι ρο κιχι ιχσφιι.Λεστερο εινιχι να. χωρι εις εν tΙP1MJ-

Άπ' τΟν νuμφώνιx στιΧ εριστιχιΧ τιΧ δικιχcmJΡΙΙΧ μ~ σπεόδεις.

ται Βώριχ που της εδωσες (όρίζω) ocς τιΧ κριχτησει άζ-ήτητΙΧ,

Μικρις ζ'1)μιΕς σuvf(Jως μέγrι κέρδος ιiπoφέpoυν.

Κι &ν Χ«ΠΟΙΙL τόχη σιΧς φέρει χι άντιχμώσετε οΙ δuό σocς,

Θuμ.φoυ ολΙΧ τιΧ οπλΙΧ που σου δίνουμε να χρψιμοποιήσεις.

665

6'10

Τώριχ χρειOCζοντιχι τα: ΟπλΙΧ. 'Εδώ, γtννιxιε μου, εΙνιχι ~ μOCχ'1). 675

'.Aτro τη λόγχ'1) σου να νιx'1jθει πρέπει ~ Πενθεσίλειιχ. 77

Τ Ι θu' \, \ \ \ Ψ , \ \ )/ ι λ ωριχ μψου τον ιχντεριχστ'1) κιχι το υχρο γιιχ τον ερωτιχ χιχτωφ ι,

Τώριχ θυμήσου τα: xoUφιιx λόγιιχ που άxoυγrιν οΙ θεοΙ

MJ. L 'λλ' Lιλ θ' " "d 'j φτr.ιιχνεις τιχ μιχ ιιχ κιxvως ιχ uπιxγεις να. τ'1)\Ι ευρεις.

11;<_(\\ ξ. , , , ,...JJJ. Ι πλ ' , Mt σει '1) ocς μψ κιχνει Ύj 'ψtννoς με οοοιες πτυχες.

102

nulla sit ut placeas alienae cura puellae ;

iam facito e multis una sit illa tίbί.

Sed quid praecipue n08tris conatίbus obstet,

cloquar, exemplo quemque docente 8UO :

ΗΕΜΕΟIλ AMORJS

desinimus tarde, quia πΟ8 speramus amaή ; 685

dum βίbί quisque placet, credula tuιba sumus.

At tu nec voces (quid enim fallacius illίβ ? ) crede nec aetern08 pondus habere deos.

Neve puelIamm lacήmίs moveare, caveto:

ut flerent, OCulO8 erudiere SU08.

ArtίbυB innumeΉS mens oppugnatur amantuιn,

ut lapis aequoreis undique pulsus aquis.

Nec causas apeή quare divortίa malis

nec dic quid doleas, clam tamen usque dole ;

nec peccata refer, ne diluat : ipse favebis,

ut melior causa causa sit illa tua.

Qui silet, est firmus; qui dicit multa puellae

probra, satίsfieή postulat ille βίbί.

Νοη ego Dulichio furaή more sagίttas


Μ ι Ι-ζ θό~ Ι. ι ξΙ Ι, Ι ΊJ νοιιχ εσσιι κιχ Λου σε ενιχ κοριτσι ενο νιχ ιχρεσεις.

~ •• 1111Λ " \ l' ι \ Ι," λλ' ..xι;ψvυ γιιχ σε πως εινιχι τωριχ μιιχ ΓUνΙXΙΚCX ιχπ τις πο ες.

5. M~ σε ξεγελ6:σouν τα: 86:χpuoι τω'l γιι'lιχιχω,l.

Έμπιστεόσου έΜΈVιx χιxt τΟ'ι 'Απόλλω'lιχ (στ. 682-706)

Θιi σου έκθέσω 6,τι κυρίως εμπ08Ιζει ΤΙς προσπάθειές μιχς -

~ Αν κι ό ΚCXθεις ιχπ' τη 8ι~ του την περίπτωσΊ) μΙΧθιχΙνει.

ι Αργουμε τέλος νιΧ 8ώσουμε γιιχΤΙ πως ιχΥιχπι6μιχστε ελπίζουμε. 6115

'Ενόσω τΟν έιxuτ6 μιχς κολιχκεόουμε, ειμιχστε όχλος εύπιστος

Κι έσU τιΧ λόγιιχ (ιiλ#}ειιx τι 'νιχι ιχΠΙΧτηλ6τερ6 τους j )

Μ ι Ι " Ι" β' ., Ι θ Ι ην πιστεuεις, ouτε πως εχουν ιχρος οι ιχιωνιοι εο .

Φuλάξoυ. ποτε μ~ σuγκινεΤσιxι ιχπο των κοριτσιων τιΧ 8ocκρuιx.

Ν ι κλ - , Ι Ι Ι "~ιxλέψ α; ιχινε - ιxuτo τιχ μιχτιιχ τους εχουν σΙΧσχ ει.

Mιiχoντιxι τέχνες ιχνΙXριθμΊJTEς τΟ νου του ερωτευμένου,

·Οπως όλ6ΓUΡιx χτuπouν τιΧ κόμιχτιχ τΟ βρOCχο του πελOCγου.

Μ ι ξ 'ζ Ι 'Ι \ \ • - θ/λ \ Ι ην εσκεπιχ εις τις ιχιτιες γιιχ τις οποιες ε εις νιχ χωρισεις.

M~ λες γιιχΤΙ πoνiiς, ώστ6σο κρuφιX νιΧ tιπoψέρεις ώς τΟ τέλος.

Μψ ιχριθμεΤς τιΧ σψ&λμιχτιχ μήπως τιΧ ιXνιxσκεuιXσει. Τψ εύνοεΤς 695

Κι ετσι ~ ύπ6θεmj της γΙνετιχι ιχπ' τη 8ικ~ σου iσxup6TEprr

·Οποιος σιωπii εΙν' ιχσφιxλ~ς. ·Οποιος πολυ κcxκoλoγεΤ ενιχ κορίτσι

Miiλλoν &πιζΊJTEΤ εξ~ΎΊJσΊ) εύχOCριστη νιΧ πOCρει. '78

Α L . 0)_ λ - • \ \ 'O~ Ι \ κλέψ \ ~ LX'I \](Χ το μουσιχ ωσιχν τον συσσειχ νιχ ω τις σιχιτες,

104 REMEDIλ λMORIS

nec raptas 8USim tίnguere in amne faces, 700

nec nos PUφureas Ρueή resecahίmus aIas, nec sacer arte mea laxior arcus eήι

Consilium est, quodcumque cano: parete canentί,

tuque favens coeptίs, Phoebe saluber, ades.

Phoebus adest: sonuere lyrae, sonuere pharetrae ; 705

signa deum nosco per SU8: Phoebus adest.

Confer Amyclaeis medicatum vellus aenίs

mUΉce cum ΤΥήο: turpius illud eήι

Vos quoque formosis vestras conferte puellas :

incipiet dominae quemque pudere suae.

Utraque formosae Paήdi potuere vίdeή,

sed βίbί conlatam vίcit utramque Venus.

Nec solam faciem, mores quoque confer et artes ;

tantum iudicio ne tuus obsit amor.

710

Exίguum est, quod deinde canam, sed profuit illud 715

ΕΡΩΤΙΚΑ ΑΝΤΙΦΑΡΜΑΚΑ 1°5

ΓL~_ \. Lξ \ ~ Ι ~ \ \ \ β Ι \ Ι υνπ; voι σιΡΠ<χ ω τις σσισες του κοιι voι τις σ ψω στο ποτσιμι. 700

Δtν πρόκειτtXι -κι ψσιλι8ίσω τOC λσιμπερα: φτερα: τou ~Eρωτσι,

Κι ιΧπΟ την τέχ'Π) μου τΌ ίερό του τόξο 8ΕV θα: χσιλσιρώσει.

Είναιι όρμήνισι 8,τι τρσιγοαιώ: ιΧκουστε τΌν τρσιγoαιιιrτ1) λοιπόν.

Κ ' Ι 'Α I~~ Ι \ , Ι \ ~ β .JιI Ι εσυ, ΠΟΛΛων γισιτρευτη, με ευμεvεισι στο εργο μου οψσι.

'Ε8ώ είν' ό 'Απόλλων! Ή χουν οί λύρες, ιXVΤΗχoυνε οί φσιρέτρες. 705

'Απ' τα: σΎj~8ισι του ιΧνσιγνωρίζω τΌν θεό. ΝσιΙ, ό 'Απόλλων είν' έ8ώ !

6. ΣόΥχρινε την ιχyoιΠYjμένη σου

μέ -Υυνιχίχες ώριχι6τερες (στ. 707-714)

Σ ι L~~ \ β Ι \ J..~ Ν 'Α κλ Ν Ί9 υγκρινε μ<ΧΛΛινο πσινι σιμμεvo σε Χtι.Λκωμσι των μυ ων

Μι Τόρισι πορφόρσι - τόσο ocσΚ'!'Jμο τΌ πρώτο θα: φσινεΤ!

Συγκρίνετε κι έσεΤς τOC κορίτσισι σσις με ΤΙς κσιλλονές-

Θdι ιΧρχΙσει τότε ό κoιeEtt; -κι ντρέπετσιι για: την κυρOC του. 710

'Η θε "θ' Ν "ΠΙ , 'ζ .. _~~ Ι κοι μισι εσι μ πορουσε γισι τον σιρ'!) ναι φσιντσι ει IWJV\Ovη -

Τις νΙκψε ~ 'Αφρο8ίτη moιν συγκρΙθ'J)κε μσιζί ΤOuζ. 80

"Οχ ό 'ό Ι ,Ι ' \J.A,. \ \ Ι Ι μ νο το πρ σωπο, συγκρινε EΠΙσΎjς κοιι το ψνς κσιι τις χσιρες.

Τόσο πOCντως ώστε ό ερωτcXς σου την κρίσΎj -κι μ-ψ ιΧλλοιώνει.

7. ΚιΧψε τα ΎριΧμμιχτιχ, πέτιχξε την είκόνιχ της.

M~ σκέφτεσιχι την πιχλια έρωτικ~ φωλιιΧ σιχς (στ. 715-740)

'A...J. '" Ι , . ~ Ι ιη Ν Ν dO '.ι.~ , u .ιμσιντο σιιrro που τωρσι τρσιγοοοωντσις vα. σου πω. μως ωφt.Λψε ns

106 REMEDIλ λMORJS

exiguum mώtίs, ίn quibus ipse ίυί.

Scήpta cave relegas blandae servata puellae :

constantίs anίmos scήρta relecta ιnovenL

Oιnnia pone feros (pones ίnvίtus) ίη ignes

et dίc ' ArdoΉS βίι rogus iste mei. '

Thestίas absentem succendίt stίpite natum :

tu tίmίde t1aιnmae perfida veιba dabis ? Si potes, et ceras remove: quίd iιnagine muta

carpeήs? Hoc pernt LaodamίΔ modo.

Ει loca saepe nocent ; fugito loca conscίa vestή 725

concubitus: causas illa doloΉS habent.

, Hic Μι, hίc cubUΊt, thalamo doπnίVΊmus illo ;

hίc mίhί lasciva gaudίa nocte dedίL '

Admonίtu refήcatur amor vώnusque novatum

scindίtur: ίnfiπnίβ cώpa pusilla nocet.

Ut, paene extίnctum cίnerem βί sώΡhure tangas,

VΊvet et e mίnίmo ιnaxίmus ίgnίβ eήΙ,

SΊc, nίsί vίtaήs quίdquίd renovabit amorem,

f1anuna redardescet, quae ιnodo ηώla ίυίι

Argolίdes cuperent fugisse Capherea puppes

teque, senex luctus ignίbus ώte tuos ;

Ρraeteήta cautus Niseide naVΊta gaudet :

tu loca, quae nίmίum grata fuere, cave.

730

735


'ι;. __ - Ι" λλ' 'Ύ' -ρξ. "" Π 6 ξ ι r.rroUΤO το ΙXσ'1jμιxVtΌ πο ους. ι Π7J ΙΧ ΕνΙΧς ΙΧΠ ΙXUΤO\Jζ; Ρ σε ε.

τα. φυλσιγμένσι γρ~μμ«τΙX της τρuφερης χοπέλΙΧς μψ ξΙXVΣΙδΙΙXβ~ζεις,

Κιχι ΤΙς ψυχρές Μρδιές ΤΙXρ~ζει ~ ιχνOCγνωm1 ΤO\Jζ.

·Οσο κι &v δέv τΟ θές, ρίξε τιl ολιχ στις ~γριες ΤΙς φλ6Υες Κιχι πές, « του π~θo\Jζ μου &ς γίνει τoUτo ~ ΠlJΡ~ Ι).

'Η 'Αλθσιίιχ μέ EvΙX χλιχδι ΚΙXΤ~MΨε τΟν γι6 τηζ τOv ιχπ6Vτιl. 81

'Εσ\.ι φοβiσιχι vιX δώσεις στη φωτι.ιχ της ιχπιστίιχς τιΧ λ6γιιχ ;

Δ ,-,~' - Ι Ι '6 ' ι 1.-'). ι '6 ι"",ε, ιχν μπορεις, ΜΙ την εικ νιχ της γιΙΧΤΙ μιιχ at"" .. Y''r) εικ νιχ

Νιχ σέ φθείρει; Μέ ΙXίmιν τOv τρ6πο δέv έχ~θ'rj ~ Λιx08~μειιx ; Β2

ΣυχvιX κι οί τ6ποι βΜπτονν· ιχπ6φεuyε τ6πouς που γνώρισOΙV

τα. ιχ~ι~σμ«~ σιχς. T'ijς θλίψ-ιJς σου κρσιτουνε ΤΙς ΙΧίτίες. 'ι;.~- τ ,~- ξΙ. λ ι OL, , ι, ..AJ..._ (( ι:.οω -ητσιν, εσω ιι;π ωσε, στον \JfXΛΙXμo ΙXUΤOν εκοιμψψ",.με,

'Εδώ ΤΙς ήδoνtς μου χ~ρισε μιιχ νόχτιχ έρωτι.xrJ-».

Ξόνει τΟ τριχυμιχ του ερωτιχ ~ μνήμ'r) ΜΙ ~ πληΥη Μινοόργιιχ - , ΤΙ έλ' ,.,h'). β'L ι ,~, ~ιxvσινoιγει. ο ιχχιστο σ'Υ""',μιχ ΛfXπτει ΤO\Jζ ιxσυνσιμO\Jζ.

·Οπως σχεδΟν σβψμέτη ~τη ξιχνιχζεί, &ν μέ θει~φι τψ ιχΥΥίσεις

Κ ' , Ι 'λ' ι,, l'β Ι ΙΧΠ το ε ιχχιστο φωτι.ιχ πιχμμεΥι.στη oιvιι; ει,

.ι;.__ • t>' λ' ,Ι., , ')".L ι:ίroΙ σιν σΕν γ ιτωσεις ιχπο ο,τι ιxνιxvεωνει την "'1"'Π7J,

'Η λ' ( \ , Ι λ' " ) 1., θ ι , φ o-yoc πριν ιχπο ιγο oιvυπιxρχτη ,Π<U\Ι EVιl φowτωσει.

ιιη

'725

730

τα. ιχργολικιχ Mρ~βιΙX θιΧ T!JΕΛΣΙV τΟν Κσιφ1)ρέιχ vιX ιχποφUyoυν 735

Κι έσένιχ, γέρovτιx, που μέ ΠlJΡές τΟ πέ-.λ}ος σου έχδιχείσιχι. 83

Ό συνετΟς ό νιxUτης χΙΧίρετιχι τη ΣκόλλΙΧ πίσω του vιX &:φ-ήσει

Κ ι Ι, Ι, Ι - 't> , έ ι λ' ξ ιχι συ ιχπο τoπo\Jζ που σου σωσιχν υπ ρμετρες χιχρες φυ ιχ ου.

108 REMEDIA AMORlS

Haec tibi βίηΙ Syrtes, haec Acroceraunia vita ;

hic vomit epotas dira Cbarybdis aquas. 740

Sunt quae ηοη possunt aliquO cogente ίubeή;

saepe tamen casu facta levare solent.

Perdat Opes Pbaedra, parces, Neptune, nepoti,

nec faciet pavidos taunιs avitus equOS.

Cnosida fecisses inOpem, sapienter amasset :

divitiΊS alitur lUXUΉosus amor.

Cur nemo est, Hecalen, ηώ1a est, quae cepeήt Iroπ ?

Nempe quod alter egens, altera pauper erat.

Νοη habet unde suum paupertas pascat amorem ;

745

ποπ tamen hoc tanti est, pauper ut esse velis. 750

Αι tanti tibi βίι ηοπ indulgere theatήs,

dum bene de vacuo ρectore cedat aιnor.

Enervant animos citharae lotosque lyraeque

et νοχ et ηurneήs bracchia mota suis.

Πlic adsidue ficti saltantur arnantes,

quod caveas: actor, qua iuvat arte, nocet.

Eloquar invitus : teneros ne tange poetas;

suιnmoveo dotes ipsius ipse meas.

755

ΕΡΩΤΙΚΑ ΑΝΤΙΦΑΡΜΑΚΑ IOCJ

AUτιX &ς είνοιι οί Συρτες σου. Aίrm: τιΧ 'Ακροχεροιυνιοι vιX &:ποφίιγεις,

'Ε3ώ ~ φρικτη ~ ΧOCρυβ8ις ξερVli ΟΟοι νερ&: κοιτά:πιε. 740

8. Άπ6φεuyε έρωτιχό: θε~μα:τoι χοιι έρωτικους ποιητές (στ. 741-766)

Ύπά:ρχουll πρά:γμ,οιτοι που βΙοι κοιμ,ιιΧ 8ΕV ~μ,πoρεί vιX προκοιλέσει

Κι gμ,ως ΣuΧvιX &ν κοιι γενόμενοι τuχoιίoι μ, ποροϋιι κοιΙ βο1]θουν.

Xά:vει τιΧ πλούτη της ~ ΦοιΙ8ροι; Τον έγγοvo θιΧ λuπ1jθεϊς, ώ Ποσει8ών,

Κι ό τοιυρος τou ποιππου 8ΕV θιΧ κοιτοιτρομ.ά:ξει τιΧ ιXλoγtL. 84

Φτωχ~ &11 εκοιιιες την KvωσσΙ80ι 85, σοφότεροι θιΧ είχε &:ΓΙXΠ"ljσει. 745

Μέσοι στιΧ πλούτη τρέφετοιι ό &:κόλοιστος ερωτοις.

ΓιοιΤΙ κoινΈVoις την 'EW1j, γιοιΤΙ κοιμ,ιιΧ τΟν "Ι ρο 8ΕV πoιvτρεtιτηχε ; 86

Έχεϊvoς.ητoιvε ζ1jτLιXvOς κι έχεΙνΥ) ~ε φτωχή.

'Η ' \'1" - ι θ'Ψ ι" , φτωχειοι σΕΙΙ εχει που voι ρε ει τον ερωτοι της.

'Ωστόσο 8ΕV &:ξίζει φτωχος γι&: τoUτo vιX ζ1jτίiς vιX είσοιι.

'Αξ'ζ' ι θ' ι Ι 'ζ L ει πoιvτως στα: εοιτροι voι μ,"1) ΣUΧIIOΙ εις

'Ωσότου χοιθεϊ ό ερωτοις κι έλεόθεΡ"1) &:φήσει την κοιρ8ιά: σου.

Το πvευμ,oι &:πονευρώνουν οί λύρες, οί κιθά:ρες κι οί οιύλοί,

Τ ιΧ ιiσμ.oιτoι έπΙG"1)ς κοιΙ τώll χεριώll τιΧ ρUΘμ,ικιX κινΙμοιτοι.

Οί χoρΕUΤΕς έ8ώ πocvτoτε ίστορίες έροιστών ποιρουσιά:ζουll,

'Ο ~ ι, θ' Ι" - " β- ιrι ψvΠΟLος εκ ετει τεχνικοι ποσο ΕUΧOΙΡΙGτεΙ ο,τι φο οισοιι.

Με λόπ"1) μ,ου τΟ λέω: τους έρωτικoUς πoι~ς &:π6φεUΓΈ ΤOuζ. 'Ο' β' " ι \'- Ι"\,, , οισε "1)ς εγω, τοι σωροι μ,ου τοι ΙοΙΟΙ oιπoμ,oικρυvω.

750

755

110 ΗΕΜΕΟΙΑ λMORIS

Callimachum fugίto, ποη est ίniιnicus amoή ;

et cum Callimacho ΙU quoque, Coe, noces.

Me certe Sappho meliorem fecit amicae,

nec ήgίdos mores Teia Musa dediι.

Cannina quίs poιuίι ΙUΙo legίsse Tibulli

vel ιua, cuius opus Cynιhia sola fuit?

Quis poteήΙ lecto dunιs discedere Gallo ?

Ει rnea nescioquid caπnina ιale sonanι.

Quod nisi dux οpeήs vatem fmsιratur Apollo,

aemulus est nosIή maxima causa mali. Αι ΙU ήvalem noli tίbi fingere quemquam

inque suo solam crede iacere toro.

Αcήus Heπnionen ideo dilexit Orestes,

esse quod alteήus coeperat illa viή.

Quid, Menelae, doles? Thas sine coniuge Creten

et poteras nupta lentus abesse ΙUa. Ut Paήβ hanc rapuit, nunc demum uxore carere

ποη potes: alteήus crevit amore ΙUus.

Hoc et ίη abducta Bήseide flebat Achilles,

illam Plisthenio gaudia feπe viro.

760

765

Τ7Ο

775

ΕΡΩΤΙΚΑ ΑΝΤΙΦΑΡΜΑΚΑ 111

Άπόφευγε τOv Κιχλλίμιχχο, του 'Έρωτα. ιχtrroς πολέμιος 8ΕV εΙνιχι.

"Ω Κωε ΠOιηnJ88, βλά:πτεις χι έιru μιxζt με τΟν Κιχλλίμιχχο! 700

"'ι ''''__ \ ,,, A..-J.- \ \ Ι ~γoυριx Ί) ..:.απφω μ εχa.vε ΠΟv,ι.v ... ρο γιιχ το χοριτσι μου.

Κ 'ΜΙ' \ \ ΤΙ 89~\ -,~ '..Α.Ι. Ψ' L Ί) ouσιx ιχπο την εω σεv μου σωσε ΙΧΙυv,ιμιχτιχ uχριx.

Ποι6ι; τα: πoι~μιxτιx του Τίβουλλου μπόρεσε v« 8ιΙΧβά:σει «σφιxλ~, "Η τα: 8ιχά: σου, έσΈVιx, που εργο σου ε-Υινε μονά:χιχ ~ Κυ-λ}ίιχ; 90

Ποιός θά μπορέσει σχλΊ)ρος v« φύγει, «φου 8ιΙΧβά:σει rmo;

KΙXL τ&: πoι~μιxτά: μου ~χoυν, θιχρρω, στΟν ί8ιο τόνο.

9. M~ σχέφπσ«ι mm -τΟν ιiνΠζ7jλo (στ. 767-794)

• Αν ό 'Απόλλων, ό ό8Ί)Ύος του εργου μου, 8ΕV «πιχτ& τOv ΠOιηnJ,

Ό «ντίζΊjλσι; εΙνιχι της 8υστuχίιxς μιχι; ~ μφότεΡΊ) ιχίτίιχ.

Λοιπον μψ πλά:θεις γι&: σε ιXvτίζΊjλo χιxvΈVιx

KΙXL πίστευε πως μoνιxχ~ χοιμ&τιχι στΟ χΡεβά:τι.

θcρμότεριχ ό 'Ορέστης τψ ΈρμιόVΊj «γά:πφε

·Οτιχν έχεΙVΊj π7]γε χι ε-Υινε γuνιxίxιx ωου ιΧντριχ. 91

ΜΕνέλιχε, γιΙΧτί πoviiς; Κινουσες γι&: τψ Kρ~τη 8Ιχωι; σύζυγο

Κι έμπόρειες χρόνο πολυ νά: 'σιχι μιχχΡΙ&: ιχπ' τη γuvιxΙχα. σου.

765

770

fI/"\_ \. ξ' ΠΙ ,,\ ...Α - \ ,ι.γ , vτιxν την ιχρπιχ ε ο ιχρις, μονιχχιχ τοτε να. στερ ψεις τη σ ....... υγο σου 775

ΔΕν έμπόρειες: ιχπΟ τOv ερωτα. έvOς ωου μεγά:λωσε ό 8ιχός σου.

KΙXL στΟν χιχμο τηι; Βρισηί8ιχς γι' ΙXtrro ιχχριβως θρ"ψουσε ό 'Aχιλλέa.ς :

·Οτι έχείVΊj θ&: προσφέρει ψοτη σε .xvτρΙX Πλεισ6εvΙ8Ίj.

112

Nec DuStra flebat, mihi credite : fecit Atrίdes

quod βί ποη faceret, twpiter esset iners.

Certe ego fecisseιn, nec βωη sapientίor illo :

ίnVΊαιoo DuCtus maxίmus ille fuit.

ΗΕΜΕΟIλ AMORIS

Nam sibi quod numquam ta.ctam Βήseίda iurat

per sceptrum, sceptrum ηοη putat esse deos.

Di faciaπt, possis domίnae transίre relίctae 785

lίmίna, proposito sιιfficiaπtque pedes.

Ει Ροteήs, modo veUe tene; nunc fortίter ίre,

nunc opus est ceΙeή subdere calcar equo.

llio l.otophagos, illo Sίrenas ίη aπtro

esse puta; remίs adίce vela tuΪs.

Hunc quoque, quo quondam nίmίωη ήvale dolebas,

veUem desίneres hostίs habere loco.

Αι certe, quamVΊs odίo remanente, saluta;

oscula cum Ροιeήs iam dare, sanus eήs.

Ecce, cίbos etίam, medicinae fungar ut omnί

munere, quos fugίas quosque sequare, dabo.

Daunίus, aπ Lίbycίs bώbus tίbί mίssus ab οήΒ, aπ venίat MegaήB, noXΊus omnίβ eήι ;

ΕΡίΠΙΚΑ ΑΝΤΙΦΑΡΜΑΚΑ

Πιστέψτε με, ~τlXιlX 8εν θρψουσε: Eχrxνε ό Άτρεί81jς

'Εκείνο πou ιiv 8εν είχε Κ«Vει, ιΧνίκιχνος lΧίσχρα: θιΧ ~.

"3

ΣιyouρlX ετσι θα: ΕΚΙXvlX κι έγώ, ιiv κι ιΧΠΟ IXUτOν σοφότερος 8εν είμιχι.

T~ς ερι8&.ς τους ύπYjρξε έχείτη ό ώριχιότερος κιχρπός.92

'Aφou στΟ σχ~ρo του όρκίζετιχι οτι ποτΕ 8εν ιΧΥγιξε

T~ Bρισ"ljί81X, τΌ σκ~τρo του 8εν θεωρεί πώς είνιχι θεϊκό.

-Ας 8ώσουν οΙ θεοι τΌ κιχτώφλι της ιΧρτημένης σου κuρOCς vιX 8υτηθείς 785

Ν \ , ~θ \ Η, \' 'ξ \ , ιχ προσπεριχσεις, ει ε τιχ ΠοοΙIΧ σου VIX 1XVτ& ονν στο σχοπο σου.

~ 8UΤΗΘέLς" μονιΧχlχ 8είξε θέλψ1j. Τώριχ προχώριχ ΘΙXρριxλbι,

Τ , "λ \ ___ -J... \" \ .. _~ ό ωριχ οφει εις VIX ....... "ιuεις τον ιππο σου γιιχ Jι.W\πlχσμ .

"'-' \ β' , , \ \,.....:."). • Λ ~J. ...α;vτιxσoυ πως ρισχOVΤIXΙ σ lXuτo το v,,,/,,IXLO οι ωτoψl'-YOΙ,

~l' Ν • Σε - ΜΙ ι ι β.:Α ι , Uf, εχεινο οι ιρψες. ε τlΧ ΠιΧνιlχ ΟψΙΧ τιχ κouπιlx σου.

Κι IXUτOν έπίσ1jς πou χιΧποτε ώς ιXντiζ1jλoς πολu σε έλuπoυσε,

Θα: σου ζ1jτGυσlX: πιχυσε έχθρό σου vιX τΌν θεωρείς. U _\ β'β , " ~ \ Ι , na;t ε ιχιιχ χιχιρετιχ τον lχκομ1j κι lΧν το μισος πlXρlXμΕVει.

Μόλις μπορέσεις vιX τόν ιΧσπΙΧσθείς, θα: γιlXτρεUΤΕίς.

(ίν). Διώ.εξε τη 8(lχιΤ« σου (στ. 795-810)

ΝιΧ κιχι οΙ τροφές, τΌ εργο ολο για: vιX τελειώσω του γιιχτρου. 795

Ποιές vιX ιΧποφεύγεις ΚΙXL ποιές vιX ιΧκολουθείς θα: σε 8ι8ιΧξω. ·1 -~ \ β λβ \" - ιΛΑ.., · " \ , \ Ι λ β \ ΤW\ΙΚΟΙ Ο οι κι οσοι σου στα.Λν, ικιχν lΧπ τις ιχκτες τις ι υκες

·Η -, θ ,,\ Μ' "λ θ" βλ β , 93 σου Ρ IXV LΧΠ ΤLΧ εγιχριχ, Ο οι τους ΙΧ νιχι ΙΧ εροι.

, '4 ΗΕΜΕυIΑ AMORlS

nec minus emc8S aptum vitare salaces et quicquid Veneή coφora nostra parat. 1m

Utilius surnas acuentis lumina mtas

et quicquid Veneή coφora nostra negat.

Quid tibi praecipiam de Bacchi munere, quaeήs ? Spe brevius monitis expediere meis.

Vina parant animum Veneή, nisi pluήma sumas

ut stupeant mώto corda Βερώω mero.

NυtήM vento, vento restίnguitur igniS ;

lenis a1ίι flammas, grandior aura necat.

Aut ηώla ebήetas, aut tanta Sit, υΙ tibi curas

eήΡίaΙ: Si qua est inter utmmque, nocet.

Hoc OpUS exegί : fessae date serta caήnae ;

contigίmus portus, quO mihi cursus erat.

Postmodo reddetis sacro pia vota poetae,

carmίne sanati femina VΊΙΗUe meo.

810

ΕροηΚΑ ΑΝΤΙΦΑΡΜΑΚΑ

Λ 1_ , ~'T ,. , , λ ' , ιγ~ρo φρονιμο σΕν ειvoιι ναι OCπoιpεuyεις τη OCΥνοιρορlχ ρoκrι

Κrιι κrιθεΤΙ πou ~ χορμιιΣ μιχς όδηγεί στην • Αφροδίτη. Πλέον σε ώιΡελεί v« τρως ιΧπήΥιχνο όπου την OΡIXσ'rj όξόνει 94

KOCL κrιθεΤΙ πou ~ χορμιιΣ μιχς ιΧπο την • Αφροδίτη ιΧποδιώχνει. Θ ' , " β λ' " Η Δ 6 ' ~H • OC ρωτησεις, τι σε συμ ou ΕUω σχετικrι με τou ι vUΣOU το σωρο;

'Απ' ~ X'1jpuyμotTιX μοu θα γλιτώσεις τotχUτερoc ιΧπ' 000 περιμένεις:

"5

1m

Το χρocσΙ την ΨUχ~ όδηγεί στην • Αφροδίτη, έκτΟς κrιι πιείς πoσ6τητoc ιn; KIXL νlχρχωθοW ~ νεΌρoc aou στην ιΧιΡθονίoc του ιXxpocτou πνιγμένoc.

ΤΙ '" , " ,,,. β' Ρ ιΡει ο otεΡOCς τη ιpωτιlX, με τον ιχερoc ομοιιχ κrιτotσ ψετιχι.

Τ ' ·' 'λ'-- !.. 11.. ' , ,., , Ο otερocxι τη φ u Ι ... ~ρρuνει, τη σχοτωνει tσxuPoτεp'1j mo'1j.

~H ' .. ..Α:::, ,~ .. .(1\_ τ6σ. ' f,ιι. ' μ'1j 1"'"'''''''> ποτε, '1j 1"'"''''"' Ο ωστε τoc r-aIXVOC aou

Ν« έξocιpotνισθow. ΒΜππι ~ ένδιιΣμεσ'rj κrιτιXστocσ1j. 810

ΙΥ. ΕΠΙΛΟΓΟΣ (στ. 811-814)

'Α λε' , • Η' " β ποτε ιωσoc το εργο μοu: στειpotνωστε το κrιτocxoπo κrιρoc ι,

Π tιXvoUμE τΟ λιμιΣνι που frrlXV γιιχ μένoc ό προορισμ6ς. Σ ι , • , 'β ' , θ" .. 0/. wroμot στον ιερο σotς ΠOΙYjτη σε ocσμιες πρoσεUΧες OC OCπεlΛNνετε

'Απ' τΟ τρocγoUΔι μοu θερocπεuμένοι ιχvτρες κrιι yuνocίχες.95


1. Έv8ιιχφέροuσιχ ~ εΙκόνιχ του έn'ριΧμμιχτοu προφιχνώς Έρωτα που

διαβάζει τΟν τίτλο του πoι~μιxτoς κιχι πιχρεξ1)Ύεί τΟ περιεχόμενό τou!

2. Το έπεισόδιο περιγράφετιχι στην 'Ιλιάδα Ε 330 κκ. Ό γιος του

Τη8έιΖ, ό Διομ.φ1Jς, rnιτιθετιχι ένιχντίον της 'Αφρ08ίτης κιχι την πλ1)Ύ6!νει.

3. Tέχν7J (αrs) προφιχνώς ά:νιχφορα. στΟ βιβλίο τou (Ars αmαtoriα) . • Αφου ό ερωτιχς είνιχι τέχν7J, ~ rnιστημ1J, σόμφωνιχ με την ιXπoΨ'rJ του

σuγγριxφέιx, ά:πιχιτουντιχι εΙ3ικες τεχνικες γν6!σεις είτε για. να. κερ31Jθεί

ιίτε για. να. κιχτιχπολεμ1Jθεί (Heηdersoη). Βλ. κιχι στ. 11,29,34. Πρβ. την

Ι8ιιχΙτεριχ τεχvικη ΧΡ~σ7J της λέξής στους oρoUς : αrs poeticα, αrs rhdoriαι, τέΊ"7) ποιητικη κλπ.

4. ΣUν7Jθισμέν7J, μέσιχ στην έλλψopωμιxϊκ~ λoγoτεχνικ~ ΠΙXρά3oσ7J, ~

ιΙκόνιχ του ~Eρωτιx που « πλ1)Ύ6!νει » τι.ς κιχρ3ιές.

5. τους στ. 25-26 ά:θετουν όρισμένοι έκ3ότες. 6. Σuχνες είνιχι ΟΙ λογοτεχνικες ά:νιχφορες στους νuχτερινους κΙΧβγά-

8ι:ι; ά:νιΧμεσιχ σε ά:ντίζ 1Jλοuς, οπως κιχι στΟ εθιμο να. στεφιxν6!νouν ΟΙ

ίροιστες την πόρτοι της ά:γOΙΠ1Jμ~ς τοuς. Βλ. Heηdersoη αd loc. 7. το Προοίμιο, ά:ποιρΙΧίτητο μέρος στη 80μ~ μι.χς 8ιιχτριβ'ijς ~ ένΟς

λόγοu. Έ3ώ χωρίζετιχι σε Μο μέΡ1J: τΟ 10 (στ. 41-74) ά:πεuθόνετιxι

"7

118 ΣΗΜΕιΩΣΕΙΣ

O"tOtις « ιXρρωστημέvoυς)) ιχπο ερωτoc ιXv«-yvώ<πες, τΌ 20 (στ. 75-78) ιΧποττλε'ί έπΙχλ~ στόν θερ«πε~ 'Απόλλωνιχ. Ό Henderson (38χχ.) βρΙσκει ιm στους στ. 41-74 ~ρχει « xuχλtx1J)) aU-AJtσ1J: ΑΙ (41-52) Β (53-68) Α2 (69-74). ΣτΟ Αι σuζητε'ίτoιι ~ ώφέλει« που θιΧ προχόψει ιΧπΟ την ιX~ τou πoι~μ«τoς, στό Α2 γίνετοιι ΙXV<XXεφΙV.«Ιωσ7J, Χ<ΧΙ στό

έv3ι«μεσo Β έχΤΙθετ«ι ~ φιλοσοφΙ« του πoι~μ«τoς, \ιπoσπJριζ6μεvη ΙΧΠΟ

όχτω μuθoλoγιχιi π«ρ«8εΙγμ«τοι, οπου πρωτocγωνιστoΥV ΎUνιx'ίχες.

8. Ό ί8ιος ό ποιητης θιi έπιχνορθώσει τΌ Χ<ΧΧ6, x<xτιi τΌ γνωστό 86γμιχ, ό τρώσας αύτος και [άσεται, όπως φrιΙνετ«ι Χ<ΧΙ ιΧπΟ την ιΧν«

φoριi τou Τ~εφoυ.

9. Δyt.. ~ λ6γχΤι του llyt.L«8Tι Άχιλλέ« που πλ~ωσε τΌν Τψφο,

τΌν γιο τou 'Hp«χλij, «&τη Χ<ΧΙ τΌν γι«τρεψε. ΤYjv Πηλιάδα μελtτpι εΙχε

χ«τoισxεu«σει ό KΈVΤΑΙυρoς ΧεΙρων, 8«σχ<Χλος του 'Αχιλλέα. Χ<ΧΙ γνωστός

θερα.πεuτfις.

10. rtιi τη ΦuλλΙ8α. Χ<ΧΙ τtς \ιπ6λοιπες ~ρωΙ8ες του ΌβΙ8ιου, βλ.

πιι.ρα.Χ«τω 591χχ. Χ<ΧΙ Heroiιks 2. 11. Ό τρ«γιχος ερωτιι.ς της Δι8ως γιιi τΌν ΑίνεΙα. Χ<ΧΙ ~ α.&roχτονΙα.

της ιXνιxπτUσσετ<XΙ εξοχ« aτΌ τέτοιρτο βιβλίο της ΑΙνειάδος. Τιi πλο'ί«

των Δαιρ8α.VΩν, τιi πλο'ία. των Τ ρώων (πρβ. ΑΙνειάς, 4.658). Ή σx~ του θιxvά.τoυ 4.61Οχχ.

12. Ή M~εια.. rtιi την είχ6ν« της όΠλισμέvY'jς Χ<Χρ8ιii.ς, πρβ. Eup. Μήδ. 1242, άλλ' εΤ' όπλlζαv καρδΕα.

13. Mεταμnρφώσεις, 8.6ΧΧ., Xσrπιόρες, 613χ., Άπολλ68ωρος 3.15.8, 'TγΙvoς 198 χ.ιΧ. Ό ΝΙσος, β!1.σιλιιiς των Μφρων, εΙχε στό χεφ«λι του μιιi πορφυρένια. τρΙχα., που τΌν χρα.τουσε στη ζω~. Ή κ6ρΤι του ~ Σχόλλα.

πρό8ωσε τΌν π«τέρ« της στόν ~ρα.σnJ της MΙvωιι., χόβovτιι.ς την τρΙχα.

ιΧπΟ τΌ χεφ«λι του.

14. Ή όρολογΙα. που χρ"l)σιμοποιε'ίτα.ι ~8ω προέρχετοιι ιΧπΟ τη ρω-

ΣΗΜElΩΣΕΙΣ ΙΙ9

μαιϊΧΙΙ voμικ~ 8ιΙΧ8ικοισΙιχ σχετικdt με την «πελεUΘέpωση των 80υλων, τη

tJίndίcαtίo in lihertαtem. Ό assertor libertatis j)τιxν έκέLνoς πou (( 8ιεκ8ικουσε », ΈVΏπιoν του 8ικοιστηρΙου, τΟν 80υλο ΚΟΙ! ύπoσT'ljpιζε την έλεu

θι:ρΙιχ του. Μέρος της 8ιΙΧ8ικοισΙιχς -ητιχν vci «κουμ,τησει ό assertor τΟν δoUΛo με ~ιx ρΙΧβδΙ (vindicta).

15. Ή Διιxτpιβ~, ~ «νιχπτuξ'Y) του θέμαιτος. Σχετικdt με τη δoμ~ της

Tractatio, βλ Henderson, εΙσιχγωΥι\, xx-xxiii ΚΟΙ! 49κ. Το Α' Μέρος (79-

134 ) «νιχφέρετιχι πpoκιxτιxpκτικdt στην έpωτικ~ ιι «σθένειιχ )) «πα τα. πρώιμαι στιiδιιx &ς την 5ξυν~ της. το Β' Μέρος ( 135-810) ~ει vci κιΧνει με -Μ μέτΡΙΧ, «vιxστΙXΛτικα. ΚΟΙΙ πpoλ7)Π'nκιX, πou πρέπει vci πιχρει ό (( «σθενfr. Ι). Ό ΌβΙ8ιος ιXκoλouθεί έδω την τpιμεp~ διΙΧίρεσ'Υ) της ιΧρχΙΧίιχς

'Iιχτρικ'ijς σε Διιxιτητι~, Φιxpμιxκεuτικ~, Xεφoυpγικ~, ιΧλλα. «VΤΙστpέφει

τη σεφα. της 8ιΙΧδικοισΙιχς. ΠρώΤΙΧ θέλει vci «ποκόψει τΟ κιχκό (Χεφουργικ~), μετα. (<<πο τΟν στ. 131κκ. ) προτεΙνει ~ιx είδος Φιχρμαικεuτικ'ijς

«γωγ'ijς ΚΟΙΙ τελειώνει με τΟ Διιχιτολόγιο.

16. Πρβ. την πιχροιμίιχ, αρχipι ίασθαι πολυ λώιov η τελΕVΤΉΝ. 17. ΜερικοΙ (μiiλλoν έσφιχλμένιχ) βρΙσκουν στΟν στίχο σεξoUΙXΛικα.

ύπoνooυμεvιx.

18. Ή Muppιx διέπριχξε ιχιμομιξΙΙΧ ΚΙΧΙ μετιχμορcpώfh)κε σε δέντρο, Μεταμορφώσεις,2.3ΟΟκκ.

19. Ή -yvωστη ιστορΙιχ του Φιλοκτητη, του γιου του ΠoΙιxvτιx, «vιxπτυσσετιχι στην όμώννμ'Υ) τριχγωδίΙΧ του Σocpoxλ'ij. Το πόδι του ~ει

μολυνθεί «πα διχγκωμαι φιδιου ΚΙΧΙ οι "Ελλψες τΟν f:χoυν φιχτιχλεΙΨει

~ Λ'ijμνο. Ό ~pωιxς είχε στην κoιτoχ~ του -Μ 5πλιχ του 'Hpιxxλ'ij κιχ!

σόμφωvιx με κιΧποιο χρ-ησμο θιΧ έδινε τέλος στΟν Τ ρωικο πόλεμο.

20. Πρβ. ΑΙσχ. Προμηθέας Δεσμώτης, 379κκ., ΏκεΙΧνός: όργης νοσσύσης είσιν ίατροι λ6γοι; / Προμ'Υ)θέιχς: έάν τις έν καιρφ γε μαλθάσσrι κέαρ.

120 ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

21. Πρβ. τΟν δρισμο τοΟ ~ρωτιx ιΧπΟ τΟν Θεόφριχστο (ΣτοβΙΧίος,

Άνθολ. 64.66): πάθος ψιιχi'jς σχολαζούσης, χοιι Είιρ. ΆΠOO1t. 322 (Nauck 2) Eeως γdρ άeγOν κάπί τοιούτοι.ς έφv. Περισσότεριχ στους

Hendersoη χοιι Pinotti αd loc. 22. Σύμφωνοι μέ τΟν ΠλΙνιο (Nalι.ιrαliJ Historw. 12.8) οΙ ιΧ-λΙρωποι

σuνI!Jιζa.ν νιΧ χύνουν κριχσι σ-τη ρΙζοι τοΟ πλά.τιχνου προκειμένου νιΧ με

γrυ.ώσε:ι τΟ δέντρο (Hendel'8On). 23. Ό χοιτά.λΟ'Υος των ιΧσχολιων οιίιτων μοιά.ζει νιΧ ιXvτιxπoκρΙνεΤΙXI

στις πιχρΙΧδοσιΙΧκές ιΧξΙες των Ρωμιχ(ων: δ νόμος, δ στροιτΟς χοιι ~ y'ij

( Henderson ). 24. Άνιχφοριχ aτΌν ~ Πιχρθικο πόλεμο χοιι σ-τη vtXYj τοΟ Α&Υοό

στου τΟ 1 π.χ ώς τΟ 2 μ.χ. Ή ιΧνοιφοριχ σχετίζετιχι μέ τη χρονολογ(ιχ γριxφ'ijς τοΟ πoι~μιxτoς, περισσότεριχ βλ. Henderson, xi-xii.

25. Ή λ6γχ.,., τοΟ ΑΙτωλοΟ: ~ λ6γχ.,., τοΟ ΔιομΨ.,.,. Πρβ. σlJμ . 2. 26. τηι· Αρτεμ.,.,.

27. Πρβ. « Φεύγειν δεί τΟν "Εραιτα», κενός πόνος · ού γιiρ άλύξω, / πεζός iίπό πτηιιοϋ πυκνά διωκόμενος, Παλατινη ΆνθολογΙα, 5.59. Πε

ρισσότεροι aτΌν Hendel'8On. 28. Sahbαtum, ~ λοιτινιχ1) λέξ.,., γιιχ τΟ έβριχϊΧο Sahlκuh trroιv σέ

χρ~ 7\8.,., ιΧπΟ τιχ μέσιχ τοΟ 10υ π.Χ. οιΙ το Σά.ββοιτο ffiεωρείτo, γενιχά., 7μιριχ ιΧποφρά.ς, dies n4αstus (Hendel'8On).

29. Στις 18 ΊουλΙou τοΟ 390 π.χ. οΙ Γιχλά.τες σuνέτριψιxν τΟν ρωμιχϊΧο στροιτΟ aτΌν ποτιχμο 'ΑλλΙοι. 'Απο τότε ~ ~ριx oιuτΗ ιΧποτελοΟΟε

μιχύρ.,., έπιτειο γιιχ τους ΡωμιχΙους, χοιι ffiεωρείτo ιXχoιτιXλλYjλ.,., γιιχ τοι

ξΙδι.

30. ΣτΟ πρωτότυπο: αrtύ, δYjλ. της τέχVYJζ (~ της τεχνιx'ijς μιχς) νιΧ θεριχπεύουμε.

31. Ό Στρά.βων (9.5.23) λέει ΟΤΙ τΟ πιχλιχιο ονομιχ της ΘεσσιχλΙιχς

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 121

ήτav ΑΙμωνΙoc. Στoc έλλ1jVΙστιχιΧ XOCL ρωμocϊχιΧ χρόνιOC οΙ 8ύο γεωγρocφΙΧΟL όροι yιτOCV συνώνυμοι.

32. ΟΙ στ. 253-54 περιγριXφOUΝ την πρocχτιχη νεχυιομocντεΙocς. 33. Ή ρωμoc'ίX~ 8ω8εκά:8ελτΌς προέβλεπε ocuτΗ τη μocγιχ~ 8toc8txoc

σΙoc XOCL &:πocγόρεuε ρ-ητoc τη μετocφορoc της σ08ειcXς &:πΌ τό χωριΧφι κά:ποιου σε illo χωρ&:φι με τρόπους μocγιχοUς !

34. 'Αλλιως, ~ Κολχί8oc.

35. Ή Πέρση (~ Περση1.ς) ~Tocv ΓUvocLxoc τΌϋ "Ηλιου, μ-ητέρoc της KΙρx1Jς. ΤΟ όλο έπεισό8ιο μετocζu ΚΙΡΧ1jς XOCL Ό8uσσέoc &:ποτελεΤ EύP1jμoc τΌΌ ΌβΙ8ιου.

36. Νeήtias ... rates : τoc πλοΤoc &:πο τό N~ριτΌ. το N~ριτΌ είνocι βουνΟ της Ίθ&ιΧ1jς xocl xocToc συνεx80Χ~ &:ποxocλεΤτocι ετσι όλο τό VΗΣί. 'Ο '0-βΙ8ιος είνocι ό μόνος πou &:πο8Ι8ει το έπΙθε-ro neήtius σ-roν Ό8υσσέoc

( Henderson). 37. ΤΟν Ό8υσσέoc. Το ΔουλΙχι, νησ&:χι εζω &:πο την Ίθ&ικη, συνιχ

ριθμεΤτocι &:πΌ τόν T7jλέμocχo, μocζΙ με τη Σ&:μ1j, τη Ζ&:χυ..& XOCL την 'IMX"1J ( 'Οδύσσεια oc, 246 ), ώς τόπος xocτocγωγ'ijς των μνηστηρων .• Αλλοι τό τocuτίζοuν με την 'IMx1j ~ την Κεφocλλ1jV(OC.

38. Έπ&:ν080ς της μετocφoρίiς σχετιχιΧ με τόν έλεUΘΕρωτη xocl τΌUς σχλιΧβους, στ. 74χ., 213.

39. Γιος τΌϋ 'Aσχλ1jΠιoυ, &:8ελφσς τΌϋ ΜocχιΧωνoc, Ιocτρος των Έλλ-1j

νων στην Tpo(oc, 'Ιλιάδα Β 546 κ.&. 40. Ό Όβί8ιος ΧΡ1jσLμoπoιεΤ την έλλ1jVΙχη λέζ1j alyloo. Αίγ[ς ( άΕσ

σω), ~ φoβερ~ &:σπί8oc τΌϋ ΔΙoc ποιι προxocλοuσε τρόμο (βλ. 'Ιλιάδα Ε

738ΧΚ.).

41. Σόμφωνoc με τόν Διοσκοuρ(81j ό oίσvπoς (~ οίσύπη) ε!νocι το εκ των oίσ'IJΠ'I'}(!ιiίν (λιγ8ερων) έρ'ων λίπος. το μocλλl των προβ&:των μπο

ροίίσε νιΧ ΧΡ1jσιμοπο"1jθεΤ στην tocTPLX~ (όπως illωστε XOCL ~μEPoc &:πΌ


-roUς Πρ«Χτιχούς), tvώ τΟ λι ΠΙΧρ(ι πιχράιγωΥΟ των ερΙων (λ«νολΙYrj) ιiπo

τU.oυσε τη βάισ1j για: ιΧλοιφές χοιί χρtμες χοιθοιρισμοίί.

42. Ό Φινώς, τuφλOς βο:σιλι«ς ιiπO τη Σιχλμ.u8ψσ6, 3Εν μπορουσε να: φcUι χοιθοιρό φαιΥητ6, χοιθώς βρόμιζ«ν την τράιπεζάι του οι "Aρπuιες,

ΑΙσχ. Εvμενlδες, 46χχ., Σοφ. 'Απ. 966χχ., 'Απολλώνιος Ρ63ιος

2.178xx. χ.«.

43. Για: τoUς λ6γOUζ αιUτijς της πιxρMεσ1jζ βλ. την ΕΙσαιγωιή μαις

σελ. 23-24.

44. 'Aνιxφtρετιxι προφαινώς στην ίιπo30Χ~ που έπεφόλαιξαιν όρισμboι

χΡιτιχοί στην ΤέχΥη τov έρωτα.

45. 363-99: Πρ6χειτιχι για: τΟ -ΥνωστΟ θέμ.ιχ, « Ό θρΙαιμβος τοίί ποι

ηrij iνιxντ(oν των 3ιαιβολων χοιί τοίί cpθ6νoυ Ι).

46. ΖωΙλος, χυνιχός φιλ6σοφος τοίί 4ου π.Χ. αιΙ, 3ιαιβ6ηroς έπιχριτης

-rou Όμ-ήρου, στΟ σόγγραιμμ.άι του Κατά της ΌιrI1!oo ποιήσεως, -ΥνωστΟς χοιί ώς όμrxzoμ/!.στιξ ή κύων ρητορικός καΙ ψογερός, ΑΙλιιχν6ς, Ποικlλη

lστoρ[α, 11.10.

47. Τό (ίνομαι τοίί ΒψγΙλιου προστΙθεταιι στη μετάιφραισ1j για: μεΥιχλmρ"J σαιφ-ή-nιαι. ΓνωστΌς έπιχριτης τοίί Λαιτlνoυ έπιχοίί, με τόν όποΤο

αιύτoσuyχ.ρΙνcτιxι ό ΌβΙ3ιος, ύmjρξε ό Carvilius Pictor, που όνομ.άιστηχε

λ~.

48. Μέ όδηγό έσΟΟ κλπ. Ό ~ρωάις σου, ό ΑΙνεΙαις, φtρνει τoUς θεoUς της ΤροΙαις στην ΊταιλΙαι, (ίπου XOΙL φιχθΙσταιτιχι, γενάιρχης -rou ρωμαιϊχοίί λαιοίί.

49. Με &λλιχ λ6γιαι, προτοίί χρΙνεις τΟ περιεχ6μ.ενο ένός ποι-ήμαιτος, λάιβε ύπ6ψ7j τό εί3ος του. Τό αιΙσθYrnxό 36Υμ.ιχ τοίί deconun ( ΤΟ πρέπ(JΙΙ) 1rrιxν πολυ Ισχυρό χοιl ώς Εναι βο:θμό ιiΠΙΧΡάιβαι-ro χοιτα: την ιiρχαιι6τηται.

50. Τό 3αιχτυλιχό έξάιμετρο. Ή ΜαιιωνΙαι (Λυ3Ιαι) είναιι, ύπoτlθετιxι, ~ πιχτρΙ3αι τοίί Όμ-ήρου που « έφείίρε )) τΟ μέτρο αιUτ6.


51. ΚόθΟ(!νΟς: με-rωνυμιxώς ~ τραιΥω8Ιαι, iμ{Jάδa : ~ χωμω8Ιαι. Ιτα = όeγή, τdι Evroναι πιχθYJ τών τραιγιχών ~pώων.

52. Ό iλεύθερος ό ίαμβος κλπ: ό ΌβΙ8ιΟζ ιXναιφtpεταιι στoUς 800 τόπους του ίαιμβιχου τριμέτρου: στΟ κλαισιχ(ι « έλεόθΕρο)) χαιι yptfopo τρΙμετρο του 'Αρχιλόχου χαιι ιΧλλων ποιητών (u-u- ) χαιι στΟν σxιiζoνται ~

χωλΙαιμβο Ταιμβο του Ίππώναιχται, πou ~ει μαιxpdι σUΛΛΑΙβ~ στη θέιπι του

3ου βραιχέος. "Ετσι με τόν παιραιγόμΕνΟ σπον8εΤο ( - - ) τό μέτρο cpαιΙνεταιι πώς χωλαιΙνει. Σύρεται, σdιν νdι είναιι σπαιθι.

53. Ή παιθ-ηn.x~ έpωτLX~ ΙστορΙαι τη:; ΆθYJναιΙαις ΚυΒΙππης χαιι του 'Axόvτtoυ ε!ναιι τό θιει-ιαι που ό ΌβΙ8ιΟζ «ναιπτνσσcι στΟ εργο του Ήρω

[δες 20. Τό θtι-ιαι dιπαισχoλεΤ τόν ΚαιλλΙι-ιαιχο, dιπό δπου έΙ-ΙπvUταιι ό

ΌβΙ8ιος.

54. Άν8ρομιχχη χαιι Θat8ιx: ~ πρώτη, τόπσι; τραιγιχ'ijς ~pωΙ8αις, ~

8Εότερ'1) της έταιΙραις. 'Από τη θσ.tδα του Μέναιν8ρου (στην όποΙαι προ

cpαινως ιΧναιφέρεταιι ό ΌβΙ8ιΟζ) ~oυι-ιε έλιiχισται στοι χεΤαι.

55. ToUς στ. 391-92 dιθετεΤ ό Hendel'!!On. 56. ΤΟΟι; στ. 405-6 dιθετoυν όρισι-ιένοι έχ8ότες. 57. Ή σuvΦισι-ιέν'1) μετιχφραιιπι του στlχou Non 3Ul1t iudiciis omnia

darιda meis είναιι « M~ παιραιχωρεΤς τdι πιiνται στην χρΙιπι μω. M~ παιραι8Ι8εσαιι όλότελαι στις χρΙσεις ΤΙς 8ιχιες ι-ιου)). ·Οι-ιωι; τoUτo, σόι-ιφω

ναι μέ τόν Hendel'!!OD, cpαιΙνεταιι νdι είναιι dιVΤΙθετo ι-ιέ τό πvώι-ιαι ()λου του πoι~μαιτoς, χαιθώς ό ΌβΙ8ιος ζητίi dιπ(ι τoUς dιναιγνώστες του νdι dιχολou

θοίίν τις συι-ιβουλιες του dιπαιpΕΓXΛΙτως. "Ετσι ένώ οΙ ιΧλλοι ι-ιe;τeιφραισΠι;

θεωροίίν ΤΙς λέξεις ί.ι.ιdU:W meis ώς ~μεσo dιvτtxεΙμενo στΟ darιda (=

permiιtenda ), ό Henderson ΤΙς θεωpiί dιcpαιιpετι.x~ dιπόλUΠj, ΠU!O Wdicio, χαιι ι-ιεταιφριχζει το darιda ώς edenda, δηλ. docendα, trαJιendα.

58. Σόμφωναι ι-ιε τόν Άπολλό8ωρο (3.15.3) ~ Πρ6χρις έγχαιτtλειψε τόν ~pαι της τόν ΚΙφαιλο χαιι πijγε στην Kp~, στΟν ΜΙνωαι. Α&roς ~


έρωτεύπ]χε κι έκείV1l xaιT«cpEpE ~ τΟν θεpaιπΕUΣει ι);πΌ μιΟι φρικτη σε

ξouaιλικ~ ooμaιλΙaι, Ι);πoτέλεσμaι της φaιpμaιχεΙaις της Πaισιφ6:ης. Στην

Λ13 amαtoria (3.686κκ.) ~ Πρόκρις ποιρουσιά:ζεταιι ώς πιστη άλΜ ζYj

λι6:paι σόζυΥος του Ktφaιλou.

59. Ή πρώτη ΓUνaιΙκαι του Φινέοι 1jτaιν ~ Κλεoπ6:τpaι, κόρη του Bopέaι καιΙ της 'ΩpεΙΘUιαις, ~ 'IδaιΙaι 1jτaιν ~ δεύτερη γuνaιΙκαι του.

60. Δηλ. ό • Αλκμέων. 61. Δηλ. ~ Σπaιpτι6:τισσaι Έλ~. 'Ο orβaιλoς της Σπ6:PτJJς 1jτaιν ό

πoιπτroUς της 'Ελένης.

62. Δηλ. ό T7Jpέaις. Πρβ καιΙ στ. 61κκ.

63. BPισηLς - ΧΡΥσηίς. ·Οπως πaιpaιτJJpεί ό Κenney στη σημεΙωσ-ι\

του (Merville, 252). G;ναις όμηρικος ~ρωaις δόσκoλaι θΟι έκαινε aιUτoυ του

είδους την ποιρaι-njρηση.

Μ. • Ακολουθώ τη γpaιφ~ (Λιres άVΤΙ αrtes) καιΙ την έρμ7JVεΙaι

του Henderson. 'Ο 'Οβίδιος ι);νaιφέρετaιι όχι στψ τεχνική του, ιiλλOι στψ

Τέχνη τοο έρωτα. Στην έρώτJJση που θ6: 'βρει νέοι φλόγaι, νέο ~ρωται, ~

ι);~ στψ Λ13 Amatoria, 1.51. Το ίδιο καιΙ aτΌν στίχο 512. 65. 'Ο ναος της Venus Erycina. 'Η λaιτρεΙaι της ( έλλ7JVικ'ijς) • Αφρο

δίτJJς ταιuτ!στJJχε ι);πΌ πολυ ένωρΙς με την τoπικ~ ρωμaιϊκ~ θεότJJτaι

Venus. "Ηδη ι);πΌ τΟ 217 π.χ. ό r. Φ. Μ6:ξιμος άφιερώνει G;νaι νaιo στη Venus Erycina.

66. Δεν ύπ6:ρχει μaιρτυρίaι γιΟι λaιτρείσι του Ληθσιίου "Ερωτσι (του

~ρωτaι που φέρνει λ"ΨrJ) στη Ρώμη. Ή εΙκόνaι του ~pωτaι ,:ου σβfινει στοι

ΨUχpoι νερΟι σuνηθισ~ στψ έλλ7JVΙστικ~ πoΙψ7J. Πρβ. τΟ έπΙγpaιμμaι

του Z~6τoυ (Α.π., 16, 14) τίς γλύψας τΟν "Ερωτα παρd κefr'7ισιν έθηκεν, / οΙόμειιος παΟΟειν τoiίτo το πiίρ Vδaτι; Πρβ. πσιρσικά.τω, στ. 700.

67. Σόμφωνaι με τΟν Henderson, ό 'Οβίδιος σaιτιpΙζει, με τρόπο

λεπτό, τΟ θtμaι της θεoφQ:νειαις.


68. ΤΟ νό7)μοι E!vcxL, « ()ποιος φοβiiτοιι ΤΙς σuνcxλλcxγες xcxl την Τρά

πεζcx xcxl την πρώ-n) -rou μ'ήνcx που φτάνει πολυ ypTrYOPCX xcxl πρέπει νιΧ πλ7)ρωθεϊ: τΟ χρέος». το Φρέcxρ (Puteal) Yjτcxv έvσ. μέρος της Άγoρiiς ()που ylνo\lτCX\l οίχονομιχΕ:ς σuνcxMcxγές. Ό vcxOς -rou 'ICX\IOU YjτCX\l έπΙιTlJς μέρος έμποριΧών σuνcxMcxγών. ΟΙ Κcxλέν8ες (~ 17) κάθε ρωμcx'ίΧΟU μ'ήνcx)

XCXL οΙ Εί801 (~ 157) -rou μ'ήνcx) Yιτcxν οΙ μέρες ()που xcxvoVL~ bτ:ρεπε νιΧ mιστρέφο\lτcxι τιΧ χρέ'Υ).

(1). ToUς 800 στ. 565-6 Q:θE-rouv όρισμένοι έχ86τες.

70. Στη-.ι 'Ιλιάδα (Ω 493ΧΧ. ) ό ί8ιος ό ΠρΙcxμος Μφέρει &n είχε πεν'ήντcx γιούς, οΙ περισσότεροι ΙΧΠΟ τoUς όποΙους σκοτώθ7jXCX\l στΟν πό

λεμο.

71. 'AvcxφopOι στην Αίνειάδα (5.854ΧΧ.) ()που ό ΠCXΛΙνoυρoς, ό τt

μονιέρ7)ς -rou AtVElcx, πέφτει στη θιΧλσισσcx xcxl 7t\IlyετoιL. 72. rLιX τη 8ιονυσιcxχ~ λcxτρεΙcx βλ. Ε. R. Dodds, (( Μcxι\ΙCX8ισμ6ι; »,

ΟΙ "Ελληνες και το Παράλογο (27) &8.) 165)()(. ΟΙ Ή8ωνοι ζοUσCX\l χοντα: στΟν Στρυμώνcx ποτcxμο στη ΘράΧ7).

73. Πρόχειτcxι γιιΧ μιΟι Ψεu80E7tιστημονLX~ θεωρΙcx που ξεχινii ιΧπΟ

-roUς έπιχούρειους. Ή 1t"1JΎ1ι -rou Όβί8ιου t!vcxL μiiλλoν ό Λoυxρήnoς, De renιm nαlu.rα, 6.7'79-80 (Henderson).

74. ln hoc : σε -roU-ro, 87)λ. στΟ νιΧ βρισκόμοιστε 8ίπλcx σ'tΌυς έρωτεuμένους, στΟ νιΧ βρίσκουμε 8ιxcxιολογίcx γιιΧ νιΧ ΣU1lτ'Y)ρoυμε τΟν ερωτά μCXς

(Henderson). Π ρβ. στ. 686. 75. Πcxλcxιότεροι σχολιcxστΕ:ς θεωροuσcxν 6τι ~ 'A7t7tLιX8cx Q:vcxφEpόTCX\l

στην 'Αφρο8ίτη: Appias = aqua ΑρρίΔ = 'Αφρ08Ιτη, έπει8~ χοντα: στην

1t"1JΎ1ι Appia Uπ7jρχε νcxος της , Αφρ08Ιτης. Σύμφωνcx με τον Henderson ~

λ. Appias Q:νcxφέρετοιι στην ΆγορΟι xcxl σuνεχ80χι~ σ'tΌUς 8ΙΧ7)Ύόρους

(Appίas = fonιm = advocatί) . Ή ()λ7) Ι8ΈCX φCX(VETcxL xcxιhpότE~cx ncxpcxκάτω, πρβ. Henderson ad loc.


76. ·Ισως πρόχειτσιι γιΟι &λ"φι'l1j Ιιrroρ(lJ.. Ό πoι~ ΠIJ.ΡlJ.στέχετlJ.Ι

ΣC Χ«ποιον στΟ IIιχαισ-nJριo πou '$ελε νdt πιΣρει πίσω τΟι 8ωρΙJ. πou είχε χ«νει ΠQWιιότεριJ. σΠrι χuρ« τou. Βλ. ΠlJ.ΡIJ.X«τω στ. 671.

π. Βοισ(λισσlJ. των 'AμιJ.ζόνων πou τη σκοτώνει ό Άχιλλbι.ζ.

78. Ή EννoLIJ. 8εν είνlJ.Ι «)πως έξ1JΎEΤ ό HendeI80n) ()τι τΟ χορΙτσι

πρίπει νdt ά.πoλoyr!JεΤ ~ νdt ζννει auyyνώIJoYj, ά.λλΟι ()τι θΟι προσφέρει μιΟι

έξήy-φYJ με την όποΙIJ. θΟι ά.πορρίπτει -ΤΙς χαιτηΥορίες ! Α&τό θΟι ά.ποτελέσει ΙχαινoπoΙYjσYJ χαιΙ ά.νoιxoUφισYj γιΟι τΟν έρωτεuμένο χαιπ\γορο.

79. ΜετωνuμLχ«, ~ ΣπιΣρπr ΣΕ ά.ντ(θεσYj με τΟι xoντινdt Kύ&ιjρlJ. ( Πορφuρ~), ()ΠΟΙ) \nτηρχε ά.πΟ πιJ.λιJ.ιOι βιJ.φ~ με πoρφυριJ., στη ΛιJ.χε8IJ.Ιμονοι ιιεν έχουμ.ι; X«ΠOLIJ. MλoγYj μ.ιJ.POΤUpllJ..

~. ΔYjλ. την 'A&rjνa XIJ.L την "ΗρlJ.. 'ΑνοιφορΟι στη ~ (XIJ.L μοιΡΙJ.ΙΙJ. τελιxdt) xρΙσYj τοϋ nιXpYj, K6πeια., ά.π. 1, 3, 4 χ.«.

81. Ή γνωστη Ιιrroρίιx τοϋ MEλέιxypou. Ή μ.ιΧνιχ τou ~ ΆλθιχΙιχ

προχ«λεσε τΟν θιΧνοιτό τou χαιΙγοντσις Μ χλIJ.ΙΙΙ, ά.πΟ τΟ όποΤο, σόμφωνιχ

με τη μο!ρlJ. τou, χρεμ6τσιν ~ ζω~ τou.

82. Ή Λιχ03ιχμ.ι;ιιχ Τιτσιν γuνoιίχαι τοϋ Π ρωτεσΙλιΧοu, τοϋ πρώτοΙ) νεχροϋ τοϋ Τ ρωιχοϋ πολέμou. Συμφωνιχ με την ΠlJ.ριχ80σYj, ~ ΛIJ.03ιχμ.ι;ιιχ

ΠlJ.ριxx«λεσε τoUς θεoUς νdt της έπιτρέψOUΝ νdt 8εΤ τΟ εί8ωλο τοϋ ά.ΎrLΠYJμ.έ

νou τη; χαιΙ πέθιχνε σΠrι ά.γχαιλιιχ τou. Ό ΌβΙ8ιος δποθέτει ()τι ι'iν ~

ΛΙΧ03ιχμ.ι;ιlJ. 8εν είχε X«ΠOLO κέρινο όμοΙωμά: τou, ~ ά.~ΠYJ της 8εν θΟι 8ιιχρχοΟΟε τόσο πoλu. rLOι τΟν μύθο βλ. Σέρβιο, Σχ. σΠrι ΑΙνειάδα.,

6.447, ΚιXτouλo, 68.73χχ., ΤγΙνο 103, Ευστιχθιο 'Ιλιάς, Β 701.

83. ΆνοιφορΟι σΠrι ΙιrroρΙIJ. τοϋ NIJ.UπλΙOI) πou γιΟι νdt έχΙΙιχ'ΦεΤ τοΙΙς

"ΕλλYjVtς γιΟι τΟν θιΧνοιτο τοϋ γιοϋ τou Π!ΧλιχμψYj, ά.νιχβει ΠΙXΡlJ.πλll.VYJτLXΕς

φωτLες στΟν KlJ.φYjΡιιx χαιι τoUς aΠλνει στdt βριχχιlJ., χαιτOt την έπιστρoφ~

τους ά.πΟ την Τ ΡΟ(ΙΧ.

84. Ό τσιϋρος τοϋ Ποσει8ώνιχ έμφιχνίστηχε ξlJ.φνιχιΧ XIJ.L τρόμ.ιJ.ξε τΟι

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 127

cXλoγιx του Ί ππόλUΤOυ, του ~νoυ wu, μέ ά.ποτέλεσμιχ vQ: ά.φ-ιrιιιχσoυν

XCXL vQ: τΟν σκοτώσουν, Εύρ. Ίππόλuιoς, 1213χχ.

85. Τlrι 'ApLιX8VYj.

86. Ή γριΟι πou φιλοξένησε τΟν ΘφΈCX, λίγο ΠΡοτου ό ~pωlXζ Μμετωπίσει τΟν τιχυρο του Mιxpιxθώνcx. Ή Έκάλη του KCXΛΛίΜCXΧoυ (όπου

n-nθετcxι ~ ίστορίΙΧ) Ήτcxv πολu ά.ΓCXφ Μγνωσμιχ των Λcx-nνων ποιητων της ml1jς του Όβί8ιου. Ό ~Ipoς εινcxι ό γνωστΟς btoιίτη:; τ1jς

'Οδύσσειας (σ Ιχχ., 9Οχχ.), τΟν όποΤο νιΧ« ό ΜΕΤCXμφιεσμένoς 'αιυσσi-

1Χζ, λίγο πρίν σκοτώσει w\ις μνφτ'ίjpες.

87. Ό Όβί8ιος &.vcxφtρετcxι έ8ω στΟν πcxvroμιμo, σΠιν πcxνwμιμιx1ι σxYjVLx1ι πcxpιχστcxση, σΠιν ~ΠΤωσ7j wti ά.ρχιχΙου 8p«μcxτoς. Το ει8ος Ήτcxv ά.ρχετΟι 8ιιx8ε8oμeνo ιr-r1ι ΡώμΥι XCXL τΟι βctσιχάι θiμcxτιX wu πρέπει vQ: ήτcxv μυθολογικές έρωτικές ίστορίες.

88. Ό Φιλ-ητaς. MιxζL μέ τΟν KCXΛΛίμcxχo «πoττλotίσιxν γιΟι w\ις

PωμcxΙoυς wuc; χόριους « λυριχοuς » πoιηrtς. 89. Άνcxχpέων ό Τ~ιoς. 90. Ό λόγος γιΟι τΟν ΠΡοmΡτι.ο, πou σlJ'J"ήθιζε vQ: λέει πώς μολον6τι.

tyνώpισε xcxL cXλλες γυνΙΧΤχες, μόνο ~ Κυνθίιχ ήm.ν ό ά.λ1jθιν6ς wu cpωτιxι;. 91. Δ1jλ. wti Νεοπτόλεμου. 92. Fιuctus (XCXΡπΟς) = Fιuctu8 veneήβ, πρβ. στ. 103 (HeιιdeJ'l!OD). 93. Έπει8~ ε!νιχι ά.φρ08ισιιχχοι. 94. Βλ. Πλίνιο, ΝΗ 20.142 χιχΙ Διοσκουρί8Υι 3.52 (45 ).3. 95. Ίερος ΠΟΙΥιτης: &.vcxφopOι ιr-r1ι UltU1j wti πoιηr'ij μέ τΟν Άπ6λλω

vcx. Ό ΌβΙ8ιος φcxίνετιxι vQ: 8Ινει συμβουλές θεpιxπείcxς σέ έpωτευμtνoυς

&ντρει; xcxL γυνΙΧΤχες (πρβ. στ. 49)· όμως τελιχάι τΟ χόριο μίλ~ του ιIνcxι οί ιϊντρες. Σόμφωνιχ με τΟν Κenney (ο.π.) τΟ κλείσιμο wti ποι~μιxτoς με τΟ χoυpιxσμtνo xcxριχβι πou ΠΡmι vQ: στεφCXΝΩθεί είνιχι χιΧπως

σοβιχρό.

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

Ή πλαvού8εLα μετά,φρασ1J

τoc OCποσπιχσμιχτιχ της βυζιxvτιv'ίjς μετιχφριχσης των 'Avτιφaeμά

κωιι, που ocπoδίδovτιxι στΟν Μιχξιμο Πλιχνοό8'Υ), διιxσώζovτιxι σε

lνιxν κώ8ικιχ του 140υ ιχΙ, στΟν Neapolitanus Π. C. 32, κιχ;. έκδίδovτιxι γιOC πρώτη φορOC το 1909 ιχπο τον Heίnήch Schenkl. ΤOC ιχποσπιχσμιχτιχ ιxUτoc ( μιχζι. με τOC ιχποσπιχσμιχτιχ της An αmαtoriα ΚΙΧL των Aπwres που βpίσκovτιxι στον tδιο κώδικιχ) έπιχνεκδί

δovτιxι OCπο τους Ρ. Ε. Easterling κιχ;' Ε. J. Kenney το 1965. Ή ιχνcxδ'Υ)μοσΙεUmJ τους έδω ιχκολουθεΤ την τελευτιχίιχ έκδοση.

Σύμφωνιχ με τον Κenney ( βλ. την είσιχγωΥη στην έκδοση των , 1. l)~'. κλ' , • - , 'λ' <Χποσπιχσμιχτων σεν <ΧΠΟ ειετιχι νcx υΠΎJPχε κιχποτε μιιχ π η-

Ρ'Υ)ς βυζιxvτιVΗ μετιχφριχσ'Υ) των τριων έρωτικων ΠΟΙ'Υ)μιχτων του

Όβίδιου, έργο πιθιχνως του Μιχξιμου Πλιχνοό8'Υ) ~ όπωσδήποτε

1. Βλ. χσιΙ τΌ OCρθρο του "Α Byzantine Version of Ovid". Herπu!S χα ( 1961) 213-227.

'2<)

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

ι '.Δ' "\'χλ 1 Κ' \ , ΚΙΧΠΟLΟU ΙΧννρωπου ΙΧΠΟ τον κυ ο τou. ΙΧΠΟLΙΧ στL γμ '1) μεσιχ

\ 140' '\''/- 'Α- \ 1.'\'\ 'Α-στον ΙXL., ιxuτΗ '1) μετotφριχσ'1) κιχτιχτμ'1)v,ικε XΙXL IUV\ΟLωv,ιΚΕ , '" tI ό (Ι tI' \ 'tI~ , ιχπο ενιχν ιχγνωστο γpΙXμμΙXτLΚ πιχντως 0XL ιχπο τον LoLO τον

ΠλιχνοU8'1), ΠLθιχνότιχτιχ YLcX ~L~ΙΧΚΤLκους κιxl Ρ~ΟΡLκους σκο

πους, 6πως φιχΙνεΤΙΧL κιχι άπο το πεΡLεχόμενο των άποσπιχσμιΧτων

που ~Lιχθέτοuμε σημεριχ.

θΟπως ~'1)λ. μπορεί νcX πιχριχτηρ~σεL ό άνΙΧγνώστ'1)ζ, οί 200

Ι μέ Ι \ Ι , \ θ

λ \

περ που μετιχφριχσ VOL στLΧΟL, που προερχοντΙΧL ιχπο ο 1J την

εκΤΙΧσ'1) τοϊ) ΠΟL~μιχτος, f:x.OUV κυρίως γνωμολογLΚΟ κιxl ~L~ΙΧΚΤLΚΟ

χιχριχκτηριχ, ένω τιΧ κρΙσLμιχ κιxl « τολμ'1)ΡιΧ » μέρ'1) τοϊ) ΠΟL~μιχτος

f:x.ouv πιχρotλεLφθεί. Α&τΟ Μεχομένως ίιmjpξε κιxl το ΚΡLτηΡLΟ

της έπLλοy'ijς τους άπο τΟν ιχγνωστο άνθολόγο: νcX προσφέρεL

στους άνΙΧγνώστες του όΡLσμένΙΧ συμβOυλεUτLκcX κιχι ~L~ΙΧΚΤLΚcX

σ'1)μείιχ άπο το ΠΟΙ'1)μιχ ΤOU ΌβΙ~LΟU. Ώστόσο ιxUΤΗ ~ κιχτιΧτμ'1)σ'1)

τοϊ) ΠΟL~μιχτος κιxl ~ κιχτιΧ κιΧΠΟLον τρόπο « λογΟΚΡLσΙιχ» τοϊ)

<Xi}oMyou ~εν μεLώνοuν κιχθόλου τη φLλολογLΚ.η κιχι λOγoτεχνLΚ.η

σ'1)μιχσίΙΧ της πρώΨ'1)ς έλλ'1)VLκ'1jς μετιΧφΡΙΧσ'1)ς των Άντιφαρμά

κων. Ό μετιχφριχστης άπο~Ι~εL με ΠLστό~ιχ το λΙXτLνLΚO κεΙ-

1. rtιX τη μετσιφροιστ!.Κ-Ι] δροιστηριότητοι του Πλοινοόδ"l), βλ. Η. Hunger, BVΖαvτιVΗ Λογοτεχνία, Ή λόγια κοσμικη γραμματεία τών Bυζαvτινών, τ. Β'

(μτφρ. Τ. Κόλιοις, Κ. Σuνέλλ"l), r. Χ. Μοικρ'ljς, Ι. ΒιΧσσ-ης), ΜΙΕΤ, 1992,454-

5, 8που ΚΟΙΙ σχετικ-l] βιβλιογροιφίοι. ΈξοιιρετικιΧ πολίιτιμ"l) γιιΧ τΟ μετοιφροιστικο εργο του Πλοινούδ"l) εΙνοιι ~ έργοισίοι του W. Ο. Schrnitt (( Lateinische Literatur in Byzanz. Die ϋberzetzungen des Maximos Planudes und die modeme FOr.!Chung », JOBG 17 (1968) 127-147.

Η ΠΛΑΝΟίΔΕΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ '3'

1" f f ~θέ ,,~~ f μ.ενο ΚΙΧΙ η μ.ετοιφροιση του σΙΟΙ TεL, οπως 'Ι"η σημ.ειωσοιμ.ε,

pUΘμ.o κιχ!. μ.ουσικότητοι. Το κυριότερο: ~ βυζoιντLν1ι μ.ετιΧφροιση

των έρωτικων ποιημ.ιΧτων τοίί Όβί8ιου κιχτιΧ τΟν 140 οιΙ ιΧποκοιλUπTεΙ ()χι μ.όνο την εντονη ΠVευμ.OΙΤΙΚ~ ζω~ oιUτης της έποχ'ijς

ιΧλλιΧ κιχ!. την έλεUΘεpίoι των 8ιοινοουμ.ΟΟν vιX μ.ετοιφέρουν στην

έλλΗVΙΚ~ γλώσσοι κείμ.ενοι που OCλλες έποχες θιΧ τιΧ εΙχοιν ιΧπορρΙ

ψει γιιΧ την τολμ.ηρότητιΧ τους.

* 44-48: μΙα: χεΙρ υμΤν τριχυμιχ χιχΙ ίιχτρεΙιχν οtσεL· )((Χι ~ γαρ

~ oιUΤΗ βοτιΧνοις σωτηριώ8εις κοι!. 8ηλητηριώ8εις προσφέρει

κιχ!. ήj κνί8~ ΈΓΓUς φόετοιι ρό80ν: - ή ΠΟΤε τψ Άχιλλείψ έχθρψ

τροιίίμ.οι έιιεγκοϋσα ΠηλιιΧς oιΙχμ.~ κοι!. την τροιόμ.οιτος -ψεγκε

θεροιπείοιν: -

1. Με.τηιι έξι:r.ΙρεσΎj τωιι στΙχωιι 771-778, 5πou ~χoυμε περιλYJΠTIΚ'lι ιΧπόδOσΎj του IIoήμι:r.τoς. Δεν ΓVΩρΙζoυμε ποιό 1γrCt.\l τΟ ιΧκριβες λι:r.ΤΙIILΚO κεΙμεvo

πou ΧΡYJOψοποΙψε ό μετι:r.φρι:r.στης κι:r.Ι φuσικιX (5πως πι:r.ρι:r.τηρεΙ ό " ΚenneΥ,

σΠιv EΙσι:r.γωrΎi της &δOσΎjς τωιι ιXπoσπι:r.σμά.τωII) δΕV μπορουμε ...χ τΟ ιXIIι:r.σuγκρoτησoυμε. οι διι:r.φoρετικες ιXIIι:r.-yvώσεις του μετι:r.φρι:r.στη κι:r.Ι κι:r.τιX Gu\l

έπειι:r. οΙ 5ποιες ιΧποκλΙσεις του τuπώIIovτι:r.ι έδω με πλά.γιι:r. (σΠιv &δοση

Easterling-Κenney τυπώIIOVΤι:r.ι με E:vτoIIότερι:r. στoιχε'ίι:r.). 'Ωστόσο γιιΧ εννό'l)

τους λόγους πι:r.ρι:r.λεΙπoυμε το κρι'Πκό τους ίιπόμ\l'1)μι:r.. Ή στίξη τωιι ιXπoσπι:r.

σμά.τωιι ( στη μεγι:r.λότερη &τι:r.σ"Jj τους) ιiv"Jjxεt στους τελεuτι:r.Ιoυς έκδότες, οΙ όποιοι όμως διι:r.τηρoυII τΟ σΎjμειO : - , με τΟ όποιο ό ιi-λ!oλόγoς διι:r.χωρΙζει τιΧ ιXπoσπά.σμι:r.τι:r. της μετά.φρι:r.σης. Ό Schenkl ιiντLθετι:r. ΜΈVει πιστότερος στη στΙξη του χφου.

132 ΕΠΙΜΕΤΡΟ

83-88: )((tL γιχρ ή βριx8UΤΗς 8ί8ωσι τοις π«θεσι Μνιχμ.ιν· βΡΙΧ8uτης πεπιχ(νει τοuς βότρuoo; )((tL ΙσχuροUς στ«χuς τιΧς πριν βoτ«vιxς

ποιει: - ο[ς] wv πλιχτεΙιχς σχιιχς τοις ό80ιπ6ροις 8Ι8ωσι 8έv8ρoν, )((te' ον έφuτεό&η )((tιρόv, λόγος Ψ' τότε ή8ύνιχτο «νιχσπ«σθιχι, wv

8' ou:-

91-102: ~στyfjι ήj «ρχ~' βρΙΧ8έως πιχριχγΙνετιχι θεριχπεΙιχ, Ισχu

ρου του νoσrJμ.ιxτoς YEvoμ.έvou ήj βριx8UΤΗΤι : - κιχι σπεU8ε μ..φ'

εΙς τιχς μ.ελλoUσιxς ~ριxς ύπερΤΙθει' ό γιχρ μ. ~ wv ιχρμ.ό8ιος ιχυριον

ήrτoν τoιoUτoς ~στιxι : - τΟ γιχρ πάθος λογισμ.ούς τε 8Ι8ωσι )((tL , ]~ .. ιι ι β ~- ,Ι β -Α Ι ' , • Ι ••

τροφ1)ν ~ανει pιxouvov' ιxΡΙσT1J ο 'ι"ε ιχς εστιν 1)μ.εριχ 1) "rJTL-σονν έγγuτ«τω: - όλlγovς έκ μεγάλων Π1Jγων «νιxτε(λιxvτιxς πα

τιχμ.οUς βλέπεις, οΙ 8ε πλεΙοuς 68ιχσι σUVΙΧθροιζομ.έvοις πλ1)θUvou-'1. .:i.-A _1 • ι ζ' - , " τ

σιν: - ει τrι.ΧOς :ιuvOU πσσον ητοιμο. ες ιχμ.ιχρτεΙν" OUX ιxv, ω

Μ ι ... - - " •. _"\ .. J...." ι uppιx, φΛΟΙ<Ι> ννν το σον ΚE.ιw.ΛUILI"",Yov εφερες προσωπον: -

εΙ80ν έγώ τΟ πρόσθεν ον Ι«σιμ.ον τριχυμ.ιχ τ~ χρόvιr cXv(ιxτov γε

γονός: -

119-124: ΈV ιXκμ.~ γιχρ τ~ πιχθει οντι ύπεΙκειν 8ει' ιXκμ.~ γιχρ π«σιχ

( οϊικ) εUκόλως γΙνετιχι προσιτη: - ιχφρων κολuμ.β~ς ος του

Ρεύμ.ιχτος άπαιτοϋντος πλιχγΙως κιxτιΈVιxι μ.ιχχετιχι της φoριiς ΈVιxv-, • .J.. θ ,~tI - \ ,Ι: \,

τιον Υ,ιχεσ οιι: - οιμ.otv,ις ετι vοuς )((tL μ.1JΠω uποπεσωv τεχ~

, , , - \ -δδά '4, οιποπτuει κοιι μ.ισει τοι του ι σκοντος ρ,ιμ.ιχτιχ : -

127-132: ΤΙς την μ.1)Τέροι εΙ μ.~ 8ιοινοΙοις έστερ1jμ.έvος ΈV τ~ του ποιι80ς θιχνιχτ<ι> κλοιΙειν κωλύει; ou γοφ έκεΙV1j τηvι)((tUτοι ποιροιΙ-

Η ΠΛΑΝΟΤΔΕΙΑ ΜΕτΑΦΡΑΣΗ

νεσιν δέχετιχι: - δά.XΡUOΙ δε δοόσΥ)ς καΙ την λU1tΌυμέVΨ ψυχ-ψ

έμ.πλ'φιχσ1jς, τόπ καΙ -ή Μόνη μ.ετριωτέριχ τcxϊ:ς πιχριχινέσεσιν

εGτΙXΙ: - έιι καιρφ καί ή Ιατρεία βσηf)εί' καΙ οΙνος έν καφ<ί'> δοθεΙς ώφελεt καΙ πιχριΧ καφον δοθεΙς βΜπτει.

141-144: 'Όσον -ή πΜτιχνος πηλφ χιχΙρει, gaov UΔιxτι < ... ), καΙ " • 'λ-Ι_ ~ __ l_~_ _ - _ . _Ι. ~ - -1 \ • " , Ι οσον ο ε ωο'F)ς xσιΛCXμ.oς ηι γσtvωoει nι, =σον και ο ερως «ργι~'

δς τέλος ζηrεtς έρωτος ένεΡΥ1ις εν τινι εσο (ό γιΧρ ερως είκει τ<ί'>

εργ<:> ), καΙ &:σφΙΧλ1)ς εGΊJ-

161-167: ζητείται πώς μοιχός ό ΑΤγισθος γίνετ(Χι· φιχνερ« ~

ιχΙΤΙιχ ' &:ρΥΟς διέτριβεν' OL μ.εν γιΧρ άλλοι έμ.ιiχoντo έν 'Ιλ(<:> καΙ πιχσιχς έχεt τιΧς δυνιχμ.εις μ.ετηγσιγον, οί)τ' οόν πόλεμ.ον -ή ΈλλιΧς

καθ' ΈCXuτΗΝ εΙχεν οί)τ' &:γοριΧν τΟ τηνικαυτιχ' Αίγισθος τοΙνυν Ο - ~ι Ν \ ~ , Τ , , Α-

ποιειν 'l"UVCXΤO, ινα μη αρΥος Τ/, 'F)pCXGV'j: -

199-200: καΙ κυVΊjyεσίιx βΟ'F)θεt· πολλιχκις ιχΙσχρώς ίntεtξεν -ή

Κόπρις ή) το;) Φοίβου &:δελφ~: -

229-234: ώς ιXv θεριχπείκη)ς το σώμ.ιχ, καΙ σίδ'F)ρον καΙ πUp Uπoμ.ενεtς καΙ ξ'F)ρcxιvόμ.ενοv το στόμ.ιχ ή) δίΨ1J ού πλvνείς UΔιxτι : - ώς

ιΧν δε την ψυχ-ψ UΓιιxί~ς Uπομ.εtvcxί τι &:πιxp~ ; καίτοι τΟ μέρος τoUτo μ.εΙζoVΌς έστι τιμ.~μ.cxτoς, ~ τΟ σώμ.ιχ : - cXλλ' gμ.ως στενω

τάτη έστlν της ψετέριχς διδιxσχaλΙιxς -ή πόλ'F)' καΙ κόπος έστlν εΙς

τοuς πρώτους καφοuς Uπoμ.εtνcxι : - όρώ gπως τοuς τcxόpoυς τιΧ

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

πρωτσι βttρuνει ζUΓιX ΚΙXL τΟν τttχuν Ιππον ό νέος ILttσxΙXΛtoτηp

ιΧλγόνει: -

253-264: Έμ.οΙ 'ήγεμ.όνι ου δόξει ΠΡΟΊ:ένttι έχ τιΧψου φιXσμ.tt, oUΔε

ypttiΚ.; δυσψ~μ.<ι> έπωδ~ την γTrv σχίσει: - oUΔε σπόρος έξ έτέρων

(εΙς έτέρους) μ.ετttβφετttι ιiγpoυς ουδ' έξttίψνης ό του -ήλΙου

κυκλος χλωρος εστttι : - ώς εtωθεν εΙς τα: θιχλιΧσσιtt ό Τιβερίνος

έλ ι .«~ \, "ωθ ' λ ι λ -, Α4-εuσετttι uottτtt, κιχι ως ει εν η σε '1jV'1j ευκοις ttχ",ιvετttι

Ιπποις; - σύκ εστιν ητις δι' έπωδ"ίjς ψροντίδttς ερωτος άποθή--'.~\ -'.1: θ ι • ι ...Α \ " Ι Ι τ

σεται, οuoε ψε<J<.,ετttι εL<Ι> (xΠUP<Ι> νικψεις ερως: - τι σε, ω

Μ~ειtt, <χι της γ"ίjς ώνησ<Χν βοτιΧν<Χι έν ~ π<xτp~ θέλoυσcxν - ,ι Ι ~\ Ι Τ Κι 'Π --'~" [ '] μ.ειν<Χι oικι~; τι οε σε, ω φκη, <χι ερu 'f'οες ωνησ<Χν <Χι

βοτιΧν<Χι, ήνίΚΙΧ σοι τιΧς ΝηρικΙ<χς ν'iμς ό OCνεμ.ος ιiψείλετo ;

267-270: πιXvτ<x έποΙψttς, ώς μ.~ σε ό ιiπ-ηνής ερως έχχ<xί~, άλλά

μ.<Χκρότερος εμ.εινεν έν ~ σ1J ΨUχ~ νικΦεί~; - εΙς μ.υρί<χς μ.ορ

φιΧς μ.ετ<Χβιχλλείν -φυνω τους ιiνθpώπouς, της δε σ<xUΤΗς ψυχ"ίjς

την διιΧθεσιν ουκ είχες μ.ετ<χβιχλείν: -

293-4: OCριστος έκείνος γέγovε νικητης, ()στις τα: βλιXπτovτ<x την

Ψ \ ~ \"...ι= \ ~'). "ξ υχην οεσμ.tt εpp,~ε κιχι 'γ,γψεν <Χπtt :-

317-21: ΤΙ κιχκός, ελεγον, ό έμ.Ος ψίλος ΚΙXL μ..ην ουκ Ψ, Ιν<Χ δ~

τάληθες εtπωμ.εν" τι τρttχuς ΚΙXL μ..ην Ιν<Χ ( """ ) τι σκληρος Ψ : -

323-24: τα: γα:ρ κ<ΧκιΧ γείτον<Χ τοίς ιiΓCXθoίς έστι, κ<χι Uπo της

τοιttUτης πλιΧνης πολλιΧκις ~ ιipετη ιivτι κιχκίttς κιχτηγορείτ<Χι : -

Η ΠΛΑΝΟΊ'ΔΕΙΑ ΜΕΊΆΦΡΑΣΗ '35

343-46 -, λ'θ 'a.λ' ~~, " : χρuσ<ι> κσtι ι οις εκ lJΠτεΤO 'ι"ε πcxvτιx, κσtι μερος

έλιχχιστον έιxUΤΗς ~ν ~ γuvrι: - πολλιχκις που .χν E(1) ου τις έρ~

έν τoσoUτ<ι> πλTf}ει του κόσμοΙ) ζ1)τεί, κσtl τιx~ ήj ιχtγίδι ό

πλοόσιος ερως τους όφθΙΧλμους ιΧπιχτii: -

355-56: έκείνιχ τα φιχρμιχκιχ, Φινευ, την σψ τριχπεζιχν δuσωδίιχς

πλ1)ΡoUΣι κσtl Tij) έμij) δε στομιχχ<ι> ουχ ιΧπιχξ mεΌΟειι νΙXUΤΙΙX

γέ:Υονεν: -

363-370 : έπεΙ νυν πiiσιν &:ρέσκω κιχΙ έν πιχντΙ Tij) κόσμ<ι> ~σoμιxι,

πας ό βovλι)μειιος πολεμείτω μοι: - ό φθόνος την σοφίιχν του

μεγιχλοΙ) διιχβιχλλει Όμ~ροu' <>στις εΙ, Ζωίλε, έντευθεν c>νομιχ

εχεις: - κιχΙ τα σα ίερόσuλoι γλώσσιχι διεσπιχσιχντο Eπ7j, <ί> wE-

ό ' θ' θ' ~ -" Τ' , '.'~').' μ νι τοuς νΙΚ1) εντιχς εοuς OEUpO 1)γιχγε ροιιχ: - τιχ UΨ' rΙX

διώκει ό φθόνος, κιχΙ γαρ κιχΙ OCνεμοι τας OCκριχς κιχτιχπνέοuσι,

τας OCκριχς ζ1)τουσι κιχΙ οι ήj Διος χεφΙ πεμπόμενοι xεpιxuvot : -

389-392 : ριχΎ1)θι, φθόνε διχκνων- μέγα: c>νομιχ ~δ1) εχομεν' μείζον

εστιχι, μόνον οΙς ποσlν ~ρξιxτo πορεuέσθω : - &:λλα λ(ιχν σπεΟΟεις'

ζ~σιxιμι μόνον, κιχΙ πλεΙω λu~cηι' κιχΙ πoλλιi Eπ7j οι έμοl λήψαιι

ται λόγοι,

41n Λ<'Ι4 (")σ -, ( , , ') ,. , 1..".", ~ ~ : ι ως τιxuτιx τις κιχι γα:ρ εισι μικριχ ονομιχσει ' fJJV\ ιχ

νυν κιχθ' εκιχστιχ ουκ όν(V1jσιν, όμου λuσιτελ~σει : - μικρα cpoναιει

Tij) δ~γμΙXτt εχιδνιχ πελώριον τιχυρον, κιχΙ xuvl ου μεγιiλ<ι> εστιν <>τε

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

ιXλΙσxεuι κιΧπρος : - ΣU δ' όμως τιχ μιχΡιχ ΤΙXUτιx εΙς ~ άθροιζε,

χά:κ πολλών μ.έyotς σωρα; εστιχι : -

445-448: ~oι ποτιχμοι εΙς πολλιχ 8ιιχφεθέντες ρεύμιχτιχ λε

πτυνoντotι, χιχι φλΟξ τών 80tλών ύφαιρσυΜΈVωιι ιiπόλλ1.lt'ιχι : - ού

χotλώς a.γxupιx μΙιχ τιχς με-Υ&λσιι; χιχτέχει Viμ.ς, 000' iiλις έν τοίς 8ιιχcpotνέσιν 68ιχσιν ~ a.γχιστρον: -

453 : Ό ΜΙνως έν ήj Πρόκιιιδι το της ΠιχσιcpιΧ7jς ιiπώλεσε πUρ : -

455-460: χιχι ό τoV 'Avτιλόχαυ ιi8ελφoς ώς μ~ της Φυλλίδος ιiει

έρ~, την Καλλιρρ6ηιι ελιχβεν: - ό Πά.eις την OίνΏVΗΙΙ μέχρι

πιxvτOς εσχεν a.ν, εΙ μ~ ~ρπιxσε την Έλένην· χιχι τφ Ό8ρuσΙ<ι>

'tupιX'J'Κf ~ρεσεν α.ν ~ γuvΉ, εΙ μ ~ ~ της ιi8ελcpijς μoρφ~ ε80ξεν

χΡεΙττων: -

463-64: ήττον έκ πολλών ULών ~ μήτηρ τον ενιχ ποθεί ~ Ον θρη

νοuσιχ β~, Συ μοι μόνος ULOC; ~σθιx: -

467-68: εΙ8ε τoUτo χιχι ΆτρεΙ87jι;" τι γιχρ έχεΤνος ούκ &ν εΙ8εν, ου

\mO ήj rn<ι> π~σιx γέγονεν ~ ΈλλιΧς ;

475-76: ΕΙσι χιχι τΟ κιΧλλος (σιχι χα.ν τΟ πρώτον γράμμα σuνεχώρει, χιχι Ονομ.ιχ τιχύτόν :-

516: & λΙιχν cpotΙνετιχι δΙκτUot, τιxUτιx cpuλιΧττετιχι Ορνις.

Η ΠΛΑΝΟΥΔΕΙΑ ΜΕΙΆΦΡΑΣΗ

525-28 : ΚΙXL γ«ρ έπεΙ ποικΙλλοντιχι ΙXt των Μρώπων yvωμΙXΙ, καί

Τ«ς ήVΙXς ποικίλΜμειι' μυρΙιχ τ« των νόσων είδ1j, μυρΙιχ ΚΙXL τ«

των θεριχπειων είδ1j: - τ« μεν γ«ρ των σωμιχτων μ6λις ίωντιχι

σιδ~ρ<:>, βoήθ1jμιx δε πολλοί:ς βoτιχν1j ΚΙXL χυλος γέγονειι.

535-36: πΙε πλέον ~ ~ όρεξις ά:πιχιτεί: κιxl μέχρι λιχιμοίί πλ~ρOUς

πλ1jμμuρεΙτω τΟ ~ωρ' (τOUτo γΙνετιχι έπt των βOυλoΜΈVΩν έμέ

σιχι, λιχμβιχνετιχι δε κιxl έπΙ των βOυλoΜΈVΩν μισijσΙX( τι ).

555-56: ά:Υνοω δε είτε θεος είτε ι'jΠVOς -}jv ό ΤΙXϊrrιχ μοι λέγων' οΙμιχι δέ, ι'jπvOς ψ: -

571 74 ,,- " - ~ λ' Α._..{. - : υιος τouτoν, στριxτιωτ1jζ εκει'JΙ(JJΙ, ετερον uπειτω vu r"'-, Ι Ι \ ,\ Ι ,Ι " tI ~I

τηρ επ Υιχμος: - τις γιχρ ουχι μυριιχς ιχιτιιχς ιχνιιχς εχει; ψυvΩ

την σ1)ν μισijσΙXΙ Έλέτην, Πό:ρι, εί τους των ά:δελφών θΙXνό:ΤOUς

προ όφθιχλμων εΙχες: -

589: εχε Πuλιχδ1jV ά:εΙ τινιχ, ος ιχν του Όρέστου έπιμελ'ijτιxι : -

fJ.Y7 -08 : τι;> της ΦuλλΙδOς υποδεΙ γμιχτι σφ6δριχ τ«ς έΡ1jμΙιχς φο

βεί:σθε, έκ γυνιχικ6ς τε βλΙΧβεΙς ocνερ κιχΙ έξ ά:νδρος βλΙΧβεΤσιχ

-Υύνιχι: -

615-16: όφθιχλμοΙ βλέπovτες όφθΙXΛμoUς ά:σθεvoυντιχς βλιχπτo~

τιχι κιxl ιχ&roΙ, κιχΙ πολλ« τοΤς σώμιχσιν έ:νοχλε! ήj του κιχκου

μετΙΧδ6σει : -

ΕΠΙΜΚΓΡΟ

625-26 : έκ των πλψΙων οίΚ'ημά:των 8υσχερέστιχτιχ πυρ ιΧπεΙργετιx~· σuμφέρε~ των γε~τόνων ιXπέχεσθιx~ κιχκων: -

631-32: πε~νών γ~ρ ουκ ευκόλως προκειμένης τριχπέζης κωλu-A.J.- '.~~ λ" β1..... ~ , '~'Ψ V1r-' ~ι' κιx~ uoωρ πο v ιχνιχ fl.ΛΛOν o~εγεφε~ την o~ ιχν.

649-52: ευχερέστερον κιxτ~ μ~κρόν σβέννuτιx~ πυρ ~ ά:θρδον: -

( ... ) (ε)ίώθιχσιν οι χεΙμιχρροι των ά:εννά:ων ποτιχμων δψ'1jλότε

ρo~ φιχΙνεσθΙΧι, cXλλ~ των μεν όλιγοχρόνιον τό ~ωρ, των 8ε 8ιη

νεκές: -

fHJ-70: ά:σφιχλέστερόν έστι ΚΙXL ά:ρμo8~ώτερoν μετ' είρ-ψης τou

φΙλου 8ιΙστιxσθιx~ ~ μιχχιχς έπΙ ήι 8~ιxστιχσε~ ζ'1jτ&ίν: -

687-92: ά:λλ~ ΣU μήτε τοίς λόγo~ς ιχυτων (ΤΙ γ~ρ ά:ΠΙΧτηλότερον , -, )' "θ '" β' " ιxuτων εστ~; π~στεuε μ'1jτ& τους εους εχειν τ~ ιχρος οιου: -

μήτε τοίς τoUτων 8ιΧκρυσιν μιχλιχχ%ς πεπιxι8είικιxσ~ γ~p τους

όφθΙΧλμους ιχυτων ώστε 8ιxκρίιε~ν : - τΙΧίς ιχυτων ά:μέτροις τέχνιx~ς

κιχι ό σός IIouc; ιΧντιμηχιχνά:σθω, ώς λίθος πιχντιχχόσε τοίς θΙΧλΙΧτ

ΤΙοις μετιχφερόμενος ~ιxσ~ : -

70'7-08 : πιχρά:θες , ΑμυκλιχΙιχν έσθijτιx βεβιχμμένην ήι Τ υρΙ<ι> πορ

φίιρ~, κιχι ΙΧίσχροτέριχ εστιx~ : -

711-12: έΚΙΧτέριχ θε~ τii> Πά:pι8~ περ~κιxλλ~ς ψίινιχτο 80κείν,

cXλλ~ πιχριχτεθείσιχ Τι ' Αφρο8Ιτη έΚΙΧτέριχν ένίκησεν: -

Η ΠΛΑΝΟΤΔΕΙΑ ΜΕΊΑΦΡΑΣΗ '39

729-32 : ιΧνιχμvφεL ιΧνΙΧζωπuρεϊ:ΤΙΧL ό ερως XΙXL τΟ TpΙXUfLΙX ιΧνιχνε

ωθεν τομ 'ijς δεϊ:ΤΙΧL' τοuς ιΧσθενεϊ:ς XΙXL βριxχuτιχτη ιχίτΙιχ λuπεϊ:: -

ΚCXL της ~PTL σβεσθεΙσΎjς σπο3Liiς ει θεΙ<ι> ιXπUρ<ι> &~, ιXνιxζ~ XΙXL

έξ έλιχχΙστου μέγLστον ιΧνιΧπτεΤΙΧL πiJρ : -

735-36: "fJ{jξιxντo &ν ΙXL ΆργολικαΙ ν'ijες τΟν ΚιxqI"fJpiΙX φUΓεϊ:ν ΚCXΙ ''''' Ν'λ "θ' -''1>4.-σε, ω γερον ιχυπ LE, τους σους Ρ"f)νoυς πuρσΟLς εΚΟLΚιιυιχνΤΙΧ : -

743-48: ιΧποβΙΧλέτω τOC χρ~μιxτιx ~ ΦΙΧΙ3ριχ, XΙXL ΤΟϊ) έ:Υγόνου ό

Π '1>-, .'. '1>' - • θ β' 'd , οσεLοων φεLσεΤΙΧL οuoε τιχυρος εκ ιχμ "fJ<fEL τους Lππους: - T"f)ν

Κ ''1>'" 1...'1> - ι ",' Α.... λ ' νωσσLοΙΧ EL εΠΟL"fJσιχς t:ΎOE"f), συνετωτερον ιχν "fJριχσv,ι: - π ouτ<ι>

ΥOCρ TpiqIETΙXL ιΧκόλιχστος ερως: - (τ)Ινος εvεκεν ού3εLς της Έκά[σ]της, ού3εμΙιχ τοϊ) 'Ίρου έρ~; oVχ 8TL έκιχτεΡΟL ψιχν ~ΠOPOL; , ,,, 'θ' , ,,, θ 'ψ

ου ΥΙΧΡ EXEL πο εν η πενLΙΧ τον ερωτιχ ρε EL: -

771-768: όξύτερον της ΈρμLόνης 'Ορέστης ~ριχσθ"fJ, ήνΙκcx έτέρου

ιΧν3ρος εΤνΙΧL ~ρξιxντo, XΙXL Μενέλιχος 'Ελένης 3LOC llιXPL3ιx ΚCXL

'ΑΧLλλεUς ΒΡLΙΠΙΙ30ς 3L' 'ΑΥιχμέμνονιχ: -

007-08: τρέφεται πUj:) άνέμψ, ιΧλλOC τiί> σφo3Ρiί> κωλύεται' ΚCXΙ

πρότερος μεν ίων TpiqIEL τOCς φλόΥιχς, σφο3ρότερος 3ε &'νιχφεϊ:.


ΓεvvIf}τpα στΟ" ωρο Ήραιχλε!ou Κρήτης. Σποό3αισε χΜσιχ1ι φιλολο-γίαι στΟ

Παινmιστlμιo ΆΘΗVΩ" χ.ι:ιΙ στΟ Κing'β College τoiί ΠαιvcπιστημΙou τoiί Aov-3Ιιιοο ( Ph. D. ), με εΙ3Ιxεuσrι ιn-Ijv τραιγωδΙαι. Er\ll%t Kαι~ στη Φιλοσο

φιχ1ι Σχoλ~ τoiί ΠαιvεπιστημΙou 'AΘΗVΩ". 'Έχει γριχΨει βιβλ!« χ.ι:ιΙ &ρθραι γι~

-τΟ" Όμτιρο, τη λuριχ1ι ΠΌΙ'Ι)ΙΤΙ'), τη... τραιγωδΙαι, -τΟ" Άρισ-tO'dλτι, -τΟ Άρχαιίο

'Eλλ1j\ltχO MUΘισroΡ1Jμ4 χ.ι:ιΙ τη λοΥοτεχ"Ιχ1ι χριτιχή. τα τελε1.mxiαι χρ6"ιαι

«σχοΜΤταιι με τη μετιχφραιστι χλαισιχώ" χειμivω" χ.ι:ιί Εχει μεταιφριχσει, Μ

μεσαι σε &λλαι, ΕίιριπΙ30u Μήδεια, ΆριστoφιX\IOUς Πλmπo, Μόσχου Εύρώπη,

ΆχιλλΙω<; τιχτιou Λευκίππη και Κλειτοφώντα, Όριχτιου Ποιητικη Τέχνη,

Δ!χτη Kρ1jτtχoiί 'EψημE(!lδo. τoV Τρωικσϋ Πολέμου, MρYJTOς τoiί ΦρυγΌι;

'IσToela για τήιι άλωση τής Τροlας. τα έv3ιαιφιρovτιX του στρέφονταιι ΕπΙσης

στη μU.έτη της Σύγχροτη; 'Eλλ1j\ltxYjς Λoγoτεχ"Ιrις χ.ι:ιί Εχει γριχψει βιβλΙαι

χ.ι:ιί &ρθραι Ύt~ -τΟ" Σολωμό, -τΟ" Σεφέρτι, -τΟ" ΈΛUτη, -τΟ" ΣιIIόπouλo, -τΟ"

Έμπειρίχο, -τΟ" ΡΙτσο, -τΟ" Έγγo,,6ΠΌuλo χ.&. 'Έχει έπιμελ-ηθεϊ τη... &3οστι

τoiί Μεγάλου Άνατολικσϋ χ.ι:ιί illω" «...tχ3oτω" χειΜΈVΩ" τoiί ΆΙΙΒρέιχ Έμ

πειρΙχou.

'Έχει Εχ3ώσει τέσσεραι μUΘιστoρήμαιται (Λειμωνάριο, 1974, Ή 'Awι-Pωνιαστιιιιά, 1979, 'IσToela, 1982, Άνωφελες Διήγημα, 1993) χ.ι:ιί -τΟ πεζογρ&

φ-φαι Έρωτικάιι, 1995. 'Έχει έπίσης έχ3ώσει 3ύο ΠΌι1jτtχει; σuλλoγEι; έκτΟς ~μΠΌΡΙou, Ό Zαχαρbιoς έραστής, 1984, χ.ι:ιί 'Απόλογος, 1997. 'Έχει πιχρει-τΟ βραιβείο « Ν!χoc; KoιζαιvtζιXX'I)c;)) (1982), -τΟ χραιτιχό βραιβεϊΌ πεζoγραιφ!rις

(1983) χ.ι:ιί -τΟ Β' ΒραιβεΤο Παιvσπ0u3αιστιχ'i)ς ΠOΙ7Jστιζ (1962) με χριτΕς τΟ... Ο. 'Ελότη, -τΟ" Γ. ΡΙτσο χ.ι:ιί -τΟ" Ν. Bρεττιiχo.

Ή 'IσToela χ.ι:ιΙ -τΟ Άνωφελες Διήγημα Εχοw μεταιφραισπΤ «γγλι~ χ.ι:ιΙ

γερμαι"ιχιΧ, ~ 'IaToela Εχει ΕπΙσης μεταιφραισπΤ στα ί:βραιϊχιΧ. Τό ΈρωτικΟιι

χυχλ0φ6ρψε -τΟ" Mιiρτιo του 1999 ~ ιi.γγλιχιX.

το ΒΙΒΛΙΟ ταΙ' ΠΟΠΛΙΟΤ ΟΒΙΔΙΟΤ ΝΑΣΩΝΑ

"ΕΡΩΤΙΚΑ ΑΝ11ΦΑΡΜΑΚΑIι, ΜΕ ΕΙΣΑΓΩΓΗ,

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΣΚΟΛΙΑ ΤΟΤ ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑ

ΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ ΣΙΌlΧΕlΟθΕΤΗθΗΚΕ ΚΑΙ

ΣΕΛIΔΟΠΟΙΗθΗΚΕ ΣΤΟ "ΑΝΑΓΡΑΜΜΑ - Ν.

& Γ. ΜΠΛΑ Η ΑΕ 11 ΜΕ ΣΤΟIΧΕΙΑ ΤΗΣ ΜΟΝΟ

ΤΥΡΕ . ΟΙ ΠΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΔIΟΡθΩΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ

ΤΟΤ ΠΑΝ1ΈΛΗ ΜΠΟΤΚΑΛΑ. Η ΕΚΠΠΩΣΗ

ΕΓΙΝΕ ΣΤΟ ΛΙθΟΓΡΑΦΕIΟ "ΑΡΠΠΟΣIι ΣΕ

ΧΑΡΤΙ CHAMOΙS 100 ΓΡΑΜΜ. ΕΤΡΩΠΑΙΚΟ. Η

ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ΕΓΙΝΕ ΣΤΟΤ θΟΔΩΡΟΤ ΗΛΙΟ

ΠΟΤΛΟΤ ΚΑΙ ΤΟΤ ΠΑΝΤΕΛΗ ΡΟΔΟΠΟΤΛΟΤ

ΣΕ 2.000 ΑΝΤιΤΤΠΑ ΤΟΝ ΙΟΤΝΙΟ ΤΟΤ 1999

ΓΙΑ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ "ArPAII

ΓΙΑ ΝΑ ΚΤΚΛΟΦΟΡΗΣΕΙ ΣΤΗ ΣΕΙΡΑ "ΜΕΛΑΙ

ΝΑ ΧΟΛΗ 11. ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΣΧΕΔIΑΣΕ ΚΙ ΕΠΙ

ΜΕΛΗθΗΚΕ Ο ΣΤΑ ΤΡΟΣ ΠΕΤΣΟΠΟΤΛΟΣ

Στα βLβλΙα της ιΧρχαΙας έλλΨLΚ'Yjς, λαΤLνLκ'Yjς 'βζ - ,,, κλ ' xttL u αντLVYJς ΎραμματεLας εχουν κυ οφΟΡΎjσεL:

Η ΡΟΔΟΤΟΣ : ΈπτΟι νουβέλες χιχι τρΙαι «νέκ30τ0ι - ΕΙσαιγωη, μετ&φραι

lΠj χιxL τρΙαι 30κίμιαι Δ. Ν. ΜΑΡΩΝΙΤΗ (Α' Βραβείο Λειψ'ας 1982) ΒΙΩΝ: Έπιτ~φιoς 'Α3ώνι3ος (πe6λoγoς, ιrrφρ. Παντελή Μπουκάλα) ΠΛΙΝΙΟΣ Ο ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ: Περί της «ρχαιίαις έλλYJVικ'ijς ζωγραιcpιχ'ijς

- 350 ΒιβλΙο τ'ijι; « Φuσικ'ijς Ίστορίαις)) (μετάφραση Τάσσυ Ρούσσσυ καί 'Αλέκου Λεβ'lιη - πριίλογος, έπιμέλεια τόμου, σημειώσεις 'Αλέ

κου Λεβ'lιη - Βραβείο 'Aκαlιημ'ας Άθηνών 1995) ΔΙΚΤΥΣ Ο ΚΡΗ Σ: Έcp1jμερί3αι του Τ ρωικου πολέμου ( άκoΛΣVθείται ,άπΟ

το κε'μεvo ταϋ ΔΑΡΗΤΑ ΤΟΥ ΦΡΥΓΟΣ: Ίστορίαι γιΟι την ιXλωlΠj της ΤροΙαις - εlσαγωγη καί μετάφραση άπΟ τά λατινικά Γιώργη Γιατρο

μανωλάκη - ΒραβείΟ Έλληνικής Έταιρε'ας Μεταφραστών Λογο-

, τεΧV'ας 1996) ΡΩΜΑΝΟΣ Ο ΜΕΛΩΔΟΣ : Τρείς ~1'μνoι [ΕΙς την Άγίαιν Γέντησιν, ΕΙς

την Άν~σταισιν καιί ΕΙς την Άν~ληIιιν του Κυρίου] (είσαγωγη -μετάφραση KVΡιάκσυ Xαραλαμπ'lιη)

ΘΕΟΔΩΡΟΤ ΔΟΤΚΑ ΤΟΤ ΛΑΣΚΑΡΙ : ΤΟι Θεωνυμιαι [Λόγος τέταιρτος

περί θεωνυμίαις] (προοΕμιο, έπιμέλεια Άλέξανδρσυ KoσματόπσυΛΣV ) ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ: Άνέχ30Ται - Άπόχρυφ'1) ίστορΙαι (μετάφραση 'Αλόης

Σιδέρη)

ΑΝΝΑ ΚΟΜΝΗΜΗ : ΆλεξιΟιζ (μετάφραση 'Αλόης Σιδέρη) Α' + Β' τ. ΜΙΧΑΗΛ ΨΕΛΛΟΣ: Χρονογραιφίαι (είσαγωγη Ε. Renαu/d - μετάφραση

'Αλόης Σιδέρη)

ΑΓΙΟΤ ΔΗΜΗΤΡΙΟΤ ΘΑΤΜΑΤΑ - ΟΙ σuλλoγες ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΤ ΙΩΑΝΝΟΤ κιχ! ΑΝΩΝΤΜΟΤ - Ό βΙος, τιχ θιχόμιχτιχ κιχ! ή Θεσσιχλο

νΙΚΥ) του Άγίου ΔYjμrιτΡίοu (είσαγwιfι, έπEμεrρo, έπιμέλεια τ6μσυ Xα.eάJ.aμπαυ Μπακιρτζή - μετάφραση 'Αλ6ης Σιδέρη)

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ : ΜελΙΧΥχολΙΙΧ κιχΙ Ι8ιοφutιχ - το 300 πρ6βλYjμιχ ( είσαywyήJoclιU Pigeαud - μετάφραση'Αλ6ης Σιδέρη)

ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΛΟΓΟΣ : ΆΡΧΙΧίΙΧ ΈλλYjνΙΚιχ Έπιτόμβιιχ Έπιγρ&:μμιχτιχ

( έπιλογή, πρ6λογος Derιi.s Roques, μετάφραση, σχ6λια, έπΕμετρο, βιογραφικα ποιητών Παντελή Mπαvκάλα)

ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ (Ψεu80-) : Γιιχ τό γέλιο κιχ! την τρέλΙΧ (είσαγwιfι, σχ6-λια Yves HersαnJ. - μετάφραση 'Αλόης Σιδέρη)

ΟΒΙΔΙΟΣ : ΈρωτιχιΧ ά:ντι.φιΧρμιχκιχ ( μετάφραση, είσαγwιfι, σχoλιασμJις

Γιώργη Γιατρομανωλάκη)

Έτo~μάζoνΤ(H:

ΛΟΤΚΙΑΝΟΣ : ΔψοπριχσΙιχ φιλοσ6φων - οι tπιxνερχ6μενoι στη ζω~ ~ Ό ψιχριχς - Γράμμιχ στον ΝιγρΙνο - Ίκιχρομένιππος ~ Τπερνέφελος

(είσαγωγες Gίoτgίo Agamben και jαil Gαyταud - μετάφραση 'Αλ6ης

Σιδέρη)

ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ: Περ! κτισμάτων (μετάφραση 'Αλόης Σιδέρη)

ΜΙΧΑΗΛ ΨΕΛΛΟΣ : ΠερΙ συνεργείιχς 8ιχιμ6νων (είσαγωγή, μετάφραση, σχ6λια Γιώργη Γιατρομανωλάκη)

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ : ΠερΙ ΡΎJτορικ'ijς ( είσαγωγή, μετάφραση, σχ6λια Γιώργη Γιατρομανωλάκη)

ΞΕΝΟΦΩΝ : το Συμπ6σιο - Ή ά:πολογίΙΧ του Σωκράτη ( είσαγωγή Leo Strau.ss - μετάφραση 'Αλόης Σιδέρη)

ΣΕΙΡΑ

« ΜΕΛΛΙΝΑ ΧΟΛΙ-Ι»

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

ΜεΛαΥχολίΙΧ ΚΙΧΙ lοιοφιίιιχ

ΕΠΙΤΛΦΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

Άρχιχϊιχ έλλ:ηνικιΧ

επιτulJ.()ΙΙΧ επιγρά,fj-fj-ΙΧΤΙΧ

• ΟΒΙΔΙΟΣ

ΈρωτικιΧ ciντιφά,ρfJ-ΙXκα

• [ΨΕΙ'Δ()] ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ

10 γέλιο κιχι ή τρέλα

• ΛΟΥ'ΚΙΛΝΟΣ

ΔΊJfj-οπρασία φιλοσόφων

και ιiλλoι φιλοσοφικοι

οιά,λογοι

Ο ΠΟΠΛΙΟΣ OBI_HO~ ~ΛΣΩ=" Ut3 π.Χ . - 17/18 μ. .Χ . ) θεωρείται ΕVιxι; ~'" , . - ~, , ')

απο τους μ.εγα)υτερους Ρωμιχιους ποιητες , πνευμιχ ελευθερο και ανε-

ξάρτητο, ίΟιοφυης στ-ην επινόηση θεμάτων και δεξιοτέχνης στα ποιητικα μέ

τρα . 'Ερωτικός και συνάΜΙΧ Βιδακτικός, ενοιιχφέρΟηκε κυρίως για τα ανθρώπινα αΙσ&ήμιχ-α και πάθη , γιά τοίίτο και -ο εργο του οιιχκρίνεται από γνη

σιότη'tα και άμ.εσότητα . Κυριότερα εργα του ΥΕΡωτες. Ήρωίδες, Τά καλλυν

τικά τού -Υυναικείου προσώπου, Ή τέχνη τού έρωτα, 'Ερωτικά αντιι;;άΡμακα, Μεταμ.ΟΡ9ώσεις, Τά πένθιμα ποιήματα κ .α.

ΤΑ ΕΡΩΤΤΚΑ ΑΧΤΙΦΛΡΜ ΙΙvΙ εΤναι ενα εκτενες ποίημιχ 8ΙΙί ελεγειακών στίχων it01J συμ.πληρώνει (μιxζt μ.έ τους ~Epωτες και την Τέχνη τού έρωτα) τη λεγόμ.ενη ερωτικη τριλογία τοίί Ό()ίΟιο\) . ~τo ποίημιχ αυτό ό ποιητης αντιμετωπίζει τον ερωτα Ώc; ανίατ-η Ύι ουσΟεράπευτη άσΟένεια, Ώc; dolor immedicabi/is. και προσφέρει τις θεραπευτικές του «συνταγές ». Αυτος που παλαιότερα προέτρεπε τους νέους να ασ--ι..οληθοϊϊν μ.έ τόν ερωτα και τους εοινε ό'λες τις «τεχνικές» σuμ.()oυλές γιά να πετυχουν, προσφέρει τώρα τα ενδει

κνυόμενα άν-τίΟΟτα και τα κατάΛλη)oJt, «αντιφιXρμ.aκα » , ωστε ό «αρρωστος»

να 6ρεί fJοήθεια και γιατρειά . Ώστόσο εΙναι αμ.φίfJολο κατα πόσο πράγμιχτι τό ποίημιχ μ.πορεί να προσφέρει κάποια « θεραπεία» στους ερωτευμένους. άφοϊϊ. φυσικά. τα 'Ερω-;ικά άVΤιφάpμαyoα δεν εΤναι ΕVα lατρικό ετι..ειρίΟιο , ουτε ό Ό()ίδιος εΖΎαι γιατρός τοίί ερωτα. τα ΊΙντιφιΧρμακα εΤναι πρώτα απ' ολα ενα -χαριτωμένο και ευφυες ποίημιχ, σοφά δουλεμένο και ζυγισμένο στην ανάπτυ

ξή του. μέ φαντασία και οραΜΙΧτικη εντCWΗ . ΥΕ-χει τη μ.ορ,?η μ.ιac; σο()αρης ( ύποτίθεται) oιιxτpt6"ijc; σχετικα μ.έ τον ερωτα , άλλ.ά. στην ουσία το μ.όνο που κάνει εΙναι να παίζει μ.έ ευφυία, -χάρ'l] και λεπ .... η είρωνεία .

Τό ύλικό το\), θεραπευτικές συνταγες και άνάλογες σuμ.()oυλές. ερωτικα

μ.υθολογικα παραδείγμιχτα και λογοτε-χνικές αναφορές, ποτε δεν -χάνει τη ορα

στικότητά το\) , άκόμ.η και στα σημεία εκείνα που μ.ποροϊϊν να θεωρηΟοϊϊν

«ά«ελη » . Τό ποίημιχ αυτοτροι;ιοΟΟτείται σuνε-χώς μ.έ νέα εύρήμιχτα και σκηνες ετσι ωστε να διατηρεί σε όλη τ-ην εκτασή του ζωντάνια και -χιοϊϊμ.ορ . ~Aν

λοιπον θελήσουμε να κρίνουμε τα Ά νΤΙ9άpμ.axα θα πρέπει να τα δοϊϊμε ώς ενα αύθυπαρχτο και αυτόνομο ποί-ημιχ πού, ένώ άπηχεϊ τις άπόψεις χαι τά

γοϊϊστα ενός πολιτισμ.οϊϊ μ.ιac; συγκεκριμένης ίστοριχ·ης περιόΟΟυ και ύπηρετεί ενα συγκεκριμένο λογοτε-χνικό εΤΟος. παραμένει ιiένιxα ζωντανό και επίχαιρο. ενα διδακτικό και λογοτεχνικό σuνάΜΙX jeu d 'esprit. ενα εξαίρετο οείγμιχ της χλασιχ·ης ρωμ.ι:iιx·ης λογοτεχνίιχι; .

(SB 960-325-302-2

Οβίδιος - Ερωτικά Αντιφάρμακα

Documents

Transcript of Οβίδιος - Ερωτικά Αντιφάρμακα