พุทธศาสนา กับ ทุกข์

117
โครงการธรรมศึกษาวิจัย ทุกข์ในพระพุทธศาสนา : ศึกษาจากคัมภีร์พระไตรปิฎก อรรถกถา ฎีกาตลอดจนคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนา ธีรวัส บาเพ็ญบุญบารมี ผู้อานวยการหลักสูตร มหาบัณฑิตสาขาวิชาพุทธศาสน์ศึกษา มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย ธรรมศึกษาวิจัยนี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาค้นคว้าเพื่อเป็นหลักฐานทาง วิชาการทางพระพุทธศาสนา ตามหลักสูตรวิจัยคัมภีร์พระพุทธศาสนา มูลนิธิ เบญจนิกาย พุทธศักราช ๒๕๕๐ พิมพ์ครั้งที่ ๑ ๕๐๐ เล่ม เพื ่อเป็นธรรมทานไม่สงวนลิขสิทธิ

description

ทุกข์ (Suffering) ตามนิยามของพุทธศาสนาจุดเริ่มต้น ตลอดถึงเงื่อนไขความเจริญและความเสื่อมของพระพุทธศาสนาในครั้งอดีต เพื่อเป็นแนวทางในการ ... ความแตกต่างกันของพระพุทธศาสนานิกายเถรวาทกับนิกายมหายาน

Transcript of พุทธศาสนา กับ ทุกข์

  • :

  • 2

  • 3

    6 3 1. 2. 3 3. - 2

  • 4

    8 5 5

  • 5

    1 3 3 2. 4 4

  • 6

    7 4. 4.

  • 7

    1

    1. 1.1 543 6 2,579

  • 8

    1.2 3 5 108 7 16 29 ( ) 32

  • 9

    1.3 14 1 14 29 1 4 4 3 2 3 3 3

  • 10

    6 3

    1 2 3 4 3 4 2. 49

  • 11

    5 29 6 35 35 45 80 2,534

  • 12

    2.1 5

    2.1.1

    2.1.2 2.1.3 3

    2.1.4

  • 13

    4 2 2.1.5 5

  • 14

    3. 36 45 3 3.1 3.2 3.3 5 5 7 - - - - - 4. 3 3 4.1 8 4

  • 15

    4.1.1 4.1.2 4.1.3 4.1.4 4.2 9 4 4.2.1 4.2.2 4.2.3 4.2.4 4.3 10

  • 16

    8 4.3.1 4.3.2 4.3.3 4.3.4 4.3.5 4.3.6 4.3.7 4 4.3.8 45 80

    1 1 . . . 211. 2 .. 12/317/318. 3 , 1, (: , 2523), 44. 4 .. 4/32/32. 5 .. 13/91/87. 6 . .. 104. 7 . , (: , 2529) 47. 8 . . 23/145/294. 9 . . 23/145/294. 10 297.

  • 17

    2

    4

  • 18

    4 3 1 3 2

  • 19

    3

    3

    1. 2. 3. 4.

  • 20

    5. 5 5 5 5 2 3 1. 2. 3. 4 - - - - - - - - - - - - - - - - - - 5 5

  • 21

    6 7 . ( ) 3 3 3

  • 22

    3 8

    () () ( )

    4 6

  • 23

    ( 6) 2. 4 ( ) 4 1. 4 2. 4 3. 4 4. 4 5. 4 4 1. 2. 3. 4.

  • 24

    4

    4

    4 9

    3 12 10

    () 11

    12

    13 4 1 2 3 4 2 4 1 3

  • 25

    14 15 ? 5 16 4 5 () 12 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

  • 26

    10. 11. 12. 5 1. 4 17 1. 2. 3. 4. ? 18

    1

    () () 3 19 1. 2. 3.

  • 27

    23 7

    1. 10

    2. 3. 4. 5. 6. 7.

  • 28

    2.

    ? 24 25

    3. ?

    26 2 27 1. 2.

  • 29

    100 3 1. 2. 3. 2 8 28 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

  • 30

    4.

    29 30 ( ) 31 32 4 33 5

  • 31

    () 34 1. 2. 3. 4. 5. 6.

  • 32

    5. 35 ? 36 ?

  • 33

    ? 2 2 2

    6.

    37 ? 4 1. 2.

  • 34

    3. 4.

    1

    80

    2

  • 35

    38

    3

    4 7. 39 ? 40

  • 36

    ,

    8. 41 ? 42

  • 37

    43

    9. ? 44 2

  • 38

    - - 4 ( ) ( ) ( ) ( )45

  • 39

    10. 10 9 9 46? 2

    11.

  • 40

    5 47 1. 2. 3. 4. 5. 5 5 5 5 3 1. 2. 3. 5

  • 41

    12. 5

    1. 2. 3. 4. 5. 5 5 48 5 5

    2 ( ) 49 5 50 ( ) ( ) ()

  • 42

    5 3 51 4 1. 2. 3. 4. 5 5 52

    5 3 ( ) ( ) () 5

  • 43

    5 5 ( ) ( ) ( ) ( ) () 5 3 1. 5 2. 5 3. 5 4 5 5

    3.

    5 53

  • 44

    ( ) 3 1. 2. 3. 3 3 3 3 1. ( ) 54 (element)

  • 45

    2.

    55 () 2 2 3 3 6 4 1 4

    4

  • 46

    2 1. 2. 4 5 50 50 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18.

  • 47

    19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 3 * 34. 35. 3 36. ( , , ) 37. 3 38. 39. 3 40. 41. 3 42. 43. 3 44. 45. 4

  • 48

    46. 3 47. 4 3 48. 49. 50. 50 52 2 1. 2. 5 1. 2. 3. 4. 5. 56 4

  • 49

    ( ) ( ) ( ) 57 6 4 3 8 1. 2. 3. 4. 5. () 6. () 7. () 8. () 8 8 8 8 (Atom) 8 8 8

  • 50

    8 50 5 () 2 4

  • 51

    3. ( )

    5 4 ( 21) 3 1. 2. 3. () 58 13 1. 2. 3. 4. 5. 6. 8

  • 52

    7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 28 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

  • 53

    9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24.

  • 54

    25. 26. 27. 28. 7 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 7 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 13 28 7 7 3

  • 55

    59 5 : ? : : ? : : ? : : ? : : ? : : ? : : ? : : ? : : ? : : ? : : ?:

  • 56

    : ? : : ? : : ? : : ? : 5 5 60 10

  • 57

    1. 2. ( 32) 3. -

    4. 61

    5. 62

  • 58

    6.

    7.

    8. 10 63 1. 2. 3.

  • 59

    4.

    5.

    6.

    7.

    8. 100 9. () () () () () 10. 9 9.

  • 60

    10. 5 4

    () 64

  • 61

    4 4 1. 2. 3. ( ) 3 1. 5 2. 4 3.

  • 62

    2 1. 2. 1. 3 1 2 65 3 1. 2. 3. 3 3 66

  • 63

    ( ) 2. 2

    67 1) 2) 3) 4) ( 6) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11)

  • 64

    68 1. 8 69 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 4 4 2. 6 29

  • 65

    - 13 8 5 - 12 - 4 - - - 8 12 20 20 29 2 3 70

    1. 5

    2. 5

    3. 4 71 8 9 5 5 12 6

  • 66

    7 4 4 2 4 2 4 1) 2) 3) 4) 4 1 4 4 3 1 1 3 4 (, , ) , , ( ) () () 6 5

    6

  • 67

    6 3 3 6 72 2 89 121 52 28 ( 4 24) () ( ) 2 4 5 4

  • 68

    5 6 6 ( ) 6 6 73 7 6 4 4 5 6 5 6

  • 69

    9 74 2 6 3 5 3 5 6 75

  • 70

    3 3 x 6 18 18 2 36 (18 x 2 = 36) 36 3 108 (36 x 3 = 108) 3 76 3 77

    2 4

  • 71

    108 10 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 2 1) 2) 3 - 11 - 16 - 4 79 9 80 4 7 4

  • 72

    10 ( ) 1. 2. 3. 2 (God) 4. 3 5. 6. 7. 8. 3 1) 2) () 3) ()

  • 73

    9. 4 2 3 .81 .82 .83 - -

  • 74

    .84 85 . .86 87 6 1. 2. 3. 4. 5. 6. 6

    7 88 1. 2.

  • 75

    3. 4. 2 5. 6. 7. 7

    2

    2 1. 2. 4 4

  • 76

    89 3 31 ()

  • 77

    3 1. 2. 3. 1. 1.1 90 4

    1)

    2)

    3)

    4)

  • 78

    4 1.2 . 4 91 1) 2) 3) 4) 4

    4 92 4

  • 79

    1) 2) 3) 4) 93 1) 4 - - - - 2) 4 - - - - 3) 4

  • 80

    - - - - 4) 4 - - - - 94 1) 4 - - - - 2) 4 - - - - 3) 4 - - - - 4) 4 - -

  • 81

    - - 1) 4 95 - - - - - 2) - - - - 5 (1) (2) (3) (4) (5) -

  • 82

    2 1 .. 35/173/138. 2 93 151-152. 3 .. 4/21/26. 4 . 3/33. 5 , , (: , 2526), 217. 6 , , , (: , 2529) , 467. 7 .. 4/21/26. 8 .. 16/80/45. 9 . . 12/340/349. 10 .. 4/16/21. 11 .. 10/86/107. 12 .. 13/74/67. 13 . . 23/217/399. 14 , , (: , 2503), 41. 15 . . 10/226/294. 16 , , ( : , 2525), 567. 17 .. 12/169/147. 18 .. 10/295/341. 23 . 3/72. 24 .. 10/295/341. 25 .4/106. 26 .. 10/295/341. 27 . 2/1. 28 . 2/2. 29 .. 10/295/341. 30 .. 2/529.

    31 2/570/440. 32 . . 134. 33 2/573-577/433-445. 34 4/438. 35 .. 10/295/341. 36 . 1/24. 37 ..10/295/341.

  • 83

    38 , , (: , 2525), 578. 39 .. 10/295/341. 40 , , 2, 14, (: , 2527). 41 . . 10/295/341. 42 4/141. 43 . 3/185/186. 44 .. 10/295/341. 45 . 3/90. 46 .. 10/295/342. 47 .. 10/295/342. 48 .. 10/295/342. 49 . 50 . 51 .. 12/157/137. 52 , , ,(: , 2529) 58. 53 . . 20/576/368. 54 7, (: , 2516), 228. 55 . 3/120. 56 ..14/437. 57 .. 14/125. 58 . 3/291. 59 .. 4/21/26. 60 , , ( : ,2520), 14. 61 .. 25/25/42. 62 .. 4/20/24. 63 . 2/1. 64 . 3/275. 65 .. 12/452/487. 66 .. 4/20-21/24-25. 67 .. 16/1-3/1. 68 . 3/246. 69 , 2, , : , 2529) 31. 70 . 3/145.

  • 84

    71 . 3/122. 72 . 3/147. 73 . 3/176. 74 .3/178. 75 76 , , ,( : , 2529), 175 176. 77 594. 79 .. 35/183. 80 . 3/190-191. 81 . . 26/474/503. 82 .. 25/296/334. 83 .. 15/169/51. 84 .. 27/1549/315. 85 .. 15/451/412. 86 .. 25/48/48. 87 . . 12/235/213-218. 88 .. 1/47-53/41-45. 89 . . 14/596/385. 90 . . 15/845/316. 91 . . 23/145/294 92 . . 35/505/292 93 . . 11/187/199. 94 192 201. 95 . . 23/145/296.

  • 85

    1.

    2.

    3

  • 86

    3 3 101 ? ? ....., ......., ..., ...., ......, ... , ...... , ...

  • 87

    - 102 ()

  • 88

    103 45 2 ( ) () 104 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 5

  • 89

    12) 13) 14) 15) () 16) 17) 18) 19) 20) 21) 22) 23) 24) 25) 26) 27) 28) 29) 30)

    3.

  • 90

    5

    ()

    3 1. 2. 3. 3 4

  • 91

    3 1. 2. 3. 105( ) 106 3 1. 2.

  • 92

    3. ( ) 6 1) 2) 3) 4) 5) 6) 10 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10)

  • 93

    8 107 8 5 108 8

  • 94

    1. 8

    2.

    3.

    4.

    5.

    6. 4 1) 2) 3) 4)

    7.

    4 1) 2) 5

    3) 4)

  • 95

    8. 1 2 3 4 5

    1) 2) 3) 4) 5) 8

    8 8 7

    8

    3 1.

    2.

    3.

    3 3 8

  • 96

    8 8 1. 2. 10 3. 4. 5. 6. 7. 1.

  • 97

    5 8 10 227 2. 10 10 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 3. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 4. 40 10 10 4 1 1 4 10 1)

  • 98

    2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 10 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 10 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8)

  • 99

    9) 10) 4 1) 2) 3) 4) 1 10 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 1 4 1) 2) 3) 4)

  • 100

    4 1) 2) 3) 4) 6 1) 2) 3) 4) 5) 6) 109 1) 10 2) 4 4 3) 4) 5) 6) 5. 110 18 1)

  • 101

    2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 15) 16) 17) 18) 18 5 6. 6 1) 2) 3) 4 4) 4

  • 102

    5) 7. 10 5 1) 2) 3) 4) 5) 7 1) 2) 3) , 4) 4 1. 1) 2) 3) 4) 5) 2.

  • 103

    1) 2) 25 30 3) ( 2 ) 3. 1) 2) 3) 4. 1) 2) 3) 4) 4 4 1 2 3 4 5 111

  • 104

    ?

    112 () 1. 4 1) 2) 3) 4) 2. 4 1) 2) 3) 4) 5) - 5 - 12 - 18 - 22 - 4 - 12

  • 105

    1. 2 2. 3. 4. 5. 3 1. 2. 3.

  • 106

    9 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 7 9 4 7

  • 107

    8 3 12 4 3 12 3 12 4 8 8 8 5 5

  • 108

    101 . . 10/298/345. 102 . . 4/65/74. 103 , , (: , 2528) 32. 104 , , 6, ( : , 2527), 118. 105 , 1, ( : , 2526), 33. 106 1/106/117. 107 . . 4/14/17. 108 . . 35/569/317. 109 , , 9, ,(: , 2529), 61. 110 . 1/150. 111 , , (: , 2528), 29.112 , , 9, , : , 2529), 218 113 , , , 2532.

  • 109

    4

    1 3 3 5 3 5

  • 110

    2

  • 111

    1 2 3 3 () 4 2 () () 8

  • 112

    5 . . 6 ....... 3? 3 7

  • 113

    1 .. 25/311/361. 2 .. 25/12/18. 3 .. 25/27/45. 4 .. 25/311/360. 5 . . 15/555/199. 6 . . 12/317/318 7 . . 13/381/361.

  • 114

    . . : . 2522. ________________. . : , 2528. . . : , . 2525. , . (). : . ..., , . 2. : . , 2524. , , ,. . : , 2526. ________________. . : , 2529. . . : . , 2526. , . . 2-6-9. 9 . : , 2529. ( ) . . : , 2523. , . . : , 2470. ______________. . : , 2529. ______________. . : , 2517. ______________. . : , 2522. ____________ _. . : , 2516. , . .. 2525. 3. : , 2530. , . . 3. . : , 2529. , . 1. 3 . 45.: , 2523. . 9. : , 2521. ________________. 62. : ,2503. ________________. . 23. : , 2520.

  • 115

    ________________. 1, 3. 3 . 28. : , 2529. , . . . : , 2529. . . : , 2518. ________________. . 2. : , 2525. ________________. . : , 2526. , .. . 5. : ,2525. , . . 2. : ,2529. . . 7. : . . 2528. . . 2531. 1 , 2531. , .. /. : ,. , . . : , 2526. ________________. . : , 2522. ________________. 2. 2. : , 2529. () ..2534

  • 116

    / , AM MKz

  • 117

    .. /