ფინ. ინსტიტუტები და ბაზრები...

download ფინ. ინსტიტუტები და ბაზრები (ლექციების კურსი).PDF

If you can't read please download the document

description

tutorial

Transcript of ფინ. ინსტიტუტები და ბაზრები...

  • 1

    .

    , ,

    ( )

    2012

  • 2

    .

    ,

    , -

    .

    ;

    ; ;

    ,

    ;

    ;

    .

    .

  • 3

    I.

    : .

    .

    .

    .

    : ; ;

    ; ;

    ; ; ; .

    : .

    ,

    , .

    ,

    .

    ,

    .

    ,

    , (

    ) , ,

    (, - ) ,

    .

    , ,

    , ,

    ,

    .

    ,

    (, ,

    , ,

  • 4

    ..). ,

    , .

    : 1.

    . ,

    ; 2.

    .

    :

    () ,

    , .

    , .

    .

    2. :

    , , .

    ,

    - .

    3.

    .

    ()

    .

    .

  • 5

    :

    (

    , ,

    ); ,

    - .

    (

    ,

    ), ,

    .

    , ,

    .

    ,

    .

    : ,

    , ,

    .

    .

    .

    :

    1.

    ,

    ;

  • 6

    2. ;

    3.

    ;

    4.

    ;

    5.

    ;

    6.

    .

    .

    ,

    . ,

    ,

    , , ,

    .

    , ,

    , , .

    ,

    , ,

    ,

    1.

    _

    ,

    ,

    1 r. kakulia, finansebis zogadi Teoria, Tb., 2001 w., gv. 61. r. kakulia g. xelaia, fulis mimoqcevisa da kreditis zogadi

    Teoria, Tb., 2000, gv. 203.

  • 7

    , , ,

    , , .

    . ,

    -,

    , ,

    -, . -

    , ,

    , (,

    ), .

    -

    ( ),

    , , , .

    , - -

    _ ,

    .

    1

    safinanso

    Suamavlebi

    safinanso

    Suamavlebi

    fuladi saxsrebi fuladi saxsrebi fuladi saxsrebi

    fula

    di

    sax

    sreb

    i fu

    lad

    i sa

    xsr

    ebi

    -:

    1.

    2.

    3.

    4.

    -:

    1.

    2.

    3.

    4.

  • 8

    ,

    , : ,

    , ,

    , ..

    , .

    . , 1000

    ,

    , .

    ,

    , _

    .

    ,

    , .

    ,

    .

    ,

    ,

    , ,

    . ,

    .

    , ,

    , .

    ,

    ,

    pirdapiri dafinanseba

  • 9

    , .

    ,

    .

    , ,

    . ,

    , ,

    .

    .

    ,

    , .

    .

    : ; ;

    ; ; ;

    ; ;

    : (),

    () ().

    ( -

    ) .

    ,

    .

    - ,

    ,

    , , .. ,

    ,

    .

  • 10

    ,

    ( ) ,

    .

    ,

    .

    ,

    - ;

    .

    ,

    ,

    ( ).

    ,

    .

    .

    , ,

    .

    .

    , .

    .

    ,

    .

    , .

    .

  • 11

    .

    ,

    .

    (), -.

    , .

    - ,

    ,

    ,

    . , ,

    ,

    ,

    , . ,

    ,

    .

    .

    .

    , , ,

    ( )

    .

    , ,

    .

    ( ).

    ,

    . ,

    -,

    . .

    ,

    ~,

  • 12

    . ,

    .

    , , ,

    .

    ,

    ,

    .

    .

    , ,

    .

    50-

    1966 . 1973

    , , , , .

    80- ,

    ,

    - 1 : 1987 25

    2722 .

    . 1987 19 , .. ~,

    - 500 , 22%-, . 1994

    -

    400- .

    1 dou-jonsis indeqsi safondo birJis indeqsia, igi gamoiyeneba 1884 wlidan. am indeqsis gamoTvlis formula

    SeimuSaves finansistma doum da Jurnalistma jonsim. amJamad dou-jonsis indeqsi Sedgeba 3 sxvadasxva dargis

    30 yvelaze ZviradRirebuli industriuli korporaciis aqciebis, 25 satransporto kompaniis aqciebis da 15 sazogadoebrivi

    momsaxurebis kompaniis aqciebis indeqsebisagan.

  • 13

    ,

    .

    ,

    ,

    .

    ,

    .

    . (

    ) ,

    (..

    ,

    ). ,

    .

    .

    .

    ,

    ( )

    ( ,

    ). ~ (

    )

    . ,

    , , 10

    . 1- 10 ~

    .

  • 14

    ,

    .

    .

    ,

    ~.

    .

    ,

    .

    .

    . ,

    ,

    , (),

    , () .

    , (

    ) .

    ,

    .

    .

    () ,

    , .

    - ,

    , ,

    , -

    ,

    .

  • 15

    , .

    . ,

    .

    -

    .

    ,

    : ) , )

    , .

    , : ) ,

    ; 2)

    ; 3) ; 4)

    .

    ,

    , ,

    .

    ,

    , ,

    .

    , .

    , .

    , ..

    . ,

    ,

    ..

    . ,

    , ,

  • 16

    , , , .

    ,

    , ..

    .

    , , ,

    ,

    .

    . -

    ,

    .

    .

    , ..

    .

    -

    ,

    - .

    - ,

    .

    ,

    , .

    , ,

    , , ,

    .. ,

    , ,

  • 17

    .

    .

    ,

    ,

    ( ) .

    ,

    ,

    . , .

    ,

    ,

    .. ,

    , ~

    ,

    .

    .

    -,

    .

    ,

    , .

    .

    ,

    , -

    . ,

    .

  • 18

    . , .

    ,

    .

    ,

    (

    - ,

    ).

    ( ).

    .

    , ,

    ( )

    . , - (

    ), ( , ..).

    ,

    ( ) ,

    .

    ,

    , .

    ,

    .

    . - . ~

    - .

    ,

    ,

    -

    . ,

  • 19

    -

    , , ,

    . -2

    .

    50-70-

    ,

    .

    -.

    ,

    , ,

    - ,

    ..

    ,

    .

    , .

    ,

    (, - ), .

    .

    - .

    40 ,

    , .

    , ,

    .

    ,

  • 20

    .

    ,

    .

    .

    ,

    :

    1.

    . ,

    . ,

    ,

    ;

    2. .

    , ;

    3.

    .

    .

    . ( )

    ,

    ( ).

    .

    ,

    . ,

    , .. . ,

  • 21

    .

    , ,

    .

    . ,

    , () .

    ,

    .

    ~ .

    .

    ,

    , ..

    . ,

    ,

    , ,

    .

    .

    -

    .

    ,

    . ,

    - -

    . , -

    .

  • 22

    .

    .

    -

    .

    .

    ,

    () ,

    . A

    .

    :

    . K,

    -,

    , ..

    , . ,

    ,

    .

    ,

    . ,

    ;

    .

    - .

    , ,

    .

    .

  • 23

    . , ,

    , ,

    , ,

    ( ) .

    ,

    . K

    -, .

    ,

    -,

    .

    ,

    . ,

    -,

    .

    , ,

    -

    .

    - ,

    ,

    , ,

    , ,

    .

    , ,

    .

  • 24

    ,

    .

    - -, , , ,

    , , - ..

    : 1. ,

    . ,

    ; 2.

    ,

    , . ,

    .

    .

    .

    . :

    () ;

    ; .

    . ,

    ,

    .

    (

    -) , 24 .

    ,

    .

    .

  • 25

    .

    .

    . ()

    .

    , : -

    , , , , , .

    ,

    . ,

    .

    ,

    , - .

    ( ,

    ) ( , ).

    ,

    . ,

    . A,

    .. , ,

    . E

    , .

    .

    10%,

    90% .. G

    ( ), ,

    , ,

    . E

    .

    , -,

  • 26

    . M

    . E ,

    .

    .

    , ~1.

    , -

    ,

    ,

    .

    -

    , ,

    .

    , , ,

    .

    ,

    .

    ,

    .

    .

    ,

    .

    , .

    2.

    1 m. kakulia, savaluto sistemis ganviTarebis problemebi saqarTveloSi, Tb., 2001, gv. 29-30.

    2 m. kakulia, savaluto sistemis ganviTarebis problemebi saqarTveloSi, gv.34.

  • 27

    , 4-5 ( ,

    B ~, , , ~).

    , ,

    , -

    : .

    ,

    , ,

    .

    .

    , . ,

    .

    .

    ( ),

    (), , ,

    .

    ,

    , ,

    .

    ,

    .

    ()

    . ,

    ,

    ,

    , ,

    ,

  • 28

    . .

    , , ,

    .

    . ,

    ,

    .

    - ;

    ,

    .

    ,

    .

    ,

    -

    ,

    .

    ,

    , .

    .

    ,

    ;

    ..

    ,

    ,

    .

    ,

  • 29

    .

    1967

    . ,

    .

    .

    ,

    ,

    . .

    ,

    , ,

    .

    ,

    .

    2. , .

    .

    .

    .

    .

    .

    .

    .

    .

    ,

  • 30

    . ,

    .

    ,

    ,

    .

    ,

    , . ,

    , .

    ( 1),

    ;

    . -

    - ,

    .

    . ,

    ,

    , , ,

    ,

    () (

    ) () .

  • 31

    , ,

    ,

    (.. ),

    .

    ,

    ()_ ( ) .

    , ~-

    , -,

    ,

    .

    . .

    , ,

    , -

    #1

    finansuri

    Suamavlebi

    1.

    2.

    3.

    4.

    1.

    2.

    3.

    4.

  • 32

    .

    ,

    , .

    , .

    , , , , ,

    , , ,

    . , - ,

    ,

    . -

    .

    .

    10-

    . ,

    .

    .

    . - ,

    .

    10-

    , ,

    ,

    .

    ,

  • 33

    () .

    : ,

    : 1,

    .

    .

    .

    .

    .

    (..

    ), ,

    .

    ,

    . ,

    . ()

    . ,

    , ,

    , ,

    .

    . ,

    1 termini asimetriuli informacia~ TeoriaSi jer ar aris damkvidrebuli. SesaZloa SevxvdeT gansxvavebul cnebebs.

    magaliTad, arakeTilsindisieri qceva~, mcdari arCevani~, moraluri riski~, kontrahentis arakeTilsindisierebis

    riski~, arakeTilsindisieri qcevis saSiSroeba~ da a.S. Cvens mier gamoyenebuli termini, vfiqrobT, ufro zustia,

    magram sxva variantebic unda gaviTvaliswinoT.

  • 34

    ,

    .

    ,

    . ,

    ,

    . ,

    ,

    .

    ( ).

    ~ (, ..) ~-,

    . ,

    , , .

    ,

    .

    .

    ,

    .

    ,

    . .

    ,

    .

    . ,

    .

    :

    .

  • 35

    ()

    .

    ,

    . ,

    . ,

    , ,

    ,

    .

    .

    ,

    ,

    .

    .

    - ,

    .

    (

    )

    . ,

    .

    .

    ,

    , ,

    ,

    .

  • 36

    .

    .

    - ,

    .

    ,

    () ,

    .

    .

    .

    .

    ,

    .

    ,

    . ..

    .

    , , ,

    , ,

    .

    , ,

  • 37

    , .

    .

    , .

    (,

    )

    .

    ,

    .

    ,

    ,

    .

    .

    . ,

    .

    ,

    . , : 1.

    (), 2.

    3. .

    ,

    ,

    .

    : , .

    : , , ,

    , , .

    .

  • 38

    .

    ,

    ,

    , - .

    - - (Depository

    savings institutions, thrift institutions ) , -

    (S&Ls) . -

    ,

    , . -

    .

    ,

    .

    , .

    , , ,

    , .

    , ,

    , ,

    . ,

    ,

    , ,

    ,

    .

    , .

    ,

    . ,

  • 39

    ,

    . ,

    , ,

    ,

    .

    : , .

    -

    , ,

    ,

    . ,

    , .

    - (mutual fund)

    ,

    ( .. ,, ) ,

    , .

    ,

    .

    ,

    .

    , A .

    .

    ,

    .

    ,

    (NAV Net Asset Value), .

  • 40

    NAV

    .

    , ,

    .

    - (investment banks)

    ,

    , .

    ,

    . , ,

    , .

    , ,

    . , ,

    ,

    . ,

    ,

    , .

    2. , .

    : ;

    ,

    .

    .

    .

    . (

    ) ,

    ()

  • 41

    .

    ,

    - .

    ..

    : - ,

    .

    .

    , .

    - (,

    ), -

    (,

    ,

    ) (,

    ) .

    ,

    ,

    . - 12000 ,

    .

    .

    ,

    ,

    . -

    ,

    - .

    .

  • 42

    ,

    ;

    - ,

    : , ,

    ..

    .

    - -

    ,

    .

    -

    .

    ,

    . -

    ( )

    .

    . -

    . - 2000 _

    . 50-60- -

    ,

    , 60- 80-

    -

    ,

    .

    (25 ). ,

  • 43

    , , ,

    , .

    -

    ,

    ,

    .

    1980 -

    . 80-

    - ,

    -

    ,

    . ,

    ,

    , ,

    , -

    , ,

    .

    -20 -

    . : 1.

    ; 2.

    , . -

    , .

    . -

    .

    ( ),

  • 44

    .

    - .

    :

    . - 500

    , -

    . - ,

    (1980 )

    . , 60-

    80-

    -

    . 80-

    .

    ,

    .

    .

    .

    ; -

    13000- .

    .

    : , ,

    ..,

    . 1980

    , ,

    .

    .

    .

  • 45

    ( )

    ,

    .

    , ,

    . ,

    .

    ,

    .

    : .

    , ,

    (

    ).

    ,

    ( )

    .

    ,

    . -

    1,8 ,

    - .

    .

    , ,

    .

    ,

    .

    .

  • 46

    . ,

    , , .

    . ,

    . ,

    .

    - ,

    .

    . -

    .

    .

    .

    , ()

    () .

    .

    .

    ,

    , , ,

    .

    .

    , ~ (Ford Motor Credit)

    ~ .

    .

    ()

    ,

    .

  • 47

    .

    , ,

    , , ,

    .

    ,

    ,

    .

    , .

    () -

    ,

    ; ,

    ,

    .

    , ,

    ,

    .

    ,

    .

    .

    , 500 ,

    .

    ,

    . .

    .

    . ,

    , , ,

    3 1 : :

    , .

    1 , . , . . . - , 2000. . 327.

  • 48

    -

    , ,

    , , -

    .

    ,

    .

    -, ..

    .

    ~

    . ,

    .

    .

    2 :

    , .

    . ,

    .

    , .

    .

    , ,

    . ,

    .

    ,

    .

    , .

    .

    ,

  • 49

    . ,

    , ,

    .

    .

    2005

    .; 50 663 610 (

    ). 42 491 190 .

    , 28 , .

    ,

    .

    70-

    ,

    .

    .

    .

    ,

    , .

    ,

    .

    . , 1998

    . 1,2 3- -

    . 20 000 .

    .

    ,

    .

  • 50

    :

    .

    ,

    . -

    . , XXI

    ,

    .

    -

    .

    ,

    . ,

    .

    ,

    , .

    . ,

    , . ..

    , ,

    .

    ,

    .

    , ,

    .

    ,

  • 51

    . ,

    , ,

    , ,

    . ,

    70-

    ,

    .

    , , ,

    ,

    .

    ,

    .

    ,

    .

    ,

    .

    , .

    .

    . ,

    :

    , ,

    .

  • 52

    _ (

    ) (,

    ).

    _

    ,

    .

    _

    .

    _ ,

    .

    ,

    (

    ),

    . . ,

    (

    , ).

    .

    .

    ,

    - .

    3. .

    .

    : ; ;

    .

    .

  • 53

    .

    - -

    ,

    , .

    , . .

    . 30 -

    . ,

    .

    .

    , 3, 6 12- .

    .

    .

    , ,

    .

    ,

    .

    ,

    ( )

    .

    , .

    .

    ,

    ,

  • 54

    . 1961

    , ..

    . 1961 ,

    ~

    ,

    . .

    300

    .

    , () ,

    .

    ,

    . 60-

    ,

    , .

    .

    -

    ,

    .

    ( ). ,

    , ,

    ,

    ~. , ,

    .

    , ,

  • 55

    . ,

    , , ,

    , .

    ~ ,

    , .. .

    , , .

    ():

    -, ).

    , .

    , .. ,

    ,

    .

    , , 1 ,

    . ,

    , ,

    .

    , ,

    ,

    , .

    .

    1963

    .

    .

    ,

    .

    .

    : ,

    .

    ,

  • 56

    .

    ,

    .

    -

    - : ,

    , .

    , .

    . , -

    ,

    . ,

    () .

    .

    : ; ;

    .

    , .

    . (

    ) .

    .

    , ,

    . -

    , ,

    .

    .

    ,

    .

  • 57

    : ()

    .

    -

    .

    .

    . ,

    , ~

    , .

    , ,

    .

    , ,

    .

    .

    ,

    ,

    .

    .

    ,

    , .

    ,

    , ,

    . :

    ?

    ,

    .

    ,

  • 58

    .

    , . .

    .

    ,

    .

    : . ,

    , ~

    .

    , .

    , .

    ,

    ~ .

    .

    .

    , ,

    . ,

    ,

    .

    ,

    , . ,

    ,

    (,

    ) ,

    .

    ,

    .

    1.

    ;

  • 59

    2. ;

    3. ;

    4. ,

    ;

    5. .

    , ,

    .

    . ,

    .

    ; :

    , .

    - ,

    ,

    . , 70-80- -

    , ,

    .

    , ,

    , .

    . -

    , ,

    .

    ,

    .

    ,

    ,

  • 60

    . ,

    ,

    .

    ,

    . ,

    , ,

    , .

    ,

    ,

    (, ),

    .

    ,

    (

    1/5-

    ),

    . ,

    , .

    ; ,

    .

    , ,

    . , ,

    ,

    . , .

  • 61

    .

    ,

    ,

    . ,

    .

    ,

    .

    , .

    :

    1. ( ,

    );

    2. (

    ,

    );

    3. ( ,

    );

    4. ;

    5. ;

    6. .

    ,

    .

    .

    () ,

  • 62

    .

    - ( 100

    ),

    . ,

    .

    .

    ,

    .

    .

    .

    .

    ,

    (, )

    . -,

    .

    ,

    ,

    , (, ) ,

    . ,

    ,

    , .

    ,

    , .

    .

    , .

    : , .. -

    .

    4-

  • 63

    .

    ,

    , .

    . -

    . :

    (Federal National Mortgage Fssociation, _ )

    (Covernment National

    ),

    (Federal Home Loan Mo

    ),

    .

    .

    .

    .

    ,

    . 1970

    , .

    ,

    ,

    .

    ,

  • 64

    ,

    (,

    ) ,

    , , ,

    (, ),

    ,

    ,

    . GNMA

    ,

    . ( 400

    ).

    ,

    . ,

    . 70-

    80%-

    ,

    .

    , 2/3

    .

    .

    , ,

    .

    ,

    .

    , ,

  • 65

    .

    10%- , ,

    12%- .

    1975

    -

    , .. ,

    (,

    ). (

    ) 5%- . 6

    ,

    . , 6-

    . ,

    ,

    ,

    ,

    .

    , . ,

    -

    ,

    .

    .

    . ,

    , , ,

  • 66

    3 1 : :

    , .

    -

    , ,

    , , -

    .

    ,

    .

    -, ..

    .

    ~

    . ,

    .

    .

    2 :

    , .

    . ,

    .

    , .

    .

    , ,

    . ,

    .

    ,

    .

    1 , . , . . . - , 2000. . 327.

  • 67

    , .

    .

    ,

    . ,

    , ,

    .

    .

    2005

    .; 50 663 610 (

    ). 42 491 190 .

    , 28 , .

    ,

    .

    70-

    ,

    .

    .

    .

    ,

    , .

    ,

    .

    _ ,

    ,

    , .

    .

  • 68

    .

    .

    . (..

    ) ,

    , .

    . ,

    ,

    .

    . .

    . , -

    .

    -20 70-

    .

    (1976 .), -

    . .

    . 70-

    -

    . .. .

    , .

    ,

    , .

    ,

    , , ,

    _ .

    :

    ,

  • 69

    . , . ,

    .

    , ,

    .

    . -

    .

    , :

    , .

    :

    1. ;

    2. .

    , .

    .

    . -

    . ,

    . .

    -

    .

    . ,

    2-10%- .

    . ,

    . .

    .. ,

    ,

    ; , (

    ), , ,

    , .

  • 70

    , ,

    , .

    . ,

    -; , ,

    , , ,

    . -

    . ,

    . ,

    ,

    ( ).

    ,

    .

    . . , -

    , .

    : ,

    , .

    .

    ,

    .

    ,

    , .

    .

    . .

  • 71

    ~ ;

    ~ .

    ? 2 :

    1 _

    ;

    .

    ,

    .

    , ~ - ,

    , .

    :

    ( )

    , (

    ) .

    ?

    ,

    .

    , , , -

    . .

    , .

    .

    .

    . .. . ,

    1 es saxelwodeba araviTar kavSirSi ar aris konkretul qveynebTan. magaliTad, did britaneTSi ZiriTadad amerikuli

    opcionebiT vaWroben.

  • 72

    ,

    .

    . - ,

    0- . -

    . ~-

    -, ~- ,

    , .

    ,

    . :

    3 , 2 .

    ,

    . .

    , ,

    .

    , ,

    .

    .

    ,

    .

    ( -)

    ( -)

    , .

    ,

    , . 80-

    ()

    ,

  • 73

    , 1973

    . 1981

    .

    ,

    .

    3. .

    .

    : ; ;

    .

    .

    .

    - -

    ,

    , .

    , . .

    . 30 -

    . ,

    .

    .

    , 3, 6 12- .

    .

    .

    , ,

  • 74

    .

    ,

    .

    ,

    ( )

    .

    , .

    .

    ,

    ,

    . 1961

    , ..

    . 1961 ,

    ~

    ,

    . .

    300

    .

    , () ,

    .

    ,

    . 60-

    ,

  • 75

    , .

    .

    -

    ,

    .

    ( ). ,

    , ,

    ,

    ~. , ,

    .

    , ,

    . ,

    , , ,

    , .

    ~ ,

    , .. .

    , , .

    ():

    -, ).

    , .

    , .. ,

    ,

    .

    , , 1 ,

    . ,

    , ,

    .

    , ,

  • 76

    ,

    , .

    .

    1963

    .

    .

    ,

    .

    .

    : ,

    .

    ,

    .

    ,

    .

    -

    - : ,

    , .

    , .

    . , -

    ,

    . ,

    () .

    .

    : ; ;

    .

    , .

  • 77

    . (

    ) .

    .

    , ,

    . -

    , ,

    .

    .

    ,

    .

    : ()

    .

    -

    .

    .

    . ,

    , ~

    , .

    , ,

    .

    , ,

    .

    .

    ,

  • 78

    ,

    .

    .

    ,

    , .

    ,

    , ,

    . :

    ?

    ,

    .

    ,

    .

    , . .

    .

    ,

    .

    : . ,

    , ~

    .

    , .

    , .

    ,

    ~ .

    .

    .

    , ,

    . ,

  • 79

    ,

    .

    ,

    , . ,

    ,

    (,

    ) ,

    .

    ,

    .

    1.

    ;

    2. ;

    3. ;

    4. ,

    ;

    5. .

    , ,

    .

    . ,

    .

    ; :

    , .

    - ,

    ,

  • 80

    . , 70-80- -

    , ,

    .

    , ,

    , .

    . -

    , ,

    .

    ,

    .

    ,

    ,

    . ,

    ,

    .

    ,

    . ,

    , ,

    , .

    ,

    ,

    (, ),

    .

    ,

    (

    1/5-

    ),

    . ,

  • 81

    , .

    ; ,

    .

    , ,

    . , ,

    ,

    . , .

    .

    ,

    ,

    . ,

    .

    ,

    .

    , .

    :

    1. ( ,

    );

    2. (

    ,

  • 82

    );

    3. ( ,

    );

    4. ;

    5. ;

    6. .

    ,

    .

    .

    () ,

    .

    - ( 100

    ),

    . ,

    .

    .

    ,

    .

    .

    .

    .

    ,

    (, )

    . -,

    .

    ,

  • 83

    ,

    , (, ) ,

    . ,

    ,

    , .

    ,

    , .

    .

    , .

    : , .. -

    .

    4-

    .

    ,

    , .

    . -

    . :

    (Federal National Mortgage Fssociation, _ )

    (Covernment National

    Mortgage Association, GNM ),

    (

    ),

    .

    .

    .

  • 84

    .

    ,

    . 1970

    , .

    ,

    ,

    .

    ,

    ,

    (,

    ) ,

    , , ,

    (, ),

    ,

    ,

    . GNMA

    ,

    . ( 400

    ).

    ,

    . ,

    . 70-

    80%-

    ,

    .

  • 85

    , 2/3

    .

    .

    , ,

    .

    ,

    .

    , ,

    .

    10%- , ,

    12%- .

    1975

    -

    , .. ,

    (,

    ). (

    ) 5%- . 6

    ,

    . , 6-

    . ,

    ,

    ,

    ,

    .

  • 86

    , . ,

    -

    ,

    .

    .

    . ,

    , , ,

    3 1 : :

    , .

    -

    , ,

    , , -

    .

    ,

    .

    -, ..

    .

    ~

    . ,

    .

    .

    2 :

    , .

    1 , . , . . . - , 2000. . 327.

  • 87

    . ,

    .

    , .

    .

    , ,

    . ,

    .

    ,

    .

    , .

    .

    ,

    . ,

    , ,

    .

    .

    2005

    .; 50 663 610 (

    ). 42 491 190 .

    , 28 , .

    ,

    .

    70-

    ,

    .

    .

  • 88

    .

    ,

    , .

    ,

    .

    _ ,

    ,

    , .

    .

    .

    .

    . (..

    ) ,

    , .

    . ,

    ,

    .

    . .

    . , -

    .

    -20 70-

    .

    (1976 .), -

    . .

    . 70-

    -

  • 89

    . .. .

    , .

    ,

    , .

    ,

    , , ,

    _ .

    :

    ,

    . , . ,

    .

    , ,

    .

    . -

    .

    , :

    , .

    :

    1. ;

    2. .

    , .

    .

    . -

    . ,

    . .

    -

    .

  • 90

    . ,

    2-10%- .

    . ,

    . .

    .. ,

    ,

    ; , (

    ), , ,

    , .

    , ,

    , .

    . ,

    -; , ,

    , , ,

    . -

    . ,

    . ,

    ,

    ( ).

    ,

    .

    . . , -

    , .

    : ,

    , .

    .

  • 91

    ,

    .

    ,

    , .

    .

    . .

    ~ ;

    ~ .

    ? 2 :

    1 _

    ;

    .

    ,

    .

    , ~ - ,

    , .

    :

    ( )

    , (

    1 es saxelwodeba araviTar kavSirSi ar aris konkretul qveynebTan. magaliTad, did britaneTSi ZiriTadad amerikuli

    opcionebiT vaWroben.

  • 92

    ) .

    ?

    ,

    .

    , , , -

    . .

    , .

    .

    .

    . .. . ,

    ,

    .

    . - ,

    0- . -

    . ~-

    -, ~- ,

    , .

    ,

    . :

    3 , 2 .

    ,

    . .

    , ,

    .

    , ,

    .

    .

    ,

  • 93

    .

    ( -)

    ( -)

    , .

    ,

    , . 80-

    ()

    ,

    , 1973

    . 1981

    .

    ,

    .

    4.

    .

    .

    . .

    .

    .

    ,

    .

    . ,

    ,

  • 94

    . ,

    .

    .

    , : 1000

    , ? , ,

    .

    1000 .

    . 10%, 1000

    1100 . ,

    . : 1.

    ,

    , . 2.

    ,

    . ,

    .

    .

    ,

    ,

    .

    , , 1000 ,

    ,

    .

    : ,

    ? :

    .

    , ,

    . ,

  • 95

    ,

    , .

    ,

    ;

    ,

    .

    ,

    .

    ,

    .

    :

    10%-, 1000

    1100 . :

    (1 + 0,1) 100 = 1100

    , 1000

    , ..

    . ,

    ,

    1000 .

    1000 : 1,1 = 909,1

    , 10%- (. . 1000

    ) 909,1 .

    . ,

    C0 C1 .

  • 96

    , r-.

    .

    , r

    :

    1 = (1 + r),

    (1+r)

    : ;

    . ,

    ,

    , : 1 = 1 : (1 + r).

    , 1000

    1000 ,

    , . ,

    .

    .

    , 1-

    ( 1- ,

    , ).

    C1- 1 , :

    (PV) = C1.

    1-

    (r) .

    r ,

    - .

    , (C1) (PV)

    :

  • 97

    PV = .1

    1

    r

    C

    , (),

    .

    . .

    . C0 = _ .

    C0

    ; .

    , ..

    NPV = r

    C

    1

    1

    , .

    ,

    1000 , 1100

    , 8-, .. r = 0,08.

    : C0 = 1000 , C1 = 1100 ,

    1100 :

    NPV = C0 r

    C

    1

    1 = - 1000 + 1018,52 = 18,52

    18,52 C0_ ,

    , , .

    (1000 18,5) = 981,5 .

    ,

    . ,

    .

    ,

  • 98

    , , :

    PV = ,1

    1

    r

    C

    :

    NPV = C0 + r

    C

    1

    1

    .

    , (,

    , ..) ,

    . , 1

    .

    ,

    ,

    .

    . , 1000 ,

    1000 100

    (10%), .. i :

    i = larze

    lari

    1000

    100 = 0,1 = 10%

    1000 10%-

    1100 :

    1100 (1 + 0,1) = 1100 .

    :

    1100 (1+0,1) = 1212 , 1000 (1+0,1) (1+0,1) =

  • 99

    = 1000 (1+01)2 = 1210 .

    , .. ,

    :

    120 (1+0,1) = 1000 (1+0,1)3 = 133,1 .

    , i~

    _ 0,1- 10%- , n~

    :

    1000 (1+i)n .

    ~ .

    -3 1000 = 3i)

    1331

    (1

    lari

    () , 1

    n~

    ~- .

    PV ( ) = ni)

    1

    (1

    lari

    , 10

    1 ,

    , ,

    .

    ,

    _ i~-

    .

  • 100

    ,

    .

    .

    .

    ,

    . ,

    .

    , 1000 , 25

    126 ,

    :

    126 ( PV = 126 (1+i)),

    126 , PV = 126 (1+i)2, .. ,

    25 126 (1+i)25-.

    1000

    , :

    1000 = i1

    126lari

    2i)1(

    126 lari

    ...

    i)1(

    1263

    lari25i)1(

    126

    lari

    ,

    :

    LOAN = Ni

    FP

    i

    FP

    i

    FP

    i

    FP

    )1(...

    )1()1(1 32

    LOAN ( ); FP -

    ; N _

    .

    ,

  • 101

    LOAN, FP N i-

    .

    ( ,

    ), ,

    , ,

    ( ),

    .

    .

    ,

    ,

    , .

    .

    . ,

    .

    . ,

    .

    .

    Ic = bP

    C

    Ic_ ; P_ ;

    C_ .

    ,

    .

    ,

    ,

  • 102

    , ,

    ,

    . ,

    ,

    . ..

    ,

    .

    .

    :

    ,

    .

    ,

    , -

    ,

    . ,

    ,

    .

    .

    ,

    ,

    .

    ,

    , ,

    .

    :

  • 103

    . , 1000-

    10%-

    , 1000

    1200 .

    , 100 ,

    1200 1000 = 200 :

    .

    lari

    lari 200 lari

    1000

    100 = %303,0

    1000

    300

    lari

    lari

    .. 30%, 10%- ,

    ,

    .

    ,

    t+1 , :

    RET = ,1

    t

    tt

    P

    PPC

    RET t t+1 ,

    P1 _ t , Pt+1

    t+1 , C _ .

    ,

    :

    1) Ic (

    ):

    ;ct

    iP

    C

  • 104

    2) ,

    ,

    gP

    PP

    t

    tt 1

    g .

    PET :

    PET = Ic + g

    ,

    Ic , g.

    ,

    .

    ,

    . :

    1. ,

    , ,

    ;

    2.

    , ,

    ;

    3. ,

    ;

    4. ,

    ;

  • 105

    5. ,

    , .

    ,

    , , , ,

    ,

    .

    ( ). , ,

    .

    .

    . , ,

    .

    .

    ,

    .

    .

    : 1.

    ,

    , 2. ,

    . 1

    ,

    I = Ir +

    ,

    :

    I = I -

    1 irvin fiSeri, XX saukunis cnobili amerikeli ekonomisti.

  • 106

    ,

    5%- (=5%)

    3%- ( =3%).

    2%-, ..

    Ir =5%-3% =2%.

    8%-

    , 10%- ? ,

    8%- , 10%-

    . , 2%-

    ; .. 2%- .

    : Ir = 8% - 10% = -

    2%.

    ,

    (-

    2%) : ,

    2%- , 2%- .

    ,

    .

    ,

    ~ .

    , .

    , ,

    ,

    .

    5. .

  • 107

    .

    .

    .

    .

    .

    , .

    .

    .

    ,

    .

    ,

    .

    ,

    .

    ,

    ()

    .

    ,

    (

    , _ ).

    (

    ),

    ( ),

    ( ),

    ( ),

    , ,

    .

    . ,

    , ,

    _ ,

    .

  • 108

    ,

    ,

    . , ,

    , , ,

    ..1

    - ,

    ,, , ()

    `~. . . V

    `~,

    . .

    ,

    `~

    `~...

    , `~.

    `~ , (

    ).

    .. VII-

    VI ,

    , .

    , -

    -

    ,

    ( ). O

    , .

    () ,

    400 (, ) ,

    .

    1 .: . . - . .., 1923 . . 3-131.

  • 109

    _ .

    330

    (), ( )

    , ()

    , .

    .

    ,

    , ..

    ,

    ()

    - .

    , XX

    20-

    . ,

    (

    , ).

    .

    ( , ),

    `~ ,

    `~ ,

    (- XXI 100

    ) (

    ) ,,

    .

    : .

    ,

    .

  • 110

    . ()

    . . , 4 (

    , , ).1

    , 3

    ( ,

    ).2

    ,

    ( , ,

    , , ).3

    - 4 ,

    .5

    ,

    (., ()

    , , ),

    . ,

    -,

    , _

    - . .

    . -

    . ,

    ,

    -

    .

    1 .: . . , , 1923 . . 3.

    2 .: . , , . , . , - - . . ., 1991 . . 12.

    3 .: . _ . . I., 1956 . . II, 1960

    .

    4 .: . _ ` ~, . . . 2008 . .783-784.

    5 . ` ~_. : . . , . . . 1998 .

  • 111

    . ,

    .

    ,

    .

    .

    . ,

    ,

    .

    .

    , , , , .

    ,

    . ,

    .

    .

    .

    .

    ,

    .

    .

    (M3) M2

    ,

    .

    (M2)

    ,

    .

    (M1)

  • 112

    , .

    (M0)

    ; ,

    .

    / /

    ;

    ;

    ( )

    .

    #1

    2012 30

    1 M0 1,274

    2 M1 2,691

    1,535

    291

    765

    3 M2 3,695

    1,274

    2,421

    4 M3 6,786

    1,274

    2,421

    3,091

    ,

    ,

    . ,

  • 113

    .

    M3-,

    ,

    . M3-

    M2-.

    M0 _

    M2 _ M0 +

    M3 _ M2 +

    , ,

    (M) (MB) .

    M = m X MB (1)

    m

    ( M M3-

    m M3 ),

    (M) (MB)

  • 114

    . , , 1-

    , 1 1

    .

    ,

    , .

    ,

    .

    - ,

    .

    .

    .

    M M2- M M3- .

    ,

    .

    1 ,

    1 .

    .

    .

    , .

    _

    X

    =

    _ ;

    _ ;

    _ .

  • 115

    .

    ,

    , ,

    .

    ,

    , , (C)

    (ER)

    . ,

    . :

    c = {C/D}=

    e = {ER/D}=

    ,

    ( ).

    :

    R = RR + ER (2)

    (R)

    (RR) (ER).

    , (RR)

    (r) (D):

    RR = r X D (3)

    (r X D) (2)- :

    R = (r XD) + ER (4)

    , -

    (r) 1- .

    1 1 . -

    , , (ER=0)

    r=0,10 800

  • 116

    . 80

    800 .

    (MB) (C)

    (r). (4)-

    , :

    MMB = R + C = (r X D) + ER + C (5)

    : )

    1

    ; )

    1 ,

    .

    ,

    ,

    , .

    , ,

    c = {C/D} ( ) e = {ER/D} (

    ) , -5

    :

    MMB = (r X D) + (e X D) + (c X D) = (r + e + c) X D (6)

    -(6)

    :

    MB x cer

    1D

    (7)

    (

    ):

    MM = D + (c X D) = (1 + c) X D (8)

    -8 D- -7 :

    MB x cer

    c1M

    (9)

  • 117

    ,

    , :

    cer

    c1m

    (10)

    (c),

    (e)

    (r).

    ,

    .

    . ,

    ,

    . , :

    r = = 0,10

    C = = 400

    D = = 800

    ER = = 0,8

    M = = C + D = 1,200

    :

    c = 400 / 800 = 0,5

    e = 0,8 / 800 = 0,001

    :

    2,5 0,601

    1,5

    0,5 0,001 0,1

    0,51m

    2,5 ,

    0,10- ,

    0,5- ,

  • 118

    0,001-, 1

    2,5 (M3) .

    . ,

    ,

    _ c, e r . ,

    , - ,

    .

    .

    , . ,

    (,

    ), ,

    ,

    .

    ,

    .

    . ,

    0,10- 0,15-

    ( ).

    :

    2,3 0,651

    1,5

    0,5 0,001 0,15

    0,51m

    2,3 2,5- .

    .

    ,

    .

    . ,

  • 119

    10%- 5%-

    :

    2,72 0,551

    1,5

    0,5 0,001 0,5

    0,51m

    2,72 2,5-,

    .

    ,

    .

    .

    ,

    .

    ,

    , .

    ,

    , .

    .

    ,

    0,5-

    0,75-, , , :

    2,06 0,851

    1,75

    0,75 0,001 0,1

    0,751m

    , 2,5- 2,06-

    . ,

    .

    .

    (

    )

    , ,

  • 120

    . , ,

    .

    .

    , 0,001- 0,005-

    2,48 0,605

    1,5

    0,5 0,005 0,1

    0,51m

    2,5-

    2,48-.

    ,

    .

    ,

    . ,

    .

    .

    ,

    .

    .

    ,

    .

    ,

    .

    .

    , _ ,

    ,

  • 121

    .

    1. r

    2. r

    3. MB

    4. MB

    5. c

    6. c

    7. e

    8. e

    . ,

    .

    ,

    .

    ,

    , ,

    ,

    .

    ,

    . , -

    ,

    , .

    .

    312

    .

  • 122

    . ,

    9%- , 10%-

    0,9%- . ,

    0,1%-, 10%-

    0,01%- .

    . , ,

    _

    . , 2012 2012

    0,9%-.

    .

    ,

    12

    .

    .

    .

    ,

    .

    ,

    -

    .

    ?

    , .

    , ,

    .

    ,

  • 123

    , . , -

    - ,

    .. . _

    _ .

    ,

    .

    ,

    .

    ,

    .

    .

    ,

    .

    .

    ,

    .

    ,

    .

    ,

    .

    ,

    ,

    .

    .

    .

  • 124

    ,

    .

    .

    1,

    (AD1) (AS1). ,

    ,

    , , ,

    ,

    .

    AS1- AS2-.

    ,

    1- -2 ,

    (AS1) - (AD1)

    . Y1- Y2-.

    P1- P2-.

    .

    .

    ,

    .

    , , ,

    , , , .

    fasebis

    saerTo done

    mSp

    P1

    P2

    Y1 Y2

    AS2

    AS2

    1

    2

    AD1

  • 125

    ,

    . (.

    ),

    .

    ()

    (, ,

    , ..)

    , . ,

    --

    (. )

    .

    .

    (. ,

    , , , ..)

    , ,

    ,

    . ,

    ,

    .

    ( ,

    ) .

    , 2005 1

    ,

    . .

    .

    . ,

  • 126

    . ,

    3%-,

    ,

    . .

    , 3%-,

    . ,

    . .

    AD1-

    AD2-. ,

    , AD2

    AS .

    ,

    .

    , ,

    , :

    AD= C+I+G+(X-M)

    fasebis

    saerTo done

    mSp

    P1

    P2

    Y1 Y2

    AD2

    AS

    AD1

  • 127

    AD , C , I

    , G , X , M

    .

    .

    . ,

    .

    .

    ,

    ,

    ,

    .

    ,

    .

    .

    .

    ,

    ,

    ,

    .

    -

    .

    .

    , , .

    :

    .

  • 128

    .

    , .

    , :

    (G)

    (T) . (MB)

    (B).

    DEF = G T = MB - B

    , ,

    100 , , 10

    .

    , 100

    .

    .

    ,

    ,

    100 ,

    100 .

    100

    ,

    .

    ,

    :

    , .

    , .

  • 129

    , (

    ) .

    .

    .

    . ,

    .

    ,

    , .

    ,

    .

    ,

    .

    ? ,

    .

    .

    .

    , .

    ,

    , .

    ,

    . ,

    ( ),

    .

    - `

    ,

    ~.

  • 130

    , .. - 1 .

    ..

    ,

    , . ,

    .

    ,

    .

    ,

    .

    . -

    6

    , 9-11 .

    .

    ( 6%- )

    - .

    .

    ,

    ,

    .

    ,

    .

    1 - ,

    ,

    , .

  • 131

    .

    (

    )

    , .

    ,

    .

    ( ),

    .

    ,

    ,

    .

    .

    . -

    ,

    .

    , ,

    , (

    fasebis stabiluroba erovnuli banki

    mewarmeebi

    da politikosebi

    mTavroba

    gacvliTi kursis

    stabiluroba eqspansiuri fiskaluri

    politika

  • 132

    ).

    .

    ,

    .

    ,

    .

    ,

    .

    (. , , ),

    ,

    .

    _

    .

    ,

    ( )

    . ,

    .

    ,

    . -

    .

    , .

    .

  • 133

    .

    ,

    .

    ,

    2010

    .

    5 .

    24 ,

    125 , 25 6.5

    . ,

    ,

    .

    ,

    .

    . -

    ,

    ,

    , , .

    sabazro

    saprocento

    ganakveTebi

    oficialuri

    saprocento

    ganakveTebi

    aqtivebis

    fasebi

    molodini

    gacvliTi kursi

    Sida

    moTxovna

    sagareo

    moTxovna

    mTliani

    moTxovna

    Sida inflaciuri

    zewola

    importis

    fasebi

    inflacia

  • 134

    2010 -

    ,

    8 .

    ,

    . ,

    . ,

    .

    ,

    ,

    .

    . ,

    .

    .

    .

    . ,

    ,

    .

    .

  • 135

    .

    5

    / 2011 57 15

    . 2011 -

    . ,

    -

    . .

    ,

    +/- 1.5 .

    .

    /

    ,

    .

    , ,

    ,

    .

    2- 5- .

    -

    . ,

    , `

    ~ ` ~

    F- ,

    - F .

  • 136

    , -

    ` ,~ ` ,~ `

    ,~ .

    - `~

    ` ,~ , `

    .~ - ,

    ,

    ,

    .

    , -

    .

    ,

    . - ,

    , ,

    .

    ,

    , - -

    .

    -

    , : 1. ; 2.

    ; 3.

    .

    -

    , ,

  • 137

    , .

    ,

    .

    -

    ,

    - ,

    . ,

    -

    , ,

    .

    -

    . ,

    -

    ,

    .

    ,

    .

    .

    . -

    , ,

    .

    -

    .

  • 138

    ,

    .

    .

    ,

    .

    -

    ,

    .

    , ,

    ,

    .

    - : ,

    .

    -

    ,

    -

    . , -

    -

    .

    ,

    ; : 1.

    ; 2.

    .

    - ,

    - , ,

    - ,

    ,

    .

  • 139

    -

    , : 1.

    -

    2. -

    .

    6. .

    .

    .

    .

    .

    .

    . .. `~

    ,

    .. `~

    .

    .. `~ .

    . 1991

    2-

    . , ( )

    ,

  • 140

    (, ,

    , ) .

    .. `~

    1991 .

    , .

    ,

    1991 5 1993

    179 .

    1994 ,

    500 700

    1994 500 . ,

    1994 226-

    .

    ,

    1994 ,

    .

    1994

    , :

    ;

    ,

    5%- 8%-

    100 .

    50%- 10%-.

    .

    1995 .

    - ,

  • 141

    .

    .

    .

    1995

    ,

    .

    226- 1995 101- .

    ,

    - .

    . ,

    , , -

    , .

    ,

    ,

    ()

    , , .

    - ,

    ,

    .

    .

    -

    : () , ,

    .

    . -,

    ,

    ; ,

  • 142

    ,

    ,

    . ,

    ,

    .

    -

    .

    , .

    , ,

    - , .

    .

    ,

    .

    ,

    (, , .) .

    (

    ) ( ) .

    .

    () _

    -

    , , `

    ~,

    .

    ()

    ,

    . ,

    : - ,

    ,

    .

    .

    1995

    ,

    . 1995

    ( , -

  • 143

    )

    ,

    . ,

    ,

    . ,

    60% 1500

    .

    .

    .

    1997

    .

    .

    173 ,

    .

    .

    1997 ,

    ,

    2000 5

    . ,

    . , 2003

    ,

    2007 1

    12 .

    .

    , :

    (`~,

    `~, `~ .)

    .

  • 144

    ,

    _ , .

    . 2012

    1 19 , 2

    .

    2011

    21.8 11.2 .

    ,

    , 20.1%

    (6.9 ).

    - - 2011

    51.4%- , 3.1 2010

    .

    -

    -

    4.5 7.0

    . ,

    .

    ,

    .

    13.2 (3,663.8

    ), - 21.4

    (2,540.9 ).

    .

    ,

    , ,

    - -

    20.4 .

  • 145

    ,

    ,

    . ,

    61.5 .

    4.4 5.8

    41.1 .

    , 31 , 2012

    # 1 .. ` ~ 4,296,218,082

    2 . ` ~ 3,355,709,328

    3 . ` ~ 429,214,618

    4 .. `~ 965,148,293

    5 .. ` ~ 685,358,883

    6 . ` ~ 343,523,646

    7 .. ` ~

    8 .. ` ~ 396,891,648

    9 . 120,042,870

    10 . 470,333,011

    11 . 19,465,876

    12 . 49,065,578

    13 . ` ~ 153,799,793

    14 .. ` ~ 173,420,611

    15 . `~ 34,317,701

    16 .. ` ~ 25,794,311

    17 .. ` _

    ~

    92,478,300

    18 .. ` ~ 75,547,280

    19 .. ~

    13,965,962

    11,700,295,791

    : .

    . ,

    .

    ,

  • 146

    .

    .

    1.

    , ,

    .

    .

    .

    .

    ,

    8 .

    -

    ,

    12 .1

    2.

    .

    , ,

    .

    1 sazedamxedvelo kapitali Sedgeba pirveladi da meoradi kapitalisagan. pirveladi kapitali Tavis mxriv Sedgeba

    Semdegi komponentebisagan: 1) Cveulebrivi aqciebi; 2) uvado privilegirebuli aqciebi; 3) aqciebis emisiiT miRebuli

    damatebiTi saxsrebi; 4) sarezervo fondi, romelic Seiqmna wina wlebis gaunawilebeli mogebidan; meoradi kapitali

    Sedgeba: 1) mimdinare wlis mogebidan; 2) miznobrivi fondebisagan; 3) saerTo rezervebisagan; 4) privilegirebuli

    aqciebisagan; 5) subordinirebuli valisagan.

  • 147

    (12

    ) .

    -

    .

    . ,

    ,

    . ,

    , -

    .

    .

    . ..

    .

    (1)

    ; (2)

    ; (3)

    ; (4)

    .

    ,

    , .

    ( )

    .

    ,

  • 148

    .

    .

    ,

    AMEL -

    .

    AMEL .

    3.

    .

    ,

    CAMEL-is Sefasebis sistemis Sesaxeb

    CAMEL-is sistemiT garesabanko zedamxedvelobis daskvnis mizania moqmedi komerciuli bankebis

    mdgomareobis analizi, romelic moicavs bankis kapitalis, aqtivebis, menejmentis, momgebianobisa da aqtiv-

    pasivebis marTva/likvidurobis Sefasebas. garesabanko zedamxedvelobis daskvna emyareba komerciuli

    bankebis mier erovnul bankSi warmodgenil angariSgebebs da bankis Sesaxeb mopovebul damatebiT

    informaciebs. garesabnko zedamxedvelobis daskvna da Sesabamisi reitingi dgindeba yvela komerciuli

    bankisaTvis da aris bankis finansuri mdgomareobis amsaxveli dokumeti, romelic gankuTvnilia saqarTvelos

    erovnuli bankis mier Sida moxmarebisaTvis. dabali reitingis (3,4,5) mqone bankebis garesabanko zedam-

    xedvwelobis daskvna unda moicavdes informacias bankSi arsebuli problemebisa da naklovanebebis Sesaxeb,

    maT donesa da seriozulobas. daskvnaSi agreTve unda ganisazRvros arsebuli problemebis warmoSobis

    wyaroebi, maTi aRmofxvrisaTvis gasatarebeli RonisZiebebi da rekomendaciebi. mTlianobaSi komerciuli

    bankis garesabanko zedamxedvelobis daskvnam unda moicvas bankis arsebuli finansuri mdgomareobis

    analizi, bankis saqmianobisa da riskis marTvis Sefaseba. Sefaseba 1-li da me-2 adasturebs, rom bankis

    sijansaRe Sefasebul iqna damakmayuofileblad.

  • 149

    . : )

    15%-;

    )

    25%-; )

    25%-; )

    25%-; )

    25%-.

    4.

    .

    , ,

    .

    .

    , :

    . ,

    . -

    ,

    2%- .

    .

    , . ,

  • 150

    , .

    , (

    ) , ,

    ,

    . ,

    ,

    ,

    30 .

    10%-

    .

    .

    , . -

    ,

    .

    , ,

    .

    ,

    ,

    .

    , 30

    . ,

    60 ,

    .

    30%-

    .

    .

    ,

  • 151

    - ,

    ,

    ,

    .

    90

    .

    120

    .

    55%-

    .

    .

    , .

    150 . 150 ,

    ,

    .

    .

    100%- .

    5.

    .

    ,

    , ,

  • 152

    , ,

    .

    ,

    ,

    , ,

    .

    ,

    ,

    5%- . ,

    ,

    -

    25%- .

    6.

    .

    ,

    , , -

    .

    .

    .

    ,

    .

    ,

    . ,

    .

  • 153

    ,

    . ,

    .

    .

    7.

    . -

    .

    .

    . -

    . -

    -.

    8. .

    . ,

    , ,

    .

    50%-.

    .

    -

    .

    .

  • 154

    ,

    . , .

    , - ,

    .

    ,

    ,

    ,

    -

    .

    ,

    . -

    -

    .

    .

    _ -

    -

    .

    .

    , - ()

    . -

    . ,

    - ,

    - .

  • 155

    _ `~

    .

    - ,

    .

    - .

    .

    ,

    -

    .

    .

    -

    . ,

    .

    .

    ,

    .

    .

    , .

    , -

    , -

    .

    ,

    ,

  • 156

    .

    ,

    -

    .

    ,

    .

    .

    ,

    ,

    .

    ,

    .

    ,

    ,

    .

    ,

    , ,

    , `

    ~

    .

    _ ,

    .

    . , -

    ,

    .

    , ,

  • 157

    .

    .

    ,

    . ,

    .

    .

    ,

    .

    ,

    ,

    .

    . ,

    ,

    . ,

    , ,

    . . ,

    .

    .

    .

    .

    .

    .

    .

  • 158

    6.

    .

    .

    .

    , ,

    .

    .

    . ()

    , ,

    .

    ()

    . .

    ,

    . , ()

    ,

    .

    .

    () :

    ;

    ;

    .

    , :

    1. - ;

    2. ;

    3. ;

    4. - ;

    5. .

  • 159

    ()

    :

    ;

    , ,

    ;

    ;

    ;

    ;

    ;

    ;

    .

    ` ~,

    ,

    : ,

    ,

    - ,

    .

    .

    , , ,

    , .. .

    , ,

    - .

    , .

    .

    .

    , .

  • 160

    , ,

    .

    -

    .

    .

    ,

    ,

    .

    .

    . : )

    -

    ) - ,

    ,

    ` ~ .

    - .

    ,

    ,

    .

    . ` ~

    ,

    , -

    _ ,

    , ,

    - .

    :

    () ;

    ;

    ,

    .

    (-) .

    , ( )

  • 161

    ,

    . ,

    () ,

    .

    ()

    :

    1. ;

    2. - ;

    3. ;

    4. ;

    5. ;

    6. ;

    7. - .

    . ,

    ,

    .

    ,

    :

    1. . ,

    ,

    .

    14 .

    .

    2. .

    ,

    .

    3. . , , :

    _ 250 ,

    _ 135 .

    .

  • 162

    4. . 1913 -

    .. .

    , ,

    .

    , ,

    . ,

    .

    , ,

    .

    , . 1993 .

    , 30-

    . .

    ,

    , , ,

    , ,

    ,

    .

    ,

    . , , ,

    - .

    -

    () , .

    ,

    -

    ,

    .

    ()

    ,

    .

    . ,

    ,

    .

  • 163

    , .

    ()

    () , ,

    .

    () , ().

    -

    .

    .

    -

    .

    ,

    .

    . , -20 - 10922

    , _ 2517, _ 559, _ 480, _ 270,

    _ 176, _ 140, _ 51, _ 33,

    _ 30, _ 36 ..

    () -

    ,

    .

    ,

    ..

    . ,

    , ,

    .

    (

    55- 85%-).

    .

    : ,

    .

    : -

    , , .

  • 164

    -

    .

    - ,

    .

    , . ,

    , .

    -

    ,

    . -

    .

    .

    .

    .

    .

    ,

    . -

    ,

    ,

    . 2005 31

    ,

    817

  • 165

    , 804 13,1

    .

    .

    ,

    .

    .

    .

    ,

    .

    .

    (

    ) .

    .

    3. .

    ,

    .

    .

    4.

    -

    ,

  • 166

    ,

    .

    -

    , ,

    ,

    .

    5.

    -

    .

    ( ) ,

    .

    .

    , RTGS-

    .

    . 2005

    RTGS- 3

    .

    .

    .

    3

    -

    .

    ,

    , - ,

  • 167

    .

    ,

    . ,

    ,

    ,

    .

    .

    -

    ,

    ,

    . -

    ,

    , ,

    .

    , .

    .

    ,

    - . -

    ,

    .

    , 75-90

    , 25-10 .

    -

    ,

    .

    - -

    ( _ ..

    ), -

    ( ).

    . -

    ,

    :

  • 168

    1. ( );

    2. (

    );

    3. (

    ).

    - :

    1. ;

    2. () ;

    3. .

    -

    ,

    . ,

    .

    .

    ,

    . ,

    .

    ,

    , .

    ,

    - ,

    .

    ,

    .

    -

    ( - 1913 )

    .

    _

    ,

    .

    (, ), ,

    ( ) (

    ).

  • 169

    :

    ,

    , , -

    . ,

    , ,

    :

    .

    .

    , ..

    . , ,

    , .

    ,

    .

    ` ~ .

    () 1.

    ,

    .

    ,

    .

    .

    .

    .

    ,

    .

    . ,

    ,

    . -

    .

    1 sadiskonto ganakveTi aris is ganakveTi, romliTac komerciuli bankebi aRricxaven Tamasuqs anu procentis

    ganakveTi, romliTac centraluri banki komerciul bankebs aZlevs sesxs.

  • 170

    .

    _

    (

    ,

    ) -

    , -2 .

    -

    .

    ( ) (

    ) ,

    .

    -

    .

    .

    .

    .

    -

    ,

    :

    -

    .

    .

    ,

    .

    , : , ,

    .

    .

    -

    .

  • 171

    -. ,

    .

    ,

    -

    : ,

    .

    , , .

    .

    1991

    . 1995

    ,

    .

    ,

    , .

    , ,

    . ,

    -

    .

    7 .

    .

    -.

    .

    -

    ,

  • 172

    ,

    , ,

    .

    ,

    , .

    .

    G .

    ,

    -.

    ,

    . ,

    .

    .

    -

    ,

    .

    : )

    ; )

    ; )

    .

  • 173

    , - .

    15 , 2006

    .

    ,

    .

    .

    saqarTvelos erovnuli banki da misi

    funqciebi

    saqarTvelos prezidenti

    parlaments warudgens er-ovnuli

    bankis sabWos wev-rebs 7 wlis

    vadiT

    saqarTvelos parlamenti

    siiT Semadgenlobis umrav-lesobiT

    irCevs erovnuli bankis 7 wevrs

    erovnuli bankis sabWo

    7kacis SemadgenlobiT

    erovnuli bankis menejmenti

    erovnuli bankis prezidents da vice-

    prezidents sabWos wardginebiT

    niSnavs saqar-Tvelos prezidenti

    gansazRvravs

    qveynis fulad-

    sakredito da

    savaluto politikas

    adgens qveynebis

    valutebis mimarT

    laris gacvliTi kur-sis

    gansazRvris wess

    amtkicebs

    saqarTvelos

    erovnuli bankis

    biujets

    waradgens wina-

    dadebebs erov. bankis

    saw. kapitalis

    moculobaSi

    cvlilebebis Sesaxeb

    ixilavs, am-tkicebs

    da parlaments

    warudgens erov.

    bankis wliur

    angariSs

  • 174

    2011 93,9

    .

    , :

    1. .

    1994 2004

    - .

    5

    15%-

    .

    ( 7- 9%-). ,

    5

    .

    5 _

    . 2005 1

    836 . 2006

    _

    _ .

    2006 2025

    (

    48-48 40-40 )

    ,

    .

    , 2006

    ,

    .

  • 175

    . 2005

    71

    .

    2. .

    2006 1

    475 , -

    (2006 1 ) 720

    .

    3 ,

    : )

    ) .

    , ,

    .

    .

    ()

    , -,

    -

    .

    _ BIS.

    , :

    , :

    100%- ,

    ,

  • 176

    .

    ,

    , - 0,50%-

    .

    . 10-11%

    , .

    ,

    .

    (SDR).

    2005

    21,8 .

    3. .

    ()

    ; ()

    ; () -.

    2005 0,9

    .

    1. .

    .

    .

    2. /.

    /

    . ,

    ,

  • 177

    ,

    . 2005

    4

    2004 31 2005 31

    1,8250- 1,7925- .

    1.

    .

    2005 833

    .

    . 2005

    24 .

    2.

    . -

    . 2005

    ,

    ,

    3 .

    3.

    .

    (KfW)

    , 1990-

    .

    ,

    .

  • 178

    ,

    .

    ,

    , - -

    , , .. 2005

    27

    .

    ,

    . ,

    .

    4 . 2006

    2006 51

    .

    ,

    ,

    ,

    _ .

  • 179

    - 2011 31

    ( )1

    2011 2010

    96,175 88,406

    -66,152 -35,221

    30,023 53,187

    320 197

    30,343 53,384

    435 496

    -1611 -732

    /

    ()

    -134,459 29,473

    /()

    223 -119

    3,389 1,237

    ()/

    -132,332 22,890

    -23,034 -22,815

    ()/

    -125,023 53,459

    ()/ -119,843 47,932

    2011 31

    ( )1

    1 wyaro: saqarTvelos erovnuli bankis wliuri angariSi 2011

  • 180

    2011

    2010

    :

    1,690,301 1,904,779

    1,214 7,674

    D- 373,034 394,538

    151,269 177,631

    2,481,219 1,456,563

    11,493 79,960

    2,742 954

    :

    124,997 113,895

    13,505 190,039

    562,361 602,547

    3,160 329

    27,019 28,038

    5,702 1,410

    43,345 9,072

    5,491,361 4,967,429

    :

    :

    761,636 258,696

    184,933 96,489

    1,350,738 1,543,630

    1,499 1,369

    :

    1,753,584 1,618,180

    385,852 204,252

    573,818 712,660

    621 280

    442,128 355,119

    8,618 4,991

    5,463,427 4,795,666

    :

    15,000 15,000

    - 60,692

    - 59,659

    17,606 12,426

    ( )/ -4,672 23,986

    27,934 171,763

    5,491,361 4,967,429

    .

    1 wyaro: saqarTvelos erovnuli bankis wliuri angariSi 2011

  • 181

    -

    .

    -

    : () -

    ; ;

    :

    .

    ,

    : -

    , ,

    , .

    -

    ( , .)

    (, ).

    ( ),

    .

    - ,

    ,

    (

    , ) .

    ,

    .

    , . ,

    , ,

    . ` ~

  • 182

    -

    .

    -

    ,

    ,

    . ,

    - ,

    - .

    ,

    ,

    .

    7.

    , , .

    .

    .

    .

    , , .

    , -

    ,

    , ..

    .

    .

    : ,

    , ,

    .

  • 183

    . ,

    .

    .

    , ,

    ,

    , - , - ; ,

    3%-. , ,

    , ,

    .

    ,

    .

    .

    .

    ,

    : ,

    , , , ,

    ,

    , , ,

    , ,

    , ,

    .

    : ,

    , ,

    , , ,

    , .

  • 184

    -

    . :

    , : ,

    ,

    .

    : ,

    ,

    ; ,

    .

    , ,

    .

    - -

    ,

    .

    , -

    .

    ,

    ,

    , . ,

    .

    ,

    ,

    .

  • 185

    ,

    ,

    ,

    .

    , ,

    , ,

    ,

    , , ()

    .

    .

    ,

    . ,

    . ,

    .

    ,

    .

    :

    , ,

    ( ).

    ,

    .

    ,

    .

  • 186

    ,

    . , :

    .

    , ,

    .

    7.1

    :

    1. .

    . ,

    . ,

    .

    1

    2

    3

    4

    5

    6

    7

  • 187

    :

    ;

    ,

    . ,

    :

    ) ;

    )

    ;

    )

    ;

    )

    ,

    ;

    )

    .

    ,

    ,

    (-,

    ).

    2. :

    ;

    . :

    ) /

    ;

    )

    ;

  • 188

    )

    ;

    ,

    ,

    (, -,

    ).

    3. . ,

    ,

    . ,

    ,

    . , .

    ,

    ,

    . ,

    .

    ,

    .

    4. .

    .

    , :

    , ;

    ;

    . : ,

    ;

    ; ,

    ;

    ;

    (

    ).

  • 189

    ,

    :

    ;

    .

    ,

    , ;

    .

    . ,

    ;

    . ,

    ?

    . B,

    ,

    .

    ,

    .

    ,

    .

    ,

    .

    ,

    .

    , .

    .

    ,

    () .

    .

  • 190

    ,

    . ,

    , .

    .

    :

    ,

    , .

    5.

    . :

    ;

    .

    6. .

    ,

    .

    :

    ,

    .

    .

    .

    .

    ,

    .

  • 191

    .

    , .

    ,

    .

    :

    , ,

    .

    .

    ,

    , .

    :

    .

    ,

    .

    . ,

    .

    .

    :

    , :

    ).

    , ,

    .

    ).

    ;

  • 192

    ). ( ).

    :

    ). ,

    ,

    . ,

    .

    ). , .

    ). ,

    .

    . ,

    , ,

    , ,

    ,

    . ,

    .

    , , :

    ).

    .

    ). .

    ,

    ;

    ).

    () ,

    , ,

    , .

    ,

    .

    7. .

    ,

    , .

    1, ,

    ;

    2, ,

    ,

    ,

    .

  • 193

    . ,

    , ,

    , ,

    , .

    ,

    ,

    .

    :

    .

    ,

    .

    ,

    .

    ,

    80-90%- .

    10-20%- .

    ,

    .

    70-80%- .

    :

    .

    - , -

    .

    .

    ,

    , ..

  • 194

    ,

    .

    . ,

    1.

    :

    ;

    : ;

    ;

    ; ; .

    .

    ,

    : . ,

    ,