Μεθοδολογία βίωματίκού εργαστηρίού

Ευαγγελία Κουνέλη, Σχολική Σύμβουλος 55ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Π.Ε. Αττικής

Δρ Διδακτικής της Ιστορίας 15/04/2023 1

. Πες μου και θα ξεχάσω . Δείξε μου και μπορεί να θυμηθώ

Κάνε με νασυμμετέχωκαι θα.καταλάβω

( , 6 . . .Κονφούκιος ος αι π Χ )

Τι είναι η βιωματική μάθηση;

 (α) Η μάθηση κατά την οποία ο μαθητής εμπλέκεται άμεσα (με σκέψη και δράση) στο αντικείμενο που μελετά.   Με αυτήν την έννοια ο όρος σχετίζεται με άλλα ορόσημα στην ιστορία της Παιδαγωγικής, όπως το «learning by doing » του Dewey, τη μάθηση μέσω ανακάλυψης του Bruner, τη μέθοδο project του Frey, κλπ. (β) Η διαδικασία κατανόησης του εαυτού και των εμπειριών, η ανάγκη ανάπτυξης από τον μαθητή του συνόλου της προσωπικότητάς του μέσα σε ένα περιβάλλον σεβασμού και αποδοχής.  Ο δημιουργικός στοχασμός των μαθητών πάνω στα συναισθήματα, τις ιδέες, τις αξίες τους, τις στάσεις τους και τις προσωπικές τους εμπειρίες σε σχέση με το μελετώμενο ζήτημα. 

15/04/2023 2

Ευαγγελία Κουνέλη, Σχολική Σύμβουλος 55ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Π.Ε. Αττικής Δρ Διδακτικής της Ιστορίας

15/04/2023 3

Η βιωματική μάθηση ακολουθεί μια σειρά από στάδια:

1: Ενεργώ: Οι μαθητές συμμετέχουν σε δραστηριότητες – παιχνίδια, συζητήσεις περιπτώσεων, παίξιμο ρόλων, αναπαραστάσεις, παρουσιάσεις. Η πληροφορία βγαίνει μέσα από την εμπειρία τους.2: Αλληλεπιδρώ: Οι μαθητές συγκρίνουν τις εμπειρίες τους. Η συζήτηση σε μικρές ομάδες διασφαλίζει μεγαλύτερη συμμετοχή.3: Ερμηνεύω: Οι μαθητές καλούνται να ερμηνεύσουν τα συναισθήματα και τις εμπειρίες των δύο προηγούμενων σταδίων (αναστοχασμός).4: Γενικεύω: Γενικεύονται οι αρχές και τα συμπεράσματα που προέκυψαν στα πρώτα στάδια.5: Εφαρμόζω: Σχεδιάζεται η εφαρμογή της γνώσης που έχει αποκτηθεί, καθώς και η εποπτεία για το τι έχει εμπεδωθεί και σε ποιο βαθμό οι αντιλήψεις έχουν αλλάξει ή τροποποιηθεί. Ευαγγελία Κουνέλη, Σχολική Σύμβουλος 55ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Π.Ε.

Αττικής Δρ Διδακτικής της Ιστορίας

15/04/2023 4

Ο κύκλος της βιωματικής μάθησης του Kolbs«Βιωματική Μάθηση» (1984)

Ευαγγελία Κουνέλη, Σχολική Σύμβουλος 55ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Π.Ε. Αττικής Δρ Διδακτικής της Ιστορίας

Ο κύκλος της εμπειρικής μάθησης

Κάνω(Βιώνω) ΠαρατηρώΣκέφτομαι

Αναπτύσσω νέα δεξιότητα

Εφαρμόζω(Βιώνω)

Honey, Peter and Mumford, Alan (1992) The Manual of Learning Styles, p. 3, Adapted version.15/04/2023 5

της βιωματικής μάθησης 

Προσομοίωση Παιχνίδι ρόλων Τέχνες Μη-λεκτική 

επικοινωνία Εμπειρική μάθηση Τεχνικές για την 

ανάπτυξη δεξιοτήτων συζητήσης – επιχειρηματολογίας – κριτικής ανάλυσης

Διαθεματική Βιωματική Διερευνητική Ομαδοσυνεργατική

Τεχνικές  προσεγγίσειςκαι 

15/04/2023 6

Πώς επιλέγουμε μια τεχνική

Μέθοδοι

Στόχοιπροθέσεις

ΑριθμόςΗλικίαεμπειρία

ΧρόνοςΧώροςμέρος

ΚαινοτομίαΑνοικτός

Εμπειρίαπροτιμήσεις

Τι ακολουθεί;Τι προηγείται;

Σκοπός

Μαθητές Πλαίσιο

ΑκολουθίαΘεσμός Δάσκαλος/α

Ευαγγελία Κουνέλη, Σχολική Σύμβουλος 55ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Π.Ε. Αττικής Δρ Διδακτικής της Ιστορίας

15/04/2023 7

Τι είναι η άσκηση ομάδας;

• Άσκηση  ομάδας  (ή δραστηριότητα) είναι μια δομημένη πρόταση που κάνει ο δάσκαλος προς τους μαθητές για ατομική ή ομαδική δράση.

• Ο όρος «δομημένη» προσδιορίζει τον συγκεκριμένο τόπο και χρόνο και τις συγκεκριμένες οδηγίες που δίνει ο δάσκαλος.

• Μπορεί να φαίνεται σαν «τεχνητή» κατάσταση, αποτελεί όμως μια άμεση  εμπειρία, μέσα από την οποία αναπτύσσεται αλληλεπίδραση μεταξύ των μελών της ομάδας, αναδύονται συναισθήματα και αντιδράσεις, αποκαλύπτονται σκέψεις, αντιλήψεις και στερεότυπα.

• Το  βίωμα,  σε  αυτές  τις  συνθήκες,  είναι  αυθεντικό, γιατί  καθένας  μέσα  σε  αυτή  μας  τη  δράση  είναι  ο εαυτός του.

15/04/2023

Ευαγγελία Κουνέλη, Σχολική Σύμβουλος 55ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Π.Ε. Αττικής Δρ Διδακτικής της Ιστορίας

8

15/04/2023 9

Γιατί προτείνουμε ασκήσεις ομάδας; Κινητοποιούν συναίσθημα και νου. Έχουν παιγνιώδη χαρακτήρα. Εξασφαλίζουν ένα περιβάλλον, μέσα στο οποίο οι μαθητές δοκιμάζουν νέες συμπεριφορές και ανακαλύπτουν                               νέους τρόπους επικοινωνίας.

Αυξάνουν τις συνθήκες αλληλεπίδρασης. Εμπλέκουν με κάποιο ρόλο όλα τα μέλη της ομάδας. Κάνουν πιο ενδιαφέρουσα τη συζήτηση (αναστοχασμό), καθώς αυτή κινείται πάνω σε κοινές εμπειρίες.

Ενισχύουν το «αυτοσυναίσθημα». «Αποδυναμώνουν» την παντοδυναμία και την αυθεντία του δασκάλου.

Αναπτύσσουν επικοινωνιακές και κοινωνικές δεξιότητες. Αποτελούν μέσο αξιολόγησης των αναγκών, των επιθυμιών, των δυνατοτήτων και των ορίων της ομάδας από τον δάσκαλο, καθώς ο ίδιος συμμετέχει, παρατηρεί και ανατροφοδοτεί τα μέλη της ομάδας

Ευαγγελία Κουνέλη, Σχολική Σύμβουλος 55ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Π.Ε. Αττικής Δρ Διδακτικής της Ιστορίας

Στη διδακτική σφαίρα: Οι γνώσεις, στάσεις, αξίες, δεξιότητες δεν μπορούν να αποκτηθούν ουσιαστικά χωρίς τον συνδυασμό ποικίλων και διαφορετικών διδακτικών μεθόδων και εργαλείων.

Ενεργός συμμετοχή των μαθητών, των γονέων, του

εκπαιδευτικού προσωπικού στη

διοίκηση της σχολικής μονάδας.

Προώθηση δημοκρατικού

ήθος στις διδακτικές

μεθόδους και σχέσεις που

αναπτύσσονται στο παιδαγωγικό

πλαίσιο.

Συνδυασμό της θεωρίας και της

πράξης.

Ενθάρρυνση της έρευνας, της προσωπικής μελέτης και

πρωτοβουλίας.

Ένταξη των μαθητών σε διαδικασίες ατομικής και συλλογικής

αξιολόγησης των μαθησιακών τους αποτελεσμάτων.

15/04/2023 10

προς αξιολόγηση

Ευαγγελία Κουνέλη, Σχολική Σύμβουλος 55ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Π.Ε. Αττικής Δρ Διδακτικής της Ιστορίας

• Μεταγνωστικές ικανότητες (αναστοχασμός, ανατροφοδότηση)

• Κοινωνικές ικανότητες (συνεργασία, εργασία σε ομάδες)

• Συναισθηματικές προδιαθέσεις (ευελιξία, επιμονή, ανεξαρτησία, αντιμετώπιση κρίσεων)

Αυτοαξιολόγηση

Η αξιολόγηση αποκτά δυναμικό χαρακτήρα, και

βασίζεται στη συνεργασία αξιολογητή και

αξιολογούμενου.

Ευαγγελία Κουνέλη, Σχολική Σύμβουλος 55ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Π.Ε. Αττικής Δρ Διδακτικής της Ιστορίας

15/04/2023 11

Τι είναι η Ανατροφοδότηση;• Το πλήθος των πληροφοριών που δίνονται κατά τη διάρκεια ή μετά την εκτέλεση μιας οποιασδήποτε μαθησιακής δράσης.

• Έχει επιβεβαιωτικό ή/ και διορθωτικό ρόλο

• Επηρεάζει τη μάθηση Εκπαιδευτικός

Μαθητής

Συμμαθητής

Στη Βιωματική Εκπαίδευση σκοπός είναι να μπορούν οι μαθητές να

εκτεθούν και να εκφραστούν ώστε να εξερευνήσουν νέες ικανότητες

και να αποκτήσουν νέες δεξιότητες

Ευαγγελία Κουνέλη, Σχολική Σύμβουλος 55ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Π.Ε. Αττικής Δρ Διδακτικής της Ιστορίας

15/04/2023 12

Η διδακτέα ύλη κάθε μαθήματος συγκροτείται με βάση

το διδακτέο επιστημονικό αντικείμενο και τους αντίστοιχους σκοπούς και στόχους του

μαθήματος, αλλά προσαρμόζεται στις ατομικές και κοινωνικές ιδιαιτερότητες και τις

ικανότητες, τα ενδιαφέροντα, τις κοινωνικές και παιδαγωγικές ανάγκες

που υπαγορεύονται από το πολιτισμικό, κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο,

αλλά και τις προηγούμενες γνώσεις των μαθητών.

15/04/2023 13

Ευαγγελία Κουνέλη, Σχολική Σύμβουλος 55ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Π.Ε. Αττικής Δρ Διδακτικής της Ιστορίας

15/04/2023 14

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ• Επιμόρφωση Στελεχών Παροχής Εκπαιδευτικών Υπηρεσιών, Εκπαιδευτικό

Υλικό (2010), ΥΠΕΠΘ, ΙΔΕΚΕ.

• Καμαρινού Δ., 1999. Βιωματική μάθηση στο σχολείο, (αυτοέκδοση).

• ΚΕΘΕΑ, 1998. Δεξιότητες για παιδιά του Δημοτικού. Διδακτικές κάρτες. ΚΕΘΕΑ.

• Kolb, D. A. (1984). Experiential Learning. Englewood Cliffs, NJ.: Prentice Hall.

• Κουλουμπαρίτση Αλ. (2011). Αναλυτικό Πρόγραμμα και Διδακτικός Σχεδιασμός: Θεωρητικές Αναζητήσεις και Παραδείγματα Εφαρμογών από το Σχολείο. Αθήνα: Γρηγόρης.

• Lewin, K. (1951). Field theory in social science; selected theoretical papers. D. Cartwright (ed.). New York: Harper & Row.

• Ματσαγγούρας, Η. (2002). Η Διαθεματικότητα στη Σχολική Γνώση: Εννοιολογική Αναπλαισίωση και Σχέδια Εργασίας. Αθήνα: Γρηγόρης.

• Morganett R., (1990) Skills for living, Group Counseling Activities for Young Adolescents. Champaign, IL: Research Press.

• Συλλογικό, (2009). Τι άλλαξε; Ένα χρόνο μετά την εφαρμογή των νέων αναλυτικών προγραμμάτων. Αθήνα: Γρηγόρης.

• Χατζηχρήστου Χ., 2004, Πρόγραμμα προαγωγής της ψυχικής υγείας και της μάθησης. Κοινωνική και συναισθηματική αγωγή στο σχολείο, Αθήνα: Τυπωθήτω – Γιώργος Δάρδανος.