Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

44
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΕ ΘΕΜΑ: ’’ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΣΩΣΤΗ- ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΘΥΜΑΤΟΣ’’ Ομιλήτρια:Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ.- Ψυχοθεραπεύτρια

description

Παρουσίαση σε ομάδα διάσωσης.

Transcript of Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Page 1: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

ΜΕ ΘΕΜΑ:’’ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΣΩΣΤΗ-

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΘΥΜΑΤΟΣ’’

Ομιλήτρια:Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ.-

Ψυχοθεραπεύτρια

Page 2: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΡΝΗΤΙΚΩΝ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ

Επίλυση προβλήματος Διαφραγματική Αναπνοή Χαλάρωση Τροποποίηση αυτόματων σκέψεων Απόσπαση προσοχής Νοερή απεικόνιση

Page 3: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ

Καθορισμός προβλήματος Απαρίθμηση πιθανών λύσεων Υπέρ και κατά της κάθε πιθανής

λύσης Σχεδιασμός Δράση Αξιολόγηση αποτελεσμάτων

Page 4: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ

Αντιμετώπιση υπεροξυγόνωσης,κατάσταση κατά την οποία υπάρχει περισσότερο οξυγόνο και λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα στο αίμα.

Συμπτώματα υπεροξυγόνωσης:τρέμουλο, κράμπες,ζάλη,θολή όραση,δύσκολη αναπνοή κ.α.

Με τη διαφραγματική αναπνοή αντιμετωπίζουμε το άγχος και τον πανικό

Page 5: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΧΑΛΑΡΩΣΗ

Σταδιακοί κύκλοι έντασης και χαλάρωσης διαφόρων μυών του σώματος

Απελευθερώνεται η συσσωρευμένη ένταση

Το άτομο μαθαίνει να αναγνωρίζει πότε υπάρχει ένταση στο σώμα του και πότε ηρεμία

Page 6: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΑΥΤΟΜΑΤΩΝ ΣΚΕΨΕΩΝ

Γεγονός – Σκέψεις – Συναισθήματα- Αντιδράσεις

Αυτόματες σκέψεις:μη ρεαλιστικές, διαστρεβλωμένες,φαίνονται αξιόπιστες και λογικές,δημιουργούν αρνητικά συναισθήματα

Χρειάζεται να αξιολογηθούν και να αντικατασταθούν

Page 7: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΑΥΤΟΜΑΤΩΝ ΣΚΕΨΕΩΝ

Πρώτο βήμα:Αναγνώριση αυτόματης σκέψης.Βασική ερώτηση:’’Tι περνάει από το μυαλό μου αυτή τη στιγμή;’’

Αξιολόγηση αυτόματης σκέψης. Ενδείξεις υπέρ και κατά, εναλλακτικές εξηγήσεις, γνωστικές διαστρεβλώσεις κ.α.

Αντικατάσταση διαστρεβλωμένων αυτόματων σκέψεων

Page 8: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΡΕΒΛΩΣΕΙΣ

Διπολική σκέψη Καταστροφοποίηση Απόρριψη του θετικού Συναισθηματική λογική Ετικέτα Μεγέθυνση και/ή σμίκρυνση Επιλεκτική αφαίρεση Διάβασμα σκέψης Υπεργενίκευση Προσωποποίηση Πρέπει

Page 9: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΑΠΟΣΠΑΣΗ ΠΡΟΣΟΧΗΣ

Βοηθάει στην διακοπή των αρνητικών σκέψεων ή εικόνων

Κάνοντας μια ευχάριστη δραστηριότητα Στρέφοντας την προσοχή σε απλά

πράγματα που συμβαίνουν γύρω σας Αφήνοντας τις δυσάρεστες ή ενοχλητικές

σκέψεις ή εικόνες να περάσουν από το μυαλό και να φύγουν

Page 10: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΝΟΕΡΗ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ

Ανακαλύψτε την ιδανική για εσάς εικόνα Κλείστε τα μάτια και σκεφτείτε ότι

βρίσκεστε εκεί Αποτυπώστε όσο πιο πολλές λεπτομέρειες

μπορείτε, όπως χρώματα ,ήχους, αισθήσεις

Συνδυασμός νοερής εικόνας με διαφραγματική αναπνοή και /ή χαλάρωση

Page 11: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΤΙ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΑΝΩ ΣΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ

Αναγνωρίζω, κατανοώ και διαχειρίζομαι τα συναισθήματά μου

Είμαι ανεκτικός με τις αντιδράσεις των συναδέλφων μου και με τα θύματα

Μιλάω με τους συναδέλφους μου για τα συναισθήματά μου

Φροντίζω τον εαυτό μου Κάνω ένα μικρό διάλειμμα,εάν κάποιο

συμβάν πραγματικά με έχει συγκλονίσει

Page 12: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΤΙ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΑΝΩ ΟΤΑΝ ΕΠΙΣΤΡΕΨΩ ΣΠΙΤΙ

Δίνω στον εαυτό μου λίγες μέρες να κάνει την μετάβαση

Αναγνωρίζω ότι τα συναισθήματά μου είναι φυσιολογικά και τα διαχειρίζομαι

Εάν υπάρχουν έντονα συμπτώματα τα οποία επιμένουν συμβουλεύομαι κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας

Page 13: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ

Αντιμέτωποι με την καταστροφή- αντιμέτωποι με την απώλεια.Ευκαιρία για μάθηση σχετικά με το νόημα του θανάτου

Βρείτε χρόνο για να έρθετε σε επαφή με τα συναισθήματά σας.Κρατείστε ημερολόγιο

Διαχειριστείτε το άγχος σας με υγιείς τρόπους

Αποδώστε νόημα στην εμπειρία σας

Page 14: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ

Μιλήστε σε κάποιον. Ο πόνος που μοιράζεται είναι μισός πόνος.

Επιτρέψτε στον εαυτό σας να αλλάξει.Ανακαλύψτε τις ευκαιρίες για ωρίμανση που προσφέρει μια οδυνηρή εμπειρία

Επανεξετάστε τις προτεραιότητες της ζωής σας. Εφαρμόστε αυτά που η οδυνηρή εμπειρία της καταστροφής σας δίδαξε σε μελλοντικά σχέδια και σχέσεις.

Αποτιμήστε και ανανεώστε τις θρησκευτικές και φιλοσοφικές σας πεποιθήσεις. Αναζητείστε μια πιο βαθιά και καλά επεξεργασμένη πνευματικότητα.

Page 15: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Πομπός – αποδέκτης / ομιλητής –ακροατής. Εναλλαγή ρόλων

Κανόνες ομιλητή:σαφής, σύντομος και περιεκτικός λόγος, ειλικρινής, δεν κρίνει,εκφράζει την προσωπική του άποψη

Κανόνες ακροατή:δεν διακόπτει τον ομιλητή,στόχος είναι να καταλάβει το βαθύτερο νόημα όσων εκφράζει ο ομιλητής,να τον καταλάβει και να τον αποδεχτεί

Ομιλητής και ακροατής επικοινωνούν μέσα σε ένα πλαίσιο αποδοχής,ενσυναίσθησης και ειλικρίνειας

Page 16: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Σημαντικό ρόλο παίζουν λεκτικό και μη λεκτικό επίπεδο,όπως η οπτική επαφή,η στάση του σώματος,οι κινήσεις, ανοιχτές ερωτήσεις,ενθαρρυντικές προτροπές,ουδετερότητα,αποδοχή σιωπής,παράφραση

Θυμηθείτε τους φραγμούς επικοινωνίας: αλλεπάλλληλες ερωτήσεις,κήρυγμα,ηθικολογία,κριτική, συμβουλή,εφησυχασμός,ελαχιστοποίηση των ανησυχιών,αποφυγή στο θέμα της συζήτησης

Page 17: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΘΥΜΑ

Ενημερώστε το θύμα λέγοντάς του ποιοι είστε.’’Είμαι διασώστης, γνωρίζω από πρώτες βοήθειες και είμαι εδώ για να σε βοηθήσω.’’

Δώστε ακριβείς πληροφορίες για την κατάσταση και καθυσυχάστέ το.’’Συνέβη «αυτό» αλλά έχει τελειώσει τώρα,όλα είναι υπό έλεγχο.Σε μεταφέρουμε μακριά ή σε λίγο θα σε μεταφέρουμε μακριά από εδώ.’’

Εάν το θύμα είναι τραυματισμένο και πάλι με συγκεκριμένες πληροφορίες το καθυσυχάζουμε.’’Έχει συμβεί «αυτό» και έχεις τραυματιστεί αλλά τώρα πέρασε,σε μεταφέρουμε στο νοσοκομείο και όλα θα πάνε καλά.’’

Page 18: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΘΥΜΑ

Κρατείστε ήρεμη, ψύχραιμη, υποστηρικτική στάση. ’’ Όλα θα πάνε καλά’’

Μπείτε στη θέση του άλλου και λειτουργείστε με ενσυναίσθηση

Εάν το θύμα είναι αγχωμένο ή σε πανικό, δώστε την οδηγία να εισπνέει από την μύτη και να εκπνέει από το στόμα

Page 19: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΘΥΜΑ

Εάν το θύμα έχει παράλογες φοβίες και είναι σε πανικό εξηγείστε του ότι τα συναισθήματά του οφείλονται στο συμβάν,ότι είναι φυσιολογικά και ότι θα τα ξεπεράσει.

Η στάση του σώματος είναι πολύ σημαντική.Δείξτε σιγουριά, συμπόνια, κατανόηση.Το ζεστό άγγιγμα, το πιάσιμο του χεριού βοηθάνε στο να μη νιώθει μόνο, ανήμπορο ,ανασφαλές.

Page 20: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΘΥΜΑ

Εάν το θύμα έχει αυτοκτονικές τάσεις προσπαθείστε και πάλι να το καθυσυχάσετε

Αποσπάστε του την προσοχή Προσπαθείστε να το πείσετε να αναβάλλει

έστω και για λίγο την αυτοκτονία Χρησιμοποιήστε εκφράσεις ,όπως “Δώσε μια άλλη ευκαιρία’’, “άμα θέλεις

μπορείς να το κάνεις αργότερα’’, “τί θα συμβεί αν δεν το κάνεις;’’

Page 21: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΘΥΜΑ

“Είσαι σίγουρος ότι η αυτοκτονία είναι η μόνη επιλογή που έχεις;Με τις περισσότερες επιλογές τους οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν γνώμη,αν η εξέλιξη τους δείξει ότι έκαναν λάθος,αλλά με την αυτοκτονία δεν μπορεί κανείς να δοκιμάσει κάτι άλλο,αν αποδειχτεί ότι δεν το σκέφτηκε καλά”

Page 22: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΘΥΜΑ

“Τι σε κάνει να πιστεύεις ότι η κατάσταση είναι απελπιστική;θα κρατήσει για πάντα;Είναι εντελώς αδύνατο να αλλάξει;Μήπως υπάρχουν επιλογές που ίσως δεν τις έχεις δει;”

Αναπτύξτε μαζί του εναλλακτικές λύσεις και επιλογές ,τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της συνέχισης της ζωής και της αυτοκτονίας

Page 23: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ

Δίνετε πάντα πληροφορίες που είναι ακριβείς, αληθινές και επιβεβαιωμένες

Η πληροφορία θα πρέπει να είναι σύντομη, σαφής και αποτελεσματική

Εάν δεν γνωρίζετε πείτε «δεν ξέρω» Μην μεγενθύνετε και μην

ωραιοποιείτε την πραγματικότητα

Page 24: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ

Αποδεχτείτε την οργή των συγγενών με ψυχραιμία

Αντιμετωπίστε την ανάγκη που μπορεί να νιώθουν να κάνουν κάτι

Εκφραστείτε με ενσυναίσθηση ,όπως ‘’Πρέπει να σας είναι πολύ δύσκολο να το διαχειριστείτε’’,’’Είναι σκληρό...’’, ‘’Πιθανόν είναι ανυπόφορο αυτό που σας συμβαίνει...’’

Page 25: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ

Η μη λεκτική στάση είναι πολύ σημαντική

Παραδοχή ότι δεν γνωρίζετε τι περνάει το άτομο που υποφέρει

Συζήτηση για το άτομο που πέθανε με το όνομά του/της

Συμπερασματικές ερωτήσεις σχετικά με τις συνθήκες θανάτου

Page 26: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΠΡΟΣΟΧΗ

Μην κάνετε δηλώσεις ότι ο θάνατος ήταν για το καλό ή αποδεκτός,π.χ.’’είναι σε καλύτερο μέρος τώρα ή ήταν θέλημα θεού’’

Μην εκφράζετε την υπόθεση ότι το άτομο που υποφέρει είναι δυνατό και θα το ξεπεράσει

Μην αποφεύγετε συζητήσεις για το θάνατο ή το άτομο που πέθανε

Page 27: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΤΙ ΑΠΑΝΤΩ ΣΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΥΓΓΕΝΩΝ

Γιατί ο Θεός το έκανε αυτό σε μας;

Γιατί να συμβεί κάτι τέτοιο;

Δεν απαντάμε

Δείχνουμε συμπόνια και κατανόηση,μπορούμε να πούμε ’’καταλαβαίνω ότι είναι ανυπόφορο, τραγικό, ό,τι χειρότερο μπορεί να πάθει ο άνθρωπος’'

Page 28: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΤΙ ΑΠΑΝΤΩ ΣΕ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΥΓΓΕΝΩΝ

Αυτή η εταιρεία μας σκότωσε τους αγαπημένους μας

Θέλω να δω το πτώμα και το σημείο της τραγωδίας

Δεν απαντάμε

Είναι σωστό οι συγγενείς να δουν το πτώμα και το σημείο της τραγωδίας, όχι εκέινη τη στιγμή αλλά τις επόμενες μέρες.’’αύριο θα μεταφερθούν στο νεκροτομείο και θα τον δείτε,ή έχει προγραμματιστεί μετάβαση στο χώρο της τραγωδίας την τάδε μέρα’’

Page 29: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΑΝΑΓΓΕΛΙΑ ΔΥΣΑΡΕΣΤΩΝ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Προϋποθέτει δεξιότητες επικοινωνίας Απαιτείται να υποστηρίξετε το άτομο όταν

εκφράζει συναισθήματα Όσο σημαντικό είναι το τι θα πείτε εσείς

άλλο τόσο σημαντικό είναι το τι επιθυμεί να ρωτήσει ή να εκφράσει ο άλλος

Ακόμα κι όταν τα νέα είναι δυσάρεστα οι περισσότεροι επιθυμούν να γνωρίζουν όσο το δυνατόν περισσότερα

Page 30: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΑΝΑΓΓΕΛΙΑ ΔΥΣΑΡΕΣΤΩΝ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Οι ιατρικοί όροι αποφεύγονται ή επεξηγούνται

Να αποφεύγονται λέξεις συναισθηματικά φορτισμένες,π.χ.’’Δυστυχώς θα είστε ανάπηρος’’ Τονίστε τις δυνατότητες και όχι αποκλειστικά τα προβλήματα

Αποφύγετε ποσοστιαίες προγνωστικές εκτιμήσεις,π.χ.’’ Έχετε 60% πιθανότητες να θεραπευτείτε’’

Η πληροφόρηση να παρέχεται σε δόσεις

Page 31: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΑΝΑΓΓΕΛΙΑ ΔΥΣΑΡΕΣΤΩΝ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Ενώ ενημερώνετε ταυτόχρονα ακούτε προσεκτικά τις αγωνίες και τις ερωτήσεις του συνομιλητή

Σε καμία περίπτωση δεν δίνετε ψεύτικες ελπίδες

Οι αντιδράσεις σε μια δυσάρεστη είδηση ποικίλουν. Πρέπει να τις αναγνωρίζετε,να τις κατανοείτε και να τις αντιμετωπίζετε χωρίς να κρίνετε ή να συμβουλεύετε για το πώς πρέπει να σκέφτεται,να νιώθει και να ενεργεί ο άλλος

Page 32: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΑΝΑΓΓΕΛΙΑ ΘΑΝΑΤΟΥ

Μην αποκρύπτετε το γεγονός Ενημερώστε αμέσως μετά το γεγονός με

τη φράση’’θέλω να σου πω κάτι σημαντικό για τον /την...’’

Χρησιμοποιήστε τις σωστές λέξεις,όπως ‘’πέθανε’’,’’θάνατος’’

Δεν λέμε ‘’χάθηκε’’, ‘’τον πήρε ο Θεός’’, ‘’έφυγε’’,’’έγινε αστέρι’’

Μην ωραιοποιείτε την πραγματικότητα,π.χ.σε ένα παιδί εξηγείστε ακριβώς τι συμβαίνει όταν κάποιος πεθαίνει

Page 33: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΑΝΑΓΓΕΛΙΑ ΘΑΝΑΤΟΥ

Στο παιδί τονίστε ότι δεν ευθύνεται αυτό γι’ αύτο που συνέβη, ακούστε το προσεκτικά και απαντήστε σε ερωτήσεις του,πληροφορείστε το για το τι θα συμβεί από δω και πέρα και επαναλάβετε τις πληροφορίες ξανά και ξανά

Page 34: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΤΑ ΝΑΙ ΚΑΙ ΤΑ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΜΙΑ ΑΠΩΛΕΙΑ

ΟΧΙ Μην λέτε ‘’τα πας μια

χαρά’’

Μην λέτε ‘’Πρέπει’’ ή ‘’δεν πρέπει’’

Μην λέτε ‘’Ο χρόνος τα γιατρεύει όλα’’

ΝΑΙ Αν δεν ξέρετε τι να

πείτε, ρωτήστε ‘’Πώς αισθάνεσαι;’’

Κατά 80% να ακούτε και κατά 20% να μιλάτε

Τα τραύματα της απώλειας δεν επουλώνονται ποτέ εντελώς

Page 35: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΤΑ ΝΑΙ ΚΑΙ ΤΑ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΜΙΑ ΑΠΩΛΕΙΑ

ΟΧΙ Μην αναθέτετε την

παροχή βοήθειας σε άλλους

Μην λέτε ‘’ξέρω πώς νιώθεις’’

Ναι Η παρουσία σας και

μόνο σημαίνει πολλά, αρκεί να είστε ανοιχτοί και να νοιάζεστε

Μιλήστε για τις δικές σας απώλειες.Η εμπειρία θρήνου κάθε ατόμου είναι μοναδική

Page 36: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΤΑ ΝΑΙ ΚΑΙ ΤΑ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΑΤΟΜΩΝ ΠΟΥ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΜΙΑ ΑΠΩΛΕΙΑ

ΟΧΙ Μην χρησιμοποιείτε

τετριμμένες εκφράσεις παρηγοριάς, όπως ‘’υπάρχουν κι αλλού πορτοκαλιές’’ ή ‘’ άγνωστες οι βουλές του Κυρίου’’

Μην πιέζετε το άτομο που υποφέρει να μιλήσει,μην το διακόπτετε,μην συμπληρώνετε τα λόγια του

ΝΑΙ Χρησιμοποιήστε τη

σωστή σωματική επαφή όταν τα λόγια είναι πολύ φτωχά.Μάθετε να νιώθετε άνετα με τις στιγμές σιωπής αντί να φλυαρείτε άσκοπα

Να είστε υπομονετικοί.Αφήστε το άτομο να μιλήσει

Page 37: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΆΡΑ,ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΘΟΥΜΕ ΣΕ ΚΑΠΟΙΟΝ ΠΟΥ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙ ΤΗΝ ΑΠΩΛΕΙΑ;

Υπάρχει μόνο μια σωστή απάντηση, και αυτή είναι να συμπαρασταθείτε με τρόπο προσωπικό και γνήσιο,με γνώμονα το ενδιαφέρον σας γι’ αυτόν και την επιθυμία σας να τον ακούσετε και να μοιραστείτε τον πόνο του

Με βοηθητικές ερωτήσεις που επιτρέπουν στο άτομο που θρηνεί να ορίσει εκείνο το περιεχόμενο της συζήτησης,π.χ. ‘’πώς νιώθεις;’’,’’θέλεις να μιλήσεις γι’ αυτό;’’, ‘’τί θα σε βοηθούσε περισσότερο αυτή τη στιγμή;’’

Page 38: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΆΡΑ,ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΘΟΥΜΕ ΣΕ ΚΑΠΟΙΟΝ ΠΟΥ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙ ΤΗΝ ΑΠΩΛΕΙΑ;

Ο δικός σας ρόλος είναι κυρίως να ακούτε χωρίς να διακόπτετε με βιαστικές απαντήσεις ή λύσεις

Μπορείτε να μοιραστείτε με τον άλλον τις δικές σας εμπειρίες σε σχέση με τον αγαπημένο που πέθανε

Αυτό που έχει σημασία δεν είναι οι απαντήσεις ή οι συμβουλές που θα δώσετε,αλλά η διαθεσιμότητά σας να μοιραστείτε με τον άλλον τις βαθύτερες σκέψεις και τα συναισθήματά του

Page 39: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΚΙΝΔΥΝΟΙ

Κίνδυνος της υπερεπένδυσης και ταύτισης με το άτομο που βρίσκεται σε κρίση Το άτομο που βοηθάει παραλύει και πιστεύει ότι μπορεί να μοιραστεί ολόκληρο το βάρος και τον πόνο μιας κατάστασης

Κίνδυνος αποξένωσης και αποστασιοποίησης Το άτομο που βοηθάει προσπαθεί να προστατεύσει τον εαυτό του από την συναισθηματική οδύνη που βιώνει

Page 40: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΚΙΝΔΥΝΟΙ

Ρόλος του ‘’σωτήρα’’ Το άτομο που βοηθάει αντιμετωπίζει το άτομο σε κρίση ως ‘’θύμα’’.Για να ελέγξει τα προσωπικά του συναισθήματα ενεργοποιείται για να ‘’ελέγξει’’, να ‘’βοηθήσει’’ και να ‘’διορθώσει’’ την κατάσταση και το άτομο σε κρίση.Καθοδηγεί,συμβουλεύει, αποφασίζει,προστατεύει, κρίνει,ελέγχει

Page 41: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΓΕΝΙΚΑ

Προφυλλάξτε το άτομο από περίεργα βλέμματα Μην είστε υπερβολικά φιλικοί ή φιλοφρονητικοί Βοηθείστε το να πάρει χρήσιμες πληροφορίες Εξηγείστε ότι όλες οι αντιδράσεις είναι

φυσιολογικές Σεβαστείτε τις πολιτισμικές διαφορές Βοηθείστε τους επιζώντες να κάνουν πρακτικά

βήματα για να λύσουν άμεσα προβλήματα που δημιουργήθηκαν από την καταστροφή

Page 42: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΟΛΟΚΛΗΡΩΝΟΝΤΑΣ ΝΑ ΠΟΥΜΕ ΟΤΙ

Δεν επιλέγουμε πάντα τις οδυνηρές εμπειρίες με τις οποίες ερχόμαστε αντιμέτωποι.Έχουμε όμως τη δυνατότητα να επιλέξουμε πώς θα τις αντιμετωπίσουμε και ποιο νόημα θα δώσουμε στη ζωή μας εξαιτίας τους.

Page 43: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΟΛΟΚΛΗΡΩΝΟΝΤΑΣ ΝΑ ΠΟΥΜΕ ΟΤΙ

Οι κρίσεις είναι αναπόφευκτες και μερικές φορές απαραίτητες στη ζωή του ανθρώπου, καθώς διαταράσσουν μια τάξη πραγμάτων και τον ωθούν στο ‘’άγνωστο’’, στην ωρίμανση, στην αναζήτηση νέων ισορροπιών και στη δημιουργία και ολοκλήρωση του ως Ατόμου

Page 44: Ψυχολογία του Διασώστη - Ψυχολογία του θύματος

Παπαγαθαγγέλου Αγγελική Ψυχολόγος Α.Π.Θ. Ψυχοθεραπεύτρια

ΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ ΟΤΙ

‘’ΜΕΡΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣ ΤΑ ΠΛΟΥΣΙΟΤΕΡΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ

ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ ΑΠΟ ΜΕΡΗ ΠΟΥ ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΘΑ ΔΙΑΛΕΓΑΜΕ ΝΑ ΠΑΜΕ’’