2. π :Η μεταβατική ε οχή2. π :Η μεταβατική ε οχή

Οι έριδες για το ζήτημα των Οι έριδες για το ζήτημα τωνεικόνωνεικόνων

– Λέξεις κλειδιά της ενότητας – Λέξεις κλειδιά της ενότητας

• εικονομαχία• ανεικονικές αντιλήψεις• εικονομάχοι• εικονόφιλοι• Ιωάννης Δαμασκηνός• πτιμητική ροσκύνηση• αναστήλωση εικόνων• π π π πα αγόρευση αράστασης θείων ροσώ ων• καταστροφή έργων τέχνης

. , π , πα Ορισμός ρωτεργάτες αράγοντες. , π , πα Ορισμός ρωτεργάτες αράγοντες

: Ορισμός• π νευματική διαμάχη• συγκλόνισε το

Βυζάντιο• π 8 α ό τις αρχές του ου

9 έως τα μέσα του ου αιώνα

• αφορούσε στο:ερώτημα

« είναι σύμφωνη με την Ορθοδοξία η λατρεία

των εικόνων ή όχι ;»

:Πρωτεργάτες( της εικονομαχικής

)κίνησης οι αυτοκράτορες

• (717 – 741) Λέων Γ΄ και ο γιος του

• (741 Κωνσταντίνος Ε΄– 775)

' & 'Λέων Γ Κωνσταντίνος Ε

π :αράγοντεςπ :αράγοντες

11 ονον :: Η καταγωγή των Ισαύρων

π . ήταν α ό τη Β Συρία καιπ π ε ηρεάστηκαν α ό τις

ανεικονικές αντιλήψεις της ιουδαϊκής και ισλαμικής. θρησκείας Θεωρούσαν τη

λατρεία των εικόνων ως .εκδήλωση ειδωλολατρική

22 ονον :: Οι ανεικονικές αντιλήψεις

π ε ηρέασαν τους αγρότες π ου ζούσαν στα σύνορα

. με το Ισλάμ Οι Ίσαυροιπ π υ οστήριξαν τις α όψεις

π τους και για ολιτικούς.λόγους

33 ονον :: Δεισιδαιμονίες και

π π υ ερβολές ου π εκδηλώθηκαν γύρω α ό τη

. λατρεία των εικόνων

44 ονον :: π Η ε ιθυμία των Ισαύρων

π να εριορίσουν τηνπ .ε ιρροή των μοναχών

5 ον: π Η ά οψη ότι οι νίκες των

εχθρών του Βυζαντίου οφείλονται στην οργή του

, Θεού για ό τι συνέβαινε στο χώρο της λατρείας .των εικόνων

. β Φάσεις. β Φάσεις

(726-787):Πρώτη φάση (726-787):Πρώτη φάση

π Α ομάκρυνση της εικόνας π του Χριστού α ό τη

Χαλκή Πύλη π .της Κωνσταντινού ολης

Ο λαός τηςπΚωνσταντινού ολη

.ς διαμαρτύρεται

Δημοσιεύεται αυτοκρατορικό διάταγμα

π π ου α αγορεύει τη λατρεία των εικόνων

(730).

π Οι ο αδοί των εικόνων( ) εικονόφιλοι

, εξορίζονται, φυλακίζονται οι

π εριουσίες .τους δημεύονται

Η ΧΑΛΚΗ ΠΥΛΗ( π π Byzantium 1200)α ό το ρόγραμμα

' (726-787), Κατά τη Α φάση της εικονομαχίας οι μοναχοί π π π . είναι οι ρώτοι ου δέχονται τις συνέ ειες της διαμάχης , , π π Στην εικόνα διωγμοί μοναχών λε τομέρεια α ό το

, 12 - 13 Χρονικό του Ιωάννη Σκυλίτζη τέλη ου αρχές ου. αιώνα

madrid, BiBlioteca nacional, fol. 28vB. © BiBlioteca nacional, madrid

π Ένας α ό τους

κυριότερουςπ π υ ερασ ιστές

της λατρείας των εικόνων ήταν ο

Ιωάννης ο, Δαμασκηνός

π ου γεννήθηκε

στη Δαμασκό της Συρίας στα μέσα του

7 . ου αιώνα , Στην εικόνα

ο Ιωάννης. Δαμασκηνός Μικρογραφία, χειρογράφου

12 . ος αιώνας'a , γιο Όρος

, Μονή Ιβήρων. 463κώδ

, Στην εικόνα ο Ιωάννης ο. π Δαμασκηνός Τοιχογραφία α ό τη

. Μονή Βαρλαάμ στα Μετέωρα 1548. Χρονολογείται στα

Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός κρατώντας ειλητάριο με ύμνο

π ( ρος τη Θεοτόκο Μιχαήλ 1734 Αναγνώστου Βυζαντινό

Μουσείο Χίου)

Κορύφωση της διαμάχης κατά τη βασιλεία του Κωνσταντίνου Ε΄

• τρομοκράτηση μονάχων• καταστροφή μονών

6 Ήδη στα μέσα του ου αιώνα αναφέρεται ότι

στηνπ Κωνσταντινού ολη

π 92 υ ήρχαν μοναστήρια και μεγάλος αριθμός

π ' μοναχών ου διέμενε σ. αυτά , Στην εικόνα το

καθολικό της μονής του Αγίου Ιωάννη του

. Στουδίου

Η εικονομαχική διαμάχη(726-843).

, π Στην εικόνα ο ατριάρχης ' (806-815), Νικηφόρος Α

π , υ έρμαχος των εικόνων κρατά μετάλλιο με την . εικόνα του Χριστού

Πάνω διακρίνεται μάλλον ο εικονοκλάστης

π ατριάρχης Ιωάννης Ζ΄ (837-843), Γραμματικός

ενώ κάτω δεξιάπ α εικονίζεται η Σύνοδος

815 π του ου καταδίκασε .τη λατρεία των εικόνων

Τέλος α΄ φάσης Τέλος α΄ φάσης

: Αυτοκράτειρα Ειρήνη η Αθηναία

(780 – 802)

Συγκαλείται η Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος

• π Α οκατάσταση εικόνων• π Α όδοση τιμητικής

προσκύνησης

, Ειρήνη η Αθηναία

Βασιλική του Αγίου, Μάρκου Βενετία

(815 – 843)Δεύτερη φάση (815 – 843)Δεύτερη φάση

Λέων Ε΄ ο Αρμένιος λατρεία εικόνων ήττες βυζαντινών

Αυγούστα Θεοδώρα 843Σύνοδος του πΟριστική α οκατάσταση

και αναστήλωση των εικόνων

Η Κυριακή της Ορθοδοξίας ως θέμα

της λαϊκής βυζαντινήςεικονογραφίας

.γ Σημασία της ήττας των εικονομάχων

π πΝίκη της ελληνικής νευματικής αράδοσης

Τέλος στις θρησκευτικές διαμάχες

Συνεργασία κράτους και εκκλησίας

π .Η εκκλησία αφιερώνεται στο ιερα οστολικό της έργο

π Δίνεται τέλος στις υ ερβολές στη λατρεία των εικόνων και .των λειψάνων

.δ.δ π Συνέ ειες της εικονομαχίαςπ Συνέ ειες της εικονομαχίας

π :στην εξωτερική ολιτική

Η εκκλησία της Ρώμης ( π δυσαρεστημένη α ό τους

εικονομάχους)αυτοκράτορες

π π α ομακρύνεται α ό το Βυζάντιο και ζητά στήριξη στους ηγεμόνες των

.Φράγκων

EuropE 700 AD

EuropE 800 AD

π :στον ολιτισμό

Κατά τη διάρκεια της

εικονομαχίας

• πα αγορεύτηκε π η αράσταση

θείωνπ π ροσώ ων

• π ολλές εικόνες και έργα τέχνης

καταστράφηκαν

π Στην εξέλιξη της ζωγραφικής της εριόδου610-843, π καθοριστικό ρόλο έ αιξε η

(726-843), εικονομαχική διένεξη κατά τη π διάρκεια της ο οίας καταστρέφεται μεγάλο

π π π τμήμα α εικονίσεων ιερών ροσώ ων και. σκηνών

, Στην εικόνα καταστροφή της εικόνας του π . π Χριστού α ό εικονομάχους Λε τομέρεια

π Khludov, 857-865. α ό το ΨαλτήριMoscow, state historical MuseuM

Μετά τη νίκη των εικόνων

καταστράφηκαν σημαντικά κείμενα τωνεικονομάχων

π Γενικά υ οχώρησε η ενασχόληση με τα

γράμματα και τις .τέχνες π ' (806-815), Ο ατριάρχης Νικηφόρος Α

π , υ οστηρικτής των εικόνων ενάντια στονπ , αντί αλό του εικονομάχο Ιωάννη

, (837-843). π Γραμματικό Μικρογραφία α ό Khludov, 9 . το Ψαλτήρι ος αιώνας

Moscow, state historical MuseuM Khludov, add. 129, fol. 51

π Το εικονογραφικό ρόγραμμα των ναών κατά τη διάρκεια της Εικονομαχίας(726-843) π π . , τρο ο οιείται σύμφωνα με τις εικονοκλαστικές αντιλήψεις Έτσι οι

π π π . α εικονίσεις ιερών ροσώ ων αντικαθίστανται με συμβολικά θέματα , π Στην εικόνα ο σταυρός α ό την καμάρα του ιερού της Αγίας Σοφίας στη

. 8 .Θεσσαλονίκη Αρχές ου αιώνα

Ανεικονική διακόσμηση( ) π γεωμετρικός διάκοσμος α ό το

εσωράχιο του εγκάρσιου τόξου της καμάρας στο ναό του Αγίου Ιωάννη

' . 9 στ Αδησαρού στη Νάξο ος.αιώνας

, π π Στην εικόνα λε τομέρεια α ό την ( ανεικονική διακόσμηση φυτικός) διάκοσμος της αψίδας του Ιερού του

. Αγίου Αρτεμίου στη Νάξο Η π διακόσμηση του ναού το οθετείται

στα χρόνια του αυτοκράτορα (829-842).Θεόφιλου

ΠΗΓΕΣ:

• http:/• http://www.arkeo3d.com/byzantium1200/chalke.

html• http://www.ime.gr/chronos/09/gr/gallery/main/oth

ers/p4e1p2.html• http://www.roman-emperel.wikipedia.org/wiki• ors.org/indexxxx.htm

/