Οδυσσέας Ελύτης

101
ΤΟ 2ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΤΟ 2ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΥΝΑΝΤΑ… ΣΥΝΑΝΤΑ… ΤΟΝ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ ΤΟΝ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ

Transcript of Οδυσσέας Ελύτης

Page 1: Οδυσσέας Ελύτης

ΤΟ 2ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΤΟ 2ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΥΝΑΝΤΑ… ΣΥΝΑΝΤΑ…

ΤΟΝ ΟΔΥΣΣΕΑ ΤΟΝ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗΕΛΥΤΗ

Page 2: Οδυσσέας Ελύτης

Ο ποιητής του Ήλιου και του Ο ποιητής του Ήλιου και του ΑιγαίουΑιγαίου

Page 3: Οδυσσέας Ελύτης

΄ ΄ ΠΑΙΔΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑΠΑΙΔΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑΣτις 2 Νοεμβρίου Στις 2 Νοεμβρίου 19111911 γεννιέται ο Οδυσσέας στο Ηράκλειο γεννιέται ο Οδυσσέας στο Ηράκλειο της Κρήτης. Ήταν το τελευταίο από τα 6 παιδιά του της Κρήτης. Ήταν το τελευταίο από τα 6 παιδιά του Παναγιώτη Αλεπουδέλη και της Μαρίας Βρανά. Οι γονείς του Παναγιώτη Αλεπουδέλη και της Μαρίας Βρανά. Οι γονείς του κατάγονταν από τη Λέσβο. Το 1895 ο πατέρας του κατάγονταν από τη Λέσβο. Το 1895 ο πατέρας του εγκαταστάθηκε στην πόλη του Ηρακλείου όπου σε συνεργασία εγκαταστάθηκε στην πόλη του Ηρακλείου όπου σε συνεργασία με τον αδελφό του ίδρυσε ένα εργοστάσιο σαπωνοποιίας και με τον αδελφό του ίδρυσε ένα εργοστάσιο σαπωνοποιίας και πυρηνελαιουργίας.πυρηνελαιουργίας.

19141914Ο πατέρας του μετέφερε τα εργοστάσιά του στον Ο πατέρας του μετέφερε τα εργοστάσιά του στον

Πειραιά και η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στην Πειραιά και η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Το 1917 εγγράφηκε στο ιδιωτικό σχολείο Δ.Ν. Αθήνα. Το 1917 εγγράφηκε στο ιδιωτικό σχολείο Δ.Ν. Μακρή, όπου φοίτησε για επτά χρόνια, έχοντας Μακρή, όπου φοίτησε για επτά χρόνια, έχοντας δασκάλους τον Ι.Μ.Παναγιωτόπουλο και τον δασκάλους τον Ι.Μ.Παναγιωτόπουλο και τον Ι.Θ.Κακριδή. Ι.Θ.Κακριδή.

Page 4: Οδυσσέας Ελύτης

Τα πρώτα καλοκαίρια της ζωής του Τα πρώτα καλοκαίρια της ζωής του πέρασαν στην Κρήτη, στη Μυτιλήνη και στις πέρασαν στην Κρήτη, στη Μυτιλήνη και στις Σπέτσες. Έρχεται σε επαφή με την ναυτική Σπέτσες. Έρχεται σε επαφή με την ναυτική παράδοση και την επιρροή της θάλασσας παράδοση και την επιρροή της θάλασσας στη διαμόρφωση του ελληνικού πολιτισμού.στη διαμόρφωση του ελληνικού πολιτισμού.

ΚΡΗΤΗ

ΛΕΣΒΟΣ

ΣΠΕΤΣΕΣ

Page 5: Οδυσσέας Ελύτης

19201920Ο Βενιζέλος είχε στενές σχέσεις με την οικογένεια του Ελύτη. Ο Βενιζέλος είχε στενές σχέσεις με την οικογένεια του Ελύτη. Το Νοέμβριο, μετά την πτώση του, η οικογένεια αντιμετώπισε Το Νοέμβριο, μετά την πτώση του, η οικογένεια αντιμετώπισε διώξεις με αποκορύφωμα τη σύλληψη του πατέρα του, διώξεις με αποκορύφωμα τη σύλληψη του πατέρα του, εξαιτίας της προσήλωσής του στις βενιζελικές ιδέες . Το εξαιτίας της προσήλωσής του στις βενιζελικές ιδέες . Το 1923 ταξίδεψε οικογενειακώς στη Ευρώπη , Ιταλία, Ελβετία, 1923 ταξίδεψε οικογενειακώς στη Ευρώπη , Ιταλία, Ελβετία, Γερμανία, Γιουγκοσλαβία. Στη Λοζάννη είχε την ευκαιρία να Γερμανία, Γιουγκοσλαβία. Στη Λοζάννη είχε την ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά τον Ελευθέριο Βενιζέλο.γνωρίσει από κοντά τον Ελευθέριο Βενιζέλο.

Page 6: Οδυσσέας Ελύτης

ΕΦΗΒΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑΕΦΗΒΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ

19241924Εγγράφηκε στο Γ’ Γυμνάσιο Αρρένων Εγγράφηκε στο Γ’ Γυμνάσιο Αρρένων

Αθηνών.Αθηνών.

Συνεργάστηκε με το περιοδικό Συνεργάστηκε με το περιοδικό «Διάπλασις των Παίδων» και «Διάπλασις των Παίδων» και ξόδευε όλα του τα χρήματα ξόδευε όλα του τα χρήματα αγοράζοντας βιβλίααγοράζοντας βιβλία

Ασχολήθηκε ενεργά με Ασχολήθηκε ενεργά με ορειβατικές εκδρομές ορειβατικές εκδρομές στα βουνά της στα βουνά της ΑττικήςΑττικής

Αντιδρώντας στη διάθεσή Αντιδρώντας στη διάθεσή του για διάβασμα του για διάβασμα στράφηκε στον στράφηκε στον αθλητισμό και γίνεται ο αθλητισμό και γίνεται ο πρώτος δρομέας στα 100 πρώτος δρομέας στα 100 μέτραμέτρα

Page 7: Οδυσσέας Ελύτης

19271927Υπερκόπωση και αδενοπάθεια τον ανάγκασαν να Υπερκόπωση και αδενοπάθεια τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει τις φίλαθλες τάσεις του και εγκαταλείψει τις φίλαθλες τάσεις του και στρέφεται οριστικά προς τη λογοτεχνία. Αυτό στρέφεται οριστικά προς τη λογοτεχνία. Αυτό συνέπεσε με την εμφάνιση νέων λογοτεχνικών συνέπεσε με την εμφάνιση νέων λογοτεχνικών περιοδικών, Νέα Εστία και Ελληνικά Γράμματα.περιοδικών, Νέα Εστία και Ελληνικά Γράμματα.

Το παλαιότερο λογοτεχνικό περιοδικό

Page 8: Οδυσσέας Ελύτης

19281928Παίρνει το απολυτήριο Γυμνασίου με 7Παίρνει το απολυτήριο Γυμνασίου με 73/113/11.Μετά από πιέσεις .Μετά από πιέσεις των γονιών του , αποφάσισε να σπουδάσει χημικός. Την ίδια των γονιών του , αποφάσισε να σπουδάσει χημικός. Την ίδια εποχή γνωρίζει το έργο τουεποχή γνωρίζει το έργο του

Καβάφη

ΚάλβουΠωλ Ελυάρ(Γάλλος υπερρεαλιστής)

Καρυωτάκη

Page 9: Οδυσσέας Ελύτης

ΦΟΙΤΗΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑΦΟΙΤΗΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΑ 19301930--Εισάγεται στη Νομική ΣχολήΕισάγεται στη Νομική Σχολή

-Εσωτερική πάλη ανάμεσα -Εσωτερική πάλη ανάμεσα στις σπουδές και την στις σπουδές και την ποίησηποίηση

19331933Γίνεται μέλος της Γίνεται μέλος της

«Ιδεοκρατικής Φιλοσοφικής «Ιδεοκρατικής Φιλοσοφικής Ομάδας» του Πανεπιστημίου Ομάδας» του Πανεπιστημίου και συμμετέχει σε συμπόσια και συμμετέχει σε συμπόσια και συζητήσειςκαι συζητήσεις

Γνωρίζει τον Γιώργο Γνωρίζει τον Γιώργο ΣαραντάρηΣαραντάρη ο οποίοςο οποίος::

- Τον ενθάρρυνε στις Τον ενθάρρυνε στις ποιητικές του ποιητικές του προσπάθειεςπροσπάθειες

- Τον έφερε σε επαφή με τον Τον έφερε σε επαφή με τον κύκλο των κύκλο των Νέων Νέων ΓραμμάτωνΓραμμάτων που έφερε που έφερε στη Ελλάδα τις σύγχρονες στη Ελλάδα τις σύγχρονες δυτικές καλλιτεχνικές δυτικές καλλιτεχνικές τάσεις και γνώρισε στο τάσεις και γνώρισε στο αναγνωστικό κοινό κυρίως αναγνωστικό κοινό κυρίως τους νεότερους ποιητές.τους νεότερους ποιητές.

Page 10: Οδυσσέας Ελύτης

19351935: : χρονιά σταθμόςχρονιά σταθμός

-Γνωρίζει τον Ανδρέα -Γνωρίζει τον Ανδρέα Εμπειρίκο, που εισήγαγε Εμπειρίκο, που εισήγαγε τον υπερρεαλισμό στην τον υπερρεαλισμό στην Ελλάδα, και συνδέθηκαν Ελλάδα, και συνδέθηκαν με φιλία 25 χρόνωνμε φιλία 25 χρόνων

--Τα Μάρτιο κυκλοφορεί η Τα Μάρτιο κυκλοφορεί η ποιητική συλλογή ποιητική συλλογή «Υψικάμινος» του «Υψικάμινος» του Εμπειρίκου, το πρώτο Εμπειρίκου, το πρώτο υπερρεαλιστικό κείμενο υπερρεαλιστικό κείμενο στην Ελλάδαστην Ελλάδα

Τριαντάφυλλα στο παράθυρο

Σκοπός της ζωής μας δεν είναι η χαμέρπεια. Υπάρχουν απειράκις ωραιότερα πράγματα και απ΄αυτήν την αγαλματώδη παρουσία του περασμένου έπους. Σκοπός της ζωής μας είναι η αγάπη. Σκοπός της ζωής μας είναι η ατελεύτητη μάζα μας…..

Page 11: Οδυσσέας Ελύτης

Πάσχα 1935Πάσχα 1935

Έρχεται σε επαφή με την Έρχεται σε επαφή με την τέχνη του λαϊκού τέχνη του λαϊκού ζωγράφου ζωγράφου ΘεόφιλουΘεόφιλου που που επηρέασε τον εικονιστικό επηρέασε τον εικονιστικό προσανατολισμό της προσανατολισμό της ποίησης τουποίησης του

Page 12: Οδυσσέας Ελύτης

Νοέμβριος 1935Νοέμβριος 1935

Δημοσιεύει το πρώτο του Δημοσιεύει το πρώτο του ποίημαποίημα

Του ΑιγαίουΤου Αιγαίου στο περιοδικό «Νέα στο περιοδικό «Νέα

Γράμματα»Γράμματα»(τεύχος υπ΄αριθμ. 11)(τεύχος υπ΄αριθμ. 11)αποδεχόμενος επίσης τοαποδεχόμενος επίσης τοψευδώνυμο Ελύτηςψευδώνυμο Ελύτης

Ο έρωτας το αρχιπέλαγοςΟ έρωτας το αρχιπέλαγοςΚι η πρώρα των αφρών τουΚι η πρώρα των αφρών τουΚαι οι γλάροι των ονείρων του.Και οι γλάροι των ονείρων του.Στο πιο ψηλό κατάρτι τουΣτο πιο ψηλό κατάρτι τουΟ ναύτης ανεμίζει ένα τραγούδι.Ο ναύτης ανεμίζει ένα τραγούδι.

Ο έρωταςΟ έρωταςΤο τραγούδι τουΤο τραγούδι τουΚι οι ορίζοντες του ταξιδιού του,Κι οι ορίζοντες του ταξιδιού του,Κι η ηχώ της νοσταλγίας του.Κι η ηχώ της νοσταλγίας του.Στο πιο βρεμένο βράχο τηςΣτο πιο βρεμένο βράχο τηςΗ αρραβωνιαστικιά προσμένει ένα Η αρραβωνιαστικιά προσμένει ένα

καράβι.καράβι.

Ο έρωταςΟ έρωταςΤο καράβι τουΤο καράβι τουΚι η αμεριμνησία των μελτεμιών του,Κι η αμεριμνησία των μελτεμιών του,Κι ο φλόκος της ελπίδας του .Κι ο φλόκος της ελπίδας του .Στον πιο ελαφρό κυματισμό τουΣτον πιο ελαφρό κυματισμό τουΈνα νησί λικνίζει τον ερχομόΈνα νησί λικνίζει τον ερχομό

Page 13: Οδυσσέας Ελύτης

19361936

ΣτηνΣτην

«Α΄ Υπερρεαλιστική «Α΄ Υπερρεαλιστική Έκθεση των Έκθεση των Αθηνών» ο Ελύτης Αθηνών» ο Ελύτης παρουσιάζει παρουσιάζει ζωγραφικούς ζωγραφικούς πίνακες με την πίνακες με την τεχνική της τεχνική της χαρτοκολλητικήςχαρτοκολλητικής

((collage)collage)

Page 14: Οδυσσέας Ελύτης

Collage Collage ΕλύτηΕλύτη

Page 15: Οδυσσέας Ελύτης

Collage Collage ΕλύτηΕλύτη

Page 16: Οδυσσέας Ελύτης

Collage Collage ΕλύτηΕλύτη

Page 17: Οδυσσέας Ελύτης

19361936 Γνωρίζεται με τον ποιητήΓνωρίζεται με τον ποιητή

Ν. ΓκάτσοΝ. Γκάτσο κι από τότε τους κι από τότε τους

συνδέει μια ισόβια, στενή,συνδέει μια ισόβια, στενή,

καθημερινή φιλία.καθημερινή φιλία.

Αργότερα, τη φιλία αυτήΑργότερα, τη φιλία αυτή

θα την πλουτίσουν με τηθα την πλουτίσουν με τη

συντροφιά τους οσυντροφιά τους ο

Χατζηκυριάκος-Γκίκας, οΧατζηκυριάκος-Γκίκας, ο

Μόραλης και ο ποιητής Ν.Μόραλης και ο ποιητής Ν.

Καρύδης που θα εκδώσει μεΚαρύδης που θα εκδώσει με

τον εκδοτικό του οίκοτον εκδοτικό του οίκο

«Ίκαρος» τα περισσότερα «Ίκαρος» τα περισσότερα

από τα μελλοντικά του έργααπό τα μελλοντικά του έργα

Page 18: Οδυσσέας Ελύτης

1937-19381937-1938

Ο ποιητής διακόπτειΟ ποιητής διακόπτει

τις σπουδές του καιτις σπουδές του και

κατατάσσεται στο στρατό.κατατάσσεται στο στρατό.

Όταν απολύεται, το 1938,Όταν απολύεται, το 1938,

μαζί με τον Γκάτσο και μια μαζί με τον Γκάτσο και μια παρέαπαρέα

λογοτεχνών και καλλιτεχνών, λογοτεχνών και καλλιτεχνών, πουπου

τους ενώνει ο υπερρεαλισμός,τους ενώνει ο υπερρεαλισμός,

μετατρέπουν σε λογοτεχνική μετατρέπουν σε λογοτεχνική

εστία το πατάρι του καφενείου εστία το πατάρι του καφενείου του Λουμίδητου Λουμίδη

Έγινε το σημαντικότερο και εμβληματικότερο λογοτεχνικό καφενείο της Αθήνας, παρόλο που δεν ήταν κάτι περιβόητο. Στο πατάρι σύχναζαν πιο μόνιμοι θαμώνες, που ήταν κυρίως συγγραφείς, ηθοποιοί, και δημοσιογράφοι. Στην αριστερή πλευρά κάθονταν οι ηθοποιοί, οι δημοσιογράφοι και οι επιθεωρησιογράφοι. Στο βάθος οι συγγραφείς και οι ποιητές.

Page 19: Οδυσσέας Ελύτης

19391939: : κήρυξη Β΄ Παγκόσμιου κήρυξη Β΄ Παγκόσμιου πολέμουπολέμου

Εκδίδει το έργοΕκδίδει το έργο

«ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ»«ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ»Τον επόμενο χρόνο μεταφράστηκε Τον επόμενο χρόνο μεταφράστηκε

στα Γαλλικάστα Γαλλικά

Η συλλογή εκδόθηκε από Η συλλογή εκδόθηκε από τότετότε

ως σήμερα 6 φορές. ως σήμερα 6 φορές. Με τα ποιήματα αυτά ο ΕλύτηςΜε τα ποιήματα αυτά ο Ελύτης

ξεφεύγει από τη νοσηρότητα τηςξεφεύγει από τη νοσηρότητα της ποίησηςποίησης που έβλεπε παντού τη που έβλεπε παντού τη θλίψη και ταθλίψη και τα Φθινοπωρινά τοπία Φθινοπωρινά τοπία (π.χ. η ποίηση του(π.χ. η ποίηση του Καρυωτάκη) Καρυωτάκη) και έρχεται να εξυμνήσει τιςκαι έρχεται να εξυμνήσει τις

χαρές της ζωής, το θαλασσινό χαρές της ζωής, το θαλασσινό τοπίο, τοτοπίο, το λαμπερό ήλιο, τον λαμπερό ήλιο, τον έρωτα της εφηβικήςέρωτα της εφηβικής ηλικίας. ηλικίας.

Ο Κ. Φράιερ σημειώνειΟ Κ. Φράιερ σημειώνει

χαρακτηριστικά ότι στη συλλογήχαρακτηριστικά ότι στη συλλογή

αυτή αυτή o o Ελύτης Ελύτης έπλασε ένα έπλασε ένα ονειρικόονειρικό

τοπίο και το κατοίκησε μετοπίο και το κατοίκησε με

μεταμορφωμέναμεταμορφωμένα αγόρια καιαγόρια και κορίτσια,κορίτσια, με μυθικές κοπέλεςμε μυθικές κοπέλες

με κυματένια μαλλιά και διάφορα με κυματένια μαλλιά και διάφορα σώματα,σώματα,

που κουβαλούν στα χέρια τους μιαπου κουβαλούν στα χέρια τους μια

αθωότητα σαν από άλλο κόσμο,αθωότητα σαν από άλλο κόσμο, κάνονταςκάνοντας το αόρατο ορατό, το αόρατο ορατό, ξαναπλάθοντας ταξαναπλάθοντας τα πράγματα πράγματα σύμφωνα με τις επιθυμίες τηςσύμφωνα με τις επιθυμίες της

καρδιάς τους, αποκαλύπτοντας τοκαρδιάς τους, αποκαλύπτοντας το

απόκρυφο μυστήριο των κοινώναπόκρυφο μυστήριο των κοινών

πραγμάτων με μιαν αθωότητα πραγμάτων με μιαν αθωότητα ανάμεικτωνανάμεικτων αισθημάτων, στα αισθημάτων, στα οποία είναι δύσκολο ναοποία είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς τοξεχωρίσει κανείς το ιδεώδες ιδεώδες από το πραγματικόαπό το πραγματικό

Page 20: Οδυσσέας Ελύτης

1940- 19421940- 1942

Έναρξη Ελληνοϊταλικού Έναρξη Ελληνοϊταλικού πολέμου(28-10-1940)πολέμου(28-10-1940)

Επιστρατεύεται ωςΕπιστρατεύεται ως

ανθυπολοχαγός και ο ανθυπολοχαγός και ο ΔεκέμβρηςΔεκέμβρης

τον βρίσκει στην πρώτη τον βρίσκει στην πρώτη γραμμή του πυρός.γραμμή του πυρός.

Το 1941 τον βρίσκει Το 1941 τον βρίσκει σοβαρότατα άρρωστο από σοβαρότατα άρρωστο από κοιλιακό τύφο και σχεδόν κοιλιακό τύφο και σχεδόν ετοιμοθάνατος μεταφέρεται ετοιμοθάνατος μεταφέρεται στο νοσοκομείο στο νοσοκομείο

Ιωαννίνων.Ιωαννίνων.

Μετέχει στην Μετέχει στην

ίδρυση τουίδρυση του

«Κύκλου Παλαμά»«Κύκλου Παλαμά»

Δημοσιεύει το Δημοσιεύει το δοκίμιο δοκίμιο

«Η αληθινή «Η αληθινή φυσιογνωμία και η φυσιογνωμία και η λυρική τόλμη λυρική τόλμη

του Ανδρέα Κάλβουτου Ανδρέα Κάλβου

Page 21: Οδυσσέας Ελύτης

19431943::πνευματική πνευματική αντίστασηαντίσταση Μέσα στην πιο Μέσα στην πιο

δύσκολη ώρα τηςδύσκολη ώρα τηςΚατοχής δημοσιεύεταιΚατοχής δημοσιεύεταιη ποιητική συλλογήη ποιητική συλλογή

«Ήλιος ο πρώτος «Ήλιος ο πρώτος μαζί με τις μαζί με τις Παραλλαγές πάνω Παραλλαγές πάνω σε μια αχτίδα»,σε μια αχτίδα»,

Μια αισιόδοξηΜια αισιόδοξηαλληγορική αντίσταση,αλληγορική αντίσταση,ένας ύμνος στη χαρά ένας ύμνος στη χαρά

τηςτηςζωής και στην ομορφιά ζωής και στην ομορφιά

της φύσηςτης φύσης

Page 22: Οδυσσέας Ελύτης

19431943::η αντίσταση η αντίσταση συνεχίζεται…συνεχίζεται…

Δημοσιεύεται η Δημοσιεύεται η ποιητική ποιητική σύνθεση σύνθεση

«Αμοργός»«Αμοργός»

Του Ν. ΓκάτσουΤου Ν. Γκάτσου

Δημοσιεύεται τοΔημοσιεύεται το

εθνικοαπελευρωτικόεθνικοαπελευρωτικό

Θούριο άσμα τουΘούριο άσμα του

ΕγγονόπουλουΕγγονόπουλου

«Μπολιβάρ»«Μπολιβάρ»

Page 23: Οδυσσέας Ελύτης

•Στα χτήματα βαδίσαμε όλη Στα χτήματα βαδίσαμε όλη μέραμέραμε τις γυναίκες τους με τις γυναίκες τους ήλιους τα σκυλιά μας.ήλιους τα σκυλιά μας.

Page 24: Οδυσσέας Ελύτης

Παίξαμε τραγουδήσαμεΠαίξαμε τραγουδήσαμε

ήπιαμε νερόήπιαμε νερό φρέσκοφρέσκο

καθώς ξεπήδαγε από τους καθώς ξεπήδαγε από τους αιώνες.αιώνες.

Page 25: Οδυσσέας Ελύτης

Το απομεσήμερο για μια στιγμή Το απομεσήμερο για μια στιγμή καθίσαμεκαθίσαμε

και κοιταχτήκαμε και κοιταχτήκαμε βαθιά μέσα στα μάτια.βαθιά μέσα στα μάτια.

Page 26: Οδυσσέας Ελύτης

Μια πεταλούδαΜια πεταλούδα

πέταξε απ' τα στήθια μας.πέταξε απ' τα στήθια μας.

Ήτανε πιο λευκή Ήτανε πιο λευκή

απ' το μικρό λευκό κλαδίαπ' το μικρό λευκό κλαδί

της άκρης των ονείρων μαςτης άκρης των ονείρων μας

Ξέραμε πως δεν ήταν να σβηστεί Ξέραμε πως δεν ήταν να σβηστεί ποτές,ποτές, πως δε θυμότανε καθόλουπως δε θυμότανε καθόλου

τι σκουλήκια έσερνε.τι σκουλήκια έσερνε.

Page 27: Οδυσσέας Ελύτης

Το βράδυ ανάψαμε φωτιά και Το βράδυ ανάψαμε φωτιά και τραγουδούσαμε γύρω τριγύρω:τραγουδούσαμε γύρω τριγύρω:Φωτιά ωραία φωτιά μη λυπηθείς Φωτιά ωραία φωτιά μη λυπηθείς τα κούτσουρα.τα κούτσουρα.Φωτιά ωραία φωτιά μη φτάσεις Φωτιά ωραία φωτιά μη φτάσεις ως τη στάχτη.ως τη στάχτη.Φωτιά ωραία φωτιά καίγε μας, Φωτιά ωραία φωτιά καίγε μας, λέγε μας τη ζωή.λέγε μας τη ζωή.

Page 28: Οδυσσέας Ελύτης

Εμείς τη λέμε τη ζωή την Εμείς τη λέμε τη ζωή την πιάνουμε απ' τα χέριαπιάνουμε απ' τα χέριακοιτάζουμε τα μάτια της που μας κοιτάζουμε τα μάτια της που μας ξανακοιτάζουν.ξανακοιτάζουν.Κι αν είναι αυτό που μας μεθάει Κι αν είναι αυτό που μας μεθάει μαγνήτης το γνωρίζουμεμαγνήτης το γνωρίζουμεκι αν είναι αυτό που μας πονάει κι αν είναι αυτό που μας πονάει κακό το 'χουμε νιώσει.κακό το 'χουμε νιώσει.

Page 29: Οδυσσέας Ελύτης

Εμείς τη λέμε τη ζωή πηγαίνουμε Εμείς τη λέμε τη ζωή πηγαίνουμε μπροστάμπροστάκαι χαιρετούμε τα πουλιά της και χαιρετούμε τα πουλιά της που μισεύουνε.που μισεύουνε.

Page 30: Οδυσσέας Ελύτης

Είμαστε από καλή γενιά.Είμαστε από καλή γενιά.

Page 31: Οδυσσέας Ελύτης

1944-19451944-1945

• Απελευθερώνεται η Απελευθερώνεται η ΕλλάδαΕλλάδα

• Αρχίζει ο πρώτος Αρχίζει ο πρώτος εμφύλιος πόλεμος εμφύλιος πόλεμος (Δεκέμβριος 1944)(Δεκέμβριος 1944)

• Ο Ελύτης μεταφράζει Ο Ελύτης μεταφράζει Φεντερίκο Γκαρθία Φεντερίκο Γκαρθία ΛόρκαΛόρκα

• Διορίζεται διευθυντής Διορίζεται διευθυντής προγράμματος του προγράμματος του Εθνικού Ιδρύματος Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας, όμως Ραδιοφωνίας, όμως γρήγορα παραιτείταιγρήγορα παραιτείται

• Δημοσιεύει το ποιητικό του Δημοσιεύει το ποιητικό του

έργοέργο

«Άσμα Ηρωικό και Πένθιμο «Άσμα Ηρωικό και Πένθιμο για τον χαμένο για τον χαμένο Ανθυπολοχαγό της Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας»Αλβανίας»

Η σύγχρονη ποίησηΗ σύγχρονη ποίησησυνδυάζεται με την συνδυάζεται με την

παράδοσηπαράδοση και παράγει ένα ποίημα πουκαι παράγει ένα ποίημα πουσταλάζει χυμούς Ζωής, αν και σταλάζει χυμούς Ζωής, αν και

θέμα του είναι ο θάνατος. θέμα του είναι ο θάνατος.

Page 32: Οδυσσέας Ελύτης

«Άσμα ηρωικό και «Άσμα ηρωικό και πένθιμο….»πένθιμο….»

Με τα κουρέλια των μαλλιών στους ώμουςΜε τα κουρέλια των μαλλιών στους ώμους -αχ, αφήστε την--αχ, αφήστε την-

μισή κερί μισή φωτιά μια μάνα κλαίει μισή κερί μισή φωτιά μια μάνα κλαίει -αφήστε την--αφήστε την-

στις παγωμένες άδειες κάμαρες όπου γυρνάει στις παγωμένες άδειες κάμαρες όπου γυρνάει αφήστε την!αφήστε την!

Γιατί δεν είναι η μοίρα χήρα κανενόςΓιατί δεν είναι η μοίρα χήρα κανενόςκ' οι μάνες είναι για να κλαιν, οι άντρες για να κ' οι μάνες είναι για να κλαιν, οι άντρες για να παλεύουνπαλεύουντα περιβόλια για ν' ανθούν των κοριτσιών οι τα περιβόλια για ν' ανθούν των κοριτσιών οι κόρφοικόρφοιτο αίμα για να ξοδεύεται, ο αφρός για να χτυπάτο αίμα για να ξοδεύεται, ο αφρός για να χτυπάκ' η λευτεριά για ν' αστραφτογεννιέται αδιάκοπακ' η λευτεριά για ν' αστραφτογεννιέται αδιάκοπα

Page 33: Οδυσσέας Ελύτης

1946-47

• Δημοσιεύει και άλλα έργα εμπνευσμένα από τον πόλεμο του ’40

Καλωσύνη στις Λυκοποριές Αλβανιάδα Βαρβαρία (έμεινε ανολοκλήρωτο)•Διορίστηκε γα ένα μικρό διάστημα

Διευθυντής Προγράμματος στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας

Page 34: Οδυσσέας Ελύτης

1948 - 1952

•Ταξιδεύει στην Ευρώπη Ελβετία, Παρίσι, Ισπανία, Αγγλία,

Ιταλία

•Γνώρισε μεγάλους υπερρεαλιστές, Αντρέ Μπρετόν, Πωλ Ελυάρ, Αλμπέρ Καμύ

•Συνάντησε μεγάλους ζωγράφους Ανρί Ματίς, Μαρκ Σαγκάλ,Τζόρτζιο ντε

Κίρικο, Πικάσο

Page 35: Οδυσσέας Ελύτης

Γίνεται μέλος της «Ομάδας των Δώδεκα», έργο της οποίας ήταν η απονομή βραβείων λογοτεχνίας.

Τα ποιήματά του δημοσιεύονται στη Ρώμη.

Page 36: Οδυσσέας Ελύτης

• Διορίζεται διευθυντής προγράμματος του ΕΙΡ

και παραιτείται από την « Ομάδα των Δώδεκα»

• Ορίζεται μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου

του Θεάτρου Τέχνης του Κάρολου Κουν

Page 37: Οδυσσέας Ελύτης

• Πρώτη γραφή του «Έξι και μία τύψεις για τον Ουρανό»

• Εκλέγεται πρόεδρος , ο πρώτος στη σειρά, του διοικητικού συμβουλίου του Ελληνικού Χοροδράματος ,της Ραλλούς Μάνου

Page 38: Οδυσσέας Ελύτης

Μεταφράζει ξένη λογοτεχνία:- τη ΝΕΡΑΪΔΑ του Giraudoux για το

Εθνικό Θέατρο και -τον ΚΥΚΛΟ ΜΕ ΤΗΝ ΚΙΜΩΛΙΑ του Brecht

για το Θέατρο Τέχνης.

Page 39: Οδυσσέας Ελύτης

• Ο ποιητής αφήνει την οικογενειακή εστία και εγκαθίσταται σ΄ ένα μικρό διαμέρισμα (Πελλήνης 1) παίρνοντας μαζί του μόνο το γραφείο του. Συχνάζει στο brazilian της οδού Βουκουρεστίου και στο picadilly της Πανεπιστημίου τα μεσημέρια, ενώ τα βράδια στο Ελληνικόν και στο Βυζάντιον του Κολωνακίου.

• Μεταφράζει για το Θέατρο Τέχνης τις «Δούλες» του Genet . Προετοιμάζεται για ένα ταξίδι στην Πράγα με τον Ρίτσο και τον Μυριβήλη που τελικά ματαιώθηκε από το υπουργείο Εξωτερικών.

• Τα ποιήματα του Οδυσσέα Ελύτη κυκλοφορούν σε γερμανικές και αγγλικές μεταφράσεις.

Page 40: Οδυσσέας Ελύτης

1959 Β΄ΠΕΡΙΟΔΟΣ Το «Άξιον Εστί» κυκλοφορεί

από τις εκδόσεις Ίκαρος , ενώ πριν ένα χρόνο είχε δημοσιευτεί στην Επιθεώρηση Τέχνης.

Page 41: Οδυσσέας Ελύτης

«Άξιον Εστί»«Άξιον Εστί»

• Αποτελεί σταθμό στην ποίηση του ΕλύτηΑποτελεί σταθμό στην ποίηση του Ελύτη• Ο ποιητής επιστρέφει στις ιθαγενείς ρίζες, Ο ποιητής επιστρέφει στις ιθαγενείς ρίζες, στον ελληνικό χώρο, στην ελληνική στον ελληνικό χώρο, στην ελληνική

ιστορία, στον ελληνικό κόσμο. ιστορία, στον ελληνικό κόσμο. • Παρατηρεί ένα συγκεκριμένο άτομο, ένα Παρατηρεί ένα συγκεκριμένο άτομο, ένα

συγκεκριμένο λαό ενός συγκεκριμένου συγκεκριμένο λαό ενός συγκεκριμένου χώρου, για να απλώσει ένα δράμα, το χώρου, για να απλώσει ένα δράμα, το δράμα του λαού ποιητή και του ίδιου, που δράμα του λαού ποιητή και του ίδιου, που ταυτίζεται αδιαίρετα με το λαό του ταυτίζεται αδιαίρετα με το λαό του

• Απαρτίζεται από τρεις ενότητεςΑπαρτίζεται από τρεις ενότητες:: H H Γένεσις, Τα Πάθη, Το ΔοξαστικόνΓένεσις, Τα Πάθη, Το Δοξαστικόν

Page 42: Οδυσσέας Ελύτης

Η ΓένεσιςΗ Γένεσις

• Το ποιητικό υποκείμενο γεννιέται και Το ποιητικό υποκείμενο γεννιέται και ταυτίζεται με τον ήλιο, ταυτίζεται με τον ήλιο,

• Δημιουργείται η γη και η πρώτη Δημιουργείται η γη και η πρώτη εικόνα του ελληνικού τοπίου,εικόνα του ελληνικού τοπίου,

• Γεννιέται η θάλασσα και τα ασήμαντα Γεννιέται η θάλασσα και τα ασήμαντα πλάσματα της ζωήςπλάσματα της ζωής

• Ξεχωρίζει η δημιουργία των Ξεχωρίζει η δημιουργία των κοριτσιών και του έρωτα,κοριτσιών και του έρωτα,

• Γεννιέται η ψυχή και το χρέος Γεννιέται η ψυχή και το χρέος απέναντι στους άλλουςαπέναντι στους άλλους

Page 43: Οδυσσέας Ελύτης

Τα ΠάθηΤα Πάθη• Περιγραφεί γεγονότα και εξιστορεί μια Περιγραφεί γεγονότα και εξιστορεί μια

συγκεκριμένη ιστορική στιγμή(1940-συγκεκριμένη ιστορική στιγμή(1940-19441944))

πόλεμος Αλβανίας, νίκη, κατοχή, απελευθέρωσηπόλεμος Αλβανίας, νίκη, κατοχή, απελευθέρωση

• Ο ποιητής εξομολογείται τις προσωπικές Ο ποιητής εξομολογείται τις προσωπικές του περιπέτειες που είναι και πάθη του του περιπέτειες που είναι και πάθη του λαού τουλαού του

-- είτε ιστορώντας μια περίοδο εθνικής είτε ιστορώντας μια περίοδο εθνικής ταραχής (πόλεμος-αντίσταση)ταραχής (πόλεμος-αντίσταση) - είτε προβάλλοντας την αντίθεση προς το- είτε προβάλλοντας την αντίθεση προς το περιβάλλονπεριβάλλον - είτε με την αυτοανάλυση- είτε με την αυτοανάλυση - είτε με το τραγούδι της εφηβείας και των - είτε με το τραγούδι της εφηβείας και των νησιών του Αίγαίουνησιών του Αίγαίου

Page 44: Οδυσσέας Ελύτης

ΤΑ ΠΑΘΗ(αποσπάσματα)ΉρθανΝτυμένοι «φίλοι»Αμέτρητες φορές οι εχθροί μουΤο παμπάλαιο χώμα πατώντας.Και το χώμα δεν έδεσε ποτέ με τη φτέρνα

τους.Έφεραν Τον Σοφό, τον Οικιστή και τον ΓεωμέτρηΒίβλους γραμμάτων και αριθμώνΤην πάσα Υποταγή και ΔύναμηΤο παμπάλαιο φως εξουσιάζοντας.Και το φως δεν έδεσε ποτέ με τη σκέπη

τους.

Page 45: Οδυσσέας Ελύτης

ΤΑ ΠΑΘΗ(αποσπάσματα)

Έφτασαν Ντυμένοι « φίλοι» αμέτρητες φορές οι εχθροί μουΤα παμπάλαια δώρα προσφέροντας,Και τα δώρα τους άλλα δεν ήτανεΠαρά μόνο σίδερο και φωτιά.Στ’ ανοιχτά που καρτέραγαν δάχτυλαΜόνον όπλα και σίδερο και φωτιά.Μόνον όπλα και σίδερο και φωτιά

Page 46: Οδυσσέας Ελύτης

ΤΑ ΠΑΘΗ(αποσπάσματα)

ΉρθανΜε τα χρυσά σιρίτιαΤα πετεινά του Βορρά και της Ανατολής τα

θηρία!Και τη σάρκα μου στα δύο μοιράζονταςΚαι στερνά στο συκώτι μου επάνω

ερίζονταςΈφυγαν«Γι’ αυτούς» είπαν «ο καπνός της θυσίαςΚαι για μας της φήμης ο καπνόςΑμήν»

Page 47: Οδυσσέας Ελύτης

ΤΑ ΠΑΘΗ (αποσπάσματα)

Γύρισα τα μάτια* δάκρυα γιομάταΚατά το παραθύρι

Και κοιτώντας έξω* καταχιονισμέναΤα δέντρα των κοιλάδων

Αδελφοί μου είπα * ως κι αυτά μια μέρα Κι αυτά θα τ’ ατιμάσουν

Προσωπιδοφόροι* μες τον άλλο αιώνατις θηλιές ετοιμάζουν

Page 48: Οδυσσέας Ελύτης

Δάγκωσα τη μέρα * και δεν έσταξε ούτε

σταγόνα πράσινο αίμα

Φώναξα στις πύλες * κι η φωνή μου πήρε

τη θλίψη των φονιάδων

Μες στης γης το κέντρο * φάνηκε ο πυρήνας

που όλο σκοτεινιάζει

Κι η αχτίδα του ήλιου * γίνηκεν, ιδέστε

ο μίτος του Θανάτου!

Page 49: Οδυσσέας Ελύτης

Ω πικρές γυναίκες * με το μαύρο ρούχο

παρθένες και μητέρες

Που σιμά στη βρύση * δίνατε να πιούνε

στ’ αηδόνια των αγγέλων

Έλαχε να δώσει * και σ’ εσάς ο Χάρος

τη φούχτα του γεμάτη

Μεσ’ απ’ τα πηγάδια * τις κραυγές

τραβάτε

αδικοσκοτωμένων

Page 50: Οδυσσέας Ελύτης

«Προφητικόν»«Προφητικόν»

• Το τελευταίο ανάγνωσμα από τα «Πάθη»Το τελευταίο ανάγνωσμα από τα «Πάθη» - έρχεται να δώσει το αισιόδοξο μήνυμα - έρχεται να δώσει το αισιόδοξο μήνυμα του μέλλοντοςτου μέλλοντος - να γίνει ο πρόδρομος της μεγάλης - να γίνει ο πρόδρομος της μεγάλης

τελευταίας ενότητας «Δοξαστικόν» τελευταίας ενότητας «Δοξαστικόν»

- Θέμα του είναι η αισιόδοξη κατάφαση- Θέμα του είναι η αισιόδοξη κατάφαση της ζωής, η επαγγελία του ωραίουτης ζωής, η επαγγελία του ωραίου

Page 51: Οδυσσέας Ελύτης

ΔοξαστικόνΔοξαστικόν

• Η κορύφωση της σύνθεσηςΗ κορύφωση της σύνθεσης• Εξαίρεται το μυστήριο της ζωήςΕξαίρεται το μυστήριο της ζωής (γέννηση-πάθος, θάνατος-ανάσταση, αθανασία)(γέννηση-πάθος, θάνατος-ανάσταση, αθανασία)• Ο ποιητής υμνεί την Ελλάδα, την Ποίηση, την Ο ποιητής υμνεί την Ελλάδα, την Ποίηση, την

ΑιωνιότηταΑιωνιότητα• Υμνεί και δοξάζει τα καθημερινά πράγματα που Υμνεί και δοξάζει τα καθημερινά πράγματα που

σημάδεψαν την πορεία του μέσα στη ζωήσημάδεψαν την πορεία του μέσα στη ζωή• Υμνεί και μεγαλύνει το μαρτυρικό χώρο(Ελλάδα)Υμνεί και μεγαλύνει το μαρτυρικό χώρο(Ελλάδα)• Υμνολογεί τηΥμνολογεί τη

ΝΙΚΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟ ΘΑΝΑΤΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟ ΘΑΝΑΤΟ

Page 52: Οδυσσέας Ελύτης

Άξιον εστί………το φως και η πρώτη Χαραγμένη στην πέτρα ευχή του ανθρώπου Η αλκή μες το ζώο που οδηγεί τον ήλιο Το φυτό που κελάηδησε και βγήκε η μέρα

Οι σημάντορες άνεμοι που ιερουργούνεΠου σηκώνουν το πέλαγος σαν ΘεοτόκοΠου φυσούν κι ανάβουνε τα πορτοκάλιαΠου σφυρίζουν στα όρη κι έρχονταιΆξιον εστί το ξύλινο τραπέζιΤο κρασί το ξανθό με την κηλίδα του ήλιουΤου νερού τα παιχνίδια στο ταβάνιΣτη γωνιά το φυλλόδεντρο που εφημερεύει

Τα νησιά με το μίνιο και με το φούμο τα νησιά με το σπόνδυλο κάποιανου Δία τα νησιά με τους έρημους ταρσανάδες

Page 53: Οδυσσέας Ελύτης

Άξιον εστί………στο πέτρινο πεζούλιΑντικρύ του πελάγους η Μυρτώ να στέκειΣαν ωραίο οκτώ ή σαν κανάτιΜε την ψάθα του ήλιου στο ένα χέριΤα λουλούδια τα οικόσιτα της ΝοσταλγίαςΤα λουλούδια της βροχής που τρέμουνΤα μικρά και τα τετράποδα στο μονοπάτιΤ’ αψηλά στους ήλιους και τα ρεμβοκίνηταΤα κορίτσια η πόα της ουτοπίαςΤα κορίτσια οι παραπλανημένες ΠλειάδεςΤα κορίτσια τ’ Αγγεία των ΜυστηρίωνΤα γεμάτα ως πάνω και τα’ απύθμεναΆξιον εστί το κύμα που αγριεύειΚαι σηκώνεται πέντε οργιές επάνωΤα χυμένα μαλλιά στο όρνεο που γυρίζειΚαι χτυπιέται στα τζάμια με την καταιγίδα

Page 54: Οδυσσέας Ελύτης

Άξιον εστί….……ο πικρός και ο μόνοςΟ από πριν χαμένος εσύ να ‘σαιΠοιητής που δουλεύει το μαχαίριΣτο ανεξίτηλο τρίτο του χέρι..Τα βουνά με την οίηση των ερειπίωνΤα βουνά τα βαρύθυμα τα μαστοφόραΤα βουνά τα σαν ύφαλα μιας οπτασίαςΤα κλεισμένα ολούθε και τα

σαραντάπορα

Page 55: Οδυσσέας Ελύτης

Άξιον εστί…

……….το αναίτιο δάκρυΑνατέλλοντας αργά στα ωραία μάτιαΤων παιδιών που κρατιούνται χέρι-χέριΤων παιδιών που κοιτάζουνται και δε

μιλιούνται……το χέρι που επιστρέφειΑπό φόνο φριχτόν και τώρα ξέρειΠοιος αλήθεια ο κόσμος που υπερέχειΠοιο το «νυν» και ποιο το «αιέν» του

κόσμου

Page 56: Οδυσσέας Ελύτης

1960 - Γ΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ1960 - Γ΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

•Χάνει τη μητέρα και τον αδελφό του.

•Κυκλοφορούν οι «΄Εξη και μία τύψεις για τον ουρανό» , μία ποιητική του συλλογή με τον τίτλο Korper des Sommers στη Γερμανία

•Του απονέμεται το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης για το «Άξιον Εστί».

Page 57: Οδυσσέας Ελύτης

«Έξη και μία τύψεις για τον ουρανό»

Η συλλογή «Έξη και μία τύψεις για τον ουρανό» είναι μια αναφορά στο σύνολο της ζωής και της δημιουργίας, όπως τη σφράγισε η ανθρώπινη παρουσία.

Page 58: Οδυσσέας Ελύτης

1961Ταξιδεύει στην Αμερική καλεσμένος από το State Department.Γράφει τις Μικρές Κυκλάδες και ταυτόχρονα συνεργάζεται με τον Μίκη Θεοδωράκη για τη μελοποίηση του Άξιον Εστί.

Page 59: Οδυσσέας Ελύτης

1962Εγκαταστάθηκε στο διαμέρισμα της οδού

Σκουφά 23, όπου θα μείνει ως το τέλος της ζωής του.

Ταξιδεύει στη Ρώμη και στη Σοβιετική Ένωση μαζί με τον Ανδρέα Εμπειρίκο και τον Γιώργο Θεοτοκά

Page 60: Οδυσσέας Ελύτης

1964

Η πρώτη εκτέλεση του ορατορίου του Μίκη Θεοδωράκη για το Άξιον Εστί. Το έργο παρουσιάστηκε , μετά από πολλές αλλαγές, στο κινηματοθέατρο RΕΧ.

Page 61: Οδυσσέας Ελύτης

Το αρχικό σχέδιο ήταν να

συμπεριληφθεί το Άξιον Εστί στο Φεστιβάλ Αθηνών

και να παρουσιαστεί στο Ηρώδειο, αλλά το υπουργείο Προεδρίας πρόβαλε αντίρρηση και το σχέδιο άλλαξε.

Page 62: Οδυσσέας Ελύτης

1965• Επίσημο ταξίδι στη Βουλγαρία,

καλεσμένος από την Ένωση Βούλγαρων Συγγραφέων.

• Παρασημοφορείται από τον Κωνσταντίνο Β΄ με το παράσημο του Ταξιάρχου του Φοίνικος

Page 63: Οδυσσέας Ελύτης

1966-7• Εξακολουθεί να ταξιδεύει στη Γαλλία και

την Αίγυπτο .

• Αποσύρεται από τη δημοσιότητα λόγω του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου και ασχολείται με μεταφράσεις και κολλάζ.

Page 64: Οδυσσέας Ελύτης

1968

Ο Νότης Μαυρουδής μελοποιεί το «Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας»

Page 65: Οδυσσέας Ελύτης

1969 Εγκαθίσταται στο Παρίσι και ξεκινά

τη συγγραφή της συλλογής «Φωτόδεντρο» και το «Θάνατος και Ανάστασις του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου».

Μελοποιείται ο Ήλιος ο Πρώτος από

το συνθέτη Γιάννη Μαρκόπουλο.

Page 66: Οδυσσέας Ελύτης

1970- 1• Ταξιδεύει και διαμένει

για λίγους μήνες στην Κύπρο όπου συναντά τον αρχιεπίσκοπο Μακάριο.

• Αρνείται να παραλάβει από τη δικτατορική ηγεσία το Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας. Τυπώνονται τα έργα του ως εξής: στις Βρυξέλλες το «Μονόγραμμα» και στην Αθήνα το «Φωτόδεντρο και η δέκατη τέταρτη ομορφιά» και

«Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας».

Page 67: Οδυσσέας Ελύτης

ΤΟ ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ Είναι ένας ύμνος στον

έρωτα, που καταδεικνύεται ως ορόσημο αλλά και ως κινητήρια δύναμη. Αποτελείται από επτά ποιήματα. Το 1999 αποδόθηκε σε δίσκο με την απαγγελία της Ιουλίτας Ηλιοπόυλου, συντρόφου του ποιητή και του Μίκη Θεοδωράκη. Μουσικό φόντο το adagio του συνθέτη. Ο ίδιος ο Ελύτης είχε πει «Το Μονόγραμμα ήταν κάτι δύσκολο να γραφεί σε μια εποχή που είναι δύσκολο να πεις σ΄ αγαπώ , φαίνεται τριμμένο πράγμα, το ΄χουν πει χιλιάδες φορές. Όμως εγώ το Μονόγραμμα το ΄βγαλα και δε φαίνεται καθόλου τριμμένο.

Page 68: Οδυσσέας Ελύτης

ΤΟ ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ ΚΑΙ Η ΔΕΚΑΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΟΜΟΡΦΙΑ

Ήλιε μου ήλιε μου καταδικέ μου πάρ’τα μου πάρ’ τα μου όλα κι άσε μου άσε μου την περηφάνια

Να μη δείξω δάκρυ Να σ΄ αγγίξω μόνο κι ας καώ

φώναξα κι άπλωσα το χέρι Με το έργο αυτό ο ποιητής

κάνει τη δική του αντίσταση και όπως ο ίδιος παραδέχτηκε «Θεωρώ το φωτόδεντρο ουσιαστικό επίτευγμα. Είναι τα πιο δύσκολα ποιήματα που έχω γράψει κι εκφράζω την ποιητική μου αντίληψη για την πεμπτουσία του ελληνικού χώρου»

Page 69: Οδυσσέας Ελύτης

• Ηχογραφείται το θαλασσινό τριφύλλι από τον συνθέτη Λίνο Κόκοτο. • Ο ποιητής έγραψε τη συλλογή, ΤΑ ΡΩ ΤΟΥ

ΕΡΩΤΑ, για να γίνουν τραγούδια. Εκτός από το Θαλασσινό Τριφύλλι περιλαμβάνει και τις Μικρές Κυκλάδες, την Παναγιά των Κοιμητηρίων, τον Χαμαιλέοντα, τις Ανορθογραφίες, τ’ Αφανέρωτα, καθώς και τραγούδια από τον Μπρέχτ και τον Λόρκα. Εκδόθηκε την ίδια χρονιά.

Ο Μάνος Χατζηδάκης μελοποιεί τη συλλο-

γή «Με την πρώτη σταγόνα της βροχής»

Page 70: Οδυσσέας Ελύτης

τα ρω του έρωτα

Page 71: Οδυσσέας Ελύτης

Εκδίδει το δοκίμιο «Ο ζωγράφος Θεόφιλος»

Page 72: Οδυσσέας Ελύτης

1974• Στην Ελλάδα κυκλοφορούν

«Τα Ετεροθαλή» , που περιλαμβάνουν δημοσιευμένα ή μη ποιήματα εκτός ποιητικών συλλογών και η συλλογή δοκιμίων

«Τα Ανοιχτά Χαρτιά», ενώ στην Αμερική

«Το Άξιον Εστί» και άλλα ποιήματα.

Αναλαμβάνει εκ νέου την προεδρία του ΔΣ του ΕΙΡΤ και διορίζεται στο συμβούλιο του Εθνικού Θεάτρου.

Page 73: Οδυσσέας Ελύτης

1974

Ο Μίκης Θεοδωράκης κυκλοφορεί το δίσκο «Μικρές Κυκλάδες» σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη

Page 74: Οδυσσέας Ελύτης

1977

•Αρνείται να γίνει ακαδημαϊκός.

•Εκδίδεται το Σηματολόγιον, προπομπός του έργου Μαρία Νεφέλη.

Page 75: Οδυσσέας Ελύτης

1978 Κυκλοφορεί το έργο «Μαρία Νεφέλη», ποίημα

σκηνικό, διάλογος στην ουσία, που αποτελείται από τρία μέρη:

Παρουσία - Το τραγούδι της Μαρίας Νεφέλης – Το τραγούδι του Ποιητή Οι δύο πρωταγωνιστές είναι η

Μαρία Νεφέλη και ο Αντιφωνητής-Ποιητής. Η Μαρία Νεφέλη είναι η επαναστατική φωνή της εποχής, ενώ ο Αντιφωνητής η φρόνηση και η εμπειρία του κόσμου.

• Αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας στη Φιλοσοφική Σχολή Θεσσαλονίκης

Page 76: Οδυσσέας Ελύτης

1979Του απονέμεται το Βραβείο Νόμπελ της

Σουηδικής Ακαδημίας , «για την ποίησή του, που με φόντο

την ελληνική παράδοση, με αισθηματοποιημένη δύναμη και πνευματική οξύνοια ζωντανεύει τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργία».

Page 77: Οδυσσέας Ελύτης
Page 78: Οδυσσέας Ελύτης

1979

Page 79: Οδυσσέας Ελύτης

Το χρυσό μετάλλιο και τα διπλώματα που συνόδευαν το Βραβείο Νόμπελ κατέθεσε ο ποιητής την επόμενη χρονιά στο Μουσείο Μπενάκη.

Στην Ελλάδα, του αποδόθηκε φόρος τιμής σε ειδική συνεδρίαση της Βουλής,

ενώ αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ στη Σορβόνη,

ιδρύθηκε έδρα νεοελληνικών σπουδών με το όνομά του στο Νιου Τζέρσεϊ και

η βασιλική φιλολογική εταιρεία του Λονδίνου του απένειμε το αργυρό μετάλλιο Benson.

.

Page 80: Οδυσσέας Ελύτης

Την ίδια χρονιά κυκλοφορεί ο δίσκος

«Η ποδηλάτισσα» σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτηκαι μουσική του Μιχάλη Τρανουδάκη.

Page 81: Οδυσσέας Ελύτης

1980• Εκθέτει στην Αθήνα τις Συνεικόνες , μια

συλλογή έργων κολάζ .

• Συνεχίζονται οι τιμητικές διακρίσεις και εκδηλώσεις.

• Σε ολόκληρο τον κόσμο κυκλοφορούν μεταφράσεις του έργου του και γράφονται πολλά βιβλία για αυτό.

Page 82: Οδυσσέας Ελύτης
Page 83: Οδυσσέας Ελύτης

•Νέες μεταφράσεις των έργων του σε διάφορα κράτη: στο Μεξικό, την Αργεντινή, την Ουγγαρία, την Ιταλία, τη Γαλλία.

•Αναγορεύεται επίτιμος Διδάκτωρ στο Λονδίνο.

Page 84: Οδυσσέας Ελύτης

• Τιμάται από το δήμο Αθηναίων με το χρυσό μετάλλιο Τιμής .

• Δεύτερη έκδοση για τα Ανοιχτά Χαρτιά.

• Εκδίδονται τα «Τρία ποιήματα με σημαία ευκαιρίας».

• Κυκλοφορεί σε μουσική του Δ. Λάγιου «Ο Ήλιος ο Hλιάτορας»

Page 85: Οδυσσέας Ελύτης

•Κυκλοφορούν μεταφράσεις του Άξιον Εστί στην Αργεντινή και τη Νορβηγία.

•Πλοίο με το όνομα του ποιητή κάνει το παρθενικό του ταξίδι.

Page 86: Οδυσσέας Ελύτης

• Κυκλοφορεί ο τόμος «Σαπφώ» με ανασύνθεση και απόδοση από τον ποιητή.

• Εκδίδονται η «Αποκάλυψη του Ιωάννη» , «Το ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου» και ο «Μικρός Ναυτίλος»

Page 87: Οδυσσέας Ελύτης

«Μικρός Ναυτίλος»

Page 88: Οδυσσέας Ελύτης

αγάπη

βότσαλο

αγιόκλημα

αυλή

γεφύρι

γλάρος

ρεματιά

εκκλησάκι

ερημονήσι

καΐκι

καμπάνα

καφενές

ούζο

αμμουδιά

φάρος

πλάτανος

βασιλικός

Page 89: Οδυσσέας Ελύτης

•Ο Ηλίας Ανδριόπουλος κυκλοφορεί τον δίσκο «Προσανατολισμοί»

μελοποιώντας την ομώνυμη ποιητική συλλογή του Ελύτη.

Page 90: Οδυσσέας Ελύτης

• Ταξιδεύει στην Ιταλία και ανακηρύσσεται επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Ρώμης.

• Επίσης, αναγορεύεται επίτιμος διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Αθηνών .

Page 91: Οδυσσέας Ελύτης

•Από την Κοινότητα Μεσογειακών Πανεπιστημίων παίρνει το βραβείο Μεσόγειος.

•Κυκλοφορούν στα γαλλικά τα Ανοιχτά Χαρτιά.

Page 92: Οδυσσέας Ελύτης

•Στο Παρίσι του απονέμεται το παράσημο του Ανωτάτου Ταξίαρχου της Λεγεώνος της Τιμής.

•Ο Ήλιος ο Πρώτος και το Ημερολόγιο ενός Αθέατου Απριλίου κυκλοφορούν στα σουηδικά.

•Το δεύτερο και στα τουρκικά.

Page 93: Οδυσσέας Ελύτης

Κυκλοφορούν τα βιβλία «Δημόσια και Ιδιωτικά» και «Ιδιωτική Οδός» καθώς και μια σειρά ζωγραφικών του έργων.

Page 94: Οδυσσέας Ελύτης

•Εκδίδεται το ποίημα «Ιουλίου Λόγος» εκτός εμπορίου, με φωτογραφίες από την παιδική του ηλικία.

•Το περιοδικό ΛΕΞΗ του αφιερώνει ειδικό τεύχος.

Page 95: Οδυσσέας Ελύτης

•Το Τρίτο Πρόγραμμα οργανώνει όλο το πρόγραμμά του ειδικά αφιερωμένο στο έργο του Ελύτη.

•Εκδίδεται το Άξιον Εστί στο Ιράκ.

•Κυκλοφορούν «Τα Ελεγεία της Οξώπετρας».

Page 96: Οδυσσέας Ελύτης

•Στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Άνδρου εκτίθενται τα εικαστικά του έργα και οργανώνεται συζήτηση στρογγυλής τραπέζης για τον ποιητή υπό την προεδρία της Ελένης Γλύκατζη –Αρβελέρ.

Page 97: Οδυσσέας Ελύτης

•Κυκλοφορεί δεύτερος τόμος πεζών με τίτλο «Εν λευκώ», που περιλαμβάνει δοκίμια.

•Τα Τρία Ποιήματα με Σημαία Ευκαιρίας κυκλοφορούν στην Ιταλία.

Page 98: Οδυσσέας Ελύτης

•Διεθνές συνέδριο για τον Οδυσσέα Ελύτη στην Κω, από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

•Το Άξιον Εστί κυκλοφορεί στη Μπογκοτά Κολομβίας.

Page 99: Οδυσσέας Ελύτης

•Εκδίδεται η ποιητική συλλογή «Δυτικά της Λύπης» και ο «Κήπος με τις Αυταπάτες», που περιλαμβάνει πεζά και 49 συνεικόνες.

Page 100: Οδυσσέας Ελύτης

«Δυτικά της Λύπης» Μόνο τ’ αμπέλια

να καλπάζουν κι αχαλίνωτος να ‘ναι ο ουρανός όπως τον θέλουν τα παιδιά με κοκόρους και με κουκουνάρια και με κυανούς χαρταετούς σημαίες

Του αγίου Ηράκλειτου ανήμερα

Παιδός η βασιληίη

Page 101: Οδυσσέας Ελύτης

• Ενώ αναμένεται νέα έκδοση του βιβλίου του για τη Σαπφώ και των νέων γραπτών του, ο ποιητής Οδυσσέας Ελύτης πεθαίνει στις 18 Μαρτίου , περίπου στις δύο το μεσημέρι. Κηδεύτηκε από το Α΄ νεκροταφείο, ιδία δαπάνη, χωρίς επισημότητες και χωρίς επικήδειους λόγους.