กรุงศรีอยุธยากับการปกครอง...

เรื�อง... กรงุศรีอยธุยากบัการปกครอง

ครเูสาวน ี โชคสชุาติ

ครเูสาวนี โชคสชุาติครเูสาวนี โชคสชุาติ

กบัการปกครอง

ครเูสาวน ี โชคสชุาติ ครเูสาวน ี โชคสชุาติ


การเมืองการปกครองสมยัอยธุยาแบ่งออกเป็น ๓ ระยะ คือ


๑.การเมืองการปกครองสมยัอยธุยาตอนตน้(พ.ศ. ๑๘๙๓-พ.ศ. ๑๙๙๑)


เรียกว่า จตุสดมภ์กรมเวียง


กรมเวียงมีหนา้ที+ดูแลความสงบสุขของราษฎร


กรมวงัมีหนา้ที+พจิารณาพพิากษาคดีความ

กรมคลงั


คดีความ

มีหนา้ที+เก็บเงินที+ไดจ้ากภาษีอากร

กรมคลงั


กรมนามีหนา้ที+ดูแลการทํานา และเก็บรกัษาเสบยีงอาหาร


เก็บรกัษาเสบยีงอาหาร


* เมืองลูกหลวงหรือเมืองหนา้ด่านทิศเหนอื ไดแ้ก่ ลพบุรี


ทิศเหนอื ไดแ้ก่ ลพบุรีทิศตะวนัออก ไดแ้ก่ นครนายกทิศตะวนัตก ไดแ้ก่ สุพรรณบุรี

ทิศใต ้ ไดแ้ก่ พระประแดง ครเูสาวน ี โชคสชุาติ

พระมหากษตัริยท์รงแต่งตั7งพระบรมวงศานุวงศไ์ปปกครอง


* หวัเมืองชั7นในคือ เมืองที+อยู่ไกลจากเมืองลูกหลวงออกไป เช่น ราชบุรี เพชรบุรี สิงหบ์ุรี


ออกไป เช่น ราชบุรี เพชรบุรี สิงหบ์ุรีเมืองเหล่านี7 มีขุนนางปกครองโดยขึ7 นตรงต่อเมืองหลวง


* หวัเมืองชั7นนอกคือ เมืองที+อยู่ไกลหวัเมืองชั7นในออกไป เช่น จนัทบุรี นครราชสีมาเจา้เมืองเหล่านี7 มกัสืบเชื7 อสายจาก


เจา้เมืองเหล่านี7 มกัสืบเชื7 อสายจากเจา้เมืองเดิมโดยไดร้บัแต่งตั7งจากพระมหากษตัริย ์ทําหนา้ที+ปกครองเมือง


คือ เมืองหรือแควน้ที+ยอมรบัอํานาจของอยธุยา ในสมยัอยุธยาตอนตน้


ของอยธุยา ในสมยัอยุธยาตอนตน้เมืองประเทศราช ไดแ้ก่ เมืองสุโขทยัมะริดและทวาย


เจา้เมืองปกครองเมืองหรือแควน้ของตนเองโดยอิสระ แต่ตอ้งส่งเครื+องราชบรรณาการใหก้รุงศรี-


เครื+องราชบรรณาการใหก้รุงศรี-อยธุยาตามเวลาที+กาํหนดไว้


(พ.ศ. ๑๙๙๑-พ.ศ. ๒๒๓๑)

๒.การเมืองการปกครองสมยัอยุธยาตอนกลาง


* ฝ่ายทหารมีสมุหกลาโหมเป็นหวัหนา้ดูแลกิจการทหาร


เป็นหวัหนา้ดูแลกิจการทหารภายในหวัเมืองต่างๆ


* ฝ่ายพลเรือนมีสมุหนายกเป็นหวัหนา้ดูแลกิจการพลเรือนและ จตุสดมภ ์ยงัเปลี+ยนชื+อ


และ จตุสดมภ ์ยงัเปลี+ยนชื+อหน่วยงานราชการจตุสดมภ์ดงันี7


กรมเวียง เป็น นครบาลกรมวงั เป็น ธรรมมาธิกรณ์

กรมคลงั เป็น โกษาธิบดี


กรมคลงั เป็น โกษาธิบดีกรมนา เป็น เกษตราธิการ


* หวัเมืองชั7นในเรียกว่า เมอืงจตัวา ผูป้กครองเมือง


เรียกว่า เมอืงจตัวา ผูป้กครองเมือง เรียกว่า ผูร้ั�ง


* หวัเมืองชั7นนอกเป็นเมืองที+อยู่ห่างจากราชธานีออกไป จดัลาํดบัเป็นหวัเมือง


ออกไป จดัลาํดบัเป็นหวัเมืองชั7นตรี โท เอก ตามขนาดและความสาํคญั


พระมหากษตัริยท์รงแต่งตั7งเจา้นายในพระราชวงศห์รือขุนนางออกไปปกครองเป็น


ขุนนางออกไปปกครองเป็นเจา้เมือง


* หวัเมืองประเทศราชเป็นเมืองขึ7 นของกรุงศรีอยธุยาหวัเมืองประเทศราช เช่น


หวัเมืองประเทศราช เช่นเมืองทวาย ตะนาวศรี เชียงกรานมะละกา เป็นตน้


(พ.ศ. ๒๒๓๑-พ.ศ. ๒๓๑๐)

๓.การเมืองการปกครองสมยัอยุธยาตอนปลาย


สมยัสมเด็จพระเพทราชาสมุหกลาโหม รบัผิดชอบ หวัเมืองฝ่ายใต้สมุหนายก รบัผิดชอบ หวัเมืองฝ่ายเหนอื


สมุหนายก รบัผิดชอบ หวัเมืองฝ่ายเหนอื


ปัจจยัที+ส่งเสริมความรุ่งเรืองทางการเมืองการปกครอง


๑. ลกัษณะภมูิประเทศของกรุงศรอียธุยาเป็นเกาะมีแม่นํ าลอ้มรอบ เป็นเมืองที$มีความปลอดภยั


มีความปลอดภยั


๒. พระมหากษตัรยิท์รงยดึหลกัธรรมทางพระพทุธศาสนา สง่ผลใหบ้า้นเมืองเกดิความสงบสขุ


เกดิความสงบสขุ


๓. อยธุยามีระบบการปกครอง และควบคมุคนอย่างมีประสทิธิภาพ ทาํให ้สามารถควบคมุหวัเมืองไดด้ี มีกองทพัที$เขม้แข็ง มีแหลง่ทรพัยากรที$กวา้งขวาง


สามารถควบคมุหวัเมืองไดด้ี มีกองทพัที$เขม้แข็ง มีแหลง่ทรพัยากรที$กวา้งขวาง

ครเูสาวน ี โชคสชุาติ ครเูสาวน ี โชคสชุาติ ครเูสาวน ี โชคสชุาติ

1. การปกครองในสมยักรงุสโุขทยัแตกต่างจากกรงุศรีอยธุยาอย่างไร


2. การปกครองแบบจตสุดมภม์ีรปูแบบการปกครองแบบใด (อธิบายให้ชดัเจน)


กรุงศรีอยุธยากับการปกครอง...

Education

Transcript of กรุงศรีอยุธยากับการปกครอง...