शब्द-धात-ु-रूपावलिःरूपावलिः-- अन क रम व णक --शब दर पव ण शब द पष ठस ख य 1) आत मन
पर्यायवाची शब्द
15
पया[यवाची शÞद जो शÞद अथ[ कȧ Ǻिçट से समान होते हɆ , वे पया[यवाची शÞद कहलाते हɆ। ǑहÛदȣ भाषा मɄ ĤयुÈत होने वाले सभी शÞद अपना èवतंğ अथ[ रखते हɆ तथा कोई भी शÞद पूरȣ तरह से दूसरे शÞद का पया[य नहȣU होता, फर भी कु छ समानताओU के आधार पर इÛहɄ पया[यवाची मान लया जाता है। परÛतु èमरणीय बात यह है क अथ[ मɄ समानता होते हु ए भी पया[यवाची शÞद Ĥयोग मɄ सव[था एक–दूसरे का èथान नहȣU ले सकते। जैसे – मृता×माओU के तप[ण के लए जल शÞद का Ĥयोग उपयुÈत है , पानी का नहȣU। Ĥ×येक पया[यवाची शÞद का वाÈय Ĥयोग के अनुसार हȣ उचत अथ[ बैठता है। अतः भावानुसार इन शÞदɈ का Ĥयोग करना चाǑहए। पया[यवाची शÞद गɮय या पɮय साǑह×य को पुनǽिÈत दोष से Ēसत होने से बचाते हɆ। मह××वपूण[ पया[यवाची शÞद– • अंधकार — तम, Ǔतमर, अँधेरा , अँधयारा, Úवांत, तमİ, तमस। • अंधा — नेğहȣन, च¢ुहȣन, ववेकशूÛय , Ǻिçटहȣन। • अहंकार — दप[ , दàभ, अभमान, घमÖड, गव[ , मद। • अǓतथ — मेहमान, पाहु ना , आगंतुक , अßयागत, बटाऊ। • अिÊन — आग, अनल, पावक, विéन, Ïवाला, कृ शानु , वैæवानर, धनंजय, दहन, सव[भ¢ी, जातवेद, हु ताशन , हåयवान, Ïवलन, शखा, वैसÛदर, रोǑहताæव, कृ पीटयोǓन, तनूनपात , शोचçके नश, उषबु[ध , आĮयाश, वृहदभानु , वायुसख , चğभानु , वभावस ् , शुच , अिÜपÛत। • अकाल — सूखा , दुभ[¢, भुखमरȣ , कमी, काळ (राजèथानी)। • अÚयापक — गुǽ , आचाय[ , श¢क, ĤवÈता, उपाÚयाय। • अमृत — सुधा , पीयूष , अमय, सोम, सुरभोग , जीवनोदक, अमी, मधु , Ǒदåय पदाथ[। • अनुपम — अनूप , अपूव[ , अतुल , अनोखा, अƫुत , अनÛय, अɮवतीय, बेजोड़, बेमसाल, अनूठा , Ǔनराला, अभूतपूव[ , वल¢ण। • असुर — दै×य, दानव, रा¢स, Ǔनशाचर, रजनीचर, दनुज , राǒğचर, जातुधान , तमीचर,
-
Upload
santosh-patel -
Category
Documents
-
view
3.348 -
download
0
description
पर्यायवाची शब्द HINDI
Transcript of पर्यायवाची शब्द
| T* , 7| 9 4 1 | |, 7 7 1 9 1 | c 9 4 , | 9c 4 9 | | 9 q q c 4 0 cc , , , , , P, |, H|, 7, T*| , +, , , , , , , , , , , [, 7, , , , , H, , , , 7, , 7, , , , * , , , , , , , , 7 , H, |, , (1) , , H, 94, , , , , , , , , , , , , { , 7, q, , , , , , H c, , H, , , , , , , , , , , , , 1, T , |, , |, , 7, , , 1 H7, |, *, 9 , c , , , , E, *, | , , , , , 7, , , , +, , , 7 , 7, , , , c, , , , 9, , , , , | H , [, , 7, 7, q7, 1, ~ , 1c, 1c, , c , , , , 7, 7, |, 1 , , 7, , 9 , [, , @ , , , , 1 , , , , , H , T, , H, , T*, , , , , T, T+ , H, , , 9, , , , , , , , , 7, , 7H, *, , , q, 7, , H, c , 4, , , q H, , , , + , , 7 , 9, 97, , ~, [, , , , , , , 9, 97, , , , , , , , , c 7, , , 7, , , cc, 7 7 , , 4 H, , 1, , 9, , 9F 9, +, , c c, , , , , , 9, |, , , , , , * , | , 7g 7g, , , , , , 7, 7g, , 7g, , H, , , , , H, , , PH , H, , , , , , 1 , c , , , , , c, 9 , , |, , , |, , |7 , 7, , , + * , , q, , , , 1, , E | , *, | , ~|, , , , 97, , , , q, , |, c *, c *, 9, 9 *, |, c c , , , cH, 7, 9, 7 T*, , , , |, , ~, , c , , c, , 9 , , , , 4, , 71 +, , , 9 q , q, , , , , , , H , , T, , H, *, H, , +*, 0 7 , , 7 , +7, @, 9 c, , , T, , , , , * , , , , , , 7, c, , , , , , , , , , + , , , , |, H, , , +, P, *, , q, , ~ H , , 7, , ~g , H, g , ~ , |, , , 4 , , , , 7 , 9, 0, , , , , |, , , , , , , , , 1| , , ~, * , , , , , |, , , , 1, , , , , , , * , , , , , , , , , , , , , , , , , , H, c , , , , 7, 7 , 1, , *7, , , , , , *, , , , , , , + , , 7g, , , 7 , , 9, , q , , |, , , |, , 7, | , 07, 1, , , , , , H, , , c , , , , H * , ||, , , * , 7 , , , 1, , |, |, , , , , ~, , , |, , , , c, , , , , H, , , 7, 7, 7 |, , |, , , , , , , , 7, H 1, |, , , , , , 9 |, , , , , , , , , , , , , , , |, , , , 9, , , , , , , , H |, , * , 1, , 1 , *, , , , , , , *, | H, , |, , | |, , , * |, , H , , |, [, , , , , 1, , , |, , , ||, * , , |, , , , +, , 7, , , H , , H , H, , 7g, , @ , , , , H, , , , , , H|, 7 , 0, , , , , , |, 1, , H, , , 0* , , , *, |, * , , , , c *, 1 H, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , 7, , , , , , , 7, , , , , , , 9 , 9 , ~, 7g , , , , , 7g, , , , , , , , , , , , , , , , , q, , H, , 7 , 7g7, , , , , ||, H, H , 9, , , , , , H, , , , , 7g, |, 7c1, 7g|, |, , 7 | , F, F, , , F , , 1, , , , , , , 9, | , , 4 , , , , , , , , , , + , , , , , *, , , *, , , , H, , , +, +, , , 7 {, c, , , , , , , , , [, , 7, 9, 9, 7, 9, , c, P c, , , | , , | , 7g, , , , , c , , , , , , *, , , , , , (, , ~, *, , , 1, , , , H, , , H, , |, , H , 9 , , 1~, , 7, ~, , | , , , , , , , , , 7, g |, 7, |, , 7, , , , q, H , , , , [, [, , , , 4, , , , *, , , 7, 7, , , H, , c, , , , |, ~, |, , , , , g, H, |, +, |, 7, | H, , , , , , , , , , , , c, , 7, , , c , , , , , , , 1, ~, H, | , c, g| *, |, 7 , c, +c, g, +, , g, +, , , , , , , , , , , 7 , 1, , , , , 7, , +, , , H, , , , , , , |, , , [|, , H, , 7, , | , , c 4, , *, , , , , +, +, | +, , , , , , , , , 9, |, , , , , , , P1, , , , * , , , , H, H , H [ , , [ | , , , , 1, , , , , , +, +, , , , , , 9, , , 7 , , H, |, , * , , , |, |, , , , , , | 9, , , , c, 1, @, , 77, , , , , , c, , q, , , , , 97, , H , , , , , |, , g, , , , , |, H q, , , , 7, , , , , , , |, F, 7 , , , , , , , , 9 , ~, 1, , , , , 7, , , , 9, 9, 99 c , , , , , , , 99, 9~, , , , @, , , 7, , 1, , , , *, , c , ~, , , 9 , , , 9, |, , 7, , c , , , 91, 9 9, , , , , +, , , , , , 9 , , * c, , , , ~, , , , , , , , +, g, c, |, |, , , , | 9 , 9, , , , 1, 9 , , , , 9, , , , c, , c, , , , , , , |, c, , , , , 7, | , g , , H, , F, , , , , * , , , 97 , , 9 , 7 , , *, |, 9, , , , 9 , |, , | , , , , , , , , 7 [ , , , * , 9, , , , 7, , c , 1 , , , , * , , , , , , 7 , , , , , , | , , , [ q, 9, 07 |, , , U, , , , , , , | , , , , , , , , , , , , + , , , , , , 7, H, , 7, , c, , , , , | +, [, [, , H9, , , q , , , , 7 , |, , H9 ~| |, , @ , , , , 97, 4, , , , |, , , , , |, , H , 7, , , , , 7 , |, , , , 1 |, , + | H, , , , H l , H, , , , , |, | , , 7, , 7, q , , 4 , , , | , |, , c1, , |, F, , , q, , , +|, , , , , , , +, , 9 , +, 9, 9, 9, , , +, 7 , , , 1, , (, , , , , , , c, , , , 1, 7 4 , H , , , 7, 7, , , , , , , , 9, , | 4, 4, , 9 , |, , , , , , , , , , 7g|, 7|, , H, c , , 7, 97, , , 1 H 4, , ~, , , , , , *, |, , , , , , , @ , 0, , , 0, , E, , |, , 4 , , , , , , , , , , , , |~, , , , , , |, , , 7g, , , , |, , , , |, , , , H, H, , , *9, , , , H, , , , |, , , |, , H, , , , 11, , 01, 01 + , , , 9, , 7, , , , H, H, g, , * ~, 7 , * 9, , 7 + , , , , , , ~|, , , , , , , , , c , , , , + , , 9 , g , c~ 1, , , , 9 |, , * , , 7g, , , , , H, , , |, , +, 7, , +, , F, , , |, +, , H, c, , , , , , , c, , , , , 9 H, , , , , , 1 , |, H, , , , , q, | , , , , , , 0, , , , , , , , , *, * , , 7 H, , , 4, H, , |, 77, , , | , |, , * , , 1 , g, , , + , +, , 7g, |, |, , , , |, 0, |, , , , H, , , 7, , , , , 1, , 7, , |, , +, , 7g, , , , , , |, , H , H|, , , , 7, 7g, , , @, , , , , , , , , *, , |, , * , 1|, , , , , , , , 7c, , , , , , , , , , , H, , , , ~ H, , , , , , , c, , , H , H, , , , , , |, , g , g, , |, , , , 7 , 1, , d, H , , , , , , H, , |, , , , , , , , , , H, , , 9, 9, 9, , , |, g, 1, g, , , , , , , , , g, , , , , c , , , , , , , , , , q, , , , , , , , , P , , , @, @, , , , , c, - , , , |, , P, H, , , , , , , , , 9, 9, , , , , , , , g , , , c, , |, , , , , , , , |, 1 , , , , , , , , , q, 7g, 1 , , |, , , , , , , , , , , [, , , , , , |, | |, , |, 7H 1 , , , H, 1 , , , , , 9 , , , , , , , 7, , H , c , , |, , , , , , , , , , 7g, , H, 1, |7g, , |, , H, , , , , H7, |, , |, , |, 9, , , |, 7 , , , , , 7, , , 7 , , , +, , , , c , , , +, , , , 7 , +, , , 1, , , , , , +, 7 , , , , , 9, c, , 1, , , |, , , , , , , , , , , |, , 1, , +, , , 1, , H, , , , , H7 , 7 , , , qc, *, , , , P , H, , , P, H , 9q, q, , , 7, , , , , , , 7, , 1 , , , H , , c, , , H, , , , , , |, , , |, , *, , 1, , , , , 1, q, , 7, |, 7, , +, , , , q, 7 , 7, , , , , , H7, |, , , , , , , g, ( , H, H1, , , , , , , , |, 97
