คูมือเตรียมสอบบรรจุครูผูชวย : บวร เทศารินทร

338

ช. การทํางานรวมกับผูอื่น

1. การทํางานรวมกับผูอ่ืน

การทํางานใดๆก็ตามเรามักจะตองทํารวมกับผูอ่ืน ทั้งนี้เพราะความจําเปนหลายประการที่เราไมอาจทํางานนั้นใหสําเร็จไดตามลําพังของเราโดยผูเดียว เราตองอาศัยผูอ่ืนในลักษณะการทํางานรวมกันและถายิ่งเปนการทํางานในระบบแลว ไมวาจะเปนระบบราชการรัฐวิสาหกิจ หรืองานบริษัทหางรานเอกชน เรายิ่งจะหนีการทํางานรวมกับผูอ่ืนไมพน คนตางๆที่เราตองเกี่ยวของทํางานรวมกันดวยนั้นอาจจจําแนกไดเปน 3 กลุมดวยกันคือ ผูบังคับบัญชากลุมหนึ่ง เพื่อนรวมงานกลุมหนึ่งและผุใตบังคับบัญชาอีกกลุมหนึ่ง เปนธรรมดาอยูเองที่การทํางานนั้นใครๆ ก็ตองการใหงานที่ทําประสบความสําเร็จ มีความราบรื่น มีความสุขกับการทํางานและมีความเจริญกาวหนา แตวาการทํางานรวมกับผูอ่ืนนั้นเปนเรื่องที่คอนขางยากทีเดียว ทั้งนี้เพราะคนนั้นมีชีวิต จิตใจ มีอารมณ มีความรัก โภล โกรธ หลง และมีความแตกตางกันในแตละ ตัวบุคคล การทํางานกับคนใหประสบความสําเร็จราบรื่นนั้นกลาวไดวาไมมีทฤษฎีหรือหลักการที่แนนอนวาจะตองทําอยางไรจึงจะประสบความสําเร็จทุกครั้งไป แตถึงกระนั้นก็ตาม ยังมีหลักการที่เปนกลางๆ ที่เชื่อวาสามารถใชไดผลกับการทํางานรวมกับคนสวนใหญ ซ่ึงไดรวบรวมมาจากผูกลาวไว เพื่อพิจารณานําไปใชตามเห็นสมควร ดังนี้

1) การทํางานรวมกับผูบังคับบัญชา โดยปกติแลว ไมวาเราจะทํางานอยูในตําแหนงใดๆก็ตาม เราก็ยังมักจะมีผูบังคับบัญชาหรือที่เรียกวา นาย อยูเสมอ หลักการทํางานกับนายมีผูเสนอไวดังนี้ คือ

1) ทํางานใหดี ทํางานใหเต็มเวลา และทํางานใหเต็มความสามารถ หลีกเลี่ยงการประจบ สอพลอ 2) ยอมรับการตัดสินใจของนาย เพราะนายยอมมีเหตุผลในการตัดสินใจ ซ่ึงเราเองอาจตามไมทัน 3) พยายามหาทางใหความคิดของนายเปนความจริงและเกิดผลดี เพราะนายยอมมีความคิดเห็นและ

ปรารถนาดีตอหนวยงานและตองการใหหนวยงานประสบความสําเร็จ มีความเจริญกาวหนา 4) ยกยองนายตามสมควรแกฐานะ เพราะทุกคนตองการเห็นตัวเองมีความสําคัญดวยกันทั้งนั้น 5) นายก็เปนปุถุชนธรรมดายอมตองมีโอกาสผิดพลาดไดเชนกัน จึงไมควรที่จะเห็นฟองหรือ

ปฏิเสธตลอดเวลา การคัดคานควรดูกาลเทศะและมีเหตุผลพรอมทั้งเสนอแนวทางใหมเพื่อการปฏิบัติ ไมใชวาปฏิเสธแลวก็ไมสามารถบอกไดวาจะทําอยางไรตอไป

6) ควรเรียนรูนิสัยการทํางานของนายเพื่อใหการทํางานรวมกันเปนไปไดดวยดี 7) นายเปนคนที่ตองทํางานมากอยูแลว ดังนั้นจึงไมสมควรรบกวนนายดวยเรื่องเล็กๆนอยๆ 8) การสรรเสริญนายลับหลังอาจไมเปนไร แตไมสมควรอยางยิ่งที่จะนินทานายลับหลัง 9) ยอมเปนไปไมไดที่จะใหทุกคนเห็นดวยกับเรา ดังนั้นจึงอยาโกรธเมื่อนายไมเห็นดวยกับเรา

คูมือเตรียมสอบบรรจุครูผูชวย : บวร เทศารินทร

339

10) ไมควรบนถึงความยากลําบากในการปฏิบัติงานตอหนานายเพราะจะกลายเปนวาเราไมสูงาน ไมอดทน

11) การปรึกษางานกับนายควรดูใหเหมาะสมกับเวลาและโอกาส มิฉะนั้นจะเปนการรบกวนหรือเปนการประจบสอพลอไป

12) หมั่นประเมินผลงานของตนเองอยูเปนระยะๆ เชนถูกนายถามความคิดเห็นบางหรือเปลา ถูกตําหนิบางไหม เคยถูกสั่งงานขามหัวบางหรือไมและพยายามหาสาเหตุและวิธีแกไขขอบกพรองของตนเอง

2) การทํางานรวมกับเพื่อนรวมงาน ในการทํางานเราตองมีเพื่อนที่ทํางานในระดับเดียวกันกับเรา เพื่อนในวันนี้ของเรา อาจจะไปเปนนายของเราในวันหนาก็ได หลักการทํางานกับเพื่อน มีผูเสนอไว ดังนี้

1) พยายามเขาหาเขากอน ใหเขาเห็นวาตัวเขาเองมีความสําคัญ ไมตองรอใหเขามาหาเรากอน 2) มีความจริงใจตอเพื่อน ความจริงใจเปนสิ่งสําคัญ ถาหากขาดความจริงใจแลว สักวันหนึ่งเขาจะ

ตองรูแนนอน 3) หลีกเลี่ยงการนินทาเพราะไมมีใครชอบคนอื่นนินทา ถาเรานินทาเพื่อน เพื่อนคนอื่นก็นินทาเรา 4) อยาพลักหรือซัดทอดความผิดใหเพื่อนในเมื่อความผิดนั้นเกิดจากเราควรจะรับผิดอยางลูกผูชาย 5) ยกยองสรรเสริญเพื่อนตามโอกาสอันสมควร ใครๆก็ชอบใหคนอื่นยกยองชมเชยตัวกันทั้งนั้น 6) ใหความรวมมือในการทํางานดวยความจริงใจและเต็มใจ ถาเราไมใหความรวมมือกับเขา เขาก็

คงไมใหความรวมมือกับเราดวย 7) รับฟงความคิดเห็นของเพื่อน ความคิดเห็นของทุกคนลวนมีคาแกการรับฟง โดยฟงแลวนํามาคิด

วิเคราะห ไมจําเปนตองเห็นดวยเสมอไป 8) หลีกเลี่ยงการทําตนเหนือเพื่อน เพื่อนกันตองเทาเทียมกัน คงไมมีใครอยากใหคนอื่นที่เปนเพื่อน

กันแตเหนือตน ความเสมอภาคเปนสิ่งที่เพื่อนปรารถนา 9) มีความเสมอตนเสมอปลาย คงเสนคงวากับเพื่อน เคยทําตนอยางไร ก็ทําอยางนั้นอยาเปลี่ยนไป

เปลี่ยนมาจนเพื่อนตามไมทัน 10) มีใจกวางรูจักใหเขาบาง ไมใชรับแตเพียงฝายเดียว แตก็ไมใชใหแตเพียงฝายเดียว ไมรูจักรับจน

เพื่อนรูสึกดอยคา ไมมีโอกาสไดภาคภูมิใจบาง 11) หลีกเลี่ยงการขอรองหยุมหยิมในเมื่อส่ิงนั้นเราก็ทําได การขอรองบอยๆอาจทําใหเกิดความ

รําคาญได 12) พบปะสังสรรคกับเพื่อนตามสมควรเพื่อสรางความคุนเคยเปนกันเอง การทํางานเราตองมีเพื่อน

เราไมอาจอยูคนเดียวได ดังนั้นเราตองแสวงหาเพื่อน

คูมือเตรียมสอบบรรจุครูผูชวย : บวร เทศารินทร

340

3) การทํางานกับผูใตบังคับบัญชา ผูบังคับบัญชาหรือนายที่ฉลาด มักจะคิดอยูเสมอวา ลูกนองของตนเองมีความสําคัญ ความสําเร็จของงานที่ตนเองรับผิดชอบขึ้นอยูกับเขาเหลานั้น แตก็มีนายไมนอยที่มองขามความสําคัญของลูกนอง ไมสนใจ ไมเห็นความสําคัญ วางตนไมเหมาะสม จนไมไดรับความรวมมือ เกิดความลมเหลวในการทํางาน ซ่ึงแนนอนวายอมสงผลใหนายประสบความลมเหลวดวย การจะทํางานกับลูกนองใหประสบความสําเร็จ มี ผูเสนอหลักการไวดังนี้ คือ

1) รูจักควบคุมตนเอง กลาวคือ อยาโมโหฉุนเฉียว อยาหลงอํานาจ อยาตัดสินใจเวลาโกรธ อยา หลงตนวาตนเองเกงกวาคนอื่น อยาเลือกที่รักมักที่ชัง ใหความเสมอภาคแกลูกนอง

2) รูจักเสริมกําลังใจลูกนอง เชน ยกยองเมื่อทําดี เอาใจเขามาใสใจเรา เอาใจใส เห็นความยาก ลําบากของลูกนอง แสดงความเชื่อมั่นในลูกนอง อยาทําใหเขานอยใจ ความเสียใจอยูไมนานแตความนอยใจอยูคงทนตลอดไป

3) รูจักการใหรางวัล เชน ใหรางวัลแตตองระวังไมใหรางวัลทําใหคนอื่นเกลียดเขา ใหรางวัลพอ เหมาะกับผลงานที่เขาทําสําเร็จ ใหรางวัลเพื่อเปนเครื่องแสดงน้ําใจมากกวาเปนเครื่องแสดงสินน้ําใจ ใครทําดีใหรางวัล หลีกเลี่ยงการขมขู ขูเข็ญ การใหรางวัลดีกวาดารลงโทษ

4) รูจักวิพากษ วิจารณ เชน อยาโมโห ฉุนเฉียว อยาตําหนิลูกนองตอหนาคนอื่น อยาตําหนิความผิด ที่เกิดจากเหตุสุดวิสัย ตําหนิวาอะไรผิดดีกวาตําหนิวาใครผิด กอนตําหนิใหฟงความคิดเห็นของลูกนองเสยีกอน ตําหนิหรือวิจารณดวยอาการสุภาพ อยาตําหนิเวลาโกรธ

5) รูจักฟง เชน พยายามฟงใหมาก พูดเทาทีจําเปน แสดงความเอาใจใส ตังใจฟงเวลาเขาพูด ฟงเพื่อ หาขอยุติ ไมใชฟงเพื่อจับผิด หรือเพื่อโตแยง ฟงใหตลอด อยาขัดจังหวะถาไมจําเปน

6) รักษาผลประโยชนของลูกนอง เชน สนใจ เอาใจใส และพิทักษผลประโยชนของลูกนอง พยายามประสานประโยชนของลูกนอง สนับสนุนคนดี อยาสกัดกั้นหรือกักกัน พยายามหาทางชวยเหลือถาเขาเดือดรอน เอาใจใสทุกขสุขสวนตัวและครอบครัวของเขาบาง

7) ช้ีแจงความเคลื่อนไหวของหนวยงานเชน ช้ีแจงนโยบายอยางชัดเจนและรัดกุม อยาปลอยใหเขา ทราบเรื่องราวจากขาวลือ ตอบขอของใจตามความเปนจริง ปลอยชองทางสื่อสารใหดําเนินไปโดยสะดวก ใหขอมูลเกี่ยวกับความเคลื่อนไหวและความกาวหนาของหนวยงานอยูเสมอ

8) ใชงานใหเหมาะสมกับคน โดยนายตองคํานึงอยูเสมอวาลูกนองทุกคนมีความสามารถ ควรจะใช ความสามารถของเขาใหเต็มที่ เปดโอกาสใหเขาอาสางาน เพื่อลูกนองจะไดทํางานในสิ่งที่เขามั่นใจวาจะทําไดสําเร็จ

9) สงเสริมความกาวหนาในอาชีพ โดยนายตองคิดไวเสมอวาทุกคนตองการความกาวหนา ดังนั้น จึงควรใหการสงเสริม เพื่อลูกนองจะไดมีความกาวหนา เชนใหการศึกษา ใหคนควาวิจัย ใหมีตําแหนงกาวหนาในอาชีพเพื่อบํารุงขวัญในการทํางาน

คูมือเตรียมสอบบรรจุครูผูชวย : บวร เทศารินทร

341

จากการที่กลาวมาเปนหลักการทํางานกลับผูอ่ืน 3 กลุม ที่มีผูเสนอไว อยางไรก็ตามคงจะตองนึก เสมอวา หลักการอาจจะใชไมไดทุกกรณี เพราะขึ้นชื่อวาคนแลวนาปวดหัวนัก มีความแตกตางกันมากจะหารูปแบบที่แนนอนไมได แตสําหรับบุคคลโดยปกติแลวหลักเกณฑดังกลาวมานาจะใชการไดดีตามสมควร

2. การทํางานเปนทีม

1) สมาชิกกับการทํางานเปนทีม สมาชิกทีม จัดวาเปนองคประกอบสําคัญประการหนึ่งของการทํางานเปนทีม ทีมใดที่มีสมาชิกที่ดีมีความรู ความสามารถ มีความรับผิดชอบ ใหความรวมมือ ตั้งใจทํางาน และเสียสละ ทีมนั้นก็มักจะประสบกบัความสําเร็จในการทํางาน ตรงกันขาม ทีมใดที่มีแตสมาชิกที่ขาดคุณภาพ ไมรับผิดชอบเห็นแกตัว ไมรวมมือ การทํางานของทีมนั้นก็มักจะประสบกับความลมเหลว หรือไดผลงานที่ไมมีคุณภาพ และสมาชิกอาจเกิดความขัดแยงกันจนทําใหทีมแตกสลายลงกอนที่จะทํางานไดสําเร็จ

2) คุณสมบัติของสมาชิกทีมท่ีดี ควรมีลักษณะดังนี้ 1) มีความตั้งใจ กระตือรือรนที่จะทํางาน 2) มีความเขาใจในบทบาทหนาที่ของสมาชิกกลุมที่ดี 3) มีความรับผิดชอบสูงในภาระหนาที่ของตน 4) มีลักษณะของความเปนประชาธิปไตย 5) ไมเห็นแกประโยชนสวนตนมากจนเกินไป

3) ลักษณะทีมงานที่มีประสิทธิภาพ ทีมงานที่มีประสิทธิภาพจะมีลักษณะดังนี้ 1) บรรยากาศในทีมจะมีความเปนกันเอง ไมมีพิธีรีตอง เปนไปแบบสบายๆ ไมตึงเครียด บรรยากาศในการทํางานจะเปนลักษณะทุกคนเขามารวมกัน และทุกคนมีความสนใจและไมมีรองรอยแสดงใหเห็นถึงความเบื่อหนายหนวยงาน 2) ในทีมมีการอภิปรายกันมาก โดยทุกคนเขามามีสวนรวมอยางแทจริง แตเปนการอภิปรายที่ตรงกับเรื่องงานของทีม ถาเกิดใครมีการอภิปรายนอกเรื่องก็จะมีคนดึงเขาเรื่องโดยเร็ว 3) สมาชิกทุกคนมีความเขาใจและยอมรับในงาน และวัตถุประสงคของทีมอยางแจมแจงและจริงจัง จะมีการอภิปรายกันอยางเสรีถึงวัตถุประสงคของทีมในบางแง จนกวาจะเปนวัตถุประสงคของทีมที่สมาชิกทุกคนยอมรับผิดชอบผูกพันอยางแทจริง 4) สมาชิกจะยอมฟงซึ่งกันและกัน การอภิปรายจะไมมีการกระโดดจากขอคิดหนึ่งไปอีกขอคิดหนึ่งที่ไมเกี่ยวกันเลย ทุกคนจะฟงขอคิดที่สมาชิกเสนอ ทุกคนจะไมกลัวถูกกลาวหาวาโง เมื่อเสนอความคิดสรางสรรคที่ไมเขาทา แมจะไมเขาทาจริงๆก็ตาม

คูมือเตรียมสอบบรรจุครูผูชวย : บวร เทศารินทร

342

5) ในทีมจะมีการไมเห็นดวยอยูตลอดเวลา และกลุมก็มีความสบายใจกับสภาพการณแบบนี้พวก เขาจะไมพยายามหลีกเลี่ยงความขัดแยงอยางเด็ดขาด หรือไมพยายามทําใหทุกสิ่งทุกอยางราบรื่นหรือหวานช่ืนหรือสวางแจมใสทุกสิ่งทุกอยางที่มีความเห็นไมลงรอยกันเหลานั้นจะไมถูกกดเก็บหรือไมนําขึ้นมาพิจารณาเปนอันขาด หากแตจะมีการสํารวจดูเหตุผลของผูที่ไมเห็นดวยอยางรอบคอบ แลวกลุมจึงหาวิธีแกขอขัดแยงเหลานั้น โดยจะไมใชอิทธิพลครอบงําผูไมเห็นดวยนั้นแตอยางไร

6) การตัดสินใจสวนใหญจะเปนการตัดสินใจโดยมีความเห็นพองตองกัน ซ่ึงแสดงใหเห็นอยางชัด เจนวา ทุกคนมีความเห็นดวยโดยทั่วไป และเต็มใจที่จะปฏิบัติตามการตัดสินใจเหลานั้น แตอยางไรก็ดีแนวโนมเพียงนอยนิดที่บุคคลผูไมเห็นดวยนั้น จะเก็บความไมเห็นดวยอยางแทจริงนั้นไวในใจ โดยไมแสดงออกดวยความจริงใจ การตัดสินใจโดยวิธีการโหวดเสียงกันนั้นจะมีนอยที่สุด กลุมจะไมยอมรับเสียงขางมากอยางงายๆ นี้วาเปนพื้นฐานการกระทําที่ถูกตอง

7) การวิพากษวิจารณจะกระทําบอยเปนนิจศีล ทํากันอยางเปดเผยตรงไปตรงมา และกระทําไดดวย ความสบายใจ การวิพากษวิจารณนี้ จะมีการโจมตีเร่ืองสวนตัวของบุคคลนอยมากหรือแทบไมมีเลย ไมวาจะโดยเปดเผยหรือลับหลัง การวิพากษ วิจารณจะเปนไปในลักษณะสรางสรรคเพื่อแกไขในสิ่งผิด และขจัดอุปสรรคตางๆที่กลุมเผชิญอยูและที่จะทําใหงานของกลุมไมกาวหนา 8) ทุกคนในกลุมรูสึกเปนอิสระที่จะแสดงความรูสึกของตนเองออกมาไดเทากันๆ กับที่เสนอขอคิดของตนเองออกมาไมวาเรื่องปญหาตางๆ หรือเร่ืองการปฏิบัติงานของกลุมจะมีการกลบเกลื่อนหรือกดเก็บนอยที่สุด และมีการเอา”น้ําขุนไวขางใน น้ําใสเอาไวขางนอก” นอยที่สุด เชนกัน และทุกคนในทีมจะรูดีเชนเดียวกันวาคนอื่นในทีมจะรูสึกอยางไร ไมวาเรื่องอะไรที่นําขึ้นมาอภิปรายนทุกคนสามารถใชความรูสึกตอบโตไดเชนกัน

9) เมื่อถึงขั้นลงมือทํา ทุกคนจะเขาใจและยอมรับงานที่รับมอบหมายดวยความเต็มใจ 10) ประธานหรือผูนํากลุม ไมใชอํานาจหรืออิทธิพลของตนเพื่อครอบงํากลุม ในทางตรงกันขามก็

เชนเดียวกัน กลุมจะไมยอมตามประธานหรือผูนํากลุมเหมือนกัน ความจริงเมื่อเราสังเกตการทํางานของกลุมที่มีประสิทธิภาพ เราจะเห็นไดอยางชัดเจนวาในบางครั้งบางคราวความเปนผูนําจะยายไปอยูกับผูอ่ืนบางในกลุม ไมผูกขาดอยูกับผูนําที่เปนทางการเทานั้น ทั้งนี้ขึ้นกับสถานการณสภาพแวดลอม สมาชิกในทีมตางคนตางมีประสบการณ ความรูตางกัน ดังนั้นทุกคนจึงเปนผูนําและขณะเดียวกันก็เปนผูตามได

10) กลุมจะตื่นตัวและรูตัวเองในเรื่องการปฎิบัติงานของกลุมอยูตลอดเวลา บางครั้งกลุมจะหยุด ทํางานชั่วคราวเพื่อหันมาสํารวจตนเองวา ขณะนี้กลุมของตนเองทํางานดีแลวหรือยังแคไหนเพียงไร มีปญหาอุปสรรคอะไรบาง อาจเปนปญหาเรื่องงานหรือระเบียบวิธีทํางาน อาจเปนเรื่องเครื่องมือส่ิงอํานวยความสะดวกหรืออาจเปนความประพฤติไมดี ปญหาตางๆจะถูกหยิบยกขึ้นมาอภิปรายอยางกวางขวางเพื่อหาทางแกปญหานั้นๆตอไป