ΤΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΤΟΥ ΝΑΡΓΙΛΕ  

 (Και των υγροφόρων καπνιστικών συσκευών

απομακρυσμένης καύσης)                            ΔΗΜΗΤΡΗΣ   ΓΚΑΡΛΙΑΡΙΔΗΣ  

 

 

 

 

 

«... Φύσα, ρούφα, τράβα τονε,

Πάτα τονε κι άναφ’τονε...»

(γνωστό ρεμπέτικο)  

 

 

 

 

1 

 

2 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3 

 

 

 

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

 

 

ΕΙΣΑΓΩΓΗ......................................................................................................................5 

 

ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΝΑΡΓΙΛΕ.................................................................................................7 

 

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ..........................................................................................................21 

 

ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΙ ΤΡΥΚ ΓΙΑ ΜΑΓΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΡΑΚΛΗΔΕΣ...............................................37 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5 

 

ΕΙΣΑΓΩΓΗ _______________________________________________________________ 

 

 

Ο ναργιλές ή αργιλές ή (ν)αργελές (sheesha ή arghile ή narghilah ή hookah ή hubble‐bubble,  όπως    είναι  διεθνώς  γνωστός  στις  Ανατολικές  χώρες)  είναι  μια  συσκευή καπνίσματος  πολύ  διαδεδομένη  σε  όλες  τις  χώρες  της  Μέσης  Ανατολής  (Τουρκία, Συρία,  Ιορδανία,  Αίγυπτος,  Αραβικές  χώρες  ‐συμπεριλαμβανομένων όλων  των  χωρών του Περσικού κόλπου και της Βόρειας Αφρικής‐ και φυσικά στις Ασιατικές χώρες Ιράν, Πακιστάν,  Αφγανιστάν  και  αλλού).  Συναντάται  επίσης  στην  Ελλάδα  και  στην  Κύπρο, αλλά  και  σε  άλλες  Ευρωπαϊκές  χώρες,  όπως  η  Ισπανία  και  η  Ιταλία,  όπου  διαρκώς κερδίζει νέους φίλους και οπαδούς.  

Ιστορικά τα  ίχνη του χάνονται στο χρόνο, μερικούς αιώνες πίσω, και όσον αφορά τον τόπο  «εφεύρεσης»  του  ναργιλέ,  αυτός  πρέπει  να  αναζητηθεί  κάπου  μεταξύ  Περσίας (Ιράν), βόρειας Ινδίας και σημερινού Πακιστάν. Είναι δε τεκμηριωμένο ότι ο σκοπός του αρχικά, και για μεγάλο χρονικό διάστημα έκτοτε, ήταν αποκλειστικά το κάπνισμα χασίς και  προϊόντων  καννάβεως  (τουμπεκί,  ταμίρα,  «μαύρο»).  Σήμερα  βέβαια,  λόγω  της ισχύουσας  νομοθεσίας  στα  περισσότερα  κράτη,  δεν  γίνεται  χρήση  χασίς  αλλά καπνίζονται  οι  μολάσσες  που  έχουν  διάφορα  αρώματα  και  γεύσεις  (μήλο,  φράουλα, κεράσι, πεπόνι, σταφύλι, λεμόνι, μέντα, τριαντάφυλλο, μέλι, μπανάνα, ροδάκινο,κλπ). 

Παρ’όλα αυτά, υπάρχουν πολλοί πληθυσμοί ιδίως στην Περσία και στην Αίγυπτο, που όταν καπνίζουν ναργιλέ το κάνουν μόνο με τον «παραδοσιακό» και «αυθεντικό» τρόπο, δηλαδή με παράγωγα κάνναβης (χασίς), και απεχθάνονται τις μολάσσες ή τις θεωρούν ως κάτι υποτιμητικό και εκφυλιστικό για το ναργιλέ. 

Στο παρόν εγχειρίδιο φυσικά δεν είναι σκοπός μας και δεν θα κάνουμε πραγματεία για το είδος καπνίσματος και τα προϊόντα της κάνναβης, αλλά απλώς θα προχωρήσουμε σε «τεχνική  περιγραφή»  του  σύγχρονου  ναργιλέ,  του  τρόπου  λειτουργίας  του  και προετοιμασίας του.  

 

 

 

 

6 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΝΑΡΓΙΛΕ  ____________________________________________________ 

 

 

 

 

Στο  κεφάλαιο  αυτό  θα  εξετάσουμε  το  ναργιλέ  ως  συσκευή  από  «την  κορφή  ως  τα νύχια».  Υπάρχουν  πολλές  ονομασίες  και  πολλές  παραλλαγές  για  όλα  τα  επιμέρους τμήματα του ναργιλέ, οι οποίες υιοθετήθηκαν με την πάροδο των χρόνων και κυρίως μέσω  της  χρήσης αλλά  και  της μορφής  του  εκάστοτε  ναργιλέ  (συνήθως αυτοσχέδιου και  ιδιοκατασκευής)  από  τους  ρεμπέτες,  τους  Μικρασιάτες  πρόσφυγες  και  τους παλιούς χασικλήδες, γι’αυτό και γίνονται πολλά «μπερδέματα» και παρερμηνείες. Θα βασιστούμε σε ιστορικές αναφορές αλλά και στη δική μας ερμηνεία (κοινή λογική και φυσική διαίσθηση) ώστε να καθορίσουμε, κατά την άποψή μας,  τους πιο «δόκιμους» όρους  για  κάθε  μέρος  του  ναργιλέ  και  για  να  μπορούμε,  στη  συνέχεια,  να συνεννοούμαστε σε κοινή γλώσσα.  

7 

 

Έτσι λοιπόν έχουμε και λέμε: 

 

1. Ο λουλάς  (κορώνα)  

Είναι το «δοχείο καύσης» ή υποδοχής του καπνού (μολάσσα ή μελάσσα) στην κορυφή του ναργιλέ. Συναντάται και με τις ονομασίες κορώνα ή κεφάλι ή μαγκαλάκι ή φέσι ή πλάκα ή Θανάσης    («ο Θανάσης με  τις  τρύπες»  ή «το  τρύπιο  το  κεφάλι»  )  από  τους παλιούς ρεμπέτες. Είναι πήλινο, κεραμικό ή πορσελάνινο (σε κάποιες περιπτώσεις και μεταλλικό) πυρίμαχο υλικό αντοχής σε ψηλές θερμοκρασίες, σε σχήμα ανεστραμμένου κώλουρου  κώνου  (κωδωνοειδές),  διαμπερές  κατά  τον  κάθετο  άξονα,  με  τη  μεγάλη βάση  προς  τα  πάνω  και  τη  μικρή  προς  τα  κάτω.  Απαντάται  σε  μεγάλη  ποικιλία χρωμάτων και μεγεθών. Μεταξύ του πάνω και του κάτω ανοίγματος (κοίλα) μεσολαβεί στερεό  διαχωριστικό  τμήμα  που  φέρει  μικρές  διαμπερείς  οπές.  Ο  λουλάς  είναι    ένα από τα τμήματα  του ναργιλέ,  ίσως το πιο παραδοσιακό, που ελάχιστα έχει αλλάξει η μορφή  του  σε  όλες  του  τις  εκδόσεις  και  παραλλαγές  από  τους  παλιούς  ναργιλέδες μέχρι  τους  σύγχρονους.  Εμείς  κρατάμε  ως  επικρατέστερες  τις  ονομασίες  λουλάς  και κορώνα (λόγω σχήματος και θέσης στην κορυφή του ναργιλέ) 

 

  

Εικόνα 1α. Σχηματική απεικόνιση του λουλά 

 

8 

 

                                             

                  

      

 

Εικόνα 1β. Λουλάδες διαφόρων σχημάτων, υλικών, χρωμάτων, μεγεθών 

9 

 

10 

 

2. Ο «σωλήνας» ή σέρι  

Είναι  ένας  σωλήνας  μεταλλικός  (χάλκινος,  μπρούτζινος,  νικελένιος,  κλπ)  που εξωτερικά  μπορεί  να  έχει  αρκετό  διάκοσμο  (καμπύλες,  σκαλίσματα, αραβουργήματα).  Αυτός  φέρει  στην  κορυφή  του  το  λουλά  (έχει  ειδικά διαμορφωμένη  υποδοχή  για  την  πρόσφυση  του  λουλά),  ενώ  η  βάση  του προσαρμόζεται  στην  γυάλα/«καμπάνα».  Κοντά  στη  βάση  του  (και  ως  μέρος αυτού) υπάρχουν συνήθως δύο προεξοχές. Η μια είναι για να προσαρμοστεί ο εύκαμπτος σωλήνας σπιράλ/«τσιμπούκι» και η άλλη είναι η λεγόμενη βαλβίδα εκτόνωσης  (η  περίφημη  ντουμανότρυπα),  η  οποία  σε  μερικούς  τύπους ναργιλέδων (πχ. Τούρκικος) δεν υπάρχει.  

Εδώ  πρέπει  να  σημειώσουμε  ότι  αναφερόμαστε  στο  σύγχρονο  τύπο  ναργιλέ. Ιστορικά, ο σωλήνας αυτός ονομαζόταν σέρι, (πιθανόν και σείρι ή συρίγγι) και ήταν  απλώς  ένας  κάθετος  σωλήνας  σαν  καλάμι,  πολύ  πιο  κοντός  και  πιο «φτωχός»  σε  διάκοσμο από  το σημερινό.  Η αποστολή  του ήταν  (και  είναι)  να γίνεται ο αγωγός και δίαυλος του καπνού από το λουλά προς το νερό (ή άλλο υγρό) που βρίσκεται μέσα στη «γυάλα» (Το «συρίγγι» μπορεί να εξηγείται διότι στους παλιούς ναργιλέδες που η «γυάλα» δεν ήταν γυάλινη αλλά ήταν συνήθως φτιαγμένη  από  κέλυφος  καρύδας  ή  κολοκύθα,  το  σέρι  έμπαινε  σαν  σύριγγα μέσα της,  καρφωμένο από πάνω). Τόσο η προεξοχή της ντουμανότρυπας, όσο και  η  προσαρμογή  του  καλαμιού/τσιμπουκιού  γινόταν  χωριστά  (δύο  άλλες τρύπες, επάνω στη «γυάλα»‐καρύδα). Λόγω της μορφής και της κάθετης θέσης του  μπορεί  να  χαρακτηριστεί  και  ως  «καλάμι»,  αλλά  προς  αποφυγήν παρεξηγήσεως, δεν είναι αυτό το λεγόμενο καλάμι που αναφέρουν οι ρεμπέτες στα  τραγούδια τους.  Εμείς για να μη το λέμε σκέτο «σωλήνα», προτιμάμε την ονομασία  σέρι  ή  και  καλάμι  (μιας  και  στο  σύγχρονο  ναργιλέ  τείνει  να καταργηθεί  το  «κανονικό»  καλάμι,  οπότε  «απελευθερώνεται»  η  χρήση  του όρου αυτού). 

 

     

 

Εικόνα 2. Το σέρι στο ναργιλέ (κάθετο,ασημί μεταλλικό στέλεχος) και σχηματική απόδοση. Η αριστερή προεξοχή είναι η ντουμανότρυπα και η δεξιά είναι η υποδοχή του 

μαρκουτσιού/τσιμπουκιού 

 

3. Η γυάλα ή «βάζο» 

Στο  σημερινό  ναργιλέ  είναι  όντως  ένα  γυάλινο  ‘βάζο’  με  μεγάλη  βάση  και στενότερο  στόμιο  (διαμέτρου  3‐5cm).  Το  σύνηθες  σχήμα  του  είναι  σαν  μιας κουδούνας  ή  καμπάνας  (γι’αυτό  και  πολλές  φορές  το  ακολουθεί  και  αυτή  η ονομασία),  αλλά  απαντάται  σε  απίστευτη  πληθώρα  σχημάτων  (κυλινδρικό, ωοειδές,  οβάλ,  πεπλατυσμένης  βάσης,  αχλαδοειδές,  λυχνοειδές,  κυβικό,  κλπ), μεγεθών, χρωμάτων και διακόσμησης. Αφορά σε μεγάλο ποσοστό, εκτός από το λειτουργικό του ρόλο, την αισθητική όλου του ναργιλέ. Παλαιότερα συναντούμε πλήθος ονομασίες για το συγκεκριμένο κομμάτι, οι οποίες είναι συνυφασμένες με το ρόλο του δοχείου αυτού, αλλά και με το υλικό κατασκευής του. Ετσι εκτός από γυάλα, γυαλί ή βάζο υπάρχουν και οι «ηχητικές» ονομασίες του: γουργού 

11 

 

(«η»  γουργού ή «ο»  γουργούς), γουργουλού, γούργουλας  ή γουργούλ(ι)ακας (όλες  προερχόμενες  από  το  χαρακτηριστικό  ήχο  των  μπουρμπουληθρών  του καπνού  καθώς  διέρχεται  βίαια  από  το  σέρι  δια  μέσου  του  νερού  στο μαρκούτσι). Επίσης αναφέρονται και οι ονομασίες τσίκα ή τζίκα, ο μαστραπάς, και φυσικά η καμπάνα.   Εδώ αξίζει να σημειώσουμε ότι οι πρώτοι γούργουλες ήταν  κατασκευασμένοι  από  ινδική  καρύδα  ή  από  κολοκύθα,  ενώ  οι ρεμπετόμαγκες  στις  φυλακές,  ελλείψει  άλλων  υλικών,  τους  κατασκεύαζαν ακόμη  και  από  κονσερβοκούτια,  ντενεκέδες,  πήλινα  ή  ξύλινα  κουτιά!  Σε Αραβικές  χώρες  ακόμα  και  σήμερα  υπάρχουν  καφενέδες  με  τους παραδοσιακούς  ξύλινους  ή  πήλινους  ναργιλέδες,  ενώ  οι  «ειδήμονες»  του ναργιλέ  λένε  ότι  ο  καρυδάτος  γούργουλας  είναι  ασυναγώνιστος.  Εντούτοις, στη  μοντέρνα  εκδοχή,  το  γυάλινο  βάζο  νικάει  κατά  κράτος,  και  γι’αυτό  θα αναφερόμαστε σε αυτό ως γυάλα. 

 

 

 

 

Εικόνα 3. Σχηματική απόδοση της γυάλας – «καμπάνας» 

12 

 

 

Εικόνα 4.  Παραδοσιακός –παλαιού τύπου‐ ναργιλές με πήλινη γουργουλού και ίσιο‐άκαμπτο καλάμι εισπνοής 

 

 

4. Το σπιράλ εισπνοής ή τσιμπούκι 

Είναι  ένας  εύκαμπτος  σωλήνας,  πλαστικός  ή  δερμάτινος,  ‘σπιράλ’  στο μεγαλύτερο  τμήμα  του,  αλλά  που  καταλήγει  σε  συμπαγή  μέρη  στα  δύο άκρα του,  είτε  πλαστικά  είτε  ξύλινα.  Το  ένα  προσαρμόζεται  επάνω  στη  βάση  του κάθετου καλαμιού (εδώ εμείς ως «καλάμι» εννοούμε το σέρι) του ναργιλέ, ενώ το  άλλο  αποτελεί  το  λεγόμενο  τσιμπούκι  ή  μαρκούτσι  ή  καλάμι  (όπως  το εννοούσαν οι παλιοί), που κρατάει ο καπνιστής του ναργιλέ και το φέρνει στο στόμα του. Ο λόγος που ονομαζόταν καλάμι ή μαρκούτσι γίνεται προφανής από την  εικόνα  4,  παραπάνω,  και  είναι  ότι  ιστορικά  ήταν  όντως  ένας  επιμήκης, ευθύς  και  άκαμπτος  ξύλινος  αυλός/σωλήνας  σαν  καλάμι.  Το  σπιράλ  είναι μεταγενέστερη εξέλιξη και εφεύρεση για ευκολία στην μετακίνηση (το σταθερό τσιμπούκι  σε  υποχρεώνει  να  είσαι  σε  συγκεκριμένη  θέση  καπνίσματος)  και ανταλλαγή μεταξύ πολλών καπνιστών (το δίνει εύκολα ο ένας στον άλλον χωρίς 

13 

 

να  μετακινούνται  ούτε  τα  άτομα  ούτε  ο  ναργιλές).  Το  μήκος  του  συνολικά μπορεί  να  είναι από μισό  έως  και  δύο μέτρα,  και  οι  καταλήξεις  του  (ιδίως  το τσιμπούκι) να είναι περίτεχνες (πχ. σκαλιστό κεφάλι κόμπρας). Εκ παραδρομής ή από άγνοια,  κάποιοι  το ονομάζουν και «λουλά»  (όπως επίσης ακόμα και  το γούργουλα ή και όλο το ναργιλέ ιδίως μικρού μεγέθους κάποιοι το λένε λουλά ή λουλαδάκι),  αλλά  έχουμε  εξηγήσει  παραπάνω  τι  ακριβώς  είναι  ο  λουλάς. Υπάρχουν εκδόσεις του ναργιλέ με δύο ή και περισσότερα σπιράλ/τσιμπούκια, που  προσφέρονται  για  ομαδικό  και  παρεΐστικο  κάπνισμα,  όπως  φαίνεται  και στην εικόνα 5. 

 

 

 

14 

 

                        

 

 

Εικόνα 5.  «Συντροφικoί» ναργιλέδες, της παρέας, με 2, με 3, αλλά και με  4 τσιμπούκια 

15 

 

Παραπάνω  αναφέραμε  τα  τέσσερα  βασικά  μέρη  του  ναργιλέ  (λουλάς,  σέρι, γυάλα,  τσιμπούκι)  που  χρειάζονται  οπωσδήποτε  για  να  έχουμε  έναν λειτουργικό  ναργιλέ,  όμως  υπάρχει  και  μια  πληθώρα  μικροεργαλείων  και βοηθητικών  αντικειμένων  που  είναι  χρήσιμες  και  έξυπνες  «πατέντες» προκειμένου να τον λειτουργήσουμε ή να τον συντηρήσουμε καλύτερα.  

 

Ας δούμε λοιπόν τις κυριότερες από αυτές: 

 

5. Αξεσουάρ του ναργιλέ 

 

i. Τσιμπίδα:  Είναι  η  κλασσική  μεταλλική  (λαμαρινένια,  τσίγκινη)  τσιμπίδα (λαβίδα),  δηλαδή  μια  μικρή  «μασσιά»  που  χρησιμοποιείται  για  να πιάνουμε και να μετακινούμε τα καρβουνάκια 

ii. Πιάτο ή  δίσκος: Είναι  ένα μικρό πιάτο από  το  ίδιο μεταλλικό υλικό    (και συνήθως  του  ιδίου  χρώματος)  που  είναι  και  το  καλάμι  (σέρι),  έχει  μια τρύπα  στη  μέση  και  «φοριέται»  στο  πάνω  μέρος  του  ναργιλέ,  αμέσως κάτω από  το  λουλά.  Η  χρήση  του  είναι  προστατευτική  (να  μην  πέφτουν στάχτες)  και  συνήθως  ακουμπάμε  εκεί  την  τσιμπίδα  και  τα  περίσσια  ή σβησμένα καρβουνάκια. 

 

Εικόνα 6.  Το «πιάτο» του ναργιλέ 

16 

 

 

iii. Κάλυμμα  λουλά  ‐  «κουϊτίς»  :  Είναι  στην  ουσία  ένα  μεγάλο  καπάκι  ‐ «ποτηράκι» κυλινδρικό,  τενεκεδένιο, με μικρές τρύπες γύρω‐γύρω για να παίρνει  αέρα  (αλλά  και  για  ντεκόρ  –με  αστεράκια,  φεγγαράκια,κλπ)  και δύο  μεγάλες  πάνω  και  κάτω,  με  το  οποίο  προαιρετικά  μπορούμε  να «κουκουλώσουμε»  το  λουλά,  είτε  για  να  ‘αρπάξουν’  πιο  γρήγορα  τα καρβουνάκια,  είτε  για  να  δημιουργηθεί  πιο  πολλή  ζέστη  γύρω  από  το λουλά,  είτε αν είμαστε σε εξωτερικό χώρο που πχ. φυσάει πολύ,  να μην πετάγονται σπίθες από τα καρβουνάκια μακριά ή επάνω μας.  

 

Εικόνα 7.  Το ποτήρι‐καπάκι του ναργιλέ 

Εκτός από το κοινό (μεγάλο) ποτηράκι ‐ καλύπτρα, υπάρχουν και διάφορες πατέντες  ή  προσαρμογές  απευθείας  στο  λουλά,  όπως  αυτές  που εικονίζονται στην παρακάτω εικόνα. 

             

 

Εικόνα 8.  Ειδικά σχεδιασμένα –τροποποιημένα καρβουνοκαλύμματα που προσαρμόζονται στο λουλά 

17 

 

18 

 

iv. Γκαζάκι/Σχάρα:  Το  κλασσικό  γκαζάκι  του  καφέ,  το  οποίο  εδώ χρησιμοποιείται  για  να  ανάψουμε  τα  κάρβουνα  (σημειωτέον:  ΔΕΝ χρησιμοποιούμε  τα  κοινά  καρβουνάκια  θυμιάματος!).  Προφανώς χρειάζεται και μια «έτοιμη» ή αυτοσχέδια μικρή σχάρα, ώστε να βάλουμε τα  καρβουνάκια  επάνω  σε  αυτήν  και  κατόπιν  επάνω  στο  γκαζάκι προκειμένου  να  ανάψουν  (τα  ‘original’  καρβουνάκια  του  ναργιλέ  είναι συνήθως  βραδιφλεγή  και  μακράς  διαρκείας  και  δεν  συνίσταται  απλή αναμονή για να ανάψουν με τον αναπτήρα! Πρώτα θα καεί ο αναπτήρας και το χέρι σας και μετά τα καρβουνάκια!) 

v. Πιπάκια  μιας  χρήσης:  Είναι  μικρά  πλαστικά  επιστόμια,  τα  οποία προσαρμόζουν  στην  κατάληξη  του  τσιμπουκιού,  για  την  περίπτωση πολλών χρηστών και για λόγους υγιεινής  

vi. Δοχείο κάρβουνων, τασάκι: Είναι ένα μεταλλικό κουτάκι με χειρολαβή και ποδαράκια στο οποίο βάζουμε τα αναμμένα κάρβουνα που είναι έτοιμα, ιδίως  όταν  έχουμε  να  κάνουμε  με  πολλούς  ναργιλέδες  ή  διαδοχικά καπνίσματα στον  ίδιο ναργιλέ.  Για  τους οικιακούς και ατομικούς χρήστες δεν  είναι  απαραίτητο,  αλλά  όλα  τα  ναργιλάδικα  και  οι  απανταχού ναργιλοκαφενέδες  διαθέτουν  τέτοια  δοχεία,  πολλά  από  τα  οποία  είναι ιδιαίτερα  ευφάνταστης  και  περίτεχνης  κατασκευής  και  γουστόζικα.  Για φολκλορικούς  λόγους  και  για  να  προσδώσετε  «κύρος»  οργανωμένου ναργιλεδόμαγκα μπορείτε να έχετε ένα μικρό τέτοιο δοχείο. 

vii. Φύλλα  αλουμινόχαρτου:  Είναι  τα  γνωστά  αλουμινόχαρτα  ‐μόνο  θέλει προσοχή  να  είναι  του  τύπου  που  σχίζονται/τρυπιούνται  εύκολα  και  όχι κάποια άλλα  (του φαγητού) που είναι πολύ ανθεκτικά και αδιάτρητα!  Σε μερικές  περιπτώσεις  πωλούνται  και  «έτοιμα»  κομμένα  μικρών διαστάσεων (πχ 10x10cm) τετραγωνικής ή κυκλικής επιφανείας. 

viii. Πολυβελόνα για τρύπημα: Είναι μια μικρή βάση πλαστική ή από σκληρό λάστιχο  με  μια  μικρή  χειρολαβή,  που  στο  κάτω  μέρος  της  καταλήγει  σε μερικές δεκάδες αιχμηρές απολήξεις σαν καρφίτσες,  και  χρησιμοποιείται για  να  ανοίγουμε  εύκολα,  γρήγορα  και  ομοιόμορφα  τρύπες  στο αλουμινόχαρτο.  Και  αυτό  θεωρείται  από  πολλούς  «πολυτέλεια»  καθώς την  ίδια  δουλειά  άνετα  μπορεί  να  κάνει  κανείς  και  με  οδοντογλυφίδα, καρφίτσες,  μολύβι,  στιλό,  σουγιά,  τιρ‐μπουσόν,  και  οποιοδήποτε  άλλο μυτερό αντικείμενο, αλλά ο «ψαγμένος» και ο «γκατζετάκιας» θα το πάρει στα σίγουρα, γιατί είναι θέμα στυλ! 

 

Εικόνα 9.  Σχηματική απόδοση πολυβελόνας 

ix. Λαστιχάκια,  μούφες,  φλάντζες,  σφήνες:  Είναι  λαστιχάκια‐φλάντζες διαφόρων μεγεθών που προσαρμόζουν  σε  όλες  τις «ενώσεις»  τμημάτων του  ναργιλέ,  ώστε  να  μήν  υπάρχουν  διαρροές  καπνού  καθ’όλη  τη διαδρομή  του  από  το  λουλά μέχρι  το  επιστόμιο  στο  τσιμπούκι. Ο ρόλος τους  είναι  πάρα  πολύ  σημαντικός.  Πολλές  φορές  χρησιμοποιούνται  και χαρτιά,  χαρτονάκια,  πέτσινα  ρετάλια,  ζελατίνες,  μονωτικές  ταινίες, σελοτέηπ,  ή  ακόμη  ακόμη  και  συμπιεσμένη  ψίχα  ψωμιού  ή  ζυμάρι  ως εναλλακτικά  (ή  μόνα  διαθέσιμα)  μέσα  και  τρόποι  «μόνωσης»  και στεγανοποίησης 

x. Καθαριστικά  βουρτσάκια:  Είναι  βουρτσάκια  διαφόρων  μηκών  και διατομών,  και  χρησιμοποιούνται  κυρίως  για  τον  καθαρισμό  των εσωτερικών  τοιχωμάτων  του  κάθετου  καλαμιού  (σέρι)  και  των  στομίων (τσιμπούκι).  Υπάρχουν  όμως  και  μερικά  που  χρησιμοποιούνται  για  τον καθαρισμό της γυάλας (επειδή από τις πολλές χρήσεις πιάνει «πουρί»). 

 

Εικόνα 10.  Βουρτσάκια καθαρίσματος 

19 

 

20 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ __________________________________________________________ 

 

Αφού διαλέξουμε τον καπνό μας (φρούτα, μολάσσες) παίρνουμε το λουλά και βάζουμε πάνω  του  το  αλουμινόχαρτο.  Το  τσιτώνουμε  και  κάνουμε  τις  τρύπες,  με  την πολυβελόνα, με οδοντογλυφίδα, σύρμα ή μύτη μαχαιριού,κλπ. Καλύτερα οι τρύπες να είναι πολλές και μικρές παρά μεγάλες και λίγες. 

Σχετικά  με  την  τοποθέτηση  του  αλουμινόχαρτου  υπάρχουν  πολλές  θεωρίες.  Στους «κανονικούς»  ναργιλέδες  και  στους  ναργιλέδες  με  βαρύ  καπνό μαάσλ  (moasshl)  δεν βάζουμε καθόλου αλουμινόχαρτο, για παράδειγμα. Ο καπνός τοποθετείται απευθείας πάνω  στο  λουλά,  και  έπειτα  τα  κάρβουνα  απευθείας  πάνω  και  μέσα  στον  καπνό (εικόνα 12). Κάποιοι βάζουν μόνο ένα φύλλο αλουμινόχαρτο μεταξύ της μολάσσας και του  κάρβουνου  (εικόνα 11),  ενώ άλλοι  κάνουν  το  λεγόμενο «σάντουιτς»  (εικόνα 13), δηλαδή  εμπερικλείουν  τον  καπνό  σε  διάτρητο  αλουμινόχαρτο,  έτσι  ώστε  η  μολάσσα δεν έρχεται σε άμεση επαφή ούτε με τα κάρβουνα αλλά ούτε και με τα τοιχώματα του λουλά (καθώς μεσολαβεί το αλουμινόχαρτο από όλες τις διευθύνσεις). 

 

 

Εικόνα 11.  Σχηματική απεικόνιση της διαδοχικής τοποθέτησης καπνού, αλουμινόχαρτου και κάρβουνων στο λουλά 

 

 21 

 

 

 

Εικόνα 12.  Έτοιμος λουλάς με μαάσλ 

 

 

 

 

 

Εικόνα 13.  Καπνός σε αλουμινόχαρτο τύπου «σάντουιτς» 

22 

 

Αφού επιλέξουμε τη μέθοδο που μας αρέσει (απλή ή σάντουιτς), τυλίγουμε σφιχτά και προσεκτικά το αλουμινόχαρτο με τον εμπεριεχόμενο καπνό, επάνω στο λουλά ώστε να εφάπτεται πολύ καλά. 

Τώρα,  το αν το αλουμινόχαρτο «αγκαλιάζει» όλον το λουλά  (εικόνα 14) ή αν εξέχουν «φτερά» του αλουμινόχαρτου (πολλοί σκόπιμα φτιάχνουν ένα αυτοσχέδιο «ποτηράκι»‐κουϊτίς  με  το  ίδιο  κομμάτι  αλουμινόχαρτο  γύρω  και  πάνω  από  το  λουλά,  και  δεν χρησιμοποιούν  καθόλου ποτηράκι‐κάλυμμα),  είναι  δικό σας θέμα,  και αναλόγως  των συνθηκών (αέρας, εσωτερικός χώρος, κλπ) 

 

 

Εικόνα 14.  Λουλάς (με καπνό) τυλιγμένος ολόκληρος ερμητικά με αλουμινόχαρτο 

 

Τα προτερήματα της μεθόδου σάντουιτς είναι ότι δεν λερώνεται τόσο πολύ ο λουλάς μετά  από  τη  χρήση  από  μαυρίλες  και  αποκαϊδια  ή  ξεραμένο  πρώην  υγρό  καπνό κάνοντας  έτσι  ευκολότερο  και  γρηγορότερο  το  έργο  του  καθαρισμού  του  για  την επαναχρησιμοποίηση, ενώ επίσης και κατά την έναρξη, το αλουμινόχαρτο ζεσταίνεται γρήγορα  και  κρατάει  ομοιόμορφα  τη  θερμοκρασία  υψηλή  σε  όλη  την  ποσότητα  του καπνού  που  στην  ουσία  «σιγοβράζει»  (εκτός  από  τα  πάνω‐πάνω  στρώματα  που καίγονται  αρχικά).  Γίνεται  δηλαδή  σαν  το φαγητό  το  γιουβέτσι  στα  πήλινα  τα  μπωλ, σκεπασμένο με αλουμινόχαρτο (η λογική είναι η ίδια και στα δυο).  

Μόλις  τελειώσουμε  με  το  λουλά,  τον  καπνό  και  το  αλουμινόχαρτο,  ετοιμάζουμε  το «κύριο»  σώμα  του  ναργιλέ,  δηλαδή  τη  γυάλα  και  το  σέρι.  Παράλληλα,  βάζουμε  2‐3 καρβουνάκια στη σχάρα στο γκαζάκι να σιγοψήνονται (πρώτα να φύγει η υγρασία και μετά σε 5‐6 λεπτά να ανάψουν πλήρως και να ροδοκοκκινίσουν). Ο λουλάς σε αυτή τη φάση περιμένει έτοιμος και «ντυμένος» με το αλουμινόχαρτο σε μια γωνιά. 

23 

 

Παίρνουμε τη γυάλα και τη γεμίζουμε νερό από τη βρύση σκέτο ή ανάμικτο με κάποιο άλλο  υγρό  (πχ,  γάλα,  χυμό,  τσάι,  κλπ).  Επίσης  μπορούμε  να  βάλουμε  και  οτιδήποτε άλλο σκέτο χωρίς νερό, ακόμα και αλκοολούχα ποτά (θα μιλήσουμε για αυτά τα ‘τρυκ’ στο επόμενο κεφάλαιο).  

 

 

 

                      

 

 

Εικόνα 15.  Σχηματική απεικόνιση/τομή της γυάλας με το νερό. Στο δεξί σχέδιο έχουμε προσαρμόσει και το σέρι 

 

24 

 

 

Εικόνα 16.  Υπολογισμός της στάθμης του νερού στη γυάλα 

 

Για το πόσο θα τη γεμίσουμε, ακολουθούμε τον εξής εμπειρικό κανόνα: Βλέπουμε πού περίπου τελειώνει το κάτω μέρος από το σέρι (είναι η διακεκομένη κόκκινη γραμμή στο σχήμα  16),  όταν  είναι  πλήρως  συναρμολογημένος  ο  ναργιλές  (χωρίς  νερό),  και  από εκείνο το σημείο ως αναφορά, γεμίζουμε τόσο τη γυάλα ώστε η τελική στάθμη μέσα σε αυτήν  να  απέχει  2  με  3  δάχτυλα,  το  πολύ,  πιο  πάνω  από  αυτό  το  όριο  (είναι  η απόσταση d στο σχήμα 16). Αυτό γίνεται για 2 κυρίως λόγους: Ο πρώτος είναι ότι όσο πιο  μεγάλη  είναι  η  απόσταση  d  (δηλαδή  όσο  πιο  πολύ  γεμίζουμε  τη  γυάλα) συνεπάγεται ότι τόσο δυνατότερα πρέπει να ρουφάει ο χρήστης και θα καταντήσει στο τέλος  κουραστικό  (το  ναργιλέ  τον  κάνουμε  για  χαλάρωμα,  όχι  για  να  κερδίσουμε  το νόμπελ  ρουφήγματος!),  έστω  και  αν  έχει  τη  χαρά  να  βγάζει  περισσότερες μπουρμπουλήθρες, και ο δεύτερος λόγος είναι ότι μειώνεται ο «αποθηκευτικός» χώρος του «παραμένοντος» στη γυάλα καπνού (αεριοθάλαμος ‐ είναι ο χώρος «Α» στο σχήμα 16). Μετά από κάθε ρουφηξιά μια σημαντική ποσότητα καπνού πληρώνει το χώρο της γυάλας (Α) που δεν έχει νερό, και μέχρι να ακολουθήσει η επόμενη ρουφηξιά αυτός ο καπνός ψύχεται από την επαφή του με την επιφάνεια του νερού και με τα εσωτερικά 

25 

 

26 

 

τοιχώματα  της  γυάλας.  Σε  διαφανείς  γυάλες  φαίνεται  σαν  μια  εντυπωσιακή  άσπρη «νέφωση»  μέσα  στη  γυάλα    και  περιμένει  την  επόμενη  ρουφηξιά  μας.  Ενας  ακόμη λόγος, τέλος, είναι ότι γενικώς όσο πιο πάνω είναι η στάθμη του νερού στη γυάλα, τόσο αυξάνεται, υπό συνθήκες, η πιθανότητα με μια γερή ρουφηξιά να τραβήξουμε και νερό μέχρι  το  στόμα  μας  (ιδιαίτερα  σε  μικρούς  ναργιλέδες!)  κάτι  που  φυσικά  δεν  το θέλουμε. 

Αφού συναρμολογήσαμε το σέρι πάνω στη γυάλα, και με το νερό μέσα σε αυτή σωστά υπολογισμένο,  έρχεται η ώρα να βάλουμε πάνω στο σέρι  το  λουλά,  να σφηνώσουμε και  το  τσιμπούκι  στην  αντίστοιχη  υποδοχή,  και  να  ελέγξουμε  για  τυχόν  διαρροές, προτού φέρουμε τα καρβουνάκια (τα καρβουνάκια τελευταία! Αφήστε τα στο γκαζάκι να  αρπάξουν  καλά!).  Νωρίτερα,  πριν  δηλαδή  βάλουμε  το  λουλά,  τοποθετούμε  το φορετό πιατάκι  (σε  κάποιους  ναργιλέδες  είναι  κολλημένο  και  μόνιμα  ενσωματωμένο στο  σέρι,  αλλά  συνήθως  στους  μεγάλους  ναργιλέδες  είναι  χωριστό  εξάρτημα  και αποσπώμενο) επάνω στο σέρι. 

Τα  σημεία  των  πιθανών  διαρροών «στο  δρόμο»  του  αέριου  καπνού  είναι  σε  γενικές γραμμές  όπου  υπάρχει  σύνδεση  σε  δύο  διαφορετικά  μέρη,  και  είναι  (δυνητικά)  το μάξιμουμ  8.  Για  ευκολία  αναγνώρισης  τα  σημειώνουμε  στο  σχήμα  17  και  τα αναφέρουμε αντίστοιχα. 

 Ο ιδανικός ναργιλές δεν πρέπει ούτε να χάνει καπνό, ούτε να «μπάζει» αέρα, από πουθενά, εκτός μόνο από 2 σημεία: α) την είσοδο (λουλάς ‐ χώρος καύσης) και β) την έξοδο,  δηλαδή  το  επιστόμιο  ρουφήγματος  στην  κατάληξη  του  τσιμπουκιού.  Η ντουμανότρυπα είναι ένα σημείο ελεγχόμενης διαρροής, δηλαδή μόνο όταν θελήσουμε εμείς να τη χρησιμοποιήσουμε ως τέτοια προστίθεται σαν μία τρίτη έξοδος.  

 

Εικόνα 17.  Τα 8 σημεία «ελέγχου» για πιθανή διαρροή αέρα/καπνού  

 

Στην πράξη ελέγχουμε συνήθως 3  σημεία. Αυτά είναι,  κατά σειρά,  το  καλό σφήνωμα της βάσης του κάθετου σωλήνα (σέρι) στη γυάλα, το καλό σφήνωμα του σπιράλ στην υποδοχή στο σέρι (βάλε το «φίδι» στην τρύπα του!), και το καλό σφήνωμα του λουλά στην κορυφή του σωλήνα. Σε ένα καλό ή καινούριο σέρι η ντουμανότρυπα δεν θα έχει 

27 

 

28 

 

πρόβλημα  (εκτός και αν είναι εξαρχής ελατωματική ή σπασμένη ή  ξεβιδωμένη), ούτε και η πρόσφυση της υποδοχής του τσιμπουκιού/σπιράλ επάνω στο σέρι. Το τσιμπούκι άλλες φορές είναι «κολλημένο» και ενιαίο με το σπιράλ, και άλλες φορές αποσπώμενο (μπαίνει και βγαίνει σφηνωτά). Στους «χλιδάτους» ναργιλέδες, με δερμάτινο σπιράλ, το τσιμπούκι είναι χωριστό και αποσπώμενο εξάρτημα. Στο αποσπώμενο, λοιπόν, πρέπει να  φροντίζουμε  να  σφηνώνει  καλά  (μόνο  του  ή  με  τη  βοήθεια  κάποιας  μούφας), αλλιώς εκτός από τις πιθανές διαρροές μπορεί να μείνουμε και με σκέτο το τσιμπούκι στο χέρι ξαφνικά και το σπιράλ να πέσει κάτω! Το επιστόμιο συνήθως μπαίνει σφιχτά με  την πρώτη και δεν δημιουργεί προβλήματα στεγανότητας εκτός  και αν είναι πολύ μικρό ή πολύ μεγάλο και δεν ταιριάζει με το συγκεκριμένο τσιμπούκι. 

Αφού  κάνουμε  τον  έλεγχο,  που  συνίσταται  ουσιαστικά  στο  να  τραβήξουμε  μερικές κανονικές  και  χαλαρές  εισπνοές  και  να  ακούσουμε  το  χαρακτηριστικό  ήχο  από  τις μπουρμπουλήθρες  (πράγματι  αυτό  είναι  το  κριτήριο!  Αν  μας  φαίνεται  καλός  και «γουργουλιαστός»  ο  ήχος  από  τις  μπουρμπουλήθρες  και  δεν  παρεισφρύουν ενοχλητικά  φσσσστ  ή  βάζουμε  πολλή  δύναμη  για  να  ρουφήξουμε  =  διαρροές!)  τότε είμαστε έτοιμοι για  το  τελικό στάδιο.    Υπάρχει επίσης και  το λεγόμενο «αντίστροφο» τεστ,  δηλαδή  να  φυσήξουμε  προς  τα  έξω  αντί  να  εισπνεύσουμε,  έχοντας  κλεισμένη (μαγκωμένη ή βουλωμένη)  την  ντουμανότρυπα,  οπότε  το σέρι  θα  γίνει «συντριβάνι» και  το  νερό  από  τη  γυάλα  θα  ανέβει  μέχρι  πάνω  στο  στόμιο  όπου  προσαρμόζεται  ο λουλάς και θα πετάγεται έξω! (Αυτό φυσικά ΜΗΝ το κάνετε με αναμένο λουλά επάνω στο σέρι, εκτός και αν θέλετε να τον σβήσετε επειδικτικά και μάγκικα στο τέλος, και να τα  κάνετε  όλα  μούσκεμα  στο  λουλά  και  στο  πιατάκι  με  μια  μαυριδερή  ‘σούπα’  από κάρβουνο, καπνό και νερό!....). Επίσης αποφεύγετε να βάζετε τη γυάλα και το ναργιλέ υψηλότερα  από  το  σημείο  που  κάθεστε,  γιατί  πάλι  υπάρχει  η  πιθανότητα  να ρουφήξετε  κατά  λάθος  νερό  από  το  σπιράλ  (ενδεχόμενες  μικρές  εγκλωβισμένες ποσότητες  νερού και σταγόνες στα τοιχώματα που κατρακυλάνε προς τα κάτω). 

Στο  επόμενο  σχήμα  (εικόνα 18)  παρουσιάζεται  η  πλήρης  λειτουργία  του  ναργιλέ.  Τα κόκκινα  βέλη  δείχνουν  τη  ροή  του  αέριου  καπνού,  όπως  αυτός  εκβιάζεται  να  την ακολουθήσει  (γιατί ο καπνός φυσικά δεν πάει από μόνος του προς τα κάτω!), από το χώρο «παραγωγής» του στο λουλά, μέχρι το επιστόμιο του τσιμπουκιού από όπου και ρουφάμε. 

  

Εικόνα 18.  Αρχή λειτουργίας του ναργιλέ –Τα κόκκινα βέλη δείχνουν την εξαναγκασμένη ροή καπνού/αέρα  κατά τη διάρκεια της εισπνοής 

29 

 

Αν  θέλουμε,  στο  ξεκίνημα  του  καπνίσματος  βάζουμε  και  το  ποτηράκι  (καλύπτρα) επάνω στο λουλά (έτσι ώστε να τον καλύπτει ολόκληρο, μαζί με το πάνω μέρος από το σέρι, και να πατάει στο δίσκο) όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα (εικόνα 19) 

 

 

 

Εικόνα 19.  Τοποθέτηση του καλύμματος επάνω στο λουλά 

Καλό θα είναι όμως να μην το κρατάμε εκεί όλη την ώρα, γιατί καμιά φορά «πνίγει» το ναργιλέ  και  «ντουμανιάζει»  (μη  επαρκής  οξυγόνωση,  ατελής  καύση).  Αν  δεν συντρέχουν λόγοι καιρικών συνθηκών (πχ. δυνατός αέρας) τότε μετά από τα πρώτα 5 ‐ 10  λεπτά  το  βγάζουμε  το  καπάκι/κάλυμμα  (προσοχή:  πάντα  να  το  πιάνετε  με  την τσιμπίδα,  γιατί  ως  καλός  αγωγός  της  θερμότητας  –τενεκές  γαρ‐  μετά  από  λίγη  ώρα ζεματάει!)  και  το  βάζουμε  σε  κάποιο  κατάλληλο  σημείο  προσεκτικά  ωστε  να  μην προκαλέσουμε καμιά ζημιά (λόγω της υπερθέρμανσής του). 

Όσον  αφορά  τη  ντουμανότρυπα,  μπορούμε  πού  και  πού  να  τη  χρησιμοποιούμε  ανά τακτά  χρονικά  διαστήματα  ή  τυχαία,  για  να  «ξεμπουκώσει»  ο  ναργιλές  και  να  έρθει νέος φρέσκος καπνός μέσα ή για «εφφέ» (τσαφ‐τσουφ το τρενάκι). 

Μετά από μια γερή τζούρα, και αμέσως μόλις διακόψουμε το «ρούφηγμα», ο ναργιλές από  την  κατάσταση  της  εικόνας  18  (με  τα  βελάκια)  περνάει  στην  «προσωρινή κατάσταση  αναμονής»  (μέχρι  την  επόμενη  ρουφηξιά),  η  οποία  εικονίζεται  στο ακόλουθο σχήμα (εικόνα 20): 

30 

 

                    

Α

Β

Γ

ΓΔ

 

Εικόνα 20.  Χώροι του παραμένοντος καπνού στη φάση αναμονής 

 

Στην κατάσταση αυτή, που αποτελεί το μεσοδιάστημα μεταξύ διαδοχικών ρουφηξιών, 

σταματάει η ροή του αέρα, και έτσι κάποιες ποσότητες καπνού εγκλωβίζονται σε ορισμένες 

περιοχές. Αυτές είναι: ο χώρος στο επάνω τμήμα της γυάλας 

  31

(αεριοθάλαμος),  πάνω  από  την  επιφάνεια  του  νερού  (περιοχή Α,  στο  σχήμα  20),  το εσωτερικό του κάθετου σωλήνα (περιοχή Β, στο σχήμα 20) και τέλος ο χώρος μέσα στο σπιράλ  και  στο  τσιμπούκι  (περιοχή  Γ,  στο  σχήμα 20).  Κάποια ποσότητα  καπνού  είναι σχεδόν μονίμως εγκλωβισμένη και στην περιοχή Δ (σχήμα 20), δηλαδή ανάμικτη με τη μολάσσα μέσα στο τυλιχτό αλουμινόχαρτο, στην κορυφή του ναργιλέ.  

Βέβαια με την πάροδο μερικών λεπτών αρχίζουν και αδειάζουν οι χώροι σιγά σιγά, με πρώτον  το  Γ  (γι’αυτό  και  όταν  κρατάμε  στο  χέρι  στο  τσιμπούκι  μετά  τη  δική  μας ρουφηξιά φαίνεται μερικές φόρες σαν να καπνίζει μόνο του –συνεχίζει να αναδύεται ο παραμένων εντός του καπνός) και τον Β, και στη συνέχεια, αλλά πολύ πολύ αργότερα, τον  Α  (διότι  εκεί  στην  ουσία  είναι  εγκλωβισμένος  ο  καπνός,  αφενός αποτελεσματικότερα  –μικρή  έξοδος  διαφυγής  μέσω  του  Γ‐  και  αφετέρου  πολύ περισσότερος σε όγκο από τις άλλες 2 περιοχές).  

Σε αυτή τη φάση αναμονής και προτού αδειάσουν οι χώροι από τον καπνό μόνοι τους, μπορούμε να τους εξαναγκάσουμε να αδειάσουν εισάγοντας φρέσκο αέρα (που τον φυσάμε/σπρώχνουμε  εμείς)  από  το  επιστόμιο.  Τότε  εξωθείται  ο  παραμένων  καπνός στο τσιμπούκι/σπιράλ  (χώρος Γ)  και στη γυάλα  (χώρος Α)  να εξέλθει βίαια διά μέσου της  ντουμανότρυπας  (της  οποίας  η  κανονικά  κλειστή  βαλβίδα  τώρα  ανοίγει),  ενώ παράλληλα –και αναλόγως της δύναμης του φυσήματος ανεβαίνει η στάθμη του νερού στο σέρι, πιέζοντας και τον παραμένοντα σε αυτόν καπνό (περιοχή Β, και ακολούθως Δ) να  βγεί  επάνω,  από  το  λουλά  (εικόνα  22).  Εδώ  γίνεται  σαφής  και  ο  λόγος  που  η βαλβίδα  εκτόνωσης  ονομάζεται  παραδοσιακά  «ντουμανότρυπα»  ή  «ντουμανόβιδα» στους σύγχρονους ναργιλέδες (εικόνα 21). 

 

Εικόνα 21.  Αρχή λειτουργίας βαλβίδας εκτόνωσης καπνού (ντουμανόβιδας) 

 

32 

 

 

Εικόνα 22.  «Ξεμπούκωμα» του ναργιλέ (φύσημα προς τα έξω) 

 

 

33 

 

34 

 

Η ντουμανόβιδα είναι μία κυλινδρική προεξοχή, όπως είπαμε, κούφια εσωτερικά, που βρίσκεται στη βάση του κάθετου σωλήνα. Είναι σαν μια μικρή «καμινάδα». Στο πάνω μέρος της έχει μια σειρά από μικρές τρυπούλες. Εσωτερικά έχει έναν απλό μηχανισμό με ένα μικρό μεταλλικό σφαιρίδιο (κουρσουμάκι, ρουλεμάν) ή μια μικρή πλακίτσα, που συγκρατείται στα τοιχώματα με τέτοιο τρόπο ώστε να στην κανονική της κατάσταση να κλείνει  τις  τρυπούλες από μέσα.  Στην εικόνα 21, η κανονική κατάσταση φαίνεται στο αριστερό σχήμα, και το σφαιρίδιο που περιγράφουμε παρουσιάζεται σχηματικά ως ένα πράσινο‐σιέλ ορθογώνιο (διακεκομμένες γραμμές). Όταν φυσήξει ο καπνιστής προς τα έξω τότε από την πίεση που ασκεί ο εισερχόμενος αέρας σπρώχνει το σφαιρίδιο προς τα πάνω και έτσι «ανοίγουν» οι τρύπες της βαλβίδας (δεξί σχήμα στην εικόνα 21) από όπου βγαίνει πλέον ο καπνός, και τελικά την κάνει να μοιάζει όντως σαν μικροσκοπική καμινάδα τρένου ή καλύτερα σαν τη βαλβίδα ατμού της μαγειρικής χύτρας. 

Όμως ακόμα και η ύπαρξη της ντουμανότρυπας, και η 100% σωστή λειτουργία της, δεν μας εξασφαλίζουν απόλυτα  το ότι σε ένα γερό φύσημα  (ή αν είναι  κοντό  το σέρι,  σε μικρούς  ναργιλέδες,  πχ)  δεν  θα  τα  κάνουμε  όλα  ...μούσκεμα!  Οπότε  θέλει  πολλή προσοχή  στο  πότε  και  στο  πώς  φυσάμε  προς  τα  έξω,  ώστε  να  αποδείξουμε τουλάχιστον ότι δεν μαθαίναμε τζάμπα τη Φυσική στο σχολείο. 

Μετά  από  όλα  αυτά  είμαστε  σε  θέση  να  απολαύσουμε  το  ναργιλέ  μας  και  να αφεθούμε στην ηρεμία του ρυθμικού ήχου των μπουρμπουληθρών, και τη γεύση του αρωματικού καπνού. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

35 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

36 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΠΑΡΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΙ ΤΡΥΚ ΓΙΑ ΜΑΓΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΡΑΚΛΗΔΕΣ___________________________ 

 

Όποιος πέρασε τη «βασική εκπαίδευση» και μπήκε στο νόημα της όλης λειτουργίας του ναργιλέ  αργά  ή  γρήγορα  θα  αναζητήσει  τρόπους  να  τον  κάνει  πιο  αποδοτικό  με διάφορες παρεμβάσεις ή να πειραματιστεί με  το είδος και  την ποιότητα  των καπνών και το αποτέλεσμά τους στη διάθεση και στο χαλάρωμα. 

Μολονότι  αυτό  είναι  ένα  εξολοκλήρου  προσωπικό  πεδίο  (γούστα  και  ιδιαίτερες προτιμήσεις του καθένα), εμείς εδώ θα σας δώσουμε έναν αρχικό «μπούσουλα». 

Πρώτη και καλύτερη παρέμβαση είναι να φροντίζουμε ώστε το νερό που βάζουμε (της βρύσης)  να  είναι  όσο  γίνεται  πιο  κρύο.  Συνίσταται,  λοιπόν,  να  γεμίζουμε  κανένα μπουκάλι μεγάλο (πχ το πλαστικό του νερού ή αναψυκτικών 1.5  lt) μερικές ώρες πριν το  ναργιλέ  και  να  το  έχουμε στο ψυγείο.  Επιπλέον,  να  έχουμε  και αρκετά διαθέσιμα παγάκια. Έτσι όταν έρθει η ώρα του ναργιλέ γεμίζουμε τη γυάλα κατά τα γνωστά, αλλά αυτή  τη  φορά  με  κρύο  νερό  του  ψυγείου,  από  το  φυλαγμένο  μπουκάλι,  και  πολλά παγάκια  (εικόνα  23).  Αν  έχουμε  υδροψύκτη,  ακόμα  καλύτερα,  γεμίζουμε  τη  γυάλα απευθείας από εκεί. 

 

 

Εικόνα 23.  Γέμισμα της γυάλας με παγωμένο νερό και παγάκια 

 

Αυτό  το  κάνουμε  για  τον  εξής  απλό  λόγο.  Όσο  πιο  παγωμένο  είναι  το  νερό  και κατ’επέκταση τα τοιχώματα όλης της γυάλας,  τόσο πιο γρήγορα και  τόσο πιο χαμηλά κατεβάζουν  και  τη  θερμοκρασία  του  καπνού  που  φιλτράρεται  μέσα  στο  νερό  και παραμένει στη γυάλα, στο μεσοδιάστημα μεταξύ των διαδοχικών ρουφηξιών. Ο καπνός 

37 

 

38 

 

σε αυτή την περίπτωση γίνεται πιο «παχύς», άσπρος και μαλακός και δίνει την απαλή αίσθηση  του  βελούδινου.  Κατά  τη  γνώμη  μας,  αυτή  η  μέθοδος  δεν  είναι  περιττή πολυτέλεια,  είναι  must.  Δοκιμάστε  το  και  θα  δείτε  τη  διαφορά!  Επιπροσθέτως,  ο κλασικός ήχος  της  γουργουλούς  γίνεται πλέον κατά πολύ δυνατότερος,  ενισχυόμενος από  το  απανωτό  «κροτάλισμα»  και  τους  χτύπους  των  παγακίων  μεταξύ  τους  καθώς επίσης και με το σέρι και με τα τοιχώματα της γυάλας. 

* * * 

Μιά άλλη παραλλαγή, που αφέθηκε να εννοηθεί και από τις προηγούμενες ενότητες, αφορά  το  περιεχόμενο  της  γυάλας.  Αυτό,  όπως  είπαμε,  δεν  είναι  ανάγκη  να  είναι σκέτο νερό. Μπορεί  να είναι οποιοδήποτε άλλο εύγευστο υγρό,  και  κατά κύριο λόγο φυσικός χυμός ή αλκοολούχο ποτό, αλλά επίσης και γάλα, τσάι, χαμομήλι, μέντα, κλπ. Πράγματι εδώ υπάρχουν άπειροι συνδυασμοί, «κατά την καρδίαν» του καθενός. Αν ο ναργιλές είναι μεγάλος, μπορείτε να αναμίξετε αυτά τα υγρά με το νερό, ώστε να μην πάει  «στράφι»  μεγάλη  ποσότητα  χυμού,  ή  ποτού.  Αλλά  σε  μικρό  ναργιλέ  (μικρής γυάλας) μπορείτε να βάλετε και «καθαρό» εξ ολοκλήρου το άλλο είδος, χωρίς καθόλου νερό.  

Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην περίπτωση αλκοολούχων ποτών,  και δη των δυνατών αποσταγμάτων (ουίσκι, βότκα, τσίπουρο, ούζο, ρακή, σαμπούκα, αράκ, κλπ). Κατά  προτίμηση,  δεν  τα  βάζουμε  σκέτα  αλλά  σε  ένα  μίγμα  με  νερό  όπου  αυτά  να κατέχουν ένα ποσοστό της τάξεως του 5 ‐20% σε σχέση με το συνολικό όγκο του νερού. Αυτό  γίνεται  γιατί  το  αλκοόλ  είναι  πολύ  πτητική  ουσία  και  φυσικά  είναι  γνωστές  οι συνέπειές της (μέθη). Οι ατμοί της αλκοόλης βρίσκονται συνεχώς στο κενό άνω τμήμα της γυάλας (αεριοθάλαμο) και αναμιγνύονται με τον καπνό του ναργιλέ. Έτσι, σε κάθε ρουφηξιά,  εισπνέουμε  και  αρκετή  ποσότητα  ατμών  αλκοόλης.  Αν  μάλιστα  είναι δυνατές οι ρουφηξιές μας, απανωτές τζούρες, και καπνίζουμε για πολλή ώρα ναργιλέ, ενώ παράλληλα είναι δυνατό και το αλκοολούχο διάλυμα, τότε (αναλόγως της αντοχής του  καθενός  βέβαια)  υπάρχει  πολύ  μεγάλη  πιθανότητα  να  μεθύσουμε  και  μάλιστα πολύ  πιο  γρήγορα  από  ότι  αν  πίναμε  κανα‐δυο  ποτηράκια  του  ίδιου  αλκοολούχου ποτού!  Αυτό  συμβαίνει  γιατί  η  διαδικασία  της  μέθης  ούτως  ή  άλλως  συντελείται κυρίως μέσω του αναπνευστικού συστήματος και λιγότερο μέσω του πεπτικού. Ακόμα και  όταν  πίνουμε  κανονικά  τα  ποτά  μεθάμε  επειδή  οι  ατμοί  της  αλκοόλης,  που βρίσκεται συγκεντρωμένη στο στομάχι, ανεβαίνουν μέσω του οισοφάγου και πάνε σε όλες  τις  άνω  κοιλότητες  του  σώματος  και  φυσικά  στους  πνεύμονες  με  την  αναπνοή, οπότε  ακολούθως  μπαίνουν  και  κυκλοφορούν  στο  αίμα.  Η  διά  της  πέψης  ποσότητα 

ακολουθεί  πολύ  αργότερα  (και  παρατείνει  απλώς  τη  μέθη,  αλλά  αφού  ήδη  έχουμε μεθύσει από το αναπνευστικό) 

Όπως  καταλαβαίνετε  μπορείτε  κάλλιστα  να  μεθύσετε  από  το  επόμενο  mojito  σας, χωρίς  να  το  φέρετε  καν  στα  χείλη  σας! Μπορείτε  να  βάλετε  ό,τι  κοκτέηλ  θέλετε  και καταβάζει ο νους σας, μέσα στη γουργουλού. Μία καλή πρόταση είναι η σανγκρία, και γενικά  μίγμα  νερού,  ελαφριού  κρασιού  και  φρούτων,  που  «ντύνουν»  τον  καπνό  με ξεχωριστό  άρωμα.  Αλλά  γενικώς,  μην  το  παρακάνετε  (και  αρχίσετε  πχ  να  βάζετε  και βενζίνες!) γιατί το κύριο θέμα είναι ο καπνός της μολάσσας και όχι να σνιφάρετε μέσω του ναργιλέ! 

* * * 

Εκτός από το υγρό περιεχόμενο του ναργιλέ, μπορείτε να αλλάξετε φυσικά και την ίδια τη  γυάλα,  και  να  την  αντικαταστήσετε  με  μια  ...ινδική  καρύδα!  Έτσι,  ως  φόρο  τιμής στην  ιστορία του ναργιλέ, για να μην ξεχνιόμαστε κιόλας, αξίζει να το δοκιμάσετε, αν και  θα  χρειαστεί  να  βρείτε  κάποιες  αυτοσχέδιες  λύσεις  και  ευρεσιτεχνίες  ώστε  να καταστεί αποτελεσματικό το όλο εγχείρημα. 

 

 

Εικόνα 24.  Κοντά στην παράδοση – Ναργιλές από καρύδα 

39 

 

40 

 

Η  καρύδα  έχει  στο  ένα  μέρος  της  (από  εκεί  που  κρεμόταν  στο  δέντρο)  τρία χαρακτηριστικά σημεία, σαν κουμπιά ή μάτια, που είναι πιο σκουρόχρωμα (μαύρα) σε σχέση με το υπόλοιπο κέλυφος, και λιγότερο σκληρά. Από αυτά ανοίγουμε προσεκτικά τις  2  (ή  και  τις  3)  τρύπες  στις  οποίες  θα  προσαρμόσουμε  αντίστοιχα  το  σέρι  και  το τσιμπούκι. Το κύριο μέλημα φυσικά θα πρέπει να είναι η μόνωση και η στεγανοποίηση, ώστε να μην έχουμε διαρροή αέρα/καπνού από τις τρύπες. Σε αυτό το κομμάτι βάλτε τη φαντασία σας να δουλέψει, όσον αφορά το τι θα είναι το σέρι και τι το τσιμπούκι και πώς θα σφραγίσετε καλά τις τρύπες, με αυτοσχέδιες φλάντζες. Στην εικόνα 24 φαίνεται η  σχηματική  απόδοση  του  ναργιλέ  με  γουργουλού  καρύδας.  Πάντως  όσοι  το  έχουν δοκιμάσει έχουν καταλάβει γιατί θεωρείται ασυναγώνιστος αυτός ο τύπος ναργιλέ. 

* * * 

Μιας  και  αναφερόμαστε  στις  διάφορες  παραλλαγές  του  ναργιλέ,  πρέπει  να  κάνουμε μνεία  και  για  τις  λεγόμενες  νερόπιπες. Η  νερόπιπα  ή  υδροσωλήνας Μπονγκ  (Bong water  pipe)  όπως  είναι  γνωστές  γενικά,  είναι  στην  ουσία  μικρά σε  μέγεθος  και απλοποιημένα  ναργιλεδάκια,  δηλαδή  έχουν  ακριβώς  την  ίδια  λογική  λειτουργίας.  Ο καπνός  καίγεται  σε  ένα  απομακρυσμένο  σημείο  (λουλά),  διέρχεται  μέσω  ενός σωλήνα/αγωγού μέσα σε κάποιο υγρό και από τον υπερκείμενο αεριοθάλαμο γίνεται η εισρόφηση  του  καπνού.  Απλώς  στις  νερόπιπες  συνήθως  ο  αεριοθάλαμος  και  το τσιμπούκι μπορεί να ταυτίζονται ή να είναι κατασκευατικά το δεύτερο απλή προέκταση του πρώτου, και δεν υπάρχει η ντουμανότρυπα. Αλλά και εδώ όπως καταλαβαίνετε οι κατασκευαστικές παραλλαγές μπορεί να είναι άπειρες αναλόγως του γούστου και της φαντασίας.  Οι  νερόπιπες  αυτές  χρησιμοποιούνται  κατ’εξοχήν  για  κάπνισμα μαριχουάνας,  αλλά  υπό  συνθήκες  μπορούν  να  χρησιμοποιηθούν  και ως  αυτοσχέδιοι ναργιλέδες  για  χρήση  μολάσσας  σε  περιπτώσεις  που  δεν  διατίθεται  κανονικός ναργιλές. 

* * * 

Τέλος,  αφού  τα  αλλάξαμε  όλα,  δεν  μένει  παρά  να  αλλάξουμε  και  αυτόν  ακόμη  το λουλά! Μια ενδιαφέρουσα παραλλαγή είναι αντί  της χρήσης του γνωστού κεραμικού λουλά να αντικαθίσταται αυτός από ένα μη χυμώδες φρούτο, και κυρίως από μήλο ή κυδώνι.  Παίρνουμε  το  μήλο  πχ,  το  κόβουμε  στη  μέση  εγκάρσια  και  κάνουμε  μια «γούβα»  στο  εσωτερικό  του  έτσι  ώστε  να  μοιάζει  με  «μικρό  μπωλ»  και  να προσομοιάζει  στο  λουλά.  Το  καρφώνουμε  προσεκτικά  επάνω  στο  σέρι,  έτσι  ώστε  το υπόλοιπο  μήλο  να  μείνει    «ανέπαφο»  και  να  μην  «κάνει  ραγάδες»  ή  σκιστεί,  αλλά επίσης  και  το  σέρι  να  μη  μπουκώσει  από  κανένα  κομμάτι  του  μήλου,  και  μέσα  στο κούφιο  μήλο  βάζουμε  τη  μολάσσα.  Από  πάνω  κανονικά  το  αλουμινόχαρτο  κατά  τα 

41 

 

γνωστά. Έτσι όταν βάλουμε τα κάρβουνα το μήλο ζεσταίνεται και ψήνεται μαζί με τον καπνό και δίνει μια ιδιαίτερη μυρωδιά. Το αντίστοιχο ισχύει και για το κυδώνι, και για το μάνγκο  (για  τους  πολύ  ...μάνγκες!)  και  όποιο  άλλο  φρούτο  θέλετε,  αρκεί  να  έχει παρόμοιες προδιαγραφές και να προσφέρεται για το συγκεκριμένο ρόλο. 

* * * 

Το κάρβουνο επίσης παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Το καλύτερο είναι να έχουμε φυσικό κάρβουνο,  δηλαδή από παρακείμενη φωτιά  που  έχουμε ανάψει  εμείς  είτε  για  τζάκι, είτε  για  μπάρμπεκιου  στην  εξοχή.  Αλλά  επειδή αυτό  είναι  κομματάκι  δύσκολο  να  το βρίσκουμε  όλες  τις  ώρες,  πρέπει  να  καταφύγουμε  αναγκαστικά  στη  λύση  με  τα βιομηχανοποιημένα καρβουνάκια. Προσοχή όμως αυτά να είναι  καλής ποιότητας, μη τοξικά, και από αυτά που είναι συμπαγή και ειδικά ώστε να μην καπνίζουν πολύ, αλλά να  «κρατούν»  τη  φωτιά.  Τα  καρβουνάκια  θυμιάματος  που  αρπάζουν  εύκολα  και καπνίζουν πολύ πρέπει να αποφεύγονται. Σε μαγαζιά με είδη ναργιλέ έχουν τα ειδικά καρβουνάκια. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

42 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΚΑΛΕΣ ΤΖΟΥΡΕΣ !

 

43 

 

44 

 

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα...

 

Ο  Δημήτρης  Γκαρλιαρίδης,  εκ  πεποιθήσεως  αλλά  και  εκ  καταγωγής  Ανατολίτης, ανακάλυψε το ναργιλέ στα φοιτητικά του χρόνια.  

Το 2005 αγόρασε τον πρώτο του ναργιλέ από τα παζάρια της Κωνσταντινούπολης. 

Έκτοτε  συνεχίζει  να  μαθαίνει  και  να  βελτιώνει  τις  τεχνικές  χρήσης,  ανάμματος  και απόλαυσής  του  βάζοντας  μπόλικο  κέφι  και  φαντασία.  Πρόσφατα  ολοκλήρωσε  τις  «μεταπτυχιακές»  σπουδές  του  στο  είδος  στα  ναργιλάδικα  του  Ντουμπάι  και  του Μπαχρέιν, ενώ πήρε το PhD  του στην περίφημη Souq Waqef της Ντόχα. 

Απεχθάνεται το τσιγάρο, τη νικοτίνη και τα παράγωγά τους, και είναι φανατικός μη‐ και αντι‐  καπνιστής  σιγαρέττων,  όπως  και  κάθε  άλλου  είδους  βλαβερής  και εξαρτησιογόνου συνήθειας. 

Τάσσεται  υπέρ  μιας  ειλικρινούς  και  υπεύθυνης  στάσης  της  πολιτείας  απέναντι  στα απλά  και  φυσικά  «ευφορικά  φυτά»  (κάνναβη),  την  αποποινικοποίησή  αυτών,  και  τη σαφή διάκρισή τους από τα λεγόμενα σκληρά (και σύνθετα ‐  χημικώς επεξεργασμένα, ως επί το πλείστον) ναρκωτικά (ηρωίνη, μορφίνη,κοκαΐνη,κλπ)  

45