ธรรมะสำหรับนักศึกษา :...
description
Transcript of ธรรมะสำหรับนักศึกษา :...
หลั�กธรรมะสำ�หร�บนั�กศึ�กษ�
2เร��องร�กๆ อย่��ร�บร�อนั
“อ�นัเง�นัง�นั ก�รศึ�กษ� ห�เสำ�ย่ก�อนัอย่��ร�บร�อนัไปห�ร�ก ง�นัจั�กเสำ�ย่
ถ้��ข�ดเง�นั ข�ดง�นั พ�ลัข�ดเม�ย่เพ��อนัก$เข��ย่ แฟนัก$จั�ก ร�กก$จัร”
3ชี�วิ�ตที่��ก��วิหนั��แลัะสำ�เร$จั
ผู้,�ที่��ต�องก�รด�เนั�นัชี�วิ�ตให�เจัร�ญก��วิหนั��ประสำบควิ�มสำ�เร$จัไม�วิ��จัะด��นัก�รศึ�กษ� หร�ออ�ชี�พก$ต�ม พ�งปฏิ�บ�ต�ต�มหลั�กต�อไปนั�1
4ก. หลั�กควิ�มเจัร�ญ จั�กร ๔
ค�อก�รปฏิ�บ�ต�ต�มหลั�กธรรม ที่��จัะนั�ไปสำ,�ควิ�มเจัร�ญร3�งเร�อง ที่��เร�ย่กวิ�� จั�กร (ธรรมประด3จัลั�อที่�1งสำ��ที่��นั�รถ้ไปสำ,�จั3ดหม�ย่)ซึ่��งม� ๔ ข�อ ค�อ
5จั�กร ๔
๑) เลั�อกถ้��นัที่��เหม�ะ ค�อห�ถ้��นัที่��อย่,� หร�อ แหลั�งเลั��เร�ย่นัด�เนั�นัชี�วิ�ตที่��ด� ซึ่��งม�บ3คคลัแลัะสำ��งแวิดลั�อมที่��อ�นัวิย่แก�ก�รศึ�กษ�พ�ฒนั�ชี�วิ�ต ก�รแสำวิงธรรมห�ควิ�มร,� ก�รสำร��งควิ�มด�ง�ม แลัะควิ�มเจัร�ญก��วิหนั��
6จั�กร ๔
๒) เสำ�ะเสำวินั�คนัด� ค�อ ร,�จั�กเสำวินั�คบห� หร�อร�วิมหม,�ก�บบ3คคลัผู้,�ร,� ผู้,�ที่รงค3ณ แลัะผู้,�ที่��จัะเก�1อก,ลัแก�ก�รแสำวิงห�ควิ�มร,� ควิ�มก��วิหนั��งอกง�ม แลัะควิ�มเจัร�ญโดย่ธรรม
7จั�กร ๔
๓) ต�1งตนัไวิ�ถ้,กวิ�ถ้� ค�อ ด�รงตนัม��นัอย่,�ในัธรรมแลัะที่�งด�เนั�นัชี�วิ�ตที่��ถ้,กต�อง ต�1งเป;�หม�ย่ชี�วิ�ตแลัะก�รง�นัให�ด�ง�มแนั�ชี�ด แลัะนั�ตนัไปถ้,กที่�งสำ,�จั3ดหม�ย่ แนั�วิแนั� ม��นัคง ไม�พร��สำ�ย่ ไม�เถ้ลัไถ้ลั
8จั�กร ๔
๔) ม�ที่3นัด�ได�เตร�ย่มไวิ� ที่3นัด�สำ�วินัที่��หนั��ง ค�อควิ�มม�สำต�ป<ญญ� ควิ�มถ้นั�ด แลัะร��งก�ย่ด� เป=นัต�นั ที่��เป=นัพ�1นัม�แต�เด�ม แลัะอ�กสำ�วินัหนั��ง ค�อ อ�ศึ�ย่พ�1นัเด�มเที่��ที่��ต�วิม�อย่,� ร,�จั�กแก�ไขปร�บปร3งตนั ศึ�กษ�ห�ควิ�มร,�สำร��งเสำร�มค3ณสำมบ�ต� ควิ�มด�ง�ม ฝึ?กให�ชี�นั�ชี�นั�ญ สำร��งสำรรค@ประโย่ชีนั@สำ3ขแลัะก��วิสำ,�ควิ�มเจัร�ญย่��งๆ ข�1นัไป
9ข. หลั�กควิ�มสำ�เร$จั
ค�อก�รปฏิ�บ�ต�ต�มหลั�กธรรม ที่��จัะนั�ไปสำ,�ควิ�มสำ�เร$จัแห�งก�จัก�รนั�1นัๆ ที่��เร�ย่กวิ�� อ�ที่ธ�บ�ที่ (ธรรมให�ถ้�งควิ�มสำ�เร$จั) ซึ่��งม� ๔ ข�อค�อ
10อ�ที่ธ�บ�ที่ ๔
๑) ฉั�นัที่ะ ม�ใจัร�ก ค�อ พอใจัจัะที่�สำ��งนั�1นั แลัะที่�ด�วิย่ใจัร�ก ต�องก�รที่�ให�เป=นัผู้ลัสำ�เร$จัอย่��งด� แห�งก�จัก�รง�นัที่��ที่� ม�ใชี�สำ�กวิ��ที่�พอให�เสำร$จัหร�อเพร�ะอย่�กได�ร�งวิ�ลัหร�อก�ไร
11อ�ที่ธ�บ�ที่ ๔
๒) วิ�ร�ย่ะ พ�กเพ�ย่รที่� ค�อ ขย่�นัหม��นัประกอบ หม��นักระที่�สำ��งนั�1นัด�วิย่ควิ�มพย่�ย่�ม เข�มแข$ง อดที่นั เอ�ธ3ระ ไม�ที่อดที่�1ง ไม�ที่�อถ้อย่ ก��วิไปข��งหนั��จันักวิ��จัะสำ�เร$จั
ฝึนัที่��งให�เป=นัเข$ม
15สำ,�ไม�ถ้อย่
“อ�นัวิ�ชี� ม�ม�ก หลั�กชีนั�ดถ้��เร�ย่นันั�ด ร,�หนั�อย่ แลั�วิถ้อย่หลั�ง
ร,�อะไร หลั�ย่สำ��ง ไม�จัร�งจั�งที่�ได�ด�ง ฝึ,งเป=ด เกร$ดวิ�ชี�”
“เชี�นัจัะข�นั ข�นัได� ไม�เหม�อนัไก�จัะบ�นัได� ก$ไม�ที่�นั พ�นัธ3@ป<กษ�
จัะวิ��ย่นั1� ก$ไม�ที่�นั ก�บพ�นัธ3@ปลั�เหม�อนัวิ�ชี� เร�ย่นัไวิ� ไม�ร,�จัร�ง”
17อ�ที่ธ�บ�ที่ ๔
๓) จั�ตตะ เอ�จั�ตฝึ<กใฝึB ค�อต�1งจั�ตร�บร,�ในัสำ��งที่��ที่� แลัะที่�สำ��งนั�1นัด�วิย่ควิ�มค�ด ไม�ปลั�อย่จั�ตใจัให�ฟ3 ;งซึ่��นัเลั��อนัลัอย่ ใชี�ควิ�มค�ดในัเร��องนั�1นับ�อย่ๆ เสำมอๆ ที่�ก�จัหร�อก�รง�นันั�1นัอย่��งอ3ที่�ศึต�วิอ3ที่�ศึใจั
18อ�ที่ธ�บ�ที่ ๔
๔) วิ�ม�งสำ� ใชี�ป<ญญ�สำอบสำวินั ค�อ หม��นัใชี�ป<ญญ�พ�จั�รณ�ใคร�ครวิญ ตรวิจัห�เหต3ผู้ลั แลัะตรวิจัสำอบข�อย่��งหย่�อนัเก�นัเลัย่บกพร�องข�ดข�องเป=นัต�นั ในัสำ��งที่��ที่�นั�1นั โดย่ร,�จั�กที่ดลัอง วิ�งแผู้นั ค�ดแก�ไขปร�บปร3ง เพ��อจั�ดก�รแลัะด�เนั�นัง�นันั�1นัให�ได�ผู้ลัด�ย่��งข�1นัไป
19
คนัที่��เลั��เร�ย่นัศึ�กษ� จัะเป=นันั�กเร�ย่นั นั�กศึ�กษ� หร�อนั�กค�นัควิ�� ก$ต�ม นัอกจั�กจัะพ�งปฏิ�บ�ต�ต�มหลั�กธรรมสำ�หร�บคนัที่��จัะประสำบควิ�มสำ�เร$จั ค�อ จั�กร ๔ แลัะอ�ที่ธ�บ�ที่ ๔ แลั�วิ ย่�งม�หลั�กก�รที่��ควิรร,� แลัะหลั�กปฏิ�บ�ต�ที่��ควิรประพฤต�อ�กด�งต�อไปนั�1
20ก. ร,�หลั�กบ3พภ�คของก�รศึ�กษ�
ค�อ ร,�จั�กองค@ประกอบที่��เป=นั ป<จัจั�ย่แห�งสำ�มม�ที่�ฏิฐิ� ๒ ประก�ร
๑) องค@ประกอบภ�ย่นัอกที่��ด�ได�แก� ม�ก�ลัย่�ณม�ตร
๒) องค@ประกอบภ�ย่ในัที่��ด�ได�แก� โย่นั�โสำมนัสำ�ก�ร
21ก. ร,�หลั�กบ3พภ�คของก�รศึ�กษ�
ม�ก�ลัย่�ณม�ตร หม�ย่ถ้�ง ร,�จั�กห�ผู้,�แนัะนั�สำ��งสำอนั ที่��ปร�กษ� เพ��อนั หนั�งสำ�อ ตลัอดจันัสำ��งแวิดลั�อมที่�งสำ�งคม ที่��ด� ที่��เก�1อก,ลั กระต�นัให�เก�ดป<ญญ� ตลัอดจันัร,�จั�กเลั�อกใชี�สำ��อมวิลัชีนัให�เป=นัประโย่ชีนั@
22ก. ร,�หลั�กบ3พภ�คของก�รศึ�กษ�
โย่นั�โสำมนัสำ�ก�ร หม�ย่ถ้�ง ก�รใชี�ควิ�มค�ดถ้,กวิ�ธ� ร,�จั�กค�ด หร�อค�ดเป=นั ค�อ มองสำ��งที่�1งหลั�ย่ด�วิย่ควิ�มพ�จั�รณ�สำ�บสำ�วิห�เหต3ผู้ลั แย่กแย่ะสำ��งนั�1นัๆ ออกให�เห$นัต�มสำภ�วิะแลัะต�มควิ�มสำ�มพ�นัธ@แห�งเหต3ป<จัจั�ย่ จันัเข��ถ้�งควิ�มจัร�ง แลัะแก�ป<ญห�หร�อที่�ประโย่ชีนั@ให�เก�ดข�1นัได�
23วิ�ธ�ค�ดแบบโย่นั�โสำมนัสำ�ก�ร
๑) ค�ดอะไรก$ให�ม�วิ�ธ�ค�ด ๒) ต�1งดวิงจั�ตแนั�วิแนั�ไม�แปรผู้�นั ๓) ใชี�เหต3ผู้ลัแก�ป<ญห�สำ�รพ�นั ๔) ต�องใจัม��นัต�มครรลัองมองแง�ด�
24ควิ�มศึร�ที่ธ�เป=นัร3�งอร3ณแห�งก�รศึ�กษ�
เม��อจั�ตอ�อนัโย่นัม�ศึร�ที่ธ�ย่�อมพร�อมที่��จัะพ�ฒนั�ไปต�มลั�ด�บ ที่��พระพ3ที่ธเจั��เร�ย่กวิ�� อนั3บ3พพสำ�กข� หร�อ
“แสำงเง�นัแสำงที่องของชี�วิ�ตที่��ด�ง�ม”
ค�อก�รเร�ย่นัไปต�มลั�ด�บ ๗ ข�1นั ด�งนั�1
25แสำงเง�นัแสำงที่องของชี�วิ�ตที่��ด�ง�ม ๑) ม�ศึร�ที่ธ�แลั�วิเข��ไปห�อ�จั�รย่@ ๒) ศึ�กษ�ค�สำอนัของที่��นั ๓) จัดจั�เร��องที่��ศึ�กษ� ๔) พ�จั�รณ�ควิ�มหม�ย่ของค�ที่��จัดจั�ม�นั�1นั ๕) เก�ดควิ�มเข��ใจัเพร�ะเห$นัควิ�มสำ�มพ�นัธ@เชี��อมโย่งก�นัเป=นัระบบ ๖) เก�ดฉั�นัที่ะ ค�อ ควิ�มพอใจั ก�รศึ�กษ�ต�องสำร��งฉั�นัที่ะนั�1ให�ได� ๗) อ3ตสำ�หะ ค�อร�บไปปฏิ�บ�ต�
26ค. ที่�ต�มหลั�กเสำร�มสำร��งป<ญญ�
วิ3ฒ�ธรรม ๔ หลั�กสำร��งควิ�มเจัร�ญงอกง�มแห�งป<ญญ�
๑) เสำวินั�ผู้,�ร,� ค�อ ร,�จั�กเลั�อกห�แหลั�งวิ�ชี� คบห�ที่��นัผู้,�ร,� ผู้,�ที่รงค3ณควิ�มด� ม�ภ,ม�ธรรมภ,ม�ป<ญญ�นั��นั�บถ้�อ
27วิ3ฒ�ธรรม ๔
๒) ฟ<งด,ค�สำอนั ค�อ เอ�ใจัใสำ�สำด�บตร�บฟ<งค�บรรย่�ย่ ค�แนัะนั�สำ��งสำอนั แสำวิงห�ควิ�มร,� ที่�1งจั�กต�วิบ3คคลั แลัะจั�กหนั�งสำ�อ
28วิ3ฒ�ธรรม ๔
๓) ค�ดให�แย่บค�ย่ ค�อ ร,� เห$นัได�อ��นั ได�ฟ<งสำ��งใด ก$ร,�จั�ก ค�ดพ�จั�รณ�ด�วิย่ตนัเอง โดย่แย่กแย่ะให�เห$นัสำภ�วิะแลัะสำ�บสำ�วิให�เห$นัเหต3ผู้ลั
29วิ3ฒ�ธรรม ๔
๔) ปฏิ�บ�ต�ให�ถ้,กหลั�ก นั�สำ��งที่��ได�เลั��เร�ย่นัร�บฟ<งแลัะตร�ตรองเห$นัชี�ดแลั�วิ ไปปฏิ�บ�ต�หร�อลังม�อที่� ให�ถ้,กต�องต�มหลั�กต�มควิ�มม3�งหม�ย่
30ง. ศึ�กษ�ให�เป=นัพห,สำ,ต
ค�อจัะศึ�กเลั��เร�ย่นัอะไร ก$ที่�ตนัให�เป=นัพห,สำ,ตในัด��นันั�1นั ด�วิย่ก�รสำร��งควิ�มร,�ควิ�มเข��ใจัให�แจั�มแจั�งชี�ดเจันัถ้�งข�1นัครบองค@ค3ณของพห,สำ,ต (ผู้,�ได�เร�ย่นัม�ก หร�อ ผู้,�คงแก�เร�ย่นั) ๕ ประก�ร ค�อ
31องค@ค3ณของพห,สำ,ต ๕
๑) ฟ<งม�ก ค�อ เลั��เร�ย่นัสำด�บฟ<ง ร,�เห$นั อ��นั สำ��งสำม ควิ�มร,� ในัด��นันั�1นัไวิ�ให�ม�กม�ย่กวิ��งขวิ�ง
32องค@ค3ณของพห,สำ,ต ๕
๒) จั�ได� ค�อ จั�บหลั�กหร�อสำ�ระได� ที่�องจั�เร��องร�วิหร�อเนั�1อห�สำ�ระไวิ�ได�แม�นัย่�
33วิ�ธ�เร�ย่นัด�
“จั�ข�1นัใจั ในัวิ�ชี� ด�กวิ��จัดจั�ไม�หมด จัดไวิ�ด, เป=นัคร,สำอนัที่�1งจัดจั� ที่�วิ�ชี� ให�ถ้�วิรอย่��นั��งนัอนั ร�บจั� หม��นัที่�เอย่”
34องค@ค3ณของพห,สำ,ต ๕
๓) คลั�องป�ก ค�อ ที่�องบ�นั หร�อใชี�พ,ดอย่,�เสำมอ จันัแคลั�วิคลั�องจั�ดเจันั ใครสำอบถ้�มก$พ,ดชี�1แจังแถ้ลังได�
35องค@ค3ณของพห,สำ,ต ๕
๔) เจันัใจั ค�อ ใสำ�ใจันั�กค�ดจันัเจันัใจั นั�กถ้�งคร�1งใด ก$ปร�กฏิเนั�1อควิ�มสำวิ��งชี�ดเจันั มองเห$นัโลั�งตลัอดไปที่�1งเร��อง
36องค@ค3ณของพห,สำ,ต ๕
๕) ขบได�ด�วิย่ที่ฤษฎี� ค�อ เข��ใจัควิ�มหม�ย่แลัะเหต3ผู้ลัแจั�มแจั�งลั�กซึ่�1ง ร,�ที่��ไปที่��ม� แลัะควิ�มสำ�มพ�นัธ@ของเนั�1อควิ�ม
37ถ้��หม��นัเร�ย่นั
“ถ้��หม��นัเร�ย่นั เร�ย่นัอะไร ก$ต�องร,�ถ้��หม��นัด, ด,อะไร ก$ต�องเห$นัถ้��หม��นัที่� ที่�อะไร ก$ต�องเป=นัถ้��ไม�เลั�นั หม��นัแต�ที่� จั�กจั�เร�ญ”
38ถ้��เก�ย่จัคร��นั
“ถ้��คร��นัเก�ย่จั เร�ย่นัอะไร ก$ไม�ร,�ถ้��คร��นัด, ด,อะไร ก$ไม�เห$นัถ้��คร��นัที่� ที่�อะไร ก$ไม�เป=นัต�องลั�เค$ญ เป=นัขอที่�นั เพร�ะ
คร��นัเอย่”
39องค@ค3ณของพห,สำ,ต ๕
ฟ<งม�ก
จั�ได�
คลั�องป�ก
เจันัใจั
ขบได�ด�วิย่ที่ฤษฎี�
40ค3ณธรรมพ�1นัฐิ�นั ค�อ ควิ�มกต�ญญู,กตเวิที่�
กตเวิที่� = ตอบแที่นัค3ณ
กต�ญญู, = ร,�ค3ณ
41
จัดหม�ย่ถ้�งลั,ก “พ�อแม�ไม�ม� เง�นัที่อง จัะกองให�
จังต�1งใจั พ�กเพ�ย่ร เร�ย่นัหนั�งสำ�อห�วิ�ชี� ควิ�มร,� เป=นัค,�ม�อ
เพ��อย่�ดถ้�อ เอ�ไวิ� ใชี�เลั�1ย่งก�ย่
พ�อก�บแม� ม�แต� จัะแก�เฒ��จัะเลั�1ย่งเจั�� เร��อย่ไป นั�1นัอย่��หม�ย่
ใชี�วิ�ชี� ชี�วิย่ตนั ไปจันัต�ย่เจั��สำบ�ย่ แม�ก�บพ�อ ก$ชี��นัใจั”
กต�ญญู,กตเวิที่�ต�อ พ�อแม�
42หนั��ที่��บ3ตรที่��ด�
“อ�นัลั,กด� ม�องค@ห�� ที่��นัวิ��ไวิ�๑. เอ�ใจัใสำ� บ�ร3งเลั�1ย่ง พ�อแม�ตนั๒. พ�งขวินัขวิ�ย่ ชี�วิย่ที่�ง�นั ที่3กแห�งหนั๓. ร�บสำร��งตนั เป=นัคนัด� ในัสำก3ลั๔. ชี�วิย่ร�กษ� สำมบ�ต�ที่��นั ที่��ให�ไวิ�๕. สำ�งผู้ลับ3ญ ไปให� เม��อที่��นัสำ,ญ
สำมบ�ต� ค�อหนั��ที่�� ลั,กเพ��มพ,นัไม�เสำ��อมสำ,ญ หม��นัที่�ไวิ� ได�เจัร�ญ”
43ลัด ลัะ เลั�ก อบ�ย่ม3ข ๖ ผู้�ร��ย่
ผู้�ที่��หนั��ง ชีอบสำ3ร� เป=นัอ�จั�ณ
ไม�ชีอบก�นั ข��วิปลั� เป=นัอ�ห�ร
ผู้�ที่��สำอง ชีอบเที่��ย่วิ ย่�มวิ�ก�ลั
ไม�ร�กบ��นั ร�กลั,ก ร�กเม�ย่ตนั
44ลัด ลัะ เลั�ก อบ�ย่ม3ข ๖ ผู้�ร��ย่
ผู้�ที่��สำ�ม ชีอบด, ก�รลัะเลั�นั
ไม�ลัะเวิ�นั บ�ร@คลั�บ ลัะครโขนั
ผู้�ที่��สำ�� คบคนัชี��วิ ม��วิก�บโจัร
หนั�ไม�พ�นั อ�ญ� ตร�แผู้�นัด�นั
45ลัด ลัะ เลั�ก อบ�ย่ม3ข ๖ ผู้�ร��ย่
ผู้�ที่��ห�� ชีอบเลั�นัม�� ก�ฬ�บ�ตร
สำ�รพ�ด ถ้��วิโป ไฮโลัสำ�1นั
ผู้�ที่��หก เก�ย่จัคร��นั ก�รที่�ก�นั
ม�ที่�1งสำ�1นั หกผู้� อ�ปร�ย่@เอย่
46กต�ญญู,กตเวิที่�ต�อ พ�อแม�
47ไม�เที่��คนัเฒ�� ย่�งด�กวิ�� ลั,กเต��อกต�ญญู,
“ม�ไม�เที่�� ใชี�ย่�นั ย่3ดก�นัร��ง
คลั�ห�ที่�ง แกวิ�งกวิ�ด สำ�ตวิ@ร��ย่หนั�
ป;องก�นัต�วิ ต�ดตนั ผู้ลัที่วิ�
ด�กวิ��ม� ลั,กร�1นั อกต�ญญู,”
48กต�ญญู,กตเวิที่�ต�อ คร,อ�จั�รย่@
“ศึรต�องม�พ�ษ ศึ�ษย่@ต�องม�คร,ศึ�ษย่@ม�คร, เหม�อนัง,ม�พ�ษศึ�ษย่@ไม�ม�คร, เหม�อนัง,ไม�ม�พ�ษศึ�ษย่@ด�ต�องม�ค3ณธรรม ศึ�ษย่@ไม�ได�ควิ�ม ค3ณธรรมไม�ม�”
49กต�ญญู,กตเวิที่�ต�อ คร,อ�จั�รย่@
“พระค3ณที่��สำ�ม งดง�มแจั�มใสำ แต�วิ��ใครหนัอใครเปร�ย่บเปรย่คร,ไวิ�วิ��เป=นัเร�อจั��ง
พลั�ดจั�กควิ�มจัร�ง ย่��งเห$นัวิ��ผู้�ดที่�งม�ใครไหนับ��งแนัะนั�แนัวิที่�งอย่��งคร,
บ3ญเคย่ที่�ม�แต�งป�งใด ใดเร�ย่กให�ที่��นัต�1งใจักร�บกร�นั ระลั�กค3ณที่��นักต�ญญู,โรคแลัะภ�ย่อย่��หม�ย่แผู้�วิพ�นัค3ณคร,
ขอก3ศึลัผู้ลับ3ญค1�ชี, ให�คร,เป=นัสำ3ขชี��วินั�ร�นัดร@..”
50หนั��ที่��ของศึ�ษย่@ที่��ด�
๑) ต�องม�ควิ�มเค�รพ
๒) คบก�รศึ�กษ� ๓) กลั��ร�บควิ�มผู้�ด
๔) ค�ดชี�วิย่คร, ๕) กต�ญญู,ต�อสำถ้�บ�นั
ในัหลัวิงของเร�มห�กษ�ตร�ย่@ย่อดกต�ญญู,
52
ต�ดต�มผู้ลัง�นัอ��นัๆ ของเร�ได�ที่��
www.padvee.com