สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

47
1 สสสสสสสสสส 5-6 สสสสสสสสสสสสสสสสสส สสสส 427-303 Sociological Theories สสสสสสสสสสส 1/2553 สสสสสส สสสสสสสสสสสสสสส : สสสสสส

Transcript of สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

Page 1: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

1

สั�ปดาห์�ที่ 5-6

เอกสัารประกอบการสัอน วิ�ชา 427-303 Sociological Theories

ภาคเรยนที่ 1/2553

เร�อง ที่ฤษฎีสั�งคมวิ�ที่ยา : แนวิค�ด

Page 2: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

2

ลั�กษณะของทฤษฎี วิ�ทยาศาสตร์�

โดยที่�วิไป ที่ฤษฎีวิ�ที่ยาศาสัตร�เป$นที่ฤษฎีขนาดกลาง (middle range theory) มล�กษณะสั(าค�ญ

Page 3: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

3

ลั�กษณะของทฤษฎี วิ�ทยาศาสตร์�

1.มี ส�งก�ปจำ�านวินจำ�าก�ด 2. คำ�าอธิ�บายเป"นไปตามีหลั�กเหต%ผลั (logic)

3. แต(ลัะทฤษฎี เป"นองคำ�คำวิามีร์)*เก +ยวิก�บเร์,+องน�-นๆ (ส�งก�ปผลั )

Page 4: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

4

ทฤษฎี ส�งคำมีศาสตร์�

ที่ฤษฎีสั�งคมศาสัตร� (social science theories) เป$นที่ฤษฎีวิ�ที่ยาศาสัตร�กล*+มห์น,ง มล�กษณะที่�วิไปเช+นเดยวิก�บที่ฤษฎีวิ�ที่ยาศาสัตร�

Page 5: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

5

ทฤษฎี ส�งคำมีวิ�ทยา

ที่ฤษฎีสั�งคมวิ�ที่ยา (sociological theories) เป$นที่ฤษฎีวิ�ที่ยาศาสัตร�และที่ฤษฎีสั�งคมศาสัตร�สัาขาห์น,ง ที่เกยวิข-องสั�มพั�นธ์�ก�บควิามสั�มพั�นธ์�ที่างสั�งคมห์ร�อควิามสั�มพั�นธ์�ระห์วิ+างคนต�0งแต+สัองคนข,0นไป รวิมที่�0งควิามสั�มพั�นธ์�ระห์วิ+างควิามสั�มพั�นธ์�ที่างสั�งคมก�บสั�งภายนอก

Page 6: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

6

ปร์ะเภทของทฤษฎี ส�งคำมีวิ�ทยา

1. ที่ฤษฎีมห์ภาค (grand theories)

2. ที่ฤษฎีขนาดกลาง (middle range theories)

3. ห์ล�กที่�วิไปเช�งประจั�กษ� (empirical generalization)

Page 7: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

7

1. ที่ฤษฎีมห์ภาค (grand theories)

เป$นที่ฤษฎีขนาดให์ญ+ มสั�งก�ปแต+ละที่ฤษฎีเป$นจั(านวินมาก มล�กษณะเป$นค(าบรรยาย (discursive) เร�องราวิห์ร�อควิามร3 -เร�องต+างๆ เช+น เร�องสั�งคมมน*ษย� การเปลยนแปลงที่างสั�งคม ชนช�0นที่างสั�งคม การข�ดเกลาที่างสั�งคม ป5ญห์าสั�งคม เป$นต-น

Page 8: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

8

ที่ฤษฎีมห์ภาคที่างสั�งคมวิ�ที่ยา ม 5 ที่ฤษฎี

1.ที่ฤษฎีโครงสัร-าง-ห์น-าที่น�ยม -(structural functional)

2.ที่ฤษฎีข�ดแย-ง (conflicttheory)

3.ที่ฤษฎีปร�วิรรตน�ยม (exchange theory)

4.ที่ฤษฎีการกระที่(าระห์วิ+างก�นด-วิยสั�ญล�กษณ� (symbolic interactionism)

5.ที่ฤษฎีปรากฎีการณ�น�ยม (phenomenology)

Page 9: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

9

2. ที่ฤษฎีขนาดกลาง (middle range theories)เป$นที่ฤษฎีขนาดย+อม มสั�งก�ปจั(านวินจั(าก�ด โดยที่�วิไปจัะมสั�งก�ปผลห์น,งต�วิ สั�งก�ปเห์ต*ห์ลายต�วิ เพัราะน�กสั�งคมศาสัตร�เช�อวิ+า ผลอย+างห์น,งมาจัากเห์ต*ห์ลายอย+าง จั,งสัร-างที่ฤษฎีขนาดกลางข,0นให์-มต�วิผลห์น,งต�วิ ต�วิเห์ต*ห์ลายต�วิ

Page 10: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

10

3. ห์ล�กที่�วิไปเช�งประจั�กษ� (empirical generalization)ที่ฤษฎีประเภที่น0 กล+าวิอกน�ยห์น,ง เป$นแต+เพัยงประพัจัน�ห์น,งของที่ฤษฎีขนาดกลางเที่+าน�0น (proposition) แต+เป$นประพัจัน�ที่ย�งไม+มที่ฤษฎีสั�งก�ด มฐานะเป$นสัมมต�ฐานการวิ�จั�ยที่ได-ร�บการพั�สั3จัน�ควิามถู3กต-องมาแล-วิช�0นห์น,ง จั,งมช�อวิ+าห์ล�กที่�วิไปเช�งประจั�กษ�

Page 11: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

11

3. ห์ล�กที่�วิไปเช�งประจั�กษ� (empirical generalization)ต�วิอย+างของที่ฤษฎีประเภที่น0ด3ได-จัาก

ประพัจัน�ในที่ฤษฎีขนาดกลาง เช+น 3.1 การร�บนวิ�ตกรรมข,0นอย3+ก�บควิาม

ร3 -จั�กนวิ�ตกรรมน�0น 3.2 การร�บนวิ�ตกรรมข,0นอย3+ก�บควิาม

สัามารถูร�บนวิ�ตกรรมน�0น 3.3 การร�บนวิ�ตกรรมข,0นอย3+ก�บควิาม

เต:มใจัร�บนวิ�ตกรรมน�0น

Page 12: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

12

ที่ฤษฎีก�บการวิ�จั�ย

Data Analysis Hypothesis

Abstract theoretical structure

Formulation of concepts and proposition

High-level

proposition

Generalization of empirical data

Low-level proposition

Data transformation

Measurement Instrumentation

Observation

Inductive Deductive

Page 13: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

13

1.ทฤษฎี โคำร์งสร์*าง-หน*าท +น�ยมี 11. เน�0อห์าและประพัจัน� 12 ควิามค�ดพั�0นฐานที่างปร�ชญา 13 น�กที่ฤษฎีสั(าค�ญ 14 สั�งก�ปสั(าค�ญ 15 ระเบยบวิ�ธ์วิ�จั�ย

Page 14: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

14

1.ทฤษฎี โคำร์งสร์*าง-หน*าท +น�ยมีมี ฐานคำต�ส�าคำ�ญ (Basic Assumptions) วิ(า ส�งคำมีเป"นเสมี,อนส�+งมี ชี วิ�ตอย(างหน5+ง ส�+งมี ชี วิ�ตน -จำะมี ส(วินปร์ะกอบหลัายอย(าง แต(ลัะอย(างมี หน*าท +เฉพาะจำะต*องปฏิ�บ�ต�เพ,+อการ์คำงอย)(ของส(วินส�งคำมีมี หน*าท +จำะต*องปฏิ�บ�ต�ส(วินต(าง ๆ เหลั(าน�-นของส�งคำมีร์วิมีก�นเข*าก9เป"นโคำร์งสร์*างของส�งคำมี

Page 15: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

15

1.ทฤษฎี โคำร์งสร์*าง-หน*าท +น�ยมี

คำวิามีคำ�ดพ,-นฐานทางปร์�ชีญา

Utilitarianism อร์ร์ถปร์ะโยชีน�น�ยมี ส�+งใดๆ ท +ปร์ากฎีอย)(แปลัวิ(า มี�นมี ปร์ะโยชีน�ในท +น -ใชี*ในคำวิามีหมีายเด ยวิก�บ หน*าท +น�ยมี (functionalism)Positivism ปฏิ�ฐานน�ยมี ลั�ทธิ�ท +เชี,+อวิ(าคำวิามีเป"นจำร์�งมี เท(าท +ทดลัองได*ด*วิยวิ�ธิ การ์ทางวิ�ทยาศาสตร์� คำวิามีจำร์�งเป"นส�+งท +อย)(ภายนอกต�วิมีองเห9น จำ�บต*องได*Realism ส�จำน�ยมี ส�+งสากลัมี อย)(จำร์�ง การ์ร์�บร์)*ของมีน%ษย�มี เป<าหมีายตร์งก�บคำวิามีเป"นจำร์�ง ตร์งข*ามีก�บอ%ดมีคำต�เชี�งจำ�ตวิ�ส�ย (subjective idealism) ซึ่5+งเชี,+อวิ(า สร์ร์พส�+งมี อย)(ท +จำ�ต โลักเป"นเพ ยงมีโนภาพในจำ�ต

Page 16: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

16

1.ทฤษฎี โคำร์งสร์*าง-หน*าท +น�ยมี

สาร์ะส�าคำ�ญ

1.ส�งคำมีท%กส�งคำมีจำะต*องมี โคำร์งสร์*างซึ่5+งปร์ะกอบด*วิยหน(วิยต(างๆ

2.แต(ลัะหน(วิยต(างท�าหน*าท +ปร์ะสานก�น3.แต(ลัะหน(วิยต(างปฏิ�บ�ต�หน*าท +เพ,+อคำวิามีคำงอย)(

ของส�งคำมี4.แต(ลัะหน(วิยต(างย5ดร์ะบบคำ(าน�ยมีเป"นแนวิใน

การ์ปฏิ�บ�ต�หน*าท +

Page 17: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

17

1.ทฤษฎี โคำร์งสร์*าง-หน*าท +น�ยมี

น�กทฤษฎี ส�าคำ�ญ

ออก�สต� ก>องต� (August Comte)เฮอร์�เบ�ร์�ต สเปนเซึ่อร์� (Herbert Spencer)อ มี�ลั เดอร์�ไคำวิ�มี (Emile Durkheim)บร์อนน�สลัอส มีาสลั�นนอฟสก� (Bronislow Maslinowski)เอ.อาร์�.เร์ดคำร์�ฟฟAบร์าวิน� (A.R. Radcliffee-Brown)ทาลัคำอต พาร์�ส�น (Talcott Parsons)อามี�ไต เอทซึ่�โอน� (Amitai Etzioni)

Page 18: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

18

1.ทฤษฎี โคำร์งสร์*าง-หน*าท +น�ยมี

ร์ะเบ ยบวิ�ธิ วิ�จำ�ย

ร์ะเบ ยบวิ�ธิ วิ�จำ�ยท +เหมีาะก�บทฤษฎี น - คำ,อ การ์ทดลัอง (experiment) แลัะการ์วิ�จำ�ยเชี�งส�าร์วิจำ (survey research)

Page 19: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

19

ทฤษฎี ภาวิะท�นสมี�ย (Modernization)

1.ทฤษฎี ภาวิะท�นสมี�ยแลัะทฤษฎี ร์ะบบร์าชีการ์ของ Max Weber แลัะทฤษฎี โคำร์งสร์*างหน*าท +แลัะทฤษฎี ภาวิะท�นสมี�ยของ Talcott Par

sons 2.ทฤษฎี โคำร์งสร์*างหน*าท +แลัะทฤษฎี ภาวิะ

ท�นสมี�ยของ Gabriel Almond 3.ทฤษฎี ภาวิะท�นสมี�ยของ Samuel

Huntingtun 4.ทฤษฎี การ์วิ�เคำร์าะห�ร์ะบบของ David

E.Apter 5.ทฤษฎี การ์วิ�เคำร์าะห�การ์เข*าร์ะดมีทาง

ส�งคำมีก�บการ์พ�ฒนาทางการ์เมี,องของ Karl Deutsch

Page 20: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

20

2. ทฤษฎี ข�ดแย*ง 21. เน�0อห์าและประพัจัน� 22. ควิามค�ดพั�0นฐานที่าง

ปร�ชญา 23 น�กที่ฤษฎีสั(าค�ญ 24 สั�งก�ปสั(าค�ญ 25 ระเบยบวิ�ธ์วิ�จั�ย

Page 21: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

21

2. ทฤษฎี ข�ดแย*ง มี ฐานคำต�ส�าคำ�ญวิ(า ส�งคำมีมีน%ษย�เป"นส�งคำมีท +มี การ์ข�ดแย*งร์ะหวิ(างกลั%(มีคำนในส�งคำมี ส(วินกลั%(มี เร์ ยกวิ(า กลั%(มี “มี ” ก�บกลั%(มี “ไมี(มี ” กลั%(มีมี เป"นกลั%(มีเลั9กแต(มี เง�น มี อ�านาจำหร์,อเก ยร์ต�ยศส)งในส�งคำมี จำ5งสามีาร์ถคำวิบคำ%มีหร์,อบ บบ�งคำ�บ บางคำร์�-งเอาร์�ดเอาเปร์ ยบกลั%(มีไมี(มี ซึ่5+งเป"นกลั%(มีใหญ(แต(ไมี(มี เง�นหร์,ออ�านาจำมีาต(อร์อง ส�งคำมีมี ร์ะเบ ยบ ย5ดเหน +ยวิก�นเป"นส�งคำมีอย)(ได*ก9เพร์าะการ์คำวิบคำ%มีบ บบ�งคำ�บเชี(นน -

Page 22: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

22

2. ทฤษฎี ข�ดแย*ง คำวิามีคำ�ดพ,-นฐานทางปร์�ชีญา

Dialectic วิ�ภาษวิ�ธิ ส�+งใด ๆ ปร์ะกอบด*วิยสามีส(วิน Thesis- antithesis synthesis ท�าให*เก�ดการ์เปลั +ยนแปลังในส�+งน�-นๆ อย)(เสมีอStructuralism โคำร์งสร์*างน�ยมี ส�+งใดๆ ปร์ะกอบข5-นด*วิยส(วินต(างๆ แต(ลัะส(วินมี อ�ทธิ�พลัต(อก�น เชี(น การ์เปลั +ยนแปลังในส(วินหน5+ง

ย(อมีก(อผลักร์ะทบไปย�งอ กส(วินหน5+งRealismส�จำน�ยมี ส�+งสากลัมี อย)(จำร์�งMaterialismวิ�ตถ%น�ยมี วิ�ดคำ(าส�+งใดด*วิยวิ�ตถ%หร์,อเง�น

Page 23: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

23

2. ทฤษฎี ข�ดแย*ง

สาร์ะส�าคำ�ญ

1.ท%กหน(วิยของส�งคำมีอาจำเปลั +ยนแปลังได*2.ท%กหน(วิยของส�งคำมีเป"นบ(อเก�ดของการ์

ข�ดแย*ง3.ท%กหน(วิยของส�งคำมีมี ส(วินส(งเสร์�มีคำวิามี

ไมี(เป"นปCกแผ(นแลัะการ์เปลั +ยนแปลัง4.ท%กส�งคำมีจำะมี คำนกลั%(มีหน5+งคำวิบคำ%มีบ�งคำ�บ

คำนอ กกลั%(มีหน5+งให*เก�ดคำวิามีเป"นร์ะเบ ยบในส�งคำมี

Page 24: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

24

2. ทฤษฎี ข�ดแย*ง

น�กทฤษฎี ส�าคำ�ญ

จำอร์�จำ เฮเกลั (George Hegel)คำาร์�ลั มีากซึ่� (Karl Mark)เอฟ . เอ9นเจำลัส� (F. Engels)ร์าฟ ดาห�เร์นดอฟ (Ralf Dahrendor)เดวิ�ด ลั>อคำวิ)ด (David Lockwood)

Page 25: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

25

2. ทฤษฎี ข�ดแย*ง ร์ะเบ ยบวิ�ธิ วิ�จำ�ย

ร์ะเบ ยบวิ�ธิ วิ�จำ�ยส�งคำมีของทฤษฎี ข�ดแย*งวิ�ธิ หลั�กก9คำ,อ การ์วิ�จำ�ยเอกสาร์ (documentary research) ผสมีผสานก�บการ์วิ�จำ�ยวิ�ธิ อ,+น เชี(น การ์ส�งเกตการ์ณ�โดยไมี(มี ส(วินร์(วิมี (non-participant observation) ร์วิมีท�-งการ์วิ�จำ�ยโดยไมี(เปDดเผยต�วิ (unobtrusive research) การ์วิ�จำ�ยส�งคำมีของทฤษฎี น -ต*องอ�งทฤษฎี คำ(อนข*างมีาก คำ,อ การ์มีองส�งคำมีในฐานะเป"นปร์ากฏิการ์ณ�ของการ์ข�ดแย*งท +ก(อท�-งผลักร์ะทบทางบวิก เชี(น ท�าให*กลั%(มีข�ดแย*งแต(ลัะกลั%(มีร์วิมีต�วิก�นเหน ยวิแน(นข5-น เพ,+อต(อส)*ก�นอ กกลั%(มีหน5+ง ส(วินผลัเส ยก9ท�าให*เก�ดคำวิามีเส ยหายทางเศร์ษฐก�จำ ส�งคำมีแลัะการ์เมี,องได* การ์วิ�จำ�ยก9จำะต*องเก9บข*อมี)ลัมีาสน�บสน%นทฤษฎี

Page 26: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

26

ทฤษฎี พ5+งพ�ง (Dependency)

1.ที่ฤษฎีพั,งพั�งของ GunerFrank

2.ที่ฤษฎีพั,งพั�งของ FernadoCordoso

3.ที่ฤษฎีพั,งพั�งของ GabrielPalma

4.ที่ฤษฎีพั,งพั�งของ DosSantos

Page 27: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

27

3. ทฤษฎี การ์แลักเปลั +ยน 31. เน�0อห์าและประพัจัน� 32 ควิามค�ดพั�0นฐานที่าง

ปร�ชญา 33. น�กที่ฤษฎีสั(าค�ญ 34 สั�งก�ปสั(าค�ญ 35 ระเบยบวิ�ธ์วิ�จั�ย

Page 28: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

28

3. ทฤษฎี การ์แลักเปลั +ยน มี ฐานคำต�ส�าคำ�ญวิ(า มีน%ษย�แต(ลัะคำนมี

คำวิามีต*องการ์อะไร์หลัายอย(างในชี วิ�ต แต(ต�วิเองไมี(สามีาร์ถจำะสนองคำวิามีต*องการ์

ของตนเองด*วิยตนเองท�-งหมีดได* จำะต*องอาศ�ยผ)*อ,+นมีาชี(วิยสนองคำวิามีต*องการ์

เหลั(าน�-นด*วิยจำ5งจำะคำร์บ นอกจำากน�-นมีน%ษย�แต(ลัะคำนย�งต*องการ์ผลัตอบแทน

จำากการ์แลักเปลั +ยนส�+งต(าง ๆ ร์ะหวิ(างก�นให*มีากท +ส%ดเท(าท +จำะมีากได*

Page 29: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

29

3. ทฤษฎี การ์แลักเปลั +ยนด�งน�-น เน,+องจำากมีน%ษย�ต*องการ์ส�+งต(าง ๆ จำากผ)*อ,+น จำ5งต*องเข*าส)(ส�มีพ�นธิ�หร์,อต�ดต(อก�บผ)*อ,+นแลัะเน,+องจำากแต(ลัะคำนต*องการ์ผลัปร์ะโยชีน�ตอบแทนมีากท +ส%ดจำากส�+งท +ตนน�าไปแลักเปลั +ยนก�บผ)*อ,+น จำ5งจำ�าต*องสร์*างกฏิเกณฑ์�หร์,อร์ะเบ ยบแบบแผนในการ์แลักเปลั +ยนท +ด มี คำวิามีย%ต�ธิร์ร์มีข5-น คำวิามีต*องการ์ก�นแลัะก�นจำ5งท�าให*เก�ดคำวิามีส�มีพ�นธิ�ร์ะหวิ(างก�น กฎี ร์ะเบ ยบท +ร์(วิมีก�นสร์*างข5-นจำะคำวิบคำ%มีคำวิามีปร์ะพฤต�ของก�นแลัะก�น กฎี ร์ะเบ ยบน -อ�านวิยปร์ะโยชีน�ส)งส%ดจำะชี(วิยร์�กษาส�มีพ�นธิ�ภาพให*ด�าร์งอย)(ได*นานแลัะมี�+นคำง

Page 30: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

30

3. ทฤษฎี การ์แลักเปลั +ยนคำวิามีคำ�ดพ,-นฐานทางปร์�ชีญา

Utilitarianism อร์ร์ถปร์ะโยชีน�น�ยมี ผ(านมีาทางสาขาวิ�ชีาเศร์ษฐศาสตร์�Functionalism การ์หน*าท +น�ยมี ผ(านมีาทางสาขาวิ�ชีามีาน%ษยวิ�ทยาVoluntarism เจำตจำ�านงน�ยมี สมี�คำร์ใจำน�ยมี ผ(านมีาทางสาขาวิ�ชีาจำ�ตวิ�ทยาพฤต�กร์ร์มี

Page 31: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

31

3. ทฤษฎี การ์แลักเปลั +ยน

สาร์ะส�าคำ�ญ

1.มีน%ษย�แต(ลัะคำนมี คำวิามีต*องการ์จำ�าเป"น(needs) หลัายอย(างในการ์ด�าร์งชี วิ�ต

2.มีน%ษย�ต�ดต(อส�มีพ�นธิ�ก�นเพ,+อสนองคำวิามีต*องการ์จำ�าเป"นของตน

3.ในการ์แลักเปลั +ยนส�+งของก�น แต(ลัะคำนต*องการ์มี)ลัคำ(าส)งส%ดส�าหร์�บส�+งของของตน

4.คำวิามีส�มีพ�นธิ�แลักเปลั +ยนจำะด�าร์งอย)(ตร์าบท +คำ)(ส�มีพ�นธิ�คำ�ดวิ(าตนได*ก�าไร์หร์,อคำ�ดวิ(าการ์แลักเปลั +ยนมี คำวิามีย%ต�ธิร์ร์มี

Page 32: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

32

3. ทฤษฎี การ์แลักเปลั +ยน

น�กทฤษฎี ส�าคำ�ญ

บ .มีาลั�นอปสก - (B. Malinowski)จำ .โฮมีานส� (G. Homans)เอ9มี . มีอสส� (M. Mauss)ซึ่ .เลัวิ สตร์วิสส� (C. Levi-Strauss)พ .เบลัา (P. Blau)

Page 33: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

33

3. ทฤษฎี การ์แลักเปลั +ยนร์ะเบ ยบวิ�ธิ วิ�จำ�ย

วิ�ธิ การ์เก9บข*อมี)ลัมีาพ�ส)จำน�สมีมี%ต�ฐานของทฤษฎี การ์แลักเปลั +ยนเป"นได*ต�-งแต(การ์วิ�จำ�ยเอกสาร์ การ์วิ�จำ�ยเชี�งส�าร์วิจำหร์,อการ์วิ�จำ�ยเชี�งปร์�มีาณแลัะการ์วิ�จำ�ยเชี�งคำ%ณภาพในร์)ปของการ์ส�งเกตท�-งการ์ส�งเกต%โดยมี ส(วินร์(วิมี (participant observation) แลัะการ์ส�งเกตโดยไมี(มี ส(วินร์(วิมี (non-participant observation)

Page 34: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

34

4.ทฤษฎี การ์กร์ะท�าด*วิยส�ญลั�กษณ�

41. เน�0อห์าและประพัจัน� 42. ควิามค�ดพั�0นฐานที่าง

ปร�ชญา 43. น�กที่ฤษฎีสั(าค�ญ 44. สั�งก�ปสั(าค�ญ 45. ระเบยบวิ�ธ์วิ�จั�ย

Page 35: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

35

4.ทฤษฎี การ์กร์ะท�าด*วิยส�ญลั�กษณ�

ฐานคำต�ส�าคำ�ญวิ(า มีน%ษย�ต�ดต(อก�น (หร์,อเร์ ยกวิ(ามี การ์กร์ะท�าร์ะหวิ(างก�นก9ได* )โดยอาศ�ยส�ญลั�กษณ�เป"นส,+อท +ท�าให*เก�ดคำวิามีเข*าใจำ ส�ญลั�กษณ�ต(างก�บส�ญญาณ (signal) ซึ่5+งมี คำวิามีหมีายอย(างเด ยวิ เชี(น ส�ญญาณไฟจำร์าจำร์ ส�+งคำง-ห*ามีไป แต(ส�ญลั�กษณ�แต(ลัะอ�นจำะมี คำวิามีหมีายได*หลัายอย(าง

Page 36: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

36

4.ทฤษฎี การ์กร์ะท�าด*วิยส�ญลั�กษณ�

คำวิามีคำ�ดพ,-นฐานทางปร์�ชีญา

Symbolism ส�ญลั�กษณ�น�ยมี ส�ญลั�กษณ� คำ,อ ส�+งท +ใชี*แทนส�+งอ,+นได*หลัายอย(าง การ์เข*าใจำส�ญลั�กษณ�อย(างหน5+งต*องอาศ�ยการ์ต คำามีจำากคำวิามีหมีายท +ตกลังก�นท�+วิไป แลัะบร์�บทขณะน�-นVoluntarism เจำตจำ�านงน�ยมี มีน%ษย�มี เสร์ ท +จำะท�าหร์,อไมี(ท�าส�+งใดได*Realism ส�จำน�ยมีส�+งก�งวิลัมี อย)(จำร์�งในโลัก

Page 37: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

37

4.ทฤษฎี การ์กร์ะท�าด*วิยส�ญลั�กษณ�

สาร์ะส�าคำ�ญ

1.มีน%ษย�เป"นส�ตวิ�ท +ร์)*จำ�กใชี*ส�ญลั�กษณ�

2.มีน%ษย�ใชี*ส�ญลั�กษณ�สร์*างบ�าร์%งร์�กษาแลัะพ�ฒนาคำวิามีส�มีพ�นธิ�ทางส�งคำมี

3.มีน%ษย�ใชี*ส�ญลั�กษณ� สร์*าง บ�าร์%งร์�กษาแลัะพ�ฒนาวิ�ฒนธิร์ร์มี

4.มีน%ษย�ใชี*ส�ญลั�กษณ� ถ(ายทอดวิ�ฒนธิร์ร์มีให*มีน%ษย�ร์%(นหลั�ง

Page 38: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

38

4.ทฤษฎี การ์กร์ะท�าด*วิยส�ญลั�กษณ�

น�กทฤษฎี ส�าคำ�ญ

จำ .เอส.มี ด (G.H. Mead)จำ .ซึ่�มีเมีจำ (G. Simmel)ด�บบลั�วิ.เจำมีส� (W. James)ซึ่ .เอส.คำ)ลัเลัย� (C.H. Cooley)เจำ.เอ9มี บาลัวิ�น (J.M. Balwin)เจำ.ด�วิวิ (J. Dewey)ด�บบลั�วิ.ไอ.โทมี�ส (W.I. Thomas)

Page 39: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

39

4.ทฤษฎี การ์กร์ะท�าด*วิยส�ญลั�กษณ�

ร์ะเบ ยบวิ�ธิ วิ�จำ�ย

แมี*วิ(า ทฤษฎี การ์กร์ะท�าร์ะหวิ(างก�นด*วิยส�ญลั�กษณ�จำะถ)กจำ�ดเป"นทฤษฎี ส�งคำมีร์ะด�บจำ%ลัภาคำ (micro level) แต(เน,-อหาของทฤษฎี ก9สามีาร์ถขยายไปใชี*ก�บส�งคำมีมีน%ษย�ด�งท +ทร์าบ การ์วิ�จำ�ยส�งคำมีของทฤษฎี น -จำ5งน�ยมีมี สมีมีต�ฐานไวิ*ลั(วิงหน*าก(อนออกภาคำสนามีแลั*วิเก9บข*อมี)ลัมีาพ�ส)จำน�สมีมี%ต�ฐาน เชี(นเด ยวิก�บทฤษฎี โคำร์งสร์*างหน*าท +น�ยมี

Page 40: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

40

4.ทฤษฎี การ์กร์ะท�าด*วิยส�ญลั�กษณ�

ร์ะเบ ยบวิ�ธิ วิ�จำ�ย

วิ�ธิ การ์เก9บข*อมี)ลัของทฤษฎี น -คำ,อ การ์ส�งเกตการ์ณ�ท�-งท +มี ส(วินร์(วิมี (participant observation) แลัะไมี(มี ส(วินร์(วิมี (non-participant observation) ร์วิมีท�-งการ์ส�งเกตโดยไมี(เผยต�วิ (unobtrusive research) ซึ่5+งวิ�ธิ ต(างๆเหลั(าน -อาจำร์วิมีเร์ ยกวิ(าวิ�ธิ วิ�จำ�ยเชี�งคำ%ณภาพ 1[ ]

[1] ด) งามีพ�ศ ส�ตยสงวิน การ์วิ�จำ�ยเชี�งคำ%ณภาพทางมีาน%ษยวิ�ทยา

Page 41: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

41

5.ทฤษฎี ปร์ากฎีการ์ณ�วิ�ทยา 51. เน�0อห์าและประพัจัน�

52. ควิามค�ดพั�0นฐานที่างปร�ชญา

53. น�กที่ฤษฎีสั(าค�ญ 54. สั�งก�ปสั(าค�ญ 55. ระเบยบวิ�ธ์วิ�จั�ย

Page 42: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

42

5.ทฤษฎี ปร์ากฎีการ์ณ�วิ�ทยา มี ฐานคำต�ส�าคำ�ญวิ(า มีน%ษย�เป"นผ)*สร์*างคำวิามีหมีายต(าง ๆ ใน

ส�งคำมี สร์*างคำวิามีแท*จำร์�งในส�งคำมี น�+นคำ,อ กฎี ร์ะเบ ยบต(าง ๆ ท +ใชี*อย)(ในส�งคำมีแลั*วิท�าคำวิามีเข*าใจำร์(วิมีก�นแลัะย5ดถ,อเป"นแนวิปฏิ�บ�ต�ในการ์กร์ะท�าร์ะหวิ(างก�น หร์,อด�าร์งชี วิ�ตอย)(ด*วิยก�นตามีแนวิคำวิามีคำ�ดน - มีน%ษย�จำ5งเป"นต�วิส�าคำ�ญ เป"นต�วิการ์ให*เก�ดส�+งท + เร์ ยกวิ(า โคำร์งสร์*างส�งคำมี แต(โคำร์งสร์*างส�งคำมีท +มีน%ษย�เองเป"นคำนสร์*างข5-นน�-นภายหลั�งท +ยอมีร์�บก�นโดยท�+วิไปแลั*วิ ก9อาจำมี ผลัเป"นต�วิบ�งคำ�บเป"นต�วิแบบให*มีน%ษย�ต*องปฏิ�บ�ต�ตามีได* โคำร์งสร์*างส�งคำมีจำ5งไมี(ใชี(เป"นส�+งสมีมี%ต�ข5-นมีาก(อนอย(างทฤษฎี อ,+น แต(เป"นส�+งท +ตามีมีาท หลั�ง มีน%ษย�เป"นผลัผลั�ตของมีน%ษย�

Page 43: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

43

5.ทฤษฎี ปร์ากฎีการ์ณ�วิ�ทยา

คำวิามีคำ�ดพ,-นฐานทางปร์�ชีญา

Phenomenology ปร์ากฎีการ์ณ�น�ยมี ปร์ากฎีการ์ณ�หน5+งใดจำะมี คำวิามีหมีายอย(างใดย(อมีแลั*วิแต(คำนจำะมีอง คำนแต(ลัะชี%มีชีนหร์,อเผ(าชีน หร์,อส�งคำมีจำะสร์*างโลัก (คำวิามีหมีาย คำวิามีจำร์�ง ) ของตนข5-นมีาแลั*วิด�าเน�นชี วิ�ตตามีแนวิท +ตนสร์*างข5-น ด�งน�-นจำะร์)*วิ(าส�งคำมีใดมี ลั�กษณะอย(างไร์ หร์,อจำะเข*าใจำส�งคำมีใด จำะต*องไปมีองส�งคำมีน�-นด*วิยสายตามีของคำนในส�งคำมีน�-น

Page 44: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

44

5.ทฤษฎี ปร์ากฎีการ์ณ�วิ�ทยา

เน,-อหาสาร์ะ

ส�งคำมีมี ลั�กษณะอย(างไร์ มี องคำ� ปร์ะกอบอย(างไร์บ*าง ส(วินไหน

ส�าคำ�ญ หร์,อไมี(ส�าคำ�ญ ส�าคำ�ญ อย(างไร์ ส(วินไหนส�าคำ�ญกวิ(าส(วิน

ไหน ย(อมีข5-นอย)(ก�บคำวิามีคำ�ดเห9นของคำนท +อย)(ในส�งคำมีน�-น

Page 45: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

45

5.ทฤษฎี ปร์ากฎีการ์ณ�วิ�ทยา

น�กทฤษฎี ส�าคำ�ญ

อ�ลัเฟร์ด ซึ่%ทส� (Alfred Schutz)ปAเตอร์� เบอร์�เกอร์� (Peter Berger)ฮาร์�โร์ลัวิ� กาฟDงเกลั (Harold Garfinkel)โทมี�ส ลั�กซึ่�มีานด� (Thomas Luckmann)เอ9ดมี�นด� ฮ�สเซึ่�ร์�ลั (Edmund Husserl)

Page 46: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

46

5.ทฤษฎี ปร์ากฎีการ์ณ�วิ�ทยา

ร์ะเบ ยบวิ�ธิ วิ�จำ�ย ทฤษฎี ปร์ากฎีการ์ณ�วิ�ทยาเป"นทฤษฎี ร์ะด�บจำ%ลัภาคำ

(micro level) การ์เก9บข*อมี)ลัวิ�จำ�ยจำ5งเป"นการ์ส�งเกตการ์ณ� ชี วิ�ตของคำน ชี%มีชีน หร์,อองคำ�การ์ท +เขาศ5กษา ทฤษฎี มี วิ�ธิ การ์วิ�จำ�ยโดยเฉพาะของทฤษฎี เร์ ยกวิ(า มีาน%ษยวิ�ธิ (ethno methodology) ซึ่5+งเป"นวิ�ธิ การ์ส�งกต%การ์ณ�ชี%มีชีนท +ศ5กษาโดยท�+วิไปน�+นเอง แต(มี วิ�ธิ การ์เฉพาะท +ท�าในมีาน%ษยวิ�ธิ คำ,อ การ์ท�าให*ชี วิ�ตปกต�หย%ดชีะง�กลังชี�+วิขณะ เพ,+อให*คำนในชี%มีชีนได*คำ�ดวิ(า ชี วิ�ตปกต�ของเขาเป"นอย(างไร์ ท�าไมีจำ5งต*องเป"นเชี(นน�-น น�กวิ�จำ�ยก9จำะได*เร์ ยนร์)*จำากชีาวิบ*านท +ตนศ5กษาวิ(า ส�+งต(างๆในชี วิ�ตของเขามี อะไร์บ*าง ท�าไมีจำ5งเป"นเชี(นน�-น แลั*วิท�าเป"นดร์ร์ชีน ของเร์,+องต(างๆ หร์,ออ กวิ�ธิ หน5+ง คำ, อการ์วิ�เคำร์าะห�การ์สนทนาของผ)*คำนท +ตนศ5กษาวิ(ามี คำวิามีหมีายวิ(าอะไร์ เป"นอย(างไร์ แลั*วิจำ�บมีาปร์ะมีวิลัเป"นเร์,+องร์าวิชี วิ�ตส�งคำมีของชี%มีชีนท +ศ5กษา ร์ายงานวิ�จำ�ยถ,อเป"นกร์ณ ศ5กษา ไมี(ต*องการ์สร์*างหลั�กท�+วิไป (empirical generalization) เหมี,อนทฤษฎี อ,+น

Page 47: สัปดาห์ที่ 5 6 ทฤษฎีสังคมวิทยา แนวคิด

47

5.ทฤษฎี ปร์ากฎีการ์ณ�วิ�ทยา

ร์ะเบ ยบวิ�ธิ วิ�จำ�ย ทฤษฎี ปร์ากฎีการ์ณ�วิ�ทยาเป"นทฤษฎี ร์ะด�บจำ%ลัภาคำ

(micro level) การ์เก9บข*อมี)ลัวิ�จำ�ยจำ5งเป"นการ์ส�งเกตการ์ณ� ชี วิ�ตของคำน ชี%มีชีน หร์,อองคำ�การ์ท +เขาศ5กษา ทฤษฎี มี วิ�ธิ การ์วิ�จำ�ยโดยเฉพาะของทฤษฎี เร์ ยกวิ(า มีาน%ษยวิ�ธิ (ethno methodology) ซึ่5+งเป"นวิ�ธิ การ์ส�งกต%การ์ณ�ชี%มีชีนท +ศ5กษาโดยท�+วิไปน�+นเอง แต(มี วิ�ธิ การ์เฉพาะท +ท�าในมีาน%ษยวิ�ธิ คำ,อ การ์ท�าให*ชี วิ�ตปกต�หย%ดชีะง�กลังชี�+วิขณะ เพ,+อให*คำนในชี%มีชีนได*คำ�ดวิ(า ชี วิ�ตปกต�ของเขาเป"นอย(างไร์ ท�าไมีจำ5งต*องเป"นเชี(นน�-น น�กวิ�จำ�ยก9จำะได*เร์ ยนร์)*จำากชีาวิบ*านท +ตนศ5กษาวิ(า ส�+งต(างๆในชี วิ�ตของเขามี อะไร์บ*าง ท�าไมีจำ5งเป"นเชี(นน�-น แลั*วิท�าเป"นดร์ร์ชีน ของเร์,+องต(างๆ หร์,ออ กวิ�ธิ หน5+ง คำ,อการ์วิ�เคำร์าะห�การ์สนทนาของผ)*คำนท +ตนศ5กษาวิ(ามี คำวิามีหมีายวิ(าอะไร์ เป"นอย(างไร์ แลั*วิจำ�บมีาปร์ะมีวิลัเป"นเร์,+องร์าวิชี วิ�ตส�งคำมีของชี%มีชีนท +ศ5กษา ร์ายงานวิ�จำ�ยถ,อเป"นกร์ณ ศ5กษา ไมี(ต*องการ์สร์*างหลั�กท�+วิไป (empirical generalization) เหมี,อนทฤษฎี อ,+น