แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2
Transcript of แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2
![Page 1: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/1.jpg)
199
แผนการจดการเรยนรท 5
สาระการเรยนรวทยาศาสตรพนฐาน (ว32101) ชนมธยมศกษาปท 2
หนวยการเรยนรท 1 รางกายมนษย
เรองยอยท 1.5 ระบบน าเหลองและระบบภมคมกน (เวลา 3 ชวโมง)
ผสอน
นางเอเดยน คณาสทธ ต าแหนง คร วทยฐานะ ครช านาญการพเศษ
โรงเรยนบานกาเกาะระโยง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสรนทร เขต 1
อ าเภอเมองสรนทร จงหวดสรนทร
![Page 2: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/2.jpg)
200
แผนผงสาระการเรยนรประจ าหนวยยอย
เรองยอย 1.5 ระบบน าเหลองและระบบภมคมกน
Vao day nghe bai nay di ban http://nhatquanglan1.0catch.com
ระบบน าเหลอง และระบบภมคมกน
อวยวะน าเหลอง
ระบบภมคมกน
ระบบหายใจ เชน การไอ การจาม น าเมอก อาเจยน
ระบบน าเหลอง
ทอน าเหลอง
น าเหลอง
ตอมทอนซน มาม
ตอมไทมส
ผวหนง
น าตาและน าลาย
เซลล เมดเลอดขาว
![Page 3: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/3.jpg)
201
1. สาระส าคญ
ระบบน าเหลองเปนระบบทมอวยวะน าเหลอง ท าหนาทในการสรางเมดเลอดขาวทใชตอตานเชอโรคและสงแปลกปลอมทเขาสรางกาย ประกอบดวยตอมน าเหลอง ตอมทอนซล มามและตอมไทมส หากมเชอโรคเขาสรางกายรางกายจะมกลไกการก าจดเชอโรคและสงแปลกปลอมโดยเมดเลอดขาวจะใช ซโดโปเดยม ในการจบกนอาหาร จากนนรางกายจะสรางภมคมกนเชอโรคชนดนได ในเดกการสรางภมคมกนจะต าจงตองมการใหวคซนเพอสรางภมตานทานเชอโรคให กบรางกาย
2. มาตรฐาน/ตวชวด ว1.1 ม.2/1 อธบายโครงสรางและการท างานของระบบ ยอยอาหาร ระบบหมนเวยนเลอด ระบบหายใจ ระบบขบถาย ระบบสบพนธ ของมนษยและสตว รวมทงระบบประสาทของมนษย
3. จดประสงคการเรยนร
3.1 ระบอวยวะทเกยวของในระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายได (K) 3.2 อธบายกลไกการท างานของระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายมนษยได (P) 3.3 นกเรยนมสขนสยทดในการดแลสขภาพและรกษาอวยวะในระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายได (A) 3.4 นกเรยนมพฤตกรรมการท างานกลมทด (A)
4. สาระการเรยนร ระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกาย 4.1 อวยวะและหนาทของอวยวะในระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกาย 4.2 การดแลอวยวะในระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกาย
แผนการจดการเรยนรท 5 สาระการเรยนรวทยาศาสตรพนฐาน (ว 22101) ชนมธยมศกษาปท 2 หนวยการเรยนรท 1 เรอง รางกายมนษย เวลา 25 ชวโมง เรองยอยท 1.5 ระบบน าเหลองและระบบภมคมกน เวลา 3 ชวโมง
![Page 4: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/4.jpg)
202
5. กระบวนการเรยนร
5.1 ขนสรางความสนใจ 5.1.1 ครแจงจดประสงคการเรยนร 5.1.2 ทบทวนเกยวกบระบบตาง ๆ ทเรยนผานมา โดยใชค าถามถามนกเรยนวา 1) ระบบตาง ๆ ของรางกายมกลไกการท างานทแตกตางกนแตทกระบบจะม การท างานสมพนธกน นกเรยนมความเหนอยางไร 2) นกเรยนเคยเปนโรคหวดหรอไม 3) คนทเปนโรคหวดจะแสดงอาการเรมแรกอยางไร 4) คนทเคยไดรบเชอโรคหวดชนดนแลว หากไดรบเชอชนดนอกจะแสดงอาการหรอไม เพราะเหตใด 5) อวยวะทท าหนาทในการก าจดสงแปลกปลอมทเขาสรางกายมอะไรบาง 5.2 ขนส ารวจและคนหา กจกรรมนใชเทคนค ท. จ. ท. (TGT = Team Games Tournament) โดยใหปฏบตตามล าดบดงน
5.2.1 ใหแบงกลม ๆ ละ 4 - 5 คน คละเพศและความสามารถ (เกง กลาง ออน) เรยกกลมนวา กลมบานเรา (Home group)
5.2.2 เลอกประธาน รองประธานและเลขานการกลม ก าหนดหมายเลขประจ าตวเรยงล าดบจากคนเกงสดไปหาคนทเรยนออนสดแลวสงตวแทนรบซองกจกรรม
5.2.3 สมาชกกลมบานเรา ศกษาเนอหาสาระรวมกนโดยศกษา ใบความรท 1 เรอง อวยวะและหนาทของอวยวะในระบบน าเหลองและระบบภมคมกน โดยใชหนจ าลองอวยวะภายในของมนษยเปนสอประกอบ 5.2.4 สมาชกกลมบานเราแยกยายกนเปนตวแทนกลมไปแขงขนกบกลมอน ตามล าดบหมายเลขประจ าตว ซงจดกลมแขงขนกนตามความสามารถ คอ คนเกงในกลมบานเราจะไปรวมกน คนออนกไปรวมกบคนออนในกลมอน กลมใหมทรวมกนนเรยกวา กลมแขงขน 5.2.5 สมาชกในกลมแขงขนเรมแขงขนกนดงน 1) แขงขนกนตอบค าถาม 10 ค าถาม โดยใหสมาชกคนแรกจบค าถามชดท 1 ขนมา 1 ค าถาม แลวอานค าถามใหกลมฟง 2) ใหสมาชกดานซายมอของผอานค าถามตอบค าถามกอน ตอไปจงใหคนถดไปตอบจนครบทกคนในกลม 3) ผอานค าถามเปดค าตอบแลวอานเฉลยค าตอบใหกลมฟง 4) ใหคะแนนค าตอบดงน ผตอบถกคนแรกได 2 คะแนน ผตอบถกคนตอไปได 1 คะแนน ผตอบผดได 0 คะแนน
![Page 5: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/5.jpg)
203
5) ในขณะเดยวกนสมาชกกลมท 2 กจบค าถามชดท 2 แลวเรมเลนตามขนตอนท 1 – 4 ไปเรอย ๆ จนค าถามหมดแลวใหทกคนรวมคะแนนของตนเอง ผไดคะแนนสงอนดบ 1 ได 10 คะแนน รองลงมาอนดบ 2 ได 8 รองลงมาอนดบ 3 ได 5 คะแนน รองลงมาอนดบ 4 ได 4 คะแนน และอนดบสดทาย ได 3 คะแนน 5.3 ขนอธบายและลงขอสรป เมอแตละกลมไดรวมคะแนนเสรจแลวรวมกนอภปรายเพอน าไปสขอสรปวา 5.3.1 ระบบน าเหลองเปนระบบมอวยวะน าเหลองทท าหนาทในการสรางเมดเลอดขาว ทใชตอตานเชอโรคและสงแปลกปลอมทเขาสรางกาย 5.3.2 อวยวะในระบบน าเหลอง ประกอบดวยตอมน าเหลอง ตอมทอนซล มามและ ตอมไทมส 5.3.3 กลไกการก าจดเชอโรคของเมดเลอดขาว คอ หากมเชอโรคเขาสรางกาย เมดเลอดขาวจะใช ซโดโปเดยม (ขาเทยม) จบกนอาหาร ท าใหรางกายจะสรางภมคมกนเชอโรคน 5.4 ขนขยายความร (ใชเวลา 10 นาท)
5.4.1 ครซกถามวาในเดกเลกจะมภมคมกนโรคต า วธสรางภมคมกนโรคท าไดอยางไร (ใหวคซนเพอสรางภมตานทานเชอโรค) 5.4.2 ซกถามนกเรยนวา โรคเอดส เกดจากอะไร พฤตกรรมใดทเสยงตอการเปนโรคเอดส (เกดจากเชอ HIV เปนโรคทเกดจากภมคมกนของรางกายบกพรอง การส าสอนทางเพศเปนพฤตกรรมทเสยงตอการเปนโรคเอดส) 5.4.3 รวมกนอภปรายเพอใหไดขอสรปในการปฏบตตนเพอปองกนรกษาอวยวะในระบบน าเหลองและระบบภมคมกน เพอการมสขภาพทด
5.5 ขนประเมน (ใชเวลา 5 นาท) 5.5.1 ประธานกลมรบชดเฉลยกจกรรม แลวแลกเปลยนกนตรวจภายในกลม
5.5.2 การประเมนผล ใหแตละคนสรปคะแนนของตนเองและน าคะแนนมารวมกนแลวเฉลยเปนคะแนนกลม ทกคนจะไดคะแนนเทากนจากคะแนนเฉลย บนทกคะแนนลงในแบบบนทกกลมทไดคะแนนสงสดล าดบท 1 – 3 ใหน าไปตดประกาศทปายนเทศหนาหองและรบรางวล
6. สอการเรยนร/แหลงเรยนร 6.1 หนจ าลอง / แผนภาพ ระบบขบถายของเสย 6.2 แบบบนทกกจกรรมเกยวกบเรองตอไปน 6.2.1 ใบความรท 1 เรอง อวยวะและหนาทของอวยวะในระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกาย
![Page 6: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/6.jpg)
204
6.2.2 ชดค าถามท 1 (ส าหรบกลมเกง) ชดค าถามท 2 (ส าหรบกลมปานกลาง) และ ชดค าถามท 3 (ส าหรบกลมออน) เรอง อวยวะและหนาทอวยวะในระบบน าเหลองและระบบภมคมกน
6.2.3 ชดเฉลยกจกรรม
7. การวดผลประเมนผล
สงทตองการวด และประเมนผล
วธการวด และระเมนผล
เครองมอวดและประเมนผล
เกณฑการประเมน
1. ระบอวยวะทเกยวของ ในระบบน าเหลองและภมคมกนในรางกายได (K) 2. อธบายกลไกการท างานของระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายมนษยได (K) 3. นกเรยนมสขนสยทด ในการดแลสขภาพและรกษาอวยวะในระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายได (A)
การตอบค าถามในชดค าถามท 1 และ ค าถามท 2
ชดค าถามท 1 , 2 และ 3 เรอง อวยวะและหนาทของอวยวะในระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกาย
ตอบค าถามไดถกตองในระดบ 3 (ด) ขนไป หรอรอยละ 80
4. มทกษะกระบวนการท างานกลมทด มระเบยบวนย มความรบผดชอบ ใหความชวยเหลองานกลมและท างานดวยกนอยาง มความสข (A)
ประเมนกระบวนการ ท างานกลม
แบบประเมนกระบวนการท างานกลม
ผลการประเมนผานระดบคณภาพ (3) ด ขนไป
5. นกเรยนมพฤตกรรมการท างานกลมทด (A)
สงเกตพฤตกรรม การท างานกลม
แบบสงเกตพฤตกรรม การท างานกลม
ผลการประเมนไดระดบคณภาพ 3 (ด) ขนไป
![Page 7: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/7.jpg)
205
8. ขอเสนอแนะ
……………………………………………………………………………………….……………… ……………………………………………………………………………………….………………
9. ความคดเหนของผบรหารสถานศกษา/ผไดรบมอบหมาย
……………………………………………………………………………………….……………… ……………………………………………………………………………………….……………… ……………………………………………………………………………………….……………… ……………………………………………………………………………………….……………… ……………………………………………………………………………………….……………… ……………………………………………………………………………………….………………
ลงชอ
(นายเกรยงศกด สขชพ) ต าแหนงผอ านวยการโรงเรยนบานกาเกาะระโยง วนท ..... เดอน ................. พ.ศ. …….
10. บนทกผลหลงการจดการเรยนร
10.1 ผลการจดการเรยนร
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………… ……………………………………………………………………………………….……………… ……………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………..
![Page 8: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/8.jpg)
206
10.2 ปญหา/อปสรรค ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………….
10.3 วธแกไขปญหา ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………….
ลงชอ………………………………………ผสอน
(นางเอเดยน คณาสทธ) ต าแหนงครช านาญการพเศษ
วนท …. เดอน .................... พ.ศ. ……
![Page 9: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/9.jpg)
205
ผสอน
นางเอเดยน คณาสทธ ต าแหนง คร วทยฐานะ ครช านาญการพเศษ
โรงเรยนบานกาเกาะระโยง
ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสรนทร เขต 1 อ าเภอเมองสรนทร จงหวดสรนทร
ชดท 5 เรอง ระบบน าเหลองและระบบภมคมกน (เวลา 3 ชวโมง)
ใชประกอบแผนการจดการเรยนรท 5
ชดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอ สาระการเรยนรวทยาศาสตรพนฐาน (ว22101)
หนวยการเรยนร เรอง รางกายมนษย ชนมธยมศกษาปท 2
![Page 10: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/10.jpg)
206
ค าชแจง กจกรรมนใชเทคนค ท. จ. ท. (TGT = Team Games Tournament) ใหปฏบตตามล าดบดงน
1. ใหแบงกลม ๆ ละ 4 - 5 คน คละเพศและความสามารถ (เกง กลาง ออน) เรยกกลมนวากลมบานเรา (Home group)
2. เลอกประธาน รองประธานและเลขานการกลม ก าหนดหมายเลขประจ าตวเรยงล าดบจากคนเกงสดไปหาคนทเรยนออนสดแลวสงตวแทนรบซองกจกรรม
3. สมาชกกลมบานเราศกษาเนอหาสาระรวมกนโดยศกษา ใบความรท 1 เรอง อวยวะและหนาทของอวยวะในระบบน าเหลองและระบบภมคมกน โดยใชหนจ าลองอวยวะภายในของมนษยเปนสอประกอบ แบบเรยนวทยาศาสตร หรออนเทอรเนต โดยใชเวลา 1 ชวโมง
4. สมาชกกลมบานเราแยกยายกนเปนตวแทนกลมไปแขงขนกบกลมอนตามล าดบหมายเลขประจ าตว ซงจดกลมแขงขนกนตามความสามารถ คอ คนเกง คนกลาง และคนออน ในกลมบานเราจะไปรวมกบคนเกง คนกลาง และคนออนในกลมอน กลมใหมทรวมกนนเรยกวากลมแขงขน
5. สมาชกในกลมแขงขนเรมแขงขนกนดงน โดยใชเวลา 1 ชวโมง 5.1 แขงขนกนตอบค าถาม 10 ค าถาม โดยใหสมาชกคนแรกของกลมท 1,2 และ3
จบค าถามของกลมตนเองขนมาครงละ 1 ค าถาม แลวอานค าถามใหกลมฟง 5.2 ใหสมาชกดานซายมอของผอานค าถาม ตอบค าถามกอน ตอไปจงให
คนตอไปตอบจนครบ 5.3 ผอานค าถามเปดค าตอบแลวอานเฉลยค าตอบใหกลมฟง ผตอบถกคนแรก ได 2 คะแนน ผตอบถกคนตอไปได 1 คะแนน ผตอบผดได 0 คะแนน 5.4 ทกกลมด าเนนการตามขนตอนท 5.1 – 5.3 ไปเรอย ๆ จนหมดค าถาม โดยเปลยนกนเปนผจบค าถามเรยงกนไปเรอย ๆ แลวใหทกคนในแตละกลมรวมคะแนนของตนเอง ผไดคะแนนสงอนดบ 1 ได 10 คะแนน ผไดคะแนนสงอนดบ 2 ได 8 คะแนน ผไดคะแนนสงอนดบ 3 ได 5 คะแนน ผไดคะแนนสง อนดบ 4 ได 4 คะแนน และผไดคะแนนสงอนดบ 5 ได 3 คะแนน เมอแขงขนเสรจแลวสมาชกกลมแขงขนกลบไปกลมบานเรา น าคะแนน ทแตละคนไดรวมเปนคะแนนของกลม โดยใชเวลา 1 ชวโมง
ชดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอ ชดท 5 เรอง ระบบน าเหลองและระบบภมคมกน (เวลา 3 ชวโมง)
![Page 11: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/11.jpg)
207
จดประสงคการเรยนร
1. ระบอวยวะทเกยวของในระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายได 2. อธบายกลไกการท างานของระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายมนษยได 3. นกเรยนมสขนสยทดในการดแลสขภาพและรกษาอวยวะในระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายได ค าชแจง ใหนกเรยนศกษาใบความรท 1 แลวตอบค าถามในกจกรรมท 1 และกจกรรมท 2 ใหสมบรณ
ระบบน าเหลอง
ระบบน าเหลอง เปนระบบไหลเวยนของของเหลวทชวยล าเลยงสารตาง ๆ กลบสเลอด ประกอบดวยน าเหลอง (Lymph) ทอน าเหลอง (Lymph Vessel) อวยวะน าเหลอง (Lymphatic organ) น าเหลองจะไหลสทอน าเหลองทมอยท วในรางกาย โดยซมผานทอน าเหลองฝอยขนาดเลกเขาสทอน าเหลองขนาดใหญภายในทอน าเหลองจะมลนกนไมใหน าเหลองไหลยอนกลบ ทศทาง การไหลของน าเหลองจะไหลปนกบเลอดในระบบหมนเวยนโลหตเขาสหวใจทางเดยวและออกจากหวใจไปยงสวนตาง ๆ ของรางกาย
ภาพ 4.1 ทอน าเหลองและทศทางการไหลของน าเหลอง
(ทมา : บญชา แสนทว. 2547 : 32)
ชดกจกรรมการเรยนร วชาวทยาศาสตร (ว22101) ใบความรท 1
หนวยท 1 รางกายมนษย
ชนมธยมศกษาปท 2 เวลา 25 ชวโมง
เรองยอยท 1.5 อวยวะและหนาทของอวยวะในระบบน าเหลองและภมคมกน (เวลา 3 ชวโมง)
![Page 12: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/12.jpg)
208
ระบบทอน าเหลองเชอมโยงกบอวยวะน าเหลอง ซงท าหนาทสรางเมดเลอดขาวทใช ในการตอตานเชอโรคและสงแปลกปลอม อวยวะทส าคญ ๆ มดงน 1. ตอมน าเหลอง (Lymph Node) จะรวมอยเปนกลมภายในทอน าเหลอง พบตามบรเวณ คอ รกแร ขาหนบ เปนตน ภายในทอน าเหลองพบเซลลเมดเลอดขาวจ านวนมาก ท าหนาท ในการก าจดสงแปลกปลอมและแบคทเรยทเขาสรางกาย 2. ทอนซล (Tonsils) เปนกลมตอมน าเหลอง ภายในมเมดเลอดขาวทท าหนาทท าลาย สงแปลกปลอมทเขาสรางกาย 3. มาม (Spleen) เปนอวยวะน าเหลองทมขนาดใหญทสด ลกษณะนม มสมวง อยใตกะบงลมดานซายของรางกาย ท าหนาทสรางเมดเลอดขาวจ านวนมาก เปนแหลงท าลายแบคทเรยและสงแปลกปลอมของรางกาย นอกจากนยงท าลายเซลลเมดเลอดแดงทหมดอายแลวดวย 4. ตอมไทมส (Thymus Gland) อยบรเวณเสนเลอดใหญของหวใจ ท าหนาทสราง เมดเลอดขาว ซงใชในการท าลายเชอโรค
(ทมา : บญชา แสนทว. 2547 : 32)
ภาพ 4.2 ระบบน าเหลองในรางกาย
![Page 13: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/13.jpg)
209
ระบบน าเหลองมตอมตาง ๆ ทเปนแหลงผลตเมดเลอดขาวซงใชในการท าลายเชอโรคและสงแปลกปลอมตาง ๆ ทเขาสรางกาย มทงแบคทเรย ไวรสทปะปนมากบอากาศ รวมทงสารเคมแปลกปลอมจากภายนอกทเขาสรางกายเรยกวา แอนตเจน (Antigen) เชอโรคเหลานหากเขาสรางกาย รางกายจะมวธการปองกนก าจดเชอโรคโดยการสรางภมคมกนใหกบรางกาย
ระบบภมคมกน
รางกายของคนเราไดรบเชอโรคและสงแปลกปลอมมากมาย ซงอาจจะท าใหเกดโรคภย ไขเจบทแตกตางกนแตรางกายกมกลไกการก าจดหรอท าลายเชอโรคและสงแปลกปลอมโดยธรรมชาตหลายชน ไดแก 1. ผวหนง ปองกนไมใหเชอโรคเขาสรางกาย และขบสารบางอยางในรปของเหงอ ซงสามารถปองกนการเจรญเตบโตของแบคทเรยได 2. น าตาและน าลาย มฤทธท าลายแบคทเรยได 3. ระบบหายใจ เมอเชอโรคเขาสรางกาย จะมการปองกนและก าจดเบองตนโดยขนจมก น าเมอก หรอการไอ การจาม การอาเจยน 4. เซลลเมดเลอดขาวทอยในเนอเยอและทอน าเหลอง จะท าลายเชอโรคทเขาสรางกาย และเมอเชอโรคถกท าลายแลวจะกระตนใหเซลลเมดเลอดขาวสรางสารตอตานเชอโรคหรอแอนตบอด (Antibody) ซงเปนสารประกอบโปรตน ขนมา เพอตอตานเชอโรคหรอแอนตเจน โดยแอนตบอดจะท าปฏกรยาจ าเพาะตอแอนตเจนทมากระตนเทานน นนคอถาแอนตเจนเดมเขาสรางกายอก แอนตบอดมาจบอยางจ าเพาะเจาะจงและปลอยสารพษตอตานแอนตเจนชนดนน ๆ กลไกการก าจดเชอโรค โดยเมดเลอดขาวจะก าจดเชอโรคโดยการกนสงแปลกปลอมพวก จลนทรย ซงกระบวนการนเรยกวา ฟาโกไซโตซส (Phagocytosis) เมดเลอดขาวจะยนสวนทเรยกวา ซโดโปเดยม (Pseudopodium) เขาไปโอบลอมจลนทรยทเปนอาหาร จากนนอาหารจะไหลเขาส ถงอาหารภายในเซลลและถกยอยโดยเอนไซมเพอดดซมเขาสเซลล กระบวนการก าจดเชอโรค แสดงได ดงภาพ 4.3
![Page 14: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/14.jpg)
210
ภาพ 4.3 กระบวนการก าจดเชอโรคของเซลลเลอดขาว (ทมา : บญชา แสนทว. 2547 : 33)
ในวยทารกและวยเดกภมคมกนของรางกายจะยงท าหนาทไมสมบรณ จงจ าเปนตองใหภมคมกนโดยน าแอนตเจนซงเปนเชอโรคทท าใหออนก าลงลง ไมสามารถท าอนตรายตอรางกาย ท าการฉดเขาสรางกายเพอใหแอนตเจนไปกระตนใหรางกายสรางแอนตบอด หรอสรางภมคมกน ทมตอเชอโรคนน ๆ เรยกภมคมกนนวา วคซน (Vaccine) ระบบภมคมกนโรคในรางกายคนทสรางขนเพอตอตานเฉพาะโรคนน สรางขนได 2 วธคอ 1. ภมคมกนกอเอง (Active Immunization) เปนวธกระตนใหรางกายสรางภมคมกน เชน การฉดวคซนคมกนโรคอหวาตกโรค 2. ภมคมกนรบมา (Passive Immunization) เปนวธการใหแอนตบอดแกรางกายโดยตรง เพอใหมภมคมกนขนทนท เชน การฉดซรมส าหรบแกพษง ซรมส าหรบโรคคอตบ ความผดปกตของระบบภมคมกนในรางกาย ภมคมกนของรางกายเปนระบบทชวยปองกนก าจดเชอโรค แตถารางกายเกดความผดปกตในการปองกนและก าจดเชอโรค เชน ภาวะภมคมกนมนอยหรอมากเกนไป จะมผลท าใหรางกายเกดโรคตาง ๆ ได โรคทเกดจากความผดปกตของระบบภมคมกนของรางกายไดแก 1. โรคภมแพ เกดจากรางกายมปฏกรยาตอบสนองตอแอนตเจนบางอยางผดปกตไป ท าใหเกดการแพสงตาง ๆ เชน แพละอองเกสรดอกไม แพอาหารบางอยาง ยาบางชนด เปนตน 2. การสรางภมตานทานเนอเยอตนเอง เกดจากภาวะผดปกตของกลไกในรางกาย ท าใหรางกายสรางแอนตบอดขนมาตอตานเซลลของตนเองแทนการตอตานแอนตเจนในรางกาย โรคในลกษณะนไดแก โรคเอสแอลอ เกดจากแอนตบอดไปจบและท าลายอวยวะสวนใดสวนหนงของรางกายของผปวย ท าใหเกดการอกเสบของอวยวะนน
![Page 15: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/15.jpg)
211
3. โรคเอดส (AIDS = Acquired Immune Deficiency Syndrome) เกดจากเชอไวรส HIV (Human Immunodeficiency Virus) เขาไปท าลายเมดเลอดขาวในรางกาย ท าใหภมตานทาน ของรางกายเสอมลงไป รางกายจงไมสามารถสรางแอนตบอดเพอตอตานเชอโรคได
![Page 16: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/16.jpg)
212
จดประสงคการเรยนร 1. ระบอวยวะทเกยวของในระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายได 2. อธบายกลไกการท างานของระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายมนษยได 3. นกเรยนมสขนสยทดในการดแลสขภาพและรกษาอวยวะในระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายได ค าชแจง ใหจบกลมกนตามความสามารถแลวเปลยนกนถามและตอบโดยใชค าถามตอไปน 1. เปนระบบทท าหนาทสมพนธกบอวยวะน าเหลอง ซงสรางเมดเลอดขาวทใชในการตานเชอโรค และสงแปลกปลอม ............................................................................................................................ 2. กลไกของรางกายทสามารถปองกนและก าจดเชอโรคหรอท าลายสงแปลกปลอม เพอไมใหเกด โรคภยไขเจบได เรยกวา....................................................................................................................... 3. การฉดวคซนคมกนโรคคอตบเปนการสรางภมคมกนดวยวธ.........................................................สวนการฉดซรมส าหรบคอตบเปนการสรางภมคมกนดวยวธ.............................................................. 4. อวยวะทท าหนาทสรางเมดเลอดขาวไดจ านวนมาก และท าลายเซลลเมดเลอดแดงทหมดอาย คอ .............................................................................................................................................................. 5. เมอมสงแปลกปลอมหรอเชอโรคเขาสรางกาย เซลลเมดเลอดขาวจะท าลายเชอโรคนน และจะกระตนใหรางกายสรางสารชนดหนงตอตานเชอโรคนน เรยกสารนวา ................................... 6. การน าเชอโรคทท าใหออนก าลงแลวเขาสรางกายเพอไปกระตนใหรางกายสรางภมคมกนขน ภมคมกนน เรยกวา.............................................................................................................................. 7. เปนโรคทเกดจากรางกายมปฏกรยาทตอบสนองตอแอนตเจนบางชนดท าใหเกดอาการแพ คอโรคอะไร ......................................................................................................................................... 8. เปนโรคทเกดจากเชอไวรสชนดหนงเขาไปท าลายเมดเลอดขาวท าใหภมตานทานของรางกายเสอมไป คอโรคอะไร .......................................................................................................................... 9. เปนโรคทเกดจากภาวะผดปกตของกลไกในรางกายท าใหรางกายสรางแอนตบอดขนมาตอตานเซลลของตนเองแทนการตอตานแอนตเจนในรางกาย เชนโรคอะไร ................................................. 10. โรคเอดสเกดจากเชอไวรสชนดใด ................................................................................................
ชดค าถามท 1 (ส าหรบกลมเกง) เรอง อวยวะและหนาทของอวยวะในระบบน าเหลองและระบบภมคมกน
![Page 17: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/17.jpg)
213
จดประสงคการเรยนร 1. ระบอวยวะทเกยวของในระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายได 2. อธบายกลไกการท างานของระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายมนษยได 3. นกเรยนมสขนสยทดในการดแลสขภาพและรกษาอวยวะในระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายได ค าชแจง ใหจบกลมกนตามความสามารถแลวเปลยนกนถามและตอบโดยใชค าถามตอไปน 1. ระบบน าเหลองประกอบดวยอะไรบาง .................................................................................... 2. ตอมน าเหลองในรางกายเรามอยบรเวณใดบาง ............................................................................... 3. อวยวะน าเหลอง มอะไรบาง ........................................................................................................... .............................................................................................................................................................. 4. แอนตเจน กบแอนตบอด คออะไรมความสมพนธกนอยางไร …………………………………….................................................................................................................................................................................................................................................................... 5. การก าจดเชอโรคทเขาสรางกายโดยวธการ ฟาโกไซโตซส เปนอยางไร ............................................................................................................................................................ 6. การไอและการจามเกดขนจากสาเหตใด ......................................................................................... 7. การสรางภมคมกนใหกบรางโดยใชซรมกบการฉดวคซน แตกตางกนอยางไร .............................. .............................................................................................................................................................. 8. โรคทเกดขนจากความผดปกตของระบบภมคมกนของรางกายมอะไรบาง .................................... ............................................................................................................................................................. 9. เมอนกเรยนเคยเปนโรคหดในสมยเมอยงเดก เมอโตขนนกเรยนจะไมเปนโรคนอก นกเรยนจะอธบายวาอยางไร ................................................................................................................................. 10. โรคเอดส (AIDS) เกดจากอะไร ....................................................................................................
ชดค าถามท 2 (ส าหรบกลมปานกลาง) เรอง อวยวะและหนาทของอวยวะในระบบน าเหลองและระบบภมคมกน
![Page 18: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/18.jpg)
214
จดประสงคการเรยนร 1. ระบอวยวะทเกยวของในระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายได 2. อธบายกลไกการท างานของระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายมนษยได 3. นกเรยนมสขนสยทดในการดแลสขภาพและรกษาอวยวะในระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายได ค าชแจง ใหจบกลมกนตามความสามารถแลวเปลยนกนถามและตอบโดยใชค าถามตอไปนวาถกหรอผด …………1. ระบบน าเหลองประกอบดวย น าเหลอง ทอน าเหลอง ตบและตบออน …………2. ในน าเลอดจะมเมดเลอดแดงและเมดเลอดขาวซงท าหนาทก าจดเชอโรคทเขาสรางกาย …………3. ตอมทอนซล จะอยบรเวณรกแร ท าหนาทดกจบเชอโรคทเขาสรางกาย …………4. มาม เปนอวยวะน าเหลองทมขนาดใหญสด นอกจากท าลายเชอโรคทเขาสรางกายแลว ยงท าลายเซลลเมดเลอดแดงทหมดอายอกดวย …………5. รางกายก าจดสงแปลกปลอมหรอเชอโรคทเขาสรางกาย โดยเมดเลอดขาวยนสวน
ขาเทยมทชอวา ซโดโปเดยม ออกมาโอบลอมจลนทรยเปนอาหาร …………6. แอนตบอด คอเชอโรคทเขาสรางกาย และแอนตเจน คอภมคมกนทรางกายสรางขน …………7. การฉดวคซนเปนการสรางภมคมกนใหแกรางกายโดยฉดเชอโรคทออนก าลงเขาส รางกายเพอกระตนใหรางกายสรางภมคมกนขน …………8. โรคภมแพเปนโรคทเกดจากภมคมกนของรางกายบกพรอง เนองจาก เมดเลอดขาว
ในรางกายถกท าลายไป …………9. โรคเอสแอลอ เกดจากแอนตบอดไปจบและท าลายอวยวะในรางกายท าใหเกด
การอกเสบ …………10. การฉดวคซนในวยเดกเปนการสรางภมคมกนใหแกรางกายชวคราว
ชดค าถามท 3 (ส าหรบกลมออน) เรอง อวยวะและหนาทของอวยวะในระบบน าเหลองและระบบภมคมกน
![Page 19: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/19.jpg)
215
โรงเรยนบานกาเกาะระโยง ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาสรนทร เขต 1
อ าเภอเมองสรนทร จงหวดสรนทร
ชดท 5 เรอง ระบบน าเหลองและระบบภมคมกน
(เวลา 3 ชวโมง) ใชประกอบแผนการจดการเรยนรท 5
เฉลยชดกจกรรมการเรยนรแบบรวมมอ สาระการเรยนรวทยาศาสตรพนฐาน (ว32101)
หนวยการเรยนรเรอง รางกายมนษย ชนมธยมศกษาปท 2
![Page 20: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/20.jpg)
216
จดประสงคการเรยนร
1. ระบชออวยวะทเกยวของกบระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายมนษยได 2. อธบายกลไกการท างานของระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายมนษยได
ค าชแจง ใหจบกลมกนตามความสามารถแลวเปลยนกนถามและตอบโดยใชค าถามตอไปน 1. เปนระบบทท าหนาทสมพนธกบอวยวะน าเหลอง ซงสรางเมดเลอดขาวทใชในการตานเชอโรค และสงแปลกปลอม (ระบบน าเหลอง) 2. กลไกของรางกายทสามารถปองกนและก าจดเชอโรคหรอท าลายสงแปลกปลอม เพอไมใหเกด โรคภยไขเจบได เรยกวา (ระบบภมคมกน) 3. การฉดวคซนปองกนโรคคอตบเปนการสรางภมคมกนดวยวธ (สรางภมคมกนไดถาวรเพราะสรางไดตลอดชวต) สวนการฉดซรมส าหรบคอตบเปนการสรางภมคมกนดวยวธ (สรางภมคมกนชวคราวเพราะสรางไดทนทขณะนน) 4. อวยวะทท าหนาทสรางเมดเลอดขาวไดจ านวนมาก และท าลายเซลลเมดเลอดแดงทหมดอาย คอ (มาม) 5. เมอมสงแปลกปลอมหรอเชอโรคเขาสรางกาย เซลลเมดเลอดขาวจะท าลายเชอโรคนน และจะกระตนใหรางกายสรางสารชนดหนงตอตานเชอโรคนนเรยกสารนวา (แอนตบอด) 6. การน าเชอโรคทท าใหออนก าลงแลวเขาสรางกายเพอไปกระตนใหรางกายสรางภมคมกนขน ภมคมกนน เรยกวา (วคซน) 7. เปนโรคทเกดจากรางกายมปฏกรยาทตอบสนองตอแอนตเจนบางชนดท าใหเกดอาการแพ คอโรคอะไร (โรคภมแพ) 8. เปนโรคทเกดจากเชอไวรสชนดหนงเขาไปท าลายเมดเลอดขาวท าใหภมตานทานของรางกายเสอมไป คอโรคอะไร (โรคเอดส) 9. เปนโรคทเกดจากภาวะผดปกตของกลไกในรางกายท าใหรางกายสรางแอนตบอดขนมาตอตานเซลลของตนเองแทนการตอตานแอนตเจนในรางกาย เชนโรคอะไร (เอสแอลอ) 10. โรคเอดสเกดจากเชอไวรสชนดใด (เชอไวรส HIV)
เฉลยชดค าถามท 1 เรอง อวยวะและหนาทของอวยวะในระบบน าเหลองและระบบภมคมกน
![Page 21: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/21.jpg)
217
จดประสงคการเรยนร
1. ระบชออวยวะทเกยวของกบระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายมนษยได 2. อธบายกลไกการท างานของระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายมนษยได
ค าชแจง ใหจบกลมกนตามความสามารถแลวเปลยนกนถามและตอบโดยใชค าถามตอไปน 1. ระบบน าเหลองประกอบดวยอะไรบาง (น าเหลอง ทอน าเหลองและอวยวะน าเหลอง) 2. ตอมน าเหลองในรางกายเรามอยบรเวณใดบาง (บรเวณคอ รกแร ขาหนบ ) 3. อวยวะน าเหลอง มอะไรบาง (1. ตอมน าเหลอง 2. ทอนซล 3. มาม 4. ตอมไทมส) 4. แอนตเจน กบแอนตบอด คอ อะไรมความสมพนธกนอยางไร (แอนตเจน คอเชอโรคหรอ สงแปลกปลอมทเขาสรางกาย สวนแอนตบอด คอ ภมคมกนทรางกายสรางขนเพอตอตานเชอโรคนน) 5. การก าจดเชอโรคทเขาสรางกายโดยวธการ ฟาโกไซโตซส เปนอยางไร (เปนการก าจดเชอโรคโดยเซลลเมดเลอดขาวยนสวนขาทเรยกวา ซโดโปเดยมไปโอบลอมจลนทรยทเปนอาหาร และอาหารจะถกยอยโดยเอนไซมเพอดดซมเขาสเซลล) 6. การไอและการจามเกดขนจากสาเหตใด (กระบวนการก าจดสงแปลกปลอมทเขาสรางกาย) 7. การสรางภมคมกนใหกบรางโดยใชซรมกบการฉดวคซน แตกตางกนอยางไร (การใชซรม เปนการสรางภมคมกนใหกบรางกายทนทและเกดชวคราว สวนการฉดวคซนเปนการสรางภมคมกนใหกบรางกายตลอดชวต) 8. โรคทเกดขนจากความผดปกตของระบบภมคมกนของรางกายมอะไรบาง (โรคภมแพ โรคเอสแอลอ โรคเอดส) 9. เมอนกเรยนเคยเปนโรคหดในสมยเมอยงเดก เมอโตขนนกเรยนจะไมเปนโรคนอก นกเรยนจะอธบายวาอยางไร (เมอรางกายเคยไดรบเชอโรคชนดนแลวหากไดรบเชอโรคนอกจะมการสราง ภมตานทานโรคเพมขน จะไมแสดงอาการของโรคน) 10. โรคเอดส (AIDS) เกดจากอะไร (เกดจากไดรบเชอไวรส HIV เขาไปท าลายเซลลเมดเลอดขาว ท าใหภมตานทานของรางกายเสอมไป รางกายจะไมสามารถสรางแอนตบอดเพอตอตานโรคได)
เฉลยชดค าถามท 2 เรอง อวยวะและหนาทของอวยวะในระบบน าเหลองและระบบภมคมกน
![Page 22: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/22.jpg)
218
จดประสงคการเรยนร
1. ระบชออวยวะทเกยวของกบระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายมนษยได 2. อธบายกลไกการท างานของระบบน าเหลองและระบบภมคมกนในรางกายมนษยได
ค าชแจง ใหจบกลมกนตามความสามารถแลวเปลยนกนถามและตอบโดยใชค าถามตอไปนวาถกหรอผด X 1. ระบบน าเหลองประกอบดวย น าเหลอง ทอน าเหลอง ตบและตบออน 2. ในน าเลอดจะมเมดเลอดแดงและเมดเลอดขาวซงท าหนาทก าจดเชอโรคทเขาสรางกาย X 3. ตอมทอนซล จะอยบรเวณรกแร ท าหนาทดกจบเชอโรคทเขาสรางกาย 4. มาม เปนอวยวะน าเหลองทมขนาดใหญสด นอกจากท าลายเชอโรคทเขาสรางกายแลว ยงท าลายเซลลเมดเลอดแดงทหมดอายอกดวย 5. รางกายก าจดสงแปลกปลอมหรอเชอโรคทเขาสรางกาย โดยเมดเลอดขาวยนสวน
ขาเทยมทชอวา ซโดโปเดยม ออกมาโอบลอมจลนทรยเปนอาหาร X 6. แอนตบอด คอ เชอโรคทเขาสรางกาย และแอนตเจ คอภมคมกนทรางกายสรางขน 7. การฉดวคซนเปนการสรางภมคมกนใหแกรางกายโดยฉดเชอโรคทออนก าลงเขาส รางกายเพอกระตนใหรางกายสรางภมคมกนขน X 8. โรคภมแพเปนโรคทเกดจากภมคมกนของรางกายบกพรอง เนองจาก เมดเลอดขาว
ในรางกายถกท าลายไป 9. โรคเอสแอลอ เกดจากแอนตบอดไปจบและท าลายอวยวะในรางกายท าใหเกด
การอกเสบ X 10. การฉดวคซนในวยเดกเปนการสรางภมคมกนใหแกรางกายชวคราว
เฉลยชดค าถามท 3 เรอง อวยวะและหนาทของอวยวะในระบบน าเหลองและภมคมกน
![Page 23: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/23.jpg)
219
เกณฑการใหคะแนนชดค าถามท 1 , 2, 3
รายการประเมน ระดบคณภาพ 1. ตอบไดถกตองตรงประเดนมากทสดและมความคดสรางสรรคดมาก สามารถอธบายเหตผลไดถกตองเหมาะสมมากทสด และตอบถกได 8 - 10 ขอ
4
2. ตอบไดถกตองตรงประเดนมากและมความคดสรางสรรคดอธบายเหตผลไดถกตองเหมาะสมมาก และตอบถกได 5 - 7 ขอ
3
3. ตอบไดแตมสวนถกนอย และตอบถก 3- 4 ขอ 2 4. ตอบไดนอยกวา 3 ขอและตองใหความชวยเหลอมาก 1
![Page 24: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/24.jpg)
![Page 25: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/25.jpg)
1. บอกความหมายของระบบภมคมกนได 2. อธบายกลไกการสรางภมคมกนของรางกายได 3. บอกโรคและอาการของโรคพรอมทงวธปองกน จากความผดปกตของระบบภมคมกน
จดประสงคการเรยนร
![Page 26: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/26.jpg)
![Page 27: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/27.jpg)
![Page 28: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/28.jpg)
![Page 29: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/29.jpg)
ระบบภมคมกน (immune system หรอ immunity) หมายถง ระบบของรางกายทมกลไกการปองกนและท าลายเชอโรคหรอสงแปลกปลอม เชอโรคสามารถเขาสรางกายไดหลายทางเชน ทางผวหนง ทางลมหายใจ หรอโดยทางระบบทางเดนอาหาร
ระบบภมคมกน (immunity system)
![Page 30: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/30.jpg)
1. ภมคมกนโดยก าเนด (Innate immunity) หมายถง ภมคมกนทอยในรางกายหรอภมคมกนทเกดขนเองตามธรรมชาต 2. ภมคมกนทไดมาหรอภมคมกนแบบจ าเพาะ (Acquird immunity) หมายถง ภมคมกนทเกดขนภายหลงเพอตอตานเฉพาะโรค แบงเปน 2.1 ภมคมกนกอเอง (Active immunization) 2.2 ภมคมกนรบมา (Passive immunization)
ประเภทของภมคมกน
![Page 31: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/31.jpg)
2.1 ภมคมกนกอเอง (Active immunization) หมายถง ภมคมกนทเกดจากการทรางกายสรางแอนตบอด (Antibody) ขนมาเอง ซงกระตนจาก วคซน ทอกซอยด (Toxoid) วคซน (Vaccine) คอการน าแอนตเจนซงเปนเชอโรคเขา สรางกายเพอใหรางกายสรางแอนตบอดขนมา การน าวคซนเขา สรางกายมหลายวธ เชน การกน การฉด การปลกฝ
ประเภทของภมคมกน
![Page 32: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/32.jpg)
![Page 33: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/33.jpg)
วคซนทเดกควรไดรบ
อายเดก วคซนทเดกควรไดรบ
แรกเกด 1.ฉดวคซนปองกนวณโรค (บซจ) 2.ฉดวคซนปองกนโรคตบอกเสบชนดบ ครงท 1*
2 เดอน 1.ฉดวคซนปองกนโรค คอตบ บาดทะยก ไอกรน (ดทพ) ครงท 1 2.กนวคซนปองกนโรคโปลโอ ครงท 1 3.ฉดวคซนปองกนโรคตบอกเสบชนดบ ครงท 2*
4 เดอน
1. ฉดวคซน ปองกนโรคคอตบ ไอกรน บาดทะยก (ดทพ) ครงท 2 2.กนวคซนปองกนโรคโปลโอ ครงท 2
6 เดอน 1.ฉดวคซนปองกนโรค คอตบ ไอกรน บาดทะยก (ดทพ) ตบอกเสบบ ครงท 3 2.กนวคซนปองกนโรค โปลโอ ครงท 3
![Page 34: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/34.jpg)
วคซนทเดกควรไดรบ
อายเดก วคซนทเดกควรไดรบ 9-12 เดอน 1.ฉดวคซนปองกนโรคหดเยอรมน หด คางทม ครงท 1*
1 ปครง 1.ฉดวคซน ปองกนโรคคอตบ ไอกรน บาดทะยก (ดทพ) ครงท 4 2.กนวคซนปองกนโรคโปลโอ ครงท 4
1-2 ป
1.ไขสมองอกเสบ ครงท 1 2. ไขสมองอกเสบ ครงท 2 (หางจากเขมแรก 1- 2 สปดาห)* 3. ไขสมองอกเสบ ครงท 3* (หางจากเขมแรก 6- 12 สปดาห
![Page 35: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/35.jpg)
วคซนทเดกควรไดรบ
อายเดก วคซนทเดกควรไดรบ
4-5 ป 1. โรคคอตบ ไอกรน บาดทะยก ครงท 5 2. โปลโอ ครงท 5
4-6 ป 1. หด คางทม หดเยอรมน ครงท 2 2. ฉดวคซนปองกนวณโรค (บซจ)
12-16 ป คอตบ บาดทะยก
![Page 36: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/36.jpg)
1. วคซนทเปนเชอโรคทท าใหออนก าลง เมอเขาสรางกายจะเปนแอนตเจนทกระตนใหรางกายสรางแอนตบอดตอเชอโรคนน เชน วณโรค โปลโอ หด หดเยอรมน และคางทม 2. วคซนทไดจากจลนทรยทตายแลว เชน ไอกรน ไทฟอยด และอหวาตกโรค 3. วคซนทไดจากสารพษของจลนทรยทท าใหหมดความเปนพษ เรยกวา ทอกซอยด (Toxoid) เชน คอตบ บาดทะยก
ประเภทของวคซน
![Page 37: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/37.jpg)
2.2 ภมคมกนรบมา (Passive immunization) หมายถง ภมคมกนทรางกายไดรบแอนตบอด (Antibody) จากภายนอกเขามา เชน การฉดเซรม การดมน านมแมของทารก เซรม (Serum) คอ น าเลอดทประกอบดวยแอนตบอดซงสามารถตานทานพษจากเชอโรคทมความจ าเพาะตอโรคได เชน เซรมแกพษง เซรมแกพษกระตาย
ประเภทของภมคมกน
![Page 38: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/38.jpg)
ขอดขอเสยของภมคมกน
ขอด ขอเสย
ภมคมกนกอเอง ไมมอาการแพ อยในรางกายนาน
ตอบสนองใหผลชา
ภมคมกนรบมา ตอบสนองทนท อาจมอาการแพ อยในรางกายไมนาน
![Page 39: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/39.jpg)
![Page 40: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/40.jpg)
กลไกการสรางภมคมกนใหแกรางกาย
รางกายทมกลไกการปองกนและท าลายเชอโรคหรอสงแปลกปลอม ไดแก ผวหนง เยอเมอกบผวตางๆ เซลลเมดเลอดขาว ระบบน าเหลอง
![Page 41: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/41.jpg)
ผวหนงและโครงสรางของผวหนง
ภาพแสดง โครงสรางของผวหนง ทมา : http://www.myfirstbrain.com/student_view.aspx?ID=70013
![Page 42: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/42.jpg)
หนาทของผวหนง
1. ปองกนรางกายจากเชอโรคไมใหเขาสรางกายบรเวณผวหนงจะมตอมเหงอ มการหลงกรดแลกตก ชวยยบยงการเจรญเตบโตของแบคทเรย 2. ผวหนงขจดเชอจลนทรย ดวยการหลดลอกของผวหนง 3. ควบคมอณหภมของรางกายใหคงท 4. เปนทกกเกบน าและไขมน 5. ปองกนการสญเสยน า
![Page 43: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/43.jpg)
เยอเมอกบผวตางๆ
ตา น าตามเอนไซมสามารถก าจดแบคทเรย ชองปาก ชองจมก มสารทเมอกเหนยวคอยดกแอนตเจน ทอปสสาวะและอวยวะสบพนธ มสภาพเปนกรดออน ทางเดนหายใจ มเยอเมอกและซเลย (Cilia) พดโบกเชอโรค ระบบยอยอาหาร ในระบบยอยอาหารจะมกรดเกลอ (มสมบตความเปนกรดสง สามารถท าลายแบคทเรยตาง ๆ
![Page 44: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/44.jpg)
เซลลเมดเลอดขาว
เมดเลอดขาว (Leucocyte หรอ White blood corpuscle) มรปรางและขนาดแตกตางกน ใหญกวาเซลลเมดเลอดแดงเกอบ 2 เทา ไมมส มอายสน 2 - 14 วน มหนาทโอบลอมและจบกนเชอโรคแบบฟาโกไซโตซส (phagocytosis) และสรางแอนตบอด (antibody)
![Page 45: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/45.jpg)
แหลงสรางและแหลงท าลายเซลลเมดเลอดขาว
แหลงสรางเมดเลอดขาว ไขกระดกสแดง (red bone marrow) ตอมน าเหลอง ตอมไทมส และมาม แหลงท าลายเซลลเมดเลอดขาว ตบและมาม
ภาพแสดง เซลลไขกระดก ทมา : http://www.vcharkarn.com
![Page 46: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/46.jpg)
การจ าแนกเซลลเมดเลอดขาว
1. เมดเลอดขาวทไมมกรานล หรอ agranule leucocyte เปนพวกทไมมแกรนลของไลโซโซมอยในโตพลาสซม พวกนถกสรางจากอวยวะน าเหลอง ไดแก ตอมไทมส ตอมน าเหลอง มาม มอายประมาณ 100 - 300 วน มนวเคลยส 1 พ แบงเปน 2 ชนด 1.1 เมดเลอดขาวชนดโมโนไซต (monocyte) 1.2 เมดเลอดขาวชนดลมโฟไซต (lymphocyte)
![Page 47: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/47.jpg)
การจ าแนกเซลลเมดเลอดขาว
เมดเลอดขาวชนดโมโนไซต (monocyte) ท าหนาทก าจดสงแปลกปลอมดวยวธฟาโกไซโตซส และสราง antibody นวเคลยสมรปรางเปนรปไต หรอรปเกอกมาจ านวน 1 พ
ภาพแสดง เมดเลอดขาวชนดโมโนไซต ทมา : http://faculty.une.edu/com/abell/histo/histolab3a.htm
![Page 48: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/48.jpg)
การจ าแนกเซลลเมดเลอดขาว
เมดเลอดขาวชนด ลมโฟไซต (lymphocyte) ท าหนาทก าจดสงแปลกปลอมดวยวธฟาโกไซโตซส และสราง antibody
ภาพแสดง เมดเลอดขาวชนดลมโฟไซต ทมา : http://faculty.une.edu/com/abell/histo/histolab3a.htm
![Page 49: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/49.jpg)
การจ าแนกเซลลเมดเลอดขาว
เมดเลอดขาวชนด ลมโฟไซต (lymphocyte) แบงเปน 2 ชนดคอ
- ลมโฟไซตชนด B (B - lymphocyte) หรอ B - cell มคณสมบตในการสราง antibody จ าเพาะและ memory cell - ลมโฟไซตชนด T (T - lymphocyte) หรอ T – cell ท าหนาทเปนเซลลภมคมกนทกลนกนหรอท าลายสงแปลกปลอมทเขาสเนอเยอของรางกาย
![Page 50: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/50.jpg)
การจ าแนกเซลลเมดเลอดขาว
2. เมดเลอดขาวทมกรานล หรอ granular leucocyte คอ พวกทมแกรนลของไลโซโซมจ านวนมากพวกนจะสรางมาจากไขกระดก มนวเคลยส มอายประมาณ 2 - 3 วน สามารถแยกเปน 3 พวกยอยๆ โดยการตดส ดงน 2.1 นวโทรฟล (neutrophil) 2.2 อโอซโนฟล (eosinophil หรอ acidophil) 2.3 เบโซฟล (basophil)
![Page 51: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/51.jpg)
การจ าแนกเซลลเมดเลอดขาว
นวโทรฟล (neutrophil) เปนพวกตดสทเปนกลาง สรางมาจากไขกระดก มมาก 60 - 70 % มขนาดใหญ มหลายพ ท าหนาทท าลายสงแปลกปลอมโดยการหลงเอนไซม
ภาพแสดง เมดเลอดขาวชนดนวโทรฟล ทมา : http://faculty.une.edu/com/abell/histo/histolab3a.htm
![Page 52: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/52.jpg)
การจ าแนกเซลลเมดเลอดขาว
อโอซโนฟล (eosinophil หรอ acidophil) เปนพวกตดสทเปนกรด ม 2 - 4 % ท าหนาทก าจดสงแปลกปลอมตางๆทเขามาในรางกายโดยการกน และท าลายสารทเปนพษทท าใหเกดการแพเชน ฝนละออง เกสรดอกไม
ภาพแสดง เมดเลอดขาวชนดอโอโนฟล ทมา : http://faculty.une.edu/com/abell/histo/histolab3a.htm
![Page 53: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/53.jpg)
การจ าแนกเซลลเมดเลอดขาว
เบโซฟล (basophil) เปนพวกตดสทเปนดาง ม 0.5 - 17 % ท าหนาทจบสงแปลกปลอมโดยวธฟาโกไซโตซส รปยาว และมแกรนลอยจ านวนมาก ยอมสตดสน าเงน
ภาพแสดง เมดเลอดขาวชนดเบโซฟล ทมา : http://faculty.une.edu/com/abell/histo/histolab3a.htm
![Page 54: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/54.jpg)
วธท าลายเชอโรคของเมดเลอดขาว
1. phagocytosis เปนวธท าลายเชอโรคโดยการกนและ ยอยสลายเชอโรค 2. immunization เมดเลอดขาวบางชนดจะสรางสารพวกโปรตนทมคณสมบตตอตานสงแปลกปลอมและเชอโรค - สารทสรางขน เรยกวา antibody - สงแปลกปลอม เรยกวา antigen
![Page 55: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/55.jpg)
วธท าลายเชอโรคของเมดเลอดขาว
ภาพแสดง Phagocytosis ทมา : http://www.myfirstbrain.com/thaidata/image.asp?ID=1503468
![Page 56: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/56.jpg)
![Page 57: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/57.jpg)
![Page 58: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/58.jpg)
ระบบน าเหลอง (Lymphatic system)
โครงสรางของน าเหลองประกอบดวย 1. น าเหลอง (Lmyph) 2. ทอน าเหลอง (Lymph vessel) 3. อวยวะน าเหลอง (Lymph organ)
![Page 59: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/59.jpg)
ระบบน าเหลอง (Lymphatic system)
ภาพแสดง ระบบน าเหลอง ทมา : http://www.myfirstbrain.com/student_view.aspx?ID=69804
![Page 60: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/60.jpg)
![Page 61: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/61.jpg)
น าเหลอง(Lmyph)
น าเหลอง(Lmyph) เปนของเหลวทอยระหวางเซลลหรออยรอบ ๆ เซลล ประกอบดวย กลโคส เอนไซม โปรตน น าเหลอง เปนตวกลางในการน าสารตางๆ เขาสเซลล ทอน าเหลอง มอยทวรางกายทปลายสดของทอน าเหลองปดตน แทรกอยใกลกบหลอดเลอดฝอย ทอน าเหลอง และไหลไปตามทอน าเหลองซงมทศทางไหลเขาสหวใจอยางเดยว
![Page 62: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/62.jpg)
ระบบทอน าเหลอง
ทอน าเหลอง
ตอมน าเหลอง
กลามเนอ
ภาพแสดง ระบบทอน าเหลอง ทมา : http://www.vcharkarn.com/vcafe/84647
![Page 63: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/63.jpg)
![Page 64: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/64.jpg)
อวยวะน าเหลอง (Lymph organ)
อวยวะน าเหลอง เปนศนยกลางในการผลตเซลลเมดเลอดขาวทใชในการตอตานเชอโรคหรอสงแปลกปลอม ประกอบดวย 1. ตอมน าเหลอง (Lymph node) 2. มาม (Spleen) 3. ตอมไทมส (Thymus gland)
![Page 65: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/65.jpg)
ตอมน าเหลอง (Lymph node)
ตอมน าเหลอง (Lymph node) เปนอวยวะน าเหลองทมขนาดเลก รวมกนเปนกลมบรเวณ ตาง ๆ ตอมน าเหลองมลกษณะคลายฟองน า พบบรเวณรกแร โคนขา คอ (ทอนซล) เปนตน ตอมสรางน าเหลองเปนแหลงสรางเมดเลอดขาวชนดลมโฟไซต
![Page 66: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/66.jpg)
![Page 67: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/67.jpg)
ตอมทอนซล (Tonsil gland)
ตอมทอนซล (Tonsil gland) มอย 3 ค ภาย ในตอมทอนซลมลมโฟไซตท าลายจลนทรยทผานมาไมใหเขาสหลอดอาหารและกลองเสยง ถาตอมทอนซลตด เชอจะมอาการบวมขน เรยกวา ตอมทอนซลอกเสบ
ภาพแสดง ตอมทอนซลบรเวณตาง ๆ ทมา : http://antranik.org/the-lymphatic-system ภาพแสดง ตอมทอนซลอกเสบ ทมา : http://th.wikipedia.org/wiki
![Page 68: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/68.jpg)
มาม (spleen)
มาม (spleen) เปนอวยวะน าเหลองทใหญทสด ไมมทอน าเหลอง ยดหดตวได นมมสมวง อยใกล ๆ กบกระเพาะอาหารใตกระบงลมขางซาย รปรางคลายเมลดถว ภายในจะมลมโฟไซตอยมากมาย หนาทของมาม 1. ท าลายเมดเลอดแดงทหมดอายแลว 2. สรางเมดเลอดขาว พวกลมโฟไซต และโมโนไซต 3. สรางแอนตบอด
![Page 69: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/69.jpg)
![Page 70: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/70.jpg)
ตอมไทมส (Thymus gland)
ตอมไทมส (Thymus gland) เปนตอมทมขนาดใหญตอนอายนอยเมออายมากจะเลกลงและฝอลงในทสด ท าหนาทสรางเซลลเมดเลอดขาวชนดลมโฟไซต T มหนาทตอตานเชอโรคและสารแปลกปลอมเขาสรางกาย รวมทงการตานอวยวะทปลกถายจากผอน
![Page 71: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/71.jpg)
![Page 72: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/72.jpg)
ตอมไทมสและมาม
ภาพแสดง ตอมไทมสและมาม ทมา : http://www3.ipst.ac.th
![Page 73: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/73.jpg)
หมเลอดและการใหเลอด
หมเลอดทรจกกนดม 2 หม คอหมเลอดในระบบ ABO และ หมเลอดในระบบ Rh การจ าแนกหมเลอดจะอาศยความแตกตางดานแอนตเจนและแอนตบอด Antigen เปนโปรตนทเกาะอยบนผวของเมดเลอดแดง Antibody เปนโปรตนทลองรอยอยในน าเลอด
![Page 74: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/74.jpg)
หมเลอดและการใหเลอด
ตารางเปรยบเทยบแอนตเจนและแอนตบอดของเลอดระบบ ABO
หมเลอด แอนตเจน บนเยอหมเซลล เมดเลอดแดง
แอนตบอด ในน าเลอด
A A B
B B A
AB A และ B ไมม
O ไมม A และ B
![Page 75: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/75.jpg)
หลกการใหเลอด
หมเลอด แอนตเจน บนเยอหมเซลล เมดเลอดแดง
แอนตบอด ในน าเลอด
Rh+ Rh - Rh- - -
![Page 76: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/76.jpg)
หลกการใหเลอด
หลกการใหเลอดมอยวา antigen ของผใหตองไมตรงกบ Antibody ของผรบ เพราะถาใหเลอดกบผปวยผดหมจะท าใหเกดอนตรายกบผปวยได เนองจากการจบกลมของเมดเลอดแดง ท าใหเมดเลอดแดงตกตะกอนซงเปนอนตรายถงชวตได
O
B A
AB
![Page 77: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/77.jpg)
![Page 78: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/78.jpg)
โรคภมแพ
โรคภมแพ (Allergy or Hypersensitivity) หมายถง ภาวะทรางกายสรางภมคมกน หรอแอนตบอดขนมาตอตานแอนตเจนทไมเปนอนตรายในคนทวไป เชน การแพฝนละออง การแพอาหารทะเล การแพละอองเกสร การแพพษแมลง หรอแพอาหารบางอยาง
![Page 79: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/79.jpg)
โรคทรางกายสรางภมตานทานตอตานเนอเยอของตนเอง
โรคทรางกายสรางภมตานทานตอตานเนอเยอของตนเอง (Autoimmune disease; SLE) หรอ โรคเอสแอลอ (Systemic Lupus Eythematous) เกดจากความผดปกตของระบบภมคมกนของรางกาย และท าลายเนอเยอหรอเซลลของตนเองในระบบตางๆ เชน ระบบเลอด ระบบประสาท และระบบขบถายเปนตน
![Page 80: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/80.jpg)
โรคภมคมกนบกพรอง AIDS
โรคภมคมกนบกพรอง (AIDS : Acquired Immune Deficiency Syndrome) ซงเกดจากการตดเชอ HIV (Human Immunodificiency Virus) โดยไวรสจะไปท าลายเซลลเมดเลอดขาว (T cell) ท าใหรางกายออนแอ ซงท าใหเกดโรคตางๆ ไดงาย เชน วณโรค ปอดบวม เยอหมสมองอกเสบ โรคเรม โรคทองเสย เชอไวรส HIV เมอเขาสรางกายจะแพรกระจายไปตาม ไขกระดก สมอง ปอด ไต ลกตา เลอด น านม น าตา น าลาย น าอสจ น าเมอกในชองคลอด เปนตน
![Page 81: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/81.jpg)
โรคภมคมกนบกพรอง AIDS
การตดตอของโรคเอดส 1. ทางเพศสมพนธ 2. ทางการใหเลอด 3. ทางการใชเขมฉดยา 4. ทางแมทมเชอโรคเอดสสลกในครรภ
![Page 82: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/82.jpg)
จบแลวคะ ขอใหนกเรยนตงใจท าแผน
พบนะคะ
![Page 83: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/83.jpg)
เอกสารอางอง
บญชา แสนทวและคณะ. สงมชวตกบกระบวนการด ารงชวต ม.4-6 บรษท ส านกพมพวฒนาพาณช , 2551 หนา 42-43 http://iamblueblood.exteen.com/20080821/entry-1 http://www.scimath.org/socialnetwork/groups/viewbulletin http://sheva.igetweb.com/index.php?mo=59&action=page&id=129699 http://www.trueplookpanya.com/true/knowledge_detail.php?mul_content_id=2879 พนหลง PPT : มหาวทยลยธรกจบณทตย
![Page 84: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/84.jpg)
ขอบคณเจาของผลงาน ครนชนารถ เมองกรง
โรงเรยนฟากกวานวทยาคม อ. เมอง จ. พะเยา
![Page 85: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/85.jpg)
Immunity System
เชอโรคและสงแปลกปลอมทเขาสรางกายแลวท าใหรางกายเกดปฏกรยาตอตาน
กลไกการปองกน
ระบบของรางกายทมกลไกการปองกนและท าลายเชอโรคหรอสงแปลกปลอม
ระบบภมคมกน
แอนตเจน
แบคทเรย
เชอรา สารเคม ฝนละออง เกสรดอกไม ไวรส
ผวหนง
เซลลเมดเลอดขาว ระบบน าเหลอง
![Page 86: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/86.jpg)
ผวหนง
ดานแรกทท าหนาทปองกนรางกายจากเชอโรคและสงแปลกปลอม
ผวหนงไมฉกขาด ไมเปนรอยแผล
แอนตเจนบางชนดอาจเขาสรางกาย บรเวณตอมเหงอ และรขมขน
กรดแลกตกทปนกบเหงอสามารถปองกนการเจรญเตบโตของแบคทเรย
![Page 87: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/87.jpg)
www.med.cmu.ac.th/.../human/lesson/lesson4.php
Skin Structures
Epidermis
Dermis
subcutaneous tissue
![Page 88: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/88.jpg)
www.sweathelp.org/english/PFF_Hyperhidrosis_O...
Sweat gland Epidermis
หนงก าพรา
Keratin Melanin
Dermis
หนงแท ตอมไขมน ตอมเหงอ เสนขน
Collagen
Elastic
เสนเลอด / เสนประสาท
subcutaneous tissue
ชนไขมน
เซลลไขมน
Cellulite
![Page 89: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/89.jpg)
ชองเปด และทอตางๆภายในรางกาย
ชองปาก
ชองจมก
ทอปสสาวะ
ทอทางเดนหายใจ
เยอบอวยวะสบพนธ
เยอบตาและเปลอกตา
กระเพาะอาหาร
ชองคอ
ล าไสใหญ
ดานแรกทท าหนาทปองกนรางกายจากเชอโรคและสงแปลกปลอม
น าลาย
น าตา
บดวยเยอบผว
ซเลย
โบกพดแอนตเจน
มหลายชนท าใหแอนตเจนบางชนดผานไมได
กรดออนๆ
กลไกปองกน
หลงเมอกเหนยวเพอดกจบแอนตเจน
B ไมกอโรค
B ไมกอโรค
B ไมกอโรค B ไมกอโรค ชองคลอด ผวหนง
![Page 90: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/90.jpg)
เซลลเมดเลอดขาว
http://medlib.med.utah.edu/WebPath/TUTORIAL/IRON/IRON002.html Access date : 23/09/04
เมดเลอดขาว (Leucocyte หรอ White blood corpuscle)
ปกตจะใหญกวาเซลลเมดเลอดแดงเกอบ 2 เทา ไมมส เพราะไมมฮโมโกลบน เซลลลบเลกผานผนงของเสนเลอดฝอยออกมาได เซลลเมดเลอดขาวจะมอายสน ประมาณ 2 - 6 วน (บางชนดอาจมอาย 100 - 300 วน)
มหนาทโอบลอมและจบกนเชอโรคแบบฟาโกไซโตซส (phagocytosis)
และอาจสรางแอนตบอด (antibody) ออกมาตอตานและท าลายสงแปลกปลอม
เซลลเมดเลอดแดง เซลลเมดเลอดขาว
เซลลเมดเลอดขาว
น าเลอด เมดเลอดแดง เพลตเลต
![Page 91: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/91.jpg)
สรางจาก ไขกระดกสแดง (red bone marrow)
(การสรางขนอยกบระดบของสเตอรรอยดฮอรโมนจากตอมหมวกไตชนนอก)
แหลงสรางเมดเลอดขาว
ตอมน าเหลอง ตอมไทมส และมาม
![Page 92: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/92.jpg)
2. immunization เมดเลอดขาวบางชนดจะสรางสารพวกโปรตน
การท างานของเมดเลอดขาว
1. phagocytosis เปนวธท าลายเชอโรคโดยการกนและยอยสลายเชอโรค
ทมคณสมบตตอตานสงแปลกปลอมและเชอโรค
สารทสรางขน เรยกวา antibody
สงแปลกปลอม เรยกวา antigen
ท าใหแอนตเจนเกาะกนเปนกอน จงหมดความเปนพษ หรออาจถกท าลาย
ดวยเซลลเมดเลอดขาวได
เราสามารถใชปรมาณเซลลเมดเลอดขาวชวยในการวนจฉยความผดปกต
ในรางกายได
![Page 93: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/93.jpg)
http://www.med-ed.virginia.edu/courses/path/innes/nh/platelets.cfm Access date : 28/09/04
รปภาพแสดงลกษณะการตดสของเกลดเลอด
ชนสวนของไซโทพลาสซมของเซลลเมกะคารโอไซตในไขกระดกขาดออกเปนชนๆ
ขนาดเลก รปรางไมแนนอน
ท าหนาทควบคมการแขงตวของเลอดเมอเกดบาดแผลโดยการสรางเอนไซมทรอมโบพลาสตน
![Page 94: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/94.jpg)
ระบบน าเหลอง (lymphatic system)
เปนระบบล าเลยงสารตาง ๆ ใหกลบเขาสเสนเลอด
น าเหลอง ทอน าเหลอง
เปนของเหลวทซมผานผนงเสนเลอดฝอยออกมาอยระหวางเซลลหรอรอบ ๆ เซลล เพอหลอเลยงเซลล
อวยวะน าเหลอง
น าเหลอง Lymph
ทอน าเหลอง
มโปรตน โมเลกลเลก เชน อลบมน และสารทมโมเลกลเลก ๆ เชน กาซ น า น าตาลกลโคส
สวนประกอบของน าเหลองคลายกบในเลอด พบ ฮอรโมน เมดเลอดขาวแตไมมเมดเลอดแดง
สรางเมดเลอด ชวยปองกนโรค และคนโปรตนกลบสหลอดเลอด
![Page 95: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/95.jpg)
การไหลไปตามทอน าเหลองอาศยปจจย 3 ประการ คอ
การหดและคลายตวของกลามเนอซงเปนผนงของทอน าเหลอง
ความแตกตางระหวางความดนไฮโดรสเตตก (ทอน าเหลองขนาดเลก > ทอน าเหลองขนาดใหญ)
การหายใจเขา ซงไปมผลขยายทรวงอกและลดความดนท าใหทอน าเหลองขยายตวทศทางการไหลของน าเหลองจะไหลเขาสหวใจทางเดยว โดย
ภายในทอน าเหลองมลนคอยกนการไหลกลบของน าเหลอง
น าเหลองมอตราการไหลภายในทอน าเหลองทชามาก ประมาณ 1.5 มลลเมตรตอนาท
1.
2.
3.
![Page 96: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/96.jpg)
ระบบน าเหลอง (lymphatic system)
ตอมไทมส
ตอมทอนซล
ตอมน าเหลอง
เนอเยอน าเหลองทล าไสเลก
มาม
ไขกระดก
ตอมน าเหลอง ตอมน าเหลอง
อวยวะน าเหลอง
เปนศนยกลางในการผลตเซลลทใชในการตอตานเชอโรคหรอสงแปลกปลอม
![Page 97: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/97.jpg)
ตอมทอนซล
อวยวะน าเหลอง
แหลงทมา http://upload.wikimedia.org/wikipedia/th/thumb/9/95/Tonsillitis.jpg/250px-Tonsillitis.jpg
Thonsil gland
เปนกลมของตอมน าเหลองมอย 3 คคทส าคญอยรอบๆหลอดอาหาร
ภายในตอมทอนซลจะมลมโฟไซตท าลายจลนทรยทตดผานเขามากบอากาศในระบบทางเดนหายใจไมใหเขาสหลอดอาหารและกลองเสยง
อากาศและอาหารจะผานเขาสรางกายบรเวณคอหอย ดงนน จงตองมกลไกควบคม
สวนลางของเพดานปาก บรเวณผนงดานหลงจากจมกดานใน ดานหลงโคนลน
พาลาไทนทอนซล นาโสฟารงกเจยลทอนซล ลงกวลทอนซล ตอมน าเหลองทอยโพรงดานหลงจมก 1-3,4 ป
![Page 98: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/98.jpg)
แหลงทมา http://upload.wikimedia.org/wikipedia/th/thumb/9/95/Tonsillitis.jpg/250px-Tonsillitis.jpg
โรคตอมทอนซลอกเสบ
ถาตอมทอนซลตดเชอจะมอาการบวมขน เรยกวา โรคตอมทอนซลอกเสบ
ตอมนจะอกเสบเมอตดเชอจลนทรย จงขยายใหญบวมแดง อาจมฝา หนองเกดขนดวย
สวนลางของเพดานปาก พาลาไทนทอนซล
![Page 99: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/99.jpg)
www.antiagingenergy.org/th/image/thymusgland.jpg
อวยวะน าเหลอง ตอมไทมส
เปนตอมไรทออยตรงทรวงอกรอบเสนเลอดใหญของหวใจ
เปนตอมทมขนาดใหญตอนอายนอย และถาอายมากจะเลก
ลง และฝอในทสด
มหนาทตอตานเชอโรคและสารแปลกปลอมทเขาสรางกาย รวมทงการตานอวยวะทปลกถายจากผอนดวย ซงจะถกปลอยออกสกระแสเลอดและน าเหลองตามสวนตางๆของรางกาย
ท าหนาทสรางเซลลเมดเลอดขาวกลมลมโฟไซตทมาจากไขกระดกแลวเจรญไปเปนชนดเซลล
Tทตอมไทมสน
สรางไทโมซนฮอรโมนทท าหนาทเกยวกบการสรางระบบภมตานทาน
ของรางกาย
![Page 100: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/100.jpg)
www.fkk.ac.th/.../science/namo/Biology/body.jpg
ดานลางเปนภาพจาก: kair008.exteen.com/20090705/entry
อวยวะน าเหลอง
ตอมน าเหลอง
ทอน าเหลอง
พบอยระหวางทางเดนของทอน าเหลองทวไปในรางกาย เชน คอ รกแร โคนขาลกษณะเปนรปไข
กลม หรอร
ภายในเตมไปดวยเมดเลอดขาวชนดโฟไซต มลกษณะคลายฟองน าท าให
น าเหลองซมผานได
เชอโรคเขาทางแขนหรอทางนวมอ
ตอมน าเหลองบรเวณรกแรบวมโต เชอโรคเขาทาง
เทาหรอขา ตอมน าเหลองบรเวณโคนขาบวมโต หรอ ไขดนบวม
![Page 101: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/101.jpg)
www.nkgen.com/spleen.jpg
อวยวะน าเหลอง
มาม
Spleen
เปนอวยวะน าเหลองทใหญทสด มเสนเลอดมาเลยงมากมายไมมทอน า เหลองเลย สามารถยดหดได
นมมสมวง อยดานหลงกระเพาะอาหารใตกระบงลมดานซาย รปราง
คลายเมลดถว
ในระยะเอมบรโอมามมหนาทสรางเมดเลอด
ในระยหลงคลอด
ท าลายเมดเลอดแดงและเกลดเลอดทหมดอายแลว
สรางเมดเลอดขาว พวกลมโฟไซต และโมโนไซต
ในสภาพผดปกต สามารถสรางเมดเลอดแดงได เชน มะเรงเมดเลอด
![Page 102: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/102.jpg)
อวยวะน าเหลอง เนอเยอน าเหลองทล าไส
เปนอวยวะน าเหลองอยางหนงทชวยใหรางกายสามารถตอตานและ
ก าจดสงแปลกปลอมทเขาสรางกายได
GALT (gut- associated lymphocyte tissue) เนอเยอน าเหลองในชนใตเยอบล าไส
มเซลลท าหนาทสอดแนม (sensor) สามารถบอกไดวาเชอนนเปนเชอด จะไมสรางความ
ตานทานมาก าจด
แตถาเปนเชอรายกจะสราง secretory IgA
ออกมาก าจด เชอดจงเกาะฉาบบนชนเยอเมอกหยดย ง
แยงการเกาะจบของเชอกอโรค
GALT
ในโพรงล าไสมเชอแบคทเรยหลากหลาย ซงเซลลจะตอง
แยกแยะใหออกวาเปนเชอดหรอเชอราย
![Page 103: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/103.jpg)
ภมคมกนของรางกายมนษย
ภมคมกนโดยก าเนด (Innate immunity)
เหงอ มกรดแลกตกปองกนเชอโรคเขาสรางกายทางผวหนง
หลอดลม โพรงจมก มขน ซเลย และน าเมอกดกจบสงแปลกปลอม
กระเพาะอาหาร และล าไสเลกมเอนไซม
น าลาย น าตา น ามก มไลโซไซม ท าลายจลนทรยได
1.
1.1
1.2
1.3
1.4
![Page 104: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/104.jpg)
ภมคมกนจ าเพาะ (Acquird immunity)
เกดจากการน าเชอโรคทออนก าลง ซงเรยกวา วคซน (vaccine) มาฉด กน ทา เพอกระตนใหรางกายสรางแอนตบอดตอตานเชอนนๆ
วคซนทเปนสารพษจากจลนทรยและหมดความเปนพษแลว เรยกวา ทอกซอยด(toxoid) สามารถกระตนใหสรางภมคมกนได โรคคอตบ บาดทะยก
วคซนทไดจากจลนทรยทตายแลว เชน โรคไอกรน ไทฟอยด อหวาตกโรค
การสรางระบบภมคมกนเพอตอตานเฉพาะโรคของมนษยม 2 วธ
2.
2.1.1
ภมคมกนกอเอง (Active immunization) 2.1 เปนการกระตนใหรางกายสรางภมคมกนโดยการน าสารแอนตเจนมาฉด กน ทาทผวหนงเปนผลใหเมอรางกายไดรบเชอนนอกกจะไมเปนโรคนน เพราะรางกายมภมคมกนแลว
2.1.2
2.1.3
วณโรค โปลโอ หด หดเยอรมน และคางทม
ขอด เมอรางกายถกกระตนจนสรางภมคมกนไดแลว ภมคมกนนจะอยไดนาน
ขอเสย ระยะเวลาทรางกายตองถกกระตนจนสรางภมคมกนไดจะยาวนานประมาณ 4 – 7 วน บางโรคอาการอาจรนแรงเกนกวาจะรอได
![Page 105: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/105.jpg)
เปนภมคมกนทสามารถใหกบผปวยไดโดยตรง กบบางโรคทมอาการอาจรนแรงตองการรบภมคมกนทนท
ภมคมกนรบมา (Passive immunization) 2.2 เปนการใหแอนตบอดหรอภมคมกนแกผปวยโดยตรง เพอตอตานโรคทแสดงอาการรนแรงเฉยบพลนในทนท ท าใหผปวยรอดตาย ซงภมคมกนนตองเตรยม
2.2.1
2.2.2
ซรม หรอ เซรม(Serum)ผลตจากการฉดเชอโรคหรอพษทออนก าลงเขาในสตวบางชนด เชน มา กระตาย ลา เพอใหรางกายของสตวสรางแอนตบอดออกมา เมอเลอดนนมปรมาณแอนตบอดทเหมาะสม กจะน าเลอดมากรองเอาเฉพาะสวนทเปนน าใสๆออกมาใช เพราะจะมแอนตบอดละลายอย แลวน าซรมของสตวทมแอนตบอดรกษาโรคในมนษย ภมคมกนทแมใหลกผานทางรกและน านมหลงคลอดกจดเปนภมคมกนรบมา เชนกน
ขอด
ควรตรวจสอบอายของเซรมกอนน าไปใช เพราะภมคมกนนจะอยไดไมนาน
ขอเสย หลงใชควรตดตามอาการของผปวยอยางใกลชด เพราะบางรายอาจเกดอาการแพเซรมจากสตวได
เชน โรคพษสนขบา , การแกพษง
![Page 106: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/106.jpg)
การใหวคซนแกเดกในวยตางๆ
อาย วคซนทเดกควรไดรบ แรกเกด - วคซน BCG ปองกนวณโรค และวคซนไวรสตบอกเสบบ ครงท 1 2 เดอน - วคซนไวรสตบอกเสบบ ครงท 2
- วคซนปองกนโรคคอตบ ไอกรน บาดทะยก ครงท 1 - หยอดวคซนปองกนโรคโปลโอ ครงท 1
4 เดอน - วคซนปองกนโรคคอตบ ไอกรน บาดทะยก ครงท 2 - หยอดวคซนปองกนโรคโปลโอ ครงท 2
6 เดอน - วคซนไวรสตบอกเสบบ ครงท 3 - วคซนปองกนโรคคอตบ ไอกรน บาดทะยก ครงท 3 - หยอดวคซนปองกนโรคโปลโอ ครงท 3
9 - 12 เดอน - วคซนปองกนโรคหด คางทม และหดเยอรมน ครงท 1 โรคหด
![Page 107: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/107.jpg)
อาย วคซนทเดกควรไดรบ 1 ปครง - วคซนปองกนโรคคอตบ ไอกรน บาดทะยก ครงท 4
- หยอดวคซนปองกนโรคโปลโอ ครงท 4 - วคซนปองกนโรคไขสมองอกเสบ ครงท 1 - วคซนปองกนโรคไขสมองอกเสบ ครงท 2 (หางจากครงแรก 2 สปดาห)
2 ปครง - วคซนปองกนโรคไขสมองอกเสบ ครงท 3
4 - 6 ป หรอ ป.1
- วคซนปองกนโรคคอตบ ไอกรน บาดทะยก ครงท 5 - หยอดวคซนปองกนโรคโปลโอ ครงท 5 - วคซนปองกนโรคหด คางทม และหดเยอรมน ครงท 2
หลงจากนใหวคซนปองกนโรคคอตบ บาดทะยก ทก 10 ป
การใหวคซนแกเดกในวยตางๆ
![Page 108: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/108.jpg)
เพราะเหตใดเดกแตละคนจงตองฉดวคซนปองกนโรคหลายชนด
รางกายของมนษยมภมคมกนตงแตอยในครรภมารดาโดย - รางกายทารกสามารถสรางแอนตบอดไดเองบางสวน แตท าไดเพยงเลกนอย
1.
- ไดรบแอนตบอดจากแมทางสายสะดอ ภมคมกนกอเอง
ภมคมกนรบมา เมอคลอดออกมาแลว จะไดรบภมคมกนตอไปอก
- ไดรบน านมแมในระยะหลงคลอด ซงจะมภมคมกนโรคบางชนด เชน โรคหด ภมคมกนรบมา แตภมคมกนนมระยะเวลาท างานสนและไมครอบคลมโรคบางอยาง และรางกายทารกยงไมมภมคมกนโรคตดเชออนๆ ดงนนพอแมจงตองน าลกไปรบวคซนเพอกระตนใหรางกายสรางภมคมกนเฉพาะโรคเปนระยะตงแตแรกเกด
เมอรางกายไดรบวคซนปองกนโรคชนดใดกตาม ถารางกายไดรบเชอนนอกจะมโอกาสเปนโรคนนไดอกหรอไม เพราะเหตใด
2.
อาจจะไมมโอกาสเปน หรอมโอกาสเปนอกกได ขนอยกบระยะของภมคมนนโรคนนๆ การฉดวคซนเปนการกระตนใหรางกายสราง Antibody ตอบสนองตอวคซนท าใหรางกายมภมคมกน เมอไดรบเชอนนอกครงจะมไมมโอกาสเปนโรคนนไดอก เชน โรคคางทม อสกอใส
![Page 109: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/109.jpg)
หญงตงครรภควรหลกเลยงการรบวคซนทเตรยมจากจลนทรยทยงมชวตอย เพราะอาจเขาสตวทารกและไปเจรญเตบโตเปนอนตรายตอทารกได
การฉดวคซนตองค านงถงวยของเดกดวย เชน วคซน BCG ปองกนวณโรค ตองฉดทนทหลงคลอด เพราะทารกในไทยมความเสยงทจะไดรบเชอวณโรคตงแตแรกเกด
- ภมตานทานทสรางเองตามธรรมชาต บางชนดอยในรางกายตลอดชวตเชน โรคหด อสกอใส หรอบางชนดอาจจะอยในรางกายไดนาน เชน คอตบ ไอกรน บาดทะยก (ทก 10 ป)
- วคซนบางชนดทเตรยมจากเชอทออนก าลงลงจะมภมคมกนในระยะเวลายาวนาน
แตโรคบางชนดเมอเวลาผานไปความเขมขนของ Antibody ในเลอดจะลดลงเรอยๆ จง จ าเปนตองฉดวคซนปองกนโรคบางชนดเปนระยะๆ(ทตอเนองกน) เพราะบางชนดมระยะเวลา ในการคมกนรางกายจากโรคไมเทากน เพอกระตนใหรางกายสราง Antibody ในเลอดใหมความเขมขนเพยงพอส าหรบตอตานการตดเชอ
- โรคบางชนด เชน โรคหดไมจ าเปนตองฉดใน 6 เดอนแรกหลงคลอด เพราะเดกมภมคมกนทไดรบมาจากแม วคซนโรคหด
- วคซนบางชนดทเตรยมจากเชอทตายแลวจะมภมคมกนในระยะเวลาจ ากดเพยง 6 – 2 ป เชน ไทฟอยด อหวาหตกโรค พษสนขบา ไขหวดใหญ วคซนบางชนดฉดเพยงครงเดยวกสามารถปองกนโรคได
![Page 110: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/110.jpg)
เมอเดกอายเกนกวา 6 ป ก าหนดใหรบวคซนใดโดยเฉพาะอกหรอไม เพราะเหตใด 3.
เมอเดกอายเกนกวา 6 ป ก าหนดใหรบวคซนใดโดยเฉพาะอก เพราะโรคบางชนดตองไดรบการกระตนเปนระยะๆ เพอใหรางกายสราง Antibody ขนมาอก เชน
คอตบ ไอกรน บาดทะยก ไทฟอยด อหวาหตกโรค พษสนขบา ไขหวดใหญ อนๆ
กรณทผใหญบางคนไมมภมคมกนในโรคนนๆ มากอนกสามารถรบวคซน เพอกระตนรางกายใหสราง Antibody ขนมา เชน
วคซนไวรสตบอกเสบ อสกอใส อนๆ
กรณทบางโรคเปนโรคทยงไมเคยเกดขนมากอนท าใหรางกายไมมภมคมกนในโรคนนๆ เชน โรคไขหวด 2009 อนๆ
กรณทเกดโรคระบาดผใหญบางคนไมมภมคมกนในโรคนนๆ มากอนกสามารถรบวคซน เพอกระตนรางกายใหสราง Antibody ขนมา เชน วคซน BCG ปองกนวณโรค
![Page 111: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/111.jpg)
ความผดปกตของระบบภมคมกน
โรคภมแพมสาเหตมาจากอะไร แสดงอาการอยางไร และมวธปองกนอะไรบาง 1.
โปรตนหรอสารกอภมแพ Allergen
สาเหต
สงแวดลอม
รางกายมปฏกรยากบจากสงแวดลอม
รางกายมปฏกรยากบโปรตนหรอสารกอภมแพ จาก
สงแวดลอม ซงปกตจะไมมอนตรายส าหรบผทไมแพ
สรางภมทเรยกวา IgE antibody
Mast cell
Histamin
เนอเยอตาง เชน ผวหนง ปอด จมก ล าไส ท าใหเกดการอกเสบของอวยวะตางๆ
www.look4thailand.com/.../uploads/2009/03/7.gif
Basophil
Allergy
อาการ
จะเกดตามอวยวะตางๆ เชนลมพษทผวหนง คดจมก แนนหนาอกเนองจากหอบหด บางรายอาจจะ
รนแรงถงกบเสยชวตได Anaphylaxis shock
![Page 112: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/112.jpg)
http://www.bloggang.com/
การปองกน สารทกอใหเกดภมแพทพบบอย
ไรฝ น แมลงสาบ เชอรา
เรณหรอเกสรดอกไม และหญา
สะเกดรงแคของสตว (แมว สนข มา)
อาหาร(ไขขาว นม แปงสาล ถ วเหลอง อาหารทะเล ถ ว)
เหลกไนของผงและตวตอ
ยา ยางพารา
ตวอยางโรคทเกดจากภมแพ
โรคหอบหด แพอาหาร
ลมพษ urticaria
แพยา แพแมลง แพยาง
โรคภมแพหรออาการคดจมก
กรรมพนธ ผทมประวตภมแพในครอบครว สงแวดลอมของเดก ในขวบปแรกส าคญมาก การสมผสควนบหร ไรฝน เกสรดอกไม อนๆ การมเชอ lactobacillus ในล าไส
การหลกเลยง หรอน าสงทกอใหเกดภมแพ ออกจากสงแวดลอมใกลตว เปนการรกษา ทส าคญทสดในการรกษาโรคภมแพ ซงจะท าใหลดอาการของโรคภมแพ และลดปรมาณการใชยาลงได
การรบประทานอาหารส าเรจรป การตดเชอไวรส
ในวยเดก การอาศยใกลฟารมสตว
ตวไร Mite
สาเหต
![Page 113: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/113.jpg)
โรครางกายสรางภมตานทานเนอเยอตนเองมสาเหตมาจากอะไร แสดงอาการอยางไร และมวธปองกนอะไรบาง
2.
โรค เอส แอล อ (Systemic Lupus Erythematosus - SLE)
หรอโรคลปส / ลปส (มชอเปนภาษาไทยวา "โรคแพภมคมกนตวเอง") เปนโรคทเกดจากภมตานทานในรางกายของเราชนดหนง
ANTIBODIES
ภมตานทานในรางกายของเราชนดหนงเกดการ
เปลยนแปลงไปซงปกตจะมหนาทจบและท าลายสงแปลกปลอมหรอเชอโรคจากภายนอกรางกาย
แปรเปลยนเปนตอตานและท าลายอวยวะตางๆ ในรางกายเสยเอง จนท าใหอวยวะเกดการอกเสบอยางตอเนองและเรอรง ขนกบวา
จะจบอวยวะใด
เชน ถาจบทผวหนง กจะท าใหเกดผน
ถาจบกบไตกจะท าใหเกด การอกเสบของไต
จบกบเยอหมขอ กจะเกด ขออกเสบขน จดเปนโรคทเรอรงชนดหนง
![Page 114: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/114.jpg)
http://www.thaihealth.or.th/node/9795
สาเหต
อาการ
ในปจจบนเรายงไมทราบสาเหตทแทจรงของโรค เอส แอล อ แนชด แตม หลกฐานทบงบอกวาจะเกดจากปจจยเหลานรวมกน คอ
กรรมพนธ
ฮอรโมนเพศหญง
ภาวะตดเชอบางชนด โดยเฉพาะเชอไวรส
นอกจากนเรายงทราบวามปจจยบางอยางทท าให
ผปวยทเปน หรอมโอกาสเปนโรค เอส แอล อ มอาการรนแรงขนเชน
แสงแดดโดยเฉพาะ แสงอลตราไวโอแลต การตงครรภ ยาบางชนด
แสดงออกไดหลากหลายลกษณะ อาจมอาการเฉยบพลนและรนแรง หรอมอาการคอยเปนคอยไปเปน
ระยะเวลานานหลายป
มอาการแสดงออกของอวยวะในรางกายพรอมๆ กนหรอ
แสดงออกเพยงทละหนงอวยวะกได และมอาการเปน ๆ หาย ๆ
![Page 115: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/115.jpg)
การปองกน
เมอไรควรสงสยวาเปนโรค เอส แอล อ
1. เมอมไขไมทราบสาเหต นานเปนเดอน
5. เมอมอาการปวดบวมตามขอ 2. เมอมผนคนทหนาโดยเฉพาะเวลาถกแสงแดด
3. เมอมผมรวงมากขน
4. เมอมอาการบวมตามหนาตามเทา
สภาพการเกดโรคหรอสาเหตทท าใหเกดโรคยงไมทราบแนชด
สงส าคญในการรกษาโรค เอส แอล อ ซงเปนโรคเรอรง ขนอยกบ การเลอกใชยาทถกตอง ทงชนด
ขนาด และการใหยาตามจงหวะของโรค
แตสงทส าคญทสด คอ การปฏบตตวทดของผปวย การมารบการตรวจรกษาสม าเสมอตามนด และปฏบตตามค าแนะน าของแพทยและพยาบาล
อยางเครงครด
การรกษา ทงผปวยและแพทยจะตองมความเขาใจลกษณะของโรคทถกตองดงตอไปน
ความตอเนองและสม าเสมอของการรกษาผปวยโดยเฉพาะในชวง 2 ปแรก ในปจจบนมยาปฏชวนะด ๆทสามารถควบคมภาวะแทรกซอนจากการตดเชอของผปวยไดดกวาสมยกอน ท าใหความอยรอดของผปวย เอส แอล อในปจจบน
ดกวาสมยกอนมาก
![Page 116: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/116.jpg)
โรคเอดสมสาเหตมาจากอะไร แสดงอาการอยางไร และมวธปองกนอะไรบาง 3
AIDS
สาเหต เปนกลมอาการเจบปวยทเกดขนเพราะรางกายไดรบเชอไวรส HIV
Acquired Immune Deficiency Syndrome
ซงจะเขาไปท าลาย เมดเลอดขาว
ทเปนแหลงสราง ภมคมกนโรค
ท าใหภมคมกนโรคลดนอยลง จงท าใหตดเชอโรคฉวยโอกาสแทรกซอนเขาสรางกายได
งายขน
เชน วณโรคในปอด หรอตอมน าเหลอง เยอหมสมองอกเสบจากเชอรา โรคผวหนงบางชนด หรอเปนมะเรงบาง
ชนดไดงายกวาคนปกต
ซงสาเหตของการเสยชวตมกเกดขนจากโรคตดเชอฉวยโอกาสตางๆ เหลาน ท าใหอาการจะรนแรง และเสยชวต
อยางรวดเรว
โรคฉวยโอกาส
![Page 117: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/117.jpg)
อาการ ระยะท 1 : ระยะทไมปรากฏอาการ Asymptomatic stage
ผตดเชอจะมสขภาพแขงแรง ไมมอาการผดปกตแตอยางใด ผตดเชอสวนใหญจะอยในระยะน และบางคนไมทราบวา ตวเองตดเชอ จงอาจแพรเชอไปสผอน
ระยะท 2 : ระยะทมอาการ Symptomatic stage
2.1 ระยะเรมปรากฏอาการ Symptomatic HIV
Infection
อาการทพบคอ มเชอราในปาก ตอมน าเหลองโต งสวด มไข ทองเสย น าหนกลด มตมคนบรเวณผวหนง
ภายหลงจากไดรบเชอประมาณ 7-8 ป
การรวมเพศ การรบเชอทางเลอด ทารกตดเชอจากแมทมเชอเอดส
ในอตรารอยละ 30
![Page 118: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/118.jpg)
www.nstlearning.com/aids/images/aids1.gif
ระยะท 2.2 ระยะโรคเอดสเตมขน หรอทภาษาทางการเรยกวา โรคเอดส AIDS
ระยะโรคเอดส เปนระยะทมภมตานทานลดลงมาก ท าใหตดโรคตดเชอฉวยโอกาสไดงายขน เชน วณโรคจะมอาการไขเรอรง ไอเปนเลอด หอบ น าหนกลด ปอดบวมจากเชอPneumocystis Carinii จะมไข ไอแหงๆ หอบ เยอหมสมองอกเสบ จากเชอ Cryptococcus จะมอาการปวดศรษะอยางรนแรง คอแขง คลนไสอาเจยน เชอราในทางเดนอาหาร จะมอาการเจบคอ กลนล าบากมะเรงตอมน าเหลอง (Non-Hodgkin's
Lymphoma)
มะเรงหลอดเลอด (Kaposi's Sarcoma) อาการเปนจ าสมวงแดงหรอคล าตามผวหนง
ในคนไทยพบนอยมาก
![Page 119: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/119.jpg)
การปองกน
การรกษา
AIDS
ใครบางทควรตรวจหาเชอเอดส
รกเดยว ใจเดยว หากจะมเพศสมพนธกบหญง ควรใชถงยางอนามยทกครง ทมเพศสมพนธ ขอรบบรการปรกษา เรอง โรคเอดส กอนแตงงาน และกอนทจะมบตรทกทอง ไมดมเหลา และงดใชสารเสพตดทกชนด
- ผมพฤตกรรมเสยง และตองการรวาตนเองตดเชอเอดสหรอไม - ผทตดสนใจจะมค หรออยกนฉนทสามภรรยา - ผทสงสยวา คนอนของตนจะมพฤตกรรมเสยง - ผทคดจะมบตร ทงนเพอความปลอดภยของแมและลก - ผทตองการขอมลสนบสนนเรองความปลอดภย และสขภาพของรางกาย เชน ผทตองไปท างานในตางประเทศ (บางประเทศ)
ขณะนยงไมมยารกษาโรคเอดสใหหายได ยาทใชปจจบนจะชวยยบยง ไมใหไวรสเอดสเพมจ านวนมากขน ในรางกายผตดเชอ และผปวยเอดสจะมสขภาพแขงแรง
สามารถท างานไดตามปกต
![Page 120: แผน 5 ชุด 5 เรื่อง ระบบน้ำเหลือง ม.2](https://reader036.fdocument.pub/reader036/viewer/2022082309/55d3262dbb61ebb00c8b4797/html5/thumbnails/120.jpg)
หมเลอด แอนตเจนทผวเซลลเมดเลอดแดง แอนตบอดในน าเลอด
A ชนด A แอนต - B
B ชนด B แอนต - A
AB มทงชนด A และชนด B --
O -- มทงแอนต - A และแอนต - B
ตารางแสดงชนดแอนตเจนและแอนตบอดของการจดหมเลอดระบบ ABO
ตารางแสดงชนดแอนตเจนและแอนตบอดของการจดหมเลอดระบบ Rh