Петропавл қаласының«Ғабит Мүсірепов атындағы

№ 43 орта мектеп» КММ қазақ тілі мен әдебиеті

пәнінің мұғалімі Әубәкірова Ләззат Ерденқызы Сабақтың тақырыбы: Түркістан қаласы.Сабақтың мақсаты: Білімділік:Түркістан туралы түсініктерін кеңейту, мәтінмен жұмыс жасай отыра, оқушылардың сөйлеу дағдысын арттыру.Дамытушылық:Оқушылардың қисынды ойлау қабілетін кеңейту, сөздік қорын молайту, сауатты оқу дағдысын күшейту, топпен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру.Тәрбиелік: Өз елінің тарихи мұра жәдігерлерін, кұрметтеуге, ұлттық құндылық ретінде болашақ ұрпаққа жеткізу жауапкершілігін ояту.Сабақтың түрі: аралас сабақ Сабақтың әдісі: түсіндіру,сұрақ-жауап,топтық жұмысСабақтың көрнекілігі:интербелсенді тақта, суреттер,карта

Сабақтың барысы. І. Ұйымдастыру кезеңі. А) Сәлемдесу. Ә) Кезекшімен сұхбаттасып, оқушыларды түгендеу.

Сабақты психологиялық дайындықтан бастау. Балалар,сіздердің көңіл-күйлеріңіз қандай , осы жақсы көңіл-күйлерінде сабақты бастаймыз. Мен сіздерге жақсы көңіл-күй тілеймін.  Ал, сендер ше,балалар өз сыныптастарыңа қандай тілектер айтар едіңіздер. Қанеки, тілектерімізді, жылы лебіздерімізді ортаға салайық.Оқушылар: Біз сендерге сабақта бестік баға алуларынды, сәттілік, жақсылық тілеймін.Біз бәрімізге жақсы көңіл күй тілейміз, денсаулық тілейміз.

Біз сендерге сабаққа белсенді қатысуларыңды тілейміз. Тақырыпқа байланысты оқушыларды 2 топқа бөлу. Соған орай екі түске боялған әріптер таратылады. Оқушылар жарысып топқа отырады, тыныштық орнатады.Сабақтың мақсатымен таныстыру Балалар,бүгінгі сабағымыз ерекше, ол-саяхат сабағы. Сабақта біз Түркістан қаласына саяхат жасап, осы мәліметтерді пайдалана отырып, білімдерімізді шыңдаймыз. -Ал саяхатқа шығу үшін біздің қолымызда не болуы керек?-Карта.

-Дұрыс айтасыңдар,ендеше мен сендерге қазір саяхат картасын таратып беремін. Қазір жұмыс дәптерлеріңді ашып, бүгінгі күнді, сабақтың тақырыбын жазып қойыңдар.

Бүгін 2 топ сабақта жұмыс істейді. 1-топ – Зерттеушілер тобы, 2-топ – Тарихшылар тобы.

Әр топ жетекшілері алдарындағы бағалау парағына топ мүшелерінің жауаптарын бағалап отырады.

II.Үй тапсырмасын тексеру.III.Жаңа сабақ.Қызығушылығын ояту. Слайд: Отырар қаласының суреті - Балалар, мына суретте қай қаланы көріп тұрсыңдар? (Бұл суретте Отырар қаласын көріп тұрмыз). - Отырарда нелер болған? (Отырарда медресе, мешіт, базар болған). Слайд: Тараз қаласының суреті - Ал мынау қандай қала? (Бұл – Тараз қаласы). - Таразда нелер болған? (Таразда Айша бибі мен Бабажы қатын кесенелері, Тараз моншасы болған). - Бұл қалалар қандай қалаларға жатады? (Бұл қалалар ежелгі қалаларға жатады). Слайд: Түркістандағы Қожа Ахмет Йасауи кесенесінің суреті - Ал мына суретте нені көріп тұрсыңдар? (Қожа Ахмет Йасауидің кесенесін көріп тұрмыз)

- Ол кесене қайда орналасқан? (Түркістанда орналасқан). Түркістан да ежелгі қалалардың біріне жатады. Енді балалар, Мағжан Жұмабаевтың мына өлең жолдарына назар аударайықшы: Слайд: М.Жұмабаевтың өлеңінен үзінді Түркістан – екі дүние есігі ғой. Түркістан – ер түріктің бесігі ғой. Тамаша Түркістандай жерде туған Түріктің Тәңір берген несібі ғой. М.Жұмабаев - Ақынның осы өлең жолдарында не туралы айтылады? - Сонда бүгінгі сабағымыздың тақырыбы қандай қала туралы деп ойлайсыңдар? Ақынның осы өлең жолдары біздің сабағымыздың эпиграфы болады. М.Жұмабаев - ақын ,біздің жерлесіміз,Түркістан туралы өлеңін жазды.

IY.Бірінші аялдамамыз «Әңгімелесу бағы»аялдамасы.

Өткен тақырыпта біз сендермен не жайында таныстық,балалар?Блум түймедағы .Терең және жеңіл сұрақтар.1.Сен қай қалада тұрасың?2.Сенің Отанын қай ел?3.Қазақстан қандай мемлекет?4.ҚР бас қаласы қандай қала?5.Туған жер туралы қандай мақал –мәтелдер білесің? т.б.Y. Келесі аялдамамыз «Сөздік алқабы» («БИС» технология бойынша)А)Мұғалім сөзі:Енді 30 секунд уақыт осы сөздерді жаттауға,сағатқа қарап отыру.В)Енді осы сөздерді жазуға тағы 30 секунд беріледі.Дайын болсақ,бір дыбыс шығу керек . Осы сөздерді естеріне сақтап,30 секунд ішінде , орындарын ауыстырмай жазуларыңыз керек Байқау сөздерін дәптерге жазамыз . Тапсырманы орындаймыз.С)Жақсы уақыт аяқталды. Қолдағы қаламсап бұл қате.Дәптер алмастыру . Дәптерімізді ауыстырамыз,көршіміздің дәптерін тексереміз.Неше сөз жазғанын санаймыз.Д)Кім 6-7 сөз жазды қол көтереміз.көне-древнийтүріктер мекені-земля тюрковкесене-мавзолейқасиетті жер-священная земляғимарат-зданиеқала-городYI. Саяхатымызды жалғастырамыз «Білім шыңына» келдік. Түркістан қаласын көру үшін «Алтын қақпа »ойының ойнаймыз.Ойын 2 кезеңнен тұрады1 кезеңдегі тапсырма орындалса «Күміс қақпа» ашылады.2 кезеңдегі берілген тапсырма орындалса «Алтын қақпа» ашылады. Алтын қақпа» ашылғаннан кейін көмбеде «Алтын сандық» бар. Алтын сандықтың да өз тапсырмасы бар.

«Күміс қақпада» мынадай тапсырма жасырынған: Мәтінмен жұмыс жасаймыз.Мәтінді екіге бөліп оқимыз,жартсың бірінші топ, жартсын екінші топ.Мәтінді оқып,талқылайсыңдар,топтың ішіндегі кошбасшысы екінші топқа түсіндіреді. Алдарынызда саяхат картасында мәтін жазылған.а) мәтінді мәнерлеп оқимыз, аударыңдар. ә) сұрақтарға жауап беріңдер.2-тапсырмасы :Берілген сөздермен сөйлем құра.Қала,көне, кесене, қасиетті, жер, ғажайып, ғимарат, өзен, тау.YII.Сергіту сәті .YIII.Слайд « Түркістан қаласы»

«Түркістан этсанасы» атты тарихи-географиялық экскурсиялық бейнебаяннан үзінді көріп, жақынырақ танысайық.Балалар денелерін түзу ұстап, бастарын жоғары көтеріп, ыңғайланып отырады. Алтын қақпа ашылу үшін мынадай тапсырма: Бізді осы ежелгі, қасиетті қаламен Зерттеушілер тобы таныстырады. Тарихшылар тобы Түркістан қаласының тарихы тереңде жатқанын дәлелдейді.Зерттеушілердің хабарламасы: Қазақстандағы қала.Түркістан қаласы Оңтүстік Қазақстан облысында орналасқан. Түркістан – V-VІ ғасырларда іргетасы қаланған.Түркістан – қасиетті рухани қала. Түркістанды «Екінші Мекке» деп атаған. Оны Меккемен салыстырады. Мекке Сауыт Аравиясында орналасқан. Адамдар Меккеге қажылыққа барып, тілек тілейді. Егер Түркістанға 3 рет барсаң, Меккеге 1 рет барғанмен тең болады. Тарихшылар хабарламасы:Қожа Ахмет Иасауи кесенесін ең алғаш рет Ақсақ темір қалаған. Түркістан ертеде Шам, Шабғар, Йасы деп аталған. Түркістан – Орта Азия мен Қазақстандағы ең көне қалалардың бірі. Ол туралы алғашқы деректер араб жазбаларында ІҮ-ІХ ғғ. бастап Шавғар деген атпен кездесе бастайды. IX. Алтын қақпа» ашылғаннан кейін көмбеде «Алтын сандық» бар. Алтын сандықтың да өз тапсырмасы бар.

Топпен жұмыс. Жазбаша жұмыс

1-тапсырма : Зат есім мағынасына қарай екі түрге бөлінеді:1.      Жалпы есім: мектеп, табиғат, орман,жер, қала,көше ,қарға,т.б.2.      Жалқы  есім: Астана, Қазақстан, Арман, Ақ желкен, Тараз, Алатау , т.б.2-тапсырма: Сөздерді көпше түрде жаз.Қағаз, оқушы,саяхатшы,кесене,ел,ғимарат,күн.3- тапсырма :Сәйкестігін табыңдар.

Бұл қалалар әр елде несіменен даңқты?Париж Кремлімен Мәскеу Қожа Ахмет кесенесімен Санкт-Петербург Эйфель мұнарасымен Түркістан Бәйтерегімен Алматы Эрмитажымен Астана Медеуімен 4-тапсырма :Сұрақтарға жауап беретін сөздерді тиісті қорапшаларға сал.

«Алтын сандық» ашылды. Ішіндегі сыйлық сізге арналған, «Алтын сандықтың да» тапсырмаларын орындадық.

апакөгершін

сатушы

Не?

XII. Қорытынды. «Мен білімді баламын» ойыны.

Рефлексия. Қаламыз жарқырап жанып тұрсың десеңдер , жұлдызшаларды жапсырамыз. Балалар, бағдаршамның үш түсі жатыр. Сабақ түсінікті болса жасыл түсті көтересіздер,түсініксіз болса қызыл түсті, сұрақтарын болса сары түсті көтереміз.Осымен, балалар, біздің саяхатымыз аяқталды. Балаларға көп – көп рахмет.XIII.Үйге тапсырма: Диалог құрастыру

XIY.Оқушылардың білімін бағалау.