ΑΨ-4-ΚΙΝΗΤΡΑ-Εσωτερικά-Εξωτερικά - Ψυχ Ροή - Στόχοι...

11
1 ΚΙΝΗΤΡΑ: ΚΙΝΗΤΡΑ: Ψυχολογική ροή Ψυχολογική ροή – Εσωτερικά Εσωτερικά/Εξωτερικά κίνητρα Εξωτερικά κίνητρα – Στόχοι Στόχοι ΚΙΝΗΤΡΑ: ΚΙΝΗΤΡΑ: Ψυχολογική ροή Ψυχολογική ροή – Εσωτερικά Εσωτερικά/Εξωτερικά κίνητρα Εξωτερικά κίνητρα – Στόχοι Στόχοι Μαρία Ψυχουντάκη Μαρία Ψυχουντάκη Ψυχολόγος Ψυχολόγος – Αθλητική Ψυχολόγος Αθλητική Ψυχολόγος Αν. καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ Παν/µίου Αθηνών Αν. καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ Παν/µίου Αθηνών Μαρία Ψυχουντάκη Μαρία Ψυχουντάκη Ψυχολόγος Ψυχολόγος – Αθλητική Ψυχολόγος Αθλητική Ψυχολόγος Αν. καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ Παν/µίου Αθηνών Αν. καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ Παν/µίου Αθηνών Βασικά σηµεία 1. Τι είναι τα Κίνητρα; 2. Προσεγγίσεις Κινήτρων 3. Θεωρίες κινήτρων a. Κίνητρα και Αυτοπεποίθηση Θεωρία αυτοαποτελεσµατικότητας Θεωρία κινήτρου επάρκειας Μοντέλο αθλητικής αυτοπεποίθησης b. Προσανατολισµός στόχων – Απόδοση αιτών c. Ψυχολογική ροή – Εσωτερικά Εξωτερικά κίνητρα - Στόχοι 4. Παιδί και αγωνιστικός αθλητισµός. Θεωρία ψυχολογικής ροής Flow theory Θεωρία ψυχολογικής ροής Flow theory Csikszentmihalyi, 1990 Σχέση ψυχολογικής ΡΟΗΣ Σχέση ψυχολογικής ΡΟΗΣ – Ικανότητας και Πρόκλησης Ικανότητας και Πρόκλησης Σχέση ψυχολογικής ΡΟΗΣ Σχέση ψυχολογικής ΡΟΗΣ – Ικανότητας και Πρόκλησης Ικανότητας και Πρόκλησης Υψηλή ΠΡΟΚΛΗΣΗ Χαµηλή ΠΡΟΚΛΗΣΗ Χαµηλή ∆ΕΞΙΟΤΗΤΑ Υψηλή ∆ΕΞΙΟΤΗΤΑ ΡΟΗ ΑΓΧΟΣ ΑΝΙΑ ΑΠΑΘΕΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΡΟΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΡΟΗ ιδανική εµπειρία ιδανική εµπειρία «Η ροή είναι µια κατάσταση ιδανικής «Η ροή είναι µια κατάσταση ιδανικής εµπειρίας που αφορά στην ολική εµπειρίας που αφορά στην ολική απορρόφηση του ατόµου σε ένα έργο απορρόφηση του ατόµου σε ένα έργο και δηµιουργεί µια κατάσταση και δηµιουργεί µια κατάσταση συνείδησης όπου συχνά συνείδησης όπου συχνά παρατηρούνται τα πιο ευνοϊκά παρατηρούνται τα πιο ευνοϊκά επίπεδα λειτουργικότητας» επίπεδα λειτουργικότητας» Jackson, 1995 Jackson, 1995 ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΡΟΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΡΟΗ ιδανική εµπειρία ιδανική εµπειρία «… και συ βλέπεις τον εαυτό σου να βυθίζεται σε µια «… και συ βλέπεις τον εαυτό σου να βυθίζεται σε µια εκστατική κατάσταση, σε σηµείο που νιώθεις ότι σχεδόν εκστατική κατάσταση, σε σηµείο που νιώθεις ότι σχεδόν δεν υπάρχεις …» δεν υπάρχεις …» Η «ροή» αντιπροσωπεύει ίσως τον απόλυτο Η «ροή» αντιπροσωπεύει ίσως τον απόλυτο έλεγχο των συναισθηµάτων, υποτάσσοντάς τα έλεγχο των συναισθηµάτων, υποτάσσοντάς τα στην υπηρεσία της επίδοσης και της µάθησης στην υπηρεσία της επίδοσης και της µάθησης Στη «ροή» Στη «ροή» τα συναισθήµατα είναι θετικά, τα συναισθήµατα είναι θετικά, ενεργοποιηµένα και ευθυγραµµισµένα µε το ενεργοποιηµένα και ευθυγραµµισµένα µε το συγκεκριµένο έργο. συγκεκριµένο έργο. Η «ροή» είναι µια κατάσταση λήθης το εαυτού, το Η «ροή» είναι µια κατάσταση λήθης το εαυτού, το αντίθετο της περισυλλογής και της ανησυχίας: αντίθετο της περισυλλογής και της ανησυχίας:

description

fsdfsd

Transcript of ΑΨ-4-ΚΙΝΗΤΡΑ-Εσωτερικά-Εξωτερικά - Ψυχ Ροή - Στόχοι...

Page 1: ΑΨ-4-ΚΙΝΗΤΡΑ-Εσωτερικά-Εξωτερικά - Ψυχ Ροή - Στόχοι [Compatibility Mode]

1

ΚΙΝΗΤΡΑ:ΚΙΝΗΤΡΑ: Ψυχολογική ροή Ψυχολογική ροή ––ΕσωτερικάΕσωτερικά//Εξωτερικά κίνητρα Εξωτερικά κίνητρα ––ΣτόχοιΣτόχοι

ΚΙΝΗΤΡΑ:ΚΙΝΗΤΡΑ: Ψυχολογική ροή Ψυχολογική ροή ––ΕσωτερικάΕσωτερικά//Εξωτερικά κίνητρα Εξωτερικά κίνητρα ––ΣτόχοιΣτόχοι

Μαρία ΨυχουντάκηΜαρία Ψυχουντάκη

Ψυχολόγος Ψυχολόγος –– Αθλητική ΨυχολόγοςΑθλητική Ψυχολόγος

Αν. καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ Παν/µίου ΑθηνώνΑν. καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ Παν/µίου Αθηνών

Μαρία ΨυχουντάκηΜαρία Ψυχουντάκη

Ψυχολόγος Ψυχολόγος –– Αθλητική ΨυχολόγοςΑθλητική Ψυχολόγος

Αν. καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ Παν/µίου ΑθηνώνΑν. καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ Παν/µίου Αθηνών

Βασικά σηµεία 1. Τι είναι τα Κίνητρα;

2. Προσεγγίσεις Κινήτρων

3. Θεωρίες κινήτρων

a. Κίνητρα και Αυτοπεποίθηση

• Θεωρία αυτοαποτελεσµατικότητας

• Θεωρία κινήτρου επάρκειας

• Μοντέλο αθλητικής αυτοπεποίθησης

b. Προσανατολισµός στόχων – Απόδοση αιτών

c. Ψυχολογική ροή – Εσωτερικά Εξωτερικά κίνητρα -Στόχοι

4. Παιδί και αγωνιστικός αθλητισµός. …

Θεωρία ψυχολογικής ροήςFlow theory

Θεωρία ψυχολογικής ροήςFlow theory

Csikszentmihalyi, 1990

Σχέση ψυχολογικής ΡΟΗΣ Σχέση ψυχολογικής ΡΟΗΣ –– Ικανότητας και ΠρόκλησηςΙκανότητας και ΠρόκλησηςΣχέση ψυχολογικής ΡΟΗΣ Σχέση ψυχολογικής ΡΟΗΣ –– Ικανότητας και ΠρόκλησηςΙκανότητας και Πρόκλησης

Υψηλή

ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Χαµηλή

ΠΡΟΚΛΗΣΗ

Χαµηλή

∆ΕΞΙΟΤΗΤΑΥψηλή

∆ΕΞΙΟΤΗΤΑ

ΡΟΗ ΑΓΧΟΣ

ΑΝΙΑ ΑΠΑΘΕΙΑ

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΡΟΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΡΟΗ –– ιδανική εµπειρίαιδανική εµπειρία

«Η ροή είναι µια κατάσταση ιδανικής «Η ροή είναι µια κατάσταση ιδανικής εµπειρίας που αφορά στην ολική εµπειρίας που αφορά στην ολική απορρόφηση του ατόµου σε ένα έργο απορρόφηση του ατόµου σε ένα έργο και δηµιουργεί µια κατάσταση και δηµιουργεί µια κατάσταση συνείδησης όπου συχνά συνείδησης όπου συχνά παρατηρούνται τα πιο ευνοϊκά παρατηρούνται τα πιο ευνοϊκά επίπεδα λειτουργικότητας»επίπεδα λειτουργικότητας»

Jackson, 1995Jackson, 1995

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΡΟΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΡΟΗ –– ιδανική εµπειρίαιδανική εµπειρία

«… και συ βλέπεις τον εαυτό σου να βυθίζεται σε µια «… και συ βλέπεις τον εαυτό σου να βυθίζεται σε µια εκστατική κατάσταση, σε σηµείο που νιώθεις ότι σχεδόν εκστατική κατάσταση, σε σηµείο που νιώθεις ότι σχεδόν δεν υπάρχεις …»δεν υπάρχεις …»

Η «ροή» αντιπροσωπεύει ίσως τον απόλυτο Η «ροή» αντιπροσωπεύει ίσως τον απόλυτο έλεγχο των συναισθηµάτων, υποτάσσοντάς τα έλεγχο των συναισθηµάτων, υποτάσσοντάς τα στην υπηρεσία της επίδοσης και της µάθησηςστην υπηρεσία της επίδοσης και της µάθησης

Στη «ροή»Στη «ροή» τα συναισθήµατα είναι θετικά, τα συναισθήµατα είναι θετικά, ενεργοποιηµένα και ευθυγραµµισµένα µε το ενεργοποιηµένα και ευθυγραµµισµένα µε το συγκεκριµένο έργο.συγκεκριµένο έργο.

Η «ροή» είναι µια κατάσταση λήθης το εαυτού, το Η «ροή» είναι µια κατάσταση λήθης το εαυτού, το αντίθετο της περισυλλογής και της ανησυχίας:αντίθετο της περισυλλογής και της ανησυχίας:

Page 2: ΑΨ-4-ΚΙΝΗΤΡΑ-Εσωτερικά-Εξωτερικά - Ψυχ Ροή - Στόχοι [Compatibility Mode]

2

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΡΟΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΡΟΗ –– ιδανική εµπειρίαιδανική εµπειρία

Οι άνθρωποι που βρίσκονται σε «ροή» είναι τόσο Οι άνθρωποι που βρίσκονται σε «ροή» είναι τόσο απορροφηµένοι µε το έργο που έχουν µπροστά τους, απορροφηµένοι µε το έργο που έχουν µπροστά τους, ώστε χάνουν την αίσθηση του εαυτού τους, ώστε χάνουν την αίσθηση του εαυτού τους, εγκαταλείπουν τις µικρές ανησυχητικές σκέψεις, την εγκαταλείπουν τις µικρές ανησυχητικές σκέψεις, την υγεία, τους λογαριασµούς που τρέχουν, ακόµα και την υγεία, τους λογαριασµούς που τρέχουν, ακόµα και την ευηµερία της καθηµερινής ζωής.ευηµερία της καθηµερινής ζωής.

Επιδεικνύουν ένα δεξιοτεχνικό έλεγχο πάνω σ’ αυτό Επιδεικνύουν ένα δεξιοτεχνικό έλεγχο πάνω σ’ αυτό που επιτελούν και οι αντιδράσεις τους είναι απόλυτα που επιτελούν και οι αντιδράσεις τους είναι απόλυτα εναρµονισµένες µε τις εναλλασσόµενες απαιτήσεις του εναρµονισµένες µε τις εναλλασσόµενες απαιτήσεις του έργου.έργου.

Παρόλο που οι άνθρωποι έχουν τις καλύτερες επιδόσεις Παρόλο που οι άνθρωποι έχουν τις καλύτερες επιδόσεις σε κατάσταση «ροής», δεν ενδιαφέρονται για το πόσο σε κατάσταση «ροής», δεν ενδιαφέρονται για το πόσο καλά πηγαίνουν, ούτε απασχολούνται µε σκέψεις καλά πηγαίνουν, ούτε απασχολούνται µε σκέψεις επιτυχίας ή αποτυχίας επιτυχίας ή αποτυχίας –– αυτό που τους παρακινεί είναι αυτό που τους παρακινεί είναι η αγαλίαση από την ίδια τη δουλειά τους.η αγαλίαση από την ίδια τη δουλειά τους.

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΡΟΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΡΟΗ –– ιδανική εµπειρίαιδανική εµπειρία

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να µπει κάποιος σε «ροή»:Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να µπει κάποιος σε «ροή»:

Σκόπιµη εστίαση της προσοχήςΣκόπιµη εστίαση της προσοχής σε συγκεκριµένο έργοσε συγκεκριµένο έργο

Η υψηλή συγκέντρωση είναι η πεµπτουσία της «ροής»Η υψηλή συγκέντρωση είναι η πεµπτουσία της «ροής»

Απαιτείται σηµαντική προσπάθεια να ηρεµήσει κάποιος Απαιτείται σηµαντική προσπάθεια να ηρεµήσει κάποιος και να εστιάσει την προσοχή του ώστε να ξεκινήσει την και να εστιάσει την προσοχή του ώστε να ξεκινήσει την προσπάθεια (προσπάθεια (πειθαρχία πειθαρχία –– αυτοέλεγχοςαυτοέλεγχος))

Επιτυγχάνεται όταν οι άνθρωποι βρίσκουν ένα έργο στο Επιτυγχάνεται όταν οι άνθρωποι βρίσκουν ένα έργο στο οποίο έχουν οποίο έχουν ειδικευθείειδικευθεί και το αναλαµβάνουν σε ένα και το αναλαµβάνουν σε ένα επίπεδο που θέτει ελαφρά την ικανότητά τους σε επίπεδο που θέτει ελαφρά την ικανότητά τους σε δοκιµασίαδοκιµασία

Συγκεντρώνονται περισσότερο όταν Συγκεντρώνονται περισσότερο όταν απαιτούνταιαπαιτούνται από από αυτούς λίγο περισσότερα από τα συνηθισµένα αυτούς λίγο περισσότερα από τα συνηθισµένα

και και είναι ικανοίείναι ικανοί να δώσουν περισσότερα από τα να δώσουν περισσότερα από τα συνηθισµένα.συνηθισµένα.

Goleman, 1998

Θεωρία ψυχολογική ροήςΘεωρία ψυχολογική ροής

Στην κατάσταση της ψυχολογικής ροής το Στην κατάσταση της ψυχολογικής ροής το άτοµο είναι άτοµο είναι ολοκληρωτικά απορροφηµένο ολοκληρωτικά απορροφηµένο από την εκτελούµενη δραστηριότητα, έχει από την εκτελούµενη δραστηριότητα, έχει καθαρή σκέψηκαθαρή σκέψη, , ελέγχει τα συναισθήµατά ελέγχει τα συναισθήµατά του, του, δεν αισθάνεται κόπωσηδεν αισθάνεται κόπωση, είναι πλήρως , είναι πλήρως εναρµονισµένο µε τη δραστηριότηταεναρµονισµένο µε τη δραστηριότητα, την , την οποία απολαµβάνει χωρίς να σκέφτεται το οποία απολαµβάνει χωρίς να σκέφτεται το αποτέλεσµα της προσπάθειάς τουαποτέλεσµα της προσπάθειάς του(Csikszentmihalyi, 1982, 1988; Jackson, 1988, 1992a,b,

1995, 1996, 1999)΄. -

Εσωτερικοί / Εξωτερικοί Παρακινητικοί παράγοντεςΕσωτερικοί / Εξωτερικοί

Παρακινητικοί παράγοντες

Τα κίνητρα παρουσιάζονται µε διάφορες µορφές:Τα κίνητρα παρουσιάζονται µε διάφορες µορφές:

Μερικές φορές είναι Μερικές φορές είναι εσωτερικής φύσεωςεσωτερικής φύσεως και και προέρχονται κυρίως από µια προσωπική επιθυµία προέρχονται κυρίως από µια προσωπική επιθυµία να φτάσει κανείς στην επιτυχία, ανεξάρτητα από να φτάσει κανείς στην επιτυχία, ανεξάρτητα από εξωτερικές ανταµοιβές ή δέλεαρεξωτερικές ανταµοιβές ή δέλεαρ

Άλλοτε είναι Άλλοτε είναι εξωτερικής φύσεωςεξωτερικής φύσεως και και προέρχονται από µια επιθυµία να αποκτήσει προέρχονται από µια επιθυµία να αποκτήσει κανείς δηµοσιότητα, φήµη ή οικονοµικές κανείς δηµοσιότητα, φήµη ή οικονοµικές απολαβές.απολαβές.

Παρακινητικοί παράγοντεςΕσωτερική & εξωτερική παρακίνησηΕσωτερική & εξωτερική παρακίνησηΕσωτερική & εξωτερική παρακίνησηΕσωτερική & εξωτερική παρακίνηση

Εσωτερική Εσωτερική παρακίνησηπαρακίνηση

AutotelicAutotelic behaviorbehavior

ΑυτοσκοπόςΑυτοσκοπός

Εµπειρία Εµπειρία

ΕνδιαφέρονΕνδιαφέρον

Χαρά Χαρά

Εξωτερική Εξωτερική παρακίνησηπαρακίνηση

Η συµπεριφορά Η συµπεριφορά προκαλείται προκαλείται όχι όχι

αυθόρµητααυθόρµητα, αλλά για , αλλά για να ανταποκριθεί σε να ανταποκριθεί σε κάποια εξωτερική κάποια εξωτερική αιτία αιτία (φήµη, αµοιβή κ.ά.)(φήµη, αµοιβή κ.ά.)

Page 3: ΑΨ-4-ΚΙΝΗΤΡΑ-Εσωτερικά-Εξωτερικά - Ψυχ Ροή - Στόχοι [Compatibility Mode]

3

VallerandVallerand & & LosierLosier, 1999, 1999

Κρίσιµη και ιδιαίτερα σηµαντική η ενοποίηση Κρίσιµη και ιδιαίτερα σηµαντική η ενοποίηση θεωρητικών προσεγγίσεων στη µελέτη, θεωρητικών προσεγγίσεων στη µελέτη, διερεύνηση, αιτιολόγηση και ερµηνεία της διερεύνηση, αιτιολόγηση και ερµηνεία της συµπεριφοράς και της ψυχολογικής συµπεριφοράς και της ψυχολογικής κατάστασης των αθλητών.κατάστασης των αθλητών.

Ολοκληρωµένη θεωρία ΠαρακίνησηςΟλοκληρωµένη θεωρία ΠαρακίνησηςIntegrative theory of motivationIntegrative theory of motivation

Ολοκληρωµένη θεωρία ΠαρακίνησηςΟλοκληρωµένη θεωρία ΠαρακίνησηςIntegrative theory of motivationIntegrative theory of motivation

Ολοκληρωµένη θεωρία ΠαρακίνησηςΟλοκληρωµένη θεωρία ΠαρακίνησηςIntegrative theory of motivationIntegrative theory of motivation

Ολοκληρωµένη θεωρία ΠαρακίνησηςΟλοκληρωµένη θεωρία ΠαρακίνησηςIntegrative theory of motivationIntegrative theory of motivation

•Επιτυχία / αποτυχία•Ανταγωνισµός/συνεργασία•Συµπεριφορά προπονητών

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

Αντιλήψεις• επάρκειας

• αυτονοµίας

• σχέσεων

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΕΣΟΛΑΒΗΤΕΣ

•Εσωτερικά κίνητρα•Εξωτερικά κίνητρα

· Ρύθµιση µέσωενσωµάτωσης

· Ρύθµιση µέσωταύτισης

· Ενδοβολική ρύθµιση

•Απουσία κινήτρων

ΚΙΝΗΤΡΑ

• Συναίσθηµα

• Αθλητική

συµπεριφορά

• Επιµονή στην

προσπάθεια

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

Vallerand & Losier (1999)

Οι Οι κοινωνικοί παράγοντες κοινωνικοί παράγοντες µπορούν να µπορούν να προβλέψουν τους προβλέψουν τους ψυχολογικούς ψυχολογικούς διαµεσολαβητέςδιαµεσολαβητές της αυτονοµίας, της της αυτονοµίας, της επάρκειας και των σχέσεων καιεπάρκειας και των σχέσεων και

οι ψυχολογικοί διαµεσολαβητές µε τη σειρά οι ψυχολογικοί διαµεσολαβητές µε τη σειρά τους µπορούν να προβλέψουν το τους µπορούν να προβλέψουν το επίπεδο επίπεδο των εσωτερικών και εξωτερικών των εσωτερικών και εξωτερικών κινήτρωνκινήτρων..

KowalKowal & Fortier (2000)& Fortier (2000)

Κοινωνικοί παράγοντεςΚοινωνικοί παράγοντες Κοινωνικοί παράγοντεςΚοινωνικοί παράγοντες

∆ιευκολύνουν ή µη την ένταση και τη λειτουργία ∆ιευκολύνουν ή µη την ένταση και τη λειτουργία των ψυχολογικών χαρακτηριστικών του ατόµουτων ψυχολογικών χαρακτηριστικών του ατόµου

Επιτυχία/ΑποτυχίαΕπιτυχία/Αποτυχία: διαµορφώνουν : διαµορφώνουν το αίσθηµα αυτονοµίας του ατόµου το αίσθηµα αυτονοµίας του ατόµου την πεποίθηση επάρκειας και αποτελεσµατικότηταςτην πεποίθηση επάρκειας και αποτελεσµατικότητας

Ανταγωνισµός Ανταγωνισµός (προσανατολισµός στο εγώ) (προσανατολισµός στο εγώ) περιορίζει το αίσθηµα αυτονοµίας περιορίζει το αίσθηµα αυτονοµίας –– εστία εστία ελέγχου εξωτερικήελέγχου εξωτερική

ΣυναγωνισµόςΣυναγωνισµός (προσανατολισµός στο έργο) (προσανατολισµός στο έργο) ενισχύει το αίσθηµα αυτονοµίας και βελτιώνει τις ενισχύει το αίσθηµα αυτονοµίας και βελτιώνει τις σχέσεις του αθλητή σχέσεις του αθλητή –– εστία ελέγχου εσωτερική ...εστία ελέγχου εσωτερική ...

Συµπεριφορά προπονητήΣυµπεριφορά προπονητή: µπορεί να : µπορεί να επηρεάσει θετικά ή αρνητικά το αίσθηµα επηρεάσει θετικά ή αρνητικά το αίσθηµα αυτονοµίας, επάρκειας καθώς και τις αυτονοµίας, επάρκειας καθώς και τις σχέσεις του αθλητήσχέσεις του αθλητή

Κοινωνικοί παράγοντεςΚοινωνικοί παράγοντες Ψυχολογικοί διαµεσολαβητέςΨυχολογικοί διαµεσολαβητές

Ρυθµίζουν τη σχέση µεταξύ κοινωνικών Ρυθµίζουν τη σχέση µεταξύ κοινωνικών παραγόντων και κινήτρων παραγόντων και κινήτρων

Επάρκεια (Επάρκεια (competence)competence) Αυτονοµία (Αυτονοµία (autonomy)autonomy)

Αρµονικές σχέσεις/κοινωνικότητα (Αρµονικές σχέσεις/κοινωνικότητα (relatedness)relatedness)

DeciDeci, 1991: , 1991: Η µη ικανοποίηση των ψυχολογικών Η µη ικανοποίηση των ψυχολογικών αναγκών θα οδηγήσει σε µείωση των κινήτρωναναγκών θα οδηγήσει σε µείωση των κινήτρων

Page 4: ΑΨ-4-ΚΙΝΗΤΡΑ-Εσωτερικά-Εξωτερικά - Ψυχ Ροή - Στόχοι [Compatibility Mode]

4

Ανάγκη για επάρκειαΑνάγκη για επάρκεια

Σχετίζεται µε την αυτοπεποίθηση του ατόµουΣχετίζεται µε την αυτοπεποίθηση του ατόµου Συνιστά προϋπόθεση για την ανάπτυξη κινήτρωνΣυνιστά προϋπόθεση για την ανάπτυξη κινήτρων

Αυτονοµία Αυτονοµία

•• Αναφέρεται στην πεποίθηση του ατόµου ότι έχει τον Αναφέρεται στην πεποίθηση του ατόµου ότι έχει τον έλεγχο της µοίρας του, των πράξεων και των έλεγχο της µοίρας του, των πράξεων και των επιλογών τουεπιλογών του

•• Χωρίς αυτονοµία στις ενέργειες και τις επιλογές του , Χωρίς αυτονοµία στις ενέργειες και τις επιλογές του , το άτοµο δεν θα φθάσει στον αυτοπροσδιορισµό, το άτοµο δεν θα φθάσει στον αυτοπροσδιορισµό, δεν µπορεί να ελέγξει και να κατευθύνει τις ενέργειές δεν µπορεί να ελέγξει και να κατευθύνει τις ενέργειές του.του.

Επάρκεια χωρίς Αυτονοµία Επάρκεια χωρίς Αυτονοµία

Επάρκεια χωρίς αυτονοµία Επάρκεια χωρίς αυτονοµία δεν µπορεί να δεν µπορεί να δηµιουργήσει αυτοπροσδιορισµόδηµιουργήσει αυτοπροσδιορισµόΧωρίς αυτοπροσδιορισµό δεν µπορούν να Χωρίς αυτοπροσδιορισµό δεν µπορούν να αναπτυχθούν εσωτρικά κίνητρα. αναπτυχθούν εσωτρικά κίνητρα.

Αισθάνεται αυτοπεποίθηση, αλλά συνήθως µετά Αισθάνεται αυτοπεποίθηση, αλλά συνήθως µετά από παρότρυνση ή στήριξη κάποιου άλλου από παρότρυνση ή στήριξη κάποιου άλλου Η απουσία παρότρυνσης θα οδηγήσει σε µείωση του Η απουσία παρότρυνσης θα οδηγήσει σε µείωση του εσωτερικού κινήτρουεσωτερικού κινήτρου

Αρµονικές σχέσεις Αρµονικές σχέσεις

-- κοινωνικότητα είναι απαραίτητες για την κοινωνικότητα είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη του δυναµικού του ατόµου.ανάπτυξη του δυναµικού του ατόµου.

Η συνεργασία µε τους συναθλητές και Η συνεργασία µε τους συναθλητές και τους προπονητές είναι κρίσιµο συστατικό τους προπονητές είναι κρίσιµο συστατικό της ανάτπυξης του ατόµου της ανάτπυξης του ατόµου --

Θεωρία αυτοκαθορισµούΘεωρία αυτοκαθορισµού

SelfSelf--Determination TheoryDetermination Theory

Θεωρία αυτοκαθορισµούΘεωρία αυτοκαθορισµού

SelfSelf--Determination TheoryDetermination Theory

Έλλειψη παρακίνησης

A-motivation

Εξωτερική

ρύθµιση

External

regulation

Εσωτερίκευση

Introjected

regulation

Ταυτοοίηση

Identification

Ενσωµάτωση

Integratedregulation

Εσωτερική

αρακίνηση

Intrinsic

motivation

Ε ξ ω τ ε ρ ι κ ά κ ί ν η τ ρ α

Deci & Ryan (1991Deci & Ryan (1991))

Απουσία

κινήτρωνΕξωτερική

ρύθµιση

Εσωτερίκευση Ταυτοοίηση Ενσωµάτωση • Γνώση

• Επίτευξη

• Ερεθίσµατα

Αυτοκαθορισµός Αυτοκαθορισµός

... Αναφέρεται στον βαθµό αυτονοµίας ... Αναφέρεται στον βαθµό αυτονοµίας που το άτοµο έχει στις αποφάσεις και τις που το άτοµο έχει στις αποφάσεις και τις ενέργειές του, στην αίσθηση προσωπικής ενέργειές του, στην αίσθηση προσωπικής επίδρασης στη συµπεριφορά του και τη επίδρασης στη συµπεριφορά του και τη λήψη αποφάσεων. λήψη αποφάσεων.

Ελεγχόµενη Ελεγχόµενη –– αυτόνοµη / αυτόνοµη / αυτοπροσδιοριζόµενη δράσηαυτοπροσδιοριζόµενη δράση

ΗΗ εξωτερικά εξωτερικά παρακινούµενη παρακινούµενη συµπεριφοράσυµπεριφορά µπορεί µπορεί να γίνει αυτόνοµη να γίνει αυτόνοµη µέσω των µέσω των αναπτυξιακών αναπτυξιακών διαδικασιών της διαδικασιών της εσωτερίκευσηςεσωτερίκευσης και και ενσωµάτωσηςενσωµάτωσης

ΕσωτερίκευσηΕσωτερίκευση::

Μετατροπή εξωτερικών Μετατροπή εξωτερικών ρυθµιστικών ρυθµιστικών διαδικασιών σε διαδικασιών σε εσωτερικέςεσωτερικές

ΕνσωµάτωσηΕνσωµάτωση::

Ο τρόπος µε τον οποίο Ο τρόπος µε τον οποίο αυτές οι ρυθµίσεις αυτές οι ρυθµίσεις ενοποιούνται µε τον ενοποιούνται µε τον εαυτό.εαυτό.

Deci & Ryan (1991Deci & Ryan (1991))

Άξονας αυτοΆξονας αυτο--καθορισµούκαθορισµούΆξονας αυτοΆξονας αυτο--καθορισµούκαθορισµού

Page 5: ΑΨ-4-ΚΙΝΗΤΡΑ-Εσωτερικά-Εξωτερικά - Ψυχ Ροή - Στόχοι [Compatibility Mode]

5

Παρακινητικοί παράγοντες

Η ανάγκη για επίτευξη

Οι στόχοι

Το επίπεδο των προσδοκιών

Η επιτυχία ή αποτυχία

Η ενίσχυση

Η ανάγκη για επίτευξη

Οι στόχοι

Το επίπεδο των προσδοκιών

Η επιτυχία ή αποτυχία

Η ενίσχυση

Ο δάσκαλος /προπονητής

Η διδασκαλία

Το περιεχόµενο του προγράµµατος

Η συµµετοχή στις αποφάσεις

Ο συναγωνισµός

Τα µέσα & οι εγκαταστάσεις

Το άθληµα

Η κριτική

Οι θεατές

Οι αµοιβές / ποινές

ΕσωτερικοίΕσωτερικοί ΕξωτερικοίΕξωτερικοί

Υπονόµευση εσωτερικών κινήτρωνΥπονόµευση εσωτερικών κινήτρωνΥπονόµευση εσωτερικών κινήτρωνΥπονόµευση εσωτερικών κινήτρων

ΠΑΙΧΝΙ∆ΙΠΑΙΧΝΙ∆Ι αυτοσκοπός, χαρά …αυτοσκοπός, χαρά …

ΧΡΗΜΑΤΑΧΡΗΜΑΤΑ

∆ιακοπή παιχνιδιού∆ιακοπή παιχνιδιού

Μια εξωτερική Μια εξωτερική ανταµοιβή η οποία ανταµοιβή η οποία ενθαρρύνει τους ενθαρρύνει τους αθλητές να αθλητές να αποδίδουν τη αποδίδουν τη συµµετοχή τους σε συµµετοχή τους σε εξωτερικές αιτίες, εξωτερικές αιτίες, µπορεί να µειώσει τα µπορεί να µειώσει τα εσωτερικά κίνητραεσωτερικά κίνητρα

Οι προπονητές θα Οι προπονητές θα πρέπει να πρέπει να αποθαρρύνουν αποθαρρύνουν οποιαδήποτε µορφή οποιαδήποτε µορφή εξωτερικής αµοιβής εξωτερικής αµοιβής την οποία οι αθλητές την οποία οι αθλητές θα µπορούσαν να θα µπορούσαν να θεωρήσουν πιο θεωρήσουν πιο σηµαντική από την σηµαντική από την ίδια τη συµµετοχή .ίδια τη συµµετοχή .

ΕΝΝΟΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗ

.

Εσωτερικά Εσωτερικά –– Εξωτερικά κίνητραΕξωτερικά κίνητραΕσωτερικά Εσωτερικά –– Εξωτερικά κίνητραΕξωτερικά κίνητρα

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ

Ανάγκη για επίτευξηΑνάγκη για επίτευξη Ανάγκη για επίτευξηΑνάγκη για επίτευξη

Χαρακτηριστικό της προσωπικότηταςΧαρακτηριστικό της προσωπικότητας

Ανάγκη έντονης προσπάθειαςΑνάγκη έντονης προσπάθειας

Ικανοποίηση µέσω των καλών Ικανοποίηση µέσω των καλών ““αποτελεσµάτωναποτελεσµάτων””

Η αναγνώριση ενισχύει την προσπάθειαΗ αναγνώριση ενισχύει την προσπάθεια

Θέτουν ρεαλιστικούς στόχουςΘέτουν ρεαλιστικούς στόχους

Εκτελούν καλύτερα κάτω από έντονες Εκτελούν καλύτερα κάτω από έντονες συνθήκες.συνθήκες.

ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ

Επίπεδο προσδοκιώνΕπίπεδο προσδοκιών Επίπεδο προσδοκιώνΕπίπεδο προσδοκιών

Αναφέρεται στο επίπεδο της Αναφέρεται στο επίπεδο της προσδοκώµενης απόδοσηςπροσδοκώµενης απόδοσης

Καθορίζεται από το ίδιο το άτοµοΚαθορίζεται από το ίδιο το άτοµο

Επηρεάζεται από: Επηρεάζεται από: τις εµπειρίες τις εµπειρίες

την αυτογνωσίατην αυτογνωσία

την αυτοπεποίθηση την αυτοπεποίθηση –– την αντιλαµβανόµενη την αντιλαµβανόµενη ικανότηταικανότητα

τους στόχουςτους στόχους

την επιτυχία ή την αποτυχία την επιτυχία ή την αποτυχία

τους σηµαντικούς άλλουςτους σηµαντικούς άλλους

ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ

Page 6: ΑΨ-4-ΚΙΝΗΤΡΑ-Εσωτερικά-Εξωτερικά - Ψυχ Ροή - Στόχοι [Compatibility Mode]

6

Επιτυχία Επιτυχία -- αποτυχίααποτυχία Επιτυχία Επιτυχία -- αποτυχίααποτυχία

Επηρεάζουν Επηρεάζουν τη σκέψητη σκέψη τις αντιδράσειςτις αντιδράσεις τη συµπεριφορά τη συµπεριφορά

ΕπιτυχίαΕπιτυχία ευχάριστα συναισθήµατα ευχάριστα συναισθήµατα διεγείρει το ενδιαφέρον, διεγείρει το ενδιαφέρον, ενθαρρύνει, αυξάνει την ενθαρρύνει, αυξάνει την προσπάθεια, αίσθηµα υπεροχής, προσπάθεια, αίσθηµα υπεροχής, κοινωνική αναγνώρισηκοινωνική αναγνώριση

ΑποτυχίαΑποτυχία αρνητικά συναισθήµατααρνητικά συναισθήµατα

απογοητεύει, αποθαρρύνει, απογοητεύει, αποθαρρύνει, µειώνει το ενδιαφέρονµειώνει το ενδιαφέρον

ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ

Φόβος αποτυχίαςΦόβος αποτυχίας Φόβος αποτυχίαςΦόβος αποτυχίας

Στόχοι υπερβολικά υψηλοί ή χαµηλοίΣτόχοι υπερβολικά υψηλοί ή χαµηλοί

Σηµασία στην κριτικήΣηµασία στην κριτική--αξιολόγηση αξιολόγηση των άλλωντων άλλων

Έντονη αυτοκριτική Έντονη αυτοκριτική

Ενέργειες χωρίς ρίσκοΕνέργειες χωρίς ρίσκο

… χαµηλή απόδοση… χαµηλή απόδοση

ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ

Ενίσχυση Ενίσχυση Ενίσχυση Ενίσχυση

Εσωτερική ενίσχυση Εσωτερική ενίσχυση Καλή εκτέλεσηΚαλή εκτέλεση

Προσωπική ικανοποίησηΠροσωπική ικανοποίηση

Επίτευξη προσωπικών στόχων …Επίτευξη προσωπικών στόχων …

Εξωτερική ενίσχυσηΕξωτερική ενίσχυση Ικανοποίηση κοινωνικών αναγκών Ικανοποίηση κοινωνικών αναγκών

(κοινωνική αναγνώριση, παραδοχή)(κοινωνική αναγνώριση, παραδοχή)

Ηθικές αµοιβέςΗθικές αµοιβές

Ψυχολογικές αµοιβέςΨυχολογικές αµοιβές

ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ

Ενίσχυση Ενίσχυση Ενίσχυση Ενίσχυση

Είναι παιδαγωγικό εργαλείο, για να Είναι παιδαγωγικό εργαλείο, για να βοηθήσει την απόδοση πρέπει:βοηθήσει την απόδοση πρέπει:

να δίνεται την κατάλληλη στιγµήνα δίνεται την κατάλληλη στιγµή

να δίνεται µε φειδώνα δίνεται µε φειδώ

να συνδυάζεται µε την ποιότητα της να συνδυάζεται µε την ποιότητα της εκτέλεσηςεκτέλεσης

να µην ταυτίζεται µε το αποτέλεσµανα µην ταυτίζεται µε το αποτέλεσµα

να ενισχύει τα θετικά και όχι τα λάθη . να ενισχύει τα θετικά και όχι τα λάθη .

ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΡΑΚΙΝΗΣΗ

Γυµναστής Γυµναστής -- ΠροπονητήςΠροπονητήςΓυµναστής Γυµναστής -- ΠροπονητήςΠροπονητής

Για να λειτουργήσει παρακινητικά Για να λειτουργήσει παρακινητικά πρέπει να διαθέτει:πρέπει να διαθέτει:

ΓνώσηΓνώση

∆ιδακτική και προπονητική ικανότητα∆ιδακτική και προπονητική ικανότητα

Αφοσίωση στο έργο του Αφοσίωση στο έργο του

Θέληση για δουλειάΘέληση για δουλειά

Κατάλληλη συµπεριφορά Κατάλληλη συµπεριφορά

ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ

Page 7: ΑΨ-4-ΚΙΝΗΤΡΑ-Εσωτερικά-Εξωτερικά - Ψυχ Ροή - Στόχοι [Compatibility Mode]

7

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ προπονητή ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ προπονητή -- ΚΙΝΗΤΡΑ αθλητώνΚΙΝΗΤΡΑ αθλητώνΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ προπονητή ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ προπονητή -- ΚΙΝΗΤΡΑ αθλητώνΚΙΝΗΤΡΑ αθλητών

Συµπερ

ιφορά

προπονητή

Κοινωνική υποστήριξη

Συµπεριφορά στην προπόνηση

Θετική ανατροφοδότηση

Ικανότητα

Αντίληψη ρόλου

Αντιλαµβανόµενη δικαιοσύνη για τις αµοιβές

Κίνητρ

α

αθλητώ

ν

Κίνητρα

Προσπάθεια

Απόδοση

Αµοιβή

Ικανοποίηση

Chelladurai, 1985

∆ιδασκαλία ∆ιδασκαλία ∆ιδασκαλία ∆ιδασκαλία

Συνδυασµός ανατροφοδότησης και Συνδυασµός ανατροφοδότησης και σωστής κριτικήςσωστής κριτικής

Ανατροφοδότηση «σάντουιτς» Ανατροφοδότηση «σάντουιτς»

Χωρίς αναλυτικές περιγραφέςΧωρίς αναλυτικές περιγραφές

Χωρίς εκτενείς προφορικές εξηγήσειςΧωρίς εκτενείς προφορικές εξηγήσεις

Χρήση διαφορετικών ερεθισµάτων.Χρήση διαφορετικών ερεθισµάτων.

ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ

Περιεχόµενο προγράµµατοςΠεριεχόµενο προγράµµατοςΠεριεχόµενο προγράµµατοςΠεριεχόµενο προγράµµατος

Ανανέωση προγράµµατοςΑνανέωση προγράµµατος

Ποικιλία ασκήσεων Ποικιλία ασκήσεων

είδος είδος

ένταση ένταση

∆ιάρκεια ασκήσεων∆ιάρκεια ασκήσεων

Μέσα Μέσα

ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ

Η συµµετοχή στις αποφάσειςΗ συµµετοχή στις αποφάσειςΗ συµµετοχή στις αποφάσειςΗ συµµετοχή στις αποφάσεις

Ενισχύει τη δέσµευσηΕνισχύει τη δέσµευση

Αυξάνει την προσπάθεια Αυξάνει την προσπάθεια

ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ

Ο συναγωνισµόςΟ συναγωνισµόςΟ συναγωνισµόςΟ συναγωνισµός

Σηµαντικός παρακινητικός παράγονταςΣηµαντικός παρακινητικός παράγοντας

Ενίσχυση της κοινωνικής προσαρµογής και Ενίσχυση της κοινωνικής προσαρµογής και της ανάπτυξης ηθικών αξιώντης ανάπτυξης ηθικών αξιών

Ενίσχυση της διάθεσης για συµµετοχή, Ενίσχυση της διάθεσης για συµµετοχή, προσπάθεια, απόδοσηπροσπάθεια, απόδοση

Συναγωνισµός και αµοιβές Συναγωνισµός και αµοιβές –– Μείωση των Μείωση των εσωτερικών κινήτρωνεσωτερικών κινήτρων

Συναγωνισµός και ανατροφοδότηση Συναγωνισµός και ανατροφοδότηση ––Μείωση ή αύξηση των εσωτερικών κινήτρων.Μείωση ή αύξηση των εσωτερικών κινήτρων.

ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ

Μέσα & εγκαταστάσειςΜέσα & εγκαταστάσειςΜέσα & εγκαταστάσειςΜέσα & εγκαταστάσεις

Αποτελεί µέσο ενίσχυσης της Αποτελεί µέσο ενίσχυσης της προσπάθειαςπροσπάθειας

Ασφάλεια των εγκαταστάσεων Ασφάλεια των εγκαταστάσεων

Ποικιλία στα µέσα / όργαναΠοικιλία στα µέσα / όργανα

ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ

Page 8: ΑΨ-4-ΚΙΝΗΤΡΑ-Εσωτερικά-Εξωτερικά - Ψυχ Ροή - Στόχοι [Compatibility Mode]

8

Το άθληµαΤο άθληµαΤο άθληµαΤο άθληµα

Πληροί προϋποθέσεις για την Πληροί προϋποθέσεις για την ικανοποίηση των αναγκών του αθλητή ικανοποίηση των αναγκών του αθλητή

ΚίνησηΚίνηση

ΠαιχνίδιΠαιχνίδι

ΨυχαγωγίαΨυχαγωγία

Σωµατική και Συναισθηµατική εκτόνωση.Σωµατική και Συναισθηµατική εκτόνωση.

ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ

Η κριτικήΗ κριτικήΗ κριτικήΗ κριτική

Πρέπει να συνάδει µε το επίπεδο του Πρέπει να συνάδει µε το επίπεδο του αθλητήαθλητή

Καλή γνώση του αθλητήΚαλή γνώση του αθλητή

Συνδυασµός επιβράβευσης και Συνδυασµός επιβράβευσης και κριτικής κριτικής

(τεχνική «σάντουιτς»)(τεχνική «σάντουιτς»)

ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ

Οι θεατέςΟι θεατέςΟι θεατέςΟι θεατές

Η επίδραση των θεατών εξαρτάται από Η επίδραση των θεατών εξαρτάται από

Τις εµπειρίεςΤις εµπειρίες

Την αντιλαµβανόµενη ικανότηταΤην αντιλαµβανόµενη ικανότητα

Τις προσδοκίεςΤις προσδοκίες

Τα κίνητρα των αθλητώνΤα κίνητρα των αθλητών

Θετική επίδραση σε αθλητές υψηλού Θετική επίδραση σε αθλητές υψηλού επιπέδουεπιπέδου

Θετική απλές ασκήσεις .Θετική απλές ασκήσεις .

ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ

Οι τιµωρίεςΟι τιµωρίεςΟι τιµωρίεςΟι τιµωρίες

… για τη µείωση των αρνητικών συµπεριφορών… για τη µείωση των αρνητικών συµπεριφορών

Τιµωρούµε για να µειώσουµε την πιθανότητα Τιµωρούµε για να µειώσουµε την πιθανότητα εµφάνισης µιας αρνητικής συµπεριφοράς, και εµφάνισης µιας αρνητικής συµπεριφοράς, και όχι για να µειώσουµε το παιδίόχι για να µειώσουµε το παιδί

Η τιµωρία, για να είναι αποτελεσµατική, Η τιµωρία, για να είναι αποτελεσµατική, πρέπει να δοθεί αµέσως, να είµαστε ήρεµοι και πρέπει να δοθεί αµέσως, να είµαστε ήρεµοι και σταθεροί, να είναι σύντοµη, να είναι σταθεροί, να είναι σύντοµη, να είναι εξατοµικευµένη και κατανοητή για το κάθε εξατοµικευµένη και κατανοητή για το κάθε παιδίπαιδί

∆εν πρέπει να περιµένουµε την «τέλεια» ∆εν πρέπει να περιµένουµε την «τέλεια» συµπεριφορά …συµπεριφορά …

ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑ

Εξωτερικές αµοιβές Εξωτερικές αµοιβές (π.χ. εγκώµια, (π.χ. εγκώµια, βραβεία, έπαθλα) τις βραβεία, έπαθλα) τις οποίες οι αθλητές οποίες οι αθλητές αντιλαµβάνονται ως αντιλαµβάνονται ως επιβράβευση της επιβράβευση της απόδοσής τους και ως απόδοσής τους και ως ενθάρρυνση για ενθάρρυνση για περαιτέρω περαιτέρω συµµετοχή, αυξάνουν συµµετοχή, αυξάνουν τα εσωτερικά κίνητρατα εσωτερικά κίνητρα

Οι προπονητές θα Οι προπονητές θα πρέπει να ελέγχουν πρέπει να ελέγχουν προσεκτικά τις προσεκτικά τις αντιλήψεις των νεαρών αντιλήψεις των νεαρών αθλητών για τις αθλητών για τις εξωτερικές αµοιβές.εξωτερικές αµοιβές.

Ωστόσο, συχνά οι Ωστόσο, συχνά οι εξωτερικές αµοιβές εξωτερικές αµοιβές αποβαίνουν αποβαίνουν καταστροφικές.καταστροφικές.

ΕΝΝΟΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗ

.

Εσωτερικά Εσωτερικά –– Εξωτερικά κίνητραΕξωτερικά κίνητραΕσωτερικά Εσωτερικά –– Εξωτερικά κίνητραΕξωτερικά κίνητρα

Στοχοθεσία στον αθλητισµόΣτοχοθεσία στον αθλητισµό

Page 9: ΑΨ-4-ΚΙΝΗΤΡΑ-Εσωτερικά-Εξωτερικά - Ψυχ Ροή - Στόχοι [Compatibility Mode]

9

Στόχοι Στόχοι Στόχοι Στόχοι

ΑποτελέσµατοςΑποτελέσµατος (outcome goals)(outcome goals)

ΑπόδοσηςΑπόδοσης (performance goals)(performance goals)

∆ιαδικασίας ∆ιαδικασίας (process goals)(process goals)Kingston & Hardy, 1997Kingston & Hardy, 1997

Ποιος είναι ο καλύτερος τύπος στόχουΠοιος είναι ο καλύτερος τύπος στόχου;;Burton, Weinberg, Burton, Weinberg, YukelsonYukelson, & , & WeigandWeigand, 1998, 1998

FilbyFilby, Maynard, & , Maynard, & GraydonGraydon 19991999

Στρατηγική πολλαπλών στόχων Στρατηγική πολλαπλών στόχων ((multiple goal strategy)multiple goal strategy)

ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΚΙΝΗΤΡΑΓιατί η τοποθέτηση στόχων βελτιώνει την Γιατί η τοποθέτηση στόχων βελτιώνει την απόδοση;απόδοση;

Ο καθορισµός στόχων:Ο καθορισµός στόχων:

Κατεύθυνση της προσοχήςΚατεύθυνση της προσοχής (direction of (direction of concentration)concentration)

Κινητοποίηση της προσπάθειας Κινητοποίηση της προσπάθειας ((mobilizing mobilizing effort)effort)

Επιµονή Επιµονή (persistence)(persistence)

Ανάπτυξη στρατηγικών εκµάθησης Ανάπτυξη στρατηγικών εκµάθησης ((learning learning strategies)strategies)

Locke, Shaw, Locke, Shaw, SaariSaari, & Latham, 1981, & Latham, 1981…

Στόχοι Στόχοι

Όποιος έχει ένα ‘γιατί’ να ζει, µπορεί να Όποιος έχει ένα ‘γιατί’ να ζει, µπορεί να αντιµετωπίσει οποιοδήποτε ‘πώς’αντιµετωπίσει οποιοδήποτε ‘πώς’

Νίτσε (1844Νίτσε (1844--1900)1900)

Ο ξεκάθαρος στόχος:Ο ξεκάθαρος στόχος:

είναι το καλύτερο αντίδοτο του άγχους είναι το καλύτερο αντίδοτο του άγχους και της κούρασης και της κούρασης

δίνει νόηµα σε ό,τι κάνουµεδίνει νόηµα σε ό,τι κάνουµε

......

Όταν η ζωή µας γεµίζει από νόηµα, οι κόποι Όταν η ζωή µας γεµίζει από νόηµα, οι κόποι ξαφνικά δεν είναι κούραση, αλλά βήµατα ξαφνικά δεν είναι κούραση, αλλά βήµατα απαραίτητα προς τον στόχο που έχουµε απαραίτητα προς τον στόχο που έχουµε ορίσειορίσει

∆εν µπορούµε να φιλοδοξούµε να είµαστε ∆εν µπορούµε να φιλοδοξούµε να είµαστε πάντα καλοί και να τα κάνουµε όλα καλά. πάντα καλοί και να τα κάνουµε όλα καλά. Αρκεί απλώς η διάθεση να κάνουµε σήµερα Αρκεί απλώς η διάθεση να κάνουµε σήµερα τα πράγµατα λίγο καλύτερα απ’ ό,τι τα τα πράγµατα λίγο καλύτερα απ’ ό,τι τα κάναµε χθες.κάναµε χθες.

Νίτσε .Νίτσε .

Αρχές αποτελεσµατικής τοποθέτησης στόχωνΑρχές αποτελεσµατικής τοποθέτησης στόχων

1.1. Κάντε τους στόχους συγκεκριµένους Κάντε τους στόχους συγκεκριµένους (specific goal)(specific goal) & & µετρήσιµουςµετρήσιµους (measurable goal)(measurable goal)

2.2. Τοποθετήστε ξεκάθαρα χρονικά όριαΤοποθετήστε ξεκάθαρα χρονικά όρια

3.3. Χρησιµοποιήστε σχετικά δύσκολους αλλά εφικτούςΧρησιµοποιήστε σχετικά δύσκολους αλλά εφικτούς, , ρεαλιστικούς στόχουςρεαλιστικούς στόχους

4.4. Καταγράψτε τους στόχους και παρακολουθήστε Καταγράψτε τους στόχους και παρακολουθήστε τακτικά την εξέλιξή τουςτακτικά την εξέλιξή τους

5.5. Χρησιµοποιήστε ένα συνδυασµό στόχων διαδικασίας, Χρησιµοποιήστε ένα συνδυασµό στόχων διαδικασίας, απόδοσης και αποτελέσµατοςαπόδοσης και αποτελέσµατος

Αρχές αποτελεσµατικής τοποθέτησης στόχων…Αρχές αποτελεσµατικής τοποθέτησης στόχων…

6.6. Χρησιµοποιήστε βραχυπρόθεσµους στόχουςΧρησιµοποιήστε βραχυπρόθεσµους στόχους

7.7. Τοποθετήστε οµαδικούς και ατοµικούς στόχουςΤοποθετήστε οµαδικούς και ατοµικούς στόχους

8.8. Τοποθετήστε στόχους προπόνησης και αγώνωνΤοποθετήστε στόχους προπόνησης και αγώνων

9.9. Βεβαιωθείτε ότι οι στόχοι έχουν γίνει αποδεκτοί από Βεβαιωθείτε ότι οι στόχοι έχουν γίνει αποδεκτοί από τους αθλητέςτους αθλητές

10.10. Λάβετε υπόψη τις ατοµικές διαφορές και τις διαφορές Λάβετε υπόψη τις ατοµικές διαφορές και τις διαφορές στην προσωπικότητα των αθλητών, όταν καθορίζετε στην προσωπικότητα των αθλητών, όταν καθορίζετε τους στόχους .τους στόχους .

Page 10: ΑΨ-4-ΚΙΝΗΤΡΑ-Εσωτερικά-Εξωτερικά - Ψυχ Ροή - Στόχοι [Compatibility Mode]

10

ΣΤΟΧΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

ΣυγκεκριµένοιΣυγκεκριµένοι

Μετρήσιµοι Μετρήσιµοι

ΕφικτοίΕφικτοί

Πρακτικής Πρακτικής αξίαςαξίας

Σε συγκεκριµένο Σε συγκεκριµένο χρονοδιάγραµµα χρονοδιάγραµµα

Συχνότερα λάθη στον καθορισµό στόχων …Συχνότερα λάθη στον καθορισµό στόχων …

Φτωχά διατυπωµένες δηλώσεις στόχωνΦτωχά διατυπωµένες δηλώσεις στόχων

Αποτυχία στην κατάστρωση στρατηγικής Αποτυχία στην κατάστρωση στρατηγικής για την επίτευξη του στόχουγια την επίτευξη του στόχου

Αποτυχία στην τήρηση της στρατηγικήςΑποτυχία στην τήρηση της στρατηγικής

Αποτυχία στην παρακολούθηση της Αποτυχία στην παρακολούθηση της εξέλιξηςεξέλιξης

Απογοήτευση:Απογοήτευση:

Υπερβολικά υψηλοί ή χαµηλοί στόχοιΥπερβολικά υψηλοί ή χαµηλοί στόχοι

Χρήση κυρίως στόχων αποτελέσµατος Χρήση κυρίως στόχων αποτελέσµατος

Υπερβολικά πολλοί στόχοι Υπερβολικά πολλοί στόχοι

.

Παραδείγµατα λανθασµένων & σωστών στόχων στο τένιςΠαραδείγµατα λανθασµένων & σωστών στόχων στο τένις

Είδος στόχουΕίδος στόχου Λανθασµένοι στόχοιΛανθασµένοι στόχοι ∆ιορθωµένοι στόχοι∆ιορθωµένοι στόχοι

∆ιαδικασία

Βελτίωσε την τεχνική του ρεβέρ στο τένις

Εκτέλεσε το ρεβέρ µε σταθερό καρπό και µε τον αγκώνα προς τα κάτω

Απόδοση

Βελτίωσε την αποτελεσµατικότητα του πρώτου σερβίς

Στον αγώνα να έχεις 60% επιτυχία στα πρώτα σερβίς µέχρι το τέλος του τρίτου τουρνουά

Αποτέλεσµα

Βελτίωσε την αναλογία νίκης/ήττας του προηγούµενου χρόνου

∆ιατήρησε τη δεύτερη θέση στην κατάταξη της οµάδας και κέρδισε 5 από τους 7 διπλούς αγώνες πριν από τα playoffs.

Έντυο καθορισµού στόχων στο Έντυο καθορισµού στόχων στο VolleyballVolleyball

Όνοµα: …………………….…….. Θέση: ……….………. Ηµεροµηνία: …...…Όνοµα: …………………….…….. Θέση: ……….………. Ηµεροµηνία: …...…

∆εξιότητα ∆εξιότητα Αξιολόγηση Αξιολόγηση Συγκεκριµένη ανάγκη Συγκεκριµένη ανάγκη Συγκεκριµένος στόχοςΣυγκεκριµένος στόχος

++ 00 --

ΣερβίςΣερβίς √√

Υοδοχή Υοδοχή

σερβίςσερβίς

√√ Άστοχες πάσες στην Άστοχες πάσες στην

πασαδόροπασαδόρο

75% εύστοχες πάσες 75% εύστοχες πάσες

χωρίς άσσους µέχρι ..χωρίς άσσους µέχρι ..

Πάσα Πάσα √√

Είθεση Είθεση √√ Μπλοκάρουν το καρφί Μπλοκάρουν το καρφί

µουµου

Να αυξήσω τις γωνίεςΝα αυξήσω τις γωνίες

Να αυξήσω κατά 75% την Να αυξήσω κατά 75% την

απόδοση µέχρι …απόδοση µέχρι …

ΜλοκΜλοκ √√

Άµυνα Άµυνα √√ …

Οµαδική προσέγγιση στον καθορισµό στόχωνΟµαδική προσέγγιση στον καθορισµό στόχων

Φάση σχεδιασµούΦάση σχεδιασµού

Εκτίµηση αναγκών οµάδας και ατόµων Εκτίµηση αναγκών οµάδας και ατόµων

∆ηµιουργία λίστας, η οποία θα οδηγήσει στην ∆ηµιουργία λίστας, η οποία θα οδηγήσει στην τοποθέτηση συγκεκριµένων στόχων τοποθέτηση συγκεκριµένων στόχων (λαµβάνοντας υπόψη τις αρχές για την τοποθέτηση (λαµβάνοντας υπόψη τις αρχές για την τοποθέτηση στόχων)στόχων)

Φάση συνάντησης Φάση συνάντησης –– για την ενηµέρωση για την ενηµέρωση και αποδοχή των στόχων και αποδοχή των στόχων

Φάση αξιολόγησης Φάση αξιολόγησης ((ανασκόπησηανασκόπηση µετά από µετά από κάθε προπόνηση και αγώνα + κάθε προπόνηση και αγώνα + videovideo) )

Τροποποίηση συµπεριφοράς παιδιού: Τροποποίηση συµπεριφοράς παιδιού:

Τωρινές δυνατότητες Ψυχο-πνευµατική κατάσταση παιδιού

Στόχος

Page 11: ΑΨ-4-ΚΙΝΗΤΡΑ-Εσωτερικά-Εξωτερικά - Ψυχ Ροή - Στόχοι [Compatibility Mode]

11