Προτεινόμενο 2ωρο διαγώνισμα για την Νεοελληνική Γλώσσα της Α’ Γυμνασίου στις ενότητες 4 και 5.

Εφηβεύα και διατροφό Written by Γεωργύα Γκαναςούλη Διαιτολόγοσ - Διατροφολόγοσ

Οι διατροφικϋσ απαιτόςεισ κατϊ την εφηβεύα εύναι ιδιαύτερα αυξημϋνεσ,

γιατύ από τη μια υπϊρχει επιτϊχυνςη τησ ανϊπτυξησ και από την ϊλλη αύξηςη τησ φυςικόσ δραςτηριότητασ των εφόβων. Κατϊ τη διϊρκεια τησ ανϊπτυξησ, ο ϋφηβοσ ϋχει εξαιρετικϊ μεγϊλη όρεξη και μόνον αν καλύπτεται από αντύςτοιχη πρόςληψη θα μπορϋςει ο οργανιςμόσ να καλύψει τισ ανϊγκεσ του. Οι διατροφικϋσ απαιτόςεισ αφορούν βαςικϊ τισ θερμύδεσ (για την αύξηςη και τη φυςικό δραςτηριότητα), τισ πρωτεΐνεσ (για την ϋμμηνη ρύςη ςτισ κοπϋλεσ και την αύξηςη του νϋου ιςτού και ςτα δύο φύλα), αλλϊ επύςησ και τα ιχνοςτοιχεύα και τισ βιταμύνεσ.

Ανεπϊρκειεσ ςε βιταμύνη Α, ριβοφλαβύνη, αςβϋςτιο και ςύδηρο ϋχουν ςυςχετιςτεύ με μεύωςη ό καθυςτϋρηςη τησ εφηβικόσ ανϊπτυξησ. Οι ανϊγκεσ για τον ςύδηρο εύναι αυξημϋνεσ ςτα κορύτςια, κυρύωσ λόγου ϋμμηνησ ρύςησ, αλλϊ από ϋρευνεσ φαύνεται ότι βοηθϊει ακόμα και ςτην αύξηςη αφομούωςησ τησ γνώςησ (καλύτερη απόδοςη ςτα μαθόματα). Ο ψευδϊργυροσ ενιςχύει την ανϊπτυξη των οςτών, ελαττώνει την απώλεια ςκελετικόσ μϊζασ και βοηθϊει ςτην ανϊπτυξη των δευτερογενών φυλετικών χαρακτηριςτικών. Η ανϊπτυξη του ςκελετού χρειϊζεται επαρκό ποςότητα βιταμύνησ D, ενώ οι βιταμύνεσ Α, C και Ε χρειϊζονται για την ανϊπτυξη νϋων κυττϊρων.

Η εφηβεύα θεωρεύται, για πολλούσ λόγουσ, ωσ κρύςιμη διατροφικϊ περύοδοσ τησ ζωόσ:

1. Η δραματικό αύξηςη ςτη φυςικό ανϊπτυξη και εξϋλιξη, αυξϊνει πιεςτικϊ τισ ανϊγκεσ για θρεπτικϊ ςυςτατικϊ. Κατϊ τη διϊρκεια αυτόσ τησ περιόδου υπϊρχει μια αύξηςη του ςωματικού βϊρουσ

2. Κϊποιεσ φορϋσ μπορεύ να παύξουν ρόλο κϊποιοι κοινωνικοπολιτιςμικού παρϊγοντεσ ό μια αλλαγό ςτον τρόπο διατροφόσ ό ςτισ διατροφικϋσ ςυνόθειεσ που μπορούν να επηρεϊςουν την πρόςληψη των θρεπτικών ςυςτατικών ό την ανϊγκη γι' αυτϊ.

3. Οι ψυχολογικϋσ αλλαγϋσ (που μπορεύ να προκληθούν και από τισ ςωματικϋσ αλλαγϋσ) και η ανϊπτυξη τησ προςωπικότητασ μπορούν να επηρεϊςουν τισ διατροφικϋσ ςυνόθειεσ ςε περύοδο που οι ϋφηβοι νιώθουν ευϊλωτοι. Δεν εύναι μικρό το ποςοςτό των εφόβων -ιδιαύτερα των κοριτςιών- που αντιμετωπύζουν κϊποια διατροφικό διαταραχό.

H διατροφό κατϊ τη διϊρκεια τησ εφηβεύασ καλό εύναι να: Παρϋχει τα απαραύτητα θρεπτικϊ ςυςτατικϊ για την αντιμετώπιςη των

αναγκών τησ φυςικόσ και νοητικόσ ανϊπτυξησ και εξϋλιξησ. Παρϋχει επϊρκεια θρεπτικών ςυςτατικών που η αποθόκευςό τουσ θα

βοηθόςει ςε περιπτώςεισ αςθϋνειασ ό εγκυμοςύνησ. Εύναι προςεγμϋνη για να προφυλϊςςει την ενόλικη ζωό από αςθϋνειεσ

που ςχετύζονται με τη διατροφό όπωσ τα καρδιαγγειακϊ, ο ςακχαρώδησ διαβότησ, η οςτεοπόρωςη και ο καρκύνοσ.

Ενθαρρύνει τισ υγιεινϋσ διατροφικϋσ ςυνόθειεσ και ϋναν καλύτερο τρόπο ζωόσ που θα περιλαμβϊνει και ϋνα εύδοσ φυςικόσ δραςτηριότητασ (χαμηλό φυςικό δραςτηριότητα ϋχει ςυςχετιςθεύ με την αύξηςη βϊρουσ και την παχυςαρκύα).

ΘΕΜΑΣΑ ΠΡΟ ΤΖΗΣΗΗ

1. Διατύπωςη ϊποψησ

Σε ϋνα ςύντομο κεύμενο (10-15 ςειρϋσ) να αναπτύξετε την ϊποψη ςασ για το

ϊρθρο που διαβϊςατε.

2. Ονοματικϋσ – Ρηματικϋσ φρϊςεισ.

Στην παρακϊτω περύοδο να διακρύνετε τισ ονοματικϋσ και ρηματικϋσ

φρϊςεισ, από τισ οπούεσ αποτελεύται.

«Ο ψευδϊργυροσ ενιςχύει την ανϊπτυξη των οςτών, ελαττώνει την απώλεια

ςκελετικόσ μϊζασ και βοηθϊει ςτην ανϊπτυξη των δευτερογενών φυλετικών

χαρακτηριςτικών.»

3. Επιθετικού προςδιοριςμού

Στο παρακϊτω απόςπαςμα να διακρύνετε τουσ επιθετικούσ προςδιοριςμούσ.

«Η δραματικό αύξηςη ςτη φυςικό ανϊπτυξη και εξϋλιξη, αυξϊνει πιεςτικϊ

τισ ανϊγκεσ για θρεπτικϊ ςυςτατικϊ.»

4. Κλύςη ουςιαςτικών και επιθϋτων

«Οι ψυχολογικϋσ αλλαγϋσ». Να κλιθεύ ςε όλεσ τισ πτώςεισ και ςτουσ δύο

αριθμούσ.

5. Ρόματα

Α. «Κατϊ τη διϊρκεια τησ ανϊπτυξησ, ο ϋφηβοσ ϋχει εξαιρετικϊ μεγϊλη όρεξη

και μόνον αν καλύπτεται από αντύςτοιχη πρόςληψη θα μπορϋςει ο οργανιςμόσ

να καλύψει τισ ανϊγκεσ του.»

Να βρεύτε τα ρόματα του παραπϊνω αποςπϊςματοσ και να τα

χαρακτηρύςετε ωσ προσ τη χρονικό βαθμύδα, τη φωνό και τη διϊθεςό τουσ.

Β. Σε ποιεσ από τισ παρακϊτω προτϊςεισ υπϊρχουν ςυνδετικϊ ρόματα; Σε

αυτϋσ τισ προτϊςεισ να διακρύνετε το υποκεύμενο και το κατηγορούμενο.

«Οι διατροφικϋσ απαιτόςεισ κατϊ την εφηβεύα εύναι ιδιαύτερα αυξημϋνεσ.»

«Η δραματικό αύξηςη ςτη φυςικό ανϊπτυξη και εξϋλιξη, αυξϊνει πιεςτικϊ

τισ ανϊγκεσ για θρεπτικϊ ςυςτατικϊ.»

«Οι ανϊγκεσ για τον ςύδηρο εύναι αυξημϋνεσ ςτα κορύτςια.»

«Η εφηβεύα θεωρεύται, για πολλούσ λόγουσ, ωσ κρύςιμη διατροφικϊ περύοδοσ τησ ζωόσ.»

«Κατϊ τη διϊρκεια τησ ανϊπτυξησ, ο ϋφηβοσ ϋχει εξαιρετικϊ μεγϊλη όρεξη.»

6. Παραγωγό και ςύνθεςη λϋξεων

Α. Από ποια ουςιαςτικϊ παρϊγονται οι παρακϊτω λϋξεισ; Ποια επιθόματα

χρηςιμοποιούνται;

Διατροφικϋσ, δραματικό, ςυςτατικών

Β. Να βρεύτε ςτο κεύμενο δύο παρϊγωγεσ λϋξεισ που να περιϋχουν πρόθημα.

Γ. Από το ρόμα «ϋχω» να ςχηματύςετε τρύα παρϊγωγα ρόματα με την

προςθόκη προθημϊτων.

Δ. Να βρεύτε ςτο κεύμενο τρεισ παρϊγωγεσ και τρεισ ςύνθετεσ λϋξεισ.

7. ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΣΟΤ ΛΟΓΟΤ

Στην ςχολικό εφημερύδα ςασ ζητόθηκε να δημοςιεύςετε ϋνα ϊρθρο ςχετικϊ

με τισ διατροφικϋσ ςυνόθειεσ των εφόβων.

Να περιγρϊψετε ςε ϋνα κεύμενο (2-3 παραγρϊφων) τισ δικϋσ ςασ

διατροφικϋσ ςυνόθειεσ και να τισ αξιολογόςετε ωσ προσ την ποιότητα τουσ.