ئه رسه الن بایز ئاماژه به وه ده كات كه كش���انه وه ی ئۆپۆزیسیۆن له په رله مان هیچ كاریگه رییه كی سیاس���ی و یاسایی عه مه لییه وه ل���ه ڕووی نابێت، چونكه په رله مان وه كو ش���تێكی پرۆتۆكۆلی ئ���ه و درێژكراوه ت���ه وه ، ماوه ك���ه ی ده ڵێت " كش���انه وه ی فراكسیۆنه كانی ئۆپۆزس���یۆن، ته نیا ده هۆڵ لێدانێكه

ن���او لێدانه كان���ی ده ه���ۆڵ وه ك���و په رله مان".

بایز" "ئه رسه الن سلێمانی : ئاوێنه ، س���ه رۆكی په رله مان���ی كوردس���تان و ئه ندام���ی مه كته بی سیاس���ی یه كێتی به ئاوێنه دا تایبه ت له چاوپێكه وتنێكی س���ه باره ت به درێژكردن���ه وه ی واده ی په رله م���ان ب���ۆ 11/1 رایگه یان���د كه

له وماوه ی���ه دا ل���ه ڕووی عه مه لیی���ه وه په رله م���ان كارێك���ی ئه وت���ۆی نیه ، به رده م���ی ده كه وێت���ه چونك���ه بانگه ش���ه ی هه ڵبژاردنه كان، له وانه یه له 8/20ه وه بانگه شه ی هه ڵبژاردنه كان ده س���تپێبكات هه تا 9/20 ئه و مانگه په رله مان ناتوانێ كارێكی ئه وتۆ بكا، چونك���ه خه ڵك خه ریكی بانگه ش���ه ی

هه ڵبژاردن���ن، ئه و وت���ی "خۆ ناكرێ له كاتی بانگه شه ی هه ڵبژاردن په رله مان كۆبێته وه . له دوای )9/21(یش خه ڵك چاوه ڕێ���ی جیاكردن���ه وه ی ده نگه كان ده كات، چاوڕێ���ی تانه و ش���كاتكاری ده كا، ئه و وه خته ش په رله مان ناتوانێ كۆبێته وه ، كه واته له ڕووی عه مه لییه وه په رله مان وه كو ش���تێكی پرۆتۆكۆلی

ماوه ك���ه ی درێژكردۆته وه ". وتیش���ی "ئه گ���ه ر خوانه خواس���ته حاڵه تێكی له ن���اكاو هاته پێش���ه وه و پێویس���تی كرد ئه وس���ا په رله مان كۆده بێته وه ، ئه گین���ا په رله مان ت���ا خولی داهاتوو ده س���به كار ده بن كۆنابێت���ه وه ، بۆیه ئه گه ر ئۆپۆزس���یۆن بشكشێنه وه هیچ كاریگه رییه ك���ی ناب���ێ، ته نیا ده هۆڵ

لێدانێك���ه وه كو ده ه���ۆڵ لێدانه كانی ناو په رله مان، ئه گه ر ئه وان به راس���تی بكشێنه وه ، له په رله مان ده یانویس���ت ده بوای���ه س���ێ مانگ، چ���وار مانگ، ش���ه ش مانگ پێش ئێستا له په رله مان

بكشابانه وه ".

دیپلۆماس���ی ژوری رێكخ���ه ری تۆفیق" "حه م���ه گ���ۆڕان بزوتنه وه ی ئاماژه به وه ده كات كه گومان ده كه ن هه ماهه نگیه ك هه بێت له نێوان پارتی و به رامبه ر به وه ی س���ه باره ت توركیادا به كوردی رۆژئاوا ده كرێت، ئه و ده ڵێت " كۆنگ���ره ی نه ته وه یی مه هزه له یه كه ده روازه ی هه رێ���م ب���ه روی رۆژئ���اوادا

دابخرێت".تۆفیق ئاوێنه ، س���لێمانی : حه م���ه به ئاوێنه دا تایب���ه ت له گفتوگۆیه ك���ی

رایگه یاند ك���ه داخس���تنی ده روازه ی سنور به ڕوی كوردانی رۆژئاوادا له الیه ن به نه ته وه و خزمه تێ���ك هیچ پارتیه وه پرۆسه ی نیشتیمانی ناگه یه نێت و ته نها ش���ه رمه زاری لێده كه وێته وه ، ئه و وتی "رۆژانێك ئه وان پشت و په نامان بون و ده بو وه ك قه رزێك چاكه یان بدرێته وه ، ب���ه اڵم به داخ���ه وه ئ���ه وه ی ده یبینی كاره س���اته و پێوس���ته پارتی به په له

ده روازه كان بكاته وه ".وتیشی "ئێمه له كۆنگره ی نه ته وه یی

به الیه ن���ی ده س���ه اڵتمان وت���وه ك���ه له كاتێك���دا ئ���اوا مامه ڵ���ه له گه ڵ ئه و كوردانه ده كرێت و سنوره كان داخراوه ، قیمه تێكی هی���چ نه ته وه یی كۆنگره ی نی���ه ئێمه ده رگا له س���ه ریان دابخه ین كه پێویس���تیان به هاوكاری و كۆمه كی ئێمه یه ، بۆیه به م شێوه مامه ڵه كردنه كۆنگ���ره ی نه ته وه یی مه هزه له یه و هیچ

قیمه تێكی نییه ".

جه له والش ناحی���ه ی به ڕێوه ب���ه ری ئاماژه ب���ه وه ده كات كه "له 2008وه تا ئێس���تا، كورد له جه له وال به ڕێژه ی 50% كه می كردوه " و هۆشداری ده دات ك���ه پیالنێك له ئارادای���ه بۆ گۆڕینی جێناكۆكه كان ناوچ���ه دیمۆگراف���ی هه ڕه ش���ه و كوش���تن و له ڕێگ���ه ی زۆره ملێ���وه ، ئ���ه و ده ڵێ���ت "كورد قه ره ته په س���ه عدیه و له جه ل���ه وال و

پاكتاو ده كرێت".به ڕێوه به ری ئاوێن���ه ، گه رمی���ان:

حس���ێن" "ئه نوه ر جه له وال ناحیه ی به ئاوێن���ه ی راگه یاند ك���ه هاواڵتیان رۆژان���ه مه ترس���ییه وه به ه���ۆی خۆی���ان چۆڵده كه ن و حاڵ���ی ماڵ و به تایبه ت بارده ك���ه ن، له ناحیه ك���ه هه رێم هێزه كانی كشانه وه ی له دوای له 2008دا كه ئه و ناوچانه راده س���ت به حكومه تی به غدا ك���ران، ژیان بۆ كورد زه حمه ت و دژوار بوه و له وساوه كۆچیان جه له وال كورده كانی 50%ی كردوه بۆ ناوچ���ه ئارامه كانی وه كو

خانه قین و هه رێمی كوردستان.ئه مه له كاتێكدایه كه پاكتاوكردنی ره گه زیی ل���ه و ناوچ���ه جێناكۆكانه به مه به س���تی ده س���تیپێكردوه چۆڵكردنی له كورد، له سه عدیه رۆژانه 5 خێزانی كورد له ترسدا بارده كه ن و له ماوه ی به جێده هێڵ���ن، ناحیه ك���ه پێنج س���اڵی راب���ردودا 90% خێزانه كورده كان سه عدیه یان به جێهێشتوه .

سیاس���ی مه كته ب���ی ئه ندامێك���ی یه كگرتوی ئیس���المی ئام���اژه به وه ده كات كه ئه وان مه سه له ی كۆنگره ی ب���ه روداوه نابه س���تن نه ته وه ی���ی ناوخۆییه كانی كوردستانه وه و ده ڵێت به هه مو نه ته وه یی���دا "له كۆنگ���ره ی

ش���ێوه یه ك هاوكارو هاوهه ڵوێس���تی ده سه اڵتین".

ئاوێنه ، هه ولێر: ئه بوبه كر هه ڵه دنی ئه ندامی مه كته بی سیاسی یه كگرتوی ئیس���المی كوردس���تان به ئاوێن���ه ی راگه یان���د كه "مه س���ه له ی كۆنگره ی

س���تراتیژیه و بابه تێكی نه ته وه ی���ی هه رێمی به روداوه كانی نایبه ستینه وه كوردس���تانه وه ، بۆیه له م مه سه له دا ئێمه چاوپۆش���یمان كردوه و به هه مو ش���ێوه یه ك هاوكارو هاوهه ڵوێس���ت

ده بین له گه ڵ ده سه اڵت".

به س���ه رۆكایه تی س���ه باره ت بارزانییه وه ، له الی���ه ن كۆنگره كه ش ناوب���راو وتی " له به رئ���ه وه ی بارزانی وه كو س���ه رۆكی پارت���ی دیموكراتی كوردس���تان به ش���داری كۆنگره ك���ه ده كات، بۆی���ه ئێمه كێش���ه مان نیه

ئه گه ر ئه و سه رۆكایه تی بكات، ئه گه ر به خولیش بێت ئێمه هه ر پش���تگیری

ده كه ین". ئه م���ه له كاتێكدایه كه بڕیاره 24ی ئ���اب به به ش���داری حیزبه كانی هه ر چوار پارچه ی كوردس���تان كۆنگره ی

نه ته وه ی���ی له هه ولێ���ر ببه س���ترێت و كۆنگره ك���ه ش س���ه رۆكایه تیكردنی ئێستا جێی مشتومڕی نێوان په كه كه و

پارتییه .

رۆژنامه یه كی سیاسیی گشتییه کۆمپانیای ئاوێنه ده ریده کات

ژماره )390( سێشەممە 2013/8/13

w w w . a w e n e . c o m

12 »» 17 »»

له 100 دۆالره وه ده ستپێده کات تا 1500 دۆالر

«« 16قۆپیه ی مۆبایل.. 12 »» 17 »»

زۆرێک پێیان وایه ده زگای سه رده م به شێرکۆ بێکه سه وه "شت" بو

فرۆشی مه شروبات«« 2"سه رده م" بێ شێرکۆ-یی پێوه دیاره "له جه ژندا فرۆشی "مه شروبات"

به راورد به پێش جه ژن دو ئه وه نده زیادیكردوه "

ریکالم

کۆمپانیای باڵڤ پەیک ئاوێنە دابەش دەکات نرخی 1000 دینار تیراژ: 4500 ته له فۆن: 3201274 ناونیشان: سلێمانی گه ڕه کی شۆڕش- به رامبه ر ئاماده یی شۆڕشی کوڕان

ئه رسه الن بایز: كشانه وه ی فراكسیۆنه كانی ئۆپۆزیسیۆنته نیا ده هۆڵ لێدانێكه وه كو ده هۆڵ لێدانه كانی ناو په رله مان

حه مه تۆفیق: كۆنگره ی نه ته وه یی "مه هزه له "یه كه ده روازه ی هه رێم به ڕوی رۆژئاوادا دابخرێت

كورد پاكتاو ده كرێتله جه له وال و سه عدیه و قه ره ته په

10 »»

4 »»

3 »»

2 »»

6 »»

11 »»

ژینگه پارێز.. سه ربازی

ون

شێرکۆ بێکەس و کوردبوون

گۆڕ وەکو جێگایەک بۆ دوبارە لەدایکبوونەوە

ئێستا ژیان نیشتیمانمە

12 »»

13 »»

9 »»

شێرکۆ له پارکی ئازادی نوقمی گوڵه �� ئێواره ی دوێنێ 2013/8/12 فۆتۆ: رامان عومه ر

یه كگرتو: له كۆنگره ی نه ته وه ییدا به هه مو شێوه یه ك هاوكارو هاوهه ڵوێستی ده سه اڵتین

‌‌‌ئا:‌ئاسۆ‌سه‌راوی‌

دوای‌‌كۆچی‌دوایی‌‌شاعیری‌‌گه‌وره‌ی‌‌كورد‌"شێركۆ‌بێكه‌س"،‌ده‌نگۆی‌‌بونی‌‌كێشه‌مه‌كێشێك‌له‌باره‌ی‌‌

سه‌رۆكی‌‌نوێی‌‌ده‌زگای‌‌چاپ‌و‌په‌خشی‌‌سه‌رده‌مه‌وه‌‌ده‌كرێت،‌به‌تایبه‌تی‌‌پاش‌ئه‌وه‌ی‌‌"دڵشاد‌عه‌بدواڵ"‌له‌دیدارێكی‌‌

ته‌له‌فیزیۆنیدا‌قسه‌ی‌‌كردو‌وه‌ك‌ده‌ڵێن‌قسه‌كانی‌‌بۆنی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌لێهاتوه‌‌كه‌‌خۆی‌‌بۆ‌وه‌رگرتنی‌‌سه‌رۆكی‌‌ده‌زگای‌‌سه‌رده‌م‌

ئاماده‌‌بكات،‌به‌اڵم‌دڵشاد‌ئه‌وه‌‌ره‌تده‌كاته‌وه‌‌و‌ئه‌ندامێكی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌

ده‌زگاكه‌ش‌ده‌ڵێت‌"له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌ده‌زگاكه‌‌قبوڵناكه‌ین‌كه‌س‌

به‌سه‌رماندا‌بسه‌پێنرێ‌".‌‌

ئه‌ندامی‌‌ئه‌نجومه‌ن���ی‌‌ده‌زگای‌‌چاپ‌و‌په‌خشی‌‌س���ه‌رده‌م‌"هه‌ڵكه‌وت‌عه‌بدواڵ"‌به‌قس���ه‌كانی‌‌ س���ه‌باره‌ت‌ له‌لێدوانێكیدا‌"دڵش���اد‌عه‌بدواڵ"،‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یاند‌كه‌‌"كاك‌دڵشاد‌ناتوانێ‌‌ببێته‌‌سه‌رۆكی‌‌ده‌زگاكه‌،‌چونك���ه‌‌ئه‌ندامی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌س���ه‌رده‌م‌‌نه‌م���اوه‌،‌ئه‌گ���ه‌ر‌الیه‌نێكی‌‌دیاریكراوی���ش‌بیه‌وێ‌‌ن���ه‌ك‌ئه‌و،‌هه‌ر‌كه‌سێكی‌‌تر‌به‌سه‌رماندا‌بسه‌پێنێ‌،‌ئێمه‌‌كۆمه‌ڵێك‌كه‌سین‌ده‌نگی‌‌خۆمان‌هه‌یه‌‌و‌

هه‌ڵوێستمان‌ده‌بێت".له‌به‌رامبه‌ریش���دا،‌دڵش���اد‌عه‌بدواڵی‌‌ش���اعیر‌له‌لێدوانێیكدا‌بۆ‌ئاوێنه‌‌جه‌خت‌له‌وه‌‌ده‌كاته‌وه‌‌كه‌‌هیچ‌نیازێكی‌‌وه‌های‌‌نیی���ه‌‌ببێته‌‌س���ه‌رۆكی‌‌ده‌زگاكه‌‌و‌باس‌ل���ه‌وه‌ش‌ده‌كات‌كه‌‌لێكدان���ه‌وه‌ی‌هه‌ڵه‌‌بۆ‌چاوپێكه‌وتنه‌كه‌ی‌‌ك���راوه‌،‌ئه‌و‌وتی‌‌سه‌رده‌مم‌و‌ له‌دامه‌زرێنه‌رانی‌‌ "هه‌رچه‌نده‌‌تا‌‌2011له‌وێ‌‌كارمكردوه‌‌و‌دوای‌‌ئه‌وه‌ش‌قبوڵی���ان‌نه‌ب���و‌كاریان‌له‌گ���ه‌ڵ‌بكه‌م،‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌شدا‌من‌هیچ‌نیه‌تێكی‌‌ئه‌وه‌م‌نییه‌‌ببمه‌‌سه‌رۆكی‌‌ده‌زگای‌‌سه‌رده‌م".

چاوپێكه‌وتن���ه‌‌ "ل���ه‌و‌ وتیش���ی‌‌ته‌له‌فیزیۆنیه‌ش���دا‌به‌زۆری‌‌باس���ی‌‌ئه‌و‌سه‌رده‌مه‌م‌كردوه‌‌كه‌‌له‌گه‌ڵ‌‌كاك‌شێركۆ‌كارمانكردوه‌،‌هه‌ندێ‌‌قسه‌ش‌له‌ئه‌نجامی‌‌

چاوپێكه‌تنه‌كه‌دا‌دروستبو".سه‌باره‌ت‌به‌وه‌ی‌‌كێ‌‌به‌شایسته‌‌ده‌زانێ‌‌بۆ‌وه‌رگرتنی‌‌پۆستی‌‌سه‌رۆكی‌‌ده‌زگای‌‌س���ه‌رده‌م،‌دڵشاد‌عه‌بدواڵ‌ده‌ڵێت‌"ئه‌وه‌‌

په‌یوه‌ندی‌‌به‌ئه‌نجومه‌نی‌‌ده‌زگاكه‌وه‌‌هه‌یه‌‌نه‌ك‌من،‌كه‌‌ئێستا‌له‌وێ‌‌نه‌ماوم".

ب���ه‌اڵم‌ئه‌ندام���ی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌ده‌زگای‌‌سه‌رده‌م‌"هه‌ڵكه‌وت‌عه‌بدواڵ"‌باس‌له‌وه‌‌ده‌كات‌ك���ه‌‌له‌ئێس���تادا‌ره‌وف‌بێگه‌رد‌سه‌رۆكی‌‌ده‌زگاكه‌یه‌‌به‌وه‌كاله‌ت،‌هه‌روه‌ها‌ئه‌وه‌ش‌ده‌خاته‌رو‌ك���ه‌‌به‌پێی‌‌پێڕه‌وی‌‌ناوخ���ۆی‌‌ده‌زگاك���ه‌،‌س���ااڵنه‌‌له‌رێگای‌‌ده‌نگدانی‌‌ن���او‌ئه‌نجومه‌نی‌‌به‌ڕێوه‌بردنی‌‌ده‌زگاكه‌وه‌‌و‌به‌ش���ێوازێكی‌‌دیموكراتیانه‌‌س���ه‌رۆكی‌‌ده‌زگاكه‌‌هه‌ڵده‌بژێردرێ‌،‌ئه‌و‌جه‌خت‌له‌وه‌ش‌ده‌كاته‌وه‌‌كه‌‌خۆی‌‌نیه‌تی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌نییه‌‌ببێته‌‌س���ه‌رۆكی‌‌ده‌زگاكه‌،‌ئه‌و‌وتی‌‌"كاتی‌‌خۆی‌‌سه‌رۆكی‌‌ده‌زگای‌‌خه‌ندان‌بوم،‌به‌اڵم‌له‌خۆشه‌ویس���تیم‌بۆ‌گۆڤاری‌‌منداڵی‌‌سه‌رده‌م‌وازم‌له‌و‌كاره‌‌و‌موچه‌یه‌كی‌‌2ملیۆن‌و‌‌500هه‌زار‌دیناریی‌‌هێنا‌تا‌بچمه‌‌س���ه‌رده‌م‌ل���ه‌و‌رێگایه‌وه‌‌خزم���ه‌ت‌بكه‌م،‌له‌به‌رئه‌وه‌‌نیه‌تی‌‌ئه‌وه‌م‌نییه‌‌ببمه‌‌سه‌رۆكی‌‌ده‌زگای‌‌سه‌رده‌م".

ئاوێنه‌،‌ ب���ۆ‌ له‌درێ���ژه‌ی‌‌وته‌كانی���دا‌"هه‌ڵك���ه‌وت‌عه‌ب���دواڵ"‌هێم���ا‌به‌وه‌ش‌ده‌كات‌كه‌‌مه‌به‌ستیانه‌‌دوای‌‌كۆچیدوایی‌‌ئه‌و‌شاعیره‌،‌په‌ره‌‌به‌كاره‌كانی‌‌ده‌زگای‌‌سه‌رده‌م‌بده‌ن‌و‌له‌هه‌مو‌باڵوكراوه‌كانیاندا‌ئه‌و‌شاعیره‌‌كۆچكرده‌وه‌‌وه‌ك‌سه‌رۆكی‌‌فه‌خری‌‌ده‌زگاكه‌‌بهێڵنه‌وه‌‌و‌ناوی‌‌بنوسن،‌هاوكات‌ئه‌وه‌ش‌ده‌خات���ه‌رو‌كه‌‌بیریان‌له‌وه‌‌كردۆته‌وه‌‌ئاڕم���ی‌‌ده‌زگاكه‌‌بكه‌نه‌‌وێنه‌ی‌‌سه‌ری‌‌ئه‌و‌شاعیره‌‌كۆچكردوه‌.‌ئه‌و‌وتی‌"له‌س���اڵی‌‌ئاینده‌وه‌‌چه‌ندین‌باڵوك���راوه‌ی‌‌نوێمان‌ده‌بێت،‌كه‌‌هه‌موی‌‌په‌ره‌پێدان‌ده‌بێت‌به‌كاره‌كانی‌‌ده‌زگاكه‌،‌ئه‌مه‌‌جگه‌‌له‌وه‌ی‌‌س���ااڵنه‌‌وه‌ك‌ده‌زگای‌‌س���ه‌رده‌م‌خه‌اڵتی‌‌تایبه‌تیم���ان‌ده‌بێت‌به‌ن���اوی‌‌ئه‌و‌ش���اعیره‌وه‌‌بۆ‌باش���ترین‌ئه‌ده‌بی‌‌نوس���را‌وو‌باش���ترین‌به‌رهه‌می‌‌‌

وه‌رگێڕدراو".نوس���ه‌ر‌و‌ بێگه‌ردی‌‌ ره‌ئوف‌ هاوكات،‌وه‌رگێڕ‌و‌چیرۆكنوس���یش‌ك���ه‌‌جێگری‌‌س���ه‌رۆكی‌‌ده‌زگای‌‌س���ه‌رده‌مه‌‌و‌ئێستا‌ده‌زگاكه‌ی���ه‌،‌ س���ه‌رۆكی‌‌ به‌وه‌كال���ه‌ت‌ئاماژه‌‌ب���ه‌وه‌‌ده‌كات،‌له‌ناو‌ئه‌نجومه‌نی‌‌ده‌زگاك���ه‌دا‌هی���چ‌كێش���ه‌یه‌كیان‌نییه‌،‌سه‌باره‌ت‌به‌پۆستی‌‌س���ه‌رۆكی‌‌ده‌زگای‌‌س���ه‌رده‌م.‌ئه‌و‌وتی‌‌"دیاره‌‌من‌جێگری‌‌س���ه‌رۆك‌بوم،‌ك���ه‌‌س���ه‌رۆكیش‌نه‌ما‌

له‌ماوه‌ی‌‌ ده‌كات،‌ كاره‌كانی‌‌ جێگره‌كه‌ی‌‌پێش���وش‌هه‌ر‌م���ن‌كاره‌كان���م‌كردوه‌،‌كاك‌ش���ێركۆ‌خۆشی‌‌كه‌س���ێكی‌‌دیاری‌‌نه‌كردوه‌‌بڵێت‌با‌دوای‌‌من‌ئه‌و‌كه‌س���ه‌‌ببێت���ه‌‌س���ه‌رۆك�ی‌‌ده‌زگاك���ه‌،‌ئه‌وه‌ی‌‌ئێمه‌‌مه‌به‌س���تمانه‌‌له‌ئێس���تادا‌چۆنێتی‌‌په‌ره‌پێدان���ه‌‌به‌كاره‌كانی‌‌ده‌زگاكه‌،‌نه‌ك‌

كێشه‌ی‌‌به‌ده‌ستهێنانی‌‌پۆست".به‌ڕێوه‌به‌ری‌نوسینی‌گۆڤاری‌ڕۆڤاریش‌له‌ده‌زگای‌سه‌رده‌م‌"كامه‌ران‌سوبحان"،‌له‌باره‌ی‌‌كاریگه‌ریی‌‌مه‌رگی‌‌ئه‌و‌شاعیره‌‌گه‌وره‌ی���ه‌وه‌‌له‌س���ه‌ر‌ده‌زگای‌‌چ���اپ‌و‌په‌خشی‌‌سه‌رده‌م‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یاند‌كه‌‌"دوای‌مردنی‌شێركۆ‌بێكه‌س‌چ‌ده‌زگای‌ڕۆش���نبیریی‌ ناوه‌ن���دی‌ چ‌ س���ه‌رده‌م،‌ك���وردی‌زیانێكی‌گه‌وره‌ی‌به‌رده‌كه‌وێت،‌ك���ه‌‌ڕه‌نگه‌‌له‌ئێس���تادا‌به‌هۆی‌ش���ۆكه‌‌گه‌وره‌كه‌وه‌‌هه‌س���ت‌به‌و‌زیانه‌‌گه‌وره‌یه‌‌نه‌كه‌ین،‌هیوادارم‌قۆناغی‌دوای‌شێركۆ‌بێكه‌س‌قۆناغێگی‌وریایانه‌‌و‌ژیرانه‌‌بێت،‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌به‌هه‌مو‌الیه‌كه‌وه‌‌ئه‌و‌كۆسته‌‌

گه‌وره‌یه‌‌پڕبكه‌ینه‌وه‌".‌

*ده‌زگای‌س���ه‌رده‌م‌س���اڵی‌1998 دامه‌زراوه‌،‌دامه‌زرێنه‌رانی‌ئه‌و‌ده‌زگایه‌‌شێركۆ‌بێكه‌س،‌دڵشاد‌عه‌بدواڵ،‌حسێن‌

عارف،‌ره‌ئوف‌بێگه‌رد.س���ه‌رده‌م‌جگه‌‌له‌چاپخانه‌‌و‌ماڵپه‌ڕی‌سه‌رده‌م،‌ئه‌م‌گۆڤارانه‌ی‌هه‌یه‌‌)زانستی‌سه‌رده‌م‌سۆزان‌ئه‌نوه‌ر‌سه‌رنوسه‌ریه‌تی،‌مندااڵنی‌س���ه‌رده‌م‌هه‌ڵكه‌وت‌عه‌بدواڵ‌ره‌ئوف‌ س���ه‌رده‌م‌ سه‌رنوس���ه‌ریه‌تی،‌بێگه‌رد‌سه‌رنوسه‌ریه‌تی،‌ڕۆڤار-كامه‌ران‌سه‌رده‌می‌ به‌ڕێوه‌به‌ریه‌تی،‌ س���وبحان‌ئه‌ده‌بی-‌هیوا‌قادر‌سه‌رنوس���ه‌ریه‌تی،‌ئه‌حمه‌د‌ دان���ا‌ س���ه‌رده‌می‌عه‌ره‌ب���ی‌سه‌رنوسه‌ریه‌تی،‌زنجیره‌ی‌كتێب‌ئازاد‌

به‌رزنجی‌سه‌رنوسه‌ریه‌تی(..*سه‌رده‌م‌س���ه‌رۆكی‌ده‌زگا‌و‌شه‌ش‌ئه‌ندام���ی‌ئه‌نجومه‌نی‌‌هه‌یه‌،‌كه‌‌ئه‌مانه‌‌دوابڕیار‌له‌سه‌ر‌پرسی‌سه‌رده‌م‌ده‌ده‌ن،‌كه‌‌بریتین‌له‌)ره‌ئ���وف‌بێگه‌رد،‌ئازاد‌به‌رزنج���ی،‌هه‌ڵكه‌وت‌عه‌ب���دواڵ،‌هیوا‌قادر،‌دانا‌ئه‌حمه‌د،‌سۆزان‌جه‌مال(.

هه‌واڵ)390(‌سێشه‌ممه‌‌22013/8/13

‌ریکالم

كێ‌‌جێی‌‌شێركۆ‌ده‌گرێته‌وه‌؟

‌‌‌ئا:‌شاهۆ‌ئه‌حمه‌د‌

هه‌ندێك‌له‌الیه‌نه‌كانی‌‌ئۆپۆزیسیۆن‌الرییان‌نییه‌‌كه‌‌بارزانی‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌كۆنگره‌ی‌‌نه‌ته‌وه‌یی‌‌بكات،‌كه‌‌بڕیاره‌‌24ی‌‌ئاب‌به‌به‌شداری‌‌حیزبه‌كانی‌‌هه‌ر‌چوار‌پارچه‌ی‌‌كوردستان‌ببه‌سترێت.

زۆرێ���ك‌له‌چاودێ���ران‌پێیانوایه‌‌كه‌‌

هێ���ز‌ دو‌ نه‌ته‌وه‌یی���دا‌ له‌كۆنگ���ره‌ی‌‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌‌ ئ���ه‌وه‌دان‌ له‌ملمالنێی‌‌كۆنگره‌كه‌‌بۆ‌خۆیان‌بپچڕن‌و‌زۆرترین‌هێزو‌الیه‌نه‌‌سیاسیه‌كانی‌‌كوردستانیش‌ب���ه‌الی‌‌خۆیان���دا‌رابكێش���ن،‌ئه‌و‌دو‌هێ���زه‌ش‌پارتی‌‌و‌په‌كه‌ك���ه‌ن،‌زۆربه‌ی‌‌حیزب‌و‌هێزه‌كانی‌‌تری‌‌كوردس���تانیش‌به‌ه���ۆی‌‌جی���اوازی‌‌ی���ان‌یه‌كانگیریی‌‌ئایدلۆژیا‌و‌به‌رژه‌وه‌ندیی‌‌سیاس���یانه‌وه‌‌

به‌ده‌وری‌‌ئه‌م‌دو‌هێزه‌دا‌ده‌سوڕێنه‌وه‌.‌هه‌ڵه‌دن���ی‌‌ ئه‌بوبه‌ك���ر‌ له‌مب���اره‌وه‌‌یه‌كگرتوی‌‌ سیاسی‌‌ مه‌كته‌بی‌‌ ئه‌ندامی‌‌به‌ئاوێن���ه‌ی‌‌ كوردس���تان‌ ئیس���المی‌‌كۆنگره‌ی‌‌ "مه‌س���ه‌له‌ی‌‌ ك���ه‌‌ راگه‌یاند‌س���تراتیژیه‌‌ بابه‌تێك���ی‌‌ نه‌ته‌وه‌ی���ی‌‌نایبه‌س���تینه‌وه‌‌به‌روداوه‌كانی‌‌هه‌رێمی‌‌كوردس���تان‌بۆیه‌‌له‌م‌مه‌سه‌له‌دا‌ئێمه‌‌چاوپۆشیمان‌كردوه‌‌به‌هه‌مو‌شێوه‌یه‌ك‌

هاوكارو‌هاوهه‌ڵوێس���ت‌ده‌بین‌له‌گه‌ڵ‌‌ده‌سه‌اڵت".

كۆنگره‌كه‌‌ به‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌ سه‌باره‌ت‌له‌الیه‌ن‌مه‌سعود‌بارزانی‌‌ناوبراو‌وتی‌"‌له‌به‌رئ���ه‌وه‌ی‌‌بارزانی‌‌وه‌كو‌س���ه‌رۆكی‌‌پارتی‌‌دیموكراتی‌‌كوردستان‌به‌شداری‌‌كۆنگره‌كه‌‌ده‌كات‌بۆیه‌‌ئێمه‌‌كێشه‌مان‌نی���ه‌‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌و‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌‌بكات‌و‌ئه‌گ���ه‌ر‌به‌ده‌ورییش‌بێ���ت‌ئێمه‌‌هه‌ر‌

پشتگیری‌‌ده‌كه‌ین.س���ه‌باره‌ت‌به‌پش���تگیری‌‌بارزان���ی‌‌له‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌‌كۆنگ���ره‌ی‌‌نه‌ته‌وه‌یی‌‌به‌یوس���ف‌ كرد‌ په‌یوه‌ن���دی‌‌ ئاوێن���ه‌‌محه‌مه‌د‌به‌رپرس���ی‌‌ژوری‌‌توێژینه‌وه‌ی‌‌بزوتنه‌وه‌ی‌‌گۆڕان‌به‌الم‌ناوبراو‌ئاماده‌‌نه‌بو‌هیچ‌لێدوانێك‌بدات‌له‌مباره‌یه‌وه‌.‌كۆمه‌ڵی‌‌ئیس���المی‌‌كوردس���تانیش‌هه‌مانش���ێوه‌ی‌‌یه‌كگرتو‌كێشه‌یان‌نیه‌‌

ئه‌گه‌ر‌مه‌س���عود‌بارزانی‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌حه‌كیم‌ محه‌م���ه‌د‌ ب���كات،‌ كۆنگره‌كه‌‌وته‌بێژی‌‌كۆمه‌ڵی‌‌ئیسالمی‌‌كوردستان‌به‌ئاوێنه‌ی‌‌راگه‌یاند‌"هه‌قوایه‌‌كه‌سێكی‌‌هه‌رێم���ی‌‌كوردس���تان‌س���ه‌رۆكایه‌تی‌‌كۆنگره‌كه‌‌بكات‌بۆ‌ئه‌مه‌ش‌مشتومڕی‌‌ن���او‌كۆنگره‌ك���ه‌‌ده‌زانێ���ت‌و،‌ئێم���ه‌‌ته‌واجودم���ان‌كه‌مه‌‌له‌وێ���دا‌بۆیه‌‌زۆر‌ناتوانین‌بڕیار‌له‌و‌باره‌یه‌وه‌‌بده‌ین".

ئایا‌ئۆپۆزیسیۆن‌رازیه‌‌بارزانی‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌كۆنگره‌ی‌‌نه‌ته‌وه‌یی‌‌بكات؟یه‌كگرتو:‌له‌م‌مه‌سه‌له‌یه‌دا‌به‌هه‌مو‌شێوه‌یه‌ك‌هاوكارو‌هاوهه‌ڵوێستین‌له‌گه‌ڵ‌‌ده‌سه‌اڵت

‌‌‌ئا:‌رامان‌عومه‌ر

‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌باخچه‌كانی‌شاری‌سلێمانی‌به‌ئاوێنه‌ی‌راگه‌یاند‌

به‌هۆی‌شه‌ڕه‌‌ئاوه‌كه‌ی‌11ی‌ئه‌م‌مانگه‌وه‌‌‌200بۆ‌‌400ملیۆن‌دینار‌‌زیان‌به‌ر‌‌پاركی‌ئازادی‌كه‌وتوه‌،‌له‌به‌رامبه‌ریشدا‌خاوه‌نی‌قاوه‌خانه‌ی‌

كلتوری‌و‌سه‌رپه‌رشتیاری‌‌فیستیڤاڵه‌كه‌‌ده‌ڵێت‌"ئێمه‌‌به‌رپرسیارنین،‌چونكه‌‌شاره‌وانی‌نه‌یتوانی‌ئیشی‌خۆی‌بكا‌و‌

ئاوی‌پێویست‌دابین‌بكات".

ش���اری‌ باخچه‌كان���ی‌ به‌ڕێوب���ه‌ری‌سلێمانی،‌كامه‌ران‌حه‌مه‌‌ساڵح،‌له‌باره‌ی‌شه‌ڕه‌‌ئاوه‌كه‌ی‌رۆژی‌11ی‌ئه‌م‌مانگه‌ی‌شاری‌س���لێمانی‌ئه‌وه‌ی‌راگه‌یاند‌به‌و‌هۆیه‌وه‌‌زیانێكی‌زۆر‌به‌ر‌پاركی‌ئازادی‌كه‌وتوه‌و‌له‌ئه‌ندازی���ارو‌چاودێره‌كانیان‌دراوه‌و‌وتیشی:‌بڕیاره‌‌ئه‌مڕۆ‌لیژنه‌یه‌ك‌ب���ۆ‌خه‌ماڵندنی‌زیانه‌كانی‌ئه‌و‌ش���ه‌ڕه‌‌

ئاوه‌‌ده‌ستبه‌كاربێت.له‌باره‌ی‌بڕی‌زیانه‌كانیشیانه‌وه‌‌باس‌له‌وه‌‌ده‌كات‌چه‌ندین‌كه‌لوپه‌لی‌پاركه‌كه‌‌زیانی‌به‌ركه‌وتوه‌و‌وتیش���ی:‌زیاتر‌له‌‌‌200سه‌تڵی‌خۆڵ‌شكاوه‌و‌ئه‌گه‌ر‌هه‌یه‌‌كۆی‌زیانه‌كان‌‌200بۆ‌400ملیۆن‌دینار‌بێت.‌جگ���ه‌‌له‌وه‌ی‌بین���ای‌ئیزباره‌ی‌باخچه‌كان‌به‌په‌له‌‌له‌سوتان‌پارێزراوه‌.‌ناوبراو‌ئه‌وه‌ش‌ده‌خات���ه‌ڕو‌توانیویانه‌‌ل���ه‌و‌رۆژه‌دا‌600مه‌تر‌موكه‌عه‌ب‌ئاو‌بۆ‌

فیستیڤاڵه‌كه‌‌دابین‌بكه‌ن.له‌به‌رامبه‌ریش���دا‌خاوه‌نی‌قاوه‌خانی‌كلتوری‌و‌سه‌رپه‌رشتیاری‌فیستیڤاڵه‌كه‌‌"ئیدری���س‌عومه‌ر"‌سه‌رس���امی‌خۆی‌به‌رامب���ه‌ر‌به‌و‌زیان���ه‌‌زۆره‌‌رایگه‌یاند‌و‌وتی‌"چۆن‌ب���ه‌و‌ماوه‌‌كه‌مه‌‌ئه‌و‌هه‌مو‌زیان���ه‌‌له‌و‌ش���ه‌ڕه‌‌ئ���اوه‌‌كه‌وتۆته‌وه‌‌و‌

ده‌ستبه‌جێ‌‌خه‌مڵێندراوه‌!".وتیش���ی‌‌"ئێمه‌‌له‌رێ���ی‌مۆڵه‌ته‌كه‌وه‌‌داوای‌یارمه‌تی‌فه‌رمانگه‌كانی‌ئاسایش‌و‌شارس���تانی‌ به‌رگ���ری‌ ش���اره‌وانی‌و‌

وتیش���ی"‌ ك���ردوه‌و‌ ته‌ندرس���تیمان‌به‌سوپاس���ه‌وه‌‌هه‌مو‌ئ���ه‌و‌فه‌رمانگانه‌‌به‌زیاده‌وه‌‌ئیش���ی‌خۆیان‌كردوه‌‌جگه‌‌له‌ش���اره‌وانی،‌چونكه‌‌ئێمه‌‌قس���ه‌مان‌له‌گه‌ڵ‌ش���اره‌وانی‌ك���ردوه‌و‌ئه‌وانیش‌رۆژی‌‌10مان���گ‌دو‌ته‌نك���ه‌ر‌ئاوی���ان‌داین���ێ،‌ته‌نكه‌رێكی���ان‌ی���ه‌ك‌كاروان‌ئاوی‌كردوه‌و‌بۆ‌ماڵه‌وه‌‌رۆیشتۆته‌وه‌،‌ئێمه‌‌به‌درێژای���ی‌‌48كاتژمێر‌داوامان‌پێویس���ت‌ ئاوی‌ كردوه‌‌ له‌ش���اره‌وانی‌دابی���ن‌بكات،‌ب���ه‌اڵم‌به‌داخ���ه‌وه‌‌ئه‌و‌ئاوه‌ی‌دابینیانكرد‌به‌ش���ی‌نیو‌كاژێری‌‌

یه‌كه‌می‌نه‌كرد.‌له‌ب���اره‌ی‌هۆكاری‌ئه‌و‌زیانه‌ش���ه‌وه‌‌ده‌ڵێت:‌ فیستیڤاڵه‌كه‌‌ سه‌رپه‌رشتیاری‌فیستیڤاڵه‌كه‌‌كه‌‌شه‌ڕه‌‌ئاوی‌ناو‌بێت‌و‌ئاو‌نه‌بێ���ت،‌به‌دڵنیاییه‌وه‌‌خه‌ڵك‌په‌نا‌بۆ‌شتی‌تر‌ده‌بات،‌شاره‌وانی‌پێیوابوه‌‌كه‌‌‌500كه‌س‌به‌ش���داری‌فیستیڤاڵه‌كه‌‌ده‌كات،‌به‌اڵم‌ئێمه‌‌به‌رونی‌پێمانوتون‌‌100ه���ه‌زار‌ك���ه‌س‌به‌ره‌و‌س���ه‌ره‌وه‌‌

به‌ش���داری‌ده‌كات.‌ئ���ه‌و‌زیانانه‌ش���ی‌كه‌وتونه‌ت���ه‌وه‌‌ئێم���ه‌‌خۆم���ان‌به‌هیچ‌ش���ێوه‌یه‌ك‌به‌به‌رپرس‌لێی���ان‌نازانین‌چونكه‌‌ئێمه‌‌به‌ره‌سمی‌داوای‌مۆڵه‌تمان‌

كردوه‌".به‌ڕێوه‌به‌ری‌باخچه‌كان‌باس‌له‌وه‌ش‌ده‌كات‌س���ه‌ره‌ڕای‌ئ���ه‌وه‌ی‌ك���ه‌‌رێگه‌‌ناده‌ن‌س���اڵێكی‌ت���ر‌له‌پاركی‌ئازادی‌ش���ه‌ڕه‌‌ئاوه‌كه‌‌بكرێت،‌به‌اڵم‌وتیش���ی‌"له‌گه‌ڵ‌قاوه‌خانه‌ی‌‌كلتوری‌داده‌نیشن‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌هه‌مو‌س���اڵێك‌ئه‌م‌ش���ه‌ڕه‌‌ئاوه‌‌بك���ه‌ن‌به‌نه‌ریت‌و‌شوێنه‌كه‌ش���ی‌بگوازین���ه‌وه‌‌بۆ‌هه‌واری‌ش���ار‌به‌هۆی‌

فراوانی‌شوێنه‌كه‌یه‌وه‌".جێی‌ئاماژه‌یه‌‌رۆژی‌11ی‌ئه‌م‌مانگه‌‌كاتژمێ���ر‌‌2دوانیوه‌ڕۆ،‌ب���ۆ‌یه‌كه‌مین‌جاری‌له‌پاركی‌ئازادی‌شاری‌سلێمانی‌فیس���تیڤاڵێكی‌ش���ه‌ڕه‌‌ئ���او‌له‌الیه‌ن‌س���ازدراو‌ كلتوریی���ه‌وه‌‌ قاوه‌خان���ه‌ی‌به‌ده‌ی���ان‌هه‌زار‌كه‌س‌له‌دانیش���توانی‌

سلێمانی‌به‌شدارییان‌تێدا‌كرد.

"شه‌ڕه‌‌ئاو"‌قوڕی‌كرد‌به‌سه‌ر‌پاركی‌ئازادیداسه‌رپه‌رشتیاری‌فیستیڤاڵه‌كه‌:‌شاره‌وانی‌ئیشی‌‌خۆی‌نه‌كرد

‌‌‌ئا:‌ئاوێنه‌

زۆرێك‌پێیانوایه‌‌"ده‌زگای‌‌چاپ‌و‌په‌خشی‌‌سه‌رده‌م"‌به‌شێركۆ‌بێكه‌سه‌وه‌‌"شت"‌بو،‌ره‌نگه‌‌ئیتر‌پاش‌مه‌رگی‌‌

ئه‌و‌ده‌زگای‌‌سه‌رده‌م‌"بێكه‌س"‌كه‌وێت.

ده‌زگای‌چاپ‌و‌په‌خش���ی‌‌س���ه‌رده‌م‌كه‌‌س���اڵی‌‌1998دامه‌زراوه‌‌و‌ش���ێركۆ‌بێك���ه‌س‌و‌دڵش���اد‌عه‌بدواڵ‌و‌حس���ێن‌دامه‌زرێنه‌ری‌ بێگ���ه‌رد‌ ره‌ئوف‌ عارف‌و‌بون،‌له‌وساوه‌‌تا‌ئێستا‌شێركۆ‌بێكه‌س‌خۆی‌‌س���ه‌رۆكی‌‌بوه‌،‌ش���ێركۆ‌به‌هۆی‌‌ناوبانگ‌و‌هه‌ڵوێستی‌‌كوردانه‌و‌گه‌وره‌یی‌‌سه‌نگ‌و‌قورسایی‌‌له‌ناو‌كایه‌ی‌‌ئه‌ده‌بی‌‌و‌له‌شه‌خسی‌‌ نزیكی‌‌ كوردی‌‌و‌ رۆشنبیری‌‌"تاڵه‌بانی‌"ی���ه‌وه‌،‌ت���ا‌خ���ۆی‌‌له‌ژیاندا‌مابو‌ك���ه‌س‌توان���ای‌‌ركه‌به‌ریی‌‌ئه‌وی‌‌نه‌ب���و،‌ئه‌گه‌رچی‌‌له‌زۆربه‌ی‌‌روداوه‌كانی‌‌ئه‌مدوایی���ه‌ی‌‌هه‌رێمی‌‌كوردستانیش���دا‌هه‌ڵوێستی‌‌ پێچه‌وانه‌ی‌‌ هه‌ڵوێس���تێكی‌‌فه‌رمی‌‌یه‌كێتی‌‌‌گرته‌به‌ر،‌به‌اڵم‌هێشتا‌كه‌س‌نه‌یتوانی‌‌جێگه‌‌به‌و‌له‌ناو‌ده‌زگای‌‌س���ه‌رده‌مدا‌لێژ‌ب���كات،‌ده‌زگایه‌ك‌كه‌‌پیاوێك���ی‌‌به‌و‌قه‌باره‌‌له‌ده‌س���تبچێت،‌وادی���اره‌‌تا‌س���ااڵنێكی‌‌درێژخایه‌ن‌بێ‌‌

ئه‌ویی‌‌پێوه‌‌دیار‌ده‌بێت.ئێستا‌ئیتر‌شێركۆ‌وه‌ك‌ده‌ڵێن‌"چوه‌‌ش���وێنی‌‌حه‌قی‌‌خۆی‌"،‌ره‌نگ���ه‌‌ئه‌مه‌‌

پرس���یاری‌‌زۆربه‌مان‌بێت:‌كێ‌‌شوێنی‌‌ئ���ه‌و‌ده‌گرێته‌وه‌‌و‌ده‌بێت‌به‌س���ه‌رۆكی‌‌

ده‌زگای‌‌چاپ‌و‌په‌خشی‌‌سه‌رده‌م؟‌چه‌ند‌ناوێك‌كه‌وتونه‌ت���ه‌‌ناو‌ناوان،‌كه‌‌پێده‌چێت‌زیاتر‌چانس���ی‌‌وه‌رگرتنی‌‌ئه‌و‌پۆس���ته‌یان‌هه‌بێت،‌به‌تایبه‌تی‌‌دو‌"ئه‌ندامی‌‌ئه‌نجومه‌نی‌‌چاپ‌و‌په‌خش���ی‌‌كه‌سێكیش‌ ناوی‌‌ س���ه‌رده‌م"‌و‌جاروبار‌دێت‌كه‌‌له‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌ده‌زگای‌‌سه‌رده‌مه‌.‌به‌پێ���ی‌‌زانیارییه‌كان���ی‌‌ئاوێن���ه‌‌هه‌مو‌ئه‌وانه‌ی‌‌ك���ه‌‌ناویان‌دێ���ت‌به‌جۆرێك‌له‌جۆران‌له‌الیه‌ن‌ئه‌م‌یان‌ئه‌و‌كه‌س���ی‌‌یه‌كێتیی���ه‌وه‌‌ ن���او‌ ده‌ستڕۆیش���توی‌‌پش���تیوانی‌‌و‌پشتگیری‌‌ده‌كرێن،‌به‌پێی‌‌به‌ر‌ رۆژێ���ك‌ ئاوێن���ه‌،‌ زانیاریه‌كان���ی‌‌له‌جه‌ژن،‌ه���ه‌ردو‌ئه‌ندام���ی‌‌مه‌كته‌بی‌‌سیاس���ی‌‌یه‌كێت���ی‌‌"هێ���رۆ‌ئیبراهی���م‌ئه‌حم���ه‌د"‌و‌"دكت���ۆر‌به‌رهه‌م‌س���اڵح"‌ل���ه‌دو‌كاتژمێ���ری‌‌جیاوازدا‌س���ه‌ردانی‌‌ده‌زگای‌‌چاپ‌و‌په‌خش���ی‌‌س���ه‌رده‌میان‌كردوه‌‌و‌ئه‌وه‌شیان‌دوپاتكردوه‌ته‌وه‌‌كه‌‌"ده‌ستیان‌به‌ده‌زگاكه‌وه‌‌ده‌بێت‌و‌درێغی‌‌

له‌پشتگیری‌‌و‌پشتیوانییان‌ناكه‌ن".له‌الیه‌كی‌‌تریش���ه‌وه‌،‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌جێی‌‌س���ه‌رنجه‌‌له‌م‌چه‌ن���د‌رۆژه‌ی‌‌رابردودا‌هه‌ڵوێس���تی‌‌ناك���ۆك‌له‌نێ���وان‌چه‌ند‌ده‌زگای‌‌ ئه‌نجومه‌ن���ی‌‌ ئه‌ندامێك���ی‌‌س���ه‌رده‌م‌و‌خێزان‌و‌كه‌سوكاری‌‌شێركۆ‌ئاراوه‌‌س���ه‌باره‌ت‌ بێكه‌س���دا‌هاتوه‌ته‌‌رێوره‌س���می‌‌ رێكخس���تنی‌‌ به‌چۆنیه‌تی‌‌

به‌خاك‌س���پاردنی‌،‌به‌پێی‌‌زانیاریه‌كانی‌‌ئاوێنه‌‌به‌ش���ێك‌له‌كه‌س���وكاری‌‌شێركۆ‌بێك���ه‌س‌خوازی���اری‌‌ئ���ه‌وه‌‌ب���ون‌كه‌‌چه‌ند‌كه‌س���ایه‌تییه‌كی‌‌دیاری‌‌سیاسی‌‌له‌رێوره‌س���می‌‌به‌خاكسپاردنی‌‌شێركۆدا‌وتاری���ان‌هه‌بێ���ت،‌ب���ه‌اڵم‌ئه‌نجومه‌نی‌‌ده‌زگای‌‌سه‌رده‌م‌ناڕازیبون‌و‌وتاره‌كانیان‌له‌س���ێ‌‌الیه‌نی‌‌حكومه‌ت‌و‌س���ه‌رده‌م‌و‌هه‌روه‌ها‌ كورتكردوه‌ته‌وه‌،‌ خێزانه‌كه‌یدا‌به‌ش���ێك‌له‌ئه‌ندامانی‌‌ده‌زگای‌‌سه‌رده‌م‌ویس���تویانه‌‌له‌ته‌الری‌‌هونه‌ر‌پرسه‌‌بۆ‌شێركۆ‌بێكه‌س‌دابنرێت،‌به‌اڵم‌خێزان‌و‌پابه‌ندبونێ���ك‌ وه‌ك‌ كه‌س���وكاره‌كه‌ی‌‌كۆمه‌اڵیه‌تیی���ه‌وه‌‌ به‌دابونه‌ریت���ی‌‌رازینه‌بون‌و‌شوێنی‌‌پرسه‌كه‌یان‌بردوه‌ته‌‌

مزگه‌وتی‌‌"ئه‌حه‌‌سور".وێ���ڕای‌‌ئ���ه‌وه‌ش،‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌ب���ه‌الی‌‌تێبینی‌‌و‌ جێی‌‌ له‌چاودێران���ه‌وه‌‌ زۆرێك‌ئاماژه‌یه‌‌له‌هێنانه‌وه‌ی‌‌ته‌رمی‌‌"ش���ێركۆ‌ئاماده‌نه‌بونی‌‌س���ه‌رۆكی‌‌ بێك���ه‌س"دا،‌حكوم���ه‌ت‌"نێچیرڤ���ان‌بارزانی‌"‌و‌هیچ‌كه‌سێكی‌‌ماڵی‌‌بارزانی‌‌بو‌له‌رێوره‌سمی‌‌له‌كاتی‌‌ ته‌رمه‌كه‌یدا‌ لێكردنی‌‌ پێشوازی‌‌گه‌یش���تنی‌‌به‌فڕۆكه‌خان���ه‌ی‌‌هه‌ولێ���ر،‌به‌پێی‌‌زانیارییه‌كانی‌‌ئاوێنه‌‌نوێنه‌ره‌كه‌ی‌‌س���ه‌رۆكی‌‌حكوم���ه‌ت‌به‌خێزانه‌ك���ه‌ی‌‌شێركۆ‌بێكه‌سی‌‌راگه‌یاندوه‌‌كه‌‌هۆكاری‌‌بارزان���ی‌،‌ نێچیرڤ���ان‌ ئاماده‌نه‌بون���ی‌‌"س���ه‌فه‌ركردنیه‌تی‌‌بۆ‌ده‌ره‌وه‌ی‌‌واڵت‌و‌

له‌كوردستان‌نییه‌".‌

"سه‌رده‌م"‌بێ‌‌شێركۆیی‌‌پێوه‌‌دیاره‌

رێوڕه‌سمی‌به‌خاکسپاردنی‌شێرکۆ‌بێکه‌س‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌فۆتۆ:‌رامان‌عومه‌ر

ده‌زگای‌‌سه‌رده‌م‌

3(390( سێشه ممه ‌2013/8/13هه‌نوکه

ئا: هێمن مامه ند

فراكسیۆنه كانی ئۆپۆزیسیۆن سورن له سه ر كشانه وه یان له په رله مان

دوای ته واوكردنی ماوه ی یاسایی ئه م خوله ی په رله مان له 8/20دا و

پێشیانوایه له وه به دوا هه ر بڕیارێك ده ربچێت نایاساییه ، په رله مانتارانی سه ر به ده سه اڵتیش ئه و هه ڵوێسته ی

ئۆپۆزیسیۆن به بانگه شه ی هه ڵبژاردن و كارتێكی سوتاو ده زانن.

په رله مانتاری محه م���ه د كوێس���تان س���ه باره ت گ���ۆڕان فراكس���یۆنی ئۆپۆزیسیۆن الیه نه كانی به كشانه وه ی ده ڵێ���ت كوردس���تان له په رله مان���ی "ئه زمونی 20ساڵی رابردوی په رله مانی كوردستان ئه وه مان پێده ڵێت كه ئه و ده س���ه اڵته ی ئێم���ه هی���چ باكێكی نه به هه ڵوێستی نه به ناڕه زایی جه ماوه رو ئه ندامان���ی په رله مان ئۆپۆزیس���یۆن و نیی���ه ، بۆیه گ���وێ به و هه ڵوێس���ته ی ئێم���ه ش ن���اده ن و كاریگه ری له س���ه ر په رله مان نابێت، چونكه ئه وان به زۆرینه به رده وام ده بن و به رده وامی ده ده ن به و

په رله مانه نایاساییه ".كوێستان وتیش���ی "كشانه وه ی ئێمه ئه ركێك���ی ئه خالقی���ه و ئێم���ه به پێی ئه و گرێبه س���ته ی كه له گ���ه ڵ خه ڵكی له 2009/8/20تاوه كو كردومانه خۆمان ئ���ه وان نوێنه رایه ت���ی 2013/8/20ده كه ی���ن و پ���اش ئه و ب���ه رواره ئێمه نوێنه ری یاس���ایی ئه وان نی���ن، بۆیه ناتوانین ل���ه و په رله مانه به رده وامبین و هه ر یاسایه ك كه له دوای 2013/8/20 له په رله مان ده ربچێت یاس���ایی نییه و

كارێكی نایاساییه ".دكت���ۆر ئه حم���ه د وه رت���ی ئه ندامی فراكسیۆنی سه رۆكی یاسایی و لیژنه ی له په رله مانی ئیس���المی بزوتن���ه وه ی به كش���انه وه ی س���ه باره ت كوردستان

"مه س���ه له ی ده ڵێ���ت ئۆپۆزیس���یۆن له په رله مان ئۆپۆزیس���یۆن كشانه وه ی ئه مه بڕیارێكه و ئه وان بۆ خۆیان ئازادن چۆن بڕیارده ده ن، به اڵم كش���انه وه ی كاریگه ریه ك���ی هی���چ ئۆپۆزیس���یۆن له س���ه ر ده ركردنی یاساو به ڕێوه چونی په رله م���ان نابێت، چونكه ئ���ه و كاته زۆرینه و كه مینه دێته ئاراوه ، بێگومان ئه وكاته ش زۆرینه له په رله مان ده بێت و به م ش���ێوه یه ش ده توانێ���ت كاره كانی

رایی بكات".

وه رتی وتیشی " پێموایه ئۆپۆزیسیۆن له و بڕی���اره ی په ل���ه نه كات باش���ه ، چونك���ه مادام ئه وان ده ڵێن له پرس���ه نیشتیمانیه كان به شداری كۆبونه وه كانی په رله م���ان ده كه ین، كه واته ئه وه خۆی داننان���ه ب���ه و په رله مان���ه دوای 20ی هه ش���تیش، هه روه ه���ا م���ادام بڕیاره له 9/21هه ڵبژاردن به رێوه بچێت، كه واته له و ماوه كه مه ی كه ده مێنێ پێموانییه ئه و هه ڵوێسته ی ئۆپۆزیسیۆن سودێكی

بۆیان هه بێت".به هه ڵوێس���ته كه ی س���ه باره ت عه بدولعه زیز عوم���ه ر ئۆپۆزیس���یۆن، س���ه رۆكی فراكسیۆنی یه كگرتو ده ڵێت "له به رئه وه ی به رێوره سمێكی ناشه رعی درێژكراوه ت���ه وه په رله م���ان م���اوه ی كه واته په رله مان له دوای 20ی هه ش���ت په رله مانێكی ناشه رعیه و هه ر یاسایه ك ناش���ه رعی و ده ربچێت ماوه ی���ه دا له و نایاس���اییه ، بۆی���ه ئێم���ه نامانه وێت له په رله مانێك���ی ناش���ه رعی درێ���ژه به كاره كانمان بده ین، ته نیا له و ماوه یه دا ئێمه له س���ه ر پرسه نیش���تیمانیه كان په رله مان كۆبونه وه كان���ی به ش���داری

ده بین".س���ه باره ت ب���ه وه ی ك���ه ئای���ا ئه و كاریگ���ه ری ئ���ه وان هه ڵوێس���ته ی له ئێس���تا له كاتێكدا ده بێ���ت خ���ۆی هاوكات په رله مانه و هاوینه ی پش���وی له 9/21هه ڵب���ژاردن ئه نج���ام ده درێت، یه كگرتو فراكس���یۆنی س���ه رۆكه كه ی وت���ی "كاریگ���ه ری هه بێ���ت و نه بێت، ئێمه له به رئه وه ی س���وێندی یاسایمان خ���واردوه و به ڵێن���ی ئه وه م���ان داوه پابه ندی په ی���ڕه وی ناوخۆی په رله مان بین كه وابێت، ئێمه پابه ندی به ڵێنه كانی خۆم���ان ده بی���ن و ل���ه دوای 8/20ه وه

ناچینه په رله مانه وه ".فراكس���یۆنی س���ه رۆكی قادر ئارام به و ئیس���المیش س���ه باره ت كۆمه ڵی وت���ی ئۆپۆزیس���یۆن هه ڵوێس���ته ی

"مه سه له كه ئه وه نییه چه ند كاریگه ری هه یه و چه ند كاریگ���ه ری نییه ، به ڵكو یاس���ایی و پابه ندبونێكی مه س���ه له كه ئه خالقی���ه ، ئێمه نوێن���ه ری كۆمه ڵێك خه ڵكی���ن ده بێت بگه ڕێین���ه وه بۆ ئه و خه ڵكه ی خۆمان، ئه گه ر ش���تێك یان بڕیارێك نایاس���ایی بێت ده رۆژ بێت و س���اڵێك بێت ه���ه ر نایاس���اییه ، بۆیه ئێمه ناچینه ژێ���ر باری هیچ بڕیارێكی

نایاساییه وه ".به رواری عه بدولسه الم له به رامبه ردا، كوردستانی فراكسیۆنی په رله مانتاری له س���ه ر پش���كی پارت���ی س���ه باره ت به م هه ڵوێس���ته ی ئۆپۆزیس���یۆن وتی "له كاتێكدا له ئێستادا په رله مان پشوی هاوینه یه ت���ی ت���ا 9/1، دوای ئه وه ش الیه نه كان خه ریك ده بن به پڕوپاگه نده ی هه ڵبژاردن، ئه وان چ باس���ی كشانه وه ئ���ه و بۆی���ه له په رله م���ان، ده ك���ه ن هه ڵوێس���ته ی ئه وان هه ڵوێستێكی زۆر بێمانایه و یاریكردنه به س���ۆزی خه ڵك و به وشه و بانگه شه ی هه ڵبژاردنه ، چونكه له م���اوه ی ئ���ه و چوارس���اڵه ی رابردو ئه وان چیان نه ك���رد، بۆیه ده یانه وێت له و ڕێیه وه جارێكی تر س���ۆزی خه ڵك

رابكێشنه وه "."هه ڵوێستكه ی ئۆپۆزیسیۆن كارتێكی

به سه رچوو سوتاوه "ئه مه قس���ه ی په رله مانت���ار "گۆران ئ���ازاد" بو له س���ه ر پش���كی یه كێتی له فراكسیۆنی كوردستانی ، ئه و له باره ی وتی ئۆپۆزیس���یۆنه وه هه ڵوێسته كه ی "ئه وان له ماوه ی ئه و مانگه ی په رله مان دوج���ار داوای كۆبونه وه ی نائاس���ایی په رله مانیان كردوه ، كه واته ئه مه خۆی

داننانه به و په رله مانه ".گۆران وتیش���ی "كاتێك س���ه رۆكی ل���ه 9/21 هه ڵبژاردن بڕیاریدا هه رێ���م ئه نجامبدرێ���ت، ده بوای���ه ئ���ه وان ئه و كاته هه ڵوێستیان وه ربگرتایه ، چونكه ئه وكات���ه بۆی���ان رونبو كه ل���ه دوای

ئا: ئاراس عوسمان

محه مه د تۆفیق، رێكخه ری ژوری دیپلۆماسی بزوتنه وه ی گۆڕان له م

گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا ده ڵێت "پێموایه هه ماهه نگیه ك هه یه له نێوان پارتی و

توركیا له و كارانه ی به رامبه ر به كوردی رۆژئاوا ده كرێت".

ئاوێنه : له دوای یاسای درێژكردنه وه ی گش���تی رێكخ���ه ری حوزه ی���ران 30بزوتنه وه ی گۆڕان هیچ جۆره لێدوانێكی نیه و جۆرێ���ك له بێده نگی هه ڵبژاردوه ، له كاتێك���دا روداوی زۆر هه یه هۆكاری

ئه مه چیه ؟محه مه د تۆفی���ق: بزوتنه وه ی گۆڕان بێده نگ نه بوه ، فراكسیۆنه كه مان رۆڵی خۆی بینیوه له پارله مانی كوردس���تان، به دورودرێژی بزوتنه وه كه ش ژوره كانی

باسی ئه و مه سه له یان كردوه .ئاوێنه : مه به س���تم هه ڵوێستی خودی

رێكخه ری گشتی بزوتنه وه كه یه ؟محه مه د تۆفیق: بس كاك نه وشیروان بۆچونی ب���ه اڵم نه كردبێ���ت، باس���ی هه مومان یه كه له س���ه ر ئه و مه سه له یه ، كاك رای هه م���ان بزوتنه وه ك���ه ش

نه وشیروانی هه یه .ئاوێنه : باشه رای جه نابت چیه له سه ر

درێژكردنه وه ی ویالیه تی بارزانی ؟محه مه د تۆفیق: رای من هه ر ئه وه یه که فراكس���یۆنه كه مان باسیانكردوه كه كارێك بوه به ناش���ه رعیان له قه ڵه مداوه

له پارله مانی كوردستاندا.ئاوێنه : به اڵم ده گوترێت به شداریكردنی نه ته وه یی���دا، له كۆنگ���ره ی ئێ���وه ش���ه رعیبونی ئه و كاره ناشه رعیه ی 30

حوزه یران ده سه لمێنێت؟محه م���ه د تۆفیق: نه خێر مه س���عود بارزانی وه ك س���ه رۆكی پارتی به شداره حزبه كان هه مو چونكه له كۆنگره كه دا. س���ه رۆكه كانیان به ش���داره ، ورده كاری كۆنگره كه ش مایه ی موناقه شه یه ، ئه مه

په یوه ندی ب���ه 30 حوزه یرانه وه نییه و به شداریكردنی بارزانی جیاوازه له پۆستی

سه رۆكی هه رێمی كوردستان.ئاوێنه : ئێوه به ستنی كۆنگره تان بۆ كه ی هه ڵگرتوه ، بڕیار نه بو له ماوه كانی

پێشو ئه نجام بدرێت؟محه مه د تۆفیق: كۆنفرانسی ناوخۆی بزوتن���ه وه ی گۆڕانم���ان ته واوك���ردوه ، ئێس���تا س���ه رقاڵی هه ڵبژاردنین، دوای هه ڵبژاردنه كانی كوردس���تان مه سه له ی

كۆنگره مان ده بێت.ئاماده كاریه كتان كردوه ئاوێنه : هیچ له دوای كۆنفرانس بۆ به ستنی كۆنگره ی

بزوتنه وه كه تان؟محه مه د تۆفیق: هه رچیه كمان كردوه

ناتوانم ئێستا باسی بكه م.ئاوێنه : هی���چ مه ترس���یه ك ده بینی له باس���نه كردنی كاركردن بۆ به س���تنی

كۆنگره كه تان؟محه م���ه د تۆفیق: ئ���ه وه په یوه ندی به خۆمان���ه وه هه ی���ه ، ئێس���تا هه م���و تواناكه م���ان ته نه���ا ب���ۆ كاركردنه بۆ

هه ڵبژاردنی داهاتو.ئاوێن���ه : وه ك بزوتن���ه وه ی گ���ۆڕان چیتانكردوه بۆ ئاشتكردنه وه ی ئه و سێ

سه ركرده ی له ماڵه وه دانیشتون؟محه م���ه د تۆفیق: ئ���ه وه په یوه ندی به ناوخ���ۆی خۆمان���ه وه هه ی���ه و هیچ

قسه یه كی له سه ر ناكه م.ئاوێنه : باس���ی ئه وه تكرد تواناكانتان ته نها ب���ۆ هه ڵبژاردنه ، ئ���ه ی ده كرێت پێمانبڵێیت چاوه ڕێی هه ڵبژاردنی داهاتو ئه نجامێكی باشی هه بێت و له هه ڵبژاردنی

رابردو جیاوازتربێت؟محه مه د تۆفیق: ده سه اڵت نه یتوانیوه ل���ه و به ڵێنانه ی به خه ڵك���ی داوه هیچ له مج���اره دا بۆیه بك���ه ن، جێبه ج���ێ بارودۆخم���ان زۆر باش���تره و هه روه ك له كۆنفرانسه كانیشمان وتمان ده مانه وێت بچینه ده س���ه اڵت و له م قۆناغه دا، ئه و به رنامه ی هه مانه بۆ خه ڵكی جێبه جێ بكه ین، به دڵنیاییه وه ئه مجاره ده سه اڵت

ئامانجی ئێمه یه و ده چینه ده سه اڵت.ئاوێن���ه : ئێ���وه ده چنه ده س���ه اڵت الیه نه ك���ه ی هه رس���ێ مه به س���تت بزوتنه وه ی ته نه���ا یان ئۆپۆزس���یۆنه

گۆڕان؟محه م���ه د تۆفیق: هه رس���ێ الیه نه كه

ده ڵێم، به تایبه تی بزوتنه وه ی گۆڕان.ئاوێن���ه : ده كرێت ئه م گه ش���بینیه ی هه یه پێمانبڵێیت له سه ر چ بنه مایه كه ،

راپرسیه ك ئه مه ی ده رخستوه ؟محه م���ه د تۆفی���ق: به ڵێ راپرس���ی كراوه و ئه نجامه كه ی ئه و گه ش���بینیه ی

ده رخستوه .ئاوێنه : كێ راپرس���ی ك���ردوه ته نها

خۆتان؟محه م���ه د تۆفیق: ته نه���ا خۆمان نا، به ڵك���و خه ڵكی بێگان���ه ش كردویانه و وامانپێده ڵێن، هه مو ئه مانه پیش���انمان ئه دات كه ده سه اڵت نایه وێت چاكسازی بكات له كوردس���تاندا، بێگومان خه ڵك خۆیان متمانه ی ده یانه وێ���ت ئه مجاره ب���ده ن ب���ه و كه س���انه ی كه نی���ازی

چاكسازیان هه یه .ئاوێنه : چاوه ڕێ ده كه ن له هه ڵبژاردنی

پێشو ده نگی باشتر به ده ستبهێنن؟محه م���ه د تۆفیق: دڵنیای���ن ده نگی باش���تر ده هێنین ل���ه وه ی هه ڵبژاردنی )25( ل���ه ك���ه بێگومانی���ن ،2009كورسیه كه زیاتر ده هێنینه وه و مسۆگه ره

له وه زیاتره ده نگه كانمان.ئاوێنه : له ئێستادا په یوه ندیتان چۆنه له گ���ه ڵ یه كێتی ، باس���ی هه نگاونانێك نێوانتان گرژیه كان���ی ك���ه ده كرێ���ت

كه مبكرێته وه ؟محه مه د تۆفی���ق: ئاگاداری ئه وه نیم ك���ه ئام���اده كاری ب���ۆ هێوربون���ه وه كرابێ���ت، ه���ه روه ك چ���ۆن په یوه ندی ئۆپۆزیسیۆن له گه ڵ هه یه تی ده سه اڵت

به هه مانشێوه یه .ئاوێنه : له ئێستادا ده نگۆی ئه وه هه یه هاوكاریه ك���ی زۆر ب���ۆ كوردانی رۆژئاوا له الیه ن كوردس���تاندا له س���نوره كانی

پارتیه وه راگیراوه ، بۆچونی ئێوه چیه ؟محه مه د تۆفیق: باس له وه ده كه ن كه كاك مه س���عود ده ڵێت پارتی رێگرنیه و ئه وه یه له ئه ساس���دا رێگره ، حكومه ت داخستوه ده روازه كه یان ده سه اڵتداران هاوكاری مرۆیی ئ���ه و كوردانه بكرێت، ئه مه به كارێكی دژه نه ته وه یی ده زانین و

ئێمه ش به توندی دژی ئه م كاره ین.ئاوێنه : ك���ێ رێگ���ره حكومه ت یان

پارتی ؟محه م���ه د تۆفیق: هی���چ جیاوازییان له ئه س���تۆی رێگری���ه داو ل���ه و نی���ه

هه ردوكیاندایه .ئاوێنه : ئامانجی چی له پش���ته وه یه و خزمه تی ك���ێ ده كات؟ ئایا ده س���تی ده ره كی كاریگه ری له سه ر هه رێم هه یه

له م بڕیارو بابه ته دا؟محه مه د تۆفیق: ئه مه هیچ خزمه تێك

نیش���تیمانیی پرۆس���ه ی به نه ت���ه وه و ش���ه رمه زاری ته نه���ا ناگه یه نێ���ت و لێده كه وێته وه ، رۆژانێك ئه و پارچه یه ی كوردس���تان په نامان ب���وه ، ده بو وه ك قه رزێ���ك ق���ه زی بدرێت���ه وه ، ب���ه اڵم به داخ���ه وه ده بینی ئ���ه وه ده خولقێت، له الیه كی تره وه له مه سه له ی كاریگه ری ده ره وه دا توركیا رۆڵی س���ه ره كی هه یه له دروستكردنی كێش���ه بۆ كورده كانی رۆژئاوا، به ش���ێوه یه ك پێش���موایه كه هه ماهه نگیه ك هه ی���ه له نێوان پارتی و توركیا به رامبه ر ئه و كوردانه ی رۆژئاوا له و مه سه النه ی كه هه یه ، واڵتانی دنیا ده بین���ی ده یانه وێت هاوكاری بگه یه ننه ئه و كوردانه ی دو ساڵه له بارودۆخێكی ترس���ناكی نه بونی كاری كش���توكاڵی و برسێتی و نه بونی داوو ده رمان به ده ست نه خۆش���یه كانیان ژی���ان ده گوزه رێنن،

له پ���اڵ ئه مان���ه دا ده یانه وێ���ت بێن���ه كوردس���تان، به اڵم ئێمه ده روازه كانیان لێدابخه ین ئه م���ه بۆچی ؟ بۆیه دوپاتی ده كه مه وه كه كارێكی شه رمه زاریه بۆ ئه و ده س���ه اڵته ی له هه رێمی كوردستاندایه ، كه یه كێتیش به ش���ێكه له و ده سه اڵته ، به اڵم یه كێتی ئه و كاره ئیدانه ده كات،

باشه ده سه اڵت كێیه ؟جێی به پرس���یار ده كرێت ئاوێن���ه : نه هێڵی���ت كێی���ه ئ���ه و ده س���ه اڵته ی

ده مێنێته وه ؟محه مه د تۆفیق: به ڵ���ێ به دڵنیایه وه پارتیه ، بۆ ئه وه ی ئه و تۆمه ته نه مێنێت پێوس���ته پارتی به په ل���ه ده روازه كان

بكاته وه .ئه م���ه پارت���ی ب���ه اڵم ئاوێن���ه : ره تده كاته وه و ته حه داش ده كات ئه وان

سنوریان داخستبێت؟محه مه د تۆفیق: هه مو كه س ده زانێت

كێ له و سنوره ده سه اڵتداره .ئاوێن���ه : ئه وه نده س���ورن له س���ه ر ئه وه ی پارتی س���نوره كانی داخستوه ، له كۆنگ���ره ی نه ته وه یی باس���تان له مه

كردوه ؟محه مه د تۆفیق: به ڵێ پێمانراگه یاندون كه ئ���اوا مامه ڵه له گه ڵ ئ���ه و كوردانه داخ���راون، س���نوره كان ده كرێ���ت و كۆنگ���ره ی نه ته وه یی هی���چ قیمه تێكی نیه ئێم���ه ده رگا له س���ه ریان دابخه ین كۆمه كی به هاوكاری و پێویس���تیان كه ئێمه یه ، بۆیه به م ش���ێوه مامه ڵه كردنه كۆنگ���ره ی نه ته وه یی هی���چ قیمه تێكی

نامێنێت، جگه له مه هزه له یه ك.نابینیته وه كێشه یه ك ئێستا ئاوێنه : له نێ���وان په كه كه و پارتی له وه ی دۆخی ده روازه كانی كوردس���تان و رۆژئ���اوای

هه رێمی كوردستاندا؟په كه كه ش ئه گ���ه ر تۆفیق: محه مه د بیه وێت ده روازه ی كوردستان بكرێته وه به ڕوی كوردانی رۆژئاواو كێش���ه كانیان چاره س���ه ر بكرێت هه مان هه ڵوێس���تی

په كه كه مان ده بێت.

ئۆپۆزیسیۆن:‌له‌دوای‌‌‌8/20هه‌ر‌یاسایه‌ك‌له‌په‌رله‌مان‌ده‌ربچێت‌نایاساییه‌ده‌سه‌اڵت:‌ئه‌وه‌‌بانگه‌شه‌ی‌‌هه‌ڵبژاردن‌و‌كارتێكی‌‌سوتاوه‌

حه‌مه‌‌تۆفیق:‌كۆنگره‌ی‌‌نه‌ته‌وه‌یی‌‌"مه‌هزه‌له‌"یه‌كه‌‌ده‌روازه‌ی‌‌هه‌رێم‌به‌روی‌‌رۆژئاوادا‌دابخرێت

"عه ب���دواڵی م���ه ال ن���وری " ره نگه ناس���راوترین و دیارترین په رله مانتاری خولی س���ێهه می په رله مان بێت، ئه و كه به هۆی "بزێویی"ه وه زیاتر ناس���را، پێیوایه ئیتر كاری ئه م په رله مانه "ته واو به سه رچو"، ئه و ده ڵێت "نه كشانه وه ی جۆرێكه له په رله م���ان ئۆپۆزیس���یۆن

له یه كێتی و پارتی بون". عه ب���دواڵی مه ال ن���وری به ئاوێنه ی راگه یاند كه پێویسته فراكسیۆنه كانی ئۆپۆزیس���یۆن له دوای ته واوبونی ئه م خول���ه ی په رله مان بكش���ێنه وه و ئه و حزبانه شی ئه ندامی په رله مانیان هه یه ، ئه خالقی و گرێبه س���تێكی ئیلتی���زام و سیاس���ی و قانونیان له گ���ه ڵ خه ڵكی كوردس���تان هه یه و ئه م گرێبه سته ش ته نها بۆ چوار ساڵه ، ئه و وتی "به هیچ شێوازێك حیزبه كان مافی ئه وه یان نیه ماوه ی په رله مان درێژ بكه نه وه ، واده ی ئه م خول���ه ی په رله م���ان كاتژمێر 11 رۆژی 8/20ی ئه مساڵ كۆتایی دێت".

ئ���ه و ئه ن���دام په رله مان���ه ب���اس ل���ه وه ش ده كات پارت���ی و یه كێت���ی واده ی درێژكردن���ه وه ی له س���ه ر وت���ی ئ���ه و راهات���ون، په رله م���ان "به اڵم ئه م به رپرس���یارێتیه له س���ه ر ش���انی ئۆپۆزیس���یۆن زۆر قورس���ه ، نه چێت، بیری ئۆپۆزیس���یۆن ده بێت

نابێ���ت له په رله مانێ���ك بمێنێته وه كه په رله مانی ماوه به س���ه رچوه و له چوار س���اڵی رابردودا ره خنه ی لێی هه بوه . نابێ���ت له په رله مانێك���دا بمێنێت���ه وه ببێت درێژكراوه ته وه و به كوده ت���ا كه به به شێك له و پرۆسه ناشه رعیه ی كه

له په رله ماندا هه یه ".ئۆپۆزیسیۆن "پێویس���ته وتیش���ی هه ڵوێس���تێك ه���ه ر بكش���ێته وه ، به پێچه وان���ه ی ئه م���ه وه بێ���ت، ب���ێ به ڵێنی���ه ، جۆرێكه له ب���ون به پارتی و ئه و به هه مان سیاسه تكردنه یه كێتی، ئالیه ت���ه ی 20 س���اڵه پارتی و یه كێتی یاری و سیاس���ه تی پێده كه ن و هه رێمی

كوردستانیان به م ئاقاره گه یاندوه ".ئه و پرس���یاری ئ���ه وه ی ك���رد كه په رله م���ان كاتێ���ك ئۆپۆزیس���یۆن ش���ه رعیه تی یاس���ایی هه بوه هیچیان نه مێنێت ش���ه رعیه تی ئه ی پێنه كرا، مانایه ك���ی چ ئۆپۆزیس���یۆن بون���ی

ده بێت؟ "به كش���انه وه ی وت���ی عه ب���دواڵ ئۆپۆزیس���یۆن فراكس���یۆنه كانی له په رله م���ان، النیك���ه م ب���ۆ خه ڵكی رێ���ز ده س���ه لمێنێت، كوردس���تانی له بنه ماكان���ی دیموكراس���ی و یاس���او ئی���راده ی خه ڵ���ك ده گرێ���ت و نابێته

به شێك له كوده تا".

عه‌بدواڵ‌مه‌ال‌نوری‌:كاتژمێر‌11ی‌‌رۆژی‌‌8/20كۆتایی‌دێت نه كشانه وه ی

ئۆپۆزیسیۆن له په رله مان

جۆرێكه له یه كێتی و پارتی بون

8/20په رله مان ماوه ی به سه ر ده چێت، خاڵێك���ی تر ك���ه ئه وان خۆی���ان زۆر ره خنه ی له سه ر ده گرن گه ڕانه وه یه بۆ ڕای حزبه كانی���ان، كه ئه وانیش خۆیان

ده گه ڕێنه وه بۆ بڕیاری حزب له س���ه ر پرسی كش���انه وه یان له په رله مان، بۆیه ئه و بڕیاره ی ئه وان هیچ مانایه كی نییه و

كارتێكی شه رمنانه و سوتاوه ".

حه مه تۆفیق

ئاگاداری ئه وه نیم

كه ئاماده كاری بۆ هێوربونه وه له گه ڵ یه کێتی

كرابێت

‌‌‌ئا:‌ئاوێنه‌

ئه‌رسه‌الن‌بایز‌سه‌رۆكی‌‌په‌رله‌مانی‌‌كوردستان‌و‌ئه‌ندامی‌‌مه‌كته‌بی‌‌سیاسی‌‌یه‌كێتی‌‌له‌م‌گفتوگۆیه‌ی‌‌ئاوێنه‌دا‌كه‌‌له‌ڕێگه‌ی‌‌ئیمه‌یله‌وه‌‌ئه‌نجامدراوه‌،‌

ده‌ڵێت‌"برایانی‌پارتی‌پێیان‌باش‌بو‌به‌یه‌ك‌لیست‌دابه‌زین،‌ئێمه‌‌وتمان‌با‌هه‌ریه‌كه‌و‌به‌لیستی‌خۆی‌دابه‌زێ".

ئاوێنه‌:‌ئایا‌دیاریكردنی‌‌تۆ‌به‌سه‌رۆكی‌‌لیس����تی‌‌یه‌كێت����ی‌‌هی����چ‌ئاماژه‌ی����ه‌ك‌له‌خۆده‌گرێ����ت‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌كه‌‌ده‌تانه‌وێت‌كێبڕكێی‌‌به‌هێزو‌سه‌ره‌كیتان‌له‌هه‌ولێردا‌

بێت؟د.‌ئه‌رسه‌الن‌بایز:‌هه‌ڵبژاردن‌له‌هه‌ر‌كوێ‌بێ،‌له‌كوردستان‌یان‌له‌هه‌ر‌واڵتێك‌له‌واڵته‌كانی‌دونیا،‌بێگومان‌كێبڕكێیه‌كی‌تون����د‌له‌نێ����وان‌پاڵێوراوه‌كانی‌ده‌بێت،‌ئه‌گه‌ر‌هه‌ڵبژاردنه‌كه‌‌به‌ته‌نیا‌له‌پارێزگای‌هه‌ولێر‌بوایه‌،‌یان‌هه‌ڵبژاردن‌به‌پێی‌چه‌ند‌بازنه‌یه‌كی‌هه‌ڵب����ژاردن‌به‌رێوه‌بچوبایه‌،‌ئه‌‌وس����ا‌ده‌تانتوانی‌بڵێ����ن‌فاڵنه‌‌كه‌س‌بۆیه‌‌دان����راوه‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌له‌ش����وێنێكی‌دیاریك����راو‌ركابه‌ریه‌ك����ی‌به‌هێز‌بكات،‌له‌سه‌رتاس����ه‌ری‌ هه‌ڵبژاردنه‌‌ ئه‌م‌ به‌اڵم‌هه‌رێمی‌كوردستانه‌،‌كێبڕكێ‌له‌سنوری‌پارێزگاكانی‌سلێمانی‌و‌هه‌ولێر‌و‌دهۆكه‌،‌هه‌رێم����ی‌كوردس����تان‌ی����ه‌ك‌بازن����ه‌ی‌هه‌ڵبژاردن����ه‌،‌بۆیه‌‌دانان����ی‌ئێمه‌‌هیچ‌په‌یوه‌ندییه‌كی‌به‌كێبڕكێ‌و‌ركابه‌ری‌نیه‌‌له‌ناوچه‌یه‌كی‌دیاریكراو‌به‌هه‌ولێریشه‌وه‌،‌به‌ڵكو‌بۆ‌سه‌رتاس����ه‌ری‌هه‌رێمه‌.‌دیاره‌‌هه‌ر‌حزبێكی‌سیاس����یش‌بۆخۆی‌ئازاده‌‌كام‌ئه‌ندامه‌ی‌خۆی‌ده‌كاته‌‌س����ه‌رۆكی‌سیاس����یی‌ مه‌كته‌ب����ی‌ لیس����ته‌كه‌ی.‌یه‌كێتیی‌نیش����تمانیی‌كوردس����تان-یش‌له‌كۆبونه‌وه‌ی����ه‌ك‌نزیكه‌ی‌مانگ‌و‌نیوێك‌به‌ر‌له‌ئێستا،‌دوای‌راوێژ‌و‌دیراسه‌كردن،‌پێش����نیاری‌ئه‌وه‌یانك����رد‌به‌ن����ده‌‌ببمه‌‌پاڵێوراوو‌س����ه‌رۆكی‌لیس����تی‌یه‌كێتیی‌نیشتمانیی‌كوردستان.‌بێگومان‌من‌یان‌هه‌ر‌یه‌كێكی‌تر‌دابنرایه‌‌له‌و‌ش����وێنه‌،‌كێبڕكێیه‌كێ����ی‌تون����د‌ده‌كا‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌حزبه‌ك����ه‌ی‌یان‌لیس����ته‌كه‌ی‌ده‌نگێكی‌زۆرب����اش‌بێن����ێ‌و‌متمان����ه‌ی‌كۆمه‌اڵنی‌خه‌ڵك����ی‌كوردس����تان‌به‌ده‌س����تبێنێ،‌چونكه‌‌ئه‌مڕۆ‌له‌س����ایه‌ی‌ئه‌م‌ئه‌زمونه‌‌و‌له‌س����ایه‌ی‌خوێنی‌شه‌هیدان‌و‌ئازایه‌تیی‌كۆمه‌اڵن����ی‌ خۆڕاگری����ی‌ پێش����مه‌رگه‌‌و‌خه‌ڵكی‌كوردس����تان‌و‌رێكخس����تنه‌كانی‌س����ه‌رده‌می‌خه‌باتی‌نهێنی،‌ئه‌زمونێكی‌دیموكراتی‌له‌هه‌رێمی‌كوردستان‌هه‌یه‌،‌ئه‌م‌ئه‌زمونه‌ش‌رێگای‌به‌هه‌مومان‌داوه‌‌سه‌رده‌میانه‌‌ به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌ ئه‌وه‌ی‌ بۆ‌كێبڕكێ‌بكه‌ین،‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌به‌پێی‌ده‌نگ‌و‌س����ندوقه‌كانی‌هه‌ڵبژاردن‌هه‌ركه‌س����ه‌‌و‌به‌رنام����ه‌ی‌خ����ۆی‌ب����ۆ‌خزمه‌تگوزاریی‌خه‌ڵكی‌كوردس����تان،‌بۆ‌پاراستنی‌ئه‌م‌ئه‌زمون����ه‌‌بخاته‌‌گه‌ڕ.‌بێگوم����ان‌ئێمه‌‌له‌پێناوی‌سه‌رخستنی‌لیستی‌یه‌كێتیی‌نیشتمانیی‌كوردس����تان،‌له‌پێناوی‌ئه‌م‌به‌رنامه‌یه‌ی‌كه‌‌یه‌كێتیی‌به‌درێژایی‌ئه‌م‌هه‌مو‌سااڵنه‌ی‌رابردو‌دایڕشتوه‌،‌به‌پێی‌ئ����ه‌م‌به‌رنامه‌ی����ه‌ی‌كه‌‌ب����ۆ‌هه‌ڵبژاردن‌مه‌ده‌نیانه‌‌ له‌چوارچێوه‌یه‌كی‌ دایده‌ن����ێ‌كێبڕكێیه‌ك����ی‌به‌هێز‌ده‌كه‌ین‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌زۆرتری����ن‌ده‌ن����گ‌و‌زۆرترین‌كورس����ی‌

مسۆگه‌ر‌بكه‌ین.كوڕ‌و‌ لیس����ته‌كه‌تان‌چه‌ندین‌ ئاوێنه‌:‌كچی‌‌س����ه‌ركرده‌‌ش����ه‌هیدو‌زیندوه‌كانی‌‌عه‌ش����ره‌ته‌كانی‌‌ س����ه‌رۆك‌ یه‌كێت����ی‌‌و‌كوردس����تانی‌‌تێدایه‌،‌پێتوایه‌‌ئه‌مجۆره‌‌لیس����ته‌‌پێگه‌ی‌‌كۆمه‌اڵیه‌تی‌‌ئێوه‌‌به‌هێز‌

بكات؟د.‌ئه‌رسه‌الن‌بایز:‌دانانی‌كچ‌و‌كوڕی‌س����ه‌ركرده‌‌و‌ش����ه‌هیده‌كان،‌ی����ان‌هه‌ر‌له‌ئه‌ندامانی‌ له‌ژماره‌یه‌ك‌ جیا‌ كه‌سێك،‌په‌رله‌مان����ی‌پێش����وتر‌و‌له‌ئه‌ندامێك����ی‌سه‌ركردایه‌تی،‌ئه‌وانه‌ی‌تر‌هه‌ر‌هه‌مویان‌له‌ئه‌نجام����ی‌پرۆس����ه‌یه‌كی‌هه‌ڵبژاردنی‌یه‌كێتی����ی‌ ئۆرگانه‌كان����ی‌ ناوخۆی����ی‌نیشتمانیی‌كوردس����تان‌بوه‌،‌دواتریش‌راپرس����ییه‌ك‌ك����راوه‌‌له‌نێ����و‌كۆمه‌اڵنی‌خه‌ڵك‌تاوه‌ك����و‌بزانین‌هه‌ر‌یه‌كێك‌له‌و‌پاڵێوراوانه‌‌پێگه‌ی‌حزبی‌و‌جه‌ماوه‌رییان‌چۆنه‌،‌دیاره‌‌ئه‌م‌ژماره‌یه‌ی‌كه‌‌ئێس����تا‌نیشتمانیی‌ یه‌كێتیی‌ له‌لیس����تی‌ ناویان‌ب����ۆ‌هه‌ڵبژاردنی‌ كوردس����تاندا‌هه‌ی����ه‌‌ئاینده‌ی‌په‌رله‌مانی‌كوردستان‌زۆرترین‌ده‌نگیان‌هێناوه‌،‌چ‌له‌ئۆرگانه‌كانی‌حزب‌یان‌له‌ن����او‌كۆمه‌اڵنی‌خه‌ڵك،‌ئینجا‌ئه‌و‌پاڵێوراوه‌‌كچ‌یان‌كوڕه‌‌ش����ه‌هید‌بێت،‌‌كوڕی‌ئه‌ندامێكی‌س����ه‌ركردایه‌تی‌بێت،‌ئه‌ندامێكی‌ساده‌ی‌ش����انه‌كانی‌خواری‌

خواره‌وه‌‌بێت،‌یان‌لێپرس����راوی‌یه‌كێ‌له‌ئۆرگانه‌كانی‌حزب‌بێت.‌ئێمه‌‌پێمانوایه‌‌له‌كوردس����تاندا‌ تازه‌مان‌ سیس����تمێكی‌په‌یڕه‌و‌كردوه‌،‌ئه‌ویش‌پرس‌و‌ڕا‌كردنه‌‌به‌ڕێكخس����تنه‌كانی‌خۆم����ان،‌پرس‌و‌ڕا‌كردنه‌‌به‌نوخبه‌یه‌ك‌له‌كۆمه‌اڵنی‌خه‌ڵكی‌كوردس����تان،‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌بزانین‌كام‌له‌م‌كاندیدان����ه‌‌باش����ترین‌پێگ����ه‌ی‌حزبی‌و‌جه‌ماوه‌ریی����ان‌هه‌یه‌،‌تا‌زۆرترین‌ده‌نگ‌

به‌ده‌ستبێنن.له‌درێژكردنه‌وه‌ی‌‌ یه‌كێت����ی‌‌ ئاوین����ه‌:‌

ویالیه‌تی‌‌بارزانیدا‌چی‌‌ده‌ستكه‌وت؟د.‌ئه‌رس����ه‌الن‌بای����ز:‌درێژكردنه‌وه‌ی‌واده‌ی‌سه‌رۆكایه‌تیی‌هه‌رێمی‌كوردستان‌له‌و‌روانگه‌یه‌وه‌‌كه‌‌بتوانین‌به‌باش����ترین‌شێوه‌‌ئه‌م‌ئه‌زمونه‌ی‌كوردستان‌بپارێزین،‌ئه‌ویش‌به‌هێوركردنه‌وه‌ی‌ئه‌و‌بارودۆخه‌‌گرژه‌ی‌كه‌‌له‌هه‌رێمی‌كوردستان‌هه‌بو،‌گونجاو‌و‌ زه‌مینه‌یه‌كی‌ به‌دروس����تكردنی‌له‌ب����ار‌‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌له‌داهات����ودا‌بتوانین‌به‌جۆرێك‌ زانس����تیانه‌‌و‌ به‌ش����ێوه‌یه‌كی‌ك����ه‌‌له‌قازانج����ی‌میلله‌ته‌كه‌مان����دا‌بێت‌پڕۆژه‌ی‌ده‌س����توری‌هه‌رێمی‌كوردستان‌له‌كه‌شێكی‌ئازاد‌و‌بونی‌متمانه‌‌له‌نێوان‌الیه‌ن����ه‌كان،‌س����ازانی‌له‌س����ه‌ربكرێت‌و‌هه‌موار‌بكرێته‌وه‌،‌ئه‌مه‌‌به‌ده‌س����كه‌وتی‌یه‌كێتی����ی‌ میلله‌ته‌كه‌م����ان‌و‌ گ����ه‌وره‌ی‌نیشتمانیی‌كوردس����تان‌ده‌زانین،‌ئێمه‌‌توانیم����ان‌ئاوێك‌به‌و‌گ����رژی‌و‌ئاڵۆزی‌و‌له‌نێوان‌ ك����ه‌‌ بكه‌ی����ن‌ بێمتمانه‌یی����ه‌دا‌كوردس����تاندا‌ حزبه‌كانی‌ فراكس����یۆن‌و‌هه‌ب����و،‌ئێمه‌‌پێمانوایه‌‌ده‌س����كه‌وتێكی‌گه‌وره‌یه‌‌كه‌‌ئه‌م‌هه‌مو‌س����اڵه‌‌گفتوگۆ‌و‌بێنه‌و‌به‌رده‌‌له‌سه‌ر‌پڕۆژه‌ی‌ده‌ستوری‌هه‌رێم����ی‌كوردس����تان‌هه‌ب����و،‌ئێم����ه‌‌پڕۆژه‌ی‌ هه‌مواركردن����ه‌وه‌ی‌ توانیم����ان‌ده‌س����تور‌بخه‌ینه‌‌چوارچێوه‌ی‌یاس����او‌تا‌به‌س����ازانی‌نیش����تمانی‌پێش‌ئه‌وه‌ی‌بچێته‌‌ریفراندۆم‌هه‌موار‌بكرێته‌وه‌،‌ئه‌مه‌‌خه‌ڵكی‌كوردس����تانی‌یه‌كچاو‌كرده‌وه‌،‌كێش����ه‌كانی‌چاره‌س����ه‌ركرد،‌دودڵ����ی‌و‌مقۆمق����ۆی‌نه‌هێش����ت،‌ئێس����تا‌ئه‌گه‌ر‌له‌روانگه‌ی‌یاس����اییه‌وه‌‌سه‌یری‌پڕۆژه‌ی‌ده‌ستور‌بكه‌یت،‌جیا‌له‌هه‌مواركردنه‌وه‌ی‌ئه‌و‌پڕۆژه‌یه‌‌به‌س����ازان،‌ئه‌ویش‌به‌بونی‌لیژنه‌یه‌كی‌هاوبه‌ش����ی‌نێوان‌په‌رله‌مان‌و‌ده‌ره‌وه‌ی‌په‌رله‌مان‌له‌خه‌ڵكانی‌پسپۆر‌و‌ش����اره‌زا‌ب����ۆ‌پێداچونه‌وه‌‌ب����ه‌و‌بڕگه‌‌و‌مادانه‌ی‌كه‌‌قابیل����ی‌هه‌مواركردنه‌وه‌ن،‌قابیل����ی‌ته‌فاهوم����ه‌‌هی����چ‌بۆچونێكی‌ئ����ه‌وه‌‌ ت����ر‌هه‌ڵناگ����رێ،‌بۆی����ه‌‌ئێمه‌‌به‌ده‌س����كه‌وتێكی‌گ����ه‌وره‌‌ده‌زانین،‌كه‌‌رونه‌،‌ به‌رچاوی‌ ئێس����تا‌ میلله‌ته‌كه‌مان‌یاسایه‌ك‌هه‌یه‌‌كه‌‌له‌په‌رله‌مان‌ده‌رچوه‌،‌ئه‌و‌یاسایه‌ش‌ده‌ڵێ‌:‌پڕۆژه‌ی‌ده‌ستوری‌هه‌رێمی‌كوردستان‌له‌ڕێگای‌لیژنه‌یه‌كی‌هاوب����ه‌ش‌و‌به‌هه‌ماهه‌نگ����ی‌س����ه‌رجه‌م‌الیه‌نه‌كان‌پێی����دا‌ده‌چێته‌وه‌‌و‌هه‌مواری‌ده‌كاته‌وه‌،‌ئه‌گه‌ر‌ئه‌مه‌‌ده‌سكه‌وت‌نه‌بێ‌

ئه‌ی‌نازانم‌چی‌ده‌سكه‌وته‌؟

كام‌ هی����چ‌ ئێس����تا‌ ت����ا‌ ئاوێن����ه‌:‌به‌ڕاش����كاوی‌‌ پارتی‌‌ له‌كاربه‌ده‌س����تانی‌‌به‌مه‌به‌س����تی‌‌ ده‌س����تور‌ كه‌‌ نه‌یانوتوه‌‌هه‌مواركردنه‌وه‌‌ده‌گه‌ڕێننه‌وه‌‌په‌رله‌مان،‌وتی‌‌ پارتیش‌ به‌رپرس����ێكی‌‌ ته‌نان����ه‌ت‌

یه‌كێتی‌‌بۆ‌به‌رزكردنه‌وه‌ی‌‌وره‌‌و‌ئاستی‌‌جه‌ماوه‌ره‌كه‌ی‌‌ئه‌و‌قسه‌یه‌‌ده‌كات،‌ئایا‌

ئه‌مه‌‌وانییه‌؟د.ئه‌رس����ه‌الن‌بایز:‌م����ن‌حه‌قم‌به‌وه‌‌نی����ه‌‌ئه‌ندامێك����ی‌پارت����ی‌دیموكراتی‌كوردس����تان،‌با‌ئه‌ندامێك����ی‌مه‌كته‌بی‌سیاس����ی-یش‌بێ����ت،‌بۆخ����ۆی‌هه‌ندێ‌ئیجتیهاد‌ب����كات،‌یان‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌ئێمه‌‌له‌به‌رده‌می‌هه‌ڵبژاردنی‌په‌رله‌مانین‌بێت‌بۆ‌خۆی‌وه‌ك‌بانگه‌ش����ه‌ی‌هه‌ڵبژاردن،‌یان‌له‌وانه‌یه‌‌هه‌ندێك‌ش����ت‌به‌دڵی‌ئه‌و‌پڕۆژه‌ی‌ له‌ب����اره‌ی‌ لێدوانێك‌ نه‌بێ����ت،‌ده‌س����تور‌بدات،‌به‌اڵم‌ئێمه‌‌ئیس����تیناد‌ده‌كه‌ین����ه‌‌س����ه‌ر‌به‌ڵگه‌نام����ه‌.‌ج����ارێ‌پارتی‌ یه‌كێتی‌و‌ نێ����وان‌ رێكه‌وتننامه‌ی‌له‌6/29،‌ته‌ئكید‌له‌سه‌ر‌ئه‌وه‌‌ده‌كاته‌وه‌‌كه‌‌پڕۆژه‌ی‌ده‌ستوری‌هه‌رێمی‌كوردستان‌به‌هه‌ماهه‌نگ����ی‌هه‌م����وار‌ده‌كرێت����ه‌وه‌.‌دوه‌م،‌به‌پێی‌یاسایه‌ك‌كه‌‌له‌په‌رله‌مانی‌ده‌ستوری‌ پڕۆژه‌ی‌ ده‌رچوه‌‌ كوردستان‌هه‌رێمی‌كوردس����تان‌به‌س����ازان‌هه‌موار‌هه‌رێم‌ س����ه‌رۆكی‌ له‌وتاری‌ ده‌كرێته‌وه‌،‌به‌راش����كاوی‌ئه‌وه‌‌هاتوه‌،‌كه‌‌پڕۆژه‌ی‌هه‌روه‌ها‌ هه‌موارده‌كرێته‌وه‌،‌ ده‌س����تور‌له‌راگه‌یاندنه‌كه‌ی‌كاك‌نێچیرڤان‌بارزانی‌كه‌‌كه‌س����ی‌دوه‌م����ی‌پارتی����ه‌و‌ئیمزای‌له‌س����ه‌ر‌رێكه‌وتننامه‌ی‌یه‌كێتی‌و‌پارتی‌له‌هه‌مواركردنه‌وه‌ی‌ ته‌ئكی����د‌ ك����ردوه‌،‌پڕۆژه‌ی‌ده‌س����تور‌ده‌كاته‌وه‌،‌هه‌روه‌ها‌له‌دوایین‌دیمانه‌ی‌كاك‌فازڵ‌میرانی-یش‌كه‌‌سكرتێری‌مه‌كته‌بی‌سیاسیی‌پارتی‌دیموكراتی‌كوردس����تانه‌‌له‌گه‌ڵ‌گۆڤاری‌دوباره‌كردۆته‌وه‌،‌ بۆچونی‌ شار،‌هه‌مان‌ئیتر‌چی‌ده‌مێنێته‌وه‌،‌كه‌س����ی‌یه‌كه‌می‌پارتی‌كه‌‌سه‌رۆكی‌هه‌رێمه‌،‌كه‌سی‌دوه‌می‌پارتی‌كه‌‌نێچیرڤان‌بارزانی-یه‌،‌كه‌سی‌سێیه‌می‌پارتی‌كه‌‌سكرتێری‌مه‌كته‌بی‌قانونێكمان‌هه‌یه‌‌ سیاسی-یه‌،‌هه‌روه‌ها‌كه‌‌له‌په‌رله‌مانی‌كوردس����تان‌ده‌رچوه‌،‌هه‌موی����ان‌ئه‌و‌راس����تییه‌‌ده‌س����ه‌لمێنن‌كه‌‌ده‌س����تور‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌و‌به‌س����ازانی‌نیشتمانی‌هه‌موار‌ده‌كرێته‌وه‌،‌ئیتر‌چی‌ده‌مێنێت����ه‌وه‌،‌پێموای����ه‌‌ئه‌مانه‌‌هه‌موی‌قس����ه‌ن،‌هه‌موی‌مه‌سه‌له‌ی‌بانگه‌شه‌ن،‌هه‌موی‌یاریكردنه‌‌به‌وشه‌و‌ده‌سته‌واژه‌،‌ئه‌گین����ا‌خه‌ڵكێكی‌بێالیه‌نی‌یاس����ایی،‌سیاسی‌له‌ده‌ره‌وه‌ی‌كوردستان‌بێنه‌‌كه‌‌ئاگای‌له‌هیچ‌نه‌بێ‌ئه‌م‌به‌ڵگانه‌ی‌بخه‌یته‌‌به‌رده‌ست‌به‌راشكاوی‌بۆی‌ده‌رده‌كه‌وێ‌پ����ڕۆژه‌ی‌ده‌س����توری‌هه‌رێم����ی‌ ك����ه‌‌په‌رله‌مان‌و‌ ده‌گه‌ڕێت����ه‌وه‌‌ كوردس����تان‌هه‌موار‌ده‌كرێته‌وه‌،‌جا‌هه‌ر‌ئه‌ندامێكی‌پارتی،‌یه‌كێتی،‌گۆڕان‌یان‌هه‌ر‌حزبێك‌له‌حزبه‌كانی‌تر‌هه‌ر‌قس����ه‌یه‌كی‌له‌سه‌ر‌بكه‌ن،‌له‌‌قس����ه‌‌به‌والوه‌‌هیچ‌بایه‌خێكی‌

تری‌نیه‌.پ����ڕۆژه‌‌ تێپه‌ڕاندن����ی‌‌ ‌ ئاوێن����ه‌:یاس����اكانی‌‌درێژكردن����ه‌وه‌ی‌‌ویالیه‌ت����ی‌‌بارزان����ی‌‌و‌په‌رله‌م����ان‌ب����ه‌الی‌‌زۆرێ����ك‌په‌یڕه‌وی‌‌ به‌پێ����ی‌‌ له‌په‌رله‌مانتاران����ه‌وه‌‌ناوخۆی‌‌‌په‌رله‌مان‌به‌شه‌رعی‌‌و‌یاسایی‌‌دانانرێن،‌ئێوه‌‌وه‌ك‌سه‌رۆكی‌‌په‌رله‌مان‌

رونكردنه‌وه‌تان‌بۆ‌ئه‌مه‌‌چییه‌؟د.‌ئه‌رس����ه‌الن‌بای����ز:‌پڕۆژه‌یه‌ك‌كه‌‌زیات����ر‌له‌دو‌س����اڵ‌گفتوگۆی‌له‌س����ه‌ر‌بكرێت،‌پڕۆژه‌یه‌ك‌زیاتر‌له‌ده‌یان‌كۆڕو‌كۆبون����ه‌وه‌ی‌ب����ۆ‌بكرێ����ت،‌پڕۆژه‌یه‌ك‌ك����ه‌‌ماوه‌ی‌دو‌س����اڵ‌زیات����ر‌رۆژنامه‌و‌كۆبون����ه‌وه‌‌و‌ ك����ۆڕو‌ ته‌له‌فزیۆن����ه‌كان،‌سیمیناره‌كان،‌گۆڤاره‌كان‌قسه‌ی‌له‌سه‌ر‌بكه‌ن،‌بۆ‌ئه‌بێ‌ش����تێكی‌تازه‌‌بێ،‌یان‌ناقانون����ی‌بێت،‌كه‌‌بخرێت����ه‌‌به‌رنامه‌ی‌كاری‌په‌رله‌م����ان،‌ئه‌مه‌‌مه‌س����ه‌له‌یه‌كی‌ت����ازه‌‌نه‌بو،‌ئ����ه‌م‌مه‌س����ه‌له‌یه‌‌هێنده‌‌

وترابۆوه‌،‌هێنده‌‌باس����ی‌لێوه‌‌كرابو‌كه‌‌خه‌ڵكی‌كوردس����تان‌لێی‌بێ����زار‌ببون،‌به‌الیه‌كدا‌ مه‌س����ه‌له‌یه‌‌ ئه‌م‌ ده‌یانویست‌بكه‌وێ‌و‌به‌رچاوی����ان‌رونبێت،‌بۆیه‌‌من‌پێموایه‌‌نه‌ك‌مه‌س����ه‌له‌یه‌كی‌ناشه‌رعی‌و‌ناقانونی‌نه‌بو،‌هێنده‌‌ش����ه‌رعی‌بو‌كه‌‌خزمه‌تێك����ی‌زۆر‌گ����ه‌وره‌ی‌به‌كۆمه‌اڵنی‌ك����رد،‌خه‌ڵكی‌ خه‌ڵك����ی‌كوردس����تان‌كوردس����تانی‌یه‌كچاو‌ك����رده‌وه‌‌له‌وه‌ی‌ئه‌و‌هه‌مو‌گفتوگۆ‌و‌شه‌ڕه‌‌قسه‌‌و‌شه‌ڕی‌ئیعالم����ه‌ی‌حه‌س����م‌كرد،‌ب����ه‌وه‌ی‌كه‌‌پڕۆژه‌ی‌ده‌س����توری‌هه‌رێمی‌كوردستان‌به‌یاس����ا‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌و‌به‌سازان‌هه‌موار‌

ده‌كرێته‌وه‌.ئاوێنه‌:‌پێتوانییه‌‌كه‌‌ئێوه‌‌چاره‌نوسی‌‌خۆتان‌به‌پارتییه‌وه‌‌به‌ستوه‌،‌له‌به‌رئه‌وه‌ی‌‌ل����ه‌ڕوی‌‌به‌رژه‌وه‌ندی����ی‌و‌ده‌س����ه‌اڵته‌وه‌‌

تێهه‌ڵكێش‌بون؟د.‌ئه‌رس����ه‌الن‌بایز:‌م����ن‌نازانم‌ئێوه‌‌بۆچی‌ئه‌وه‌نده‌‌دژی‌یه‌كێتی‌نیشتمانیی‌نیش����تمانی‌ یه‌كێت����ی‌ كوردس����تانن؟‌كوردستانێك‌كه‌‌داهێنه‌ری‌فره‌‌حزبی،‌داهێنه‌ری‌شێوه‌یه‌كی‌تازه‌ی‌حزبایه‌تی،‌پێش����مه‌رگایه‌تی،‌س����ه‌ركردایه‌تی‌بێت،‌یه‌كێتی‌نیش����تمانی‌كوردس����تانێك‌كه‌‌زه‌مینه‌یه‌ك����ی‌مه‌ده‌نیانه‌ی‌س����ه‌رده‌می‌به‌ئ����ازادی‌ ئ����ه‌وه‌ی‌ ب����ۆ‌ س����ازاندبێ‌بیروڕاكانی‌خۆتان‌بڵێن،‌بۆ‌یه‌كتر‌قبوڵ‌كردن،‌ب����ۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌بتوان����ن‌له‌ڕۆژنامه‌و‌ئه‌وه‌ی‌ له‌ڕادیۆكان‌ له‌ته‌له‌فزیۆن����ه‌كان،‌له‌ناختانه‌‌ده‌ریبڕن‌و‌پرسیاری‌له‌باره‌وه‌‌پرسیاره‌كان‌ گه‌لێكجار‌ ته‌نانه‌ت‌ بكه‌ن،‌یان‌قس����ه‌كان‌ته‌شهیریش����ی‌تێدا‌بێت،‌له‌چوارچێ����وه‌ی‌نه‌ریت����ی‌رۆژنامه‌گه‌ری‌ئ����ه‌م‌ یه‌كێتیی����ه‌ك‌ ده‌ره‌وه‌.‌ بچێت����ه‌‌هه‌م����و‌داهێنان����ه‌ی‌هه‌بێت،‌ب����ۆ‌ئێوه‌‌پێتان‌خۆش����بێت‌ئ����ه‌و‌یه‌كێتییه‌‌الواز‌بك����ه‌ن‌و‌عه‌یب����داری‌بكه‌ن،‌ئ����ه‌ی‌بیر‌یه‌كێتی‌پارس����ه‌نگی‌ ناكه‌ن����ه‌وه‌،‌ له‌وه‌‌ئه‌ساسیی‌پاراستنی‌ئه‌م‌ئه‌زمونه‌‌و‌ئه‌م‌زه‌مینه‌س����ازی‌ دیموكراتیه‌ته‌‌و‌هه‌روه‌ها‌رۆژنامه‌وانییه‌یه‌.‌ راده‌ربڕی����ن‌و‌ ئازادیی‌باش����ه‌‌ئه‌ی‌ده‌ڵێی‌چی‌ئه‌گه‌ر‌من‌به‌تۆ‌بڵێم،‌به‌ت����ۆ‌و‌هه‌ن����دێ‌له‌هاوكاره‌كانت‌بڵێم‌ئه‌ی‌ئێوه‌‌بۆ‌چاره‌نوس����ی‌خۆتان‌به‌گۆڕان‌به‌س����تۆته‌وه‌؟‌گۆڕان‌چیی‌بۆ‌ئێوه‌‌كردوه‌؟‌چیی‌بۆ‌ئه‌م‌كوردس����تانه‌‌كردوه‌؟‌جیا‌له‌وه‌ی‌كه‌‌ئۆپۆزسیۆنێكی‌س����ه‌لبیی‌هێناوه‌ته‌‌كای����ه‌وه‌،‌ئایا‌ئێوه‌‌هه‌ندێكیان‌ ك����ه‌‌ رۆژنامه‌نوس����ه‌كانتان‌ئێستا‌بون‌به‌كاندیدی‌گۆڕان،‌یان‌رۆژانه‌‌به‌رگری‌له‌گ����ۆڕان‌ده‌كه‌ن،‌یان‌هه‌ندێك‌له‌ڕۆژنامه‌نوس����ه‌كانی‌ئێوه‌‌موسته‌شارن‌له‌الی‌گۆڕان،‌ئایا‌ئێوه‌‌چاره‌نوس����تان‌به‌گ����ۆڕان‌به‌س����تراوه‌ته‌وه‌؟‌بۆیه‌‌حه‌قه‌‌رۆژنامه‌ن����وس‌زۆر‌واقیعبینانه‌‌س����ه‌یر‌بكات،‌ئێمه‌‌له‌گ����ه‌ڵ‌پارتی‌دیموكراتی‌كوردس����تان‌رێكه‌وتننامه‌یه‌كمان‌هه‌یه‌،‌پاراس����تنی‌ بۆ‌ رێكه‌وتننامه‌ی����ه‌‌ ئ����ه‌و‌ئ����ه‌م‌ئه‌زمونه‌یه‌.‌یه‌كێتی‌له‌س����ه‌رجه‌م‌مه‌س����ه‌له‌كان‌هه‌م����و‌كات‌خاوه‌نی‌رای‌خۆی‌بوه‌و‌ده‌بێ����ت،‌بۆ‌نمونه‌‌له‌باره‌ی‌ره‌شنوسی‌ده‌ستور‌رای‌یه‌كێتی‌له‌رای‌پارتی‌دیموكراتی‌كوردستان‌جیاواز‌بو‌پێیان‌باش‌بو‌هه‌وڵیشیاندا‌پشتیوانییان‌بكه‌ین‌كه‌‌ره‌شنوس����ی‌ده‌ستور‌بچێته‌‌ریفران����دۆم‌ئێم����ه‌‌نه‌مانك����رد،‌گۆڕان‌و‌ئۆپۆزس����یۆن‌داوایان‌ده‌كرد‌یه‌كس����ه‌ر‌بێت����ه‌وه‌‌ناو‌په‌رله‌م����ان‌له‌نێوان‌هه‌ردو‌راكه‌دا‌یه‌كێتی‌سازان‌و‌هه‌مواركردنه‌وه‌ی‌هه‌ڵب����ژارد.‌برایان����ی‌پارتی‌پێیان‌باش‌بو‌به‌یه‌ك‌لیس����ت‌دابه‌زین،‌ئێمه‌‌وتمان‌با‌هه‌ریه‌كه‌و‌به‌لیس����تی‌خۆی‌دابه‌زێ،‌له‌س����ه‌ر‌هه‌ندێك‌له‌مه‌سه‌له‌كان‌له‌به‌غدا‌

رای‌ئێمه‌‌له‌گه‌ڵ‌پارتی‌جیاواز‌بو،‌به‌اڵم‌دو‌حزب����ی‌هاوپه‌یمانین،‌ئه‌م‌رێكه‌وتنه‌‌س����تراتیژییه‌‌بۆت����ه‌‌هۆی‌ئ����ه‌وه‌ی‌كه‌‌ئاوه‌دانییه‌كی‌ نه‌مێنێ،‌ ناوخۆ‌ ش����ه‌ڕی‌زۆر‌گ����ه‌وره‌‌رو‌له‌هه‌رێمی‌كوردس����تان‌بكا،‌كوردس����تان‌بچێته‌‌سه‌ر‌نه‌خشه‌ی‌جیهان‌له‌په‌یوه‌ندییه‌‌نێوده‌وڵه‌تییه‌كان،‌س����ه‌رمایه‌‌ وه‌به‌رهێنانی‌ له‌مه‌س����ه‌له‌ی‌سروش����تییه‌كانی.‌ئ����ه‌م‌رێكه‌وتننامه‌یه‌‌وایكردوه‌‌كه‌‌پێگه‌ی‌هه‌رێمی‌كوردستان‌و‌سه‌ركرده‌كانی‌كورد‌له‌ده‌ره‌وه‌‌به‌ڕێزه‌وه‌‌ته‌ماش����ا‌بكرێن،‌ج����اران‌فه‌رمانبه‌رێك‌نه‌یده‌بینی����ن،‌ئێس����تا‌گ����ه‌وره‌‌پیاوانی‌به‌ته‌له‌فۆن‌ رۆژانه‌‌ ئه‌وروپ����ا‌ ئه‌مه‌ریكا،‌كورده‌وه‌‌ به‌س����ه‌ركرده‌كانی‌ په‌یوه‌ندی‌ده‌كه‌ن،‌به‌ره‌س����می‌پێشوازیان‌ده‌كه‌ن،‌ئێس����تا‌زیاتر‌له‌‌‌27‌،26كونسوڵگه‌ری‌‌هه‌یه‌،‌‌9‌،8واڵت����ی‌تریش‌داوا‌ده‌كه‌ن‌له‌هه‌رێمی‌كوردستان‌كونسوڵگه‌ری‌ كه‌‌بكه‌نه‌وه‌،‌ئای����ا‌هه‌مو‌ئه‌وانه‌‌له‌ئه‌نجامی‌ئه‌و‌رێكه‌وتن����ه‌ی‌نێوان‌یه‌كێتی‌و‌پارتی‌نیه‌؟‌ئای����ا‌ئه‌و‌رێكه‌وتنه‌‌س����تراتیژییه‌‌خێرێك����ی‌گ����ه‌وره‌ی‌ب����ۆ‌كوردس����تان‌نه‌داوه‌ته‌وه‌؟‌له‌ئێستاشدا‌بۆ‌هه‌ڵبژاردنی‌یه‌كێتی����ی‌ كوردس����تان،‌ په‌رله‌مان����ی‌نیش����تمانیی‌كوردس����تان‌بۆ‌پاراستنی‌

بیروڕاكانی‌به‌لیس����تی‌جیا‌داده‌به‌زێت،‌ئێستا‌ئێمه‌‌بانگه‌ش����ه‌‌بۆ‌به‌رنامه‌كانی‌خۆمان‌ده‌كه‌ی����ن،‌ئه‌گه‌ر‌له‌چوارچێوه‌ی‌رێكه‌وتنێك����ی‌ئاواش����دابین.‌له‌به‌رامبه‌ر‌ئه‌و‌هه‌مو‌راس����تیانه‌،‌بۆچی‌ده‌بێ‌ئێوه‌‌ئیتیهامی‌یه‌كێتی‌بكه‌ن‌كه‌‌چاره‌نوسی‌خۆی‌به‌پارتی‌به‌س����تۆته‌وه‌؟‌پێم‌باشه‌‌ئێوه‌‌وه‌ك����و‌رۆژنامه‌نوس‌واقیعبین‌بن،‌به‌رژه‌وه‌ندیی‌ئه‌زمونه‌كه‌‌له‌سه‌روی‌هه‌مو‌به‌رژه‌وه‌ندییه‌كان‌له‌به‌رچاوبگرن.‌ئه‌گه‌ر‌ئێوه‌‌به‌مش����ێوه‌یه‌‌قسه‌‌بكه‌ن‌خه‌ڵكیش‌ده‌ڵێ‌ئێوه‌‌چاره‌نوسی‌خۆتان‌به‌گۆڕان‌به‌ستۆته‌وه‌.‌به‌ڕاستی‌ئێوه‌‌كارێ‌ده‌كه‌ن‌بكه‌نه‌وه‌،‌ هێور‌ مه‌س����ه‌له‌كان‌ له‌جیاتی‌له‌جیاتی‌ئ����ه‌وه‌ی‌ئارامی‌بپارێزن،‌دێن‌ناكۆكییه‌كان‌تیژتر‌ده‌كه‌ن،‌ئایا‌تیژكردنی‌به‌یه‌كداهه‌ڵش����اخانی‌ ناكۆكیی����ه‌كان،‌حزبه‌كان،‌سه‌ركرده‌كان،‌له‌به‌رژه‌وه‌ندیی‌

ئه‌م‌ئه‌زمونه‌یه‌؟ئایا‌س����ه‌فقه‌یه‌ك‌هه‌یه‌‌كه‌‌ ئاوێن����ه‌:‌به‌درێژكردنه‌وه‌ی‌‌ماوه‌ی‌‌سه‌رۆكایه‌تیه‌كه‌‌جێبه‌جێكردن����ی‌‌ له‌به‌رامب����ه‌ر‌ رازیب����ن‌

داخوازییه‌كی‌‌دیاریكراودا؟له‌وه‌اڵم����ی‌ بای����ز:‌ ئه‌رس����ه‌الن‌ د.‌پرس����یاره‌كانی‌تر‌بۆم‌باس����كردن‌ئێوه‌‌هه‌میش����ه‌‌له‌س����ه‌نگه‌ری‌دژایه‌تیكردنی‌یه‌كێتیی‌نیش����تمانیی‌كوردستانن،‌بۆیه‌‌ئه‌و‌پرس����یارانه‌‌ده‌كه‌ن‌و‌ئه‌و‌پرسیارانه‌‌ده‌وروژێنن‌كه‌‌له‌قازانجی‌میلله‌ته‌كه‌مان‌و‌له‌قازانج����ی‌ئازادیش‌نیه‌،‌ئێوه‌‌هه‌ر‌بیر‌له‌ژیان����ی‌خۆت����ان‌و‌ئه‌و‌ك����ه‌ش‌و‌هه‌وا‌و‌ئه‌و‌زه‌مینه‌یه‌‌بكه‌ن����ه‌وه‌‌كه‌‌ئێوه‌‌كاره‌‌ئایا‌ ده‌كه‌ن،‌ تێدا‌ رۆژنامه‌وانییه‌كانتانی‌ده‌توانن‌له‌شوێنه‌كانی‌دیكه‌‌ئه‌وه‌‌بكه‌ن؟‌ئایا‌ده‌توان����ن‌ئه‌و‌بیروڕای����ه‌ی‌هه‌تانه‌‌له‌ش����وێنی‌كاركردن����ی‌رۆژنامه‌كه‌ت����ان‌ده‌ریده‌بڕن،‌له‌شوێنه‌كانی‌تر‌ده‌ریببڕن؟‌بۆ‌نایپارێزن،‌باشتره‌‌ئێوه‌‌ئه‌و‌زه‌مینه‌یه‌‌بپارێزن‌و‌پشتگیری‌بكه‌ن،‌یه‌كێتی‌ئه‌و‌هه‌مو‌زه‌مینه‌س����ازییه‌ی‌بۆ‌كردون،‌بۆ‌ئه‌و‌هه‌مو‌ئ����ازادی‌و‌ئ����ه‌و‌هه‌مو‌كاری‌رۆژنامه‌نوسییه‌‌ده‌بێ‌هاوكاری‌بن‌نه‌ك‌بتانه‌وێ‌الوازی‌بكه‌ن‌و‌بیشكێنن،‌چونكه‌‌به‌ته‌ئكید‌به‌الوازكردنی‌ئێوه‌ش‌له‌گه‌ڵی‌الواز‌ده‌بن،‌پرۆسه‌ی‌ئازادیی‌راده‌ربڕین‌و‌پرۆس����ه‌ی‌رۆژنامه‌وانیی‌ئازاد‌و‌‌یه‌كتر‌قبوڵكردنی����ش‌له‌گه‌ڵ‌الوازبونی‌یه‌كێتی‌

نیشتمانی‌كوردستان‌الواز‌ده‌بێ. 8/20 ل����ه‌دوای‌‌ ئه‌گ����ه‌ر‌ ئاوێن����ه‌:‌فراكسیۆنه‌كانی‌‌ئۆپۆزیسیۆن‌له‌په‌رله‌مان‌ش����ه‌رعیه‌تی‌‌ په‌رله‌م����ان‌ بكش����ێنه‌وه‌،‌ده‌مێنێت‌و‌چ‌كاریگه‌ریه‌كیش����ی‌‌له‌سه‌ر‌

كاری‌‌په‌رله‌مان‌ده‌بێت؟د.‌ئه‌رس����ه‌الن‌بای����ز:‌درێژكردنه‌وه‌ی‌واده‌ی‌په‌رله‌مان‌بۆ‌11/1و‌له‌و‌ماوه‌یه‌دا‌له‌ڕوی‌عه‌مه‌لیی����ه‌وه‌‌په‌رله‌مان‌كارێكی‌ئه‌وتۆی‌نیه‌،‌چونكه‌‌ده‌كه‌وێته‌‌به‌رده‌می‌بانگه‌ش����ه‌ی‌هه‌ڵبژاردن����ه‌كان،‌له‌وانه‌یه‌‌بانگه‌شه‌ی‌هه‌ڵبژاردنه‌كان‌ له‌8/20ه‌وه‌‌‌ده‌س����تپێبكات‌هه‌تا‌‌9/20ئ����ه‌و‌مانگه‌‌په‌رله‌مان‌ناتوان����ێ‌كارێكی‌ئه‌وتۆ‌بكا،‌بانگه‌ش����ه‌ی‌ چونكه‌‌خه‌ڵ����ك‌خه‌ریكی‌هه‌ڵبژاردنن،‌خۆ‌ناكرێ‌له‌كاتی‌بانگه‌شه‌ی‌هه‌ڵبژاردن‌په‌رله‌م����ان‌كۆبێته‌وه‌.‌دوه‌م‌ل����ه‌دوای‌)9/21(‌ش‌خه‌ڵك‌چاوه‌ڕێی‌ده‌كات،‌ ده‌نگ����ه‌كان‌ جیاكردن����ه‌وه‌ی‌چاوڕێی‌تانه‌و‌‌ش����كاتكاری‌ده‌كا،‌ئه‌و‌كۆبێته‌وه‌،‌ ناتوانێ‌ په‌رله‌مان‌ وه‌خته‌ش‌كه‌وات����ه‌‌له‌ڕوی‌عه‌مه‌لیی����ه‌وه‌‌په‌رله‌مان‌وه‌كو‌ش����تێكی‌پرۆتۆكۆل����ی‌ماوه‌كه‌ی‌درێژكردۆته‌وه‌.‌ئه‌گه‌ر‌‌خوانه‌خواس����ته‌‌حاڵه‌تێك����ی‌له‌ن����اكاو‌هاته‌‌پێش����ه‌وه‌و‌پێویس����تی‌ك����رد‌ئه‌وس����ا‌په‌رله‌م����ان‌‌كۆده‌بێته‌وه‌،‌ئه‌گینا‌په‌رله‌مان‌تا‌خولی‌داهات����و‌ده‌س����تبه‌كارده‌بن‌كۆنابێته‌وه‌،‌بۆیه‌‌ئه‌گه‌ر‌ئۆپۆزیس����یۆن‌بشكشێنه‌وه‌‌هیچ‌كاریگه‌رییه‌كی‌نابێ،‌ته‌نیا‌ده‌هۆڵ‌لێدانێكه‌‌وه‌كو‌ده‌ه����ۆڵ‌لێدانه‌كانی‌ناو‌په‌رله‌مان،‌هیچ‌كاریگه‌رییه‌كی‌سیاسی‌و‌یاس����ایی‌نی����ه‌،‌هیچ‌بایه‌خێك����ی‌له‌ناو‌كۆمه‌اڵن����ی‌خه‌ڵك����ی‌كوردس����تان‌نیه‌،‌ئه‌گ����ه‌ر‌ئه‌وان‌به‌راس����تی‌ده‌یانویس����ت‌له‌په‌رله‌مان‌بكش����ێنه‌وه‌،‌ده‌بوایه‌‌س����ێ‌مانگ،‌چوار‌مانگ،‌ش����ه‌ش‌مانگ‌پێش‌

ئێستا‌له‌په‌رله‌مان‌بكشابانه‌وه‌.بۆچ����ی‌‌ ت����ۆ‌ به‌ب����ڕوای‌‌ ئاوێن����ه‌:‌س����ه‌ركرده‌كانی‌‌هه‌رس����ێ‌‌الیه‌نه‌ك����ه‌ی‌‌ئۆپۆزیس����یۆن‌به‌درێژایی‌‌ئ����ه‌م‌ماوه‌یه‌‌له‌30ی‌‌حوزه‌یرانه‌وه‌‌تا‌ئێستا‌بێده‌نگییان‌درێژكردنه‌وه‌ی‌‌ له‌ب����اره‌ی‌‌ هه‌ڵبژاردوه‌‌و‌

ویالیه‌تی‌‌بارزانی‌‌هیچ‌ناڵێن؟د.ئه‌رس����ه‌الن‌بای����ز:‌ئ����ه‌وه‌‌ده‌توانی‌له‌الیه‌نی‌ئۆپۆزیس����یۆن‌بپرس����ی‌بزانی‌ئ����ه‌وان‌به‌رنامه‌یان‌چیه‌‌ب����ۆ‌بێده‌نگن،‌

ئه‌وه‌‌له‌خۆیان‌بپرسه‌.

هەنوکە(390(‌سێشه‌ممه‌‌42013/8/13

ئه رسه الن بایز : درێژكردنه وه ی ویالیه تی بارزانی و په رله مان نه ك ناشه رعی و ناقانونی نه بون، هێنده شه رعی بون خزمه تی به كۆمه اڵنی خه ڵك كرد

ئه‌رسه‌الن‌بایز‌بۆ‌ئاوێنه‌:‌

من‌نازانم‌ئێوه‌‌بۆچی‌ئه‌وه‌نده‌‌دژی‌یه‌كێتی‌نیشتمانیی‌كوردستانن؟ئه‌ی‌ئێوه‌‌بۆ‌چاره‌نوسی‌

خۆتان‌به‌گۆڕان‌به‌ستۆته‌وه‌؟‌گۆڕان‌

چیی‌بۆ‌ئێوه‌‌كردوه‌؟‌چیی‌بۆ‌ئه‌م‌كوردستانه‌‌

كردوه‌؟‌جیا‌له‌وه‌ی‌كه‌‌ئۆپۆزسیۆنێكی‌سه‌لبیی‌هێناوه‌ته‌‌كایه‌وه‌،‌ئایا‌ئێوه‌‌رۆژنامه‌نوسه‌كانتان‌

كه‌‌هه‌ندێكیان‌ئێستا‌بون‌

به‌كاندیدی‌گۆڕان،‌یان‌رۆژانه‌‌به‌رگری‌له‌گۆڕان‌ده‌كه‌ن،‌

یان‌هه‌ندێك‌له‌ڕۆژنامه‌نوسه‌كانی‌ئێوه‌‌موسته‌شارن‌له‌الی‌گۆڕان،‌ئایا‌ئێوه‌‌چاره‌نوستان‌

به‌گۆڕان‌به‌ستراوه‌ته‌وه‌؟ ده‌ستور‌

ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌په‌رله‌مان‌و‌هه‌موار‌ده‌كرێته‌وه‌،‌جا‌هه‌ر‌ئه‌ندامێكی‌پارتی،‌یه‌كێتی،‌

گۆڕان‌هه‌ر‌قسه‌یه‌كی‌له‌سه‌ر‌بكه‌ن،‌له‌قسه‌‌به‌والوه‌‌هیچ‌

بایه‌خێكی‌تری‌نیه

ئه‌رسه‌الن‌بایز

5(390( سێشه ممه 2013/8/13کوردستانی

ئیبراهیم گاباری : جانتایه كیان دامێ "مسته فا بارزانی " بته قێنمه وه و به هۆی تاڵه بانیشه وه گیرام

ئا: به ختیار حسێن

"ئیبراهیم گاباری " به الی زۆرێك له سیاسیه كانی كورده وه ناوێكی

ناسراوه به تایبه تی به الی سه ركرده كانی یه كێتی و پارتییه وه ،

ئه و كه كوردی رۆژئاوای كوردستان و دۆستی نزیكی پارتی و بارزانییه ، له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا ده ڵێت "نه ده بو

سنوری رۆژئاوای كوردستان دابخرایه ، ئه مه به هه ڵه ده زانم و ره نگه داخستنی كاریگه ری توركیشی به سه ره وه بێت".

ئاوێن����ه : س����ه ره تاكانی تێكه اڵوبونت كوردی رزگاریخ����وازی به بزوتن����ه وه ی ده گه ڕێت����ه وه بۆ ك����ه ی و چۆن و به هۆی

كێوه بو؟ئیبراهی����م گاب����اری : م����ن له س����اڵی 1949 له دایكب����وم، خه ڵك����ی رۆژئاوای كوردس����تانم، ئێمه به بنه چ����ه خه ڵكی ش����ه نگال بوین له كوردس����تانی عێراق، س����اڵی 1934 باووباپیران����م چونه ت����ه 1970 1969 و س����اڵه كانی س����وریا، له كورده كانی س����وریا زۆر غه درێك����ی ده ك����را، بۆی����ه بیرمكرده وه ك����ه بێمه عێراق و په یوه ندی به شۆڕش����ی كوردی بكه م و له وێ����ش بخوێنم، بۆیه س����اڵی 1970 هاتم بۆ مه كته بی سیاسی پارتی كه ئه وكاته له ناوپ����ردان بو په یوه ندیم پێیان����ه وه كرد و ئه وانی����ش زانییان من كوردم و خه ڵكی رۆژئاوای كوردس����تانم پێیانخۆشبو، چونكه ئه وكاته كوردانی س����وریا له عێراق زۆر كه مبون ئه وانیش حه زیانده ك����رد كه كوردانی س����وریاش

به شداری شۆڕشی باشور بكه ن. من له ساڵی 1970 به شێوه یه كی نایاسایی هاتمه باش����وری كوردستان، بۆ ئه وه ی درێ����ژه به خوێن����دن ب����ده م له زانكۆی موسته نس����ه ریه له به غدا به شی زانستی سیاس����ی و الیه نێكی به اڵم سیاس����ی ، پێمه وه په یوه ندی����ان عێراقی حكومی ك����رد و پێیانگوت����م ده بێت ت����ۆ له گه ڵ ئێم����ه كاربكه ی ، منی����ش له به رئه وه ی بۆ خوێن����دن له به غدا بوم ره تمكرده وه و وت����م م����ن قوتابیم، به اڵم ئ����ه وان هه ر س����وربون له سه ر ئه وه ی ده بێت كاریان له گه ڵ بكه م، ئه گینا كێش����ه ی زۆرم بۆ له به رئه وه من سه ردانی دروستده كه ن. م����ه ال مس����ته فام كرد و كێش����ه كه م بۆ باس����كرد، ئه ویش وه اڵمیدامه وه و گوتی بڕۆ كاریان له گه ڵ بك����ه ، كه هه ریه كه له ئیدریس و مه سعود بارزانی ئاگاداربون و منیش چوم له گه ڵ رژێمكارم كرد، دوای ئه وه ی بۆ ماوه ی نزیكه ی س����ێ س����اڵ كارم له گه ڵ كردن، زۆرێك له كه سه كانی پارتی له به غدا كاتێك بینیان من له گه ڵ حكومه تم و بارودۆخ و موچه م زۆرباش����ه شه ڕی منیان ده كرد، پاشان حكومه تی جانتایه كی 1972 له س����اڵی عێراق����ی تایبه تی پڕله ته قه مه نی و قه ده غه كراویان پێمدا بۆ ئه وه ی مه ال مس����ته فا بكوژم، منی����ش هاتم و ئ����ه و جانتای����ه م هێناو راده س����تی مه س����عود بارزانیم كرد كه ئه وكات به رپڕسی پاراستن بو، چونكه

په یوه ندی من له گه ڵ ئه ودا راسته خۆ بو، دواتر زۆرێك له راگه یاندنه كانی جیهانی چاوپێكه وتنیان له گه ڵ مندا كرد له سه ر ئه و بابه ته ، چونكه لێره دا ئه وه بۆ هه مو كه س����ێك ده ركه وت ك����ه رژێمی به عس له س����ه ره وه په یوه ندیه كی باشی له گه ڵ كورد هه یه و )حوكم����ی زاتی ( ده دات و له ژێ����ره وه ش هه وڵ����ی كوش����تنی مه ال مه سته فا ده دات، چونكه ئه وان بڕوایان وابو مه ال مسته فا سه ری ماره كه یه ئه گه ر ئه و بكوژن ئه وانی تر به خۆیان ده مرن، ئه و جانتایه ش له الی����ه ن نازم گزار كه ئ����ه وكات وه زیری ناوخۆ ب����و هه روه ها سه عدون غێدان كه ئه ویش به ڕێوه به ری ئه منی گش����تی عێراق بو له حكومه تی عێراق����ی درا به من، دواتریش من له الی مه ال مسته فا مامه وه و بومه پێشمه رگه و تا رێكه وتننامه ی 11ی ئادار له س����اڵی 1975 مۆركرا له گه ڵ ئه واندا ئاواره بوم بۆ ئێ����ران و له وێ ماینه وه ، پاش����انیش له س����ه ر داوای مه ال مسته فا و ئیدریس و مه س����عود بارزان����ی پێیانگوتم كه بڕۆم بۆ لوبنان منی����ش چومه لوبنان و بومه نوێن����ه ی ئه وان، ب����ه اڵم به هۆی ئه وه ی له وێدا بارودۆخ باش نه بو شه ڕبو، بۆیه هاتمه وه بۆ سوریا و له وێش گفتوگۆمان كرد له گه ڵ حكومه تی سوری و شه خسی حافز ئه س����ه د، دواتر گه ڕامه وه بۆ الی كاك مه س����عود كه ئه وكات له تاران بو نه یده توان����ی بڕواته ده ره وه ، كاتێكیش من هاتم بۆ ئێران ده س����تگیریانكردم و لێپرسینه وه یان له گه ڵ كردم و ماوه یه كی كه می پێچو ئازادیانكردم، له دوای ئه وه ش گه ڕامه وه بۆ سوریا، دوای ماوه یه ك كاك مه س����عود هات بۆ له نده ن و منیش چوم بۆ ئه وێ ، پاش����انیش به یه كه وه هاتین بۆ دیمه ش����ق و گفتوگۆمان كرد له گه ڵ س����ه ركه وتوبوین، له وه شدا حكومه ت و به اڵم مام ج����ه الل و براده رانی یه كێتی

له وێدا له ئێمه به هێزتربون له سوریا.ئاوێنه : چۆن بو جانتایه كه ت هێنا بۆ

مسته فا بارزانی ؟

ئیبراهی����م گاب����اری : پێش ئ����ه وه ی ئه و جانتایه به من بده ن بۆ كوش����تنی بارزانی ، زۆر باس له هه وڵی كوش����تنی مه ال مسته فا ده كرا، به اڵم له به رئه وه ی هیچ به ڵگه یه ك له به رده س����تدا نه بو كه حكومه تی عێراقی ئه و هه واڵنه ده دات، بۆیه پێویست بو رێگه یه ك بدۆزینه وه و له و الیه ن����ه دا به ڵگه یه كیم����ان هه بێت، ئه وه بو پێش ئه وه ی جانتایه كه وه ربگرم دانیش����تین و مه س����عود كاك له گ����ه ڵ ئه وی����ش پێیگوتم ئیبراهیم كوش����تنی م����ه ال مس����ته فا ته نیا به قس����ه نابێت، به ڵكو هه وڵب����ده كه به ڵگه یه ك هه بێت بۆ ئه مه ، س����ه ره تا ده زگای هه واڵگری بارزانی به ژه هر پێشنیاریانكرد عێراقی بكوژن، به اڵم من پێشنیارم كرد بۆیان كه به و ش����ێوه یه ناتوانی����ن بیكوژین، ئه وانیش به وه رازیبون و گوتیان باش����ه بۆ دروس����تده كه ین كه واته جانتایه كت ك����ه پڕبێ����ت له ته قه مه نی ك����ه ماده ی قه ده غه كراوی نێوده وڵه تیش����ی تێدابو، كه هیچ كه سێكی ئاس����ایی و حیزبێكی دیاریك����راو توانای دروس����تكردنی ئه و جانتایه یان نه بو، دوای ئه وه لیژنه یه كی تایبه ت و پسپۆر له وباره یه وه دروستكرا، ئه وه م����ان ب����ۆ ده ركه وت ك����ه ئه گه ر ناتوانێت ك����ه س نه بێت حكومه تێ����ك ئه و جانتایه دروس����تبكات، پاشان ئه م نێوده وڵه تیش����ی لیژنه یه كی جانتای����ه له سه ر دروستبو كه چه ندین كه سایه تی نێوده وڵه ت����ی تێداب����و، ك����ه وایك����رد حكومه ت����ی عێراق����ی به ره س����می دانی پێدابنێت كه به جدی هه وڵ بۆ كوشتنی

مه ال مسته فا دراوه .ئاوێنه : بۆ یه كه مجار كه گه یش����تیته باش����وری كوردس����تان له كوێ مسته فا

بارزانیت بینی ؟له س����اڵی 1970 ئیبراهی����م گاباری : ك����ه هاتم����ه باش����وری كوردس����تان و رێكه وتننامه ی 11ی ئادار راگه یه ندرابو، هه مو كه س����ێك ده یتوانی چاوی به مه ال مس����ته فا بكه وێ����ت، چونك����ه ئه و هیچ

كات وه كو به رپرس����ه كانی ئێستا نه بو، له به رئه وه هه ركاتێك كۆنگره یه ك ده بو هه م����و ك����ورد ئاماده ی ده ب����و، منیش له ناوپردان چوم و چاوم به مه ال مسته فا

كه وت.ب����اوه ڕی بارزان����ی ئای����ا ئاوێن����ه : به رێكه وتننام����ه ی 11ی ئادار و س����ه دام

حسێن هه بو؟ئیبراهی����م گاب����اری : مه ال مس����ته فا كه س����ایه تیه كی حه كیم و زانا و سیاسی بو، ئ����ه وه ی من ئاگاداربوم ئه و باوه ڕی به هیچ شێوه یه ك به به عس نه بو، به اڵم ده یویست شه ڕ نه بێت و حوكمی زاتیشی به قۆناغێ����ك ده زانی بۆ ئ����ه وه ی ورده ورده س����ودی لێوه ربگرێت و به هێزبین، پاشانیش بزانین بارودۆخ چۆن ده بێت ئه مه ئ����ه وكات بۆ كورد باش بو، به اڵم كاتێك س����ه دام حسێن رێكه وتنی كرد و حوكمی زاتی دا، له هه مانكاتدا به رنامه ی داده نا كه چۆن مه ال مسته فا بكوژێت، نه ك ته نیا له رێگه ی منه وه به ڵكو پێش منیش دو رێگای ت����ری تاقیكردبویه وه بۆ كوش����تنی بارزانی به اڵم شكس����تی مندا له تاقیكردنه وه كه ی به اڵم هێنابو، ده س����ته كه ی به به ڵگ����ه وه ئاش����كرابو، بۆیه س����ه ركردایه تی كورد گه یشته ئه و باوه ڕه ی رژێ����م نه حوكمی زاتی به كورد ده دات و نه قبوڵیش����ی ده كات، به ڵك����و هه وڵی له ناوبردنی شۆڕشه كه شی ده دا، ئێرانیش س����وربو له س����ه رئه وه ی ئێمه به هێزبكات، بۆئه وه ی فش����ارێك له سه ر عێراق دروستبكات له وه شدا سه ركه وتنی

به ده ستهێنا.ئاوێنه : ئه ی چۆن بو ئێران پش����تی له كورد ك����رد و رێكه وتننام����ه ی له گه ڵ

عێراق مۆركرد؟ئیبراهیم گاب����اری : هۆكارێكی گرنگ هه بو شۆڕش����ی كورد پیاوێكی خۆیان ناردبویه میس����ر كه نوێن����ه ری پارتی بو، بۆ ئه وه ی ئه نوه ر س����ادات ببینێت و پێیبڵێت كه "ئێم����ه حه زده كه ین ئێوه فشارێك له سه ر عێراق بكه ن بۆ ئه وه ی

حوكمی زاتی به ك����ورد بدات و حه زیش ناكه ی����ن له گ����ه ڵ ئێران����دا كاربكه ین"، كاتێك ئه و نوێنه ره س����ه رۆكی میس����ر ده بینێ����ت و ئ����ه و قس����انه ی پێده ڵێت، س����ادات ده چێت بۆ الی ش����ای ئێران و ئه و قس����انه ی بۆ ده گێڕێت����ه وه ، بۆیه ره نگه ئه وه به شێك بوبێت له هه ڵه كانی شۆڕش����ی كوردی كه نه ده ب����و متمانه به س����ادات و كه س����ێكی عه ره ب بكات، شه ریف عه قراویش، سه رۆكی پاراستن له شۆڕش له یاداشته كانی خۆیدا ئاماژه ی بۆ ئه مه ك����ردوه ، ئه مه ش هۆكارێك بو بۆ زوت����ر كۆتایی هێن����ان و له ناوبردنی شۆڕش����ی كوردی ، چونكه وایكرد كورد په یوه ندی له گه ڵ شای ئێران نه مێنێت و

تێكبچێت.بارزان����ی ئای����ا مس����ته فا ئاوێن����ه : له دوارۆژه كانی شۆڕشی ئه یلولدا تاقه ت و

حه وسه ڵه ی شۆڕشی مابو؟ئیبراهیم گاباری : دوای رێكه وتننامه ی جه زائی����ر، م����ه ال مس����ته فا هه میش����ه تێكچو، له ئێمه "بارودۆخه ك����ه ده یوت ئێمه له ڕوی پێش����مه رگه وه هه رچه نده تێكنه چوین، به اڵم له ڕوی سیاس����یه وه مس����ته فا مه ال له به رئه وه تێكچوی����ن، رایگه یان����د كه ئه وه ی روی����داوه كاتیه و جارێك����ی تر به هێزده بینه وه و ش����ۆڕش ده س����تپێده كه ینه وه ، ب����ۆ ئه مه ش زۆر باوه ڕی به خۆی هه بو كه هه ر مافه كانی

كورد وه رده گرێته وه . ئاوێنه : كه وایه ، ئه ی چۆن بو بڕیاری

وازهێنان له شۆڕشی راگه یاند؟ئیبراهیم گاب����اری : له كاتێكدا عێراق و ئێ����ران یه كیانگرتوه و یه ك له باش����ور و ی����ه ك له رۆژهه اڵت هه وڵ����ی له ناوبردنی كورد بده ن و هیچ واڵتێكیش ئاماده نه بو هاوكاری ئێمه بكات و پشتیوانمان بێت، بۆیه مه ال مسته فا دو رێگای له پێشبو: ی����ان ده بوایه ش����ه ڕبكات ك����ه ئه گه ر رویدابای����ه ئه وا ره نگه دو تا س����ێ یان شه ش مانگ ئێمه به رگریمان بكردایه و ره نگ����ه نزیكه ی 50 بۆ 100 هه زار كورد

بكوژرایه و كوردس����تانیش وێرانكرابایه ، بۆی����ه بارزان����ی گوتی بۆ ئ����ه وه ی ئه و ش����ه ڕه رون����ه دات و كوردس����تان وێران نه بێ����ت و خوێنی ك����ورد نه ڕژێت، ئێمه بۆ ماوه یه كی كاتی پاشه كشێ ده كه ین تا جارێكی تر به هێزده بینه وه و ده س����ت ئه مه له به رئه وه ده كه ینه وه ، به شۆڕش پالنێكی كاتی و سیاس����ی بو، ئێستاش ده ركه وت ئ����ه م كاره ی مه ال مس����ته فا

كردی دروستبو.ئاوێن����ه : ئ����ه ی ك����ه ب����ۆ یه كه مجار

تاڵه بانیت بینی چۆن و له كوێ بو؟ئیبراهیم گاب����اری : یه كه مجار من كه تاڵه بانیم بینی له دیمه شق بو ئه وكات، م����ن به رپڕس����ی گفتوگۆكان����ی پارتی بوم له وێ ، تاڵه بانی و عه لی س����نجاری ك����ه ئه ندامی لیژنه ی پارت����ی بو به اڵم ئه وی����ش جیابوبویه وه و له گه ڵ تاڵه بانی ببون به ی����ه ك، بۆیه عه لی س����نجاری ته له فۆن����ی بۆ كردم و گوت����ی من و مام ج����ه الل حه زده كه ین تۆ ببینین، منیش چوم و له كافتریای����ه ك یه كترمان بینی و دانیش����تین، جه الل تاڵه بانی به بینینی من زۆر خۆشحاڵبو، هه روه ها نامه یه كی پێدام بۆ ئه وه ی بیبه م بۆ مه ال مسته فا كه ئه وكات له تاران بو، هه روه ها گوتی زۆر س����اوی منی پێبگه یه نه و بڵێ مام ج����ه الل ئاماده ی����ه كاغه زی س����پی بۆ بارزان����ی ئیمزا ب����كات و چ داواكاریه كی هه یه جێبه جێی ده ك����ه م به س له ئێمه تێكنه چێ����ت، ئه م����ه له س����اڵی 1976 ب����و، منیش نامه كه م ب����ۆ بارزانی برد و ئه ویش زۆر ئه مه ی پێخۆش����بو ئه وكات مه س����عود بارزانی له له نده ن بو، منیش چوم ب����ۆ الی و له وێش چه ن����د رۆژێك گیرام، دواتریش هاتین بۆ شام و جه الل تاڵه بانیم بینی و سه ره تایه كی زۆر باش بو، به اڵم دواتر تاڵه بانی پاشگه زبویه وه و گوت����ی من قبوڵ ناك����ه م و حیزبێكی بۆ

خۆی دروستكرد.

مسته فا بارزانی و ئیبراهیم گاباری

شه ش ساڵ له مه وبه ر مام جه الل

به سه عدی پیره ی گوتبو كه به ئیبراهیم بڵێ سه ردانم بكات و حه زده كه م بیبینم و

ئاشتبینه وه

ئا: رامان عومه ر

له م دیمانه یه ی رۆژنامه ی ئاوێنه دا وته بێژی بزوتنه وه ی ئیسالمی

كوردستان "شوان قه اڵدزه یی" ده ڵێت "ئه و گه نجانه ی له سلێمانی و هه ولێرو شوێنه كانی تره وه ده چن بۆ سوریا، به به رنامه و كاری ئیسالمیه كان نیه

خه ڵك خۆیه تی ده چێت، وه ك چۆن كاتی خۆی گه نج ده چو بۆ ئه فغانستان

بۆ جیهاد دژی روسیا".

ئاوێنه : ئێس���تا هه ندێ���ك له گه نجان ده چنه سوریا بۆ شه ڕكردن، هه ڵوێستی بزوتنه وه ی ئیسالمی سه باره ت به چونی ئ���ه وان بۆ ه���اوكاری به ره ی نوس���ره

چییه ؟وه ك ئێم���ه قه اڵدزه ی���ی: ش���وان له راگه یاندنه كان ئ���ه وه ی بزوتن���ه وه ، نه خش���ه هیچ ش���تێكی ده وروژێنرێت

بۆكێش���راو و پالنێكی تۆكمه مان نیه بۆ ناردنی گه نجانی باشور بۆ خۆرئاوا، بۆ جیهادكردن، به ڵكو ئه وه هه یه ، خه ڵك موسوڵمانه و هاوس���ۆزن له گه ڵ گه النی س���وریا له به رامبه ر ئ���ه و زوڵم و زۆره ی لێیانده كرێت، له وانه یه گه نجانێك بچن بۆ سوریا له سلێمانی و هه ولێرو شوێنه كانی تر، به اڵم به رنامه و كاری ئیسالمیه كان نیه خه ڵك خۆیه تی ده چێت، وه ك چۆن گه نج كاتی خۆی ده چو بۆ ئه فغانستان

بۆ جیهاد دژی روسیا.ئاوێنه : باش���ه ئه و گه نجانه ی ده چنه ئه وێ بۆ جیهاد وه ك له راگه یاندنه كان و دژی ده یانبینین كۆمه اڵیه تیه كان تۆڕه كورد ش���ه ڕ ده ك���ه ن، به ب���ڕوای ئێوه

كارێكی گونجاوه ؟ش���وان قه اڵدزه یی: ئێم���ه پێمانوایه به به ره ی س���وریا، الیه نه كانی هه م���و نوسره و په یه ده و ئالپارتی، به حیزبه كانی تر یه كبگرن و یه كده نگبن تا ئه و رژێمه

ده ڕوخێنن، دواتر خۆیان سوربن له سه ر ئه وه ی گه النی سوریا چییانده وێت، ئێمه پێمانوایه ده بێت الیه ن ئیس���المیه كان هاوده نگبن له گه ڵ كورددا، له به رئه وه ی ك���ورد زۆر خزمه تی ئاینی ئیس���المی كردوه ، ئه مڕۆ ناكرێت الیه نێكی ئیسالمی به گ���ژ ك���ورددا بچێت���ه وه ، هه روه ه���ا تاك���و الیه نه كان نه ڕوخاوه رژێمه ك���ه له س���ه ر به ش���ه میرات تێكبچن، ئه وه الیه نكانی پێویسته نابه جێیه ، كارێكی تر پش���تیوان و هاوكاری كورده كان بن، له پێناو به دیهێنانی مافه كانیان و روخانی

رژێمی ئه سه د.ئاوێنه : بۆچونی ئێوه له سه ر به ره ی

نوسره وه ك حیزبه كه تان چیه ؟زۆر ئێم���ه قه اڵدزه ی���ی: ش���وان ل���ه ورده كاری و ناوه ڕۆكی ئ���ه و به ره یه نازانی���ن، به اڵم نیگه رانین ك���ه رۆژانه ده بینی���ن ش���ه ڕ روده دات له نێوان ئه و به ره یه و ك���وردداو له والش���ه وه رژێمی

ئه سه د پێیانپێده كه نێت.ئاوێنه : ئایا ئه و گه نجانه ی له باشوره وه ده چن بۆ سوریا بۆ جه نگ، كه كوژران

ئێوه به شه هیدیان داده نێن؟ش���وان قه اڵدزه یی: ئێمه ئاگادارنین و به رنامه ی ئێمه ش نیه كه ئه و گه نجانه ب���ۆ ش���ه ڕ ده چن ب���ۆ ئ���ه وێ، به اڵم ئه وانه ی دژی رژێمی س���وریا ده جه نگن به دڵنیاییه وه ده ره جه یان خراپ نابێت.

ئاوێنه : تا چه ند ئه و قس���انه راسته كه باس له وه ده كات به رپرس���انی ئێوه ده ستی له ناردنی گه نجانی كورد هه بێت بۆ رۆژئاوای كوردستان بۆ ئه وه ی دژی

په یه ده شه ڕبكه ن؟ش���وان قه اڵدزه ی���ی: م���ن وته بێژی هه ركه س���ێك ئیس���المیم، بزوتنه وه ی له وباره ی���ه وه قس���ه بكات ئ���ه وه رای خۆیه ت���ی، رای ئێم���ه وه ك بزوتنه وه له گ���ه ڵ ئه وه داین كه رژێمی ئه س���ه د زاڵم و زۆرداره ، بۆ گه لی س���وریا ره وایه

به هه مو شێوه یه ك خه بات له دژی بكه ن، به هیچ شێوه یه ك ئێمه له پشتی ناردنی گه نجانه وه نین بۆ س���وریا. من ده ڵێم گه نج هه یه خۆی هاوس���ۆزه بۆ ئه وه ی بێته سوریاو ش���ه ڕ بكات، به اڵم وه ك رابگه یه نین و ئ���ه وه ئه گ���ه ر بزوتنه وه بڵێین جیهاد بكرێت له س���وریا ده بێت سه ركرده كانی بزوتنه وه و رابه ری گشتی بزوتن���ه وه وجودی هه بێت، س���ه نگه ر به س���ه نگه ر له گه ڵ خه ڵ���ك و الوه كانی باشوری كوردس���تان شانبه شانی یه ك ش���ه ڕ بك���ه ن، ئێمه خۆم���ان كه وه ك س���ه ركرده كان ناچین بۆچی الوی كورد بنێری���ن بۆ ئ���ه وێ، وه ك ئه وه وایه بۆ خۆم���ان قه ناعه تمان پ���ێ نه بێت و بۆ خه ڵك���ی قه ناعه تم���ان پێ���ی هه بێت، قه ناعه تم���ان وابێت خه ڵك خۆی له وێ به كوش���ت ب���دات ئێم���ه باوه ڕمان به و جیهاده نی���ه و له به رئه وه ئه و الوانه بۆ

خۆیان ده چن.

بزوتنه وه ی ئیسالمی: ئێمه گه نجان نانێرین بۆ سوریا، خۆیان ده چن19 »»

کچه گه ریالیه کی کورد

سیاسه ت له كوردستان "بازرگانییه "

-ئیفۆ مۆرالیس���ی سۆسیالس���تخوازو س���ه رۆكی كۆن���ه كرێ���كاری پۆلیڤیا له مونته دای ساوپاولۆ وتی: سیاسه ت بۆ خزمه ت���ه نه ك بازرگان���ی. كاكه مۆرالیس له واڵتی ئێمه دا به پێچه وانه یه سیاسه ت بۆ بازرگانییه نه ك خزمه ت، دروشمی سیاسه ت ئه وانه ی ته نانه ت بۆ چاكه ی گشتیشیان به رزكردۆته وه ، سیاسه ت به كارده هێنن بۆ به رژه وه ندی سیاس���ی و ئابورییه كان���ی خۆی���ان، په نجه به ئاودا ناكه ن ئه گه ر قازانجی تێدا نه كه ن، تا سیاس���ه ت له م واڵته بێت، سیاسیه كان هه میشه بازرگانی قێزه ونترین بونه وه ر ده بن، نه ك وه ك

ئێوه خۆشه ویست.- له كاتێكدا ئیخوانه كانی كوردس���تان بانگه ش���ه ی ئه وه ده ك���ه ن عه داله تی له خه لیف���ه ی مورس���ی محه م���ه د عه بدولعه زیزی كوڕی عومه ر پێنجه م رابیعه ی قودس���یه تی تێپه ڕان���دوه ، عه ده وی���ه ش له قودس، كه چی دكتۆر س���ه میر س���ه بری پارێزه ری میسری به وه زاره تی سكااڵی خۆی پێشكه ش دادی میسری كرد دژ به محه مه د مورسی به ئیخوان س���ه رۆكی الدراوی س���ه ر موس���لمین به وه ی له ماوه ی س���اڵێك نایاسایی ده س���تكه وتی ده سه اڵتیدا هه بوه و توانیویه ت���ی 2 ملیار جونیه به رێگای ناشه رعی كۆبكاته وه به هۆی بۆیه پۆسته كه یه وه ، ئیستغاللكردنی داوای ده ستبه سه رداگرتنی سه روه ت و سامان و رێگاگرتن له ده رچونه ده ره وه ده كات، منداڵه كانی له خۆی و له واڵت ده نگی ده هۆڵ هه میش���ه ل���ه دوره وه خۆش���ه ، ئه می���ان وایكردبێت ده بێت خێره ت ش���اتر چۆن میس���ری هه مو

حه په لوش دابێت!- )پارت���ی یه كێت���ی بێبه ش���ده كات س���كرتێری موسڵ و له پۆس���ته كانی ئه نجومه نی یه كێتیش رایگه یاند پارتی رێگریكردوه له پێدانی پۆستی جێگری یه كه می پارێ���زگار به یه كێتی(، ئه مه زۆر حه ق و ره وایه چونكه ئیتفاقیه ی س���تراتیجی تا ساڵی 2013 بوه ، خۆ هه مو كه س وه ك ئێوه غه ش���یم نییه

كه ركوكیش برابه ش به ش بكات.خه ڵك شۆڕش )پارتی : -ئاوێنه نیوز كردی و YPG خواردی ( وابو راپه ڕینی باشوری كوردستانیش پارتی كردی و په كه كه یه په گ���ه و خواردی، خه ڵك هه زاران ش���ه هیدیان له رۆژئاوا هه یه ، پارته كان���ی س���ه ر به پارتی���ش یه ك برینداریان نییه ، ئه وان قه ندیلنش���ین

بون ئه مانیش شیراتۆننشین.ك���ه س 128 هه فت���ه دا )ل����ه دو -ل�ه س���لێمانی دوپ�����شك پێوه یداون( یان ئه م���ه پایته ختی رۆش���نبیرییه پایته خت���ی دوپش���كه ، ت���كام وایه كه مپینی دوپش���كه هه ر دوپش���كه یه پێكبهێنن پێش ئه وه ی دوپش���كه كان

روحتان ده ربهێنن.- )روانگه ی نوێنه رایه تی په رله مانی ك���ه له به یاننامه یه ك���دا عێراق���ی باڵوكراوه ته وه ، پێنجش���ه ممه ئه مڕۆ رایگه یان���دوه : به پێ���ی كۆكردنه وه ی له ماوه ی په رله مان كاركردنی ماوه ی ش���ه ش مانگی رابردودا، ده ركه وتوه كه ته نه���ا 73 كاتژمێرو 57 خوله ك بوه (، كه وات���ه مافی خۆیانه زۆرترین موچه و موچه ی خانه نشینی و زۆرترین

حیمایه یان له جیهاندا هه بێت.- 51%ی الوان���ی ئیتاڵی���ا ئام���اده ن واڵته كه ی���ان به جێبهێڵ���ن بۆ ئه وه ی كاریان له ده ره وه ده ستبكه وێت، باشه ئامارێك له كوردستان هه بێت و رێگا بۆ الوانی كورد وه ك ئیتاڵییه كان فه رشی س���وری بۆ راخرابێت، ئای���ا ده بێت

گه نجێك له كوردستان بمێنێت؟-له م رۆژانه هاوڕێ سوهه یل زه هاویم بین���ی، وتی به پل���ه ی نائیب عه ریف پله وپایه ئه وانه ی خانه نش���ینكراوم، داب���ه ش ده كه ن، له به رئ���ه وه ی یه ك دان���ه چركه ش ترس���ناكی چونه ناو ش���ارو ش���ه ڕی به ره ی���ی و پارتیزانی ده س���ته ویه خه ی ئه نف���ال و دوای ناو ش���ارو چون���ه ن���او پایته ختیان نه بینیوه ، ئاس���اییه به الیه ناوه هه مو ش���تێك بكه ن، ه���ه زاران جاش كران به فه رمانده ، فه رمانده ش كرا به نائیب

عه ریف.

تایبه‌ت)390( سێشه ممه 662013/8/13

ئا: ئیحسان مه ال فوئاد

به ڕێوه به ری ناحیه ی جه له والش ده ڵێت كه "له 2008وه تا ئێستا،

كورد له جه له وال به ڕێژه ی 50% كه می كردوه "، ئه و هۆشداری ده دات

كه پیالنێك له ئارادایه بۆ گۆڕینی دیمۆگرافی ناوچه جێناكۆكه كان

له ڕێگه ی كوشتن و هه ڕه شه و زۆره ملێوه ، حكومه تی هه رێمیش

به "كه مته رخه م" ده زانێت به رامبه ر به و پاكتاوه ی له و ناوچانه به رامبه ر

به كورد ده كرێت.

ق���ه زاو ناحیه و گونده كانی س���نوری ته ماسی نێوان هه رێم و به غدا كه به ناوچه له س���ااڵنی ناوده برێت و جێناكۆكه كان دانیشتوانه كه ی كورد زۆربه ی پێشودا له ئێس���تادا به وته ی به رپرسانی بون، ئ���ه و ناوچانه مه ترس���ی له چۆڵكردن و

له ده ستدانی یه كجاری لێده كرێت. به ڕێوه ب���ه ری ناحیه ی جه له وال )75 كم دوری به عقوبه (، ئه نوه ر حسێن بۆ ئاوێنه رونیده كاته وه هاواڵتیان به هۆی مه ترسییه وه رۆژانه ماڵ و حاڵی خۆیان چۆڵ ده ك���ه ن و له ناحیه كه بارده كه ن، به تایبه ت له دوای كشانه وه ی هێزه كانی هه رێ���م ل���ه 2008دا كه ئ���ه و ناوچانه راده س���ت به حكومه تی به غ���دا كران، ژیان بۆ كورد زه حم���ه ت و دژوار بوه و له وس���اوه 50%ی كورده كانی جه له وال كۆچیان كردوه ب���ۆ ناوچه ئارامه كانی

وه كو خانه قین و هه رێمی كوردستان.ل���ه دوای به رپرس���ه ئه و به وت���ه ی پرۆس���ه ی س���ه ربازی م���ژده ی چاكه له الی���ه ن 2008 الخی���ر( )بش���ائر هه رێم حكومه تی عێ���راق، حكومه تی به هه مو ش���ێوه یه ك و له هه مو بوارێكدا ده س���تبه رداری ناوچه كه ب���و، ناوبراو وتی "له وساوه دۆس���یه ی ئه منی دایه ده ستی هێزه كانی عێراق، بۆیه ده ڵێم مێژو ره حم به وانه ناكات كه ئه و بڕیاره راده س���تی ناوچه كه یان هه ڵه یه یانداو هێزه كان���ی به غدا كردو میلله ت رۆژێك له رۆژان ئ���ه و خیانه ته ی بۆ ئاش���كرا ده بێت، چونكه ئه وه كاره س���اتێك بو

بۆ ناوچه دابڕاوه كان".یان س���ه عدیه "جه له والو وتیش���ی قه ره ته پ���ه یاخود س���لێمانی و هه ولێر هه م���وی كوردس���تانه و ب���ه ڕای م���ن ئه گ���ه ر ئه م���رۆ خیان���ه ت له جه له وال و سه عدیه ده كرێت سبه ی له كه ركوكیش

ده كرێت".له ناحیه ی كورده وه رێژه ی له باره ی وتی ناحیه كه به ڕێوه ب���ری جه ل���ه وال كورده كان���ی تائێس���تا "ل���ه 2008وه

جه ل���ه وال 50% كه می ك���ردوه ، به پێی كۆبونی خ���ۆراك ل���ه 2008 له جه له وال 15,500 خێزانی كورد له زێدی خۆیان ماب���ون، به اڵم زیات���ر له نیوه ی كۆچی كردوه و راگوێ���زراون، چه ند هۆكارێك هه بوه بۆ ئه م كۆچكردنه ، هه ڕه ش���ه و نه بونی خزمه تگوزاری ، چونكه تیرۆر، له پارێزگای دیاله به ش���ێوه ی سیاسی بڕی���ار له س���ه ر پ���رۆژه كان ده درێت و حزبی ئیس���المی كۆنترۆڵی پرۆژه كانی

كردوه ".س���ه باره ت به نوێن���ه ره ك���ورده كان له پارێزگای دیاله له چوار ساڵی پێشودا كه چیان بۆ ك���ورده كان كردوه و له چ ئاس���تێكدا بون، به ڕێوه به ری ناحیه ی جه له وال وت���ی "ش���ه ش نوێنه ره كه ی كورد له پارێزگای دیاله هیچ كارێكیان ب���ۆ ناوچه كه م���ان نه ك���ردوه و ته نها نوێنه رایه ت���ی ق���ه زای خانه قی���ن و بۆ خانه قی���ن كاری���ان ك���ردوه ، ته نانه ت نه كردوه ، ناحیه كه ش���یان س���ه ردانی له كاتێك���دا ده نگی ئێم���ه ئه وانی كرد

به نوێنه ر".ك���ورد ب���ه رۆژ رۆژ له ئێس���تاداو ناوچانه ئ���ه و ئیدارییه كانی پۆس���ته له ده س���تده دات، حس���ێن له وباره یه وه ده ڵێت "له ناحیه ی جه له وال ته نها سێ ناحیه و )به ڕێوه به ری ئیداری پۆستی كش���توكاڵ و بانك( به ده ست كورده وه ماوه و هه مو پۆس���ته كانی تر به ده ست بارودۆخی ده ڵێم بۆی���ه عه ره به وه یه ، ك���ورد زۆر خراپه و دراوه ته ده س���ت ق���ه ده ره وه ، ئه گ���ه ر حكومه تی هه رێم فریای ناوچه كه نه كه وێت و نه یسه لمێنێت

حكومه ت���ی ناوچ���ه دابڕاوه كانیش���ه ، ئه وا رۆژ ل���ه دوای رۆژ رێ���ژه ی كورد كه مده كات و ئه گ���ه ری زۆره به ته واوی

حه وزی حه مرین له ده ستبدرێت".حكومه تی هه رێم به هیچ ش���ێوه یه ك نه زانیوه ، به كوردستان ناوچانه ی ئه و وه ك ئه و به ڕێوه به ری ناحیه ی جه له وال ده ڵێت " له 2003وه تاوه كو 2011 هیچ نه كراوه ، ناوچه كه ی���ان بۆ پرۆژه یه ك ئیدی له 2011 حكومه ت���ی هه رێم بڕی چ���وار ملیار دینار ب���ۆ خزمه تگوزاری پ���رۆژه ی س���ێ ته نها ته رخانك���ردو ئه نجام���دراوه و ئه و ب���ڕه پاره كه ی تر تاوه ك���و ئێس���تا له نێو دۆس���یه كانی ئیداره ی گه رمیانداو نه و ناچێته بواری جێبه جێكردن���ه وه ، هه وڵێكی���ش هه یه دروستكردنی قوتابخانه یه كی 18 پۆلی كه ب���ۆ ناحیه كه مان ده رچ���وه ببرێته

خانه قین دروست بكرێت".له دوا وته یه دا ئه و به رپرسه ی ناحیه ی جه ل���ه وال وت���ی "له س���ه ردانێكیدا بۆ خانه قین سه رۆكی حكومه تی كابینه ی پێنجه م ل���ه 2011، پێموت ئێوه كاتێك جێگری س���ه رۆك وه زیران عێراق بون چۆن رازی بون به كشانه وه ی هێزه كانی هه رێم له ناوچه كه مان و بڕیارێكی هه ڵه ی مێژویتانداو مێژو ره حمتان پێناكات كه ئه و ناوچانه تان ب���ه و ده رده بردو زۆر ش���ه رمه زاربو، دوای ئه وه هه س���تیان له به رچ���اوی ك���ردو به ش���ه رمه زاری راگه یاندنه كان به ڵێنی ئه و چوار ملیار

دیناره یان پێداین". له ئێس���تادا رایده گه یه نێت ناوب���راو به شێوه یه كی نهێنی گروپه چه كداره كان و

به ئاشكرا حكومه تی عێراق حوكمی ئه و ناوچانه ی به ده سته .

ناحی���ه ی جه ل���ه والو دانیش���توانی گونده كان���ی ده وروب���ه ری نزیكه ی 85 هه زار هاواڵتییه و ده كه وێته دوری 75 ك���م له باقوبه ی س���ه نته ری پارێزگای

دیاله .

حكومه‌تی‌هه‌رێم‌له‌2008وه‌‌ده‌ستبه‌رداری‌‌ناوچه‌‌جێناكۆكه‌كان‌بوه‌له جه له وال و سه عدیه و قه ره ته په كورد پاكتاو ده كرێت

رۆژی‌‌‌5خێزانی‌‌كورد‌"سه‌عدیه‌"‌به‌جێده‌هێڵن

ئه مه له كاتێكدایه كه هه فته ی رابردو، به ڕێوه به رایه ت���ی ناحی���ه ی س���ه عدیه رایگه یاند كه به هۆی هه ڕه شه و كوشتن و زۆر بۆ هێنانه وه ، رۆژانه پێنج خێزانی ك���ورد به یه كجاری ناحیه ی س���ه عدیه دوژمنكارانه پیالنێك���ی به جێده هێڵن و له ئارادایه ب���ۆ گۆڕینی دیمۆگرافی ئه و ناوچه یه له ڕێگه ی كوش���تارو هه ڕه شه و

تۆقاندنه وه .زه ركوشی ئه حمه د رابردو، هه فته ی به رۆژنامه ی "سه باح جه دید"ی راگه یاند كه "شه پۆلێكی توندوتیژی ناحیه كه ی ئاڕاس���ته ی زیاتری���ش گرتوه ت���ه وه و

دانیشتوانی كوردی ناحیه كه یه ".خێزان���ی 5 "رۆژی ده ڵێ���ت ئ���ه و ك���وردی "س���ه عدیه " به جێده هێڵ���ن و ی���ان هه رێمی روده كه ن���ه خانه قی���ن كوردس���تان، به هۆی ئه و هه ڕه شانه وه ك���ه پاكتاوكردنی ره گ���ه زی و گۆڕینی سروشتی ناوچه كه یان له ڕوی پێكهاته ی

دانیشتوانه وه كردوه ته ئامانج".هه روه ها ئام���اژه به وه ش ده كات كه "تا نیوه ی مانگی ره مه زان 50 خێزانی

كورد سه عدیه یان به جێهێشتوه ".له الیه كی دیكه وه به رپرسێكی سیاسی دیال���ه به رۆژنامه ك���ه ی راگه یاندوه كه "له ماوه ی پێنج ساڵی رابردودا، 90%ی خێزان���ه كوردیی���ه كان "س���ه عدیه یان ئه و به هۆی جێهێش���توه ، به یه كجاری به رامبه ری���ان توندوتیژیان���ه ی كاره ئه نجامده درێ���ت و ب���ۆ ئ���ه وه ی ناچار

به جێهێشتنی ناحیه كه بكرێن"."ئ���ه وه ی ده ڵێت به رپرس���ه ئ���ه و پاكتاوكردنێكی روده دات له س���ه عدیه ره گه زیی رێكخراوه ، به بێ ئه وه ی كه س

ده ربه ست بێت و خه می بخوات".ئ���ه وه ی ئه منی���ش به رپرس���ێكی "70%ی كه راگه یان���دوه به رۆژنامه كه ئ���ه و كاره توندوتیژیانه ی له ناحیه كه دا روده ده ن، كوردی���ان تێ���دا كراوه ت���ه ئامان���ج و له ماوه ی 5 س���اڵی رابردودا، 1000 خێزانی ك���ورد به ناچاری و له تاوا

سه عدیه یان چۆڵكردوه ".له تێكه ڵه یه كی سه عدیه دانیشتوانی كوردو ع���ه ره ب و توركم���ان پێكدێت و یه كێكه له و ناوچ���ه جێناكۆكانه ی كه

ماده ی 140 ده یگرێته وه .

عه بدواڵ که ریم مه حمود

له مانگ���ی 5ی 2003 دا له ژم���اره 3100 ی كوردس���تانی نوێ���دا بابه تی دوا ئه نفالی پاكیزه ییه كان���ی )كچ���ه ئه نف���ال(م باڵوكرده وه . ل���ه و بابه ته دا مخابه راتی به ڕێوبه رایه تی به ڵگه نامه ی ته ئمی���م ژم���اره )1٦01 ( له به رواری 1989/12/10 م باڵوك���رده وه كه ناوی س���یانی ئ���ه و 18 كچ���ه ی تێدایه كه مخابه راتی به ڕێوبه رایه ت���ی له الی���ه ن پارێزگای ته ئمیمه وه بۆ به ڕێوبه رایه تی گش���تی مخابه راتی به غ���دا نێردراوه . بۆ ئه وه ی ئ���ه و 18 كچه له مخابه راتی گش���تییه وه بۆ یانه شه وانه كانی میسر بنیردرێ���ن. دوای هه فته یه ك له كاتژمێر 02:30 له رۆژی 2003/٦/18 دا كه س و كاری ئه و كچانه كه له كفری و نه وجول و دوزخورماتوه وه هاتبون سه ردانیانكردم و زۆر سوپاسیانكردم بۆ خستنه روی ئه و نهێنییه تراژیدی و دژواره كه په یوه ندی هه یه كورده وه نه ته وه ی به ش���ه ره فی ن���ه ك ته نی���ا ئ���ه و چه ند خان���ه واده دیكه م بابه تێك���ی هه ربۆیه به ڕێ���زه . له كوردس���تانی نوێدا به ناوی )كه س و كاری كچه كورده ئه نفاله كانی میس���ر، داوای چاره نوس���ی كچه كانیان ده كان( باڵوك���رده وه . ئه م دو بابه ته س���ه راپا میدی���ای ناوخ���ۆو دنی���ای ده ره وه ی هه ژاند، بو به جێگه ی مشتومڕی حزبه سیاسییه كان و رێكخراوه كانی كۆمه ڵگه ی مه ده ن���ی و كه س���ایه تییه جیاجیاكان.

له هه مانس���اڵدا هه ندێك لێپرسراو ئه م دیكیۆمێنته یان (به شێوه یه كی زاره كی و به بێ به دواداچون( روبه روی حوس���نی موباره ك و س���ۆزانی هاوسه ری و عه مر موس���ای س���ه رۆكی جامیع���ه ی واڵته عه ره بییه كان كرده وه ، ئه وان به توندی ئ���ه م به ڵگه نامه یه ی���ان ره تك���رده وه . هه ندێ لێپرسراوی حزبه سیاسییه كان، نوس���ه رو رۆژنامه ن���وس وتی���ان ئه م رۆژنامه نوسێك ته زویره . به ڵگه نامه یه س���ه ردانی میس���ری كردو له رۆژنامه ی له سه ر الوازی میدیادا س���یناریۆیه كی ئه م كه یس���ه بۆ به رژه وه ندی تایبه تی خۆی دروستكرد. له مانگی 10 ی 200٦ دا یه كێك له برای كچه كان كه له دادگای بااڵی تاوانه كانی عێراق وه ك شاهیدێكی پرۆس���ه ی ئه نف���ال ئاماده بب���و، ئه م به ڵگه نامه یه ی روبه روی دادگاو سه دام و عه لی حه سه ن مه جیدو تۆمه تباره كانی دیكه كرده وه . له وه اڵمدا عه لی حه سه ن به ڵگه نامه یه ئ���ه و وتب���وی مه جی���د كاربه ده س���تانی وه اڵمه كانی ته زویره . میس���رو وه اڵمی عه لی حه سه ن مه جید كاریگه ربو بۆ په راوێزخس���تنی به های له الیه ن دۆكیۆمێنت���ه ئ���ه و گرنگ���ی به رپرس���ان و ریكخراوه كان���ی ژن���ان و رێكخراوه كانی ماف���ی مرۆڤ و ته نانه ت

كه س و كاری ئه و كچانه ش. گه وره كان���ی له هه ڵ���ه یه كێ���ك سه ركردایه تی سیاسی كورد ئه وه بو كه راسته وخۆ ئه م دۆكیۆمێنته یان روبه روی كاربه ده س���ت و لیپرس���راوانی میس���ر

كرده وه . میس���ر چۆن دان به و تاوانه دا ده نێ���ت كه به س���ه لماندنی ه���اوكارو جینۆسایدی ئه نفال و تاوانی به شداری كوردی ك���ردوه ؟! ئای���ا چ تاوانباریك به دۆكیۆمێنتێ���ك دادگادا له هۆڵ���ی ك���ه واڵتێكی هاوپه یمان���ی خۆی تێدا به ش���داربێت و رێكه وتننام���ه ی نهێنی و چه ندی���ن س���اڵه ی پاڵپش���تی مادی و مه عن���ه وی عێ���راق بوبێت، ئاش���كرا تاوان���ی كه یس���ێكی ل���ه چ ده كات؟! جینۆسایددا، س���ه ركردایه تی سیاسی، به رپرسانی حزبی، ریكخراوو چاالكوانی

ژنان، رێكخراوی مه ده نی و مافی مرۆڤ، رۆژنامه نوس و نوسه رانی بواری ئه نفال به ب���ێ به دواداچ���وان و لێكۆڵین���ه وه ی ده زگای به به ڵگه نامه یه كی به به ڵگه وه ،

مخابه راتی ده ڵێن ته زویره ؟! من عه بدوڵاڵ كه ری���م مه حمود وه ك رۆژنامه نوس و نوس���ه ری بواری ئه نفال لیپرس���راوێتییه كی به هه ڵوێس���ت و ئه خالقی و ویژدانی به رامبه ر به تراژیدیای تاوانی ئه نفال و جینۆس���ایدی گه له كه م ئه م به ڵگه نامه یه م باڵوكرده وه ، به رده وام كارم له سه ركردوه . له ئێسته شدا چه ند

دۆكیۆمێنت���ی دیكه م له س���ه ر ئه نفال ئیمزای مۆرو به هه مان له به رده ستدایه مخابه رات���ی كه ركوك كه بۆ مخابه راتی گش���تی به غدا نێردراوه . ئه وه ی مایه ی تێڕامان���ه دوای تێپه ڕبون���ی 25س���اڵ له ئه نفال و 9 ساڵ به سه ر باڵوبونه وه ی دۆكیۆمێنت���ی 18 پاكیزه ك���ه ی كورد الصدیقه ( )النی������ران درامای له زنجیره له كه ناڵی )MBC drama( له زنجیره ی هاوبه ش���ی كه میس���ر پێنجه می���دا، تاوانه كه یه درامای له سه ر به رهه مهێناوه

به اڵم له كوردستان ئه ڵێن ته زویره .

ده روازه ی جه له وال

كچه پاكیزه كانی ئه نفالی دوای ئه نفال

نوسه ری بابه ته که و که سێک که خوشکه که ی ئه نفال کراوه

میسر كه هاوبه شی تاوانه كه یه

درامای له سه ر به رهه مهێناوه به اڵم له كوردستان ئه ڵێن

ته زویره

جه له والو سه عدیه یان قه ره ته په

یاخود سلێمانی و هه ولێر هه موی

كوردستانه و به ڕای من ئه گه ر ئه مرۆ

خیانه ت له جه له وال و سه عدیه

ده كرێت سبه ی له كه ركوكیش

ده كرێت

سیناتۆر‌وه‌دیع‌ده‌ده‌له عێ���راق رێگه یان ن���ه دا له كۆلێژی ماف بخوێنێت، كه چ���ی له ئه مه ریكا بۆ ماوه ی هه ش���ت خول ب���وه ئه ندام���ی پارله مانی ئازاری له ژیانمدا ده ڵێ���ت: ویالیه ته كه ی . زۆرم چه شت و خه ونی گه وره شم به دیهێنا:

وه دیع ده ده .س���اڵی )1920( له خێزانێكی كاسۆلیكی كلدانی له شاری به غدا له دایكبوه . ته مه نی دو مان���گ بووه ، به ه���ۆی هه اڵتنی باوك و مامه كانی له خزمه تی س���ه ربازی له سوپای عوسمانی ، به خێزانه وه رویانكردۆته شاری ئه هوازی ئێران. له ته مه نی چوارده ساڵیدا باوكی ده مرێت، بۆیه روده كه نه وه ش���اری به غ���دا. بۆ ژیاندنی دایكی و س���ێ براو دو خوشكه كه ی ، رۆژانه كارده كات و شه وانیش

له قوتابخانه ده خوێنێت.دوای ته واوكردن���ی خوێندنی ناوه ندی ، ده یه وێ���ت له كۆلێژی ماف بخوێنێت، به اڵم رێگ���ه ی پێنادرێت، چونك���ه ته نها چوار كورس���ی به ش���ێوه ی كۆتا بۆ كلدانه كان ته رخانكراب���وو. ناوب���راو ك���ه تائێس���تا له ی���اده ، رۆژه گاره ی ئ���ه و ئازاره كان���ی باس ل���ه وه ده كات له دژی بێبه ش���كردنی ، سكااڵیه كی ئاراسته ی وه زاره تی مه عاریفی ئه وكات كردوه و چ���اوی به وه زیر كه وتوه . ئینگلیزییه كه ت وه زیره كه ش پێیوتوه : تۆ باش���ه بۆچی مافت هه ڵبژاردوه ، بۆ ناچی له خانه ی بااڵی مامۆستایان له به شی ئادابی ئینگلی���زی بخوێنی ؟ ده ده ش به قس���ه ی

ده كات.وه دیع به قس���ه ی خۆی هه ر له گه نجیه وه حه زیك���ردوه به ره و ئه مری���كا كۆچ بكات، بۆیه له س���اڵی )1947( خۆی ده گه یه نێته ئه مریكاو ده چێته شاری نیویۆرك، پاشان له به رئ���ه وه ی زۆرێك له خزمانی له ش���اری بون، میش���یگان ویالیه ت���ی دیترۆیت���ی رویكردۆته ئه وێ . له سه ره تادا به به قاڵیه وه س���ه رقاڵ ب���وه و پاش���ان ده س���تیكردوه به خوێندن تاوه كو ماس���ته ری له زانس���تی ده ستوری نێوده وڵه تی و قانونی سیاسی و

ئه مریكادا به ده ستهێناوه .دوای ته واوكردن���ی خوێندن���ی زانك���ۆ، له په یمانگای زمانه سه ربازییه كان له شاری مۆنتری ویالیه تی كالیفۆرنیا ده س���تبه كار ده بێ���ت. له س���اڵی )1951( له گه ڵ خاتو مارلی���ن ژیانی هاوس���ه ری پێكده هێنێت. ده ڵێت "مارلینم به سودفه ناسی و دوای دو ساڵ له ناسینی هاوسه رگیریمان كرد". كوڕه گه وره كه شیان ئێستا وه كو دادوه ر له دادگای بااڵی س���ان دییگ���ۆ كارده كات. دواتریش خ���ۆی و هاوس���ه ره كه ی له خوێندنگایه كی

ناوه ندی ده ست به وانه وتنه وه ده كه ن.س���اڵی )1959( ده چێته ریزی حیزبی دیموكراوه ته وه و خۆبه خش���انه له كه مپینی هه ڵبژاردن���ی كه نه دی به ش���داری ده كات. به هۆی قوڵبونه وه ی له ده ستوری ئه مریكی و به ڕه وان���ی زۆر له به رئ���ه وه ی هه روه ه���ا ئینگلیزی زانیوه له حیزبدا پێش���ی زۆرێك له هاوڕێكان���ی كه وتوه . تاوه كو له س���اڵی )1966( بوه ت���ه ئه ندام���ی ئه نجومه ن���ی نوێنه ران���ی ویالیه ت���ی كالیفۆرنیا و یه كه م عێراقیه بۆ پۆس���تێكی فه رمی له ئه مریكا

هه ڵبژێردرابێت.له )1966( تا خانه نشینبونی له ساڵی )1993( هه ش���ت ج���ار ب���ۆ ئه نجومه نی نوێنه رانی ویالیه تی كالیفۆرنیا و سێجاریش ب���ۆ ئه نجومه ن���ی پیران���ی ویالیه ته ك���ه هه ڵبژێ���ردراوه . كاتێك بۆ یه كه مجار خۆی كردوه و كۆمه كیان خزمه كانی هه ڵبژاردوه ب���ڕی نۆ ه���ه زار دۆالریان پێبه خش���یوه . له كاتی خۆكاندیدكردنی لێیان پرس���یوه : تۆ كلدانیت، ناترس���ی كه بۆ پۆس���تێكی فه رم���ی خۆت كاندید ك���ردوه ؟ له وه اڵمدا وتویه ت���ی "ئێ���ره ئه مریكای���ه نه وه ك���و له پێناس���ه ی سیاس���ه تدا ده ڵێ عێراق". "سیاسه ت هونه ری به جێهێنانی ده سه اڵته بۆ به رژه وه ندی گش���تی ". هه روه ها ده ڵێ "پی���اوی ده وڵه تی بیر له ن���ه وه ی داهاتو ده كاته وه ، نه وه كو ته نها هه ڵبژاردنه كان".

وه دیع ئێستا له خانویه كی ساده له شاری س���ان دییگۆ ده ژێت، به دیواری ژوره كه یدا وێنه ی خۆی له گه ڵ هه ریه كه له س���ه رۆك رۆناڵ���د ری���گان و س���یناتۆری كۆچكردو ئه مه هه ڵواس���یوه . كه ن���ه دی ئی���دوارد جگه له وێنه ی خ���ۆی و نه وه كانی . ئه و كه تائێس���تا به شێوه زاری عێراقی قسه ده كات ده ڵێت "له ژیانمدا ئازاری زۆرم چه ش���ت و خه ونی گه وره ش���م به دیهێن���ا". هه روه ك وتیش���ی "ئه گه ر له به غدا بومایه به م رۆژه له كۆلێژی نه یانهێشت له وێ نه ده گه یشتم، ماف بخوێنم، ئیتر چۆن ده یانهێشت ببمه

پارله مانتار؟".

7 )390( سێشه ممه 2013/8/13 عێراق

پرۆفایل

ئا: بارام سوبحی

نفوزی ئێرانی به سه ر پرۆسه ی سیاسی و ئاینی و كۆمه اڵیه تی و ئابوری

عێراقدا زاڵه .. سعودییه ش به پاره و فتواو له ڕێگه ی میدیاكانیه وه هاوكاری

سوننه كان ده كات و ده یه وێت به ر به نفوزی ئێرانی بگرێت. ئه مه به شێكه له چه ند بروسكه یه كی نهێنی باڵێوزی

پێشوی ئه مه ریكا له عێراق كریستۆڤه ر هێڵ، كه له باره ی په یوه ندی عێراق و واڵتانی هاوسێی ره وانه ی وه زاره تی

ده ره وه ی ئه مه ریكای كردوه .

هێڵ كه ماوه ی س���ێ س���اڵ باڵێوزی ئه مه ری���كا ب���وه له عێ���راق، له س���اڵی )2009( ژماره ی���ه ك بروس���كه ی نهێنی له باره ی رۆڵ و پێگه و كاركردی واڵتانی هاوس���ێ به تایبه تی س���عودییه و ئێران له سه ر دۆخی سیاسی عێراق ئاراسته ی وه زاره ت���ی ده ره وه ی ئه مه ریكا كردوه . رۆژنامه ی گاردیانی به ریتانی به ش���ێك له و بروسكانه ی باڵوكردۆته وه ، كه تیایدا هێڵ بۆ به شێك له زانیارییه كانی پشتی

به به رپرسه عێراقیه كان به ستوه .

سعودییه : ته حه دا گه وره كه هێ���ڵ )2009/9/24( رۆژی بروسكه یه كی نهێنی ئاراسته ی وه زاره تی ل���ه و ده كات. واڵته ك���ه ی ده ره وه ی بروس���كه یه دا باس له وه ده كات هه ندێك له سیاس���ه تكارانی عێراقی بڕوایان وایه سعودییه هه وڵ بۆ به هێزكردنی پێگه ی س���وننه و الوازكردنی كۆنترۆڵی شیعه و بره ودان به حكومه تێكی الوازو دابه شبو ده دات، له هه مانكات���دا هه وڵێكی دیكه له ئاستی پارله ماندا هه یه ، بۆ پێكهێنانی به س���ه ركردایه تی الواز حكومه تێك���ی ش���یعه و دابڕاو له هاوسێ عه ره به كانی و به ئێران پش���ت س���تراتیژیه وه له ڕوی هه یكه لیه تی ل���ه ده ره وه ی ببه س���تێ و به بۆچونی بێ���ت، ئه مه ریكی ئه من���ی باڵێوز "ئه مه ریكا هیچ به رژه وه ندییه كی

له م دو بژارده یه دا نییه ".باڵێوزه كه وردتر بروس���كه یه دا، له و له س���ه ر په یوه ندییه كان���ی به غداو ریاز قس���ه ده كات، پاش���ان ئام���اژه به وه

ده كات به رپرسه عێراقیه كان بۆچونیان وایه په یوه ندییه كانیان له گه ڵ سعودییه "له كێش���ه زۆر ئاڵۆزه كان���ه ، له گ���ه ڵ ئه وه ش���دا به هۆی په یوه ندی به تینیان له گه ڵ سعودییه ، سورن له سه ر ئه وه ی له به رده م به رپرسانی ئه مه ریكا به توندی

ره خنه یان نه كه ن". ل���ه زاری ئه مه ریكیه ك���ه به رپرس���ه رایده گه یه نێت عێراقه وه سه ركرده كانی به ئاشكرا س���عودییه "س���ه ركردایه تی داوه ئاینی���ان به پیاوان���ی رێگه ی���ان به شێوه یه كی خولی جامی غه زه بی خۆیان به سه ر ش���یعه دا بڕێژن". به رپرسه كانی عێراق به هێڵیان راگه یاندوه بڕوایان به و تیۆریی���ه هه یه ك���ه "ده وڵه تی وه هابی هانده ری سه رپه رش���تی و س���عودییه ،

تایه فه گه راییه له عێراقدا".له بروس���كه كه دا، هێڵ نمونه به وته ی هه ندێك له به رپرسانی عێراق ده هێنێته وه ، كه یه كێك له وانه راوێژكاری ئاسایش���ی نه ته وه ی���ی عێراق س���ه فا ش���ێخ بوه ، سعودییه نفوزی كردونه ته وه ئاگاداری له عێراق "گرنگه و له وانه یه زۆر له نفوزی ئێرانی���ش كاریگه رتربێ���ت"، ئ���ه وه ش دارایی و س���ه رچاوه ی "بون���ی به هۆی به كاریده هێنێت، كه سعودییه میدیایی سه رباری ئه وه ی ئێران گرفتاری قه یرانه

ناوخۆییه كانێتی ".به رپرس���ه ل���ه و دیك���ه یه كێك���ی عێراقیانه ی باسی كاریگه ری سعودییه ی راوێژكاری ك���ردوه ، ئه مه ریكیه كان بۆ سه رۆكی حكومه ت سادق ره كابی بوه ، كه راشكاوانه وتویه تی "سعودییه كان دژی حكومه تێكی به هێزن به س���ه ركردایه تی

هاوپه یمانی نیشتیمانی عێراقی ".هێڵ بروسكه كه دا دیكه ی له به شێكی به راوردێك له نێوان س���عودییه و ئێراندا ده كات و ده نوس���ێت "سعودییه نه وه كو كێش���ه یه كی گه وره و ته حه دای ئێران، زۆر ئاڵۆزی به رده م ئه و سیاسه تمه داره هه وڵیان���ده دا ك���ه ب���و، عێراقیان���ه حكومه تێكی س���ه قامگیرو س���ه ربه خۆ ده گێڕێته وه هۆكاره كه شی پێكبهێنن". ب���ڕوای وابو بۆ ئ���ه وه ی "س���عودییه عێراق به س���ه ركردایه تی شیعه ، نفوزی هه رێمایه تی ئێ���ران له ناوچه كه دا زیاتر

ده كات".

بۆچونی له بروسكه كه دا هێڵ، باڵێوز س���عودییه كانیش رونده كاته وه و ده ڵێت "دیدێك���ی نه ریتیان بۆ عێ���راق هه یه ، ئه وی���ش ئه وه یه ده بێت عێ���راق ببێته له ب���ه رده م س���وننی به ربه س���تێكی ته شه نه كردنی ش���یعه و نفوزی سیاسی

ئێراندا".

مه ترسیه كانی ئێراننهێنیدا، هێڵ دێته له بروس���كه یه كی سه ر باسی ئێران و هێما بۆ ئه وه ده كات به س���ه ر ئێرانی نف���وزی هه رچه ن���ده پرۆسه ی سیاسی و ئاینی و كۆمه اڵیه تی و ب���ه اڵم زاڵ���ه ، له عێراق���دا ئاب���وری حكومه تی عێراق به ش���ێوه یه كی گشتی په یوه ندییه كانی له گه ڵ ئێران به جۆرێك پۆلێن ده كات "مه ترسیه كه كه ده كرێت نازانێت به هه ڕه شه ی چاره سه ربكرێت و

له سه ر قه واره و بونی ده وڵه ت".ژماره ی���ه ك رونیده كات���ه وه هی���ڵ س���وننیه كان و له س���ه رچاوه له ناوچه ك���ه دا، هاوپه یمانه كانی���ان بۆچونه ی حكومه تی ئه م به پێچه وانه ی

عێراق���ن و "ده ترس���ن عێ���راق بكه وێته خولگه ی سیاس���ه تی ئێران���ه وه ". له م بروس���كه یه دا باڵێوزه ك���ه تاڕاده ی���ه ك حكومه ت فه رمی له بۆچونی پشتیوانی ده كات و ده نوسێت "پاڵپشت به سه رچاوه عێراقیه باش ئاگاداره كان، ئێرانیه كان، له سعودییه كان الوازترن، به اڵم پاڵپشتی كه سایه تیه سیاسیه كان و پارته دارایی گرنگه كان ده ك���ه ن، هه روه كو ده وڵه ته

هاوسێكانی تر ده یكه ن".هه ر له و بروسكه یه دا، هێڵ ئاشكرای ده كات هه ریه ك���ه له س���ادق ره كاب���ی و سه فا ش���ێخ و وه زیری ده ره وه ی عێراق هۆش���یار زێباری ، وایان به باش زانیوه به ره نگاری ش���یعه كان سیاسه تمه داره نفوزی ئێرانی ببنه وه ، چونكه "چۆنێتی مامه ڵه ك���ردن له گه ڵ ئێ���ران ده زانن". ته نان���ه ت ش���ێخ ئ���ه وه ی راگه یاندوه دانوستانه كانی نێوان عێراق و ئێران "زۆر راشكاوانه یه ، ئه وه ش رێگه به حكومه تی ده دات، به سه ركردایه تی شیعه عێراقی كه نف���وزی ئێران���ی له هه ندێك به ره وه

دوربخاته وه ".

ئا: بارام سوبحی

پارله مانتارانی لیستی ده وڵه تی قانون رایده گه یه نن له هه ڵبژاردنه كانی داهاتودا مالیكی بۆ خولی سێیه می

سه رۆكایه تی حكومه ت كاندید ده كه نه وه ، لیسته كانی ئه حرارو

عێراقیه ش به توندی دژایه تی كاندیدكردنه وه ی مالیكی ده كه ن، الیه نی كوردیش كاندیدكردنه وه ی

مالیكی په یوه ستده كات به ده ستورو ئه نجامی هه ڵبژاردنه كانی داهاتوه وه .

چاوه ڕوان ده كرێت له سه ره تای ساڵی داهاتودا هه ڵبژاردنی خولی س���ێیه می پارله مان���ی عێ���راق ئه نج���ام بدرێت، له ده ره نجام���ی ئه و هه ڵبژاردنه ش���ه وه حكومه تێك���ی ن���وێ پێكده هێنرێ���ت. ماوه ی هه ش���ت س���اڵه نوری مالیكی س���ه رۆك وه زیرانی عێراقه ، لیسته كه ی رایده گه یه ن���ن تاك���ه كاندیدی���ان ب���ۆ ته نها حكومه ت داهاتوی سه رۆكایه تی مالیكیه ، الیه نه سیاسیه كانی عێراقیش دژایه ت���ی كاندیدكردن���ه وه ی مالیك���ی

ده كه ن.

ده وڵه تی قانون و ده ستورپارله مانتاری لیستی ده وڵه تی قانون "لیسته كه مان ده ڵێت مه تله بی ، سه عد به فه رم���ی بڕیاریداوه مالیكی بۆ خولی سێیه می سه رۆكایه تی حكومه ت كاندید

بكاته وه ". له كاتێكدایه مه تله ب���ی ، لێدوانه كه ی مانگی ش���وباتی ئه مس���اڵ پارله مانی عێ���راق پ���ڕۆژه قانون���ی دیاریكردنی

ماوه ی هه ر س���ێ س���ه رۆكایه تیه كه ی عێراق "كۆمار، حكومه ت، پارله مان"ی ب���ۆ م���اوه ی دوو خول په س���ه ندكرد، ته نها لیستی ده وڵه تی قانونی مالیكی ده نگی���ان به پڕۆژه كه ن���ه داو له مانگی نیس���اندا ل���ه دادگای ب���ااڵی فیدراڵی تانه یان له بڕیاره كه دا، به اڵم تائێس���تا

دادگا دوابڕیاری له وباره یه وه نه داوه .به وته ی پارله مانتاری لیستی ده وڵه تی قانون فالح زیادی ، ده س���توری عێراق رێگرنییه له خۆ كاندیدكردنه وه ی مالیكی

بۆ خولی سێیه م و ده ڵێت "قانونه كه ی پارله مانیش تائێس���تا پل���ه ی كۆتایی وه رنه گرت���وه ". ئاماژه به وه ش���ده كات جه م���اوه ری لیس���ته كه یان جه ماوه ری الیه نه ره خن���ه ی له باره ی مالیكی���ن. له كاندیدكردن���ه وه ی سیاس���یه كانیش "كاندیدكردنه وه ی ده ڵێ���ت مالیك���ی ، مالیكی به ده س���ت كوتله سیاسیه كان بڕی���اری جه م���اوه رو ده نگده ری نیه و عێراقی���ه ، ئ���ه وه ی هه ندێك سیاس���ی ده یڵێت ك���ه مالیك���ی ناتوانێت خۆی كاندید بكاته وه ، ته نه���ا بۆ موزایه ده و

رقی سیاسی و كێبڕكێی هه ڵبژاردنه ".

سه در: زیادبونی شكسته كانه لیستی ئه حراری سه ر به ره وتی سه در كه خاوه نی چل كورس���ین له پارله مانی عێ���راق، به تون���دی دژایه تی خۆیان بۆ كاندیدكردن���ه وه ی مالیك���ی بۆ خولی س���ێیه م راده گه یه ن���ن، ئ���ه و كاره ش به شكستی زیاتری سه رجه م بواره كانی

ژیان له عێراقدا ناوده به ن.پارله مانتاری كوتله ی ئه حرار حسێن رایگه یاند له به یاننامه یه كدا ش���ه ریفی ، وات���ه مالیك���ی ، "كاندیدكردن���ه وه ی ئاسته كان و له سه رجه م زیاتر شكستی ئاس���تی خزمه تگ���وزاری و دابه زین���ی بێ���كاری و داڕوخانی باری زیادبون���ی ئه منی له سه رجه م پارێزگاكانی عێراقدا و

ئه مه ش ئاماژه یه كی مه ترسیداره ".له باره ی بڕیاره كه ی لیستی ده وڵه تی قانونیش بۆ كاندیدكردنه وه ی مالیكی ، ش���ه ریفی ده ڵێ���ت "ئه و بڕی���اره واته رێزنه گرتنی ویس���تی گه ل، كه رۆژانه دژی كه م���ی بێ���كاری و نه بونی هه لی

كارو گه نده ڵی كه هه مو س���نوره كانی تێپه ڕاندوه ، خۆپیشاندان ده كه ن".

عێراقیه : شكستی دیموكراسیه ته لیس���تی عێراقی���ه ك���ه نه یارێك���ی حكومه ته كه ین، مالیكی و سه رسه ختی كوتل���ه هه م���و له وه ده ك���ه ن ب���اس سیاس���یه كان ل���ه دژی نوێكردن���ه وه ی

ویالیه تی مالیكین.عێراقی���ه لیس���تی پارله مانت���اری ره ع���د ده هله ك���ی ، كاندیدكردن���ه وه ی مالیكی به "ئاماژه یه كی مه ترس���یدار بۆ پارله مان" قانونه كانی فه رامۆشكردنی "كاندیدكردنه وه ی ده ڵێ���ت ناوده بات و مالیكی به خواس���تی خۆی و كوتله كه ی به هه مو په یوه س���ته به ڵك���و نیی���ه ، كوتله كان���ه وه ك���ه دژی نوێكردنه وه ی

ویالیه ته كه ین".ده هله ك���ی ، به بۆچون���ی به له به رچاوگرتنی ئه نجامی هه ڵبژاردنی له مس���اڵدا، پارێزگاكان ئه نجومه ن���ی له هه ڵبژاردن���ی داهات���وی پارله مان���دا نه خشه ی سیاسی ده گۆڕێت و لیسته كه ی مالیكی ناتوانێت یه كه م بێت و حكومه ت پێكبهێنێت. هه روه ها راشكاوانه ده ڵێت ده بێته مالیك���ی ، "كاندیدكردن���ه وه ی هۆی شكستی دیموكراسیه ت و پرۆسه ی

سیاسی له واڵتدا".

كورد: ئه نجام و چاره سه رهه رچه نده باس له رێكه وتنێكی نهێنی نێوان كوردو ده وڵه تی قانون ده كرێت، بۆ مالیكی ب���ۆ خۆكاندیدكردن���ه وه ی خولی سێیه م، به اڵم پارله مانتارانی ئه و بۆچون���ه ره تده كه ن���ه وه . باڵوبونه وه ی

ئه م ده نگۆی���ه ش له كاتێكدایه له رۆژی )2013/6/30( پارله مانی كوردس���تان ماوه ی س���ه رۆكایه تی مه سعود بارزانی سه رۆكی هه رێمی كوردستانی بۆ ماوه ی

دوو ساڵ درێژ كرده وه .پارله مانتاری كوردو سیاسه تمه داری عوس���مان، د.مه حم���ود س���ه ربه خۆ رایده گه یه نێ���ت تائێس���تا هاوپه یمانی كوردستان له گه ڵ هیچ لیستێكدا باسی كاندیدكردن���ه وه ی مالیك���ی نه كردوه و ویالیه تی درێژكردن���ه وه ی "بۆ ده ڵێت مالیك���ی ، هی���چ رێكه وتنێ���ك له نێوان

ئێمه و ده وڵه تی قانوندا نییه ".ناوب���راو، پێیوای���ه ب���ۆ باس���كردن مالیكی ویالیه ت���ی له درێژكردن���ه وه ی "ج���ارێ زوه ، چونك���ه گره نت���ی چیه كه لیس���ته كه ی مالیك���ی هه ڵبژاردنی داهاتو ده باته وه ". بۆ چاره سه ری ئه م دۆخه ش پێش���نیارده كات رێكه وتنێكی بكرێت، الیه نه كاندا له نێوان سیاس���ی یاخود ئه و بڕگه یه ی ده س���تور هه موار بكرێت���ه وه كه ده ڵێت "لیس���تی براوه له هه ڵبژاردندا ده توانێت كه سێك كاندید ب���ۆ س���ه رۆكایه تی حكومه ت" و بكات ئه مه ی بۆ زیاد بكرێت "نابێ بۆ س���ێ خولی دوابه دوای یه ك، كه سێك بكرێته

سه رۆكی حكومه ت".پارله مانت���اری خۆی���ه وه له الی���ه ن هاوپه یمانی كوردستان )پارتی ( قاسم محه م���ه د، داواده كات له درێژكردنه وه ی ویالیه تی مالیكیدا قانونه كه ی پارله مان و له به رچاو هه ڵبژاردن���ه كان ئه نجام���ی بگیرێ���ت، چونكه "ناكرێ���ت له پێناوی نوێكردنه وه ی ویالیه تی مالیكیدا، هه مو

ئه م سنورانه پێشێل بكرێت".

ئه‌مه‌ریكا:‌سعودییه‌و‌ئێران‌ملمالنێكانیان‌له‌عێراق‌یه‌كالیی‌‌ده‌كه‌نه‌وه‌

خولی‌‌سێیه‌می‌‌سه‌رۆكایه‌تی‌‌له‌هه‌ولێره‌وه‌‌بۆ‌به‌غداته‌نها‌ده‌وڵه‌ت‌پشتیوانی‌‌مالیكی‌‌ده‌كات‌بۆ‌خولی‌‌سێیه‌م

- ساڵی )1952( له دایكبوه به كالۆریۆس���ی - س���اڵی )1974(

له ئابوری هێناوه - له )1974 - 1976( به شێوه یه كی

خۆبه خشانه له كامیرۆن كاریكردوه كارمه ن���د بوه ت���ه ل���ه )1977( -

له وه زاره تی ده ره وه ی ئه مریكا- ساڵی )1994( ماسته ری له كۆلێژی

جه نگی ده ریایی هێناوه - زمانه كان���ی پۆڵه ن���دی و س���ربی و مه كه دۆن���ی ئه لبان���ی و كروات���ی و

ده زانێت- وه ك���و باڵێ���وز ی���ان به رپ���رس له باڵێوزخانه كانی ئه مریكا له كۆریای باشور، مه كه دۆنیا، كۆسۆڤۆ، پۆڵه ندا

كاریكردوه - له )2005( كراوه ت���ه یاریده ده ری وه زیر بۆ كاروباری رۆژهه اڵتی ئاسیاو

زه ریای هێمن- له )2009/4/20( تا )2012/9/22(

باڵێوزی ئه مریكا بوو له عێراق- ساڵی )2010( بوه ته راگری كۆلێژی جۆزێ���ف كۆربڵ ب���ۆ لێكۆڵینه وه ی

نێوده وڵه تی له زانكۆی دێنڤه ر- خاوه نی سێ منداڵه

كریستۆڤه ر رۆبه رت هێڵ

به وته ی ئه و س���ێ به رپرسه عێراقیه ، وه ك���و باڵێوزه كه ده یگێڕێت���ه وه ئێران هه ندێ���ك نف���وزی "به پێچه وان���ه وه ی نایه وێت هاوس���ێوه ، دیكه ی له واڵتانی ب���دات و س���ه قامگیری ب���ره و به تیرۆر هه روه ه���ا بش���ێوێنێت". حكوم���ه ت ده نوس���ێت "هه ندێك سه رچاوه له كاتی باسكردن له نفوزی ئێرانی وادیاره بێزار ده بن، بۆیه ده چنه س���ه ر باس���كردنی

ده وڵه تانی دیكه ی هاوسێ ".كریس���تۆڤه ر هێڵ، به بێ ناوهێنانیان س���ه رچاوه ژماره یه ك رایده گه یه نێ���ت دانی���ان به وه دان���اوه ك���ه ئێرانیه كان كۆمه كی گروپه چه كداره كانی له نمونه ی رێكخ���راوه الموع���ود" و "ی���وم لیوای بچوكه كانی تر ده كه ن، به اڵم "یارمه تیی

میلیشیا گه وره كانیان وه ستاندوه ".

ئه وه ی هه ندێك سیاسی ده یڵێت كه

مالیكی ناتوانێت خۆی كاندید

بكاته وه ، ته نها بۆ موزایه ده و كێبڕكێی

هه ڵبژاردنه

ئێرانیه كان، له سعودییه كان

الوازترن، به اڵم پاڵپشتی دارایی پارته سیاسیه كان و كه سایه تیه

گرنگه كان ده كه نكریستۆڤه ر هێڵ

ئابووری(390( سێشه ممه 2013/8/13 8ئه‌م‌الپه‌ڕه‌یه‌‌به‌‌سپۆنسه‌ری‌گروپی‌کۆمپانیاکانی‌قه‌یوان‌چاپ‌و‌باڵوده‌کرێته‌وه‌

"هه رێمی كوردستان خاوه نی 50 ملیار به رمیل نه وتی یه ده گ و نزیكه ی 3 تا 4 ترلیۆن مه تر چوارگۆشه غازه "

"ئه گه ر سفره كانی دراوی عێراقی الببردرێت شڵه ژانی ئابوری دروست ده بێت" بریكاری وه زاره تی دارایی عێراق: كاتی البردنی سفره كانی دراوی عێراقی نییه

ئا: ئاسۆ سه راوی

"ئه م كه ونه به نه وت و غاز به ڕێوه ده چێت، خۆشبه ختانه هه رێمیش

زۆرترین یه ده گی نه وت و غازی هه یه ". د. قه یوان سیوه یلی پسپۆڕی بواری

نه وت و غاز وه ها ده ڵێت.

به پێی دواین ده ره نجامی پسپۆڕێكی بواری نه وت و غاز، هه رێمی كوردستان خاوه ن���ی 50ملی���ار به رمی���ل نه وت���ی ی���ه ده گ و نزیكه ی 3ت���ا4 ترلیۆن مه تر چوارگۆشه غازه . ئه و شاره زایه ده ڵێت "پێش���تر باس���ی 45 ملی���ار به رمیل نه وتی یه ده گ كراوه ، به اڵم ئه وه ی من له چه ند سه رچاوه یه كی جیاوازه وه پێی گه یش���توم هه رێم له ئێس���تادا خاوه نی

50ملیار به رمیل نه وتی یه ده گه ".د.قه یوان س���یوه یلی پسپۆڕی بواری ئاوێنه دا له دیدارێك���ی غ���از ن���ه وت و جه خت له وه ده كاته وه ، كه ئه م كه ونه له ئێستادا به نه وت و غاز به ڕێوه ده چێت و ئه و دو سامانه ش له دنیای ئابوری ئه م س���ه رده مه دا كه ره سته ی س���ه ره تایین بۆ هه مو ته كنه لۆجیایه كی س���ه رده م، هه رچه ن���ده له شه س���ت و حه فتاكان���ی سه ده ی رابردو هه وڵدراوه وزه ی ناوه كی جێگای ئه و دو سامانه بگرێته وه ، به اڵم وه ك سیوه یلی رونیده كاته وه هه مو ئه و هه واڵنه شكس���تیانهێناوه تائێس���تاش نه وت و غاز س���ه رچاوه ی سه ره كین بۆ هه مو پێشكه وتنه كانی دنیا. ئه و ده ڵێت "له شه ست و حه فتاكانی سه ده ی رابردو هه وڵدراوه وزه ی ناوه كی جێگای ئه و دو س���امانه بگرێته وه ، به اڵم ئه و هه واڵنه رونیده كاته وه ئ���ه و شكس���تیانهێنا". هه ر واڵتێك س���ه روه تی ن���ه وت و غازی هه بێت، كه واته ئاماده گیه كی به رچاوی هه ی���ه له دنیای ئابوری ئ���ه م كه ونه دا، "خۆشبه ختانه هه رێم خاوه نی زۆرترین

یه ده گی ئه و دو سامانه گرنگه یه ".س���یوه یلی هێما به وه ش ده كات، كه ئه وه ی مایه ی خۆشحاڵیه ئه و نه وته ی له هه رێم���دا هه یه له جۆره باش���ه كانی

نه وت و ه���اوكات غازه كه ش���ی یه كێكه له باشترین جۆره كانی غاز له جیهاندا كه

به غازی شیرین ناسراوه .نمون���ه ی ئه و كێڵگان���ه ی له هه رێمدا

باشترین جۆری نه وتیان تێدایه ،ده كات باس���ی قه ی���وان د. وه ك كێڵگه ی ته قت���ه ق و نه وت���ی كێڵگه ی نه وتی كه ركوك و كێڵگه ی نه وتی تاوكێ هه روه ها له كێڵگه غازیه كانیش كێڵگه ی غازی كۆرمۆ و چه مچه ماڵ له باشترینه كانن د. قه یوان ده ڵێت "به شێوه یه كی گشتی ده كرێ���ت بڵێین ئه و نه وته ی له هه رێمی كوردس���تانه ، به پێی پێوه ری جیهانی هاوكات مامناوه ن���ده و ب���اش و نه وتی باشترین غاز له هه رێمدا هه یه ، كه غازی

ئه وه ی به ه���ۆی پێده وترێ ش���یرینی ها وبۆكاربۆنی كه م گۆگ���رد و رێ���ژه ی تێدایه ، ئه و له كاتێكدا غازی به ش���ێك له واڵتان به غازی ترش ناسراوه له كاتی ده رهێنانیدا ته سفیه كردنی زۆرتر ده وێت

له و غازه ی ئێمه هه مانه ".له درێژه ی وته كانیدا س���یوه یلی هێما ب���ه وه ش ده كات ئ���ه و دو س���امانه ی له ژێر خاكی ئه م هه رێمدایه ، به رهه می كۆكراوه ی ملیۆنه ها س���اڵه و بۆیه وه ك ئ���ه و ده ڵێت "ئ���ه م نه وه یه ی ئێس���تا ئ���ه و ماف���ه ی نییه ، هه مو ئ���ه و نه ت و غازه به كاربێنێ ك���ه له ژێر خاكی ئه م هه رێمدایه ، چونكه له رابرودا به هۆكاری جیاجیا نه هێڵدراوه یان ده رفه تی ئه وه

نه بوه ، نه وه كان س���ود له و دو سامانه گرنگه وه ربگرن، بۆیه پێویس���ته ئێمه له كاتی ده رهێنانیدا نه وه كانی داهاتومان له بی���ر نه چێت، چونك���ه به ته نها ئه م نه وه یه خاوه نی ئه و دو سامانه نییه ".

به پێی زانیاریه كانی ئه م پس���پۆڕه ی بواری نه وت و غاز هه رێمی كوردس���تان تائێس���تا 50 گرێبه ستی نه وتی له گه ڵ كۆمپانیاكان���ی ئه و بواره واژۆكردوه بۆ

دۆزینه وه و ده رهێنانی نه وت و غاز.هه رێم ئ���ه وه ش حكومه تی له باره ی چ���ۆن مامه ڵه ی له گه ڵ ئ���ه و یه ده گی ن���ه وت و غازه دا كردوه ، ئ���ه و ئاماژه ی ب���ه وه دا، كه ئ���ه و حاڵه ته پێویس���تی به لێكۆڵینه وه و وردبینیه كی باشتر هه یه .

گرێبه ستانه ی ئه و "له رێگای وتیش���ی كردویه تی حكومه تی هه رێم هه نگاوێكی باش���ی ن���اوه ب���ۆ دۆزین���ه وه نه وت و روپێوكردنی خاكه ك���ه ی ، به بڕوای من پڕۆس���ه ی ر وپێوكردنیش ده ساڵێكی

تری ده وێت".وه زیری هه ورامی ئاش���تی *پێشتر هه رێ���م سروش���تییه كانی س���امانه له میان���ی لێدوانێكی���دا ب���ۆ رۆژنامه ی حه یات���ی چاپی له نده ن���ی رایگه یاندبو كه هه رێمی كوردس���تان خاوه نی )45( ملیارد به رمیل نه وت و )100( بۆ )200( تریلیۆن چوارگۆش���ه غازیش���ی هه یه و ڕێژه یه ش ئ���ه م زۆرتربونی ئه گ���ه ری

له ئارادایه .

ئه و باس���ی له وه ش كردب���و كه ئه و رێژه یه به پێی خه ماڵندنه و ناوچه كێشه له س���ه ره كانی هه رێمی كوردس���تانیش

ئه ژمار نه كراوه .هه ر له و لێدوانه یدا وه زیری س���امانه ناوه ندی حكومه ت���ی سروش���تییه كان به وه تۆمه تباركردبو كه وه ك حكومه تی وتبوش���ی ده كات. ره فت���ار پێش���و "به قاچاخبردن���ی نه وت���ی هه رێم دوره له ڕاستییه وه و هه موی بۆ ناشرینكردنی

هه رێمی كوردستانه ".ه���ه ر ل���ه و لێدوانه ی���دا هه ورام���ی په س���ه ندكردنی یاس���ای نه وت و غازی عێراقی به كلیلی چاره سه ری كێشه كان

له قه ڵه مدابو

ئا: شاهۆ ئه حمه د

بریكاری وه زاره تی دارایی عێراق رایده گه ینێت له ئێستادا واڵتی عێراق هیچ پێویستی به وه نیه دراوه كه ی خۆی بگۆڕێت و سفره كانی دراوه كه

البه رێت مامۆستایه كی ئابوریش ده ڵێت "ئه گه ر عێراق ئه م هه نگاوه جێبه جێ

بكات، شڵه ژانی ئابوری دروست ده بێت".

فازل نه بی عوسمان بریكاری وه زاره تی دارایی عێراق له لێدوانێكی بۆ ئاوێنه وتی "النه بردنی ئه م س����فرانه له سه ر دراوی عێراق هیچ كێشه یه كی بۆ عێراق دروست نه كردوه ، هه ربۆیه پێویست به وه ناكات حكومه تی عێراق ئ����ه و هه نگاوه بنێت و دراوی عێراقی له ژێ����ر چاودێری بانكی مه ركه زی����ه ته نیا ماوه ی����ه ك له مه وبه ر نرخ����ی دۆالر به رزبۆیه وه به اڵم ئێس����تا

ته واو ئه مه كۆنترۆڵ كراوه ".هی����چ وتیشی "له ئێس����تادا ناوب����راو پێویس����ت ناكات و كاتی ئ����ه وه ش نیه سفره كان البه رین، كاتێك پێویسته ئه و هه نگاوه بنرێت كه عێراق )ئیس����تقرار( بكرێ����ت، بۆی����ه به هی����چ ش����ێوه یه ك وه زاره تی دارایی له گ����ه ڵ ئه و هه نگاوه نیه و پێشموانیه به م نزیكانه شتی له م

جۆره روبدات".هه ر له وباره یه وه ئابوریناسێك ئاماژه به وه ده كات، ئه گ����ه ر هاتو حكومه تی عێ����راق ئه و هه نگاوه ی جێبه جێ بكات و پالنی تۆكمه ی نه بێت ئه وا "ش����ڵه ژانی

ئابوری دروست ده بێت، نرخی شتومه ك كوردس����تانیش هه رێم����ی له عێ����راق و

به رزده بێته وه ".ئابورین����اس د. عی����زه ت س����ابیر كه هاوكات مامۆس����تای زانكۆی سلێمانیه ب����ۆ ئاوێنه وت����ی "زۆر له واڵتانی دونیا به تایبه ت����ی ئ����ه و واڵتان����ه ی له جه نگ ده رچ����ون دراوی واڵته كه یان گۆڕی، بۆ نمونه ئه ڵمانیا و توركیا و روسیاو چه ندین واڵتانی ترو هه موشیان سودیان لێبینی ، به اڵم پالنی البردنی س����فره كانی دراوی عێراقی زه مینه سازی ده وێت به بۆچونی م����ن تاكو ئێس����تا ئه و زه مینه س����ازیه نه ك����راوه چونكه ده ب����ێ ئابوری واڵت

تاراده یه كی باش پشت به خۆی ببه ستێ له به هه رێمی كوردس����تانه وه ش عێراق 90% ش����تومه كه كان ه����اورده ده كات و له ناوخ����ۆدا دروس����تنه كراوه ، كه وات����ه به رهه م����ی ناوخۆمان كه م����ه و ژێرخانی ئاب����وری ده بێ ژێرخانێك����ی پته و بێت پش����ت به خۆی ببه س����تێت، بۆیه ئه مه نی����ه كه واتا له كاتی جێبه جێكردنی ئه م هه نگاوه له ماوه ی كورتخایه ندا شڵه ژان

له واڵتدا دروست ده بێت".ئه و پێش����ی وایه كارێكی وه ها نرخی هه ندێ����ك ش����تومه ك به رزده كاته وه بۆ نمونه فه رمانبه رێ����ك ئه گه ر موچه كه ی 1ملیۆن دینار بێت له كاتی جێبه جێكردنی

ئه و هه نگاوه موچه ك����ه ی ده بێته 1000 دینار، "ئه و كاته هه ر له خۆیه وه هه ست ده كات موچه كه ی كه م����ه بڕیار ده دات ش����تومه ك كه م بكرێت له ب����ازاڕدا بۆیه له م حاڵه تدا فرۆش����یار وا ده كات نرخی ش����تومه ك به رزبكاته وه ، به اڵم له هه مان كاتدا ئه گ����ه ر له ماوه ی درێژخایه ن بێت

ئه وا سودی بۆ واڵت ده بێت".وایه بۆچونیش����ی ئابوریناس����ه ئه و كاتێك حكومه تی عێراقی ئه و هه نگاوه ی ئه وا جێبه جێكردنه وه ، بواری خس����ته له هه م����و ئه و حاڵه تان����ه دا كاتێكی زۆر ده وێ�ت بۆ ئه وه ی ئاستی ئابوری واڵت

بگه ڕێته وه باری جێگری خۆیی ..

ئه و مامۆس����تایه ی زانكۆی سلێمانی ئه وه ش����ی خس����ته ڕو كه واڵتی توركیا م����اوه ی پێنج س����اڵ له و پرۆس����ه یه دا بو، ئه و وتی "ل����ه و ماوه یه دا پاره یه ك له توركی����ا هه بو له س����ه ری نوس����رابو 1ملیۆن لی����ره ، به اڵم له هه م����ان كاتدا پاره یه كی تر له س����ه ر نوس����رابو )یه ك لیره ( و هه ردوكیش����یان ی����ه ك به هایان هه ب����و، له عێراق به ح����دودی 20 ملیارد پاره ی عێراقی هه یه ، له الیه ن حكومه ت و خه ڵك����ه وه ، بۆیه كاتی پێویس����ته بۆ ئه وه ی ئ����ه و پاره ی����ه له دانیش����توانی واڵت وه ربگیرێت����ه وه الیه نی كه م ده بێ تا س����الێك ئ����ه م پرۆس����ه یه له عێراقدا

به رده وام بێت".س����ه باره ت ب����ه و به راوردكاریه ، فازل نه ب����ی ده ڵێت "توركیا جی����اوازی هه یه له گه ڵ عێراقدا له واڵتی توركیادا ئابوری جێگیر نیه ، نرخ����ی دراو جێگیر نییه ، به اڵم له عێراقدا له دوای روخانی سه دام نرخی دراو به ش����ێوه یه ك له ش����ێوه كان جێگی����ری به خۆی����ه وه بینی����وه ، به اڵم به رده وام����ه و هه ڵئاوس����ان له توركی����ا هه ر چه ند س����اڵێك سفره كان الده برێ ، ئ����ه م حاڵه ت����ه له عێراق����دا جێبه ج����ێ

ناكرێت".بری����كاری وه زاره ت����ی دارایی ئه وه ش ده خاته رو هه ر كاتێك توانیان كۆنترۆڵی گه نده ڵی بكه ن و وه زعی سیاسی عێراق جێگیربك����ه ن ئه وكات����ه ده ش����ێت بیر بكه نه وه "به اڵم دراوه كه ی����ان له گۆڕینی له ئێس����تادا ئه م هه نگاوه به پێویس����ت

نازانم و گرینگ نیه ".دكت����ۆر عی����زه ت مامۆس����تای زانكۆ حاڵه تێكی هاتو ئه گه ر به پێویستیزانی وه زاره ت����ی پێویس����ته روی����دا وا دارایی عێراق به های دینارو دۆالر دیاری بكات ئه و كاته كاریگه ری ئه وتۆ له سه ر

واڵت هێنده نابێت.ئ����ه و ئابوریناس����ه وتیش����ی " ده بێ ئێمه به رهه می كش����توكال زۆر بكه ین و پیشه س����ازی پێ����ش بكه وێت ئاس����تی خزمه تگ����وزاری پێ����ش بكه وێ����ت ئه م به ش����ێوه یه كی ئێس����تا تاكو كاران����ه پێویس����ت له واڵتی عێراق����دا بونی نیه و هه ر كاتێكیش نه بو ئه و كاته شڵه ژانی

ئابوری له واڵتدا روده دات.

له شه ست و حه فتاكانی سه ده ی

رابردو هه وڵدراوه وزه ی ناوه كی

جێگای ئه و دو سامانه بگرێته وه ، به اڵم ئه و هه واڵنه

شكستیانهێناکرێکارێک له کاتی کارکردن له کێڵگه یه کی نه وتدا فۆتۆ: ئه رشیف

زۆر له واڵتانی دونیا به تایبه تی ئه و واڵتانه ی له جه نگ ده رچون دراوی واڵته كه یان گۆڕی له ئینته رنێته وه

که توانیمان كۆنترۆڵی گه نده ڵی

بكه ین و وه زعی سیاسی جێگیربكه ین

ئه وكاته ده شێت بیر له گۆڕینی دراو بكه ینه وه

9 (390( سێشه ممه 2013/8/13 تایبه‌ت

نۆرمان میللەر لە تێکستێکیدا دەڵێت » مردن زۆر سەخت نییە، تا ئێستا کەس نییە نەیتوانیبێ����ت بمرێت«. بەاڵم ئەم وەسفە بۆ هەموو کەس دروست نییە... بەب����ڕوای من ش����ێرکۆ لەوانەیە چەندە بیەوێ����ت، چەندە هەوڵب����دات ناتوانێت وەس����فکردنی کورتکردنەوەو بمرێ����ت. شێرکۆ لەکارە سەختەکانە. من رستەیەک شکنابەم لەوەسفیدا باسیبکەم، دێڕێکی کن����ۆت هامبس����ون نەبێت ک����ە دەڵێت »بلیم����ەت چەخماخەیەک����ە، گرمەکەی ڕاستە دەنگدەداتەوە«. س����اڵ سەدان ئەمڕۆ چیتر روناکی ئ����ەو چەخماخەیە نابینین، ب����ەاڵم بەدڵنیاییەوە گرمەی تا سەدان س����اڵی ترو ڕەنگە تا دوا کورد لەسەر ئەم ئەس����تێرەیە بەردەوام بێت. ل����ەو جێگایەدا مردنی کتوپ����ڕ نەبوو، هات ک����ە دەب����وو بێ����ت، وەک خۆی، وەک رووداوێ����ک، وەک ش����تێک دوای خ����ۆی رەنگی دونیا دەگۆڕێت... مردنی وەک ش����تێک دێت کە پێشتر زۆر بیری لێکرابێتەوە، وەک پالنی بۆ کێشرابێت، وەک ساتێک بێت، لەمێژە خۆی بزانێت لەکوێدایەو کەی دێت. مردن هەمیش����ە بەش����ێکی گرنگی جیهانبینی ش����ێرکۆ بووە، بەاڵم ش����ێرکۆ لەو ش����اعیرانەیە کە دەتوانین بەش����اعیرانی ژیان ناویان بەرین. زۆر لەسەر مردوەکانی نوسیوە، نا بۆ ئەوەی مردنیان بگێڕێتەوە، بەڵکو نوس����ین زیندوویانبکاتەوە... بۆئەوەی الی شێرکۆ، پرۆسەی ژیان بەبەرداکردن بووە. نوس����ین الی ئەو بەدروستکردنی ژیانەوە گرێدراوە. س����ەردەمی شێرکۆ، بەمڕۆشەوە سەردەمی مردن و کارەساتە گەورەکان بوو. بەرامبەر بەدەس����ەاڵتی ڕەهای مەرگ، شیعری شێرکۆ سەمبولی دەس����ەاڵتی ڕەهای ژیانە. ئەو بەژیانی ڕەه����ا، بەژیانێک ک����ە دەکرێت بەبەری هەم����وو مردوەکان����دا، بەب����ەری هەموو بێگیانەکان����دا، وەاڵمی مەرگ دەداتەوە، م����رۆڤ، بەبێنرخبوون����ی بەرامب����ەر شیعری ش����ێرکۆ گۆرانییەکی بەردەوام و ستایش����کردنێکی بێوچانی جوانییەکانی مرۆڤ����ە. هەم����وو ش����تێک لەش����یعری شێرکۆدا دەژی و وەک مرۆڤ دەنوێنێت. نیش����تیمانی شێرکۆ، نیش����تیمان نییە بەمانا ناسیونالیس����تییە تەس����کەکەی، بەڵکو هەموو ئەو شوێن و سنوورانەیە کە هێزی ژیان دەس����تی دەگاتێ. لەشیعری باڵندەکان چی����اکان، بەردەکان، ئەودا پێکڕا وەک ئێم����ە زیندوون، وەک ئێمە هاواردەکەن، دەترس����ن و دەژین و بۆ مانا دەگەڕێن . »گۆران« یش وەک شێرکۆ عاش����قی ژیان بوو، بەاڵم گۆران کوڕی نەبوو... گەورەکان کارەساتە ڕۆژگاری گرنگیی ش����ێرکۆ لەوەدایە لەناوەڕاستی هەم����وو گەردەل����وول و کارەس����اتەکاندا ستایش����ی ژی����ان دەکات، ئ����ەو تەنیا وابەستەی زیندوێتی خۆی نییە، بەڵکو وابەستەی الدان و شکاندنی هەر قاڵبێکە کە بوونمان گەمارۆدەدات، شیعری ئەو هیچ نییە جگە لەبەربوونی وزەی ناکۆتای ژی����ان لەزیندان����ە گەورەکان����ی خۆی. شێرکۆ لەسیاسەتیشدا نوێنەری هاواری ژیان����ە، نەوەک ه����اواری ئایدۆلۆژیایەک ی����ان بەرەیەک. ئەو ش����اعیری ڕووداوە گەورەکان و شتە بچوکەکانیش بوو، هیچ کات لەزمانی شیعر بەوالوە زمانێکی تری نەبوو، شیعری ئەو بریتییە لەسەفەرێکی بێوچان و قووڵ و پڕ لەسەرس����امی بەناو ش����تەکان و پەیوەندییە نهێنییەکانیاندا. یەکێ����ک بوو ل����ەو ش����اعیرە کەمانەی مێژوو کە دەتوانن هەموو ش����تێک بکەن بەشیعر... لەهەر شت سەختترو گرنگتر بۆ من، هێزی شێرکۆ بوو لەسەر گۆڕینی سیاسەت بۆ شیعر. سیاسەت الی شێرکۆ بەشێک بوو لەدونیابینییە شیعرییەکەی، هی����چ کات بەچاوی سیاس����ی س����ەیری ش����یعری نەدەک����رد، بەڵکو هەمیش����ە بەچاوی ش����اعیر س����ەیری سیاس����ەتی دەکرد... هیچ کات هەس����تم نەکردوە، لەوە بپرس����ێت خەڵک لەس����ەر خۆی، لەسەر هەڵوێستی، لەسەر بڕواکانی چی دەڵێن، بەاڵم هەمیشە دوودڵی ئەوەبوو لەس����ەر ش����یعری چی دەگووترێت. نە

پێش ئەوو نە دوای ئەو کەسێکمان نییە بەوجۆرە دیلی ش����یعر بووبێت. شێرکۆ کارخانەیەکی بەڵک����و نەبوو، ش����اعیر گەورەو سەرس����وڕهێنەری ش����یعر بوو. هێزێکی بێوێنەی هەبوو، شیعر لەهەموو فۆرم و شێوەو ئەگەرەکانیدا تاقیبکاتەوە، شیعر تا ئەوپەڕی سنوورەکانی مەحاڵ ڕابکێشێت، هەمان بیرۆکەو هەمان ئایدیا لەسەدان وێنەی جیاوازدا دابڕێژێت. ئەو هەمیش����ە لێرەیە... لەو مرۆڤانەیە کە تەنیا لەدایکدەبێ����ت، مردنی هیچ نییە جگە لەمیتافۆرێکی شیعری، لەمەجازێک کە هی����چ کات ناتوانین وەک حەقیقەت

وەریبگرین... لەگەڵ شێرکۆدا مردن هیچ کات ناتوانێت وەزیفەی تەواوەتی خۆی تەواوبکات، ئەو وەک هەموو نوس����ەرە گەورەکان یەک لەشی نییە، بەڵکو زیاد لەلەشێکی هەیە، مردن تەنیا دەتوانێت بەاڵم بس����ڕێتەوە، جەستەی فۆرمێکی فۆرمەکانی تری هەمیشە لێرەن ... ئەو لەو ڕۆحانەیە چەندە مردن لەڕاڕەوەکانی کات و شوێندا دوای بکەوێت، بەجۆرێک زیندوودەبێت����ەوەو لەج����ۆرەکان ئ����ەو وەک هەموو س����ەرهەڵدەداتەوە، شاعیرەکان پتر لەسەرابە تا لەگۆشت. ئەوەی ش����ێرکۆی ک����رد بەکاراکتەرێکی گ����ەورە، ئەو توان����ا گەورەی����ەی بوو، هەمیشە لەس����ەرەتاوە دەستپێبکاتەوە، ش����یعر الی ش����ێرکۆ ئەزموونێ����ک نییە س����ەرەتاو کۆتایی هەبێ����ت، بەڵکو هەر خ����ودی ژیانە لەجوڵ����ە ئەبەدییەکەیدا. بەتوانای سەرسامبووبین هەموو ڕەنگە لەس����ەر نەوەس����تان، لەس����ەر نوسین، بەاڵم خۆی نا، خ����ۆی یەکێکە لەوانەی هەمیشە لەسەرەتاوە دەستپێدەکەنەوە، بۆ ئەو ژیان ئەوەبوو بنوس����ێت، نەوەک هەناس����ەبدات. ئەو لەو مردووانەیە کە بەردەوام دەگەڕێنەوە، هەمیشە شتێکی بانگیبکەین و دەبێ����ت تێدای����ە نوێ����ی بیبینی����ن. ئ����ەو تەنیا مرۆڤێ����ک نەبوو بەهەزاران قەس����یدەوە، بەڵکو مرۆڤێکە سەردەمەکانی داهاتوو، ئەو ڕۆژگارانەی کە دێن، هەرگیز تێرنابن لەسەیرکردنی. زۆر ن����اڕۆم گەر بڵێم ش����ێرکۆ تەنیا تاکە ب����وو، راس����تەقینە روانگەییەکی ڕوانگەییەک تا کۆتا بەوەفا بوو بۆ ئەو گیانی داهێنانەی ڕوانگە بانگەش����ەی بۆ دەکرد، تاکە روانگەییەکیش کە ڕوانگە دیلی نەکرد . لەساتێکدا ناوی ئەو تەواو بەسەر ناوی روانگەدا سەرکەوت، هێزی ڕوانین و بینینی لەوە گەورەتر بوو لەهیچ ڕێب����از ی����ان قاڵبێک یاخ����ود فۆرمێکدا ببەس����ترێتەوە. وەک هەموو نوسەرێکی گەورە توانای هەبوو سەر بەهیچ ڕێبازو

قوتابخانەیەک نەبێت، ڕوانگە لەئەزموونی ترازانە سەرەتایی شێرکۆدا، س����اتێکی لەمێ����ژووی پێ����ش خۆی... س����اتێکی هەستکردنە بەلەدایکبوونی دونیایەک کە پێویستی بەدەنگێک هەیە ببێتە نوێنەرو قس����ەکەری، بەهەڵگ����ری پارادۆک����س و بەگوزارش����تکەرێک ناکۆکییەکان����ی، لەئومێ����دە ترس����اوەکانی. بەبڕوای من ڕوانگە هی����چ کات قوتابخانە یان رێباز نەبووە، بەڵکو ناونانێکی میتۆلۆگییە بۆ لەدایکبوونی دونیایەکی نوێ، بۆ ساتێک هەس����ت بەئاوابوونی جیهانێک دەکەین و خۆمان لەبەردەم گ����ەرداوی ڕۆژگارێکی

نوێدا دەبینین. جیاوازی نێوان شێرکۆو هەموو شیعری پێ����ش خۆی بەپلەی یەک����ەم لەوەدایە، کە ش����اعیرانی دی هەم����وو بەجۆرێک ئامادەدا جیهانێکی لەن����او لەجۆرەکان لەدایکدەبوون، لەناو سیستمێکی زمان و وێناکردنی پێش����وەخت ئەزموونکراودا، لەن����او فۆرمێکی ش����یعرو ش����ێوەیەکی تێڕوانیندا کە مێژووییەکی دێرینەی بوو، ئەفسانەی شێرکۆ لەوەوە دەستپێدەکات کە دوای دوو دیوانی یەکەمی بەجۆرێکی بازێک����ی وەک لەن����اکاو، رادی����کال، ئەفسانەیی ش����یعرەکانی »من تێنوێتیم بەگڕ دەشکێ« دەنوس����ێت، باز بەرەو جیهانێکی ن����وێ و زمانێکی نوێ دەدات تاقینەکراوەتەوە. نەبووەو پێش����تر کە »من تینوێتیم بە گڕ دەش����کێ« لەگەڵ »لەخەوم����ا«ی جەمیل س����ائیب ، دوو گرنگترین کاری ئەدەبی سەدەی بیستی ئێمەن... لەبەرئ����ەوەی لەهەردووکیاندا بەجۆرێکی ڕادیکال شکاندنی گۆشەنیگاو سیستمی وێناکردنی دونیا هەیە. »من س����اتی دەش����کێت« بەگڕ تینوێتی����م لەدایکبوونی ڕاس����تەقینەی ش����ێرکۆیە، ساتی جیابوونەوەی گەورەیەتی لەگۆران، ساتی پچڕانی شیعری کوردییە لەچەند سەدەیەک ڕابوردووی خۆی... بەبڕوای من هەڵەیەکی گەورەیە دروستبوونی ئەم س����اتە تەنیا بگێڕینەوە ب����ۆ کاریگەریی ش����یعری عەرەبی نوێ لەسەر نوسەرانی ئ����ەو دەم، بەپێچەوانەوە، ئەو س����اتە ساتی پەیوەندی راستەقینەی ئەدەبیاتی ئێمەیە بەکەلەپوورێک����ی کۆن و دێرین و چەپێنراوی خۆی، س����اتی لەدایکبوونی ڕاستەقینەی زمانە بەمانا هەرە گەورەو بێس����نوورو فەنتازییەکەی ... ش����ێرکۆ س����اتی هاتنەگۆی زمانێک����ە بەدرێژایی مێژوو بەچاوی بەستراوەوە قسەیکردوە. ساتی پەیوەندیکردنی زمانە بەقوواڵییە شاردراوەکانی خۆیەوە، ساتی دۆزینەوەی زمانە بۆ ئازادی خ����ۆی، ئازادییەک کە

حەتمەن پێش هەموو جۆرە ئازادییەکی تر دەکەوێت. ئەمجۆرە شۆڕش����ە تەنیا لەقوواڵی����ی زم����ان خۆی����دا دەکرێ����ت، هەرچییەک و دەرەوە کاریگەرییەکان����ی هەرچۆنێک بن، تەنی����ا مۆتیڤن و هیچی تر ... نوێگەریی ش����ێرکۆ ناشوبهێنرێت بەهی����چ جۆرێ����ک لەنوێگەرییەکانی تر لەئەدەبیاتی دەوروبەردا، ش����ێرکۆ تەنیا داهێنەری فۆرمێکی نوێی ش����یعر نییە، بەڵکو ساتێکی گەورەترو ئەفسانەییترە، س����اتی دۆزینەوەی زمانە بۆ جەستەی خ����ۆی، ب����ۆ ناکۆتابوون����ی خ����ۆی، بۆ س����نوورە دوورو ئەگەرە بێشومارەکانی ناوی ... لەگەڵ شێرکۆدا زمانی کوردی لەزمانێکەوە کە تەنیا لەمەودای تەسکدا بەکاردەهێنرێ����ت، تەنیا لەس����ەر لۆکاڵ ئیشدەکات، لەبۆ گەیاندن دەجوڵێتەوە، دەبێتە زمانێکی یۆنفێرسال، زمانێک بۆ هەموو شتێک، بۆ هەموو سەرکێشییەک، ب����ۆ هەموو ج����ۆرە گوزارش����تێک، واتە توانای گوزارشتی لەئەبستراکت دەگاتە هەمان توانای بۆ گوزارش����ت لەدونیای واقع����ی و مەتریال����ی، س����یفەتێک ڕێگا دەدات، ش����ێرکۆ دوای بەوەچەکان����ی دەرگای بیرکردن����ەوەی تیوریی لەزمانی کوردی����دا بکەن����ەوە، کارێ����ک ک����ە بێ ئەزموونی شێرکۆ نەکردەو ئەستەم بوو. ڕۆڵی مارتن لۆت����ەر لەئازادکردنی زمانە ئەوروپییەکان����دا لەچنگی التینی چەند گەورەیە، ڕۆڵی ش����ێرکۆ لەڕزگارکردنی زمان����ی کوردی����دا لەمێ����ژووی خنکاوی خۆی، لەدەسەاڵتی زمانەکانی دەوروبەر

هێندە گەورەیە. شیعری شێرکۆو ئەزموونە هەرە گەورەو نەبڕاوەکەی، ئەو هەوڵە داستانئامێزە بۆ باوەشکردن بەهەموو گەردوندا لەڕێگای ش����یعرەوە، بۆ نزیکبوون����ەوە لەهەموو شتێک لەڕێگای ش����یعرەوە، بۆ گۆڕینی ش����یعر بۆ خاڵێک دونیا لێوەی دەست پێدەکات، گوزارشتە لەو لەرینەوە گەورەو شەپۆالنە مەزنەی زمان دەتوانێت وەک دەریا لەناو خۆیدا دروس����تیبکات. گەر زۆر وردبینەوە دەبینین کە ئەوە شێرکۆ نییە زمان بەکاردەهێنێت تا قسەبکات، بەڵکو زمانە ش����ێرکۆ بەکاردەهێنێت تا گوزارشت لەگەورەیی و بێسنووریی خۆی بکات... ئەوە ش����ێرکۆ نیی����ە لەڕێگای زمانەوە خۆی ئازاد دەکات، بەڵکو زمانە

لەڕێگای شێرکۆوە ئازاد دەبێت. شیعری ش����ێرکۆ وەاڵمێکی گەورەیە ب����ۆ چەندین س����ەدە لەبێدەنگی قووڵ و گەورە. ئەو بەهەزاران الپەڕە لەش����یعر، وەاڵم����ی س����ەدان س����اڵ لەبێدەنگ����ی ئێم����ە دەداتەوە. ش����ێرکۆ دێت و یەکەم ئاوڕدانەوەی لەدوای خۆی، مێژووییەکی الوازو خاڵی دەبینیت، دنیایەک شتەکان تێیدا بێدەنگن... لەش����یعری کالسیکیدا جگە لەس����ۆزو عاتیفەی عاشقانە هیچی تر قسەی نەکردوە، عاتیفەی چەپێنراوی مرۆڤ بەجۆرێک بەسەر فەنتازیای شیعردا زاڵب����ووە، تەواوی دونیاو هەس����تەکان و بێدەنگکردوە. شیعری ش����تەکانی تری ش����ێرکۆ وەاڵمێک����ی گەورەی����ە بۆ ئەو بیابانە مێژووییە بەرینە... ڕزگارکردنی ش����یعرە ل����ەوەی تەنیا گوزارش����تێکی عاتیفییانە بێت بۆ وەس����فی یارو گلەیی بێت لەدووری ئەو. شێرکۆ دووری نێوان »وشەکان« و »ش����تەکان« بەجۆرێکی ق����ووڵ دەدۆزێت����ەوە، ئ����ەو فاس����یلە گەورەیە هەس����ت پێدەکات کە لەنێوان شیعری دروس����تبووە. بووندا ش����یعرو شێرکۆ لەبری گوزارشتێکی عاتیفیانەی کالس����یکی، دەبێت����ە نزیکبوونەوەیەکی ئ����ەو هەم����وو لەگ����ەردون. گ����ەورە کالس����یکیدا لەئەزموونی ڕووبەران����ەی بێدەنگ و شاردراوەن لەشیعری شێرکۆدا ش����وێنی خۆیان وەردەگرنەوە، شیعری نوێی وشەکان و هاتنەگۆیەکی ش����ێرکۆ دیک����ەی ڕوخس����ارێکی دەرکەوت����ەی شتەکانە، هەم چاالکبوونەوەی وشەیە، لەمردن و ڕزگاربوونی ش����تەکانە ه����ەم

فەرامۆشی. لەڕاستیدا شتێک نییە ناوی کۆتایی قسەکردن بێت لەسەر شێرکۆ... لەهەر جێگایەک هەستبکەین شتێکمان لەسەر ش����ێرکۆ گووتووە، هەر ل����ەو جێگایەدا بەس����ەر بیخوێنینەوەو دووبارە دەبێت دونیا ئاڵۆزو ف����رە ڕێ و فرە چینەکەیدا بچین����ەوە... ئ����ەو بەتەنیا ش����اعیرێک نییە هاتبێت و بڕوات ، سەردەمێک بوو جیهانێک بەهەموو جەنجاڵییەکانییەوە، بوو بەهەموو پارادۆکسە گەورەکانییەوە، جیهانێک لەڕێگای ئەوەوەو تەنیا لەژێر باڵ����ی خودێکی فرە رەن����گ و فرە باڵی وەک ئەودا، دەیتوانی گوزارشت لەترس و

ئومێدو خەونەکانی خۆی بکات.

ئێستا ژیان نیشتیمانمە

ئەو بەتەنیا شاعیرێک نییە

هاتبێت و بڕوات، سەردەمێک

بوو بەهەموو جەنجاڵییەکانییەوە،

جیهانێک بوو بەهەموو پارادۆکسە

گەورەکانییەوە، جیهانێک لەڕێگای

ئەوەوەو تەنیا لەژێر باڵی خودێکی

فرە رەنگ و فرە باڵی وەک ئەودا،

دەیتوانی گوزارشت لەترس و ئومێدو

خەونەکانی خۆی بکات

شێرکۆ شاعیر نەبوو، بەڵکو

کارخانەیەکی گەورەو سەرسوڕهێنەری

شیعر بوو. هێزێکی بێوێنەی هەبوو،

شیعر لەهەموو فۆرم و شێوەو ئەگەرەکانیدا

تاقیبکاتەوە، شیعر تا ئەوپەڕی سنوورەکانی

مەحاڵ ڕابکێشێت

کورتکردنەوەو وەسفکردنی شێرکۆ لەکارە سەختەکانە،

من رستەیەک شکنابەم لەوەسفیدا باسیبکەم، دێڕێکی

کنۆت هامبسون نەبێت کە دەڵێت "بلیمەت

چەخماخەیەکە، گرمەکەی سەدان ساڵ

دەنگدەداتەوە"

به ختیار عه لی

C M Y K

‌ره‌نگاڵه(390( سێشه ممه 2013/8/13 rangalayawene@gmail.comrangalayawene@gmail.com (390( سێشه ممه ‌2013/8/13ره‌نگاڵه

گاکاوڕ

ره نگه روب���ه روی بارێكی ده رونی نائارم ببیته وه به هۆی ئه و كێشه سۆزدارییه ی كه توش���ی بویته ئه م ماوه یه . هه وڵبده

هیچ په یوه ندیه ك ئه نجام نه ده ی .

مه زاج���ت ب���اش نابێ���ت به ه���ۆی ئه و كێش���ه دارایانه ك���ه روب���ه رت بۆته وه ، هه وڵبده هی���چ په یوه ندیه ك ره فز مه كه كه هاورێكانت له گه ڵت دروستی ئه كه ن.

كۆتای به و كێش���انه بێنه ك���ه كه وتۆته نێ���وان خ���ۆت و هاورێكانت له ش���وێنی كاره كه ت. یان باش���تره ماوه یه ك پشوو

وه رگریت.

چاوت ب���ه هاورێیه كت ده كه وێت كه زۆر خۆش حاڵت ده كات، هه ندێ ده سكه وتی دارایت ده بێت ك���ه ده مێكه چاوه روانیت

ده كرد.

سه فه رێكی كورت ئه نجام ده ده یت برێك باره ی زۆر خه رج ده كه یت، ئاگاداری باری دارایت ببه دورنی���ه روبه روی قه یرانێكی

دارایی ببیته وه .

ئی���ش و كاراكان���ت پێویس���تی به رێك خس���تنه وه هه ی���ه به ه���اوكاری خێزانت باش���تروایه گۆانكاریه كی���ان تێدائه نجام

بده یت دووشه م رۆژی به خته .

به ه���ۆی س���ه رقاڵی زۆرت به كاره كانت و توش���ی له راده به ده ر بوونێك���ی هیالك كێش���ه ی ته ندروستی ده بیت بۆماوه یه ك

ناره حه تت ده كات.

هه ست به بێزاری ده كه یت به هۆی ئه وه ی به ته مایی سه فه رێك بویت به اڵم ئه نجامت نه دا، هه ن���دێ له كاته كانت ته رخان بكه

بۆخیزانه كه ت و ده وروبه رت.

م���ه رج نیه ئ���ه وه ی ت���ۆ به دڵت بێت ش���تێكی باش بێت، پێویس���تت به وه هه یه به خۆدا بچیته وه ماوه یه كه توره

ده رده كه ویت.

ره نگه روبه روی كارێكی قورس ببیته وه ئه م ماوه یه ی داهاتوو، هه وڵ بده ژیرانه هه ڵسو كه وت بكه یت و كاره كان له خۆت

تێك نه ده یت.

دان ب���ه خۆت���د ا بگ���ره و خۆراگر به پاره یه ك ك���ه له وه ده كه یت���ه وه بی���ر كۆبكه یت���ه وه ، ب���ه اڵم په ل���ه ت نه بێت

زۆرینه ی كاره كانت به دڵی تۆ ده بێت.

قرژاڵدوانه‌‌

كاتی ئه وه هاتووه په یوه ندیه مرۆیه كانت چاك بكه یته وه ، باشتروایه روبه روی ئه و كێشانه ببیته وه كه دێنه پیشت و ئازایانه

بریار بده یت.

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازووفه‌‌ریکشێر

10

جه ژن����ی ره مه زانتان پی����رۆز خانمانی به ڕێز، ته واوبونی هاوینی ئه مس����اڵیش یه كێ����ك بێ����ت. هه ربه خۆش����ی له ڕێگره كانی كه ئه مڕۆ له كوردس����تاندا روبه ڕوی ت����ۆی خانمی به ڕێز ده بێته وه گه رم����ای رۆژهه اڵتی ناوه ڕاس����ته ، كه به ئاره زوی خۆت نه توانی����ت وایكردوه

خۆتبگۆڕیت.ئ����ه وه ی ك����ه جێ����ی خۆش����حاڵییه تێگه یش����تنی ئاره زومه ندانی فاش����یۆن له لوتكه دایه بۆ ئه م مه به سته ، جه ژنی ئه مس����اڵیش وایك����رد بكه وێته هاوینی گه رمی )2013(ه وه ، خۆش����ترین كات ئه وه یه كه تۆی خانم ته واو ره زامه ندیت له جوان����ی ده م و چ����اوت و له ش و الرت، به اڵم ته واوی ئ����ه م ره زامه ندییه به بێ یارمه تی كه سانی شاره زای پڕنابێته وه .

ماریا باڕۆس دیزاینه رێكی جلوبه رگی له مڕۆدا س����ه نیگالییه وه و به ڕه چه ڵه ك له جیهانی كردۆت����ه وه خ����ۆی ن����اوی جلوبه رگ فاش����یۆندا، گ����ه ر بڵێم ئه م له س����لێمانی بارۆس( جه ژنه )ماری����ا بو، پێت س����ه یر نه بێت! ماریا بارۆس ئه مڕۆ له س����لێمانی بو به پۆشاكه كانی،

به واتایه ك����ی تر ئه مڕۆ پۆش����اكه كانی له هه رێمی ب����ارۆس(ی 2013 )ماری����ا زۆر ده س����تده كه وێت، كوردس����تاندا گه ش����ه كردنێكی ك����ه خۆش����حاڵبوم واده بینم له ئه مڕۆی واڵته كه م، هه ربۆیه لێره وه پێمانخۆشه پێتانبڵێین كه چۆن بتوانیت به ماری ب����ارۆس خۆتبگۆڕیت به بێ ئه وه ی هی����چ گۆڕانكاریه كی تێدا

بكه یت:• هه میشه قژت به س����تراوبێت، واتا س����اده یی به قژت����ه وه دیاربێ����ت، نه ك

قه ره باڵغی.گه وره به ئێكسسواراتی پێویستت •هه ی����ه ، وات����ا ملوانكه ی گ����ه وره گه ر پێویست بكات، له كاتێكدا به دڵنیاییه وه پێویس����تت به بازن����ی ده س����ت هه ی����ه به قه باره ی گه وره ، گه ر ره نگی ئاڵتونی

بێت باشترینه .• خ����ۆت دوربگ����ره له پێاڵوی فالت، هه میش����ه جانتای گه وره ت به ده سته وه

بێت، به هێزیت ده رده خات.تۆش خ����ۆت بێبه ش مه ك����ه چونكه ره نگ����ه ته نه����ا كه مێك راوێ����ژكاری و

یارمه تیت پێویستبێت.

ئا: به ختیار حسێن، هه ولێر

دوای ئه وه ی حاجی له قله قه كه ی مزگه وتی خانه قای هه ولێر به هۆی

شه ڕی ناوخۆ كوژرا و هه ولێر بێ حاجی له قله ق كراو شوێنه كه ی به چۆڵی

مایه وه ، له رێگه ی چه ند كه سێكه وه دو بێچوه حاجی له قله قیان هێنایه وه بۆ

شوێنه كه ی .

وشیار نوری له ك، سه رۆكی سه نته ری رۆشنبیری به هره و یه كێك له و كه سانه ی كه ده س����تی هه بوه له بیرۆكه ی هێنانی حاجی له قله كه كان بۆ هه ولێر، به ئاوێنه ی راگه یاند" كه به ه����ۆی ئه وه ی ئه و وه ك كه س����ایه تیه كی ب����واری ره س����ه نایه تی له كوردس����تان كارده كات و وێنه ی ك����ه ك����ورده واری باڵوده كاته وه ، بۆیه رۆژێك ل����ه الی هێالن����ه ی حاج����ی له قله قێ����ك وێنه یه ك����ی گرت����وه و باڵویكردۆت����ه وه ، پارێ����زگای راگه یاندن����ی به رپرس����انی هه ولێریش وێنه كه ده بینن و په یوه ندییان پێوه ك����ردوه و داوایانلێك����ردوه ئه گ����ه ر ش����وێنێك ده زانێت كه حاجی له قله قی ئه وی����ش گوتویه تی پێیانبڵێت، لێی����ه به ڵێ ش����وێن هه یه ، بۆ ئه و مه به سته ش له گ����ه ڵ هاوڕێیه كی بیرۆكه یه كی داناوه و بۆی باس����كردون كه هاوڕێیه كیان هه یه به ناوی ده ش����تی مه ال ش����یر له گوندی باغه م����رێ ره قه له وێ����دا حاجی له قله ق به خێوده كات و ش����اره زاییه كی زۆری له و ب����واره دا هه یه ، دواتر له گ����ه ڵ مام زیاد ش����ێروانی په یوه ندیمان پێیه وه كرد وه و به ن����اوی حاجی دان����اوه گروپێكم����ان له قله قه زیندۆكان و سه ردانی راگه یاندن و په یوه ندیه كان����ی پارێ����زگای هه ولێریان به خۆش����حاڵیه وه ئه وانی����ش ك����ردوه و پێشوازیان له بیرۆكه كه كردوه و ئه وانیش له 8/7 به مه راس����یمێكی شایس����ته كه كه س����ایه تیه كانی له به رپرسان و زۆرێك

هه ولێ����ر و خه ڵكێكی زۆر ئاماده یبون دو بێچوه حاجی له قله قه كه مان به زیندویی هێنایه وه بۆ ش����وێنی پێش����وی حاجی له قله ق����ه كوژراوه كه ی ناو پاركی ش����ار له هه ولێ����ر كه ته مه نیان له نێوان 6 تا 8 مانگ ده بێت، وه كو دیاریه ك و بێبه رامبه ر بۆ ش����اری هه ولێر كه پێشتر و له ساڵی 1995 كه له رێگه ی كه سێكه وه شه هیدكرا تاقیبكاته وه و تفه ن����گ ده یویس����ت كه لوله كه ی ئاراسته ی هێالنه ی ئه و حاجی

له قله قه كرد و شه هیدی كرد.وش����یار نوری ل����ه ك ب����اس له وه ش ده كات" ك����ه یه كێك له خاس����یه ته كانی حاجی له قله ق ئه وه یه له هه ر ش����وێنێك بتۆرێت تا 100 س����اڵ ن����ه وه دوای نه وه ناگه ڕێنه وه بۆ ئه و شوێنه ، به اڵم ئه وه ی بنه ماڵه ی هێناویانه كردویان����ه و ئه وان ئه و حاجی له قله قه نیه كه ش����ه هیدكرا، به ڵكو یه كێكی تری خۆماڵیه ، كاتێكیش كه حاجی له قله ق گه رمیان و كوێس����تان ده كات جارێك����ی ت����ر ده گه ڕێت����ه وه بۆ به زه حمه ت زۆر چونك����ه ش����وێنه كه ی

هێالنه ك����ه ی تێكده چێ����ت، له به رئه وه ی به وته ی خاڵه وشیار ئاماژه بۆ ئه وه ش ده كات ك����ه له كه لت����وری ك����ورده واری به شێوه یه كی زۆر پیرۆز سه یری حاجی له قله قیان كراوه و چه ندین مه ته ڵ و باسی له سه ر هه یه ، چونكه زه ره ر و زیانی نیه و ماری����ش ده خوات ك����ه دوژمنی مرۆڤه ، جگ����ه له وانه ش حاجی له قله ق س����ااڵنه له مانگی 4 هێلكه ده كات و چوار تا پێنج بێچوی ده بێت، به اڵم دوان له الی خۆی ده هێڵێته وه و ئه وانی ت����ر فڕێ ده دات، خواردنی ئه وانه ش باڵی مریشك و بۆق و ماس����ی بچوك و ئه گه ر ماریشی ده ست بكه وێ����ت ده یخ����وات، گه ڕان����ه وه ی ئه و دو بێچ����وه حاجی له قله ق����ه ش به وته ی خاڵه وش����یار دڵخۆشیه كی زۆری له الی لێكه وتۆت����ه وه و هه ولێ����ر هاواڵتیان����ی رۆژان����ه ش خه ڵكێك����ی زۆر س����ه ردانی ئه و ش����وێنه ده كه ن ب����ۆ بینینی حاجی وێن����ه ی ل����ه دوره وه ش له قله ق����ه كان و

ده گرن.س����ه باره ت به وه ش تا چه ند ئومێدێك

هه ی����ه ئ����ه و حاج����ی له قله قان����ه له و شوێنه دا بمێننه وه و نه ڕۆن" وشیار وتی "له به رئه وه ی ئه و كه سه ی ئه و دو بێچوه ی هێناوه بۆ ئه و ش����وێنه ش����اره زاییه كی باشی له و بواره دا هه یه و ئێستاش رۆژانه دوجار سه ردانیان ده كات و باڵی كردون و لێناگه ڕێت بفڕن، له به رئه وه ئه گه ر تا 40 رۆژ باڵه كانیان نه هاته وه ئه وا ئومێدێكی زۆر هه ی����ه كه بمێننه وه و ش����وێنه كه ش ماڵی ته واویان بێت، ئه مه ش هاواڵتیانی چونك����ه ده كات دڵخ����ۆش هه ولێ����ر خه ڵكێكی زۆر به و هیوایه بون كه رۆژێك به زیندویی له قله قه ك����ه له رۆژان حاجی بگه ڕێته وه ، هه رچه نده له ماوه ی رابردودا گروپێك پێكهاتبو به ن����اوی په یكه ر بۆ حاجی له قله ق دروس����ت بكرێت، به اڵم به وته ی وش����یار ئه وان دژی ئه مه بون، له به رئه وه ی ئه وان ش����تی زیندویان پێ باش����تربوه له مردو، ئه مه ش ئه وه ی بۆ مرۆڤایه تی س����ه لماند كه كورد ده یه وێت گیانله به ران باڵن����ده و په له وه ر و له گه ڵ

دۆستایه تی هه بێت.

گۆشه یه كی تایبه ته به جل و به رگ fashion دیزاینه ر و راوێژكاری "سه فین عارفی " ئاماده ی ده كات

safeen

.arif@

yahoo.

com

Twitte

r @Safe

enArif

ستایلی ماریا بارۆس... له فه ڕه نساوه بۆ سلێمانی!

Turbo .10Despicable Me 2 .9

The Conjuring .8The Wolverine .7The Smurfs 2 .6

2Guns .5 Percy Jackson: Sea Of .4

Monsters

3. وادیاره ئه مساڵ فیلمه ئه نیمه یشنه كان ئه مه ریكای���ان س���ینه ماكانی ت���ه واوی داگیرك���ردوه ، ئ���ه م هه فت���ه ش فیلمی ئه نیمه یش���نی )Planes( ته واوی فیلمه ئه نیمه یش���نه كانی ت���ری له س���ێ پله ی یه كه مینه كان ده ركرد، هاته پله ی سێیه م له یه كه م هه فته ی نمایش���كردنیدا به بڕی زیاتر له )8( ملیۆنی دۆالری ئه مه ریكی په یداكرد، ئه مه ش وایده رده خات به هۆی ئه و هیالكیه ی ئه مڕۆی جیهان تێیكه وتوه و په س���تانێكی زۆر له س���ه ر باری ده رونی مرۆڤه كان دروستبوه ، كه ته ماشاكه رانی فیلم له م س���ه رده مه دا ب���ه دوای فیلمی خێزانی و كۆمیدیدا ده گه ڕێن ... كه واته ئه گه ر به دوای فیلمێكی وادا ده گه ڕێیت،

ئه مه فیلمه كه ته .

Jennfier ( )2. )جێنیفێر ئه نیس���تۆنله باش���ترین یه كێ���ك )Anistonئه كته ره كان���ی ئه مڕۆ له جیهاندا له فیلمی ئه مه ریكی )We re The Millers( هاته وه سه ر شاشه ی گه وره راسته وخۆ بۆ پله ی دوه م، ئ���ه م فیلمه له یه كه م نمایش���یدا نزیك���ه ی ب���ڕی )20( ملی���ۆن دۆالری ئه مه ریكی گه ڕانده وه ، ئه م فیلمه فیلمێكی درامای كۆمیدیه باس له خێزانێكی ئه مڕۆ ده كات كه كاتی ئاس���ایی به سه ر ده به ن تایبه ت بارێكی هه ریه كێكیان له كاتێكدا به خۆی���ان هه یه ، ب���ۆ هه وادارانی فیلمی كۆمیدی ئه مه باش���ترینه ... هه وڵبده ن

به گه نمه شامی زۆره وه دانیشن بۆی.

Elysium( .1( فیلمێكی نوێی ئاكشنه له نواندن���ی )مات ده یم���ۆن( ئه م فیلمه له یه كه م ده ركه وتنی س���ینه ماییدا زیاتر ل���ه )11(ملی���ۆن دۆالری ئه مه ریك���ی په یداك���ردو هات���ه پێش���ینه ی هه م���و فیلمه كان���ی ت���ر به پله ی یه ك���ه م، ئه م فیلم���ه چاوه ڕێی س���ه ركه وتنێكی زۆری لێده كرێت، س���ه ره ڕای تێچونی فیلمه كه گه ڕاندن���ه وه ی له ب���ڕی زیات���ره زۆر یه ك���ه م هه فته یی، ئه وه ی زۆر س���ه رنج راده كێشێت له م فیلمه دا ئه وه یه كه مات ده یمۆن به جس���مێكی زۆر ته ندروسته وه هاتۆته وه كه واده كات هه وادارانی زیاتر مه به س���تیان بێت بۆ س���ه یركردنی ... بۆ هه م���و هه وادارنی ئه م جۆره فیلمانه

ئێستا له سینه ماكان نمایشده كرێت.

به ز)به ز( نویترین به رهه مه كانی سینه ما

ده خاته به رده ستتانكه ئه مڕۆ له جیهانی سینه مادا كراوه ن و

بڕی زۆرترین بینه ریانهه یه و پێشكه ش به ئێوه ی خوێنه ر

ده كرێن له پله ی 10 بۆ 1)سینه مای ئه مڕۆی جیهان لێره دا

بدۆه زه وه ، به شێوه یه ك هه رگیز نه تدیبێت(

گۆشه یه كی تایبه ته به سینه ما

11

ئا: رامان

به پێچه وانه ی زۆربه ی هه ره زۆری كارمه نده كانی حكومه ته وه ، له بری ئه وه ی له ناو ئێواره ی ره مه زانان و

به یانی جه ژن كاتیان له سه ر سفره ی خاوو خێزانیان به سه ربه رن، 600

پۆلیس و كارمه ند و ئه فسه ری هاتوچۆی سلێمانی به بێ پشودان له شه قامه كاندا

خه ریكی رێكخستنی هاتوچۆی شار بون.

س���لێمانی هاتوچۆی به ڕێوه ب���ه ری "عه مید محه م���ه د تاهیر" له لێدوانێكیدا ب���ۆ ئاوێنه ئ���ه وه ی ئاش���كراكرد كه ناوخۆ ئاسایشی هێزه كانی به هاوكاری پالنێكی تۆكمه یان ب���ۆ رۆژانی جه ژن دانابو، ئ���ه و وتی "له یه كه م رۆژو دوه م رۆژی جه ژن���دا بۆ ئ���ه وه ی كارمه ندانی سه رشه قامه كان پشو بده ن، كارمه ندانی ناو به ڕێوه به رایه تیمان هێناوه ته س���ه ر

شه قامه كان".ئه وه م���ان "پێش���بینی وتیش���ی

ده ك���رد به ه���ۆی هاتن���ی ژماره یه كی رێگاوبان���ه كان گه ش���تیاره وه زۆری قه ره باڵغتربن و ئه وه ش به رونی له ناوچه

گه شتیارییه كان به دیاركه وت". ئه و به ڕێوه به ره باس له وه ش ده كات ش���ه قامه كان، قه ره باڵغی س���ه ره ڕای ب���ه اڵم ئ���ه م جه ژنه كه متری���ن گرفتی هاتوچۆ رویداوه ، ئه و وتی "له ناو شاری س���لێمانیدا ته نها یه ك روداوی هاتوچۆ به داخه وه ل���ه ده ره وه ب���ه اڵم هه بوه ، زۆرتر هه بوه ، به اڵم ئه مس���اڵ به جیاواز روداوه كان رێژه ی پێش���وتر له سااڵنی

زۆر كه مبونه ته وه ".كه مبون���ه وه ی ه���ۆكاری ناوب���راو روداوه كانی هاتوچۆشی بۆ به كارهێنانی شێوازێكی نوێ گه ڕانده وه كه توانیویانه له رێگه ی به كارهێنانی هێلیكۆپته رێكه وه

كۆنتڕۆڵی كێشه كانی هاتوچۆ بكه ن. عه می���د محه مه د تاهیر، ئه وه ش���ی ماندوبون���ی به ه���ۆی خس���ته ڕو كارمه نده كانی���ان له ڕۆژان���ی جه ژن���دا پاداشتیان ده كه ن و وتی "ده ستكراوه م بۆیان چ له پاداشت و چ له سوپاسنامه ".

پۆلیسی‌‌هاتوچۆ‌وچانی‌بۆ‌نییه‌

ئا: رامان عومه ر

لێپرسراوی به شی خزمه تگوزاری شاره وانی سلێمانی ئاماژه به وه ده دات

كه له ره مه زاندا شه وانه تا به ره به یان ژینگه پارێزه كانیان خه ریكی كاری پاككردنه وه ی سلێمانی بون و له سێ

رۆژه كه ی چه ژنیشدا 1350 ژینگه پارێز به به رده وامی له كاردا بون.

لێپرس���راوی به ش���ی خزمه تگوزاری له س���ه رۆكایه تی ش���اره وانی سلێمانی ب���ه وه ئام���اژه ئه حم���ه د" "رزگار به یارمه ت���ی تیمه كانی���ان ده دات س���ێ كۆمپانی���ای ب���واری پاككه ره وه جه ژندا رۆژان���ی ره م���ه زان و له مانگی س���ه رقاڵی پاككردنه وه بون، ئه و وتی ئامێره كانم���ان ژم���اره ی "ب���ه رده وام زیادكردوه و كرێكاره كانیشمان له شوێنه ش���وێنه هێناوه ت���ه الوه كیه كان���ه وه قه باره ی ئ���ه وه ی بۆ س���ه ره كیه كان،

خاشاك زیاد نه بێت و نه مێنێته وه ".ناوبراو ئاماژه ی به وه شدا یه ك هه فته پێ���ش جه ژن هه مو رۆژێك 100 بۆ 150 ته ن خاش���اكیان له رۆژانی تر زیاتریان فڕێداوه ، ئه و وتی "له هه رسێ رۆژه كه ی جه ژنیش���دا به هۆی زۆربونی خواستی خه ڵك بۆ به كارهێنانی خۆراك و هاتنی گه شتیارانه وه 3هه زارو 600ته ن خاشاك فڕێدراوه . ئه و لێپرسراوه ئاماژه به وه ش ده دات ك���ه تیمه كانی���ان به ه���اوكاری تیمه كان���ی كه رت���ی تایب���ه ت نزیكه ی هه زارو 350 ژینگه پارێز به به رده وامی

كار ده ك���ه ن و به رده وامیش 750 ژینگه پارێزمان له كاردابون".

دواج���ار ئه وه ش���ی راگه یان���د كه شاره وانی ئه نجومه نی س���ه رۆكایه تی و پاداش���تیان به لیس���تێك بڕیاریانداوه

بكه نه وه و وتیشی: بڕیاره ده ستخۆشی و ئێس���تاش بكرێت، رێزو سوپاس���یان هه ندێكیان پاداشتكراون و هه ندێكیشیان ده كرێنه وه . قه ره بو داهاتودا له ماوه ی له باره ی كاركردنی شه وانیشه وه له الیه ن

ژینگ���ه پارێزه كانه وه ناوب���راو ده ڵێ: ئێمه هه میش���ه قه رزارب���اری ئه وانین و هه رچییان بۆ بكه نین كه مه ، سه رباری ئه وه ی كه باری گوزه رانیش���یان باش نیه زۆر دڵسۆزانه كاره كانیان ده كه ن.

ژینگه‌پارێز..‌سه‌ربازی‌‌ونزیاتر له 33 هه زار ته ن خۆڵ و خاشاك له ره مه زان و جه ژندا فڕێدراوه

ئا: رامان عومه ر

هه ر له ئێواره ی یه كه م رۆژی جه ژنه وه ، دوكانی مه شروبفرۆشه كان جمه یان ده هات له كڕیار وه ك ئه وه ی تۆڵه ی

قات و قڕی ره مه زان بكه نه وه ، مه شروب فرۆشێك ده ڵێت "ته نها له م سێ رۆژه ی

جه ژندا بایی چه ند ده فته ر دۆالرێك مه شروبم فرۆشتوه ".

نوێن���ه ر ك���ه كوڕێكی س���پیكه النه یه چیرۆكی كڕینی خواردنه وه كهۆلیه كانی له مانگی ره مه زاندا بۆ ئاوێنه گێڕایه وه و وتی "ل���ه و مانگ���ه دا مه ش���روب گران ده بێت به س���ه یاره كه م چوم بۆ ته قته ق چونك���ه ته نه���ا له وێ ده س���تده كه وێت دوای ده وه ستیت و شه قامه كه وه له وبه ر كه كاڵوێكی فرۆش���یارێك خول���ه ك دو له س���ه ردایه بیره یه كت له وب���ه ره وه بۆ راده وه شێنێت، منیش به سه ر هێمایه كم بۆ كرد هاته ئه مب���ه ره وه و جگه له وه ی به به رده وام س���ه یری ده ور وبه ری ده كرد وتی چیت ده وێت و سه یری ده موچاویشم مه كه ، منی���ش داوای دو بیره و لیترێك عاره ق���م ك���رد و وت���ی دوای دو ده قه

ده گه ڕێمه وه ". س���ااڵنه له مانگی ره مه زاندا زۆرینه ی فرۆشگاكانی مه شروب داده خرێن و ته نها له چه ن���د هۆتێلێكی كه م���دا خواردنه وه كهولی���ه كان پێش���كه ش ده كرێن، به اڵم هه ر ئه وه نده راگه یه نرا كه به یانی جه ژنه

ئیدی سه رجه م دوكانه كان ده كرێنه وه .نوێنه ر پاش ماوه ی���ه ك چاوه ڕێكردن فرۆش���یاره كه بۆ الی ده گه ڕێته وه و وتی "كه گه ڕایه وه هیچی پێنه بو كه گه یشتمه

به رده مم له ژێر تیشێرته كه یه وه یه ك لیتر عاره قی ده رهێناو له جانتاكه ی پشتیشیدا دو بیره كه ی دامێ". نوێنه ر ئاماژه ی بۆ ئه وه كرد كه كڕینی مه شروب له ره مه زاندا وه ك تلی���اك وای���ه و وت���ی "ناكرێت تۆ گه شتیاری به پایته ختی پایته خته كه ت، دی���اری كرابێت ب���ه اڵم مانگێك كڕینی مه شروب به دزیه وه بێت، ئه مه سومعه ی هه رێم وه ك ش���وێنێك كه ده سه اڵتداران ب���اس له وه ده ك���ه ن كه ئ���ازادی تێدایه

ناشرین ده كات له سه ر ئاستی جیهان".شاسوار كه ناوێكی خوازراوی یه كێك كهۆلیه كانه خواردنه وه له فرۆش���یارانی له شه قامی س���الم باس���ی له وه كرد كه فرۆش���تنی مه ش���روب له چه ن���د رۆژی زیادیك���ردوه زۆر جه ژن���دا راب���ردوی به رێژه ی���ه ك كه دو ئه وه ن���ده ی رۆژانی

ئاسایی پێش ره مه زان بوه ". ئه و فرۆش���یاره جگه ل���ه وه ئاماژه ی ب���ۆ ئه وه ك���رد ك���ه چه ند رۆژێ���ك به ر له هاتنی مانگی ره مه زان ئه وان فرۆشیان زی���اد ده كات و وتی "ئه وان���ه ی كه دێن زۆرینه یان به كێس مه ش���روبات ده كڕن و زه خیره ی ده كه ن". باس���ی له وه ش كرد كه به هۆی مانگێك داخس���تنی دوكانی مه ش���روب فرۆش���ه كانه وه ، له جه ژن���دا دوكانه كانی���ان به رناك���ه وێ ، ئ���ه و وتی "وه ك ئ���ه وه ی بیانه وێ تۆڵه ی قاتوقڕی ره مه زان بكه نه وه ، زۆرترین خه ڵك رومان

تێده كه ن".جه ژندا رۆژه كه ی "له س���ێ وتیش���ی فرۆش���ێكی زۆرم هه بوه ، بڕه كه ی ناڵێم، ته نها ئه وه ن���ده ده ڵێم چه ند ده فته رێك

دۆالر ده بو".

"له‌جه‌ژندا‌فرۆشی‌"مه‌شروبات"‌به‌راود‌به‌پێش‌جه‌ژن‌دو‌ئه‌وه‌نده‌‌زیادیكردوه‌"

حاجی‌‌له‌قله‌قه‌كه‌ی‌‌هه‌ولێر‌به‌زیندویی‌‌گه‌ڕایه‌وه‌

حاجی له قله قه نوێکه ی هه ولێر

شه ڕه ئاوه که ی پارکی ئازادی

sul-traffic :پۆلیسی هاتوچۆ له کاتی رێکخستنی رێگاوباندا فۆتۆ

ژینگه پارێزێک له کاتی پاکردنه وه ی شه قامێکی شاری سلێمانی فۆتۆ: رامان

جه ژنان مه شروب کڕیاری زۆر ده بێت فۆتۆ: ئاوێنه

له فه یسبوکه وه

C M Y K

‌ره‌نگاڵه(390( سێشه ممه 2013/8/13 rangalayawene@gmail.comrangalayawene@gmail.com (390( سێشه ممه ‌2013/8/13ره‌نگاڵه

گاکاوڕ

ره نگه روب���ه روی بارێكی ده رونی نائارم ببیته وه به هۆی ئه و كێشه سۆزدارییه ی كه توش���ی بویته ئه م ماوه یه . هه وڵبده

هیچ په یوه ندیه ك ئه نجام نه ده ی .

مه زاج���ت ب���اش نابێ���ت به ه���ۆی ئه و كێش���ه دارایانه ك���ه روب���ه رت بۆته وه ، هه وڵبده هی���چ په یوه ندیه ك ره فز مه كه كه هاورێكانت له گه ڵت دروستی ئه كه ن.

كۆتای به و كێش���انه بێنه ك���ه كه وتۆته نێ���وان خ���ۆت و هاورێكانت له ش���وێنی كاره كه ت. یان باش���تره ماوه یه ك پشوو

وه رگریت.

چاوت ب���ه هاورێیه كت ده كه وێت كه زۆر خۆش حاڵت ده كات، هه ندێ ده سكه وتی دارایت ده بێت ك���ه ده مێكه چاوه روانیت

ده كرد.

سه فه رێكی كورت ئه نجام ده ده یت برێك باره ی زۆر خه رج ده كه یت، ئاگاداری باری دارایت ببه دورنی���ه روبه روی قه یرانێكی

دارایی ببیته وه .

ئی���ش و كاراكان���ت پێویس���تی به رێك خس���تنه وه هه ی���ه به ه���اوكاری خێزانت باش���تروایه گۆانكاریه كی���ان تێدائه نجام

بده یت دووشه م رۆژی به خته .

به ه���ۆی س���ه رقاڵی زۆرت به كاره كانت و توش���ی له راده به ده ر بوونێك���ی هیالك كێش���ه ی ته ندروستی ده بیت بۆماوه یه ك

ناره حه تت ده كات.

هه ست به بێزاری ده كه یت به هۆی ئه وه ی به ته مایی سه فه رێك بویت به اڵم ئه نجامت نه دا، هه ن���دێ له كاته كانت ته رخان بكه

بۆخیزانه كه ت و ده وروبه رت.

م���ه رج نیه ئ���ه وه ی ت���ۆ به دڵت بێت ش���تێكی باش بێت، پێویس���تت به وه هه یه به خۆدا بچیته وه ماوه یه كه توره

ده رده كه ویت.

ره نگه روبه روی كارێكی قورس ببیته وه ئه م ماوه یه ی داهاتوو، هه وڵ بده ژیرانه هه ڵسو كه وت بكه یت و كاره كان له خۆت

تێك نه ده یت.

دان ب���ه خۆت���د ا بگ���ره و خۆراگر به پاره یه ك ك���ه له وه ده كه یت���ه وه بی���ر كۆبكه یت���ه وه ، ب���ه اڵم په ل���ه ت نه بێت

زۆرینه ی كاره كانت به دڵی تۆ ده بێت.

قرژاڵدوانه‌‌

كاتی ئه وه هاتووه په یوه ندیه مرۆیه كانت چاك بكه یته وه ، باشتروایه روبه روی ئه و كێشانه ببیته وه كه دێنه پیشت و ئازایانه

بریار بده یت.

نه‌‌هه‌‌‌نگسه‌‌تڵگیسککه‌‌واندوپشکته‌‌رازووفه‌‌ریکشێر

10

جه ژن����ی ره مه زانتان پی����رۆز خانمانی به ڕێز، ته واوبونی هاوینی ئه مس����اڵیش یه كێ����ك بێ����ت. هه ربه خۆش����ی له ڕێگره كانی كه ئه مڕۆ له كوردس����تاندا روبه ڕوی ت����ۆی خانمی به ڕێز ده بێته وه گه رم����ای رۆژهه اڵتی ناوه ڕاس����ته ، كه به ئاره زوی خۆت نه توانی����ت وایكردوه

خۆتبگۆڕیت.ئ����ه وه ی ك����ه جێ����ی خۆش����حاڵییه تێگه یش����تنی ئاره زومه ندانی فاش����یۆن له لوتكه دایه بۆ ئه م مه به سته ، جه ژنی ئه مس����اڵیش وایك����رد بكه وێته هاوینی گه رمی )2013(ه وه ، خۆش����ترین كات ئه وه یه كه تۆی خانم ته واو ره زامه ندیت له جوان����ی ده م و چ����اوت و له ش و الرت، به اڵم ته واوی ئ����ه م ره زامه ندییه به بێ یارمه تی كه سانی شاره زای پڕنابێته وه .

ماریا باڕۆس دیزاینه رێكی جلوبه رگی له مڕۆدا س����ه نیگالییه وه و به ڕه چه ڵه ك له جیهانی كردۆت����ه وه خ����ۆی ن����اوی جلوبه رگ فاش����یۆندا، گ����ه ر بڵێم ئه م له س����لێمانی بارۆس( جه ژنه )ماری����ا بو، پێت س����ه یر نه بێت! ماریا بارۆس ئه مڕۆ له س����لێمانی بو به پۆشاكه كانی،

به واتایه ك����ی تر ئه مڕۆ پۆش����اكه كانی له هه رێمی ب����ارۆس(ی 2013 )ماری����ا زۆر ده س����تده كه وێت، كوردس����تاندا گه ش����ه كردنێكی ك����ه خۆش����حاڵبوم واده بینم له ئه مڕۆی واڵته كه م، هه ربۆیه لێره وه پێمانخۆشه پێتانبڵێین كه چۆن بتوانیت به ماری ب����ارۆس خۆتبگۆڕیت به بێ ئه وه ی هی����چ گۆڕانكاریه كی تێدا

بكه یت:• هه میشه قژت به س����تراوبێت، واتا س����اده یی به قژت����ه وه دیاربێ����ت، نه ك

قه ره باڵغی.گه وره به ئێكسسواراتی پێویستت •هه ی����ه ، وات����ا ملوانكه ی گ����ه وره گه ر پێویست بكات، له كاتێكدا به دڵنیاییه وه پێویس����تت به بازن����ی ده س����ت هه ی����ه به قه باره ی گه وره ، گه ر ره نگی ئاڵتونی

بێت باشترینه .• خ����ۆت دوربگ����ره له پێاڵوی فالت، هه میش����ه جانتای گه وره ت به ده سته وه

بێت، به هێزیت ده رده خات.تۆش خ����ۆت بێبه ش مه ك����ه چونكه ره نگ����ه ته نه����ا كه مێك راوێ����ژكاری و

یارمه تیت پێویستبێت.

ئا: به ختیار حسێن، هه ولێر

دوای ئه وه ی حاجی له قله قه كه ی مزگه وتی خانه قای هه ولێر به هۆی

شه ڕی ناوخۆ كوژرا و هه ولێر بێ حاجی له قله ق كراو شوێنه كه ی به چۆڵی

مایه وه ، له رێگه ی چه ند كه سێكه وه دو بێچوه حاجی له قله قیان هێنایه وه بۆ

شوێنه كه ی .

وشیار نوری له ك، سه رۆكی سه نته ری رۆشنبیری به هره و یه كێك له و كه سانه ی كه ده س����تی هه بوه له بیرۆكه ی هێنانی حاجی له قله كه كان بۆ هه ولێر، به ئاوێنه ی راگه یاند" كه به ه����ۆی ئه وه ی ئه و وه ك كه س����ایه تیه كی ب����واری ره س����ه نایه تی له كوردس����تان كارده كات و وێنه ی ك����ه ك����ورده واری باڵوده كاته وه ، بۆیه رۆژێك ل����ه الی هێالن����ه ی حاج����ی له قله قێ����ك وێنه یه ك����ی گرت����وه و باڵویكردۆت����ه وه ، پارێ����زگای راگه یاندن����ی به رپرس����انی هه ولێریش وێنه كه ده بینن و په یوه ندییان پێوه ك����ردوه و داوایانلێك����ردوه ئه گ����ه ر ش����وێنێك ده زانێت كه حاجی له قله قی ئه وی����ش گوتویه تی پێیانبڵێت، لێی����ه به ڵێ ش����وێن هه یه ، بۆ ئه و مه به سته ش له گ����ه ڵ هاوڕێیه كی بیرۆكه یه كی داناوه و بۆی باس����كردون كه هاوڕێیه كیان هه یه به ناوی ده ش����تی مه ال ش����یر له گوندی باغه م����رێ ره قه له وێ����دا حاجی له قله ق به خێوده كات و ش����اره زاییه كی زۆری له و ب����واره دا هه یه ، دواتر له گ����ه ڵ مام زیاد ش����ێروانی په یوه ندیمان پێیه وه كرد وه و به ن����اوی حاجی دان����اوه گروپێكم����ان له قله قه زیندۆكان و سه ردانی راگه یاندن و په یوه ندیه كان����ی پارێ����زگای هه ولێریان به خۆش����حاڵیه وه ئه وانی����ش ك����ردوه و پێشوازیان له بیرۆكه كه كردوه و ئه وانیش له 8/7 به مه راس����یمێكی شایس����ته كه كه س����ایه تیه كانی له به رپرسان و زۆرێك

هه ولێ����ر و خه ڵكێكی زۆر ئاماده یبون دو بێچوه حاجی له قله قه كه مان به زیندویی هێنایه وه بۆ ش����وێنی پێش����وی حاجی له قله ق����ه كوژراوه كه ی ناو پاركی ش����ار له هه ولێ����ر كه ته مه نیان له نێوان 6 تا 8 مانگ ده بێت، وه كو دیاریه ك و بێبه رامبه ر بۆ ش����اری هه ولێر كه پێشتر و له ساڵی 1995 كه له رێگه ی كه سێكه وه شه هیدكرا تاقیبكاته وه و تفه ن����گ ده یویس����ت كه لوله كه ی ئاراسته ی هێالنه ی ئه و حاجی

له قله قه كرد و شه هیدی كرد.وش����یار نوری ل����ه ك ب����اس له وه ش ده كات" ك����ه یه كێك له خاس����یه ته كانی حاجی له قله ق ئه وه یه له هه ر ش����وێنێك بتۆرێت تا 100 س����اڵ ن����ه وه دوای نه وه ناگه ڕێنه وه بۆ ئه و شوێنه ، به اڵم ئه وه ی بنه ماڵه ی هێناویانه كردویان����ه و ئه وان ئه و حاجی له قله قه نیه كه ش����ه هیدكرا، به ڵكو یه كێكی تری خۆماڵیه ، كاتێكیش كه حاجی له قله ق گه رمیان و كوێس����تان ده كات جارێك����ی ت����ر ده گه ڕێت����ه وه بۆ به زه حمه ت زۆر چونك����ه ش����وێنه كه ی

هێالنه ك����ه ی تێكده چێ����ت، له به رئه وه ی به وته ی خاڵه وشیار ئاماژه بۆ ئه وه ش ده كات ك����ه له كه لت����وری ك����ورده واری به شێوه یه كی زۆر پیرۆز سه یری حاجی له قله قیان كراوه و چه ندین مه ته ڵ و باسی له سه ر هه یه ، چونكه زه ره ر و زیانی نیه و ماری����ش ده خوات ك����ه دوژمنی مرۆڤه ، جگ����ه له وانه ش حاجی له قله ق س����ااڵنه له مانگی 4 هێلكه ده كات و چوار تا پێنج بێچوی ده بێت، به اڵم دوان له الی خۆی ده هێڵێته وه و ئه وانی ت����ر فڕێ ده دات، خواردنی ئه وانه ش باڵی مریشك و بۆق و ماس����ی بچوك و ئه گه ر ماریشی ده ست بكه وێ����ت ده یخ����وات، گه ڕان����ه وه ی ئه و دو بێچ����وه حاجی له قله ق����ه ش به وته ی خاڵه وش����یار دڵخۆشیه كی زۆری له الی لێكه وتۆت����ه وه و هه ولێ����ر هاواڵتیان����ی رۆژان����ه ش خه ڵكێك����ی زۆر س����ه ردانی ئه و ش����وێنه ده كه ن ب����ۆ بینینی حاجی وێن����ه ی ل����ه دوره وه ش له قله ق����ه كان و

ده گرن.س����ه باره ت به وه ش تا چه ند ئومێدێك

هه ی����ه ئ����ه و حاج����ی له قله قان����ه له و شوێنه دا بمێننه وه و نه ڕۆن" وشیار وتی "له به رئه وه ی ئه و كه سه ی ئه و دو بێچوه ی هێناوه بۆ ئه و ش����وێنه ش����اره زاییه كی باشی له و بواره دا هه یه و ئێستاش رۆژانه دوجار سه ردانیان ده كات و باڵی كردون و لێناگه ڕێت بفڕن، له به رئه وه ئه گه ر تا 40 رۆژ باڵه كانیان نه هاته وه ئه وا ئومێدێكی زۆر هه ی����ه كه بمێننه وه و ش����وێنه كه ش ماڵی ته واویان بێت، ئه مه ش هاواڵتیانی چونك����ه ده كات دڵخ����ۆش هه ولێ����ر خه ڵكێكی زۆر به و هیوایه بون كه رۆژێك به زیندویی له قله قه ك����ه له رۆژان حاجی بگه ڕێته وه ، هه رچه نده له ماوه ی رابردودا گروپێك پێكهاتبو به ن����اوی په یكه ر بۆ حاجی له قله ق دروس����ت بكرێت، به اڵم به وته ی وش����یار ئه وان دژی ئه مه بون، له به رئه وه ی ئه وان ش����تی زیندویان پێ باش����تربوه له مردو، ئه مه ش ئه وه ی بۆ مرۆڤایه تی س����ه لماند كه كورد ده یه وێت گیانله به ران باڵن����ده و په له وه ر و له گه ڵ

دۆستایه تی هه بێت.

گۆشه یه كی تایبه ته به جل و به رگ fashion دیزاینه ر و راوێژكاری "سه فین عارفی " ئاماده ی ده كات

safeen

.arif@

yahoo.

com

Twitte

r @Safe

enArif

ستایلی ماریا بارۆس... له فه ڕه نساوه بۆ سلێمانی!

Turbo .10Despicable Me 2 .9

The Conjuring .8The Wolverine .7The Smurfs 2 .6

2Guns .5 Percy Jackson: Sea Of .4

Monsters

3. وادیاره ئه مساڵ فیلمه ئه نیمه یشنه كان ئه مه ریكای���ان س���ینه ماكانی ت���ه واوی داگیرك���ردوه ، ئ���ه م هه فت���ه ش فیلمی ئه نیمه یش���نی )Planes( ته واوی فیلمه ئه نیمه یش���نه كانی ت���ری له س���ێ پله ی یه كه مینه كان ده ركرد، هاته پله ی سێیه م له یه كه م هه فته ی نمایش���كردنیدا به بڕی زیاتر له )8( ملیۆنی دۆالری ئه مه ریكی په یداكرد، ئه مه ش وایده رده خات به هۆی ئه و هیالكیه ی ئه مڕۆی جیهان تێیكه وتوه و په س���تانێكی زۆر له س���ه ر باری ده رونی مرۆڤه كان دروستبوه ، كه ته ماشاكه رانی فیلم له م س���ه رده مه دا ب���ه دوای فیلمی خێزانی و كۆمیدیدا ده گه ڕێن ... كه واته ئه گه ر به دوای فیلمێكی وادا ده گه ڕێیت،

ئه مه فیلمه كه ته .

Jennfier ( )2. )جێنیفێر ئه نیس���تۆنله باش���ترین یه كێ���ك )Anistonئه كته ره كان���ی ئه مڕۆ له جیهاندا له فیلمی ئه مه ریكی )We re The Millers( هاته وه سه ر شاشه ی گه وره راسته وخۆ بۆ پله ی دوه م، ئ���ه م فیلمه له یه كه م نمایش���یدا نزیك���ه ی ب���ڕی )20( ملی���ۆن دۆالری ئه مه ریكی گه ڕانده وه ، ئه م فیلمه فیلمێكی درامای كۆمیدیه باس له خێزانێكی ئه مڕۆ ده كات كه كاتی ئاس���ایی به سه ر ده به ن تایبه ت بارێكی هه ریه كێكیان له كاتێكدا به خۆی���ان هه یه ، ب���ۆ هه وادارانی فیلمی كۆمیدی ئه مه باش���ترینه ... هه وڵبده ن

به گه نمه شامی زۆره وه دانیشن بۆی.

Elysium( .1( فیلمێكی نوێی ئاكشنه له نواندن���ی )مات ده یم���ۆن( ئه م فیلمه له یه كه م ده ركه وتنی س���ینه ماییدا زیاتر ل���ه )11(ملی���ۆن دۆالری ئه مه ریك���ی په یداك���ردو هات���ه پێش���ینه ی هه م���و فیلمه كان���ی ت���ر به پله ی یه ك���ه م، ئه م فیلم���ه چاوه ڕێی س���ه ركه وتنێكی زۆری لێده كرێت، س���ه ره ڕای تێچونی فیلمه كه گه ڕاندن���ه وه ی له ب���ڕی زیات���ره زۆر یه ك���ه م هه فته یی، ئه وه ی زۆر س���ه رنج راده كێشێت له م فیلمه دا ئه وه یه كه مات ده یمۆن به جس���مێكی زۆر ته ندروسته وه هاتۆته وه كه واده كات هه وادارانی زیاتر مه به س���تیان بێت بۆ س���ه یركردنی ... بۆ هه م���و هه وادارنی ئه م جۆره فیلمانه

ئێستا له سینه ماكان نمایشده كرێت.

به ز)به ز( نویترین به رهه مه كانی سینه ما

ده خاته به رده ستتانكه ئه مڕۆ له جیهانی سینه مادا كراوه ن و

بڕی زۆرترین بینه ریانهه یه و پێشكه ش به ئێوه ی خوێنه ر

ده كرێن له پله ی 10 بۆ 1)سینه مای ئه مڕۆی جیهان لێره دا

بدۆه زه وه ، به شێوه یه ك هه رگیز نه تدیبێت(

گۆشه یه كی تایبه ته به سینه ما

11

ئا: رامان

به پێچه وانه ی زۆربه ی هه ره زۆری كارمه نده كانی حكومه ته وه ، له بری ئه وه ی له ناو ئێواره ی ره مه زانان و

به یانی جه ژن كاتیان له سه ر سفره ی خاوو خێزانیان به سه ربه رن، 600

پۆلیس و كارمه ند و ئه فسه ری هاتوچۆی سلێمانی به بێ پشودان له شه قامه كاندا

خه ریكی رێكخستنی هاتوچۆی شار بون.

س���لێمانی هاتوچۆی به ڕێوه ب���ه ری "عه مید محه م���ه د تاهیر" له لێدوانێكیدا ب���ۆ ئاوێنه ئ���ه وه ی ئاش���كراكرد كه ناوخۆ ئاسایشی هێزه كانی به هاوكاری پالنێكی تۆكمه یان ب���ۆ رۆژانی جه ژن دانابو، ئ���ه و وتی "له یه كه م رۆژو دوه م رۆژی جه ژن���دا بۆ ئ���ه وه ی كارمه ندانی سه رشه قامه كان پشو بده ن، كارمه ندانی ناو به ڕێوه به رایه تیمان هێناوه ته س���ه ر

شه قامه كان".ئه وه م���ان "پێش���بینی وتیش���ی

ده ك���رد به ه���ۆی هاتن���ی ژماره یه كی رێگاوبان���ه كان گه ش���تیاره وه زۆری قه ره باڵغتربن و ئه وه ش به رونی له ناوچه

گه شتیارییه كان به دیاركه وت". ئه و به ڕێوه به ره باس له وه ش ده كات ش���ه قامه كان، قه ره باڵغی س���ه ره ڕای ب���ه اڵم ئ���ه م جه ژنه كه متری���ن گرفتی هاتوچۆ رویداوه ، ئه و وتی "له ناو شاری س���لێمانیدا ته نها یه ك روداوی هاتوچۆ به داخه وه ل���ه ده ره وه ب���ه اڵم هه بوه ، زۆرتر هه بوه ، به اڵم ئه مس���اڵ به جیاواز روداوه كان رێژه ی پێش���وتر له سااڵنی

زۆر كه مبونه ته وه ".كه مبون���ه وه ی ه���ۆكاری ناوب���راو روداوه كانی هاتوچۆشی بۆ به كارهێنانی شێوازێكی نوێ گه ڕانده وه كه توانیویانه له رێگه ی به كارهێنانی هێلیكۆپته رێكه وه

كۆنتڕۆڵی كێشه كانی هاتوچۆ بكه ن. عه می���د محه مه د تاهیر، ئه وه ش���ی ماندوبون���ی به ه���ۆی خس���ته ڕو كارمه نده كانی���ان له ڕۆژان���ی جه ژن���دا پاداشتیان ده كه ن و وتی "ده ستكراوه م بۆیان چ له پاداشت و چ له سوپاسنامه ".

پۆلیسی‌‌هاتوچۆ‌وچانی‌بۆ‌نییه‌

ئا: رامان عومه ر

لێپرسراوی به شی خزمه تگوزاری شاره وانی سلێمانی ئاماژه به وه ده دات

كه له ره مه زاندا شه وانه تا به ره به یان ژینگه پارێزه كانیان خه ریكی كاری پاككردنه وه ی سلێمانی بون و له سێ

رۆژه كه ی چه ژنیشدا 1350 ژینگه پارێز به به رده وامی له كاردا بون.

لێپرس���راوی به ش���ی خزمه تگوزاری له س���ه رۆكایه تی ش���اره وانی سلێمانی ب���ه وه ئام���اژه ئه حم���ه د" "رزگار به یارمه ت���ی تیمه كانی���ان ده دات س���ێ كۆمپانی���ای ب���واری پاككه ره وه جه ژندا رۆژان���ی ره م���ه زان و له مانگی س���ه رقاڵی پاككردنه وه بون، ئه و وتی ئامێره كانم���ان ژم���اره ی "ب���ه رده وام زیادكردوه و كرێكاره كانیشمان له شوێنه ش���وێنه هێناوه ت���ه الوه كیه كان���ه وه قه باره ی ئ���ه وه ی بۆ س���ه ره كیه كان،

خاشاك زیاد نه بێت و نه مێنێته وه ".ناوبراو ئاماژه ی به وه شدا یه ك هه فته پێ���ش جه ژن هه مو رۆژێك 100 بۆ 150 ته ن خاش���اكیان له رۆژانی تر زیاتریان فڕێداوه ، ئه و وتی "له هه رسێ رۆژه كه ی جه ژنیش���دا به هۆی زۆربونی خواستی خه ڵك بۆ به كارهێنانی خۆراك و هاتنی گه شتیارانه وه 3هه زارو 600ته ن خاشاك فڕێدراوه . ئه و لێپرسراوه ئاماژه به وه ش ده دات ك���ه تیمه كانی���ان به ه���اوكاری تیمه كان���ی كه رت���ی تایب���ه ت نزیكه ی هه زارو 350 ژینگه پارێز به به رده وامی

كار ده ك���ه ن و به رده وامیش 750 ژینگه پارێزمان له كاردابون".

دواج���ار ئه وه ش���ی راگه یان���د كه شاره وانی ئه نجومه نی س���ه رۆكایه تی و پاداش���تیان به لیس���تێك بڕیاریانداوه

بكه نه وه و وتیشی: بڕیاره ده ستخۆشی و ئێس���تاش بكرێت، رێزو سوپاس���یان هه ندێكیان پاداشتكراون و هه ندێكیشیان ده كرێنه وه . قه ره بو داهاتودا له ماوه ی له باره ی كاركردنی شه وانیشه وه له الیه ن

ژینگ���ه پارێزه كانه وه ناوب���راو ده ڵێ: ئێمه هه میش���ه قه رزارب���اری ئه وانین و هه رچییان بۆ بكه نین كه مه ، سه رباری ئه وه ی كه باری گوزه رانیش���یان باش نیه زۆر دڵسۆزانه كاره كانیان ده كه ن.

ژینگه‌پارێز..‌سه‌ربازی‌‌ونزیاتر له 33 هه زار ته ن خۆڵ و خاشاك له ره مه زان و جه ژندا فڕێدراوه

ئا: رامان عومه ر

هه ر له ئێواره ی یه كه م رۆژی جه ژنه وه ، دوكانی مه شروبفرۆشه كان جمه یان ده هات له كڕیار وه ك ئه وه ی تۆڵه ی

قات و قڕی ره مه زان بكه نه وه ، مه شروب فرۆشێك ده ڵێت "ته نها له م سێ رۆژه ی

جه ژندا بایی چه ند ده فته ر دۆالرێك مه شروبم فرۆشتوه ".

نوێن���ه ر ك���ه كوڕێكی س���پیكه النه یه چیرۆكی كڕینی خواردنه وه كهۆلیه كانی له مانگی ره مه زاندا بۆ ئاوێنه گێڕایه وه و وتی "ل���ه و مانگ���ه دا مه ش���روب گران ده بێت به س���ه یاره كه م چوم بۆ ته قته ق چونك���ه ته نه���ا له وێ ده س���تده كه وێت دوای ده وه ستیت و شه قامه كه وه له وبه ر كه كاڵوێكی فرۆش���یارێك خول���ه ك دو له س���ه ردایه بیره یه كت له وب���ه ره وه بۆ راده وه شێنێت، منیش به سه ر هێمایه كم بۆ كرد هاته ئه مب���ه ره وه و جگه له وه ی به به رده وام س���ه یری ده ور وبه ری ده كرد وتی چیت ده وێت و سه یری ده موچاویشم مه كه ، منی���ش داوای دو بیره و لیترێك عاره ق���م ك���رد و وت���ی دوای دو ده قه

ده گه ڕێمه وه ". س���ااڵنه له مانگی ره مه زاندا زۆرینه ی فرۆشگاكانی مه شروب داده خرێن و ته نها له چه ن���د هۆتێلێكی كه م���دا خواردنه وه كهولی���ه كان پێش���كه ش ده كرێن، به اڵم هه ر ئه وه نده راگه یه نرا كه به یانی جه ژنه

ئیدی سه رجه م دوكانه كان ده كرێنه وه .نوێنه ر پاش ماوه ی���ه ك چاوه ڕێكردن فرۆش���یاره كه بۆ الی ده گه ڕێته وه و وتی "كه گه ڕایه وه هیچی پێنه بو كه گه یشتمه

به رده مم له ژێر تیشێرته كه یه وه یه ك لیتر عاره قی ده رهێناو له جانتاكه ی پشتیشیدا دو بیره كه ی دامێ". نوێنه ر ئاماژه ی بۆ ئه وه كرد كه كڕینی مه شروب له ره مه زاندا وه ك تلی���اك وای���ه و وت���ی "ناكرێت تۆ گه شتیاری به پایته ختی پایته خته كه ت، دی���اری كرابێت ب���ه اڵم مانگێك كڕینی مه شروب به دزیه وه بێت، ئه مه سومعه ی هه رێم وه ك ش���وێنێك كه ده سه اڵتداران ب���اس له وه ده ك���ه ن كه ئ���ازادی تێدایه

ناشرین ده كات له سه ر ئاستی جیهان".شاسوار كه ناوێكی خوازراوی یه كێك كهۆلیه كانه خواردنه وه له فرۆش���یارانی له شه قامی س���الم باس���ی له وه كرد كه فرۆش���تنی مه ش���روب له چه ن���د رۆژی زیادیك���ردوه زۆر جه ژن���دا راب���ردوی به رێژه ی���ه ك كه دو ئه وه ن���ده ی رۆژانی

ئاسایی پێش ره مه زان بوه ". ئه و فرۆش���یاره جگه ل���ه وه ئاماژه ی ب���ۆ ئه وه ك���رد ك���ه چه ند رۆژێ���ك به ر له هاتنی مانگی ره مه زان ئه وان فرۆشیان زی���اد ده كات و وتی "ئه وان���ه ی كه دێن زۆرینه یان به كێس مه ش���روبات ده كڕن و زه خیره ی ده كه ن". باس���ی له وه ش كرد كه به هۆی مانگێك داخس���تنی دوكانی مه ش���روب فرۆش���ه كانه وه ، له جه ژن���دا دوكانه كانی���ان به رناك���ه وێ ، ئ���ه و وتی "وه ك ئ���ه وه ی بیانه وێ تۆڵه ی قاتوقڕی ره مه زان بكه نه وه ، زۆرترین خه ڵك رومان

تێده كه ن".جه ژندا رۆژه كه ی "له س���ێ وتیش���ی فرۆش���ێكی زۆرم هه بوه ، بڕه كه ی ناڵێم، ته نها ئه وه ن���ده ده ڵێم چه ند ده فته رێك

دۆالر ده بو".

"له‌جه‌ژندا‌فرۆشی‌"مه‌شروبات"‌به‌راود‌به‌پێش‌جه‌ژن‌دو‌ئه‌وه‌نده‌‌زیادیكردوه‌"

حاجی‌‌له‌قله‌قه‌كه‌ی‌‌هه‌ولێر‌به‌زیندویی‌‌گه‌ڕایه‌وه‌

حاجی له قله قه نوێکه ی هه ولێر

شه ڕه ئاوه که ی پارکی ئازادی

sul-traffic :پۆلیسی هاتوچۆ له کاتی رێکخستنی رێگاوباندا فۆتۆ

ژینگه پارێزێک له کاتی پاکردنه وه ی شه قامێکی شاری سلێمانی فۆتۆ: رامان

جه ژنان مه شروب کڕیاری زۆر ده بێت فۆتۆ: ئاوێنه

له فه یسبوکه وه

بیروڕا(390( سێشه ممه 122013/8/13 birura.awene@gmail.com

لەژیان����ی هه م����وو میلەتێک����دا هه ندێک ڕووداوی ناخۆش هه ن کە دەبنە بەشێک لەیاده وەری گشتی ئەو میلەتەو سااڵنێکی درێ����ژ لەگەڵیدا دەمێنن����ەوە، لەمێژووی ئێمەدا ب����ۆ نموونە، ڕووداوی شەش����ی ئەیلولی 1930، لەس����ێدارەدانی سەرۆک کۆماری مەهاباد، هه رەسی ساڵی 19٧٥، کیمیابارانکردنی هه ڵەبجەو پەالمارەکانی ئەنفال لەس����اڵی 1988دا، کۆڕەوەکەی ساڵی 1991، گرتن و فڕاندنی عەبدواڵ ئۆچ ئاالن، تێرۆرکردنی قاسملۆو هاوڕێکانی، دوع����ا، کوش����تنی بەردبارانکردن����ی کوش����تنی س����ێ خانمە تێکۆشەرەکەی کوردستانی باکور لەپاریس. هه ریەکێک لەم ڕووداوانە ڕەهه ندێکی نیش����تیمانی و نەتەوەی����ی و ئینس����انی گرنگیان هه یە، جی����اوازو بەش����ێوازی هه ریەکەی����ان لەدەروازەی جیاوازەوە بەمێژووی ئێمەوە گرێدراون، هه م بەش����ێکن لەو مێژووەو هه م دروستکەری ئەو مێژووەن. پێموایە مردنی ش����ێرکۆ بێکەس����یش ڕووداوێکی لەو بابەتەیە، ش����تێکە س����ااڵنێکی درێژ پیاوە ئ����ەم دەمێنێتەوە. لەگەڵمان����دا بەهه قیقەت موڵک����ی هه موو پارچەکانی کوردس����تان و موڵکی ش����یعرە، پیاوێکە وەک درەختێک����ی بەرز لەن����او مێژووی ئێمەدا وەس����تاوە، ئەوان����ەی بەناو ئەم مێ����ژووەدا تێدەپەڕن، دەبێت س����اتێک لەس����ێبەری ئەو درەختەدا ڕاوەس����تن و لەڕەگ و ق����ەدو گەاڵو گوڵەکانی ڕامێنن. ئەم پی����اوە درەختە س����ااڵنێکی درێژە دەستی لەناو دروس����تکردنی هۆشیاریی بەرامبەر هۆش����یاری ئێمەدایە، میلەتی بەشیعرو بەدۆست و بەدوژمن و بەخۆی و بەزمان و بەنووس����ین. ش����ێرکۆ بێکەس بنەڕەتییەکانی لەکەس����ایەتییە یەکێکە ئێمە، مێ����ژووی بیس����تەمی س����ەدەی نووس����ەرێکە لەهه مووان باشتر ماناکانی بوونی ئێم����ەی وەک میلەتێکی بریندار

لەو سەدەیەدا بەرجەستەکردوە.

کوردبوون وەک گوناهی یەکەمئەگ����ەر بکرێت ئەزموونی نووس����ینی لەڕس����تەیەکەدا بێک����ەس ش����ێرکۆ کورتبکەمەوە دەکرێت بڵێم ئەوەی ئەم شاعیرە لەناو ساڵە تاریکەکانی سەدەی بیس����تەمدا ئەنجامیداوە گواس����تنەوەی ئەزموون����ی کوردبوونە بۆ ناو ش����یعر، کردنی ئەو ئەزموونەیە بەش����یعر. بەاڵم کوردب����وون ب����ەچ مانای����ەک؟ بێگومان ناسیۆنالیس����تییە بەمان����ا کوردب����وون بەرتەس����کەکەی نا، بەڵک����و کوردبوون کۆمەڵێ����ک دەرکردن����ی دۆخ����ی وەک خەڵ����ک بۆ دەرەوەی مێ����ژوو دەرەوەی زەمەن، وەک گوناهێکی گەورە بەرامبەر بەمرۆڤ، لەڕاستیدا لەئەزموونی شێرکۆ بێکەسدا دەرکردنی کورد لەمێژوو وەک دەرکردنی ئینس����ان وایە لەبەهه ش����ت، دروستکردنی ئێش و ئازارو وێڵگەردییەکی بێوێنەیە. ش����ێرکۆ ئەم دەرکردنە وەک ”گوناهێکی یەکەم“، نزیک لەو گوناهه ی لەمەسیحیەتدا ناوی ”گوناهی بۆماوە“ی لێدەنێن، دەبینێت. گوناهێک کە دەبێتە هۆی دروستبوونی قوربانییەک کە خۆی بەرپرس نییە لەدۆخی بەقوربانیبوونی. بەاڵم قوربانییەک تەسلیمی قوربانیبوونی خ����ۆی نابێت، خەونێکی ب����ەردەوام بۆ ساتی بەر دەرکردن و توڕدانەوە دەرەوەی مێژووەوە دەبینێت، نەک هه ر خەونبینین بەاڵم ئیش����کردن بۆ ئ����ەم گەڕانەوەیە. بەم مانایە ش����ێرکۆ بێک����ەس مانایه کی ئەبەخش����ێت، بەکوردبوون دینی قووڵ وەک دۆخی تەرب����ی بەدۆخی دەرکردن لەبەهه ش����ت و کارکردن بۆ گەڕانەوە بۆ بەهه ش����ت وێنایدەکات. ئ����ەوەی گرنگە لەئەزموونی ئەم پیاوەدا ببینین ئەوەیە کوردب����وون ڕۆحێک����ی برین����دارە بەاڵم تەس����لیمی برینەکانی نابێت، کوردبوون مرۆڤبوونێک����ی ڕێزلێنەگی����راوە ب����ەاڵم تەس����لیمی ئەم ڕێزلێنانە نابێت. ئەمەیە وادەکات کوردبوون لەش����یعری شیرکۆدا

چەند چیرۆک����ی مرۆڤێکی تێکش����کاوو بەناهه ق دەرکراوە، ئەوەندەش چیرۆکی مرۆڤێکی یاخی و ناڕازی و بەرگریکەربێت، چەن����د بوونەوەرێکی ش����ەاڵڵی خوێن و مان����دوو بێبڕس����ت بێت، بەاڵم هێش����تا ڕۆیش����تن و وزەی ئی����رادەو خاوەن����ی کوردبوون سەرس����ەختانەبێت: گەڕانی بەهه م����وو خ����ەم و پ����ەژارەو خ����ەون و ئومێدو جوانی و ناش����یرینی و تێکشکان و هه ستانەوەکانییەوە. کورد وەک سیزێفێک کە سەدەی بیستەم دروستیدەکات، بەاڵم س����یزیفێک ئومێدی ئەوە لەدەستنادات لەغەفڵەتێ����ک لەغەفڵەته کانی مێژووداو ئاڵۆزەکان����دا لەس����ەدە لەس����ەدەیەک تەنانەت ڕزگاریببێت، گەر لەسیزێفیەت لەڕێگای ناردنی نامەشەوەبێت بۆ خودا، نامەی����ەک کە نەبگاتە دەس����تی خوداو نەبەو زمانەش نووسرابێت کە لەئاسمان قسەیپێدەکرێت. ئەمە وایکردوە شیعری ش����ێرکۆ بێکەس لەهه رش����تێک بێئومێد بووبێت لەکوردبوون بێئومێد نەبووبێت، کوردبوون هه م وەک شوناسی سەرەکی شیعری ش����ێرکۆو هه م وەک هێمایەکی توڕە بۆ سەردەمێکی ناهه موار لەمێژووی مرۆڤایەتی بمێنێتەوە، س����ەردەمێک پڕ

لەتاوان و ژەهرکوژکردن و لەناوبردن. هه رکەس����ێک سەرنجێکی خێرا لەکارە شیعرییە زۆرەکانی ئەم پیاوە بدات سەری سوڕدەمێنێت لەناوی ئەو هه موو مرۆڤ و شاخ و گوندو شارو الدێ و شەقام و کۆاڵن و بەرزای����ی و ش����ەهیدو گۆرانیبێژو قەاڵو ئافرەت و شاعیرو پێش����مەرگە و عاشق و کرێ����کارو قوتابی و مۆس����یقارو خائینە کوردانە ک����ە لەجوگرافیای فراوانی ئەم شیعرەدا ئامادەن. مرۆڤ لەبەردەم کارە ئەدەبییەکانی ئەم پیاوەدا وا هه ستدەکات گەر ئەم شاعیرە بیتوانیایەو بۆی بکرایە هه موو ک����وردی، مرۆڤ بەمرۆڤ و دەغڵ بەدەغڵی، دەخستە ناو شیعرەکانییەوەو دەیگەڕاندن����ەوە ب����ۆ ئ����ەو س����ەرەتای س����ەرەتایانەی کە لێیدەرکراون، بۆ ئەو زەمەنەی ش����وێنێکی پەراوێزیش����ی پێ ڕەوا نەبینیون. کە دەڵێم هه موو کورد، باس لەشوناسێکی ئەتنی ناکەم، بەڵکو مەبەستم س����ەرتاپای ئەو دونیاو دۆخە تراژیدییەی����ە کە شوناس����ی کوردبوونی وەک یەکێ����ک لەقوربانیی����ە گەورەکانی س����ەدەی بیستەم دروس����تکردوە، باس لەقەاڵیەکی دەک����ەم منداڵێک لەدۆخی س����ەخت ده رکرابێت و هه موو دەرگاکانی ئەو قەاڵیەشی بەڕوودا داخرابێت. بەاڵم منداڵێک کۆڵن����ەدات لەگەڕانەوە بۆ ناو ئەو قەاڵی����ە، بەهه موو ئ����ازارو گرفت و نەهامەتییەکانی ئ����ەم هه وڵی گەڕانەوە

زەحمەت و هه ندێکجار مەحاڵەوە.

شیعر وەک ویژدانی مێژووبەم مانایە شێرکۆ بێکەس شاعیرێکە ناتوانین دایببڕین لەمێژووی پڕ کەوتن و بیس����تەمی س����ەدەی هه س����تانەوەی میلەت����ی ئێمە، ناتوانی����ن وەک ویژدانی بەرجەس����تەکەرێکی مێژووەو وەک ئەو ڕاستگۆی ئومێدو نائومێدی و کارەسات و نەیبینین. مێژووە ئەو سەرکەوتنەکانی نیش����تیمانی تەنها ش����ێرکۆ ش����یعری مرۆڤە بریندارو یاخییەکان نییە، بەڵکو ژینگەی هه موو ئ����ەو باڵندەو درەخت و ش����اخ و بەردو کۆاڵنانەش����ە کە بەشێکن لەو مێژووەو بەس����ەدان شێوە لەشیعری ش����ێرکۆدا تێکەڵن بەئومێدو نائومێدی و ئی����رادەو بێئیرادەی����ی ئ����ەو مێ����ژووە. لەئەدەبیات����ی هاوچەرخ����ی ئێمەدا کەم نووس����ەر هه یە وەک ش����ێرکۆ بێکەس باوەشی بەم گشتە گەورەیەدا کردبێت و لەگەڵخۆیدا ئەو هه موو س����اڵە درێژانەی سەدەی بیس����تەمی، بەهه موو دووکەڵ و ئاگرو دڵشکان و مژدەکانییەوە، بەدونیادا گەڕاندبێ. من لەدونیادا هیچ شاعیرێکی تر ناناس����م بەڕادەی ش����ێرکۆ بێکەس نیش����تیمانەکەیدا بەمێژووی باوەش����ی کردبێت و ئەو مێژووەش بەهه موو برین و پێکەنی����ن و کارەس����ات و س����ەرکەوتن و ناش����یرینی و جوانییەکانییەوە ڕێگای بۆ ناو شیعر دۆزیبێتەوە. ئەزموونی شێرکۆ بێکەس ئەزموونی گرێدانێکی ئەبەدیی و پیاوێک����ی ش����یعرییانەی ئەخالق����ی و داهێن����ەرو ناس����کی ک����وردە بەمێژووی س����ەخت و ئاڵۆزو خوێناوی میلەتێکەوە کە لەهه موو س����اتێکی ئ����ەو مێژووەدا چەن����دان دڵۆپ خوێ����ن و چەندان دڵۆپ ئومێ����دی چاندووە. دەڵێ����م ناتوانم بیر لەشاعیرێکی تر بکەمەوە لەم پەیوەندییە

فاوستییەدا بێت بەنیشتیمانەوە، مەگەر مەحمود دەروێش����ی فەلەستینی. ڕەنگە تەنها مەحمود دەرویش بەڕادەی شێرکۆ بێکەس بەمێ����ژووی میلەتەکەی خۆیەوە گرێدرابێت و فرمس����ێک و خوێن و ئومێدی ئەو مێژووەی کردبێت بەشیعر. ئەم دوو شاعیرە پەیمانێکی میتافیزیکی لەنێوان شیعرو مێژوودا دروستدەکەن، لەشیعرەوە دەچنە ناو مێژوو و لەمێژووشەوە دەچنە

ناو شیعر.

ترس����ێکی زۆرم هه یە مردنی شێرکۆ ئەو هه تیوکەوتن����ی مان����ای بێک����ەس مێژووەبێت، نەمانی دەنگێک بێت وەک ئەم پیاوە لەسەر برین و کارەساتەکان و تریفەکان ئامادەبێت و لەشیعردا بیانکات بەبرین و کارەساتی نیشتیمانی و ئینسانی و بەئومێدو خەونی هاوبەش. نیش����تیمانی ئێم����ە بەمردنی ئەم پیاوە ش����اعیرێکی لەدەستدا کە بێنیش����تیمان شیعری بۆ نەدەگوترا. لەمێژووی شیعریی دونیاشدا کەم ش����یعری باش و س����ەرکەوتوو هه یە بەڕادەی شیعری ش����ێرکۆ بێکەس هه م

شیعر بێت و هه م نیشتیمانیش بێت.

کوردبوون و بۆشاییکوردبوون لەشێرکۆ بێکەس بسێننەوە بۆش����اییەکی گەورەو قووڵ، نەک تەنها ئەزموونی ن����او س����ەرجەمی دەکەوێتە نووس����ینەکانییەوە، بەڵک����و ناو بوونی خۆشییەوە وەک مرۆڤێک، وەک کەسێک کە س����ەفەرێکی ک����ورت و خێ����را بەناو دونی����ادا دەکات و دوات����ر لەقوژبنێک����ی ئ����ەم ئەس����تێرەیەدا دەمرێت. ش����ێرکۆ بێکەس بۆ هه ر ش����وێنێک ڕۆیشتبێت، بۆ هه ر کەسێک قسەی کردبێت، لەهه ر ش����ارو کۆاڵنێکی دونی����ادا ژیابێت، هه ر کوردبووە، کوردبوونی خۆی بەکۆڵییەوە بووەو بردوێتی بۆ هه موو ش����وێنەکانی دونی����ا. بەاڵم ئ����ەم کوردبوون����ە، ئەم میلەتێک����ی بەمێ����ژووی ئامێزانبوون����ە برین����دار، چەن����د خاڵێکی پ����ڕ دڵناییە لەئەزموونی ئەم پیاوەدا، واتە ش����ێرکۆ چەند گومانی لەوە نەبووە کە شاعیرەو ش����اعیرێکی کوردە، بەاڵم هاوکات ئەم کوردبوون����ە هاوش����انبووە بەدڵەڕاوکێ و قەلەقێک����ی ئەدەبی و ش����یعریی گەورە، بەچۆنیەتی تەعبیرکردن لەم کوردبوون و شاعیربوونە، لەم گونجاندنەی کوردبوون و شیعریەت. کوردبوون و ش����یاعیربوون و کەم ش����اعیری ک����ورد هه ن ب����ەڕادەی شێرکۆ بێکەس شاعیرێکی ئەزموونگەر، ”تەجریبی“ ب����ن، خاوەنی ئەزموونێکی درێژی نووس����ینی جی����اوازو دەربڕینی جیاوازو بابەتی جیاوازو زمانی جیاوازو ئیقاعی جی����اوازو دەرکەوتن����ی جیاواز بووبن. بەهه موو مانایەک شێرکۆ بێکەس ش����اعیرێکی ئەزموونگ����ەرە، ڕۆحێک����ی لەس����ەرجەمی بێئۆق����رە گۆڕانخ����وازو کارەکان����ی ئەم پی����اوەدا ئامادەیە. لەو ش����وێنانەدا کە چاوەڕێی ئەوە دەکەیت بوەس����تێت، ی����ان نوچێک ب����دات، یان جگەرەیەکی پش����وودان داگیرس����ێنێت، دەس����تیپێکردۆتەوەو سەرلەنوێ لەوێدا س����ەرەتایەکی نوێی کێش����اوە. ئەوەی لەس����ەرجەمی کارەکان����ی ئ����ەم پیاوە

ڕابمێنێت ب����ۆی دەردەکەوێت ئەم پیاوە لەهیچ گۆش����ەیەکی شیعریی و لەناو هیچ ڕووبەرێکی نووس����یندا پشووی نەداوە. ش����ێرکۆ لەجۆری ئەو ش����اعیرانەیە کە هه میشە دەڕوات و هه میشە بەڕێوەبووە، گرنگ نییە بۆ کوێ دەڕوات، گرنگ نییە بەکوێ دەگات، گرنگ ئەوەیە نەوەستێت و سەرس����امییەکانی بەڕێوەبوون و ڕێکردن ئەزموونب����کات. ش����ێرکۆ وەک م����رۆڤ دەمرێت ب����ەاڵم ئەزموونی بەڕێوەبوون و بەردەوامدەبێت. شیعرییەکەی ڕێکردنە دونی����ای ش����یعری ئەم پی����اوە پڕیەتی لەش����یعری هه مەجۆر، ش����یعری کورت و درێژ، سادەو ئاڵۆز، ش����انۆی شیعری و نامەی ش����یعری، ڕۆمانە شیعرو شیعری مەلحەمی، پۆستەرە شیعرو شیعر وەک ئاوێنەی بچووک، شیعری مەنفاو شیعری ن����او کەش����کۆڵی پێش����مەرگە، هتد... بەبۆچوونی من ئەم ڕۆحە ش����یعرییە پڕ دڵەڕاوکێ و پڕ جوڵەو پڕ نەحەسانەوەیە، بەش����ێکە لەنیوس����ەدە هه وڵدان����ی ئەم ش����اعیرە بۆ تەرجەمەکردنی کوردبوونی خۆی بۆ وێنەو زمان و ئیقاعی ناجێگیرو جیاوازو پڕجوڵە. ئەزموونی ئەم شاعیرە ڕوانینە لەخ����ۆی و لەکوردبوون لەدەیان گۆش����ەنیگای جی����اوازەوە، ڕازینەبوونە بەدانیش����تن بەدی����ار ی����ەک وێنەو یەک چیرۆک و ی����ەک ش����ێوازی تەعبیرکردن دوو وەک لەکوردب����وون، لەخ����ۆی و

دەرکەوتی سەرەکی ئینسانبوون.

ئازادی و خۆشەویستی و شەهیدبوونپێموای����ە ئەو یاس����ا نەنووس����راوەی س����ەرجەمی کارەکان����ی ئەم ش����اعیرە کۆکردنەوەی ئاراس����تەدەکات گەورەیە ئەو سێ تەوەرە سەرەکییەیە بەیەکەوە، کۆکردن����ەوەی ئازادی و خۆشەویس����تی و شەهیدبوونەوە بەیەکەوە. شیعری شێرکۆ بێکەس ش����یعری گەڕانێک����ی بەردەوامە بەدوای ئازادیدا. ئەو دونیایەی ش����ێرکۆ بێکەس����ی تێیدا ژیا، ئەو نیش����تیمانەی قەدەر کردی بەنیشتیمانی ئەم شاعیرەو ئ����ەو مرۆڤانەی لەگەڵیان����دا ژیا، دونیاو نەبوون. ئ����ازاد مرۆڤ����ی نیش����تیمان و هه مووی����ان بەر لەعنەتی س����ەندنەوەی ئ����ازادی کەوتب����وون. ئەم����ە وادەکات گەڕان ب����ەدوای ئازادی����دا، هه وڵدان بۆ هێنان����ی ئ����ازادی، بەرجەس����تەکردنی ئازادی بۆ ناو ژی����ان و پەیوەندییەکان و ش����یعر، بەش����ێکی گەورەی ئەزموونی ش����یعری شێرکۆ بێکەس����ە. شێرکۆ کە ئ����ازادی لەناو دونی����او پەیوەندییەکاندا لەن����او هه وڵئ����ەدات نادۆزێت����ەوە، شیعرەکانی خۆیدا ئازادبێت، هه وڵئەدات خولیای خ����ۆی بۆ ئازادی وەک هێزێکی گەورە، فڕێبداتە ناو زمان و ناو ش����ێوازو ناو بابەتە ش����یعرییە جیاوازەکانییەوە. لەم ڕووەوە شیعری ش����ێرکۆ شیعرێکە لەهیچ وێس����تگەیەکدا ناوەستێت، لەناو لەس����یحرەکانی زماندا هیچ س����یحرێک جێگی����ر نابێ����ت، هی����چ ئەزموونێک����ی نەبێتە دواهه مین ئەزموونی نووسینیش ئەم ش����اعیرە. گەڕان بەدوای ئازادیداو دروستکردنی ئەم ئازادییە وادەکات ئەم ش����اعیرە لەدۆخی دڵەڕاوکێ و گەڕانێکی بێکۆتاییدابێ����ت. ئەگەر دونیای دەرەوە بیەوێت ئەم پیاوە بەدەیەها س����نووری ئەس����تورو بازنەی داخراو گەمارۆبدات، بەبوونەوەرێکی دەی����کات ش����یعر ئەوا کۆچەریی، بەگەڕیدەیەکی هه میش����ەیی و بێماڵ، بەکەسێک هه م ئازادی خۆی لەناو ش����یعرەکانیدا بژی و هه م شیعرەکانیشی ب����ەڕووی گ����ەورە ناڕەزاییەک����ی وەک

دونیایەکی نائازاددا بەرزبکاتەوە. ب����ەاڵم ئەزموونی ش����یعری ش����ێرکۆ بێکەس ئەزموونی گۆڕینی ئازادیی نییە بۆ دۆخێکی نەفسی ناوەکی، ئەزموونی ئیش����راق و داگیرس����انێکی ناوەکی نییە وەک الی س����وفییەکان دەیبینین، ئەم نییە نەفس����ی ئازادییەک����ی ئازادیی����ە نووقمبوون گەڕانەوەو لەدونیا، داپچڕاو نییە لەناو خود خۆیدا، یان بازادانێکبێت باوه ش����کردنبێت موتڵ����ەق و ب����ەرەو لەئاس����مانەکاندا. بەئاس����مانێک لەهه مانکات����دا ئازادییەکیش نییە تەنها لەڕێ����گای ئەزموونکردن����ی ش����یعرەوە، تازەکردنەوەی دەسکاریکردن و لەڕێگای تێکستەکانەوە وێنەو زمان و بەردەوامی لەش����یعری ئازادی بەدەس����تیبهێنێت. ش����یرکۆدا نەئازادییەک����ی س����وفییانەو نەئازادییەکی تێکس����تیانەیە، ئازادییەک نییە مرۆڤ لەناوەوەی خۆیدا یان لەناو

زماندا بۆیبگەڕێ����ت، بەڵکو ئازادییەکی س����ەرزەمینییانەیەو دونیاییە مێژوویی و لەناو م����رۆڤ ماتریالییە، جوگراف����ی و موتڵ����ەق و خ����ود خۆی����دا بۆیناگەڕێت، بەڵکو لەن����و دونیادا بەدوایدا دەگەڕێت. ئازادی ش����ێوازێکە لەبیرکردنەوە تیایدا مرۆڤ دوورتر لەخودی خۆی و دەڕوات و دوورتر لەخودی خۆی دەبینێت. ئازادی لەئەزموونی ئەم ش����اعیرەدا بەش����ێکە لەکردەی دوورتر بینین و دوورتر ڕۆیشتن لەڕێ����گای یاخیبوونی س����ەرزەمینیانەی مرۆڤەوە لەن����او مێژوو کۆمەڵگاو لەگەڵ مرۆڤەکانی تردا. کۆتاییهێنانە بەهه موو ئەو بەربەس����تانەی ک����ە ناهێڵن بڕۆین و ببینی����ن، ئ����ەم کۆتاییەش لەش����یعری پرۆژەیەکی دەس����تەجەمعی ش����یرکۆدا دونیاییە. ئەگەر هێزێکی گەورە مرۆڤی لەبەهه ش����ت دەرکردبێت، ئەواکات هیچ شاعیرێک بەهێزی خۆی و بەهێزی زمان بەتەنه����ا ناتوانێ����ت بۆ ئەو بەهه ش����تە بگەڕێتەوە. ئەم تێگەیش����تنە بۆ ئازادی کۆڵەکەی س����ەرەکی ئەزموون شیعریی و هه ڵوێس����تی حەیاتی ش����ێرکۆ بێکەسە. ئەم تێگەیشتنەیە وادەکات شێرکۆ هه م خۆی خەباتکەرێکی سیاسی بێت، هه م لەناو شۆڕش و یاخیبوونی کۆمەڵگاکەیدا بژی و بەش����داربێت، هه م شیعرەکانیشی فراوانکردن����ی لەک����ردەی بەش����ێکبن لەژیان����ی یاخیب����وون ڕووبەرەکان����ی ڕۆژانەی مرۆڤەکاندا، هه م خۆش����ی وەک بەجێهێشتنی لەدۆخی بەردەوام شاعیر س����نوورەکانی زماندابێت کە س����نووری دروس����تکردنی بەربەس����تن لەب����ەردەم ئازادیدا. ش����ێرکۆ لەش����یعردا دەیتوانی بچێتە ئەودیوی س����نوورە ناوەکییەکانی زمان و سنوورە ناوەکییەکانی شیعرەوە، بەاڵم ئ����ەم دەرچوون����ە ناوەکییەی پێ کاف����ی نەبوو بۆ ئ����ەوەی بتوانێت لەناو دونیادا ئازادبێ����ت. ئاخر ئەو دونیایەی شێرکۆ بێکەسی تێدا ژیا، دونیایەک بوو پڕ لەمرۆڤ و باڵندەو سروشتی کوژراو،

سیخناخ بەبای ژەهراوی، پڕ لەفڕۆکەی جەنگ����ی و بۆمبای هه مەج����ۆر، لێوانلێو لەعاش����قی ک����وژراوو نائومێ����د، مرۆڤی ڕووتکراوە لەمرۆڤبوون و میلەتی فڕێدراو بۆ دەرەوەی مێژوو. ئەم شتانە وادەکەن ئەو ئازادییەی ئەزموونی شیعری شێرکۆ ئازادی دەگەڕێ����ت، بەدوای����دا بێکەس ڕۆحی����ی ئەم یان ئ����ەو داهێنەر نەبێت، هه روەه����ا ئ����ازادی ئەم ئینس����ان یان ئەویتری����ان نەبێت، بەڵک����و ئازادی ئەو دونیا بریندارو ئەو مێژووە بێمێژووەو ئەو میلەتە دەرکراوانەبێت. ئازادییەکی کۆیی بێت، هی هه مووان ب����ۆ هه مووان بێت، ئازادی ئینسان بێت لەناو دونیاو لەگەڵ دونیادا، لەناو ئەو ژینگەو نیشتیمانانەدا کە مرۆڤ و موقەدەس و سروشتی سووتاو دروستدەکات. بەاڵم شێرکۆ بێکەس لەناو ژیانداو لەگەڵ ئەوانیتردا، لەهه ر پرۆژەو بەش����داربووبێت، کارێک����ی پێکەوەییدا ش����یعری ئامرازی س����ەرەکی و ماتریالی هه رە گرنگی ئەو ب����ووە بۆ هه ڵکەندنی

بەردەوامی ئەو ئازادیی����ە لەناو مێژووو لەس����ەر بەردی ئەو دونیایە. ش����ێرکۆ کە ئازادی لەش����یعردا وەک ڕۆیشتن بۆ ئەودیوی زمان و ئەودیوی داڕش����تنەکان دەبینێت، لەدونیادا وەک کردەی ڕۆیشتن بۆ ئەودیوی ڕیزبەستنی پەیوەندییەکان و نەفرەت����ی ق����ەدەرەکان و ئیش����کردنی

لەعنەتە مێژووییەکان دەیبینێت.

خۆشەویستیدەمەوێ����ت لێ����رەوە بپەڕم����ەوە ب����ۆ بابەتی خۆشەویس����تی لەشیعری شێرکۆ بێکەس����دا. هه موو خوێنەرێکی سادەی کارەکانی شێرکۆ بێکەس ئەوە دەبینێت کە خۆشەویستی چ ڕووبەرێکی گەورەی لەئەزموونی ئەم شاعیرەدا داگیرکردوە. بەبۆچوونی من ئەزموونی خۆشەویستی لەشیعری شێرکۆدا پەیوەندیەکی پتەوو ڕاستەوخۆی بەئەزموونی ئازادییەوە هه یە بەو مانایەی لەسەرەوە باسمکرد. ئازادی پرۆژەیەکی گەورەی سەرزەمینی و وەک مرۆڤەکان����دا. لەنێ����وان هاوب����ەش تەواوک����ەری لێ����رەدا خۆشەویس����تی ئازادییە، یان ڕەنگە مەرجی گەیش����تن بەو ئازادیی����ە بێت. لەخۆشەویس����تیدا م����رۆڤ ئەتوانێت بازبدات، باز بەس����ەر ح����ەزو تەماح����ە تایبەتەکان����ی خۆیدا، دەتوانێت تێپەڕێنێت، قازانج و دەسکەوتە تایبەتەکانی خۆی تێەڕێنێت، بەمانایەکی تر خۆشەویس����تی وەک پێکەوەبوونێکی ناسک و باوەش����کردنێکی پڕ شەوق و پڕ ئولفەتی ئازاد بەیەکتریدا. وەکچۆن ئازادی شتێک نییە بەئینس����ان درابێت، بەڵکو ئاواش دروس����تیبکات، ئینسان دەبێت دروستدەکرێت. ش����تێکە خۆشەویستی خۆشەویستی لەئەزموونی شێرکۆدا وەک کوردب����وون وایە، هه رگی����ز لێی نائومێد نابێت، هه میش����ە ئامادەیە، هه میش����ە دروس����تدەکرێت و کەی مردیش دەشێت زیندووبکرێت����ەوە. وەکچ����ۆن کوردبوون هێمای����ە ب����ی دۆخێ����ک م����رۆڤ تیایدا بەدوای ئازادیدا دەگەڕێت و ڕێزی ئازادی دەگرێ����ت، ئ����اواش مەرجی س����ەرەکی لەعەشقی ڕاستەقینەدا ڕێزگرتنی ئازادیی کەس����ەکانە لەیەکتری، خۆشەویس����تی خۆشەویس����تییەکی م����رۆڤ بۆ مرۆڤ

ئازادە. لەبەش����ێکی زۆری ش����یعری شێرکۆدا بەکۆیلەیەتی و خۆشەویستی هێزێکە دژ دژ بەش����کاندنی ئیرادەو دژ بەداماڵینی مەسەلەکانە نیشتیمانەکان و مرۆڤەکان و لەو لەشوناس����ی خۆی����ان، بەرگریی����ە شتانەی ئەو کەس����انە دەکەن بەکەس و ئ����ەو نیش����تیمانانە بەنیش����تیمان و ئەو مەسەالنەش بەمەس����ەلە. خۆشەویستی مان����ای ڕێزگرتنی تایبەتمەندیەتییەکانی یەکتری، لەتایبەتمەندێتی مەعش����وقەوە تایبەتمەندێتی نیشتیمان. لەشیعری بۆ کوردستان، خۆشویس����تنی ش����ێرکۆدا خۆشویستنی ش����ەهیدان، خۆشویستنی خانمان خۆشویستنی گەنجان، منااڵن و مانای پاراس����تنی هه موو ئەو شتانە بەو ش����ێوەیەی خۆی����ان دەیانەوێت هه بن و ببن. مانای ئەوەی کوردس����تان بتوانێت کوردس����تانبوونی خۆی بژی، شەهیدان بتوانن شەهیدبوونی خۆیان بژین، مندااڵن بتوانن منداڵبوونی خۆیان بژین، گەنجان و ئافرەتان بتوانن گەنجبوون و ئافرەتبوونی خۆیان بژین. هه موو ئەمانەش جارێکی ت����ر تەنها ک����ردەی تاکەکەس����ی نین، لەم پێکەوەیین. دەستەجەمعی و بەڵکو ئاس����تەدا تەماهییەکی گەورە لەشیعری شێرکۆدا لەنێوان خۆشەویستی و ئازادیدا هه ی����ە وەک دوو دەرکەوتی س����ەرەکی ژیان. بەاڵم ژی����ان تەنها وەک ژیان نا، بەڵک����و ژیانێکی ئازادان����ە. ئەم گرێدانە سەختەی خۆشەویس����تییە بەئازادییەوە وادەکات بابەتی ش����ەهیدو ش����ەهادەت ببێت بەیەکێک لەبابەتە سەرەکییەکانی

تری ناو شیعری شێرکۆ بێکەس.

شەهیدش����ێرکۆدا لەش����یعری ش����ەهید بوونەوەرێکی مەرگدۆست نییە، مرۆڤێک نییە ب����ەدوای مردنی خۆی����دا وێڵبێت، کەس����ێک نیی����ە نەیەوێ����ت ب����ژی، یان لەژیان هه ڵبێت، بەڵک����و بەپێچەوانەوە بوونەوەرێکە هه م عاش����قەو هه م ئازاد، شەهید الی ش����ێرکۆ بێکەس تێکەڵێکی گەورەی����ە لەخۆشەویس����تی و ئ����ازادی، لەس����ەودایەکی بەرپرسیارو لەگەڕانێکی

بێماندوبوون بەدوای ئازادیدا.

شێرکۆ بێکەس و کوردبوونترسێکی‌زۆرم‌هه‌یە‌مردنی‌شێرکۆ‌بێکەس‌مانای‌هه‌تیوکەوتنی‌مێژوی‌نیشتیمان‌و‌ئازاره‌کانی‌ئێمه‌بێت

مه ریوان وریا قانع

شێرکۆ بێکەس یەکێکە لەکەسایەتییە

بنەڕەتییەکانی سەدەی بیستەمی

مێژووی ئێمە، نووسەرێکە لەهه مووان باشتر ماناکانی بوونی ئێمەی وەک میلەتێکی بریندار لەو سەدەیەدا

بەرجەستەکردوە

یەکێک لەو هۆکارانەی وا لەمن دەکات کوردبوونی خۆمم خۆشبوێت و

ڕێزێکی تایبەتم بۆ ئەو ڕاستییە

هه بێت کە کوردم، بوونی ئەزموونی

شیعریی و ئیستاتیکی ئەم پیاوەیە

13 (390( سێشه ممه 2013/8/13 birura.awene@gmail.comبیروڕا

“ئەمجارەیان من ناچمەوە الی نامۆیی و )...(

لەگەڵ نالی ئەڕۆمەوە بۆالی گۆیژەوپێکیشەوە ئەچینەوە الی سالم و

حەبیبەی شار!” )دەربەندی پەپولە(

ش���ێرکۆ بێکەس ش���اری س���لێمانی لەهه موو ش���وێنێکی تری ئەم دونیایە زیات���ر خۆشدەویس���ت، بۆیە دەیەوێت لەوێ���ش بنێژرێ���ت. ئ���ەوەی جێگای تێڕامانە ئەو بەتەنها نایەوێت بگەڕێتەوە شارو لەوێشدا لەس���ەر یەکێک لەگردە بۆ ئارامگەیەکی کەنارکەوتووەکانی���دا دروستبکەن. شێرکۆ بەوەسییەتنامەکەی مۆدێلێک���ی نوێی پەیوەن���دی لەنێوان نووس���ەر - مردن و گۆڕستان - فەزای ش���ێرکۆ دروس���تدەکات. گش���تیدا لەنێوەندی بەبەخاکسپاردنی دەیەوێت ش���اردا، مانای گۆڕو گۆڕس���تانمان بۆ دەس���تکاریبکات. ش���ێرکۆ دەیەوێ���ت شاردا فەزاگشتییەکەی لەنێوجەرگەی پرسەمان نوێی مۆدێلێکی ئامادەبێت و بۆ بەرهه مبهێنێت. پرسەگرتن بۆ شێرکۆ بێدەنگی���ی نییە، بەڵکو قس���ەکردنە. بەم مۆدێلەش دۆخێک دروس���تدەکات گەر هه رکەس���ێکی ت���ر، دوای خۆی، دوبارەبکات���ەوە، بیرۆکەی���ە ئ���ەم الساییکردنەوەیەکی بێتامی ئەو بکات. لەفەزای دوورکەوتن���ەوە ش���ێرکۆ بۆ گش���تی مردنێکی ترە، جیاواز لەمردنە فیزیکییەکە. ئەو خواستی ئەوەی هه یە بۆ چرکەس���اتێکیش بەتەنه���ا نەبێت، لەگەڵ نووسەران و شاعیران و گەنجان و کوڕو کچی کوردستاندا بێت، دەیەوێت لەن���او کتێبەکانیدا بێت و کتێبخانەکەی ئ���ەو دەیەوێت هه موو بەجێنەهێڵێت. شتێک لەماڵە نوێکەیدا ئازادبێت، تاکە ش���تێک کە دەشێت شارەوانی بتوانێت لەو ماڵە تازەیەیدا لەخۆی و مێوانەکانی قەدەغەیب���کات، جگەرەکێش���ان بێت. ئەو نایەوێت بچێت بۆ گۆڕستان، نەک لەبەرئ���ەوەی نایەوێت ژیانی داهاتووی لەگەڵ مردووەکاندا دابەشبکات، بەڵکو دەیەوێ���ت ژیانی داهاتووش���ی لەگەڵ هاونیش���تیمانانی عاش���قان و هاوڕێ و ئەم گەر بەس���ەربەرێت. واڵتەکەی���دا ش���ێرکۆ بکەینەوە گەورەتر بیرۆکەیە لەپەراوێ���زی گۆڕس���تان دەیەوێ���ت ش���ارەوە بگەڕێنێتەوە بۆ ناو ناوەندی شار. شوناس���ێکی نوێ بۆ مردووەکان دروس���تبکات، تاوه ک���و غەریب نەبن، تەنها نەژی���ن، دەیەوێ���ت ماڵەکانیان لەکەناری ش���ارەوە بهێنێت���ە نێوەند،

تاوەکو لەگەڵماندابن و لەناوماندابن.وەکو ئاشکرایە گۆڕستانەکانی واڵتانی ئێمە هه میشە لەقەراغ شارو دەرەوەی بەش���ێک م���ردووەکان گوندەکان���ن. نین لەفەزای گش���تی. ئ���ەو رەهه ندە ئایینەی بۆ مردوو هه یە، الی ش���ێرکۆ ت���ەواو پێچەوانەیە. ش���ێرکۆ هه روەکو نوێگەربوو، دەیەوێت لەژیانی���دا چۆن لەمردنیش���دا ه���ه ر نوێگەربێ���ت. ئەم نوێگەرییە بەتەنها لەو ترس���ە قووڵەوە م���ردووەکان ک���ە س���ەرچاوەناگرێت لەپەراوێزی کۆمەڵگادان و بەتێپەڕبوونی کات تەنها کەس���ە نزیکەکانیان لەبۆنە بەس���ەریاندەکەنەوە، ئایینیەکان���دا بەڵک���و مانای ئەوەیە کە ئەو دەیەوێت رەهه ندێکی تری دوبارە لەدایکبوونەوە لەکولت���ووری مردن���دا دروس���تبکات. النیک���ەم ئەم کولتوورە لەواڵتی ئێمەدا جێ���گای تێڕامانێک���ی قووڵە، چونکی تاوەکو ئەمڕۆ کەس نازانێت گۆڕی نالی لەکوێیە، کەسانێکی زۆر گۆڕی مەحوی ناناس���ن، کەم قوتابی و خوێندکار هه ن بزانن ئارام���گای پیرەمێ���ردو گۆران و قانیع و هه ردی و هتد لەکوێن. ئەم ترس و خەمی دوورکەوتنەوەیە لەخەڵک، تەنها لەخولیاکانی شێرکۆی نەبووە بەشێک زین���دوو، بەڵک���و دەب���ن بەخەمێکی پەراوێزکەوتن و تەنهاب���وون و گەورەی

لەیادچوونەوە لەالی شێرکۆی مردوو.

بوونەوەرێکە هۆشمەندە تاکە مرۆڤ مردن���ی بەلەدایکب���وون و بەرامب���ەر خۆی، ئ���ەو دەزانێت کە لەدایکدەبێت و لەدایکبوون دەمرێت. کە دەش���زانێت بەمان���ای هاتن دێت بۆ ن���او جیهان و مردنی���ش دەرچوونە لەجیه���ان. ئەم پرۆس���ەیە بەو مانای���ە نایەت کە ئێمە ژوورەوەو دێین���ە لەدەرگایەک���ەوە لەدەرگایەکی تریشەوە دەچینە دەرەوە، بەڵکو ب���ەو مانایە دێت کە ژیان لەناو بازنەیەکی لولپێچیی بەردەوامدایە. لەم پرۆس���ەیەدا ژیان و م���ردن دوو دۆخی ناکۆک نی���ن، دوو حاڵەتی دژ بەیەکتر نین، بەڵکو یەکتر تەواودەکەن، چونکی هیچیان بێئەوی تریان ناتوانێت هه بێت، نەمردن���ی ب���ەردەوام هه ی���ەو نەژیانی بەردەوام. خولی���ای مرۆڤ بۆ نەمریی تەنه���ا لەئامادەبووندای���ە لەناو فەزای گشتییدا. هه ر ئەم خولیای نەمرییەشە دەشێت لەدوای مردن مرۆڤ لەخوداوەند

جیابکاتەوە.

بەوەس���ییەتنامەکەی ش���ێرکۆ دەیەوێ���ت پێمانبڵێت، ت���ا ئەوکاتەی من لەناوتاندابم من هه م، تا ئەوکاتەی گۆڕەک���ەم قەرەباڵغبێ���ت، من دەژیم. ک���ەی م���ن لێتاندوورکەوتم���ەوە یان لێمدوورکەوتن���ەوە، ئەوکات���ە مان���ای مردن���ی کۆتایی من دەس���تپێدەکات. ئ���ەو پێماندەڵێت من دەمەوێت جیهان ماڵ���م بێت، ن���ەک ماڵێک���م لەجیهاندا هه بێ���ت. ئ���ەم ماڵە نوێیەی ش���ێرکۆ ماڵێکی شەخسیی نییە، بەڵکو ماڵێکی گش���تییە، رووبەرێکە ک���ە هه موومان دەتوانی���ن تیای���دا گفتوگۆبکەین، رای

جیاوازم���ان هه بێ���ت و بی���ر لەجیهان بکەین���ەوە. ئێمە ناتوانی���ن بەتەنهایی بیر لەجیهان بکەینەوە. بۆیە ش���ێرکۆ پێویستی بەو فەزا گشتییەیە بۆئەوەی

بەردەوام بیربکاتەوە.ئ���اگاداری بێئ���ەوەی ش���ێرکۆ فەلسەفەکەی هانا ئارێنت بێت لەسەر بەوەسییەتنامەکەی کەچی “نەمریی”، گرنگ���ەی رەهه ن���دە ئ���ەو خ���ۆی ئارێنتمان نیش���اندەدات ک���ە پێیوایە بیۆلۆگییەکەی���ەوە ل���ەرووە م���رۆڤ ئەوەی بەس���ەردەچێت، بوونەوەرێکە وا لەم���رۆڤ دەکات نەمربێت بریتییە کاتێک ئینس���انیش لەیادەوەرییەکان. ی���ادەوەری بەرهه مدەهێنێ���ت کە دوو ش���تی هه بێ���ت، یەکەمی���ان کردەیەو دووەمیشیان وش���ە. ئەم دوو شتەش تەنها دەتوانن لەناو رووبەری گش���تیدا

نەمری خۆیان بپارێزن.مەزارگاک���ەی دەیەوێ���ت ش���ێرکۆ راس���تەقینەی بەپەرلەمانێکی ببێ���ت نووسەران و ش���اعیران، کچان و کوڕان، عاش���قانی ئەدەب و فیکرو هونەر؛ ببێت بەرووبەرێکی گش���تی بۆ قس���ەکردن و گفتوگۆکردن و بیرکردنەوە لەباشترکردن و جوانترکردنی جیهان و ببێت بەشوێنێک بۆ چێژوەرگرت���ن. ببێت بەپەرلەمانێک ک���ە نەس���ەرۆکی هه بێ���ت و نەدەوامی رەسمی، بەڵکو رووبەرێکی کراوە بێت کە جێگای هه موومان���ی تێداببێتەوەو گروپەکانی راس���تەقینەی پلورالیزمی کۆمەڵ���گای ئێمەی تی���ادا بپارێزرێت و

رێزی لێبگیردرێت.کۆمەڵگای سیاسیی ئێمە بەچەشنێک پۆالریزەو دابەشبووە کە بۆ نووسەرەکانی ئاسان نییە نەبەزیندوویی و نەبەمردوویی س���ەربەخۆیی خۆیانی تێ���دا بپارێزن. ئاس���ان نییە هه ڵوێستی نووسەرەکانی نەبن بەبەشێک لەسیاسەتی ئەم حیزب یان ئەو رێکخراو. لەم جیهانەدا ئاسان نییە ئ���ەوە بیت کە هه ی���ت، چونکی ماشێنێکی گەورەی شوناسدابەشکردن و لەئارادای���ە؛ شوناسبەخش���ینەوە پرۆس���ەیەک لەئارادایە ک���ە دەیەوێت رۆش���نبیرەکان بکات بەوەی کە ئەوان دەیانەوێ���ت. گ���ەر ش���ێرکۆ لەژیانی سیاسییدا ئینتیمای بۆ ئەم حیزب یان ئەو رێکخراو هه بووبێت، ئەوە لەجیهانی ئەدەبدا بەتەنها موڵکی سلێمانی نییە، بەتەنها موڵکی کوردس���تانی باش���وور نیی���ە، بەتەنه���ا موڵک���ی خۆرهه اڵتی ناوینیش نییە، بەڵکو ش���ێرکۆ چیدی ئەدەب���ی لەکتێبخان���ەی کتێبێک���ە جیهانی���ی و شوناس���ێکی جیهانگەرایی هه یە. بۆیە تاک���ە حورمەتێک بۆ ئەم شاعیرە دابنرێت، رێزگرتنە لەشوناسە ئەدەبییەکەی و دابەشنەکردنێتی لەنێوان ف���ەزا ناک���ۆک و دژبەیەکەکانی دونیای سیاس���ەتدا. چەندە نالی دامەزرێنەری کوردییە، کۆن���ی ئەدەبی���ی زمان���ی دامەزرێن���ەری ش���ێرکۆ ئەوەن���دەش کوردییە. ئەدەب���ی مۆدێرن���ی زمانی بۆی���ە ئومێ���دم وای���ە هه روەکو چۆن سیاسییەکان هه موو شتێکیان لەنێوان خۆیاندا دابەش���کردووە، ئەم س���امانە نەتەوەیی و کتێبەش���مان دابەشنەکەن. ئ���ەم کتێبە موڵک���ی هی���چ الیەکیان نییە، بەتەنها ش���انازیی هیچ حیزبێک نییە، ئینتیمای لەم���ڕۆ بەدواوە تەنها بۆ ئەوانەیە کە کتێبیان خۆش���دەوێت، کوردستانیان خۆش���دەوێت، شیعریان ئینس���ان کەرامەت���ی خۆش���دەوێت و

دەپارێزن و رێز لەعەشق دەگرن.فیزیکییەکەیەوە ل���ەڕووە ش���ێرکۆ ب���ەاڵم لێکردی���ن، ماڵئاوای���ی نایەوێ���ت جارێک���ی ت���ر بمرێت���ەوە. بۆ خواس���تێکە وەسییەتنامەکەش���ی دوبارەئامادەب���وون لەدایکبوون���ەوەو بەوەس���ییەتەکەی ئ���ەو لەجیهان���دا. پەیامێکمان ب���ۆ دەنێرێت کە نایەوێت دەیەوێت بەڵک���و بمرێت���ەوە، دوبارە جارێکی ت���ر لەدایکبێتەوە. ئەو خەمی ئەوەی هه ی���ە تەنهابێت و دەوری چۆڵ بێ���ت، قس���ە نەمێنێت، کە قس���ەش نەما کرداریش دەمرێت. ش���ێرکۆ ئەو راس���تییەی باش دەزان���ی کە جیهانی گۆڕستان، جیهانێکی بێجووڵەو مردووە، جیهانێکە بێدەنگ و بێرەنگ. بۆیە هاتنی بۆ ناوجەرگەی ش���ار، هاتنەوەیە بۆناو جیهانی زیندوی ژیان، هاتنەوەیە بۆ ناو لەدایکبوونەوەیەکی گشتیی و رووبەری نوێی���ە. ش���ێرکۆ دەیزانی ک���ە مرۆڤ لەڕێگای لەدایکبوونەوە س���ەرەتایەکی نوێ دەس���تپێدەکات ک���ە بەردەوامیی

کۆتاییەکانی تر دەگەیەنێت.

گۆڕ وەکو جێگایەک بۆ دوبارە لەدایکبوونەوە

پێنوسه كه تدا به دوای كوردی وشه ی بیانهۆنیت���ه وه و ورد ورد ده گه ڕێ���ن، ل���ێ ڕه نگاوڕه نگی���ان ملوانكه یه ك���ی پێكبهێنیت، بیكه یته گه ردنی نیشتمان. شاخ و ڕوباره كانی كوردستان به تاسه وه تۆن، تازه ترین ش���یعری چاوه ڕوان���ی ده زان���ن ت���ۆی عاش���ق چ���ۆن بۆیان ده سوتایت و ده سوتێیت. ئه و نیشتمانه ی ده ڵێی دڵۆپێك خوێنه به سه ر نه خشه ی ئه م جیهانه وه ، دیسان كزكز بۆ كوڕێكی

خۆی ده گریێت.تۆدا له گ���ه ڵ ئه زمونیان هه موی���ان هه بو، تۆیش هه مویانت ئه زموبو. ژیان الی ت���ۆ ڕس���ته یه كی ناڕێكوپێك بو، هه میشه ڕێكتده خس���ته وه و ده تگۆڕی. ده س���تكاریت ده كردو وشه كانت پاش و پێش ده خس���تن، به اڵم هه رگیز نه یشبو به و ڕس���ته جوانه ی ت���ۆو من و ده یانی دیكه ی���ش ویس���تومانه و ده مان���ه وێ.

پێش���تریش، ئه وانه ی پێ���ش ئێمه یش هه ر ئه و ئاواته یان له دڵدا بو، جه زیری و خانی، نالی و مه والنا خالید، مه وله وی و مه حوی، سه ججادی و مه سعود محه مه د، ئاواتیان ئه وه بو ڕسته ناڕێكه كه ی ژیان له ڕوی ڕێنوس���ه وه ، ڕێزم���ان و له ڕوی جوانت���رو ئێس���تێتیكه وه ن���اوه ڕۆك و ڕاستترو باش���تر دابڕێژنه وه ، به اڵم ئه و ئاواته یان له گه ڵ خۆیاندا برده ژێر گڵ.

چیت تاقینه كرده وه و كامه ت نه ئه زمو؟ ش���اره زای هه مو كۆاڵنه كان���ی هه ژاری بویت و به هه مو شه قامه كانی به دبه ختی و بێده سته اڵتی و چه وسانه وه دا گه ڕابویت. نهێن���ی و پێش���مه رگایه تی، خه بات���ی ئاواره یی، تاراوگه و دڵداری، عیش���ق و هه ڵستانه وه ی، شۆڕش���ێك و هه ره سی دیلێتیی گه لێك و ئازادبونی، سیاسه ت و كورس���یی وه زاره ت، په خشان و شیعر، نوێ، خۆش���ی و خه فه ت... كالسیك و هه موت تاقیك���رده وه ، ئه زمونت له گه ڵ گش���تیاندا هه بو. شاعیر ده بێ له هه مو بنۆشێت. شه رابێك له هه مو شه ربه ت و هه ر م���ه رگ، ته نیا هه ر م���ه رگ مابو بیناس���یت و ببیته ئاشنای. هه ر مردن ماب���و ده س���توپه نجه ی له گ���ه ڵ نه رم بكه یت. ش���یعرت بۆ ژی���ان و بۆ هه مو ڕه نگه كان���ی ژیان نوس���ی. هه ر مه رگ مابو، ش���یعرێكی جوانی بۆ بنوسیت. ئێس���تا ئه وه تا دوایین شیعری خۆتت

نوسی؛ قه سیده ی مه رگ.

لەڕاس���تیدا ئەو خاڵەی ک���ە ته وه ری عەشق و خۆشەویس���تی و تەوه ری ئازادی لەشیعری شێرکۆدا بەیەکەوە کۆدەکاتەوەو ش���ەهادەتە. تێکەڵدەکات، بەیەکتریان شەهید لەئەدەبیاتی ئەم پیاوەدا ناوکێکی ترە بۆ مرۆڤێکی عاش���ق و جەنگاوەرێک ب���ۆ ئ���ازادی، هێمایەکی ڕاس���تەوخۆیە ب���ۆ مرۆڤێک ئ���ەوەی ک���ە دەیجوڵێنێت خۆشەویس���تییەکی قووڵ و گەڕانێکی پڕ مەترس���ی و ڕیس���کاویە بەدوای ئازایدا. شیعری شێرکۆ بێکەس ڕووبەرێکی رەمزی بەرفراوان���ە ب���ۆ کۆکردن���ەوەی ئازادی و

خۆشەویستی و شەهادەت بەیەکەوە.

کۆتاییبەقووڵی پیاوێک���ە بێکەس ش���ێرکۆ هه ردوو دەس���تی لەناو مێژووی سەدەی بیس���تەمی ئێمەدایە. پیاوێکە بەناو ئەم مێ���ژووەدا دەگەڕێ���ت و پارچە س���وتاوو وێرانکراوەکان���ی خن���کاوو ک���وژراوو زۆرەوە بەمەراقێک���ی کۆدەکات���ەوەو دەیانباتە ناو ماڵی شیعرەوە، بەئومێدێکی زۆریشەوە لەو ماڵە شیعرییەوە دەیەوێت بپەڕێتەوە ب���ۆ ناو مێژوویەک���ی پاکترو شێرکۆ ش���یعری ئینس���انیتر. جوانترو بەردەوامە س���وڕانەوەیەکی ئەزموون���ی بەن���او وێرانەیەکی ئینس���انی گەورەداو تۆمارکردن���ی ڕووکارە خەمبارەکانی ئەو وێرانەیە، بەاڵم ئەم تۆمارکردنە بۆ ئەوە نەئ���ەو دونیایەم���ان لەبیرنەچێتەوە کە وێران���ەو میلەتێکی تێدا دیلکراوە، بەڵکو بۆئەوەیە وزەی ئەوە لەناو خۆمان و لەناو مێژوودا دروس���تبکەین بۆ ئ���ەوەی ئەو وێرانەیە بگۆڕین. ئیس���تاتیکای شیعری بینین و ئیس���تاتیکای بێکەس ش���ێرکۆ هه س���تپێکردن و هه وڵدان���ی گۆڕینی ئەو وێرانە ئینسانییەیە. مرۆڤ کە لەبەهه شت دەرکرا دوو ئەگ���ەری لەبەردەمدایە، یان ئەوەتا تەس���لیمی ئەو قەدەرە س���ەختە دەبێت و دادەنۆشێت، یان ئەوەتا هه موو هێزێک دەخاتەکار ب���ۆ گەڕانەوە بۆ ئەو بەهه ش���تە، لەهێزی ئی���رادەوە بۆ هێزی زمان. ش���ێرکۆ بێکەس سەر بەئەگەری لەگەڵ دەیەوێت پیاوێک���ە دووهه میانە، خۆیدا بمانبات بۆ بەهه شت، بەهه شتێک لێ���رەو لەئێس���تادا، ی���ان لەس���بەینێ و بەهه ش���تێک بێگوم���ان دووس���بەیدا. ن���ا لەئایدیۆلۆژی���اوە هاتبێ���ت، بەڵکو لەباوەڕی ئینسانەوە بەدونیایەکی باشترو ئینس���انیترەوە جوانترو بەمێژوویەک���ی

هاتبێت. لەهه مووش���ی گرنگتر شێرکۆ بێکەس پیاوێ���ک ب���وو ڕاس���تگۆ ب���وو لەگ���ەڵ بیرکردنەوەو عەقڵ و ئیحساس���ی خۆیدا. بێ ش���ەرمکردن ئەوەی بەڕاستی دەزانی ئەینووس���ی، ئ���ەوەی بەهه ق���ی دەزانی بەش���ایانی چیش���ی بەرگریلێدەک���ردو هێرش���کردنە س���ەر زانیبێ���ت هێش���ی کردۆتەس���ەر. کەی بەپێویستی زانیبێت بچێت���ە س���ەر ش���ەقامەکان و ناڕه زایی دەرببڕێ���ت چ���ووە، کەی���ش ب���اوەڕی وابووبێت پێویس���تە بەرگری لەم یان لەو کردوویەتی. ب���کات، کۆمەاڵیەتی هێزی لەم سااڵنەی دواییدا ئەم پیاوە بەحەفتا لەناو خۆپیشاندانەکاندا، تەمەنەوە ساڵ لەن���او ناڕەزاییدەربڕینەکان���دا، لەن���او کەمپین���ە جۆربەجۆرەکاندا، ئامادەبووە. هه موو قورس���اییە شیعری و رەمزییەکەی خ���ۆی دەخس���تە پ���اڵ هه م���وو ئ���ەو بەشایسەتی کە ڕووداوانەوە مەس���ەلەو بەرگریکلێکردن���ی دەزانی���ن. لەمەش���دا وەک خ���ۆی تێگەیش���تنی عەق���ڵ و شاعیرێک مەحەکی بوو. شێرکۆ بێکەس لەمێژووی ئەدەبی و ئیس���تاتیکی سەدەی بیس���تەمی ئێمە دەربهێن���ە، نەک تەنها کەلێنێکی گ���ەورەی تێدەکەوێت، بەڵکو زیاد لەپایەیەک لەپایە س���ەرەکییەکانی

دەڕوخێت.

شێرکۆ بێکەس و منئەوەندەی بیرم بێت من تائێس���تا سێ جار ب���ۆ مردوەکان گریاوم، س���اڵی پار بۆ دایکم کە لەپڕو بێهیچ پێش���ینەیەک لەڕووداوێک���ی هاتوچ���ۆدا مرد، س���اڵی 1983 بۆ پۆلێک لەپێشمەرگەی هاوڕێ و دۆستی ڕاس���تەقینەو دێرینم، ئەم چەند ڕۆژەی دوایش چەند جارێک بۆ ش���ێرکۆ بێک���ەس. یەکێک لەو هۆکارانەی وا لەمن دەکات کوردبوون���ی خۆمم خۆش���بوێت و ڕێزێکی تایبەتم بۆ ئەو ڕاس���تییە هه بێت کە کوردم، بوونی ئەزموونی ش���یعریی و ئیس���تاتیکی ئەم پیاوەیە. ئ���ەم پیاوە چەندان جار ڕووە جوانەکانی کوردبوون و ڕووە جوانەکانی زمانی کوردی وەک زمان و ڕووە جوانەکانی شیعری وەک تۆمارێکی ویژدان���ی بۆ خەم���ە قووڵەکانی مرۆڤ، نیشاندام. ئەمەش بەسە بۆئەوەی تا ئەو سێ شتە مابن، مەبەستم تا کوردبوون و تا زمان���ی کوردی و ت���ا جوانیی مابێت،

ئێمە لەگەڵ ئەم پیاوەدا بمێنینەوە.

هه ر مه رگ مابوو...بۆ‌كۆچی‌هاوڕێی‌شاعیر‌شێركۆ‌بێكه‌س

فه رهاد شاكه لی

ئاراس فه تاح

ئەو نایەوێت بچێت بۆ گۆڕستان،

نەک لەبەرئەوەی نایەوێت ژیانی

داهاتووی لەگەڵ مردووەکاندا

دابەشبکات، بەڵکو دەیەوێت ژیانی

داهاتووشی لەگەڵ هاوڕێ و عاشقان و هاونیشتیمانانی

واڵتەکەیدا بەسەربەرێت

شێرکۆ دەیەوێت گۆڕستان

لەپەراوێزی شارەوە بگەڕێنێتەوە بۆ ناو

ناوەندی شار

شێرکۆ بێکه س فۆتۆ: بیار ره شید

شێرکۆ‌بەوەسییەتنامەکەی‌دەیەوێت‌پێمانبڵێت،‌تا‌ئەوکاتەی‌گۆڕەکەم‌قەرەباڵغبێت،‌من‌دەژیم

بیروڕا(390( سێشه ممه 142013/8/13 birura.awene@gmail.com

له سه ره تای هه شتاكانی سه ده ی رابردو، له گه رمه ی شه ڕی ئێران-عێراق، یه كێتی هێزێك���ی نارده كوردس���تانی ئێران بۆ یارمه تیدان���ی كوردان���ی خۆره���ه اڵت و كۆمه ك به هێ���زه كوردیه كان، ئه مه ش كۆم���اری شۆڕش���ی دوای دروس���ت ئیسالمی ئێران و پاكتاوكردنی سه رجه م له خاكی عه لمانی���ه كان كوردی و هێزه ئێران له سه ر ده س���تی ده سه اڵتدارانی

شۆڕشی ئیسالمی .ئ���ه وه س���ه رده مێك بو ك���ه كورد ن���ه كیان���ی هه بو، نه بس���تێك خاكی كوردس���تانی عێراقی له به رده ستدا بو. به اڵم له ئێستادا له سه رده م و قۆناغێكی ت���ردا ده ژی���ن. له س���ایه ی جۆرێ���ك له حوكمڕان���ی له هه رێمی كوردس���تانی تردایه و له قۆناغێكی دۆخه ك���ه عێراق ش���وێن هه مان ش���وێن ب���ه اڵم كات و

سه رده مێكی جیاوازتر.خۆرئ���اوا له كوردس���تانی ئ���ه وه ی روده دات، جینۆس���ایده به مان���ا هه ره تراژیدیه كه ی جینۆس���اید. ره شه كوژی روخانی له سه روبه ندی كه نه ته وه یه كه دیكتاتۆردایه . ئه مه ش له س���ه روبه ندی جیهانگیری و كاڵبونه وه ی س���نوره كان. بیرمانبێته وه له بیس���ته كانی س���ه ده ی رابردودا كه س���نوری گه الن دروس���ت ده كرێ���ت ك���ورد ده بێت���ه قوربان���ی ، له ئێستادا كه سنوره كان كاڵده بێته وه و جیه���ان ده بێت���ه گوندێك���ی گ���ه وره ك���ورد هه رده بێت���ه وه به قوربانی . واته له سه روبه ندی كێشانی سنوری گه الندا ك���ورد بۆت���ه قوربانی و له س���ه رده می كاڵبون���ه وه ی سنوره كانیش���دا ك���ورد به و ش���ێوه یه له به رده م جینۆس���ایددا خ���ۆی ده بینێته وه وه ك���و له وێنه كاندا ده یانبینی���ن ك���ه ئه گه ر ئ���ه م جۆره ده ڵێین ببینین له فیلمه كانیشدا وێنانه

زیاده ڕۆیی تێداكراوه . له ئێس���تادا ئه وه ی بۆت���ه جێگه ی مش���تومڕی زۆرێ���ك له هێ���زو الیه ن و

تاكه كان له كوردس���تانی عێراق ئه وه یه كه ئای���ا كۆم���ه ك به برا ك���ورده كان له خۆرئ���اوا بكرێ���ت یان نا؟ ئێس���تا وه رگرتوه و ت���ری فۆڕمێكی كۆم���ه ك به ش���ێوازێكی تر كۆم���ه ك به ناوچه كه ده كرێت. هه ندێك له گه نجه كانی باشور ده چنه به ره ی به ره ی نوس���ره وه و شه ڕ به برا ك���ورده كان ده كه ن، ئه م گه نجانه پێده چێ���ت ئه وه نده ی ئاره زوی ش���ه ڕ بكه ن، ئ���اره زوی تری���ان نه بێت، ئه م ج���ۆره له گه نج له كوردس���تانی عێراق ده ژین و كوشنده دا له ده ستبه تاڵییه كی ئاره زوی ئه وه ده كه ن ش���تێك بكه ن،

شار بێت یان شتی تر.

له سه ر ئاستی ده س���ه اڵتی سیاسیدا فۆڕمێك���ی ت���ره . پارت���ی دیموكراتی كوردس���تان دو هه ن���گاوی زۆر تراژید ده نێت له خۆرئاوا. ئه مه ش وه ك هه نگاوه تراژیدیه ناوخۆییه كانی له كوردس���تانی عێراق كه ده موچ���اوی ئه م هێزه وه ك هێزێك���ی دیكتات���ۆر نیش���انده دات . هه نگاوی یه كه م دروس���تكردنی حزبی به كۆمه ك ئه مه ش له خۆرئاوا كارتۆنیه ده زانی���ن له ئێس���تادا به تورك���ه كان، په یوه ندیه ك���ی ئابوری پت���ه و له نێوان پارتی و توركیادا هه یه . دروس���تكردنی

حزب���ی كارتۆن���ی وه ك چ���ۆن پارتی له كوردس���تانی عێراق له بیس���ت ساڵی رابردودا ئیش���ی له سه ركردوه ئێستاش له خۆرئاوا له س���ه ر ئ���ه م فۆڕمه ئیش ده كات ب���ۆ الوازكردنی ئ���ه و پارته ی كه له په كه كه وه نزیكه ئه مه ش له س���ه ر خواس���تی توركه كان. دوه م داخستنی عورفێكی له هیچ ئه مه ش س���نوره كان سیاس���ی و ئه خالقیدا جێگه ی نابێته وه ك���ه نه ته وه یه ك جینۆس���اید بكرێت و به س���ه ر خه ڵكدا هێزێكی���ش س���نور

دابخات. له بیست عێراق له كورس���تانی كورد ساڵی رابردودا توشی جۆرێك له ته مه ڵی بوه كه توانای كۆمه ككردنی به ئه وی تر كوردستانی حزبه كانی له ده س���تداوه . ئیس���المیه وه به عه لمان���ی و عێ���راق له جاده ی ناتوانن ناوچه یین و هێزگه لی قیر الب���ده ن. ئه م هێزان���ه هه رچه نده باش له چوارپارچه ی كوردستان ده كه ن به اڵم ناتوانن له س���نوری ده س���ه اڵتی خۆیان هه نگاوی فراوانتر بنێن. ئه مه ش به جیاواز له هێزێك���ی وه ك په كه كه كه س���ه ركه وتوترین هێزه بۆ كۆمه ككردنی باره ی���ه وه ل���ه م ت���رو پارچه كان���ی

گه مه كه رێكی سه ركه وتوه . له بیس���ت س���اڵی رابردودا هه رێمی له ته مه ڵی و كوردستانی عێراق جۆرێك به رخۆری به خ���ۆوه بینیوه كه به ناوی له ده س���تداوه و ئ���ازادی ئازادیی���ه وه سه رجه م هه وڵه كانی له خۆشگوزه رانی و رابواردنی رۆژان���ه دا كورتده كاته وه كه كاتی ئ���ه وه ی نیه كۆم���ه ك به وی تر هه وڵه كانی ئۆپۆزس���یۆنیش ب���كات. ب���ۆ ئه وه یه كه ئه وه ی خۆش���گوزه ران نیه ده بێت خۆش���گوزه ران بژێت و له م

الیه نه وه كۆمه ك به ده سه اڵت ده كات.من ته س���ه ور ناكه م هێ���زی چه كدار له باش���ور كۆم���ه ك به برا ك���ورده كان له باش���ور س���ه ربازی هێزی ب���كات، ئه وه نده ی له ملمالن���ێ ناوخۆییه كانه وه س���ه رقاڵكراوه ، ئه وه نده مه ش���قی پێ نه ك���راوه كه كۆمه ك ب���ه وی تر بكات. بۆ س���ه ركوتكردنی ناوخۆوه له شه ڕی ناوخۆی���ی ، خۆپیش���انده رانی له س���ه رقاڵبون به موچ���ه و ئیمتیازه وه تا قه ڵه وبون به ده س���ت چاودێریكردنی وایكردوه ناوخۆییه كان، س���ه رهه ڵدانه ئومێد به هێزه كانی ئێمه بۆ كۆمه ككردن به برا ك���ورده كان له خۆرئاوا ته واو الواز

بێت.

کۆسرەت رەسوڵ عەلی، کە لەئێستادا یەکێت���ی ن���او یەکەم���ی بەکەس���ی بەحوکمی ه���ەم ئەویش دادەنرێ���ت، پێگەی کەسایەتی خۆی لەناو هەولێرو هەمی���ش چونک���ە بەفەرم���ی جێگری یەکەمی سکرتێری گش���تی یەکێتییە، نامەیەک بەبۆنەی جەژنەوە، ئاڕاستەی نەوش���یروان مستەفا، رێکخەری گشتی بزوتن���ەوەی گ���ۆڕان دەکات، کە پڕە

لەدەاللەت و مەغزای سیاسی.ناردن���ی نام���ە لەالیەن کۆس���رەت مستەفا نەوش���یروان بۆ رەس���وڵەوە لەکاتێکدایە، کە لەدوای دروس���تبونی بزوتن���ەوەی گۆڕان���ەوە ت���ا هەنوکە، نێوانی یەکێتی و گۆڕان هێندەی ئیستا خ���راپ نەب���وە. بۆیە ناردن���ی نامەی جەژنە پیرۆزەی کۆس���رەت رەس���وڵ، دەکرێت ش���یکردنەوەی سیاسی وردی بۆ بکرێت، چونکە نامەکە هاوڕێیایەنە نییە )وەک ئەوەی لەنامەکەدا هاتوە(، ئاڕاستەکراوی مەسجی سیاسی بەڵکو تێدایە، چونکە نێوانی خودی کۆسرەت رەسوڵ و نەوش���یروان مستەفا، لەدوای دروستبونی گۆڕانەوە، چەندین سەختی و هەورازو نشێوی بەخۆوە بینوە، تا ئەو نەوش���یروان رادەی���ەی چەند جارێک یاداش���تەکانیەوە لەڕێگەی مس���تەفا داوە، رەس���وڵی کۆس���رەت لەخودی کۆس���رەت رەس���وڵیش بەهەمانشێوە

وەاڵمی داوەتەوە لەڕێگەی وتارەوە.نامەی رەس���وڵ کۆس���رەت کاتێک جەژن���ە پیرۆزە دەنێرێ���ت، لەپەیوەند لەیەک���ەم یەکێتیی���ەوە، بەناوخ���ۆی

ش���یکردنەوەدا ئ���ەوە دەردەکەوێ���ت، کە کۆس���رەت رەس���وڵ لەڕێ���ی ئەو نامەیەوە دەیەوێت ئەوە نیش���انی باڵە جیاوازەکانی ناو یەکێتی بدات، کە ئەو کەس���ی یەکەمی یەکێتییە لەئیستاداو هیچ رێککەوت���ن و تەنگەژەیەک لەگەڵ دەرەوەی یەکێتیی���دا بێ ئەو ناکرێت و

ئەو یەکێکە لەپایە گرنگەکانی یەکێتی و، ئەو دەتوانیت رێڕەوی تەنگەژەکان بگۆڕێ���ت و پەیوەندی دروس���ت بکات، ئەمە یەکێکە لەمەس���جە سیاسییەکان کە دەیەوێت لەڕێگەی ئ���ەو نامەیەوە

بەباڵەکانی تری ناو یەکێتی بدات.کۆس���رەت رەس���وڵ، وەک هەمیشە بەوە ناس���راوە، کە گۆڕان���ی لەپارتی پێباش���تر ب���وە، ئەگەرچی گ���ۆڕان و پەیوەندییەکانیان لەئیس���تادا یەکێتی بارگرژییەک���ی زۆری پێوە دیارە، بەاڵم ئەم نامەیە وەک دەستپێش���خەرییەکی یەکێتی )بەتایبەتیش خودی باڵەکەی کۆسرەت رەس���وڵ( بۆ هێورکردنەوەی نێوان خۆیان و گۆڕان دێتە بینین، چونکە یەکێتی لەوە دەچێت گەیش���تبێتە ئەو بڕوایەی کە زیان لەهەڵبژاردن دەکات، ئەگەر بەم بارگرژییەی ئیستایەوە لەگەڵ گ���ۆڕان بچێتە هەڵمەتی هەڵبژاردنەوە، بۆیە ئەم نامەیە دەستپێشخەرییەکە بۆ گ���ۆڕان، بەاڵم ئایا گ���ۆڕان قبوڵی ئەو

دەستپێشخەرییە دەکات؟؟نامەکەی کۆس���رەت رەسول هاوکات پەیامێکیش���ە ب���ۆ پارتی، ک���ە تێیدا دەیەوێ���ت ئ���ەو مەس���جە بەپارت���ی رێککەوتن ئەگ���ەری ک���ە بگەیەنێت، لەنێ���وان یەکێتی و گۆڕاندا، هەمیش���ە ئەگەرێکی کراوەیە، ئەگەر بێتو ئەوەی یەکێت���ی مەبەس���تییەتی، پارتی بۆی ئەنجام ن���ەدات، ئ���ەوا بەدیلی پارتی بۆ یەکێت���ی گۆڕان دەبێت ) کە دیارە بەهەم���و پێ���وەرەکان یەکێتی و گۆڕان بەهەردوکیان���ەوە لەپارتی زیاتر دەنگ ئەگەرچی لەهەڵبژاردن���دا(، دەهێن���ن لەخراپترین دۆخی پەیوەندییشیاندا بن

لەگەڵ گۆڕاندا.ل���ەم روانگانەوە تەنها ش���تێک کە یەقین���ی تێدایە، ئەوەی���ە، کە ناردنی کۆس���رەت لەالیەن ک���راوە نامەیەکی مستەفا نەوش���یروان بۆ رەس���وڵەوە بەتایبەتی لەم کات���ەدا کە هەڵبژاردن لەڕێگەیە، بێ ئامانجی سیاس���ی نییەو ناکرێت تەنها وەک نامەیەکی ئاس���ایی

رۆتینی سەیربکرێت.

2009 حوزه یران����ی 24ی رۆژی په رله مان����ی كوردس����تان به جی����اوازی دیدی حزبی و ئایین����ی و نه ته وه ییه وه ، پڕۆژه ی ده ستوری هه رێمی كوردستانی به ده نگ����ی 95 ئه ن����دام له ك����ۆی 96 ئه ندام����ی ئاماده ب����و، په س����ه ند كرد. هه رچه ن����د هه ن����دێ ئه ندام����ی دیكه ی په رله مان س����ه رنجیان له سه ر پڕۆژه ی ده ستوره كه هه بوو دژی په سه ندكردنی ب����ون، ب����ه اڵم ئام����اده ی كۆبونه وه كه نه بون. له به رئه وه له پرۆتۆكۆل و یاس����ا په س����ه ندكردنی په یوه ندیداره كان����ی به ئاماده نه ب����و ده س����تور پ����ڕۆژه ی تۆماك����راون، ناڕه زاییه كه یان مۆركێكی یاس����ایی به خ����ۆوه نه گرت����وه ، ته نها ده نگ����ی د.نوری تاڵه بانی به ده نگی دژ ره سمییه كاندا له به ڵگه نامه به پڕۆژه كه

تۆماركراوه .د.ن����وری تاڵه بانی كه س����ایه تییه كی ناس����راوو ش����اره زای بواری ده ستورو یاس����اییه ، خه مخۆرێكی گه وره ی گه لی كوردس����تانه ، هه ر ل����ه دوای راپه ڕینی ئازاری 1991ه وه له هه وڵی ئه وه دا بوه كه هه رێمی كوردس����تان ببێته خاوه نی ده س����توری خۆی ، بۆ ئه و مه به س����ته ئاماده ك����رد، ده س����تورێكی پ����ڕۆژه ب����ه اڵم هه ر به پ����ڕۆژه مای����ه وه و نه بو به رده م نه خرایه چونكه به ده س����تور،

په رله مان����ی هه رێم ت����ا لێبكۆڵێته وه و دواتر په س����ه ندی ب����كات، هه رچه نده له ك����ۆی )99( په رله مانت����اری خولی )33(په رله مانتار په رله م����ان یه كه می له هه ردو فراكسیۆنه كه ی ناو ئه و خوله داوایان له سه رۆكایه تی په رله مان كردبو ئه و پرۆژه یه گفتوگۆی له س����ه ر بكرێت

به مه به ستی په سه ندكردنی .به اڵم دكتۆر نوری تاڵه بانی به رده وام ب����و له س����ه ر هه وڵه كانی ب����ۆ ئه وه ی هه رێم ببێته خاوه نی ده ستوری خۆی . كات����ێ به ناچاری����ی روی ل����ه ده ره وه ی كوردس����تان كرد، هه ر ب����ه رده وام بو به باڵوكردنه وه ی نوسین و به شداریكردن له كۆڕو كۆنفرانس����ی یاسایی و سیاسی، كه به شێكیان نێوده وڵه تی بون، وه كو ئه و كۆنفرانس����ه ی له مانگ����ی ئه یلولی 2004 له زانكۆی )پرنستن(ی ئه مه ریكی به سترابو بۆ لێكۆڵینه وه له سه ر دوارۆژی كۆنفرانسه دا له و عێراق، ده س����توریی بابه تێكی پێش����كه ش كرد له سه ر ئه و پرۆژه ده س����توره ی كه له ساڵی 1992 ئام����اده ی كردب����و، ب����ه اڵم په رله مانی هه رێم له به ر هۆكاری سیاسی گفتوگۆی له س����ه ر نه كرد. كاتێكی����ش گه ڕایه وه بۆ كوردس����تان و وه كو په رله مانتارێكی بێالیه ن چ����وه خولی دوه می په رله مان (2005 – 2009(و بوه ئه ندامی لیژنه ی یاسایی و لیژنه ی ئاماده كردنی پڕۆژه ی ده ستوری هه رێم، هه وڵێكی زۆریدا كه پڕۆژه ی ده ستورێكی مۆدێرن و شایسته به پێ����ی س����تاندارده جیهانییه كان بۆ هه رێم به زمان����ی كوردی ئاماده بكرێ. ه����ه ر له س����ه ره تاوه داوای كردبو ئه و پرۆژه ی����ه به زمانی ك����وردی دابڕێژرێ، هه روه ها س����ه رنجی زۆری له سه ر ئه و پڕۆژه ی����ه هه بو، به اڵم س����ه رنجه كانی به هه ند وه رنه گیران و فه رامۆشكران، هه ر له به رئه وه ش بو كه له سه ره تای مانگی

ته مموزی 2008 ده س����تی له ئه ندامێتی ئه و لیژنه یه كێشاوه ته وه و وازیهێناوه .

ئه و رۆژه ی كه پڕۆژه ی ده س����توری كوردس����تان له په رله مان����ی هه رێ����م ده نگی له س����ه ردرا، د. نوری تاڵه بانی تاك����ه ئه ندامی په رله م����ان بو له دژی په س����ه ندكردنی پڕۆژه ك����ه ده نگی دا. له وانه ی����ه ل����ه و كات����ه دا ئ����ه و ده نگه دژه هێن����ده جێگه ی بای����ه خ نه بوبێ و سه رو نه خرابێته راگه یاندنی رۆشنایی بوبێ به ژێر ش����ه پۆلی ده نگی زۆرینه ی

ده نگده رانه وه !س����ه رباری ئه وه ی پڕۆژه ی ده ستور

په رله مان به كۆده نگی����ی تاڕاده ی����ه ك په س����ه ندكرا، به اڵم نه خرایه راپرسیی گش����تییه وه ، هه ر وه ك پڕۆژه مایه وه و

تائێستاش نه بوه به ده ستور.دواتر ئه و پڕۆژه یه بوه جێگه ی تانه ی زۆربه ی حزب و الیه نه سیاس����ییه كانی كوردس����تان، ته نان����ه ت ئه وانه ش كه په رله ماندا له ناو نوێنه رانیان پێش����تر ده نگیان بۆ دابو. پرس����ی گه ڕانه وه ی ده ستور بۆ په رله مان و هه مواركردنه وه ی له و ده مه وه بوه ته خواستێكی میللی و الیه نێكی هیچ په رله مانی و سیاس����ی و سیاسی ناتوانێ سوربێت له سه ر بڕیاری ده نگدان له سه ری پێش گه ڕانه وه ی بۆ كه موكوڕیه كانی چاككردنی په رله مان و

پێش ئه و پرۆسه یه .له دوای خۆپیش����اندانه كانی شوباتی

كوردس����تان په رله مان����ی ،20011ئ����ازاری 17ی رۆژی له كۆبون����ه وه ی 2012، به ده نگی )104( ئه ندامی هه مو فراكس����یۆنه جیاوازه كان بڕیاردرا ئه و به مه به س����تی پێداچونه وه و پرۆژه ی����ه هه مواركردن����ه وه ی، ده ب����ێ بگه ڕێته وه ب����ۆ په رله م����ان، ئ����ه و بڕی����اره ك����ه به بڕی����اری ژماره دو ناس����راوه ، ته نها له پرۆتۆكۆل����دا تۆمارك����راوه و رێچكه ی یاسایی وه رنه گرتوه ، چونكه به ره سمی له رۆژنام����ه ی وه قائیع����ی كوردس����تان له ڕوی كاره ئ����ه و باڵونه كراوه ت����ه وه . نایاساییه و ده بێ یاس����اییه وه كارێكی لێپرس����ینه وه له و كه س����انه ش بكرێت ك����ه بونه ت����ه ه����ۆی باڵونه كردنه وه ی

له رۆژنامه ی وه قائیعی ره سمی . 2013 حوزه یران����ی 30ی رۆژی

په رله مانی كوردس����تان یاسای ژماره ی 13ی ده ركرد بۆ درێژكردنه وه ی ویالیه تی س����ه رۆكی هه رێم بۆ دوس����اڵ، له گه ڵ پرۆژه ی ده س����توری هه مواركردنه وه ی هه رێم، ب����ه وه ش جارێكی تر په رله مان جه خت����ی له س����ه ر هه مواركردن����ه وه ی

پڕۆژه ی ده ستور كرده وه . هه م����و ئ����ه و مش����تومڕ و ده ركردنی له ب����اره ی یاس����ایانه بڕی����ارو ئ����ه و پڕۆژه ی ده س����توره وه دراون نیشانه ی ئه وه یه ، كه ئ����ه و پڕۆژه یه كه موكوڕی به پێداچونه وه و پێویس����تی تێدای����ه و هه مواركردن����ه وه هه ی����ه ، پێش ئه وه ی ده نگی له سه ربدرێت. ئه وه ش له ڕاستیدا به مانای گه ڕانه وه یه بۆ س����ه ر سه رنج و كه تاڵه بانی، د.ن����وری تێبینییه كانی له 24ی حوزه یران����ی 2009 ده نگی بۆ نه دا چونكه تێبینی له سه ر ئه و پڕۆژه ده س����توره هه ب����و. هه م����و ئه ندامانی پرۆژه كه دا، ب����ۆ په رله م����ان ده نگیان ته نها ئه و ده نگی بۆ نه دا له به ر هۆكاری یاس����ایی نه ك سیاسی ، چونكه خاوه ن پرنسیپی یاس����ایی خۆی بو. ئه وه ش به مانای ئه وه دێت، كه مه رج نییه هه مو كاتێك تێزو بڕیاره كانی زۆرینه راستبن، هه ربۆیه كه مینه ئه گه ر ده نگێكیش بێت هه قه گوێی لێ رابگیرێ و بۆچونه كانی به هه ن����د وه ربگیرێ، له كاتێكدا كه مینه یه كده نگیش بێ و ئ����ه و ده نگه ده نگی یاسا و بواری كه سایه تییه كی شاره زای ده س����تور بێت وه كو د.نوری تاڵه بانی، ك����ه مێ����ژو ده ریخس����ت ده نگه ك����ه ی ه����ه رده م ئاڵتونیی����ه و ده نگێك����ی ده دره وش����ێته وه . ده مێكه بیرمه ندێكی سیاسیی خۆرئاوایی وه ك )ئاین رای( گوتویه تی: بچوكتری����ن كه مینه تاكه ، هه ر ده سه اڵتێك مافی تاك دابین بكات ماف����ی كه مینه ش مس����ۆگه ر ده كات و

ده یپارێزێت.

هێزی‌‌پشتیوان‌پێویسته‌؟

ده‌نگه‌‌ئاڵتونییه‌كه‌ی‌د.نوری‌تاڵه‌بانی‌سه‌باره‌ت‌به‌پرۆژه‌ی‌‌ده‌ستور

نامەکەی‌کۆسرەت‌رەسوڵ‌بۆ‌نەوشیروان‌مستەفا

مەغزای پشت ناردنی نامەکەعه زیز ره ئووف

ئاری ئەبوبەکر

له20 ساڵی رابردودا هه رێم جۆرێك

له ته مه ڵی و به رخۆری به خۆوه بینیوه كه

سه رجه م هه وڵه كانی له خۆشگوزه رانی و

رابواردندا كورتده كاته وه كه كاتی ئه وه ی نیه

كۆمه ك به وی تر بكات

نامەکەی کۆسرەت رەسول هاوکات پەیامێکیشە بۆ

پارتی، کە تێیدا دەیەوێت ئەو

مەسجە بەپارتی بگەیەنێت، کە

ئەگەری رێککەوتن لەنێوان یەکێتی و گۆڕاندا، هەمیشە ئەگەرێکی کراوەیە

ئه و رۆژه ی كه پڕۆژه ی ده ستوری هه رێم له په رله مانی كوردستان ده نگی

له سه ردرا، د. نوری تاڵه بانی

تاكه ئه ندامی په رله مان بو له دژی

په سه ندكردنی پڕۆژه كه ده نگی دا

خه لیل عه بدواڵ

15 (390( سێشه ممه 2013/8/13 tandrostyawene@gmail.comتەندروستی

ئاژار دو هه فته جارێك

ئیسماعیل عوسمان ده ینوسێت

نه وه ی دوه می پزیشكه كان وه ك نه وه ی دوه می

سیاسیه كانه 3-2

له گۆش���ه ی پێش���ودا باس���ی ئه وه م كرد كه چۆن پزیش���كه كان بونه ته س���ومبولی بازرگانیه ك���ی ب���ه اڵم بارزگان���ی ، كاری ش���اراوه ، بازرگانیه ك كه ته نها س���تافی پزیش���كیه كه یان و خوا نه بێ���ت كه س نیه ئ���اگاداری بێ���ت، بازرگانی���ه ك له س���ه ر س���ه روه ت و س���امانی خه ڵك نی���ه به ڵكو

له سه ر گیرفانی خه ڵك و چینی هه ژارانه .له س���ایه ی ئ���ه م بازرگانیكردن���ه دا كه پزیش���كه كانمان پێ���ی هه س���تاون، ته نها به كۆتایی هاتنی خۆیان، كۆتایی به م جۆره له بارزگانیكردن���ه ناهێنن، به ڵكو له هه ولێ دروس���تكردنی نه وه یه كی دیك���ه دان، كه ته مه نی ئه م نه وه یه له چه ند ساڵی ئاینده دا

ده ستپێده كات.دونیای ئێمه ، دونیای دوای كۆلۆنیالیزمه ، دونیایه كه سیاس���ه ت تێیدا بااڵده س���ته ، سیاس���ه ت و سیاس���یه كان ته نها پانتایی گۆڕه پانی سیاسییان داگیرنه كردوه ، به ڵكو سه رجه م ئه و پانتاییانه ی داگیركردوه كه مرۆڤ توان���ا مرۆییه كانی تێ���دا ده خاته

كار.ئه م ج���ۆره له سیاس���ه تكردنه ته نانه ت رۆش���توه ته ناو ئه ندازیاری بیناو كۆشك و ته الره كانم���ان، هه مو ئ���ه و باڵه خانانه ی كه له م نیش���تیماندا به رزاییه كانی پانتایی ئاس���مانی ش���ه قام و كوچ���ه و كۆاڵنه كانی داگیرك���ردوه ، وای لێهاتوه ك���ه كارلێكی له گه ڵ هه نده سه ی كۆمه اڵیه تی و بۆماوه ییه

مرۆڤه كانی ئه م سه رده مه ده كات. س���ه رماییه ی ئ���ه م واڵت���ه به ده س���ت بۆ بۆیه بازرگانه كانه وه یی���ه ، سیاس���ی و ئه وه ی به رده وامی به ژیانی سیاسی خۆیان بده ن، هه وڵی ئ���ه وه ده ده ن نه وه ی دوای خۆیان به و گه مه ناش���رینانه ی سیاسه ت رابێنن، ته نان���ه ت زۆرجاریش نه وه كانیان ده نێرنه ئه و كۆلیژانه ی كه س���ه روكاریان له گه ڵ سیاسه تدا هه یه ، به اڵم له گه ڵ هه مو نه خوێنده وار وه ك سیاسیه كی ئه مانه شدا

ده رده كه ون.ئ���ه وه ی له دونی���ای سیاس���ه تدا هه یه ، له دونی���ای ده بێ���ت ره نگدان���ه وه ی له پزییش���كی نه وه ی���ه ك پزیشكیش���دا، چاوچنۆك دروس���تبوه به رده وام له هه وڵی كۆنترۆڵكردنی بازاڕی پزیش���كیدان، بۆیه هه میشه هه وڵی ئه وه ده ده ن، به رده وامی به م ج���ۆره له كاركردنه یان بده ن له رێگای

نه وه دوه مه كانیانه وه .منداڵ���ی پزیش���كه كان وه ك منداڵ���ی ن���او دونیای چی���رۆك و رۆمان���ه كان نین ك���ه هه میش���ه به بچ���وك بیركردنه وه یان له دایكبب���ن ئه و ژینگه پڕ له ناس���ۆرییه ی تێدا ده ب���ن، وای���ان لێ���ده كات له رێگای مرۆڤه ببنه جیاوازه كانیانه وه بیركردنه وه پڕ خه مخ���ۆره كان ورێبه ری كۆمه ڵگایه كی

پڕ له شۆڕشی و ناسۆری بكه ن.چینه منداڵ���ی پزیش���كه كان، منداڵی بااڵكانی كۆمه ڵگا، ئه و مندااڵنه كه نه ویستی كۆمه ڵگا وایان لێده كات ببنه شۆڕش���گێر نه ناس���ۆرییه كانی ژیانیش وایان لێده كات ببنه رێب���ه ری كۆمه ڵگا، به ڵكو ئه مان له و مندااڵنه ن كه له بااڵشاردا ده ژین و له ره وزه به ناوبانگه كانی شاریشدا ده خوێنن، دواتر ده چنه قوتابخانه به ناوبانگه كانی نیشتمان، له وێ به رله وه ی فێ���ری وانه كانی ژیانبن، فێری ئه وه ده بن له كۆمه ڵگا مرۆڤس���االری دابب���ڕن و وه ك مرۆڤگه لێك مامه ڵه ده كه ن كه له هه س���اره یه كی تری ئ���ه م جیهانه وه

هاتبن.ئه مانه منداڵی دای���ك و باوكێكن مردنی مرۆڤه كان له پێناو هه ڵه پزیش���كیه كانیاندا

وه ك مردنی باڵنده یه ك وایه الیان.دوات���ر ده خرێنه قوتابخان���ه ی تایبه ت و ده كرێ���ن و بیانی���ه كان زمان���ه فێ���ری له قۆناغه كانی كۆتایی خوێندنیشدا چه ندین مامۆستای تایبه تیان بۆ ده گیرێت، به وه ش

نمره ی به رز ده هێنن و ده بنه دكتۆر!.ئ���ه وه ی وایان لێ���ده كات ئ���ه م نه وه یه ببێته پزیش���ك ویس���تی و حه زی خۆیان و توانایی زیره كیان نیه ، به ڵكو ئه و ویس���ته سه رشێتانه ی دایك و باوكیان، پێیان وایه ده بێ���ت ئاینده ب���ۆ منداڵه كانی���ان دابین بك���ه ن، بۆیه ئه و ئاینده ش ده به س���تنه وه پێیده وترێ���ت ك���ه به پس���پۆریه تیه كه وه

پزیشك.ئی���دی لێ���ره وه ب���ۆت ده رده كه وێ���ت كۆمه ڵگا ی���ه ك تایپه ، چونك���ه بارزگانی بازرگانی بازرگانی سیاس���یه كان و نه وت و بازرگان���ه كان، هه موی���ان یه ك ش���ێوازی زاڵبونی دونیای مادییه به س���ه ر دونیایی رۆحی و ئیسانیدا، بازرگانیكردنه له ناو ئه و

دونیایه دا.

باوترین نه خۆش���ییه كانی پێس���ت له واڵته گه رمه كان بریتیه له دروستبونی په ڵه له س���ه رده م وچ���او له هاویندا كه به ه���ۆی گه رم���اوه دروس���ت ده بێت، چونكه هه تاو تیشكی سه رووه نه وشه یی تێدایه كه ئه بێته هۆی دروس���تكردنی ئه و په اڵنه ، كه له راس���تیدا ئه و په اڵنه خۆی له خۆیدا دروستنابێت ئه بێت هه ر

هۆكارێك هه بێت بۆ دروستبونیان. به پی پۆلێنكردنی پزیش���كی شه ش جۆر پێس���ت هه یه جۆری یه كه م یان نمره ی یه كه م ئه وانه ن كه زۆر پێستیان س���پیه ته نانه ت موی سه ریشان سپیه پێیانده وترێ���ت قه وقازێ���كان كه هیچ زۆر ئه مان���ه تێدانی���ه میالنینی���ان به ده گمه ن توشی په ڵه ده بن، هه روه ها نم���ره شه ش���یش ك���ه پێیانده وترێت نیگرۆ ئه و پێستانه ن كه هیچ خاڵێكی س���پییان تێدانیه زۆر ره ش���ن ئه مانه زۆر توش���ی په ڵه ده بن. له واڵتی ئێمه خه ڵكه كان زۆرتری���ن له نمره 3 و 4 كه ئه و كه س���انه ن كه پێستیان ئه سمه ره ئه م كه س���انه زۆرتر توشی په ڵه ده بن به به راورد به جۆره كانی تری پێس���ت . به گشتی ئه س���مه ره كان تیشكی هه تاو ئه بێته هۆی دروس���تبونی په ڵه له سه ر پێس���تیان، ئه وانه ش كه سپی پێستن

هه تاو ئه بێته هۆی سوتانی پێستیان. جۆرێكی تر له كێش���ه كانی پێس���ت كه به ه���ۆی هه ت���او توش���ی ده بێت بریتی���ه له چرچبونی پێس���ت چونكه هه ت���او ئه بێت���ه هۆی نه هێش���تن یان كه مكردن���ه وه ی مادده ی ئیالس���تیكی له پێس���ت ورده ورده پێسته كه چرچ و پیر ده بێت. هه روه ها ئه و كه سانه ی كه زۆر له به رهه ت���او ئه مێننه وه پارێزگاری له پێس���تیان ناكه ن و هیچ دژه خۆرێك به كارناهێن���ن ئه گ���ه ری زۆری هه ی���ه توشی ش���ێرپه نجه ی پێس���ت ببن كه نه خۆشییه كی ترس���ناكه . بۆ پاراستی پێس���ت له هه ر كێش���ه یه ك به گشتی و به تایبه تی له گه رمای هاوین پێویس���ته ده ره وه له چون���ه به دوربگ���ری خۆت له كاتژمێ���ر 11 ب���ۆ2 نی���وه رۆ چونكه هه تاو له و ماوه یه زۆر به هێزه هه روه ها كه به كاربهێنرێت دژه خۆر پێویس���ته یه كێكه له هه ره رێگه كانی پاراس���تنی پێس���ت له س���وتان و په ڵه له هاویندا. به كارهێنانی دژه خ���ۆر ئه بێت به پێی جۆری پێسته كه بێت واتا هه ندێ كه س به پێچه وانه وه پێستی چه وره هه ندێك بێگوم���ان هه رجۆره پێس���تێك جۆره دژه خۆرێك���ی بۆ ئه بێ���ت، ئه مه جگه ل���ه وه ی كه دژه خۆر ته نها دو كاتژمێر

ئه گ���ه ر ت���ۆ یه كێك���ی ل���ه و ژنانه ی ئه ترسی منداڵبون له نه ش���ته رگه ری

ئه وا هه فتانه سێ رۆژ وه رزش بكه .

به پێ���ی نوێترین توێژینه وه ی واڵتی ئیسپانیا وه رزشكردن له كاتی دوگیانی به نه ش���ته رگه ری منداڵبون ئه گه ری

كه م ده كاته وه .توێ���ژه ره وه كان له زانكۆی غه رناته رایانگه یان���دوه ئه و ژن���ه دوگیانانه ی هه فت���ه ی س���ێ رۆژ بۆ م���اوه ی نیو كاتژمێ���ر به خێرای���ی رێده كه ن %50 كه مت���ر منداڵ���ی كێش���ی گه وره یان ده بێت كه ئه و مندااڵنه هۆكارێكن بۆ له دایكبونیان به شێوه ی نه شته رگه ری

قه یسه ری نه ك منداڵبونی ئاسایی . له الیه كی تریشه وه توێژینه وه یه كی تر ك���ه رۆژنام���ه ی مه یل���ی ده یلی به ریتان���ی باڵویكردۆت���ه وه رێكردنی به په له هه فتانه سێ جار ئه وه ئه گه ر دایكی دوگیان به شه كره توش���بونی ده كات���ه وه . ك���ه م زۆر دوگیان���ی توێژینه وه ك���ه كه له س���ه ر 500 ژنی دوگی���ان ئه نجام���دراوه هه ن���دێ له و ژنان���ه هه فتانه چه ند وه رزش���ێكیان ده ك���رد به تایبه تی له ش���ه ش مانگی ده ركه وتوه س���كپڕێكه یان كۆتای���ی كێش���یان منداڵه كانی���ان 58%ی ئاسایی بوه هه روه ها 35%ی ئه گه ری به نه ش���ته رگه ری كه متر منداڵبونیان بوه به به راورد ب���ه و ژنانه ی كه هیچ

جۆره وه رزش���ێكیان نه ك���ردوه ئه و توێژین���ه وه كان س���ه رجه م ماوه یه . ئاماژه به وه ده كه ن كه پێویسته ژنانی دوگیان به تایبه تی ئه وانه ی كێش���یان زۆره له شه ش مانگی كۆتایی سكپڕیی به پێ زۆر رێ بكه ن و هه ندێ راهێنان له ژێ���ر چاودێری���ی پزیش���كه كانیان دوركه وتن���ه وه ب���ۆ ئه نجامب���ده ن له نه خۆش���ییه درێژخایه نه كانی وه ك شه كره و په ستانی خوێن و كۆلیسترۆڵ كه هۆكارێكن ب���ۆ له دایكبونی منداڵ به شێوه ی نه ش���ته رگه رو دروستبونی چه ندین كێش���ه یه ك بۆ خودی دایكه

دوگیانه كه .

به كارهێنانی دژه خۆر باشترین رێگه یه بۆ پاراستنی پێست له هه تاو

س���ودی هه یه و پێویس���ته پ���اش ئه و كاته ده م و چاو بش���ۆردرێ و جارێكی ت���ر به كاربهێنرێت هه روه ها 20 خوله ك پێش ئه وه ی بچیته به رهه تاو پێویسته

له دوای به كاربهێنرێت چونكه دژه خۆر ئ���ه و ماوه یه وه كاری خ���ۆی ده كات، كه س هه ن���دێ ده ڵێ���ن ش���اره زایان راسته وخۆ پاش به كارهێنانی دژه خۆر

ئارایش���ت ده كه ن كه ئه مه ش هه ڵه یه و ئه گ���ه ری زۆری هه یه ببێت���ه په ڵه ی پێست باش���تروایه نزیكه ی نیوكاتژمێر

پێش ئارایشت به كاربهێنرێت.

به پێی نوێترین لێكۆڵینه وه ئه و ژنانه ی له شارو شوێنه گه وره كان ده ژین ئه گه ری توش���بونیان به نه خۆش���ی خه مۆك���ی دوای منداڵب���ون زۆر زیاتره به به راورد ده ژین. له گون���ده كان ژنان���ه ی ب���ه و توێژینه وه یان ئ���ه م لێكۆڵین���ه وه كان له نه خۆش���خانه كانی واڵتی له یه كێ���ك زیاتر له س���ه ر ئه نجام���داوه كه ن���ه دا ل���ه 6100 ژن. بۆیانده ركه وت���وه ئه و ژنان���ه ی له ش���اره گ���ه وره كان ده ژین ئه گه ری توشبونیان به خه مۆكی له پاش منداڵبونیان به رێژه ی 10% ه زیاتره له و ژنانه ی له گونده كان ده ژین. توێژه ره كان باس له وه ده كه ن كه هۆكاری سه ره كی ئه گه رێنن���ه وه بۆ ئه وه ی كه تێكه ڵبونه كه مت���ره له ش���اردا كۆمه اڵیه تێ���كان به به راورد به گوندو الدێكان. خه مۆكی له گرفته كانی به یه كێك منداڵبون پاش

دوای منداڵبون داده نرێت كه توش���ی ژن���ان ده بێت و به گش���تی 50% بۆ%70 ی ژنان توش���ی ده بن و به پێی نوێترین تویژینه وه ش له ژنانی ش���ار زۆر زیاتره دۆخ���ه ئ���ه م له گوندنش���ینان. وه ك دوای كه سه كه دانانرێت به نه خۆش���ی چه ند رۆژێك پاش منداڵبونه كه ی هه ست به بێتاقه تی ئه كات و خه وی تێكده چێت و جاروبار ده گری و واهه س���ت ده كات كه ناتوانێت كۆرپه له ك���ه ی به خێو بكات و هی خۆی نه بێت و هی كه سێكی تربێت. ده گه رێته وه حاڵه ت���ه ش ئه م هۆكاری ب���ۆ دابه زینی ئاس���تی ئیس���ترۆجین و پرۆجیس���ترۆن به ش���ێوه یه كی خێ���را حاڵه ته ئ���ه م منداڵبونه كه . ل���ه دوای ل���ه و ژنانه زیاتره كه یه كه م منداڵیانه ، هه روه ها ل���ه و كه س���انه ش زیاتره كه

پاڵپشتی كۆمه اڵیه تیان نییه .

خه مۆكی پاش منداڵبون له ژنانی شار زیاتره

لێكۆڵینه وه چینێكان ده ریانخس���توه ج���ار دو ته نه���ا س���یر خواردن���ی توش���بون ئه گ���ه ری له هه فته یه ك���دا به شێرپه نجه ی سییه كان كه م ده كاته وه و وه ك ده كرێ���ت رونیش���یانكردۆته وه به رگریه ك بێت بۆ پاراستنی سییه كان

له و جۆره نه خۆشیه كوشنده یه . رۆژنامه ی ده یل���ی مه یلی به ریتانی یه كێ���ك له توێژینه وه یه ك���ی باس���ی له نه خۆش���خانه كانی چین ك���ردوه كه تایبه ته به خۆپاراستن له و نه خۆشییه و گه نجان���ه ی ئ���ه و رونیكردۆت���ه وه به ش���ێوه یه كی رێك هه فت���ه ی الیه نی كه م دو جار س���یر ده خ���ۆن ئه گه ری سییه كان به ش���ێرپه نجه ی توشبونیان

به رێژه ی 44% كه متره . هه روه ها توێژینه وه كه باسی سودی جگه ره كێشه كانیش بۆ خواردنه ی ئه م ك���ردوه ئاماژه ی به وه ك���ردوه ته نانه ت

به ش���ێرپه نجه ی توش���بون ئه گ���ه ری سییه كان له مانیش به رێژه ی 30% كه م ده كاته وه . لێكۆلێنه وه كه كه زیاتر 1424 كه سی توش���بو به نه خۆشییه كه و 4500 كه سی ساغ كراوه . ده ركه وتوه ئه وانه ی توشبونیان رێژه ی س���یریان خواردوه به شێرپه نجه ی س���یه كان و گه ده و گرێ به رچاو به شێوه یه كی شێرپه نجه یه كان

كه متره له وانه ی سیریان نه خواردوه .

خواردنی سیر ئه گه ری شێرپه نجه ی سییه كان به رێژه ی 44% كه م ده كاته وه

وه رزشكردن و رێكردن له كاتی دوگیانی ئه گه ری منداڵبون

به نه شته رگه ری كه مده كاته وه

‌‌‌هاوكار‌عه‌بدواڵ‌شێخ‌وه‌سانی‌*Hawkar_ash@yahoo.com

كوردی‌/‌ ڕۆژنامه‌وانی‌‌ كتێب���ی‌‌ ئه‌مڕۆ‌1960-1961ی‌‌ ن���وێ‌‌ ڕۆژی‌‌ گۆڤ���ار‌س���ه‌یركرد‌ حوس���ێنم‌ هیمدادی‌‌ دكتۆر‌بۆ‌مه‌به‌س���تی‌‌ئه‌وه‌ی‌‌هه‌ن���دێ‌‌زانیاری‌‌له‌س���ه‌ر‌ڕۆژنامه‌وانی‌‌كوردی‌‌كاتی‌‌خۆی‌‌ده‌سخۆشی‌‌ لێره‌وه‌‌ به‌ڕاستی‌‌ وه‌ربگرم,‌له‌دكتۆر‌هیمدادی‌‌حوس���ێن‌ده‌كه‌م‌كه‌‌ئه‌م‌گۆڤ���اره‌ی‌‌بۆ‌ئێمه‌ی‌‌ك���ورد‌كرده‌‌ئه‌رشیف‌و‌سه‌ر‌له‌نوێ‌‌هه‌مو‌ژماره‌كانی‌‌له‌كتێبێك���ی‌‌چ���وار‌به‌رگی‌‌ب���ۆ‌به‌چاپ‌گه‌یاندوی���ن,‌م���رۆڤ‌كاتێك‌س���ه‌یری‌‌نوس���ین‌و‌ڕۆژنامه‌وان���ی‌‌ك���ۆن‌ده‌كات‌ئینجا‌به‌راوردێك���ی‌‌زۆر‌گه‌وره‌ی‌‌له‌گه‌ڵ‌نوس���ین‌و‌ڕۆژنامه‌وانی‌‌ئێستا‌ده‌كه‌وێته‌‌به‌رچاو,‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌وه‌ی‌‌كات‌و‌س���ه‌رده‌م‌گۆڕانكاری‌‌زۆری‌‌به‌سه‌رهاتوه‌,‌به‌اڵم‌وا‌هه‌ست‌ده‌كه‌ی‌‌نوسینه‌كانی‌‌كاتی‌‌خۆی‌‌زۆر‌چێژدارترو‌جوانترن‌له‌نوس���ینه‌كانی‌‌ئێس���تا!‌كاری‌‌ڕۆژنامه‌وانیه‌ك���ه‌ی‌‌كاتی‌‌خۆش���ی‌‌زۆر‌باشترو‌دڵس���ۆزتر‌دیاره‌‌له‌ئێس���تا,‌زۆر‌س���ه‌یره‌‌له‌هه‌مو‌شتێك‌به‌اڵم‌ كراوه‌‌ به‌ره‌وپێشچون‌ گۆڕانكاری‌‌و‌من‌پێموایه‌‌له‌نوسین‌و‌كاری‌‌ڕۆژنامه‌وانی‌‌ئه‌گه‌ر‌خراپتر‌نه‌بوبین‌باش���تر‌نه‌بوین,‌دیاره‌‌ئه‌مه‌ش‌زیاتر‌بۆ‌ئه‌وه‌‌ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌كه‌‌مرۆڤی‌‌ئێستا‌ش���ته‌كانی‌‌قوتی‌‌ڕۆح‌نیی���ه‌,‌به‌ڵك���و‌س���ه‌رزاره‌كییه‌,‌نیه‌ت‌س���افی‌‌و‌دڵس���ۆزی‌‌له‌هه‌مو‌كارێك‌كه‌م‌بوه‌,‌بۆیه‌ش‌له‌گوێچكه‌یه‌ك‌ئه‌یبیستین‌له‌گوێچكه‌كه‌ی‌‌ترمان‌ده‌رئه‌چێت,‌ئه‌وه‌ی‌‌مه‌به‌ستمه‌‌تیشكێكی‌‌كورتی‌‌بخه‌مه‌‌سه‌ر‌

ئه‌وه‌یه‌‌له‌كاتی‌‌س���ه‌یركردنی‌‌ئه‌م‌كتێبه‌‌نوسینێكم‌به‌رچاوكه‌وت‌كه‌‌هی‌‌كتێبخانه‌ی‌‌گش���تی‌‌س���لێمانی‌‌بو‌له‌س���اڵی‌‌1961 باڵوكراوه‌ته‌وه‌,‌ ن���وێ‌‌ ڕۆژی‌‌ له‌گۆڤاری‌‌به‌ڕاس���تی‌‌ئه‌م‌نوس���ینه‌‌زۆر‌سه‌رنجی‌‌ڕاكێشام,‌چونكه‌‌س���ه‌رژمێرییه‌كی‌‌زۆر‌جوانی‌‌سه‌ردانیكه‌ران‌و‌كتێبخوێنان‌ده‌دا‌نوسینه‌كه‌دا‌ له‌به‌ش���ێكی‌‌ به‌ده‌سته‌وه‌,‌هاتوه‌‌"له‌ساڵی‌‌‌1960ژماره‌ی‌‌كتێبه‌كانی‌‌كتێبخانه‌ی‌‌گش���تی‌‌س���لێمانی‌‌گه‌یوه‌ته‌‌)9477(‌كتێ���ب,‌هی���چ‌مانگێك‌نییه‌‌كه‌‌پتر‌)2000(‌كتێب‌نه‌خوێندرێته‌وه‌,‌له‌ماوه‌ی‌‌ساڵی‌‌‌1960زیاتر‌له‌‌)18000(‌هه‌زار‌خوێن���ده‌وار‌داوای‌‌كتێبی‌‌كردوه‌"‌دیاره‌‌ئه‌م‌داتاو‌س���ه‌رژمێرییه‌‌جوانه‌ی‌‌كتێبخانه‌ی‌‌گش���تی‌‌س���لێمانی‌‌له‌ساڵی‌‌

‌1960كارێك���ه‌‌به‌ب���ڕوای‌‌م���ن‌جێگای‌‌ئه‌وی���ش‌ له‌س���ه‌ركردنه‌,‌ هه‌ڵوه‌س���ته‌‌زۆربونی‌‌خوێنده‌وارو‌كه‌مبونی‌‌خوێنه‌ره‌,‌چونكه‌‌ئه‌گه‌ر‌به‌به‌راوردێك‌بكه‌ین‌له‌گه‌ڵ‌ئێس���تا‌ده‌بینین‌كاتی‌‌خۆی‌‌له‌نێو‌كورد‌به‌گش���تی‌‌چینی‌‌نه‌خوێنده‌وار‌زۆر‌زیاتر‌بوه‌‌له‌خوێنده‌وار,‌كه‌چی‌‌س���اڵی‌‌1960 له‌ش���ارێكی‌‌وه‌ك‌س���لێمانی‌‌ژماره‌یه‌كی‌‌زۆر‌خوێنه‌ری‌‌كتێبی‌‌هه‌بوه‌,‌به‌به‌راورد‌له‌گه‌ڵ‌ئێس���تا‌كه‌‌چینی‌‌خوێنده‌وار‌زۆر‌له‌نه‌خوێنده‌وار,‌به‌اڵم‌خوێنه‌ری‌‌ زیاتره‌‌كتێب‌كه‌م‌ب���وه‌,‌جگه‌‌له‌وه‌ش‌ژماره‌ی‌‌دانیشتوانی‌‌ئه‌وكاتی‌‌سلێمانی‌‌زۆر‌كه‌متر‌

بوه‌‌له‌ئێستا.س���ه‌ردانیكه‌رانی‌‌ ئێستا‌ بێت‌و‌ ئه‌گه‌ر‌كتێبخانه‌ی‌‌گش���تی‌‌سلێمانی‌‌له‌ساڵێكدا‌

چه‌ن���د‌هێنده‌ی‌‌س���اڵی‌‌)1960(‌زیادی‌‌كردبێت‌به‌اڵم‌هه‌ر‌ئه‌وكات‌خوێنه‌ری‌‌زیاتر‌بوه‌,‌چونكه‌‌به‌به‌راورد‌له‌گه‌ڵ‌ئێس���تا‌خوێنده‌وار‌له‌سلێمانی‌‌كه‌م‌بوه‌,‌كه‌چی‌‌ئه‌و‌به‌ش���ه‌‌كه‌مه‌ی‌‌ك���ه‌‌خوێنده‌وارییان‌كتێبخانه‌یان‌ سه‌ردانی‌‌ ئه‌وانه‌ی‌‌ هه‌بوه‌و‌

كردوه‌‌ڕێژه‌كه‌ی‌‌زۆر‌بوه‌.ح���ه‌زم‌ك���رد‌ده‌قه‌ك���ه‌ی‌‌كتێبخانه‌ی‌‌گش���تی‌‌س���لێمانی‌‌كه‌‌له‌گۆڤاری‌‌ڕۆژی‌‌كورد‌باڵوكراوه‌ته‌وه‌‌وه‌ك‌خۆی‌‌ئاماژه‌ی‌‌

پێبكه‌م‌كه‌‌ئه‌مه‌ی‌‌الی‌‌خواره‌وه‌یه‌:كتێبخانه‌ی‌‌گشتی‌‌سلێمانی‌

كتێبخانه‌ی‌‌گش���تی‌‌سلێمانی‌‌له‌ساڵی‌‌به‌نزیك���ه‌ی‌‌ كراوه‌ت���ه‌وه‌,‌ ‌1943-1942بچوكدا,‌ له‌ش���وێنێكی‌‌ كتێبێك‌ ‌)500(ئێس���ته‌‌كتێبخانه‌ی‌‌گش���تی‌‌خانویه‌كی‌‌

مزگه‌وتی‌‌ به‌رامب���ه‌ر‌ هه‌ی���ه‌‌ گ���ه‌وره‌ی‌‌گ���ه‌وره‌و‌هۆڵێك���ی‌‌گ���ه‌وره‌ی‌‌تێدایه‌و‌ژماره‌ی‌‌كتێبه‌كانی‌‌گه‌یشتۆته‌‌)9477(و‌گۆڤاره‌كان‌زیاتره‌‌ل���ه‌)4000(و‌گه‌لێ‌‌ڕۆژنام���ه‌و‌گۆڤ���اری‌‌ب���ۆ‌دێ���ت.‌مێزو‌كورس���ی‌‌ڕێكوپێكی‌‌تێدایه‌‌كه‌‌له‌سه‌ری‌‌بحه‌ویت���ه‌وه‌و‌بتوانی���ت‌دانیش���یت‌بۆ‌خوێندنه‌وه‌,‌هه‌مو‌كاتێك‌كتێب‌ئه‌درێت‌به‌هه‌مو‌خوێنده‌وارێك‌بێ‌‌جیاوازی‌‌ته‌نها‌بناسرێت‌و‌یان‌هه‌ویه‌و‌ده‌فته‌ری‌‌نفوسی‌‌

پێ‌‌بێت.هه‌مو‌چه‌ش���نه‌‌كتێبێ���ك‌له‌كتێبخانه‌‌چنگ‌ئه‌كه‌وێت‌و‌به‌هه‌مو‌چه‌شنه‌‌كه‌سێك‌ئه‌درێت,‌به‌مه‌رجێ‌‌ئاگاداریان‌بكات.

ئێس���ته‌‌خوێن���ده‌واران‌زۆر‌هاتوچۆی‌‌كتێبخانه‌‌ئه‌كه‌ن‌و‌هیچ‌مانگێك‌نییه‌‌كه‌‌

پتر‌له‌)2000(‌كتێب‌نه‌خوێندرێته‌وه‌.له‌م���اوه‌ی‌‌‌1960دا‌زیاتر‌له‌‌)18000(‌خوێن���ده‌وار‌هاتوچ���ۆی‌‌كتێبخانه‌ی���ان‌ك���ردوه‌و‌)7314(‌كتێ���ب‌له‌ن���اوه‌وه‌ی‌‌كتێبخان���ه‌‌خوێندراوه‌ت���ه‌وه‌و‌)7415(‌

كتێب‌براوه‌‌بۆ‌ده‌ره‌وه‌.خۆشه‌ویس���ت‌ خوێن���ده‌واری‌‌ ئ���ه‌ی‌‌له‌خزمه‌تای���ه‌و‌ هه‌میش���ه‌‌ كتێبخان���ه‌‌

كردنه‌وه‌ی‌‌به‌م‌جۆره‌یه‌:هه‌مو‌ڕۆژێ���ك‌بۆ‌پی���اوان‌و‌ژنان‌بێ‌‌جیاوازی‌‌–‌ژنان‌ژوری‌‌تایبه‌تی‌‌خۆیان‌

هه‌یه‌.1.‌‌به‌یانیان‌له‌سه‌عات‌)8(‌بۆ‌)1(‌2.‌‌ئێواران‌له‌سه‌عات‌)3(‌بۆ‌)5(‌3.‌‌ڕۆژان���ی‌‌‌سێش���ه‌ممه‌و‌عوتله‌كان‌

كتێبخانه‌‌نییه‌.‌4.‌‌ڕۆژانی‌‌هه‌ینی‌‌كتێبخانه‌‌كراوه‌یه‌,‌به‌اڵم‌ته‌نها‌به‌یانیان‌له‌سه‌عات‌‌8بۆ‌1

كتێبخانه‌ی‌‌گشتی‌ئه‌م‌نوس���ینه‌‌له‌گۆڤ���اری‌‌ڕۆژی‌‌نوێ‌‌ژماره‌‌11ساڵی‌‌‌1شوباتی‌‌‌1961ال55,‌باڵوكراوه‌ت���ه‌وه‌,‌گۆڤارێك���ی‌‌ئه‌ده‌بی‌,‌مانگی‌‌ ب���وه‌,‌ كۆمه‌اڵیه‌تی‌ سیاس���ی‌,‌

جارێك‌له‌سلێمانی‌‌ده‌رچوه‌.له‌ئێس���تادا‌د.‌هیم���دادی‌‌حوس���ێن‌هه‌م���و‌ژماره‌كانی‌‌گۆڤ���اری‌‌ڕۆژی‌‌نوێ‌‌كه‌‌له‌س���اڵه‌كانی‌‌1960-‌1961ده‌رچوه‌‌له‌كتێبێك���ی‌‌چ���وار‌به‌رگ���ی‌‌به‌ن���اوی‌‌ڕۆژنامه‌وان���ی‌‌كوردی‌/‌گۆڤار‌ڕۆژی‌‌نوێ‌‌

1960-‌1961به‌چاپی‌‌گه‌یاندوه‌.له‌به‌رگ���ی‌3/ال199 زانیاریانه‌م‌ ئ���ه‌م‌

وه‌رگرتوه‌.

كۆمه‌ڵه‌ی‌‌ ڕاگه‌یاندن���ی‌‌ *به‌رپرس���ی‌‌كتێبدۆستانی‌‌كوردستان

خوێندن)390(‌سێشه‌ممه‌‌162013/8/13 xwindnyawene@gmail.com

‌‌‌ئا:‌مه‌ریوان‌سه‌الح‌حیلمی‌

ماوه‌ی‌‌چه‌ند‌ساڵێكه‌‌ده‌نگۆی‌‌باڵوبونه‌وه‌ی‌‌هیتفۆن‌و‌مۆبایل‌

به‌مه‌به‌ستی‌‌به‌كارهێنانی‌‌له‌تاقیكردنه‌وه‌كاندا‌به‌تایبه‌تی‌‌

تاقیكردنه‌وه‌‌گشتیه‌كانی‌‌12ی‌‌ئاماده‌یی‌‌ده‌كرێت،‌هه‌ر‌له‌م‌چه‌ند‌ساڵه‌دا‌وه‌ك‌مامۆستایه‌ك‌خولیای‌‌ئه‌وه‌م‌هه‌بو‌

سه‌ره‌داوێكم‌ده‌ستبكه‌وێت‌و‌بزانم‌ئه‌م‌قۆپیه‌یه‌‌چۆن‌ئه‌نجام‌ده‌درێت.

‌مه‌به‌ست‌له‌چۆنیه‌ته‌كه‌‌ئه‌وه‌یه‌‌كه‌:‌به‌كالۆری���ادا‌ له‌تاقیكردن���ه‌وه‌ی‌‌ ‌�1

خوێندكار‌ته‌فتیش‌ده‌كرێت؟2�‌پاش���ان‌پرسیار‌تا‌كۆتایی‌‌ناچێته‌‌

ده‌ره‌وه‌؟3�‌ب���ۆ‌ئه‌مس���اڵی‌‌خوێندنی���ش‌ئه‌و‌ئامێره‌‌ئاماده‌كرا‌كه‌‌بۆ‌پش���كنینی‌‌ئه‌م‌

جۆره‌‌شتانه‌‌به‌كارده‌هێنرا؟له‌هه‌ن���دێ‌‌ ئه‌م���ه‌ش‌ س���ه‌ره‌ڕای‌‌ ‌�4خوێندنگه‌دا‌ئامێری‌‌نه‌هێشتنی‌‌شه‌به‌كه‌ی‌‌مۆبایل‌هه‌یه‌.‌ئ���ه‌ی‌‌كه‌واته‌‌ئه‌م‌قۆپیه‌‌

مۆدێردنه‌‌چۆن‌ئه‌نجام‌ده‌درێت؟‌بۆ‌وه‌اڵمی‌‌ئه‌م‌پرسیارانه‌‌زۆر‌به‌جدی‌‌ب���ه‌دوای‌‌ئه‌و‌كه‌س���انه‌دا‌ده‌گه‌ڕام‌به‌اڵم‌كه‌سم‌ده‌ستنه‌ده‌كه‌وت،‌به‌اڵم‌كۆڵم‌نه‌داو‌له‌چه‌ند‌رێگه‌و‌هه‌وڵی‌‌تایبه‌ت‌به‌خۆمه‌وه‌‌كۆمه‌ڵێك‌خوێندكارم‌له‌شوێنی‌‌جیاجیا‌زۆر‌ ماندوبونێك���ی‌‌ پ���اش‌ دۆزیی���ه‌وه‌‌قه‌ناعه‌ت���م‌پێكردن‌ك���ه‌‌)روبه‌رو‌نه‌ك‌

به‌ته‌له‌فۆن(‌قسه‌م‌بۆ‌بكه‌ن.كاروان‌كه‌‌خوێندكارێكی‌‌12ی‌‌وێژه‌یی‌‌بو‌وتی‌:‌)هه‌مو‌رۆژێك‌سه‌عات‌هه‌شت‌و‌نیو‌بۆ‌نۆی‌‌به‌یانی‌‌پرس���یاری‌‌ئه‌و‌رۆژه‌‌ده‌گه‌یش���ته‌‌ئه‌و‌شوێنه‌ی‌‌كه‌‌من‌پێشتر‌ده‌ستنیشانمكردبو‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌وه‌اڵمه‌كانم‌بۆ‌بخوێننه‌وه‌و‌منیش‌بینوس���م(،‌ئه‌مه‌‌ئه‌نجام‌بو‌بۆیه‌‌من‌ئه‌مه‌م‌نه‌ده‌ویس���ت،‌چۆنێت���ی‌‌ زیات���رو‌ ورده‌كاری‌‌ به‌ڵك���و‌ئیشه‌كه‌و‌نرخه‌كه‌و‌كاره‌كته‌ره‌كانی‌‌ترم‌ده‌ویس���ت،‌له‌وه‌اڵمدا‌كاروان‌وتی‌:)ئه‌م‌ئیش���ه‌‌له‌ش���وێنێكه‌وه‌‌بۆ‌شوێنێكی‌‌تر‌ده‌گۆڕێ���ت،‌ئه‌ڵبه‌ت���ه‌‌هه‌م���وی‌‌به‌پاره‌‌ده‌كرێت‌و‌كۆمه‌ڵێك‌ك���ه‌س‌له‌م‌پاره‌یه‌‌هه‌م‌س���ود‌وه‌رده‌گرن‌هه‌م‌قازانجی‌‌تر‌ده‌كه‌ن،‌به‌كورتی‌‌ئه‌م‌ئیشه‌‌به‌جه‌ماعی‌‌ده‌كرێ���ت‌و‌كۆمه‌ڵێك‌كه‌س‌له‌وه‌رگرتنی‌‌پ���اره‌‌س���ودمه‌ند‌ده‌ب���ن‌كۆمه‌ڵێكیش‌

له‌وه‌رگرتنی‌‌پرسیارو‌وه‌اڵمه‌كان(.*‌پرسیاره‌كان‌له‌كوێ‌‌ده‌هێنن؟‌

-‌له‌قوتابخانه‌ی���ه‌ك‌ده‌یهێنی���ن‌به‌اڵم‌ناوی‌‌قوتابخانه‌كه‌ت‌پێ‌‌ناڵێم.‌*‌چۆن‌و‌له‌كوێ‌‌ده‌یهێنن؟‌

-‌له‌ڕێی‌‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌هۆڵ‌راسته‌وخۆ‌كه‌سێك‌ پرسیاره‌كان‌ هه‌ڵپچڕینی‌‌ دوای‌‌ل���ه‌ده‌ره‌وه‌‌چ���اوه‌ڕێ‌ده‌كات‌تاوه‌ك���و‌به‌ڕێوه‌ب���ه‌ر‌نوس���خه‌یه‌كی‌‌ده‌داتێ‌‌به‌و‌پاره‌یه‌ی‌‌كه‌‌پێش���تر‌رێككه‌وتبون،‌یان‌مامۆستایه‌كی‌‌چاودێر‌له‌رێی‌‌باجیه‌كه‌وه‌‌ده‌یهێنێته‌‌ده‌ره‌وه‌‌ئه‌مانه‌‌هه‌موی‌‌به‌پاره‌‌

ده‌كرێت.‌*‌تۆ‌له‌رێی‌‌كامیانه‌وه‌‌كردت؟‌-‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌هۆڵ‌مسۆگه‌رتره‌.‌

*‌به‌چه‌ند؟‌-‌ب���ۆ‌یه‌ك‌پرس���یاری‌‌ی���ه‌ك‌رۆژی‌‌له‌وه‌ره‌قه‌كه‌یه‌وه‌‌تا‌س���ێ‌‌ تاقیكردنه‌وه‌‌

وه‌ره‌قه‌یه‌.*‌ئه‌وه‌ی‌‌تۆ‌به‌چه‌ند‌وه‌ره‌قه‌‌بو؟‌

-‌ئه‌وه‌ی‌‌من‌به‌وه‌ره‌قه‌یه‌ك‌بو،‌به‌اڵم‌ئه‌و‌كه‌سه‌ی‌‌كه‌‌پرسیاره‌كان‌وه‌رده‌گرێت‌له‌ب���ه‌رده‌رگای‌‌قوتابخان���ه‌‌قازانجی‌‌زۆر‌ده‌كات،‌چونكه‌‌بۆ‌نمونه‌‌به‌سێ‌‌وه‌ره‌قه‌‌ده‌یكڕێت،‌ب���ه‌اڵم‌به‌زیاتر‌له‌ده‌‌تا‌پانزه‌‌كه‌س���ی‌‌ده‌فرۆش���ێته‌وه‌،‌هه‌ر‌كه‌سه‌ی‌‌ده‌یفرۆشێته‌وه‌‌ زیاتر‌ یان‌ به‌وه‌ره‌قه‌یه‌ك‌كه‌‌پێش���تر‌نرخه‌كانی‌‌مسۆگه‌ر‌كردوه‌‌

یان‌پاره‌كه‌ی‌‌وه‌رگرتوه‌.‌*‌له‌چه‌ند‌ده‌رسدا‌كردت؟‌

-‌من‌پێویس���تم‌به‌‌‌3ده‌رس‌بو‌بۆیه‌‌له‌و‌سێ‌‌ده‌رسه‌دا‌كردم‌و‌ده‌رچوم،‌به‌اڵم‌من‌په‌ڵپم‌هه‌یه‌و‌كه‌مم‌بۆ‌هاتۆته‌وه‌.‌

*‌ك���ێ‌‌پرس���یاره‌كانی‌‌ب���ۆ‌ح���ه‌ل‌ده‌كردیت؟‌

-‌هه‌ركه‌س���ێك‌یه‌كێ���ك‌داده‌نێ‌‌بۆی‌‌حه‌ل‌بكات‌من‌مامۆستایه‌ك‌بۆی‌‌حه‌ل‌

ده‌كردم‌و‌بۆی‌‌ده‌خوێندمه‌وه‌.‌*‌چ���ۆن‌مۆبای���ل‌ده‌به‌یت���ه‌‌ژوره‌وه‌‌له‌كاتێك���دا‌ته‌فتیش‌هه‌یه‌و‌جیهاز‌هه‌یه‌‌

بۆ‌كه‌شفكردنی‌؟-‌من‌دو‌مۆبایل‌ده‌به‌م‌له‌گه‌ڵ‌كۆمه‌ڵێك‌كلیلدا،‌یه‌كێك‌له‌مۆبایله‌كان‌و‌كلیله‌كان‌له‌گیرفان���م‌داده‌نێ���م‌ئه‌مه‌‌ب���ۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌به‌ڕێوه‌به‌ر‌بیبات‌و‌له‌كۆڵم‌بێته‌وه‌و‌زیاتر‌نه‌گه‌ڕێت،‌مۆبایلی‌‌مه‌به‌ستیش‌له‌شوێنی‌‌حه‌ساسدا‌جێگیر‌ده‌كه‌م،‌خۆت‌ده‌زانی‌‌

حه‌ساس‌مه‌به‌ستم‌كوێیه‌؟‌*‌باش���ه‌‌ئ���ه‌م‌مۆبایله‌‌له‌ش���وێنی‌‌

حه‌ساس���دا‌داده‌نێی���ت‌له‌كوێوه‌‌ده‌نگ‌به‌تۆ‌ده‌گات؟‌

-‌له‌رێی‌‌هیتفۆنێكه‌وه‌‌كه‌‌به‌قه‌د‌ده‌نكه‌‌نیسكێك‌ده‌بێت‌كه‌سێكی‌‌شاره‌زا‌پێشتر‌بۆم‌ته‌رتیب‌ده‌كات‌و‌ده‌یكاته‌‌گوێمه‌وه‌و‌

تاقواڵیی‌‌گوێم‌ده‌ڕوات.*‌چۆن‌جیهازه‌كه‌‌كه‌شفی‌‌ناكات؟‌

-‌ئه‌م‌جیهازه‌ی‌‌كه‌‌دابه‌ش���یانكردوه‌و‌داویانه‌‌به‌به‌ڕێوه‌به‌ره‌كان‌له‌‌5سم‌زیاتر‌

هیچ‌كه‌شف‌ناكات.‌*‌باشه‌‌كه‌‌ده‌چێته‌‌قواڵیی‌‌گوێته‌وه‌‌

دوایی‌‌به‌چی‌‌ده‌ریده‌هێنیت؟‌ش���ۆڕ‌ گوێچك���ه‌م‌ ئاس���انه‌‌ زۆر‌ ‌-

ده‌كه‌مه‌وه‌و‌به‌موگناتیس‌ده‌ردێت.‌*‌باشه‌‌خۆ‌تۆ‌نابێت‌قسه‌‌بكه‌یت،‌ئه‌و‌كه‌س���ه‌ی‌‌پرسیاره‌كانت‌بۆ‌حه‌ل‌ده‌كات‌چۆن‌قسه‌ی‌‌له‌گه‌ڵ‌ده‌كه‌یت،‌له‌كاتێكدا‌تۆ‌له‌هۆڵێكی‌‌بێده‌نگدا‌دانیشتویت؟‌

-‌زۆر‌ئاس���انه‌‌راسته‌‌من‌قسه‌‌ناكه‌م‌به‌اڵم‌له‌رێی‌‌ش���تێكه‌وه‌‌یان‌وشه‌یه‌كه‌وه‌‌له‌گه‌ڵ‌ئه‌و‌كه‌س���ه‌ی‌‌پرس���یاره‌كه‌ت‌بۆ‌

حه‌ل‌ده‌كات‌رێك‌ده‌كه‌ویت.‌وش���ه‌یه‌ك‌ چ‌ له‌س���ه‌ر‌ ت���ۆ‌ ‌*

رێككه‌وتبویت؟‌-‌له‌سه‌ر‌وش���ه‌ی‌‌)ئحم(‌یه‌عنی‌‌بڕۆو‌

به‌رده‌وامبه‌.‌*‌ئه‌م‌ئحمه‌‌هه‌س���تی‌‌پێناكرێت‌یان‌

كه‌شف‌نابێت؟‌-‌كه‌شفی‌‌چی‌‌له‌كاتی‌‌ده‌نگه‌‌ده‌نگ‌و‌قه‌ره‌باڵخ���ی‌‌و‌فه‌وزای���ه‌ك‌كه‌‌دروس���ت‌ده‌بێت‌ده‌توانین‌فرسه‌ت‌بهێنین‌و‌قسه‌‌

بكه‌ین.‌*‌كوا‌فه‌وزاو‌ئه‌و‌شتانه‌‌هه‌یه‌؟‌

-‌با‌له‌هه‌مو‌هۆڵێ���ك‌هه‌یه‌‌بۆ‌نمونه‌‌خوێندكارێك‌داوای‌‌رونكردنه‌وه‌‌ده‌كات،‌یان‌پرس���یاری‌‌جۆراوجۆری‌‌هه‌یه‌،‌زۆر‌جار‌خۆمان‌ئه‌مه‌‌دروستده‌كه‌ین‌بۆ‌نمونه‌‌پرس���یار‌له‌مامۆس���تا‌یان‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌هۆڵ‌ده‌كه‌ین‌به‌اڵم‌پرس���یاره‌كه‌مان‌بۆ‌به‌ڕێوه‌به‌ر‌نیه‌‌به‌ڵكو‌بۆ‌ئه‌و‌كه‌سه‌یه‌‌كه‌‌گوێی‌‌لێمانه‌و‌پرس���یاره‌كانمان‌بۆ‌حه‌ل‌

ده‌كات.‌*‌مه‌سره‌فی‌‌كارتی‌‌مۆبایل‌چه‌نده‌؟‌‌-‌ده‌رس‌ت���ا‌ده‌رس‌كه‌وتوه‌‌ئه‌ڵبه‌ته‌‌تاوه‌كو‌ش���ێوازی‌‌پرس���یار‌هه‌ڵبژاردن‌بێت‌زوت���ر‌حه‌ل‌ده‌كرێ���ت‌و‌ئه‌وه‌نده‌ی‌‌تێناچێت‌بۆ‌نمونه‌‌بۆ‌وانه‌ی‌‌كوردی‌‌ده‌‌هه‌زارییه‌كه‌م‌تێكرد‌ته‌نها‌س���ێ‌‌هه‌زاری‌‌رۆش���تبو.‌خوێندكارێكی‌‌تر‌وتی‌‌من‌بۆ‌

ده‌رس���ی‌‌جوگرافیاو‌ئینگلیزی‌‌و‌ئابوری‌‌ك���ردم‌ئه‌وه‌ی‌‌جوگرافیا‌س���ه‌ری‌‌گرت‌و‌ك���ردم،‌به‌اڵم‌ئ���ه‌وه‌ی‌‌ئابوری‌‌ئیش���ی‌‌نه‌ده‌ك���رد،‌له‌وانه‌ی‌‌ئینگلیزیش���دا‌هه‌م‌پرس���یاره‌كان‌قورس‌بو‌هه‌م‌ده‌ترسام‌بۆیه‌‌كه‌‌مامۆستای‌‌چاودێرو‌به‌ڕێوه‌به‌ر‌لێمنزیكبونه‌وه‌و‌هه‌ستیان‌به‌شتێك‌كرد‌پێچایه‌وه‌و‌ ده‌فته‌ره‌ك���ه‌م‌ گورج‌ منیش‌زه‌رب���م‌لێ���داو‌دامه‌‌ده‌س���تیان‌هه‌م‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌نه‌گیرێم‌و‌هه‌مویم‌بۆ‌نه‌بێت‌به‌سفر‌هه‌م‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌وه‌ها‌خۆم‌نیش���انبده‌م‌ب���ۆ‌نمره‌ی‌‌به‌رز‌هاتوم‌و‌پرس���یاره‌كانم‌

به‌دڵ‌نیه‌‌ب���ۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌له‌رۆژانی‌‌داهاتودا‌به‌ئیسراحه‌ت‌قۆپیه‌ی‌‌خۆم‌بكه‌م.‌

*‌قۆپیه‌ی‌‌مۆبایل‌زیاتر‌كوڕ‌ده‌یكات‌یان‌كچ؟‌

ك���وڕان‌ زیات���ر‌ ناوێ���رن‌ كچ���ان‌ ‌-ده‌یك���ه‌ن،‌له‌ناو‌كوڕانیش���دا‌زیاتر‌ئه‌و‌ كه‌س���انه‌‌ده‌یكه‌ن‌ك���ه‌‌قوتابی‌‌ئێوارانن‌یان‌ده‌ره‌كین‌چونكه‌‌ئه‌م‌جۆره‌‌كه‌سانه‌‌ی���ان‌ئیش‌ده‌ك���ه‌ن‌ی���ان‌فه‌رمانبه‌ری‌‌حكومی‌‌و‌حیزبین‌و‌سه‌رچاوه‌ی‌‌داهاتیان‌

هه‌یه‌.‌له‌كۆتایی���دا‌ته‌نها‌س���ودێك‌كه‌‌له‌م‌

كێشه‌یه‌‌به‌ئێوه‌ی‌‌بگه‌یه‌نین‌ئه‌وه‌یه‌:‌1�‌كه‌س���انی‌‌دڵس���ۆز‌بۆ‌هۆڵه‌كانی‌‌به‌تایبه‌ت���ی‌‌ دابنرێ���ن‌ تاقیكردن���ه‌وه‌‌

به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌هۆڵه‌كان.2�‌ئامێری‌‌نه‌هێش���تنی‌‌‌ش���ه‌به‌كه‌ی‌‌مۆبای���ل‌ك���ه‌‌باش���ترین‌چاره‌س���ه‌ره‌و‌نی���ن،‌ له‌خوێندنگه‌كان���دا‌ له‌زۆرێ���ك‌كات‌ به‌زوتری���ن‌ وه‌زاره‌ت‌ پێویس���ته‌‌دابینی‌‌بكات‌بۆ‌ئه‌وه‌ی‌‌رێ‌‌له‌م‌ش���ته‌‌خراپه‌‌بگیرێ���ت‌و‌تاقیكردنه‌وه‌كان‌نه‌بن‌به‌ش���تی‌‌فش���ه‌و‌یه‌كس���انی‌‌الی‌‌هه‌مو‌

خوێندكارێك‌هه‌ستی‌‌پێبكرێت.‌‌

قۆپیه ی مۆبایل.. له 100 دۆالره وه ده ستپێده کات تا 1500 دۆالر

له‌ڕێی‌‌به‌ڕێوه‌به‌ری‌‌هۆڵ‌راسته‌وخۆ‌دوای‌‌هه‌ڵپچڕینی‌‌

پرسیاره‌كان‌كه‌سێك‌له‌ده‌ره‌وه‌‌چاوه‌ڕێ‌ده‌كات‌تاوه‌كو‌به‌ڕێوه‌به‌ر‌

نوسخه‌یه‌كی‌‌ده‌داتێ‌‌به‌و‌پاره‌یه‌ی‌‌كه‌‌

پێشتر‌رێككه‌وتبون،‌یان‌مامۆستایه‌كی‌‌چاودێر‌له‌رێی‌‌باجیه‌كه‌وه‌‌

ده‌یهێنێته‌‌ده‌ره‌وه‌‌ئه‌مانه‌‌هه‌موی‌‌خوێندکارێک‌له‌کاتی‌تاقیکردنه‌وه‌دا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌فۆتۆ:‌ئاوێنه‌به‌پاره‌‌ده‌كرێت

‌کتێبخانه‌ی‌گشتی‌سلێمانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌له‌ئینته‌رنێته‌وه‌

به به ڵگه وه خوێنه رانی كتێب له ساڵی 1960 زیاتر بوه له ئێستا

له‌‌ساڵی‌‌1960دا‌زیاتر‌له‌‌)18000(‌هه‌زار‌خوێنده‌وار‌داوای‌‌كتێبی‌‌كردوه

(390( سێشه ممه 2013/8/13 17تایبه‌ت

هه مو شیعری دنیا بۆ شێرکۆ ده گری

کاتی گه یشتنی بۆ به رده م ده زگای سه رده م سه رده م

ڕێوره سمی به خاکسپاردنی به رێکه وتنی به ره و پارکی ئازادی

خێزان و هاوڕێکانی گوڵبارانکردنی ته رمه که ی

شێرکۆ نوقمی گوڵه دانانی چه پکه گوڵ له سه ر گڵکۆکه ی

فۆتۆکان: ئارام که ریم، رامان عومه ر

تایبه‌ت(390( سێشه ممه 2013/8/13 18

مردنی شێرکۆ بێکەس وەک شۆکێکی نەتەوەیی.!

کامەران سوبحان

الی من ڕاستترین گوزارشت بۆ مردنی شێرکۆ بێکەس، زاراوەی شۆکی نەتەوەییە، چونکە مردنەکەی بویە ش����ۆکێکی گ����ەورەی نەتەوەیی و زۆری����ک لەهاواڵتیان و الیەن����ەکان و میدیا جیاوازەکانی ئەم واڵتەی بەخۆیەوە س����ەرقاڵکردو الی زۆرێک لەدەس����ته بژێری ئەم واڵتەش بویە شۆکێکی گەورەی نەتەوەیی، کە تا ئێستاش زۆرکەس باوەڕ بەو مەرگە ناکات و پێیانوایە هەرگیز شاعیری)دەربەندی پەپولە، کورس����ی، کازیوە، گۆڕس����تانی چراکان، ئاس����ک، ڕەنگدان و دەیان شاکاری تر( نامرێت و بەزیندویی دەمێنێتەوە. چونکە شێرکۆ بەگەورەیی ژیا، بەگەورەیی نوسی، بەگەورەیی مرد، پێویستە واش مامەڵە لەتەک مردنەکەیدا بکەین و هەر هەنگاوێک دەنرێت لەدوای مەرگی ش����ێرکۆو پەیوەست بەپرسەو یادکردنەوەکانی پێویستە هێندەی بااڵی خۆی بێت و ش����تێک نەکرێت ل����ەدەرەوەی کولتوری کۆمەاڵیەتی، پێویس����تە زۆر گرنگی بەپرسەو ش����وێنی ناشتنەکەی و کەرەس����تەکانی بدرێت، چونکە تا هەنوکە ئێم����ە لەبایەخدان بەمردن و گۆڕی ناودارانمان کەمتەرخەمین، لەواڵتان ئەمە کولتورێکی گەورەی نەتەوەییە، گۆڕو مۆزەخانەکانی )شکس����پیر، ژان ژینیە، گۆرکی، ولیامز، جیم جیویس، تۆڵستۆی( لەواڵتەکانی خۆیان بونەتە س����ەروەتێکی گەورەی کولتوری، بەاڵم الی ئێمە کوا گۆڕی نالی و مستەفا بەگی کوردی؟ گڵکۆی مەحوی و وەفایی و بێس����ارانی لەکوێن؟ تەنانەت گۆران و ش����ێخ نوری شێخ س����اڵح و هەردی و مارف خەزنەدارو پیرپاڵ مەحمودو دەیان نوسەری تر گۆڕەکانیان لەش����وێنێکی چەپەک و گشتیدایە، پێویستە مردنی شێرکۆ ببێتە سەرەتایەک بۆ بایەخدان بەش����ێوازی مردن و گۆڕو مۆزەخانەی تایبەتی نوسەرو

داهێنەرەکانمان.بەب����ڕوای من 4ی ئاب ئ����ەو ڕۆژە دەبێت نەوە دوای ن����ەوە بەڕۆژی ماتەمینی نەتەوەیی ئەژماری دەکەن، ڕەنگە بۆ ئەم نەوەیەی ئێمە خۆش����نودییەکی گەورە بێت کە دەیان ساڵی داهاتو شانازی بکەین بەوەی لەچاخێکدا ژیاوین کە شێرکۆ بێکەس����ی تێدا ژیاوە، لەداهاتوش����دا ئەو وێنانەی لەگەڵ ئ����ەم مرۆڤەدا گیراوە لەئێستا زۆر بایەخی زیاترو پرشنگدارتربیت، هەروەک چۆن ئێستا وێنەی مێژویی لەگەڵ عەبدواڵ گۆران و ش����ێخ موحەمەدی خاڵ و مەال عەبدولکەریمی مودەڕیس و

عەالدین سوجادی و کەسە دیارەکانی تری کورد بایەخێکی گەورەی هەیە.لەبەر گەورەیی ش����ێرکۆ بێکەس، پێویستە هەمومان ئەو بەموڵکی نەتەوەیەک بزانین و هەمو تاکەکانی ئەم میللەتەش بەجیاوازییەکانییانەوە مافی ئەوەیان هەیە ش����انازی بەشێرکۆ بێکەسەوە بکەن و ش����ێرکۆ بەموڵکی خۆیان بزانن، پێویستە هەمو الیەنەکان بەجیاوازییەکانییانەوە ش����ێرکۆ بێکەس بەموڵکی خۆیان بزانن، ب����ەم بیرکردنە گەورانەوە لەدواجار ش����ێرکۆ بێکەس دەبێت����ە موڵکی هەمومان، چونکە لەدەیان چاوپێکەوتندا، وتویەتی لەکوێ چەوس����اندنەوەی مرۆڤ هەبێت م����ن لەوێم، لەکوێ مافی مرۆڤ پێش����ێلبکرێت من لەوێ����م، لەکوێ منداڵی کورد چەوس����ێنرایەوە، ش����یعری من لەوێیە، هەڵوێستەکانی ئەم چەند ساڵەی کۆتایی

تەمەنی بەڵگەی راستی ئەم قسەیەمانە.ئێمە ش����ێرکۆمان لەدەس����تدا، بۆ ماوەیەکی زۆر یەکێ����ک لەڕوبارە گەورەکانی دەریاچەی شیعر لەم ناوچەیەدا وشکی کرد، زۆری دەوێت تا ڕوبارێکی تری لەم چەشنە لەش����یعری کوردی دەرکەوێت، ئەمە بەتەنها رستەیەکی سۆزداری نییە، خوێندنەوەی ش����یعرەکانی، وەرگێڕانی بۆ زمان����ە زیندوەکانی دونیا، بەڵگەیەکی

تری وشکبونی ئەو ڕوبارەیە. کەوات����ە دوای مردنی ئەم ش����اعیرە گەورەیە، پێویس����تە هەم����و الیەنەکان بەجیاوازییە قوڵەکانیشیانەوە خۆیان بەخاوەنی شێرکۆ بزانن و شێرکۆ بەدوژمنی ک����ەس نەزانن.! ئیس����امییەکانیش دەبێت ئەوە بزانن لەب����ەر هیچ نا لەبەر ئەو هەستە نیشتیمانییە پاکەی ش����ێرکۆ بێکەس بۆ خاک و نەتەوەو هەژاران هەیبو، ئەوانیش بەشداری ئەم کۆستە گەورەیەی نیشتیمان و شیرکۆ بکەن، نەک خۆیان

بکەن بەبێگانەو کەڕەی شەربەت.!Kamaran.subhan@gmail.com

سه رتیپ جه وهه ر

چاوه ڕواننه ك���راودا، له پێش���هاتێكی موسڵ له پۆس���ته كانی یه كێتی پارتی ، به هاوپه یمانێتی و ئه مه ش بێبه ش���كرد، ئه س���یل لیس���ته كه ی له گه ڵ رێكه وتن نوجێفی )ئوس���امه ب���رای نوجێف���ی دیارترین شوڤێنیستی عه ره بی سوننه ( پۆستی پارێزگارو جێگره كانیی و سه رۆكی ئه نجومه نی پارێزگاریان له نێوان خۆیان و ئه مه دابه ش���كرد، هه ندێ���ك گروپۆكه رێكه وتنی مه بده ئی به پێ���ی له كاتێكدا س���تراتیژیی نێ���وان پارت���ی و یه كێتی و هاوكات وه ح���ده ی وه ته نی ده بو پارتی ئه م سیاسه ته په یڕه و نه كات و په یره وی ئه گه ر جێبه جێب���كات، ته وافوقك���ردن له سه ر بنه مای ئیستحقاقیش بوایه ده بو جێگری پارێ���زگار بدرێ���ت به یه كێتی ، چونكه سه رباری ئه و هه مو ساخته كاریی و پارێزگای له س���نوری پارتی ته زویره ی موس���ڵ كردی له م هه ڵبژاردنه ، كه چی ته نها 112 ه���ه زارو 253 ده نگی هێنا، هه زارو په نج���ا یه كێتی له به رامب���ه ردا 396 ده نگی هێن���اوه ، واته نزیكه ی له %30 ده نگه كان���ی هاوپه یمانیت���ی كورد له و پارێزگای���ه ، كه واته ئه گه ر یه كێتی و ئۆپۆزیس���یۆن له گه ڵ پارت���ی نه بونایه نه یده توانی هه ش���ت پارتی بێگوم���ان كورس���ی به ناوی كورد به ده ستبێنێت، ئه مه له كاتێكدا ئۆپۆزیسیۆن و حزبه كانی دیكه ش ده نگیان هێناوه بۆ نمونه حزبی ش���یوعی 7 هه زارو 158 ده نگی هێناوه

جگه له گۆڕان و یه كگرتوو كۆمه ڵ.ئ���ه م هه ڵوێس���ت و كاره نه ش���یاوه ی پارتی س���ه ره تایه كی مه ترس���یداره بۆ

یه كده نگی هاوپه یمانێتی و درزخس���تنه داب���ڕاوه كان، ناوچه له س���نوری كورد فرسه ت قۆستنه وه یه كی ناسیاسی بو دژ به الیه نه كانی دیكه ی كورد له كوردستان، ده ستپێشخه ریكردنێكی مه ترسیداربو بۆ له تكردنی ماڵی كورد له م ناوچانه ، ئه مه له كاتێكدا پارتی و س���ه رۆكه كه ی داوای یه كخس���تنی ناوماڵی كوردو یه كده نگی

نیشتیمانیی ده كه ن.ئ���ه م هه ڵوێس���ته ی پارت���ی به ب���ێ ده نگی تێناپه ڕێ���ت، لێكه وته ی خراپی لێده كه وێت���ه وه ، به پل���ه ی یه كه م كورد تێیدا زه ره رمه نده و دواتریش خۆی، كه ده كرێت له چه ند خاڵێك رونیبكه ینه وه ، یه كه م، ئ���ه م خ���ۆ دابڕین���ه ی پارتی له ك���ورد، بوه هۆی ت���ه واو الوازكردنی متمانه له نێوان الیه نه كانی كوردس���تان به تایبه ت پارت���ی و یه كێ�تی كه ماوه ی چه ند ساڵێكه له چوارچێوه ی رێكه وتنی ستراتیژیی ئیش له س���ه ر بنیاتنانه وه ی متمانه ی سیاسی نێوان هه ردوال ده كرێت، به بڕیاره كانی ئیلتیزامك���ردن به تایبه ت س���ه ركردایه تی هه ردوال، ئ���ه م بڕیاره ی پارت���ی ، یه كێ�ت���ی و الیه نه كانی دیكه ی كوردس���تانیی خۆیان نه خه نه ژێر هیچ

رێكه وتنێكی دیكه له گه ڵ پارتی .دوه م: بۆ هه ڵبژاردنی داهاتوی ناوچه داب���ڕاوه كان چ هه ڵبژاردنی په رله مانیی بێ���ت یانیش ئه نجومه ن���ی پارێزگاكان، كورد یه ك لیست نابێت و چیتر یه كده نگی كوردی و یه كێتی نیش���تیمانیی قس���ه ی له سه رناكرێت، به ڵكو هه ر حزب و الیه نه ئه مه ش به شداریده كات خۆی به لیستی زیانێك���ی گه وره به ك���ورد ده گه یه نێت و له م پرسه شدا پارتی به رپرسی یه كه مه ،

كه سی تر ئه م به رپرسێتیه هه ڵناگرێت.رێكه وتنی ته نكبون���ه وه ی س���ێیه م: به بۆچونی تائێس���تاش كه ستراتیژیی خه ڵكانێكی زۆر هۆكاری ئه م هێمنیه ی ره نگه له مه دا ئێس���تای كوردس���تانه ، پارتی قازانج���ی نه بێت، به تایبه ت كه م ده نگ���ی وات���ه الوازی پارت���ی به هۆی پارسه نگی یه كێتی زۆر ده رنه كه وتبێت، به اڵم له مه ودوا ده رده كه وێت، بۆ نمونه له هه ڵبژاردنه كانی س���ه ندیكاو كۆمه ڵه و

رێكخ���راوه كان ت���ه واو ده ركه وت���وه كه پارت���ی ناتوان���ێ ل���ه 30% ده نگه كانی كوردس���تان به ده س���تبێنێت، بۆ نمونه له هه ڵبژاردنی پارێزه ران له كه ركوك یه ك ده نگی به ده س���ت نه هێناو له سلێمانیش له ك���ۆی 21 كورس���ی یه ك كورس���ی و له هه ولێری���ش دوای هه وڵی ته زویركردن )وه ك پارێزه ران���ی یه كێت���ی ده ڵێ���ن( زانیی���ان ده ن���گ و س���ه نگیان خراپ���ه

هه ڵبژاردنه كه یان تێكدا.

له گه ڵ ئه م بارودۆخه نوێیه ی موسڵ و هه ڵوێس���تی پارت���ی له م���ه ڕ كۆده نگی نیشتیمانیی و درزخستنه ناوماڵی كوردی، ره نگه له م دۆخه دا یه كێتی پرس���یارێك له پارت���ی ب���كات هاوش���ێوه ی هه مان پرسیاری مه س���عود بارزانیی له مالیكی ك���ردی، ئه ویش )ئێمه ش���ه ریكین یان نا؟( ئه گه ر شه ریك و هاوپه یمانین ئه مه ی ئێوه )پارتی ( كردتان نه ش���ه راكه ته و س���ه رباری به تایبه ت هاوپه یمانێتی نه ره فزكردنه وه ی ئاش���كراو ته زویركردنی ده یانه���ه زار ده نگ، یه كێت���ی زیاتر له 30%ی ده نگه كان���ی موس���ڵی هێناوه ، ئه گه ر ش���ه ریكیش نین، ئ���ه وا یه كێتی هێڵێك له نێوان خۆی و پارتی ده كێشێت ك���ه له م���ه ودوا به مش���ێوه یه له گ���ه ڵ

رێكه وتنی ستراتیژیی مامه ڵه ناكات.ئ���ه م هه ڵوێس���ت و بڕی���اره ی پارتی ن���وێ نیی���ه ، چونك���ه له هه ڵبژاردن���ی پارله مان���ی عێ���راق ل���ه 2010 كاتێك كاندیدێك���ی یه كێت���ی له هه ولێر به هۆی گیانله ده س���تدانی ئه ندامێك���ی پارت���ی له په رله مانی عێراق)س���امی ش���ۆڕش( له بازن���ه ی هه ولێ���ر س���ه رده كه وت بۆ ئ���ه و رازینه ب���و پارت���ی په رله م���ان، ئه ندام���ه س���ه ركه وێت له ب���ری ئ���ه ودا عه ره بێكی موس���ڵ )دوره ید كه شموله (

ی دانا، له كاتێكدای���ه ، هه ڵبژاردنه كانی كه ركوك به ڕێوه یه ، پارتی له و ناوچه یه له بارودۆخێك���ی زۆرخراپدای���ه و ده نگی ئه وه ن���ده كزه ، له نوزه ی نه خۆش���ێكی شه پڕه لێداو ده چێت، له وێدا ئه گه ر كورد ده نگی زۆرین���ه ی هه بێت ئه وا بێگومان پارت���ی له ناو ده نگی كورد كه مینه یه كی زۆر كه م���ه ، له وێدا پارتی ده كه وێته به ر

تۆڵه ی یه كێتی و ل���ه و ناوچه یه ی پارتی پێی ده ڵێت دڵی كوردس���تان، )لچكی كه واته به رناكه وێت، كورسییه كیشیان( ده بێ پارتی چاوه ڕێ���ی كاردانه وه یه كی توندی یه كێتی بكات، چونكه له مه ودوا ئیس���تحقاقی هه ڵبژاردن یه كاكه ره وه یه ن���ه ك ته وافوقی نیش���تیمانیی، چونكه مه كته ب���ی وه ك چ یه كێت���ی ئه گ���ه ر رونی هه ڵویستی له ئێس���تادا سیاسی و نه بێ���ت و له داهاتوش���دا وه ك كاردانه وه ئه وا نه بێت كاردان���ه وه ی له كه رك���وك بێگوم���ان كاریگه رییه ك���ی زۆر خ���راپ له سه ر جه ماوه ری یه كێتی له ناوچه كانی

ده شتی موسڵ جێده هێڵێت.دیسانه وه ئه م هه ڵویست و كرده وه یه ی پارتی له كاتێكدایه كه كورد پێویس���تی به یه كده نگ���ی زیات���ر هه ی���ه له هه م���و له الیه ك وه ختێك���ی دیك���ه ، چونك���ه به ڕێوه ی���ه و نه ته وه ی���ی كۆنگ���ره ی پێویستمان به هاوهه ڵویستی نه ته وه یی و نیش���تیمانیی هه ی���ه ، له الیه ك���ی دیكه پێویستمان قڕده كرێت و له رۆژئاوا كورد

به پشتیوانیكردن و كۆده نگی هه یه .دیس���انه وه ئه م هه ڵویس���ته ی پارتی له كاتێكدایه كه باس له تاكڕه ویی په یه ده ده كات له رۆژئ���اوای كوردس���تان و داوا ده كات هه م���و الیه نه كانی س���وریا )كه به شێكیان حزبۆكه و بوكه ڵه ن( به شداریی له بڕیاری سیاسی و ئیداره ی ئه وێدا بكه ن به بێ ئیس���تحقاقی شۆڕش���گێڕیی یان هه ڵبژاردن، كه چی پارتی خۆی له ناوچه دابڕاوه كانی موس���ڵ هه ڵویستێكی دژو ت���ه واو پێچه وان���ه ی گرتۆته ب���ه رو فێل له نزیكترین هاوپه یمانی خۆی ده كات كه به شداریی له گه ڵ كردوه به یه ك لیست.

له هه ڵبژاردنی موسڵ، پارتی كۆتایی به هاوپه یمانێتی كورد هێنائه‌گه‌ر‌له‌كه‌ركوك‌هه‌ڵبژاردن‌بكرێت،‌پارتی‌‌لچكی‌كورسییه‌كیشیان‌به‌رناكه‌وێت

مه ریوان سه الح حیلمی

تاوه كو هه ش���تاكانه وه له س���ه ره تای نوێی ئێستاش )مه ش���خه اڵنی شوڕشی ئه مجاره � گڕی بڕوای ره نجده ران و هه ژاره (ی شێركۆ بێكه س بۆته مارشی یه كێتی له خه ڵكی نیشتمانی كوردستان و زۆرێك كوردس���تان چاویان به م شۆڕش���ه و به م ئه م بیروڕایه هه ڵهێناوه ،له راستیدا بڕواو ش���یعره ی ش���ێركۆ بێكه س هه تا بڵێی ش���یعرێكی به هێزه و رۆژگارێك بو تین و ت���ه زوی ده دا به جه ماوه ری كوردس���تان بۆ ئ���ه وه ی په یوه س���تبن به خه باتێكه وه كه خه بات���ی ره نجده ران و ه���ه ژاران بو له پێناوی گۆڕین و ره تكردنه وه ی واقیعێك ك���ه واقیعی س���ه رده می به ع���س بو بۆ دنیایه ك كه ئازادی و دیموكراسی و ژیان و

ماف بۆ خه ڵكی كوردس���تان به گشتی و ره نجده ران و هه ژاران به تایبه تی بهێنێت، به اڵم ئایا وه كو ش���ێركۆ بێكه س ده ڵێت مه شخه اڵنی شۆڕشی نوێی ئه مجاره گڕی بڕوای ره نجده ران و ه���ه ژاران بو له دوای راپه ڕین و كه وتنی به عس یان ئیباده كردن و خۆڵكردنه چاوی ره نجده ران و هه ژاران بو؟ ئایا ئه و یه كێتییه ی كه ش���ێركۆ بێكه س ئه م ش���یعره ی بۆ وت ئه و یه كێتیه یه كه ئه مڕۆ حوكمی كوردس���تان كوردس���تان ده كات؟، ئایا یه كێتی مافی ره نجده ران و هه ژارانی پاراست و ژیانێكی شایسته ی بۆ دابینكردن یان بوه شه ریكی سه رمایه دارو ده وڵه مه ندی ده وڵه مه ندتركردو هه ژاریشی

هه ژارتركرد؟ عه قڵ���م نایب���ڕێ ش���ێركۆ بێك���ه س دوای راپه ڕی���ن و هه تا به ر له مردنیش���ی

نه یزانیبێت یه كێتی نیشتمانی كوردستان ك���ردوه و ل���ه م ش���یعره پاشه كش���ێی ئێس���تاش به رپرس���ه كانی دوێنێی ئه م حزب���ه بونه ت���ه س���ه رمایه داری ئه مڕۆو له وانه ش���ه تاقه تیانچوبێ���ت له كاس���بی ته قلی���دی س���ه رزه وی ئێس���تا جۆره ها بازرگانی و سات و سه ودای نه وت ده كه ن، چونك���ه مه علومی هه م���و الیه كه خێرو قازانج���ی خێرا له ژێ���ر زه ویدایه و ئه وه ی ره نجده ران و نه ی���ه ت به خه یاڵیش���یاندا هه ژاره كه ی شێركۆ بێكه سه ، یان راستتر بڵێی���ن ره نج���ده ران و ه���ه ژاران له هه مو س���ه رده مێكدا كراون به په یژه و كه سانی مش���ه خۆرو هه لپه رس���ت و به س���ه ریاندا س���ه ركه وتون، بۆ به ده س���تهێنانی پله و پۆست و ماش���ینه وه و تااڵنكردنی داهاتی كوردس���تان، به اڵم شێركۆ بێكه س هه تا

مرد هه گبه ی پڕبو،ل���ه م باره یه وه تاكه شاعیرێكه له دوای پیره مێردو گۆرانه وه تا كۆچی دوایی له نوسین و داهێنان نه كه وت ته نانه ت به ر له مردنی سه روه رییه كی بۆ خۆی تۆماركرد ئه ویش به ش���داریكردنی بو له خۆپیش���اندانه كه ی 17ی شوباتی 2011. ئه وه ی گوێی له ش���ێركۆ بێكه س بوبێ چاك هه ستی به وه كردوه كه شێركۆ به به رپرس���انی ئه م هه رێمه ده ڵێ چی ؟ ده ڵێ با ئێوه س���ودتان له م ش���یعره ی م���ن وه رگرتبێ���ت، به اڵم ئ���ه و هه ژارو ره نج���ده ره ی كه من ش���یعرم بۆ وتن و به داینه م���ۆو كۆڵه كه ی شۆڕش���م دانان، رۆژگارێكی ترو نه وه ی���ه ك به ڕێكه وتوه كه به ته واوه تی پشتده كاته ئێوه ، چونكه سه رده می ئێوه به سه رچو، چونكه ئێوه

رێزی رابردوی خۆتانتان نه گرت.

پاشه كشێی یه كێتی له شیعری "مه شخه اڵنی شۆڕشی نوێی ئه مجاره" ی شێركۆ بێكه س دا

ماڵئاوایی شار له شێرکۆ بێکه س فۆتۆ: رامان عومه ر

ئه م هه ڵویست و كرده وه یه ی پارتی

له كاتێكدایه كه كورد پێویستی به یه كده نگی زیاتر

هه یه له هه مو وه ختێكی دیكه

ئه م خۆ دابڕینه ی پارتی له كورد، بوه هۆی ته واو

الوازكردنی متمانه له نێوان الیه نه كانی

كوردستان به تایبه ت پارتی و یه كێ�تی

(390( سێشه ممه 2013/8/13 19ریکالم

ژماره : 1310 فه رمانگه ی دانوسانی سلێمانی/2 رێكه وت: 2013/7/3 كارگێڕی خۆیی

بـاڵوكردنه وه له س���ه ر داوای هاواڵتی )رێبی���ن وه هاب ئه حمه د( ك���ه داواكاره به گۆڕینی ناوی كۆمپانیا )ئارین( بۆدروستكردنی بلۆك/سنوردار بۆسه ر ناوی كارگه ی )ئارین( بۆدروستكردنی بلۆك، كه ئامێره كانی تۆماره له المان به ژماره )27 ئامێر 2004 له به روای 2004/2/15( تكایه له ڕۆژنامه كاتاندا بۆ یه كجار باڵوی بكه نه وه له دوای ده رچون���ی بۆماوه ی )15( رۆژ ه���ه ر كه س و الیه نێك الری هه یه له گۆڕینی ناوی ئه م كۆمپانیایه ئاگادارمان بكاته وه به پێچه وانه وه ناچار ده بین كاری یاسایی بۆ

ئه نجام بده ین. له گه ڵ رێزدا..

دادنوسی سلێمانی سۆران یادگار ره شید

ونبوونمۆڵه تێكی پیش���ه یی پیش���انگای )كالیفۆرنیا( ونبوه به ناوی )ع�وف عبدالرحمن

ت�اهیر( هه ركه س دۆزییه وه بیگه ڕێنێته وه بۆ پرسگه ی ئاوێن�����ه.

ئاوێنه : ئایا ده زگای مخابه راتی سوری هیچ رۆڵێكی هه بو له م روداوانه دا؟

ئیبراهیم گاباری : مخابه راتی س���وری و رژێم���ی به عس���ی س���وری په یوه ن���دی به هێزیان له گه ڵ یه كێتی و تاڵه بانی هه بو ك���ه زۆر زۆر به هێزتربو له چ���او پارتی له س���ه ره تادا، هۆكاره كه ش���ی ئه وه ب���و زیاتربو، به تاڵه بان���ی باوه ڕی���ان ئه وان ده یانگوت تاڵه بانی شۆڕش���گێڕه و ره نگه گه لیش له گه ڵ ئه ودابێت له دوای نسكۆی شۆڕشی كورد، به دڵنیاییه وه مخابه راتی له یه كێتی پشتیوانی له سه ره تادا سوری جه ختیش كردو كوردس���تان نیشتمانی ده كه مه وه ك���ه تاوه كو ئێس���تاش ئه م په یوه ندی���ه ه���ه ر به رده وام���ه و ئه مه ش ه���ۆكاره ك���ه ه���اوكاری و پش���تیوانی له به ش���ار ئه س���ه د ده كه ن و پش���تیوانی

له ئۆپۆزیسیۆنی سوری ناكه ن.ئاوێنه : ئایا له و شه ڕانه ی كه له هه كاری و دوات���ر له نێوان پارت���ی و یه كێتیدا رویدا هه ستتكرد ده س���تی ده زگای مخابه راتی توركی یان چه ند شه خسێكی دیاریكراوی

ئه م دو حیزبه ی تێدابو؟ئیبراهیم گاباری : ئه وكاته ی ئه و شه ڕانه رویاندا م���ن له زیندان ب���وم، له به رئه وه ناتوانم هیچ قس���ه یه كی له س���ه ر بكه م و

زانیاریم له سه ری نیه و نه مبینیوه .ئاوێنه : چۆن و له س���ه رچی بو له الیه ن

رژێمی سوریاوه زیندانی كرایت؟گاباری : هۆكاری س���ه ره كی ئیبراهیم زیندانیكردن���ی م���ن به ه���ۆی ئ���ه وه ی نوێن���ه ری پارتی بوم له س���وریا و له گه ڵ م���ام جه اللیش نه بوم و له گ���ه ڵ بارزانی بوم، له به رئه وه تاڵه بانی فشاری له سه ر دۆس���ته كانی ده وروبه ری كاك مه سعود ده كرد و نه یده توانی راس���ته وخۆ فش���ار له س���ه ر ئه و ب���كات، له به رئه وه ی منیش خه ڵك���ی كوردس���تانی س���وریا ب���وم و پاسه پۆرتی ئه وێم هه بو له به رئه وه رژێمی س���وریا ده یتوانی لێپرس���ینه وه م له گه ڵ بكات و زیندانیم بكات، زیندانیكردنیش���م له الیه ن رژێمی سوریا به فه رمانی جه الل تاڵه بان���ی ب���و، كه به هۆیه وه له س���اڵی 1977 تا ساڵی 2001 بۆ ماوه ی 24 ساڵ زیندانیك���رام، به ش���ێوه یه ك هیچ كه س به درێژایی ئه وكاته نه یده زانی من له وێم و له ژیاندا ماوم یان ن���ا به بێ ئه وه ی هیچ دادگا و لێپرس���ینه وه یه كم له گه ڵ بكرێت، ب���ه اڵم ل���ه دوای مردنی حافز ئه س���ه د و گرتنه ده ستی سه رۆكایه تی سوریا له الیه ن به شار ئه سه د بڕیاری ئازادكردنی بۆ 620 كه س ده ركرد كه منیش یه كێك بوم له و

كه سانه . ئاوێن���ه : ئه ی پارت���ی هه وڵی نه دا بۆ

ئازادكردنی ئێوه له گه ڵ رژێمی سوریا؟ئیبراهی���م گاباری : جه نابی س���ه رۆك مه س���عود پێیگوتم" كه ئه و دوجار چوه ب���ۆ الی حاف���ز ئه س���ه د و پێیگوتوه كه ئیبراهیم گاباری ل���ه الی ئێمه یه و گیراوه له الیه ن ئێوه ، به اڵم ئه و وتبوی نه ماوه ، ئه وكاته ش���ی ئازادكرام و هات���م بۆ الی سه رۆك بارزانی گوتی " هیچ بیری ئه وه م

نه ده كرد كه تۆ مابیت.ئاوێنه : ئه ی ئێستا په یوه ندیت له گه ڵ

مام جه الل چۆنه ؟هی���چ په یوه ندیه كم گاباری : ئیبراهیم نیه و سفره ، ته نیا له كاتی مردنی دایكی سه رۆكی هه رێم له پرسه كه ی، مام جه اللم بینی كه له گ���ه ڵ مالیكی وه س���تابون و منی���ش ته وقه م له گه ڵی ك���رد و ئه ویش پێكه نی ، دواتر نزیكه ی پێنج شه ش ساڵ پێش ئێستا مام جه الل به سه عدی پیره ی گوتبو كه به ئیبراهیم بڵێ سه ردانم بكات و

حه زده كه م بیبینم و ئاش���تبینه وه و سوڵح بكه ی���ن، به اڵم من ئ���ه وه م ره تكرده وه و ئاش���تبمه وه كه ئاماده ش���نیم نه چوم و له گه ڵ���ی ، چونكه به هۆی ئه و 24 س���اڵ

زیندانیكرام.ئاوێن���ه : ئایا هه س���ت به ملمالنێیه ك ده ك���ه ن له نێ���وان په كه ك���ه و پارت���ی

له رۆژئاوای كوردستان؟ئیبراهیم گاباری : به ڵێ ئه و كێش���انه له به رئ���ه وه ی په كه كه له رۆژئ���اوا هه یه بیرێكی عه س���كه ری هه ی���ه و ده ڵێت یان له گه ڵماندای ی���ان دوژمنی ، بۆیه قبوڵی ئه وه ن���اكات كه حیزبێك���ی تر هه بێت له رۆژئاوا جگه له خۆی ، له به رامبه ریش���دا پارتی و حیزبه كانی تریش له وێ ئه وه یان قبوڵ نیه ، به اڵم په یه ده كه له راستیدا سه ر به په كه كه یه به هێزتره له پارته كانی تر كه نزیكه ی 12 پارت���ن و هه ریه كه بڕیارێكی هه ی���ه ، كه چ���ی په كه كه هه م���وی یه ك بڕیاری هه ی���ه و به هێزتره و په یوه ندیه كی باش���یان له گ���ه ڵ رژێمی س���وریا هه یه و هه روه ها رێكخراوتریش���ن و كه ره س���ته ی ش���ه ڕیان هه ی���ه و كوردی���ش ده پارێزن له رۆژئاوا، كه چی پارته كانی تر ئه مه یان نیه ، له به رئ���ه وه ده بو پارتی دیموكراتی كوردس���تان چه كی به حیزبه كانی رۆژئاوا بدای���ه و ه���اوكاری م���ادی و مه عن���ه وی ئه وانی بكردایه و رێكخستنێكی باشی بۆ بكردابان، به اڵم پارتی ئه مه ی نه كردوه و

بڕیاریشی نه داوه كه بیكات.ئێ���وه روداوه كانی به ب���ڕوای ئاوێنه : ئه مڕۆی س���وریا به چی ده گات و له كوێدا

كۆتاییان پێدێت؟ئیبراهیم گاباری : بۆ چاره سه ر كردنی كێش���ه كانی ئێس���تای س���وریا نه رژێم و نه ئۆپۆزسیۆنی سوری ده توانن هیچ بكه ن، نێوده وڵه تیه و یارییه كی یاریه كه چونكه یاریزانی س���ه ره كی سعودیه و ئێرانن، كه هه ریه كه پ���اره و هاوكاری و پش���تگیری له الیه نێ���ك وه رده گرێت، ك���ه ئه مه ریكا له گه ڵ س���عودییه یه و روس���یاش له گه ڵ ئێراندایه ، بۆیه هیچ بڕیارێك له ده س���تی س���وریه كان نه م���اوه ، ئ���ه و الیه نانه ش به به رژه وه ندیه كانی���ان هه ركاتێ���ك گه یشتن و سودیان له و شه ڕه دا وه رگرت، ئه وا چاره سه ری كێشه كان ده كه ن، به اڵم به هیچ شێوه یه ك رژێمی سوریا نامێنێت و ده بێت ب���ڕوات، چونكه خه ڵكیش له گه ڵ رژێم���ی س���وریدا نیه و الیه نی س���عودی

به هێزتره .ئاوێن���ه : هه ڵوێس���تی په ی���ه ده چۆن

هه ڵده سه نگێنن له رۆژئاوای كوردستان؟ئیبراهیم گاباری : سه ركردایه تی په یه ده ئه وه دروش���میانه یان ئه وه تا له گه ڵمی یان دوژمنمی و كه س���ی تر قبوڵ ناكه ن، تاوه كو ئێس���تاش بڕی���ار له چیای گارا و

قه ندیل وه رده گرن له په كه كه .ئاوێنه : پێتوایه داخستنی سنوره كانی باش���ور له به رامبه ر رۆژئاوای كوردستان ده ست و فشاری ده ره كی له پشته وه بێت؟ ئیبراهیم گاباری : هۆكاری داخس���تنی سنوره كان هۆكاری سه ره كی په كه كه بو، چونكه پارت���ی هه ندێك ئه ندامی هه بون كه له باشور خولیانكردبو، كاتێك چونه سه ر سنور له الیه ن په یه ده ئه وانه گیران و ئه مه ش ك���را، له گه ڵ لێپرس���ینه وه یان هۆكارێ���ك بو كه س���نوره كان دابخرێن، هه رچه نده م���ن پێموایه هه رچیه ك بێت كورد هه ر ك���ورده و هیچ جیاوازیه ك نیه له نێوان كوردانی رۆژئاوا و باش���ور، بۆیه نه ده بو سنور دابخرایه بۆیه ئه مه به هه ڵه توركیش���ی كاریگه ری ره نگ���ه ده زانم و

به سه ره وه بێت.

ئیبراهیم گاباری : جانتایه كیان دامێ "مسته فا بارزانی "... پاشماوه

ئا: نزار گزالی، هه ولێر

سه رۆكی ناوه ندی هزری یاسایی و كاندیدی یه كێتی بۆ خولی داهاتوی

په رله مانی كوردستان "سه ردار هه ركی " كه له نزیكه وه ئاگاداری

موسڵ و كێشه كانی ئێستای یه كێتی و پارتیه له و پارێزگایه دا له م گفتوگۆیه ی ئاوێنه دا ده ڵێت "بێبه شكردنی یه كێتی له هه مو پۆسته كانی پارێزگای موسڵ

له ئێستادا به فه رمی ئێمه ده كاته ئۆپۆزیسیۆن له و پارێزگایه داو

به شێوه نافه رمیه كه ش له ناو یه كێتیدا ناڕه زایی قوڵی دروستكردوه ".

پۆسته كانی له دابه شكردنی ئاوێنه : پارێزگاو ئه نجومه نی پارێزگای موسڵدا یه كێتی هیچ پۆس����تێكی پێنه درا! ئایا

یه كێتی چ هه ڵوێستێكی ده بێت؟سه ردار هه ركی: لیس����تی برایه تی و پێكه وه ژی����ان ك����ه )173(و هه زارو (687( ده نگی به ده ستهێنا، نزیكه ی (50( ه����ه زارو )396( ده ن����گ ه����ی یه كێتی نیش����تمانی كوردس����تان بوه ، هی پارت����ی )112( ه����ه زارو )253( ده نگ ب����وه . ئه و رێژه یه ی كه یه كێتی هێناویه ت����ی ته قیریبه ن نیوه ی ده نگی پارتیه ، له گه ڵ ئه وه شدا هیچ پۆستێك پارێ����زگاری ن����ه دراوه ، به یه كێت����ی لیس����تی )ئه لموته حیدون( بۆ موسڵ جێگ����ری یه كه م بۆ پارت����ی، جێگری دوه م بۆ )ئه لموته حیدون( س����ه رۆكی ئه نجومه نی پارێزگا بۆ پارتی. لێره دا نابێ����ت ئیمه ئ����ه وه بكه ینه پێوه ر كه ئێم����ه )3( كورس����یمان هه ی����ه یان پارت����ی زیات����ری هه یه ، لێره قس����ه له س����ه ر كورس����ی ناكرێت، ئه وه قسه له س����ه ر رێژه ی ده نگ����ه كان ده كرێت، ل����ه و هاوپه یمانیه ته ی نێوانمان حزب و هه یه ، ده نگیان دیك����ه ش الیه نه كانی

حزبی ش����یوعی نیزیكه ی )6( هه زار ده نگی هێناوه و ت����اد... له گه ڵ هه مو ئه مان����ه پارتی تێكڕای پۆس����ته كانی بردوه و س����ودی له و هاوپه یمانیه ته ی هه مو الیه ن����ه كان وه رگرتوه ، ئه مه ش درزێك����ی گ����ه وره له هاوپه یمانیه ت����ی ن����ه ك ته نها نێوان یه كێت����ی و پارتی، به ڵك����و له هاوپه یمانیه تی نێوان هه مو الیه نه كان دروس����ت ده كات، هه روه ها ده كات دروس����ت ئ����ه وه مه ترس����ی به تایبه ت داهاتو له هه ڵبژاردنه كان����ی له ناوچ����ه جێناكۆك����ه كان الیه نه كانی دیكه زۆر به ئه س����ته م هاوپه یمانیه تی له گ����ه ل پارتی ببه س����تن، چونكه ئه و هه ڵوێسته ی پارتی بۆته پێشینه یه كی مه ترس����یدارو خراپ له هاوپه یمانیه تی، ده رئه نجام كاریگ����ه ری خراپی ده بێت له س����ه ر چاره نوس����ی میلله ته كه مان و هاواڵتیانمان له و ش����وێنانه ، ته نانه ت كاریگه ی ده بێت له سه ر هاوپه یمانیه تی پارتی و یه كێتی له هه مو كوردس����تان. بۆیه پێویس����ته پارتی به زوترین كات

چاره سه ری ئه و كێشه یه بكات.ئاوێنه : ئه گه ر پارتی پێداچونه وه ی

به و مه سه له یه دا نه كرد؟هیوادارین هه ركی: سه ره تا سه ردار پێداچون����ه وه ب����كات، چونك����ه ئه وه كارێكی بچوك نی����ه ، به تایبه ت كاری به و شێوه یه به رامبه ر یه كێتی، چونكه نابێت ته نها كار بۆ ئه و چوار س����اڵه بكرێت، ده بێت ره چاوی داهاتو بكرێت. هه روه ها وه كو وتم كاریگه ری ده بێت بۆ ئاینده ی هاوپه یمانیه تیه كان، هه روه ها له ئێس����تادا به فه رمی ده بێته یه كێتی موس����ڵ، له پارێزگای ئۆپۆزیس����یۆن به شێوه نافه رمیه كه ش ناره زایی قوڵی كاریگه ری له داهاتودا دروس����تكردوه و

خراپی ده بێت.ئاوێنه : له ماوه ی دوایدا قسه و باسی زۆر له سه ر مه سه له ی زیادبونی رێژه ی پارێزگاكانی س����نوری ده نگده ران����ی

هه ولێ����رو ده����ۆك ده كرێ����ت، ئایا بۆ ئه مه یه كێتی چی كردوه و هه ڵوێستی

چیه ؟سه ردار هه ركی: له ئێستادا لیژنه یه ك له س����ه ر ئاس����تێكی زۆر بااڵ پێكهاتوه ده كات، بابه ت����ه ئه م به دواداچون����ی یه كێتی ئ����ه وه ی له توانایدابێت درێخی ناكات ل����ه وه ی كه هه رچ����ی گومان و ساخته كاری هه یه چاكبكرێته وه و رێگه ی پێنه درێت. بۆ ئ����ه وه ی هه ڵبژاردنێكی پاك و راس����تگۆیانه به رێوه بچێت. هه ر بۆ ئه و مه به سته یه كێتی تاكه حیزبه كه سكااڵی تۆماركردوه و به دواداچونی بۆ كردوه ، ئه وه ش جیاواز له الیه نه كانی دیكه ی����ه ، چونك����ه بینیم����ان هه ندێ الیه نی دیكه قسه وباسی له سه ر ده كه ن به اڵم به دواداچونی جدی بۆ نه كراوه و سكااڵش����یان تۆمار نه كردوه ، یه كێتی به فه رمی له كۆمیس����یۆنی بااڵ سكااڵی تۆمار ك����ردوه . زۆر به جدیش هه وڵی ب����ۆ ده دات چونك����ه پێموای����ه ئه گه ر ئه و پرس����ه یه كالی����ی نه كرایه وه و ئه و ژماره مه ترسیدارانه چاره سه ر نه كران كوردستان و نیشتمانی یه كێتی نابێت الیه نه كانی دیكه داخڵی ئه و پرۆسه یه ببن، چونكه چونه ناو ئه و پرۆس����ه یه به بێ چاره س����ه ركردنی ئه و كێش����ه یه شه رعیه تدانه به و ساخته كاریه ، یاخود ئ����ه و ژماره ده نگانه ی ك����ه له هه ولێرو له ده����ۆك به رێژه یه ك����ی مه ترس����یدار زیادیكردوه و ته نها یه ك الیه ن سودی لێده بینێت. بۆی����ه دوپاتی ده كه مه وه جگه له و الیه نه ی كه س����ود له م دۆخه ده بینێت نابێت به و ش����ێوه یه ی ئیستا هی����چ ح����زب و الیه نێكی دیك����ه بچنه ناو پرۆسه كه و به ش����داری هه ڵبژاردن بكه ن. چونكه پیرۆزترین ش����ت له نێو كۆمه ڵگ����ه ئی����راده ی میلله ته ، ئه گه ر بێ����ت و هاوپه یمانیه تی ئێمه له س����ه ر ئ����ه وه بنیاتبن����رێ ك����ه الیه نه ك����ه ی چاوپۆش����ی بكات هه رچی����ه ك دیكه

بكه ین و قبوڵی بكه ی����ن، ئه وه ناكاته هاوپه یمانیه تی. هاوپه یمانیه تی ئه گه ر له س����ه ر ئه وه بنیاتبنرێ كه ته زویری ئیراده ی میلله ت بكرێت دیس����ان ئه و هه رچه نده هه ڵه ی����ه ، هاوپه یمانیه تیه ئێم����ه تائێس����تا كه س����مان تۆمه تبار نه ك����ردوه ، پارتی تۆمه تب����ار ناكه ین، به اڵم رێ����ژه ی ده نگ����ه كان له هه ولێرو مه ترس����یدار به ژماره یه كی له ده����ۆك زیادیك����ردوه . ده بێ����ت لێكۆڵینه وه ی

له سه ر بكرێت.

پێش���نیارێك بۆ وه زاره ت���ی كاروباری كۆمه اڵیه ت���ی و ده وڵه مه ندان و به رنامه و

پرۆژه كانی رزگاركردن له هه ژاری.وه ك توێژه رێك���ی كۆمه اڵیه تی، زۆر بیرم له وه كرده وه ك���ه بۆچی وادانراوه كه زه كاتی سه رفیتره ئه بێت به خواردن

بێت .وه ك زانراوه زه كاتی س���ه رفیتره بۆ ئه وه دان���راوه كه ببێته كه فاره تی ئه و كه مته رخه مییانه ی كه رۆژوان كردویه تی له دو ده توانرێت ره مه زان���دا، له مانگی

رۆژ پێش جه ژندا بدرێت.راب���ردو به ش���ێوه ی پاره س���ااڵنی زه كاتی سه رفیتره م ده داو هه ر ئه وه ش باڵوب���و له كۆمه ڵگاكه ماندا كه ئه وه ش كه ئه بوحه نیفه ی���ه و، مه زهه ب���ی رای شێوه یه كی ئاس���ان و عه مه لییه ، به اڵم ئێس���تا رونبوه ت���ه وه ك���ه له زه مه نی

سه حابه كاندا ته نها خواردن دراوه .له خۆمم ده پرس���ی باش���ه ب���ۆ پاره نه درێت، كه ئه وه ئاسانتره له خواردن، كه سی هه ژاریش ئه توانێت هه ر به پاره كه ئاخر پێبكڕێت، پێداویستی و خواردنی دۆزین���ه وه ی خێزانێك كه پێویس���تی به خ���واردن بێت ل���ه م رۆژه دا كارێكی ئاسان نییه ، به تایبه ت ئێستا كه باری دارایی به شێوه یه كی گشتی باش بوه .

له دڵی خۆمدا وتم، ره نگه له زه مه نی س���ه حابه كاندا دراو نه بوبێ���ت، بۆی���ه به خواردن داویانه ، به اڵم بۆم ده ركه وت دینارو له سه رده مه ش���دا وانیی���ه و كه درهه م و ئاڵتون بونی هه بوه و مامه ڵه شی

پێوه كراوه .س���ه رنجدان بیركردنه وه و ل���ه دوای زه كات���ی ب���ۆ خ���واردن له مه رج���ی

س���ه رفیتره ، بۆم رونبوی���ه وه كه ئه وه بنه مایه ك���ی كۆمه اڵیه تی و مه س���حێكی كۆمه اڵیه ت���ی گه وره دروس���تده كات و، ده بێت���ه ه���ۆی دیاریكردن���ی خاڵ���ی

ده ستپێكی پرۆژه یه كی گه وره .چۆن؟

ب���ۆم رونبوی���ه وه كه ئ���ه و مه رجه ، مه رجێكی زۆر به سوده ، چونكه ده بێته ه���ۆی ئه وه ی كه به ش���ێوه یه كی جدی بگه ڕێ���ت به دوای خێزانێك���ی هه ژاردا، ك���ه به ته واوی ه���ه ژار بێت و ئاس���تی هه ژارێكه ی له پله یه كدا بێت كه ته نانه ت

پێویستی به خواردنیش بێت.واته به هۆی دانی زه كاتی سه رفیتره به خواردن، ئێمه ئه بێت زۆر پرس���یار بكه ین له خزمان و له دۆستان و هاوڕێیان، تا بگه ڕێن به دوای خێزانێك كه به ته واوی هه ژارییه ك���ه ی ئاس���تی هه ژاربێ���ت و له پله یه كدا بێت كه ته نانه ت پێویستی

به خواردنیش بێت.وات���ه مه رج���ی زه كاتی س���ه رفیتره به خ���واردن، ئه و ئامانج���ه ده پێكێت، كه به وردی و دیاریك���راوی ئه و خێزانه هه ژارانه بدۆزرێته وه و ده ستنیشانبكرێن ك���ه به ت���ه واوی ه���ه ژارن، ب���ه اڵم چ ك���ه دۆزینه وه ی���ه ك دۆزینه وه ی���ه ك، داوه و ئه نجام���ی خ���ۆی كۆمه ڵ���گا

میسداقیه تی زۆر زۆر به رزه .ك���ه ئ���ه و خێزانان���ه دۆزرای���ه وه ، ئ���ه وا له گ���ه ڵ ئ���ه وه ی ك���ه زه كاتی س���ه رفیتره كه ی پێده درێت به خواردن، هاوكات ئه توانرێت هاوكاری مادیشیان

بكه یت له ئێستاو له داهاتوشدا.وات���ه به ه���ۆی زه كاتی س���ه رفیتره خێزان���ه به ته واوه ت���ی به خ���واردن، هه ژاره كان ده دۆزرێنه وه له هه ر ش���ارو شارۆچكه و گوندێكدا، دوای دۆزینه وه یان ئیتر ئه توانرێ���ت وه ك گروپی خێزانه هه ژاره كان دیاری بكرێ���ن، بۆ ئه وه ی له داهاتودا به ته واوه تی هاوكاری بكرێن

تا ئاستی هه ژارییان نه مێنێت.بۆیه من پێشنیارده كه م بۆ وه زاره تی

كاروب���اری كۆمه اڵیه ت���ی و س���ه رجه م ده وڵه مه ن���دان و ئه و به رنامه و پرۆژانه ی كه هاوكاری هه ژاران ده كه ن و پرۆژه ی له ه���ه ژاری، هه ی���ه رزگاركردنی���ان تكایه تارگێ���ت گروپه كانی خۆتان بۆ هاوكاری و رزگارك���ردن له هه ژاری، له و خێزانانه وه ده س���تپێبكه ن كه زه كاتی ده یانگرێته وه ، به خواردن س���ه رفیتره چونكه به پرۆس���ه ی مه س���حی زه كاتی سه رفیتره به خواردن دیاریكراون له الیه ن كۆمه ڵگاوه ، كه ئه وه ش میسداقیه تێكی

زۆر ئه دات به كاره كه .پرۆژه یه ك���دا له هه م���و ئاش���كرایه دیاریكردن���ی ورد، له هه م���و قۆن���اغ و

هه نگاوه كانی تری پرۆژه كه گرنگتره .چونك���ه كاتێ���ك وه زاره ت یان ئه و به رنامه و پرۆژانه خێزانێك هه ڵده بژێرن بۆ ه���اوكاری و رزگارك���ردن له هه ژاری، ئه وا پرس���یار دروس���ت ده بێت له سه ر میتۆدی چۆنێت���ی دیاریكردنی خێزانه هه ژاره كه ، به اڵم ئه گ���ه ر ئه و خێزانانه بكه ن به تارگێت���ی خۆیان، كه زه كاتی س���ه رفیتره به خواردنی���ان پێ���دراوه ، ئه وا ئه وسا پرۆس���ه ی مه به ست ته واو ده بێ���ت، كه یه كه م هه ن���گاوی بریتیه دیاریكردنێك���ه ك���ه له دیاریك���ردن، كۆمه ڵگا خۆی پێیهه ستاوه ، به اڵم دوای ئه و دیاریكردنه ، هه نگاوی تر پێویسته به رنامه و ده وڵه مه ندان و كه حكومه ت و له ه���ه ژاری رزگارك���ردن پرۆژه كان���ی به رزگاركردنی بك���ه ن، ئه بێت ته واوی یه كجاره یی خێزانه هه ژاره كه له هه ژاری. وات���ه زه كات���ی س���ه فیتره به خواردن یه ك���ه م قۆناغی پ���رۆژه ی رزگاركردنه له هه ژاری، كه بریتیه له قۆناغی مه سح و دیاریكردن���ی خێزانه ته واو هه ژاره كان، ئیتر دوای پێدانی زه كاتی س���ه رفیتره نابێت، ت���ه واو كاره ك���ه به خ���واردن به ڵك���و ئ���ه وه س���ه ره تای كاره كه یه و ده ستنیشانكردنی س���ه ره تای پرۆژه ی رزگاركردن���ه له ه���ه ژاری، ك���ه ئه ركی حكوم���ه ت و ده وڵه مه ن���دان و به رنامه و

پرۆژه كان���ی رزگاركردنه له هه ژاری، تا كاره كه ته واوبكه ن و خێزانه هه ژاره كان

له هه ژاری رزگاربكه ن.به اڵم زه كاتی سه رفیتره به پاره ئه و ئامانجانه ی س���ه ره وه ناپێكێت و نابێته هۆی ئه وه ی كه به ش���ێوه یه كی جدی و ورد بگه ڕێ���ن بۆ دیاریكردن���ی خێزانه هه ژاره كان، به ڵكو زه كاتی س���ه رفیتره به پاره ئه بێته هۆی ئه وه ی كه هه ندێك له پاره كانیش ده ست كه سانێك بكه ون كه پیشه ی سواڵكردنیان هه ڵبژاردوه و،

له بنه ڕه تدا هه ژار نین.بۆیه زه كاتی س���ه رفیتره به خواردن وام���ان لێ���ده كات به ته واوه تی له بیری لێیانبپرس���ین بین، هه ركات هه ژاراندا كێ هه ژاره ، راس���ته وخۆ ناوه كانیانمان له به ربێت و بڵێن فالن خێزان و فاڵن، واته سه ره تای ده ستنیش���انكردنی پرۆژه ی دیاریكردن���ی خێزانه هه ژاره كانه ، دوای ئه وه هه نگاوی ترو قۆناغی تر پێویسته بنرێت، تا ه���اوكاری به رده وام بكرێن و له ساڵی داهاتودا ئه و خێزانه به جۆرێك هاوكاری كرابێت كه له قۆناغی هه ژاری

رزگاری بوبن.من ئ���اوای لێتێده گ���ه م، كه گرنگی كاره ك���ه له پێدانی زه كاته ك���ه دا نییه ، به ڵكو گرنگی كاره كه ئه وه یه كه ئێمه ب���ه دوای خێزانی بگه ڕێین به راس���تی

هه ژاردا.له كۆڵكردنه وه ی مه س���ه له كه وات���ه واجبێكی ئاینی نییه و ته واو، بچین پاره بده ی���ن و له كۆڵی خۆمان���ی بكه ینه وه ، به ڵكو كاره گرنگه كه هه ڵگرتنی خه می كۆمه ڵگاو خه می هه ژارانه ، تا به وردی بكه ین، دیارییان بگه ڕێی���ن و به دوایان ئه ویش به میكانیزمی زه كات به خواردن

جێبه جێ ده كرێت.ب���ا له هه م���و س���اڵێكدا، زه كات���ی سه رفیتره به خواردن، بكه ینه سه ره تای پرۆژه یه ك���ی زانس���تی و كۆمه اڵیه ت���ی ه���ه ژاری قه اڵچۆكردنی ب���ۆ گ���ه وره

له كۆمه ڵگاكه ماندا.

"یه كێتی به فه رمی ده بێته ئۆپۆزیسیۆن له پارێزگای موسڵ "

ئاخر بۆ، بۆچی ئه بێت زه كاتی سه رفیتره به خواردن بێت؟

سه ردار هه ركی

هادی ئه مینتوێژه ری كۆمه اڵیه تی

Had.ameen@gmail.com

ریکالم

ریکالم

نوێنه‌ری‌ئاوێنه‌‌له‌ئه‌وروپاشوان‌حه‌مه‌‌ـ‌نه‌رویج004799004729

hamashwan.awene@yahoo.noAweneکوا لێکۆڵینەوەی یاسایی لەخوێنی سۆرانی مامە حەمە، عەبدولستار تاھیر، سەردەشت عوسمان

خاوه‌نی‌ئیمتیاز:‌کۆمپانیای‌ئاوێنه‌سه‌رنوسه‌ر:‌سه‌ردار‌محه‌مه‌د