ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤ΄ ΜΕ ΤΗ

ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΛΟΓΙΣΜΙΚΩΝ MOZILLA FIREFOX,

GOOGLE EARTH, CENTENΝIA, POWER POINT, HOT

POTATOES

Εκπαιδευόμενοι:

Ιωάννης Καραγκιόζης, Θανάσης Χασιώτης

Επιβλέπων Επιμορφωτής : Χρήστος Πράμας

Σέρρες Νοέμβριος 2013

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΤ΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

ΤΙΤΛΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Τρίτη Ενότητα «Η Μεγάλη Επανάσταση(1821-1830»

Κεφ. 1 «Η Φιλική Εταιρεία»

ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

Ιστορία, Γεωγραφία, ΤΠΕ, Γλώσσα

ΤΑΞΗ: ΣΤ΄ Δημοτικού ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2 διδακτικές ώρες

ΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΜΕ ΤΟ ΔΕΠΠΣ ΚΑΙ ΑΠΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Το θέμα είναι απολύτως συμβατό με το Α.Π.Σ. και το Δ.Ε.Π.Π.Σ, εφόσον αποτελεί

θέμα ενότητας της Ιστορίας της ΣΤ΄ τάξης και οι στόχοι που τίθενται άπτονται

πλήρως του αντίστοιχου αναλυτικού προγράμματος της Ιστορίας.

Ιστορία: Να αντιληφθούν τη σημασία της Φιλικής Εταιρείας και να συνδέσουν τη

δράση της με τη προετοιμασία του Αγώνα.

Γλώσσα: Προφορικός λόγος, διαλογικές μορφές επικοινωνίας, διαχείριση

πληροφορίας.

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ & ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΗ ΥΛΙΚΟΤΕΧΝΙΚΗ

ΥΠΟΔΟΜΗ

Προτείνεται η οργάνωση των μαθητών σε ομάδες 2-3 ατόμων. Απαιτείται επομένως ο

κατάλληλος αριθμός Η/Υ. Η δραστηριότητα θα πρέπει να διεξαχθεί στο εργαστήριο

πληροφορικής.

Λογισμικό : Λογισμικά Mozilla Firefox, Power Point, Google Earth, Ιστορικός Άτλας

Centennia, Hot Potatoes

ΛΟΓΟΙ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΜΙΚΩΝ

Επιλέγουμε τα συγκεκριμένα λογισμικά αντί της παραδοσιακής διδασκαλίας με

χάρτες διότι μας δίνουν την ευχέρεια να γίνει το μάθημα παραστατικό, διαθεματικό

και η διδασκαλία μαθητοκεντρική. Οι μαθητές μέσα από διερευνητικές εργασίες

(αναζήτηση στο διαδίκτυο) συλλέγουν, οργανώνουν και επεξεργάζονται τις

πληροφορίες που τους είναι χρήσιμες. Μπορούν να επικεντρωθούν στην ερευνώμενη

περιοχή π.χ. την Οδησσό (Google Earth), να δουν και να αναζητήσουν τις αλλαγές

των συνόρων πριν, κατά και μετά την ερευνόμενη χρονική περίοδο (Centennia, ως

εποπτικό υλικό και εκπαιδευτικό εργαλείο στον χώρο και στον χρόνο). Το Power

Point οπτικοποιεί τα κύρια σημεία του μαθήματος διατηρώντας αμείωτο το

ενδιαφέρον και την αυτοσυγκέντρωση των μαθητών. Τέλος το Hot Potatoes

προσφέρει εποικοδομητικά δυνατότητες αξιολόγησης, επέκτασης, εμβάθυνσης.

Επιπλέον, ορισμένοι από τους στόχους που θέτουμε, μπορούν να επιτευχθούν μόνο

με τη χρήση των λογισμικών αυτών.

ΜΟΝΤΕΛΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

Ως μοντέλο διδασκαλίας επιλέγεται η «συνεργατική καθοδηγούμενη ανακάλυψη»,

στα πλαίσια της οποίας οι μαθητές με συγκεκριμένα φύλλα εργασίας διερευνούν το

διδακτικό υλικό και οικοδομούν συνεργατικά τη νέα γνώση.

ΣΚΟΠΟΣ

Να αντιληφθούν τη σημασία της ίδρυσης της Φιλικής Εταιρείας, να γνωρίσουν τον

τρόπο οργάνωσής της και να συνδέσουν τη δράση της με τη προετοιμασία του Αγώνα

Να καλλιεργήσουν ερευνητικό και ομαδικό πνεύμα μέσα από συνεργατικές

διαδικασίες και ανακαλυπτικές δραστηριότητες.

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ

Οι μαθητές:

Γνώσεις

1. Να αντιληφθούν τη σημασία της ίδρυσης της Φιλικής Εταιρείας, τον τρόπο

οργάνωσης και δράσης της.

2. Να αναζητήσουν τους λόγους που επέβαλαν τη μυστικότητα των ενεργειών

της Φιλικής Εταιρείας.

3. Να κατανοήσουν τον ρόλο που διαδραμάτισε η Φιλική Εταιρεία στην

προετοιμασία της Επανάστασης του 1821.

Δεξιότητες

4. Να αναπτύξουν δεξιότητες χρήσης και αξιοποίησης των λογισμικών Mozilla

Firefox, Power Point, Google Earth, Centennia , Hot Potatoes και γενικότερα

του Η/Υ

5. Να αναπτύξουν δεξιότητες συνεργασίας και επικοινωνίας, καθώς εργάζονται

με τα συγκεκριμένα λογισμικά.

Στάσεις

6. Να αναπτύξουν θετική διάθεση απέναντι στον Η/Υ ως εργαλείο άντλησης

πληροφοριών.

ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ

Οι μαθητές έχουν αναπτύξει από προηγούμενα μαθήματα τις βασικές δεξιότητες

χρήσης του Η/Υ (χρήση του ποντικιού, φιλοσοφία λειτουργίας των windows κ.ά).

Επιπλέον, στα πλαίσια της ευέλικτης ζώνης οι μαθητές και οι μαθήτριες έχουν

εξοικειωθεί με τις βασικές λειτουργίες των χρησιμοποιούμενων λογισμικών. Επίσης,

οι μαθητές στην ενότητα Β έχουν γνωρίσει τις ως τώρα προσπάθειες των Ελλήνων

να απελευθερωθούν.

ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Συνολικά όλο το σενάριο αποτελείται από πέντε επιμέρους φάσεις:

Α. Προβληματισμός: Διατύπωση του προς διερεύνηση ερωτήματος

Β. Φύλλο Εργασίας 1: Συνεργατική διερεύνηση της σημασίας της ίδρυσης της

Φιλικής Εταιρείας, του τρόπου οργάνωσης και δράσης της. Ανίχνευση των λόγων που

επέβαλαν τη μυστικότητα των ενεργειών της. (στόχοι 1,2)

Γ. Φύλλο Εργασίας 2: Συνεργατική κατανόηση του ρόλου που διαδραμάτισε η Φιλική

Εταιρεία στην προετοιμασία του Αγώνα του 1821.(στόχος 3)

Δ. Παρουσίαση αποτελεσμάτων της έρευνας από τις ομάδες εργασίας. Συζήτηση –

Εξαγωγή συμπερασμάτων.

Ε. Αξιολόγηση επίτευξης των στόχων

Α. Προβληματισμός: Διατύπωση του προς διερεύνηση ερωτήματος Αρχικά, ρωτάμε τους μαθητές μήπως γνωρίζουν τι ήταν η Φιλική Εταιρεία. Τις

πιθανές απαντήσεις τις συσχετίζουμε με τις ελληνικές παροικίες που γνωρίσαμε στο

κεφ.Β6 «Οι Έλληνες των παροικιών και των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών».

Επαναφέρουμε στη μνήμη μας τα ονόματα των πόλεων όπου είχαν δημιουργηθεί

ελληνικές παροικίες. Έχει προηγηθεί πριν από λίγες μέρες η προβολή της ταινίας του

Π. Βούλγαρη «Ο θεός αγαπάει το χαβιάρι». Στη συνέχεια, ύστερα από συζήτηση,

καταλήγουμε με τα παιδιά ότι στο σημερινό μάθημα θα μιλήσουμε τη Φιλική

Εταιρεία.

Σημείωση: Κατά τη διάρκεια της διδ/λίας προβάλλεται στον βιντεοπροβολέα το

συνοδευτικό αρχείο Power Point «Η Φιλική Εταιρεία».

Β. Φύλλο Εργασίας 1: Συνεργατική διερεύνηση της σημασίας ίδρυσης της

Φιλικής Εταιρείας και του τρόπου οργάνωσής της. Ποιοι λόγοι επέβαλλαν τη

μυστικότητα των ενεργειών των μελών της;

Οι μαθητές είναι χωρισμένοι σε ομάδες των δύο – τριών ατόμων. Κάθε ομάδα

βρίσκεται μπροστά σε έναν Η/Υ. Μοιράζεται στους μαθητές το Φύλλο Εργασίας 1, το

οποίο καλούνται οι μαθητές να ακολουθήσουν και να εκτελέσουν τις προτεινόμενες

ερευνητικές δραστηριότητες :

Φύλλο Εργασίας 1 (στόχοι 1,2) 1. Εκκινήστε το λογισμικό Google Earth από το αντίστοιχο εικονίδιο της

επιφάνειας εργασίας. Στην επιφάνεια του Google Earth και στην αριστερή στήλη

πληκτρολογήστε διαδοχικά τις λέξεις «Ουκρανία», «Οδησσός» και «Οδησσός

Κράσνη» και πατήστε το κουμπί ή «Αναζήτηση».

Ουκρανία Οδησσός

Οδησσός, οδός Κράσνη

Έχοντας ενεργοποιημένη την εμφάνιση των φωτογραφιών από το μενού αριστερά

κάντε κλικ στις φωτογραφίες κοντά και γύρω από το .

Βάλτε και «σήμανση μέρους» στο σημείο και δώστε όνομα

«Φιλική Εταιρεία».

Ελαχιστοποιήστε την εμφάνιση του Google Earth στην οθόνη σας.

2. Εκκινήστε τον Ιστορικό άτλαντα Centennia από το εικονίδιο στην επιφάνεια

εργασίας. Πληκτρολογήστε στο πλαίσιο χρονολογίας την αρχή της χρονικής

περιόδου που μας ενδιαφέρει (διαβάστε τον προοργανωτή του μαθήματος και

δείτε την ιστοριογραμμή του:1814 – 1821).Παρατηρούμε τον χάρτη, εντοπίζουμε

τη θέση της Οδησσού, όπου είχε ιδρυθεί πολύ γνωστή ελληνική παροικία από

τους Έλληνες του Πόντου (κεφ. Β6) και συζητούμε με τα μέλη της ομάδας μας.

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

_______________________________________________________________

Ενεργοποιήστε την επιλογή και δείτε σε ποιο κράτος ανήκει

κάθε περιοχή του χάρτη, π.χ. για την Οδησσό . Επιλέξτε έτος

1814, «παράθυρο», «εμφάνιση κειμένου» και διαβάστε τα παράλληλα γεγονότα

που συμβαίνουν το 1814 καθώς και το παρακάτω:

3. Διαβάστε τις δυο πρώτες παραγράφους του μαθήματος. Συζητήστε, σχολιάστε τη σημασία της ίδρυσης της Φιλικής Εταιρείας και τον τρόπο οργάνωσης και δράσης της. Ποιοι λόγοι επέβαλαν τη μυστικότητα των ενεργειών της;

Εκκινήστε τον Mozilla Firefox και αναζητήστε πληροφορίες για τα λήμματα

«Οδησσός», «Φιλική Εταιρεία» καθώς και των τριών ιδρυτών της από το ΙΜΕ

(http://www.fhw.gr/chronos/12/gr/1821_1833/enarxi/index.html), από τη

Wikipedia ή από άλλη πηγή. Γράψτε τις σκέψεις σας στα παραπάνω ερωτήματα.

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

Γ. Φύλλο Εργασίας 2 (στόχος 3)

1.Διαβάστε τις παραγράφους 3,4,5 του μαθήματος καθώς και την πηγή 2.

Περιηγηθείτε στο διαδίκτυο π.χ. στο ΙΜΕ για το σχέδιο δράσης της Φιλικής Εταιρείας

(http://www.fhw.gr/chronos/12/gr/1821_1833/enarxi/02.html). Ερευνήστε με την

ομάδα σας και καταγράψτε τις απόψεις σας για τον ρόλο που διαδραμάτισε η Φιλική Εταιρεία στην προετοιμασία του Αγώνα του 1821.

Λάβετε υπόψη σας και την αρνητική διεθνή συγκυρία της εποχής (Ιερή Συμμαχία,

1815).

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

2. Βρείτε και παρουσιάστε την ερμηνεία των αναγραφόμενων συμβόλων στη

σφραγίδα της.

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

4. Ετοιμάστε και παρουσιάστε κάθε ομάδα μια σύντομη δραματοποίηση στην

ολομέλεια της τάξης. Πιθανά (μη δεσμευτικά) θέματα: μύηση νέου μέλους,

ορκωμοσία μέλους, συνθηματικά πρώτης συνάντησης (εφοδιαστικό έγγραφο),

μυστική συνεδρίαση φιλικών κ.ά.

5. Μουσείο Ελληνικής Ιστορίας Παύλος Βρέλλης – Κέρινα Ομοιώματα Δείτε τους

τρεις ιδρυτές της Φιλικής: (http://www.vrellis.gr/high_resolution/143.jpg ).

Δ. Παρουσίαση - Συζήτηση – Εξαγωγή συμπερασμάτων.

Οι ομάδες ανακοινώνουν στην ολομέλεια της τάξης αυτά που σημείωσαν στα Φύλλα

Εργασίας. Ανταλλάσσουν απόψεις και συμφωνούν στην συναγωγή των κατάλληλων

συμπερασμάτων.

Ε. Αξιολόγηση επίτευξης των στόχων Η αξιολόγηση περιλαμβάνει:

Α) τη διαμορφωτική αξιολόγηση που θα διεξαχθεί κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας

μέσω παρατήρησης της συμμετοχής και του ενδιαφέροντος των μαθητών, μέσω των

ερωτήσεών τους και γενικότερα μέσω παρατήρησης της εργασίας τους στην ομάδα,

Β) την τελική αξιολόγηση στο τέλος της διδασκαλίας με το κατάλληλο φύλλο

αξιολόγησης. Ενδεικτικά θα μπορούσε να δοθεί στους μαθητές το παρακάτω φύλλο

αξιολόγησης:

Φύλλο Αξιολόγησης 1.

2. Διαβάστε το εφοδιαστικό μέλους της Φιλικής Εταιρείας.

3. «Τότε είδα, πώς ό,τι κάμομεν θα το κάμομεν μονάχοι και δεν έχουμε ελπίδα καμιά

από τους ξένους». (Απομνημονεύματα Θ. Κολοκοτρώνη)

- Τι εννοεί ο Κολοκοτρώνης μ’ αυτά τα λόγια;

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

- Ποια μηνύματα θέλησε να δώσει σε μας, τις κατοπινές γενεές, γράφοντας αυτά τα

λόγια στα απομνημονεύματά του;

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

4. Αν ζούσες την εποχή εκείνη, θα γινόσουν μέλος της Φιλικής Εταιρείας;

Αιτιολόγησε την άποψή σου.

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

____________________________________________________________________

5.Λύσε το παρακάτω σταυρόλεξο που φτιάχτηκε με το λογισμικό Hot Potatoes.

filikistaurolexo.htm