12

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการศกษาคนควา ผวจยไดศกษาเนอหาตางๆโดยเสนอรายละเอยดดงน

1. ความเชอมน1.1 ความหมายของความเชอมน1.2 ทฤษฎความเชอมน1.3 การประมาณคาความเชอมน

2. ความเทยงตรง2.1 ความหมายของความเทยงตรง2.2 ชนดของความเทยงตรง

3. มาตรวดประมาณคา3.1 ความหมายของมาตรวดประมาณคา3.2 รปแบบของมาตรวดประมาณคา

4. บคลกภาพของความภาคภมใจในตนเอง4.1 ความหมายของบคลกภาพ4.2 โครงสรางของบคลกภาพ4.3 ทฤษฎบคลกภาพ4.4 ความหมายของความภาคภมใจในตนเอง4.5 ลกษณะของผทมความภาคภมใจในตนเอง

5. เอกสารและงานวจยทเกยวของ

13

ความเชอมน (Reliability)

1.ความหมายของความเชอมนนกการศกษาและนกจตวทยา ไดใหความหมายของความเชอมนไวตางๆกนดงน

นนนอลล (Nunnally, 1964 : 59) กลาววา ความเชอมนเปนสดสวนระหวางความแปรปรวนของคะแนนจรงกบความแปรปรวนของคะแนนทไดจากการทดสอบ

ลนดวอลล และนคโค (Lindvall and Nitko, 1967 : 126) กลาววา ความเชอมนเปนคาสหสมพนธระหวางคะแนนทไดจากการสอบสองครง โดยใชแบบทดสอบฉบบเดยวกนสอบในเวลาทตางกน

กรอนลนด (Gronlund, 1976 : 105) กลาววา ความเชอมนเปนความคงทของคะแนนในการทดสอบ หรอความคงทจากการประเมนครงแรกและครงอนๆ

ลอรดและโนวค (Lord and Novick, 1967 : 46) กลาววา ความเชอมนเปนความคงทของคะแนนทไดจากการตอบแบบทดสอบซา และคะแนนทไดจากการตอบแบบทดสอบทงสองครงเปนอสระไมขนกบความคลาดเคลอนของการวดใดๆ

อนาสตาช (Anastasi, 1968 : 105) กลาววา ความเชอมนเปนความคงทของคะแนนทไดจากการสอบบคคลเดยวกนแตตางเวลาและโอกาสกน

บราวน (Brown, 1976 : 54) ไดใหความหมายเชงปฏบตวา ความเชอมนเทากบอตราสวนของความแปรปรวนทไดจากคะแนนจรง (True Score) กบความแปรปรวนของคะแนนทสงเกตได (Observed Score)

อเบลและฟรสบ (Ebel and Frisbie, 1986 : 71) กลาววา ความเชอมนเปนคาสมประสทธระหวางคะแนนชดหนงกบคะแนนอกชดหนงของแบบทดสอบ ทมลกษณะเหมอนกน 2 ชด และเปนอสระจากกน ซงไดจากนกเรยนหรอผตอบกลมเดยวกน

บญเชด ภญโญอนนตพงษ (2521 : 269) กลาววา ความเชอมนหมายถงความคงทของคะแนนซงไดจากการวดนกเรยนกลมเดยวกนดวยแบบทดสอบฉบบเดยวกนหลายๆครงหรอดวยแบบทดสอบสองฉบบทมลกษณะเหมอนกน หรอภายใตเงอนไขของตวแปรอนๆในการวดนน

14

สวสด ประทมราช (2531 : 72) กลาววา ความเชอมนหมายถง ผลการวดซาทมความคงเสนคงวาไมวาจะวดซากครง หรอสอบดวยแบบทดสอบทคขนานกน ผลการวดไมควรจะแตกตางกน โดยเฉพาะลาดบทของผเรยนไมควรแตกตางกนมากนก

สรศกด อมรรตนศกด (2536 : 91) กลาววา ความเชอมน หมายถง การวดทใหผลคงทแนนอนสมาเสมอ ไมเปลยนไปเปลยนมา การวดครงแรกเปนอยางไร เมอวดซาอกกครงกตาม ผลการวดยงคงเหมอนเดม โดยปกตจะนยามความเชอมนวาเปนอตราสวนระหวางความแปรปรวนของคะแนนจรง และความแปรปรวนของคะแนนทไดจากการสอบ

สรปไดวา ความเชอมนเปนความคงทแนนอนของคะแนนในการสอบทกครงจากผสอบกลมเดยวกน ดวยแบบทดสอบฉบบเดยวกนหรอคขนานกน หรอเปนสดสวนระหวางความแปรปรวนของคะแนนจรงกบความแปรปรวนของคะแนนทไดจากการทดสอบ

2. ทฤษฎความเชอมน (Theory of Reliability)ทฤษฎการทดสอบแบบมาตรฐานเดม (Classical Test Theory) ไดเนนความ

สาคญทความเชอมน (Reliability) และความเทยงตรง (Validity) ของการวด และหวใจสาคญของทฤษฎความเชอมนตามแบบมาตรฐานเดม กคอ มโนคตของการวดท “คขนาน” กน(Cronbach et.al, 1951 : 297-334) และไดทาการพฒนาวธประมาณคาความเชอมนของการวดทางจตวทยาอยางมากมายจนกระทงมการอางองในหนงสอตาราและวารสารทางวดผลอยางแพรหลาย การประมาณคาความเชอมนของการวด จะอาศย 1)การวเคราะหสมประสทธสหสมพนธของการวดหลายๆครงจากการสอบซาดวยแบบทดสอบฟอรมเดยวกน หรอแบบทดสอบสองฟอรมทคขนานกน 2)การวเคราะหความแปรปรวนของคะแนนภายในฉบบจากสวนยอยแตละตอน ทสามารถเปรยบเทยบกนได (บญเชด ภญโญอนนตพงษ, 2536 : 1; อางจาก Kristof, 1974 : 491)

บญเชด ภญโญอนนตพงษ (2537 : 8-20) ไดจาแนกการประมาณคาความเชอมนซงจาแนกจาแนกตามวธการคานวณไดสามแนวทาง ซงสองแนวทางแรกเปนการประมาณคาความเชอมนจากการวดซา ถาทาการสอบซาดวยแบบทดสอบฉบบเดยวกนสมประสทธสหสมพนธทคานวณไดจากคะแนนสอบทงสองครงเรยกวา สมประสทธของความคงตว(Coefficient of Stability) ถาทาการสอบซาดวยแบบทดสอบคขนาน (Parallel Test Forms)หรอแบบสลบฟอรม (Alternate Forms) ซงอาจสอบตดตอกนทนท หรอสอบทงชวงเวลา

15

สมประสทธสหสมพนธทคานวณไดจากแบบทดสอบสองฟอรม เรยกวา สมประสทธของความสมมล (Coefficient of Equivalent) การประมาณคาความเชอมนจากการสอบทงชวงเวลาดวยฟอรมทคขนาน เปนวธทใหคาประมาณทดทสด เพราะสมประสทธชนดนสามารถสะทอนถงผลกระทบจากแหลงความคลาดเคลอนในการวดหมดทกแหลง เนองจากแนวทางทงสองดงกลาวตองทาการสอบอยางนอยสองครงหรอตองใชแบบทดสอบอยางนอยสองฟอรม โดยเฉพาะแนวทางทสองมกจะไมสามารถสรางแบบทดสอบสองฟอรมใหคขนานกนอยางแทจรงได จงมความไมเหมาะสมในทางปฏบต สาหรบวธสดทายเปนวธทหลกเลยงการสอบซาโดยใชแบบทดสอบเพยงฉบบเดยวทาการสอบเพยงครงเดยวแลวคานวณสมประสทธความสอดคลองภายในแบบทดสอบ (Coefficient of Internal Consistency) จากความแปรปรวนของคะแนนแตละสวนและสวนรวมทงฉบบ วธการนจงเปนวธทไดรบความนยมอยางกวางขวางเพราะมความสะดวกในการปฏบต

นกทฤษฎทางการวดไดใหความสนใจตอการประมาณคาความสอดคลองภายในมาเปนเวลานานกวา 80 ปแลว นบตงแตสเปยรแมน (Spearman,1910) และบราวน(Brown,1910) (Cronbach et.al, 1963 : 138-139) เรมตนศกษาเรองนจนถงปจจบน ไดมการเสนอเทคนคในการประมาณคาความเชอมนไวหลายเทคนค โดยมขอสนนษฐานเบองตนวาแบบทดสอบฉบบรวมสามารถแบงเปนสวนๆเชน สองสวน สามสวน สสวน หรอหลายๆสวน และเมอใชระดบของความคขนานของการวดในแตละสวนเปนเกณฑแลว การประมาณคาความเชอมนจากการสอบเพยงครงเดยว อาจจดกลมตามขอตกลงของระดบความคขนานไดสามกลมดงน

1. แบบจาลองความคขนานแบบมาตรฐานเดมการประมาณคาความเชอมนจากแบบทดสอบ ทแตละสวนมความคขนานแบบ

มาตรฐานเดม (Classical Parallel Parts) ซงถอวาเปนวธการรนแรก ทมขอตกลงเครงครด6 ขอ คอ แตละสวนของแบบทดสอบทแบงตอง

1.1 มความเปนเอกพนธในเนอหา หรอวดคณลกษณะเดยวกน 1.2 มคะแนนจรงเทากน และมความแปรปรวนคลาดเคลอนเทากน 1.3 มคะแนนสอบเฉลยเทากน 1.4 มความแปรปรวนของคะแนนสอบเทากน 1.5 มความแปรปรวนรวมของคะแนนสอบกบคะแนนสอบสวนอนๆเทากน

16

1.6 มความแปรปรวนรวมของคะแนนสอบกบคะแนนเกณฑภายนอกเทากนนกทฤษฎการทดสอบแบบมาตรฐานเดม ทมชอเสยงสองทานคอ สเปยรแมน

(Spearman, 1910) และบราวน (Brown, 1910)ไดเสนอเทคนคการประมาณคาความเชอมนของการวดทแตละสวนมความคขนานแบบมาตรฐานเดมดวยสตรทเหมอนกน จงไดเรยกชอสตรดงกลาววา สตรของสเปยรแมน-บราวน ซงมทงกรณเฉพาะทแบงแบบทดสอบเปนสองสวนและกรณทวไป ทแบงแบบทดสอบเปนหลายๆสวนเทากน อยางไรกตาม ในทางปฏบตแลวเทคนคนนแทบจะไมสามารถสรางแบบทดสอบใหแตละสวนมความคขนานแบบมาตรฐานเดมไดดงนนนกทฤษฎการทดสอบจงไดพฒนาเทคนคทเหมาะสมขนมาใหม เพอใชในการประมาณคาความเชอถอไดของแบบทดสอบทผอนปรนเงอนไขของความคขนานแบบมาตรฐานเดม มาเปนแตละสวนจาเปนตองมคะแนนจรงสมมล

2. แบบจาลองคะแนนจรงสมมล (Essentially Tau-Equivalent Model)วธทสองเปนการประมาณคาความเชอมนของแบบทดสอบตามแบบจาลอง

คะแนนจรงสมมล วธนไดผอนปรนเงอนไขขอ 2,3 และ 4 ใหมความเปนไปไดในทางปฏบตมากขนโดยผอนปรนใหคะแนนจรงของแตละสวนไมจาเปนตองเทากนพอด แตยอมใหตางกนไดเทากบความยากทตางกนในแตละสวน นนคอผสอบแตละคนจะมคะแนนจรงสองสวนตางกนไดเทากบความยากทตางกนเทากบคาคงท หรอคะแนนจรงสวนทหนงเทากบคะแนนจรงสวนทสองรวมกบคาคงทคาหนง และผอนปรนใหแตละสวนมคะแนนสอบเฉลยตางกนและความแปรปรวนของคะแนนสอบตางกนไดเลกนอย แตยงตองมความแปรปรวนรวมของคะแนนสอบกบคะแนนสอบสวนอนๆเทากน และความแปรปรวนรวมของคะแนนสอบกบคะแนนเกณฑภายนอกเทากน นกทฤษฎการทดสอบจานวนไดเสนอเทคนคสาหรบประมาณคาความเชอมนของแบบทดสอบทแตละสวนจาเปนตองมคะแนนจรงสมมลกน

แบบจาลองคะแนนจรงสมมล เปนความคขนานระดบรองลงมา แมวาจะผอนปรนใหแตละสวนมคะแนนจรงเทากน มคะแนนสอบเฉลยตางกนและควมแปรปรวนตางกนไดแลวกตามแตความแตกตางนนตองไมโตมากนก เพอใหแตละสวนยงคงความคขนานไวทงนเพราะวาแตละสวนของแบบทดสอบทแบงนนจะมขนาดความยาวหรอจานวนขอเทากนแตในทางปฏบตจรงมแบบทดสอบบางชนดอาจตองแบงสวนใหเหมาะสมตามลกษณะของแบบทดสอบ ทาใหแตละสวนมขนาดหรอจานวนขอไมเทากน ซงมผลกระทบตอเงอนไขขอ5 และ 6 และอกกรณหนงแมวาแตละสวนจะประกอบดวยจานวนขอทเทากนกตาม แตเมอนา

17

ไปสอบกบกลมตวอยางแลวปรากฏวาแตละสวนมการกระจายของคะแนนมากนอยตางกนมากๆแสดงวาหลงจากทาการสอบแลว ความยากททาหนาท (functional lengths) ของมนในแตละสวนมขนาดไมเทากน (Feldt, 1975 : 558) ซงความยาวททาหนาทโดยปกตแลวจะไมทราบคาจนกวาจะนาแบบทดสอบนนไปทดสอบเสยกอน แลวพจารณาจากการกระจายของคะแนนแตละสวน นอกจากนนยงมการวดบางอยาง เชน การตรวจใหคะแนนแบบทดสอบอตนยทมคะแนนเตมในแตละขอไมเทากนหรอคณะกรรมการททาการประเมนผลงานหรอพฤตกรรมของแตละบคคล กรรมการบางคนอาจประเมนคาใหผลอยในระดบกลางๆ แตกรรมการบางคนอาจประเมนคอนไปทางบวกมากไปหรอคอนขางกระจายแตกตางกนมาก ทาใหการกระจายของคะแนนของกรรมการไมเทากน (Feldt and Gilmer, 1983 : 100) ดงนนจงมลกษณะไมคขนานตามแบบจาลองคะแนนจรงสมมล นกทฤษฎการทดสอบจงจาเปนตองนยามความคขนานขนมาอกระดบหนงทมความผอนปรนมากทสด เรยกวา ความคขนานตามแบบจาลองคะแนนจรงสมพนธ(Congeneric Model)

3. แบบจาลองคะแนนจรงสมพนธ (Congeneric Model)ความคขนานตามแบบจาลองคะแนนจรงสมพนธ เปนความคขนานระดบตาทสด

เมอเทยบกบความคขนานสองระดบแรก เพราะไดผอนปรนเงอนไขตางๆเกอบหมด โดยคงไวเฉพาะเงอนไขขอแรกทวา แตละสวนของแบบทดสอบตองมเนอหาเปนเอกพนธกนหรอวดคณลกษณะเดยวกน (Kristof, 1974 : 492) ซงถอเปนขอตกลงทสาคญของการวดทใชอยทงในทฤษฎการทดสอบมาตรฐานเดม และทฤษฎการตอบขอคาถาม สวนขอตกลงขอ 2 ไดผอนปรนจากแตละสวนตองมคะแนนจรงตางกนเทากบคาคงท มาเปนคะแนนจรงของแตละสวนตองมสหสมพนธสมบรณแบบ (Perfect Correlated) นนคอ คะแนนจรงของแตละสวนตองมสหสมพนธเทากบหนงหรอมความสมพนธเชงเสนตรง ครสทอฟ (Kristof, 1974 : 493) ไดขยายความหมายอกวาถาคะแนนจรงของแตละสวนยอยมความสมพนธกนเปนเสนตรงแลวจะเรยกสวนยอยนนวามเนอหาทเปนเอกพนธกนหรอมคะแนนจรงสมพนธกน โดยไมบงคบวาขอสอบตางๆทอยในแตละสวนตองมเนอหาทคลายคลงกนหมด

นกทฤษฎทางการทดสอบไดทาการศกษาทดลอง และเสนอวธประมาณคาความเชอมนตามแบบจาลองคะแนนจรงสมพนธไวหลายวธ บคคลแรกทไดเรมวางรากฐานทฤษฎนคอครสทอฟ (Kristof, 1974 : 491-499) ไดเสนอสตรประมาณคาความเชอมนของแบบทดสอบทแบงเปนสามสวนยอยดวยความยาวขนาดตางกน และกลาววาคาความแปรปรวน

18

คลาดเคลอนและคาความเชอมนทคานวณได จะไมแปรเปลยนไปตามการแบงสวนยอยของแบบทดสอบ เฟลดต (Feldt, 1975 : 557) ไดปรบปรงวธของครสทอฟใหสามารถประมาณคาความเชอมนของแบบทดสอบทแบงเปนสองสวนดวยความยาวทไมเทากน ตอมาราช (Raju,1977 : 549-565) ไดเสนอสตรประมาณคาความเชอมนของแบบทดสอบทแบงเปนหลายสวนยอย ดวยความยาวขนาดตางๆทไมเทากน โดยตองนาจานวนขอมาใชในการคานวณ สวนกลเมอรและเฟลดต (Gilmer and Feldt, 1986 : 99-111) ไดปรบปรงสตรของครสทอฟ (Kristof,1974 : 491-499) ใหสามารถประมาณคาความเชอมนจากแบบทดสอบอตนย หรอการประเมนบคคลดวยคณะกรรมการ ซงมลกษณะเปนคะแนนจรงสมพนธหลายสวน โดยเสนอสตรประมาณคาความเชอมนสองสตร คอ rF1 และ rF2 และเลยว (1989 : 153-163) ไดเสนอสตรประมาณคาความเชอมนใหมของสตร โดยพฒนาสตรจากครสทอฟ (Kristof, 1974 : 491-499)เปนสตร rL1 และพฒนาสตรของเฟลดต (Feldt, 1975 : 557-561) เปนสตร rL2 ใหสามารถประมาณคาความเชอมนจากแบบทดสอบทแบงไดหลายสวน ปรากฏวาสตรใหมของเลยวใหผลสอดคลองกบสตร rF1 และ rF2 ของเฟลดต แตการคดคานวณงายกวา และในปเดยวกน เฟลดต (Feldt and Brennan.in Linn, 1989 : 115) ไดปรบปรงสตรประมาณคาความเชอมนของแบบทดสอบทแบงเปนสองสวน เปนสตรทสามารถประมาณคาจากแบบทดสอบทแบงเปนหลายสวน โดยมไดแสดงทมาและผลการทดลอง

3. การประมาณคาความเชอมนนกการศกษาและนกวจยไดกลาวถงการประมาณคาความเชอมนในหลายๆวธท

แตกตางกนออกไป ดงนเฟอรกสน ( Ferguson, 1966 : 365-366 ), สแตนเลย และ ฮอปกนส (Stanley and

Hopkins, 1972 : 122-127 ) ไดกลาวในทานองเดยวกนวา วธการหาสมประสทธความเชอมนม 4 วธ ดงน

1. วธสอบซา (Test Retest Method) หรอบางครงเรยกวา สมประสทธของความคงท (Coefficient of Stability) เปนการนาแบบทดสอบฉบบเดยวไปทาการทดสอบกบบคคลเดยวกนซาสองครงในชวงเวลาทแตกตางกนพอสมควร คะแนนทไดจากการทาแบบทดสอบทงสองครงมสหสมพนธกน คาสหสมพนธทไดเปนคาสมประสทธความเชอมนของแบบทดสอบ

19

อเบลและฟรสบ (Ebel and Frisbie, 1986 : 70-78) การหาความเชอมนดวยวธการสอบซานแมจะเปนวธทดแตกมขอจากดหลายประการ ไดแก

ประการแรก ขอตกลงเบองตนกลาวไววา คณลกษณะทตองการวดนนจะตองมสภาพคงทตลอดไป ซงเปนการยาก เพราะในชวงเวลาทตางกน ความรครงหลงอาจจะเปลยนแปลงไปจากเดม ซงทาใหคาความเชอมนทไดไมตรงกบความเปนจรง

ประการทสอง ขอตกลงเบองตนกลาวไววา การสอบซาครงท 2 นนไมมผลจากการฝกทาขอสอบและการจาคาตอบจากการสอบครงแรก แตความเปนจรงยากทจะกาจดความจาจากการสอบซาใหหมดไปได ผลของความจาจะทาใหคาความเชอมนตากวาความเปนจรง

ประการทสาม ขอตกลงเบองตนกลาวไววา ระหวางการทดสอบสองครงนนจะตองไมมการเรยนรเกดขน ถาหากเกดการเรยนรระหวางการสอบครงแรกกบครงหลง คาความเชอมนทไดจะตา

การหาสมประสทธความเชอมนของแบบสอบซามขอตกลงวาพฤตกรรมทวดตองคงทนนคอในชวงเวลาทเวนกอนสอบซาไมมผลทาใหพฤตกรรมเปลยนแปลง ดงนนแบบทดสอบทใชวดพฤตกรรมบางอยางทเปลยนแปลงเรว เชน ทศนคต ความสนใจ จงไมนยมใชวธน (ลวน สายยศ, 2519 : 78-79)

2. วธใชแบบทดสอบคขนาน (Parallel-Forms Method) หรอบางครงเรยกวาสมประสทธของความเทาเทยมกน เปนการนาแบบทดสอบทมลกษณะคขนานกนหรอเทาเทยมกน โดยมเนอหา คาเฉลยและความแปรปรวนเทากน ไปทดสอบในเวลาเดยวกนหรอเวลาทแตกตางกนกได คะแนนทไดจากการทดสอบทงสองฉบบมสหสมพนธ คาสหสมพนธทไดเปนคาสมประสทธความเชอมนของแบบทดสอบ (Anastasi ,1968 : 105-133) การหาความเชอมนโดยวธนเหมาะสาหรบขอสอบประเภทใชความเรว คอขอสอบงายๆมจานวนขอมากๆแตใหเวลาจากด ขอจากดของการหาความเชอมนแบบใชขอสอบคขนานนคอ สรางแบบทดสอบคขนานไดยากเนองจากตองสรางขอสอบใหมความยากงายเทากน การวดคณลกษณะทเปลยนแปลงไดงายไมควรหาความเชอมนดวยวธน เพราะจะทาใหคาความเชอมนตากวาเปนจรง และถาเปนขอสอบหรองานประเภททนกเรยนสอบหรอทาแลว จะสงผลใหเกดทกษะในการทาขอสอบหรอทางานกไมเหมาะทจะหาความเชอมนโดยวธน (ตาย เซยงฉ,2526 : 47-82)

20

3. วธแบงครงแบบทดสอบ (Split-Half Method) เปนการนาแบบทดสอบฉบบเดยวไปทดสอบกบบคคลกลมเดยว แลวแบงครงแบบทดสอบเปนชดคะแนนของขอคและชดคะแนนของขอค นาคะแนนทไดจากการแบงครงแบบทดสอบไปหาสหสมพนธกน จากนนปรบขยายดวยสตรของสเปยรแมน-บราวน เปนสมประสทธความเชอมนของแบบทดสอบทงฉบบ การหาสมประสทธความเชอมนแบบแบงครงแบบทดสอบมขอตกลงวา เมอแบงครงแบบทดสอบแลว แบบทดสอบทงสองฉบบนนจะตองมคณสมบตเหมอนแบบทดสอบคขนานทกประการ แตโดยทวไปมกจะใชแบบทดสอบเปนขอคและขอค (ลวน สายยศ, 2519 :78-79)

เมหเรนสและเลหแมน (Mehrens and Lehmann, 1984 : 271-272) ไดเสนอวธการวดความคงทภายใน (Measures of Internal Consistency)โดยวธแบงครงขอสอบ มวธคานวณหา คอ เรมจากการนาแบบทดสอบไปทดสอบกบกลมตวอยางเพยงครงเดยว แลวนาผลไปวเคราะหดวยการแบงแบบทดสอบออกเปน 2 ชด ทนยมจะแบงเปนแบบขอคกบขอคจะไดแบบทดสอบทเปนขอค 1 ชด กบทเปนขอค 1 ชด ตรวจใหคะแนนและรวมคะแนนเฉพาะขอคและขอคของแตละคน จากนนนาไปหาคาความเชอมนซงมวธคานวณหาได 3 วธคอ

1. ใชสตรของ สเปยรแมน-บราวน (Spearman-Browm) เรมจากหาสมประสทธสหสมพนธระหวางขอคและขอคกอน จากนนจงนาคาสมประสทธสหสมพนธทไดไปแทนคาในสตรของสเปยรแมน-บราวน เพอหาคาความเชอมนของแบบทดสอบ

สตรของสเปยรแมน-บราวน (Spearman-Browm) (Stanley, 1972 : 225)

hr คอ คาสหสมพนธระหวางคะแนนรวมของขอค-ขอค หรอครงแรก-ครงหลง

2. ใชสตรของกตแมน (Guttman) วธนหาคาความเชอมนของแบบทดสอบทงฉบบไดเลย โดยไมตองนาไปหาคาสมประสทธสหสมพนธกอนเหมอนวธของสเปยรแมน-บราวน

สตรของกตแมน (Guttman) (Sax, 1967 : 74)

+−= 2

t

22

21

tt sss

12r

h

htt r1

2rr+

=

21

คอ คาความแปรปรวนของขอสอบครงแรก ครงหลงและของขอสอบทงชดตามลาดบ

3.ใชสตรของรลอน (Rulon) วธนคานวณหาคาความเชอมนจากความแปรปรวนของคะแนนเชนเดยวกบวธของกตแมน ตางกนแตเพยงใชความแปรปรวนของคะแนนทเปนผลตางของคะแนนขอคกบขอค

สตรของรลอน (Rulon) (Stanley, 1972 : 125)

2t

2d

tt ss

1r −=

d คอ ความแตกตางระหวางคะแนนรวมของขอค-ขอค2ds คอ ความแปรปรวนของ d2ts คอ ความแปรปรวนของคะแนนทงฉบบ

4. วธวดความคงทภายในของแบบทดสอบ (Internal-Consistency Method) เปนการนาแบบทดสอบฉบบเดยวไปทดสอบกบกลมบคคลเดยว และนาไปหาสมประสทธความเชอมนของแบบทดสอบ โดยวธของคเดอร-รชารดสน (Kuder-Richardson) โดยมขอตกลงวาคะแนนทใหแตละขอมลกษณะเปน 0-1 และถาใชสตร KR-21 ความยากงายของขอสอบแตละขอในแบบทดสอบนตองเทากน การหาคาความเชอมนแบบนทนยมใชกนทวไปม 2 สตร คอKR-20 และ KR-21

สตร KR-20 (Ebel, 1972 : 414)

−

−= ∑

− 220KR Spq

11K

Kr

K คอ จานวนขอแบบสอบทงหมดP คอ สดสวนจานวนคนททาขอสอบไดทงหมดq คอ 1-p

S2 คอ คาความแปรปรวนของขอสอบทงฉบบ = 22

NX

NX

− ∑∑

สตร KR-21(Staley, 1972 : 126)

( )

−−

−=− 221 1

1 KSXKX

KKrKR

2t

22

21 s,s,s

22

K คอ จานวนขอแบบสอบทงหมด

X คอ คาเฉลยของแบบสอบ = N

X∑

S2 คอ คาความแปรปรวนของขอสอบทงฉบบ = 22

NX

NX

− ∑∑

วธสมประสทธแอลฟา (Coefficient Alpha) การหาคาความเชอมนดวยสตรนจะใหคาใกลเคยงกบสตร KR-20 แตสามารถใชไดกวางขวางกวา กลาวคอ สตร KR-20 นนใชไดเฉพาะกรณทตอบถกให 1 ตอบผดให 0 เทานน แตถาแตละขอใหคะแนนถกไมเทากนจะตองใชสตรสมประสทธแอลฟา ดงนนสตรนจงใชหาคาความเชอมนของแบบทดสอบทงปรนยและอตนยรวมทงแบบวดเจตคตทมนาหนกของคะแนนแตกตางกนไดดวย

สตรสมประสทธแอลฟา (α ) ของครอนบค (Cronbach, 1951 : 297-334)สตรสมประสทธแอลฟาของครอนบค เปนสตรทเปนกรณทวไปของสตร

คเดอร-รชารดสน (KR-20) ทพฒนาขนมาเมอป ค.ศ. 1951

−

−= ∑

2

2

11 y

i

kk

σσ

α

เมอ k แทน จานวนขอ2iσ แทน ความแปรปรวนแตละขอ2yσ แทน ความแปรปรวนรวมทงฉบบ

ถาใหคะแนนแบบ 0,1 แลว ∑ ∑= iii QPλ ดงนน KR-20 จงเปนกรณเฉพาะของสมประสทธแอลฟา

( )niqp

nnr

i

iii

KRtt ,....2,1;11 2)20( =

−

−=

∑− σ

p คอ สดสวนของคนทตอบถก ตอบใชหรอตอบ +q คอ สดสวนของคนทตอบผด ตอบไมใช หรอตอบ –

วธวเคราะหความแปรปรวนของฮอยท (Hoyt’s Analysis of Variance)วธนเปนการหาจากคาความแปรปรวนของคะแนนสอบโดยตรง ใชหาคาความเชอมนของแบบทดสอบทงแบบอตนย ปรนย และแบบวดเจตคต โดยการนาไปทดสอบครงเดยว แลวนา

23

มาวเคราะหความแปรปรวนแบบสองทาง (Two Way Analysis of Variance) เพอแทนคาในสตรทใชหาคาความเชอมน (Ebel and Frisbie, 1986 : 70-78)

สตรของฮอยท (Hoyt’s) (Mehrens, 1973 : 47-48)

P

EH MS

MS1r −=

EMS คอ คะแนนความแปรปรวนของความคลาดเคลอน (Error)PMS คอ คะแนนความแปรปรวนระหวางคน (Between people)

สตร rL1 และ rL2 ของเลยว (Liou, 1989 : 153-163)เลยว (Liou, 1989 : 154-158) ไดพฒนาและเสนอสมประสทธใหมขนมา คอ rL1

และ rL2 ซงมขอดทสามารถคานวณดวยเครองคานวณธรรมดา และยงสามารถพสจนไดทงทฤษฎและจานวนเลข วามคาเทากบสมประสทธ rk ของ ครสทอฟ (Kristof, 1974 : 491-499)และ rF ของเฟลดต (Feldt, 1975 : 557-561) เมอ K เทากบสามและสองตามลาดบ สมประสทธทงสองตวสามารถแสดงทมาดงน

ให 2xσ แทนความแปรปรวนของคะแนนสอบรวมทงฉบบ และ 2

Eσ แทน ความแปรปรวนของคะแนนคลาดเคลอนรวมทงฉบบ ตามทฤษฏคะแนนจรงแบบมาตรฐานเดมความเชอมนของแบบทดสอบรวมทงฉบบ คอ อตราสวน 22 / xt σσ หรอเทากบ 22 /(1 xE σσ− )ผลรวมของความแปรปรวนสวนยอยหารดวยความแปรปรวนรวมทงฉบบไดดงน

)1(2

22

2

2

ρσ

σλσσ

−+= ∑∑x

tg

x

g

เมอ ρ แทน ความเชอมนของแบบทดสอบรวมทงฉบบ ดงนน

−+= ∑∑

2

2

2

22

1x

g

x

Tg

σσ

σσλ

ρ สมการ (1)

ถาสามารถหาคาของ ∑ 2gλ แลวความเชอมนสามารถเขยนเปนนพจนใหมไดดง

น

−+

−= ∑

∑ 2

2

2 11

1

x

g

g σσ

λρ สมการ (2)

24

สมประสทธ rL1 ครสทอฟ (Kristof, 1974 : 491-499) เปนผคดขนครงแรก โดยบงคบวาตองแบงสวนยอยของแบบทดสอบเปนสามสวนเทานน เพอใหการแกสมการไดคาออกมาเพยงคาเดยว ถาแทนคา ( )3,2,122 =gTgσλ แตละคา ดวย Q1 , Q2, และ Q3 ตามลาดบ ซงคาเหลานคานวณไดจากคาความแปรปรวนของคะแนนสอบของแตละสวนยอย ดงนน

32122 QQQTg ++=∑ σλ

12

2313

13

2312

23

1312

σσσσσ

σσσ

++=

เมอแทนคาลงในสมการ (1) แลวสมประสทธ rK ของครสทอฟ (Kristof, 1974 :491-499) เปนดงน

++−+

++= 2

23

22

21

2321 1

xxk

QQQr

σσσσ

σ

เมอ K>3 จะมพารามเตอรทไมทราบคามากเกนกวาทจะหาไดจากขอมล ถาสมมตวาคะแนนสวนยอยของแบบทดสอบทสอบได มการแจกแจกของตวแปรพหแบบปกตแลว การประมาณคาความเชอมนของแบบทดสอบทงฉบบตองใชวธการของโจเรสคอก(Joreskog’s approach) ซงตองใชคอมพวเตอรในการคานวณ และมความยงยากในการดาเนนการ ไมเหมาะทจะนามาใชปฏบต ดงนน เลยว จงไดพฒนาวธการคดคานวณแบบงายๆขนมาโดยหาคาประมาณของ 22

Tgσλ∑ จากเมตรกซความแปรปรวนรวมระหวางสวนยอยของแบบทดสอบ ผลรวมของความแปรปรวนรวมของหลก h (Column h) สามารถเขยนแทนไดดงน

∑∑∑ == 22TghThggh σλλσλλσ (g≠ h)

และผลรวมของความแปรปรวนรวมกาลงสอง คอ∑∑∑ == 4224222

TghThggh σλλσλλσ

เมอ K>3 แลว Qg (g =1,…,K) สามารถทจะหาคาไดดงน

( )[ ]∑∑

∑∑∗

−=

hggh

ggQσ

σσ 21

21

1 g,h ≠ 1

( )[ ]∑∑

∑∑

∗

−=

hgThgg

gTgT2

2421

2421

σλλσσσλσσλ g,h ≠ 1

25

=

∑∑

∑∑

∗

∗

hghgT

hghgT

λλσ

λλσλ

2

421

g,h ≠ 1

221 Tσλ=

…

( )[ ]∑∑

∑∑∗

−=

hggh

gKgKKQ σ

σσ 22

g,h ≠ K

22TKσλ=

รวมดานซายทงหมด และรวมดานขวาทงหมดจะได ∑∑ = 22TggQ σλ การ

สรางตวประมาณคาความเชอมน rL1 ทาไดโดย แทนคา Qg ลงในสมการ (1) และสามารถแสดงใหเหนวาสมประสทธของครสทอฟ (Kristof, 1974 :491-499) เปนกรณเฉพาะของ rL1

เมอ K=3โดยใชการกระจายทางพชคณตอยางงายถากระจายสมประสทธแอลฟา (rc) ในรปแบบของสมการ (1) ตวดชนดงกลาวจะ

ไดดงน

( )[ ]

−+

−= ∑∑∑

2

2

2 11 k

g

x

ghc Kr

σσ

σσ

ความแตกตางระหวางขนาดของ rL1 และ rC เทากบ ∆( )∑ ∑∑−−=∆ ghgQK σ1 (g≠h)

ถาแตละ 22Tgσλ แกสมการหาคาไดคาเดยว และ Qg มคาเปนบวกทงหมดแลว จะ

ได( )∑ ∑∑−−=∆ ))(()(1 2/12/122/1

hgg QQQK

( )∑∑ ≥−= 022/12/1hg QQ

เมอ K=3 แลว rL1 จะใหคาประมาณทดกวา rC เสมอ ยกเวนเฉพาะท Qg มคาเทากนหมดเทานน (Kristof, 1974 : 495) ถากาหนดใหขอมลเปนแบบจาลองคะแนนจรงสมพนธ

26

แลวผลตางโดยเฉลยมคาประมาณเทากบ 22 )1( TgK σλ − ซงมคามากกวา หรอเทากบศนย หรอกลาวไดวา สมประสทธ rL1 จะประมาณคาความเชอมน ไดดกวา rC เมอแบบทดสอบเปนแบบคะแนนจรงสมพนธ

สมประสทธ rL2 ถาอาศยทฤษฎคะแนนจรงแบบมาตรฐานเดมแลว 22EgEg σλσ =

จากขอตกลงดงกลาวนสามารถทจะประมาณคาของ ρ ไดจากการแบงแบบทดสอบเปนสองสวน ตามท เฟลดต (Feldt, 1975 : 557-561) ไดพสจนใหเหนขางตน ในเชงสถตแลว ขอตกลงของ 2

Egσ ทาใหมขอมลมากเกนจาเปน เมอแบบทดสอบประกอบดวยสวนยอยหลายสวนครสทอฟ (Kristof, 1974 : 491-499) ใชวธความนาจะเปนสงสด (ML) พฒนาการประมาณคาพารามเตอร ทาใหการคานวณตามวธการของครสทอฟงายลง ซง rL2 กใชหลกการเดยวกน

การประมาณคาของ ),...,1( Kgg =λ หาไดโดยคานวณจาก ∑ ghσ (และท g=hแลว 2

ggh σσ = ) ซงไดมาดงน 2

12

11 )( EThh σλσλλσ +=Σ ∑ ( )22

1 ET σσλ +=

21 Xσλ=

21

1x

h

σσ

λ ∑=

2x

khk σ

σλ ∑=

แทนคา gλ ในสมการ (2) จะไดการประมาณคาของ ρ ซงแทนดวย rL2 และตามทระบไวตอนตนวา ∑ 2

gλ จะมคามากกวา หรอเทากบ 1/k ยกเวนแตคาทไดจะเปนลบ ดงนนตวประมาณคาทไดมาตองไมนอยกวา สมประสทธแอลฟา ในทกกรณ และยงสามารถแสดงใหเหนวา เมอแบงแบบทดสอบเปนสองสวน สตรของเฟลดต (Feldt, 1975 : 557-561) เปนกรณเฉพาะของ rL2 นนคอ

( )[ ] ( )[ ]4

222

21

2

4

222

21

222

21 44 x

x

x

x

σσσσ

σσσσ

λλ−−

+−+

=+

27

( )[ ]4

222

21

4

2 x

x

σσσσ −+

=

( ) ( )4

221

21

212

21

xσσσσσ +++

=

ความเทยงตรง (Validity)

1. ความหมายของความเทยงตรงความเทยงตรงนบวาเปนคณลกษณะทสาคญทสดของเครองมอในการวดผล และ

เปนยอดปรารถนาของทกทาน เพราะถาเครองมอในการวดมความเทยงตรงดแลวจะทาใหผลทไดจากการวดมความหมายตามทตองการจะวด

สแตนเลย (Stanley ,1978 : 101) ความเทยงตรง หมายถง ความถกตองแมนยาของคะแนนในการพยากรณทจาเพาะเจาะจง

อเบล (Ebel ,1965 : 273) ความเทยงตรง หมายถง คณสมบตของแบบทดสอบทสามารถวดในสงทตองการจะวด

รจร ภสาระ (2535 : 112) ความเทยงตรง หมายถง คณลกษณะของเครองมอวดทจะสามารถวดไดในสงทตองการวด ดงนนเครองมอวดอยางหนงอาจมความเทยงตรงสาหรบจดมงหมายอยางหนง และอาจมความเทยงตรงปานกลางหรอนอยมากสาหรบการวดในอกจดมงหมายหนง

ลวน สายยศ และ องคณา สายยศ (2536 : 246) ความเทยงตรง (Validity) เปนคณภาพของแบบทดสอบทหมายถงแบบทดสอบทสามารถวดไดตรงตามลกษณะหรอจดประสงคทตองการจะวด ซงเปนคณสมบตทสาคญของแบบทดสอบวดผลสมฤทธ ความถนดเจตคต จรยธรรม บคลกภาพ และอนๆแบบทดสอบทกฉบบจะตองมคณภาพดานความเทยงตรงจงจะเชอไดวาเปนแบบทดสอบทดและผลทไดจากการวดจะถกตองตรงตามทตองการ

สรศกด อมรรตนศกด, รจร ภสาระ และ เตอนใจ เกตษา (2538 : 80) ความเทยงตรงเปนความสมพนธระหวางคาวดทไดจากแบบทดสอบกบสงทตองการวด สงทตองการวดในทนอาจเปนเนอหาวชาคณตศาสตร ความสามารถในอนาคต เปนตน โดยทวไปเรยกสงทตองการวดนวาตวแปรเกณฑ ดงนนถาจะใหนยามของความเทยงตรงตามนยนกจะ

28

ไดวา ความเทยงตรงเปนความสมพนธระหวางคาวดทไดจากแบบทดสอบกบคาวดของตวแปรเกณฑ

จากความหมายของความตรงดงกลาว สามารถสรปความหมายของความตรงไดจากแบบทดสอบกบคะแนนเกณฑ 2 ประการ คอ

1) ความตรงของแบบทดสอบ หมายถง ความถกตองแมนยาของเครองมอในการวดสงทตองการจะวด และคะแนนทไดจากแบบทดสอบทความตรงสง สามารถบอกถงสภาพทแทจรง และพยากรณไดถกตองแมนยา

2) ความตรงของแบบทดสอบ หมายถง คาสหสมพนธระหวางคะาแนนทไดจากแบบทดสอบกบคะแนนเกณฑ

2. ชนดของความเทยงตรงMehren and Lehman (1975 : 109-132) ไดรวมกนแบงความเทยงตรงออกเปน 3

ประเภทใหญๆคอ1. ความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity)ความเทยงตรงตามเนอหา (Content Validity) ความเทยงตรงชนดน หมายถง

ความสอดคลองของเนอหาในแบบทดสอบกบเนอหาทตองการจะวด มบางแหงอาจเรยกความเทยงตรงชนดนวา Logical Validity,Course Validity ,Curcullar V,Text Book Validityเปนตน ความเทยงตรงตามเนอหานมความสาคญยงตอเครองมอวดผลสมฤทธทางการเรยนเพราะสามารถจะแสดงถงคณลกษณะของเครองมอวดนนๆวาวดไดตรงตามเนอเรอง ตรงตามจดประสงคเชงพฤตกรรมทครกาหนดไวหรอไม ควรไดครอบคลมเนอเรองทงหมดหรอไม

ความเทยงตรงตามเนอหาจาแนกออกเปน 2 ชนด ดงน 1.1. ความเทยงตรงเชงเหตผล (Logical Validity) 1.2. ความเทยงตรงเชงพนจ (Face Validity)ความเทยงตรงเชงเหตผล (Logical Validity) บางครงเรยกวาความเทยงตรงเชง

การสม (Sampling Validity) เปนความเทยงตรงทใหผเชยวชาญพจารณาวาขอสอบแตละขอนนวดไดตรงตามตารางวเคราะหรายละเอยด (Table of Specification) หรอไม ถาเปนแบบทดสอบวดผลสมฤทธแบบองกลม ผเชยวชาญทางสาขาวชานนจะตองพจารณาวาแบบทดสอบฉบบนนมขอสอบแตละขอตรงตามพฤตกรรมทจะวดและจานวนขอสอดคลองกบ

29

ตารางวเคราะหรายละเอยดหรอไมความเทยงตรงเชงพนจ (Face Validity) เปนคณภาพของแบบทดสอบทพจารณา

วาขอสอบแตละขอวดไดตรงตามคณลกษณะทนยามไวหรอไม ซงเปนความเทยงตรงทเหมาะสาหรบ แบบทดสอบวดดานความรสก (Affective Domain) เชน การวดทางดานบคลกภาพคานยม ฯลฯ เปนตน ซงแบบทดสอบเหลานกอนสรางขอสอบ จะตองนยามสงทจะวดใหชดเจนกอนหลงจากนนจงจะสรางขอสอบหรอขอความใหสอดคลองกบทนยามไว แลวใหผเชยวชาญตรวจสอบขอสอบหรอขอความแตละขอวาสรางตรงตามทนยามไวหรอไม ถาสรางไดตรงตามทนยามไว กแสดงวาแบบทดสอบมความเทยงตรงเชงเนอหาทางดานความเทยงตรงเชงพนจนนเอง สาหรบแบบทดสอบวดผลสมฤทธนนจะสรางขอสอบใหมความเทยงตรงเชงเนอหาดานความเทยงตรงเชงเหตผลมากกวาความเทยงตรงเชงพนจ (ลวน สายยศและองคณาสายยศ, 2539 : 246-251)

2. ความเทยงตรงตามเกณฑ ( Criterion Related Validity)ความเทยงตรงตามเกณฑ ( Criterion Related Validity) เปนความเทยงตรงท

มความสมพนธกบเกณฑ เปนกลวธในการศกษาความสมพนธของขอมลในเครองมอวดกบสภาพความเปนจรงซงไดจากการปฏบต บางครงอาจเรยกวา Emprirical Validity ความเทยงตรงชนดนนบวาเปนความเทยงตรงทจะตองอาศยการคานวณทางสถตมาชวยในการหาคาความเทยงตรงมากทสด ซงเปนการหาคาสหสมพนธระหวางคะแนนทไดจากเครองมอวดกบคะแนนทไดจากเกณฑทงในสภาพปจจบนและใชทานายผลในอนาคต จะเหนไดวาคาความเทยงตรงชนดนจะแปรไปตามเกณฑทจะนามาหาคาความสมพนธกน ความเทยงตรงชนดนจงแบงเปน 2 ประเภทดวยกน คอ

2.1 ความเทยงตรงตามสภาพ (Concurrent Validity) เปนคาความเทยงตรงทไดจากความสอดคลองของคาทวดไดจากเครองมอวดกบสภาพความเปนจรงของเดกในปจจบน โดยนาเอาสภาพความเปนจรงของเดกในปจจบนเปนตวเกณฑ เปนเครองแสดงใหเหนวาเมอครกาหนดจดมงหมายการเรยนการสอนไปแลว การจะตรวจสอบวาในสภาพทเปนอยปจจบนเดกบรรลเปาหมายเพยงใด เชน คะแนนของแบบทดสอบทวดความรเกยวกบวายนาไปหาความสมพนธกบคะแนนการวายนาในเชงปฏบตในปจจบน ถาผลปรากฏวามความสมพนธกนสง กแสดงวาแบบทดสอบวดความรเกยวกบวายนามความเทยงตรงเชงสภาพสง

30

กลาวคอ คนทวายนาเปนจะทาแบบทดสอบวดความรได และคนทวายนาไมเปนจะทาแบบทดสอบวดความรไมคอยไดหรอไมได เปนตน

2.2 ความเทยงตรงตามพยากรณ (Predictive Validity) เปนคาความเทยงตรงทแสดงความสอดคลองของผลการวดจากเครองมอวดนนๆ กบสภาพเหตการณในอนาคตของเดก ถาเครองมอวดชนดใดสามารถพยากรณคณลกษณะหรอความสามารถในอนาคตของเดกได เชน การนาผลการทดสอบความถนดทางการเรยนไปหาคาความสมพนธกบเกรดเฉลยของนกเรยนในสาขาวชาหนงๆการหาคาความเทยงตรงเชงพยากรณจงมกจะนามาใชในการแนะแนวเกยวกบการศกษาตอและการเลอกอาชพของนกเรยนได

3. ความเทยงตรงตามโครงสราง ( Construct Validity) ความเทยงตรงตามโครงสราง (Construct Validity) เปนความเทยงตรงทสาคญท

สดทใชกนในทางจตวทยา โดยเฉพาะอยางยงใชในแบบทดสอบวดทางจตวทยา เปนคณลกษณะของแบบทดสอบทจะสามารถวดโครงสรางหรอคณลกษณะ (Traits) ทตองการจะวด

คาวา โครงสราง เปนการอธบายถงเรองราวทางวชาการ หรอสาระสาคญใดๆทปรากฏอยตามทฤษฎใดทฤษฎหนง ซงอาจจะเขยนออกมาในรปของสมมตฐานทสามารถพสจนได เชน คาวาเชาวปญญา จดวาเปนโครงสรางทเกยวกบความสามารถของมนษยซงจะตองจาแนกออกมาวามคณลกษณะ (Traits) แบบใดบาง ผทกาหนดโครงสรางหรอคณลกษณะออกมาแลว และตองการพสจนวาสงทเขากาหนดนนเปนจรงหรอไมกจะตองทดสอบ ถาการทดสอบปรากฏวาโครงสรางนนๆประกอบดวยคณลกษณะตามทกาหนดไว กถอวาแบบทดสอบนนมคาความเทยงตรงตามโครงสราง แตถาปรากฏวาโครงสรางททดสอบไมสมพนธกบคณลกษณะทกาหนด อาจมสาเหตมาจาก

1. แบบทดสอบมไดวดคณลกษณะทกาหนดไดจรง2. ทฤษฎทกลาวไวไมถกตอง และควรจะมการปรบปรงแกไข3. การทดสอบมชองโหวสวสด ประทมราช และคณะ (มปป. :142-144 ) กลาววาการหาความเทยงตรง

เชงโครงสรางโดยการหาความสมพนธเชงลกษณะพห-วธการพห (Multitrait-Multimethod)เปนลกษณะของความเทยงตรงเชงทฤษฎทพฒนาโดยแคมเบลลและฟรสเค (campbel andFriske , 1959 :81-105) วธใชนเมอมลกษณะ (Traits) สองอยางหรอมากกวาทวดโดยวธการ

31

2 วธการ หรอมากกวา สมมตวามลกษณะ 2 อยางคอการเกบตวและโรคประสาท ทวดโดยวธการสองวธ คอ ใชแบบวดแบบถกผด และแบบวดแบบเลอกตอบ แบบวดทง 4 ฉบบ ใชวดกบกลมตวอยางของคน และไดผลเปนเมตรก ความเทยงตรงเชงลกษณะพห-วธการพห ดงตาราง1 เมตรกความเทยงตรงมลกษณะคลายเมตรกสหสมพนธซงแสดงสหสมพนธรปสเหลยมสหสมพนธทปรากฏขนทแตละแถวและคอลมนตดกนเปนสหสมพนะระหวางคะแนนทแสดงทแถวและคอลมน ตวอยางเชน สหสมพนธระหวางคะแนนวดโรคประสาทแบบวดถกผด และคะแนนวดการเกบตวโดยแบบวดแบบถกผด มคาเทากบ .20 โดยปกตเมตรกสหสมพนธมคาเทากบ 1.00 ในแนวทแยงสาคญ (ซงเรมจากทางมมซายตอนบนไปยงมมขวาตาลงมาของเมตรก) นนคอสหสมพนธของตวแปรแตละตวกบตวเอง โดยนยามสหสมพนธมคาเทากบ 1.00 เมตรกความเทยงตรงแบบลกษณะพห-วธการพห เปนเมตรกสหสมพนธโดยแทนคา 1.00 ดวยความเชอมนทประมาณไดตวอยางเชน คะแนนความเกบตวโดยแบบวดแบบถกผดมคาความเชอมนทประมาณไดเทากบ .80

การพจารณาคณสมบตซงอยในเมตรกคณลกษณะพห-วธการพหทควรจะมความเชอมนในแนวทแยงหลกควรมคามาก สหสมพนธระหวางการวดทแตกตางกน 2 วธ ในการวดลกษณะหนงควรมคาสง สหสมพนธระหวางการวดลกษณะทไมสมพนธกนควรมคาตา ความสมพนธระหวางคะแนนแบบวดทวดลกษณะทแตกตางกนควรมคาตากวาสหสมพนธระหวางคะแนนแบบวดทวดลกษณะทเหมอนกน จากตาราง 2 เปนผลสรปสาหรบความเทยงตรงทดเชงลกษณะพห-วธการพห สาหรบการวดลกษณะ A และลกษณะ B โดยวธการท 1 และ 2

32

ตาราง 1 เมตรกความเทยงตรงเชงคณลกษณะพห-วธการพห

การเกบตวถก-ผด

โรคประสาทถก-ผด

การเกบตวเลอกตอบ

โรคประสาทเลอกตอบ

การเกบตวถก-ผด

.80 .20 .75 .17

โรคประสาทถก-ผด

.20 .85 .15 .71

การเกบตวเลอกตอบ .75 .15 .83 .21

โรคประสาทเลอกตอบ

.17 .71 .21 .91

ตาราง 2 เมตรกความเทยงตรงเชงคณลกษณะพห-วธการพห สาหรบกรณ 2 ×2

A1 B1 A2 B2

A1 สง ตา สง ตาB1 ตา สง ตา สงA2 สง ตา สง ตาB2 ตา สง ตา สง

ความเทยงตรงเชงคณลกษณะพห-วธการพห ทสาคญม 2 แบบไดเสนอคาในตารางท 2 คอ

1.ความเทยงตรงเชงรวม (Convergent Validity) แสดงโดยสหสมพนธทสงระหวางคะแนนในแบบวดทวดลกษณะเดยวกน โดยวธการทแตกตางกน (สาหรบตวอยางคอ

21AAr , 21BBr ) สหสมพนธทสงเหลานแสดงใหเหนวา แบบวดมความเทยงตรงเชงรวม

(Convergent Validity)

33

2. ความเทยงตรงเชงจาแนก (Discriminant Validity) แสดงโดยสหสมพนธทตาระหวางคะแนนในแบบวดทวดในคณลกษณะทแตกตางกน (สาหรบตวอยางคอ

11 B Ar ,21 B Ar ,

1B A2r ,

2B A2r ) สหสมพนธทตาแสดงใหเหนวา แบบวดจาแนกระหวางลกษณะทแตกตางกน

สหสมพนธในตาราง 1 แสดงใหเหนทงความเทยงตรงเชงจาแนกและความเทยงตรงเชงรวมในการหาความเทยงตรงเชงคณลกษณะพห-วธการพห

มาตรวดประมาณคา (Rating Scales)

1. ความหมายของมาตรวดประมาณคาในการวดหรอตดสนคณคาของสงใดกตาม ถาหากไดผลออกมาในเชงปรมาณจะ

ชวยใหเหนความแตกตางของสงทเราตองการวดหรอตดสนคณคาไดอยางชดเจนกวาผลทออกมาในเชงคณภาพ ซงมความยากลาบากในการตความและสรปผล จงไดมการพฒนาเครองมอทใหผประเมนตดสนคณคาของสงทตองการลงบนสเกล (Scale) ทไดกาหนดไวแลวเรยกเครองมอชนดนวา มาตรวดประมาณคา

สาหรบความหมายของมาตรวดประมาณคา ไดมผใหความหมายไวดงตอไปนบญธรรม กจปรดาบรสทธ (2527 : 180) กลาววา มาตราสวนประมาณคา เปน

การแปลงคาเชงคณภาพใหเปนเชงปรมาณดวยการประเมนคณคาในเชงเปรยบเทยบกนเปนกลม เรยงตามลาดงมากนอย

วเชยร เกตสงห (2530 : 73) กลาววา มาตราสวนประมาณคา หมายถง แบบสอบถามทมขอคาถามหรอขอความเกยวกบเรองทจะใหผตอบพจารณา พรอมกบมคาตอบทแสดงความเขมของความเหนเกยวกบเรองนนๆเปนระดบมาก-นอย สง-ตา

กด (Good, 1973 : 469) กลาววา มาตราสวนประมาณคา คอสงทจดทาขนเพอใชในการประเมนผลผลต ทศนคต หรอบคลกลกษณะของแตละบคคล รปแบบทนยมใชกนเปนแบบทกาหนดตาแหนงตางๆไวใหเลอก

แซสโลว (Saslow, 1982 : 411) กลาววา มาตราสวนประมาณคา เปนมาตราการจดอนดบทมถอยคา หรอตวเลขแสดงไวอยางเปนลาดบขน

จากความหมายดงกลาวน พอจะสรปไดวา มาตราสวนประมาณคา หมายถงเครองมอทใชในการตคาคณลกษณะทางจตวทยาออกมาเปนคาเชงปรมาณอยางมระบบ โดยม

34

สเกลทแบงเปนชวงเทาๆกน ซงจะประกอบไปดวย 2 สวน คอ สวนทเปนขอความ หรอสงเรากบสวนทเปนคาตอบทแสดงถงระดบความเขมของพฤตกรรม หรอคณลกษณะนนๆ

2. รปแบบมาตรวดประมาณคามาตรวดประมาณคาเปนเครองมอทใชกนอยางกวางขวางทงในดานการศกษา

หรอโครงการตางๆ เปนเครองมอทสรางไดไมยากนก สามารถนาไปใชในการประเมนลกษณะตางๆอยางกวางขวาง จงไดมการพฒนาปรบปรงแบบใหแตกตางกนออกไป มาตราสวนประมาณคาจะประกอบไปดวย 2 องคประกอบ (Thorndike and Hagen, 1977 : 462)

1. คณลกษณะของสงทจะประเมน (A set of Stimulus Variable)2. รปแบบคาตอบทบอกถงระดบคณภาพของสงทประเมน (A pattern of

Response Options)การอธบายคาตอบของมาตราสวนประมาณคาหรอรปแบบคาตอบของมาตรา

สวนประมาณคา (Response Rating Scale Format) มหลายรปแบบตงแตไมมคาอธบายจนกระทงมคาอธบายทกสเกลของคาตอบ และไดรบการพฒนาปรบปรงใหแตกตางกนไป แตไมวามาตราสวนประมาณคาจะสรางไดหลายรปแบบยงมสงสาคญทตองคงลกษณะทรวมกนไวคอ จะตองมสวนทเปนลกษณะทตองการใหประเมนหรอขอคาถาม และสวนคาตอบทเปนสเกล ในสวนหลงนจะเปลยนแปลงไปตามความตองการของผสรางซงรปแบบทตางกนอาจกาหนดสเกลเปนตวเลข ตวอกษร คาอธบาย ขอความ หรอคาคณศพทกได มาตราสวนประมาณคาสามารถแบงไดหลายชนดตามคณสมบตของเกณฑทนามาใช ดงนคอ

1. แบงตามประโยชนการใชได 3 ลกษณะ คอ 1.1 มาตราวดกระบวนการ (Process) เปนมาตราสวนประมาณคาทใช

สาหรบวดการปฏบต ซงสวนใหญจะเปนการวดคณภาพในแงวธการ ขนตอนการดาเนนงานทกษะการดาเนนงานเปนสาคญ

1.2 ระมาณคาสาหรบวดในแงของคณภาพของผลผลต ทมลกษณะนามธรรม เชน ด เลว เพยงใด

1.3 มาตราวดเรองพฒนาการและบคลกภาพทางสงคมเปนมาตราสวนประมาณคาสาหรบวดลกษณะทางจตวทยาอนๆ เชน เจตคต ลกษณะนสย ความเหน บคลกภาพ เปนตน

35

2. แบงตามจดมงหมายของการประเมน ได 3 ลกษณะ คอ 2.1 ใชประเมนตนเอง 2.2 ใชประเมนผอน 2.3 ใชประเมนทงตนเองและผอน3.แบงตามรปแบบคาตอบ (Response Format)กลฟอรด (Guilford, 1954 : 263-275) กลาววา มาตราสวนประมาณคาแตละแบบ

จะเหมอนกนตรงทใหประเมนสงตางๆโดยพจารณาจากระดบของสเกลและผลสดทายจะเปนผลรวมของจานวนนบตามทประเมนไว ความแตกตางจะอยทวธการจดตาแหนง ชนดของจานวนสเกล ตลอดจนความละเอยดของระดบ ฉะนนรปแบบคาตอบจงมความแตกตางกนไปตามความตองการของผสรางกลฟอรด ไดจดรปแบบคาตอบของมาตราสวนประมาณคาเปน5 รปแบบดงน

1. แบบตวเลข (Numerical Scale) เปนวธทกาหนดสเกลเปนตวเลขพรอมคานยามหรอคาอธบาย แลวใหผประเมนเลอกตวเลขทตรงกบความเปนจรง เชน สเกลการใหประเมนคาของสภาพการทางาน

5 หมายถง หนกมาก4 หมายถง หนก3 หมายถง ปานกลาง2 หมายถง เบา1 หมายถง เบามาก

2. แบบกราฟก (Graphic Scale) เปนแบบทใชอยางกวางขวางมากทสด มไดหลายรปแบบเนองจากมวธจดเสนตรงเขากบขอความอยหลายวธเสนตรงอาจถกแบงเปนสวนๆหรออาจตอเนองกนตลอดเชน

ในวงสนทนาคณเปนอยางไร ชางพด พดบอย พดเมอ ชอบฟง ไมพดเลย

จาเปน มากกวาเขาคดชาหรอเรว

ชามาก คอยๆคด ธรรมดา วองไว รวดเรวมาก

36

3. แบบมาตรฐาน (Standard Scale) แบบนสเกลทจดไวจะเปนชดมาตรฐาน ผประเมนตองนาสงทตองการประเมนคาไปเปรยบเทยบกบมาตรฐานของสงเดยวกนทจดไวแลว แตวธการนสรางไดลาบาก เพราะตองสรางชดเปนมาตรฐาน จงไมนยมใช ทมใชกคอการเปรยบเทยบคดลายมอ

4. แบบแตมสะสม (Rating by Cumulative Points) แตกตางจากแบบอนทวธการใหคะแนน ตวอยางหนงของวธนคอ การตรวจรายการ (Check-list) เชนการประเมนคณลกษณะของเดก โดยกาหนดรายการทมคณลกษณะทดและไมดมาใหเลอก เชน ใหความรวมมอ ชางคด ดราย เหนแกตว เปนตน ผประเมนแตละคนจะเลอกทกๆคณลกษณะทตรงกบเดกคนน คะแนนของเดกแตละคนจะเปนผลรวมของคะแนนทงหมด ซงไดกาหนดให +1 สาหรบทกลกษณะทด และใหคะแนน –1 สาหรบทกลกษณะทไมด

5. แบบบงคบเลอก (Forced-Choice Rating) เปนแบบทพฒนาขนเพอประเมนบคคล ผประเมนไมตองบอกวาผถกประเมนมลกษณะใด มากนอยเพยงใด แตใหเปรยบเทยบเปนคๆแลวบอกวามลกษณะใดมากกวากน

เทอรเนย และ รอบ (Turney and Robb, 1971 : 136-137) กลาวถงมาตราสวนประมาณคาทนยมใชมหลายรปแบบ แตแบบทเปนพนฐานม 3 แบบ คอ

1. แบบตวเลข (Numerical Scale) ใชตวเลขบงชระดบของลกษณะหรอพฤต-กรรมทตองการประเมน เชน ใหประเมนพฤตกรรมของนกเรยนโดยวงกลมรอบตวเลข ตวเลข1 เมออยในระดบตา 2 เมออยในระดบตากวาปานกลาง 3 อยในระดบปานกลาง 4 เมออยในระดบสงกวาปานกลาง และ 5 เมออยในระดบสง

ความรวมมอกบเพอนๆ 1 2 3 4 5ความรวมมอกบคร 1 2 3 4 52. แบบกราฟก (Graphic Scale) ใหทาเครองหมายลงบนเสนตรงเพอแสดงระดบ

ลกษณะทประเมน เชน ใหแสดงความเหนเกยวกบลกษณะของนกเรยนโดยทาเครองหมายกากบาท ( ) ลงบนเสนตรงในตาแหนงทตรงกบลกษณะของนกเรยนมากทสด

ความรวมมอ ขดขวาง เตมใจเสมอ

37

3. แบบบรรยาย (Descriptive Scale) แบบนแตละคณลกษณะอธบายออกมาเปนระดบความเขมของคณลกษณะนนๆแลวใหผประเมนเลอกระดบพฤตกรรมทใกลเคยงกบบคคลหรอสงทประเมนมากทสด แลวทาเครองหมายลงในระดบทเลอกไว เชน ขอความทบรรยายพฤตกรรมของนกเรยนตามทสงเกตได

นกเรยนคนนแขงแรงหรอไม…… แขงแรงและคลองแคลว…… ไมคอยเหนอย…… มความอดทน…… เงองหงอย,เหนอยหนาย

อนนต ศรโสภา (2527 : 155-156) แบงชนดของมาตรวดแบบประมาณคาไดเปน 5 ชนด ดงน

1. มาตรวดแบบประมาณคาแบบตวเลข (Numerical Rating Scale) ผประเมนเพยงกาเครองหมายลงบนตวเลขทแสดงระดบหรอคณภาพ หรอลกษณะนสย เชน

5 หมายถง ดมาก4 หมายถง ด3 หมายถง ปานกลาง2 หมายถง เลว1 หมายถง ยงไมเปนทพอใจ

2. มาตรวดประมาณคาแบบกราฟก (Graphic Rating Scale) สามารถกาเครองหมายลงทใดกไดตามความรสกมากนอย หรอตามระดบความสาคญระหวางสองจดทกาหนดให เชน

38

ความเอาใจใสในการสอนเปนอยางไร ไมเอาใจใสเลย เอาใจใสมาก

1 2 3 4 5 ไมเอาใจใส เอาใจใส

3. มาตรวดแบบประมาณคาแบบเปรยบเทยบ (Comparative Rating Scale) เปนการเปรยบเทยบคณภาพของสงทวดกบเกณฑมาตรฐานทผประเมนกาหนดขนเพอดความแตกตางระหวางสงทจะวดกบเกณฑ

4. การจดอนดบ (Ranking) ใหจดลาดบผถกประเมนจากลกษณะนสยสงลงมาตาเพอใหการจดอนดบมความเชอมนมากยงขน ควรจดลาดบจากสงสดและตาสดเขาหากงกลางการจดลาดบจะชวยใหเหนความแตกตางของลกษณะตางๆไดชดเจน

5. การเปรยบเทยบรายค (Paired Compairsons) เปรยบเทยบผถกประเมนแตละคนกบคนอนทกคนทละค ถามลกษณะดกวากทาเครองหมายไว เมอครบทกคนแลวกนบจานวนความถทมลกษณะดกวาวามจานวนเทาใด และดอยกวามจานวนเทาใด

อทมพร จามรมาน (2532 : 49) ไดแบงมาตรวดประมาณคาออกเปน 2 ชนด คอชนดทม 2 ทศทาง ซงอาจแทนดวยตวเลขหรอคากได กบชนดทมทศทางเดยว เชน

( 2 ทศทาง) -2 0 2

(ทศทางเดยว) 0 1 2การกาหนดชวงวาจะม 2,3,4,5 หรอเทาไรกตามขนอยกบความละเอยดของขอมล

ทผสรางตองการ เชน ถากาหนด 5 ชอง ยอมใหขอมลละเอยดกวา 3 ชอง การกาหนดชวงจะเปนจานวนคหรอคกแลวแตผสรางเชนกน

ขอทนาสงเกตในเรองทเกยวกบมาตรวดประมาณคากคอ คนสวนใหญไมนยมตอบชวงทอยปลายสดของขาง มกนยมตอบชวงทอยตรงกลางๆ

39

เซง แวร และพาเรดแวจ (Tzeng Ware and Bharadwaj, 1991 : 681-690) ไดแบงมาตรสวนประมาณคาไว 2 รปแบบ ดงน

1. รปแบบทางเลอกทางเดยว (Unipolar) ในแตละขอจะมขอคาถามทเปนขอความเดยว มสเกลใหผตอบทาเครองหมายในชองทตรงกบระดบพฤตกรรมทเปนจรง

ขาพเจาชอบการสงสรรค 7 6 5 4 3 2 1 ขาพเจาชอบการอยคนเดยว 7 6 5 4 3 2 12. รปแบบทางเลอกสองทาง (Bipolar) ในแตละขอจะมขอคาถามอยสองขอ

ความซงมลกษณะทตรงขามกนเปนคๆ ใหผตอบเลอกตอบลงบนสเกลทางใดทางหนง ทตรงกบระดบพฤตกรรมทเปนจรง ขาพเจาชอบการสงสรรค 3 2 1 0 -1 -2 -3 ขาพเจาชอบการอยคนเดยว

บคลกภาพของความภาคภมใจในตนเอง

1. ความหมายของบคลกภาพ

ลวน สายยศ (2525 : 69) ไดใหคานยามวา บคลกภาพเปนลกษณะเฉพาะของบคคลใดบคคลหนงซงแสดงออกแบบนนอยเปนประจากบสถานการณเฉพาะอยางจนเปนนสย

จรรจา สวรรณทต (2526 : 74) ไดนยามวาบคลกภาพคอ คณลกษณะกลมหนงซงแยกบคคลใหตาเหนไดวาไมเหมอนกน ซงแตละคนจะมแบบฉบบของคณลกษณะนเปนของตนเองเปรยบเหมอนรอยพมพนวมอ

ลขต กาญจนาภรณ (2531 : 119) กลาววาบคลกภาพ หมายถง คณลกษณะรวมของรปแบบการคด ความรสกและพฤตกรรมของบคคล ททาใหบคคลนนมความแตกตางจากคนอนในการสนองตอบตอสงแวดลอมทสมพนธดวย

ชม ภมภาค (2532 : 42) ใหคาจากดความของ บคลกภาพ หมายถง การจดระเบยบของแนวโนมทมความเกยวพนกน รวมถงพฤตกรรมตางๆของคนเราซงแนวโนม

40

ตางๆไดแก ความเชอ เจตคต คานยม อดมคต ความรและทกษะ รวมถงการทางานของระบบตางๆ

จตพร เพงชย (2533 : 2) ไดใหความหมายของบคลกภาพวา หมายถง ลกษณะทาทางทมองเหนจากภายนอก รวมทงการใชภาษาคาพดการเขยนและสอทแสดงออกจากภายในจตใจ เชน การแสดงความคดเหน ทศนคต เปนตน

กลฟอรด (Guilford, 1959 : 7) นยามบคลกภาพวา เปนลกษณะเฉพาะทเปนแบบประจาตวของบคคล ซงประกอบดวยรปรางภายนอก (Morphology) ความถนด (Aptitude)สภาพทางอารมณ (Temperament) ทศนคต (Attitude) ความสนใจ (Interest) ความตองการ(Needs) และรางกาย (Physiology)

ไอแซงค (Eysenck, 1969 : 253) ไดอธบายวา บคลกนนพจารณาไดสองมตคอมตแรกเปนดานการแสดงตวและเกบตว ประกอบดวยลกษณะยอยๆไดแก การมสวนรวมมอไมรวมมอ (Participation-with-draw) เขาสงคม –แยกตว (Sociable-Isolated) มตทสองเปนลกษณะของทางอารมณ ไดแก ความเปนคนทเขมแขง ออนแอ มนคง ไมมนคง และรวมไปถงลกษณะการแสดงออกทางอารมณตางๆ

เอดเวรด (Edward, 1969 : 216) กลาววา บคลกภาพ คอ รปแบบพฤตกรรมทอยในแตละคน รปแบบพฤตกรรมนคอ บคลกภาพ รปแบบพฤตกรรมบคลกภาพเปนผลจากปฏกรยารวมกนอยางซบซอนของโครงสรางของรางกาย จากประสบการณทผานมาแลว

กด (Good, 1973 : 469) ใหคานยามบคลกภาพวา เปนปฏกรยารวมทางจตวทยาและสงคมของแตละบคคล ทสงเคราะหจากอารมณ สภาพจตใจ พฤตกรรม และสงแวดลอม

จากความหมายของบคลกภาพ ดงกลาวขางตน พอจะสรปไดวาบคลกภาพ หมายถง คณลกษณะและทาทางตางๆของแตละบคคล ทแสดงออกทางดานการปรบตวและการตอบสนองตอสงแวดลอม เชน ทาทางการแสดงออก รปรางหนาตา กรยามารยาท การพด การแตงตว ตลอดจนความรสก ความเชอ ความสนใจ ทศนคต มลกษณะคอนขางคงตว

2. โครงสรางของบคลกภาพมาสโลว (Maslow, 1968, 1987 ; อางจาก Hergenhahn, 1994 : 528) ไดอธบาย

วา โครงสรางบคลกภาพของบคคลเกดจากพลงของแรงจงใจพนฐานทผลกดนใหบคคลพยายามพฒนาตนใหเจรญงอกงามตามสภาพความเปนจรง และบคคลมความตองการจะ

41

พฒนาตนใหเจรญสงสดอยางสมบรณเตมทตามศกยภาพ เพอพฒนาขนสความเปนมนษยทสมบรณ โดยตระหนกถงความสามารถของตน และปฏบตตนตามความสามารถอยางเตมทจนสดความสามารถ มาสโลวมความเชอวาพลงของแรงจงใจเกดจากความตองการพนฐานของมนษย และในการพจารณาโครงสรางของบคลกภาพจะตองศกษาเปนสวนรวมทงหมดของแตละบคคล เพราะบคคลแตละคนประกอบดวยรางกาย ความรสก ความคด ความตองการและอารมณตางๆเชน ไมควรพจารณาเฉพาะความตองการดานความหวกระหายหรอความตองการการพกผอนแตเพยงอยางเดยว แตจะตองพจารณาถงความพงพอใจในรสของอาหารและความสขสบายจากการพกผอนดวย

พฒนาการของบคลกภาพมาสโลว (Maslow, 1968, 1987 ; อางจาก Hergenhahn, 1994 : 528-531) ได

อธบายวากระบวนการของการพฒนาบคลกภาพและการปรบตวเกดจากพลงของแรงจงใจ ซงมรากฐานมาจากระบบความตองการของมนษย และระบบความตองารของมนษยจะมลาดบขนตอนตามลาดบขนของความตองการ ซงมาสโลวไดจดเรยงความตองการพนฐานของมนษยไวตามลาดบขนดงน คอ

1. ความตองการทางรางกาย (Physiological Needs) ไดแกความตองการอากาศอาหาร นา ความตองการทางเพศ และความตองการความสบายทางกายตางๆซงเปนความตองการพนบานของมนษย ถาความตองการดงกลาวไดรบการตอบสนองจนถงขนมความพงพอใจแลว จงจะทาใหบคคลมพลงในการจงใจใหเกดความตองการในขนตอมา แตถาหากวาความตองการดงกลาวไมไดรบการตอบสนองอยางเพยงพอจะทาใหบคคลไมพฒนาไปยงความตองการในขนตอไปและทาใหบคคลปรบตวไมได

2. ความตองการความปลอดภย (Safety and Security Needs) เปนความตองการทจะหลกเลยงจากเหตการณทเปนอนตรายและเจบปวด ซงหมายถงบคคลตองการความปลอดภยแหงตนเองและทรพยสน ถาหากความตองการดงกลาวไมไดรบการสนองตอบจะทาใหเปนบคคลทปรบตวไมไดและอาจจะเปนโรคประสาท เพราะมความกลงและมการยาคด-ยาทาเนองจากขาดความมนคงทางจตใจ

3. ความตองการความรกและเปนทรกของคนอน (Belongingness and LoveNeeds) เมอบคคลมความรสกปลอดภยแลวจะเรมแสวงหาสมพนธภาพกบผอนคอ ตองการ

42

ความรก และตองการจะเปนสวนหนงของกลม จงเกดเปนพลงแรงจงใจทผลกดนใหบคคลไดแสดงพฤตกรรมตางๆ เชน การเอาอกเอาใจคนอน ถาหากความตองการดงกลาวไมไดรบการตอบสนองทเพยงพอจะทาใหบคคลเกดปญหาในการปรบตว หรอมการปรบตวทผดปกต เชนจะกลายเปนบคคลทมบคลกภาพแบบตอตานสงคม หรอมบคลกภาพแบบหวาดระแวง

4. ความตองการเปนทยกยองนบถอและไดรบการยอมรบอยางมคณคา (Self-Esteem Needs) เมอบคคลไดรบการตอบสนองในความตองการดานความรก และการมสวนรวมอยาเพยงพอจะทาใหบคคลปรบตวได และมความรสกวาตนมครคารวมทงมความสามารถและมความยอมรบตนเอง ซงจะนาไปสความรสกมนใจ เปนตวของตวเองและมอสระ ถาบคคลใดไมไดรบการตอบสนองความตองการในขนนใหเพยงพอจะทาใหเปนบคคลทปรบตวไมได เนองจากเกดความรสกมปมดอยและรสกวาตนเองไมมคณคา

5. ความตองการทจะพฒนาอยางสมบรณเตมทตามศกยภาพ (Self ActualizationNeeds) ความตองการของบคคลในขนนเปนความตองการขนสงสดของมนษยเพราะบคคลตองการตระหนกรถงความสามารถของตน และปฏบตตนตามความสามารถจนสดความสามารถ และมความตองการสรางสรรคสงตางๆในลกษณะทมสนทรยภาพ และเปนความตองการเพอพฒนาตอเนองจากความตองการในลกษณะทมสนทรยภาพ และเปนความตองการเพอพฒนาตอเนองจากความตองการพนฐานมาตามลาดบขน ดงนนผทพฒนามาถงขนนได คอ ผทไดรบการตอบสนองในความตองการทง 4 ขนดงกลาวอยางเพยงพอ ถาความตองการในขนสงสดนไมไดรบการตอบสนองจะนาบคคลไปสบคลกภาพทเปนปญหาและปรบตวไมไดและมชวตทไมมคณคา (ฉว วชญเนตนย, 2539 : 68-73)

43

ความตองการทจะพฒนาตน อยางสมบรณเตมทตามศกยภาพ ความตองการเปนทยกยองนบถอ และไดรบการยอมรบอยางมคณคา ความตองการความรก ความตองการ ความปลอดภย ความตองการ ทางรางกาย

ภาพประกอบ 1 โครงสรางบคลกภาพของมาสโลว ทมา : ฉว วชญเนตนย, 2539 : 68-73

3. ทฤษฎบคลกภาพศรเรอน แกวกงวาล (2536 : 99-100 , อางจาก Maslow, 1970 : 80-82) ไดเสนอ

แนวคดเกยวกบทฤษฎบคลกภาพในศตวรรษท 19-20 ม 3 แนวคดทสาคญ คอ : 1. แนวคดกลมจตวเคราะห แนวคดนมทศนคตในการมองมนษยวาเปนสงมชวต

ประกอบดวยสญชาตญาณและขอขดแยง กลมผนานคอ ซกมนด ฟรอยด ขอมลทเปนทมาของแนวคดไดจากคนไขโรคจต โรคประสาท นกคดกลมนเชอวาจตใตสานกและพลงจงใจทไรเหตผล เปนตวกระตนใหคนกระทาพฤตกรรมนานาประการ รวมทงเปนตวกาหนดลกษณะบคลกภาพของบคคล แนวคดนเปนอนดบแรกในประวตการศกษาบคลกภาพอยางเปนวทยาศาสตร

2 แนวคดกลมพฤตกรรม แนวคดนเกดขนเปนลาดบทสองถดมาจากกลมจตวเคราะห มทศนะวาบคลกของมนษย ยดหยน อยใตอทธพลของสงแวดลอมทางชวภาพและทางสงคม มนษยมบคลกลกษณะอยางไร จะประสบโชคด โชคราย เชนไร ขนกบลกษณะของสงแวดลอมรอบตวเขาทงสน นกคดกลมนเชอวา พฤตกรรมสตวมละมายคลายคลงกบพฤต-กรรมมนษยหลายอยางดงนน จงมกอธบายพฤตกรรมของมนษยโดยอาศยการทดลองและการ

44

สงเกตพฤตกรรมของสตวตางๆ เปนพนฐาน และเชอดวยวาพฤตกรรมใดๆอยภายใตกฎเกณฑแหงการเรยนร ผนาแนวคดกลมน มหลายทาน ทสาคญ เชน Watson และ B.F. Skinner

3. แนวคดกลมมนษยนยม แนวคดนเปนแนวคดลาสด มทศนะคตในการมองธรรมชาตมนษยดานดงาม โดยอธบายวา มนษยมธรรมชาตใฝด, สรางสรรคความด,ปารถนาความเจรญวฒนะแหงตนและบคลกภาพของตน, รคณคาในตนเอง, รจกผดชอบชวด,มความรบผดชอบในชวต และการกระทาของตน, สข ทกข ชว ด เกดจากการเลอกของตน(I am my choice) และทสาคญคอมนษยทกคนมควมปรารถนาจะประจกษรจกตนเองและความสามารถเฉพาะตวของตน เพอใชพลงความรความสามารถของตนอยางเตมทดทสด ถามนษยอยในสงแวดลอมทเออตอความเจรญวฒนะแลว เขาจะพฒนาไปสความมงด ความเจรญของบคลกภาพและวฒภาวะเสมอ ผนาแนวคดกลมน เชน อบราฮม มาสโลว

3.1 วธการวดบคลกภาพ

สถต วงศสวรรค (2539 : 132-171) แบงวธการวดบคลกภาพ 2 ประเภทใหญๆ1. ประเภทไมจดอยในทางวทยาศาสตร (The Pseudo Scientific) วธนพยายามท

จะแสวงหา และรวบรวมขอนกคด และคาอธบายทเกยวกบบคลกภาพของบคคล เชน การตดสนบคลกภาพโดยการสงเกต รปกะโหลกศรษะ รปพรรณสณฐาน ลายมอ เทา การดดวง การทานายทางโหราศาสตร การดโหงวเฮง การดนรลกษณ ฯลฯ

2. ประเภทวธการเชงวทยาศาสตร (Scientific)คาวา “บคลกภาพ” แมบางครงจะใชในความหมายทกวาง แตในการวดทางจต

วทยา คาวา “แบบสอบบคลกภาพ” หมายถงเครองมอสาหรบการวดลกษณะทางอารมณ แรงจงใจ มนษยสมพนธ เจตคต ซงตางไปจากความสามารถ ลกษณะของพฤตกรรม (ยกเวนลกษณะทเกยวเนองกบความสามารถ) มกจะมลกษณะคกนทเปนไปทางตรงกนขาม เชน ออนกบ แขง ขยน กบ เกยจคราน สขมรอบคอบ กบ มกงาย สกเอาเผากน และชวงหางระหวางลกษณะ 2 ลกษณะ ซงตรงกนขามนนเอง คอชวงทเราใชในการจดหาตาแหนงบคลกภาพของบคคล วธการวดหรอประเมนคาของบคลกภาพนนมมากมายหลากหลายวธ เชน แบบทดสอบบคลกภาพ (Personality Tests) เทคนคการฉายออก หรอฉายภาพจต (Projective Techniques)แบบสอบถาม (Questionnaires or Inventories) การใชมาตราสวนประมาณคา (Rating Scales)

45

สงคมมต (Sociometry) การสรางสถานการณ (Assessment, Situation) และวธอนๆ อกมากมายหลายวธ จานวนแบบสอบบคลกภาพเทาทอยนนมจานวนหลายรอยฉบบ ทมมากเปนพเศษกคอรายการสารวจบคลกภาพและเทคนคการฉายออก หรอการฉายภาพจต

ดงไดกลาวแลววา นกจตวทยาไดสรางเครองมอในการทดสอบบคลกภาพขนมามากมายโดยมากเปนการวดลกษณะของบคคลทเกยวของกบอารมณ แรงจงใจ ความสนใจเจตคต สภาพจตใจ ดงเชนวธการตอไปน

2.1 ใชการสารวจบคลกภาพ (Personality Inventories)รายการสารวจหรอแบบสารวจบคลกภาพ ผออกแบบสารวจตองสรางคาถามท

สมพนธกบเรองทตองการทตองการศกษา คอมขอความหรอคาถามเกยวกบพฤตกรรมดานตางๆ ของบคคลทรดกมใหเขาสารวจตนเองวาตวเขามลกษณะดานตางๆเปนอยางไร โดยตอบขอความไปตามความรสกของตนเองตามความจรง เลอกตอบวา “ใช” หรอ “ไมใช” หรออาจเพมตวเลอก “ไมแนใจ” เขาไปอกตวหนงกได

2.2 ประเมนบคลกภาพโดยใชวธฉายภาพจตอาจเรยกวาเทคนคการฉายออก หรอเทคนคการสะทอนความรสกกได แปลมา

จาก Projective Techniques แลวแตสานวนการแปลของแตละคน ขอบกพรองของแบบทดสอบบคลกภาพในลกษณะทเปนปรนย (Objective) กคอผรบการทดสอบจะตอบอยในวงจากดกลาวคอ “จรง” หรอ “ไมจรง” จงเปนเหตใหมผพยายามทจะหาวธทดสอบแบบอนทผรบการทดสอบมโอกาสทจะตอบโดยไมถกจากดคาตอบ ซงเขาอาจนาตวเขาเองมาสมพนธกบคาตอบดวย ขอทดสอบแบบนเรยกวา Projective Test ซงเครองมอทใชในวธการนไดแกภาพแบบ Non Structure หรอภาพคลมเครอไมรวาเปนภาพอะไรแน

2.3 มาตราสวนประมาณคา (Rating Scale)มาตราสวนประมาณคา หรอ การจดอนดบคณภาพ เปนเครองมอทเหมาะสมทใช

ในการวดลกษณะตางๆ ทเปนนามธรรมของบคคล เชนความรบผดชอบ ความคดรเรม ความขยนหมนเพยร การตรงตอเวลา ความราเรงแจมใส ความรวมมอ รวมใจ โดยเอาสงเหลานมาจดวาใครควรอยอนดบใด ดเลวแคไหน

มสถานการณหลายอยางทการประเมนบคลกภาพจะชวยการตดสน เชน เมอนายจางเลอกลกจาง, เมอคณะลกขนพจารณาความผดของจาเลย, เมอคณะกรรมการจะใหทนการศกษาหรอแมแตเราเองจะเลอกวาเราควรจะปลกฝงมตรภาพกบผใด Rating Scale เปนเครอง

46

มอวดบคลกภาพโดยผประเมนสามารถบนทกคาวนจฉยลงเปนคะแนนแสดงนาหนกของลกษณะตางๆ ทกาหนดไวในสเกลวามคาเพยงใด การประมาณคาสามารถใชวดลกษณะตางๆทใชเปนนามธรรมของบคคล เชน ความเลอมใสในศาสนา ความสนใจตออาชพ แบบทนยมใชเรยกวา Graphic Rating Scale ลกษณะใดทตองการประเมน จะมเสนระดบประกอบไวปลายหนงเปนนาหนกออน อกปลายหนงเปนนาหนกแรง ผประเมนจะเชคลงไปวาบคคลนนมระดบมากนอยเพยงใด ในลกษณะนนๆ

2.4 การสงเกตพฤตกรรม (Observation)เปนการดพฤตกรรมทงตอหนาและแอบด ใชตาและหเปนเครองมอทสาคญ การ

สงเกตทาไดงาย ไมตองเตรยมอะไรมาก ความสาคญอยทตองตงใจคนหาความจรง ซงซอนเรนอยเบองหลงทแสดงออก การสงเกตชวยใหทราบพฤตกรรมของผทเราตองการศกษา โดยสงเกตขณะทเจาตวไมรสกวากาลงถกสนใจ เชน ใหเดกเลนอยในหองทมกระจกแบบมองขางเดยว (One way Mirror) ผสงเกตอยนอกหองมองเขาไปเดกไมรตววามคนคอยดอย เดกจงแสดงพฤตกกรมไปตามธรรมชาต ผสงเกตตองทาใจเปนกลาง ถาใหดตองใชคนสงเกตหลายๆคน และหลายๆครง การบนทกการสงเกตตองใหตรงตามทไดยน ไมนาความรสกสวนตวเขาไปเกยวของ การสงเกตทดจะตองมการตรวจสอบผลดวยเครองมอหรอกลวธอนๆประกอบดวยเสมอ เพอใหผลทมความแนนอน เชอมนไดดยงขน

การสงเกตเปนวธหนงทจะทาใหทราบพฤตกรรมของคน การสงเกตใชไดผลดกบเดกเลกๆหรอผมปญหาในการสอสารดวยวาจา เพราะเดกเลกๆ ไมคอยมความรสกแปลกเมอทผมาสงเกตพฤตกรรมของเขา โดยเฉพาะอยางเมอผสงเกตเปนคร หรอผทเขาคนเคยแตถาเปนเดกโตหรอผใหญ การสงเกตจะใชไดดในทผถกสงเกตไมรสกตว เพอจะไดเหนพฤตกรรมทแทจรง

การสงเกตมทงขอดและขอเสย ขอดคอทาใหผสงเกตไดเหนพฤตกรรมโดยตรงแตทงนผสงเกตตองไมมอคตตอผถกสงเกต สาหรบขอเสยของการสงเกตกคอ ถาผสงเกตขาดทกษะในการแปลความหมายแลว อาจตความหมายของพฤตกรรมผดพลาดไปได

2.5 การสมภาษณ (Interview)การสมภาษณคอการสนทนา หรอการพดคยระหวางบคคล 2 คนอยางมจด

มงหมาย การสมภาษณมประสทธภาพกวาการสงเกตตรงท “ทางปาก” ขนมาอกทางหนงนอกเหนอจากการสงเกตซงใชตาและใชหเปนสอในการวด ขอด ของการสมภาษณอยตรงทผ

47

สมภาษณจะไดรไดฟง ไดเหนความจรงดวยตนเองไดทราบสาเหตแหงพฤตกรรมจากตวผถกสมภาษณเองโดยตรง แตการสมภาษณกม ขอเสย คอตองเสยเวลามาก และการวดกเปนอตนยเกนไปทาใหเชอถอไดยาก

การสมภาษณเปนวธการประเมนบคลกภาพแบบดงเดมทสดนยมกนมานาน และนามาใชกนแพรหลายทสด การสมภาษณโดยทวไปมลกษณะเปนอตวสยและยงไมมมาตรฐาน (Unstandardized Interview) ถามกนตามใจผถามซงแตละคนมความแตกตางกนมาก ดงนนจงมการพฒนาใหวธการสมภาษณนนเปนมาตรฐาน (Standarized Interview) โดยกาหนดแนวทางการใชคาถาม และการตอบเอาไวจนครบถวน ผสมภาษณจะตองปฏบตตามแนวทกาหนดไว การสมภาษณในลกษณะนจงเปนทางการ หรอมรปแบบ (Format) มากขน

2.6 สงคมมต (Sociometry)จตแพทยชอ Moreno เปนผคดขน ใชหาความสมพนธของบคคลสมาชกในกลม

วาใครเปนผทเพอนนยมมากทสด (Popular) ใครเปนผทถกทอดทงหรอผไมชอบ (Rejection)วธการคอใหทกคนในกลมเขยนบอกชอบคคลในกลมทตองการรวมกจกรรมดวยมา 1-3 คนใหเรยงลาดบคนทตองการเลอกมากทสด อาจใชเทคนคถามวาจะนงใกลใครในชนเรยน หรอจะเลอกผใดเปน Room mate ถามงานเลยงทบานจะชวนใครมารวมบาง? แลวนาจานวนทไดจากทกคนมาเขยนเปน (Sociogram) ขน

ผลการศกษาจะชวยใหทราบความเปนไปของบรรยากาศทางอารมณ และสงคมของเดกในชนหรอสมาชกในกลม และครไดมโอกาสไดชวยเหลอเดกทถกทอดทงหรอมปญหาทางสงคม ใหสามารถปรบตวไดเหมาะสมยงขน

2.7 การศกษารายกรณ หรอการศกษาเปนรายบคคล (Case Study)เปนการตดตามศกษาอยางละเอยดแกเฉพาะบคคลใดบคคลหนงซงมปญหา หรอ

วามจดเดน โดยแรกทเดยวพบกรณพเศษสาหรบบคคลนนๆและเหนวานาศกษา ขนตอมากตงสมมตฐานวา ทเปนเชนนนนาจะเปนเพราะเหตใด ขนท 3 เรมหาขอมลดวยกลวธานตางๆและวเคราะห สงเคราะหขอมล ขนท 4 ลงมอแกไขปญหา หรอวาสงเสรม พรอมทงประเมนผล ขนตอนสดทายคอสรปผลแลวเกบไวเปนประวตรายกรณ (Case History)

2.8 การใหรายงานตวดวยตนเอง (Self Report)วธนสามารถจะดความรสกพฤตกรรม เจตคต ของแตละคนทมตอสงตางๆโดย

48

ใหเจาตวเขยน หรอ ตอบคาถามออกมาดวยตนเอง หรอใชวธสมภาษณ หรอเลาสงตางๆใหฟงหรอ ใหเขยนอตชวประวต เขยนอนทนประจาวน

2.9 การทดสอบโดยการสรางสถานการณ (Situational Test หรอ AssessmentSituation)

ใหผรบการทดสอบไดแสดงพฤตกรรมอยางใดอยางหนงโดยผทดสอบสรางสถานการณขน แลวสงเกตลกษณะของบคคลทตองการทจะวด เชน ใหผทรบการทดสอบชวยกนประดษฐรปอะไรกไดจากอปกรณทกาหนดให แลวผทดสอบสงเกตดวาใครมพฤตกรรมอยางไรบาง ใครมบทบาทเปนหวหนา มลกษณะเปนผนาความคดรเรม ความเตมใจปฏบตงานรวมกบผอน มเหตผล รบฟงความคดเหนของผอน ใครเหมาะในการประชาสมพนธ ฯลฯสถานการณเชนนทาใหผทดสอบไดขอมลเกยวกบบคลกภาพตางๆ ของผทตองการศกษาเราตองการทราบวาใครเหมาะทจะเปนหวหนา หรอเปนผนากลม นอกจากใชวธการสงเกตและการสมภาษณแลว บางครงอาจจะไมเปนการเพยงพอ จาเปนตองสรางสถานการณขน เพอดการแสดงพฤตกรรมของแตละบคคล ทาใหแมนตรงถกตองมากขน

2.10 แบบสอบถาม (Questionnaires)เปนอกวธหนงซงมหลายรปแบบของคาถามใหตอบไดสะดวก เพยงใสเครอง

หมายหรอเตมคาลงไปสนๆ ผออกแบบสอบถามตองสรางคาถามทสมพนธเกยวของกบเรองทตองการทจะศกษาขนเปนจานวนมาก และอาจเปนคาถามทกาหนดใหตอบ เลอกตอบ เชนใช (Yes) กบ ไมใช (No) หรอ อาจมทางเลอก หรอทางออกเพมขนอกทางหนงกได คอ ไมแน

3.2 วธการสรางแบบวดบคลกภาพวธการสรางและการเฉลย แบบทดสอบวดบคลกภาพทไมไดวดความรความเขา

ใจ (Noncognitive) มกจะมปญหาเพราะวา เปนการยากทจะแยกใหเหนชดระหวางเทคนคเฉพาะซงใชในการสรางและเฉลยคาตอบ วธการทงสองจะพจารณาไปดวยกน แบบทดสอบทไมไดวดความรความเขาใจไมจาเปนตองมคาตอบทถกตอง โดยเฉพาะอยางยงแบบทดสอบทสรางโดยวธการแบบเชงประจกษ (Empirically Keys) ขอคาถามแตละขอเปนคาตอบทถกสาหรบกลมหนง แตอาจผดสาหรบกลมอนๆโดยทวไปแลววธการสราง และการเฉลยแบบทดสอบประเภทน ม 3 วธดงน (Mehrena and Lehmann, 1975 : 544-561)

49

1. วธการสรางแบบเชงประจกษ (Empirical Construction) วธการสรางนไมตองมขอตกลงเบองตนเกยวกบคณลกษณะ ของคนทมอาชพตางกนแตพยายามปรบปรงขอคาถามซงจาแนกออกเปนกลมตางๆ ขอคาถามแตละขอจะถกประเมนในรปความสมพนธของขอคาถามกบเกณฑ สาหรบเกณฑการเฉลยแบบทดสอบประเภทน ความสนใจของบคคลจะถกเปรยบเทยบกบความสนใจ ของผทประสบผลสาเรจในอาชพตางๆ

แบบทดสอบทสรางโดยวธการเชงประจกษ เชน SVIB (Strong VocationalInterest Blank) OIS (Kuder Occupation Interest Survey Form DD) และ MVII (MinnesotaVocational Interest Invenntory)

ประโยชนอยางหนงของวธการสรางและการเฉลยโดยวธน คอเปนการยากทผสอบจะแกลงตอบ เพอใหไดคาตอบทถกตอง เพราะผสอบไมทราบวากลมควบคม หรอกลมทเปนเกณฑจะตอบอยางไรในขอคาถามทตางกน

2. วธการสรางโดยอาศยความเปนเอกพนธ (Homogeneous Construction) ผสรางแบบทดสอบประเภทน เรมตนสรางขอคาถามเปนจานวนมากหลงจากนน ใชวธวเคราะหองคประกอบ แยกเปนองคประกอบตางๆซงขอคาถามแตละขอจะถกจดเขากบองคประกอบนนๆอยางเหมาะสม ลกษณะทางจตวทยาของแบบทดสอบน ขอคาถามแตละขอในสเกลหนงๆนนจะตองมสหสมพนธภายในสง แตสหสมพนธระหวางสเกลตา แบบสารวจทสรางโดยวธน ไดแกGIS (Kuder General Interest Survey,Form E), VPI (VocationalPreference Inventiry) และแบบทดสอบวดความเปนผนาของพนกงานธนาคารของ บณฑตพฤทธพงศกล

3. วธการสรางโดยอาศยเหตผลทางตรรกศาสตร (Logical Construction) วธการสรางแบบน ขอคาถามถกคดเลอกโดยใชพนฐานทางตรรกศาสตร หรอเหตผลมากกวาแบบเชงประจกษ ผสรางแบบทดสอบประเภทน ตองระบคณลกษณะสาหรบงานและเตรยมขอสอบซงคาถามตองสอดคลองกนกบความเขาใจภายใตทฤษฎทางจตวทยา แบบทดสอบซงสรางโดยอาศยวธการสรางแบบน เชน OII (LEE-Thorpe Occupational Interest Inventories)และ OVIS (Ohio Vocational Interest Survey)

50

3.3 ขนตอนการสรางแบบทดสอบวดบคลกภาพเชดศกด โฆวาสนธ (2520 : 13-17) ไดกลาวถง ขนตอนการสรางแบบทดสอบ

วดบคลกภาพ ไวดงน1. กาหนดจดมงหมายในการวดจะวดคณลกษณะใด วดกบใคร วดเพออะไร2. กาหนดลกษณะของแบบทดสอบหรอเครองมอ เปนการกาหนดรปแบบของ

เครองมอโดยใหสอดคลองกบคณลกษณะทตองการวด มจานวนขอมากนอยเพยงใดใชวธดาเนนการสอบอยางไร

3. การสรางแบบทดสอบ ในการสรางแบบทดสอบทางจตวทยาสวนใหญจะมงวดทางพฤตกรรมทแอบแฝงของบคคล ดงนน คณลกษณะตางๆทจะวดควรไดผานการวจยมาบางแลวมลกษณะยอยๆอะไร และผสรางตองคานงถงคณภาพ และขอจากดทจะเกดขนกบเครองมอดวย

4. การประเมนคณภาพ การสรางแบบทดสอบทางจตวทยาเปนการวดทางออมซงประกอบดวยองคประกอบ 3 ประการ คอ

1. ความเทยงตรง (Validity) หมายถง คณภาพของแบบทดสอบนนสามารถทจะแทนสงเรา ทใหอนทรยตอบสนองตามทคณลกษณะนน กาหนดใหตอบสนองหรอไม

2. ความเชอมน (Reliability) หมายถง ผลของการวดนนสามารถบอกระดบหรอความเขมของคณลกษณะนนไดอยางนาเชอถอเพยงใด

3. ความเปนปรนย (Objectivity) หมายความวา เครองมอหรอแบบทดสอบนนมความชดเจนในตวของมนเองมากนอยเพยงใด ในการทจะเปนสอหรอจะเราใหอนทรยตอบสนองไดตามความตองการของผสรางแบบทดสอบ

...3.4 การสรางแบบวดบคลกภาพภายในประเทศและตางประเทศการสรางแบบวดบคลกภาพภายในประเทศ ไดมผสรางแบบทดสอบวดบคลก

ภาพไวมากมาย ผวจยขอเสนอเพอเปนแนวทางในการสราง แบบวดบคลกภาพความภาคภมใจในตนเอง ดงน

ศรณ นามชม (2536 : 125 ) สรางแบบทดสอบวดบคลกภาพของครสงกดสานกงานประถมศกษาจงหวดสกลนคร ปการศกษา 2535 ทาการวดคณลกษณะ 9 ดาน คอ

1. ดานความยตธรรม

51

2. ดานความเสยสละ3. ดานความเชอมนในตนเอง4. ดานมนษยสมพนธ5. ดานความเมตตากรณา6. ดานความอตสาหะ7. ดานความรบผดชอบ8. ดานการรกษาวนย9. ดานการควบคมอารมณทดสอบ 9 ดาน แบงเปนลกษณะยอย 33 ลกษณะ รวม 50 ขอ กลมตวอยางเปนคร

สงกดสานกงานการประถมศกษาจงหวดสกลนคร ปการศกษา 2535 จานวน 414 คน ในการสรางแบบวดบคลกภาพคร ไดทาการทดลงวด 3 ครง วดครงท 1 และ 2 เพอหาคาอานาจจาแนกของแบบวดบคลกภาพคร แลวนามาปรบปรงคดเลอกขอคาถามไว วดครงท 3 เพอหาคณภาพของแบบวดบคลกภาพ ดานความเชอมน ความเทยงตรงและสรางเกณฑปกตในรปของคะแนนทปกต เพอใชในการแปลความหมายของคะแนน ผลการวจยไดคาความเชอมนในแตละดาน มคาอยระหวาง 0.41 ถง 0.68 ความเชอมนรวมทงฉบบ มคาเทากบ 0.92 คาของความเทยงตรงเชงโครงสราง หาโดยใชเทคนคกลมรชด ใช t-test ทดสอบคาสถตในแตละดานและรวมทงฉบบพบวามความเทยงตรง อยางมนยสาคญทางสถตท ระดบ .01

สาธต ดวงคาภา (2538 :109-112) สรางแบบวดบคลกภาพความภาคภมใจในตนเองสาหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ในจงหวดนครพนมทมคณภาพ โดยทาการวดลกษณะนสย 3 ลกษณะดงน

1. การยอมรบตนเอง2. การเหนคณคาในตนเอง3. การปรบตวโดยแบงเปนลกษณะนสยยอย 12 ลกษณะ มคาถามจานวน 48 ขอ กลมตวอยาง

เปนนกเรยนในสงกดสานกงานสามญศกษาจงหวดนครพนม ปการศกษา 2537 จานวน 572คน ในการสรางแบบวดบคลกภาพความภาคภมใจในตนเอง ไดทาการทดลองวด 3 ครง การทดลองวดครงท 1 และครงท 2 เพอหาคาอานาจจาแนกของแบบวด แลวนามาใชในการคดเลอกและปรบปรงขอคาถาม สวนการทดลองวดในครงท 3 เพอหาคณภาพของแบบวดในดาน

52

ความเชอมน ความเทยงตรง และสรางเกณฑปกตในรปคะแนนทปกต เพอใชในการแปลความหมาย กลมตวอยางทใชในการทดลองวดครงท 3 มจานวน 252 คน ผลการวจยไดแบบวดทมคาอานาจจาแนก อยระหวาง 1.77 ถง 10.65 โดยใช t-test ทดสอบ พบวา คาถามทกขอมคาอานาจจาแนกอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ใชสมประสทธแอลฟาหาคาความเชอมนในแตละลกษณะนสย พบวา มคาอยระหวาง .683 ถง .835 มคาความเชอมนทงฉบบ เทากบ .901 หาความเทยงตรงเชงโครงสราง โดยใชการวเคราะหองคประกอบ พบวาบคลกภาพความภาคภมใจในตนเองประกอบดวย 2 องคประกอบ คอ องคประกอบท 1 ประกอบดานการเหนคณคาในตนเองและการปรบตว องคประกอบท 2 ประกอบดวย การยอมรบตนเอง

แบบทดสอบวดบคลกภาพของตางประเทศ ทเปนแนวทางในการสรางแบบวดบคลกภาพความภาคภมใจในตนเอง มดงน

1. แบบทดสอบบคลกภาพ CTP (California Test of Personality)แบบทดสอบนสรางขนโดย หลยส พ โทรบ วลลส ดบเบลยและเออรเนสท ดบเบลย ทกซ(Thorpe, 1953 : 1-32) ในป ค.ศ. 1953 มขอคาถามทงหมด 144 ขอ แบบทดสอบน มจดมงหมายเพอวดบคลกภาพดานการปรบตวของบคคล และวดบคลกภาพดานการปรบตวของสงคม จานวน 5 ฉบบ ซงแยกในแตละระดบ คอ ระดบอนบาล ระดบประถมศกษษ ระดบมธยมศกษา ระดบมหาวทยาลยและระดบผใหญ แบบทดสอบ CTP ม 2 ฟอรม คอ Form AAและ Form BB

1.1 การวดบคลกภาพดานการปรบตวของบคคล ม 6 ดาน คอ 1.1.1 ความศรทธาในตนเอง 1.1.2 การมองเหนคณคาของตนเอง 1.1.3 ความรสกอสระ 1.1.4 ความรสกเปนเจาของ 1.1.5 แนวโนมทจะถอยหน 1.1.6 อาการทางประสาท1.2 การวดบคลกภาพดานการปรบตวของสงคม ม 6 ดาน คอ 1.2.1 มาตราฐานทางสงคม 1.2.2 ทกษะทางสงคม 1.2.3 แนวโนมทจะตอตาน

53

1.2.4 ความสมพนธในครอบครว 1.2.5 ความสมพนธในโรงเรยน 1.2.6 ความสมพนธกบชมชนมขอคาถามดานละ 12 ขอ รวม 144 ขอ หาความเชอมนของแบบทดสอบวดโดย

สตรคเดอร รชารดสน ไดคาอยในชวง .59 ถง .83 และทงฉบบเทากบ .94 ความเทยงตรงหาจากคาสหสมพนธภายใน ในดานตางๆมคาระหวาง .61 ถง .04

2. แบบสารวจบคลกภาพ MMPI (The Minnesota Multiphasic PersonalityInventory)

สรางโดย สตารด อาร แฮทเวย และเจ ชารมล แมคคนเลย (Hathaway, 1967 :1-16) เพอตรวจสอบลกษณะทมกจะพบในพวกทมความผดปกตทางจตแบบทดสอบประกอบดวย ขอความบอกเลาจานวน 550 ขอ โดยการตอบ จรง ไมจรง หรอตดสนใจไมได ใชกบคนอาย 16 ป ขนไป ความเชอมนของแบบทดสอบหาจากการทดสอบซามคาตงแต .71 ถง .83และความเทยงตรงของคะแนนแตละตอนมความสมพนธกนอยางยงกบผลการวเคราะหทางจตเวช

3. แบบทดสอบบคลกภาพ EPPS (Edward Personal Preference Schedule)สรางโดย แอลเลน แอล เอดเวรด (Allen L.Edward, 1959 : 1-9) เมอ ค.ศ. 1959

แบบทดสอบนมขอความเกยวกบพฤตกรรม 225 ขอ จดเปนคๆผรบการทดสอบตองระบวาในคหนงๆชอบพฤตกรรมมากกวากน แบบทดสอบนวดตวแปรทางบคลกภาพ 15 ชนด กลมตวอยางจานวน 1509 คน มคาความเชอมนตงแต .06 ถง .87 ความเทจงตรงหาโดยหาความสมพนธกบ The Guilford Martin Personal Inventory and Taylor Manifest Anxiety Scaleและปกตวสยหาในรปอนดบเปอรเซนตไทล และคะแนนมาตราฐานจากกลมตวอยางทเปนนสตชาย จานวน 780 คน นสตหญง จานวน 749 คน

4. แบบสารวจ CPI (California Psychological Inventory)สรางโดย แฮรสน จ กซ (Harrison G.Gough) แบบทดสอบนพฒนาขนเพอใชกบ

ประชากรทมอายตงแต 13 ปขนไป มขอคาถามทงหมด 480 ขอ การตอบเปนแบบ “จรง” กบ“ไมจรง” โดยแบงเปน 18 คณลกษณะ คอ

4.1 ความมอานาจเหนอผอน (Dominanc) 4.2 ความสามารถทจะบรรลถงสถานภาพ (Capacity for Status)

54

4.3 การเขาสงคม (Sociability) 4.4 การวางตนในสงคม (Social Presence) 4.5 การยอมรบตนเอง (Self Acceptance) 4.6 ความรสกวาตนเองมความเปนอยทด (Sence of Well-being) 4.7 ความรบผดชอบ (Reponsibility) 4.8 ความเจรญทางสงคม (Socialization) 4.9 การควบคมตนเอง (Self-Control) 4.10 ความอดทน (Tolerance) 4.11 การสรางความประทบใจใหแกผอน (Good Impression) 4.12 การวางตนตามเกณฑทางสงคม (Communality) 4.13 สมฤทธผลในสถานการณทตองตามผอน (Achievement Conformance) 4.14 สมฤทธผลในสถานการณทตองพงตนเอง (Achievement

Viaindependence) 4.15 ประสทธภาพทางปญญา (Intelectual Efficiency) 4.16 การเขาใจความรสกของผอน (Psychological Mindedness) 4.17 ความยดหยนได (Flexibility) 4.18 ความมลกษณะของหญง (Feminity) ความเชอมนของแบบทดสอบ หาไดโดยวธ ทดสอบซา (Test-Retest) ใชกบกลม

ตวอยางนกเรยนมธยมศกษา จานวน 226 คน ชาย 101 คน หญง 125 คน พบวาไดคาความเชอมน 0.38 – 0.87 (สนนารถ สวสดบตร, 2525 :21-22)

4. ความหมายของความภาคภมใจในตนเองความภาคภมใจเปนสวนหนงของมโนภาพแหงตน (Self Concept) เมอบคคลม

มโนภาพตอตนเองแลว กจะประเมนมโนภาพแหงตนออกมาเปนความภาคภมใจในตนเอง(Self-Esteem) ซงเปนกระบวนการตดสนคณคาจากการตรวจสอบตนเองดานผลงานความสามารถและคณลกษณะตางๆนามาเปรยบเทยบกบมาตรฐานและคานยมสวนบคคลแลวตดสนออกมาเปนคณคาของตน ความรสกตอตนเองอาจเปนไปโดยรตวหรอไมรตวกได แตจะแสดงใหบคคลอนเหนดวยลกษณะทาทาง หรอการแสดงออกทางพฤตกรรมภายนอก ความ

55

ภาคภมใจในตนเองเกดขนจากการมประสบการณเรองความสาเรจ และการทาสงตางๆไดบรรลตามเปาหมายสงผลใหไดรบคาชมเชยจากคนอน เปนการสะสมความพงพอใจตอตนเองทละนอย กลายเปนความรสกเชอมนถงความสามารถทจะกาวไปใหถงคณคาทไดตงไว ถาทาไดสาเรจกจะเกดความภาคภมใจและเหนคณคาในตนเอง (สถตย ภศระ, 2535 : 14)

มาสโลว (Maslow, 1970 : 45-46) ไดจดลาดบความตองการของมนษยออกเปน 5ขน ความตองการความภาคภมใจในตนเองอยในขนท 4 รองลงมาจากความตองการบรรลสจการแหงตน (Self-Actualization) ซงเปนขนสงสด ความรสกภาคภมใจในตนเองเกดขนจากการทผอนใหการยอมรบโดยดจากการตอบสนองของพอแม ญาตพนอง และเพอนรนเดยวกนและมกตองอาศยความเชยวชาญ หรอความสามารถบางอยางของบคคลนนมาประกอบดวยการประเมนจะออกมาในรปของเจตคตหรอความเชอวาตนจะประสบความสาเรจหรอลม-เหลว หากประเมนแลวอยในดานบวกกจะเกดความเชอมนในคณคาแหงตน ความรสกนหากไดรบการตอบสนองจะนาไปสความเชอมนและเหนคณคาแหงตน ความรสกนหากไดรบการตอบสนองจะนาไปสความเชอมนและเหนคณคาในตน มความเขมแขง มความสามารถเพยงพอทจะกระทาสงตางๆรสกวาตนเองมประโยชน และมความสาคญตอโลก และหากไมไดรบการตอบสนองจะรสกมปมดอย ออนแอ ชวยตวเองไมได มลกษณะเกบกด ขอาย หรอมลกษณะหนปญหา ซงคนทวไปลวนปรารถนาทจะมความมนคง มการประเมนคณคาตนเองสงนบถอและภาคภมใจในตนเองรวมทงไดรบการเหนคณคาจากผอน ในทางจตวทยาความรสกภาคภมใจในตนเองนบเปนสงทด เพราะชวยเตรยมสภาวะจตใจใหเปนไปอยางสอดคลองกบความคาดหวงในความสาเรจ การไดรบการยอมรบและความเขมแขงทางจตใจ จะเปนผลใหบคคลปรบตวเขากบสภาพแวดลอมไดดขน

มาสโลว (Maslow, 1970 : 90) ไดอธบายถงความภาคภมใจในตนเองของบคคลวาเปนความตองการในขนท 4 ซงเปนความตองการของมนษยทกคน กลาวคอ นอกจากมนษยจะมความตองการในขนพนฐาน ไดแก ความตองการดานรางกาย ความปลอดภย ความรกและการมสวนรวมแลวยงมความตองการความภาคภมใจในตนเองและเมอไดรบการตอบสนองในขนนอยางเพยงพอแลว จะทาใหมนษยแสวงหาการตอบสนองในขนสงตอไป

มาสโลว (Maslow) แบงความรสกภาคภมใจในตนเองออกเปน 2 ประเภท คอ1. ประเภททเกยวของกบความรสกเหนคณคาของตวเอง (Self-Esteem) การยอม

รบนบถอและการประเมนคาตนเอง ประกอบดวยปจจยตางๆคอ ความตองการมความเขมแขง

56

(Strength) ผลสมฤทธ (Achievement) ความสามารถเพยงพอสาหรบการทาสงตางๆ(Adequacy) ความเชยวชาญและความสามารถ (Mastery and Competence) ความเชอมน(Confidence) ความมอสระเสรและความเปนไทแกตนเอง (Independence and Freedom)

2. ประเภททเกยวของกบการไดรบความเหนคณคาจากผอน (Esteem of other)เปนความตองการมชอเสยงหรอเกยรตยศ (Reputation or Prestige) ตาแหนง (Status) ความรงเรอง (Glory) มอานาจเหนอผอน (Dominance) ไดรบการยอมรบ (Recognition) มความสาคญ(Important) มศกดศรหรอเปนทนาชมเชยสาหรบผอน (Dignity or Appreciation)

เดล โปลโต (Del Polito, 1977 : 72) กลาววา เปนการประเมนคณคาของตนเองตามทตนคด ซงประกอบดวยความรสกตางๆ คอ ความเชอมนในตนเอง มความสามารถ มคณคา

เบรนเดน (Branden, 1981 : 110-125) กลาววา เปนลกษณะของความเชอมนและความนบถอในตนเองทเกดจากความเชอมนในความมคณคาของตนเอง ความมนใจในความสามารถของตนทจะประสบความสาเรจในสงทพอใจ

คเปอรสมธ (Coopersmith, 1984 : 5) ใหคาจากดความวา เปนการตดสนความมคณคาของตนเองซงแสดงถงทศนคตทบคคลมตอตนเอง เปนการยอมรบหรอไมยอมรบตนเอง และแสดงถงขอบเขตของความเชอทบคคลมตอความสามารถ ความสาคญ ความสาเรจและความมคาของตนเอง

นพนธ แจงเอยม (2519 : 6-7) กลาววา ความภาคภมใจในตนเอง หมายถง การพจารณาคาของตนตามความรสกและทศนคตทมตอตนเองของบคคลในเรองการประสบความสาเรจ การประสบความลมเหลว การปฏเสธตนเอง การยอมรบตนเอง การพงตนเองคดวาตนเองมคาในสงคม ตลอดจนการไดรบการยอมรบจากสงคม จากพอแม จากผอาวโสหรอจากผทมอานาจเหนอกวา

นภาพร พมพฤกษ (2529 : 131) ไดใหความหมายวา ความภาคภมใจในตนเองเปนความตองการของมนษย ทจะรสกถงความสาคญ และคณคาทมอยในตนเอง เปนความรสกทดตอตนเอง รสกวาตนเองมคามความสามารถ มความเชอมนพรอมทจะนาสงเหลานมาใชใหเปนประโยชนตอตนเองและผอนได

57

ศนสนย อนทรพนธ (2531 : 150) ใหความหมาย ความภาคภมใจในตนเองวาเปนการยอมรบในความสามารถ ไดรบการยกยองนบถอและตระหนกถงคณคาของตนเพอจะอยอยางสมศกดศร ในฐานะเปนคนคนหนง

กลาวโดยสรป ความภาคภมใจในตนเอง หมายถง ความรสกทพอใจในตนเองของแตละคน อนเนองจากความสมฤทธผล การยอมรบตนเอง การยอมรบจากคนอน การปรบตวทางสงคม และความมนคงทางอารมณ

5. ลกษณะของผทมความภาคภมใจในตนเองบคคลทมความภาคภมใจในตนเองสง จะเหนตนเองมคณคา มความสาคญ เปน

บคคลทนาเชอถอ มวจารณญาณ ไมกลวการเสยงสรางสงใหมๆหรอสงทตางไปจากเดม จะไมเปนทกขมากนกถาสงทเขาทาไมเปนผลด (Hamacheck, 1978 : 180) และมกไดรบผลสาเรจดานวชาการ (Mussen and other, 1969 : 492 ) และผวจยไดศกษางานวจยของนพนธ แจงเอยม (2519 : 32-33) ซงไดอางองงานวจยจากตางประเทศทเกยวกบความภาคภมใจในตนเองและนพนธ แจงเอยมไดสรปเกยวกบพฤตกรรมของบคคลทมความภาคภมใจในตนเองสงไวดงน

1.ดานคานยมสมฤทธผล -ความสาเรจ -การทาตามความปรารถนาของพอแม -ความเปนผนา -ความรกความอบอนจากพอแม -การพงตนเอง -ความมานะ พยายาม และอดทน -การเปนนกเรยนทด -ความหยงในศกดศรและรกเกยรต -ความคดรเรมสรางสรรค -การยอมรบจากบดามารดา -ความรบผดชอบในผลงาน -ความสามารถในการเรยน -ความพอใจในสภาพความเปนอยในปจจบน2. ดานการปรบตวเกยวกบอารมณ -ความวตกกงวลตา -ความสขในครอบครว -การมองโลกในแงด -ความเชอมนในตนเอง -ความราเรงแจมใส -ความเอาจรงเอาจง -การแสดงออก -ความมนคงทางอารมณ

58

-การมอารมณขน -ความสามารถในการตดสนใจ3. ดานการปรบตวทางสงคม -ความยตธรรม -การเสยสละเพอประโยชนสวนรวม -การเออเฟอคนอน -ความรบผดชอบในงานสวนรวม -การยอมรบจากสงคม -ความสามารถทาใหคนอนรก -การอยากใหเพอนๆชอบ -ความอยากใหคนอนยอมรบตน

ลกษณะของผทมบคลกภาพดทนาภาคภมใจ (มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช,2527 : 235) มลกษณะดงน

1. ประเมนตนเองไดตรงตามความเปนจรง2. ประเมนสภาพการณตางๆไดตามความจรง3. ประเมนความสาเรจไดตรงตามเปนจรง4. ยอมรบความจรง5. มความรบผดชอบ6. เปนตวของตวเอง7. ควบคมอารมณ8. มเปาหมายในชวต9. ชอบเขาสงคมและเปนทยอมรบของสงคม10. มปรชญาชวตนาทาง11. มความสข

พสทธ สารวจตร และ ประพนธ ปลดปลอดภย (2529 : 83) ไดรวบรวมการสรางความสาเรจอนนาภาคภมใจแกตนเอง ปฏบตดงตอไปน

1. ตงจดมงหมายใหชวตใหแนนอนโดยอาศยพจารณาลกษณะนสยความสามารถความสนใจ ความพอใจ และความรกของตนประกอบ

2. ตงใจแนวแนทจะพากเพยรอยางยงเพอจะบรรลจดมงหมาย3. สารวจตนเองอยางถถวนเพอทราบจดออนและจดเดนของตนเอง

59

4. แกไขขอบกพรองของตนเองและพฒนา ปลกสราง สงเสรมลกษณะเดนและดงามของตนเองใหกลาแขงยงขน

5. ศกษาหาความรเกยวกบคณสมบต ทจะชวยใหตนเองบรรลความสาเรจแลวพฒนา ปลกสราง คณสมบตเหลานน ใหเกดขนในตนเองเพมเตม

6. ศกษาวชาตางๆทจาเปนสาหรบบรรลจดมงหมายหรอความสาเรจในอาชพทตนเองมงหวง

7. ศกษาความรทวๆไปไวเพอสงเสรมบคลกภาพ สมรรถภาพของตนใหดขน8. แสวงหามตร หรอบคคลทมความสามารถเยยมๆมาเปนกาลงชวยเหลอตน9. ทางานทตนมงหมายไว ใหสาเรจอยางดทสด อทศทกสงทกอยางเพอบรรล

จดมงหมายทตงไว10. บาเพญประโยชนตอผอน บานเกดมาตภมและประเทศชาต สรางคณงาม

ความดและชอเสยงในทางทโลกยกยองสรรเสรญนภาพร พมพฤกษ (2529 : 131-133) ไดกลาวถง ลกษณะของบคคลทมความ

ภาคภมใจในตนเองสง จะเหนตนเองมคณคามความสาคญเปนบคคลทนาเชอถอ มวจารณญาณ ไมกลวการเสยง สรางสงใหมๆหรอสงทตางไปจากเดมจะเปนทกขมากถาสงทเขาทาไมเปนผลดและมกไดรบผลสาเรจทางดานวชาการ

สมพร อนทรแกว และ คณะ (2530 : 46) กลาววาผทมความภาคภมใจในตนเองจะมความรสกมนใจและมกาลงใจทจะดาเนนชวต ใหเจรญกาวหนาตอไปอยางไมทอถอยและมความสามารถสรางสรรคสงทดงามใหแกตนเอง ครอบครวและสงคมตลอดเวลาซงตรงขามกบผทสญเสยความภาคภมใจในตนเอง มกดาเนนชวตไปโดยไมมจดมงหมายดาเนนชวตไปเรอยๆบางรายทรสกวาตนไมมคณคาใดๆเลยอาจคดทาลายตนเองได ในบางกรณอาจทดแทนความรสกภายในใจ ดวยการวพากษวจารณ หรอนนทาวารายผอนกเปนไปได

สถต วงศสวรรค (2539 : 206-207) กลาววา คนทมความภมใจในตนเอง หรอความเชอมนในตนเองสง จะเปนคนทไมคอยจะปลอยตวปลอยใจ จะทาอะไรกมกจะมททาชนเชงทเหนอกวาคนอนอยเสมอ ทงๆทบางครงกไมอาจเหนอกวาได แตมความพยายามทจะแสดงใหเหนอกวาโดยความตงใจ

กลาวโดยสรป ความภาคภมใจในตนเอง บอกไดถงลกษณะบคลกภาพของบคคลและมความสาคญตอการทบคคลจะมชวตอยอยางมนคงทางดานจตใจ ชวยใหสามารถรบแรง

60

กดดนในสงคมไดอยางมประสทธภาพ การเสรมสรางใหบคคลมความรสกนจงเปนการตอบสนองความตองการพนฐานขนสง เปนผลใหบคคลมความสขมากขนและนอกจากจะชวยปรบปรงโครงสรางบคลกภาพเฉพาะตว ยงชวยปรบปรงคณภาพของคนและการมความสมพนธทดระหวางกนดวย (Maslow ,1970 : 68-71)

5.1 ความสาคญของการพฒนาความภาคภมใจในตนเองทกคนตางกยอมรบกนวา โรงเรยนเปนสถาบนการศกษาทเปนความหวงของ

สงคมทกสงคมในการพฒนาคณภาพมนษย ทศทางการกาหนดเปาหมายของโรงเรยนจงเปนเรองสาคญยง เปาหมายของโรงเรยนมใชเพยงแตสรางความสาเรจทางดานวชาการเทานนแตวาจะตองคานงถงการพฒนาบคลกภาพดวย และไมเพยงแตใหเดกมความสามารถ แตตองใหความสาคญกบความเขมแขงภายในจตใจ ไมใชเพยงแตสรางพลงทางสตปญญาเทานน แตตองเสรมความเขาใจและความรสกเหนคณคาในตนเองดวย วธการทมประสทธภาพทสดวธการหนงทครจะสรางเสรมสขภาพจตใหแกเดกนนวางรากฐานอยทความเขาใจในเรองความภาคภมใจในตนเอง การทบคคลมองตนเองอยางไร จะเปนองคประกอบทสาคญทสดของพฤตกรรมทมประสทธภาพ ความลมเหลวดานสงคม และดานการศกษา การผดปกตทางจตอนธพาล และอาชญากร ลวนเกยวของกบการขาดความภาคภมใจในตนเองทงสน จงเปนสงทสาคยมากสาหรบนกการศกษาทจะตองตระหนกถงธรรมชาตและการพฒนาความภาคภมใจในตนเอง ความภาคภมใจในตนเองเปนมโนทศนทเรยนรได สามารถเปลยนแปลงได และครเปนผทมบทบาทสาคญในการชวยพฒนาความภาคภมใจในตนเองใหแกเดกได (Neil, 1982 :366-370) ครทกคนรวมทงครแนะแนว ยอมมเปาหมายรวมกนในการทจะเสรมสรางความสขในชวตใหกบเดกและสงทสรางเสรมความสขใหมนษยสามารถดารงชวตอยอยางมประสทธภาพคอ ความภาคภมใจในตนเอง(Mussen and other, 1969 : 489) เพราะความภาคภมใจในตนเองเปนสงหนงทจาเปนตอสภาพทางจตและอารมณทมประสทธผล (Bernard andHuckins, 1974 : 62) ดวยเหตนในการเรงพฒนาประเทศของหลายประเทศหลงสงครามสงบแลว เชน ญปน เกาหลใต จงใหความสาคญกบการปรบปรงทรพยากรบคคลโดยสรางเสรมคานยมพนฐานทสาคญ คอ สรางความรกและเหนคณคาในตนเอง เพราะเขาตระหนกวา การพฒนาสงคมใหกาวหนาไดนนจาเปนตองปลกฝงลกษณะพทจะสรางเสรมหใบคคลมความภาคภมใจในตนเองจงจะทาใหบคคลสรางสรรคงานอนจะนาสงคมใหเจรญกาวหนาตอไปได

61

ครจงเปนบคคลหนงทควรใหความสาคญกบการพฒนาความภาคภมใจในตนเองใหแกเดกเพราะสงนมใชเพยงแตสรางเสรมคณลกษณะทดแกเดกเทานน แตยงชวยปองกนและแกไขปญหาตางๆทเกดขนในสงคมดวย การพฒนาความภาคภมใจในตนเองแกเดกจงเปนความหวงอยางหนงของสงคมในอนทจะสนบสนนใหเดกเตบโตเปนผใหญทมคณภาพ เปนกาลงสาคญในการพฒนาประเทศไดตอไป

5.2 กระบวนการสรางเสรมความภาคภมใจในตนเองแบรดชอว (Bradshaw, 1981 : 6-11) ไดกลาวถง กระบวนการสรางเสรมความ

ภาคภมใจในตนเองวา การทจะพฒนาบคคลใหมความภาคภมใจเพมขนไดจะตองหาวธการทจะทาใหบคคลนนไดรบประสบการณในดานหนงหรอมากกวาหนงดาน จากแหลงทสาคญทง4 ดาน คอ

1. การไดรบผลสาเรจดานวชาการ และการประสบผลสาเรจตามเปาหมายและความคาดหวงตางๆซงแรกเรมความคาดหวงเหลานจะถกกาหนดโดยบคคลอน ตอมาเปาหมายและความคาดหวงจะเปนของตนเอง

2. ประสบการณททาใหเกดความรสกไดรบการยอมรบ การเหนคณคา และความเอาใจใสจากบคคลทมความสาคญและมความหมายตอตนเอง

3. การไดรบโอกาสทจะแสดงพฤตกรรมทสอดคลองกบคานยมสวนตวทมความสาคญตอบคคลนน

4. ประสบการณทจะเพมอานาจสวนบคคล หรอการมอทธพลเหนอเหตการณและบคคลทมความสาคญตอเรา เชน เสยงของทารกทรองเมอตองการอาหาร หรอความอบอนเปนอานาจสวนบคคลทสามารถเรยกรองความเอาใจใสจากแมได ในวยผใหญสงเหลานอาจจะเปนการไดรบตาแหนงในกลมองคการ หรอการมตาแหนงทางการเมอง เปนตน

เมอบคคลไดรบประสบการณเหลาน โดยอาจจะเปนดานใดดานหนงหรอมากกวาหนงดานกจะสงผลใหบคคลนนมความภาคภมใจในตนเองเพมขน อตมโนทศนกจะเปนบวกมากขนอนจะสงผลทางบวกตอลกษณะตางๆของบคคลคอ การยอมรบขอผกพนธ(Commitment) ความงอกงามสวนบคคล (Growth) ความใจกวาง (Openness) ความไววางใจ(Trust) การเผชญหนา (Confrontation) ความสรางสรรค (Creativity) การดแลเอาใจใส(Caring) การแสดงออก (Expressiveness) ความกลา (Courage) ปราศจากอคต (Condor) การ

62

อทศตน (Dedication) การเสยงเพอชวตทด (Risk taking) การทดลอง (Experimentation)ความเปนหนงเดยว (Uniqueness) ซงลกษณะเหลานสงผลใหเกดการพฒนาของบคคลและองคการ

เมอบคคลไดรบประสบการณเหลาน โดยอาจจะเปนดานใดดานหนงหรอมากกวาหนงดานกจะสงผลใหบคคลนนมความภาคภมใจในตนเองเพมขน

นอกจากนยงมนกจตวทยาหลายทานไดเสนอแนะวธการสรางเสรมความภาคภมใจในตนเองทแตกตางกนออกไปดงจะกลาวถงคอ

แซสส (Sasse, 1978 : 48) เสนอวธการสรางเสรมความภาคภมใจในตนเองดงน1. สรางความมนใจในตนเอง โดยนกถงความสาเรจขางหนาในชวต2. ระลกถงตนเองเมอสามารถทางานใหลลวงไปดวยด โดยใหรางวลตนเองโดย

อาจจะชมเชยตนเอง หรอใหสงทมความหมาย สงเหลานจะชวยใหเราเกดความรสกทดตองานทเราทามากขน ซงแนนอนทสดยอมสงผลตอความภาคภมใจในตนเอง

3. สะสมบนทกความสาเรจ หาสมดบนทกเพอเขยนบนทกความสาเรจทเราไดรบสงทเราทาไดดเปนเวลาตดตอกนหลายๆสปดาห หรอหลายเดอน โดยอาจจะเปนความสาเรจในโครงการตางๆการชวยเหลอใหผอนมความสข งานในโรงเรยน การทางานหรอดานอนๆทมความสาคญสาหรบตน

บรโน (Bruno, 1983 : 363) กลาวถงวธการสรางเสรมความภาคภมใจในตนเองไว 4 ประการ คอ

1. ใชการเสนอแนะหรอใหขอคดโดยตรง อาจจะเปนการใหขอคดหรอขอเสนอแนะโดยผอนหรอโดยตรงกได วธการนเปนการใหขอมล ทจะมผลกระทบใหเกดกาลงใจและสรางความภาคภมใจได แตจะตองไดรบการเสรมแรงโดยเหตการณทางบวกทตอเนองกนดวยคอจะตองดาเนนการในขอตอไปดวย

2. สรางผลสาเรจใหกบตนเองมากขน3. ลดความคาดหวงลง เปนการลดความอยากได หรอความคาดหวงตางๆลงซง

เปนวธการลดความทกขทตรงกบหลกการและปรชญาของชาวตะวนออก เปนวถทางของชาวพทธ

63

4. การยตการประมาณคาตนเอง เรานนเพยงแตมชวตอยทมคณคาแลว จงไมจาเปนตองประมาณคาของตนเองตอไปอก ดวยความคดนจงเชอวาความภาคภมใจในตนเองของบคคลจะเพมขนไดถาบคคลนนเลกพจารณาตดสนคาของตนเอง

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

งานวจยทเกยวของกบมาตรวดประมาณคาเซง, แวรและพาเรดแวจ (Tzeng,Ware and Bharadwaj, 1991 : 681-690) ได

ศกษาเปรยบเทยบคณภาพระหวางรปแบบมาตราสวนประมาณคาแบบ Bipolar และ Unipolarของแบบทดสอบ Myer-Briggs (MBTI) โดยใชกลมตวอยางเปนนกเรยนในโรงเรยนเอกชนจานวน 135 คน ผลปรากฏวาทงมาตราแบบ Bipolar และ Unipolar มคาความเชอมนสง แตมาตราแบบ Bipolar มคาความเทยงตรงสงกวามาตราแบบ Unipolar

ไซมอนด (Komorita and Graham, 1965 : 987-988; Citing Symonds, 1924) ไดศกษาคาความเชอมนของมาตรวดพบวา จานวนมาตราคาตอบทเหมาะสมททาใหมาตราวดมคาความเชอมนสงสด คอ 7 มาตรา และการเพมจานวนมาตราคาตอบคาความเชอมนเพมขนเลกนอย

มลลกา ยวนะเตมย (2527 : 41) ไดทาการศกษาเพอเปรยบเทยบความเชอมนแบบสอบซาของมาตราสวนประมาณคาทมรปแบบคาตอบทแตกตางกน 5 แบบคอแบบกราฟก แบบตวอกษร แบบสเหลยม แบบตวเลขจากนอยไปมาก แบบตวเลขจากมากไปนอยและแบบบรรยายระดบพฤตกรรม ผลปรากฏวา การประเมนตนเองนน รปแบบกราฟกใหคาความเชอมนสงกวาแบบอนอยางมนยสาคญทางสถต

สพกตร พบลย (2534 : 52) ไดเปรยบเทยบคณภาพของมาตรวดประเมนคาเชงพฤตกรรมกบมาตรวดประเมนคาแบบกราฟก ในการประเมนพฤตกรรมดานประเมนผลของคร ในกลมครคณตศาสตรทสอนชนมธยมศกษาตอนตน โดยใชกลมตวอยางครทสอนทวไป103 คนและกลมครทปฏบตงานเปนระบบ-มประสทธภาพ กบกลมครทปฏบตงานไมเปนระบบ-ขาดประสทธภาพ จานวน 60 คน โดยกลมเปาหมาย 1 คน จะถกประเมน 2 ครง คอประเมนตนเองและหวหนาหมวดเปนผประเมน โดยผประเมนแตละคนไดทาการประเมนพฤตกรรม 2รอบ ดวยแบบประเมนทแตกตางกน คอแบบประเมนชนดมาตรวดประเมนคาเชง

64

พฤตกรรมกบแบบกราฟก ผลปรากฏวาการตรวจสอบความเทยงตรงเชงเหมอนและเชงจาแนก (Convergent and Discriminant Validity) ดวยวธลกษณะหลาก วธหลาย (Multitrait-Multimethod) ยนยนวามาตรวดประเมนคาเชงพฤตกรรมใหคาความเทยงตรงสงกวาแบบกราฟก พรอมกนนไดตรวจสอบความคลาดเคลอนจากการหารปลอยคะแนน (LeniencyError) และความคลาดเคลอนจากอคตสวนตว (Halo Error) กพบเชนกนวา มาตรวดประเมนคาเชงพฤตกรรมเกดควมคลาดเคลอนนอยกวามาตรวดแบบกราฟก

ฟนน (Finn, 1972 : 255-265) ไดเปรยบเทยบคาเฉลยและคาความเทยงของมาตรประมาณคาทมจานวนชวงเปน 3,5,7 และ 9 ชวง ผลการวจยพบวา คาความเทยงของมาตรประมาณคาทมจานวนชวงเปน 3,5 และ 7 ชวง จะมคาสงกวามาตรประมาณคาทมจานวนชวงเปน 9 ชวง อยางมนยสาคญทางสถต สวนมาตรประมาณคาทมจานวนชวงเปน 3,5 และ 7 ชวงมความเทยงไมแตกตางกน

งานวจยทเกยวของกบการประมาณคาความเชอมนและคาความเทยงตรงโนวค และ เลวส (Novick and Lewis, 1967 : 1-13 ) ไดแสดงทมาของ

สมประสทธแอลฟา (α) โดยใชวธการทางคณตศาสตรและไดแสดงใหเหนวาสมประสทธแอลฟา ตองมเงอนไขทจาเปนและเพยงพอ (Necessary and Sufficient)จงจะทาใหสมประ-สทธแอลฟา มคาเทากบคาความเชอมนของแบบทดสอบ นนกคอ สตรสมประสทธแอลฟากบสตรความเชอมนในทางคณตศาสตรแลวไมใชสตรเดยวกน (Not Mathematical Sufficient)สมประสทธแอลฟาจะเทากบความเชอมนของแบบทดสอบทประกอบดวยสวนยอยไดกตอเมอสวนยอยของแบบทดสอบ หรอขอสอบแตละขอเปนไปตามขอตกลงทวา คะแนนจรงของแตละสวนมความสมพนธเปนเสนตรง ซงหมายความวาจาเปนตองมคะแนนจรงสมมลกน(Essentially Tau-Equivalent) (บญเชด ภญโญอนนตพงษ, 2538 : 57, อางจาก Novick andLewis, 1967 : 1-13)

ซมเมอรแมน ซมโบ และลาลอนด (Zimmerman,Zumbo and Lalond, 1993 : 33-49 ) ไดศกษาคาแนวโนมเขาสวนกลาวและการกระจายของสมประสทธแอลฟาทคานวณจากคะแนนซงจาลองดวยคอมพวเตอร (Computer Simulation) ขอตกลงของสตรสมประสทธแอลฟา 2 ขอ คอ 1)คะแนนทไดไมเปนไปตามขอตกลงของคะแนนจรงสมมล และ 2) คะแนนคลาดเคลอนไมเปนไปตามขอตกลงทวาตองมความอสระกน ผลการวจยพบวา เมอคะแนน

65

เปนไปตามขอตกลงแลวคาเฉลยของสมประสทธแอลฟามคาใกลเคยงกบสมประสทธแอลฟาทคานวณจากประชากร แตทวาคาทไดมการกระจายสงมาก สมประสทธแอลฟาจะมคาตากวาคาความเชอมน (Underestimated Reliability) เมอละเมดขอตกลงเกยวกบคะแนนจรงสมมลและสมประสทธแอลฟาจะมคาสงกวาคาความเชอมน เมอละเมดขอตกลงเกยวกบคะแนนคลาดเคลอนตองอสระจากกน และทงสองกรณมความลาเอยงของการประมาณคา มความผนแปรขนอยางเปนระบบตามระดบของการละเมดขอตกลง ขอคนพบนสะทอนใหเหนในทางปฏบตวา สมประสทธแอลฟาทปรากฏอยในหนงสอคมอดาเนนการสอบ รายงานการวจยและทอนๆบางครงอาจมคาสงกวาและบางครงอาจมคาตากวาสมประสทธของความเชอมนของประชากร (บญเชด ภญโญอนนตพงษ, 2538 : 57-58, อางจาก Zimmerman,Zumbo andLalonde, 1993 : 33-49)

นกทฤษฎการทดสอบไดตระหนกถงประเดนปญหาดงกลาวขางตนมานานแลวพรอมทงหาทางผอนปรนขอตกลงเกยวกบคะแนนของแบบทดสอบจากขอตกลงของคะแนนจรงสมมลมาเปนขอตกลงคะแนนจรงสมพนธ (Congeneric) ซงมแบบจาลอง ดงน

ijjiji CTT += λ นนคอ ตามขอตกลงของคะแนนจรงสมมล คะแนนจรงของแตละสวนคใดๆจะมความแตกตางกนคงทเทากบ ijC เทานน แตตามขอตกลงของคะแนนจรงสมพนธ คะแนนจรงแตละสวนของคใดๆจะแตกตางเทากบคาคงท และแตกตางกนไปตามลกษณะเฉพาะของคะแนนแตละสวนคนนคอ ijλ นนเอง และสามารถประมาณคาความเชอมนทงฉบบของแบบทดสอบทมขอตกลงแบบคะแนนจรงสมพนธ โดยอาศยสถตขนสง ซงโจเรสคอจ (Joreskog)ไดใชเทคนคความนาจะเปนสงสดและกาลงสองนอยทสด (Least Square and MaximumLikelihood) แตเปนทนาเสยดายทวธดงกลาวจาเปนตองใชเครองคอมพวเตอรคานวณ อยางไรกตามมนกวดผลหลายทาน อาท ครสทอฟ (Kristof, 1974 : 491-499) เฟลดต (Feldt, 1975 :557-561) ราช (Raju, 1977 : 549-565) กลเมอรและเฟลดต (Gilmer and Feldt, 1983 : 9-11)และเลยว (Liou) ตางกพฒนาสตรสาหรบประมาณคาความเชอมนแบบคะแนนจรงสมพนธไวหลายสตร แตสตรทใหผลคงเสนคงวามากทสดและมการคานวณทคอนขางงายมากสามารถคดคานวณจากเครองคานวณธรรมดา คอสมประสทธ 2Lr ซงเลยว(Liou) ไดปรบปรงสตรมาจากสมประสทธ Kβ ของเรเจอร (Rajer, 1977)และสตรของเฟลดต (Feldt, 1975 : 557-561)ใหสามารถประมาณคาความเชอมนของแบบทดสอบทแบงสวนยอยเปน K สวน โดยไมจาเปนตองทราบจานวนขอของแบบทดสอบ (บญเชด ภญโญอนนตพงษ, 2538 : 58)

66

เบคอน และคณะ (Bacon, Sauer and Young, 1995) ไดศกษาเกยวกบการหาคาความเชอมนรวมโดยใชสตรสมประสทธแอลฟา และสตรโอเมกาทกาหนดคานาหนกความสาคญเทากนในแบบจาลองสมการโครงสราง และใชสตรโอเมกาทกาหนดคานาหนกความสาคญไมเทากน ภายใตเงอนไขคอคดเลอกขอทมคานาหนกองคประกอบตงแต .30 ถง .90และจานวนขอตงแต 3 ถง 5 พบวา ถาคานาหนกองคประกอบมคาสง ทาใหคาประมาณความเชอมนสง ในทานองเดยวกนถาแบบทดสอบมจานวนขอมาก จะมผลทาใหคาประมาณความเชอมนสงกวาแบบทดสอบทมจานวนขอนอย และทงสามสตรมความแตกตางกนอยางมนยสาคญ ในกรณทแบบทดสอบมจานวนขอนอย และชวงคานาหนกองคประกอบกวางในการวจยครงนไดชใหเหนความสาคญของการเปรยบเทยบคาความเชอมนของเครองมอทใชในการวดผล พบวา สตร αλ ไมไดมสวนชวยในการตดสนใจใดๆในกรณทเนอหาเปนแบบสมการโครงสราง สตรโอเมกาทกาหนดคานาหนกความสาคญไมเทากนนนเปนสตรทเปนประโยชนตอการประเมนคาความเชอมนของเครองมอ แตการประมาณคาความเชอมนรวมควรใชในการพฒนาสเกลสาหรบใชกบแบบจาลองสมการโครงสราง

เกศเกลา หมมง (2539 : 68-71) ไดศกษาสตรหาคาความเชอมน จานวน 6 สตรในการประมาณคาความเชอมนของมาตรวดแบบประเมนคาดานมโนภาพแหงตน ซงไดแกสตร α , 1Lr , 2Lr ,αλ , Ω และ ΩW ผลการศกษาพบวาความคลาดเคลอนมาตรฐานของการประมาณคาความเชอมนดวยสตร α มคาตาสดและสตร 1Lr มคาสงสด ความลาเอยงทางสถตของการประมาณคาความเชอมนทคานวณดวยสตร 1Lr มคาตาสดและสตร α มคาสงสดการเปรยบเทยบคาความเชอมนและคาความเชอมนเฉลยทคานวณดวยสตรทง 6 สตร จากกลมตวอยาง 600 คน และกลมตวอยางขนาด 40 คน จานวน 200 กลม พบวาคาความเชอมนทคานวณดวยสตร α มคาตาสด และสตร ΩW มคาสงสด เมอทดสอบความแตกตางของคาความเชอมน โดยใชสตร UX1 พบวา มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .001จากนนทดสอบคาความเชอมนรายคดวยวธการของมาราคยโล พบวา มความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ทกค สวนคาความเชอมนเฉลยทคานวณดวยสตรทง 6 สตรพบวา คาความเชอมนเฉลยทคานวณดวยสตร α มคาตาสดและสตร ΩW มคาสงสด ทดสอบความแตกตางของคาความเชอมนเฉลย โดยใชสตรการวเคราะหความแปรปรวนแบบตวแปรพหทางเดยวพบวา มความแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถต

67

อรนช ธตรกษพาณชย (2538 : 52-54) ไดเปรยบเทยบคาความเชอมนของแบบทดสอบวดบคลกภาพเยาวชนไทยเพอลดความยาวใหสนลงโดยมความยาว 300 ขอ แลวลดลงเหลอ 210,150 และ 120 ขอนน ความยาวของแบบทดสอบควรเปนเทาใดจงเหมาะสม คอยงมคาความเชอมนไมแตกตางกนไปจากเดมโดยใชสตรสมประสทธแอลฟา (α) คานวณหาคาความเชอมน ผลการศกษาพบวาแบบทดสอบทลดความยาวเหลอ 120 ขอ มคาความเชอมนแตกตางไปจากเดม และความยาวของแบบทดสอบวดบคลกภาพเยาวชนไทยทเหมาะสมคอ150 ขอ

เพญศร ลาหลาเลศ (2534 : 65) ไดเปรยบเทยบคาสถตของมาตรวดประเมนคาทมรปแบบคาตอบแตกตางกน 5 แบบ คอ แบบกราฟกอธบายหวทาย แบบกราฟกอธบายทกสเกล แบบบรรยายอยางงาย แบบบรรยายทสอดคลองพฤตกรรม และแบบเปอรเซนตของพฤตกรรมในการประเมนตนเองของนกเรยนชนมธยมศกษาตอนปลาย ผลการวจยพบวามาตรวดประเมนคาทง 5 รปแบบ มคาเฉลย ความแปรปรวน ลกษณะการแจกแจงความถความเทยงตรงและความเชอมน แตกตางอยางไมมนยสาคญทางสถต นอกจากนยงพบวามาตรวดประเมนคาทง 5 รปแบบมคาความเชอมนสงกวา .80 และในดานความเทยงตรงตามสภาพพบวาแบบบรรยายอยางงาย แบบบรรยายทสอดคลองพฤตกรรมและแบบเปอรเซนตของพฤตกรรม เปนรปแบบทดกวารปแบบกราฟกทอธบายหวทาย และแบบกราฟกทอธบายทกสเกล

จากการศกษาเกยวกบมาตราสวนประมาณคา ตามทกลาวมาแลวนนมอยหลายรปแบบคาตอบ โดยรปแบบคาตอบทมลกษณะแตกตางกนสวนใหญจะมผลทาใหคณภาพแตกตางกนดวย สาหรบประเทศไทยนนการศกษาทางดานรปแบบของสเกลยงมนอย และโดยเฉพาะอยางยงการศกษาเพอเปรยบเทยบคณภาพของรปแบบมาตราสวนประมาณคาทมรปแบบการตอบแบบทมสองทางเลอกทตรงขามกนเปนคๆ (Bipolar) กบรปแบบคาตอบแบบทมทางเลอกทางเดยว (Unipolar) โดยศกษาวาสตร α และสตร 2Lr สตรใดมความเหมาะสมสาหรบการประมาณคาความเชอมน ซงสตรทนามาใชเปนสตรทสามารถคดคานวณดวยเครองคานวณทมอยทวไปได