วารสารของกรมสงเสรมอตสาหกรรม พมพเปนปท 54 ฉบบเดอนกนยายน - ตลาคม 2555

Thailand Food Valley

อนาคตประเทศไทย สหบเขาอาหาร

อทยานวทยาศาสตรอาหาร ตอยอดงานวจยอาหารจากหงสหาง

การรวมกลมอาหารทวประเทศ แหลงวตถดบ/แหลงผลต/แหลงกระจายสนคา

ปกหมดโครงการ Thailand Food Valley บนเวทเศรษฐกจโลก

สถานการณและแนวโนม อตสาหกรรมอาหาร

เนอหาหลกสตร นโยบายและมาตรการสงเสรม SMEs การเตรยมความพรอมสำหรบเปนผประกอบการใหม การวเคราะหโอกาสทางธรกจ การบรหารจดการดานการตลาด และเทคนคการขาย/บรการ การจดการดานการผลตหรอบรการ การบรการองคกร บคลากร และความรดานกฎหมายทเกยวของกบธรกจ การบรหารการเงน การอานวเคราะหตวเลขทางการเงน การเขยนแผนธรกจรายบคคล และแนะแนวทางเตรยมความพรอม การจดตง/ขยายธรกจ

โครงการ NEC เสรมสรางผประกอบการโครงการ NEC เสรมสรางผประกอบการวตถประสงค © เพอผลกดน ใหเกดวสาหกจใหมๆ © เพอสนบสนน นกศกษาจบใหม ผวางงาน และพนกงานลกจางทมศกยภาพ ใหสามารถสรางโอกาสประกอบธรกจดวยตนเอง © เพอเพมความเขมแขง แกวสาหกจขนาดเลกในชวงกอตงกจการ (3 ปแรก) ใหอยรอดและรกษาสภาพการจางงาน © เพอเตรยมความพรอม ใหแก “ทายาทธรกจ” ในการสบทอดกจการ ใหสามารถรกษาสภาพการจางงาน และสรางโอกาสขยายธรกจตอไปในอนาคต

สนใจเขาอบรมโครงการเสรมสรางผประกอบการใหม สมครและสอบถามเพมเตมไดท สำนกพฒนาผประกอบการ กรมสงเสรมอตสาหกรรม

ถนนพระรามท 6 เขตราชเทว กทม. 10400 โทร. 0 2202 4553, 0 2202 4570 – 4 email: nec@dip.go.th http://nec.dip.go.th

วารสารของกรมสงเสรมอตสาหกรรม พมพเปนปท 54 ฉบบเดอนกนยายน - ตลาคม 2555

5 Smart SMEs สถานการณและแนวโนม อตสาหกรรมอาหาร

9 Special Story หมอมราชวงศพงษสวสด สวสดวตน รฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม ปกหมดโครงการ Thailand Food Valley บนเวทเศรษฐกจโลก

13 Cover Story Thailand Food Valley “อนาคตประเทศไทยสหบเขาอาหารและ AEC”

17 Global Biz Food Valley NL พมพเขยวหบเขาอาหารโลก

21 Special Talk ดร.วฑรย สมะโชคด ปลดกระทรวงอตสาหกรรม ดน Thailand Food Valley สรางภมอตสาหกรรมอาหารไทย รบมอเศรษฐกจโลก

23 Interview วนเพญ รตนกงวาล ผอ. สำนกพฒนาอตสาหกรรมเกษตรแปรรป กรมสงเสรมอตสาหกรรม แหลงตนนำโครงการ Thailand Food Valley

26 Information KU Food Science Park ม.เกษตรเอาจรงตอยอดงานวจยอาหาร จากหงสหาง

28 Market & Trend การรวมกลมอาหารทวประเทศ แหลงวตถดบ-แหลงผลต-แหลงกระจายสนคา

31 SMEs Profile เกษตรแปรรป สรางเศรษฐกจ กรณศกษา 4 ประเทศเพอนบานของไทย กมพชา ลาว พมา เวยดนาม

34 Knowledge แหลงขอมลและเวบไซตดานอาหาร

36 Opportunity นวตกรรม อาหารและเครองดมโลก

38 Report อตสาหกรรมอาหารไทยในตลาด AEC

วตถประสงค © เพอผลกดน ใหเกดวสาหกจใหมๆ © เพอสนบสนน นกศกษาจบใหม ผวางงาน และพนกงานลกจางทมศกยภาพ ใหสามารถสรางโอกาสประกอบธรกจดวยตนเอง © เพอเพมความเขมแขง แกวสาหกจขนาดเลกในชวงกอตงกจการ (3 ปแรก) ใหอยรอดและรกษาสภาพการจางงาน © เพอเตรยมความพรอม ใหแก “ทายาทธรกจ” ในการสบทอดกจการ ใหสามารถรกษาสภาพการจางงาน และสรางโอกาสขยายธรกจตอไปในอนาคต

Contents

อตสาหกรรมสาร 4

Editor’s Talk

เจาของกรมสงเสรมอตสาหกรรม ถนนพระรามท 6 เขตราชเทว กรงเทพ ฯ 10400

คณะทปรกษานายพส โลหารชน อธบดกรมสงเสรมอตสาหกรรม นายวรนนท นลดานวงศ รองอธบดกรมสงเสรมอตสาหกรรม นายกตตพฒน ปณฐาภรณ ผอำนวยการสำนกบรหารกลาง

บรรณาธการอำนวยการนางอร ทฆะพนธ ผอำนวยการกลมประชาสมพนธ

บรรณาธการบรหารนางสาวปาณทพย เปลยนโมฬ

กองบรรณาธการนายชศกด เอกชน, นางสมจตต เตยวสนทรวงศ, นายวระพล ผองสภา, นายไพฑรย มะเมยเมอง, นางสรางค งามวงศ, นายธวชชย มะกลำทอง, นางสาวกนกรกษ นกลโรจน, นางเกสรา ภแดง

ฝายภาพนางวพาณ อวยพรรงรตน, นางสมใจ รตนโชต, นายธานนทร กลำพก, นายสทน คณาเดม,

ฝายสมาชกนางสาวกลศญา ชมศร, นายสรนทร มวงนอย, นางสาวศรธร ชยรตน

จดพมพบรษท ซ แอด โปรโมชน (1997) จำกด 77/14 หมบานชลลดา ซ.2 ถนนสายไหม แขวงสายไหม เขตสายไหม กรงเทพฯ 10220 โทร. 0 2991 3031-3 แฟกซ 0 2991 3066

สมครสมาชกวารสารบรรณาธการวารสารอตสาหกรรมสาร กลมประชาสมพนธ กรมสงเสรมอตสาหกรรม ถนนพระรามท 6 เขตราชเทว กทม. 10400 สมครผานโทรสาร 02 - 354 3299 สมครผานอเมล : e-journal@hotmail.com

“บทความ บทสมภาษณ หรองานเขยนทตพมพในวารสารเลมน

เปนความคดเหนสวนตวของผเขยนแตละทาน ทางวารสารไมจำเปนตองเหนดวยเสมอไป

หากประสงคจะนำบทความใดๆ ในวารสารไปตพมพเผยแพร

ควรแจงเปนลายลกษณอกษรตอกองบรรณาธการ”

ประเทศไทยมนโยบายขยายบทบาทธ รก จแปรรปการเกษตรและอาหาร เพอนำไปสการเปนศนยกลางการผลต และการคา ทมศกยภาพ จากแนวโนมการบรโภคสนคาอาหารของทวโลกทเพมสงขน สงสญญาณทดตอภาคการผลตและ การสงออก ซงมลคาการสงออกผลตภณฑในกลมอตสาหกรรมอาหาร ซงนบเปนกลมสนคาสงออกทสำคญของประเทศ โดยในแตละปมการสงออกเฉลยปละกวา 20,000 ลานเหรยญสหรฐ

แมวาจะตองเผชญกบภาวะเศรษฐกจโลก หรอภยพบตทางธรรมชาต อตราการสงออกสนคาในกลมอตสาหกรรมอาหารไทยไมไดลดลง ประเทศไทยยงคงครองความเปนผผลตสนคาเกษตรรายใหญ และเปนประเทศผผลตอาหารปอนแกผบรโภคทวโลกอกดวย

รฐบาลไทยใหความสำคญตออตสาหกรรมอาหาร และ มงมนทจะทำใหไทยเปน “ครวโลก” เพอผลตผลตภณฑทางการเกษตรและอาหารทมคณภาพสง โดยขบเคลอนกลยทธตางๆเพอพฒนาดานวตถดบ การผลต คณภาพ มาตรฐานความปลอดภย การขนสง การสรางมลคาเพม การสรางศนยกระจายสนคา โดยคำนงถงผลกระทบตอสงแวดลอม และความรบผดชอบตอสงคมไปพรอมๆกน

ป 2555 กรมสงเสรมอตสาหกรรมขานรบนโยบายของรฐบาล โดยไดจดทำโครงการทมชอวา

Thailand Food Valley เพอสงเสรมและสนบสนนการแปรรปเกษตรและอาหารของไทย ไปสเปาหมายการเปนศนยกลางอาหารของโลก

บรรณาธการบรหาร

ผลกดนประเทศไทยเปนศนยกลางดานอาหารในอนาคต

อตสาหกรรมสาร 4

อตสาหกรรมสาร 5

จากนโยบายรฐบาลดานครวไทยสครวโลก (Kitchen of the World) ไดมสวนสงเสรมใหไทยเปนผสงออกอาหารรายใหญตดอนดบ 1 ใน 5 ของโลก โดยสามารถสงออกวตถดบจำพวกเคร องปรงตางๆ ไปยงหลายประเทศท วโลก นอกจากนรฐบาลยงมการสงเสรมใหมการขยายรานอาหารไทยไปยงประเทศตางๆ เพ อเปน การประชาสมพนธเอกลกษณประจำชาตและเปนแหลงขอมลเกยวกบการทองเทยว รวมไปถงยงมการผลกดนใหรสชาตอาหารมมาตรฐานสากลอกดวย สำหรบในป พ.ศ. 2554 นนพบวายอด

พ.ศ. 2551 พ.ศ. 2552 พ.ศ. 2553 พ.ศ. 2554

อาหารทงหมด 29,035 778 28,768 754 28,369 803 33,248 965 ขาว 10,218 203 8,639 172 8,940 168 10,706 156 กง 359 84 399 93 428 101 393 110 นำตาล ทราย 5,012 48 5,033 62 4,501 69 6,520 109 ทนา กระปอง/แปรรป 506 65 535 57 589 59 576 69 ไกและสตวปก 429 59 421 56 466 58 496 65 ผลไมกระปอง 977 37 848 32 846 34 967 40 แปรรป มน สำปะหลง 2,851 16 4,357 20 4,273 26 3,731 30 ผล ไมสด 733 14 996 18 877 17 1,196 29 /แชแขง/แหง แปงมนสำปะหลง 1,287 15 1,818 17 1,764 25 1,918 29 อาหารสตวเลยง 269 20 242 18 275 20 305 21

พนตน พนตน พนตน พนตน พนลาน บาท

พนลาน บาท

พนลาน บาท

พนลาน บาท

ตารางท 1 สนคาอาหารสงออกของไทยตงแต พ.ศ. 2551- พ.ศ.2554

รายการ

สถานการณและแนวโนม อตสาหกรรมอาหาร

สำหรบสดสวนของตลาดสงออกของสนคาอาหารไทยเทยบกบประเทศอน ๆ (ป พ.ศ. 2554) แสดงดงรปท 1

Smart SMEs เรอง: ดร. สรางค กลนคำสอน

การสงออกสนคาอาหารของไทยไดมการขยายตวจากป พ.ศ. 2553 ประมาณรอยละ 20 หรอคดเปนมลคาประมาณ 965,000 ลานบาท สนคาอาหารไทยทมการสงออกไปทวโลกแบงออกเปนประเภทหลกๆ ไมวาจะเปน 1) สนคาเกษตร 2) สนคาผกผลไมสดและแปรรป 3) สนคาอาหารทะเลสดและแปรรป 4) สนคาปศสตว และ 5) สนคาอาหารอนๆ สำหรบสนคาสงออกหลกทมการขยายตวในระดบดสวนใหญเปนสนคาทางการเกษตร การประมงหรอการปศสตว อาทเชน ขาว ผกผลไมสดและแปรรป นำตาลทรายหรอสตวปก เปนตน โดยตารางท 1 สรปประเภทของสนคาอาหารสงออกของไทยตงแตพ.ศ. 2551- พ.ศ.2554

อตสาหกรรมสาร 5

อตสาหกรรมสาร 6

ขาว ในป พ.ศ. 2554 นปรมาณการสงออกขาวไปอยท

ประมาณ 10.5 ลานตน อยางไรกตามจากปญหาราคาขาวเปลอกไทยสงกวาประเทศคแขงขนอนเนองมาจากนโยบายการรบจำนำขาวของรฐบาล จงมการคาดการณไววายอดการสงออกในป พ.ศ. 2555 นจะลดลงเหลอ 8.57 ลานตนหรอคดเปนมลคา 164,049 ลานบาท สำหรบคแขงทางการคาขาวทสำคญคออนเดยทสามารถขายขาวนงไดมากกวาไทย ภาวะการคาขาวปจจบนพบวาราคาขาวขาว 5% มความแตกตางจากขาวของเวยดนามประมาณ 30-40 ดอลลารสหรฐฯตอตน โดยราคาปจจบนอยท 560 ดอลลารสหรฐตอตนซงสงกวาของเวยดนามประมาณ 100 ดอลลารสหรฐฯตอตน

กง เม อป 2553 ไทยไดม การสงออกก งประมาณ

416,139 เมตรกตน คดเปนมลคา 98,245.1 ลานบาทตลาดหลกทสำคญในการสงออกกงของไทยคอตลาดสหรฐอเมรกา (46.1%) ญป น (17.9%) กลมอย 27 (15.9%) แคนาดา (5.3%) เกาหลใต (2.4%) ออสเตรเลย (2.3%) และประเทศอ น ๆ (10.1%) สวนในป 2554 มปรมาณการสงออก 393,000 ตนซงลดลงถาเทยบกบ ป 2553 ทงนเนองมาจากมการเพมปรมาณการนำกงสดไปผลตเปนอาหารสำเรจรป ผลตภณฑกงทไทยทำการ สงออกจะมทงกงแชเยนแชแขง และผลตภณฑกงแปรรป

ไมวาจะเปนกงชบแปงทอด กงตมปลอกเปลอก กงแชเยอกแขง เกยวกง กงเสยบไม กงชบเกลดขนมปง และปอเปยะกง เปนตน รวมไปถงลกคารายสำคญคอญปนประสบปญหากบภยธรรมชาตซงสงผลใหประชากรญปนตองลดรายจายลงในการบรโภคกง ท ราคาคอนขางสง โดยทางญป นเองกหนไปซ อ กง จากอนเดย อนโดนเซยและมาเลเซยเพมมากขน แตอยางไรกตามญปนไดเพมการนำเขาผลตภณฑกงท พร อมทานจากไทย ก งของไทยน นถกจ ดว า มมาตรฐานการตรวจสอบคณภาพแบบสากลทางดานความปลอดภยอาหาร รวมไปถงมการพฒนารปแบบผลตภณฑทสวยงามและมระบบทสามารถตรวจสอบยอนกลบของแหลงทมาได จงทำใหก งไทยมแนวโนมในการสงออกทดในอนาคต สวนหนงมาจากประเทศค แข งไม ว าจะเป นจ น เว ยดนามหร ออนโดนเซยพบกบปญหาภยธรรมชาตหรอโรคระบาดในชวงหลายปทผานมา สำหรบในป 2555 คาดการณไว ว ายอดการสงออกก ง แช แข ง และแปรรป จะเพมขนประมาณรอยละ 2.4 คดเปนมลคา 112,876 ลานบาท

รปท 1 สดสวนของตลาดสงออกของสนคาอาหารไทยเทยบกบประเทศอนๆ สนคาอาหารไทยทถอวาเปนสนคาเศรษฐกจเพอการสงออกของไทยมหลายประเภทดงน

อตสาหกรรมสาร 6

อตสาหกรรมสาร 7

ไกสด แชเยน แชแขง และแปรรป ในป 2554 พบวามปรมาณสงออกรวมสำหรบไกสดแชเยน ไกแชแขง

และไกแปรรปประมาณ 466,830 ตน โดยมการขยายตว 8.01% เทยบกบปรมาณการสงออกในป 2553 ผลตภณฑททำการสงออกหลกประกอบดวยไกสดแชเยนแชแขง 51,245 ตน และไกแปรรป 415,585 ตน ตลาดสงออกทสำคญ คอ ญปน สหราชอาณาจกรและเนเธอรแลนด นอกจากนยงมตลาดใหม เชน บาหเรน (เพ ม 404.06%) สหรฐอาหรบเอมเรตส (เพ ม 586.16%) แอฟรกาใต (เพม 231.34) และรสเซย (เพม 48,821.28%)

อาหารทะเลกระปองและแปรรป (ไมรวมกงแปรรป) สำหรบยอดสงออกในป 2554 พบวามปรมาณการสงออก 818,107 ตน

ลดลง 1.07% เมอเทยบกบการสงออกในป 2553 สนคาทสำคญคอ ปลาทนากระปองมมลคาสงออก 2,037.54 ลานเหรยญสหรฐ (ขยายตว 24.14%) ทงนมาจากราคาวตถดบทนาในตลาดโลกทปรบตวเพมสงขน โดยตลาดสงออกทสำคญคอ สหรฐอเมรกา ออสเตรเลย ญปน และแคนาดา ซงสาเหตหลกททำใหมลคาสงออกปลาทนากระปองมอตราขยายตวเพมขนอยางมากเปนผลจากราคาวตถดบทนาในตลาดโลกทปรบตวเพมสงขนอยางตอเนอง สำหรบในป 2555 คาดการณไววาปรมาณการสงออกอาจเพมประมาณ 2-3% เทานน เนองจากราคาวตถดบ ตนทนคาแรงราคานำมนและกาซทเพมสงขน ตลาดทสำคญคอ สหรฐอเมรกา ญปน ออสเตรเลย แคนาดา อยปต

ตารางท 2 การสงออกสนคาไกสดแชเยน แชแขง และแปรรปตงแต พ.ศ. 2553-2554

สนคา มลคา : ลาน USD อตราการขยายตว สดสวน 2553 2554 2553 2554 2554

ไกสดแชเยน แชแขงและแปรรป 1,653.55 1,999.66 15.46 22.14 100.00 1. ไกแปรรป 1,593.79 1,892.17 15.03 18.72 94.62 2. ไกสดแชเยนแชแขง 59.75 107.49 28.23 79.90 5.38

มลคา : ลาน USD อตราการขยายตว สดสวน 2553 2554 2553 2554 2554

อาหารทะเลกระปองและแปรรป 2,738.66 3,230.54 10.23 17.96 100.00 (ไมรวมกงแปรรป) 1. ปลาทนากระปอง 1,641.37 2,037.54 7.52 24.14 63.07 2. ปลาแปรรป 673.99 772.89 18.88 14.67 22.38 3. ปลาซารดนกระปอง 95.22 127.49 15.20 33.89 3.95 4. กงกระปอง 136.92 106.19 -10.84 -22.44 3.29 5. ปกระปองและแปรรป 74.39 67.68 21.47 -9.02 2.09 6. ปลาหมกกระปองและแปรรป 31.07 29.51 74.65 -5.02 0.91

ตารางท 3 การสงออกอาหารทะเลกระปองและแปรรป (ไมรวมกงแปรรป) ตงแต พ.ศ. 2553-2554

สนคา

อตสาหกรรมสาร 7

อตสาหกรรมสาร 8

ผก ผลไมสด แชเยน แชแขง และแหง การสงออกในป 2554 พบวามปรมาณ 1,407,

103 ตน คดเปนมลคา 1,205.2 ลานเหรยญสหรฐฯ เพมขน 60.46% เมอเทยบกบปกอนหนา โดยสนคาผกสดทงแชเยน แชแขงและแหงมมลคาการสงออกเพ มข น 17.09% หรอคดเปนมลคา 242.6 ลานเหรยญสหรฐฯ สำหรบสนคาผลไมสด แชเยน แชแขง และแหง มมลคาการสงออกเพมขน 76.99% โดยมมลคา 962.6 ลานเหรยญสหรฐฯ ปรมาณ 1,187.677 ตน ตลาดทสำคญคอจน ฮองกง ญปน อนโดนเซย และ สหรฐอเมรกา สำหรบป 2555 คาดการณไววา ยอดการสงออกจะขยายตว 15-20% หรอคดเปนมลคาประมาณ 1,338.86 – 1,397.05 ลานเหรยญสหรฐ

มลคา: ลาน USD อตราขยายตว สดสวน 2553 2554 2553 2554 2554 ม.ค.-ธ.ค. ม.ค.-ธ.ค. ม.ค.-ธ.ค. ม.ค.-ธ.ค. ม.ค.-ธ.ค.

ผก ผลไมสด แชเยน แชแขงและแหง 751.1 1,205.27 4.1 60.46 100.0 1. ผกสด แชเยน แชแขง และแหง 207.2 242.6 5.8 17.09 20.13 - พชตระกลถว 55.0 57.1 15.2 15.28 4.75 - ผกสดแชเยนอนๆ 67.2 185.5 3.8 131.4 15.39 2. ผลไมสด แชเยน แชแขงและแหง 543.8 962.6 3.4 76.99 79.87 - ลำไยอบแหง 68.1 273.1 -11.3 301.01 22.66 - ลำไย 111.7 205.4 3.8 83.89 17.04

สนคาผก ผลไมกระปองและแปรรป ยอดการสงออกในป 2554 มมลคารวม 2,075.38

ลานเหรยญสหรฐฯ ซงเพมขน 19.9% ถาเทยบกบ ป 2553 สำหรบการสงออกผลไมกระปองและแปรรป มมลคา 1,724.6 ลานเหรยญสหรฐฯ เพมขน 21.37% สวนการสงออกผกกระปองและแปรรป มมลคา 350.8 ลานเหรยญสหรฐฯ เพ มข น 13.16% โดยตลาด ทสำคญคอสหรฐอเมรกา ญปน เนเธอรแลนด เยอรมน รสเซย สวนในป 2555 คาดการณไววายอดการสงออกจะเพ มข น 8-10% มลคาประมาณ 1,338.86 – 1,397.05 ลานเหรยญสหรฐ

มลคา: ลาน USD อตราขยายตว สดสวน 2553 2554 2553 2554 2554

ม.ค.-ธ.ค. ม.ค.-ธ.ค. ม.ค.-ธ.ค. ม.ค.-ธ.ค. ม.ค.-ธ.ค. ผก ผลไมกระปองและแปรรป 1,730.79 2,075.38 14.56 19.90 100.00 1. ผกกระปองและแปรรป 310.00 350.8 7.78 13.16 16.90 - ขาวโพดหวาน 161.36 189.2 7.76 17.28 9.12 2. ผลไมสด แชเยน แชแขงและแหง 1,420.98 1,724.6 16.17 21.37 83.10 - สบปะรดกระปอง 432.60 634.6 6.30 46.68 30.58

แหลงทมาขอมล: กรมสงเสรมการสงออก, กรมศลกากร

ตารางท 5 การสงออกสนคาผก ผลไมกระปองและแปรรป ตงแต พ.ศ. 2553-2554

ตารางท 4 การสงออกผก ผลไมสด แชเยน แชแขงและแหง ตงแต พ.ศ. 2553-2554

สนคา

สนคา

อตสาหกรรมสาร 8

อตสาหกรรมสาร 9

Special Storyเรอง: จต ผลญ

หมอมราชวงศ พงษสวสด สวสดวตน

เปนททราบกนดวา อตสาหกรรมอาหารมบทบาทสำคญในการเพมมลคาผลผลตการเกษตรโดยการแปรรปเปนผลตภณฑตางๆ หลากหลายชนด เพอสนองตอบตอผบรโภค ซงไดมการ คาดการณวาในอก 10 ปขางหนา ประชากรของโลกจะมความตองการบรโภคอาหารเพมขนกวา 150% แตในขณะน ความสามารถในการผลตภาคการเกษตรลดตำลง เนองจากสภาพภมอากาศทเปลยนไปทำใหวตถดบในการแปรรปมกมความไมแนนอนทงดานปรมาณและคณภาพ สงผลกระทบตออตสาหกรรมอาหาร ซงเปนสงทหลายประเทศหนมาใหความสนใจกบความมนคง ดานอาหารมากขนและกำลงกลายเปนประเดนหนงทสำคญของโลก กระทรวงอตสาหกรรม ในฐานะกระทรวงหลกดานเศรษฐกจของประเทศ จงไดจดโครงการ Thailand Food Valley ขน พรอมกบจดสมมนา SMEs Roadmap : เปดแนวรกบก AEC” โดยในงานดงกลาวไดรบเกยรตจาก หมอมราชวงศพงษสวสด สวสดวตน รฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม บรรยายพเศษ

รฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม ปกหมดโครงการ Thailand Food Valley บนเวทเศรษฐกจโลก

อตสาหกรรมสาร 9

อตสาหกรรมสาร 10

อตสาหกรรมเกษตร ฐานธงชยของไทยบนเวทเศรษฐกจโลก

ประเทศไทย ถอวามพนฐานการเกษตรทด สนคาเกษตรของไทยเปนทนยมทวโลกและอตสาหกรรมเกษตร โดยเฉพาะอาหารแปรรปเชอวาจะมมลคาการสงออกกวา 5.8 แสนลานบาทในป 2555 โดยมแนวโนมเตบโตเพมขนอยางตอเนอง และคาดวาจะมมลคาการสงออกถง 1 ลานลานบาทภายในป 2556 นอกจากนอตสาหกรรมอาหารแปรรปยงมการจางงานมากเปนอนดบหนงของอตสาหกรรมทงหมด โดยในป 2554 มการจางงานกวา 870,000 คน ทวประเทศ

อยางไรกด วตถดบทางการเกษตรจำนวนมากมปรมาณและราคาไมแนนอนสวนใหญมมลคาตำเมอเทยบกบตนทนทใชในการผลต และเมอผลตเปนจำนวนมากกลบไมสามารถจำหนายหรอแปรรปได ทำใหเกดการเนาเสย ประเดนดงกลาวสงผลใหรฐบาลตองเขามาแทรกแซงและใหความชวยเหลอเกษตรกรในรปแบบตางๆ เปนประจำทกปและใชงบประมาณมหาศาลไปกบการชดเชยราคาและ การรบจำนำ ยงไปกวานน พนทการเกษตรของไทยเรมนอยลงเนองจากถกพฒนาไปเปนทอยอาศยและการใชประโยชนอยางอน

แมวาภาคอตสาหกรรมจะเปนผ ทำหนาท ดดซบผลผลตทางการเกษตรข นตน ทวาประสทธภาพและ ผลตภาพ (Productivity) ในการแปรรปอาหารยงอยในระดบทไมสงนก ทงน กเพราะขาดการเชอมโยงระหวางภาคการเกษตร อตสาหกรรม และหนวยงานดานการวจยพฒนาตวสนคายงไมสามารถดงดดความสนใจของผบรโภคไดเทาทควร อกทงอตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเลกสวนใหญยงแปรรปอาหารไดในระดบขนตน เนองจาก ขอจำกดในเรององคความร การวจยและพฒนาผลตภณฑ ประกอบกบผลงานวจยทเกยวกบเกษตรและวทยาศาสตรดานอาหารของสถาบนวจยและสถาบนการศกษาตางๆ

กลบไมคอยเปนทเปดเผยและเผยแพรเพอผลกดนใหออกสเชงพาณชย ทำใหมลคาของอาหารแปรรปตอหนวยอยในระดบตำ นอกจากน หนวยงานภาครฐยงไมสามารถบรณาการความรวมมอเพอพฒนาโซอปทานตงแตตนนำ กลางนำ และปลายนำไดอยางมประสทธภาพ ปจจยเหลานจะสงผลใหภาคเกษตรและอตสาหกรรมอาหารแปรรปของประเทศไทยเสยเปรยบในเชงแขงขนกบนานาประเทศ

เนเธอแลนด ตนคด Food Valley โมเดลเดนระดบโลก

กระทรวงอตสาหกรรม ไดพจารณาถงปญหา ดงกลาวขางตนแลวพบวามสวนคลายคลงกบเหตการณทเกดในประเทศเนเธอรแลนดเมอหลายสบปกอนหนาน โดยประเทศเนเธอรแลนดประสบปญหาปรมาณและคณภาพผลผลตทางการเกษตรท ลดลง ทำใหภาคเกษตรไมเปนท สนใจของนกธรกจและบคลากรวยทำงาน ซำผลงานวจยดานเกษตรไมสามารถสะทอนความตองการของผ บรโภคไดอยางแทจรง รฐบาลเนเธอรแลนดจงคดทำโครงการ Food Valley ข นใน ป ค.ศ.1997 ดวยวสยทศนทอยากเหนกลมอตสาหกรรมอาหารของตนมการพฒนาในลกษณะคลสเตอรท เขมแขง และเนนการพฒนาอาหารเพอสขภาพ รวมทงพฒนาเทคโนโลยเครองจกรอปกรณทใชในกระบวนการผลต โดยผนกกำลงทกภาคสวนทงหนวยงานรฐ เอกชน (ภายในและภายนอกประเทศ) สถาบนศกษา และสถาบนวจยเขาดวยกน (Public-Private Partnership หรอ PPP) ในพ นท ซ งถกเลอกวาเหมาะสม น นคอเมอง Wageningen (วาฮ งเกน) ซ งต งอย ระหว างเม อง Amsterdam และ Rotterdam เพราะรายลอมดวยแหลงวตถดบ อตสาหกรรมอาหาร มหาวทยาลยและสถาบนอาชวศกษา เปนแหลงบคลากรซ งมความร ความสามารถขนาดใหญกวา 100,000 คน

Ms. Daphne Dernison

อตสาหกรรมสาร 10

อตสาหกรรมสาร 11

เหตผลท จ ดต งเปน Food Valley กเพ อสราง เครอขายความเช อมโยงระหวางนวตกรรมและธรกจ เปนการผลกดนใหผลงานวจยออกส ตลาดไดอยางรวดเรวตามการเปลยนแปลงของพลวตรตลาด ซำยงเปนสถานททดสอบผลตภณฑและตลาดใหมๆ และ ทสำคญคอเปนแหลงจางงานขนาดใหญในพนทอกดวย โดยภาคร ฐร บผ ดชอบการสร างและพฒนาระบบสาธารณปโภคและระบบขนสง ตลอดจนใหความชวยเหลอดานการเงนสำหรบวจยและพฒนาของสถาบนการศกษา สวนสถาบนการศกษาและสถาบนวจย จดทำระบบความรวมมอในการวจยและพฒนาผลตภณฑกบองคกรธรกจ ผลกดนแนวความคด “จากหงสหาง” และประเทศตางๆ ในเอเชยกเรมจดทำโครงการในลกษณะดงกลาวขางตนแลวเชนกน อาทเชน การจดทำโครงการ Food Polis ของประเทศเกาหลใต เปนตน

คกออฟโครงการ Thailand Food Valley สำหรบประเทศไทย ซงเปนแหลงวตถดบทางการ

เกษตรจำนวนมากกระจายอยในหลายพนททวประเทศ อกทงมหนวยงานรฐและสถาบนการศกษาหลายแหงททำการวจยผลตภณฑอาหาร หากสามารถประยกตแนวคด Food Valley ของเนเธอรแลนด ไปสการเปน

Food Valley ของไทย โดยกำหนดพนทซงมความพรอมเปนจดเร มตนของกระบวนการพฒนาอตสาหกรรมอาหารแปรรปอยางเปนระบบ พรอมเชญชวนองคกรธรกจเขามาลงทนและมสวนรวมในการวจยและพฒนาผลตภณฑทมนวตกรรม โดยการสนบสนนงบวจยและ สงอำนวยความสะดวกจากภาครฐ กจะแกไขปญหาภาคเกษตรได อกทงยงเพมมลคาแกผลตภณฑอาหารของประเทศไทยใหเปนทรจกกนทวโลกในนาม Thailand Food Valley

ทงน ในปงบประมาณ 2555 กระทรวงอตสาหกรรม โดยกรมสงเสรมอตสาหกรรม จงไดจดทำโครงการพฒนา Thailand Food Valley เปนโครงการตอเนอง 4 ป (2555 – 2558) เพอดำเนนการสงเสรมอตสาหกรรมอาหารแปรรปใหมความเขมแขงและเตบโตภายใตแนวคดดงกลาว ขางตน ซงในป 2555 ไดเรมดำเนนการเบองตน ไดแก

• การศกษาพนททเหมาะสมในการพฒนาหวงโซอปทานอตสาหกรรมอาหาร รวมทงแนวทางการจดตง Thailand Food Valley ของประเทศไทย

• การพฒนาเครอขายผประกอบการอตสาหกรรมอาหาร เพอเพมผลตภาพโดยรวมและเชอมโยงการผลตในอาเซยน

• การพฒนาศกยภาพวสาหกจใหมระบบการผลต ทไดมาตรฐานและสามารถแขงขนไดในระดบสากล

• เสรมสรางเครอขายการวจยและพฒนา ระหวางวสาหกจและสถาบนการ ศกษาวจย เพอใหเกดการเพมมลคาผลตภณฑในระดบสงขน

• สนบสนนปจจยทเออตอการประกอบธรกจ อาทเชน ฐานขอมล งานวจย และการวเคราะหศกยภาพการประกอบการของกล มอตสาหกรรมอาหาร และการพฒนาบคลากรในอตสาหกรรมอาหาร ทงบคลากรในขบวนการผลตและบคลากรดานการวจยและพฒนา อตสาหกรรมเปนไปอยางรวดเรวและทศทางเดยวกน

อตสาหกรรมสาร 11

อตสาหกรรมสาร 12

อาเซยน กลมเศรษฐกจอดมทรพยากร สนามประเดมชอ Thailand Food Valley

และประเดนสำคญอกประการหนง ในชวงนคงเปนเรองทประเทศอาเซยนทง 10 ประเทศ รวมทงประเทศไทยจะรวมตวกนเปนประชาคมเศรษฐกจอาเซยน หรอ ASEAN Economic Community (AEC) ซงเปนกรอบความรวมมอทางเศรษฐกจท ม ความใกลช ดกบไทยมาก การรวมกลมน จะกอใหเกดตลาดในภมภาคทมขนาดใหญมาก เนองจากอาเซยนมประชากรรวมถงเกอบ 600 ลานคน และมมลคาผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) มากกวา 1 ลานลานเหรยญสหรฐ เมอตลาดอาเซยนรวมเปนหนง สนคา บรการ แรงงาน และการลงทน ของประเทศสมาชก 10 ประเทศ จะเกดการเคลอนยายอยางเสร นบเปนการเพมโอกาสทางการคาของประเทศ นอกจากนน อาเซยนยงมแนวทางการขยายความรวมมอภายใตขอตกลงการคาเสรกบประเทศนอกกลมไปถง ASEAN+3 และ ASEAN+6 ทประกอบดวยประเทศคคาสำคญ ไดแก จน ญปน เกาหลใต อนเดย ออสเตรเลย และนวซแลนด ซงมประชากรรวมกนกวา 3 พนลานคน มมลคา GDP รวมกนประมาณ 1 ใน 4 ของโลก ซงหมายถง โอกาสทางการตลาดอ นมหาศาลสำหร บผ ประกอบการอตสาหกรรมอาหารของไทยเชนกน

ดงนน แนวทางการพฒนาและสงเสรมอตสาหกรรมอาหารตามแนวคด Thailand Food Valley ดงกลาวขางตน จะเปนแนวทางหนงทจะชวยใหอตสาหกรรมอาหารของไทยมความเขมแขงสามารถเปดแนวรกบก AEC ไดอยางเตมท โดยใชโอกาสการเปดเสรดานการคา ขยายการลงทน หรอฐานการผลตใหกวางขวางยงขน รวมทง การปรบเปลยนอตสาหกรรมอาหารของไทยเขาส การเปนศนยกลางการแปรรปผลตภณฑอาหารของภมภาคอาเซยนในทสด ขอแนวรวม SMEs เตมศกยภาพตน นำประเทศส AEC อยางภาคภม

รฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม ยำถงความเช อม นว าในการสมมนาคร งน ว า ผ ประกอบการอตสาหกรรมอาหารจะไดรบทราบและเขาใจแนวคดในการดำเนนงาน Thailand Food Valley ในเบองตน รวมทงขอมลดานโอกาสและอปสรรคทจะเกดขนจากการเขาสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ซงทานจะสามารถใชข อมลเหลาน จ ดทำ Roadmap เพ อพรอมรองรบ ความทาทายและปรบใชในการเสรมสรางศกยภาพของตวเองใหสามารถดำเนนธรกจไดอยางมประสทธภาพ

“ผมหว ง เป นอย างย งว าการเปล ยนแปลง ครงสำคญของประเทศในกลมอาเซยนครงนในสวนของไทยเอง เราจะกาวไปขางหนาดวยความมนใจ มความพรอมทจะแขงขนมการบรหารจดการทด มประสทธภาพ และทกฝายไมวาภาครฐหรอเอกชนรวมกนผลกดนใหอตสาหกรรมอาหารของไทยเดนหนาไปส AEC ไดอยางสรางสรรค” หมอมราชวงศพงษสวสด กลาวในทสด

อตสาหกรรมสาร 12

อตสาหกรรมสาร 13

โดยหากพจารณาดานปจจยพนฐาน ปจจยทไทย มลำดบไมคอยด คอ ปจจยท เก ยวกบสขภาพและ การศกษาพนฐานของประชาชน (ไดลำดบท 83) แตทดคอ ความแขงแรงทางเศรษฐกจ (ไดลำดบท 28)

เม อพจารณาจากอนดบขดความสามารถของประเทศไทยเทยบกบประเทศเพอนบาน ในขณะทสมาชกอาเซยนกำลงจะเคล อนพลส AEC ทำใหรฐบาลไทยจำเปนอยางยงทตองปรบพฒนาปจจยพนฐานทเปนขอดวย และรกเรงสนบสนนเตรยมความพรอมใหเอกชนในการขบเคลอนเศรษฐกจซงถอวามความแขงแรงอยแลวใหแขงแกรงยงขน หนงในยทธศาสตรดานเศรษฐกจของประเทศทถกผลกดนมาตลอด คอ อตสาหกรรมอาหารแปรรปในเชงเพมมลคาผลผลตทางการเกษตร โดยทผานมา กรมสงเสรมอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม กเหน

Cover storyเรอง: จารณ ทองไพบลยกจ

จากรายงาน The Global Competitiveness Report 2011-2012 โดย World Economic Forum (WEF) ทสำรวจอนดบความสามารถในการแขงขนของประเทศตางๆ 142 ประเทศ พบวา อนดบความสามารถทางการแขงขนของไทยปรบลดลง 1 ตำแหนง จากลำดบท 38 เมอปทแลวเปน 39 ในปน(เชนเดยวกบอนโดนเซยทปรบลดจากลำดบท 44 เปน 46 เวยดนาม จาก 59 เปน 65) ขณะทประเทศทมลำดบดขนไดแก สงคโปร ดขนจากลำดบ 3 เปน 2 มาเลเซย จาก 26 เปน 21 ฟลปปนส จาก 85 เปน 75 กมพชา จาก 109 เปน 97 สวนบรไน ลำดบเทาเดม คอ 28

ความสำคญของกลมอตสาหกรรมดงกลาวอยางมาก มการจดโครงการสนบสนนทงในภาคกลางและภมภาคอยตอเนอง

ลาสดทถอวาเปน Big Think ทอาจเปลยนโฉมอตสาหกรรมอาหารในเมองไทยไปสยคใหมอยางแทจรง กบแนวคดการผลกดนประเทศไทยส ‘หบเขาอาหาร’ หรอ Thailand Food Valley เดนตามรอยความสำเรจของ Food Valley ทมตนแบบอยทประเทศเนเธอแลนด ทงน หากโครงการหบเขาอาหารประสบความสำเรจ จะชวยทำใหมลคาการสงออกอาหารของไทยเพมขนไปอยทระดบ 1 ลานลานบาทตอปไดไมยาก โดยมลคาการสงออกอาหารของไทยป 54 กมมลคาสงออกอยทระดบ 9.6 แสนลานบาทแลว

Thailand Food Valley อนาคตประเทศไทยสหบเขาอาหารและ AEC

อตสาหกรรมสาร 13

อตสาหกรรมสาร 14

การสมมนา เรอง “SMEs Roadmap : เปดแนวรกบก AEC” ซ งทาง สำนกพฒนาอตสาหกรรมเกษตรแปรรป กรมสงเสรมอตสาหกรรม เปนเจาภาพหลกจดข นในเดอนเมษายนทผานมา ซงถอเปนเวทแรกในการเปดตวโครงการ ‘หบเขาอาหาร’ หรอ Thailand Food Valley ไปดวย จงไดรบความสนใจจากผคนในแวดวงเศรษฐกจอยางกวางขวาง โดยเฉพาะการจบเขาคยกนแบบเสวนาระหวางคนภาครฐและคนภาคเอกชนดานอาหารตวจรงเสยงจรง ในหวขอ “อนาคตประเทศไทยสหบเขาอาหารและ AEC” นำโดย นายพส โลหารชน อธบดกรมสงเสรมอตสาหกรรม นายวศษฎ ลมประนะ ประธานกล มอ ตสาหกรรมอาหาร สภาอ ตสาหกรรม แหงประเทศไทย และ นายเกรยงศกด เทพผดงพร กรรมการ ผ จ ดการ บร ษ ท อำพลฟดส โพรเซสซ ง จำกด โดยม นายสภาพ คลขจาย ผชวยรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม เปนผดำเนนรายการเสวนาในครงน และเนอหาของการเสวนานาสนใจและมประโยชนมาก อตสาหกรรมสารฉบบนจงไดรวบรวมสรปมาไวเปนขอมลดงน

• สภาพ คลขจาย ผชวยรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม ประเทศในกล มอาเซ ยนเป นประเทศท ผล ตอาหาร

ปอน ครวโลก ไมวาเทคโนโลยจะพฒนาไปแคไหน แตมนษยกตองกน ดงนน หลายประเทศจะตองเตรยมรบมอ ซงเปนเรองทกระทรวงอตสาหกรรม โดยกรมสงเสรมอตสาหกรรม ไดดำเนนการเร องน มานานพอสมควร และเรากคดวาเราควรถาม ความเหนจากภาคเอกชนบางวา ภาคเอกชนคดอยางไร อยากเหนอะไร อยากใหราชการชวยอะไร ทผานมามปญหาตรงไหน

การสมมนาวนนจงเกดขน โดยกรมสงเสรมอตสาหกรรม ซงในการเปด AEC จะทำใหมองเหนได 2 สวนคอ 1. การแขงขนกนเองในภมภาคน และ 2. การรวมมอกนในภมภาคเพอจะไปตอสกบนอกอาเซยนในอนาคต ดงนน เราจะมความเขมแขงอยางไร ถงจะสกบเพอนๆในอาเซยนได และถาจะไปสในแบบอาเซยนเปนตลาดเดยว เราจะมาบรณาการเพ อส กบนอกอาเซยนอยางไร ทสำคญอกอยางคอ เรองการวจยและพฒนา ซงประเทศไทยยงใหความสำคญกบเรองนนอยเกนไปเพราะถา

ไมใหความสำคญกบการวจยและพฒนาแลวนน เมอไปถงจดๆ หนงมนจะตน และยงปจจบนมการตนตวเรองลขสทธ เรองสทธบตร ดงนนเราจงควรใหความสำคญกบการวจยและพฒนาใหมากๆ

• พส โลหารชน อธบดกรมสงเสรมอตสาหกรรม

ความสำค ญของอ ตสาหกรรมอาหารน นม ความสำคญตอระบบเศรษฐกจของประเทศไทยอยางยง แคการสงออกอยางเดยวกเก อบ 6 แสนลานบาท มสถานประกอบการอกหลายพนแหง แตการขบเคลอนกบหลายๆ ภาคสวนทเกยวของไมวาจะเปนภาคเอกชน ภาครฐ ภาควจยและพฒนา หรอภาคการเกษตร ยงไมคอยชดเจน เราจงมาหาแนวทางหรอแนวคดทจะผลกดนดานอตสาหกรรมอาหารไปพรอมๆ กน ในหลายๆ ประเทศกมการขบเคล อนอตสาหกรรมอาหารท เปน รปธรรมนาสนใจ โดยเฉพาะประเทศเนเธอรแลนดทม Food Valley เราจงไดนำแนวคด Food Valley เปนแนวทาง ในการขบเคลอนอตสาหกรรมอาหารในประเทศไทยดวย ซงกสอดคลองกบนโยบายของกระทรวงอตสาหกรรมทใหความสำคญกบการแปรรปผลตภณฑเกษตรอยางชดเจนมากยงขน

เราจงไดเรมดำเนนงานตามแนวคดของ Food Valley ซงหลกของ Thailand Food Valley นนเราพยายามมองภาพของอตสาหกรรมอาหารเปนองคประกอบหลกๆ 3 เร อง คอ 1. ผลตผลเกษตรทจะตองผลตปอนใหกบอตสาหกรรมอาหารตองมความแขงแรงพอควร คอผลตผลเกษตรมเพยงพอ คณภาพด ราคาทพอเหมาะ 2. ตวผประกอบการหรอสถานประกอบการ ซงผประกอบการตองมความชำนาญพอสมควร มคณภาพในการผลตพอสมควร 3. ทำอยางไรใหอตสาหกรรมอาหารไปตอยอดได ซงประเดนทสำคญคอ การวจยและพฒนา

กระทรวงอตสาหกรรมมความต งใจ มนโยบาย มงบประมาณ และกมหนวยงานทจะเคยงคไปกบภาคอตสาหกรรมซ งทางกรมสงเสรมอตสาหกรรมไดปรบโครงสรางของหนวยงานทจะมารองรบการขบเคลอน

สภาพ คลขจาย ผชวยรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม

พส โลหารชน อธบดกรมสงเสรมอตสาหกรรม

เกรยงศกด เทพผดงพร กรรมการผจดการ อำพลฟดส โพรเซสซง บจก.

วศษฐ ลมประนะ ประธานกลมอตสาหกรรม สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

อตสาหกรรมสาร 14

อตสาหกรรมสาร 15

อตสาหกรรมเกษตรแปรรปใหชดเจน ขณะนเราม สำนกพฒนาเกษตรแปรรป ภายใตกรมสงเสรมอตสาหกรรม ทจะมบทบาทในการประสานงานตางๆ ระหวางผลตผลเกษตรไปยงผประกอบการ ไปยงฝายวจยและพฒนาใหดมากขน และเมอดมากขนเรากเพมมลคาเพมของผลตผลเกษตรไดดขนตามไปดวย ซงสำนกพฒนาเกษตรแปรรปนอกจากจะทำการประสานงานแลวย งม การจ ดทำ ฐานขอมลในเรองของการวจยและพฒนา ทำการศกษาในแตละพนทตางๆ วามศกยภาพทจะเปน Food Valley ไดอยางไร ซ งเรากจะพยายามทำใหเกดประโยชนกบ SMEs ในวงกวางใหมากขน เราจะทำภารกจตางๆเคยงคไปกบภาคอตสาหกรรม จะไดเตบโตไปดวยกน

นอกจากน กรมส งเสร มอ ตสาหกรรมย งได จ ดโครงการตางๆ เพอทจะตอบโจทยใหกบผประกอบการอกหลายโครงการ กอยากจะเชญชวนเพอนๆ SMEs ถามปญหาเรองผลตภณฑ หรอมปญหาเรองประสทธภาพในองคกร เร องของการจ ดการ ก น กถ งกรมสงเสร มอตสาหกรรมได

• วศษฐ ลมประนะ ประธานกลมอตสาหกรรม สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย AEC ไมใชแคประเทศไทยเทานนทตนตว คนตางชาต

เขากเหนความสำคญเหมอนกนวาในภมภาคนมวตถดบเยอะมาก ทนจะเปนแองกระทะทหลายๆ คนจะมารวมกน หลายๆ อยางจะมารวมอยในแองกระทะอนน หลกของงานวนนคอ SMEs ซง SMEs ของไทยมผประกอบการรายใหญในอตสาหกรรมอาหาร นบคนได นบบรษทได มไมถง 5 บรษท ทเปนอตสาหกรรมขนาดใหญและไปลงทนตางประเทศ ส งท จะชวย SMEs ของเราไดน น การจดทำ Food Valley จะตอบโจทยได อนดบแรก คอ การวจยและพฒนา ซ งเปนนโยบายหลกของรฐบาล เราจะทำอยางไรใหมนมมลคาเพม อยางทกวนนคาแรงเพมเปน 300 บาท ความอยรอดของเอกชนคอหนไปหาอะไรทมนไมเหมอนคนอน เพอทจะไดขายของทแพงขนมาทดแทนกบคาใชจายทสงขน

พอ Food Valley มา อนดบแรกคอ งานวจ ย ทวประเทศทอยบนหงใหเอามาใช ผมไปดทเนเธอรแลนด Food Valley เขามตกแถว 4 ชนอนเดยว มพนกงานอยประมาณ 20 กวาคน จะไปดอะไรกไมม มแตโตะทำงาน

และแคมปสของ Food Valley กเหมอนในมหาวทยาลยเกษตร จะมบรษทดงๆ อยาง Nestle Kikkoman Heinz เปนตน มาตงออฟฟศอยรอบๆ มหาวทยาลย เพอเอาไวตองานวจยคอใหเดกในมหาวทยาลยคด แตไมจำเปนตองคดทงหมด คดมาเพยงแคกอนเดยวเปนจดเรมตน แลวเดยวทางบรษทใหญจะนำไปตอยอดเอง อนนคอความลบในภาคอตสาหกรรม

และทเนเธอรแลนดเขาไมไดทำวจยอยางเดยว เขาทำการตลาดดวย อยางบรษทไฮนซ ทำซอสมะเขอเทศ เขาใหท Food Valley วจยลกมะเขอเทศปลกใหญบางเลกบาง แตเครองบดขนาดมนมขนาดเดยว ทางไฮนซจงใหทำการวจยเมลดพนธปลกใหมนเทากนใหหมดจะไดไมเสยกำลงไฟ ใชเวลาในการวจย 3 ป ไดเมลดพนธออกมาลกเทากนหมดเลย แลวเปนลขสทธของไฮนซ

อยากใหทกทานเขาใจวา Food Valley จะชวยทานอยางไร ทกธรกจทกอตสาหกรรมอยากใหทางรฐไปชวย คณตองคดงานใหเขา คณมโจทยมาใหเขา แลวใหเขาชวย อตสาหกรรมอาหารของไทยจะมกระทรวงตางๆ เขามาเกยวของไมตำกวา 7 กระทรวง และมาตรฐานของหนวยงานทควบคมในดานตางๆ ซงมาตรฐานของอาหารกถอวาเปนมาตรฐานของประเทศ ตราบใดท มาตรฐานของอาหารหยอนยาน กเทากบมาตรฐานของประเทศหยอนยานไปดวย โดยภาพรวมแลวเราตองยอมรบในมาตรฐานเหลาน ถาเราไมมมาตรฐานเหลานเราสตางชาตไมได

• เกรยงศกด เทพผดงพร กรรมการผจดการบรษท อำพลฟดส โพรเซสซง จำกด

ผมทำธรกจเกยวกบอตสาหกรรมอาหาร มา 30 กวาป จาก 2 บรษท บรษทแรกคอ เทพผดงพร ซงทำเกยวกบมะพราวเปนหลก ดำเนนการมาตงแตรนคณพอ คณแม ตอนน นเราทำกะทข นมาสงออกไปอเมรกาเปนหลก ตอมากขยายไปยโรป ตอนนกสงออกไปทวโลก พรอมๆ กนเรากขยายไลนผลตภณฑ จากกะท กมพรกแกงยหอแมพลอย มผลตภณฑผกและผลไมกระปองทกชนด ยกเวนสบปะรด พอสญญาณดเรากมาทำโรงงานท 2 เปนบรษทใหม คอ อำพลฟดสฯ สงแรกททำคอ ผกผลไมสดสงออก เนนไปทญปนเปนหลก แตเมอจนเปดประเทศสนคากลมนเราไมสามารถสราคากบจนได อำพลฟดสกเรมหนกลบไปมองธรกจหลก คอกะทชาวเกาะ เรามอง

อตสาหกรรมสาร 15

อตสาหกรรมสาร 16

วายอดขายของ 2 บรษทปจจบนอยท 3,000 กวาลานบาท และ 2,400 กวาลานบาท รวมทง 2 โรงงานแลวเราใชมะพราวตอวน 800,000 ลก ถาเปด AEC ผมวามนจะเปนมหาวกฤตของเราถาเราไมมการเตรยมตว มหาวกฤตกคอ ประเทศไทยมมะพราวเปนอนดบ 6 ของโลก (อนดบหนงคออนโดนเซย) และมแนวโนมลดลงเรอยๆ เมอ 10 ปทแลวเรามพนทปลกมะพราวอย 2.5 ลานไร ปจจบนเหลอ 1.4 ล านไร และในป ท ผ านมาเจอป ญหาภ ยแล ง ตนมะพราวออนแอ แมลงเขาทำลาย ขณะนประเทศไทยตองมการนำเขามะพราวจากอนโดนเซยเกอบตลอดทงป ในป 2554 มะพราวในประเทศมราคาสงถงลกละ 20 บาท การนำเขามะพราวจากอนโดนเซยทำใหราคามะพราวในประเทศตกลง เหลอราคาลกละ 10 บาท ถงแมมะพราวของเราตองมการนำเขาแตกยงเปนทนาภาคภมใจวาการสงออกกะทสำเร จรปของเราเปนอนดบ 1 ของโลก เนองจากอาหารไทยยงไดรบความนยมสงอยในอนดบ 5 ของโลก และปจจบนมรานอาหารไทยอยทวโลก 23,000 แหง ซงทำใหผลตภณฑของเรายงเปนทตองการของตลาดอย

และในวนนเราไดฟง Food Valley ซงกเปนแนวทางออกทมนตรง และองคกรเราทำมานานแลว ซงผมไดเขารวมอบรมกบกรมสงเสรมและทำกจกรรมอยางจรงจงมาต งแตป 2549 ผลจากการท เข าร วมกจกรรมหลายๆ กจกรรมทำใหผมไดมองภาพของตวเองชดข น และ มการนำเทคโนโลยตางๆ เขามาใช ตงแตป 2549 จนถง ป 2553 เราไมเคยปรบราคาขายเลย แตเรามกำไรเพมขนทกป จากป 2549 เรามยอดขายอยท 700 ลานบาท และในป 2554 ขนาดนำทวมเรามยอดขายเพมขนเปน 2,400 ลานบาท

ทำอยางไรเราถงมกำไรเพมขนทกป มาจากการปรบปรงภายในองคกรนนเอง เราลดของเสยลง เราใชผลประโยชนของมะพราวใหมประโยชนทงลก โดยเรานำเปลอกมะพราวมาอดเปนเมดแขงๆ คลายกระสนไมซงนำมาใชเปนแหลงเชอเพลงใน Boiler แทนนำมนเตา เราประหยดคานำมนเตาตอเดอน 3 ลานบาท ใน 1 ปเราประหยดไดถง 30 กวาลาน สวนกะลามะพราว เราทำงานวจยรวมกบมหาวทยาลยสรนาร ซงขณะนผมเรมตงโรงงานแลว โดยนำกะลามะพราวมาเผาโดยกรรมวธ Gasification ซงในกระบวนการเผาจะไดแกสออกมากอนซงแกสทไดเรากนำมาปนเปนกระแสไฟฟาใชในโรงงานสวนกะลาทถกเผาแลว เรากอดดวยไอนำแรงดนสงเพ อให เก ดเป นรพร นข นมา ทำใหเก ด Activated carbon ทมมลคาสงมาก ซงนำไปใช ดดกลน ดดส ดดสารพษ ซงทกๆ โปรเจคทเกดขนลวนแลวมาจากการวจยและพฒนาทงหมด และเร องท สำคญอยางยงอกเรองคอนวตกรรมทางดานผลตภณฑกเปนเรองทสำคญมาก เพราะถาคณไมพฒนาอยางตอเนองคณจะสคแขงของคณไมไดเลย.

ทมา: การเสวนาหวขอ “อนาคตประเทศไทยสหบเขาอาหารและ AEC” เมอวนท 25 เมษายน 2555 โรงแรมเดอะ ทวนทาวเวอร กรงเทพฯ จดโดย: สำนกพฒนาอตสาหกรรมเกษตรแปรรป กรมสงเสรมอตสาหกรรม http://www.thai-aec.com/318#ixzz20IB3WdjS

อตสาหกรรมสาร 16

อตสาหกรรมสาร 17

ตนแบบเมองจวแตแจวดานอาหารไฮเทค เนเธอรแลนด หรอ ทคนไทยรจกกนในชอ ฮอลแลนด

ประเทศทมพนทเพยง 41,500 ตารางกโลเมตร ประชากรแค 16.6 ลานคน ไดสรางแรงบนดาลใจใหกบวงการอตสาหกรรมอาหารทวโลกครงสำคญ โดยทาทายความคดทเปนไมได ใหเปนจรงได ดวยการเดนตามแนวคดโมเดลของ Silicon Valley ซงรจกกนดในโลกไอทวาเปนโมเดลของเมองสมยใหม ทวถชวต เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม ขบเคลอนไปขางหนาอยางมชวตชวา ดวยธรกจทเปยมดวยนวตกรรม เปนเมองไฮเทคทคนหลงใหลไอททกคนอยากเปน ทน เปนแหลงรวมบรษทชอดงของโลกโดยม

Global Bizเรอง: โดย จต ผลญ

Food Valley NL พมพเขยวหบเขาอาหารโลก ทนททกรมสงเสรมอตสาหกรรม ผดโครงการ Thailand Food Valley ขนมา ผคนในวงการกคนหาทมาและความหมายของคำนอยางกวางขวาง จนไดทราบวาตนคดของโครงการนม Food Valley ของประเทศเนเธอรแลนดเปนตนแบบ จงขอนำรปแบบของ Food Valley อนโดงดงของตนฉบบ มาเลาสกนฟง

อตสาหกรรมสาร 17

อตสาหกรรมสาร 18

แตถ อว าเปนแหลงอตสาหกรรมท ใหญเปนอนดบ 2 ของโลกรองจากประเทศสหรฐอเมรกา โดยผลตภณฑทประเทศเนเธอรแลนดสงออกกเปนผลตภณฑประเภทเนอสตว นม ชส โดยอตสาหกรรมอาหารของเนเธอรแลนด ม แรงงานอย ในอตสาหกรรมประมาณ 137,000 คน นอกจากอตสาหกรรมอาหารแลว ทางเนเธอรแลนดยงมโลจสตตกตางๆซงเปนสวนสำคญในการนำอาหารไปสมอ ผบรโภค ในสภาพทสด ใหม ในประเทศเนเธอรแลนดมอตสาหกรรมอาหารใหญๆมากมาย เชน ไฮเนเกนยนลเวอรและในอตสาหกรรมอาหารนน นวตกรรมเปนคำตอบทสำคญในการประกอบอตสาหกรรมอาหารท ประเทศเนเธอรแลนด ซงมแนวโนมไปในทางอาหารเพอสขภาพ เชน อาหารตอตานความอวน อาหารออรแกนค อาหารปลอดสารพษ ซงปจจยทสำคญกคอ ความรวมมอจาก ผประกอบการ ภาครฐ และสถาบนวจยตางๆรวมมอกน ในการวจยและพฒนาเพอใหเกดผลตภณฑใหมๆ ขนมา Food Valley ในประเทศเนเธอรแลนด สงสำคญ ไมไดอยทตวตก อาคารตางๆ แตสงสำคญคอ แนวคด วธคด ทประเทศเนเธอรแลนด ในสวนของภาคเอกชนเปนผผลกดนใหเกดงานวจยทางดานอตสาหกรรมอาหาร โดยใน Food Valley มศนยวจย 21 แหง มบรษทประมาณ 70 บรษท ซงไมเฉพาะบรษทในประเทศเนเธอรแลนดเทานน ยงมบรษทของประเทศญป น อยาง kikoman ไปเขารวมใน Food Valley นดวย นอกจากนนยงมอตสาหกรรมผลตเครองจกร

สำนกงานใหญอยใน Silicon Valley ระดบโลกทงนน เชน Adobe, AMD, Agilent, Apple, Asus, Cisco, eBay, Google, HP, Inte l , Maxtor , Nat iona l Semiconductor, Oracle, SanDisk, Sun, Symantec, Yahoo เปนตน

เนเธอรแลนด ร ดวาคงไมสามารถสรางเมอง ไฮเทคดานไอทอยางเชนทสหรฐอเมรกาทำขนมาได จงมองหาศกยภาพของตวเอง ซงมชอเสยงดานการวจยสาขาการเกษตรและชวเทคโนโลยเปนทนอยแลว จงหนมาทำ“Food Valley” โดยคงไวซงความไฮเทคเหมอนกนแตเนนเฉพาะอตสาหกรรมอาหารทตอบสนองคนไดทวโลก และปจจบนนกเปนแหลงพฒนาอตสาหกรรมอาหารทลำหนาและประสบความสำเรจพอๆ กบ Silicon Valley เลยทเดยว การทเนเธอรแลนดสามารถแปรองคความรทไดจากการวจยและพฒนาทลำหนาเหลานนใหเปนรปธรรม นำไปสผลตภณฑทสรางมลคาทางธรกจ ภายใตโมเดล Food Valley จงกลายเปน Case study ของการขบเคลอนเศรษฐกจดวยความร จงไมนาแปลกใจทความสามารถการแขงข นของเนเธอรแลนดในอตสาหกรรมอาหารและ ชวเทคโนโลยจะรงลำดบตนๆ ของโลกเสมอ และเปนจดแขงทชวยดงดดการลงทนจากตางประเทศอกดวย

หวใจของ Food Valley Ms. Daphne Dernison ทานทตทปรกษาดาน

อตสาหกรรมเกษตรประเทศเนเธอรแลนดประจำประเทศไทย กลาววา ประเทศเนเธอรแลนดเปน ประเทศเลกๆ มขนาด 1 ใน 3 ของประเทศกมพชา

Ms. Daphne Dernison

อตสาหกรรมสาร 18

อตสาหกรรมสาร 19

กลเพอผลตและแปรรปอาหาร ทประเทศเนเธอรแลนดไมไดเดนทางดานอตสาหกรรมอาหารเพยงอยางเดยว บรษททผลตเครองจกรกลสำหรบใชในอตสาหกรรมอาหารกมความสำคญดวยเชนกน โดยมถง 235 บรษท

Food Valley จะเนนสนบสนนการคดคนใหมๆ ดานอาหาร ทำหนาทเปนศนยประสานระหวางผเปนเจาขององคความรกบภาคธรกจ และสนบสนนการสรางเครอขายความร โดยเอออำนวยใหภาคธรกจ สถาบนวจยและผเชยวชาญ ทำงานรวมกน รวมถงทำการศกษาในหวขอเฉพาะตางๆ และสนบสนนการจดตงบรษท start-up และการจดตงธรกจของนกลงทนตางชาต (รวมถงการตงถนทอยของ expats และครอบครว) ในพนทนดวย

เนรมตรผลผลตอาหารดวยงานวจยไฮเทค ตวอยางผลความสำเรจจาก Food Valley มมากมาย

อยางเชน กรณบรษท Kikkoman ซงมาจดตงศนยวจยพฒนาคณภาพ และรสชาตผลตภณฑท Food Valley เพอชวยปรบรสชาตของซอสถวเหลองของญปนใหถกปากคนยโรปมากขน และเมอไดผลตภณฑทมนใจวาขายไดดในตลาดยโรป Kikkoman จงเขามาจดตงบรษทในตอนเหนอของเนเธอรแลนดเพ อผลตซอสถ วเหลองสำหรบยโรปโดยตรง แทนการนำเขาซอสทผลตจากญปน

ไฮนซ เจาตลาดซอสมะเขอเทศทวโลก กไดตงบรษทอยทนดวยเชนกน โดยให Food Valley ชวยตอบโจทยเรองกระบวนการผลตในโรงงาน โดยคดคนนวตกรรมมาชวยลดความสญเสยในระหวางการผลตใหเหลอนอยทสด ซงกอนหนาน มะเข อเทศท เข ามาในโรงงานจะมหลายขนาด แตเครองบดของโรงงานมแคขนาดเดยว ลกทเลกหรอใหญเกนไปจงตองคดออก โจทยททมงาน Food Valley ไดรบคอ วจยหาสายพนธมะเขอเทศทปลกออกมาใหไดผลทมขนาดเทาก บเคร องบดและเทาก นทกลกโดยไมห นและปลอด GMO หลงจากนน 3 ป สายพนธมะเขอเทศทเกดจากแนวคด นาอศจรรยดงกลาวกไดทำการปลกและใหผลผลตออกมา

นอกจากน ยงมการวจยของธรกจเนเธอรแลนดเพ อหาลกษณะเฉพาะของอาหารทมสวนประกอบเหมาะกบวตถประสงคการนำไปใช เชน นมทมสารอาหารเปนประโยชนตอสขภาพคน นมท ม ส วนประกอบเหมาะแกการผลตเนยแขง หรอไขเสรมคณคาทชวยยบยงโรคตาบางชนดในผสงอาย เปนตน จงเหนไดวา Food Valley พยายามตอบสนองความตองการของตลาด โดยเฉพาะอยางยงเมอผบรโภคในยโรปมแนวโนมทตองการอาหารสขภาพเพมขนเรอยๆ และผลตภณฑอาหารจำเปนตองอาศยการวจยและพฒนาสงขน

ตอยอดเชงลกและกวาง สานตอความเปนหนงโลกอาหาร

Food Valley ยงตอยอดศกยภาพเมองอาหารไฮเทคในเชงลก อาท ดานธรกจกจดงาน Food Valley Expo งานแสดงสนคาและนวตกรรมดานอาหารประจำประดบนานาชาต ทรวบรวมผทเกยวของดานเกษตรกรรมระดบทองถ นและนานาประเทศ ท งรฐบาล ผประกอบการ สถาบนวจย และหนวยงานตางๆ โดยแตละปจะมการโชวนวตกรรมลาสดทผลตจาก Food Valley มการเสวนาโดยวทยากรซงสวนใหญจะเปนผบรหารระดบสงของบรษทอาหารยกษระดบโลกทเปนสมาชกของ Food Valley มารวม กจกรรมในงานยงมการประกวดผลงานดานนวตกรรมระหวางสมาชกของ Food Valley ดวยกนเอง โดยมจดมอบรางวลในงานดวย

สวนทางดานวชาการ Food Valley ไดดำเนนผานมหาวทยาลยทตงอยในโครงการ ไดจดใหทนแก นกศกษาทวโลก ในไทยรจกกนในนาม ทนฟดแวลลย แอมบาส ซาเดอร เปนทนทจะใหแกนกเรยนตางชาตทมความตงใจจะทำงานในดานอาหารและงานวจยดานวทยาศาสตรสขภาพ ทนนเปนทนจากองคกร

อตสาหกรรมสาร 19

อตสาหกรรมสาร 20

ท ช อฟ ดแวลล ย ภายใตมหาวทยาลยวาเกนนงเก น Nutriakt และความรวมมอระหวางบรษทขามชาต 10 บรษท บรษทเหลาน จะใหนกเรยนท มศกยภาพสงไดมโอกาสฝกงานกบบร ษ ทเป นระยะยาวพเศษหน งป ในเขตฟ ดแวลล ย (หบเขาอาหาร) ทนน มความต งใจท จะใหนกเรยนไดสรางเครอขายกบบรษททมธรกจอยในประเทศของนกเรยนนนๆ

ทนประกอบดวย • สำหรบนกเรยนทเขาศกษาปรญญาโทในมหาวทยาลย

วาเกนนงเกนแลว จะไดเขาฝกงานเปนเวลา 1 ป พรอมรบคาใชจายตอเดอน เดอนละ 800 ยโร และจะไดรบคาเลาเรยนเปนเวลา 6 เดอน เน องจากจะตองเรยนเพ มเตมอก 6 เดอนทดแทนเวลาทใชฝกงาน

• ทนการศกษาสำหรบนกเรยนตางชาต เพอเขาศกษาปร ญญาโทท มหาว ทยาลยวาเกนนงเก น รวมไปถง การฝกงานเปนเวลา 1 ป ขนอยกบนกศกษาแตละคน โดยมลคาสงสดทนกศกษาจะไดรบคอทนการศกษาสำหรบปรญญาโทเตมโปรแกรม (ประมาณ 10,000 ยโรตอป) รวมไปถงคาใชจายตอเดอน เดอนละ 800 ยโร ตลอดชวงทฝกงาน และคาเลาเรยนเพมเตมอก 6 เดอน ทดแทนเวลาทใชฝกงาน

สาขาวชาทเปดรบไดแก การเกษตร ปาไมและประมง วศวกรรม วทยาศาสตรส งแวดลอม การแพทยและวทยาศาสตรสขภาพ วทยาศาสตรธรรมชาต

Thailand Food Valley ความหวงใหมของวงการอาหารไทย

ความนาอศจรรยของงานวจยทเพมมลคามหาศาลทางธรกจของ Food Valley ทำใหประเทศผ ส งออกอาหาร ท วโลกเร มมอง Food Valley เปนตนแบบสำหรบพฒนาอตสาหกรรมอาหารของตนอยางแพรหลาย รวมถงประเทศไทย

อางอง • หนงสอพมพฐานเศรษฐกจ www.thanonline.com • www.foodvalley.nl • www.foodvalleyexpo.nl • www.wur.nl

กมนกธรกจอาหารถายทอดแนวคด Food Valley ขนมาหลายป โดยมองวาพนฐานดานเกษตรและอาหารของไทยมความแขงแกรงอยแลว มธรกจอาหารทหลากหลายและสงออกไปทวโลก มคลงความรเกยวกบอาหารทไดรบตกทอดมาอยกไมนอย โดยผทเหมาะสมจะรเรมและขบเคล อน Food Valley คอรฐบาล เพราะถอเปนนโยบายระดบชาตทตองใชเงนทนและการสนบสนนจากทกภาคสวน

ถงแมวาการรเรมโครงการ Thailand Food Valley จะคลอยหลงครวไทยสครวโลกทมองกนวาสวนใหญทผานมาเปนการเนนทปลายนำมากกวาตนนำหลายป แตดวยวตถประสงคทชดเจนโดยเฉพาะการเนนหนกไปท งานวจย คอเร มท ตนนำ จงเปนท คาดหวงกนวาโครงการดงกลาว จะเปนการผลกดนใหประเทศไทยกาวกระโดดไปขางหนา เขาสยคอตสาหกรรมไฮเทคอยางเตมตว พลกบทบาทจากผผลตคณภาพด แตขายไมไดราคา มาเปนผกำหนดทศทางอตสาหกรรมอาหารดวยผลตภณฑทเปยมดวย “มลคาเพม” นนเอง.

อตสาหกรรมสาร 20

อตสาหกรรมสาร 21

Special Talkเรอง: ณรงค รจำ

ดร.วฑรย สมะโชคด ปลดกระทรวงอตสาหกรรม ไดสะทอนภาพโครงการ Thailand Food Valley ในเบองตนใหเหนเปนภาพชดเจนไวดงน

ทมาของโครงการ Thailand Food Valley

สบเน องจากทกระทรวงอตสาหกรรมมภารกจ ในการเสรมสรางสมรรถนะดานตางๆ ใหกบผประกอบการอตสาหกรรมในทกสาขาอตสาหกรรม โดยเฉพาะอยางยงสาขาอตสาหกรรมอาหาร ซงมบทบาทสำคญอยางยงตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ โดยสรางรายไดจากการสงออกและกอใหเกดการจางงาน

จำนวนมาก ในปงบประมาณ 2555 กระทรวงอตสาหกรรมไดประยกตแนวคดเรอง “หบเขาอาหาร” หรอ Food Valley ซงเปนแนวทางทหลายประเทศโดยเฉพาะในทวปย โรปและเอเช ย อาท ประเทศเนเธอรแลนด สวเดน เกาหลใต และประเทศจนใชเปนแนวทางใน การพฒนาอตสาหกรรมอาหารจนเตบโตอยางตอเนอง มาผลกดนใหเกดขนในประเทศไทย เพอเสรมสรางใหอตสาหกรรมอาหารมความสามารถ

ดร.วฑรย สมะโชคด ปลดกระทรวงอตสาหกรรม ดน Thailand Food Valley สรางภมอตสาหกรรมอาหารไทย รบมอเศรษฐกจโลก

อตสาหกรรมสาร 21

อตสาหกรรมสาร 22

ผประกอบการ SMEs โดยเฉพาะกลมอตสาหกรรมอาหารแปรรปและอตสาหกรรมท เก ยวของกบการแปรรปผลผลตการเกษตร

3) เพอใหผประกอบการสามารถจดทำแผนกลยทธสำหรบธรกจ (Roadmap) ทงเชงรกและเชงรบในการดำเนนกจการในยค AEC และพรอมทจะสรางเครอขายความรวมมอระหวางประเทศ เพอเพมโอกาสทางการผลตและการตลาดในอนาคตทจะถงน

ทงน กำหนดการสมมนาม 2 วน ประกอบดวยการใหความรกบผประกอบการในเรองของ Thailand Food Valley และ ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน รวมทงการวเคราะหสถานภาพปจจบนของกจการของตน จนสามารถกำหนดกลยทธ และ Road Map ของกจการของตนได โดยม ผ เข าร วมการส มมนาประมาณ 150 คน.

ดำเนนธรกจไดอยางคลองตว เกดการเชอมโยงการผลตซงกนและกน กอใหเกดการใชวตถดบในการผลตอยางคมคา ผลตผลตภณฑไดมาตรฐานเปนทยอมรบ ทงดานคณภาพและความปลอดภย อนจะสงผลใหอตสาหกรรมอาหารของไทยเตบโตและมขดความสามารถในการแขงขนเพมขน

การรเรมโครงการนเปนสวนหนงของการเตรยมพรอมเขาส AEC ดวย

ถกตองครบ เปนททราบกนดวาในอก 3 ปขางหนาหรอในป พ.ศ. 2558 ผประกอบการอตสาหกรรมจะตองเผชญกบการเกดข นของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community: AEC) ซ งนบเปนทงโอกาสและความทาทายของอตสาหกรรมอาหารของไทยดวยเชนกน ทจะตองดำเนนธรกจภายใตสภาพแวดลอม ท ม การแขงข นสงข น ตามกตกาของประชาชาตในอาเซยน ท ม จ ดม งหมายหลกในการนำภมภาคไปส การเปนตลาดและฐานการผลตรวมกน (Single market and Production Base)

ดงน น กระทรวงอตสาหกรรม โดยกรมสงเสรมอตสาหกรรม ในฐานะหนวยงาน ท มบทบาทหนาท สำคญในการสงเสรม สนบสนน และพฒนาอตสาหกรรม โดยเฉพาะวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) และว สาหกจช มชนในประเทศ ใหม ความเข มแข ง สามารถแขงข นได ในตลาดโลก จ งได ร วมกบกล มอตสาหกรรมอาหาร สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย จดสมมนา “SMEs Roadmap: เปดแนวรกบก AEC” ขนมา

วตถประสงคของการสมมนาคออะไร วตถประสงคของการสมมนาม 3 หวขอ ไดแก

1) เพอใหผประกอบการในกลมอตสาหกรรมอาหารและอตสาหกรรมทเกยวของ ไดรบทราบแนวคดการดำเนนงาน Thailand Food Valley เพอสนบสนนใหเกดการพฒนาการประกอบการอตสาหกรรมอาหารตลอดหวงโซอปทาน สามารถใชเทคโนโลยท ท นสมยมการนำผลงานวจยพฒนา หรอ R & D มาตอยอดในเชงพาณชยอยาง มประสทธภาพ และเปนแนวทางสวนหนงทจะชวยให ผประกอบการ SMEs ไทยสามารถเขาส AEC อยางเขมแขง ทงน ไดรบเกยรตจาก Ms. Daphne Dernison อครราชทตท ปรกษาดานการเกษตรประเทศเนเธอรแลนดประจำประเทศไทย มาเปนวทยากรบรรยายพเศษ พรอมทงการเสวนาแลกเปลยนมมมอง แนวคดของผแทน ภาครฐ – ภาคเอกชนในการผลกดนใหเกด Thailand Food Valley เพอการพฒนาอตสาหกรรมอาหารของไทย

2) เพอสรางความตระหนกและความร ความเขาใจถงผลกระทบท จะเกดข นจากการเขาส AEC ใหกบ

อตสาหกรรมสาร 22

อตสาหกรรมสาร 23

Interviewเรอง: วนพธ หงษาชาต

วนเพญ รตนกงวาล ผอ. สำนกพฒนาอตสาหกรรมเกษตรแปรรป แหลงตนนำโครงการ Thailand Food Valley

จดเรมตนของแนวคด โครงการ Thailand Food Valley

ในฐานะทเราสมผสกบผประกอบการมาโดยตลอด โดยเฉพาะดานอาหารและเกษตรเหนวายงมความจำเปนทจะตองยกระดบอยางจรงจงในการแปรรปผลตภณฑทางการเกษตรใหมมลคาเพมและมผลตภณฑทหลากหลายตอบสนองความตองการของตลาดมากขน จงไดศกษาแนวทางการพฒนากลมอตสาหกรรมอาหารในประเทศตางๆ ทงในยโรปและเอเชย ทมความกาวหนาทางเทคโนโลย การแปรรป พบวาหวใจสำคญททำใหประเทศเหลานนเปนแหลงผลตอาหารแปรรปถงขนทเรยกวา Food Valley นน อยทการนำผเชยวชาญหรอนกวจยเขามาชวยสนบสนนภาคเอกชนใหสามารถคดคน วจย พฒนาผลตภณฑทม มลคาเพมอยางตอเนอง ทำใหเกดผลตภณฑใหมๆ ทมคณภาพสงขน จดนเองทสำนกพฒนาอตสาหกรรมเกษตรแปรรปไดมการรเร มโครงการ โดยระยะแรกไดอาศยความรวมมอจาก ผเชยวชาญของสำนก และประสานงานความรวมมอกบ นกวจยจากหนวยงานตางๆ เปนเครอขายทมงเนนการวจยและพฒนาสนบสนนอตสาหกรรมอยางครบวงจร ตงแต ตนนำจนถงปลายนำ รวมทงสนบสนนปจจยทเออตอการประกอบการแปรรปอ นๆ เชน การพฒนาดานความร วธการผลต การลดตนทนในการแปรรป การปรบปรงระบบการผลตเขาส มาตรฐานสากล เพ อสรางความม นคง ในคณภาพและความปลอดภยของผลตภณฑอาหารไทย

ผอ.วนเพญ รตนกงวาล แมทพแหงสำนกพฒนาอตสาหกรรมเกษตรแปรรป ซงเปนหนวยงานใหมของกรมสงเสรมอตสาหกรรม เปดตวหนวยงานนดวยโครงการระดบยกษทมชอวา “Thailand Food Valley” เปนโครงการสำคญทวางอนาคตอาหารไทยใหยนอยในระดบแถวหนาของอาหารโลก โดยมผบรหารระดบยกษใหญอยางรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม ปลดกระทรวงอตสาหกรรม และอธบดกรมสงเสร มอตสาหกรรม รวมมอวางนโยบายผลกดนโครงการ “Thailand Food Valley หรอ หบเขาอาหารของไทย” เพ อใหเปนหนวยงานหลกในการปน ผประกอบการอตสาหกรรมอาหารและอตสาหกรรมเกษตรแปรรปอาหาร ใหมความแขงแกรงทกดาน พรอมทจะยนในเวทโลกไดอยางมนคง นบเปนภารกจททาทายผอ.คนใหมทมสายเลอดเกษตรกรเตมตวอย ไมนอย

อตสาหกรรมสาร 23

อตสาหกรรมสาร 24

จดเดนของโครงการ “หบเขาอาหารไทย”

โครงการ Thailand Food Valley เปนโครงการท สนบสนนอตสาหกรรมเกษตรแปรรป โดยเฉพาะกลมแปรรปอาหารใหมมลคาเพมมากขน สามารถเตบโตและขยายตลาดทงภายในและตางประเทศ ซงรวมทงการเขาสกลมประชมคมเศรษฐกจอาเซยน หรอ AEC ทจะกำลงมาถง โดยมงเนนสรางระบบทแขงแกรงจากความรวมมอของหนวยรวมตางๆ ทจะผลกดนใหผประกอบการสามารถ ตอยอดพฒนาผลตภณฑใหมลคาเพ มมากย งกวาในปจจบน โดยเบองตนไดกำหนดกลมผลตภณฑเปาหมาย อยางในภาคเหนอจะเนนผลตภณฑกลมแปรรปผก ผลไม ภาคอสานจะเนนแปรรปเนอสตว เปนตน หนวยงานของเรา ซ งเปนหนวยเช อมโยงหรอหนวย Matching ระหวาง ผประกอบและนกวจยทงหลาย เพอรวมมอกนสรางมลคาและพฒนาผลผลตการเกษตรใหเปนผลตภณฑตางๆ โดยผลสำเรจปลายทางสามารถครอบคลมตอบสนองผบรโภคในทกกลมไดนนเอง ไมเพยงแตประเทศไทยเราเทานนทมโครงการลกษณะน ยงมหลายประเทศไดเรมดำเนนการพฒนาอตสาหกรรมเกษตรแปรรปตามรปแบบน เชน ประเทศเกาหลใต หรอ จนเองกดำเนนการลกษณะนเชนกน เราจงมองวาเปนเรองทดจะชวยกนสนบสนนใหผประกอบการไดรบความสะดวกยงขนในการประกอบธรกจอยางคลองตว จะไดเตบโตอยางรวดเรวในลกษณะเปนเครอขายชวยเหลอเกอกลกน ดานนกวจยเองกไดพฒนางานวจย ทใชงานไดจรงเหนเปนรปธรรม สามารถนำผลผลตของเกษตรกรมาเพมมลคาอยางคมคา

นอกจากน จดเดนของโครงการอกประการหนง คอ การพฒนาฐานขอมลโดยเฉพาะดานกลมอตสาหกรรมอาหารแปรรปทจะชวยผประกอบการหรอผสนใจเขามาประกอบการไดศกษา คนควาอยางกวางขวาง เพอนำไป ตอยอดผลตผลตภณฑตางๆ อยางมากมาย ซงจะเปน การเสรมภาพลกษณประเทศไทยเปนแหลงรวมทแขงแกรงเร องอตสาหกรรมอาหาร และมความพร งพรอมดวย หนวยงานสนบสนนตางๆ

ความคาดหวงกบภารกจระยะเรมตน กตองยอมรบวาชวงแรกยงเหนภาพไมคอยกวางนก

แตพอดำเนนการไปไดระยะหนงภาพกคอยๆ มา โดยภาพรวมของการทำงานเรามหนาทชวยเหลอในการจดหาจดให อะไรทผประกอบการตองการ เรากพรอมชวยใหคำปรกษา รวมทงจดหาผเชยวชาญ/นกวจยทจะเขาไปชวยผประกอบการใหไดรบองคความร สามารถพฒนาผลตภณฑ ซงเราเนนความสำคญ คอ การเพมมลคา รวมทงการเชอมตอไปยงภาคเกษตรกรสมยใหมท จะตองมความรเร องธรกจเกษตรสามารถจดการฟารมใหไดผลผลตทจะเปนวตถดบในการแปรรปเปนอาหารท ม ค ณภาพ สรางผลกำไรตอบแทนเกษตรกรอยางคมคามากทสด ภาพหลงจากนจะไดเหนความรวมมอทชดเจนของ 3 ภาคสวน ไดแก หนวยงานราชการ หนวยงานวจย และหนวยงานภาคเอกชน ทจะรวมมอผนกกำลงขบเคลอนใหไทยเปนดนแดนแหงอาหารตามแนวคด Thailand Food Valley

อตสาหกรรมสาร 24

อตสาหกรรมสาร 25

เดนเครองวางแผนสเปาหมายทกรปแบบ ในภาพรวมของสำนกพฒนาอตสาหกรรมเกษตร

แปรรป ในปหนาเราจะเนนหลกในการพฒนาอตสาหกรรมเกษตรแปรรป ตลอดหวงโซอปทาน โดยจะดทงตนนำ คอ กลมเกษตรผผลตวตถดบในการแปรรป กลางนำ ไดแก ผแปรรป สวนปลายนำ ไดแก ผนำผลตภณฑออกจำหนาย ทงน สำนกไดสรางความรวมมอกบหนวยงานตางๆ เชนกระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงการพาณชยและอนๆ จะรวมกนทำแผนงานและทำงานรวมกบสวนตางๆ

สำหรบกจกรรมหลกททางสำนกใหความสำคญ คอ สงเสรมใหเกษตรกรในชมชนสามารถแปรรปผลผลตการเกษตรเบองตน เพอสรางมลคาเพมใหแกผลผลตท ตกเกรด หรอผลผลตทลนตลาด เพอลดความสญเสย ซงจะเปนตวกระตนใหเกดความสนใจในการแปรรปอยางกวางขวาง รวมทงสงเสรมเรองการแปรรปใหไดสนคาอาหารทมคณภาพ สะอาด ปลอดภย ไดมาตรฐาน ซงจะแบงเปนการแปรรปขนตนสำหรบอาหารทวไป รวมไปถงการแปรรปข นสงสำหรบผลตภณฑท เปนวตถดบใน การผลตสนคาอนๆ ยกตวอยางเชน ภาคเหนอซงผลตชา เรากเรมจาการพฒนาวตถดบใหมคณภาพ จากนนกหาทางเพมมลคาทางตรง รวมทง เพมมลคาทางออมใหยงสงขนไป อยางการนำไปแปรรปเปนผลตภณฑเพ อส ขภาพ เครองสำอาง เปนตน ในขณะเดยวกนชวงนเอง เรายงเนนการสรางเครอขายผประกอบการและเสรมองคความรเรองระบบมาตรฐานตาง ๆ อาท GMP

อกดานหนงในสวนของโครงการ Thailand Food Valley เราจะเรมเนนดงเครอขายนกวจยลงสพนทตางๆ ซงเราเองใหความสำคญกบการตอบสนองความตองการของผประกอบการดวยวาอยากใหทางเราเสรมความแขงแกรงในจดใดหรอขนตอนใด เพราะถาเราสนบสนนไมตรงจดจะทำใหเสยเวลาไมเกดประสทธภาพ จากทผานมาทไดลงพนทพบปะผประกอบการ เราไดการตอบรบจากผประกอบการเปนอยางด ดวยมงหวงวาโครงการนจะชวยเหลอพวกเขาใหเขาถงผเชยวชาญหรอนกวจยไดมากและงายขน เพราะเขาเองกรอผเชยวชาญมาชวยสรางความรและชชองทางแกไขปญหาใหเปนการตอยอดไปดวยกนกบแบงเปนทมเดยวกน คอ เปนทงการสรางพนธมตร สรางเพอน สรางความร กนาจะเปนรปแบบทไปไดไกล แตกตองใชเวลาในการตอยอด

อกสวนหนงทเราหวงไว คอ การสรางดาวรง เพราะเราคงชวยผ ประกอบการไดไมท วถงในระยะแรก ดงน น เราหวงวาดาวร งท ผานการสงเสรมหรอสนบสนนดวยกจกรรมตางๆ ทง การอบรม การรบบรการจากผเชยวชาญ/

สำนกพฒนาอตสาหกรรมเกษตรแปรรป กรมสงเสรมอตสาหกรรม ถนนพระรามท 6 เขตราชเทว กรงเทพฯ 10400 โทรศพท 0 2202 4537

นกวจย เมอกาวหนาเจรญเตบโตจะเปนสวนหนงในการกระตนใหเกดความตนตวในการมงม นพฒนาสนคาให มคณภาพและมลคาสงข น เปนท งตวอยางท ดในกล ม ผประกอบการ รวมถงเปนพเลยงชวยแนะนำใหกบผประกอบการรายอนๆ ซงเปนการขยายผลแบบดาวกระจาย ตอไป

แนะผประกอบการปรบตวรบมอ AEC ผประกอบการตองปรบปรงพฒนาผลตภณฑไปเรอยๆ

ทงรปลกษณและคณภาพ ไมเชนนนธรกจกอยยากเพราะโลกและความตองการของผบรโภคกเปลยนไป อยางกระแสอาหารเพอสขภาพทตอนนกำลงบม ในฐานะผผลตกตองยกระดบตวเองเพอพฒนาใหเขากบความตองการดวย Thailand Food Valley จงเปนเหมอนเครอขายผประกอบการเพอชวยเสรมใหมความแขงแกรงตรงน เพ อตอยอดธรกจไปยงอาเซยนหรอนานาประเทศไดอกดวย หรอตอไปเราอาจเปนศนยกลางในการแปรรปวตถดบในอาเซยนกอาจเปนไปได

อตสาหกรรมสาร 25

อตสาหกรรมสาร 26

อทยานวทยาศาสตรอาหาร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร KU Food Science Park ตอยอดงานวจยอาหารจากหงสหาง

Informationเรอง: วนพธ หงษาชาต

รศ.ดร.สร ชยเสร คณบดคณะอตสาหกรรมเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ไดเผยในงาน เสวนา “การสรางความเขมแขงของ ผประกอบการอาหารในการกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน”

โดยเนนยำจดยนและ จดเดนดานงานวจย และบรการวชาการของมหาวทยาลย ทจะชวย สรางความแขงแกรงใหผประกอบการอาหารไทยไดเปนอยางด ทงน หากภาคเอกชนยอมลงทนสรางฝาย R&D ขนภายในดวย จะยงชวยทำใหเปาหมายของบรษทกาวสจดมงหมายทตงไวไดเรวขน เนองจากไมมใครรเปาหมายของบรษทไดดเทาคนในบรษทเอง

“เอกลกษณของมหาวทยาลย กคอ มงสรางสรรคแหงแผนดน เพอความกนดอยดของชาต ไมวาจะทำงานวจยอะไร เรามงทจะทำใหประเทศไทยกนดอยด ไมวาจะเปนคณะเกษตร คณะประมง คณะวนศาสตร หรอ คณะอตสาหกรรมเกษตร มงทำงานวจยเพอใหประเทศไทยกนดอยด จากประสบการณการทำงานวจยจะเจอปญหาเวลาทจะพดคยกบบรษทตางๆ

อตสาหกรรมสาร 26

อตสาหกรรมสาร 27

คอนขางมาก เน องจากความหมายของคำวา ‘วจย’ กบ ‘วชาการ’ และ ‘บรการวชาการ’ ทางนกวจยหรออาจารยมหาวทยาลยจะมความหมายของคำเหลานชดเจนอยในใจเขา กคอ ‘วจย’ กคนละเรองกบ ‘วชาการ’ และคนละเรองกบ ‘บรการวชาการ’

การวจย คอการสรางองคความรหรอสรางวชาการเอาขนไปเกบไวบนหง และเรากตองม บรการวชาการ คอ เอางานวจยบนหงมาใช ดงนนปญหาสวนใหญกคอ การไปหยบงานวจยมาใช ซงเปนสงทประเทศไทยขาดเมอเทยบกบประเทศอนๆ เราจงตองมาเนนในเร องของการนำงานวชาการมาใช ซ งก เป นส วนหน งในก จกรรมของ Food Science Park ซงสถาบนอาหารกำลงรบไปดำเนนการ

หน าท หล กของอ ทยานว ทยาศาสตร ทางอาหาร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร (KU Food Science Park) คอศนยกลางในการใหความรแกผประกอบการไทย ซงจะใชจดแขงจากโครงสรางพนฐานดานตางๆ 4 ดานของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรผนแปรเปนบรการวชาการทรองรบภาคเอกชนไดอยางตรงจด โครงสรางพนฐานทง 4 ประกอบดวย 1.พนท ซงใชพนทขอบมหาวทยาลยทงสวนกลาง และภมภาคทงหมด 2.หองปฎบตการเฉพาะทาง ท มจำนวนรวมท งส นใน 3 วทยาเขตถง 55 หองปฎบตการ 3.ศนยความเปนเลศและองคความร มหาวทยาลยมศนยความรตางๆมากมาย อาท ศนยนวตกรรมวทยาการอาหาร (KU-FIRST), ศนยความเปนเลศทางนวตกรรมขาว (Center of Excellence on Rice Inovation), ศนย ว ทยาการข นสงเพ อเกษตรและอาหาร (Center of Advanced Studies for Agriculture and Food), ศนยประกนคณภาพอาหาร (Food Quality Assurance Center) ระดบสากล เปนตน 4.ผเชยวชาญ ผเช ยวชาญและนกวจยดานอาหาร ของมหาวทยาลย ไมนอยกวา 200 คน รวมถงผเชยวชาญทมประสบการณใหบรการทปรกษา มากกวา 100 คน

หน งในตวอยางงานวจยข นห งท พรอมจะข นหางฯ ท รศ.ดร.สรชยเสร แนะนำคอ “การเปลยนแปลงของสารระเหยใหกลนในระหวางการเกบรกษากะทกระปอง”

“ผลงานวจยทออกมาทำใหเราทราบวา เราจะตองปรบกระบวนการผลตอยางไร ถงจะยดอายการเกบกะทแปรรป ใครทอยในวงการกะทแปรรปจะรวา กะทแปรรปไมสามารถเกบนานได ถาไมใสอะไรเลย อายการเกบจะประมาณ 5 เดอน หลงจากนนจะมการเปลยนแปลงของสและกลน แตไมมใครรวาทำไม และไมรวาจะปองกนอยางไร แตนกวจยททำเรองนจะร แลววาปจจยในการผลต ขนอยกบปรมาณความรอนทใช และผลจะแตกตางกนมาก อายการเกบจะแตกตางกนเปนหลายเดอน ในการเกบรกษาเรากคนพบอกวา ท อณหภม 30-35 องศาเซลเซยส กะทจะเสยเรวมาก แตถาทอณหภม 20 องศาเซลเซยส อยไดเปนป เปลยนแปลงนอยมากนกวจยจะเรมรแลววา การทกะทมการเปลยนแปลงนนเกดจากปฏกรยาอะไรบางและเรมเขาใจถงธรรมชาตของปฏกรยาน และกเรมรแลววาในกระบวนการผลตเราจะตองควบคมหรอปองกนได

อยางไร หลงจากนนกมการแตกงานวจยออกมาเปนจะปรบกระบวนการผลตอยางไรถงจะยดอายซปขาวโพด กระปอง เปนตน

สงท มหาวทยาลยกำลงทำอยตอนนคอ กำลงฝก นกศกษาปรญญาโทหรอปรญญาเอกใหอานงานวจยออก เพราะเมอเขาจบไปทำงานในอตสาหกรรมเขาจะไดทำได

งานบรการวชาการ ใครเปนคนหยบมาใช คนทจะนำไปใชอยทบรษทเปนคนตดตอ และจะรวามหาวทยาลยไหนมความรเรองไหน และนำความรเหลานนมาปรบใชกบบรษท เพราะนกวจยไมมทางรขอจำกดตางๆ ของบรษท ดงนนทางแกอกทางคอ การสงเสรมใหบรษททำ R&D (Research & Development) ดวยตวเอง โดยททางมหาวทยาลยอาจจะเปนทปรกษา หรอวาทำในลกษณะทเปนผแนะนำ ถาทานทำไมเปน เรากจะสอนใหทานทำ”

ทงหมดนคอขบวนการทำงานของ KU Food Science Park ซงนกวชาการและผเกยวของทกคนพรอมแลวทจะทำงานรวมกบทกภาคสวนเพอสนบสนนใหผประกอบการไทยสามารถแขงขนกบผ ประกอบการตางประเทศไดอยางจรงจง.

KU Food Science Park สถาบนคนควาและพฒนาผลตภณฑอาหาร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร โทร. 02 942 8629 ตอ 908 หรอ 087 572 1650 Fax. 02 942 8629 ตอ 309 e-mail: kufoodsciencepark@gmail.com

อตสาหกรรมสาร 27

อตสาหกรรมสาร 28 อตสาหกรรมสาร 28

ในการสรางความเขมแขงทางดานเศรษฐกจในแตละทองถนใหสามารถเลยงดตนเองไดเพอลดปญหาการยายถนฐาน ภาครฐฯควรใหความสำคญในการผลกดนใหเกดการรวมกลมในการผลตอาหารในลกษณะของอตสาหกรรมอาหารทองถนทสามารถเกอกลกนไดเปนอตสาหกรรมตอเนอง ประเดนทควรใหความสำคญมดงน

• ปรบปรงคณภาพวตถดบในทองถนใหมคณภาพ วตถดบควรมความสดใหม ลดการตกคางของสารพษในวตถดบ

• มการแปรรปอาหารใหเก ดสนคาท ม ความ หลากหลาย ออกผลตภณฑใหมเพอการขยายตลาด

Market & Trend เรอง: ดร. สรางค กลนคำสอน

การรวมกลมอาหารทวประเทศ แหลงวตถดบ-แหลงผลต แหลงกระจายสนคา

การเตบโตของเศรษฐกจไทยมรากฐานมาจากการทำเกษตรกรรมและเล ยงสตวเพ อเปนอาหาร ในการบรโภคภายในประเทศและเพอการสงออกทสามารถนำไปสการสรางรายไดเขาสทองถนและเขาประเทศ เมอประชากรมจำนวนมากขนจงมการผลตอาหารในรปแบบของอตสาหกรรมหรอในรปของโรงงาน โดย มการใชทรพยากรหรอวตถดบในแตละทองถนมาผานการแปรรป (Resource-based Industry) โดยใชภมปญญาชาวบาน (Local wisdom) หรอมการใชเทคโนโลยสมยใหม ในการแปรรปวตถดบขนตนจะทำใหไดสนคาเกษตรขนปฐมภม (Primary product) จากนนถาตองการเพมมลคาสนคากจะนำมาแปรรปตอไปใหเปนสนคาขนกลาง (Intermediate product) กอนจะมาเปนสนคาสำเรจรป (Finished goods หรอ Final product) สำหรบหวงโซ ในการนำวตถดบในแตละทองถนมาผลตเปนอาหารแสดงไดดงรปท 1

รปท 1 หวงโซการผลตอาหาร

เทคโนโลยการแปรรป (Processing technology)

ควบคมคณภาพอาหารตามมาตรฐาน (Quality control by standards)

วตถดบในแตละภมภาค (Regional rew material)

กระบวนการผลตอาหาร (Food processing)

การบรรจภณฑ (Packeging)

การกระจายสนคา (Distribution)

สนคาสำเรจรป

สงออก (Export)

ผบรโภค (Consumer)

• ควรคำนงถงการนำการจดการโลจสตกสเขามาพฒนาอตสาหกรรมอาหารในทองถน

• ควรจดใหโรงงานแปรรปอาหารอยใกลเคยงแหลงวตถดบเพอลดตนทนการขนสงและเพอความสดใหม ของอาหารกอนถงมอผบรโภค

• มการนำเทคโนโลยสมยใหมมาใชและมการปฏบตตามมาตรฐานสนคาเกษตร

ในการรวมกลมอาหารใหเกดการสนบสนนกนในแตละภมภาคจะตองพจารณาพรอมกนท งแหลงวตถดบ แหลงผลต แรงงานและการหาชองทางจำหนายสนคาไปยงลกคาใหมความเหมาะสมในแตละภมภาค

อตสาหกรรมสาร 29อตสาหกรรมสาร 29

ภาคเหนอ ภาคเหนอประกอบไปดวย 17 จงหวดมพนท 169,600 ตร.กม.

มพนททางการเกษตรประมาณ 29.2 ลานไร ซงคดเปน 1 ใน 5 ของพนททำการเกษตรของทงประเทศ ผลผลตจากโรงงานอตสาหกรรมภาคเหนอส วนใหญมาจากจงหว ดเช ยงใหม ลำพน ลำปาง นครสวรรค พษณโลกและเชยงราย ภาคเหนอถอวาเปนแหลงปลกขาว ออย ถวเหลองและขาวโพดทสำคญของประเทศโดยมผลผลตไมนอยกวารอยละ 25 ของผลผลตทงประเทศ สำหรบลนจ ลำไย ใบยาสบ หอมแดงและหอมหวใหญสวนใหญจะถกผลตในภาคเหนอ ผลผลตทางภาคเหนอโดยหลกจะเปนพชผกและผลไมซ งนยมจำหนายแบบสด เชน ผกปลอดสารพษของโครงการหลวง เปนตน หรอจะนำมาแปรรปแบบอบแหงหรอบรรจนำเช อมลงกระปอง สำหรบชองทางกระจายสนคามกจะใชการขนสงทางรถไฟหรอทางเครองบน ทสำคญคอมการกระจายสนคาผานดานชายแดนไปยงประเทศเพอนบาน ตลาดสงออกสนคาทางภาคเหนอทสำคญคอ สหรฐอเมรกา ญ ป น กล มสหภาพยโรป กล มตะวนออกกลาง แคนาดา พมา ลาว เปนตน

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ (อสาน) ภาคตะวนออกเฉยงเหนอหรอภาคอสาน ประกอบดวย 20

จงหวด มพนท 105.5 ลานไรหรอคดเปน 1 ใน 3 ของพนททงประเทศ พชเศรษฐกจทสำคญมทงขาว (ผลผลตประมาณรอยละ 49 ของทงประเทศ) สำหรบขาวทนยมปลกคอขาวหอมมะล ขาวเจาและขางเหนยว มนสำปะหลง (ผลผลตประมาณรอยละ 67 ของทงประเทศ) ออยโรงงาน (ผลผลตประมาณรอยละ 39 ของทงประเทศ) นอกจากนยงมขาวโพดเลยงสตวและยางพารา สำหรบยางพารานนไดเรมการปลกในภาคอสานตงแตชวง พ.ศ. 2540-2541 โดยจะมการผลตยางแผน ทจงหวดบรรมยและจงหวดอบลราชธาน โรงงานอตสาหกรรมทตงอยในอสานสวนใหญจะแปรรปผลผลตทางการเกษตรเพอจำหนายในประเทศและเพอสงออก นอกจากนผประกอบการรายใหญยงไดมการลงทนกจการโรงงานอาหารแปรรปเน อไก เชน บรษทเจรญโภคภณฑอาหาร จำกด (มหาชน) ทจงหวดนครราชสมา หรอบรษทเบทาโกรเกษตรอตสาหกรรม จำกด ทไดมการตงโรงงานแปรรปสกรทจงหวดขอนแกน ผลตภณฑอาหารแปรรปทไดรบความนยม อาทเชน แหนม หมยอ กนเชยง เปนตน สำหรบยอดรวมการสงออกผลตภณฑอาหารในป พ.ศ. 2554 พบวามากกวารอยละ 30 ของการสงออกเปนผลตภณฑจากภาคอสาน ลกคาหลกคอประเทศญปน สหรฐอเมรกา ตลาดยโรปและอนโดนเซย ซงภาคอสานกมการทำการคาชายแดนกบ

รปท 2 ความสมพนธระหวางแหลงวตถดบ แหลงผลต/แปรรปและชองทางการกระจายสนคาอาหารภาคเหนอ

วตถดบ ขาว ออย

พชผก

(ขาวโพด/ใบยาสบ/ถวเหลอง/ กระเทยม/หอมแดง/หอมหว

ใหญ/ผกใบเขยว

ผลไม -ลนจ -ลำใย

-สตรอเบอร -สม

ลกษณะสนคา/การแปรรป ขาวกระสอบ/ขาวบรรจถง อตสาหกรรมการผลตนำตาลทราย พชผกปลอดสารพษ อตสาหกรรมแปรรปผก (อบแหง) ผกสด/ผกแชแขง อตสาหกรรมบมยาสบ อตสาหกรรมผลไมกระปอง อตสาหกรรมผลไมอบแหง อตสาหกรรมผลตนำผลไม ผลไมสด/ผลไมแชแขง

ชองทางการกระจายสนคา เสนทางรถไฟสายเหนอ ทางรถยนต ดานศลกากรทาอากาศยานเชยงใหม ฝายบรการศลกากรลำพน ดานแมสอด ดานแมสาย ดานแมสอด-เมยวด ดานแมฮองสอน ดานเชยงแสน ดานแมสะเรยง ดานทงชาง ดานเชยงของ

ลาวและกมพชา นอกจากนแลวภาคอสานยงเปนเปนแหลงปลกพรกและกระเทยมโดยมพ นท ปลกพรกไมนอยกวา 250,000-300,000 ไรตอป จะมการปลกมากทจงหวดนครราชสมาและจงหวดชยภม สวนใหญเพอการสงออกไปยงสหรฐอเมรกา ออสเตรเลย องกฤษ ฟลปปนสและญปน

ภาคกลาง ภาคกลางจะประกอบดวย 22 จงหวด (รวม

กรงเทพมหานคร) พนทจะครอบคลมบรเวณราบลมแมนำเจาพระยาและอยระหวางภาคเหนอ ภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคใต รวมทงมอาณาเขตทตดตอก บภาคตะว นออกและภาคตะว นตกดวย พ นท เกษตรกรรมสวนใหญของภาคกลางจะปลกข าวเนองจากมพนทเปนทราบลมโยเฉพาะการปลกขาวเจา จงหวดททำการเพาะปลกขาวคอจงหวดสพรรณบร นครสวรรค พจตร พษณโลก อยธยา และปทมธานเปนตน ซงในการแปรรปกจะเปนการจำหนายขาวสาร นอกจากน แลวในภาคกลางยงมอตสาหกรรมการแปรรปอาหารทะเลโดยโรงงานแปรรปจะตงอยในเขตปรมณฑล เชน จงหวดสมทรสาครและสมทรปราการ เปนตน อาหารทะเลสงออกจากภาคกลางจะมทงกงและปลาทนากระปอง เนองจากภาคกลางเปนแหลงทต งใกลเคยงกบเมองหลวง การขนสงกระจายสนคาอาหารจงมทงทางอากาศ ทางรถยนต ทางรถไฟและทางเรอ ภาคตะวนออก

ภาคตะว นออกจะประกอบด วย 9 จ งหว ด มลกษณะภมประเทศทตดชายฝงทะเลและภเขาทางดานชายฝงทะเลตะวนออกและมแมนำหลายสาย เชนแมนำระยองและแมนำจนทบร เปนตน ภาคตะวนออกถอวามแหลงอาหารจากธรรมชาตทอดมสมบรณทงผลไมและอาหารทะเล ผลไมจะมการเพาะปลกมากในจงหวดชลบร ระยอง จนทบร ตราด เนองจากผลผลตของผลไมและปรมาณสตวนำทางภาคตะวนออกมปรมาณมาก อตสาหกรรมแปรรปอาหารและถนอม

วตถดบ

ขาว

ออย

มนสำปะหลง

ฟารมหม

ฟารมไก

พรก/กระเทยม

ลกษณะสนคา/การแปรรป

ขาวกระสอบ/ขาวบรรจถง

อตสาหกรรมการผลตนำตาลทราย

โรงงานแปงมน

หมยอ/หมแผน/หมหยอง/

ใสกรอกอสาน

โรงงานอาหารแปรรปเนอไก

พรก/กระเทยมสดหรอแหง

ชองทางการกระจายสนคา

ทาอากาศยาน

เสนทางรถไฟสายตะวนออกเฉยงเหนอ

ชายแดนจงหวดหนองคาย

ชายแดนจงหวดนครพนม

ชายแดนจงหวดมกดาหาร

ชายแดนจงหวดอบลราชธาน

รปท 3 ความสมพนธระหวางแหลงวตถดบ แหลงผลต/แปรรป และชองทางการกระจายสนคาอาหารภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

อตสาหกรรมสาร 30 อตสาหกรรมสาร 30

อาหารจงมหลากหลายในภมภาคน การขนสงสนคาสามารถขนถายผานทาเรอนำลกหรอทางบก สวนทไดรบความนยมคอการหาซออาหารทะเลตากแหงหรอผลไมแปรรปทตลาดหนองมน จงหวดชลบร ในการคาขายกบกมพชาจะผานดานชายแดนไทย-กมพชาทจงหวดจนทบรและดานคลองใหญทจงหวดตราด

ภาคใต ภาคใตประกอบดวย 14 จงหวดมพนททงหมด

44.2 ลานไรหรอคดเปนรอยละ 13.8 ของพนทท งประเทศ แรงงานทางภาคใตรอยละ 41.8 ประกอบอาชพในภาคเกษตรกรรมและประมง ผลผลตทางภาคใตกอใหเกดอตสาหกรรมแปรรปทางการเกษตรหลายรปแบบ อาทเชน ยางพารา ปาลมนำมน มะพราวหรอการประมง เปนตน

• ปาลมนำมน เปนพชทางเศรษฐกจทมการเพาะปลกเพอทดแทนนำมนพชชนดอนๆ โดยมการปลกมากในจงหวดช มพร สราษฎรธาน กระบ นครศรธรรมราช ตรงและสตล

• มะพราว พนธมะพราวทปลกทางภาคใตสวนใหญเปนพนธพนเมอง ปลกมากทจงหวดสราษฎรธาน ชมพรและนครศรธรรมราช

ทมา: ธนาคารแหงประเทศไทย/ขอมลประจำจงหวด

วตถดบ

ผลไม

(เงาะ/ทเรยน/สปะรด/

มะพราว/มงคด

ประมง

(ปลา/กง/ปลาหมก/หอย

ลกษณะสนคา/การแปรรป

ผลไมสด/อบแหง/กวน/กระปอง

อาหารทะเลสด/ตากแหง

ชองทางการกระจายสนคา

ทาเรอนำลก

เสนทางรถไฟสายตะวนออก

ทางรถยนต

ดานไทย-กมพชา(จนทบร)

ดานคลองใหญ(ตราด)

รปท 4 ความสมพนธระหวางแหลงวตถดบ แหลงผลต/แปรรปและชองทางการกระจายสนคาอาหารภาคตะวนออก

รปท 5 ความสมพนธระหวางแหลงวตถดบ แหลงผลต/แปรรปและชองทางการกระจายสนคาอาหารภาคใต

ลกษณะการแปรรป

โรงงานสกดนำมนปาลมดบ

การเพาะเลยงสตวนำ

อาหารทะเลแชแขง/กระปอง

อาหารสด

ปลาปน/นำปลา

อตสาหกรรมทำมะพราวแหง

อตสาหกรรมนำมนมะพราว

อตสาหกรรมกะทเขมขน

อตสาหกรรมนำตาลมะพราว

ผลไมสด/ประกอบอาหาร

อตสาหกรรมผลตผลไมกระปอง

อตสาหกรรมผลตผลไมอบแหง

อตสาหกรรมอาหารฮาลาล

ชองทางการกระจายสนคา

ทาอากาศยาน

เสนทางรถไฟสายใต

ทางรถยนต

หาดใหญ

(ศนยกลางธรกจการคาจากตางชาตหรอภาคอน)

ดานสะเดา

ดานปาดงเบซาร

ดานสงขลา

ดานกนตง

ดานเบตง

ดานสไหงโกลก

ดานตากใบ

วตถดบ

ปาลมนำมน

ประมง

(กงกลาดำ/กงกามกราม

หอยนางรม/หอยแครง/ปลากะตก

ปลาเกา/ปลานำจดเพาะเลยง)

มะพราว

ผลไม/พชผก

(เงาะ/ทะเรยน/สะตอ/สมโอ/ลองกอง

มะมวงหมพานต/กาแฟ/ตาลโตนด/

มงคด

• ประมง แหลงประมงทสำคญของไทยอยทบรเวณทองทะเลไทย (พ นท เขตเศรษฐกจจำเพาะ 200 ไมลทะเล)ในทะเลจนใตทางดานตะวนออกและทะเลอนดามนทางดานตะวนตก โดยผลผลตสงออกตด 1 ใน 10 ของโลก

การกระจายสนคาทสำคญคอการคาขายทางชายแดนไปยงประเทศเพอนบานทง พมา ลาว จนตอนใต กมพชาและมาเลเซย สวนจงหวดทมการคาชายแดนจำนวนมากคอ สงขลา ปตตาน ยะลา นราธวาสและสตล ดานทสำคญคอดานสะเดาและปาดงเบซารมการคาผานชายแดนมากถงรอยละ 90

อตสาหกรรมสาร 31อตสาหกรรมสาร 31

เกษตรแปรรป สรางเศรษฐกจ

กรณศกษา 4 ประเทศเพอนบานของไทย กมพชา ลาว พมา เวยดนาม

SMEs Profileเรอง: จารวรรณ เจตเกษกจ

อ ง ค ก า ร เ กษต ร แล ะอ าห า ร แห งสหประชาชาตคาดการณวาในอก 38 ป ขางหนาประชากรโลกจะเพมขนเปน 9,000 ลานคน อนจะสงผลใหความตองการอาหารเพมปรมาณอยางมหาศาล เพอใหเพยงพอต อความต องการของคนท งโลก โดยประมาณการณวาโลกจะตองผลตอาหารเพมขนจากเดมอกรอยละ 70 จงจะเพยงพอสำหรบการเล ยงประชากรโลกได ดงน นประเทศทเปนแหลงผลตอาหารของโลกจะมความไดเปรยบ โดยเฉพาะการสรางรายไดเขาประเทศผานการคาสนคาเกษตรและอาหาร

4 ประเทศเพอนบานของไทย อนไดแก กมพชา ลาว พมา และเวยดนาม เปนประเทศทมพนฐานอนยอดเยยมทจะเปนแหลงผลตอาหารของโลก เพราะมภมประเทศและ ภมอากาศทเหมาะแกการเพาะปลกทมความหลากหลายและมความอดมสมบรณท รอการพฒนา ตลอดจนมสดสวนประชากรภาคเกษตรในระดบสง ดงนนแมปจจบนประเทศเหลานจะยงคงทำเกษตรกรรมเพอการยงชพภายในประเทศเปนสำคญกตาม แตหากในอนาคตไดรบการพฒนาทเหมาะสมท งในดานการจดการทรพยากรธรรมชาต การเพ มคณภาพและการขยายกำลงการผลตภาคเกษตร และการสรางมลคาเพมเปนสนคาอาหารแปรรปแลว ประเทศเหลานจะสามารถพฒนาเศรษฐกจไปไดไกลอยางกาวกระโดดไมหยดยง

ทงนศกยภาพและสถานภาพดานเกษตรอาหารทสำคญของ 4 ประเทศดงกลาว สามารถสรปไดดงน

อตสาหกรรมสาร 32 อตสาหกรรมสาร 32

ลาว (Laos) ภาคเกษตรของลาวเปนแหลงรายไดหลกของ

ประชากรในประเทศ โดยคดเปนรอยละ 34.7 ของผลตภณฑมวลรวมของประเทศ (GDP) และกอใหเกดการจางงานสงถงร อยละ 74.9 ของประชากรท งประเทศ ทงนผลผลตเกษตรหลกของลาว คอ ขาวเปลอก หรอขาวทยงไมผานการกะเทาะเอาเปลอกออก (Paddy Rice) เน องจากร อยละ 40 ของพ นท เกษตรกรรมทงหมดใชไปเพอการเพาะปลกขาว รองลงมาคอ ผกสด (Fresh Vegetables) ยาสบ (Tobacco) ขาวโพดเลยงสตว (Maize) เนอวว (Cattle meat) เนอหม (Pig meat) เมลดกาแฟ (Green Coffee) และเนอควาย (Buffalo meat) โดย เมลดกาแฟ (Green Coffee) เปนสนคาสงออกหลก ตามมาดวย “ขาวโพดเลยงสตว (Maize)” “ผลไม” และ “เมลดงา (Sesame seed)” สำหรบอตสาหกรรมอาหารแปรรปในลาวอยในชวงเรมพฒนา

ภาคเกษตรของพมาเปนแหลงรายไดหลกของประชากรในประเทศ โดยคดเปนรอยละ 59.1 ของผลตภณฑมวลรวมของประเทศ (GDP) และกอใหเกดการจางงานสงถงร อยละ 67.1 ของประชากรท งประเทศ เน องมาจากพมามสภาพภมประเทศและอากาศเอออำนวยตอการเกษตรกรรม ทงนผลผลตเกษตรหลกของพมา คอ ขาวเปลอก หรอขาวทยง ไมผานการกะเทาะเอาเปลอกออก (Paddy Rice)

กมพชา (Cambodia) ภาคเกษตรมความสำคญมากตอการพฒนา

เศรษฐกจของกมพชา เพราะเปนแหลงรายไดหลกของประชากรในประเทศ โดยคดเปนรอยละ 35.3 ของผลตภณฑมวลรวมของประเทศ (GDP) และกอใหเกดการจางงานสงถงร อยละ 65.9 ของประชากรท งประเทศ โดยผลผลตเกษตรหลกของกมพชา คอ ขาวเปลอก หรอขาวทยงไมผานการกะเทาะเอาเปลอกออก (Paddy Rice) เนองจากประชากรสวนใหญของประเทศปลกขาวเปนสำคญ รองลงมาคอ มนสำปะหลง (Cassava) เนอวว (Cattle meat) เนอหม (Pig meat) ผก (Fresh Vegetable) และ ขาวโพดเลยงสตว (Maize) ทงน “ขาวโพดเลยงสตว (Maize)” เปนสนคาสงออกหลก ตามมาดวย “ยางธรรมชาต (Natural rubber)” “ปาลมนำมน (Palm oil)” “ถวเหลอง (Soybeans)” และ “ขาว (Rice)” สวนภาคประมงนน กมพชาอดมไปดวยสตวนำท งนำจดและนำทะเล สำหรบภาคอตสาหกรรมอาหารแปรรปในกมพชาอยในชวงเร มพฒนา

การใชทดน ป 2552 พนททงหมด : 17,652,000 เฮกตาร (Land Use 2009) พนทเพาะปลก : รอยละ 23 ของพนททงหมด

ประชากร ป 2553 ประชากรทงหมด : 14,138 พนคน (Population 2010) ประชากรภาคเกษตร : รอยละ 65.9 ของประชากรทงหมด

GDP ป 2552 GDP ทงหมด : 10,458 ลานเหรยญสหรฐ (GDP 2009) GNI per capita: 690 เหรยญสหรฐฯ GDP เกษตร : รอยละ 35.3 ของ GDP ทงหมด

การคาเกษตร 2552 นำเขา : 908 ลานเหรยญสหรฐฯ

(Agricultural Trade 2009) สงออก : 70.4 ลานเหรยญสหรฐฯ

ตวชวดทสำคญของภาคเกษตรอาหารของกมพชา

ทมา : Food And Agriculture: FAO (2011)

การใชทดน ป 2552 พนททงหมด : 23,080,000 เฮกตาร (Land Use 2009) พนทเพาะปลก : รอยละ 6.4 ของพนททงหมด

ประชากร ป 2553 ประชากรทงหมด : 6,201 พนคน (Population 2010) ประชากรภาคเกษตร : รอยละ 74.9 ของประชากรทงหมด

GDP ป 2552 GDP ทงหมด : 6,094 ลานเหรยญสหรฐ

(GDP 2009) GNI per capita: 890 เหรยญสหรฐฯ GDP เกษตร : รอยละ 34.7 ของ GDP ทงหมด การคาเกษตร 2552 นำเขา : 286.6 ลานเหรยญสหรฐฯ (Agricultural Trade 2009) สงออก : 66.4 ลานเหรยญสหรฐฯ

ทมา : Food And Agriculture: FAO (2011)

ตวชวดทสำคญของภาคเกษตรอาหารของลาว

เนอไก (Chicken meat) ถวแหง (Dry beans) ผก (Vegetables) เมลดงา (Sesame seed) เนอหม (Pig meat) และ ถวลสง (Groundnuts) โดย “ถวแหง (Dry beans)” เปนสนคาสงออกหลก ตามมาดวย “เมลดงา (Sesame seeds)” “ถวเจ ยบ (Chick peas)” “ขาวโพดเลยงสตว (Maize)” และ “ขาว (Rice)” ปจจบนภาครฐไดใหการสนบสนนและสงเสรมภาคเกษตรอยางชดเจน โดยออกนโยบายท สำคญ คอ “การขยายระบบชลประทาน และการสงเสรมใหเกษตรกรขยายพนทเพาะปลกพชเกษตร ตลอดจนการสงเสรมใหตางชาตเขามาลงทนในทกดานเกยวกบภาคเกษตร”

สำหรบอตสาหกรรมอาหารแปรรปในพมานน ยงอยในชวงเพงจะเรมพฒนา กลาวคอ ปจจบนแมมโรงงานผลตในพมา แตกพบวาสนคายงมคณภาพไมดนก ดวยความไมทนสมยในเทคโนโลย การขาดแคลนโครงสรางสาธารณปโภค ขนพนฐานทสำคญ อยางไรนน ณ ขณะนรฐบาลพมากำลงเปดโอกาสใหนกลงทนทสนใจเขามาลงทนและพฒนาในดานนใหมากขน

อตสาหกรรมสาร 33อตสาหกรรมสาร 33

การใชทดน ป 2552 พนททงหมด : 65,352,000 เฮกตาร (Land Use 2009) พนทเพาะปลก : รอยละ 18.6 ของพนททงหมด

ประชากร ป 2553 ประชากรทงหมด : 47,963 พนคน (Population 2010) ประชากรภาคเกษตร : รอยละ 67.1 ของประชากรทงหมด

GDP ป 2552 GDP ทงหมด : 43 พนลานเหรยญสหรฐ (GDP 2009) อตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ รอยละ 5.3 GDP เกษตร : รอยละ 59.1 ของ GDP ทงหมด

การคาเกษตร 2552 นำเขา : 714.5 ลานเหรยญสหรฐฯ

(Agricultural Trade 2009) สงออก : 842.6 ลานเหรยญสหรฐฯ

ทมา : Food And Agriculture: FAO (2011)

ตวชวดทสำคญของภาคเกษตรอาหารของพมา

การใชทดน ป 2552 พนททงหมด : 31,007,000 เฮกตาร (Land Use 2009) พนทเพาะปลก : รอยละ 31.1 ของพนททงหมด

ประชากร ป 2553 ประชากรทงหมด : 87,848 พนคน (Population 2010) ประชากรภาคเกษตร : รอยละ 63.2 ของประชากรทงหมด

GDP ป 2552 GDP ทงหมด : 97,147 ลานเหรยญสหรฐ (GDP 2009) GNI per capita: 1,000 เหรยญสหรฐฯ GDP เกษตร : รอยละ 20.9 ของ GDP ทงหมด

การคาเกษตร 2552 นำเขา : 984.5 ลานเหรยญสหรฐฯ (Agricultural Trade 2009) สงออก : 733.8 ลานเหรยญสหรฐฯ

ทมา : Food And Agriculture: FAO (2011)

ตวชวดทสำคญของภาคเกษตรอาหารของเวยดนาม

แหลงขอมล http://www.fao.org http://www.ovop.jp http://www.apecovop.org http://www.odop.info http://fic.nfi.or.th

เวยดนาม (Vietnam) เวยดนามเปนหนงในไมกประเทศทวโลกทสามารถ

พฒนาจากประเทศทตองพงพาการนำเขาอาหาร มาเปนผสงออกอาหารรายใหญของโลก โดยแรงผลกดนสำคญมาจากรฐบาลทใหการสนบสนนภาคเกษตรและอาหารอยางชดเจนและตอเน อง ประกอบกบเว ยดนามม ภมประเทศทเหมาะแกการประมงและเพาะปลก และ มทรพยากรธรรมชาตและปาไมท อดมสมบรณ ท งน ผลผลตเกษตรหลกของเวยดนาม คอ ขาว (Rice) ออย (Sugar cane) มนสำปะหลง (Cassava) ผก (Vegetables) และขาวโพดเลยงสตว (Maize) โดย “ขาว” เปนสนคาสงออกหลก และเวยดนามถอเปนหนงในผผลตรายใหญทสดของโลก สวนสนคาสงออกอนๆ ทสำคญ ไดแก เนอหม ผก กาแฟดบ เมดมะมวงหมพานต มนสำปะหลง และเนอไก สำหรบผลผลตประมงหลกของเวยดนาม คอ ประมงทะเล อนไดแก ปลาและอาหารทะเลอนๆ ซงถอเปนอกหนงสนคาหลกทสรางรายไดใหกบประเทศ โดยเวยดนามเปนหนงในสบประเทศทสงออกอาหารทะเลมากทสดในโลก

ภาคอตสาหกรรมอาหารแปรรปในเวยดนาม อยระหวางการพฒนาและเตบโต โดยท สำคญ ไดแก “อาหารทะเลแปรรป” “สนคาเกษตรแปรรป” และ “ปศสตวแปรรป”

นอกเหนอจากการนำ “เกษตรอาหาร” มาสรางเศรษฐกจระดบประเทศตามทนำเสนอไปขางตนแลว ในระดบชมชน 4 ประเทศดงกลาว กไดนำ “เกษตรอาหาร” มาสรางรายไดใหกบชมชน และพยายามกาวไปสการนำ “ทองถนสสากล” เพอใหทายทสด “เกษตรอาหาร” จะสามารถสรางรายไดสระดบเศรษฐกจของประเทศอกทางหนงดวย โดยพนฐานการดำเนนการดงกลาวจะอยบนแนวคด “หนงหมบาน หนงผลตภณฑ (One Village One Product: OVOP)” หรอโอวอป ทรบมาจากญปน โดยเปนการนำผลผลตเกษตรอาหารของชมชนทองถน ทมอตลกษณดงเดมและ/หรอมความโดดเดน มาสรางศ กยภาพและค ณคาด งดดให ผ บร โภคท งในและ ตางประเทศโหยหาท จะเขามาสมผสและเกดความตองการซอเพอบรโภคอยางตอเนอง

อตสาหกรรมสาร 34 อตสาหกรรมสาร 34

Knowledgeเรอง: สธดา พลชย

Codex Alimentarius Commission http://www.codexalimentarius.net ขอมลเกยวกบองคกรกฎหมายและมาตรฐานอาหารโลก

พรอมขอกำหนดตางๆ ทสามารถดาวนโหลดมาใชได The Food Resource http://www.orst.edu/food-resource/ index.html ดำเนนการจดทำโดย Oregon State University

รวบรวมลงคทางอนเตอรเนตโดยแบงตามหวเรองทเกยวกบวทยาศาสตรการอาหาร มการปรบปรงตลอดเวลา

IFST: Useful Links to External Food-Related www Resources http://www.ifst.org/ เปนเวบไซดของ Institute of Food Science and

Technology รวบรวมลงคของหนวยงานรฐบาล งานวจยและเวบไซดขององคกรท เก ยวของวทยาศาสตรและเทคโนโลยการอาหาร

USDA Nutrient Data Laboratory http://warp.nal.usda.gov:80/fnic/foodcomp/ เปนเวบไซดทจดทำโดยกระทรวงเกษตรของสหรฐฯ

เพอใหบรการเกยวกบขอมลเกยวกบสารอาหาร ฐานขอมล Food Composition และฐานขอมลอนๆ

Food Science and Technology at Rajabhat Institutes http://www.fstrajabhat.org/ รวมขอมลของสถาบนราชภฏ ทเปดสอนทางวทยาศาสตร

และเทคโนโลยการอาหาร ทวประเทศ หลกสตรวทยาศาสตรและเทคโนโลยการอาหาร ของสถาบนราชภฏ ฯลฯ

ศนยขอมลดานอาหารและสขภาพแหงเอเชย Asian Food Information Centre (AFIC) http://www.afic.org แหลงขอมลทนำเสนอตามเหตผลเชงวทยาศาสตรเกยวกบ

ความปลอดภย ของอาหาร สขภาพและโภชนาการสำหรบภมภาคเอเชย

Campden and Chorleywood Food Research Association

http://www.campden.co.uk/ เปนแหลงขอมลเกยวกบงานวจย การบรการ ขอมลเกยว

กบการฝกอบรมและสงพมพของสมาคม นอกจากนนยงม Links ทเชอมโยงไปยงเวบไซด เกยวกบกฎหมายอาหารขององกฤษ และรวมลงคขององคกรทเกยวของกบอตสาหกรรมอาหารทวโลก เนนหนกไปทองกฤษและกลมสหภาพยโรป

Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO)

http://www.fao.org/ ข อมล เก ยวก บองค การอาหารและเกษตรแห ง

สหประชาชาต มลงคไปท Codex Alimentarius และนอกจากนนยงบรการฐานขอมลทางสถตเก ยวกบอาหารและเกษตร ของโลก บนทกการประชม และรปภาพ

แหลงขอมลรวบรวมความร ดานอาหารและเกษตรแปรรป

รวมความรดานการผลต เทคนค การตลาด และกฎหมาย ฯลฯ สามารถคนหาขอมลเฉพาะดาน

ผานเวบไซตตางๆ ตอไปน

แหลงขอมล และเวบไซตดานอาหาร

อตสาหกรรมสาร 35อตสาหกรรมสาร 35

สำนกงานคณะกรรมการอาหารและยา อย. http://www.fda.moph.go.th ใหความร ทางดานกฎหมายตางๆท เก ยวกบ

อาหาร

สถาบนอาหาร http://www.nfi.or.th มหนาทสำรวจรวบรวมและตดตามขอมลขาวสาร

เกยวกบอตสาหกรรมอาหารและเผยแพรขอมลขาวสารด งกล าวรวมถ งการพ ฒนาระบบข อมลข าวสารอตสาหกรรมอาหาร สงเสรมและจดใหมการวจยและพฒนาเทคโนโลยอตสาหกรรมอาหารทงในดานการผลตการพฒนารปแบบการปรบปรงมาตรฐานและคณภาพ

สมาคมผผลตอาหารสำเรจรป http://www.thaifood.org เกยวของกบกฎระเบยบ เทคโนโลย กฎหมาย ขอ

ปฏบตเก ยวกบการผลต และการจำหนายอาหารสำเรจรปทงในและตางประเทศ

สมาคมผประกอบการพชผกผลไมไทย http://thaifruitvegassoc.com ใหความร ดานอาหารปลอดภย ระบบประกน

คณภาพสำหรบสมาชกและผสนใจ ทวไป โดยการจดอบรม สมมนา รวมมอกบกรมวชาการเกษตรและหนวยงานอนๆ เพอพฒนาพชผกและผลไมสด ใหปลอดภย

โครงการโรงเรยนการอาหารนานาชาตสวนดสต http://www.ifst.org/ เปนโครงการทนำประสบการณ ศกยภาพททาง

มหาวทยาลยสงสมมา ตงแต เปนโรงเรยนการเรอนฯ มาใหบรการอบรมการประกอบอาหารไทย และอาหารนานาชาต ตลอดจนการผลตบคลากร ทมความชำนาญการดานอาหาร ควบคกบการบรหารจดการธรกจ รวมถงไดสนบสนนนโยบายของรฐบาล ทตองการใหธรกจอาหารของประเทศไทย เทยบเทามาตรฐานระดบสากล ดวยการพฒนาระบบการเรยนการสอนดานอาหารของ มหาวทยาลยฯ ซงเปนทยอมรบจากตางประเทศ

สถาบนโภชนาการ มหาวทยาลยมหดล http://www.inmu.mahidol.ac.th ใหบรการวชาการและเปนแหลงอางองในรปของ

การถายทอดความรและเทคโนโลยดานอาหาร และโภชนาการโดยคำนงถงสาธารณประโยชนเปนทตง

สมาคมวทยาศาสตรและเทคโนโลย ทางอาหารแหงประเทศไทย http://www.fostat.org พฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยทเกยวของกบ

อาหาร และพฒนาบคลากรใหมความสามารถในการสนบสนนอตสาหกรรมอาหาร เปนศนยกลางดานความรวมมอดานวทยาศาสตรการอาหาร ระหวางองคกรตางๆ ทงในประเทศและตางประเทศ

กรมวทยาศาสตรบรการ สถาบนคนควา และพฒนาผลตภณฑอาหาร www.dss.go.th มหนาทจดหาเครองจกร อปกรณการผลต และ ทดลองผลต

อาหาร ใหแกกองทพ ต งอย ท ณ บรเวณภายในมหาวทยาลยเกษตรศาสตร โดยมนายอมร ภมรตน เปน หวหนาฝายศกษาทดลองและวจย

สมาคมผผลตอาหารสำเรจรป The Thai Food Processors’ Association (TFPA) http://www.thaifood.org สงเสรมและสนบสนนการประกอบวสาหกจอนเกยวกบผลต

อาหารและอาหารสำเรจรป โดยรวมมอกบภาครฐสนบสนนและ สงเสรม ตลอดจนชวยเหลอสมาชกแกไขอปสรรคตางๆ รวมถงการวจยและใหคำแนะนำและแกไขอปสรรคตางๆ รวมถงการวจยและ ใหคำแนะนำและความชวยเหลอแกสมาชกเกยวกบการประกอบธรกจ สถานทตงอยท 170/21-22 ชน 9 อาคารโอเชยนทาวเวอร 1 ถนนรชดาภเษกตดใหม เขตคลองเตย กรงเทพฯ10110 โทร. 02-261-2684-6, 02-261-2995

ระบบความปลอดภยดานอาหารในตางประเทศ http://www.fda.gov http://www.fsis.usda.gov ประเทศสหรฐอเมรกา มหนวยงานจดการหลก 2 หนวยงาน

คอ U.S. FDA และ FSIS U.S. FDA สำนกงานคณะกรรมการอาหารและยา เปนหนวยงาน

ภายใต Department of Health and Human Service (DHHS) http://www.fda.gov

FSIS (Food Safety and Inspection Service) หนวยบรการตรวจสอบความปลอดภยของอาหาร ภายใต U.S. Department of Agriculture (USDA) http://www.fsis.usda.gov

โรงเรยนการเรอน มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต http://www.dusitproduct.com ใหบรการอบรมการประกอบอาหารไทย และอาหารนานาชาต

ตลอดจนการผลตบคลากร ทมความชำนาญการดานอาหาร ควบคกบการบรหารจดการธรกจ รวมถงไดสนบสนนนโยบายของรฐบาล ท ตองการใหธรกจอาหารของประเทศไทย เทยบเทามาตรฐาน ระดบสากล ดวยการพฒนาระบบการเรยนการสอนดานอาหารของ มหาวทยาลยฯ ซงเปนทยอมรบจากตางประเทศ

ศนยสารนเทศทางอาหาร http://fic.ifrpd.ku.ac.th/fic/ เปนโครงการหนงของมหาวทยาลยเกษตรศาสตร ในกำกบดแล

ของสถาบนคนควาและผลตภณฑอาหาร โดยเปนแหลงรวบรวม จดเกบและใหบรการขอมลสารสนเทศทางวทยาศาสตรเทคโนโลย และการจดการอาหาร เพอเปนประโยชนแกผศกษา คนควา วจย ประกอบอาชพ และเปนแนวทางในการพฒนาอตสาหกรรมอาหาร

อตสาหกรรมสาร 36 อตสาหกรรมสาร 36

Opportunityเรอง: จารวรรณ เจตเกษกจ

นวตกรรม อาหารและเครองดมโลก

การพฒนานวตกรรมผลตภณฑใหมในอตสาหกรรมอาหารและเครองดมของโลกในชวง 2-3 ปทผานมา จนถงปจจบน และตอไปจากน ยงคงเกาะกระแส “แนวโนมสขภาพของผบรโภค (Consumer Health)” เพราะเปนกระแสหลกทผบรโภคทวโลกยงคงตอบสนองเพมขนอยางตอเนอง ตลอดจนเปนกลยทธสำคญของผประกอบการทจะแนะนำผลตภณฑใหมทผบรโภคไมคนเคยและราคาสงเขาสตลาดไดงายขน และผ บร โภคสามารถตอบรบได อย างรวดเร ว ท งน ในการพฒนานวตกรรมผลตภณฑใหม ของผประกอบการทวโลก โดยเฉพาะระดบผนำตลาด พนฐานของการพฒนานวตกรรมทสำคญ สรปไดดงน

การกำหนดกลมผลตภณฑสรางสรรคอาหารและเครองดมเพอสขภาพทสำคญ ไดแก • สวยจากภายใน (Beauty From Within) • สขภาพกระดกและขอเขา (Bone and Joint Health) • สขภาพสมองและความจำ (Brain Health and Memory) • สขภาพหลอดเลอดและหวใจ (Cardiovascular Health) • สขภาพยอยอาหาร (Digestive Health) • การบรรเทาความเจบปวด (Endurance) • การใหพลงงาน (Energy Boosting) • การเสรมภมตานทาน (Immune Support) • การมสขภาพทดโดยทวไป (General Wellbeing) • สขภาพทางเดนหายใจ (Respiratory Health) • สขภาพชองปาก (Oral Health) • สขภาพสายตา (Vision Health) • สขภาพทางเดนปสสาวะ (Urinary Tract Health) • อาหารสำหรบผรบสารอาหารบางอยางไมได (Food Management) • การบรหารจดการนำหนก (Weight Intolerance) เปนตน

การกำหนด (Formulating)

เทคโนโลย (technology)

แนวโนมสำคญ ไดแก • เทคโนโลยสรางสรรครปลกษณผลตภณฑใหหลากหลายแปลกใหม อาท รปลกษณแบบกอนทตองเคยวกอนกลน (Chewable) รปลกษณแบบผง (Powder) และรปลกษณทเปนของเหลว ทงแบบละลายได (และสารอาหารสามารถซมผานเขาสรางกายไดเรวขน) (Dissolvable) สเปรย (Spray) และ ไซรป (Syrup) • เทคโนโลยบรรจภณฑ อาท เทคโนโลยฝาขวด (Cap Technology) เทคโนโลยบรรจภณฑยอยสลายไดตามธรรมชาต และเทคโนโลยอนๆ ททำใหบรรจภณฑมความเปนมตรตอสงแวดลอม เชน บรรจภณฑรบประทานไดขนาด และ/หรอ ปรมาณการบรโภค (Dosing) แนวโนมสำคญ ไดแก • การสรางสรรคขนาด และ/หรอ ปรมาณการบรโภคใหเกดความสะดวกทงตอการบรโภค (Ready to Eat/ Ready to Drink) และการพกพา (Ready to go) • เนนการสรางผลตภณฑทมขนาดและปรมาณทรบประทานหมดภายในครงเดยว (Single dosing)

อตสาหกรรมสาร 37อตสาหกรรมสาร 37

ราคา (Pricing)

บรรจภณฑ (Packaging)

กฎระเบยบ (Regulations) ฉลาก (Labeling)

ผบรโภคสวนมากมความออนไหวดานราคา ทำใหผประกอบการเนนสรางกลยทธการตงราคาขาย โดยอยบนพนฐาน “ราคาขายอนสอดคลองกบคณประโยชนทผบรโภคจะไดรบ” กลาวคอ ราคาสนคาจะสง หากเปนผลตภณฑทมสารอาหารมาก อยางไรกตามผประกอบการพยายามครอบครองสวนแบงตลาดในกลมลกคาทกระดบรายได จงเกดการสรางผลตภณฑหลากหลายยหอในกลมประเภทเดยวกน เปนสนคายหอระดบสง กลาง และตำ เนนการปรบปรงบรรจภณฑ โดยแนวโนมสำคญ ไดแก • การสรางกราฟฟค (Graphics) และ สสน (Colours) ใหสะดดตาดงดดใจผบรโภค และเกดการซอ ในทสด • การสรางและปรบปรงบรรจภณฑทกอใหเกดความปลอดภยดานอาหาร (Food Safety) ซงเปนสงท ผบรโภคใหความตระหนก กฎระเบยบ และ/หรอ กฎหมายการตดฉลากอาหารและเครองดมเพอสขภาพมความเขมงวดมาก โดยเฉพาะการกลาวอางสรรพคณดานสขภาพ (Health Claim) ซงถอเปนอปสรรคสำคญของผประกอบการในการสอสารการรบรขอมลผลตภณฑไปสผบรโภค อยางไรกตามแนวโนมทสำคญของการตดฉลาก คอ การฟนคนชพของพชสมนไพรในสายตาของผบรโภค ทเชอวา “สมนไพร” เปนวธการปองกนและรกษาโรคภยไขเจบตางๆ แบบดงเดมทไดผลและยงคงมประสทธภาพ ดงนนจงทำใหผประกอบการตางเลอกนำพชสมนไพรทมประโยชนมาเปนสวนหนงของสวนผสม และระบชอสมนไพรนนลงไปในสวนประกอบของผลตภณฑบนฉลาก อยางไรนน เพอใหเหนภาพการพฒนานวตกรรมในอตสาหกรรมอาหารและเครองดมไดอยางชดเจนยงขน ขอนำเสนอแบบเจาะลกในการพฒนานวตกรรมอาหารและเครองดม ดงน

อาหาร (Foods) แนวโนมนวตกรรมอาหาร ยงคงใหความสำคญตอความเปนอาหารเพอ

สขภาพ อยางไรกตาม นอกเหนอจากการสรางสรรคผลตภณฑอาหารเพ อสขภาพทเปน “ผลตภณฑธรรมชาต 100%” “ผลตภณฑทมการลดทอนสงทไมมประโยชนตอรางกายใหนอยลงหรอออกไปใหหมด อาท ปราศจากไขมนอมตว ปราศคอเลสเตอรอล และปราศจากกลเตน” และ “ผลตภณฑทมการเตมสารทมประโยชนตอรางกายเพมเขาไปแลว” ปจจบนยงมการเพมมลคาผลตภณฑผาน “บรรจภณฑ” โดยเฉพาะการสรางสรรคใหมความสะดวกตอผบรโภคและความยงยนตอสงแวดลอม

ซปเหดหอมอนทรย ยหอ คนอร ของบรษทยนลเวอร ทบรรจอย ในถงพอรช (Pouches) หรอ ถงรดอเนกประสงค ทใชสเขยว เปนพนของบรรจภณฑเพอสอสารไปยงผบรโภคถงการเปนผลตภณฑทยงยนตอโลกและผบรโภค

มนฝรงแผนจากธรรมชาต 100% ปราศจากกลเตน ทบรรจอยในบรรจภณฑพลาสตกออนตวทสามารถยอยสลายไดเองตามธรรมชาต และปากถงเปนซปลอคเพออำนวยความสะดวกใหกบ ผบรโภคของบรษทโบลเดอร แคนยอนอาหารธรรมชาต สหรฐอเมรกา

http://knorrsoups.ie/index.php http://www.bouldercanyonfoods.com/

อตสาหกรรมสาร 38 อตสาหกรรมสาร 38

เครองดมปราศจากแอลกอฮอล (Soft Drinks)

นวตกรรมการพฒนาผลตภณฑใหมในเคร องด มปราศจากแอลกอฮอลปจจบนและตอไปจากนยงคงเกาะกระแส “แนวโนมเพอสขภาพ (Health and Wellness Trend)” โดย “การเตมสวนผสม (Ingredient) ทมประโยชนตอสขภาพรางกายของผบรโภค” ซงถอเปนกลวธหลกของการสรางนวตกรรมผลตภณฑเครองดมสขภาพ ทงนผประกอบการสวนใหญจะเนนเจาะกลมเปาหมายเปน “ผหญง” จงทำใหผลตภณฑเครองดมสวนมากมกเตมสวนผสมเพอความสวยงามเปนสำคญ อาท วานหางจระเข คอลลาเจน และสวนผสมอนๆ ทชวยในการบรหารจดการนำหนก เชน หญาหวาน ซ งสามารถเปน สารธรรมชาตทใชทดแทนความหวานได อนทำใหเกดเปนผลตภณฑเครองดม 0 แคลอร นอกจากนน “ความกาวหนา ของเทคโนโลยบรรจภณฑ” ไดชวยสงเสรมการสรางสรรคนวตกรรมเครองดมดวยเชนกน โดยทสำคญไดแก “เทคโนโลย ฝาเครองดมแบบหมวก (Cap Technology) คณภาพสงทสามารถแยกสวนผสมออกจากผลตภณฑกอนทจะเกดการบรโภค ซงทำใหสวนผสมมความสดใหมและกอประโยชนตอผบรโภคไดอยางมประสทธภาพสงสด” และ “เทคโนโลยการผลตขวด ทมนำหนกเบา (Light weighting PET bottles)” ททำใหผบรโภคไดรบความสะดวกและสบายในการบรโภคและพกพา และ มสวนรวมในรกษาสงแวดลอมใหกบโลก เปนอกชองทางหนงในการลดตนทนของผประกอบการ

แหลงขอมลและเอกสารอางอง http://www.nestle.com http://www.unilever.com http://www.kraftfoodscompany.com http://www.pepsico.com http://www.mars.com http://www.danone.com http://www.kelloggs.com http://www.bayer.com http://www.bouldercanyonfoods.com Euromonitor International (2012) Organic Foods Add value through Use of Non-standard Packaging Formats. Euromonitor International (2011) Latest Research: Health and Wellness 2011 Now Live. Euromonitor International (2011) New Product Developments in Consumer Health 2011. Euromonitor International (2011) Soft Drinks New Product Innovations.

“การสรางสรรคนวตกรรมอาหารและเครองดมของโลก” นอกเหนอจากทนำเสนอขางตน ในการพฒนาเชงลกจะมการปรบไปตามการเปลยนแปลงของผบรโภค ซงแนวโนมความตองการของผ บร โภคท จะเก ดข นตอไปจากน นอกเหนอจาก “ดานสขภาพแลว” ทสำคญ ไดแก

• ความนยมในผลตภณฑสเขยว (Green Product) โดยผลตภณฑสเขยวในทนประกอบดวย “ผลตภณฑจากธรรมชาต (Natural)” “ผลตภณฑอนทรย (Organic)” “ผลตภณฑทองถน (Locally sourced)” “ผลตภณฑเปนธรรม (Fair Trade)” และ “ผลตภณฑทมความเปนมตรตอส งแวดลอม อาท ผลตภณฑท คารบอนฯ เปนศนย (Carbon neutral)”

• ความชอบ “กลนรส” และ “ผลตภณฑ” ทแปลกใหม รวมถงความชอบในรานคาหรอชองทางการจำหนายทมความแปลกใหมหรอมความเปนนวตกรรมทสามารถสรางความสะดวกสบายและดทนสมยและลำสมยในการชวยสงเสรมภาพลกษณใหกบผบรโภค

• การหนมาใชสนคาพรเมยมหรอสนคาคณภาพดราคาแพงเพมมากขน (Premiumisation) เปนตน

เครองดมเชงหนาท (Functional Drinks) ของบรษทเบเยอร ออสเตรเลย จำกด เปนเคร องด มเชงหนาท ท นำเทคโนโลยฝาขวดแบบหมวก (Cap Technology) มาบรรจสวนผสมทมประโยชนตอรางกาย อนไดแกวตามนตางๆ เพ อแยกไวกบนำด มกอนท จะเกด การบรโภค และทนทท ผ บรโภคตองการด มกเพยงแคบด ฝาขวดเพอเปด สวนผสมกจะรวงลงมาผสมกบนำดม และพรอมทนทใหผบรโภคไดดม

เครองดมเชงหนาท (Functional Drinks) ของบรษทคราฟท (Kraft) เปนเครองดมเชงหนาทแบบชงรอน-เยน ทนำ “หญาหวาน (Stevia)” มาเปนสารใหความหวานทดแทนนำตาล ทำใหรางกายไมไดรบแคลอร (0 แคลอร) และไดรบคณประโยชนอนๆ เพมเตมจากคณสมบตของหญาหวาน อาท ควบคมระดบนำตาลในเลอด และชวยยบยงแบคทเรยบางชนด อยางไรกตามเนองจาก

http://www.kraftbrands.com/crystallight

http://www.bayer.com.au

“รสชาต” ยงคงเปนปจจยสำคญตอการเลอกซ อของ ผ บรโภค จงทำใหบรษทฯ ตองสร างสรรครสชาตให สอดคลองกบความตองการทหลากหลายของผบรโภคดวย

อตสาหกรรมสาร 39อตสาหกรรมสาร 39

Reportเรอง: ปาณทพย เปลยนโมฬ

อตสาหกรรม อาหารไทยในตลาด AEC

1.ปจจยดานการผลต ในแงของวตถดบ ไทยมวตถดบเปนจำนวนมากทงในเชงปรมาณ เชงคณภาพ และความหลากหลาย สวนประเทศในอาเซยนทมศกยภาพดานวตถใกลเคยงกบไทย ไดแก เวยดนาม และอนโดนเซย สวนประเทศอนๆ เชน พมา แมจะมวตถดบจำนวนมากแตคณภาพยงตองอาศยเวลาในการยกระดบไปสมาตรฐาน ในแงของตนทนแรงงาน ไทยไดเปรยบสงคโปร และมาเลเซย ในแงคาจางทถกกวา แตคาจางของไทย กสงกวากลมประเทศ CLMV (กมพชา ลาว พมาและเวยดนาม) ซงไทยถกชดเชยดวยทกษะฝมอแรงงานรวมทงความชำนาญท สะสมมานาน ในแงเทคโนโลยการผลตรวมทงปจจยดานเงนทน ไทยกไดเปรยบกลมประเทศ CLMV แตกเสยเปรยบสงคโปร และมาเลเซยอยมาก สวนระบบโครงสรางพนฐานของไทยไดเปรยบกลมประเทศ CLMV แตกเสยเปรยบสงคโปรและมาเลเซยในระดบหนง

2. ปจจยดานการตลาด ขนาดตลาดของไทยถอวาใหญแตกำลงซ ออย ในระดบปานกลางเช นเด ยวกนกบประเทศอนโดนเซย ฟลปปนส หากเทยบกบสงคโปร บรไนและมาเลเซยถอวาเปนกลมประเทศทมกำลงซอสงกวา แตตลาดเหลานกม ขอจากดทมขนาดเลก และอตราการขยายตวของการบรโภคไมสงนก สนคาทจะเตบโตในตลาดเหลานตองเปนสนคาใหม มความคดสรางสรรค สวนการตลาดกลมประเทศ CLMV สวนใหญมกำลงซอตางกนมาก ตลาดขยายตวอยางชาๆ ยกเวนเวยดนามทมตลาดขนาดใหญเทยบเทากบไทย ขณะทกาลงซอของตลาดกเพมขนอยางรวดเรวจากการขยายตวของเศรษฐกจเวยดนาม สวนการขยายตลาด ไปสตางประเทศนน ไทยทำไดดไมแพประเทศใดในอาเซยน โดยเฉพาะคณภาพมาตรฐานสนคาททำใหอาหารไทยยงเปนทตองการของตลาดโลก

ประเทศไทยจะมความมนคงทางดานอาหารและสามารถเพมผลผลตปอนประชากรโลกได ทนตอความตองการทเพมสงขนทกป อตสาหกรรมอาหารและเครองดมของไทยมรากฐานการผลตท เขมแขงกวาประเทศอน ในภมภาคเดยวกน ไทยเปนหนงในประเทศผนำในการผลตอาหารและเปนผสงออกรายใหญทสดของเอเชยตะวนออกเฉยงใต มโรงงานแปรรปอาหารกวา 10,000 ราย ในจำนวนนเปนผผลตขนาดเลกกวา 85% วตถดบทใชในการแปรรปอาหาร สวนใหญจะเปนวตถดบในประเทศทมราคาถก มผลผลตปรมาณมาก และจะมการแปรรปขนตนไมใชเทคโนโลยระดบสง แตสนคาคณภาพทมราคาสงและตองใชเทคโนโลยระดบสงสวนใหญตองพ งพาการนำเขาจากตางประเทศ เชน วตถเจอปนอาหาร วตถปรงแตงกลนรส ปลาทะเล ฯลฯ แนวโนมการนำเขาวตถด บท ใช เปนสวนประกอบอาหารในโรงงานมการนำเขาเพมขนอยางตอเนองในทศทางเดยวกบการขยายตวของการสงออกอาหารของไทย โดยเฉพาะการนำเขาสวนผสมเพอนำมาผลตผลตภณฑทใชนวตกรรมใหมๆ และสวนผสมทมคณภาพสงสำหรบ สนคาพรเมยม

นอกจากน การเปลยนแปลงของชองทางกระจายสนคาและวถการดำเนนชวตของผบรโภคทเปลยนแปลงไป ทำใหธรกจผลตอาหารแปรรปพรอมรบประทานและอาหารแชแขงขยายตวอยางรวดเรว

ประเทศไทยมศกยภาพการแขงขนสง พจารณาไดจากปจจยตางๆ ดงน

อตสาหกรรมสาร 40 อตสาหกรรมสาร 40

กลมประเทศ CLMV มอตสาหกรรมสนบสนนในประเทศคอนขางนอย ขาดความตอเนองของสายโซอปทาน สภาพแวดลอมในการลงทนในอตสาหกรรมอาหารจงไมเอ ออำนวยนก เพราะอาจตองนำเขาปจจยการผลตอนๆ จากตางประเทศ เชน วตถดบ บรรจภณฑ ขณะเดยวกนการเขาไปลงทนขยายโรงงานแปรรปเพอใหไดสนคาทมคณภาพมาตรฐานสากล โดยใชปจจยการผลตในตลาดไมใชเรองงาย ตองขนอยกบศกยภาพในการพฒนาระบบโครงสรางพนฐาน สวนประเทศอนๆ มอตสาหกรรมสนบสนนไมแตกตางกนมาก

4. กลยทธทางธรกจ โครงสราง และการแขงขน ประเทศในอาเซยนแทบทกประเทศยงมปญหาเรองการควบคมตลาดโดยภาครฐ กฎและระเบยบตางๆ ยงไมเสรอยางแทจรง เชน การควบคมราคาสนคา การกำหนดมาตรฐานตางๆ ท สงผลทำใหเกดการกดกนทางการคา การลงทน แตแนวโนมสถานการณตางๆเรมดขนจากการทหลายประเทศในอาเซยนตองปรบตวเขากบพนธกรณของ WTO การเขาส AEC (ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน) รวมท ง FTA กบประเทศคคาตางๆ สวนความเชอมนดานคณภาพของสนคาอาหารไทยในสายตาผบรโภคอยในเกณฑดเมอเทยบกบประเทศ CLMV เพราะสนคาสวนหนงผลตเพอการสงออก ผผลตจำเปนตองยกระดบการผลตเข าส มาตรฐานระหว างประเทศ ประกอบก บอตสาหกรรมสวนหนงของไทยเปนการลงทนจากตางประเทศจงไดรบการถายทอด เทคโนโลยการผลตใหมมาตรฐาน สวนศกยภาพในการสรางความแตกตางของผลตภณฑรวมทงการสรางตราสนคาทเปนของ ตวเอง (Brand) เพ อโอกาสทางการตลาดของไทยทำไดดขนแตไมมาก สนคาทผลตสวนใหญยงผลตตามคำสงซอ (OEM)

5. บทบาทของภาครฐ มาเลเซย และสงคโปรเปนสองประเทศในอาเซยนทเหนบทบาทของภาครฐในการปรบปรงสภาพแวดลอมทางธรกจทเออตอการแขงขนใหกบผประกอบการ โดยเฉพาะการเมองทมนคงทำใหนโยบายเศรษฐกจมความตอเนองนอกจากการ สงเสรมศกยภาพใหกบอตสาหกรรมในประเทศแลว

ภาครฐของทงสองประเทศยงโดดเดนมากในการสนบสนนใหภาครฐของประเทศอนๆในอาเซยนมเพยงเวยดนามทโดดเดนขนมา โดยเฉพาะนโยบายในการสงเสรมการลงทนในประเทศรวมทงการยกระดบโครงสรางพนฐานตางๆ ใหเออตอการแขงขน

จากปจจยดงกลาว สรปไดว า อตสาหกรรมไทยมศกยภาพในอนดบตนๆ ของอาเซยน เนองจากความเขมแขงในดานปจจยการผลต อาท วตถดบมคณภาพและมความหลากหลาย ทกษะฝมอแรงงานเหมาะสมกบตนทนคาจาง มตลาดภายในประเทศทมศกยภาพรองรบความตองการในอนาคตขณะเดยวกนดานตลาดสงออกพบวา อาหารไทยยงเปนท ตองการของตลาดโลก เพราะสนคามคณภาพและ มมาตรฐาน หากสามารถพฒนาเครอขายการผลตใหมศ กยภาพท งในระดบประเทศและระดบภมภาครวมท งสนบสนนการดำเนนงานใหเกดการเกอกลกน มการพฒนาตราสนคาท เปนของตวเอง (Brand) รวมท งเพ มบทบาท ของหนวยงานภาครฐในการชวยยกระดบขดความสามารถในการแข งข นของอ ตสาหกรรม จะช วยสร างโอกาสและ ความเขมแขงใหกบอตสาหกรรมอาหารของไทยในระดบอาเซยนรวมถงระดบโลกไดไมยาก

แหลงขอมล : หนงสอพมพพมพไทย สถาบนอาหาร http://life.voicetv.co.th/ http://www.thai-aec.com/

3. อตสาหกรรมสนบสนน ไทยมอตสาหกรรม สนบสนนทดกวากลมประเทศ CLMV โดยอตสาหกรรมอาหารของไทยคอนขางมความหลากหลายแตจดออนอยทการรวมตวของเครอขายการผลตยงไมเขมแขงนก รวมทงผประกอบการรายยอยทมศกยภาพหางจากผประกอบการรายใหญคอนขางมาก ขณะท

อตสาหกรรมสาร 41อตสาหกรรมสาร 41

ชอหนงสอ : ธรกจรานอาหารเวยดนาม ผเขยน : สถาบนพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม(ismed) รหส : G 25 ธ48รอ รายละเอยดเปนการนำเสนอเกยวกบการทำธรกจอาหารเวยดนาม ซงประกอบดวยการตลาด การผลต การบรการ การบรหารธรกจรานอาหารเวยดนาม การเงนและการลงทนธรกจรานอาหารเวยดนาม อปสรรคทสำคญในการดำเนนธรกจ ปจจยททำใหธรกจประสบความสำเรจ การตดตอกบหนวยงานราชการ

ชอหนงสอ : ปรงธรกจรานอาหารใหรอด..รวย ผเขยน : สถาบนพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม(ismed) รหส : G 25 ธ48อ เนอหาเกยวกบ การทำธรกจอาหาร และการบอกเลาประสบการณของผประกอบการทมความมงมนและความพยายามในการดำเนนธรกจ การคดแกไขปญหา และการหาแนวทางการปฏบตทด เพอสนบสนนใหธรกจของตนประสบความสำเรจ

ชอหนงสอ : สรางเงนลานดวยธรกจสเตกราคาถก ผเขยน : บรษท อมรนทร บค เซนเตอร จำกด รหส : G 25 ส50 รายละเอยดประกอบดวย ชองทางสรางเงนลานดวยสเตกราคาถก สำรวจความพรอมกอนลงทน อปกรณและวตถดบทจำเปน เลอกทำเลรวย

ชอหนงสอ : ซซ ราคาประหยด ขายงาย รวยเรว ผเขยน : บรษท พเพล มเดย จำกด รหส : G 25 อ511 รายละเอยดเกยวกบลงทนทำธรกจอาหารญปน ประกอบดวย การรจกซซ ชนดของซซ อปกรณและวตถดบสำหรบซซ ขนตอนและวธการทำซซ และไขสตรเดด เคลดไมลบการทำซช พรอมเจาะชองทางการตลาด ทำขายใหรวย

ชอหนงสอ : คมอกอตงธรกจบรการทดสอบและวเคราะหผลตภณฑอาหาร ผเขยน : กรมสงเสรมอตสาหกรรม รหส : HAN กสอ56 ช48ทค เปนการนำเสนอการเกยวกบการกอตงธรกจบรการทดสอบและวเคราะหผลตภณฑอาหาร ความสำคญของการกอตงธรกจใหมตอการพฒนาเศรษฐกจของชาต ภาพรวมและโอกาสของธรกจ แนวทางและกระบวนการกอตง การหาแหลงเงนทน แนวทางการพฒนาผลตภณฑ/บรการใหม แบบประเมนตนเองเพอสำรวจศกยภาพกอนเรมตนธรกจ

ชอหนงสอ : กรณศกษาการกอตงธรกจอาหารพนเมองแปรรป ผเขยน : กรมสงเสรมอตสาหกรรม รหส : HAN กสอ56 ช48อก เนอหาเกยวกบการศกษาการกอตงธรกจอาหารพนเมองแปรรป ประกอบดวย แผนธรกจสความสำเรจ แผนธรกจคออะไร มความสำคญอยางไร และตวอยางแผนธรกจ

Book Coner เรอง : แวนขยาย

สถานทสอบถามรายละเอยดและขอมลเพมเตม หองสมดกรมสงเสรมอตสาหกรรม โทร.02-202-4425 หรอ 02-354-3237 เวบไซต http://library.dip.go.th

1. ผลตภณฑหลกททานผลตคอ………………………………………………………………………………………………………………….……………………

2. ทานรจกวารสารนจาก………………………………………………………………………………………………………………………………………………

3. ขอมลททานตองการคอ…………………………………………………………………………………………………………………………………..…………

4. ประโยชนททานไดจากวารสารคอ……………………………………………………………………………….…………………………………..………………

5. ทานคดวาเนอหาสาระของวารสารอตสาหกรรมสารอยในระดบใด เมอเทยบกบวารสารราชการทวไป

ดทสด ดมาก ด พอใช ตองปรบปรง

6. การออกแบบปกและรปเลมอยในระดบใด

ดทสด ดมาก ด พอใช ตองปรบปรง

7. ขอมลททานตองการใหมในวารสารนมากทสดคอ (ใสหมายเลข 1…2…3… ตามลำดบ)

การตลาด การใหบรการของรฐ สมภาษณผประกอบการ ขอมลอตสาหกรรม อนๆ ระบ……………………………………..

8. คอลมนททานชอบมากทสด (ใสหมายเลข 1…2…3… ตามลำดบความชอบ)

Interview (สมภาษณผบรหาร) Product Design (ออกแบบผลตภณฑ) Good Governance (ธรรมาภบาล)

SMEs Profile (ความสำเรจของผประกอบการ) Report (รายงาน / ขอมล) Innovation (นวตกรรมใหม)

Market & Trend (การตลาด / แนวโนม) Book Corner (แนะนำหนงสอ) อนๆ ระบ…………………………………….

9. ทานไดรบประโยชนจากวารสารอตสาหกรรมสารมากนอยแคไหน

ไดประโยชนมาก ไดประโยชนพอสมควร ไดประโยชนนอย ไมไดใชประโยชน

10. เทยบกบวารสารราชการทวไป ความพงพอใจของทานทไดรบจากวารสารเลมน เทยบเปนคะแนนไดเทากบ

91-100 คะแนน 81-90 คะแนน 71-80 คะแนน 61-70 คะแนน ตำกวา 60 คะแนน

วนทสมคร………………………………………………..เลขทบตรประจำตวประชาชน

ชอ / นามสกล………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

บรษท/หนวยงาน………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ทอย…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

จงหวด……………………………………………….. รหสไปรษณย…………………………………… เวบไซตบรษท…………………………………………..

โทรศพท………………………………………………………………………….. โทรสาร…………………………………………………………………………

ตำแหนง………………………………………………………………………….. อเมล……………………………………………………………………………

ใบสมครสมาชกวารสารอตสาหกรรมสาร 2555โปรดกรอกขอมลทงหมดเพอประโยชนในการจดสงขอมลททานตองการ

แบบสอบถาม

ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 1 (เชยงใหม เชยงราย แมฮองสอน ลำพน ลำปาง พะเยา แพร นาน) 158 ถนนทงโฮเตล ต.วดเกต อ.เมอง จ.เชยงใหม 50000 โทรศพท (053) 245 361-2, 243 494, 242 226 โทรสาร (053) 248 315 e-mail: ipc1@dip.go.th

ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 2 (พษณโลก สโขทย อตรดตถ เพชรบรณ ตาก) 292 ถนนเลยงเมอง-นครสวรรค ต.บานกราง อ.เมอง จ.พษณโลก 65000 โทรศพท (055) 282 957-9 โทรสาร (055) 283 021 e-mail: ipc2@dip.go.th

ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 3 (พจตร กำแพงเพชร นครสวรรค อทยธาน ชยนาท สงหบร ลพบร) 200 ม.8 ถนนเลยงเมอง ต.ทาหลวง อ.เมอง จ.พจตร 66000 โทรศพท (056) 613 161-5 โทรสาร (056) 613 559 e-mail: ipc3@dip.go.th

ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 4 (อดรธาน หนองบวลำภ หนองคาย บงกาฬ นครพนม เลย) 399 ม.11 ถนนมตรภาพ ต.โนนสง อ.เมอง จ.อดรธาน 41330 โทรศพท (042) 207 232-6, 207-238 โทรสาร (042) 207 241 e-mail: ipc4@dip.go.th

ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 5 (ขอนแกน กาฬสนธ มหาสารคาม รอยเอด มกดาหาร สกลนคร ) 86 ถนนมตรภาพ ต.สำราญ อ.เมอง จ.ขอนแกน 40000

โทรศพท (043) 379 296-9 โทรสาร (043) 379 302 e-mail: ipc5@dip.go.th

ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 6 (นครราชสมา ชยภม บรรมย สรนทร) 333 ถนนมตรภาพ ต.สงเนน อ.สงเนน จ.นครราชสมา 30170 โทรศพท (044) 419 622 โทรสาร (044) 419 089

e-mail: ipc6@dip.go.th

ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 7 (อบลราชธาน ยโสธร อำนาจเจรญ ศรสะเกษ) 222 หมท 24 ถนนคลงอาวธ ต.ขามใหญ อ.เมอง จ.อบลราชธาน 34000 โทรศพท (045) 313 772, (045) 313 945, (045) 314 216, (045) 314 217 โทรสาร (045) 312 378, (045) 312 493 e-mail: ipc7@dip.go.th

ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 9 (ชลบร ฉะเชงเทรา ระยอง จนทบร สระบร ตราด นครนายก ปราจนบร สระแกว) 67 ม.1 ถนนสขมวท ต.เสมด อ. เมอง จ.ชลบร 20000 โทรศพท (038) 261-203, 273-702, 784 654-5

โทรสาร (038) 273 701 e-mail: ipc9@dip.go.th

ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 10 (นครศรธรรมราช สราษฎรธาน กระบ ภเกต พงงา ระนอง ชมพร) 131 ม.2 ถนนเทพรตนกว ต.วดประด อ.เมอง จ.สราษฎรธาน 84000

โทรศพท (077) 200 395-8 โทรสาร (077) 200 449 e-mail:cre-pic10@dip.go.th

ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 8 (สพรรณบร กาญจนบร อางทอง พระนครศรอยธยา นครปฐม ราชบร สมทรสาคร สมทรสงคราม เพชรบร ประจวบครขนธ) 117 หม 1 ถนนมาลยแมน ต.ดอนกำยาน อ.เมอง จ.สพรรณบร 72000 โทรศพท (035) 441 027, 441 029, 441 031 โทรสาร (035) 441 030 e-mail: ipc8@dip.go.th

หนวยงานสวนกลาง (กรงเทพมหานคร สมทรปราการ นนทบร ปทมธาน) ถนนพระรามท 6 ราชเทว กรงเทพฯ 10400 โทรศพท 0 2202 4422-3 โทรสาร 0 2354 3152

เปลยนแปลงพนทจงหวดในความรบของศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคและหนวยงานสวนกลาง ตามคำประกาศกรมสงเสรมอตสาหกรรม ลงวนท 12 ตลาคม 2554

ศนยสงเสรมอตสาหกรรมภาคท 11 (สงขลา ตรง พทลง สตล ยะลา ปตตาน นราธวาส) 165 ถนนกาญจนวนช ต.นำนอย อ.หาดใหญ จ.สงขลา 90110

โทรศพท (074) 211 905-8 โทรสาร (074) 211 904 e-mail: ipc11@dip.go.th

อตสาหกรรมสาร 44 อตสาหกรรมสาร 44

วารสารอตสาหกรรมสาร เปนวารสารในสงกดกรมสงเสรมอตสาหกรรม เปนสอสงพมพของราชการทมอายยาวนานกวา 50 ป เปนฐานขอมลสำคญในการสงเสรมความรดานอตสาหกรรม เนอหาภายในเลม

ประกอบดวย แนวโนมของอตสาหกรรม กระบวนการผลต การตลาด การบรหารการจดการ การพฒนารป แบบผลตภณฑ การใหบรการตางๆ ตลอดจนตวอยางผประกอบการทประสบความสำเรจในธรกจอตสาหกรรม

สมครเปนสมาชกไดท : วารสารอตสาหกรรม กลมประชาสมพนธ กรมสงเสรมอตสาหกรรม ถนนพระรามท 6 เขตราชเทว กทม. 10400 สมครผานเครองแฟกซทหมายเลข 0 2354 3299 หรอ สมครผาน email : e-journal@hotmail.com

ขนมพลกบทบาทเปนสนคาเศรษฐกจ ฉบบเดอน พ.ย. - ธ.ค. 2553

กระแสศลธรรมตนตว ฉบบเดอน พ.ย. - ธ.ค 2552

อาหารแชแขง ฉบบเดอน ม.ค. - ก.พ. 2551

ตลาดบรรจภณฑ ฉบบเดอน ก.ย - ต.ค 2552

ธรกจ ชา-กาแฟ ฉบบเดอน ก.ค. - ส.ค. 2551

ศนยกลางการแพทยแหงเอเชย ฉบบเดอน ก.ค. - ส.ค. 2552

เกษตรแปรรป ฉบบเดอน พ.ย. - ธ.ค 2551

อาหารพรอมทาน ฉบบเดอน ม.ค. - ก.พ. 2552

โอกาสและธรกจ ขนมไทย ฉบบเดอน พ.ค. - ม.ย. 2550

ผประกอบการสตร ฉบบเดอน ม.ค. - เม.ย. 2550

Innovation & Creation นวตกรรม & ความคดสรางสรรค

ปท 54 ฉบบเดอน ก.ค. - ส.ค. 2554

เพมมลคา อตสาหกรรมไทย ปท 54 ฉบบเดอน ก.ย. - ต.ค. 2554

ตลาดและแนวโนมธรกจ และอตสาหกรรม

ปท 54 ฉบบเดอน พ.ย. - ธ.ค. 2554

Green Industry อตสาหกรรมสเขยว โอกาสททาทายของ SMEs

ปท 54 ฉบบเดอน ม.ค. - ก.พ. 2554

10 ป แหงความสำเรจ โครงการ NEC สรางผประกอบการใหม

NEW

TOPOTOP ยกเครองสนคาชมชนไทย ใหโดนใจตลาดโลก

ปท 54 ฉบบเดอน ม.ค. - เม.ย. 2554

http://e-journal.dip.go.th วารสารอตสาหกรรมสารออนไลน