แพ่ง 1

30
ขขข 1 ขขขขข ขขขขข 15 ขขขขขขขขขขขขข : ขขขขขขขขขขขขขขขขขขข ขขขข ขขขข ขขขขขขขขขขขขขขข ขขขขขขขขขขขขขขขขขข ขขขขข 16 ขขขขขขขขขขขขข : ขขขขขขขขขขขขขขข ขขขขขขขขขขขขข ขขขขขขข ขขขขขขขขขขขขข ขขขขขขขขขขขขขข 1 ขขขขขขขข ขขขขขข ขขขขขขขขข ขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขข ขขขขข 17 ขขขขขขขขขขขขข : ขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขข ขขขขขขขขข ขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขข ขขขขข 19 ขขขขขขขขขขขขข : ขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขข ขขขขขขขขขขขขขขขขขข ขขขข 20 ขขขขขขขขขข ขขขขข 20 ขขขขขขขขขขขขข : ขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขข ขขขขขขขขขขขขขขข ขขขขข 21 ขขขขขขขขขขขขข : ขขขขขขขขขขขขขขขขขขข ขขขขขขขขข ขขขขขขขขขขขขขขขขขขข ขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขข ขขขขข 22 ขขขขขขขขขขขขข : ขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขข ขขขขขขขขขขขข ขขขขข 23 ขขขขขขขขขขขขข : ขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขข ขขขขขขขขขขขขขข ขขขขข 24 ขขขขขขขขขขขขข : ขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขข ขขขขข ขขขข ขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขข ขขขขข 25 ขขขขขขขขขขขขข : ขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขข ขขขขขขขขขขขข 15 ขขขขขขขขขข ขขขขข 26 ขขขขขขขขขขขขข : ขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขข ขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขข

Transcript of แพ่ง 1

Page 1: แพ่ง 1

ข้�อ 1 บุ�คคล

มาตรา 15 วางหล�กไว�ว�า : สภาพบุ�คคลเร��มเม��อ คลอด แล�ว อยู่��รอดเป็ นทารก และส�$นส�ดเม��อตายู่

มาตรา 16 วางหล�กไว�ว�า : การน�บุอายู่�บุ�คคล ให�น�บุต�$งแต�ว�นเก�ด หากไม�ทราบุว�น ให�เร��มว�นท&� 1 ข้องเด�อน หากไม�ทราบุเด�อน ให�เร��มต�$งแต�ว�นเร��มต�นป็'ป็ฏิ�ท�น

มาตรา 17 วางหล�กไว�ว�า : หากบุ�คคลอยู่��ในภยู่�นตรายู่ร�วมก�น ไม�สามารถ หาได�ว�าใครตายู่ก�อนหล�งให�ถ�อว�าตายู่พร�อมก�น

มาตรา 19 วางหล�กไว�ว�า : บุ�คคลยู่�อมพ�นจากภาวะผู้��เยู่าว,เม��อบุรรล�น�ต�ภาวะ อายู่� 20 ป็'บุร�บุ�รณ์,

มาตรา 20 วางหล�กไว�ว�า : ผู้��เยู่าว,ยู่�อมบุรรล�น�ต�ภาวะเม��อท.าการสมรส

มาตรา 21 วางหล�กไว�ว�า : ผู้��เยู่าว,ท.าน�ต�กรรม ต�องม&ผู้��แทนโดยู่ชอบุธรรมอน�ญาต หากไม�แล�วจะตกเป็ นโมฆี&ยู่ะ

มาตรา 22 วางหล�กไว�ว�า : ผู้��เยู่าว,สามารถท.าน�ต�กรรมร�บุฝ่5ายู่เด&ยู่วได�

มาตรา 23 วางหล�กไว�ว�า : ผู้��เยู่าว,สามารถท.าน�ต�กรรมเฉพาะต�วเองได�

มาตรา 24 วางหล�กไว�ว�า : ผู้��เยู่าว,สามารถท.าน�ต�กรรมท&�สมก�บุ ฐานะ และจ.าเป็ นต�อการด.ารงช&พเองได�

มาตรา 25 วางหล�กไว�ว�า : ผู้��เยู่าว,สามารถท.าพ�น�ยู่กรรม ได�เม��ออายู่� 15 ป็'บุร�บุ�รณ์,

มาตรา 26 วางหล�กไว�ว�า : ผู้��เยู่าว,สามารถท.าการซื้�$อข้ายู่ ทร�พยู่,ได�เม��อได�ร�บุการอน�ญาตจากกผู้��แทนโดยู่ชอบุธรรม

มาตรา 27 วางหล�กไว�ว�า : ผู้��เยู่าว,สามารถท.างานตาม พรบุ.แรงงานได� หากได�ร�บุความยู่�นยู่อม หากไม�ได�ร�บุความยู่�นยู่อมสามารถร�องต�อศาลได�

Page 2: แพ่ง 1

มาตรา 28 วางหล�กไว�ว�า : บุ�คคลว�กลจร�ตสามารถ ให�บุ�คคลด�งต�อไป็น&$ร �องข้อให�เป็ นผู้��ไร�ความสามารถและต�องม&ผู้��อน�บุาลได� ภร�ยู่าสาม& พ�อแม� ป็�5ยู่�าตายู่ายู่ ทวด ผู้��ส�บุส�นดานทางสายู่เล�อด ล�ก หลาน เหลร ล��อ ผู้��ป็กครอง ผู้��พ�ท�กษ์, อ�ยู่การ

มาตรา 29 วางหล�กไว�ว�า : คนไร�ความสามารถท.าน�ต�กรรมไม�ได� แม�จะได�ร�บุอน�ญาต เป็ นโมฆี&ยู่ะท�$งส�$น

มาตรา 30 วางหล�กไว�ว�า : คนว�กลจร�ตท.าน�ต�กรรมได�ท�กอยู่�าง เว�นแต� ม&จร�ตว�กลข้ณ์ะท.า และ ค��กรณ์&ร� �ว�าเป็ นคนว�กลจร�ต

มาตรา 31 วางหล�กไว�ว�า : คนไร�ความสามารถอาจจะร�องข้อให�ศาลเพ�กถอนค.าส��ง เม��อเหต�ท.าให�เป็ นคนไร�ความสามารถส�$นส�ด

มาตรา 32 วางหล�กไว�ว�า : บุ�คคลผู้��เสม�อนไร�ความสามารถ ต�องม&ผู้��พ�ท�กษ์,

มาตรา 34 วางหล�กไว�ว�า : บุ�คคลเสม�อนไร�ความสามารถ ท.าน�ต�กรรมเองไม�ได� (1) น.าทร�พยู่,ส�นไป็ลงท�น(2) ร�บุค�นทร�พยู่,ส�นท&�ไป็ลงท�น ต�นเง�นหร�อท�นอยู่�างอ��น(3) ก��ยู่�มหร�อให�ก��ยู่�มเง�น ยู่�มหร�อให�ยู่�มส�งหาร�มทร�พยู่,อ�นม&ค�า(4) ร�บุป็ระก�นโดยู่ป็ระการใด ๆ อ�นม&ผู้ลให�ตนต�องถ�กบุ�งค�บุช.าระหน&$(5) เช�าหร�อให�เช�าส�งหาร�มทร�พยู่,ม&ก.าหนดระยู่ะเวลาเก�นกว�าหกเด�อนหร�ออส�งหาร�มทร�พยู่,ม&ก.าหนดระยู่ะเวลาเก�นกว�าสามป็'(6) ให�โดยู่เสน�หา เว�นแต�การให�ท&�พอควรแก�ฐานาน�ร�ป็ เพ��อการก�ศลการส�งคม หร�อตามหน�าท&�ธรรมจรรยู่า(7) ร�บุการให�โดยู่เสน�หาท&�ม&เง��อนไข้หร�อค�าภาระต�ดพ�น หร�อไม�ร�บุการให�โดยู่เสน�หา(8) ท.าการอยู่�างหน<�งอยู่�างใดเพ��อจะได�มาหร�อป็ล�อยู่ไป็ซื้<�งส�ทธ�ในอส�งหาร�มทร�พยู่,หร�อในส�งหาร�มทร�พยู่,อ�นม&ค�า(9) ก�อสร�างหร�อด�ดแป็ลงโรงเร�อนหร�อส��งป็ล�กสร�างอยู่�างอ��น หร�อซื้�อมแซื้มอยู่�างใหญ�(1O) เสนอคด&ต�อศาลหร�อด.าเน�นกระบุวนพ�จารณ์าใด ๆ เว�นแต�การร�องข้องตามมาตรา 35 หร�อการร�องข้อถอนผู้��พ�ท�กษ์,

Page 3: แพ่ง 1

(11) ป็ระน&ป็ระนอมยู่อมความหร�อมอบุข้�อพ�พาทให�อน�ญาโตต�ลาการว�น�จฉ�ยู่ ถ�าม&กรณ์&อ��นใดนอกจากท&�กล�าวในวรรคหน<�ง ซื้<�งคนเสม�อนไร�ความสามารถอาจจ�ดการไป็ในทางเส��อมเส&ยู่แก�ทร�พยู่,ส�นข้องตนเองหร�อครอบุคร�ว ในการส��งให�บุ�คคลใดเป็ นคนเสม�อนไร�ความสามารถ หร�อเม��อผู้��พ�ท�กษ์,ร�องข้อในภายู่หล�งศาลม&อ.านาจส��งให�คนเสม�อนไร�ความสามารถน�$นต�องได�ร�บุความยู่�นยู่อมข้องผู้��พ�ท�กษ์,ก�อนจ<งจะท.าการน�$นได�ในกรณ์&ท&�คนเสม�อนไร�ความสามารถไม�สามารถจะท.าการอยู่�างหน<�งอยู่�างใดท&�กล�าวมาในวรรคหน<�งหร�อวรรคสองได�ด�วยู่ตนเอง เพราะเหต�ม&กายู่พ�การหร�อม&จ�ตฟั่>� นเฟั่?อนไม�สมป็ระกอบุ ศาลจะส��งให�ผู้��พ�ท�กษ์,เป็ นผู้��ม&อ.านาจกระท.าการน�$นแทนคนเสม�อนไร�ความสามารถก@ได� ในกรณ์&เช�นน&$ ให�น.าบุทบุ�ญญ�ต�ท&�เก&�ยู่วก�บุผู้��อน�บุาลมาใช�บุ�งค�บุแก�ผู้��พ�ท�กษ์,โดยู่อน�โลมค.าส��งข้องศาลตามมาตราน&$ ให�ป็ระกาศในราชก�จจาน�เบุกษ์า การใดกระท.าลงโดยู่ฝ่5าฝ่?นบุทบุ�ญญ�ต�มาตราน&$ การน�$นเป็ นโมฆี&ยู่ะ

มาตรา 175 วางหล�กไว�ว�า : บุ�คคลต�อไป็น&$ม&ส�ทธ�Aบุอกล�างน�ต�กรรม

(1)ผู้��แทนโดยู่ชอบุธรรม หร�อ ผู้��เยู่าว,ท&�บุรรล�น�ต�ภาวะ

(2)บุ�คคลท&�ศาลส��งให�เป็ นผู้��ไร�/เสม�อนไร�ความสามารถ เม��อศาลม&ค.าส��งเพ�กถอนค.าส��งน�$น

(3)บุ�คคลท&�ส.าค�ญผู้�ด หร�อม&เจตนาท&�ถ�กข้�มข้��

(4)บุ�คคลว�กลจร�ต เม��อหายู่จากการว�กลจร�ตแล�ว

มาตรา 176 โมฆี&ยู่ะกรรมเม��อบุอกล�างแล�ว ให�ถ�อว�าเป็ นโมฆีะมาแต�เร��มแรก และ ให�ผู้��เป็ นค��กรณ์&กล�บุค�นส��ฐานะเด�ม ถ�าเป็ นการพ�นว�ส�ยู่จะให�กล�บุค�นเช�นน�$นได� ก@ให�ได�ร�บุค�าเส&ยู่หายู่ ชดใช�ให�แทน

ถ�าบุ�คคลใดได�ร� �หร�อควรจะได�ร� �ว�าการใดเป็ นโมฆี&ยู่ะ เม��อบุอกล�างแล�ว ให�ถ�อว�า บุ�คคลน�$นได�ร� �ว�าการน�$นเป็ นโมฆีะ น�บุแต�ว�นท&�ได�ร� �หร�อควรจะได�ร� �ว�าเป็ นโมฆี&ยู่ะ

Page 4: แพ่ง 1

ห�ามม�ให�ใช�ส�ทธ�เร&ยู่กร�องอ�นเก�ดแต�การกล�บุค�นส��ฐานะเด�มตามวรรคหน<�ง เม��อพ�น หน<�งป็'น�บุแต�ว�นบุอกล�างโมฆี&ยู่ะกรรม

มาตรา 177 ถ�าบุ�คคลผู้��ม&ส�ทธ�บุอกล�างโมฆี&ยู่ะกรรมตามมาตรา 175 ผู้��หน<�งผู้��ใด ได�ให�ส�ตยู่าบุ�นแก�โมฆี&ยู่ะกรรม ให�ถ�อว�าการน�$นเป็ นอ�นสมบุ�รณ์,มาแต�เร��มแรก แต�ท�$งน&$ยู่�อมไม� กระทบุกระเท�อนถ<งส�ทธ�ข้องบุ�คคลภายู่นอก

มาตรา 178 วางหล�กไว�ว�า : การให�ส�ตยู่าบุ�น ต�องให�แก�ค��กรณ์&ท&�ม&ต�วตนแน�นอน

มาตรา 181 โมฆี&ยู่ะกรรมน�$นจะบุอกล�างม�ได�เม��อพ�นเวลาหน<�งป็'น�บุแต�เวลาท&�อาจให�ส�ตยู่าบุ�นได� หร�อเม��อพ�นเวลาส�บุป็'น�บุแต�ได�ท.าน�ต�กรรมอ�นเป็ นโมฆี&ยู่ะน�$น

ข้�อ 2 เจตนา

มาตรา 154 การแสดงเจตนาใดแม�ในใจจร�งผู้��แสดงจะม�ได�เจตนาให�ตนต�องผู้�กพ�น ตามท&�ได�แสดงออกมาก@ตาม หาเป็ นม�ลเหต�ให�การแสดงเจตนาน�$นเป็ นโมฆีะไม� เว�นแต�ค��กรณ์&อ&ก ฝ่5ายู่หน<�งจะได�ร� �ถ<งเจตนาอ�นซื้�อนอยู่��ในใจข้องผู้��แสดงน�$นมาตรา 155 การแสดงเจตนาลวงโดยู่สมร� �ก�บุค��กรณ์&อ&กฝ่5ายู่หน<�งเป็ นโมฆีะ แต�จะ ยู่กข้<$นเป็ นข้�อต�อส��บุ�คคลภายู่นอกผู้��กระท.าการโดยู่ส�จร�ต และต�องเส&ยู่หายู่จากการแสดงเจตนาลวง น�$นม�ได� ถ�าการแสดงเจตนาลวงตามวรรคหน<�งท.าข้<$นเพ��ออ.าพรางน�ต�กรรมอ��น ให�น.า บุทบุ�ญญ�ต�ข้องกฎหมายู่อ�นเก&�ยู่วก�บุน�ต�กรรมท&�ถ�กอ.าพรางมาใช�บุ�งค�บุมาตรา 156 การแสดงเจตนาโดยู่ส.าค�ญผู้�ดในส��งซื้<�งเป็ นสาระส.าค�ญแห�งน�ต�กรรม เป็ นโมฆีะความส.าค�ญผู้�ดในส��งซื้<�งเป็ นสาระส.าค�ญแห�งน�ต�กรรมตามวรรคหน<�ง ได�แก� ความส.าค�ญผู้�ดในล�กษ์ณ์ะข้องน�ต�กรรม ความส.าค�ญผู้�ดในต�วบุ�คคลซื้<�งเป็ นค��กรณ์&แห�งน�ต�กรรม และความส.าค�ญผู้�ดในทร�พยู่,ส�นซื้<�งเป็ นว�ตถ�แห�งน�ต�กรรม เป็ นต�นมาตรา 157 การแสดงเจตนาโดยู่ส.าค�ญผู้�ดในค�ณ์สมบุ�ต�ข้องบุ�คคลหร�อทร�พยู่,ส�น เป็ นโมฆี&ยู่ะ ความส.าค�ญผู้�ดตามวรรคหน<�ง ต�องเป็ นความส.าค�ญผู้�ดในค�ณ์สมบุ�ต�ซื้<�งตามป็กต� ถ�อว�าเป็ นสาระส.าค�ญ ซื้<�งหากม�ได�ม&ความส.าค�ญผู้�ดด�งกล�าวการอ�นเป็ นโมฆี&ยู่ะน�$นคงจะม�ได�กระท.าข้<$น

Page 5: แพ่ง 1

มาตรา 159 การแสดงเจตนาเพราะถ�กกลฉ�อฉลเป็ นโมฆี&ยู่ะ การถ�กกลฉ�อฉลท&�จะเป็ นโมฆี&ยู่ะตามวรรคหน<�ง จะต�องถ<งข้นาดซื้<�งถ�าม�ได� ม&กลฉ�อฉลด�งกล�าว การอ�นเป็ นโมฆี&ยู่ะน�$นคงจะม�ได�กระท.าข้<$น ถ�าค��กรณ์&ฝ่5ายู่หน<�งแสดงเจตนาเพราะถ�กกลฉ�อฉลโดยู่บุ�คคลภายู่นอก การแสดง เจตนาน�$นจะเป็ นโมฆี&ยู่ะต�อเม��อค��กรณ์&อ&กฝ่5ายู่หน<�งได�ร� �หร�อควรจะได�ร� �ถ<งกลฉ�อฉลน�$นมาตรา 160 การบุอกล�างโมฆี&ยู่ะกรรมเพราะถ�กกลฉ�อฉลตามมาตรา 159 ห�ามม�ให� ยู่กเป็ นข้�อต�อส��บุ�คคลภายู่นอกผู้��กระท.าการโดยู่ส�จร�ตมาตรา 161 ถ�ากลฉ�อฉลเป็ นแต�เพ&ยู่งเหต�จ�งใจให�ค��กรณ์&ฝ่5ายู่หน<�งยู่อมร�บุข้�อก.าหนด อ�นหน�กยู่��งกว�าท&�ค��กรณ์&ฝ่5ายู่น�$นจะยู่อมร�บุโดยู่ป็กต� ค��กรณ์&ฝ่5ายู่น�$นจะบุอกล�างการน�$นหาได�ไม� แต� ชอบุท&�จะเร&ยู่กเอาค�าส�นไหมทดแทนเพ��อความเส&ยู่หายู่อ�นเก�ดจากกลฉ�อฉลน�$นได�มาตรา 162 ในน�ต�กรรมสองฝ่5ายู่ การท&�ค��กรณ์&ฝ่5ายู่หน<�งจงใจน��งเส&ยู่ไม�แจ�งข้�อความ จร�งหร�อค�ณ์สมบุ�ต�อ�นค��กรณ์&อ&กฝ่5ายู่หน<�งม�ได�ร� � การน�$นจะเป็ นกลฉ�อฉล หากพ�ส�จน,ได�ว�าถ�าม�ได�น��ง เส&ยู่เช�นน�$น น�ต�กรรมน�$นก@คงจะม�ได�กระท.าข้<$นมาตรา 163 ถ�าค��กรณ์&ต�างได�กระท.าการโดยู่กลฉ�อฉลด�วยู่ก�นท�$งสองฝ่5ายู่ ฝ่5ายู่หน<�ง ฝ่5ายู่ใดจะกล�าวอ�างกลฉ�อฉลข้องอ&กฝ่5ายู่หน<�ง เพ��อบุอกล�างการน�$นหร�อเร&ยู่กค�าส�นไหมทดแทนม�ได�มาตรา 164 การแสดงเจตนาเพราะถ�กข้�มข้��เป็ นโมฆี&ยู่ะ การข้�มข้��ท&�จะท.าให�การใดตกเป็ นโมฆี&ยู่ะน�$น จะต�องเป็ นการข้�มข้��ท&�จะให�เก�ดภ�ยู่ อ�นใกล�จะถ<ง และร�ายู่แรงถ<งข้นาดท&�จะจ�งใจให�ผู้��ถ�กข้�มข้��ม&ม�ลต�องกล�ว ซื้<�งถ�าม�ได�ม&การข้�มข้��เช�นน�$น การน�$นก@คงจะม�ได�กระท.าข้<$นมาตรา 165 การข้��ว�าจะใช�ส�ทธ�ตามป็กต�น�ยู่ม ไม�ถ�อว�าเป็ นการข้�มข้�� การใดท&�กระท.าไป็เพราะน�บุถ�อยู่.าเกรง ไม�ถ�อว�าการน�$นได�กระท.าเพราะถ�กข้�มข้��มาตรา 166 การข้�มข้��ยู่�อมท.าให�การแสดงเจตนาเป็ นโมฆี&ยู่ะแม�บุ�คคลภายู่นอก จะเป็ นผู้��ข้�มข้��มาตรา 167 ในการว�น�จฉ�ยู่กรณ์&ความส.าค�ญผู้�ด กลฉ�อฉล หร�อการข้�มข้��ให� พ�เคราะห,ถ<ง เพศ อายู่� ฐานะ ส�ข้ภาพอนาม�ยู่ และภาวะแห�งจ�ตข้องผู้��แสดงเจตนาตลอดจนพฤต�การณ์, และสภาพแวดล�อมอ��น ๆ อ�นเก&�ยู่วก�บุการน�$นด�วยู่

ข้�อ 3 ส�ญญา

Page 6: แพ่ง 1

มาตรา 168 การแสดงเจตนาท&�กระท.าต�อบุ�คคลซื้<�งอยู่��เฉพาะหน�าให�ถ�อว�าม&ผู้ล น�บุแต�ผู้��ร �บุการแสดงเจตนาได�ทราบุการแสดงเจตนาน�$น ความข้�อน&$ให�ใช�ตลอดถ<งการท&�บุ�คคลหน<�ง แสดงเจตนาไป็ยู่�งบุ�คคลอ&กคนหน<�งโดยู่ทางโทรศ�พท, หร�อโดยู่เคร��องม�อส��อสารอยู่�างอ��น หร�อโดยู่ ว�ธ&อ��นซื้<�งสามารถต�ดต�อถ<งก�นได�ท.านองเด&ยู่วก�น

มาตรา 169 การแสดงเจตนาท&�กระท.าต�อบุ�คคลซื้<�งม�ได�อยู่��เฉพาะหน�าให�ถ�อว�าม&ผู้ล น�บุแต�เวลาท&�การแสดงเจตนาน�$นไป็ถ<งผู้��ร �บุการแสดงเจตนา แต�ถ�าได�บุอกถอนไป็ถ<งผู้��ร �บุการแสดง เจตนาน�$น ก�อนหร�อพร�อมก�นก�บุท&�การแสดงเจตนาน�$นไป็ถ<งผู้��ร �บุการแสดงเจตนา การแสดงเจตนา น�$นตกเป็ นอ�นไร�ผู้ล

การแสดงเจตนาท&�ได�ส�งออกไป็แล�วยู่�อมไม�เส��อมเส&ยู่ไป็ แม�ภายู่หล�งการแสดง เจตนาน�$นผู้��แสดงเจตนาจะถ<งแก�ความตายู่ หร�อถ�กศาลส��งให�เป็ นคนไร�ความสามารถหร�อคน เสม�อนไร�ความสามารถ

มาตรา 354 ค.าเสนอจะท.าส�ญญาอ�นบุ�งระยู่ะเวลาให�ท.าค.าสนองน�$น ท�านว�าไม�อาจ จะถอนได�ภายู่ในระยู่ะเวลาท&�บุ�งไว�

มาตรา 355 บุ�คคลท.าค.าเสนอไป็ยู่�งผู้��อ��นซื้<�งอยู่��ห�างก�นโดยู่ระยู่ะทาง และม�ได�บุ�ง ระยู่ะเวลาให�ท.าค.าสนอง จะถอนค.าเสนอข้องตนเส&ยู่ภายู่ในเวลาอ�นควรคาดหมายู่ว�าจะได�ร�บุ ค.าบุอกกล�าวสนองน�$น ท�านว�าหาอาจจะถอนได�ไม�

มาตรา 356 วางหล�กไว�ว�า : ค.าเสนอต�อหน�า (หร�อทางโทรศ�พท,) ท&�ไม�ได�บุอกระยู่ะเวลาท.าค.าสนอง ถ�อว�าเสนอท&�ใดสนองได�ท�นท&

มาตรา 357 วางหล�กไว�ว�า : ค.าเสนอท&�ถ�กบุอกป็>ดหร�อเลยู่เวลา ถ�อว�าให�ส�$นส�ดความผู้�กพ�นไป็

มาตรา 359 ถ�าค.าสนองมาถ<งล�วงเวลา ท�านให�ถ�อว�าค.าสนองน�$นกลายู่เป็ นค.าเสนอ ข้<$นใหม�

ค.าสนองอ�นม&ข้�อความเพ��มเต�ม ม&ข้�อจ.าก�ด หร�อม&ข้�อแก�ไข้อยู่�างอ��นป็ระกอบุด�วยู่น�$น ท�านให�ถ�อว�าเป็ นค.าบุอกป็>ดไม�ร�บุ ท�$งเป็ นค.าเสนอข้<$นใหม�ด�วยู่ในต�ว

Page 7: แพ่ง 1

มาตรา 360 บุทบุ�ญญ�ต�แห�งมาตรา 169 วรรคสองน�$น ท�านม�ให�ใช�บุ�งค�บุ ถ�าหากว�า ข้�ดก�บุเจตนาอ�นผู้��เสนอได�แสดง หร�อหากว�าก�อนจะสนองร�บุน�$น ค��กรณ์&อ&กฝ่5ายู่หน<�งได�ร� �อยู่��แล�วว�า ผู้��เสนอตายู่หร�อตกเป็ นผู้��ไร�ความสามารถ

มาตรา 361 ส�ญญาระหว�างบุ�คคลซื้<�งอยู่��ห�างก�นโดยู่ระยู่ะทางน��น ยู่�อมเก�ดเป็ นส�ญญาข้<$นแต�เม��อค.าบุอกกล�าวข้องผู้��สนองไป็ยู่�งผู้��เสนอ

ถ�าตามเจตนาอ�นผู้��เสนอได�แสดง หร�อตามป็กต�ป็ระเพณ์&ไม�จ.าเป็ นจะต�องม&ค.าบุอก กล�าวสนองไซื้ร� ท�านว�าส�ญญาน�$นเก�ดเป็ นส�ญญาข้<$นในเวลาเม��อม&การอ�นใดอ�นหน<�งข้<$น อ�นจะพ<ง ส�นน�ษ์ฐานได�ว�าเป็ นการแสดงเจตนาสนองร�บุ

มาตรา 362 วางหล�กไว�ว�า : บุ�คคลท&�ออกโฆีษ์ณ์าให�ท.าส��งใด� แล�วได�รางว�ล จะต�องให�รางว�ลแม�ผู้��ร �บุไม�ต�องการ

มาตรา 363 วางหล�กไว�ว�า : หากโฆีษ์ณ์าตามมาตรา 362 ไม�ม&ผู้��ท.าส.าเร@จจะยู่กเล�กส�ญญาก@ได� ด�วยู่ว�ธ&เด&ยู่วก�บุท&�ได�โฆีษ์ณ์า หากพ�นว�ส�ยู่ท&�จะท.าแบุบุเด&ยู่วก�บุท&�โฆีษ์ณ์าตอนแรกได� ให�ถ�อว�าส�ญญายู่กเล�กม&ผู้ล ก�บุคนท&�ร� �เท�าน�$น

มาตรา 369 วางหล�กไว�ว�า : ส�ญญาต�างตอบุแทนอ&กฝ่5ายู่จะไม�ช.าระหน&$จนกว�าอ&กฝ่5ายู่จะช.าระก@ได� แต�จะบุ�งค�บุไม�ได�ถ�ายู่�งไม�ถ<งก.าหนดช.าระ

มาตรา 370 วางหล�กไว�ว�า : ส�ญญาเฉพาะส��งเม��อเก�ดน�ต�กรรม แล�วม&การส�ญเส&ญ ด�วยู่เหต� ให�ตกเป็ นพ�บุแก�เจ�าหน&$

มาตรา 371 วางหล�กไว�ว�า : ส�ญญาม&เง��อนไข้ หากทร�พยู่,ท&�เป็ นเง��อนไข้ เส&ยู่หายู่ ไม�ได�เป็ นจากฝ่5ายู่ผู้��ซื้�$อ ผู้��ซื้�$อจะยู่กเล�กส�ญญา หร�อ ข้อลดส�วนราคาลงก@ได�

มาตรา 372 วางหล�กไว�ว�า : หากทร�พยู่,เส&ยู่หายู่จากการโทษ์ฝ่5ายู่ใดไม�ได� ก@ไม�สามารถเร&ยู่กร�องการช.าระได� หากเส&ยู่เพราะ เจ�าหน&$ ก@สามารถเร&ยู่กค�าชดเชยู่ได�

Page 8: แพ่ง 1

หน วย 2-3เร��อง ความสามารถบุ�คคล  ผู้��เยู่าว,  ผู้��ไร�ความสามารถ  ผู้��เสม�อนไร�ความสามารถ

มาตรา 15

สภาพบุ�คคลสภาพบุ�คคลย อมเร��มแต เม��อคลอด แล�วอย� รอดเป็�นทารกและส�#นส�ดลงเม��อตาย         ทารกในครรภ&มารดาก'สามารถม)ส�ทธิ�ต างๆได�หากว าภายหล-งคลอดแล�วอย� รอดเป็�นทารกสภาพเด@กต�องคลอดจากครรภ,มารดาแล�วท�$งต�ว  เว�นแต�ยู่�งไม�ได�ต�ดสายู่สะด�อและจะต�องหายู่ใจด�วยู่ต�วเองแล�ว 1 คร�$ง

มาตรา 19 บุ�คคลยู่�อมพ�นจากภาวะผู้��เยู่าว,และบุรรล�น�ต�ภาวะเม��อม&อายู่� 20ป็'บุร�บุ�รณ์,มาตรา 20 ผู้��เยู่าว,ยู่�อมบุรรล�น�ต�ภาวะเม��อท.าการสมรส ( สมรสได�ม&อายู่�เก�น 17 ป็'บุ

ร�บุ�รณ์,)มาตรา 21

ผู้��เยู่าว,ผู้��เยู่าว,จะท.าน�ต�กรรมใดๆ   ต�องได�ร�บุความยู่�นยู่อมข้องผู้��แทนโดยู่ชอบุธรรมก�อน  การใดๆท&�ผู้��เยู่าว,ท.าลงป็ราศจากความยู่�นยู่อมเช�นว�าน�$นเป็ นโมฆี)ยะ

มาตรา 22 ผู้��เยู่าว,อาจท.าการใดๆได�ท�$งส�$น  หากเป็ นเพ&ยู่งเพ��อได�ไป็ซื้<�งส�ทธ�อ�นใดอ�นหน<�งหร�อเป็ นการหล�ดพ�นจากหน�าท&�

มาตรา 23 ผู้��เยู่าว,อาจท.าการใดๆ  ได�ท�$งส�$น  ซื้<�งเป็ นการต�องท.าเองเฉพาะต�ว  (จดทะเบุ&ยู่นร�บุรองบุ�ตร)

มาตรา 24 ผู้��เยู่าว,อาจท.าการใดๆ  ได�ท�$งส�$น  ซื้<�งเป็ นการสมแก�ฐานาน�ร�ป็แห�งตน   และเป็ นการอ�นจ.าเป็ นในการด.ารงช&พ  (ท.าบุ�ญไม�ได� , ซื้�$อจ�กรยู่านม�อสองได�)

มาตรา  25 ผู้��เยู่าว,ท.าพ�น�ยู่กรรมได�เม��อม&อายู่� 15 ป็'บุร�บุ�รณ์,  (ถ�าต.�ากว�าน&$ท.าพ�น�ยู่กรรมเป็ นโมฆีะ)

มาตรา  26 ถ�าผู้��แทนโดยู่ชอบุธรรมอน�ญาตให�ผู้��เยู่าว,จ.าหน�ายู่ทร�พยู่,ส�นเพ��อการอ�นใดอ�นหน<�งอ�นได�ระบุ�ไว�  ผู้��เยู่าว,จะจ.าหน�ายู่ทร�พยู่,ส�นน�$นเป็ นป็ระการใดภายู่ในข้อบุข้องการท&�ระบุ�ไว�น�$นก@ท.าได�ตามใจสม�คร  อน<�งถ�าได�ร�บุอน�ญาตให�จ.าหน�ายู่ทร�พยู่,ส�นโดยู่ม�ได�ระบุ�ว�าเพ��อการอ�นใด  ผู้��เยู่าว,ก@จ.าหน�ายู่ได�ตามใจสม�คร

มาตรา  27

ผู้��เยู่าว,ป็ระกอบุ

ผู้��แทนโดยู่ชอบุธรรมอาจให�ความยู่�นยู่อมแก�ผู้��เยู่าว,ในการป็ระกอบุธ�รก�จทางการค�าหร�อธ�รก�จอ�� น   หร�อท.าส�ญญาเป็ นล�กจ�างในส�ญญาจ�าง แรงงานได�     ในกรณ์&ท&�ผู้��แทนโดยู่ชอบุธรรมไม�ให�ความยู่�นยู่อมโดยู่ไม�ม&

Page 9: แพ่ง 1

ธ�รก�จได� เหต�อ�นสมควร  ผู้��เยู่าว,อาจร�องข้อต�อศาลให�อน�ญาตได�ในความเก&�ยู่วพ�นก�บุการป็ระกอบุธ�รก�จหร�อการจ�างแรงงาน ตามวรรคหน<�ง  ให�ผู้��เยาว&ม)ฐานะเสม�อนด-งบุ�คคลซึ่3�งบุรรล�น�ต�ภาวะแล�ว(ท.าน�ต�กรรมในเร��องท&�เก&�ยู่วก�บุการค�าได�โดยู่ไม�ต�องข้ออน�ญาตเป็ นเร��องๆไป็) ถ�าการป็ระกอบุธ�รก�จหร�อการท.างานท&�ได�ร�บุความยู่�นยู่อมหร�อท&�ได�ร�บุอน�ญาตตามวรรคหน<�ง  ก�อให�เก�ดความเส&ยู่หายู่ถ<งข้นาดหร�อเส��อมเส&ยู่แก�ผู้��เยู่าว,     ผู้��แทนโดยชอบุธิรรมอาจบุอกเล�กความย�นยอมท)�ได�ให�แก ผู้��เยาว&เส)ยได�   หร�อในกรณ์&ท&�ศาลอน�ญาต  ผู้��แทนโดยู่ชอบุธรรมอาจร�องข้อต�อศาลให�เพ�กถอนการอน�ญาตท&�ได�ให�แก�ผู้��เยู่าว,น�$นเส&ยู่ก@ได�ในกรณ์&ท&�ผู้��แทนโดยชอบุธิรรมบุอกเล�กความย�นยอมโดยู่ไม�ม&เหต�อ�นสมควร   ผู้��เยู่าว,อาจร�องข้อต�อศาลให�เพ�กถอนการบุอกเล�กความยู่�นยู่อมข้องผู้��แทนโดบุชอบุธรรมได�การบุอกเล�กความยู่�นยู่อมโดยู่ผู้��แทนโดยู่ชอบุธรรมหร�อการเพ�กถอนการอน�ญาตโดยู่ศาล   ย อมท5าให�ฐานะเสม�อนด-งบุ�คคลซึ่3�งบุรรล� น�ต�ภาวะแล�วข้องผู้��เยาว&ส�#นส�ดลง   แต ไม กระทบุกระเท�อน

การใดๆท)�ผู้��เยาว&ได�กระท5าไป็แล�วก อนม)การบุอกเล�กความย�นยอมหร�อเพ�กถอนการอน�ญาต

มาตรา 28

บุ�คคลว�กลจร�ตและคนไร�ความสามารถ

บุ�คคลว�กลจร�ตผู้��ใดถ�าค� สมรสก'ด)   ผู้��บุ�พการ)กล าวค�อ บุ�ดา มารดา  ป็�7ย า  ตายาย  ทวดก'ด)  ผู้��ส�บุส-นดานกล าวค�อ  ล�ก หลาน เหลน ล��อ ก'ด)  ผู้��ป็กครองหร�อผู้��พ�ท-กษ์&  พน-กงานอ-ยการก'ด)  ร�องข้อต อศาลให�ส-�งให�บุ�คคลว�กลจร�ตน-#นเป็�นคนไร�ความสามรถ  ศาลจะส-�งให�บุ�คคลว�กลจร�ตน-#นเป็�นคนไร�ความสามารถ ก'ได�บุ�คคลท&�ศาลส��งให�เป็ นคนไร�ความสามารถต�องจ�ดอยู่��ในความอน�บุาลข้องผู้��อน�บุาล

มาตรา 29 การใดๆอ�นบุ�คคลท&�ศาลส-�ง ให�เป็ นคนไร�ความสามารถได�กระท.าลง  การน-#นเป็�นโมฆี)ยะ

มาตรา 30 การใดๆอ�นบุ�คคลว�กลจร�ตซื้<�งศาลย-งม�ได�ส-�ง ให�เป็ นคนไร�ความสามารถได�กระท.าลง   การน-#นเป็�นโมฆี)ยะต อเม��อได�กระท5าในข้ณะท)�บุ�คคลน-#นจร�ตว�กลอย�   และค� กรณ)อ)กฝ่7ายหน3�งได�ร��แล�วด�วยว าผู้��กระท5าเป็�นคน ว�กลจร�ต

Page 10: แพ่ง 1

มาตรา  32

คนเสม�อนไร�ความสามารถ

บุ�คคลใดม)กายพ�การ หร�อม)จ�ตฟั่=� นเฟั่>อน ไม�สมป็ระกอบุหร�อป็ระพฤต�ส�ร� ยส�ร ายเสเพล เป็ นอาจ�น  หร�อต�ดส�รายาเมา   จนไม�สามารถจ�ดการงานได�ด�วยู่ตนเองหร�อจ�ดก�จการไป็ในทางท&�เส��อมเส&ยู่แก�ทร�พยู่,ส�นข้องตนเองหร�อครอบุคร�ว  เม��อบุ�คคลในมาตรา 28 ร�องข้อต�อศาล  ศาลจะส��งให�บุ�คคลน�$นเป็ นคนเสม�อนไร�ความสามารถ ก@ได� บุ�คคลซื้<�งศาลส��งให�เป็ นคนเสม�อนไร�ความสามารถต�องจ�ดอยู่��ในความพ�ท�กษ์,ข้องผู้��พ�ท-กษ์&  (เหต� 4ป็ระการออกสอบุแน�ๆ)

มาตรา  34

ท.าพ�น�ยู่กรรมยู่กทร�พยู่,ข้องตนเองให�ผู้��อ�� นได�

คนเสม�อนไร�ความสามารถน-#นต�องได�ร�บุความยู่�นยู่อมข้องผู้��พ�ท�กษ์,ก�อน แล�วจ<งจะกระท.าการอยู่�างหน<�งอยู่�างใดต�อไป็น&$ได�1.น.าทร�พยู่,ส�นไป็ลงท�น2. ร�บุค�นทร�พยู่,ส�นท&�ไป็ลงท�น  ต�นเง�นหร�อท�นอยู่�างอ��น3 ก��ยู่�มหร�อให�ก��ยู่�มเง�น  ยู่�มหร�อให�ยู่�มส�งหาร�มทร�พยู่,อ�นม&ค�า4. ร�บุป็ระก�นโดยู่ป็ระการใดๆ  อ�นม&ผู้ลให�ตนต�องถ�กบุ�งค�บุช.าระหน&$5.  เช�าหร�อให�เช�าส�งหาร�มทร�พยู่,เก�นกว�า 6 เด�อน  หร�ออส�งหาร�มทร�พยู่,เก�นกว�า 3 ป็'6. ให�โดยู่เสน�หา  เว�นแต�การให�ท&�พอสมควรแก�ฐานาน�ร�ป็  เพ��อการก�ศล  การส�งคม  หร�อตามหน�าท&�ธรรมจรรยู่า7. ร�บุการให�โดยู่เสน�หาท&�ม&เง�� อนไข้หร�อค�าภาระต�ดพ�น  หร�อไม�ร�บุการให�โดยู่เสน�หา8.ท.าการอยู่�างหน<�งอยู่�างใด  เพ��อจะได�มาหร�อป็ล�อยู่ไป็ซื้<�งส�ทธิ�ในอส�งหาร�มทร�พยู่,หร�อส�งหาร�มทร�พยู่,อ�นม&ค�า9 ก�อสร�างด�ดแป็ลงโรงเร�อนหร�อส��งป็ล�กสร�างอยู่�างอ��น  หร�อซื้�อมแซื้มอยู่�างใหญ�10 เสนอคด&ต�อศาลหร�อด.าเน�นกระบุวนพ�จารณ์าใดๆ  เว�นแต�การร�องข้อถอนผู้��พ�ท�กษ์,(มาตรา 35)

11ป็ระน&ป็ระนอมยู่อมความ  หร�อมอบุข้�อพ�พาทให�อน�ญาโตต�ลาการว�น�จฉ�ยู่

ในกรณ์&ท&�คนเสม�อนไร�ความสามารถไม�สามารถจะท.าการอยู่�างหน<�งอยู่�างใดได�ด�วยู่ตนเอง  เพราะเหต�ม&กายู่พ�การหร�อจ�ตฟั่>� นเฟั่?อนไม�สมป็ระกอบุ  ศาลจะส��งให�ผู้��พ�ท�กษ์,ม&อ.านาจกระท.าการน�$นแทนก@ได�

การใดกระท.าลงโดยู่ฝ่5าฝ่?นบุทบุ�ญญ�ต�มาตราน&$     การน-#นเป็�นโมฆี)ยะ มาตรา   การแสดงเจตนาซื้<�งกระท.าต�อผู้��เยู่าว,หร�อผู้��ท&�ศาลส��งให�เป็ นคนไร�ความ

Page 11: แพ่ง 1

170 สามารถหร�อคนเสม�อนไร�ความสามารถ  จะยู่กข้<$นเป็ นข้�อต�อส��ผู้��ร �บุการแสดงเจตนาไม�ได�  เว�นแต�ผู้��แทนโดยู่ชอบุธรรม  ผู้��อน�บุาล  หร�อผู้��พ�ท�กษ์,  แล�วแต�กรณ์&  ข้องผู้��ร�บุการแสดงเจตนาน�$นได�ร� �ด�วยู่  หร�อได�ให�ความยู่�นยู่อมไว�ก�อนแล�ว

มาตรา  173

ถ�าส�วนหน<�งส�วนใดข้องน�ต�กรรมเป็�นโมฆีะ  น�ต�กรรมน�$นยู่�อมตกเป็ นโมฆีะท-#งส�#นเว�นแต� จะพ<งส�นน�ษ์ฐานได�โดยู่พฤต�การณ์,แห�งกรณ์&ว�า  ค��กรณ์&เจตนาจะให�ส�วนท&�ไม�เป็ นโมฆีะน�$นแยู่กออกจากส�วนท&�เป็ นโมฆีะได�

มาตรา  174

การใดเป็ นโมฆีะแต�เข้�าล�กษ์ณ์ะเป็ นน�ต�กรรมอยู่�างอ��นซื้<�งไม�เป็ นโมฆีะ  ให�ถ�อตามน�ต�กรรมน�ต�กรรมซื้<�งไม�เป็ นโมฆีะ  ถ�าส�นน�ษ์ฐานได�โดยู่พฤต�การณ์,แห�งกรณ์&ว�า  หากค��กรณ์&ได�ร� �ว�าการน�$นเป็ นโมฆีะแล�ว  ก@คงจะได�ต� $งใจมาต�$งแต�แรกท&�จะท.าน�ต�กรรมอยู่�างอ��นซื้<�งไม�เป็ นโมฆีะน�$น

มาตรา  175ผู้��บุอกล�างโมฆี&ยู่ะกรรม

โมฆี)ยะกรรมน-#น   บุ�คคลต อไป็น)#จะบุอกล�างเส)ยก'ได� ผู้��แทนโดยชอบุธิรรม  หร�อผู้��เยู่าว,ซื้<�งบุรรล�น�ต�ภาวะแล�ว  แต�ผู้��เยู่าว,จะบุอกล�างก�อนท&�ตนบุรรล�น�ต�ภาวะก@ได�  ถ�าได�ร�บุความยู่�นยู่อมข้องผู้��แทนโดยู่ชอบุธรรม

1. บุ�คคลซึ่3�งศาลส-�งให�เป็�นคนไร�ความสามารถหร�อคนเสม�อนไร�ความสามารถ  เม��อพ�นจากการเป็�นคนไร�ความสามารถแล�ว  หร�อผู้��อน�บุาล  ผู้��พ�ท�กษ์,  เฉพาะคนเสม�อนไร�ความสามารถจะบุอกล�างก�อนท&�ตนจะพ�นจากการเป็ นคนเสม�อนไร�ความสามารถก@ได�ถ�าได�ร�บุความยู่�นยู่อมข้องผู้��พ�ท�กษ์,

3.       บุ�คคลผู้��แสดงเจตนาเพราะส5าค-ญผู้�ด  หร�อถ�กกลฉ�อฉล  หร�อถ�กข้�มข้��

4.       บุ�คคลว�กลจร�ต ผู้��กระท.าน�ต�กรรมอ�นเป็ นโมฆี&ยู่ะตามมาตรา 30 ในข้ณ์ะท&�จร�ตข้องบุ�คคลน�$นไม�ว�กลแล�ว

ถ�าบุ�คคลผู้��ท.าน�ต�กรรมอ�นเป็ นโมฆี&ยู่ะถ<งแก�ความตายู่ก�อนม&การบุอกล�างโมฆี&ยู่ะกรรมทายาทข้องบุ�คคลด-งกล าวอาจบุอกล�างโมฆี)ยะกรรมน-#นได�

มาตรา 176ผู้ลข้องการ

โมฆี)ยะกรรมเม��อบุอกล�างแล�วให�ถ�อเป็�นโมฆีะมาต-#งแต เร��มแรก และให� ผู้��เป็ นค��กรณ์&กล�บุค�นส��ฐานะเด�ม   ถ�าเป็ นการพ�นว�ส�ยู่จะให�กล�บุค�นเช�นน�$น

Page 12: แพ่ง 1

บุอกล�างโมฆี&ยู่ะ

ได�   ก@ให�ได�ร�บุค�าเส&ยู่หายู่ชดใช�ให�แทน  ห�ามม�ให�ใช�ส�ทธ�เร&ยู่กร�องอ�นเก�ดแต�การกล�บุค�นฐานะเด�มตามวรรคหน<�ง  เม��อพ�น 1 ป็'น�บุแต�ว�นบุอกล�างโมฆี&ยู่ะกรรม

มาตรา  177ส�ตยู่าบุ�น

ถ�าบุ�คคลผู้��ม&ส�ทธ�บุอกล�างโมฆี&ยู่ะกรรมตามมาตรา 175 ผู้��หน<�งผู้��ใด ได�ให�ส-ตยาบุ-นแก โมฆี)ยะกรรม   ให�ถ�อว าการน-#นเป็�นอ-นสมบุ�รณ&มาแต เร��มแรก แต�ท�$งน&$ยู่�อมไม�กระทบุกระเท�อนถ<งส�ทธ�ข้องบุ�คคลภายู่นอก

มาตรา  178

การบุอกล�างหร�อการให�ส-ตยาบุ-นแก โมฆี)ยะกรรมยู่�อมกระท.าได�โดยู่การแสดงเจตนา แก�ค��กรณ์&อ&กฝ่5ายู่หน<�ง   ซื้<�งเป็ นบุ�คคลท&�ม&ต�วก.าหนดได� แน�นอน

มาตรา 179

การให�ส-ตยาบุ-นแก โมฆี)ยะกรรมน-#นจะสมบุ�รณ& ต�อเม��อได�กระท.าภายู่หล�งเวลาท)�ม�ลเหต�ให�เป็�นโมฆี)ยะกรรมน-#นหมดส�#นไป็แล�ว  (หมายู่ถ<งผู้��เยู่าว,สามารถให�ส�ตยู่าบุ�นได�ต�อเม��อบุรรล�น�ต�ภาวะแล�ว)          บุ�คคลซื้<�งศาลได�ส��งให�เป็ นคนไร�ความสามารถ คนเสม�อนไร�ความสามารถ  หร�อบุ�คคลว�กลจร�ตผู้��กระท.าน�ต�กรรมอ�นเป็ นโมฆี&ยู่ะตามมาตรา 30   จะให�ส�ตยู่าบุ�นแก�โมฆี&ยู่ะกรรมน�$นได�ต�อเม��อบุ�คคลเหล�าน�$นพ�นจากการเป็ นคนไร�ความสามารถ  คนเสม�อนไร�ความสามารถ  หร�อว�กลจร�ต          ทายู่าทข้องบุ�คคลผู้��ท.าน�ต�กรรมอ�นเป็ นโมฆี&ยู่ะ  จะให�ส�ตยู่าบุ�นแก�โมฆี&ยู่ะกรรมได�  น�บุแต�เวลาท&�ผู้��ท.าน�ต�กรรมน�$นถ<งแก�ความตายู่  เว�นแต�ส�ทธ�ท&�จะบุอกล�างโมฆี&ยู่ะกรรมน�$นได�ส�$นส�ดลง           บุทบุ�ญญ�ต�วรรค 1และวรรค 2  ม�ให�ใช�บุ�งค�บุ  ถ�าการให�ส�ตยู่าบุ�นแก�โมฆี&ยู่ะกรรมกระท.าโดยู่ผู้��แทนโดยู่ชอบุธรรม  ผู้��อน�บุาลหร�อผู้��พ�ท�กษ์,

มาตรา 180การให�ส�ตยู่าบุ�นโดยู่ป็ร�ยู่ายู่

ถ�าม&พฤต�การณ์,อยู่�างหน<�งอยู่�างใดด�งต�อไป็น&$เก�ดข้<$นเก&�ยู่วก�บุโมฆี&ยู่ะกรรม  โดยู่การกระท.าข้องบุ�คคลซื้<�งม&ส�ทธ�บุอกล�างโมฆี&ยู่ะกรรมตามมาตรา 175  ถ�าม�ได�สงวนส�ทธิ�ไว�แจ�งช-ด ป็ระการใด   ให�ถ�อว าเป็�นการ ให�ส-ตยาบุ-น (โดยู่ป็ร�ยู่ายู่)

1.       ได�ป็ฏิ�บุ�ต�การช.าระหน&$แล�วท�$งหมดหร�อแต�บุางส�วน

2.       ได�ม&การเร&ยู่กให�ช.าระหน&$น� $นแล�ว

Page 13: แพ่ง 1

3.       ได�ม&การแป็ลงหน&$ใหม�

4.       ได�ม&การให�ป็ระก�นเพ��อหน&$น� $น

5.       ได�ม&การโอนส�ทธ�หร�อความร�บุผู้�ดท�$งหมดหร�อแต�บุางส�วน

6.       ได�ม&การกระท.าอยู่�างอ��นอ�นแสดงได�ว�าเป็ นการให�ส�ตยู่าบุ�นมาตรา  181ระยู่ะเวลาการบุอกล�างโมฆี&ยู่ะกรรม

โมฆี&ยู่ะกรรมน�$นจะบุอกล�างม�ได�  เม��อพ�นเวลา   1   ป็@น-บุแต เวลาท)�อาจให� ส-ตยาบุ-นได�   หร�อเม��อพ�น   10   ป็@น-บุแต ได�ท5าน�ต�กรรมอ-นเป็�นโมฆี)ยะ น-#น(เวลาท&�อาจให�ส�ตยู่าบุ�นได�หมายู่ถ<ง )

o   ภายู่ใน 1 ป็'หล�งจากผู้��แทนโดยู่ชอบุธรรมร� �ว�าท.าน�ต�กรรม

o   ภายู่ใน 1 ป็'หล�งจากผู้��เยู่าว,บุรรล�น�ต�ภาวะ

o   ภายู่ใน 1 ป็'หล�งจากศาลถอนค.าส��งผู้��ไร� , ผู้��เสม�อน

 

หน วย7-9   เร��องน�ต�กรรมส-ญญา   (มาตรา 154-166 ออกสอบุ)

 

มาตรา  149น�ต�กรรม

น�ต�กรรม หมายู่ความว�า  การใดๆอ�นท.าลงโดยู่ชอบุด�วยู่กฎหมายู่และด�วยู่ใจสม�คร  ม��งโดยู่ตรงต�อการผู้�กน�ต�ส�มพ�นธ,ข้<$นระหว�างบุ�คคล  เพ��อจะก�อ   เป็ล&�ยู่นแป็ลง   โอน   สงวนหร�อระง�บุซื้<�งส�ทธ�

มาตรา  150น�ต�กรรมต�องห�าม

การใดม)ว-ตถ�ป็ระสงค&เป็�นการต�องห�ามช-ดแจ�งโดยกฎหมายเป็ นการพ�นว�ส�ยู่หร�อข้�ดต�อความสงบุเร&ยู่บุร�อยู่หร�อศ&ลธรรมอ�นด&ข้องป็ระชาชนการน-#นเป็�นโมฆีะ  (เช�น  ส�ญญาจ�างฆี�าคน  ส�ญญาซื้�$อข้ายู่เฮโรอ&น เป็ นต�น)

มาตรา  151

การใดเป็�นการแตกต างก-บุบุทบุ-ญญ-ต�ข้องกฎหมาย  แต ถ�าม�ใช กฎหมายอ-นเก)�ยวก-บุความสงบุเร)ยบุร�อยหร�อศ)ลธิรรมอ-นด)ข้องป็ระชาชน  การน-#นไม เป็�นโมฆีะ

Page 14: แพ่ง 1

มาตรา  152

การใด(น�ต�กรรมใด)ม�ได�ท5าให�ถ�กต�องตามแบุบุ ท)�กฎหมายบุ-งค-บุไว�การน-#นเป็�นโมฆีะ

มาตรา  154เจตนาซื้�อนเล�น(ไม�เป็ นโมฆีะ)

การแสดงเจตนาใดแม�ในใจจร�งผู้��แสดงจะม�ได�เจตนาให�ตนต�องผู้�กพ-นตามท)�ได�แสดงออกมาก'ตามหาเป็�นม�ลเหต�ให�การแสดงเจตนาน-#นเป็�นโมฆีะไม เว�นแต ค� กรณ)อ)กฝ่7ายหน3�งจะได�ร��ถ3งเจตนาอ-นซึ่ อนอย� ในใจผู้��แสดงน-#น(ผู้��ท.าน�ต�กรรมร� �  แต�ค��กรณ์&ไม�ร� � = น�ต�กรรมสมบุ�รณ์,ผู้��ท.าน�ต�กรรมร� �  ค��กรณ์&ร� � =น�ต�กรรมเป็ นโมฆีะ)

มาตรา  155เจตนาลวง(เป็ นโมฆีะ)

การแสดงเจตนาลวงโดยสมร��ก-บุค� กรณ)อ)กฝ่7ายหน3�งเป็�นโมฆีะแต จะยกข้3#นเป็�นข้�อต อส��บุ�คคลภายนอกผู้��กระท5าการโดยส�จร�ตและต�องเส)ยหายจากการแสดงเจตนาลวงน-#นม�ได�ถ�าการแสดงเจตนาลวงตามวรรค 1 ท5าข้3#นเพ��ออ5าพรางน�ต�กรรมอ��น  ให�น5าบุทบุ-ญญ-ต�ข้องกฎหมายอ-นเก)�ยวก-บุน�ต�กรรมท)�ถ�กอ5าพรางมาใช�บุ-งค-บุ(ท�$งผู้��ท.าน�ต�กรรมและค��กรณ์&ร� �ด�วยู่ก�นท�$งค��= น�ต�กรรมตกเป็ นโมฆีะ)

มาตรา  156ส.าค�ญผู้�ดในสาระส.าค�ญ(เป็ นโมฆีะ)

การแสดงเจตนาโดยู่ส5าค-ญผู้�ด ในส��งท)�เป็�นสาระส5าค-ญน�ต�กรรมน-#นเป็�นโมฆีะความส.าค�ญผู้�ดในส��งท&�เป็ นสาระส.าค�ญแห�งน�ต�กรรม  ได�แก�  ส.าค�ญผู้�ดในล-กษ์ณะ ข้องน�ต�กรรม  ส.าค�ญผู้�ดในต-วบุ�คคล ซื้<�งเป็ นค��กรณ์&แห�งน�ต�กรรม  และส.าค�ญผู้�ดในทร-พย&ส�น ซื้<�งเป็ นว�ตถ�แห�งน�ต�กรรม(ผู้�ดฝ่า  ผู้�ดคน  ผู้�ดค�� =  น�ต�กรรมเป็ นโมฆีะ)

มาตรา  157ส.าค�ญผู้�ดในค�ณ์สมบุ�ต�(เป็ นโมฆี&ยู่ะ)

การแสดงเจตนาโดยส5าค-ญผู้�ดในค�ณสมบุ-ต�ข้องบุ�คคลหร�อทร-พย&ส�นเป็�นโมฆี)ยะ  ต�องเป็ นความส.าค�ญผู้�ดในค�ณ์สมบุ�ต�  ซื้<�งตามป็กต�ถ�อว�าเป็ นสาระส.าค�ญ  ซื้<�งหากม�ได�ม&ความส.าค�ญผู้�ดด�งกล�าว  การอ�นเป็ นโมฆี&ยู่ะน�$นคงจะม�ได�กระท.าข้<$น(ส.าค�ญผู้�ดเอง  โง�เอง  ต�ดส�นใจเอง  ไม�ใช�การถ�กหลอกลวง  สามารถบุอกล�างโมฆี&ยู่ะได�)เช�นร�บุสม�ครแม�บุ�านเข้�ามา  แต�ท.างานไม�เป็ นเลยู่  หร�อซื้�$อร�ป็ภาพ  แต�ได�ภาพป็ลอม)

มาตรา  ความส.าค�ญผู้�ดตามมาตรา 156 หร�อ 157 ซื้<�งเก�ดข้<$นโดยู่ป็ระมาท

Page 15: แพ่ง 1

158ป็ระมาทเล�นเล�ออยู่�างร�ายู่แรง

เล�นเล ออย างร�ายแร งข้อง บุ�คคลผู้��แสดงเจตนา   บุ�คคลน�$นจะถ�อเอาความส.าค�ญผู้�ดมาใช�เป็ นป็ระโยชน&แก ตนไม ได�(น�ต�กรรมไม�ตกเป็ นโมฆีะ  ม&ผู้ลสมบุ�รณ์,)

มาตรา 159กลฉ�อฉล(เป็ นโมฆี&ยู่ะ)

การแสดงเจตนาเพราะถ�กกลฉ้�อฉ้ลเป็�นโมฆี)ยะ การถ�กกลฉ�อฉลท&�จะเป็ นโมฆี&ยู่ะตามวรรค 1 จะต�องถ<งข้นาดซื้<�งถ�าม�ได�ม&กลฉ�อฉลด�งกล�าว  การอ�นเป็ นโมฆี&ยู่ะน�$นคงจะม�ได�กระท.าข้<$นถ�าค��กรณ์&ฝ่5ายู่หน<�งแสดงเจตนาเพราะถ�กกลฉ�อฉลโดยบุ�คคลภายนอกการแสดงเจตนาน-#นจะเป็�นโมฆี)ยะ ต อเม��อค� กรณ)อ)กฝ่7ายหน3�งได�ร�� หร�อควรจะได�ร��ถ3งกลฉ้�อฉ้ลน-#น(ถ�าค��กรณ์&ฝ่5ายู่หน<�งไม�ร� � = น�ต�กรรมสมบุ�รณ์,)

มาตรา 160

การบุอกล�างโมฆี&ยู่ะกรรมเพราะถ�กกลฉ้�อฉ้ล ตามมาตรา 159   ห�ามม�ให�ยู่กเป็ นข้�อต�อส��บุ�คคลภายนอกผู้��กระท5าการโดยส�จร�ต(ถ�าใช�กลฉ�อฉลหลอกให�ข้ายู่พระเคร��องให�แล�ว  และน.าไป็ข้ายู่ต�ออ&กก�บุบุ�คคลท&� 3 ซื้<�งส�จร�ต  บุ�คคลท&�ถ�กกลฉ�อฉลจะไม�สามารถเร&ยู่กค�นพระเคร��องได�)

มาตรา 161ยู่อมร�บุข้�อก.าหนดอ�นหน�กยู่��งกว�า

ถ�ากลฉ�อฉลเป็ นเพ&ยู่งแต�เหต�จ�งใจให�ค��กรณ์&ฝ่5ายู่หน<�ง   ยอมร-บุข้�อก5าหนดอ-นหน-กย��งกว าท)� ค��กรณ์&ฝ่5ายู่น�$นจะยู่อมร�บุโดยู่ป็กต�  ค��กรณ์&ฝ่5ายู่น�$น(ผู้��ซื้�$อ)จะบุอกล�างการน�$นหาได�ไม   แต�ชอบุท&�จะเร)ยกเอาค าส�นไหมทดแทนเพ��อความเส)ยหายอ-นเก�ดจากกลฉ้�อฉ้ลน-#นได�

มาตรา 162ฉ�อฉลโดยู่การน��งเส&ยู่(โมฆี&ยู่ะ)

ในน�ต�กรรม 2 ฝ่5ายู่  การท&�ค��กรณ์&ฝ่5ายู่หน<�งจงใจน��งเส)ย  ไม�แจ�งข้�อความจร�งหร�อค�ณ์สมบุ�ต�อ�นค��กรณ์&อ&กฝ่5ายู่หน<�งม�ได�ร� �  การน-#นจะเป็�นกลฉ้�อฉ้ล   หากพ�ส�จน,ได�ว�าถ�าม�ได�น��งเส&ยู่เช�นน�$น  น�ต�กรรมน�$นก@คงจะม�ได�กระท.าข้<$น(การน��งเส&ยู่ต�องเป็ นหน�าท&�ท&�ต�องบุอก  แต�ไม�ยู่อมบุอก)

มาตรา 163ฉ�อฉลท�$ง 2 ฝ่5ายู่กม.ไม�ยู่�นยู่�น

ถ�าค��กรณ์&ต�างได�กระท.าการโดยู่กลฉ�อฉลด�วยู่ก�นท�$งสองฝ่5ายู่  ฝ่5ายู่หน<�งฝ่5ายู่ใดจะกล�าวอ�างกลฉ�อฉลข้องอ&กฝ่5ายู่หน<�ง  เพ��อการบุอกล�างการน-#นหร�อเร)ยกค าส�นไหมทดแทนม�ได�(อ�างอะไรไม�ได�เลยู่)

Page 16: แพ่ง 1

มาตรา 164ข้�มข้��(เป็ นโมฆี&ยู่ะ)

การแสดงเจตนาเพราะถ�กข้ มข้� เป็�นโมฆี)ยะ (เช�นถ�กป็?นข้��ให�ท.าน�ต�กรรม)

 การข้�มข้��ท&�จะท.าให�การใดตกเป็ นโมฆี&ยู่ะน�$น  จะต�องเป็ นการข้�มข้��ท&�จะให�เก�ดภ�ยู่อ�นใกล�จะถ<ง   และร�ายู่แรงถ<งข้นาดท&�จะจ�งใจให�ผู้��ถ�กข้�มข้��ม&ม�ล ต�องกล�ว     ซื้<�งถ�าม�ได�ม&การข้�มข้��เช�นน�$น  การน�$นคงจะม�ได�กระท.าข้<$น (แต�ถ�าไม�เข้�าสาระส.าค�ญน&$ถ�อว�าสมบุ�รณ์,)

มาตรา 165น�บุถ�อยู่.าเกรง(อ�างไม�ได�)ถ�อว�าสมบุ�รณ์,

การข้� ว าจะใช�ส�ทธิ�ตามป็กต�น�ยม   ไม�ถ�อว�าเป็ นการข้�มข้��(ไม�สามารถอ�างโมฆี&ยู่ะได�)การใดท&�กระท.าไป็เพราะน-บุถ�อย5าเกรง     ไม�ถ�อว�าการน�$นได�กระท.าเพราะถ�กข้�มข้��  (เช�น บุ�ดาข้�มข้��บุ�ตร  เจ�าหน&$ข้�มข้��ล�กหน&$ว�าจะฟั่Fองศาล)

มาตรา 166

การข้ มข้� ย อมท5าให�การแสดงเจตนาเป็�นโมฆี)ยะ    แม�บุ�คคลภายนอกจะเป็�นผู้��ข้ มข้�

มาตรา 168น�ต�กรรมทางโทรศ�พท,ม&ผู้ล

การแสดงเจตนาท)�กระท5าต อบุ�คคลซึ่3�งอย� เฉ้พาะหน�า ให�ถ�อว าม)ผู้ลน-บุแต ผู้��ร-บุการแสดงเจตนาได�ทราบุการแสดงเจตนาน-#น  ความในข้�อน&$ให�ใช�ตลอดถ<งการท&�บุ�คคลหน<�งแสดงเจตนาไป็ยู่�งบุ�คคลอ&กคนหน<�งโดยทางโทรศ-พท&   หร�อทางเคร��องม�อส��อสารอย างอ��น   หร�อโดยว�ธิ)อ��นซึ่3�ง สามารถต�ดต อถ3งก-นได�ในท5านองเด)ยวก-น

มาตรา 169เม��อผู้��แสดงเจตนาตายู่ น�ต�กรรมไม�ไร�ผู้ลยู่�งคงผู้�กพ�นอยู่��

การแสดงเจตนาท)�กระท5าต อบุ�คคลซึ่3�งม�ได�อย� เฉ้พาะหน�า ให�ถ�อว าม)ผู้ลน-บุแต เวลาท)�การแสดงเจตนาน-#นไป็ถ3งผู้��ร-บุการแสดงเจตนาแต�ถ�าได�บุอกถอนไป็ถ<งผู้��ร �บุการแสดงเจตนา น�$นก อนหร�อพร�อมก-น ก�บุท&�การแสดงเจตนาน�$นไป็ถ<งผู้��ร �บุ  การแสดงเจตนาน-#นตกเป็�นอ-นไร�ผู้ลการแสดงเจตนาท)�ได�ส งออกไป็แล�วย อมไม เส��อมเส)ยไป็   แม�ภายู่หล�งการแสดงเจตนาน�$นผู้��แสดงเจตนาจะถ3งแก ความตายหร�อถ�กศาลส-�งให�เป็�นคนไร�ความสามารถหร�อเสม�อนไร�ความสามารถ(ด�มาตรา 360 

ป็ระกอบุด�วยู่)

มาตรา 172

โมฆีะกรรมน-#นไม อาจให�ส-ตยาบุ-นแก ก-นได�     และผู้��ม&ส�วนได�เส&ยู่คนหน<�งคนใดจะยู่กความเส&ยู่เป็ล�าแห�งโมฆีะกรรมข้<$นกล�าวอ�างก@ได�

Page 17: แพ่ง 1

ลาภม�ควรได�            ถ�าจะต�องค�นทร�พยู่,ส�นอ�นเก�ดจากโมฆีะกรรม  ให�น.าบุทบุ�ญญ�ต�ว�าด�วยู่  ลาภม�ควรได�   แห�งป็ระมวลกฎหมายู่น&$มาใช�บุ�งค�บุ

มาตรา  175ผู้��บุอกล�างโมฆี&ยู่ะกรรม

โมฆี)ยะกรรมน-#น   บุ�คคลต อไป็น)#จะบุอกล�างเส)ยก'ได� (1)     ผู้��แทนโดยชอบุธิรรม  หร�อผู้��เยู่าว,ซื้<�งบุรรล�น�ต�ภาวะแล�ว  แต�

ผู้��เยู่าว,จะบุอกล�างก�อนท&�ตนบุรรล�น�ต�ภาวะก@ได�  ถ�าได�ร�บุความยู่�นยู่อมข้องผู้��แทนโดยู่ชอบุธรรม

(2)     บุ�คคลซึ่3�งศาลส-�งให�เป็�นคนไร�ความสามารถหร�อคนเสม�อนไร�ความสามารถ  เม��อพ�นจากการเป็�นคนไร�ความสามารถแล�ว  หร�อผู้��อน�บุาล  ผู้��พ�ท�กษ์,  เฉพาะคนเสม�อนไร�ความสามารถจะบุอกล�างก�อนท&�ตนจะพ�นจากการเป็ นคนเสม�อนไร�ความสามารถก@ได�ถ�าได�ร�บุความยู่�นยู่อมข้องผู้��พ�ท�กษ์,

(3)     บุ�คคลผู้��แสดงเจตนาเพราะส5าค-ญผู้�ด  หร�อถ�กกลฉ�อฉล  หร�อถ�กข้�มข้��

(4)     บุ�คคลว�กลจร�ต ผู้��กระท.าน�ต�กรรมอ�นเป็ นโมฆี&ยู่ะตามมาตรา 30 ในข้ณ์ะท&�จร�ตข้องบุ�คคลน�$นไม�ว�กลแล�ว

ถ�าบุ�คคลผู้��ท.าน�ต�กรรมอ�นเป็ นโมฆี&ยู่ะถ<งแก�ความตายู่ก�อนม&การบุอกล�างโมฆี&ยู่ะกรรมทายาทข้องบุ�คคลด-งกล าวอาจบุอกล�างโมฆี)ยะกรรมน-#นได�

มาตรา 176ผู้ลข้องการบุอกล�างโมฆี&ยู่ะ

โมฆี)ยะกรรมเม��อบุอกล�างแล�วให�ถ�อเป็�นโมฆีะมาต-#งแต เร��มแรก และให� ผู้��เป็ นค��กรณ์&กล�บุค�นส��ฐานะเด�ม   ถ�าเป็ นการพ�นว�ส�ยู่จะให�กล�บุค�นเช�นน�$น ได�   ก@ให�ได�ร�บุค�าเส&ยู่หายู่ชดใช�ให�แทน         ห�ามม�ให�ใช�ส�ทธ�เร&ยู่กร�องอ�นเก�ดแต�การกล�บุค�นฐานะเด�มตามวรรคหน<�ง  เม��อพ�น 1 ป็'น�บุแต�ว�นบุอกล�างโมฆี&ยู่ะกรรม

มาตรา  181

โมฆี)ยะกรรมน-#นจะบุอกล�างม�ได�  เม��อพ�นเวลา 1 ป็@น-บุแต เวลาท)�อาจให�ส-ตยาบุ-นได�   หร�อเม��อพ�นเวลา 10 ป็@น-บุแต ได�ท5าน�ต�กรรมอ-นเป็�นโมฆี)ยะน-#น(เวลาท&�อาจให�ส�ตยู่าบุ�นได�หมายู่ถ<ง)

        1ป็' หล�งจากผู้��แทนโดบุชอบุธรรมร� �ว�าท.าน�ต�กรรม

        1ป็'  หล�งจากผู้��เยู่าว,บุรรล�น�ต�ภาวะ

        1ป็'  หล�งจากศาลถอนค.าส��ง ผู้��ไร� ผู้��เสม�อน

Page 18: แพ่ง 1

มาตรา  361

อ�นส�ญญาระหว�างบุ�คคลซื้<�งอยู่��ห�างก�นโดยู่ระยู่ะทางน�$น  ยู่�อมเก�ดเป็ นส�ญญาข้<$นแต�เวลาเม��อค.าบุอกกล�าวสนองไป็ถ<งผู้��เสนอ  ถ�าตามเจตนาอ�นผู้��เสนอได�แสดง  หร�อตามป็กต�ป็ระเพณ์&ไม�จ.าเป็ นจะต�องม&ค.าบุอกกล�าวสนองไซื้ร�  ท�านว�าส�ญญาน�$นเก�ดเป็ นส�ญญาข้<$นในเม��อม&การอ�นใดอ�นหน<�งข้<$น  อ�นจะพ<งส�นน�ษ์ฐานได�ว�าเป็ นการแสดงเจตนาสนองร�บุ(ต�วอยู่�าง  นายู่อ�วนส��งกGวยู่เต&Hยู่วแม�ค�าแล�ว  แม�ค�าลงม�อท.าให�โดยู่ไม�ม&ค.าพ�ดแต�อยู่�างใด  ยู่�อมหมายู่ความว�าส�ญญาในการซื้�$อข้ายู่น�$นเก�ดข้<$นแล�ว)

มาตรา  456

การซึ่�#อข้ายอส-งหาร�มทร-พย&  ถ�าม�ได�ท5าเป็�นหน-งส�อและจดทะเบุ)ยนต อพน-กงานเจ�าหน�าท)�เป็�นโมฆีะ ว�ธ&น&$ให�ใช�ถ<งซื้�$อข้ายู่เร�อม&ระวางต�$งแต� 5 

ต�นข้<$นไป็  ท�$งซื้�$อข้ายู่แพและส�ตว,พาหนะด�วยู่ส�ญญาจะข้ายู่จะซื้�$อ  หร�อค.าม��นในการซื้�$อข้ายู่ทร�พยู่,ส�นตามท&�ระบุ�ไว�ในวรรคหน<�ง  ถ�าม�ได�ม&หล�กฐานเป็ นหน�งส�ออยู่�างหน<�งอยู่�างใดลงลายู่ม�อช��อฝ่5ายู่ผู้��ต�องร�บุผู้�ดเป็ นส.าค�ญ  หร�อได�วางป็ระจ.าไว�หร�อได�ช.าระหน&$บุางส�วนแล�ว  จะฟั่Fองร�องให�บุ�งค�บุคด&หาได�ไม�บุทบุ�ญญ�ต�ท&�กล�าวมาในวรรคก�อนน&$  ให�ใช�บุ-งค-บุถ3งส-ญญาซึ่�#อข้ายส-งหาร�มทร-พย&ซึ่3�งตกลงก-นเป็�นราคาสองหม��นบุาท  หร�อกว าน-#นข้3#นไป็ด�วย

มาตรา 188ข้�ดก�บุกฎหมายู่

น�ต�กรรมใดม&เง��อนไข้อ-นไม ชอบุด�วยกฎหมาย  หร�อข้�ดต�อความสงบุเร&ยู่บุร�อยู่หร�อศ&ลธรรมอ�นด&ข้องป็ระชาชน  น�ต�กรรมน-#นเป็�นโมฆีะ

มาตรา 189เง��อนไข้บุ�งค�บุก�อน,หล�ง

น�ต�กรรมใดม&เง��อนไข้บุ-งค-บุก อน   และเง��อนไข้น-#นเป็�นการพ�นว�ส-ย   น�ต�กรรมน�$นเป็ นโมฆีะน�ต�กรรมใดม)เง��อนไข้บุ-งค-บุหล-ง   และเง��อนไข้น-#นเป็�นการพ�นว�ส-ย   ให�ถ�อว�าน�ต�กรรมน�$นไม ม)เง��อนไข้

มาตรา 360ข้�อยู่กเว�นใน

บุทบุ�ญญ�ต�แห�งมาตรา 169 วรรคสองน�$น  ท านม�ให�ใช�บุ-งค-บุ  ถ�าหากว�าข้�ดก�บุเจตนาอ�นผู้��เสนอได�แสดง  หร�อหากว�าก�อนจะสนองร�บุน�$น  ค� กรณ)อ)กฝ่7ายหน3�งได�ร��อย� แล�วว าผู้��เสนอตายหร�อตกเป็�นผู้��ไร�

Page 19: แพ่ง 1

มาตรา169 ความสามารถ

 

หน วย  12-14  เร��องผู้ลข้องส-ญญา

มาตรา  355

ค.าเสนอต�องม&ระยู่ะเวลา

บุ�คคลท5าค5าเสนอไป็ยู่�งผู้��อ�� นซื้<�งอย� ห างก-นโดยระยะทาง และม�ได�บุ งระยะเวลา ให�ค.าสนอง  จะถอนค.าเสนอข้องตนเส&ยู่ในเวลาอ�นควรคาดหมายู่ว�าจะได�ร�บุค.าบุอกกล�าวสนองน�$นท านว าหาอาจจะถอนได�ไม

มาตรา  354

ค5าเสนอจะท5าส-ญญาอ-นบุ งระยะเวลาให�ท5าค5าสนองน-#น  ท�านว�าไม อาจจะถอน ได�ภายู่ในระยู่ะเวลาท&�บุ�งไว�

มาตรา  356

ค.าเสนอทางโทรศ�พท,

ค5าเสนอ ท5าแก บุ�คคลผู้��อย� เฉ้พาะหน�าโดยม�ได�บุ งระยะเวลาให�ท.าค.าสนอง น�$น  เสนอ ณ์ ท&�ใดเวลาใดก@ยู่�อมจะสนอง ร�บุได�แต� ณ์ ท&�น� $นเวลาน�$น  ความข้�อน&$ท�านให�ใช�ตลอดถ<งการท&�บุ�คคลคนหน<�งท.าค.าเสนอ ไป็ยู่�งบุ�คคลอ&กคนหน<�งทางโทรศ-พท&ด�วย

มาตรา  357

ค.าเสนอใด เข้าบุอกป็=ดไป็ยู่�งผู้��เสนอแล�วก@ด&  หร�อม�ได�สนองร-บุภายู่ในเวลาท&�ก.าหนดด�งกล�าว  ค.าเสนอน�$นท�านว�าเป็�นอ-นส�#นความผู้�กพ-นแต น-#นไป็

มาตรา   ถ�าค.าบุอกกล�าวสนองมาถ<งล�วงเวลา  แต�เป็ นท&�เห@นป็ระจ�กษ์,ว�าค.าบุอก

Page 20: แพ่ง 1

358 กล�าวน�$นได�ส�งโดยู่ทางการซื้<�งตามป็กต�ควรจะมาถ<งภายู่ในเวลาก.าหนดไซื้ร�  ผู้��เสนอต�องบุอกกล�าวแก�ค��กรณ์&อ&กฝ่5ายู่หน<�งโดยู่พล�นว�าค.าสนองน�$นมาถ<งเน��นช�า  เว�นแต�จะได�บุอกกล�าวเช�นน�$นก�อนแล�ว

 ถ�าผู้��เสนอละเลยู่ไม�บุอกกล�าวด�งว�ามาในวรรคต�น  ท�านให�ถ�อว�าค.าบุอกกล�าวสนองน�$นม�ได�ล�วงเวลา

มาตรา  359

ค.าสนองล�วงเวลาและเพ��มเต�ม

ค5าสนองมาถ3งล วงเวลา   ท�านให�ถ�อว�าค.าสนองน�$นกลายเป็�นค5าเสนอข้3#นใหม

ค5าสนองน-#นอ-นม)ข้�อความเพ��มเต�ม   ม)ข้�อจ5าก-ด   หร�อม)ข้�อแก�ไข้อย าง อ��น ป็ระกอบุด�วยู่น�$น ท านให�ถ�อว าเป็�นค5าบุอกป็=ดไม ร-บุ     ท-#งเป็�นค5าเสนอข้3#นใหม ด�วยในต-ว

มาตรา  360

ข้�อยู่กเว�นในมาตรา169

บุทบุ�ญญ�ต�แห�งมาตรา 169 วรรคสองน�$น  ท านม�ให�ใช�บุ-งค-บุ  ถ�าหากว�าข้�ดก�บุเจตนาอ�นผู้��เสนอได�แสดง  หร�อหากว�าก�อนจะสนองร�บุน�$น  ค� กรณ)อ)กฝ่7ายหน3�งได�ร��อย� แล�วว าผู้��เสนอตายหร�อตกเป็�นผู้��ไร�ความสามารถ

มาตรา  361

อ-นส-ญญาระหว างบุ�คคลซึ่3�งอย� ห างก-นโดยระยะทาง น�$น  ย อมเก�ดเป็�นส-ญญาข้3#นแต เวลาเม��อค5าบุอกกล าวสนองไป็ถ3งผู้��เสนอ  ถ�าตามเจตนาอ�นผู้��เสนอได�แสดง  หร�อตามป็กต�ป็ระเพณ)ไม จ5าเป็�นจะต�องม)ค5าบุอกกล าวสนองไซึ่ร�   ท านว าส-ญญาน-#นเก�ดเป็�นส-ญญาข้3#นในเม��อม)การอ-นใดอ-นหน3�งข้3#น   อ-นจะพ3งส-นน�ษ์ฐานได�ว าเป็�นการแสดงเจตนาสนองร-บุ(ต�วอยู่�าง  นายู่อ�วนส��งกGวยู่เต&Hยู่วแม�ค�าแล�ว  แม�ค�าลงม�อท.าให�โดยู่ไม�ม&ค.าพ�ดแต�อยู่�างใด  ยู่�อมหมายู่ความว�าส�ญญาในการซื้�$อข้ายู่น�$นเก�ดข้<$นแล�ว)

มาตรา  366

      ว. 2 ถ�าได�ตกลงก-นว าส-ญญาอ-นม� งน-#นจะต�องท5าเป็�นหน-งส�อไซึ่ร�  เม��อกรณ)เป็�นท)�สงส-ย  ท านน-บุว าย-งม�ได�ม)ส-ญญาต อก-นจนกว าจะได�ท5าเป็�นหน-งส�อ

มาตรา 168น�ต�กรรมทางโทรศ�พท,ม&ผู้ล

การแสดงเจตนาท)�กระท5าต อบุ�คคลซึ่3�งอย� เฉ้พาะหน�า ให�ถ�อว าม)ผู้ลน-บุแต ผู้��ร-บุการแสดงเจตนาได�ทราบุการแสดงเจตนาน-#น  ความในข้�อน&$ให�ใช�ตลอดถ<งการท&�บุ�คคลหน<�งแสดงเจตนาไป็ยู่�งบุ�คคลอ&กคนหน<�งโดยทางโทรศ-พท&   หร�อทางเคร��องม�อส��อสารอย างอ��น   หร�อโดยว�ธิ)อ��นซึ่3�ง

Page 21: แพ่ง 1

สามารถต�ดต อถ3งก-นได�ในท5านองเด)ยวก-นมาตรา  152

การใด(น�ต�กรรมใด)ม�ได�ท5าให�ถ�กต�องตามแบุบุท)�กฎหมายบุ-งค-บุไว�  การน-#นเป็�นโมฆีะ

มาตรา  150

การใดม)ว-ตถ�ป็ระสงค&เป็�นการต�องห�ามช-ดแจ�งโดยกฎหมาย  เป็�นการพ�นว�ส-ยหร�อเป็�นการข้-ดต อความสงบุเร)ยบุร�อยหร�อศ)ลธิรรมอ-นด)ข้องป็ระชาชน  การน-#นเป็�นโมฆีะ(ค��ส�ญญาท&�ท.าน�ต�กรรมจะต�องร�วมร� �ถ<งว�ตถ�ป็ระสงค,ข้องน�ต�กรรมต�$งแต�ท.าน�ต�กรรม  การท.าน�ต�กรรมน�$นจ<งจะตกเป็ นโมฆีะ)

มาตรา 169เม��อผู้��แสดงเจตนาตายู่ น�ต�กรรมไม�ไร�ผู้ลยู่�งคงผู้�กพ�นอยู่��

การแสดงเจตนาท)�กระท5าต อบุ�คคลซึ่3�งม�ได�อย� เฉ้พาะหน�า ให�ถ�อว าม)ผู้ลน-บุแต เวลาท)�การแสดงเจตนาน-#นไป็ถ3งผู้��ร-บุการแสดงเจตนาแต�ถ�าได�บุอกถอนไป็ถ<งผู้��ร �บุการแสดงเจตนา น�$นก อนหร�อพร�อมก-น ก�บุท&�การแสดงเจตนาน�$นไป็ถ<งผู้��ร �บุ  การแสดงเจตนาน-#นตกเป็�นอ-นไร�ผู้ล           การแสดงเจตนาท)�ได�ส งออกไป็แล�วย อมไม เส��อมเส)ยไป็   แม�ภายู่หล�งการแสดงเจตนาน�$นผู้��แสดงเจตนาจะถ3งแก ความตายหร�อถ�กศาลส-�งให�เป็�นคนไร�ความสามารถหร�อเสม�อนไร�ความสามารถ  (ด�มาตรา 360 ป็ระกอบุด�วยู่)

มาตรา  354

ค.าเสนอจะท.าส�ญญาอ�นบุ�งระยู่ะเวลาให�ท.าค.าสนองน�$น  ท�านว�าไม�อาจจะถอนได�ภายู่ในระยู่ะเวลาท&�บุ�งไว�

มาตรา  374

ถ�าค��ส�ญญาฝ่5ายู่หน<�งท.าส�ญญาตกลงว�าจะช.าระหน&$แก�บุ�คคลภายู่นอกไซื้ร�  ท�านว�าบุ�คคลภายู่นอกม&ส�ทธ�จะเร&ยู่กช.าระหน&$จากล�กหน&$โดยู่ตรงได�

มาตรา  375

เม��อส�ทธ�ข้องบุ�คคลภายู่นอกได�เก�ดม&ข้<$นตามบุทบุ�ญญ�ต�แห�งมาตราก�อนแล�ว  ค��ส�ญญาหาอาจจะเป็ล&�ยู่นแป็ลงหร�อระง�บุส�ทธ�น�$นในภายู่หล�งได�ไม�

มาตรา  386

ถ�าค� ส-ญญาฝ่7ายหน3�งม)ส�ทธิ�เล�กส-ญญาโดยข้�อส-ญญาหร�อโดยบุทบุ-ญญ-ต�แห งกฎหมาย  การเล�กส-ญญาเช นน-#นย อมท5าด�วยแสดงเจตนาแก อ)กฝ่7ายหน3�งแสดงเจตนาด�งกล�าวมาในวรรคก�อนน�$น  ท านว าหาอาจจะถอนได�ไม

มาตรา  387

ไม�ช.าระหน&$ก@เล�กส�ญญาได�

ถ�าค� ส-ญญาฝ่7ายหน3�งไม ช5าระหน)#  อ)กฝ่7ายหน3�งจะก5าหนดระยะเวลาพอสมควร  แล�วบุอกกล าวให�ฝ่7ายน-#นช5าระหน)#ภายในระยะเวลาน-#นก'ได�  ถ�าฝ่7ายน-#นไม ช5าระหน)#ภายในระยะเวลาท)�ก5าหนดให�ไซึ่ร�  อ)กฝ่7ายหน3�งจะเล�กส-ญญาเส)ยก'ได�

มาตรา   เม��อค� ส-ญญาฝ่7ายหน3�งได�ใช�ส�ทธิ�เล�กส-ญญาแล�ว  ค� ส-ญญาแตละฝ่7าย

Page 22: แพ่ง 1

391

ผู้ลข้องการเล�กส�ญญา

จ5าต�องให�อ)กฝ่7ายหน3�งได�กล-บุค�นส� ฐานะด-งท)�เป็�นอย� เด�ม  แต ท-#งน)#จะให�เป็�นท)�เส��อมเส)ยแก ส�ทธิ�ข้องบุ�คคลภายนอกหาได�ไม ส วนเง�นอ-นจะต�องใช�ค�นในกรณ)ด-งกล าวมาในวรรคต�นน-#น  ท านให�บุวกดอกเบุ)#ยเข้�าด�วย  ค�ดต-#งแต เวลาท)�ได�ร-บุไว�ส วนท)�เป็�นการงานอ-นได�กระท5าให�และเป็�นการยอมให�ใช�ทร-พย&น-#น  การท)�จะชดใช�ค�น  ท านให�ท5าได�ด�วยเง�นตามควรค าแห งการน-#นๆ  หร�อถ�าในส-ญญาม)ก5าหนดว าให�ใช�เง�นตอบุแทน  ก'ให�ใช�ตามน-#น          การใช�ส�ทธิ�เล�กส-ญญาน-#นหากระทบุกระท-�งถ3งส�ทธิ�เร)ยกร�องค าเส)ยหายไม

มาตรา  362

ค.าม��นว�าจะให�รางว�ล

บุ�คคลออกโฆีษ์ณาให�ค5าม-�นว า จะให�รางว-ล  แก�ผู้��ซื้<�งกระท.าการอ�นใด  ท�านว�าจ.าต�องให�รางว�ลแก�บุ�คคลใดๆ   ผู้��ได�กระท.าการอ�นน�$น   แม�ถ<งม�ใช�ว�าผู้��น� $นจะได�กระท.าเพราะเห@นแก�รางว�ล

ค5าม-�น เป็ นค.าเสนอลอยู่ฝ่5ายู่เด&ยู่วไม�ต�องการค.าสนองมาตรา  363

ถอนค.าม��น

เม��อยู่�งไม�ม&ใครท.าการส.าเร@จด�งบุ�งไว�น�$นอยู่��ตราบุใด  ผู้��ให�ค5าม-�นจะถอนค5าม-�นข้องตนเส)ย โดยู่ว�ธ&เด&ยู่วก�บุท&�โฆีษ์ณ์าน�$นก@ได�  เว�นแต�จะได�แสดงไว�ในโฆีษ์ณ์าน�$นว�าจะไม�ถอน

 ถ�าผู้��ให�ค.าม��นได�ก.าหนดระยู่ะเวลาให�ด�วยู่เพ��อท.าการอ�นบุ�งน�$นไซื้ร�  ท�านให�ส�นน�ษ์ฐานไว�ก�อนว�าผู้��ให�ค.าม��นได�สละส�ทธ�ท&�จะถอนค.าม��นน�$นเส&ยู่แล�ว

มาตรา  369

ส�ญญาต�างตอบุแทน

ส-ญญาต างตอบุแทนน�$น  ค��ส�ญญาฝ่5ายู่หน<�งจะไม�ยู่อมช.าระหน&$จนกว�าอ&กฝ่5ายู่หน<�งจะช.าระหน&$หร�อข้อป็ฏิ�บุ�ต�การช.าระหน&$ก@ได�     แต�ความข้�อน&$ท�านม�ให�ใช�บุ�งค�บุ  ถ�าหน&$ข้องค��ส�ญญาอ&กฝ่5ายู่หน<�งยู่�งไม�ถ<งก.าหนด

มาตรา  370

ทร�พยู่,ส�ญหร�อเส&ยู่หายู่

ถ�าส-ญญาต างตอบุแทน  ม&ว�ตถ�ท&�ป็ระสงค,เป็ นการ ก อให�เก�ดหร�อโอน ส�ทธิ�ในทร-พย&เฉ้พาะส��ง และทร-พย&น-#นส�ญหร�อเส)ยหายไป็ด�วยู่เหต�อยู่�างใดอยู่�างหน<�งอ-นจะโทษ์ล�กหน)#(ผู้��ข้าย)ม�ได�ไซึ่ร�ท านว าการส�ญหร�อเส)ยหายน-#นตกเป็�นพ-บุแก เจ�าหน)#   ( ผู้��ซื้�$อ )

(เช�น ส�ญญาท&�จะข้ายู่ส�นค�าให�ก�บุผู้��ซื้�$อแต�เก�ดไฟั่ไหม�ส�นค�าเส&ยู่หายู่ก�อน  ผู้��ข้ายู่สามารถค�ดเง�นก�บุผู้��ซื้�$อได�)ทร-พย&เฉ้พาะส��ง  เป็ นทร�พยู่,ท&�ระบุ�เล�อกแล�วเช�น รถค�นไหนส&อะไรเป็ นต�น

Page 23: แพ่ง 1

มาตรา  219

เหต�พ�นว�ส�ยู่ท&�ล�กหน&$ไม�ต�องช.าระหน&$

ถ�าการช5าระหน)#กลายเป็�นพ�นว�ส-ยเพราะพฤต�การณ์,อ�นใดอ�นหน<�งซื้<�งเก�ดข้<$นภายู่หล�งท&�ได�ก�อหน&$และซื้<�งล�กหน&$ไม�ต�องร�บุผู้�ดชอบุน�$นไซื้ร� ท านว าล�กหน)#เป็�นอ-นหล�ดพ�นจากการช5าระหน)#น-#น

ถ�าภายู่หล�งท&�ได�ก�อหน&$ข้<$นแล�ว น�$น  ล�กหน)#กลายเป็�นคนไม สามารถจะช5าระหน)#ได�ไซื้ร�  ท�านให�ถ�อเสม�อนว�าเป็ นพฤต�การณ์,ท&�ท5าให�การช5าระหน)#ตกเป็�นอ-นพ�นว�ส-ย

มาตรา  371

บุทบุ�ญญ�ต�ท&�กล�าวมาในมาตราก�อนน&$  ท�านม�ให�ใช�บุ�งค�บุ  ถ�าเป็�นส-ญญาต างตอบุแทนท)�ม)เง��อนไข้บุ-งค-บุก อน และทร-พย&อ-นเป็�นว-ตถ�แห งส-ญญาน-#นส�ญหร�อท5าลายลงในระหว างท)�เง��อนไข้ย-งไม ส5าเร'จ

ถ�าทร-พย&น-#นเส)ยหายเพราะเหต�อย างใดอย างหน3�งอ-นจะโทษ์เจ�าหน)# (ผู้��ซึ่�#อ)ม�ได�และเม��อเง��อนไข้น�$นส.าเร@จแล�ว   เจ�าหน&$จะเร&ยู่กให�ช.าระหน&$โดยู่ ลดส�วนอ�นตนจะต�องช.าระหน&$ตอบุแทนน�$นลงหร�อเล�กส�ญญาน�$นเส&ยู่ก@ได�   แล�วแต�จะเล�อก     แต ในกรณ)ท)�ต�นเหต�เส)ยหายเก�ดเพราะฝ่7ายล�กหน)#(ผู้��ข้าย)น-#น  ท านว าหากระทบุกระท-�งถ3งส�ทธิ�ข้องเจ�าหน)#ท)�จะเร)ยกค าส�นไหมทดแทนไม

มาตรา  372

ช.าระหน&$พ�นว�ส�ยู่

จ.าพวกส�ญญาจ�างท.าข้อง

ถ�าการช5าระหน)#ตกเป็�นพ�นว�ส-ย เพราะเหต�อยู่�างใดอยู่�างหน<�งอ�นจะโทษ์ฝ่5ายู่ใดก@ไม�ได�ไซื้ร� ท านว าล�กหน)#ม)ส�ทธิ�จะร-บุช5าระหน)#ตอบุแทนไม  (ไม�ได�ร�บุผู้ลตอบุแทน)

ถ�าการช5าระหน)#ตกเป็�นพ�นว�ส-ยเพราะเหต�อย างใดอย างหน3�ง  อ-นจะโทษ์เจ�าหน)#(ผู้��จ�าง)ได�ล�กหน)# ( ผู้��ร-บุจ�าง ) ก'หาเส)ยส�ทธิ�ท)�จะร-บุช5าระหน)# ตอบุแทนไม   แต�ว�าล�กหน&$ได�อะไรไว�เพราะการป็ลดหน&$ก@ด&  หร�อใช�ค�ณ์ว�ฒิ�ความสามารถข้องตนเป็ นป็ระการอ��นเป็ นเหต�ให�ได�อะไรมา  หร�อแกล�งละเลยู่เส&ยู่ไม�ข้วนข้วายู่เอา  อะไรท&�สามารถจะท.าได�ก@ด&  มากน�อยู่เท�าไร  จะต�องเอามาห�กก�บุจ.านวนอ�นตนจะได�ร�บุช.าระหน&$ตอบุแทน  ว�ธ&เด&ยู่วก�นน&$ท�านให�ใช�ได�ตลอดถ<งกรณ์&ท&�การช.าระหน&$อ�นอ&กฝ่5ายู่หน<�งยู่�งค�างช.าระอยู่��น� $นตกเป็ นพ�นว�ส�ยู่เพราะพฤต�การณ์,อ�นใดอ�นหน<�งซื้<�งฝ่5ายู่น�$นม�ต�องร�บุผู้�ดชอบุ  ในเวลาเม��ออ&กฝ่5ายู่หน<�งผู้�ดน�ดไม�ร�บุช.าระหน&$

Page 24: แพ่ง 1

EX. นายู่สว�สด�Aเช�ารถจากนายู่สมศ�กด�A  โดยู่ได�ช.าระค�าเช�าไว�ล�วงหน�าแล�ว  แต�พอว�นมาร�บุรถป็รากฎว�าฟั่Fาผู้�ารถยู่นต,ค�นท&�ต�องกายู่เช�าเส&ยู่หายู่  ท.าให�การช.าระหน&$ตกเป็ นพ�นว�ส�ยู่  อ�นจะโทษ์ฝ่5ายู่ใดไม�ได�  ด�งน�$นล�กหน&$ม&ส�ทธ�จะร�บุช.าระหน&$ตอบุแทนไม�  แป็ลว�านายู่สมศ�กด�Aไม�ม&ส�ทธ�ท&�จะได�ร�บุค�าเช�ารถจากนายู่สว�สด�A

มาตรา  373

ความตกลงท5าไว�ล วงหน�าเป็�นข้�อความยกเว�นม�ให�ล�กหน)#ต�องร-บุผู้�ดเพ��อกลฉ้�อฉ้ลหร�อความป็ระมาทเล�นเล ออย างร�ายแรงข้องตนน-#น  ท านว าเป็�นโมฆีะ

มาตรา  374

เร&ยู่กว�าส�ญญาเพ��อป็ระโยู่ชน,บุ�คคลภายู่นอก

ถ�าค� ส-ญญาฝ่7ายหน3�งท5าส-ญญาตกลงว าจะช5าระหน)#แก บุ�คคลภายนอกไซึ่ร�  ท านว าบุ�คคลภายนอกม)ส�ทธิ�จะเร)ยกช5าระหน)#จากล�กหน)#โดยตรงได�

          ในกรณ)ด-งกล าวมาในวรรคต�นน-#น  ส�ทธิ�ข้องบุ�คคลภายนอกย อมเก�ดม)ข้3#นต-#งแต เวลาท)�แสดงเจตนาแก ล�กหน)#  ว าจะถ�อเอาป็ระโยชน&จากส-ญญาน-#น

เช�น  ส�ญญาป็ระก�นช&ว�ต  บุ�คคลภายู่นอกค�อบุ�คคลท&�จะได�ร�บุเง�นตามกรมธรรม,ป็ระก�นช&ว�ต

มาตรา  377

ม�ดจ.าถ�อว�าท.าส�ญญาแล�ว

เม��อเข้�าท.าส�ญญา  ถ�าได�ให�ส��งใดไว�เป็ นม�ดจ.า ท านให�ถ�อว าการท)�ให�ม-ดจ5าน-#นย อมเป็�นพยานหล-กฐานว าส-ญญาน-#นได�ท5าข้3#นแล�ว  อน<�งม�ดจ.าน&$ยู่�อมเป็ นป็ระก�นการท&�จะป็ฏิ�บุ�ต�ตามส�ญญาน�$นด�วยู่

มาตรา  378

ม�ดจ.า

ม-ดจ5าน�$น  ถ�าม�ได�ตกลงก�นไว�เป็ นอยู่�างอ��น  ท�านให�เป็ นไป็ด�งต�อไป็น&$

1.       ให�ส งค�น  หร�อจ�ดเอาเป็ นการใช�เง�นบุางส�วนในเม��อช.าระหน&$

2.       ให�ร�บุ  ถ�าฝ่5ายู่ท&�วางม�ดจ.าละเลยู่ไม�ช.าระหน&$  หร�อการช.าระหน&$ตกเป็ นพ�นว�ส�ยู่

3.       ให�ส งค�น  ถ�าฝ่5ายู่ท&�ร �บุม�ดจ.าละเลยู่ไม�ช.าระหน&$  หร�อการช.าระหน&$ตกเป็ นพ�นว�ส�ยู่

มาตรา   ถ�าล�กหน)#ส-ญญาแก เจ�าหน)#ว าจะใช�เง�นจ5านวนหน3�งเป็�นเบุ)#ยป็ร-บุเม��อ

Page 25: แพ่ง 1

379เบุ&$ยู่ป็ร�บุเป็ นเง�นอยู่�างเด&ยู่ว

ตนไม ช5าระหน)#ก'ด)หร�อไม ช5าระหน)#ให�ถ�กต�องสมควรก'ด) เม��อล�กหน&$ ผู้�ดน�ดก@ให�ร�บุเบุ&$ยู่ป็ร�บุ   ถ�าการช.าระหน&$อ�นจะพ<งท.าน�$นได�แก�งดเว�นการอ�นใดอ�นหน<�ง  หากท.าการการอ�นน�$นฝ่5าฝ่?นม�ลหน&$เม��อใด  ก@ให�ร�บุเบุ&$ยู่ป็ร�บุเม��อน�$น

มาตรา 380

ถ�าล�กหน)#ได�ส-ญญาไว�ว าจะให�เบุ)#ยป็ร-บุเม��อตนไม ช5าระหน)#  เจ�าหน)#จะเร)ยกเอาเบุ)#ยป็ร-บุอ-นจะพ3งร�บุน-#นแทนการช5าระหน)#ก'ได�  แต ถ�าเจ�าหน)#แสดงต อล�กหน)#ว าจะเร)ยกเอาเบุ)#ยป็ร-บุ ฉ้ะน-#นแล�วก'เป็�นอ-นข้าดส�ทธิ�เร)ยกร�องช5าระหน)#อ)กต อไป็

มาตรา  653

การก��ย�มเง�นกว า 2000 บุาทข้3#นไป็น-#น  ถ�าม�ได�ม)หล-กฐานแห งการก��ย�มเป็�นหน-งส�ออย างใดอย างหน3�ง  ลงลายม�อช��อผู้��ย�มเป็�นส5าค-ญ  จะฟั่Cองร�องให�บุ-งค-บุคด)หาได�ไม ไม�จ.าเป็ นต�องม&พยู่านแต�ให�ท.าเป็ นหน�งส�อผู้��ก��ยู่�ม  จ.านวนเง�น  ว�นท&�  และลงลายู่ม�อช��อ 2ฝ่5ายู่

มาตรา  733

ถ�าเอาทร�พยู่,จ.านองหล�ดและราคาทร�พยู่,ส�นน�$นม&ป็ระมาณ์ต.�ากว�าจ.านวนเง�นท&�ค�างช.าระก�นอยู่��ก@ด&  หร�อถ�าเอาทร�พยู่,ส�นซื้<�งจ.านองออกข้ายู่ทอดตลาดใช�หน&$ได�เง�นจ.านวนส�ทธ�น�อยู่กว�าจ.านวนเง�นท&�ค�างช.าระก�นอยู่��น� $นก@ด&  เง�นยู่�งข้าดจ.านวนอยู่��เท�าใดล�กหน&$ไม�ต�องร�บุผู้�ดในเง�นน�$น