บรรยายโดยรณชต บตรภกดธรรม

นตกรช านาญการพเศษ สพฐ.

วนยและการรกษาวนย

หมายถง แบบแผนความประพฤต หรอ ขอก าหนดเชงพฤตกรรม ส าหรบขาราชการพงควบคมตนเอง และผใตบงคบบญชา ใหประพฤตหรอปฏบตตามระเบยบแบบแผนขอบงคบทก าหนด เพอใหการปฏบตบรรลเปาหมายอยางมประสทธภาพ

“วนย”

ครอบคลมถงพฤตกรรม ดงน

1. การปฏบตราชการ2. การปฏบตตนซงกระทบกบราชการ

เหตทจะตองด าเนนการทางวนย

1. ผบงคบบญชาเหนหรอสงสยในพฤตการณ2. มผรองเรยนกลาวหา3. มบตรสนเทห4. สวนราชการหรอหนวยงานทเกยวของแจงใหทราบ5. ปรากฏเปนขาวทางสอมวลชน

การสบสวน คอ การแสวงหาขอเทจจรงเบองตน

ในกรณกลาวหาหรอสงสยวาขาราชการอาจกระท าผดวนย วากรณมมลนาเชอ หรอเปนความจรงหรอไมเพยงใด เพอจะด าเนนการตอไป ซงตางกบการสอบสวน

การสอบสวนคอ การรวบรวมพยานหลกฐาน และการ

ด าเนนการทงหลาย เพอทจะทราบ ขอเทจจรงและพฤตการณตาง ๆ เพอพสจนเกยวกบเรองทกลาวหาและเพอพจารณาวาผถกกลาวหาไดกระท าผดวนยจรงหรอไม

ลกษณะความผดเกยวกบวนย1. ไมมอายความ

2. ยอมความกนไมได

3. ไมอาจชดใชดวยเงนเพอลบลางความผด

4. สภาพการกระท าผดของขาราชการมกฎหมาย

ก าหนดไว

5. การลงโทษตองเปนไปตามระเบยบ กฎหมาย

พระราชบญญตระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ.2547 (มาตรา 95) ไดก าหนดใหผบงคบบญชามหนาทตองด าเนนการตอผใตบงคบบญชาเกยวกบการรกษาวนยไวดงน

หนาทของผบงคบบญชาในเรองวนย (มาตรา 95)

ใหผบงคบบญชามหนาทเสรมสรางและ

พฒนาใหผอยใตบงคบบญชามวนย ปองกนมใหผ

อยใตบงคบบญชากระท าผดวนย และด าเนนการ

ทางวนยแกผอยใตบงคบบญชาซงมกรณอนมมลท

ควรกลาวหาวากระท าผดวนย

มาตรา ๙๕ วรรคหนง

ผบงคบบญชาผใดละเลยไมปฏบตหนาทตามมาตรานและตามหมวด ๗ หรอมพฤตกรรมปกปอง ชวยเหลอเพอมใหผอยใตบงคบบญชาถกลงโทษทางวนย หรอปฏบตหนาทดงกลาวโดยไมสจรตใหถอวาผนนกระท าผดวนย

มาตรา ๙๕ วรรคเจด

บคลากรในสงกด ศธ.

•1. ขาราชการพลเรอนสามญ

พรบ.ระเบยบขาราชการพลเรอน พ.ศ. 2551

ระเบยบทเกยวของ

5 ประเภท

2. ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา

• พรบ. ระเบยบขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2547

และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2551 (ฉบบท 3) พ.ศ. 2553

และระเบยบทเกยวของ

บคลากรในสงกด ศธ.

3. พนกงานราชการ

• ระเบยบส านกนายกรฐมนตร วาดวยพนกงานราชการ พ.ศ. 2547 และกฎระเบยบทเกยวของ

• ตามทไดรบมอบอ านาจจากเลขาธการ กพฐ.

• ใชหลกเกณฑในการสอบสวนตามทสวนราชการก าหนด

บคลากรในสงกด ศธ.

4.ลกจางประจ า • ระเบยบกระทรวงการคลงวาดวยลกจางประจ าของสวนราชการ พ.ศ. 2537 และกฎระเบยบทเกยวของ

• ตามทไดรบมอบจากหวหนาสวนราชการ• ใชหลกเกณฑในการสอบสวน น าวธการทใชกบขาราชการพลเรอนโดยอนโลม

บคลากรในสงกด ศธ.

5.ลกจางชวคราว

ควบคมการปฏบตโดยสญญาจาง

บคลากรในสงกด ศธ.

การอทธรณ – รองทกข

ขาราชการพลเรอนคณะกรรมการพทกษระบบ

คณธรรม (ก.พ.ค.)

อกคศ. / กคศ.

(แลวแตกรณ)ขาราชการคร/บคลากรทางการศกษา

การอทธรณ – รองทกข

ผออกค าสงภายใน 15 วน

พรบ.วธปฏบตราชการทาง

ปกครอง พ.ศ. 2539

พนกงานราชการ

การอทธรณ – รองทกข

ลกจางประจ า• อกพ. ท าหนาท อกพ.

กระทรวง ศธ.

• รองทกข รมต. ศธ.

ลกจางชวคราว • กองทนประกนสงคม

• ศาลแรงงาน

คอ การตงเรองด าเนนการทาง

วนยแกขาราชการ เมอปรากฏกรณม

มลทควรกลาวหาวากระท าผดวนย

การตงเรองกลาวหา

20

หมายถง การกระท าหรอพฤตการณ

แหงการกระท า ทกลาวอางวาผถกกลาวหา

กระท าผดวนย

เรองทกลาวหา

การตงเรองกลาวหา

และก าหนดประเดนสอบสวน

- ไมใชฐานความผด

- แตเปนเรองราว หรอ การกระท า ทกลาวอางวาผถก

กลาวหากระท าผด

- ในค าสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน การตงเรอง

กลาวหาจงไมจ าตองระบฐานความผด หรอ ระบมาตรา

1. ลกษณะของเรองกลาวหา

-เปนขนตอนแรกทจ าเปนส าหรบการด าเนนการทางวนย

-จะตองผานขนตอนการสบสวน และเปนกรณมมล ตาม ๙๕ว ๕

เวนแตกรณความผดปรากฏชดแจงตาม ๙๘ ว ๗

-ตองท าเปนลายลกษณอกษร

-ตองระบชอ ต าแหนง ของผถกกลาวหา และเรองราวทกลาวหา

-ตองแจงใหผถกกลาวหาทราบและรตววาถกกลาวหาในเรองใด

-ตองใหโอกาสผถกกลาวหาไดชแจง หรอ แกขอกลาวหา

2. การตงเรองกลาวหา

การก าหนดประเดนการสอบสวน

1. เปนการก าหนดจดส าคญทจะตองพสจน

วาผถกกลาวหาไดกระท าผดวนยตามขอ

กลาวหา ในกรณใด อยางไร หรอไม

การก าหนดประเดนการสอบสวน

2.เปนเครองน าทางใหการสอบสวนเปนไปตามรปเรองทกลาวหา

การก าหนดประเดนการสอบสวน

3.ท าใหเกดการรอบคอบ รดกม และรวดเรวยงขน

การก าหนดประเดนการสอบสวน

4.ท าใหไดขอเทจจรงโดยละเอยดครบถวน หรอทเรยกกนวา “สอบใหหมดประเดน” หรอ

“สอบใหสนกระแสความ”

การก าหนดประเดนการสอบสวน

5.เพอใหไดความจรงสามารถพสจนความผดได สามารถก าหนดระดบโทษได

และเปนธรรมแกผถกกลาวหา

การก าหนดประเดนการสอบสวน

6.ท าใหผถกกลาวหาสามารถชแจงแสดงพยานหลกฐาน และแกขอกลาวหาไดถกตอง

ตรงกบเรองทกลาวหา โดยไมหลงขอตอส

การก าหนดประเดนการสอบสวน

การก าหนดประเดนการสอบสวน

เปนสาระส าคญในการสอบสวน

- จะชวยใหคณะกรรมการสอบสวนไดสอบสวนขอเทจจรงโดยรดกม

-ท าใหสามารถปรบขอเทจจรงกบขอกฎหมายไดถกตองยงขน

-ท าใหไมตองสอบสวนในขอทรบกนชดแจงแลวใหเสยเวลา

-จะไดท าการสอบสวนขอเทจจรงในประเดนทยงเถยงกนอย หรอ ยงไมชดเจนให

กระจางสนกระแสความ

-จะตองกระท าทงสองทาง คอ ทงสอบไปในทางทจะพสจนความผดของผถก

กลาวหา และ สอบไปในทางทจะพสจนวาผถกกลาวหาไมไดกระท าผด

ขอควรค านงเบองตน

1. เรองทท าการสอบสวนนนมเรองกลาวหาเกยวกบ

เรองใด อยางไร เปนความผดในกรณใด และตาม

มาตราใด

2. มองคประกอบความผดตามกฎหมาย

ก าหนดไวอยางไร เพอจะไดสอบสวน

ขอเทจจรงใหตรงตามประเดนอนจะพสจนได

วาผถกสอบสวนมความผดตามกรณกลาวหา

หรอไม

ขอควรค านงเบองตน ตอ

3. ขอเทจจรง หรอ ขอมลเบองตน รวมทงพยานหลกฐาน

ตางๆ อนเกยวกบเรองกลาวหานนมอยแลวอยางไรบาง และผ

ถกกลาวหาไดใหการเบองตน รบ หรอ ปฏเสธในขอใด ม

ขออางหรอขอเถยงประการใด ซงทราบไดจากการรวบรวม

ขอมลเบองตนจากการแจงเรองกลาวหา และจากการสอบสวน

ผถกกลาวหาในตอนแรก

ขอควรค านงเบองตน ตอ

ตวอยาง

นาย ก. ถกกกลาวหาวาละทงหนาทเวรยามรกษาสถานทราชการ เปนเหตใหมผลอบวางเพลงเผาอาคารสถานทราชการไดรบเสยหายอยางรายแรง

เมอรวบรวมขอมลเบองตนแลว คณะกรรมการสอบสวน ไดน ากรณการกระท าตามขอกลาวหา ทอางวา นาย ก. กระท าผดวนยนน มาพจารณาปรบบทความผดไดตามมาตรา ๘๗ วรรคสอง ซงมองคประกอบดงน

องคประกอบความผด ตามมาตรา ๘๗ วรรคสอง๑. มหนาทราชการจะตองปฏบต

๒.ไดละทงหนาทนนไป

๓. ไมมเหตอนสมควร

๔. เปนเหตใหเสยหายแกราชการอยางรายแรง

ตวอยาง ตอ

ในการสอบสวนเบองตน (ในชนแจง สว.๒) นาย ก. ผถกกลาวหาไดยอมรบวา ตนมหนาทเปนเวรยามรกษาสถานทราชการ ในวนเกดเหตเพลงไหมจรง แตปฏเสธวามไดมเจตนาทงหนาทเวรยามแตอยางใด เพราะในวนเกดเหตผบงคบบญชาไดมอบใหปฏบตหนาทเกยวกบการดแลการกอสรางสถานทราชการอกแหงหนงดวย และขณะเกดเหตเพลงไหม ตนไดไปปฏบตหนาทดแลการกอสรางอาคารดงกลาวอย

ตวอยาง ตอ

กรณดงกลาว นาย ก. ไดยอมรบในชนสอบสวนเบองตน แตมขอเทจจรงวา นาย ก. ไดใหการภาคเสธซงจะตองตงประเดนสอบสวนตอไปคอ

๑. นาย ก. ไดละทงหนาทราชการไมอยปฏบตงานในหนาทเวรยามจรงหรอไม

๒. การละทงหนาทนนมเหตอนสมควรประการใดหรอไม

๓. การละทงหนาทนน เปนเหตใหเกดความเสยหายแก ทางราชการอยางรายแรงหรอไม อยางไร (ใหระบรายละเอยดความเสยหายใหชดเจน)

ตวอยาง ตอ

ประเดนทจะตองสอบสวน

1. เปนเรองขอเทจจรงทยงมการโตเถยงกนอย

-ผถกกลาวหาปฏเสธไมรบขอเทจจรงใด

-มขออาง ขอเถยงในเรองใด อยางไร

2. ตองสอบสวนใหเปนยตวา ความจรงเปนอยางไร และม

พยานหลกฐานใดซงยนยนวาเปนเชนนน

• สวนขอเทจจรงทผถกกลาวหารบแลว หรอ ม

พยานหลกฐานเปนทประจกษอยแลว กไมจ าตองหยบ

ยกขนมาเปนประเดนทจะตองสอบสวนอก

ประเดนทจะตองสอบสวน

3. นอกจากขอเทจจรงทโตเถยงกนอยแลวยงม

ประเดนเกยวกบขอเทจจรงทจะปรบเขา

องคประกอบความผดตามกฎหมายในกรณ

ความผดนนๆ อกดวย

ประเดนทจะตองสอบสวน

หลกในการก าหนดประเดนสอบสวน คอ

ตองตงประเดนสอบสวนใหสนกระแสความในทก

จดส าคญทจะตองพสจนวาผถกกลาวหากระท าผด

วนยตามเรองกลาวหาในกรณใด อยางไรหรอไม

สรปหลกการก าหนดประเดนสอบสวน

• มเรองกลาวหาวาอยางไร• น าขอมลทรวบรวมในเบองตนมาปรบบทความผดในเบองตนวา การกระท าเชนนนเปนความผดอยางไร ตามมาตราใด• มองคประกอบของความผดอยางไร• ในเบองตนผถกกลาวหาใหการรบหรอปฏเสธอยางไร• ขอเทจจรงทรบกนแลวไมตองสอบสวนอก• ขอเทจจรงทไมรบกนเปนประเดนทตองพสจนตอไป

ขนตอนน าไปสการตงประเดน

แบงเปน ๘ หมวด ดงน

หมวด ๑ การแตงตงกรรมการสอบสวน (ขอ ๒ ถงขอ ๖)

หมวด ๒ สทธและหนาทของผถกกลาวหาและพยาน (ขอ ๗ ถงขอ ๑๓)

หมวด ๓ อ านาจหนาทของคณะกรรมการสอบสวน (ขอ ๑๔ ถงขอ ๑๙)

หมวด ๔ วธการสอบสวน (ขอ ๒๐ ถงขอ ๓๗)

กฎ ก.ค.ศ.วาดวยการสอบสวนพจารณา พ.ศ. ๒๕๕๐

หมวด ๕ การท ารายงานการสอบสวน (ขอ ๓๘ ถงขอ ๓๙)

หมวด ๖ การพจารณาสงส านวนการสอบสวน (ขอ ๔๐ ถงขอ ๔๒)

หมวด ๗ การสอบสวนทมชอบและขอบกพรอง (ขอ ๔๓ ถงขอ ๔๖)

หมวด ๘ การนบระยะเวลา (ขอ ๔๗)

กฎ ก.ค.ศ.วาดวยการสอบสวนพจารณา พ.ศ. ๒๕๕๐

ระยะเวลา

๑๘๐ วน๑๕ วน ๖๐ วน ๑๕ วน ๖๐ วน ๓๐ วน

ขนตอนการด าเนนการ

- นบแตประธานฯ รบทราบค าสง- ประชม (สว.๒)- วางแนวทางการสอบสวน- แจงและอธบายขอกลาวหา (ขอ ๒๓)

รวบรวม

พยานหลกฐาน

เกยวกบเรองท

กลาวหา

ประชม (สว.๓)สรป

พยานหลกฐานทสนบสนน

ขอกลาวหาจดท า สว.๓ และ

ด าเนนการแจง สว.๓

รวบรวมพยานหลกฐานทฝายผถกกลาวหาอาง

ประชม (สว.๖)พจารณาลงมตและท ารายงานการสอบสวน

เสนอผสงแตงตงกรรมการสอบสวน

มเหตจ าเปน ขอขยายเวลา

ไดครงละไมเกน ๖๐ วน

การด าเนนการ + ขยายเวลาตองไมเกน ๒๔๐ วนถายงไมแลวเสรจ

ใหประธานฯ รายงานผสงแตงตง

เพอรายงาน อ.ก.ค.ศ. หรอ ก.ค.ศ. แลวแตกรณ

เพอมมตเรงรดการด าเนนการ

แผนภมแสดงขนตอนการด าเนนการสอบสวนวนยอยางรายแรง ตามขอ ๒๐

การด าเนนการสอบสวนวนยไมรายแรง

ขอ ๒๑การด าเนนการสอบสวนวนยไมรายแรงใหด าเนนการใหแลวเสรจ ภายใน ๙๐ วน ถายงไมแลวเสรจใหขอขยายระยะเวลาไดตามความจ าเปนแตไมเกน ๓๐ วน และเรงรดการสอบสวนใหแลวเสรจตอไป

ขนตอนและวธการ ใหน าขอ ๒๐ (๑) (๒) (๓) (๔) และ (๕) มาใชโดยอนโลม

ขนตอนท ๑ การท าค าสงแตงตงคณะกรรมการสอบสวน

๑. ตองระบ ค าวา “รายแรง” หรอ “ไมรายแรง”

๒. ชอ ต าแหนง หรอ ต าแหนงและวทยฐานะ สงกด

๓. เรองทกลาวหา

๔. ประธานฯ ตองมต าแหนง หรอต าแหนงและวทยฐานะ ตองไมต ากวาหรอเทยบเทาผถกกลาวหา

๕. จ านวนคณะกรรมการอยางนอย ๓ คน

๖. ตองมผด ารงต าแหนงนตกร หรอผทไดรบปรญญาตรทางกฎหมาย หรอผทผานการอบรมหลกสตรตามท ก.ค.ศ.ก าหนด / รบรอง หรอ ผมประสบการณ

การสงพกราชการ

• ผล – พนจากต าแหนง แตไมพนจากอตราเงนเดอน• หลกเกณฑและวธการกรณทอาจสงพก ไดแก1. ถกตงกรรมการสอบสวนวนยรายแรง2. ถกฟองคดอาญาหรอตองหาวากระท าความผดอาญาเวนแตความผดโดยประมาทหรอลหโทษ

เหตทจะสงพกราชการ ไดแก1. ถกตงกรรมการสอบสวนหรอถกฟองคดอาญาหรอตอง

หาวากระท าผดอาญาเกยวกบการทจรตตอหนาท หรอเกยวกบความประพฤต หรอพฤตการณอนไมนาไววางใจ และใหอยในหนาทอาจเกดการเสยหายแกราชการ

2. จะเปนอปสรรคตอการสอบสวน หรอจะกอใหเกดความไมสงบเรยบรอย

3. อยระหวางถกคมขงหรอจ าคกเกน 15 วนแลว4. หรอในระหวางสอบสวนมค าพพากษาถงทสดวากระท า

ผดอาญาในเรองทสอบสวนนน

การใหออกจากราชการไวกอน

• ผล – พนจากต าแหนงและอตราเงนเดอน

• หลกเกณฑ

1. มเหตทอาจถกสงพกราชการได

2. ผมอ านาจพจารณาเหนวา กรณหรอคดนน

จะไมแลวเสรจโดยเรว

ขนตอนการสอบสวน 9 ขนตอน

1. ประธานกรรมการ ลงลายมอชอ วนเดอนป ทรบทราบค าสง

2. ประชมคณะกรรมการเพอวางแนวทางการสอบสวน

3. แจงและอธบายขอกลาวหา/แจงสทธของผถกกลาวหา และถามวาจะรบสารภาพหรอไม

4. รวบรวมพยานหลกฐาน/ประชมเพอพจารณาวาหลกฐานใดสนบสนนขอกลาวหา

5. สรปพยานหลกฐานทสนบสนนขอกลาวหา และใหโอกาสผถกกลาวหาชแจงและน าสบแกขอกลาวหา

6. สอบสวนและรวบรวมพยานหลกฐานฝายผถกกลาวหา

7. ประชมพจารณาพยานหลกฐานทงหมดเพอลงมตวาผถกกลาวหากระท าผดวนยหรอไม

8. ท ารายงานการสอบสวน

9. เสนอส านวนการสอบสวนตอผส งแตงตงคณะกรรมการสอบสวน

ขนตอนการสอบสวน 9 ขนตอน

หลกการพจารณาความผด

มหลกทควรค านง ๒ หลกรวมกน คอ

๑. หลกนตธรรม ๒. หลกมโนธรรม

หลกการพจารณาก าหนดโทษมหลกทควรค านงถงอย ๔ ประการคอ

๑. หลกนตธรรม

๒. หลกมโนธรรม

๓. หลกความเปนธรรม

๔. นโยบายของทางราชการ

การสงลงโทษ

ผมอ านาจสงลงโทษ : ตองเปนผบงคบบญชาตามกฎหมาย

มาตรา 103 วรรคสาม“การสงลงโทษตามวรรคหนงผบงคบบญชาใดจะมอ านาจสงลงโทษผอยใตบงคบบญชาในสถานโทษใดไดเพยงใด ใหเปนไปตามก าหนดในกฎ ก.ค.ศ.”

โทษทางวนยม 5 สถาน

- ภาคทณฑ- ตดเงนเดอน- ลดขนเงนเดอน- ปลดออก- ไลออก

มาตรา 99 เมอไดด าเนนการสอบสวนผถกกลาวหาตามมาตรา 98 แลว ถาฟงไดวาผถกกลาวหามไดกระท าผดวนยใหสงยตเรอง ถาฟงไดวากระท าผดวนยใหด าเนนการตามมาตรา 100 และในกรณทกระท าผดวนยอยางรายแรงตองลงโทษปลดออกหรอไลออก ถามเหตอนควรลดหยอนผอนโทษหามมใหลดโทษต ากวาปลดออก

ขอควรค านงในการสงลงโทษ1. การสงลงโทษเกนอ านาจ2. ผถกลงโทษมใชผใตบงคบบญชา3. การสงลงโทษโดยมไดตงคณะกรรมการสอบสวน4. การสงลงโทษโดยมไดน าเสนอองคคณะพจารณา5. การสงลงโทษ หามมใหสงยอนหลง เวนแต

กรณตามทระเบยบวาดวยวธการออกค าสงใหกระท าได 6. สภาพการเปนขาราชการ

60

มาตรา 97 การลงโทษขาราชการครและบคลากรทางการศกษา ใหท าเปนค าสงวธการออกค าสงเกยวกบการลงโทษใหเปนไปตามระเบยบของ ก.ค.ศ. ผสงลงโทษตองสงลงโทษใหเหมาะสมกบความผด และมใหเปนไปโดยพยาบาท โดยอคต หรอโทสะจรต หรอลงโทษผทไมมความผด ในค าสงลงโทษใหแสดงวาผถกลงโทษกระท าผดวนยในกรณใด ตามมาตราใด และมเหตผลอยางใดในการก าหนดสถานโทษเชนนน

Q and A