Post on 19-Feb-2020
1
Leidenincijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming
Leiden 2017
Veiligheid in cijfers
2
Gemeente Leiden
071 - 516 5064
Postbus 9100, 2300 PC Leiden
info@leidenincijfers.nl
www.leidenincijfers.nl
serie statistiek 2017 / 15
BELEIDSONDERZOEK
3
Inhoudsopgave Veiligheid in cijfers 2017
Inleiding & leeswijzer 4
Belangrijke uitkomsten 5
1 Sociale veiligheid 7
1.1 Slachtofferschap van inwoners 7
1.2 Subjectieve veiligheid inwoners 11
Onveiligheidsgevoelens, vermijdingsgedrag en preventie
1.3 Veiligheid bij bedrijven en winkelgebieden 14
1.4 Overlast 15
Sociale overlast, verkeersoverlast en vernieling
1.5 Veilig uitgaan 20
Overlast door horeca, Geweldsincidenten in uitgaansgebied en evenmenten
2 Jeugd en veiligheid 24
Overlast gevende jeugd en jeugdcriminaliteit (HALT)
3 Fysieke veiligheid 26
Brandveiligheid, rampenbestrijding en externe veiligheid
4 Ondermijning (georganiseerde misdaad) 29
5 Bereidheid tot melding en aangifte 30
6 Veiligheid in de stadsdelen en wijken 33
7 Leiden vergeleken met de 70.000+ gemeenten 37
Bijlage 1 Artikel n.a.v. ‘Achtervolgd door angst’ 43
Bijlage 2 Indicatoren programma Veiligheid (PB 2017) 44
4
Inleiding
Algemeen bekend is dat de criminaliteit in Nederland afneemt, maar dat de gevoelens van onveiligheid niet
evenredig dalen. Ook in Leiden gaat het in grote lijnen goed met de leefbaarheid en veiligheid. De
veiligheidssituatie in Leiden, bekeken door de bril van de gemeente, heeft vele facetten, die in deze uitgave zo
veel mogelijk aan bod komen. Actueel is o.a. het feit dat een groot deel van de criminaliteit in Nederland en dus
ook in Leiden niet bekend is bij de politie omdat er geen melding of aangifte van wordt gedaan. Dat betekent
dus dat de aantallen misdrijven, aangeleverd door de politie een onderschatting zijn van het probleem. In
hoofdstuk 5 gaan we hierop in. Daarentegen hebben we ook een andere belangrijke bron, namelijk de
Veiligheidsmonitor. Ook hier wordt naar verschillende soorten slachtofferschap gevraagd. En ook of het voorval
is gemeld bij de politie. Zo kunnen we, door gebruik te maken van verschillende soorten bronnen een vrij goed
beeld schetsen van de veiligheidssituatie in Leiden.
Leeswijzer
Belangrijke bronnen: politiecijfers en Veiligheidsmonitor
De Veiligheidsmonitor is een enquête onder burgers: hoe ervaren zij leefbaarheid en veiligheid? Sinds 2008 is
een cijferreeks opgebouwd. In 2012 is er een trendbreuk geweest: zowel de vragenlijst als de methode zijn
aangepast. Daarom worden wat betreft de veiligheidsmonitor alleen cijfers van 2012 t/m 2016 weergegeven.
Wat betreft de cijfers van de politie spelen ons ook voortdurend veranderingen parten.
Het afgelopen jaar hadden we bijvoorbeeld met het volgende te maken:
aantal branden (geen brandstichting) was in eerste instantie te hoog in de cijfers terecht gekomen
omdat een groot aantal testmeldingen niet was uitgesloten.
het grootste deel van de meldingen van internetfraude bleek centraal in het land te worden
geregistreerd, i.p.v. toegewezen aan de gemeente waar het daadwerkelijk plaatsvond.
Andere bronnen zijn rapportages van HALT en de brandweer.
Stedenvergelijking
Indien relevant en mogelijk (nl. als de gegevens uit de Veiligheidsmonitor komen) is Leiden vergeleken met de
groep steden die bekend staan onder de naam G32, een term afkomstig uit het Grotestedenbeleid. In hoofdstuk
6, waar Leiden niet met een groep, maar met individuele steden wordt vergeleken, is gekozen voor de 70.000+
gemeenten omdat dan ook de G4 zichtbaar is.
Indeling en onderwerpen
De indeling in deze rapportage volgt in grote lijnen de Programmabegroting. Belangrijke leidraad is het Integraal
Veiligheidsplan Leiden 2015 – 2018. Hierin is een aantal speerpunten benoemd. Nog niet voor alle speerpunten
zijn cijfers beschikbaar. Zoveel mogelijk is hier wel op aangesloten.
Speerpunten Integraal Veiligheidsplan Leiden 2015 – 2018:
Geweld (huiselijk geweld, veilige publieke taak: agressie en geweld tegen medewerkers met een publieke taak)
Vermogenscriminaliteit (woninginbraken)
Overlast (door jongeren, op het water, fietsenoverlast, woonoverlast, rondom horecagelegenheden)
Ondermijning (containerbegrip voor diverse vormen van georganiseerde misdaad)
Radicalisering
Rampenbestrijding en crisisbeheersing
Leefbaarheid in de wijken.
Op de website van Beleidsonderzoek (gemeente Leiden, www.leidenincijfers.nl) kunt u zelf grafieken, tabellen
en kaarten samenstellen, zodat u altijd met de meest actuele cijfers kunt werken. Voor vragen hierover of voor
een diepere analyse dan we hier kunnen presenteren kunt u contact opnemen met info@leidenincijfers.nl.
5
Belangrijke uitkomsten
Hieronder staan de belangrijkste bevindingen per paragraaf weergegeven. De bevindingen over jeugd staan
niet apart, maar bij het onderwerp waar het betrekking op heeft.
Slachtofferschap
31% van de inwoners van Leiden is slachtoffer geweest van een delict, exclusief cybercrime was dit
23%. Slachtofferschap van cybercrime neemt niet toe. Men geeft iets meer dan in 2015 aan slachtoffer
van vermogensdelicten te zijn.
De meest voorkomende delicten, gemeld door respondenten van de Veiligheidsmonitor zijn
vermogensdelicten; in Leiden is fietsendiefstal (8% is hiervan slachtoffer geweest in de afgelopen 12
maanden) een belangrijke hierin.
Woninginbraken (incl. poging tot) zijn gedaald tot 229 in 2016.
Ook de ‘High Impact Crime’ is gedaald. Dit betreft geweld, woninginbraak, straatroof en overvallen.
Meldingen huiselijk geweld zijn vrij stabiel rond 180 per jaar.
Onveiligheidsgevoel
17% van de Leidenaren voelt zich wel eens onveilig in de eigen buurt, 38% in het algemeen. De eigen
buurt krijgt als rapportcijfer een 7,4 voor veiligheid. Vrouwen, jongeren en hoogopgeleiden voelen zich
vaker dan de andere groepen wel eens onveilig.
Men voelt zich het minst veilig daar waar jongeren rondhangen.
Veiligheid bij bedrijven
Winkeldiefstal is afgenomen tot 406 in 2016.
Overlast
Van de ruim 6 duizend meldingen bij de politie over sociale overlast betreffen bijna 2.200
geluidsoverlast. Dit is toegenomen in 2016, evenals overlast door personen (van ca. 1.100 tot ca.
1.400). Bijna 1.200 betreffen jeugdoverlast. Dit aantal is vrij stabiel.
Als de Leidenaren gevraagd wordt of ze zelf veel overlast ervaren van verschillende soorten zijn dat
lage percentages. Overlast van rondhangende jongeren en buurtbewoners scoren het hoogst met elk
6%. Uitgesplitst naar stadsdeel loopt dit op tot 12% dat in Midden vaak overlast heeft van dronken
mensen en 9% dat in West vaak overlast heeft van jongeren.
Drugs en dronken mensen worden in stadsdeel West vaker dan in 2015 genoemd als een vorm van
overlast die wel eens voorkomt.
Verkeersoverlast betreft vooral te hard rijden (22% heeft zelf veel overlast) en parkeerproblemen (19%).
Veilig uitgaan
In 2016 zijn zowel via de klachtenlijn van de gemeente als bij de politie meer meldingen van overlast
van ‘het uitgaansleven’ geweest dan in 2015.
Het aantal aan de horeca gerelateerde geweldsincidenten is stabiel rond de 140 per jaar.
68% van de Leidenaren staat positief tegenover evenementen in de stad. 26% heeft er wel eens last
van, 3% veel. Geluidsoverlast is de belangrijkste, gevolgd door beperkte bereikbaarheid van woningen,
winkels etc.
Fysieke veiligheid
68% van de Leidenaren maakt zich zelden of nooit zorgen over risico’s in de woonomgeving. Een kwart
heeft helemaal geen spullen in huis om een noodsituatie van een paar dagen te overbruggen.
6
Brandveiligheid: 86% beoordeelt de eigen woning als (zeer) veilig. Driekwart controleert zelf of gas,
vuur en t.v. uit zijn en is voorzichtig met vuur, 68% heeft een rookmelder.
Er zijn 37 brandstichtingen bekend bij de politie over 2016, er waren ca. 240 branden.
Georganiseerde misdaad / ondermijning
De politie registreerde in 2016 ruim 700 gevallen van: fraude en oplichting (530), drugshandel (150),
wapenhandel (45) en mensensmokkel (0). Vergelijking met eerdere jaren is niet mogelijk.
Bereidheid tot melding en aangifte
In Leiden wordt 28% van de ondervonden delicten gemeld bij de politie, in Nederland 34%. Nog minder
wordt ook aangegeven: 20% in Leiden, 25% in Nederland.
De bereidheid om te melden en aangifte te doen varieert zeer sterk naar soort delict. Inbraak en
mishandeling worden het meest gemeld.
Het CBS constateert een dalende trend in meldings- en aangiftebereidheid. Het WODC trekt de
conclusie dat er geen daadwerkelijke daling is, maar dat die veroorzaakt wordt door trendbreuken in het
onderzoek.
Veiligheid in stadsdelen en wijken
Stadsdeel Midden scoort op een aantal aspecten slechter dan gemiddeld (overlast van evenementen
en van dronken mensen, fietsendiefstal en slachtoffer van vernielingen). Dit is Binnenstad-Zuid sterker
dan in Binnenstad-Noord.
Stadsdeel West scoort op een aantal, punten beter dan gemiddeld, wel heeft het meer dan gemiddelde
verkeersoverlast (Stevenshof).
In stadsdeel Noord ervaart men meer onveiligheidsgevoel en idee van criminaliteit in de eigen buurt.
Bos- en Gasthuizen scoort op alle gekozen aspecten goed, behalve sociale cohesie; Roodenburg en
Merenwijk scoren nergens slecht op.
Vergelijking met andere 70.000+ gemeenten
Met 31% slachtofferschap (inclusief cybercrime) scoort Leiden iets minder gunstig dan het gemiddelde
van de 70.000+ gemeenten.
Fietsendiefstal komt alleen in vier andere gemeenten vaker voor, maar de verschillen zijn niet groot.
Ook op ‘overlast van dronken mensen’ scoort Leiden niet goed. Overlast van horeca daarentegen valt
niet op in Leiden.
De gevoelens van (on)veiligheid wordt als een belangrijke indicator gezien. Deze wordt gemeten zowel
in de buurt als in het algemeen. Op alle indicatoren scoort Leiden goed.
7
1. Sociale veiligheid
Een veilige woon- en leefomgeving voor inwoners, bezoekers en ondernemers voldoet aan bepaalde eisen op
sociaal en fysiek gebied. De gemeente en politie willen goede relaties tussen de mensen die er wonen en
verblijven en een prettige openbare ruimte, zonder te veel ergernissen en overlast. In dit hoofdstuk staat in
hoeverre dat lukt. Dit wordt ook gemonitord in de Programmabegroting.,
1.1. Slachtofferschap van inwoners
We bespreken hier vooral de ‘veel voorkomende’ criminaliteit die mensen kan treffen. Hiervoor zijn twee
bronnen: onderzoeksresultaten uit de Veiligheidsmonitor en registratiecijfers van de politie.
Ervaren slachtofferschap op basis van de Veiligheidsmonitor
De Veiligheidsmonitor wijst uit dat 31% van de Leidenaren het afgelopen jaar slachtoffer is geweest van enig
delict, inclusief cybercrime. Dit is iets meer dan in de G32.
Binnen de vraagstelling van de Veiligheidsmonitor worden de volgende soorten delicten onderscheiden:
vermogensdelicten (17% was slachtoffer hiervan)
cybercrime (12%)
vandalisme / vernieling ( 9%)
geweld (2%)
De totalen tellen op tot meer dan 31% omdat een aantal mensen slachtoffer is geweest van meer dan 1 delict.
De totalen tellemnntal overvallen, in woning en bedrijf
% slachtofferschap afgelopen 12 maanden, 2012 – 2016
Bron: Veiligheidsmonitor
31%
23%
17%
12%
9%
2% %
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
2012 2013 2014 2015 2016
Persoonlijk slachtofferschap traditioneel encybercrime totaal
Persoonlijk slachtofferschap traditioneel
Persoonlijk slachtofferschap vermogensdelicten
Persoonlijk slachtofferschap cybercrime totaal
Persoonlijk slachtofferschap vandalisme totaal
Persoonlijk slachtofferschap geweld totaal
8
In de tabel hieronder staan alle percentages uit de grafiek hierboven, aangevuld met een aantal veel
voorkomende sub-categorieën. Een veel voorkomende delict is b.v. fietsendiefstal (8% van de Leidenaren),
gevolgd door voertuigvernieling (6%). Bij cybercrime gaat het vooral om hacken (7%) en koop- en
verkoopfraude (6%). Het is bekend dat maar een deel van de slachtoffers aangifte of melding doet. Dat geldt
zeker voor een misdrijf als fietsendiefstal: 8% van de Leidenaren heeft er mee te maken gehad het afgelopen
jaar, maar ‘slechts’ 1.286 hiervan is bekend bij de politie (8% van de Leidenaren van 18+ is ca. 8 dzd).
% inwoners dat afgelopen jaar slachtoffer is geweest van een delict
Leiden Leiden G32
2012 2013 2014 2015 2016 2016
Slachtofferschap totaal, inclusief cybercrime 36% 33% 32% 29% 31% 27%
Slachtofferschap totaal, exclusief cybercrime
(= traditioneel)
27% 23% 24% 20% 23% 19%
Vermogensdelicten, totaal
waarvan fietsendiefstal
19%
7%
17%
8%
17%
8%
14%
7%
17%
8%
13%
5%
Vandalismedelicten, totaal
waarvan beschadiging voertuig
11%
8%
9%
6%
9%
6%
8%
6%
9%
6%
7%
5%
Cybercrime 12% 13% 12% 11% 12% 11%
Geweldsdelicten, totaal 2% 2% 3% 2% 2% 3%
Bron: Veiligheidsmonitor
De vaak voorkomende fietsendiefstal in Leiden wordt vaak toegeschreven aan het feit dat Leiden een
studentenstad is. Dit wordt bevestigd door de benchmark: Leiden staat op de 5e plaats van de 70.000+
gemeenten, met boven zich vier andere studentensteden (zie Hoofdstuk 7 met een stedenvergelijking).
Slachtofferschap op basis van de politiecijfers
De politie heeft een andere indeling van delicten dan in de Veiligheidsmonitor wordt gehanteerd, we kunnen dit
dus niet ‘een op een‘ vergelijken.
De politie geeft in haar tabellen inzicht in de aantallen van een aantal categorieën misdrijven en incidenten,
maar geen compleet overzicht. Bijna alle categorieën zijn afgenomen over langere tijd gezien. Hieronder een
aantal belangrijke categorieën misdrijven.
De totalen tellemnntal overvallen, in woning en bedrijf
Ontwikkeling aantal belangrijke soorten misdrijven, 2012 - 2016
Bron: Politie-eenheid Den Haag
1.286
640 503
229 179
0
200
400
600
800
1.000
1.200
1.400
1.600
2012 2013 2014 2015 2016
Diefstal fiets
Geweld
Diefstal uit/ vanaf motorvoertuigen
Diefstal/inbraak woning
Zakkenrollerij
9
Hieronder een uitsplitsing van alle soorten diefstal, met en zonder geweld.
Aantal misdrijven ‘diefstal’, bekend bij politie, Leiden
2012 2013 2014 2015 2016
Diefstal zonder geweld 5.996 5.695 5.093 4.568 4.083
Diefstal met geweld 93 90 72 49 53
Waarvan veel voorkomende diefstal:
- diefstal/inbraak woning totaal 555 498 504 409 228
- waarvan diefstal/ inbraak woning (poging) 145 150 135 122 66
- waarvan diefstal/ inbraak woning (voltooid) 410 348 369 287 162
- diefstal/inbraak schuur/tuinhuis etc. 138 125 117 143 103
- diefstal fiets 1.326 1.477 1.356 1.247 1.286
- diefstal brom-/snorfietsen 232 200 196 178 169
- diefstal van/uit motorvoertuig 753 662 538 492 503
- diefstal motorvoertuig 110 114 67 93 82
- zakkenrollerij 359 325 214 246 179
Bron: Politie-eenheid Den Haag
Een specifieke categorie geweldsincidenten is de High Impact Crime: dit zijn misdrijven met een grote ’impact’
op het slachtoffer. Hieronder vallen geweld, diefstal/inbraak in de woning, overval en straatroof. Ook dit aantal
daalt al een aantal jaren.
Aantal overvallen, in woning en bedrijf
Aantal misdrijven High Impact Crime, Leiden
Bron: Politie-eenheid Den Haag
849 813 798
620 638
555 498 504
409 228
35 46 21
21
22
15 9 8
8
7
2012 2013 2014 2015 2016
geweld diefstal/inbraak woning straatroof overvallen
10
Meer in detail zien de cijfers er als volgt uit.
Aantal misdrijven High Impact Crime, Leiden
2012 2013 2014 2015 2016
High Impact Crime 1.454 1.366 1.331 1.058 895
Waarvan:
- diefstal/inbraak woning totaal 555 498 504 409 228
- overval totaal 15 9 8 8 7
- overval in woning 3 2 3 1 2
- overval in bedrijf 12 7 5 7 5
- straatroof 35 46 21 21 22
- geweld totaal 849 813 798 620 638
- mishandeling 490 461 426 341 398
- bedreiging 305 324 319 247 203
- openlijk geweld tegen een persoon 54 28 53 32 37
Bron: Politie-eenheid Den Haag
De politie rapporteert jaarlijks het aantal misdrijven van huiselijk geweld. Uiteraard is dit ‘voor zo ver bekend bij
de politie’. Dit aantal is in 2016 182 . Het lastige aan dit onderwerp is dat het doel uiteraard is het aantal
incidenten zo klein mogelijk te laten zijn, maar dat wel zoveel mogelijk incidenten die gepleegd zijn bekend zijn
bij de politie.
Misdrijven huiselijk geweld in Leiden
Bron: Politie-eenheid Den Haag
Verkeersveiligheid
Verkeersveiligheid heeft betrekking op veiligheid voor de verkeersdeelnemers. Deze veiligheid wordt beïnvloed
door fysieke factoren (infrastructuur) en het rijgedrag van verkeersdeelnemers. Allereerst volgt een overzicht
van de verkeersongevallen in Leiden. Het aantal ongevallen (775) was in 2016 vergelijkbaar met 2015.
Verkeersongevallen
Leiden
2012 2013 2014 2015 2016
Verkeersongevallen 915 928 829 781 775
Waarvan
Ongevallen met dodelijke afloop 2 1 1 3 1
Ongevallen met letsel 66 96 152 156 167
Ongevallen met uitsluitend materiële schade 847 831 676 622 607
Bron: Politie-eenheid Den Haag
229 246
189 184 182
2012 2013 2014 2015 2016
11
De overtredingen zijn wat minder makkelijk in beeld te brengen. De politie levert de aantallen die door de
politiemedewerkers zijn geconstateerd. Snelheidsovertredingen en door rood licht rijden, voor zo ver
geregistreerd door een camera, zijn hier niet in opgenomen. In 2016 waren er door de politie 288 incidenten van
rijden onder invloed geregistreerd, dat is een flinke daling in de afgelepen drie jaar: in 2013 waren dit er nog
545. Het verlaten van de plaats van het ongeval is van 2015 op 2016 gelijk gebleven (707 keer).
Verkeersovertredingen
Leiden
2012 2013 2014 2015 2016
Rijden onder invloed van alcohol 480 545 446 352 288
Snelheidsovertredingen (excl. geregistreerde camera’s) 48 42 28 26 7
Verlaten plaats na verkeersongeval 746 636 650 706 707
Bron: Politie-eenheid Den Haag
(Het gebrek aan) verkeersveiligheid kan ook door de burgers zelf worden ervaren. 14% heeft veel overlast van
te hard rijden in de buurt, 5% van agressief verkeersgedrag. Zie voor meer informatie paragraaf 1.4 Overlast.
1.2. Subjectieve veiligheid inwoners
Onder subjectieve veiligheid wordt hier verstaan of men zich wel eens onveilig voelt, en dan met name in de
eigen buurt. Ook gaat het om gedrag om bepaalde mogelijk onveilige situaties te vermijden. En wat zijn
specifieke plekken of situaties waarin men zich wel eens onveilig voelt?
In het algemeen blijkt dat op alle aspecten van subjectieve veiligheid de grotere steden (hier weergegeven als
de G32) minder goed scoren dan het gemiddelde in Nederland. Dit geldt in sterke mate voor het zich wel eens
onveilig voelen op bepaalde plekken. Zie ook bijlage 1 voor een rapport van het SCP: Achtervolgd door angst.
Onveiligheidsgevoelens
In de Veiligheidsmonitor wordt gevraagd of men zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt.
De uitkomst voor Leiden is dat 17% zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt (in de G32 is dit 19%). Het
rapportcijfer voor de veiligheid in de eigen buurt schommelt in Leiden al jaren rond de 7,1 maar was in 2016
gestegen tot een 7,4. In de G32 is dit een 7,1.
38% van de Leidenaren voelt zich ‘wel eens onveilig in het algemeen’; voor het eerst sinds jaren is dit onder de
40%. In de G32 is dit 39%.
Gevoelens van (on)veiligheid
Leiden Leiden G32
2012 2013 2014 2015 2016 2016
Rapportcijfer veiligheid eigen buurt 7,1 7,0 7,2 7,2 7,4 7,1
Voelt zich weleens onveilig in eigen buurt 18% 23% 18% 17% 17% 19%
Voelt zich vaak onveilig in eigen buurt 2% 2% 2% 2% 1% 2%
Voelt zich wel eens onveilig (algemeen) 43% 44% 40% 41% 38% 39%
Voelt zich vaak onveilig (algemeen) 1% 2% 1% 2% 2% 2%
Bron: Veiligheidsmonitor
12
Het percentage of men zich in het algemeen wel eens onveilig voelt (38% in Leiden) is een belangrijke indicator
en wordt in allerlei uitingen aangehaald. Het is echter wel goed om te weten dat bijna de helft van hen (17% van
alle Leidenaren) zich, bij doorvragen, zelden onveilig voelt. 2% voelt zich vaak onveilig en 22% soms.
Dus eigenlijk is die optelsom van 24% (vaak plus soms) een reëlere benadering van mensen die zich ‘wel eens’
onveilig voelen. Dit is in de G32 vergelijkbaar.
Voelt zich vaak, soms , zelden of nooit onveilig, Leiden en G32, 2016
Bron: Veiligheidsmonitor
Gevoel van onveiligheid naar achtergrondkenmerken
Van alle Leidenaren voelt 38% zich wel eens onveilig. De verwachting dat dit samenhangt met de angst die
men heeft om zelf wel eens slachtoffer van criminaliteit te worden klopt: van de mensen die zich wel eens
onveilig voelen is bijna de helft ook bang om eens slachtoffer te worden. Van de mensen die zich nooit onveilig
voelen is dit 10%. Andersom voelen bijna alle mensen die bang zijn om slachtoffer te worden zich wel eens
onveilig.
Hoe zijn de onveiligheidsgevoelens verdeeld over bepaalde groepen Leidenaren?
Veel meer vrouwen (47%) voelen zich wel eens onveilig dan mannen (28%)
Veel meer jongeren (ca. 45% tot 35 jaar) voelen zich wel eens onveilig dan ouderen (ca. 30% vanaf 55
jaar). Een verklaring kan zijn dat ouderen zich minder vaak bevinden in situaties waarin je je onveilig kan
voelen.
Meer hoog opgeleiden (ruim 40%) voelen wel eens onveilig dan laag opgeleiden (< 30% van de mensen
met alleen lager onderwijs).
We zien in Leiden geen verschil naar etniciteit.
Vermijdingsgedrag en preventie
Om onveiligheidsgevoelens te voorkomen of verminderen kan men bepaalde situaties of plekken vermijden. De
meest voorkomende manier om onveiligheid te vermijden is ’s avonds de deur niet open doen (6% van de
Leidenaren doet dit vaak). Veel mensen (29% in Leiden, 40% in de G32) laten het licht ’s avonds branden als
ze niet thuis zijn. Dit is vergelijkbaar met 2015.
19%
22%
17%
14%
60%
58%
3%
5%
Leiden
G32
vaak soms zelden nooit weet niet
13
Vermijdingsgedrag en preventie: % komt vaak voor
Bron: Veiligheidsmonitor
Onveilige plekken
Als de Leidenaren wordt gevraagd om van een aantal specifieke plekken aan te geven of men zich er wel eens
onveilig voelt, wordt vooral genoemd: daar waar jongeren rondhangen (49% vaak of soms). Ouderen vinden dit
overigens minder vaak dan jongeren. De verschillen met de G32 zijn klein. Wat opvalt is dat de stijging van
vorig jaar bij veel soorten plekken zoals het openbaar vervoer, het centrum van de gemeente en het
winkelgebied weer is afgezwakt. Dit is niet het geval bij plekken waar jongeren rondhangen, maar de verschillen
zijn niet significant.
% dat zich (vaak of soms) onveilig voelt op bepaalde plekken
Bron: Veiligheidsmonitor
6% 2%
29%
10%
3%
40%
s avonds niet open doen in de buurt omlopen/omrijden s avonds licht laten branden als jeniet thuis bent
Leiden 2016 G32 2016
6%
11%
17%
18%
23%
27%
49%
8%
15%
19%
22%
23%
29%
47%
in eigen huis
in het winkelgebied
in het openbaar vervoer
in het centrum van mijn gemeente
bij het treinstation
rondom uitgaansgelegenheden
waar jongeren rondhangen
G32 2016
Leiden 2016
Leiden 2015
Leiden2014
Leiden 2013
Leiden 2012
14
1.3. Veiligheid bij bedrijven en winkelgebieden
Dit hoofdstuk gaat over veiligheid in winkelgebieden en in en om bedrijven.
Veilig winkelgebied
In 2016 zijn in Leiden 441 incidenten geweest die te maken hebben met diefstal of inbraak in winkels. Dit is
dalend sinds 2013.
Incidenten in het winkelgebied
Leiden
2012 2013 2014 2015 2016
Winkeldiefstal 480 547 501 476 406
Inbraak winkel 43 69 56 45 35
Totaal 523 616 557 531 441
Bron: Politie-eenheid Den Haag
Ook is aan inwoners van Leiden gevraagd in hoeverre men zich wel eens onveilig voelt op bepaalde plekken. Er
werden zeven plekken genoemd (in algemene zin), waaronder twee in een winkelgebied.
Onveilige plekken in het winkelgebied (% wel eens onveilig)
Leiden G32
2012 2013 2014 2015 2016 2016
Voelt u zich op onderstaande plekken wel
eens onveilig?
In het centrum van de woonplaats 22% 23% 17% 21% 18% 22%
In het winkelcentrum/winkelgebied in mijn
eigen buurt
14% 16% 12% 15% 11% 15%
Bron: Veiligheidsmonitor
Leidenaren voelen zich iets veiliger in de winkelgebieden en het centrum dan gemiddeld in de G32.
Veilige bedrijven
Dit thema heeft betrekking op de veiligheid bij bedrijven en kantoren (dus excl. winkels).
Incidenten bij bedrijven
Leiden
2012 2013 2014 2015 2016
Diefstal/inbraak in bedrijven of kantoren 308 248 210 144 167
Overvallen (niet in woning) 12 7 5 7 5
Totaal 320 255 215 151 172
Bron: Politie-eenheid Den Haag
In Leiden vonden in 2016 in totaal 7 overvallen plaats, waarvan 2 in een woning en 5 bij een bedrijf. Zie voor
overvallen ook paragraaf 1.1.
15
1.4. Overlast
Sociale overlast
In 2016 registreerde de politie in Leiden 6.005 incidenten van sociale overlast. Dit betreft verschillende vormen
van overlast. We zien een behoorlijke stijging van 2015 op 2016. Vooral geluidsoverlast en overlast door
personen is toegenomen het afgelopen jaar. Geluidsoverlast is twee jaar lager geweest en is nu weer op het
niveau van 2012. Meer hierover bij 1.5 (Veilig uitgaan). Overlast door personen is landelijk toegenomen als
gevolg van decentralisaties in het Sociaal Domein, die gekoppeld zijn aan bezuinigingen. Drugsoverlast is
afgenomen. Hoofdstuk 2 gaat dieper in op de jeugd(overlast).
Aantal incidenten overlast in de woon- en leefomgeving
Leiden
2012 2013 2014 2015 2016
Overlastmeldingen 4.616 4.670 5.726* 5.150 6.005
Waarvan:
Geluidsoverlast 2.185 2.012 1.984 1.794 2.186
Overlast door jeugd 1.340 1.130 1.366 1.116 1.190
Conflictbemiddeling en burenruzie 295 410 1.205* 1.031 1.165
Overlast door personen 771 1.061 1.103 1.137 1.413
Drugs (dealen en wietplantages) 25 57 68 72 51
* De stijging in 2014 heeft te maken met het feit dat sinds de samenvoeging van de meldkamer Hollands Midden en Haaglanden (in mei
2014) er gebruik gemaakt wordt van een landelijke meldkamertabel en een landelijk prioritering van de meldingen.
Het gevolg is dat de meldkamer vele meldingen niet meer kan specificeren en dus op een noemer moet verwerken. In het geval van
Conflictbemiddeling en burenruzie zijn diverse meldingen die voorheen uitgesplist kon worden nu op een noemer terecht gekomen.
Bron: Politie-eenheid Den Haag
De volgende grafiek geeft zowel het percentage weer dat denkt dat bepaalde vormen van overlast wel eens
voorkomen in de buurt, als ook of men zelf er veel overlast van ervaart. Beide zijn afkomstig uit de
Veiligheidsmonitor en maken duidelijk dat er een groot verschil is of iets wel eens voorkomt of dat men er zelf
veel overlast van ondervindt. Bij de ‘rondhangende jeugd’ is dat het meest duidelijk: 44% zegt dat het wel eens
voorkomt; 7% van de Leidenaren heeft er zelf daadwerkelijk veel overlast van.
Jongerenoverlast komt het meeste ’wel eens’ voor, gevolgd door dronken mensen op straat (39%) en overlast
van bewoners (33%). Het zijn ook de jongeren waar men zelf de meeste last van heeft, maar die percentages
zijn dus wel een stuk lager.
Van 2015 op 2016 is een aantal vormen van overlast in Leiden licht (maar niet significant) toegnomen.
De verschillen tussen Leiden en de G32 zijn verwaarloosbaar. Alleen het percentage ‘dronken mensen op straat
komt wel eens voor’ is in Leiden hoger (39% tegen 29% in de G32).
16
Sociale overlast in de buurt: % ervaart zelf veel overlast en komt wel eens voor
Bron: Veiligheidsmonitor
28%
4%
39%
5%
16%
1%
44%
7%
33%
6%
15%
2%
28%
4%
29%
3%
15%
1%
41%
6%
32%
6%
13%
2%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50%
komt wel eens voor
ervaart zelf veel overlast
komt wel eens voor
ervaart zelf veel overlast
komt wel eens voor
ervaart zelf veel overlast
komt wel eens voor
ervaart zelf veel overlast
komt wel eens voor
ervaart zelf veel overlast
komt wel eens voor
ervaart zelf veel overlast
dru
gso
verl
ast
dro
nke
n m
en
sen
op
stra
ato
p s
traa
t la
stig
geva
llen
ron
dh
ange
nd
ejo
nge
ren
ove
rlas
t d
oo
rb
uu
rtb
ew
on
ers
hin
de
r va
nh
ore
ca. G32 2016
Leiden 2016
Leiden 2015
Leiden 2014
Leiden 2013
Leiden 2012
17
De volgende grafiek laat zien dat men in stadsdeel Midden vaker dan in de andere stadsdelen zegt dat overlast
van dronken mensen op straat, van de horeca en van drugs wel eens voorkomt. Dit zijn de groene balkjes in de
grafiek. Zo zegt bijvoorbeeld 74% van de inwoners van stadsdeel Midden dat ‘dronken mensen op straat’ wel
eens voorkomen. 12% heeft er zelf daadwerkelijk veel overlast van.
Als het er om gaat of men zelf daadwerkelijk veel overlast ervan heeft zien we dat dit alleen van de horeca en
dronken mensen op in stadsdeel Midden (significant) vaker voorkomt dan in de andere stadsdelen. Dit zijn de
rode balkjes in de grafiek.
Vormen van sociale overlast per stadsdeel, 2016
Bron: Veiligheidsmonitor
32%
12%
8%
11%
74%
30%
26%
29%
42%
47%
44%
43%
41%
30%
32%
31%
48%
27%
19%
20%
5%
2%
1%
0%
12%
4%
3%
1%
6%
8%
9%
2%
8%
4%
6%
5%
6%
5%
2%
2%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
Midden
Noord
Zuid
West
Midden
Noord
Zuid
West
Midden
Noord
Zuid
West
Midden
Noord
Zuid
West
Midden
Noord
Zuid
West
Ho
reca
Dro
nke
n m
ense
nR
on
dh
ange
nd
ejo
nge
ren
Bu
urt
be
wo
ne
rsD
rugs
Heeft zelf veel overlast Komt wel eens voor
18
Onderstaande grafiek laat de ontwikkeling van dezelfde soorten sociale overlast als hiervoor zien per stadseel.
Nu gaat het om de ontwikkeling van 2015 op 2016. Het is beperkt tot de vraag of het wel eens voorkomt. Dus
de groene balkjes uit de grafiek op blz 17..
We zien met name in stadsdeel Midden dat mensen vaker dan in 2015 vinden dat bepaalde vormen van sociale
overlast wel eens voorkomen. Dit betreft vooral dronken mensen en drugs.
Vormen van sociale overlast (‘komt wel eens voor’) per stadsdeel, 2015 en 2016
Bron: Veiligheidsmonitor
27%
13%
10%
7%
64%
28%
25%
25%
39%
41%
41%
42%
31%
31%
32%
30%
36%
25%
18%
22%
32%
12%
8%
11%
74%
30%
26%
29%
42%
47%
44%
43%
41%
30%
32%
31%
48%
27%
19%
20%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
Midden
Noord
Zuid
West
Midden
Noord
Zuid
West
Midden
Noord
Zuid
West
Midden
Noord
Zuid
West
Midden
Noord
Zuid
West
Ho
reca
Dro
nke
n m
ense
nR
on
dh
ange
nd
e jo
nge
ren
Bu
urt
be
wo
ne
rsD
rugs
2016
2015
19
Verkeersoverlast
Ook verkeersoverlast kan een probleem voor de buurt vormen en bestaat uit de volgende onderdelen: te hard
rijden, parkeeroverlast en agressief verkeersgedrag.
In Leiden heeft 26% van de respondenten tegen 33% in de G32 veel overlast van één of meer van deze vormen
van verkeersoverlast.
Hieronder de percentages mensen die veel overlast ervaren van de verschillende soorten verkeersoverlast. Te
hard rijden (62%) en parkeerproblemen (57%) komen het meest voor. Respectievelijk 14% en 18% van de
Leidenaren heeft hier zelf daadwerkelijk veel (over)last van.
Vormen van verkeersoverlast, Leiden en G32
Bron: Veiligheidsmonitor
Vernieling
In 2016 telde de politie 796 incidenten op het gebied van vernieling. In 2013 was het 874, in 2014 811 en in
2015 789. Dit aantal is in 2016 gestabiliseerd na een aantal jaren van daling.
Denk hierbij aan vernielingen van auto’s, openbaar vervoer, gebouwen en andere objecten. Ook de
Veiligheidsmonitor geeft informatie over vernielingen, maar dan gaat het vooral om eigendommen, meer dan
om de openbare ruimte. 9% van de Leidenaren heeft aangegeven hier het afgelopen jaar slachtoffer van te zijn
geweest. Dit percentage varieert van 13% in stadsdeel Midden tot 6% in West.
62%
14%
29%
5%
57%
18%
71%
22%
31%
6%
52%
19%
komt wel eens voor
ervaart zelf veel overlast
komt wel eens voor
ervaart zelf veel overlast
komt wel eens voor
ervaart zelf veel overlast
te h
ard
rijd
enag
ress
ief
verk
eers
ged
rag
par
keer
pro
ble
men
G32 2016
Leiden 2016
Leiden 2015
Leiden 2014
Leiden 2013
Leiden 2012
20
1.5. Veilig uitgaan
Het verminderen van overlast in het uitgaansleven en rondom horecagelegenheden en daarmee
samenhangend het handhaven van het alcoholbeleid en verminderen van (gewelds)incidenten zijn in een
centrum- en studentenstad als Leiden constante punten van aandacht.
Geluidsoverlast door horeca
De overlast wordt zowel door de politie geregistreerd als ook gemeten met de Veiligheidsmonitor. De politie
registreerde in 2016 in totaal 281 incidenten van geluidsoverlast van horeca, waarmee we in Leiden weer terug
zijn op het niveau van 2013. Zowel de daling in 2015 als de stijging in 2016 kan niet eenduidig verklaard
worden. Geluidsoverlast is de enige vorm van horeca-overlast die de politie registreert.
Incidenten geluidsoverlast horeca
Leiden
2012 2013 2014 2015 2016
Incidenten geluids overlast horeca 356 287 222 132 281
Bron: Politie-eenheid Den Haag
Hoe ervaren de burgers de horeca-overlast in een centrum- en studentenstad als Leiden? Horecaoverlast kan
o.a. bestaan uit (geluids)overlast van de horeca zelf of van dronken mensen op straat. Dit laatste hoeft
overigens niet afkomstig te zijn uit de horeca. Bij de gemeente Leiden komen meldingen binnen op de
klachtenlijn betreffende geluidsoverlast van horeca, geschreeuw op straat enz. Ook hier zien we een stijging in
2016. Een verklaring hiervoor kan zijn dat rondom een beperkt aantal horecagelegenheden de irritaties oplopen
hetgeen tot veel meldingen kan leiden.
Aantal meldingen klachtenlijn gemeente Leiden, 2010 – 2016
Aan de respondenten wordt een reeks buurtproblemen voorgelegd, waaronder horeca-overlast en de
aanwezigheid van dronken mensen. Aan hen wordt gevraagd of het in de buurt wel eens voorkomt en
vervolgens of men er zelf veel overlast van ervaart.
830
752 726
646 588
522
745
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
21
39% van de inwoners vindt dat ‘dronken mensen op straat’ wel eens in de buurt voorkomt. Dit is meer dan in de
G32 (29%) en meer dan in 2015. 5% ervaart zelf veel hinder hiervan.
15% zegt dat ‘overlast van horecagelegenheden’ wel eens voorkomt in de buurt en 2% ervaart er zelf veel
overlast van. Dit is niet gestegen t.o.v. het jaar ervoor.
% dat zegt dat hinder van horecagelegenheden en de aanwezigheid van dronken mensen op
straat in de buurt wel eens voorkomt, Leiden (groen/blauw) en G32 (oranje)
Bron: Veiligheidsmonitor
Spreiding over de stad van uitgaansoverlast
Met name de spreiding van de aanwezigheid van dronken mensen op straat springt in het oog: 74% in
stadsdeel Midden en 26%, 27% en 31% in resp. de stadsdelen West, Zuid en Noord. De overlast van
horecagelegenheden varieert van 32% in stadsdeel Midden tot 8% in Stadsdeel West (Zuid 11%, Noord
12%).De exacte formulering van deze vraag is: Komt hinder van horecagelegenheden wel eens voor bij u in de
buurt?
Hoe zit het met de ervaren ernstige uitgaansoverlast in Leiden en stadsdeel Midden?
In Leiden ervaart 5% zelf veel overlast van dronken mensen op straat, in stadsdeel Midden is dit 12%. In Leiden
ervaart gemiddeld 2% veel overlast van horecagelegenheden, in stadsdeel Midden is dit 5%.
Zie ook blz. 14 en 15 voor meer informatie over sociale overlast naar stadsdeel.
2012 2013 2014 2015 2016
Ervaart zelf veel overlast van dronken mensen op straat:
Leiden 6% 4% 4% 4% 5%
Stadsdeel Midden 14% 9% 9% 10% 12%
Ervaart zelf veel overlast van horecagelegenheden:
Leiden 2% 3% 1% 3% 2%
Stadsdeel Midden 8% 7% 3% 8% 5%
Bron: Veiligheidsmonitor
35% 38%
35% 35%
39%
29%
16% 16% 15% 14% 15% 13%
Leiden 2012 Leiden 2013 Leiden 2014 Leiden 2015 Leiden 2016 G32 2016
dronken mensen op straat (Leiden) horecagelegenheden (Leiden)
22
Geweldsincidenten in uitgaansgebied
Sinds 2011 registreert de politie direct indien een incident aan horeca gerelateerd is en hoeft er geen speciale
selectie meer te worden gemaakt. Dit betreft ‘horeca-gerelateerd geweld’, ongeacht tijd en plaats. Dit heet de
Blue Spot Monitor. Hieronder eerst de ontwikkeling in de tijd en vervolgens een kaartje met de locaties van het
horecagerelateerd geweld in 2016.
Geweldsincidenten in het uitgaansgebied , Blue Spot Monitor
Bron: Politie-eenheid Den Haag
Veilige evenementen
Leiden is een stad met veel evenementen, groot en klein. Aan de ene kant dragen ze bij aan een levendige stad
en trekken hiermee bezoekers van binnen en buiten de gemeente. Aan de andere kant kunnen met name de
bewoners hier ook hinder van ondervinden. En het is van groot belang de veiligheid van het publiek te
waarborgen. Om meer inzicht in dit onderwerp te krijgen is sinds 2011 in Leiden een extra vragenblok
opgenomen in de Veiligheidsmonitor.
68% van de Leidenaren staat positief tegenover evenementen. Circa 2% is negatief hierover. In stadsdeel
Midden, waar de meeste grote evenementen plaatsvinden, staat 63% positief tegenover evenementen.
De overlast verschilt nogal per stadsdeel. Gemiddeld in Leiden ervaart 26% overlast. Dit is als volgt
onderverdeeld: 3% van alle Leidenaren ervaart veel overlast, 14% ervaart soms overlast en 9% zelden. In
stadsdeel Midden is dit het hoogst (49% heeft overlast, 9% vaak), in stadsdeel West het laagst met 13%.
217 202
155 157 138 142
2011 2012 2013 2014 2015 2016
23
% inwoners dat overlast heeft van evenementen en dat er positief tegenover staat
Bron: Veiligheidsmonitor 2016
Met name de grotere evenementen zorgen voor de overlast: 62% van de mensen die wel eens overlast hebben
heeft vooral daarvan overlast. De belangrijkste vorm van overlast is geluidsoverlast van het evenement zelf
(50% van de mensen die overlast hebben).
Vormen van overlast van evenementen waar men het meest last van heeft
(men mocht max. 2 vormen van overlast aangeven)
Leiden
2012 2013 2014 2015 2016
Geluidsoverlast van het evenement zelf 52% 56% 55% 54% 50%
Bereikbaarheid van woningen, winkels enz. 36% 31% 39% 41% 40%
Lawaai van (dronken) mensen 39% 37% 32% 35% 35%
Vernieling en vervuiling 17% 20% 23% 20% 24%
Parkeeroverlast / verkeersdrukte 12% 23% 14% 18% 15%
Anders (wildplassen, café’s, boten etc.) 21% 25% 11% 14% 13%
Openbaar vervoer ontregeld 9% 10% 19% 9% 13%
Bron: Veiligheidsmonitor
De politie registreert (geluids)overlast-incidenten rondom evenementen. Dit is sinds 2013 vrij stabiel.
Aantal (geluids)overlast-incidenten rondom evenementen
Bron: Politie-eenheid Den Haag
63%
67%
66%
76%
68%
49%
23%
18%
13%
26%
9%
1%
2%
0%
3%
Stadsdeel Midden
Stadsdeel Noord
Stadsdeel Zuid
Stadsdeel West
Leiden
Veel overlast van evenementen Overlast Positief over evenementen
46
28
22 23 22
2012 2013 2014 2015 2016
24
2. Jeugd en veiligheid
In dit hoofdstuk gaan we in op overlast gevende jeugd en op jeugdcriminaliteit.
2.1 Overlast gevende jeugd
In 2016 waren er 1.190 incidenten van overlast gevende jeugd. Dit aantal is vergelijkbaar met 2015.
aantal incidenten overlast door jeugd
Bron: Politie-eenheid Den Haag
N.B. de definitie van incidenten jeugdoverlast is van 2013 op 2014 veranderd. Er vallen nu meer soorten incidenten onder
(zoals vuurwerkoverlast).
Jongerenoverlast is samen met overlast van dronken mensen en van buurtbewoners het meest voorkomende
buurtprobleem. In Leiden geeft 44% aan dat het wel eens voorkomt dat jongeren rondhangen in de buurt. Dit is
minder dan in 2014 (50%) maar meer dan in 2015 (41%). Dat hoeft echter nog niet te betekenen dat men er ook
last van heeft.
Het aantal respondenten dat aangeeft zelf veel overlast te ervaren is 6%. De overlast van groepen jongeren
varieert sterk per district, en iets per stadsdeel. De ontwikkelingen door de tijd zijn beperkt.
Rondhangende jongeren in de buurt: ‘het komt wel voor’ en ‘veel overlast’ (2016)
Bron: Veiligheidsmonitor 2016
1.340
1.130
1.366
1.116 1.190
2012 2013 2014 2015 2016
42%
46%
43%
44%
44%
6%
7%
2%
9%
7%
Stadsdeel Midden
Stadsdeel Noord
Stadsdeel Zuid
Stadsdeel West
Leiden
Zelf veel overlast van rondhangende jongeren Rondhangende jongeren komt wel voor
25
2.2 Jeugdcriminaliteit: HALT
‘HALT Hollands Midden – Haaglanden’ (verder HALT HMH) geeft preventieve voorlichting, training, advies en
ondersteuning op het gebied van jeugdcriminaliteit. Ook voert HALT HMH lokaal preventieve projecten uit. Door
middel van de HALT-afdoening (pedagogische straf zoveel mogelijk gekoppeld aan het delict, geen
strafblad) werkt HALT HMH repressief tegen de jeugdcriminaliteit.
In Leiden lag het totale aantal doorverwijzingen (i.p.v van vervolging OM naar HALT) in 2015 op 117 (86
jongens en 31 meisjes), een daling ten opzichte van 2014. Van de 162 HALT-doorverwijzingen in 2014 zijn er
inmiddels 139 positief afgerond. De overige werden niet in behandeling genomen (5) of negatief afgerond (18).
Negatief afgeronde doorverwijzingen komen alsnog bij het OM .
De meeste jongeren die zijn doorverwezen zijn 15 jaar. De grafiek laat zien dat in 2015 vooral minder jongeren
vanaf 14 jaar zijn doorverwezen.
HALT- doorverwijzingen naar leeftijd
Bron: Jaaroverzicht HALT
De meeste jongeren (29) werden doorverwezen na baldadigheid, gevolgd door vermogensdelicten.
Delict waarvoor jongeren zijn doorverwezen naar HALT
2012 2013 2014 2015 2016
Baldadigheid 14 7 19 29
Vermogensdelicten 41 37 39 23
Vernieling 15 4 19 9
Openbare orde 5 9 19 9
Schoolverzuim 18 17 18 14
Vuurwerkovertredingen 14 22 14 6
Overig 4 14 38 27
Bron: Jaaroverzicht HALT
N.B. De jaarcijfers van bureau HALT van 2016 zijn op het moment van verschijnen nog niet beschikbaar
8
14
26
34
18 15
2
12 jaar 13 jaar 14 jaar 15 jaar 16 jaar 17 jaar 18 jaar enouder
2011
2012
2013
2014
2015
26
3. Fysieke veiligheid
Fysieke veiligheid omvat brandveiligheid, voorbereiding op rampenbestrijding en externe veiligheid.
‘Rampenbestrijding en crisisbeheersing’ is binnen de fysieke veiligheid een speerpunt in het Leidse
veiligheidsbeleid.
3.1 Brandveiligheid
In de regio Hollands Midden is sinds 2011 om het jaar een vragenblok aan de Veiligheidsmonitor toegevoegd
over de brandweer en brandveiligheid. De meest recente cijfers zijn dus van 2015. 32% van de inwoners maakt
zich (soms of regelmatig) zorgen over brandveiligheid, 68% zelden of nooit. Vooral thuis (80% van degenen die
zich wel eens zorgen maakt ) en tijdens het uitgaan (33%).
86% beoordeelt de eigen woning als redelijk tot zeer veilig, 8% als nogal onveilig. Er is gevraagd wat men doet
om de brandveiligheid in de woning te verbeteren. Het controleren of alles uit is als men weggaat en voorzichtig
zijn met vuur zijn het vaakst genoemd, gevolgd door het bezit van een rookmelder. 18% heeft behoefte aan
informatie over brandveiligheid in de woning.
Wat doet de Leidenaar om brandveiligheid in de woning te vergroten?
Bron: Veiligheidsmonitor 2015
Cijfers over branden komen zowel via de politie als via de brandweer. De brandweer redeneert vanuit
hulpverlening en de brandweer registreert daarom, hoe vreemd het ook mag lijken, geen brandstichtingen. Wel
registreert ze het aantal brandmeldingen. De politie redeneert vanuit opsporing. Daarom is brandstichting vooral
voor de politie van belang en registreert ze dat wel. Daarmee liggen de werkvelden en ook de
informatieverstrekking uit elkaar. De politie registreerde in 2016 37 brandstichtingen. Dit is weer het niveau van
voor 2015. Ook registreerde ze 239 branden, in 2016 waren dat er ongeveer evenveel. Het zijn er ook
ongeveer evenveel als de brandweer registreerde (zie hieronder).
4%
7%
15%
18%
24%
28%
31%
68%
74%
76%
niets
brandtrap/ladder
vluchtplan/vluchtroute
schoorsteen/installaties laten…
branddeken
vervangen/reinigen filter afzuigkap
brandblusser
rookmelder
voorzichtig met vuur
controleren of gas, t.v. en vuur uit zijn
27
Aantal misdrijven brandstichting, geregistreerd door de politie
Bron: Politie-eenheid den Haag
De brandweer registreerde in 2016 1.258 incidenten binnen de gemeente Leiden. Dat is ruim 100 minder dan in
2015 en 2014. In de hele regio waren er 6.455 incidenten waar de brandweer bij betrokken was. Natuurlijk
werden er ook branden geregistreerd (243). Dit zijn er 10 minder dan het jaar er voor.
Incidenten door brandweer geregistreerd
2012 2013 2014 2015 2016
Totaal aantal incidenten in de regio 6.844 7.214 6.724 6.888 6.445
Doden bij brand (regio) 0 1 2 3 2
Gewonden bij brand (regio) 86 70 74 99 67
Redding van mensen (regio) 547 608 468 552 462
Totaal aantal incidenten binnen de gemeente Leiden 1.610 1.532 1.391 1.364 1.258
waarvan:
Openbaar Meldsysteem 736 667 620 534 449
Dienstverlening 434 472 457 510 505
Brand 369 328 271 253 243
Ongeval 71 65 43 67 61
Bron: Brandweer Hollands Midden
De brandweer verantwoordt zich naar de gemeenten toe o.a. met hun activiteiten op het gebied van
risicobeheersing.
Risicobeheersing
2012 2013 2014 2015 2016
Toezicht houden 789 649 559 681 906
Adviesaanvragen evenementenvergunningen 160 112 169 147 83
Adviesaanvragen WABO 385 323 324 368 367
Adviesaanvragen overig 303 577 667 608 764
Brandveiligheidseducatie 2 - - 7 8
Bezwaarschriften op brandweeradviezen - - - - 1
Bron: Brandweer Hollands Midden
56 51
34
15
37
2012 2013 2014 2015 2016
28
De activiteit ‘toezicht houden’ in bovenstaande tabel behoeft wellicht een nadere toelichting. Het betreft
voornamelijk toezicht op gebouwen met een verhoogd risico (kans op slachtoffers bij brand), zoals
zorginstellingen, kinderdagverblijven, basisscholen en kamerverhuur. Het getal ‘906’ geeft aan dat er 906
controles zijn geweest. De stijging heeft onder andere te maken met efficiency en het feit dat tijdens controles
minder gebreken worden geconstateerd.
3.2 Rampenbestrijding en externe veiligheid
Bij dit thema staan de risico’s in de woonomgeving centraal. Dat kunnen zowel risico’s dichtbij huis als ook wat
verder weg zijn. Ook dit vragenblok komt om het jaar aan bod in de Veiligheidsmonitor, net als de vragen over
brandveiligheid. De meest recente gegevens zijn dan ook van 2015.
Er is aan de inwoners van Leiden gevraagd van welke risico’s men denkt dat de kans groot is dat ze zich voor
zullen doen. Het meest genoemd worden de uitval van de nutsvoorzieningen (door 27% genoemd) en van
telecommunicatie en ICT (eveneens 27%).
68% maakt zich echter zelden of nooit zorgen over risico’s in de woonomgeving, 29% soms en 3% regelmatig.
De mensen die zich wel eens zorgen maken doen dat vooral (64% van hen) omdat ze zelf geen invloed hebben
op de risico’s in de buurt, 24% is er onvoldoende mee bekend en 25% zegt dat ze niet (precies) weten wat ze
moeten doen als er iets gebeurt. Al deze percentages zijn nagenoeg gelijk aan 2013.
Van welke risico’s denkt u dat de kans groot is dat ze zich voordoen?
2013 2015
Uitval van nutsvoorzieningen 39% 27%
Uitval van telecommunicatie, ICT 31% 27%
Extreem weer en overstromingen 24% 23%
Druk bezochte evenementen 23% 19%
Bedreiging van de volksgezondheid (grieppandemie enz.) 18% 13%
Grote brand 21% 11%
Grootschalige verkeersincidenten 16% 11%
Transport en opslag van gevaarlijke stoffen 12% 6%
Vuurwerkopslag 6% 5%
Bron: Veiligheidsmonitor Leiden
Mensen wordt geadviseerd om ‘spullen’ (voorheen werd de term noodpakket gebruikt) in huis te hebben. Dit zijn
artikelen waarmee voor een langere periode een noodsituatie kan worden overbrugd zonder hulp van buitenaf.
20% heeft alle spullen in huis
54% heeft een deel van de spullen in huis
25% heeft geen spullen in huis.
55% van de Leidenaren wil geïnformeerd worden over risico’s in de woonomgeving en hoe men zich kan
voorbereiden op een ramp. Bijna iedereen van hen (95%) wil deze informatie van de gemeente ontvangen.
28% noemt een andere overheidslaag en een zelfde percentage noemt het bedrijf waar het risico zich bevindt.
Men ontvangt de informatie bij voorkeur vooral per brief (64%) of e-mail (55%) van de gemeente.
29
4 Ondermijning (georganiseerde misdaad)
De bestuurlijke aanpak van georganiseerde misdaad (illegale handel) is een speerpunt van het Leids
veiligheidsbeleid.
Hieronder wordt o.a. de hennepteelt, vastgoedfraude, mensenhandel, wapenbezit en computercriminaliteit
verstaan. Voor veel activiteiten van de georganiseerde misdaad zijn lokale voorzieningen en netwerken nodig.
Zo komen de boven- en onderwereld met elkaar in contact. Hier kan een ‘bestuurlijke aanpak’ aanvullend
werken op een strafrechtelijk onderzoek: de gemeente kan maatregelen nemen om de georganiseerde misdaad
te belemmeren in haar activiteiten. Leiden focust zich deze jaren vooral op hennepteelt en vastgoedfraude.
De politie registreerde op het terrein van de georganiseerde misdaad de volgende categorieën incidenten:
fraude en oplichting, drugshandel, wapenhandel en mensensmokkel. Helaas heeft er een wijziging in de
registratie plaatsgevonden in 2016. Sinds dat jaar probeert de politie namelijk beter dan voorheen een incident
of misdrijf beter toe te wijzen aan de plaats waar het heeft plaatsgevonden en niet aan een plaats waar centraal
geregistreerd word. Dit gaat bv. om incidenten in treinen, maar ook, en dat heeft grote gevolgen voor onze
monitoring van ondermijning: internetfraude. Fraude met online handel betrof in 2015 nog 11 incidenten, in 2016
was dit 303. Hiermee is dus de vergelijking met voorgaande jaren in deze categorie niet mogelijk.
In totaal waren er in 2016 724 incidenten. In 2015 waren dat er 448, in 2014 was dit 537 en in 2013: 522.
Aantal incidenten georganiseerde criminaliteit Leiden
(fraude & oplichting 2016 niet vergelijkbaar met voorgaande jaren, zie tekst hierboven)
Bron: Politie-eenheid Den Haag
Hieronder nog een (beperkte) uitsplitsing van incidenten ‘Fraude en oplichting’ en ‘Drugshandel’. De toename
van internetfraude komt omdat deze vanaf 2016 wordt toegewezen aan de plaats waar het is gemeld, waar het
voorheen alleen landelijk werd geregistreerd.
Aantal incidenten georganiseerde criminaliteit Leiden
2013 2014 2015 2016
Totaal georganiseerde criminaliteit 552 537 448 724
Fraude en oplichting 300 275 262 531
Waarvan internetfraude 11 303
Drugshandel 176 209 141 149
Waarvan:
Bezit, handel en vervaardigen softdrugs 86 100 76 79
Bezit, handel en vervaardigen harddrugs 90 109 65 70
Wapenhandel 46 53 44 44
Mensensmokkel 0 0 1 0
Bron: Politie-eenheid Den Haag
300
275
262
531
176
209
141
149
46
53
44
44
2013
2014
2015
2016
Fraude en oplichting Drugshandel Wapenhandel Mensensmokkel
30
5 Bereidheid tot melding en aangifte
Mensen kunnen allerlei redenen hebben om al dan niet melding te maken of aangifte te doen van een incident
of misdrijf. Daarbij speelt een kosten-batenanalyse mee (moeite die het kost versus wat het mogelijk oplevert),
plichtsgevoel, verzekering enz. In onderstaande grafieken staat van een aantal soorten delicten het percentage
dat is gemeld en waarvan aangifte is gedaan op basis van de melding van respondenten van de
Veiligheidsmonitor. Het totaal is zowel van Nederland (blauw) als van Leiden (grijs) weergegeven, de rest alleen
van Leiden.
In Nederland is de ontwikkeling veel stabieler. Dat kan heel goed komen omdat het aantal respondenten voor
Leiden, zeker in de even jaren, een stuk lager is waardoor de marges groter zijn.
Uit de grafieken komt een beeld naar voren van een dalende bereidheid tot melding en aangifte, met name in
Leiden. Ook zien we behoorlijke verschillen tussen de verschillende soorten delicten.
Bron: Veiligheidsmonitor Leiden
% van de ondervonden delicten waarvan aangifte is gedaan bij de politie, 2012 - 2016
Bron: Veiligheidsmonitor Leiden
Op langere termijn (vanaf 2005) werd er landelijk wel een daling geconstateerd en deze was aanleiding voor in
elk geval twee onderzoeken:door het CBS en door het WODC. Beide zijn gebaseerd op de gegevens van de
Veiligheidsmonitor. Bij het WODC is het onderzoek wat meer gericht geweest op de methodische kant.
Hieronder worden de conclusies van deze onderzoeken weergegeven.
25%
18% 20%
14%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
2012 2013 2014 2015 2016
Totaal excl. cybercrime (Ned.)
Totaal excl. cybercrime (Leiden)
Vermogensdelicten (Leiden)
Vernielingen (Leiden)
Cybercrime (Leiden)
% van de ondervonden delicten die gemeld zijn bij de politie, 2012 - 2016
34%
28% 28%
22%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
2012 2013 2014 2015 2016
Totaal excl. cybercrime (Ned.)
Totaal excl. cybercrime (Leiden)
Vermogensdelicten (Leiden)
Vernielingen (Leiden)
Cybercrime (Leiden)
31
CBS: Melding en aangifte van veel voorkomende criminaliteit
Het CBS heeft onderzoek gedaan naar melding en aangifte van verschillende soorten misdrijven, gebaseerd op
de Veiligheidsmonitor vanaf 2005. Zij concludeert een daling van de meldings- en aangiftebereidheid, en trekt
daarnaast nog een aantal andere conclusies. De volgende afbeeldingen uit het rapport van het CBS laat
duidelijk van een aantal categorieën traditionele en cybercriminaliteit de onderlinge verschillen in meldingen en
aangiften zien. Inbraak wordt het meest gemeld, vandalisme het minst. Ook de meeste vormen van cybercrime
(met uitzondering van identitietsfraude) worden weinig gemeld.
Bron: Melding en aangifte van veelvoorkomende criminaliteit, CBS, oktober 2016
Melding en aangifte traditionele criminaliteit naar delictsoort, 2015
Melding en aangifte cybercrime naar delictsoort, 2015
32
Melding en aangifte traditionele criminaliteit
De meldings- en aangiftebereidheid van veelvoorkomende traditionele criminaliteit zoals gewelds-,
vermogens- en vandalismedelicten is relatief laag: bijna twee derde van alle delicten wordt niet bij de politie
gemeld en bijna drie kwart wordt niet aangeven. Er is dus sprake van een groot dark number van
criminaliteit dat buiten de politieregistratie blijft.
De meldings- en aangiftebereidheid van traditionele criminaliteit verschilt naar soort delict.
Vermogensdelicten worden het meest gemeld en aangegeven; vandalismedelicten het minst.
De meldings- en aangiftebereidheid van traditionele criminaliteit laat op de lange termijn (2005–2015) een
dalende trend zien. Het sterkst is de afname bij vandalismedelicten. Op de korte termijn (sinds 2012) is de
meldings- en aangiftebereid van traditionele criminaliteit niet veranderd, met uitzondering van de daling bij
vandalisme.
De meldings- en aangiftebereidheid van traditionele criminaliteit verschilt relatief weinig naar
persoonskenmerken, behalve naar leeftijd. Ook zijn er weinig verschillen naar stedelijkheidsgraad en regio.
De redenen/motieven om ondervonden criminaliteit wel of niet bij de politie te melden verschillen sterk naar
soort delict.
De tevredenheid van de burger over contacten met de politie vanwege melding en aangifte is op de lange
termijn (2005-2015) toegenomen. Op de korte termijn, sinds 2012, is deze niet veranderd.
Melding en aangifte cybercrime
De meldings- en aangiftebereid van cybercrime is lager dan die van traditionele criminaliteit. Grofweg 9 op
de 10 cybercrimedelicten worden niet bij de politie gemeld en aangegeven.
De meldings- en aangiftebereidheid van cybercrime bij de politie verschilt naar soort delict. Koop- en
verkoopfraude wordt het meest gemeld en aangegeven; hacken het minst.
De meldings- en aangiftebereidheid van cybercrime bij de politie is sinds 2012 niet wezenlijk veranderd.
Alleen hacken wordt minder gemeld dan enkele jaren geleden. Aangiften van cybercrime via internet zijn
iets toegenomen.
Cybercrime wordt meer bij andere instanties dan bij de politie gemeld. In totaal wordt ruim een kwart van
alle cybercrimedelicten gemeld, dus bij de politie en/of andere instanties samen.
De meldingsbereidheid van cybercrime bij andere instanties is gedaald tussen 2012 en 2015. Vooral het
percentage meldingen van identiteitsfraude bij banken of andere financiële instellingen is afgenomen.
De meldings- en aangiftebereidheid van cybercrime bij de politie verschilt niet naar persoonskenmerken,
stedelijkheidsgraad en regio. Het melden van cybercrime bij andere instanties verschilt vooral naar leeftijd.
(ron: Melding en aangifte van veelvoorkomende criminaliteit, CBS, oktober 2016):
WODC: Melding en aangifte van veel voorkomende criminaliteit
Het ministerie van Veiligheid en Justitite gaf het WODC opdracht een onderzoek te doen naar de oorzaken van
de daling tussen 2005 en 2015 (gebaseerd op cijfers t/m 2014) te laten onderzoeken. In deze periode is de
Veiligheidsmonitor een aantal keren methodisch veranderd. Het WODC trekt een andere conclusie dan het CBS
en zegt dat er geen significante daling is geconstateerd in die periode, anders dan door een andere methode
van het onderzoek (bron: Aangifte- en meldingsbereidheid, trends en determinanten, WODC, 2016).
33
6. Veiligheid in de stadsdelen en wijken
Elk jaar is er informatie beschikbaar op stadsdeelniveau. Elders in de rapportage zijn enkele relevante
resultaten uitgesplitst naar stadsdeel; dat betreft vooral overlast van bijvoorbeeld horeca, dronken
mensen en andere vormen van sociale overlast (zie 1.4). Voor meer relevante informatie meten we om
het jaar op wijkniveau: hiervoor zijn uiteraard meer respondenten nodig. In de volgende paragrafen
worden eerst kort enkele resultaten op stadsdeelniveau weergegeven, daarna op wijkniveau. Deze
gegevens komen uit 2015 omdat alleen in de oneven jaren op wijkniveau wordt gemeten.
6.1 Veiligheid in stadsdelen: rood slechter dan gemiddeld, groen beter
Van een aantal onderwerpen lijkt het relevant om ze uit te splitsen naar stadsdelen. Dit zijn dezelfde die
terugkomen bij de uitsplitsing naar wijken. Het betreft leefbaarheid, overlast, veiligheidsgevoelens en
slachtofferschap. Stadsdeel Midden scoort op een aantal aspecten slechter dan gemiddeld (overlast van
evenementen en van dronken mensen, fietsendiefstal en slachtoffer van vernielingen. In Noord heeft
men relatief veel last van onveiligheidsgevoelens, en minder van cybercrime. In Zuid zijn (bijna) alle
scores beter dan gemiddeld, met vooral minder verkeersoverlast en minder last van evenementen. Voor
West geldt in grote lijnen hetzelfde maar daar is wel meer verkeersoverlast (Stevenshof).
Leiden Stadsdeel
Midden
Stadsdeel
Noord
Stadsdeel
Zuid
Stadsdeel
West
Leefbaarheid en overlast
Rapportcijfer leefbaarheid 7,5 7,6 7,3 7,5 7,4
Sociale cohesie - schaal 5,9 5,6 5,9 6,0 5,9
Veel overlast van dronken mensen op straat 5% 12% 4% 3% 1%
Veel overlast van drugs 4% 6% 5% 2% 2%
Veel overlast van rondhangende jongeren 7% 6% 8% 9% 2%
Veel overlast van buurtbewoners 6% 8% 4% 6% 5%
Veel overlast van horeca 2% 5% 2% 1% 0%
Veel verkeersoverlast 26% 29% 27% 21% 31%
Wel eens overlast van evenementen 26% 49% 23% 18% 13%
Veiligheidsgevoel en slachtofferschap
Idee van veel criminaliteit in eigen buurt 8% 9% 12% 6% 4%
Rapportcijfer veiligheid in de woonbuurt 7,4 7,5 7,3 7,5 7,4
Voelt zich wel eens onveilig in eigen buurt 17% 15% 24% 15% 13%
Voelt zich vaak onveilig in eigen buurt 1% 1% 3% 1% 0%
Persoonlijk slachtofferschap (excl. cybercrime) 23% 32% 22% 20% 17%
Slachtoffer van cybercrime 12% 15% 7% 11% 14%
Slachtoffer woninginbraak 1% 2% 1% 1% 1%
Fietsdiefstal 8% 18% 6% 5% 5%
Slachtoffer vernielingen 9% 13% 8% 8% 6%
Bron: Veiligheidsmonitor 2016
34
6.2 Veiligheid in wijken
Om het jaar, in de oneven jaren, geeft de Veiligheidsmonitor resultaten op het niveau van de (tien) wijken
in Leiden. Op de volgende bladzijden staat een tabel met een aantal relevante uitslagen op wijkniveau uit
2015. De onderwerpen zijn gegroepeerd naar: leefbaarheid, overlast en slachtofferschap van criminaliteit.
Bij elk onderwerp is gekeken welke wijken duidelijk afwijken van het Leids gemiddelde. Een groen vakje
geeft aan dat de score in positieve zin afwijkt, een rood vakje in negatieve zin.
Een aantal wijken kent alleen gemiddelde of positieve scores. Dat zijn Roodenburg en Merenwijk. Als
Merenwijk gesplitst zou worden in Slaaghwijk en de rest van de Merenwijk zou Slaaghwijk wel een flink
aantal rode scores krijgen. Op het wijkgemiddelde heeft dat wel invloed, maar dus niet zo veel dat het tot
slechte scores leidt.
Ook de Stevenshof geeft een positief beeld met uitzondering van de verkeersoverlast aldaar. Boerhaave
heeft negatieve scores voor cybercrime en overlast van buurtbewoners, hoewel bij de laatste de
verschillen vrij beperkt zijn.
In de Mors zijn de gevoelens van onveiligheid relatief een stuk groter dan het daadwerkelijke
slachtofferschap.
In de Binnenstad treffen we vooral duidelijke ‘binnenstadsproblematiek’ aan: overlast van horeca,
dronken mensen op straat, drugs, evenementen en slachtofferschap, waaronder fietsendiefstal.
Overigens verschillen Binnenstad-Noord en –Zuid wel van elkaar, zoals in de tabel is te zien.
Het Stationsdistrict komt behoorlijk goed uit de scores, alleen zijn veel verschillen (op drie na) vaak te
klein om groen te worden.
Bos- en Gasthuis heeft relatief weinig last van cybercrime en van overlast van evenementen. De sociale
cohesie is er vrij laag.
Leiden Noord tot slot kenmerkt zich door een wat lager cijfer voor de leefbaarheid van de buurt en wat
meer last van rondhangende jongeren.
35
36
sdrijven georganiseerde criminaliteit Leiden
Leid
en
Bin
nen
sta
d-Z
uid
Bin
nen
sta
d-N
oo
rd
Sta
tio
nsd
istr
ict
Leid
en
-No
ord
Ro
od
en
bu
rg
Bo
s-
en
Gasth
uis
Mo
rs
Bo
erh
aa
ve
Mere
nw
ijk
Ste
ven
sh
of
Leefbaarheid en overlast
Rapportcijfer leefbaarheid 7,4 7,9 7,5 7,8 6,9 7,9 7,1 7,3 7,9 7,3 7,2
Sociale cohesie - schaal 5,7 5,6 5,4 5,8 5,6 6,3 5,2 6,0 6,5 6,0 5,5
Veel overlast van dronken
mensen op straat 4% 14% 7% 5% 5% 2% 2% 4% 4% 1% 1%
Veel overlast van drugs 3% 2% 7% 4,0% 3% 4% 3% 4% 1% 2% 0%
Veel overlast van rondhangende
jongeren 6% 5% 7% 5% 10% 4% 4% 6% 4% 7% 7%
Veel overlast van buurtbewoners 5% 5% 4% 0% 3% 4% 8% 5% 8% 7% 3%
Veel overlast van horeca 3% 13% 6% 1% 2% 3% 2% 1% 1% 0% 0%
Veel verkeersoverlast 29% 28% 26% 17% 32% 17% 31% 27% 26% 29% 50%
Wel eens overlast van
evenementen 26% 50% 45% 40% 33% 25% 15% 13% 32% 16% 7%
Veiligheidsgevoel en slachtofferschap
Idee van veel criminaliteit in eigen
buurt 10 4% 9% 7% 12% 6% 12% 17% 5% 10% 13%
Rapportcijfer veiligheid in de
woonbuurt 7,2 7,7 7,3 7,6 6,9 7,7 7,1 6,9 7,7 7,1 6,9
Voelt zich wel eens onveilig in
eigen buurt 17% 13% 16% 17% 16% 10% 20% 23% 16% 22% 21%
Voelt zich vaak onveilig in eigen
buurt 2% 0% 0% 1% 1% 2% 5% 2% 2% 2% 1%
Persoonlijk slachtofferschap
(excl. cybercrime) 20% 28% 27% 21% 24% 22% 16% 16% 21% 18% 14%
Slachtoffer van cybercrime 11% 12% 9% 13% 8% 13% 15% 6% 20% 12% 10%
Slachtoffer woninginbraak 2% 2% 1% 1% 2% 2% 3% 2% 1% 3% 3%
Fietsdiefstal 7% 13% 11% 8% 9% 6% 4% 3% 6% 7% 3%
Slachtoffer vernielingen 8% 13% 10% 13% 6% 11% 6% 9% 8% 7% 3%
Bron: Veiligheidsmonitor 2015
37
7. Leiden vergeleken met de 70.000+ gemeenten
Zoals in de inleiding vermeld vergelijken we Leiden op een aantal aspecten met de individuele gemeenten die
samen de groep 70.000+ vormen. Dit zijn 52 gemeenten, waaronder inmiddels een klein aantal
plattelandsgemeenten door gemeentelijke herindelingen. De gekozen aspecten zijn voor Leiden van belang. Op
aanvraag kunnen uiteraard ook andere vergelijkingen worden gemaakt. Op de volgende bladzijden vindt u de
tabellen.
Steeds is Leiden oranje weergegeven, het gemiddelde van de 70.000+ gemeenten donkerpaars en het
gemiddelde van Nederland lichtpaars. Op alle weergegeven aspecten is zichtbaar dat Nederland beter scoort
dan het gemiddelde van de 70.000+ gemeenten.
Slachtofferschap en gevoelens van (on)veiligheid.
Met 31% slachtofferschap (inclusief cybercrime) scoort Leiden iets minder gunstig dan het gemiddelde van de
70.000+ gemeenten. Het gemiddelde van Nederland ligt een stuk lager. Dat komt omdat veel vormen van
criminaliteit in (grotere) steden meer voorkomen dan in kleinere gemeenten.
In het totaalcijfer van slachtofferschap is ook slachtofferschap van fietsendiefstal meegeteld. De ranglijst wordt
aangevoerd door gemeenten met veel studenten, Leiden staat met 8% op de vijfde plaats, het Nederlandse
gemiddelde is 6%.
Als je fietsendiefstal niet meerekent in het totaalcijfer van slachtofferschap, scoort Leiden gelijk aan het
gemiddelde van de 70.000+-gemeenten.
De gevoelens van (on)veiligheid wordt als een belangrijke indicator gezien. Deze wordt gemeten zowel in de
buurt als in het algemeen. Ook wordt naar de frequentie gevraagd. Op alle indicatoren scoort Leiden goed:
(ruim) onder het gemiddelde van de 70.000+ steden. dat is dus gunstig.
Overlast
Desociale overlast komt als geheel in beeld. Hier scoort Leiden vrij gemiddeld. Hieronder worden de volgende
vormen van overlast verstaan:
dronken mensen op straat
rondhangende jongeren
drugs (handel en gebruik)
overlast van buurtbewoners
lastigvallen van mensen op straat.
Ook is de hinder van horeca en van dronken mensen samen in één grafiek geplaatst. Het gaat er dan om of het
voorkomt. Er is gesorteerd op ‘dronken mensen op straat’. Hier scoort Leiden niet goed op: een vijfde plaats na
Groningen, Delft, Amsterdam en Schiedam. Studenten en toeristen lijken hier bepalende factoren. Overlast van
horeca lijkt is in Leiden niet duidelijk slechter dan in andere steden: de uitkomsten hiervan liggen veel dichter bij
elkaar.
Ook is gekeken naar rommel op straat: gesorteerd naar of het voorkomt scoort Leiden slecht: 4e plaats van
boven na Amsterdam, Vlaardingen en Schiedam. Zouden we sorteren op of het veel voorkomt, dan staan er 13
gemeenten boven Leiden.
38
Bron: Veiligheidsmonitor 2016
23%
25%
29%
31%
% 10% 20% 30% 40%
Hengelo
Almelo
Emmen
Apeldoorn
Oss
Purmerend
Dordrecht
Ede
Zoetermeer
Alphen aan den Rijn
Deventer
Westland
Súdwest-Fryslân
Haarlemmermeer
Helmond
Almere
Nederland
Amersfoort
Heerlen
Breda
Zwolle
Nijmegen
Schiedam
Arnhem
Roosendaal
Zaanstad
Maastricht
Amstelveen
Leidschendam-Voorburg
Lelystad
Hilversum
Vlaardingen
Sittard-Geleen
Nissewaard
Venlo
Enschede
Leeuwarden
Tilburg
Delft
Gem. 70.000+ gem.
Hoorn
Alkmaar
Den Haag
Eindhoven
s-Hertogenbosch
Leiden
Haarlem
Groningen
Rotterdam
Gouda
Utrecht
Amsterdam
Slachtofferschap, totaal Inclusief en exclusief cybercrime
Persoonlijk slachtofferschaptraditioneel en cybercrime totaal
Persoonlijk slachtofferschaptraditioneel totaal
39
Slachtofferschap exclusief fietsdiefstal – in- en exclusief cybercrime
Bron: Veiligheidsmonitor 2016 (Schatting, de gegevens om het precies te berekenen zijn niet beschikbaar)
15%
21%
23%
23%
% 10% 20%
Almelo
Hengelo
Breda
Oss
Nijmegen
Helmond
Groningen
Purmerend
Zoetermeer
Delft
Dordrecht
Apeldoorn
Ede
Emmen
Leeuwarden
Deventer
Schiedam
Alphen aan den Rijn
NEDERLAND
Arnhem
Tilburg
Súdwest-Fryslân
Maastricht
Almere
Westland
Hilversum
Lelystad
Vlaardingen
Leidschendam-Voorburg
LEIDEN
Heerlen
GEMEENTEN 70.000+
Zwolle
Haarlemmermeer
Zaanstad
Den Haag
Enschede
Sittard-Geleen
Amstelveen
Venlo
Amersfoort
Eindhoven
Roosendaal
Haarlem
Utrecht
Hoorn
Rotterdam
Alkmaar
Den Bosch
Amsterdam
Nissewaard
Gouda
incl. cybercrime
excl. cybercrime
40
4%
6%
8%
% 10% 20%
Emmen
Haarlemmermeer
Nissewaard
Apeldoorn
Amersfoort
Roosendaal
Hengelo
Westland
Purmerend
Alphen aan den Rijn
Súdwest-Fryslân
Oss
Heerlen
Dordrecht
Ede
Almelo
Zwolle
Almere
Deventer
Amstelveen
Zaanstad
Zoetermeer
Alkmaar
Nederland
Sittard-Geleen
Venlo
Hoorn
Gouda
Leidschendam-Voorburg
Lelystad
s-Hertogenbosch
Hilversum
Vlaardingen
Enschede
Helmond
Arnhem
Maastricht
Schiedam
Gem. 70.000+ gem.
Haarlem
Eindhoven
Nijmegen
Den Haag
Tilburg
Breda
Rotterdam
Leeuwarden
Leiden
Delft
Utrecht
Amsterdam
Groningen
Fietsendiefstal
12%
15%
16%
% 10% 20% 30%
Amstelveen
Oss
Westland
Zwolle
Leidschendam-Voorburg
Ede
Haarlemmermeer
Alphen aan den Rijn
Breda
Emmen
Almelo
Apeldoorn
Purmerend
Helmond
Súdwest-Fryslân
Hengelo
Amersfoort
Nederland
Nissewaard
Deventer
Delft
Lelystad
Dordrecht
Vlaardingen
Eindhoven
s-Hertogenbosch
Haarlem
Hilversum
Enschede
Arnhem
Hoorn
Alkmaar
Leiden
Almere
Groningen
Nijmegen
Zaanstad
Gem. 70.000+ gem.
Zoetermeer
Tilburg
Leeuwarden
Gouda
Sittard-Geleen
Venlo
Utrecht
Den Haag
Heerlen
Maastricht
Amsterdam
Roosendaal
Rotterdam
Schiedam
Sociale overlast, totaal
41
Bron: Veiligheidsmonitor 2016
16% 17%
21%
% 10% 20% 30% 40%
Súdwest-Fryslân
Purmerend
Westland
Hengelo
Leidschendam-Voorburg
Alphen aan den Rijn
Zwolle
Amstelveen
Deventer
Haarlemmermeer
Oss
Apeldoorn
Amersfoort
Ede
Hoorn
Nederland
Leiden
Groningen
Zaanstad
Emmen
Haarlem
Delft
Dordrecht
Enschede
Lelystad
s-Hertogenbosch
Helmond
Almelo
Breda
Alkmaar
Zoetermeer
Almere
Gem. 70.000+ gem.
Nissewaard
Arnhem
Leeuwarden
Hilversum
Nijmegen
Tilburg
Maastricht
Gouda
Venlo
Heerlen
Eindhoven
Utrecht
Amsterdam
Den Haag
Sittard-Geleen
Vlaardingen
Roosendaal
Rotterdam
Schiedam
Voelt zich wel eens en vaak onveilig in de eigen buurt
Voelt zich vaakonveilig in eigenbuurt
Voelt zich wel eensonveilig in eigenbuurt
35%
38%
39%
% 10% 20% 30% 40% 50%
Súdwest-Fryslân
Purmerend
Westland
Emmen
Oss
Hengelo
Ede
Almelo
Dordrecht
Alphen aan den Rijn
Deventer
Hilversum
Nederland
Haarlemmermeer
Leeuwarden
Delft
Alkmaar
Amstelveen
Haarlem
Zaanstad
Zwolle
Apeldoorn
Eindhoven
Zoetermeer
Arnhem
Leiden
Hoorn
Breda
Amersfoort
Enschede
Gem. 70.000+ gem.
Helmond
Nissewaard
Venlo
Den Haag
Leidschendam-Voorburg
s-Hertogenbosch
Maastricht
Groningen
Amsterdam
Sittard-Geleen
Vlaardingen
Nijmegen
Tilburg
Lelystad
Utrecht
Roosendaal
Heerlen
Rotterdam
Almere
Schiedam
Gouda
Voelt zich wel eens en vaak onveilig in het algemeen
Voelt zich vaakonveilig in hetalgemeen
Voelt zich wel eensonveilig in hetalgemeen
42
Bron: Veiligheidsmonitor 2016
54%
63%
70%
Súdwest-Fryslân
Leidschendam-…
Emmen
Amstelveen
Westland
Alkmaar
Lelystad
Hengelo
Haarlemmermeer
Oss
Ede
Amersfoort
Hoorn
Nederland
Almelo
Zwolle
Apeldoorn
Alphen aan den…
Gouda
Helmond
Hilversum
Purmerend
Eindhoven
s-Hertogenbosch
Enschede
Breda
Deventer
Zoetermeer
Sittard-Geleen
Leeuwarden
Nijmegen
Maastricht
Roosendaal
Arnhem
Gem. 70.000+…
Delft
Venlo
Dordrecht
Nissewaard
Heerlen
Groningen
Almere
Utrecht
Den Haag
Tilburg
Zaanstad
Haarlem
Rotterdam
Leiden
Schiedam
Vlaardingen
Amsterdam
Rommel op straat: komt voor en veel overlast
Veel overlast vanrommel op straat
Rommel op straatkomt voor
26%
31%
39%
Haarlemmermeer
Oss
Amstelveen
Leidschendam-…
Nissewaard
Almere
Zoetermeer
Amersfoort
Alphen aan den Rijn
Westland
Zwolle
Gouda
Emmen
Apeldoorn
Deventer
Lelystad
Purmerend
Nederland
Hengelo
Zaanstad
Súdwest-Fryslân
Helmond
Venlo
Sittard-Geleen
Haarlem
Ede
Hoorn
Almelo
Hilversum
Breda
Enschede
Roosendaal
Arnhem
s-Hertogenbosch
Alkmaar
Gem. 70.000+ gem.
Vlaardingen
Nijmegen
Dordrecht
Eindhoven
Maastricht
Tilburg
Heerlen
Utrecht
Leeuwarden
Den Haag
Rotterdam
Leiden
Schiedam
Amsterdam
Delft
Groningen
Hinder door horeca en dronken mensen komt voor
Dronken mensenop straat komtvoor
Hinder doorhoreca komt voor
43
Bijlage 1 Artikel over SCP rapport ‘Achtervolgd door angst’ (2017)
44
Bijlage 2 Indicatoren programma Veiligheid (PB 2017)
Klik hier voor meer informatie (meer jaren, grafieken, streefwaarden)
Omschrijving indicator 2016 Bron
Aantal brandmeldingen (geen brandstichting) 239 Politie HM
Aantal brandstichtingen 37 Politie HM
Percentage inwoners dat zich wel eens onveilig voelt 38% Veiligheidsmonitor
Percentage inwoners dat slachtoffer is geweest van een delict 23% Veiligheidsmonitor
Aantal geweldsincidenten uitgaansgebied 142 Politie HM
Aantal incidenten huiselijk geweld dat bij de politie bekend is 182 Politie HM
Aantal overvallen 7 Politie HM
Aantal bedrijfsinbraken 202 Politie HM
Aantal woninginbraken inclusief pogingen tot woninginbraak per 1.000 inwoners
3,4 Politie HM
Aantal winkeldiefstallen per 1.000 inwoners 3,9 Politie HM
Aantal (brom)fietsdiefstallen 1.455 Politie HM
Ondermijning - aantal incidenten illegale handel (drugshandel, mensenhandel, wapenhandel, fraude)
660 Politie HM
Aantal harde-kernjongeren per 10.000 inwoners 1,3 Waarstaatjegemeente.nl
Aantal geweldsmisdrijven per 10.000 inwoners 5,8 Waarstaatjegemeente.nl
Percentage inwoners van stadseel Midden dat in de eigen buurt veel overlast ervaart door horecagelegenheden
5% Veiligheidsmonitor
Percentage inwoners dat in de eigen buurt veel overlast ervaart door dronken mensen op straat
5% Veiligheidsmonitor
Percentage inwoners dat in de eigen buurt veel overlast ervaart van drugsgebruik of drugshandel
4% Veiligheidsmonitor
Percentage inwoners dat in de eigen buurt veel overlast ervaart van rondhangende jongeren
7% Veiligheidsmonitor
Aantal incidenten overlast door jeugd 1.190 Politie HM
Overige overlastmeldingen (drugs, burenruzie, geluid, gestoorde personen)
4.815 Politie HM
Aantal incidenten overlast horeca 281 Politie HM
Aantal verwijzingen Halt per 10.000 jongeren 190 Waarstaatjegemeente.nl
Aantal vernielingen en beschadigingen in de openbare ruimte per 1.000 inwoners
5,5 Waarstaatjegemeente.nl
Percentage inwoners dat vaak overlast heeft van evenementen
3% Veiligheidsmonitor
Percentage inwoners van stadsdeel Midden dat vaak overlast heeft van evenementen
9% Veiligheidsmonitor
Aantal incidenten overlast evenementen 22 Politie HM