Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Úti er ævintýri Outdoor Adventure Education

Ævintýraútinám

Útinám, önnur leið til að læra

Jakob Frímann Þorsteinsson

aðjúnkt við KHÍ

Námsstefna Samtaka áhugafólks um skólaþróun

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Hver er hann Kobbi ... hennar Vöndu

• Starfar nú við KHÍ og Hólaskóla

• Starfaði lengi á vettvangi frítímans

• Hefur unnið við ferðaþjónustu

... Ennþá gild lýsing úr Fossvogsskóla: ... “Jakob er masgefinn drengur sem talar stundum sífellt ...”

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Mynd: Helgi Jónsson

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Markmið mitt

• Mín sýn á “fræðasviðið” eða “fagið”

• Ræða um skilgreiningar á útinámi

• Ræða um “ferðalagið sem ævintýri”

... að fara í ferðalag í huganum með ykkur!

Ég mun líklega tala mest - en samtalið hefur reynst mér besta leiðin í skilningsleit!

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Náttúran getur verið Náttúran getur verið þroskavettvangurþroskavettvangur

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Ólíkar formgerðir náms

• Þrjár formgerðir náms:– Formlegt nám (formal), – Náttúrulegt nám óformlegt (nonformal) – jafningjanám (informal)

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Hvaða orð notum við?

Útinám

Útikennsla

Vettvangs-ferðir

skóli

Umhverfsim

ennt

FrítímaþjónustaTómstundastarfÆskulýðsstarf

Ferðaþjónusta

Útivistarnámferðalög

ævintýranám

Vilhjálmsson og Þorsteinsson 2007

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

ÚTINÁM Mannhæfni eða

Sjálfbær

ferða-þjónusta

Ævintýra-nám

Gilbertsson 2006

Líkamleg færni

námshæfni

Umhverfistúlkun(náttúrulegt nám)

Umhverfisfræði (formleg)

Vistfræðileg tengsl

Reynslumiðað nám

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Skilgreiningar á útinámi

Tvö sjónarhorn:. • Annars vegar sálfélagslegt og hins vegar út frá

umhverfissjónarmiði. • “... að nýta upplifanir utan dyra til að mennta og

þroska „allan” einstaklinginn Institute for Outdoor Learning.

• Aðferð til að gera námskrána ríkari með því að námsferlið er flutt út fyrir hússins dyr. Útinám í víðri túlkun inniber umhverfis-, verndunar- og ævintýranám, útilegur, öræfameðferð, og vissa þætti afþreyingarþjónustu. Lappin

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Ævintýranám

Er úrval þátttökuhvetjandi viðfangsefna sem nýta sér samskiptin við náttúruna og bera í sér ,,upplifaða” áhættu.

Útkoman, þótt óviss sé, er þess eðlis að þátttakandinn og aðstæður geta haft áhrif á hana.

Ewert 1989,6

Oft er að finna í umfjöllun um ævintýranám umræðu um áhættu og líkamlegt erfiði.

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Að elda úti er ævintýriAð elda úti er ævintýri

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Ævintýrið...

Hopkins and Putnam (1993:6) lögðu til að “ævintýrið” væri:

“Reynsla / upplifun sem felur í sér óvissa útkomu” (an experience that involves uncertainty of outcome) – Þáttur sem getur verið kennaranum fjarlægur

(ófyrirséður) en er það ekki endilega út frá sjónarhóli þátttakenda.

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Þekkingasvið útináms

Útinám hefur þrjú svið þekkingar að höfuðviðfangsefni:

1) Að skilja vistfræðileg tengsl í umhverfinu,

2) að þroska líkamlega færni og

3) að þroska samskiptafærni og tengsl sjálfan sig og aðra.

(Gilbertson, 2006:5).

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Áskorun? – Jesús gat það ...Áskorun? – Jesús gat það ...

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Breytingarsvæðið “change zone” Aðlagað frá Gerstein ’90 ofl

Þæginda-svæði

Þroskasvæði TeygjusvæðiNámssvæði

ÖrvæntingPanik

Tryggja þarf:•Öryggi = Líkamlegt og

tilfinningarlegt

Byggir á:•Ábyrgð : hópur vs. einstaklingur•Áskorun: að útvíkka / stækka sitt þægindasvæði

Skapa aðstæður til að stuðla að breytingum

Groan Zone“Andvörpun”

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Náttúran getur verið Náttúran getur verið þroskavettvangurþroskavettvangur

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Í fréttum af kenningum er þetta helst...

• Hugsmíðahyggja,

• Reynslumiðað nám,

• Þróunarstig í umhverfisnámi,

• Fjölgreindakenningin og

• Kenningu um persónulega merkingu

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Kunnum við að búa við hafið?Kunnum við að búa við hafið?

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Reynslunám Experiential Learning

„ferli þar sem einstaklingurinn byggir upp þekkingu, öðlast færni og breytir gildismati sínu vegna beinnar reynslu af þátttöku í verkefnum.” Luckner og Nadler

• Byggir á því að hópurinn hafa þá þekkingu sem þarf til að ná árangir en upplifanirnar/verkefnin hjálpa til að laða þekkinguna fram.

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Náttúran getur verið Náttúran getur verið þroskavettvangurþroskavettvangur

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Reynslunám frh.

• Reynslunám á sér stað þegar einstaklingurinn tekur þátt í einhverju verkefni, íhugar það og metur á gagnrýninn hátt, afleiðir mikilvæga námsþætti með greiningunni og samþættir niðurstöðuna í breytingu á skilningi og/eða hegðun.

• Markmið reynslunáms er að þátttakendur geti komið auga á ný tækifæri og nýjar leiðir til að auka áhuga, þekkingu, vellíðan og árangur.

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Náttúran getur verið Náttúran getur verið þroskavettvangurþroskavettvangur

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Námshringur Dewey ’38, Joplin ’86, Kolb ‘84

Reynsla / upplifun

Umræða / mat

Alhæfing / lexía

Nýting

Flutningur- Nýtt samhengi

Margar leiðir hefa verið notaðar við að teikna upp námshring Kolbs. Hér er ein túlknun á kenningu hans.

Experiential LearningExperimental

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Náttúran getur verið Náttúran getur verið þroskavettvangurþroskavettvangur

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Þróunarstig í umhverfisnámi

1. Að komast af (Survival)

2. Öflun líkamlegrar eða ytri kunnáttu (Physical skills Acquisition)

3. Sambönd við menn og náttúru (Relationships)

4. Huglægni / Huglægt flæði (Metaphysical)

• Einnig kenninga/aðferðir um það hvernig við þjálfum þessa hæfileika.

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Náttúran getur verið Náttúran getur verið þroskavettvangurþroskavettvangur

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Hindranir í vegi útináms

1) Að fara með nemendur út í náttúruna getur gert þá berskjaldaða gagnvart hættum.

2) Að kenna úti gerir aðrar kröfur til kennarans en venjuleg skólakennsla.

3) Við útinám þarf oft sértækan útbúnað og áhöld.

4) Útinám felur oft í sér lengri kennslulotur og aukakostnað.

5) Þekkingarskortur á útinámi meðal skólafólks, m.a á tengslum útináms og námsmats.

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Náttúran getur verið Náttúran getur verið þroskavettvangurþroskavettvangur

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Náttúran getur verið Náttúran getur verið þroskavettvangurþroskavettvangur

Jakob F. Þorsteinsson aðjunkt KHÍSamtök áhugafólks um skólaþróun 14.08.07

Takk fyrir mig ... Og verið velkomin í Skagafjörð!