UML

Unified Modeling Language

Wykład 4Przypadki użycia

WSM dr Marek Szepski 2

Use Case Diagram

Diagram przypadków użycia to przedstawienie użytkowników systemu (aktorów), funkcji wykonywanych przez system (przypadków użycia) i związków między nimi.

Diagram PU ma ogromne znaczenie i jest początkiem modelowania.

WSM dr Marek Szepski 3

Cocburn: Jak pisać efektywne

przypadki użycia, WNT IO Schneider, Winters: Stosowanie

przypadków użycia, WNT IO

WSM dr Marek Szepski 4

Elementy diagramu PU

System – to co mamy zrobić (granice)Aktor – spójny zbiór ról odgrywanych

przez użytkowników PU w czasie interakcji z tym PU

PU – to opisany ciąg akcji i ich wariantów, które system musi wykonać

Związek Aktor - PU

WSM dr Marek Szepski 5

Aktor

To spójny zbiór ról odgrywanych przez użytkowników przypadku użycia w czasie interakcji z tym systemem.

Aktor ma zachowanie (czyli może wykonać instrukcję: jeżeli).

Aktor osobowy – nieosobowy (inny system komp. urządzenie, czas)

Jeden aktor – wiele osób.Jedna osoba – wiele ról.

WSM dr Marek Szepski 6

Aktor GŁÓWNY:Uczestnik, który prosi system o realizację

własnego celu. Zwykle rozpoczyna interakcję z systemem. Może działać przez pośrednika.

Aktor POMOCNICZY (drugorzędny):Uczestnik, względem którego

analizowany system ma cel. Sam nie inicjuje interakcji, ale wymienia komunikaty z systemem (np.. drukarka, istniejąca baza danych).

UCZESTNIK poza systemem: ma interesy ochraniane przez system.

WSM dr Marek Szepski 7

Aktor:

to informacja o jego profilu: typ, przeszłość, pozycja, umiejętności, doświadczenie, szkolenia itp...

Aktorzy na diagramie PU to jedynie ich lista. Definicja aktora znajduje się w specyfikacji.

Aktor jest zawsze poza systemem.

WSM dr Marek Szepski 8

Gdzie szukać aktorów Kto korzysta z systemu? Kto instaluje system? Kto uruchamia system? Kto pielęgnuje system? Jakie inne systemy korzystają z tego s.? Kto pobiera informacje? Kto dostarcza informacje? Czy coś dzieje się automatycznie?

Aktor ma interes w stos. do systemu !Lista: AKTOR -> CEL

WSM dr Marek Szepski 9

WSM dr Marek Szepski 10

Diagram kontekstowy Identyfikuje aktorówDefiniuje aktorówOkreśla (częściowo) granice systemu

WSM dr Marek Szepski 11

PU

Def:Przypadek użycia to specyfikacja ciągu akcji ich wariantów, które system może wykonać poprzez interakcje z aktorami tego systemu

WSM dr Marek Szepski 12

Przypadek użycia:To opis działania systemuTo umowa na zachowanie systemuTo czynności, które aktor chce by

system wykonałJest zawsze uruchamiany przez aktoraTo zakres funkcjonalny usług systemu

WSM dr Marek Szepski 13

Opis PU

WSM dr Marek Szepski 14

Opis nieformalny W małym dobrze współpracującym zespole Np..: Gdy przedstawiciel handlowy otrzymuje

prośbę o anulowanie zamówienia, wyszukuje zamówienie w systemie i zaznacza je jako anulowane. Następnie do systemu księgowego wysyłane jest zlecenie zwrotu pieniędzy na konto klienta.

WSM dr Marek Szepski 15

Opis formalny PU1. Numer i nazwa2. Opis – definicja3. Twórca opisu4. Aktorzy: główny, drugorzędny5. Warunki wstępne6. Główny scenariusz zdarzeń7. Alternatywne scenariusze8. Specjalne wymagania9. Warunki końcowe10. Uwagi

WSM dr Marek Szepski 16

PU - CRUD

C – create

R – read

U – update

D – delete

Można połączyć w jednym opisie

WSM dr Marek Szepski 17

Obrazowanie PUDiagram czynności (koncentracja na

czynnościach)Diagramy interakcji (koncentracja na

komunikatach) - diagram sekwencji

Diagram maszyny stanowej (koncentracja na zmianie stanu obiektów)

WSM dr Marek Szepski 18

Jak pisać PU1. Forma czynna zdania

2. Pisz z punktu widzenia wykonującego aktor robi, system robi, obiekt robi

3. Właściwa szczegółowość opisu

4. Z opisu coś wynika (błąd: system sprawdza – lepiej system potwierdza

WSM dr Marek Szepski 19

Przykład1. Uczestnik aukcji wskazuje aukcję w której chce

uczestniczyć

2. System wyświetla formularz do wpisania oferty

3. Uczestnik wpisuje ofertę a następnie wybiera licytuj

4. System rejestruje ofertę i informuje o tym uczestnika

5. Jeżeli aukcja w systemie holenderskim to następuje rozszerzenie: Finalizuj transakcje.

4a. Jeśli w kroku 3 uczestnik wpisał kwotę niezgodna z regulaminem, system informuje o tym i przechodzi do kroku 2

4b. Jeśli z powodu awarii technicznej lub zakończenia aukcji system nie może zarejestrować ofert, informuje o tym i następuje zakończenie PU

WSM dr Marek Szepski 20

System Granice systemu: aktorzy i PU

LISTA: W – POZA Podsystem, nadsystem: system

informatyczny jest zwykle częścią systemu biznesowego i współpracuje z innymi lub nadrzędnymi systemami informatycznymi

Problem: to może się nam przydać,czy musimy to mieć? – trudne decyzje

WSM dr Marek Szepski 21

ZwiązkiAsocjacja (może mieć kierunek)Zawieranie <<include>>Rozszerzenie <<extend>>Uogólnienie (dziedziczenie)Realizacja <<realise>>

WSM dr Marek Szepski 22

WSM dr Marek Szepski 23

WSM dr Marek Szepski 24

WSM dr Marek Szepski 25

WSM dr Marek Szepski 26

Intrfejs: z opisu PU wprost wynika specyfikacja interfejsów (nie twórz grafiki)

Testy: PU są gotowym planem testów systemu

DFD: aktor – terminatorPU – proceszwiązek – przepływ (różnice)? – skład danych

WSM dr Marek Szepski 27

WSM dr Marek Szepski 28

WSM dr Marek Szepski 29

WSM dr Marek Szepski 30

Diagram Przypadków Użycia

WSM dr Marek Szepski 31

Perspektywa PU – zachowanie systemu

Perspektywa projektowa – klasy, interfejsy, kooperacje

Perspektywa procesowa – wątki, procesy, współbieżność, synchronizacja

Perspektywa implementacyjna – komponenty i pliki

Perspektywa wdrożeniowa - węzły