KARSTİK ŞEKİLLER

Suların kalker, jips, kayatuzu, dolamit ve tebeşir gibi kayaçları çözerek aşındırması ve daha sonra bunları biriktirmesi ile oluşan şekillere “karstik şekiller” denir.

Karst coğrafyasının oluşabilmesi için;*Çözünebilen kayaçlar,*Yer altı suları ve kaynaklar,*Nemli bir iklimgereklidir.

A. Aşınım şekilleri 1. Lapya En küçük karstik şekildir.

A. Aşınım şekilleri 2. DolinÖzellikle karstik ova ve plato yüzeylerinde gelişen erime çukurlarıdır. Çapları 200m olabilir.

Kalker tabakaları

A. Aşınım şekilleri 3. UvalaBirbirlerine komşu dolinlerin genişleyerek birleşmeleri sonucu oluşan çukurluklardır.

A. Aşınım şekilleri 4. PolyeÖzellikle tektonik çanaklarda karstlaşmanın devam etmesiyle dolin ve uvalaların genişleyerek bir ova görünümü kazanır. Polyeler, tarım faaliyetlerinin yapıldığı 1-2 km çapındaki geniş çukurluklardır. Polye örnekleri; Teke yarımadasında bulunan Kestel, Elmalı, Gölhisar, Acıpayam gibi.

A. Aşınım şekilleri 5. DüdenKarstik bölgelerde yüzey sularının yer altına battığı ya da tekrar yerüstüne çıktığı yerlerdir. Su yutan ya da su çıkan isimleri de verilir.

A. Aşınım şekilleri 6. Kör vadiÇıkmaz vadilerdir.

A. Aşınım şekilleri 7. Obrukİki şekilde oluşurlar;*dolinlerin birleşmesiyle*mağara tavanlarının çökmesiyle

Obruk örnekleri;Mersin’deki Cennet-Cehennem,

İç Anadolu Bölgesindeki Kızılören Obruğu

A. Aşınım şekilleri 8. MağaraYeraltına sızan sular burada kolay çözünebilen kayaçlar üzerinde yarık ya da çatlaklar açarlar. Zamanla çatlakların

büyümesiyle mağaralar oluşur. Mağara

örnekleri;Burdur İnsuyu,

Antalya Karain,

Alanya Damlataş,

Akseki Altınbeşik,

Tokat Ballıca

Mersin Dilek-Astım

B. Birikim şekilleri 1. TravertenlerKarstik suların yeryüzüne çıktıkları yerde, su içindeki karstik maddelerin dağ yamaçlarında çökelmesi ile oluşan ilginç

şekillerdir.

B. Birikim şekilleri Traverten örnekleri

Denizli Karahayıt travertenleri

B. Birikim şekilleri Traverten örnekleri

Denizli Pamukkale travertenleri

B. Birikim şekilleri 2. Sarkıt-Dikit-SütunlarMağaralarda oluşan birikim şekilleridir.

Sarkıt-dikit ve sütun örneği